hbys yazılım

HBYS YAZILIM
BÖLÜM-2- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİNDE YAZILIM VE VERİ
TABANI YÖNETİM SİSTEMİ
Yrd.Doç.Dr. Bilal AK
Yrd.Doç.Dr. Bilal AK
BÖLÜM HEDEFİ
Bu bölümü bitirdiğinizde
-Hastane Bilgi Yönetim Sistemlerinde yazılım kavramını, yazılımla ilgili temel
bilgileri
-Yazılımın temel bileşenlerini ve temel özelliklerini
-HBYS yazılım alt yapısını
-HBYS uygulama yazılım gereklerini
-HBYS’de yer alan danışma modülü,hasta kayıt/kabul modülü,poliklinik modülü
gibi toplam 26 modülü
-Veri tabanı yönetim sistemi (VTYS) kavramını
-Temel ilişkisel veri tabanı özelliklerini
-Veri tabanı Objeleri özelliklerini
-VTYS’nin özellikleri
öğrenmiş olacaksınız.
DİZİN
2-1-Hastane Bilgi Yönetim Sisteminde (HBYS) Yazılım
2-1-1-Sistem yazılımları
2-1-2-Uygulama progtramları
2-1-3-Kullanıcı programları
2-1-4-Hizmet ve destek programları
2-1-5-Kelime işlemciler
2-1-6-Yazılımın temel bileşenleri ve temel özellikleri
2-2-Hastane Bilgi Yönetim Sistemi Yazılım altyapısı
2-2-1-Kullanıcı ara yüzü
2-2-2-Veri girişi
10-2-3-Güncelleme
2-2-4-Yazılımın güncellenmesi
2-2-5-Kod sistemleri
2-2-6-Dil özelliği
2-2-7-Raporlama
2-2-8-Yardım
2-2-9-Güvenlik ve erişim sistemi
2-2-10-Mali kayıtlara ilişkin genel özellikler
2-2-11-Yazılım garantisi
2-2-12-Yazılım lisans ve kullanım hakları
2-3-HBYS Uygulama Yazılım Gerekleri
2-3-1-Danışma Modülü
2-3-2-Hasta Kayıt/ Kabul Modülü
2-3-2-1-İlk başvuru ve kayıt
2-3-2-2-Tekrar geliş kaydı ve kayıt görüntüleme işlemleri
2-3-2-3-Hasta çıkış/sevk işlemleri
2-3-3-Randevu işlemleri modülü
2-3-3-Poliklinik modülü
2-3-3-1-Poliklinik kayıt işlemlerini
2-3-3-2-Doktor atama
2-3-3-3-Hasta tıbbi bilgi girişi
2-3-3-4-Hasta tıbbi bilgi görüntüleme
2-3-3-5-Tanı tarama işlemi
2-3-3-6-Tıbbi rapor hazırlama
2-3-3-7-İlaç ve sarf malzeme istemi
2-3-3-8-Poliklinik/servis raporlama
2-3-4-Hasta Yatış,Yatan Hasta Takip ve Hasta Çıkış İşlemleri Modülü
2-3-4-1-Yatış işlemi
2-3-4-2-Yatan hasta takip işlemleri
2-3-4-3-Hasta taburcu işlemleri
2-3-5-Vezne Modülü
2-3-6-Eczane Modülü
2-3-6-1-İlaç çıkış işlemleri
2-3-6-2-Eczane depo kontrol işlemleri
2-3-6-3-İlaç sipariş verme
2-3-6-4-Majistral ilaç üretimi
2-3-6-5-Reçete işlemleri (Ayaktan/Yatan) Alt Sistemi
2-3-7-Laboratuar Modülü
2-3-8-Radyoloji Modülü
2-3-9-Stok takip ve satın alma ve Demirbaş İşlemleri Modülü
2-3-9-1- Stok takip ve satın alma işlemleri
2-3-9-2-Demirbaş takip Modülü
2-3-10-Döner sermaye,muhasebe,fatura,Finansman işlemleri Modülü
2-3-10-1-Döner sermaye ve muhasebe işlemleri
2-3-10-2-Genel Muhasebe
2-3-10-3-Maliyet Muhasebesi
2-3-10-4-Enflasyon muhasebesi
2-3-10-5-Finansman
2-3-10-6-Satış ve maliyet
2-3-10-7-Bütçe
2-3-10-8-Faturalama
2-3-10-9-Kurum anlaşmaları ve fiyatlandırmalar
2-3-10-10-Doktor hak edişleri
2-3-11-Personel işlemleri Modülü
2-3-11-1-Personel takip işlemleri
2-3-11-2-Zaman yönetimi
2-3-11-3-Bordro ve (varsa) SSK işlemleri
2-3-11-4-Personel gelişimi
2-3-11-5-Eğitim ve toplantı yönetimi
2-3-11-6-Personel Portalı
2-3-12-Bilgi Yönetim,İstatistik ve Raporlama İşlemler Modülü
2-3-12-1-İstatistik işlemleri
2-3-12-2-Kullanıcı bilgileri girişi
2-3-12-3-Tetkik-Hizmet listeleri giriş
2-3-12-4-Kurum Genel bilgi girişi
2-3-12-5-Kod bilgi girişi
2-3-12-6-Sistem bilgisi düzenleme
2-3-12-7-Rapor yönetimi
2-3-13-Görüntü inceleme,Arşivleme ve İletim Sistemi (PACS)
2-3-13-1-PACS genel kriterleri
2-3-13-2-PACS teknik kriteri
2-3-13-3-Görüntü Yönetim Birimi
2-3-13-4-Arşiv Yönetimi
2-3-13-5-Görüntü değerlendirme iş istasyonları
2-3-13-6-Film tarayıcı ve kontrol Birimi (Digitizer)
2-3-14-Nükleer Tıp Bilgi Sistemi (NMIS)
2-3-14-1-Genel Kriterler
2-3-14-2-Nükleer Tıp Tetkik Aşaması
2-3-14-3-Nükleer Tıp Sonuç Giriş İşlemleri
2-3-14-4-Sarf ve radyoaktif malzeme takibi
2-3-14-5-NMIS PACS Sistemi
2-3-14-6-NMIS PACS Genel kriterleri
2-3-14-7-NMIS PACS Teknik kriterleri
2-3-14-8-Nükleer tıp görüntü Yönetimi Birimi
2-3-14-9-Arşiv yönetim birimi
2-3-14-10-Nükleer tıp bilgi sistemi İşleyişi
2-3-15-Laboratuar Bilgi Sistemleri
2-3-15-1-Tetkik istem yönetimi
2-3-15-2-Tetkik istek görüntüleme
2-3-15-3-Tetkik Sonuç tarama ve görüntüleme
2-3-15-4-Hasta/örnek etiketleme
2-3-15-5-Tetkik sonuç girişi
2-3-15-6-Tetkik raporu hazırlama
2-3-15-7-İlaç ve sarf malzeme istemi
2-3-15-8-Laboratuar çalışmaları raporlama
2-3-15-9-Laboratuar kalite kontrol sistemi
2-3-16-Radyoloji Bilgi Sistemi
2-3-16-1-Radyoloji istem yönetimi
2-3-16-2-Radyoloji Randevu planlama ve yönetimi
2-3-16-3-Radyoloji hasta kabul
2-3-16-4-Radyoloji iş akış-durum takibi
2-3-16-5-Radyolojik Tetkik
2-3-16-6-Radyoloji Sonuç Raporlama
2-3-16-7-Sarf ve Radyoaktif malzeme takibi
2-3-16-8-İstatistik/İş yükü
2-3-16-9-Dosya,film arama ve arşiv
2-3-17-Hemşirelik Bilgi Sistemi
2-3-18-Ameliyathane modülü
2-3-19-Ağız ve diş sağlığı Modülü
2-3-20-Hemodiyaliz
2-3-21-Sağlık Kurulu Modülü
2-3-22-Tıbbi kayıt ve arşiv modülü
2-3-23-Radyoterapi bilgi sistemi (RTIS)
2-3-24-Kan merkezi modülü
2-3-25-Diyet Modülü
2-3-26-Cihaz takip modülü
2-3-27-Türkçe Konuşma Tanıma Teknolojisi (Tıbbi Dikte)
2-4-Veri Tabanı Yönetim Sistemi
2-4-1-Temel İlişkisel Veri Tabanı Özellikleri
2-4-2-Veri Tabanı Objeleri Özellikleri
2-4-3-Sorgulama Özellikleri
2-4-4- Veri Tabanı Yönetimi Özellikleri
2-5-Özet
2-6-Kaynaklar
2-1-HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİNDE YAZILIM
Bilgisayara bir takım işler yaptırmak için; hafızasında saklayarak işlem
yapmakta kullandığı biz dizi komutlar vermek gerekir. Komutlar genel olarak
klavyeden, barkod okuyucudan veya diğer girdi ünitelerinden (mouse vb.) diğer
bilgisayara verilen emirlerdir. .
İlk bilgisayarın üretilmesi ile yazılım kavramı gündeme gelmiş ve bilgisayarı
çalıştırmak için birçok programlama dilleri geliştirilmiştir. Programlama dilleri, işletim
sistemi programları, derleyiciler, yorumlayıcılar, editörler, genel ve özel amaçlı bütün
uygulama programları bilgisayarın yazılım dünyasını oluşturmaktadır. Fakat hangi
grupta olursa olsun bütün yazılımlar bir programlama dilinde kodlanarak oluşturulmuş
programlardır. Hatta, programlama dillerinin kendileri de diğer bir kodlama sisteminde
yazılmış bilgisayar programlarıdır.
Yazılım dünyasında sık kullanılan terimlerden bazılarının açıklamaları şöyledir:
2-1-1-Sistem yazılımları
Sistem yazılımları; bilgisayar donanımını herhangi bir iş için kullanıma
hazırlayan, bilgisayar belleğini ve çevre bilimlerini harekete geçiren, merkezi
işlem birimi ile olan ilişkilerini kuran ve kontrol eden programlardır. Bu
programlar,
aynı
zamanda
bilgisayarın
işletim
sistemini
oluştururlar.
Bilgisayarda değişik işletim sistemleri kullanılabilir. Bu nedenle her işletim
sisteminin kendine özgü sistemi vardır.
Örneğin; DOS, UNIX, XENIX farklı işletim sistemleridir ve bunların sistem
yazılımları da birbirinden farklıdır. Sistem programları, bilgisayarın açılması ile
devreye girer ve kapanıncaya kadar bellekte kalırlar.
2.1-2-Uygulama programları (Application Programs)
Uygulama programları; Bilgisayarın belirli bir işleme yönelik olarak çalışmasını
sağlayan programlardır. Bu programlar kişi veya firmalarca paket programlar
halinde piyasaya sürülürler. Sözgelimi, bilgisayarda veri yığınlarını işlemek için
veri tabanı programlarına, yazı yazmak için kelime işlem programlarına, grafik
çizimleri için grafik çizim programlarına, bir hastanede ambar ve
depo
kontrolü için stok kontrol programlarına ihtiyaç vardır. Bilgisayar kullanıcıları bu
tür programları çoğu kez kendileri yazamazlar veya bu tür programları üretmek
uzun zaman alacağından hazır üretilmiş programları uygulamaya koyarlar.
Uygulama programları, bilgisayar programlama dillerinden biri veya birkaçı ile
yazılarak oluştururlar. Özel bir alanda işlem yapabilmesine karşın, değişik kesimlerde
aynı amaçla kullanılabilmesi bu tür programların genel özelliğidir. Başlıca uygulama
programları şunlardır:
1- Veri tabanı programları
2- Grafik çizim programları
3- Kelime işlemcileri
4- Hesaplama tabloları
5- İstatistik programları
6- Sunu programları vb.
2-1-3-Kullanıcı programları (User programs)
Kullanıcı
programları;
Bilgisayar
kullanıcıları
programlama dilinde yapılan programlardır.
tarafından
herhangi
bir
2-1-4-Hizmet veya destek programları (Utility Programs)
Hizmet veya destek programları; Bilgisayarda program izleme, sıralama,
listeleme, dosya silme vs. gibi bazı işlemler sık olarak yapılırlar. Örneğin, bir
program yazılırken hataların daha kolay bulunması için izleme (tracing)
programlarına, verileri sıralamak için sıralama (sorting) programlarına veya
bilgileri yedeklemek için yedekleme (backup) programlarına ihtiyaç duyulur. Bu
işlemleri yapabilecek programlar daha önceden yapılarak programcıların veya
kullanıcıların hizmetlerine sunulurlar. Bu tür yazılımlara hizmet, destek veya
yardımcı yazılımlar adı verilir.
2-1-5-Kelime işlemciler (Editörler)
Kelime işlemciler; Bilgisayarda metinler yazmak ve yazıcıdan almak amacıyla
oluşturulan uygulama yazımlarıdır.
2-1-6-Yazılımın Temel Bileşenleri ve Özellikleri
Bir yazılımın temel yazılım bileşenleri :
1-Operating sistem (Unix/Netware/ Windows NT)
2-Database teknolojisi
3-Uygulama programından
oluşmaktadır.
Bir yazılımın temel özellikleri ise;
1-Uygulanabilirlilik (availabilty)
2-Kullanılabilirlilik (usabılıty)
3-Etkililik (efficiency)
4-Güvenilirlilik (reliabılıty)
5-Güvenlik (safety)
6-Değişebilirlilik (flexıbılıty)
7-Bakılabilirlilik (maıntaınabılıty)
olarak
sıralanmaktadır.
ekonomidir.
Amaç:
Hizmet,performans,enformasyon,
kontrol
ve
Daha iyi sağlık hizmeti üretebilmek için gerekli verilerin ve bilgilerin
toplanması, kullanılması ve paylaşılabilmesi ve bilgi üretiminin standart yöntemlerle
gerçekleştirilmesi, üretilen bilgiden en üst düzeyde yararlanmayı sağlayacaktır.
Bilgi teknolojileri alanındaki hızlı değişime uyum sağlamak ve mevcut
teknolojilerden yararlanmanın yanı sıra teknolojinin gelişimine katkıda bulunmak
hedefler arasında olmalıdır.
Hizmet türlerinin ve rollerinin çeşitliliği nedeniyle sağlık hizmeti sunan
kurumlarda, hizmet üretiminin ve üretim yönetiminin planlanmasında ihtiyaç duyulan
bilgiye erişim oldukça zor ve karmaşık bir süreç gerektirir. Bu nedenle bilgi üretimi ve
bilgiye erişim yöntemleri en baştan iyi bir şekilde tasarlanmalıdır.
Bilgi üretimi ve paylaşımı için ortak bir dilin kullanılması gerekmektedir. Bu
amaca da hizmet eden bazı ulusal ve uluslar arası kodlama ve sınıflandırma
sistemleri mevcuttur.
İdari ve mali kayıtların tutulması ve kullanılmasındaki başarılı uygulamaların
tıbbi kayıtların tutulması ve kullanılması bakımından da eşdeğer bir başarı çizgisine
ulaşması gerekmektedir.
Bilgi Sistemleri’nin temel bileşenleri:
1-Yerel Alan Ağ Alt Yapısı (kablo, hub, switch, modem, router vb. elemanlardan
oluşan Network),
2-Donanım (ana sunucu, istemci bilgisayarlar, yazıcılar vb),
3-Yazılım(İşletim Sistemleri, Hastane Bilgi Sistemi gibi Uygulama Yazılımları,
Veri Tabanı Yönetim Sistemi, Firewall, Antivirüs vb. güvenlik yazılımları, Ağ yönetim
yazılımları, vb.) ve
4- Kullanıcılardır.
2-2-HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ YAZILIM ALTYAPISI
HBYS Yazılım alt yapısında şu gereklerin karşılanıyor olması gereklidir:
1- Yazılım firmaları uygulama yazılımını modüler ya da bütünleşik olarak önerebilir
ve/veya tanımlanan işlevleri yerine getirmek kaydıyla öngörülen yazılımı farklı şekilde
ele alabilir. Hastane idareleri, işleyiş ve ihtiyaçları göz önüne alarak yazılıma
sınırlama ya da ilaveler isteyebilirler.
2-Uygulama yazılımı, ortak veri tabanı üzerinden çalışan bütünleşik bir yapıya sahip
olmalıdır. Veri hangi modül/ara yüz tarafından girilirse girilsin; gereksinim duyan diğer
modüller/ara yüzler yetkileri dahilinde bu veriye ulaşabilmelidir. Belirli işlemler ortak
kullanılan veriler aracılığı ile kontrol edilebilmelidir.
3-Sistemlere yeni modüllerin/işlevlerin ilavesi, değiştirilmesi ya da silinmesi mümkün
olmalı, bu işlemler hizmetleri aksatmamalı ve bu durumdan sistemin bütünü
etkilenmemelidir.
4-Tarih bilgisi her yerde 8 basamaklı ve 10 karakter uzunluğunda ‘GG/AA/YYYY’
formatında tutulmalıdır.
5-Uygulama yazılımı programcı müdahalesini asgari seviyede tutmaya yönelik
düzenlemelere sahip olmalıdır.
6-Uygulama yazılımı istemci/sunucu mimariye sahip olmalı, dolayısıyla değişik
donanım platformlarından oluşan istemciler ve çoklu sunucu bilgisayar, dağıtık VTYS
gibi ortamları desteklemelidir.
7-Uygulama yazılımı Türkçe olmalı, tüm sıralamalar ve karşılaştırmalar Türkçe
alfabeye göre yapılabilmelidir.
8-Uygulama yazılımı, sunucu işletim sistemi (SOS) olarak Solaris, UNIX, Linux,
Microsoft Windows 200X Server gibi endüstri standardı sunucu işletim sistemleri
mimarisine uygun olmalı ve bu SOS’ler üzerinde kusursuz çalışmalıdır.
9-Uygulama yazılımı, istemci işletim sistemi (COS) olarak Microsoft Windows 98
SE/NT Workstation/2000 Professional/XP Professional gibi endüstri standardı istemci
işletim sistemleri mimarisine uygun olmalı ve bu COS'lar üzerinde uyumlu çalışmalıdır.
10-Uygulama yazılımı ISO dokümanlarının elektronik ortamda kayıt altında
tutulmasına uygun olmalıdır.
11-Kullanıcılara bilgisayar ortamında birbirleri ile görüşme imkanı sağlamalıdır.
12-Uygulama yazılımı, hizmetin her kademesinde barkod uygulamalarını destekliyor
olmalıdır. (Hastaların ikinci gelişlerinde otomatik hasta tanıma, hasta bazında faturaya
hizmet, ilaç ve sarf malzemeleri girişi, hastane dahilinde hizmet veren tüm personele
kod ve barkod tanımlanması gibi)
13-Barkodla yapılan okumalarda hem Türkçe Q Klavye hem de Türkçe F Klavye
desteği olmalıdır.
14-Kurumlara kesilen faturaların tutarının, hem kurum bazında hem de hasta bazında
geri dönüşü takip edilebilmelidir.
15-Rumi takvime ait bir tarihsel veri girildiğinde, bu veri miladi takvime göre
çevrilebilmelidir.
16-Kullanılmakta olan Kağıt Hasta Dosyaları’nın arşivlenmesi ve hastanın her
başvurusunda arşivden çıkarılması ile ilgili yazılım gerekleri yazılım firması tarafından
yerine getirilmelidir.
17-Yazılım, uluslararası kabul görmüş sağlık bilişim standartlarıyla (GMDN, ICD-10,
ATC, vb.) uyumlu olacak bir altyapıya sahip olmalıdır.
18-Randevu sistemi varsa, yalnız bölümlere değil herhangi bir kaynağa (doktor, cihaz,
oda, tetkik, tedavi seansı, vb.) randevu verilebilmelidir.
19-Tıbbi Cihazların periyodik bakımları ile (varsa) randevu sistemi entegrasyonu
mevcut olmalıdır.
20-Randevu; doğrudan başvuru, telefon ve Web üzerinden yapılabilecek şekilde
tasarlanmış olmalıdır.
21-Kişi ve cihazların çalışma, dinlenme ve bakım süreleri belirlendikten sonra geriye
kalan zamanda kişi, cihaz, birim, ekip, yatak vs. konusunda randevu ve rezervasyon
yapılabilmelidir.
22-Client yazılımının terminallere kurulumu ağ üzerinden yapılabilmelidir.
23-Merkezi randevu sistemine uygun tasarlanmalıdır.
24-Mobiliteye imkan vermelidir.
2-2-1-KULLANICI ARAYÜZÜ
Kullanıcı arayüzleri asgari şu gerekleri karşılamalıdır.
1-Kullanıcı arayüzü grafiksel (GDI) olmalıdır.
2-Grafik arayüzüne uygun olarak kontroller hem mause hem de klavye yardımıyla
yapılabilmelidir. Ancak yazılımın mümkün olan her fonksiyonu klavye üzerinden
yürütülebilmeli, kullanılan kısa yollar sistematik olmalıdır.
3-Kullanıcı ara yüzünde görsel iç bütünlük sağlanmalı, yazılımın her ara yüzünde
benzer ekran dizaynları kullanılmalı, tanımlanmış fonksiyon tuşlarının aynı amaçla
kullanılması gibi teknikler kullanılarak kullanım kolaylığı sağlanmalıdır.
4-Kullanıcı ara yüzü aşağıda veri girişi, güncelleme, dil özelliği, raporlama ve yardım
başlıklarında sayılan özellikleri taşımalıdır.
5-Tüm yazılımlar grafik ara yüzlü, dördüncü kuşak ve nesne tabanlı (object oriented) özelliklere sahip uygulama yazılımı geliştirme araçlarıyla geliştirilmiş
olmalıdır. Yazılım Firmaları yazılım geliştirme araçlarının nasıl olduğunu hastane
idaresine belirtmelidirler.
2-2-2-VERİ GİRİŞİ
Veri girişi ile ilgili olarak uygulama yazılımları şu asgari gerekler karşılanmalıdır:
1-Hatalı veri girişini en aza indirmek için ilgili alanlar üzerinde anında bilgi doğrulama, bilgi
önerme ve gerektiğinde kullanıcı yönlendirmede yapılacak işlem hakkında ekranın altında
sürekli mesaj ve bilgi gösterilmelidir.
2-Veri girişleri, uygun kodlar kullanılarak yapılmalıdır. Kullanıcı biliyorsa kodu doğrudan
girebilmeli, değilse kodların açıklamalarını otomatik olarak listeletip, istediği kodu
seçebilmelidir. Sistemde kullanılan kodlar, Sağlık Bakanlığı ve hastane yönetimi
tarafından belirlenmiş kodlarla uyumlu olmalıdır. Veri girişleri mümkün olan yerlerde
barkod desteği ile sağlanmalıdır.
3-Sistemde veri bütünlüğünü koruyacak denetimler bulunmalı ve tutarsız veri girişi
engellenmelidir. Programlar gerekli olan yerlerde, aralık (range) ve tutarlılık
(consistency) kontrolünü yapmalı ve mümkün olan yerlerde hataları kendisi
düzeltmelidir. Program, mümkün olduğunca, hatalı veri girişlerinde, kullanıcıyı zaman
kazandırmak için otomatik seçenekler sunup kullanıcının seçenekleri seçerek hatayı
düzeltmesine yardımcı olmalıdır.
4-Hastalık, hizmet, malzeme vb. kodlama sistemleri ile ilgili bilgi girişleri hastane
ve yazılım firması tarafından belirlenecek bir plan dahilinde, yazılım firması
tarafından sisteme girilmelidir.
5-Bilgi girişi esnasında, mümkün olan her alanda hazır listelerden faydalanma,
gerekli yerlerde istenilen veri alanlarına ilk değer atama, tarih, gün, saat, yaş, vb.
değerlerin ilgili alanlara otomatik olarak girilmesi, sık kullanılan alanlarda
otomatik doldurma işlevinin kullanılması, hazır listelerde liste elemanına girilen
harflerle kısa sürede ulaşma gibi veri girişi sırasında kullanıcı hatalarını en aza
indirgeyecek ve kullanım kolaylığı sağlayacak kontrollere sahip olmalıdır.
6-Yazılımda kullanılacak hasta arama yöntemi klasik karakter-karakter birebir
uygunluk değil benzer Türkçe karakterler de göz önüne alınarak (U yerine Ü, G
yerine Ğ gibi) aramayı kapsamalıdır. Aramayı hızlandırmak için gerekli diğer
alanlar aynı ekranda bulunmalıdır.
7-Güncelleme ve sorgulamalarda, sistemde bulunan bilginin seçilmesi ve
kullanılmasına olanak sağlanmalıdır.
8-Kullanıcının; kayıtlarına sıklıkla ihtiyaç duyduğu ya da işlemini tamamlamak
üzere beklettiği hastaları "gözlem listesi" adı altında oluşturulan bir hızlı erişim
listesine alması mümkün olmalıdır.
9-Hastaya verilen hizmetlerin tekrarlanma sayısı için üst sınır tanımlanabilmeli ve
sınıra yaklaşıldığında ve/veya aşıldığında otomatik uyarı sağlanmalıdır.
10-Hatalar için uygun mesajlar ekranda belirmeli ve kullanıcı uyarılmalıdır.
Verilerin tutarlık kontrolleri ve modüller/işlevler arası çapraz kontroller
yapılabilmelidir.
11-Tıbbi bilgi girişinde, istenildiğinde fizik muayene bulguları önceden tanımlanmış
servise özel bilgiler üzerinden kodlanabilmeli ve bu alandaki bilgiler her türlü
sorgulamada, araştırmalarda kullanılabilecek yapıda olmalıdır.
2-2-3-GÜNCELLEME
Güncelleme için şu asgari gereklerin karşılanması gereklidir.
1-Güncelleme sadece anahtar olmayan alanlarda yapılabilmelidir.
2-Kritik alanlardaki değiştirme ve silme ancak yetki ölçüsünde yapılabilmelidir.
3-Güncelleme ve özellikle sorgulama ekranlarında manuel bilgi girişi yapılmaktan
ziyade sistemde mevcut bilgiler ve varsa kodlar seçilerek kullanılmalıdır.
4-Güncelleme sonrası da tutarlılık kontrolleri yapılabilmelidir.
5-Hastanın bazı bilgilerinde yanlışlık olması durumunda (kurumunun yanlış
girilmesi, ikamet adresinin yanlış girilmesi ya da değişmesi vb.) bu hastaya ait
kayıtlar veri bütünlüğü bozulmadan (örneğin hizmetin sunum tarihi değişmeden)
geriye yönelik olarak düzeltilebilmelidir.
6-Hizmet verilen kurumlardan herhangi biriyle çalışılan ücretlendirme mekanizması
değiştiğinde eski kayıtlar yeni fiyatlara uygun hale getirilebilmeli, bunu yaparken
kaydı silip yeniden açmak gerekmemelidir.
7-Özellikle Döner Sermaye işlemleri ve Adli Vaka’lara ait önceki kayıtların
değiştirilmesi engellenmiş olmalıdır.
2-2-4-YAZILIMIN GÜNCELLENMESİ
Yazılımın güncellenmesi içim şu asgari gereklerin karşılanması gereklidir.
1-Sistem kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak VTYS, İşletim Sistemi, Kod
Sistemleri, Ağ Yönetim Yazılımları, Güvenlik Yazılımları, Ofis paketleri vb.
yazılımların lisansları; hastane yönetiminin uygun görmesi halinde başka bir
Satıcı’dan da alınabilmelidir.
2-Uygulama yazılımı ek lisans alımlarında yeni alınacak lisansların kullanıcı başına
bedeli, uygulama yazılımının kullanıcı başına düşen ihale bedelinin güncellenmesi ile
hesaplanabilir. Kullanıcı başına güncel yazılım bedeli yıllara göre en çok yasal ÜFE
oranı kadar artırılarak bulunabilir. Özetle; ileri dönemlerde gerekebilecek ek
lisansların bedellerinin tespitinde izlenecek yöntem, kullanılacak formülasyon ya da
taahhüt yeterince açık ve anlaşılır olmalıdır.
3-Yazılım firması, yazılım üzerinde yaptığı köklü değişikliklerin tümünü hastane
yönetimin onayını almak suretiyle uygulamaya koymalıdır. Güncellemeler hakkında
tüm kullanıcılar bilgilendirilmelidir.
4-Yazılım firması, yasalar ve mevzuattaki değişikliklerden kaynaklanan zorunlu
uygulamaların (fiyatların yeni Bütçe Uygulama Talimatı’na göre uyarlanması, Kamu
İhale Kanununda yapılan değişiklikler, Performans ölçümleme, SSK, Emekli Sandığı,
Bağkur provizyon uygulamaları vb.) gerektirdiği yazılım kod değişikliklerini veri
tabanı, form ve raporlama seviyesinde yerine getirme zorundadır..
5-İstenen ya da zorunlu olan düzeltme ya da düzenleme şeklindeki değişiklikler
Yazılım firmasına bildirim yapıldıktan sonraki en geç 1(bir) hafta içinde yerine
getirilmelidir. Yazılım firması, özellikle yasa ve mevzuattan kaynaklanan isteği yerine
getirmemesi durumundaki cezai şartlar önceden belirlenmelidir.
6-İşletim sistemleri, VTYS, Güvenlik yazılımları ve Uygulama Yazılımı dahil tüm
yazılımların versiyon artırımı garanti süresince sözleşme kapsamında olmalıdır.
Garanti süreci sonrasında hastane yönetimi kararıyla versiyon değişikliği yapılmalıdır.
2-2-5-KOD SİSTEMLERİ
Sağlık Bilgi Sistemlerinde en az aşağıdaki parametrelerin kod ve/veya
sınıflandırma sistemleri ile tanımlanabilir olması gerekir;
a. Kuruluşlar
b. Bireyler
c. İlaçlar, tıbbi malzeme ve hizmetler
d. Tanı ve tedavi amaçlı işlemler
e. Tanılar ve tedaviler
Kod sistemlerinde aşagıdaki hususların karşılanıyor olması gereklidir.
1-Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurum ve kuruluşların Döner Sermaye İşlemlerini
yürütmekte olan Döner Sermaye Saymanlıklarında halen kullanılmakta olan Tek
Düzen Muhasebe Sisteminde(TDMS) kullanılan kurum kodları, gerekli olabilecek
diğer alanlarda da aynen kullanılacaktır.
2-Bilgi sistemleri ve istatistik uygulamalarında, hastalıklar standart terimlerle
tanımlanmalı ve/veya sınıflandırılmalıdır. Bunun için yaygın kullanılan sistemlerden
biri ICD-10 (International Statistical Clasification of Diseases and Related
Health Problems, 10th Revision)’dir.
3-Ölüm nedenlerinin tespitine yönelik bilgiler de belirli bir kodlama mantığı
çerçevesinde tutulacaktır.
4-Hasta ve personel kayıtları T.C. Kimlik Numarası üzerinden takip edilecektir.
5-İlaç ve Eczacılık Bilgi Sistemleri için kullanılması benimsenen sistem, ATC
(Anatomic, Therapeutic, Chemical Classification System)’dir.
6-İlaç ve diğer sarf malzemelerin stok giriş ve çıkış işlemlerinin takibi ve
ücretlendirilmesi için ise yazılımların EAN-13 Bar Kod Sistemini desteklemesi
gerekir.
7-Verilen hizmetlerin ücretlendirilmesinde halihazırda Bütçe Uygulama Talimatı
(BUT) kullanılmaktadır. Bütçe Uygulama Talimatı (BUT) her yıl güncellenerek
yayınlanmakta ve sağlık hizmeti veren kurumlarla hizmet satın alan kurumlar
arasındaki finansal ilişkinin esaslarını belirlemektedir.
8-Bilgi Sistemi alınması planlandığı andan itibaren kuruma ait bina, kat, oda, yatak,
makine, cihaz, araç, gereç, taşıt, personel ve ilişki içinde bulunulan tüm tedarikçi ve
satın alıcı kurumların adı, niteliği, sayıları belirlenmeli ve listelenmeli, benzersiz bir
kod üretilerek her bir ayrı ayrı kodlanmalıdır.
9-Kodlanması gereken diğer alan ise Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen Tıpta
Uzmanlık Tüzüğüne göre (TUTG) ihtisas alanlarıdır. Kurumlardaki mevcut Uzman
Hekimlerin branşlarının bu kodlarla tanımlanması gerekmektedir.
10-Başta hastaneler olmak üzere bilgi sistemi uygulamalarına sahip tüm sağlık
kurumları, bir Web uygulamasına sahip olacaklardır. Kurum yöneticileri ve Bakanlık
üst düzey yetkilileri kendileri için tanımlanacak bir kullanıcı adı ve şifre ile bu Web
sayfasından kurumun mevcut kaynakları(Kurum Bilgileri, Klinik Bilgileri, Doktor
Bilgileri, İşlem Sorgulama, Mali Bilgiler, Performans Puanları, vb.) hakkında internet
üzerinden güncel bilgilere erişebileceklerdir.
2-2-6-DİL ÖZELLİĞİ
Programlar dil özelliği bakımından aşağıdaki gerekleri karşılamalıdır:
1-Tüm ekranlar ve raporlar Türkçe olmalıdır.
2-Tüm sıralamalar, karşılaştırmalar ve sorgulamalar Türkçe alfabeye göre
yapılmalıdır.
3-Kullanılan menü, dosya, alan, değişken, tablo vb. isimlendirmeler Türkçe ve
anlamlı olmalıdır.
4-Para, tartı, uzunluk vb. konularda Türkiye'de geçerli yerel birimler kullanılmalıdır.
5-Tüm yazılımda Türkçe karakterlerin aynı kodlarla (TSE tarafından haziran 1989
tarih ve TS 5881 sayı ile kabul edilen 15 Mayıs 1989 tarihli ISO/IEC 8859/9
standardı) tanımlanması, ve Türkçe karakter, Türkçe(F) veya (Q) klavye ve program
desteği sağlanması gerekmektedir.
2-2-7-RAPORLAMA
Raporlar aşağıdaki gerekleri karşılamalıdırlar:
1-Raporlamada da hiyerarşik yetkilendirme mümkün olmalıdır.
2-Üretilen raporlar amacına uygun ve kolay okunabilir olmalıdır.
3-Kullanıcı hazırlanan raporu ekranda görme, rapor hazırlama aşamalarında geri-ileri
gitme ya da iptal etme olanaklarına sahip olmalıdır.
4-Raporun büyüklüğü ile ilgili sayfa/satır uzunluğu gibi bilgiler ekranda izlenmelidir.
5-Hazırlanan raporların ayrıca kayıt edilmesi mümkün olmalıdır.
6-Raporlar sadece veri tabanı verilerine dayanılarak hazırlanmalıdır. Kullanıcılar
hazırlanmış ve onaylanmış raporları değiştirememelidir.
7-Yeni rapor tanımlama ve rapor formu oluşturma süreci kolay ve parametrik
olmalıdır.
8-Kullanıcı tarafından oluşturulmuş olan raporlar, istendiğinde ofis uygulamalarına
gönderilebilmelidir. Raporlamalar, olabildiğince esnek yapıya sahip olmalıdır.
9-Üretilen her türlü raporda tarih, değişik bölüm/servis vb. kriterlere göre filtre
seçenekleri bulunmalıdır.
10-Tüm raporlar, programlama gerektirmeden, istendiğinde yetkili kullanıcılar
tarafından değiştirilebilmelidir.
11-Uygulama yazılımları, rapor ve veri çıktılarını, model ayırımı yapmadan her türlü
yazıcıdan çıkartabilmelidir. Raporlar ofis uygulamalarına tek tuş yardımı ile
aktarılabilmelidir.
12-Kullanıcının istediği çoklu parametrelerle sorgu yapılabilmeli ve rapor
alınabilmelidir.
13-Uygulama yazılımında yer alacak istatistik ve yönetim amaçlı raporlar,
geliştirilmiş olan grafik sunum birimi sayesinde değişik grafikler olarak
sunulabilmelidir.
2-2-8-YARDIM
Yardım konusunda aşağıdaki gereklerin karşılanıyor olması gereklidir:
1-Kullanıcı istediğinde sadece bir tuşa basarak yardım alabilmelidir.
2-Yardım hem ekran bazında hem de alan bazında hazır olmalıdır.
3-Her ekranda, belirli bir anda kullanılabilecek işlevlere ilişkin görsel kontroller (tuş,
komut düğmesi, vb.) görüntülenmelidir.
4-Hata mesajları; açık, anlaşılır ve dikkat çekici olmalıdır. Her hatanın, hata kod
numarası olmalıdır. Kullanıcı bu numara ile Hata Mesajları dokümanına başvurarak,
hatanın sebebini ve hata düzeltme yollarını bulabilmelidir.
5-Hata mesajları ile uyumlu çalışan, hata mesajı alındığında ya da kullanıcı gerek
gördüğünde olası hata kaynakları ve problemin çözüm yollan hakkında bilgi
sağlayan, çevrim-içi yardım olanağı sağlanmalıdır.
6-Acil durumlarda ayrıca yazılı bir emir beklenmeksizin kullanıcılar tarafından
yazılımcı firmanın sistem sorumlusuna sözlü tebliğ yapılarak sorunlar ilgili yüklenici
tarafından çözümlenmelidir.
7-Acil ve mevzuat gereği durumlar dışında kalan kullanıcı istekleri ile şikayetleri,
önceden tasarlanmış bir sistemle yüklenici firmaya bildirilmelidir. İstek ya da
şikayetin yüklenici firma tarafından alındığına dair alıcıya gönderilen geri bildirimde,
isteğin hangi süre içinde karşılanabileceği, ya da sorunun hangi süre içinde
çözümlenebileceğine dair yaklaşık süre yer almalıdır. Bu sürecin sağlıklı
işletilebilmesi bakımından yazılımın form ve raporlarının ekran görüntüleri üzerinde
görülebilen, sistematik bir tanımlayıcı bulunmalıdır.
8-Sorun/İstek/Şikayet bildirim ve geri bildirimine ilişkin alternatif çözüm sürecinin
tasarlanması ve işletilmesinden hastane yönetiminin onayı alınmak kaydıyla
yüklenici yazılım firması sorumludur.
9-Yüklenici yazılım firması kullanıcı başına, uygulama yazılımı ile ilgili Türkçe olarak
hazırlanmış bir eğitim dokümanı vermelidir. Daha sonraları yazılımda yapılan
değişiklikleri içeren güncel doküman, elektronik ortamda ve yazılı olarak hastane
yönetimine teslim edilmelidir. Hastane yönetimi bu dokümanı çoğaltma ve hastane
dahilindeki kullanıcılara dağıtma hakkına sahip olmalıdır.
2-2-9-GÜVENLİK VE ERİŞİM SİSTEMİ
Güvenlik ve erişim konusunda şu asgari gereklerin karşılanıyor olması gereklidir:
1-Uygulama Yazılımı, VTYS’ ne en etkin ve hızlı yöntemle bağlanmalıdır.
2-Çeşitli yetki düzeyleri ve grupları tanımlanabilmeli, yetki değişimi kolayca
yapılabilmelidir. Verilere erişim bu tanımlamalar çerçevesinde yapılmalıdır.
3-Kullanıcılar ait oldukları yetki düzeyi ve grubu ölçüsünde uygulamalara erişebilmeli,
her kullanıcı grubu için veri giriş, güncelleme ve rapor alma yetkileri ayrı ayrı
tanımlanmalıdır. Bu tanımlar gerektiğinde sistem yöneticisi tarafından
değiştirilebilmelidir. Yapılan bu değişikliklerin arıza bildirimi vb. şekilde geri dönmemesi
için kullanıcıya gerekli mesajlar otomatik olarak verilmelidir.
4-Tıbbi kayıtları görebilme ve değişiklik yapabilme şeklinde iki ayrı erişim tipi
tanımlanabilmelidir.
5-Herhangi bir işlemin kimin tarafından, hangi tarihte ve hangi zamanda yapıldığının
kayıtları tutularak istendiği taktirde sorgulanabilmelidir.
6-Veri tabanı kullanıcı adı ve şifre tanımlamaları VTYS'nin üzerinde çalıştığı sistemin
kullanıcı bilgilerinden bağımsız olmalıdır.
7-Sistem güvenliği açısından yerel ağ üzerinde IEEE802.IQ standartlarında en az 3
adet VLAN tanımlanmalı, İnternet kullanıcıları farklı VLAN larda yer almalıdır.
Uygulama yazılımları network üzerinde önceliklendirilmelidir.
8-Sistem güvenliği için Antivirus yazılımı, Firewall, IDS (saldırı tespiti), VPN bağlantı
imkânı sunan donanım ve yazılım bileşenleri sisteme eklenmelidir. Güvenlik ile ilgili her
türlü iş ve işlem, ilk planda ele alınmalı işe başlama tarihinden itibaren en geç 1(bir) ay
içinde tamamlanmalıdır. Güvenlikle ilgili her tür yazılım maliyeti bu proje kapsamına
dahil edilmelidir. Gerekli olan donanım hastane yönetimi tarafından sağlanmalıdır.
9-Programa uzaktan müdahale için gerekli olabilecek bağlantılar ve yazılımlar yazılım
firması tarafından sağlanmalı, güvenli ve fonksiyonel bağlantı ile ilgili tüm yükümlülükler
yazılım firması tarafından karşılanmalıdır.
10-Yazılım firması, virüs vb. tehlikelere karşı her türlü güvenlik tedbiri almalı ve bu
konuda hastane personelini eğitmelidir. Donanım ihtiyaçları dışında gerekli düzenleme
ve ayarlamalar için ek ücret talep edilmemelidir.
11-Yazılım firması, hastanedeki verileri korumak ve veri kaybını önlemek için her türlü
tedbiri almakla yükümlüdür.
12-Yazılım firmaları bilgi güvenliğini artırmak için alternatif güvenlik çözüm önerilerinde
bulunabilirler.
13-Yazılım firmaları teklif edecekleri bütün sistemlerin desteklediği güvenlik
mekanizmalarını detaylı olarak açıklamalıdır.
14-Uygulama Yazılımları tüm sistem genelindeki kullanıcı, işlem ve bilgi düzeylerinde
bilgi gizliliğini ve güvenliğini sağlamalıdır. Her kullanıcının gerektiğinde değiştirilebilir
kişisel bir şifresi olmalıdır.
15-Bilgi sistemleri kapsamında tutulacak her türlü kişisel bilginin gizliliği esastır. Bu
amaçla;
•
Kişiler hakkında tutulacak bilgiler gereken en düşük düzeyde tutulmalıdır.
• Kişisel bilgilerin hangi amaçlarla kullanılacağı kullanıcı tarafından açıkça
belirlenebilmelidir.
• Sistemde kişisel bilgilerin belirlenen amaçlar dışında kullanımını
engelleyecek önlemler olmalı, hasta haklarına riayet edilmelidir.
2-2-10-MALİ KAYITLARA İLİŞKİN GENEL ÖZELLİKLER
Mali kayıtlara ilişkin genel özellikler bakımından şu asgari gereklerin karşılanıyor
olması gereklidir:
1-Hizmetlerin ücretlendirilmesi hastaya, hastalığa, hastanın kurumuna ve
anlaşmalara göre yapılabilmelidir. Ücretlendirme ile ilgili olarak hastalık, kurum,
ödenen ücret v.b. istatistik ve grafiksel raporlar alınabilmelidir.
2-Uygulama yazılımlarının; Sağlık Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet vermekte olan
sağlık kurumlarına müracaat eden Yeşil Kart, Emekli Sandığı, Bağkur ve SSK
mensubu hastaların hak sahipliğinin (müstehaklık) sorgulanmasına yönelik On-line
Provizyon alma işlemlerini yapabilen ve ilgili sosyal güvenlik kurumlarının web
servislerini kullanabilen yazılımlar olması zorunludur.
3-Yazılımlarda; kurumuna faturalı hastalar için, kuruma gönderilecek faturalarda
gösterilemeyecek olan ve kurum tarafından bedeli ödenmeyen; refakatçi ücreti, v.b.
ücretin hastalardan tahsil edilecek olanlarını ayrı bir şekilde gösteren ve hastadan
vezne alındıları ile tahsiline imkan veren düzenlemeler yapılmış olmalıdır.
4-Yetkili bir kullanıcı tarafından vezne alındıları sistemden izlenebilmelidir.
5-Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bedeli ödenmeyen ve ücreti karşılığı verilen
hizmetler hasta mali dosyalarında görülmeli ancak kuruma gönderilen faturalarda yer
almamalıdır.
6-Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bedelinin bir bölümü ödenen ve fark ücreti
hastadan tahsil edilmek suretiyle verilen hizmetler hasta mali dosyalarında görülmeli
ancak kuruma gönderilen faturalarda yer almamalıdır. (oda ücreti farkı, vb)
7-Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bedelinin tümü ya da bir bölümü şartlı ödenen
ve/veya fark ücreti hastadan tahsil edilmek suretiyle verilen hizmetler hasta mali
dosyalarında görülmeli ancak kuruma gönderilen faturalarda yer almamalıdır.
(Örneğin; kullanılması kurul raporu/uzmanlık raporu gerektiren ilaç ve malzemeler.
Yalnızca yatan kurum hastasına kullanılabilen, ayaktan tedavi gören hastalara
kullanımı için sağlık kurulu raporu gereken ilaç ve malzemeler, vb)
8-Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bedeli ödenmeyen ve bedelleri hastalardan da
alınmayacak olan basit sarf malzemelerinin, herhangi bir şekilde hasta mali
dosyalarına işlenmesi yazılım tarafından engellenmeli, faturalara işlenmesi de
önlenmelidir. Faturaya yansıtılmayan ancak hastaya verilen hizmetlerin ve
malzemenin kaydı ayrıca tutulmalı, buna ilişkin istatistik bilgiler elde edilebilmelidir.
9-Uygulama yazılımı parametrik olmalıdır. Hastane bünyesinde açılacak yeni bir
birim, sunulacak yeni bir hizmet, kullanılacak yeni bir malzeme, fatura formatlarındaki
değişiklikler veya bazı kurumlara (Emekli Sandığı, Bağkur, Yeşil Kart, SSK, v.b.)
uygulanan ücretlendirme (genel ya da özel indirimler, ücretsiz sunma ya da o kurum
hastalarına belli hizmetleri vermeme ya da fatura dışı bırakma gibi) kullanıcılar
tarafından yetkileri çerçevesinde kolaylıkla sisteme dahil edilebilmelidir.
10-Katılım payından muaf olanlardan protez, araç ve gereç bedelleri faturalara
otomatik olarak işlenmeli; Katılım payı ödenenlerden ise hasta faturasında bu miktar
düşülmüş olmalıdır.
11-Maksimum fatura tutarı, aynı tetkikin maksimum adedi vb tanımlamalar
yapılabilmeli ve aşan durumlarda otomatik uyarı sağlanmalıdır.
2-2-11-YAZILIM GARANTİSİ
Yazılım garantisi bakımından aşağıdaki gereklerin sağlanıyor olması gereklidir:
1-VTYS, İşletim Sistemleri, Ofis paketleri ve Uygulama Yazılımının garanti süresi en
az 1 (bir) yıl olmalıdır. Bu süre yazılımın kesin kabulünden sonra başlamalıdır.
Güncellemeler bu garanti kapsamında yer almalıdır.
2-Yazılım firması, sonradan ortaya çıkabilecek ileri güvenlik önlemleri için güvenlikle
ilgili çözüm alternatiflerini yaklaşık maliyetleriyle birlikte hastane yönetimine bildirir ve
maliyet/fayda oranına göre en uygun çözüme hastane yönetimi ve yazılım firması
birlikte karar verebilir. Nihai karar hastane yönetimine aittir. Alınması gerekli
önlemlere ait özel maliyetler hastane yönetimi tarafından ayrıca karşılanmalıdır.
3-Yazılım firması, arıza bildiriminin yapıldığı gün, isterse uzaktan erişim yöntemleriyle
hatayı çözümlemeye çalışabilir, bunun mümkün olmadığı hallerde hataya yerinde
müdahale etmelidir.
4-Sistemin tümünün aralıksız 8 (sekiz) saatten fazla çalışmadığı durumlarda teminat
hastane yönetimi hesabına gelir kaydedilmeli ve hastane yönetiminin uğramış
olduğu zararların tümü yazılım firması tarafından ayrıca karşılanmalıdır.
2-2-12-YAZILIM LİSANS VE KULLANIM HAKLARI
Bilgisayar Programları 5846 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 2.
Maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak korunmaktadır.
Ülkemizde Lisans tescili konusunda yetkili Makam T.C. Kültür
Bakanlığı’dır. Bu alanda çalışan ve ticari amaç gütmeyen bir birlik olan diğer
kuruluş ise BSA(Business Software Alliance)’dır. BSA’ya göre Lisans tanımı
“Telif hakları altında üretilen bir ürünün üretici firma açısından nasıl
kullanacağının
tanımlandığı
bir
sözleşmedir.
Bunun
kapsamı
lisans
sözleşmesinde veya üretici firmanın ek uyarıları ile belirtilir” şeklindedir.
Bu çerçevede 5846 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 44. Maddesi
gereğince çıkarılan Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesi Hakkında
yönetmeliğin 4. ve 5. Maddeleri gereğince Yazılım geliştiren firmalara tahsis
edilen Bilgisayar Kod Numarası “BİL-KOD: XXX” eser tescilini ifade
etmez.
Yeni bir düzenleme yapılana kadar aşağıdaki maddeler dikkate
alınmalıdır:
1-Uygulama yazılımının Server ve Client kurulum CD'leri kuruma teslim edilmelidir.
Bu CD’ lerin üzerlerinde yüklü programların donanımlara aktarılmasına dair tüm
kolaylıklar sağlanmış olmalıdır.
2-Lisans bedeli ödenmiş olan yazılım ve veri tabanı uygulamalarının kullanım hakkı
hastanenindir.
3-Veri Tabanında yer alan tüm veriler kayıtsız şartsız hastanenindir. Hastane bu
verileri ne zaman isterse, yazılım firması bu verileri hastane yönetiminin istediği
formatta vermek zorundadır.
4-Yazılım üzerindeki Mali Haklar’dan işlenme(kullanım) hakkı, çoğaltma hakkı,
hastane yönetimine verilecektir. Böyle bir hak devri için eser sahibi ile devralan
arasında sözleşme yapılması gerekmektedir. Bu sözleşme, en geç yazılım
firmasının (satıcı) hastanede kurulum çalışmalarına başladığı gün yapılmış
olmalıdır.(Lisans sözleşmelerinde tarafların imzasının bulunduğu yazılı şekil, bir
geçerlilik şartıdır.)
5-Çoğaltma hakkı; yazılım, yayımlanma amacı veya kâr amacı güdülmeksizin
sadece kurum dahilinde kullanmaya mahsus yapılabilir.
6-Hastane yönetimi, yazılımı kendi personeline kullandıracağı gibi kurum dışından
yapacağı hizmet alımı ile hastanede çalışacak personele de kullandırabilir.
7-Hata düzeltme de dahil, programın kurumdaki kullanım amacına uygun kullanımı
için, gerekli olduğu durumda, bilgisayar programına hastane yönetimi tarafından
müdahale edilebilir ya da hastane yönetimi bu işle ilgili görevlendireceği birine
müdahale ettirebilir.
8- Hastane yönetiminin lisans bedeli ödenmiş programı kendi sistemine yüklemesi,
çalıştırması ve varsa hataları düzeltmesi hiçbir sözleşme ile önlenemez.
9- Hastane yönetiminin bilgisayar programının yüklenmesi, görüntülenmesi,
çalıştırılması, işletilmesi veya depolanması fiillerini ifa ettiği sırada, bilgisayar
programının herhangi bir ögesi altında yatan düşünce ve ilkeleri belirlemek amacı
ile programın işleyişini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sınaması serbesttir.
10-Program; normal yararlanma ile çelişen, yazılım firmasının meşru yararlarına
müdahale eder şekilde alınma amacı dışında, makul olmayan bir sebeple
kullanılamaz.
11-Anlaşmazlığa düşülmesi ve/veya aciliyet arz eden durumlarda hastane yönetimi
kendisine kapalı zarf içinde teslim edilen şifreleri veya kodları yazılıma müdahale
etmek amacıyla kullanabilir.
12-Yazılım firmasının sektörden çekilmiş olması durumunda lisans bedeli ödenmiş
olan yazılımların amacına uygun olarak kullanımına devam edilebilmesi ve sistemin
idamesi için yazılım firması açık, anlaşılır ve uygulanabilir bir çözüm önerisini ihale
teklifi ekinde sunmalıdır. Bu çözüm önerisi, olmazsa olmaz koşullardan biridir.
13-Yazılımlara ilişkin tüm kullanım ve sistem kitapçıkları, üzerinde saklandığı medya
ile birlikte (CD, disket, tape kartuşu, vb.) hastane yönetimine verilmelidir.
14-Tüm kullanım hakları, isimlerin değişmesi durumunda aynen geçerli olmalıdır.
2-3-HASTANE BİLGİ YÖNETİMİ SİSTEMİ UYGULAMA YAZILIM GEREKLERİ
Bu bölümde, Hastane Bilgi Sistemi yazılım fonksiyonlarına ait bazı bölümler yer
almaktadır. Hastaneler yapısal ve işlevsel bakımdan birbirlerinden büyük farklılıklar
göstermektedirler. Bu sebeple bu fonksiyonlardan hastane yönetiminin istek ve
ihtiyaçlarına uygun olanlar seçilebilir, modifiye edilebilir, modüller farklı şekillerde
gruplanabilir, yapılandırılabilir, tanımlanabilir.
Kalite Kontrol ve Takip İşlemleri gibi uygulamalarla, kütüphane gibi birimler için
ihtiyaç duyulan işlevler Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri satınalma şartnamelerine
eklenebilir. Aşağıda yer alan bölümlerden sadece hastane yönetiminin istek ve ihtiyacı
olanlar seçilmeli buna uygun gerekler şartnamelerde yer almalıdır.
Yazılımdan beklenen işlevler, analiz ve sistem uyarlama sürecinde önemli ölçüde
tamamlanmış olmalıdır.
2-3-1-DANIŞMA MODÜLÜ
Danışma modülünün amacı danışma amaçlı sorulara süratle yanıt verilmesidir.
Yatak sayısı 700 ve üzerinde olan hastaneler için önerilir.
Gizlilik ve mahremiyet esaslarına uyulmak kaydıyla Hasta, Doktor ve hastane
personelinin oda numarası, telefon numarası, hastaların müracaat ettiği servis,
müracaat tarihi, yattığı servis, yattığı yer (Blok/Kat/Oda No), telefon numarası, yatışını
yapan doktor bilgileri gibi bilgiler konusunda, danışmaya müracaat eden hasta
yakınlarına yardımcı olmak ve kısa sürede cevap verilmesini sağlamak üzere
tasarlanmış olmalıdır.
Amaca uygun farklı çözümler tasarlanabilir. Örneğin; uygun olan yerlerde ekran,
ışıklı pano(board), dokunmatik ekran(touch screen), vb. sistemler kullanılabilir.
1-Hastane yönetimi tarafından tespit edilecek yerlerde ve sayıda, hastane web
sitesinde aşağıda belirtilen bilgilerin hasta ve hasta yakınlarına görüntülenmesini
sağlayacak yapı ve mekanizmalar geliştirilebilir:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Randevu, hizmet bilgileri.
Hastane, bölüm, doktor bilgileri.
Acil mesaj/uyarılar.
Genel bilgilendirmeler.
Yer ve yön bilgileri.
Zamanlama bilgileri(tahmini bekleme süresi vb.)
2-Görüntülenecek bilgilerin Hastane Bilgi Sistemi Uygulama Yazılımından gerçek
zamanlı olarak elde edilmesi (kuruma yeni atanan/ayrılan hekim bilgileri, bakımda
olan/kapanan bölüm bilgileri vb) idare tarafından tespit edilecek yerlerdeki ekranlara
kadar iletilmesi, görüntüleme için gerekli donanım, iletişim altyapısı yazılım firması
tarafından sağlanmalıdır.
3-Görüntülenecek bilgi olmaması halinde bu ekranlardan, hastane yönetiminin
belirleyeceği bilgiler görüntülenebilir (Hastane içinde uyulması gereken kurallar,
sağlığın korunması konusunda bilimsel içerikli kısa bilgiler, vb.)
2-3-2-HASTA KAYIT/KABUL MODÜLÜ
Hasta kayıt-kabul modülü hastaneye ilk defa başvuran, kaydı veri tabanında
bulunmayan hastalara ait genel bilgilerin girişini yapan ve belirtilen arama kriterlerine
göre kayıtlı hastaların bilgilerini ekranda gösteren fonksiyondur.
2-3-2-1-İlk Başvuru ve Kayıt
1-Müracaat eden her hastanın genel kimlik bilgileri, adres bilgileri, hasta kurum
hastası ise hastaya ait sosyal güvenlik ve sevk bilgileri girilmelidir.
2-Hak sahipliği sorgulamaya yönelik web servisler bu modülden çalıştırılmalıdır.
3-Kimlik, adres ve kurum bilgilerinin kaydı hastanın hastaneye ilk gelişinde bir kez
yapılmalı,
sonraki
gelişlerinde
bu
bilgiler
aynı
dosya
numarası
üzerinden
izlenebilmeli, dosya numarasına kolayca ve değişik sorgulamalarla erişilebilmeli, bu
bilgilerin yeniden girilmesine ihtiyaç olmamalıdır. Ancak gerekli hallerde bu bilgiler
için güncelleme yapılabilmelidir.
4-Aynı hasta için birden fazla kayıt açılmasını önleyecek nitelikte düzenleme yapılmış
olmalıdır.
5-Hastanın hastaneyi her ziyareti için; hasta dosya numarasından ayrı bir sıra/geliş
numarası verilebilmeli, Hastanın her ayrı ziyaretinde bu sıra/geliş numarası ile ilgili
polikliniğe ve gerekli tüm birimlere sevk işlemi otomatik olarak yapılabilmelidir.
6-Kayıt ve kabul işlemleri yapılan hastaların poliklinik işlemlerini kolaylaştırmak için
barkod destekli sistemler ya da başka çözümler değerlendirilmelidir.
7-İşlemleri yapılan hastalara otomatik olarak poliklinik sıra numarası verilebilmeli,
poliklinik hastaları için randevu işlemleri (randevu verme, iptal, güncelleme, vs.)
gerçekleştirilebilmelidir. Hasta kayıt ve sıra işlemleri ile ilgili etiket ya da çıktılar
alınabilmelidir.
8-Gerekli modüllerle (vezne modülü vb.) entegre çalışabilmelidir.
9-Hasta kaydı gerçekleştirilmeden önce hastanın mevcut kaydının olup olmadığı
otomatik olarak sorgulanmalıdır. Eğer hastanın başka kaydı yoksa, kuruma ilk
müracaatında verilen kod numarası ile bir kez kayıt başlatılmalı ve aynı numara ile
izlenmelidir. Birden fazla kod numarası verilerek kayıt yapılması engellenmelidir.
10-Aynı hastaya birden fazla kod numarası verilmişse yetki verilen kişi bu kayıtları
birleştirmelidir.
11-Her hasta için tek kod numarası olmakla birlikte her müracaat için farklı hesap
numarası olmalıdır. Hastanın finansal bilgilerinin taranmasında hem kod numarası
hem de hesap numarası kullanılmalıdır.
12-Hastanın daha önceki hesap numaralarının hepsi (yatan, ayaktan, acil) özet
bazda, borcu olup olmadığına dair verinin de olacağı şekilde görüntülenebilmeli;
önceki hesap numaraları gerektiğinde detaylı olarak sorgulanabilmelidir.
13-Yapılan kayıtların hangi kullanıcı tarafından yapıldığının kaydı otomatik olarak
tutulmalıdır.
14-Aramalarda kısmi bilgi girilebilmeli, arama sonucu birden fazla kayıt bulunursa
bunların listelenip gösterilmesi, seçilmesi veya sorgunun geliştirilmesi mümkün
olmalıdır.
15-Arzu eden hastalar için rumuz kullanılarak sistemde her terminalden görülmesi
engellenmelidir. Yalnız belirli terminallerde ve/veya yetki verilen kişilerin ekranlarında
görülmelidir.
16-Veri
tabanında
kaydı
bulunan
hastaların
bilgileri
değiştirilemez
şekilde
görüntülenmelidir.
17-Kaydı yapılan ve randevusu olmayan hasta otomatik olarak sıra numarası almış
olmalıdır.
18-Acil servisten hızlı kayıt yapabilme özelliği bulunmalıdır.
19-Hastaların genel kayıt bilgilerinin dökümü alınabilmelidir.
20-Hastanın diğer birimlere sevki otomatik olarak yapılmalı ve yaptığı her müracaatı
ve müracaatında yapılan işlemler istendiğinde kod ve hesap numaraları yardımıyla
sorgulanmalıdır.
21-Yeni doğan bebek kaydı yapılabilmelidir.
22-Yeni doğan hastaneden taburcu edilirken yeni doğana bir kod numarası
verilmelidir.
23-Her müracaat esnasında ilk müracaatta alınan allerji, diabet, v.b. kronik hastalıklar
ile ilgili bilgiler otomatik olarak ekrana gelmelidir.
24-Randevu kaydı, randevu verme (gün, ay, yıl, saat), iptal etme, randevu yenileme,
randevuyu veren personel kayıtlarının tutulması imkanı olmalıdır. Düzenlenen
formların matbu hale dönüştürülen çıktıları alınmalıdır.
25-Müracaat eden her hastaya adının, soyadının ve kod numarasının yer aldığı bir
kimlik kartı verilebilmeli ya da uygun büyüklükte bir etiket çıktısı alınabilmelidir.
26-Özel sigortalı hastalarda da provizyon alındıktan sonra işleme geçilmelidir.
27-Hasta eğer doktor tarafından hastaneye yönlendirilmişse hangi doktor tarafından
yönlendirildiği bilgisi kaydedilmelidir.
28-Broşür, fatura, çağrı, vb. yollamak için hasta kayıtlarından adres etiketi
üretilebilmelidir.
29-Kayıtta alınan bilgilerden gerekli olanları ilgili birimlere aktarılabilmelidir.
30-Hasta dosyaları için de etiket basılabilmelidir.
2-3-2-2-Tekrar Geliş Kaydı ve Kayıt Görüntüleme İşlemi
Başvuran hastaların başvuru nedenlerini kaydeden ve belirtilen arama
kriterlerine göre, kayıtlı hastaların bilgilerini ekranda gösteren fonksiyondur.
1-Aramalarda kısmi bilgi girilebilmeli, arama sonucu birden fazla kayıt bulunursa
bunların listelenip gösterilmesi, seçilmesi veya sorgunun geliştirilmesi mümkün
olmalıdır.
2-Veri
tabanında
kaydı
bulunan
hastaların
bilgileri,
değiştirilemez
şekilde
görüntülenmelidir. Ancak yeni bilgi girişine müsaade edilmelidir.
3-Sorgulama sonucu bulunan ve gösterilen vakaların kaydı sonuçlanmış ve
kapanmış ise faturaya yansıyabilecek değişiklik yapma imkanı verilmemeli, ancak
radyoloji ve patoloji tetkik sonuçlarının hasta kayıtlarına girilmesi mümkün olmalıdır.
4-Başvuru ve çıkış tarihleri/saatleri arasında hastaya yapılan tüm işlemler ve
kullanılan tüm malzemeler hastanın elektronik ortamda bulunan dosyasına anında
aktarılmalı ve sorgulanarak görüntülenmelidir.
5-Hasta/vaka kayıtlarından günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri arasında
dökümler alınmalıdır.
2-3-2-3-Hasta Çıkış/Sevk İşlemi
Muayeneleri sonuçlanan hastaların kayıtlarının kapanmasını sağlayan işlevdir.
1-Hastanın çıkışının yapılmasından sonra her hangi bir kullanıcı tarafından hasta
dosyasında değişiklik yapılmasına izin verilmemelidir.
2-Hasta sevk ve çıkış kayıtlarının günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri
arasında dökümü alınmalıdır.
3-Hastanın laboratuvar ve röntgen gibi birimlere sevki otomatik olarak iletilmeli ve
sonuçlar da otomatik olarak görüntülenmelidir.
4-Özel fiyat/indirim uygulanması için yetkilendirme yapılmalıdır. Bu yetkiyi
kullanan şahıslarca yapılan işlemler ve tutarları günlük, haftalık, aylık, yıllık
raporlar halinde alınabilmelidir.
5-Ücretli hastanın ücretini ödemeden tetkik sonuçlarını alması önlenmelidir.
Ancak veznede tahakkuku yapılmayan bir ücretli hastaya ait tetkiklerin hangi
aşamada olduğu görüntülenmeli ama bakiyesi kapanmamış olduğundan dolayı
hastanın tetkik sonuçları sistemde gösterilmemelidir.
6-Hastalar için yapılan muayene, laboratuvar, röntgen v.b. tüm işlemler otomatik
olarak hastalara ait mali kayıtlara aktarılmalıdır.
7-Hastaların kontrol kayıtları tutulmalı ve çeşitli istatistiki bilgiler üretilmelidir.
2-3-3-RANDEVU İŞLEMLERİ MODÜLÜ
Bu bölümdeki gerekler öncelikle eğitim ve araştırma hastaneleri için önerilir.
Hasta randevularını düzenleyen alt modüldür. Randevu Girişi, Randevu Arama ve
Görüntüleme, Randevu Onayı ve Kapatma işlemlerini kapsamalıdır. Poliklinik, Klinik,
Laboratuvar, Fizik Tedavi, Radyoloji, Ameliyathane v.b. randevu verilen birimler için
tasarlanmış olmalıdır.
1-Randevu girişi, randevu görüntüleme ve arama işlemleri hem yetkili kişi hem de
servis doktoru tarafından gerçekleştirilebilmelidir.
2-Hastaların internet, telefon ve doğrudan başvuru ile randevu alabilecekleri ve bu
randevuların aksamadan yürüyebileceği bir randevu sistemi tasarlanmış olmalıdır.
Bu konuda farklı çözümler geliştirilebilir. Hastaların internet ortamında randevu
alabilmesi durumunda randevu alınan ekranda kullanıcı kolaylıkları sağlanmış
olmalıdır.
3-Hastanın geçerli telefon numarası alınmadan randevu verilmemelidir. GSM
numarası veren hastalara randevu gününden önce Kısa Mesaj olarak, sabit
telefon verenlere sesli olarak randevuları hatırlatılabilir.
4-Özel, saatsiz randevu alma özelliği olmalıdır.
5-Doktorların izin, geçici görev, ders gibi zamanlarda randevu saatlerini
kapatmaları mümkün olabilmelidir.
6-Randevu girilirken randevu çeşitleri (poliklinik, tetkik, check-up, kontrol,
konsültasyon, fizik tedavi, laboratuvar, radyoloji vb.) belirtilmelidir.
7-Randevu düzenlerken uygulanacak başlama/bitiş saatleri ve muayene süreleri
önceden belirlenebileceği gibi atama işlemi sırasında da belirlenebilmelidir.
8-Randevu işlemi tarih ve saat girme şeklinde değil, randevu defteri tarzı bir ekran
görüntüsünden gerekli alanların seçilmesi sonucu gerçekleştirilmelidir.
9-Randevu arama işlemleri randevu çeşitleri, hasta bilgileri, bölüm ve/veya tarih
aralığı girilerek gerçekleştirilebilmeli, kısmi bilgi girişi ile de arama yapılmalıdır.
10-Günlük randevu listelerinin dökümü istenildiği zaman alınmalıdır.
11-Hastaya aynı tarih ve saat için farklı birimlerden randevu verilmesi
engellenmelidir.
12-Gerçek zamanlı randevu olmalıdır.
13-(varsa) Semt Poliklinikleri ya da uydu kliniklerle hastane arasında randevu
vermede koordinasyon olmalıdır.
14-Randevunun zamanında gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşmedi ise
sebebi takip edilebilmelidir.
15-Hastaneye müracaat eden hastaların semt, ilçe, il bazında adres dökümü
alınmalıdır.
16-Tetkik birimlerinde her türlü randevu işlemi (randevu alma, iptal, güncelleme)
yapılmalıdır.
17-Projenin kapsamında poliklinik, klinik ve ameliyathane randevu sistemlerinde
istenen özelleştirmeler de gerçekleştirilmelidir.
18-Ameliyat randevusu verilirken, ameliyatın yapılacağı salonla birlikte hasta
ameliyattan çıktıktan sonra yatırılacağı odanın da randevusu verilmelidir.
19-Ameliyat randevusu verilirken ameliyata girecek yardımcı personel, hemşire,
anestezist vb. kişilerin de uygunluk durumu tespit edilerek ameliyat için
görevlendirilmelidir.
20-Ameliyatlarda kullanılan özellikli malzemelerin/cihazların o ameliyat ile birlikte
randevusu verilmelidir.
21-Bir doktorun aynı saatlerde başka bir randevusunun olmaması gerekmektedir.
Doktorun çalışma saatleri içerisinde birden fazla iş yapabileceği ve birden fazla
randevu tipi olabileceği düşünülerek aynı saatlere poliklinik muayenesi,
konsültasyon
muayenesi,
manipulasyon
gibi
işlemlerin
randevuları
verilememelidir. Bu durumu önlemek için doktor randevusu veren kişilerin
ekranlarında doktorun ameliyat, poliklinik, işlem, uydu klinik randevuları
görüntülenmelidir.
22-Muayene odalarına göre randevu işleminin gerçekleştirilmesi mümkün
olmalıdır.
2-3-4-POLİKLİNİK MODÜLÜ
Poliklinik Modülü; hastanın müracaatından muayene olmasına ve hastaneyi terk
etmesine kadar olan süreçteki, polikliniklerde ihtiyaç duyulan; tüm tıbbi ve mali
işlemlerin elektronik ortama aktarılarak gerekli kayıtların tutulmasını ve bu bilgilerin
gerektiğinde incelenebilmesini amaçlar.
2-3-4-1-Poliklinik Kayıt İşlemleri
1- Bu modül aynı zamanda acil servis ve polikliniklerin ihtiyaçlarına cevap
verebilecek şekilde düzenlenmiş olmalı ya da bunlar için gerekli düzenlenmelerin
yapılabileceği şekilde tasarlanmış olmalıdır.
2-Hastaların hemşireleri ve doktorları tarafından hasta dosyalarına işlenen tüm
muayene ve tedavi bilgileri, özel sağlık bilgileri (alerjiler, diyabet, vb.) ve konsültasyon
bilgileri bu modülden elektronik ortama aktarılabilmeli, bu bilgilerden yararlanılıp
otomatik olarak epikriz düzenlenebilmelidir.
3-Bu modülden, hastanın doktorları tarafından, hastaya ait tanı kodlarının
Uluslararası Hastalık Kodlaması ICD-10 kullanılarak girilebileceği düzenlemeler
yapılmış olmalıdır.
4-Ücretli hastalar haricinde; memur, özel sigortalı, SSK’lı, Bağkur’lu, yeşil kartlı, vb.
kurumuna faturalı hastaların; muayene ve tedavi bilgileri ile laboratuvar, röntgen vb.
tetkik istek işlemleri yapılabilmeli ve tamamlanan işlemler hasta faturalarına (mali
kayıtlarına) otomatik olarak atılmalıdır. Özetle, vezne yükü azaltılırken arada
oluşabilecek kayıp ve kaçaklar da önlenebilecek şekilde düzenleme yapılmış
olmalıdır.
5-Doktor tetkik isteklerinde tetkiki isteyen klinik, doktor, işlem yapan kullanıcı, isteğin
yapıldığı tarih ve saat gibi bilgiler istekte otomatik olarak yer almalıdır.
6-Poliklinik modülünden yapılacak tetkik istekleri laboratuvar modülünde doğrudan
görüntülenebilmelidir.
İstenen
tetkiklerin
sonuçları
da
poliklinik
modülünde
görülebilmelidir. Bu şekilde hasta dosyasındaki laboratuvar test sonuçları bir arada
bütünlük ve sadelik içinde izlenebilmelidir.
7-Ücretli hastalara ait işlemler ve tetkik istekleri, her durumda poliklinik modülünden
yapılabilmeli, ödeme yapmamış hastaların kontrolü, örnek alma öncesinde ya da
tetkik öncesinde burada kontrol edilmeli ve engellenmelidir.
8-Yine kurumuna faturalı hastaların dosyalarına işlenmesi gereken tıbbi malzemeler
ve ilaçlar da bu modülden işlenebilmelidir. Kayıp ve kaçaklara neden olmaması için
acil servis, yoğun bakım, ameliyathane v.b. yerlerin ve tüm kliniklerin ecza ve
malzeme depolarının da stok kontrol işlemleri yapılabilmeli, bu depolardaki
malzemelerin işlemleri, yalnızca yetki verilen kişilerce yapılabilmelidir.
9-Hastaların kontrol muayeneleri için randevu verilebilmeli, belli süreler içinde
gelecek hastalara ait kontrol muayene işlemleri gerçekleştirilebilmelidir. Kontrol
muayeneleri ve tedavi seansları da hasta faturalarına gerektiği gibi yansıtılmalıdır.
10-Polikliniklerde; poliklinik ya da doktor bazında olmak üzere, muayene sırası almış
olan hastaların listeleri, poliklinik hemşiresi ya da doktoru tarafından kolayca
görüntülenebilmeli; bu listeler gerektiğinde “dijital board” lara yansıtılabilecek şekilde
düzenlenmiş olmalıdır. Aynı şekilde kliniklerde yatan hasta listeleri de servis
hemşireleri ve doktorları tarafından kolayca görüntülenebilmelidir.
12-Hastanın herhangi bir andaki fatura bilgileri, istenildiği taktirde bu modül
ekranlarından görüntülenebilmeli ve/veya yazdırılabilmelidir.
2-3-4-2-Doktor Atama
Başvuran hastaların hangi doktor tarafından muayene edileceğini belirleyen alt
modüldür.
1-Doktor atama işlemi poliklinik ve/veya servis hemşiresi tarafından ya da ayrıca
görevlendirilecek bir personel tarafından gerçekleştirilmelidir.
2-Kullanıcı, “otomatik” ve “seçerek” atama olmak üzere iki şekilde Doktor atama
yapabilmelidir.
3-Otomatik atamada hasta sıradaki en müsait doktora atanmalıdır.
4-Otomatik atamaya
çıkartılmalıdır.
dahil
olacak doktorlar bir atama listesine
eklenip
5-Doktorların muayene saatleri doktor atanırken tanımlanmalıdır.
6-Atama işlemini gerçekleştiren personel, her doktor için atanan hastaların
listesini görmelidir.
7-Doktor, kendisine atanan hastaların listesinin görüntülenmesi ve raporlanması
yetkisine sahip olmalıdır.
8-Doktor, hasta listesindeki hasta isminden tek tuşla geçmiş vizitlere ulaşmalıdır.
9-Doktor, atanan hastalar listesinden hastasını seçerek tıbbi bilgi girişi ekranına
geçebilmelidir.
10-Performans puanları bu modülden görülebilmeli, istenen kriterlere uygun
sorgulamalar (verilen zaman aralığına, verilen hizmet çeşidine göre v.b. sorgular)
yapılabilmeli ve istenildiği taktirde raporların çıktısı alınabilmelidir.
2-3-4-3-Hasta Tıbbi Bilgi Girişi
Yetkili doktorunun hasta ile ilgili anamnez ve tıbbi bilgi girişini gerçekleştiren alt
modüldür. Muayene sadece normal poliklinik muayenelerini değil aynı zamanda,
kontrol muayenesi, tetkik değerlendirme, check-up muayeneleri, konsültasyonları da
kapsamaktadır.
1-Tanı girişinde en kısa zamanda gerekli düzenlemeler yapılıp ICD-10 kodları
kullanılmalıdır. Bir hastanın birden fazla tanısı olabileceğinden form ve rapor
dizaynları buna uygun geliştirilmelidir
2-Özel tanı girişi isteyen polikliniklerde doktorlar özel tanı kodları listelerinden tanı
girişi gerçekleştirebilmelidir.
3-Doktorun tanı kodlarının dışında da serbest tanı kaydı yapabilme imkanı olmalı
ancak girilen bu tanının ICD-10’daki karşılığı daima aynı olmalıdır.
4-Tedavi aşamasında da kod sistemleri kullanılmalı uygulanan hizmet kayıtlarını
BUT kodlarına göre girme imkanı olmalıdır.
5-Hastaya ait temel tıbbi bilgilerin doktor tarafından girilmesi ile ilgili serbest bir
bölüm olmalıdır.
6-Kullanıcı isteklerine göre bir vakaya, birden fazla tanı girişi (ön tanı, kesin tanı,
radyografik tanı, patolojik tanı, kabul, taburcu, primer ve sekonder tanı vb.) imkanı
olmalıdır.
2-3-4-4-Hasta Tıbbi Bilgi Görüntüleme
Yetkili personelin hastayla ilgili yapılmış tüm tıbbi bilgi girişlerini görüntüleyen,
raporlayan alt modüldür. Hasta dosyası görüntüleme, tıbbi bilgi görüntüleme
işlemlerini kapsamalıdır.
1-Hastanın tedavi gördüğü tüm birimler ile
görüntülenmesini, raporlanmasını sağlamalıdır.
ilgili
tıbbi
bilgi
girişlerinin
2-Kullanıcı, hastaya bugüne kadar yapılmış tüm tıbbi işlemleri görebilmelidir.
3-Tıbbi bilgisi görüntülenen ve/veya raporlanan hastaların epizot ve genel
bilgilerine geçiş kolayca mümkün olmalıdır.
4-Tıbbi bilgi görüntülenmesinde ve/veya raporlanmasında anamnez ve tetkik
sonuçlarının gerekli ekrana/kağıda yazdırılması otomatik olarak sağlanmalıdır.
2-3-4-5-Tanı-Tarama İşlemi
Halen tedavi gören ve daha önce tedavi görmüş hastalar üzerinde tanı tarama
işlemi yapılmasını sağlayan alt modüldür.
1-Tanı-tarama işlemi yetkili doktor tarafından gerçekleştirilmelidir.
2-Tanılar aranırken kısmi bilgi girişi ve mantıksal operatörlerle geliştirilmiş
sorgular yapılmalıdır.
2-3-4-6-Tıbbi Rapor Hazırlama
Hastaya ait tanı ve sonuçlarının raporlandığı alt modüldür.
1-Tıbbi rapor hazırlama işlemi, doktorun yetkisinde olmalıdır.
2-Tıbbi raporlarda kullanılacak tanı kodlarının ve rapor sonuçlarının, liste ve
ekranlardan seçilmesi mümkün olmalı, serbest rapor yazma imkanı da
bulunmalıdır.
3-Standart rapor hazırlanabilme ve kullanılabilme imkanı olmalıdır.
4-Yatan ve ayaktan hasta için ön tanı ve son tanı, primer ve sekonder hastalıklar
belirtilerek girilmelidir. Bu tanıların uygunluklarının doktor bazında incelenmesi
için rapor oluşturulmalıdır.
5-Yazılımın ürettiği raporlar ofis uygulamalarına kolayca ve istenen formatta
aktarılabilmelidir.
2-3-4-7-İlaç ve Sarf Malzeme İstemi
İlaç ve sarf malzemesi isteklerini ilgili bölüme bildirip süreci takip etmek için
kullanılacak işlemlerdir. İlaç ve sarf malzeme istek, arama ve görüntüleme işlemlerini
kapsamalıdır.
1-İlaç ve sarf malzemeleri, kodlu listelerden seçilerek istekte bulunulmalıdır.
2-İstekler üzerine tarama kriterleri girilerek arama yapılabilmelidir.
3-Hastaya yapılan küçük cerrahi girişim, eczane, laboratuvar, röntgen gibi
işlemlerde kullanılan malzemelere ait ücretler hastanın mali kayıtlarına ve hasta
dosyasına anında yansıtılmalıdır. Dolayısıyla hastalara ve hastalıklara ait maliyet
analizleri gerektiğinde görüntülenebilmeli ve/veya raporlanabilmelidir.
4-İsteklerin günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri arasındaki sorgu
sonuçları ekrana/kağıda yazdırılabilmelidir.
2-3-4-8-Poliklinik/Servis Raporlama
Poliklinik/servis
ile
ilgili
istatistiksel
raporların
hazırlanmasını
sağlayan
fonksiyondur. Servise başvuran hastaların günlük, haftalık, aylık, yıllık sayıları, grup
ve sevk eden makam ve maksatlara göre dağılımları, hasta akıbetleri, poliklinik/servis
sarf malzeme raporları, maliyetleri ve tanımlı istatistik raporları kapsamalıdır.
2-3-5-HASTA YATIŞ, YATAN HASTA TAKİP VE HASTA ÇIKIŞ İŞLEMLERİ
MODÜLÜ
2-3-5-1-Yatış İşlemleri
1-Poliklinik, acil servis ya da doğumhaneden tüm servislere kabul ile ilgili işlemler
gerçekleştirilebilmelidir.
2-Refakatçi işlemleri yapılabilmelidir. Refakçi ücretleri, hastanın elektronik ortamdaki
mali kayıtlarına otomatik olarak yansıtılabilmelidir.
3-Hastanın yatışıyla ilgili tüm işlemler (Hasta bilgileri, yatış onayı bilgileri, vb.)
gerçekleştirilebilmelidir.
4-Hasta yatağı ile ilgili özelliklere göre ücret farkları kayıtlara otomatik olarak
işlenebilmelidir.
5-Yatak atama işleminde boş yataklardan oluşan listeden seçim yapılarak yatak
ataması gerçekleştirilmelidir.
6-Yataklar ileri bir tarih için rezerve edilebilmelidir.
7-Yatış formu elektronik ortamda üretilebilmelidir.
8-Hasta yatış onay formları elektronik ortamda üretilebilmelidir.
9-Hasta yatışta, yatışı yapan doktor, ön tanı ve taburcu zamanı görülmelidir.
10-Klinik kayıtlarından günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri arasında
raporlar alınmalıdır.
2-3-5-2-Yatan Hasta Takip İşlemleri
1-Hastaların hasta yatış kaydı onaylanmalıdır.
2-Hastaya verilmesi gereken ve ilgili sevk birimine yazılması gereken raporların
hazırlanmasını sağlamalıdır.
3-Yatan hasta kayıtlarından istenilen kriterlere göre günlük, haftalık, aylık raporlar
alınabilmelidir.
4-Hastanın sağlık seyriyle ilgili bilgiler, ilaç dozaj bilgileri, ameliyat bilgileri, v.b.
gerektiğinde raporlanabilmelidir.
5-Ameliyathane ve ileri tetkik için randevu istek işlemleri gerçekleştirilmelidir.
6-Klinikteki hastalara yapılan hizmetlere göre kısmi sorgulama kriterleri verilerek
hasta dosyasının ve uygulanan her türlü hizmetlerin görüntülenmesi ve/veya
raporlanabilmesi sağlanmalıdır.
7-Klinikte yatan hastalar için istenen bütün tıbbi istekler görüntülenmeli ve/veya
raporlanabilmelidir.
8-Hastaların belirlenen yatış ve taburcu için kriterleri doğrultusunda yönlendirilmesini
sağlamalıdır.
9-Yatan hastaların poliklinik bilgilerine ve önceki yatış bilgilerine istenilen şekilde
ulaşılmalıdır.
10-Tetkik numunesi ve diğer gereksinimler için kullanıcının tasarladığı şekilde hasta
bilgileri etiketi basılmalıdır.
11-Hekim istemlerinde; standart hekim istem paketleri, hastanın ihtiyacına yönelik
bireyselleştirilmiş istemler, sınırlandırılmamış istem ve boş hekim istem formları ile
bunlara ulaşılmayı sağlayacak hekim istem menüleri oluşturmalıdır. Standart hekim
istem paketlerine tek tuş yardımı ile kolay ulaşım sağlanmalıdır.
12-Kullanıcının tanımladığı kriterlerde (ilaç-ilaç etkileşimi, ilaç gıda etkileşimi, hasta
allerjileri, kan ve kan ürünleri kullanma kriterleri gibi) hekim istem süreci otomatik
olarak kontrol edilmelidir.
13-Hekim istemi içindeki tüm kalemlerin ilgili bölümlere otomatik olarak gitmesi
sağlanmalıdır.
14-Sadece yetkilendirilmiş kişiler tarafından hekim istemlerinin iptali, yenilenmesi
sağlanmalıdır.
15-Hekim istemlerinin verilmesini takiben hemşireye ait yapılacak işler için otomatik iş
listesi oluşturulmalıdır.
16-Hastanın önceki hekim istemleri zaman ve tarih bazında geriye dönük olarak
izlenmelidir.
17-Kullanıcı tarafından tanımlanan zamanlarda hasta için ileriye dönük hekim istemi
sağlanmalıdır.
18-24 saat içinde imzalanmaya ihtiyaç duyulan hekim istemleri (narkotik ve psikotrop
istemleri gibi) için uyarıcı bir takip sistemi oluşturulmalıdır.
19-Bazı ilaç istemleri için otomatik olarak durdurma sağlanmalıdır.
20-Kullanıcı tarafından tanımlanan kriterler doğrultusunda klinik önceliklerin (acil,
öncelikli, rutin) belirlenmesine izin vermelidir.
21-Randevu ve ön hazırlık gerektiren tetkikler için randevu sağlama ve hasta için
tetkik hazırlığı bilgisini raporlama imkanı vermelidir.
22-Uygulanacak işlemler, kullanılacak malzeme listesi, standart sarf malzeme listesi
kolay ulaşılır olarak sağlanmalıdır.
23-Hekime epikriz ve ameliyat notu yazma imkanı sağlamalı ve hekim onayı
verildikten sonra bu raporların sistemde yer alması sağlanmalıdır.
24-Hasta için konsültasyon istemi yapılmalı ve konsültasyon durumu izlenebilmelidir.
25-Sorumlu doktorun onayı olmadan konsültan hekimin öngördüğü tedavinin
uygulanması kontrollü olarak yapılabilmelidir. Hekim istemi ile tanımlanan bir
etkileşim olması durumunda otomatik uyarı sağlanmalıdır.
26-Verilen hizmet/malzeme mükerrer kaydını önlemek üzere tekrarlayan işlem ya da
tedaviler için uyarı sağlanmalıdır.
27-Kan ve kan ürünleri isteminde ilgili kriterler doğrultusunda hastanın laboratuvar
sonuçları hakkında sesli kontrol ve uyarı sistemi sağlanmalıdır.
28-Hasta yattığı an otomatik olarak hekim istemi oluşturmalıdır.
29-Hastanın ön ve kesin tanısına ulaşım sağlanmalıdır.
30-Hastanın
yatışının
kaçıncı
günü
olduğu
ve
planlanan
yatış
süresinin
karşılaştırılması yapılmalıdır.
31-Hasta odasının durumu (dolu, boş, temiz/hazır, vs.) sistemden izlenmelidir.
32-Bu modül, Hastalık kodlarını (ICD-10) kullanabilmelidir.
33-Yetkilendirilmiş kişiler doğrultusunda işlem ya da hekim istem iptali ile hasta
faturasından iptal otomatik olarak yapılmalıdır.
34-Tanımlandığı şekilde bölümler ya da bireyler arasında mesaj imkanı sağlamalıdır.
35-Hastanın doktor tarafından ön ve yeniden değerlendirilmesini (anamnez)
sağlamalıdır.
36-Hasta gecelemesi otomatik olarak faturalandırılmalıdır.
37-Gece yarısı (günlük) yatan hasta doluluk oranları, real time geceleme ve doluluk
projeksiyonu yapmalıdır.
38-Doğum için yatan annenin yeni doğan bebeğinin otomatik olarak sisteme geçmesi
ve tek hesap olarak sistemde tutulması sağlanmalıdır.
39-Hasta odası önceden rezerve edilebilmelidir.
40-Hasta yoğun bakımda yatarken kattaki hasta odasını tutma imkanı olmalıdır.
41-Hasta odasında bulunan telefondan yapılan hastane dışı görüşmeler otomatik
olarak hasta hesabına geçmelidir.
42-Yatışı istenen hastanın doktorunun sorgulanması yapılmalı; sisteme kayıtlı ya da
yetkili olmayan doktorun yaptığı yatış istekleri gerçekleştirilmemelidir.
43- Kayıtların hangi kullanıcı tarafından girildiği yıl/ay/gün/saat olarak takip
edilmelidir.
44-Yatan hasta listelerinin tetkik ve tedavi ünitelerinin yanısıra oda bakım/temizlik
sorumluları ile diyet sorumluları tarafından görülmesi sağlanmalıdır.
45-Hastanın
bir
servisten
diğerine
transfer
bilgileri
elektronik
ortamda
gerçekleştirilebilmelidir.
46-Sistem, yatan hasta kol bandı kimlik bilgilerini oluşturmalıdır.
47-Ayaktan ve yatan hastaya hizmet (transfer vb.) edecek taşıyıcı personelin görev
emirlerini oluşturmalı ve izleyebilmelidir.
48-Ayaktan ya da acil hastanın yatan hasta statüsüne geçişini sağlamalıdır.
49-Hasta odasının hazır olduğu bilgisinin ilgili bölümlere bildirilmesi sağlanmalıdır.
50-Hasta için yapılan isteklerin hangi doktor tarafından yapıldığı izlenmelidir.
51- Sistem, izole hastaları ve özel hastaları gerektiğinde (kod numarasına ilave bir
rumuzla ya da numara ile) izlemelidir.
52-Sistem, hastaların izinli çıkışlarının kaydını tutarak kullanıcıya gerekli uyarıları
verebilmelidir.
53-Her türlü rapor (örneğin ameliyat ya da epikriz notu gibi) doktor tarafından
onaylandıktan sonra sistemde yer almalıdır. Onaylanan rapor üzerinde onaylayan
dışında hiç kimse değişiklik yapamamalıdır. Yapılan bu değişikliğe ait log, sitemde
tutulmalıdır.
54-Bölüme ait hasta listesi aktif görüntülenmeli ve diğer bölümlerin hasta listeleri
pasif görüntülenebilmelidir.
55-Hastanın sağlık seyriyle ilgili bilgiler, ilaç dozaj bilgileri ve ameliyat bilgileri
gerektiğinde yazıcılardan alınmalıdır.
56-Ameliyathane için randevu istek işlemleri gerçekleşmelidir.
57-Klinikteki hastalara yapılan hizmetlere göre kısmi sorgulama kriterleri verilerek
hasta dosyasının ve uygulanan her türlü hizmetlerin görüntülenmesi sağlanmalıdır.
58-Klinikte yatan hastalar için istenen bütün tıbbi istekler istenildiği her zaman
görüntülenmelidir.
59-Hasta refakatçilerinin aldığı tüm hizmetler (geceleme, yemek vb.) sistemden
izlenip otomatik olarak hastanın hesabına yazılmalıdır.
2-3-5-3-Hasta Taburcu İşlemleri
1-Belirli tarih aralıklarında taburcu olan hastaların listesi alınmalıdır.
2-Hasta taburcu ve çıkışı işlemleri ve ilgili bilgilerin girilmesi sağlanmalıdır.
3-Hastanın klinikten çıkışında diğer kurumlara sevk işlemleri gerçekleştirilebilmelidir.
4-Hastanın yatışına ait her türlü bilginin hasta yatış ve taburcu bölümüne gitmesi
sağlanmalıdır.
5-Hastanın taburcu faturası saatlendirilerek bu andan sonra yapılacak hizmet girişleri
engellenmelidir. Fatura iptali ya da değiştirilmesi yetkilendirilmiş kişiler tarafından
yapılmalıdır. Böyle durumlarda gerekçe yazılabilmelidir. Yapılan bu tür işlemlere ait
kayıtlar sistemde tutulmalıdır.
2-3-6-VEZNE MODÜLÜ
Ana Vezne, Acil Vezne, Nöbetçi Veznesi, Yatan Hasta Veznesi, Özel Hasta
Vezneleri vb. kapsayan modüldür.
1-Bir veznede ya da birden fazla veznede yapılan giriş/çıkışların kayıtları bir
arada tutulmalıdır.
2-Vezne makbuzunun çıktısı alınmalı ve bu çıktıda ödenen ücretin ayrıntılı
dökümü de yer almalıdır.
3-Ücretli hastanın gerekli ücreti ödediğine dair bilgiler, ilgili hizmet birimine
otomatik olarak anında aktarılmalıdır.
4-Sosyal güvencesi bulunan bir hastanın mali işlemleri istendiğinde ücretli olarak
sürdürülebilme özelliğine sahip olmalıdır.
5-Modül kapsamında gerçekleştirilen işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler (tarihe,
tahsilat veya ödeme türüne göre) alınmalı, sorgular yanıtlanmalı ve raporların
çıktısı alınmalıdır.
6-Vezne modülü kapsamında gerçekleştirilen tüm tahsilat bilgileri, Muhasebe
modülüne aktarılmalıdır.
7-Seçilen bir sonraki tarihe göre kaydı tutulan kasa miktarının devri yapılmalıdır.
8-Belirlenen tarihte kasaya giren, çıkan, devir ve kalan sorgulaması yapılmalıdır.
9-Kasa defteri, merkez kasa, makbuz defteri ve makbuz fişleri kayıt/kontrolü
yapılmalı ve raporlar alınmalıdır.
10-Veznedarın hareketleri takip edilebilmesi için gerekli diğer hususları da
içermelidir.
11-Sistem, kurum hastalarının paket fiyatın dışında kalan hizmetleri için hastanın
ekstra para ödeyebilmesine yönelik ayrı bir fonksiyona sahip olmalıdır.
12-Hasta faturasını kredi kartı vb. bir ödeme aracı ile ödemek isterse gerekli
düzenlemeleri yapacak bir fonksiyona sahip olmalıdır.
13-Bu modül döner sermaye yönetmeliğine ve usulüne uygun olarak tüm ilgili
modüller ile bütünleşik olarak çalışmalıdır.
14-Ücretli hastaların her türlü muayene, tetkik ve tedavi işlemlerinden önce ücret
ödemelerini, ödeme işleminden sonra işlemlerinin geçerlilik kazanmasını
sağlayacak düzenlemelere sahip olmalıdır.
15-Ücretli hastalar için istenirse depozit alınabilmeli, verilen hizmetlerin bedeli
alınan depozitten otomatik olarak düşülmelidir. Depozitten kalan kısım iadeleri de
yapılabilmeli ve tüm bu işlemler ayrıntılı olarak sorgulanabilmelidir. Hastaya ait
tetkik istekleri klinik ve polikliniklerden hastaların doktorları ya da servis
hemşireleri tarafından işlenebilmelidir. Bu ya da buna benzer başka yöntemlerle
kayıp ve kaçaklara neden olmadan hasta veya yakınlarının her işlem için vezneye
gitmelerini engelleyecek ve veznede gereksiz yığılmalara ve kuyruklara çözüm
getirebilecek düzenlemeler yapılmış olmalıdır.
16-Aynı hasta için bir veya birden fazla vezneden yapılan işlemler hastaya ait
dosyada bir arada tutulmalı ve izlenebilmelidir.
17-Vezne modülünden gerçekleştirilen işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde
edilebilmeli, sorgular yapılabilmeli ve bunların rapor çıktıları alınabilmelidir.
18-İstatistik, sorgu ve raporların tam listesi ve detayları Sistem ve Uyarlama
Gerekleri Analizi aşamasında ayrıca belirlenmelidir.
2-3-6-ECZANE MODÜLÜ
İlaç Çıkışı, Eczane Depo Kontrol, İlaç Sipariş Verme, Eczane Raporlama
işlemlerini kapsamalıdır. Bu modülün amacı hastalara ait ilaç taleplerinin, ayrıca tüm
eczane kayıtlarının, ilaç stok ile minimum-maksimum stok seviyelerinin tutulmasıdır.
2-3-6-1-İlaç Çıkış İşlemleri
1-Eczaneye gelen hasta ilaç istemlerinin yer aldığı fonksiyondur. Yazılım modülü,
barkod uygulamasını desteklemelidir.
2-Doktorların hazırladığı ilaç isteklerinin görüntülenmesi ve bu istekler üzerinde
tarama yapabilme imkanı sağlamalıdır. Sistem; onaylanmış standart hekim
istemlerini, iptal edilen istemleri, değiştirilen istemleri, taburcu istemlerini ve
güncellenmiş ilaç listesinde olmayıp reçete edilen ilaçları izlemeyi
gerçekleştirmelidir.
3-Hekim istem süresi boyunca; ilaçlar ve dozları, hasta bazında kullanımı
durdurulan ve ertelenen ilaçları, değiştirilen ilaçları, mevcut hekim istemlerinin
başlangıç ve bitiş zamanlarını, hastanın allerjilerini izleyebilmelidir.
4-Hekim istem sürecinde otomatik olarak; İlaç-ilaç etkileşimi, ilaç-laboratuvar
sonuç etkileşimini, ilaç-gıda etkileşimini, ilaç-IV sıvı etkileşimini, ilaç-hasta allerji
etkileşimini, yaş-cins-vücut ağırlığı-vücut alanı temelli max./min. doz miktarlarını,
maksimum sıvı miktarlarını, aynı etkiyi taşıyan ilaç tekrarlarını, ilaç-emzirme
etkileşimini, ilaç-hamilelik etkileşimini ve ilaç yan etkilerini takip etmeyi
gerçekleştirmelidir.
5-Bölümlere özel ilaçların takibini gerçekleştirmelidir.
6-Sistem ilaç doz hesaplamaları alt yapısına sahip olmalıdır.
7-Tanımlanan seviyelerde herhangi bir etkileşimi olduğu zaman sistem otomatik
olarak uyarı yapmalıdır.
8-Kullanıcının güvenlik ve yetki seviyesine bağlı olarak bazı etkileşimleri
önemsememe esnekliği olmalıdır.
9-Sistem, ilaç etkileşimlerini rapor halinde üretmelidir.
10-Sistem, istendiğinde her bir hastanın ilaç tedavi profilini görüntülemelidir.
11-Formüler, jenerik ve geleneksel isim bazında güncelleştirilmiş ilaç listesi
oluşturulmalı ve görüntülenmelidir.
12-İlaç listesi var olan ilaç kullanım rehberleri ile desteklenmelidir.
13-Sistem, otomatik olarak fiyat güncellemesi yapmalıdır.
14-Sistem, hastalara uygulanan ilaç kayıtlarını istenilen zaman dilimi ve
sınıflamada üretmelidir.
15-Hastaya tekrarlayan ilaç verilişlerini işlem başına faturaya aktarabilmelidir.
16-Sistem günlük olarak; tüm doğrulanan ve doğrulanmayan hekim istemlerini,
tüm ilaç tedavi listesini, durdurulan istemleri ve atlanan ya da uygulanmayan
dozlar ile nedenlerini kayıt ve raporlama olanağı sunmalıdır.
17-Sistem yatan hasta katları için taburcu sürecinde ilaç kullanım bilgisi
dokümanını üretmelidir.
18-Kullanılan ilaçlar, teşhisler, ilaç sınıflamaları, doktor isimleri ve branşları
bazında istenilen raporlar gerçekleşmelidir.
19-Sistem, yatan hastaların poliklinik sürecinde kullandığı ilaçları görüntülemelidir.
20-Taburcu edilme işlemleri
görüntülenmesi sağlanmalıdır.
sırasında
verilen
ilaç
reçetesinin
sistemde
21-İlaçlar için istenilen kapsamda etiket üretilmelidir; hasta adı soyadı, bölümoda-yatak, hasta protokol no, ilaç adı, doz miktarı, ilaç formu, ilacı talep eden kişi
ve tarih saat belirtilmelidir.
22-Sistem, ilaç istemini yapan kişiyi ve bölümü görüntülemelidir.
23-Sistem, kesilen ya da iptal edilen ilaçları görüntülemelidir.
24-Hasta başka bir bölüme aktarıldığı zaman önceki planlanan ilaçları ve
uygulama zamanlarını transfer etmelidir.
25-Sistem, intravenöz(IV) karışımlar, pediatrik ilaç uygulamaları, Total Parenteral
Nutrisyon(TPN) için ilaç uygulamaları kapsamında çözüm üretmelidir.
26-Kontrollü İlaçlar; kontrollü ilaçların tümünün takibi ve izlenmesi, kontrollü
ilaçların imha edilen dozları için kanıt kopyaları, yasal kopya formları, kontrollü
ilaçları verme yetkisine sahip tüm doktorların listesini gerçekleştirmelidir.
27-Hastaya verilmesi durdurulan ve değişen ilaçların eczaneye dönmesini ve
hasta faturasının buna göre düzenlenmesini gerçekleştirmelidir.
28-Çıkışı yapılan
gerçekleştirmelidir.
ilaç
ve
malzemelerin
otomatik
stoktan
düşümünü
29-Dağıtılan ilaçlar için malzeme dağıtım belgesi düzenlemelidir.
30-İlaç dağıtımını; ünite doz, kat stok ilaçları, zayi/fire ilaç ve acil ilaç kapsamında
gerçekleştirmelidir.
31-Kemoterapi istemleri için; tanımlanmış standart istem paketleri, doz hesaplama
ve hastaya faturalama işlemlerini yapmalıdır.
32-Birden fazla hastaya kullanılacak ilaç formlarında her faturalama için bir birim
ücretlendirmesi yapmalıdır.
33-Eczanede bulunmayan ve dışardan temin edilen ilaçları sınıflamalı ve
listelemelidir.
34-Etkili olmayan tedavi ya da yanlış ilaç tedavileri için tanımlanan formatlarda
rapor üretmelidir.
35-Allerjik reaksiyonlar ve ilaç yan etkileri için oluşturulan formatta rapor
üretmelidir.
36-Doktor istemlerini ve reçetelerini tarayarak en sık kullanılan ilaçları
raporlamalıdır.
37-İlaç tedavi hatalarını oluşturulan format ile raporlamalıdır(sebep-bölüm-ilaç
sınıflamaları bazında).
38-Eczane kayıtlarından günlük haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri arasında
dökümler alınmalıdır.
39-Yatan hastaların kullandıkları ilaçlar; doz ya da miktarları hangi tür olursa
olsun (örneğin; tek tablet, ampul, kutu, vb.) otomatik olarak ilgili hastanın
bilgisayar ortamındaki mali kayıtlarına işlenmelidir.
2-3-6-2-Eczane Depo Kontrol İşlemleri
Eczane stoklarındaki ilaç ve malzemenin miktarı, fiyatları ve miyadlarının
gösterimini yapacak fonksiyondur.
1-Stokta kayıtlı ilaçlar hakkında sorgu kriterlerine göre arama yapmalıdır.
2-İlaç minimum stok seviye göstergelerini tanımlamalı ve minimum stok seviye
kontrolleri yapmalıdır.
3-İlaçların son kullanma tarihleri-miyad ile ilgili kontrolleri ve istenen uyarıları
gerçekleştirmelidir.
4-Önceden belirlenen parametreleri temel alarak dağıtılan ve dönen ilaç kalemleri
için depo stoklarını otomatik olarak güncellenmelidir.
5-Depo stok ilaçlarını tanımlandığı şekilde listelemelidir (tablet, doz, kutu, ampul,vs).
6-Bölümlerin aylık ilaç kullanımını izlemelidir.
7-Miyadı geçmiş, kırılmış ya da bozulmuş ilaçları izlemeli ve listelemelidir.
8-İlaçların depo raf ömrünü izlemelidir.
9-Stok kontrolüne ilişkin işlemler barkodla yapılabilmelidir.
2-3-6-3-İlaç Sipariş Verme
İlgili birimden ilaç isteğinde bulunulmasını gerçekleştiren fonksiyondur. Sipariş
verilen ilaç isteklerini gösterme ve istekler üzerinde arama özelliklerine sahip
olmalıdır.
1-İlaç alınan firmalar izlenebilmelidir.
2-Satın alma için onaylanmış firma listesi oluşturmalı ve periyodik olarak
değerlendirmelidir.
3-Belirlenen minimum stok seviyeleri bazında otomatik olarak satın alma talebi
sağlamalıdır.
2-3-6-4-Majistral İlaç Üretimi
Majistral ilaç üretimlerinin yapılabilmesini sağlayan fonksiyondur.
1-Majistral ilaç katalogu oluşturulmalıdır.
2-Her bir majistral ilaç için formül tanımlaması yapılmalıdır.
3-Oluşturulan majistral ilaçların stok ve fiyat takipleri yapılmalıdır.
2-3-6-5-Reçete İşlemleri (Ayaktan / Yatan) Alt Sistemi
1-Reçete yazma işlemi doktorun yetkisinde olmalıdır.
2-Eşdeğer ilaç uygulamalarını desteklemelidir.
3-Reçete görüntüleme ve reçete arama işlemleri yapılabilmelidir.
4-Ayaktan tedavi gören hastaların reçetelerini bilgisayar ortamında üretmeli ve
hastaya çıktı verilmesini sağlamalıdır.
5-Yatan hasta reçetelendirmesinde doktora eczane stokundan muadil ilaç önerisi
getirmelidir.
6-Emekli Sandığı, Bağkur, Yeşilkart, SSK gibi kurumların yatan hastalarına
dışarıdan ilaç temini için çözümler sunmalıdır.
7-Standart ilaç isimlerinin kodlu listeden seçilerek reçete sayfasına aktarılması
mümkün olmalıdır.
8-İlaçların kullanımı ile ilgili bilgi girişi de standart kod ve listelerden seçilerek
gerçekleştirilmelidir.
9-Yetkili doktor, ilaç ve bilgilerini kodlu girişin yanı sıra serbest bir şekilde de
yazabilmelidir.
10-Eski reçeteleri, istenen arama kriterlerine göre arayıp göstermelidir.
11-Bu modül, eczanenin birden fazla konumda (hastanenin farklı binaları, vb.)
hizmet vermesini desteklemelidir.
12-Eczanede yapılan işlemlere ve tutulan kayıtlara ilişkin çeşitli istatistikler elde
edilebilmeli, sorgular yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir.
2-3-7-LABORATUVAR MODÜLÜ
Orta ölçekli hastanelerde kurulacak olan Hastane Bilgi Sistemlerinde Laboratuar
Modülü, Laboratuar Bilgi Sistemi başlığı altında belirlenen hususlardan en az Tetkik
İstem Yönetimi, Tetkik İstek Görüntüleme ve Hasta/Örnek Etiketleme gereklerini
karşılıyor olmalıdır.
2-3-8-RADYOLOJİ MODÜLÜ
Orta ölçekli hastanelerde kurulacak olan Hastane Bilgi Sistemlerinde Radyoloji
Modülü, Radyoloji Bilgi Sistemi başlığı altında belirlenen hususlardan en az Radyoloji
İstem Yönetimi, Randevu Planlama ve Hasta Kabul gereklerini karşılıyor olmalıdır.
2-3-9-STOK TAKİP, SATINALMA VE DEMİRBAŞ İŞLEMLERİ MODÜLÜ
Sistemin geliştirilmesinde tıbbi cihaz ve sarf malzemeler için uluslararası kabul
gören kodlama sistemlerinden (örneğin; Global Medical Device Nomenclature
(GMDN) veya benzer başka bir kod sisteminden) yararlanılmalıdır.
2-3-9-1-Stok Takip ve Satın Alma İşlemleri
İlaç, Tıbbi Malzeme ve Her Türlü Stok ve Sarf Malzemesi Alımı iş ve işlemlerinin
takip edilmesini amaçlar.
1-Departmanlar bazında stok ve/veya sarf malzeme talepleri satınalma
departmanına elektronik ortamda iletilmelidir.
2-Stok ve/veya sarf malzemelerin fiyat karşılaştırması, geçmiş fiyatlarla
mukayesesi, eşdeğerlere getirilmiş fiyatlarla mukayesesi yapılmalıdır. (mukayese
cetvelleri)
3-Mukayese cetvelleri ile birlikte isteği yapılmış olan stok ve sarf malzemelerinin
satınalma onayının alınabilmesi için standart form çıktısı üretilebilmelidir.
4-Stok ve/veya sarf malzeme bazında tedarikçilerin listeleri en son alım fiyatları ve
şartlarını gösterir bir liste oluşturulmalıdır.
5-Onayı alınmış stok ve/veya sarf malzeme taleplerinin siparişe aktarılıp, firmaya
gönderilmek üzere sipariş çıktısı alınmalıdır.
6-Onayı alınmış olan stok ve/veya sarf malzeme talepleri için teklif mektubu
hazırlanmalıdır.
7-Kritik stok seviyesinde olan stok ve/veya sarf malzemeler için otomatik sipariş
listesi hazırlanmalıdır.
8-Sipariş listesi ile mutabakatlı olarak stok ve/veya sarf malzeme girişleri
yapılmalıdır.
9-Stok ve/veya sarf malzemelerinin departman bazında istek raporları alınmalıdır.
10-Stok ve/veya sarf malzemelerinin firma bazında sipariş raporları alınmalıdır.
11-Stok ve/veya sarf malzemelerde pazarlık usulü alımlarla diğer ihale usulleri ile
ilgili alımlar ayrı ayrı izlenebilmelidir.
12-Kullanılan her stok ve/veya sarf malzeme için kimlik bilgileri tutulmalıdır.
13-Hangi stok ve/veya sarf malzemelerin hangi firmalar tarafından üretildiğine
ilişkin kayıtlar ve firmalarla ilgili kimlik bilgileri tutulmalıdır.
14-Kalite bilgileri, hem stok ve/veya sarf malzeme hem de malzemenin alındığı
firma bazında tutulmalıdır.
15-Sistemde, mevcut yıllık/aylık stok ve/veya sarf malzeme tüketimi ve olası
tüketim artışlarını dikkate alacak şekilde stok ve/veya sarf malzeme talep
tahminleri yapılmalıdır.
16-Tutulan kayıtlara ilişkin çeşitli istatistikler elde edilebilmelidir.
17-Modül, ambar ve depoların bütünlük içersinde hizmet vermesini sağlamalıdır.
18-Malzemelerle ilgili zimmet takibi yapılabilmelidir.
19-Stok ve/veya sarf malzeme gruplarına göre toplam istekler gösterilmelidir.
20-Sipariş verilecek
çıkartılabilmelidir.
firma/firmalar
ve
eczaneler
kodlu
listeye
eklenip
21-Tüm stok ve/veya sarf malzemelerinin gösterimi ve arama sorgulama işlemleri
yapılmalıdır.
22-Her bir stok ve/veya sarf malzemenin; stok no, açık adı, varsa raf ömrü, varsa
depolama koşulları, miktarı, birimi (adet, kilo, litre, paket),giriş/çıkış (sarf) bilgileri,
üretildiği firma, kalite tescil belgesi, üretimini yapan firmanın kalite belgesi
gösterilmelidir.
23-Stok kontrol bilgileri ile ilgili olarak; maksimum stok seviyesi, kritik stok
seviyesi, emniyetli stok seviyesi, tahmini temin süresi gibi kayıtlar tutulmalıdır.
24-Gelen malzemenin bölümlere dağıtım kaydı yapılmalıdır.
25-Her parti stok ve/veya sarf malzemesi için fiyat girişi ve maliyet hesaplamaları
yapılmalıdır.
26-Dağıtılan stok ve/veya sarf malzemeleri için malzeme dağıtım belgesi
düzenlenmelidir.
27-Stok ve/veya sarf malzemesi girişi ve çıkışı barkod okuyucu vasıtasıyla
sağlanabilmelidir.
28-İlaç ve tıbbı malzemelerin son kullanma tarihi kontrolleri ve uyarıları
sağlanmalıdır.
29-Alternatifli stok maliyetleri oluşturulmalıdır. (o.m. fifo,lifo gibi)
30-Stok ve malzemelerin kullanım sıklığı raporlanabilmelidir.
31-Devlet ayniyat sisteminin gereklerini yerine getirebilmelidir.
32-Stoklar gruplanabilmeli, aynı malzeme birden fazla birim (Paket, adet, kilo, vb.)
bazında izlenebilmelidir.
33-Depo/ambar tanımları yapılabilmelidir.
34-Servisler, ameliyathane yoğun bakım, acil servis, vb. yerlerdeki tıbbi sarf
malzeme depoları için yapılan isteklere göre tıbbi sarf malzeme çıkışı
yapılabilmeli ve hastalara yapılan tıbbi sarf malzeme çıkışları da otomatik olarak
hastanın elektronik ortamdaki mali kayıtlarına bu birimlerden işlenebilmelidir. Bu
üniteler de ara depo olarak sistemde yer almalı, kayıp ve kaçaklara neden
olmayacak şekilde düzenlenmiş olmalı, ve sonuçta buralardan yapılan işlemler de
sorgulanabilmelidir.
35-Servislerdeki depolar izlenebilmelidir. Sistemin mevcut yıllık/aylık malzeme
tüketimini ve olası tüketim artışlarını dikkate alacak şekilde malzeme talebi
tahminleri oluşturulabilmelidir.
36-Bu modül, ambar ve depoların birden fazla konumdan hizmet vermesini
desteklemelidir. Envanter dökümü (aylık, yıllık) yapılabilmelidir.
37-Tutulan kayıtlara ve yapılan işlemlere ilişkin çeşitli istatistikler elde edilebilmeli,
sorgular yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve
raporların tam listesi ve detayları Sistem ve Uyarlama Gerekleri Analizi
aşamasında belirlenecektir
2-3-9-2-Demirbaş Takip Modülü
Demirbaş Takip Modülü; Demirbaş kayıtlarının tutulmasını ve demirbaş
işlemlerin yapılmasını amaçlar. Bu amaçlar doğrultusunda;
1-Demirbaş kayıtları
yapılabilmelidir.
2-Demirbaşlara
yapılabilmelidir.
ilişkin
tutulmalı
ve
amortisman
bu
ve
kayıtlarla
yeniden
ilgili
demirbaş
işlemleri
değerlendirme
işlemleri
3-Demirbaşlarla ilgili her tür sorgulama yapılabilmelidir Gerekli matbu evrakların
çıktıları alınabilmelidir.
2-3-10-DÖNER SERMAYE, MUHASEBE, FATURA, FİNANSMAN İŞLEMLERİ
MODÜLÜ
Ücretli hastaların ve Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Özel Sigorta,
Bağkur,Yeşil Kart vb. Kurumuna faturalı hastaların tüm fatura ve icmal fatura işlemleri
ile senet takip işlemlerini gerçekleştirmeyi amaçlar.
2-3-10-1-Döner Sermaye ve Muhasebe İşlemleri
Muhasebenin esas fonksiyonu olan ”Kontrol Fonksiyonu”nu öne çıkartmak ve
daha az elemanla daha verimli sonuçlar almak için;
1-Fatura formatları, sosyal güvenlik kurumlarının değişebilen taleplerine cevap
verilmesini temin edebilecek biçimde farklı opsiyonlarda dizayn edilmelidir.
2-Mevzuat gereği, her fatura değerlendirilip ödenmesi kesinleştikten sonra, bu
faturaya ait ödeme bilgisinin ilgili sosyal güvenlik kurumundan hastaneye geri
döndürülmesi gerekir. Faturalar bu sisteme göre A ve B kısımlarından oluşturulmalı
geri hastaneye dönecek kısımda “ödemenin gerçekleştiği bilgisi verilmesinin zorunlu
olduğu bir ibare yer almalıdır.
3-Fatura modülü, Sağlık Bakanlığı’nın istediği/isteyeceği formatta Fatura Takip
bilgilerini tutmalı ve istendiğinde bu bilgi dinamik olarak Sağlık Bakanlığı’na
verilebilmelidir.
4-Sisteme belge girişi mümkün olduğunca ilgili departmanın sorumlularınca yapılmalı
ve entegre bir sistemle muhasebeye aktarılmalıdır.
5-Sarf malzemelerinin giriş-çıkış ve kullanım süreci sorumlularca departman bazında
takip edilmelidir.
6-Sorumlular stok malzemelerin düzenli envanterini yapmalı, envanter farkları ve
yorumları raporla muhasebeye aktarılmalıdır.
7-Departmanlara bütçe disiplini anlayışı yerleştirilmelidir.
8-Departmanlar bütçelerini kendileri hazırlamalı ve muhasebeden gelecek fiili
sonuçlarla kontrol etmeli sapmalar hakkında bilgi vermelidir.
9-Stok ve/veya sarf malzemeleri ile kar ve/veya masraf merkezleri arasında entegre
bir sistem oluşturulmalıdır.
10-Manuel işlemler mümkün olduğunca azaltıp, mümkün olan her şeyin sistemden
alınması sağlanmalıdır.
11-Aşağıdaki Mali Tablolar oluşturulabilmelidir:
a. Bilanço (ayrıntılı, özet ),
b. Önceki yıl karşılaştırmalı bilanço (+/ - fark sütunları),
c. Bütçe karşılaştırmalı bilanço (+/ - fark sütunları),
d. Gelir tablosu (ayrıntılı, özet ),
e. Gider tablosu (ayrıntılı, özet),
f. Önceki yıl karşılaştırmalı gelir tablosu (+/ - fark sütunları),
g. Önceki yıl karşılaştırmalı gider tablosu (+/ - fark sütunları),
h. Bütçe karşılaştırmalı gelir tablosu (+/ - fark sütunları),
i. Bütçe karşılaştırmalı gider tablosu (+/ - fark sütunları),
j. Fon akım tablosu,
k. Nakit akım tablosu,
12-Hastanede gerçekleşen tüm hizmet, ilaç ve malzeme çıkışları; kurum, hasta,
hasta doktoru, kullanıcı, tarih aralığı, klinik/poliklinik bazında ayrıntılı olarak
incelenebilmelidir.
13-Hastanede gerçekleşen tüm nakit, kredi kartı, çek ve senetle gerçekleşen
tahsilatlar, depozit alımları ve depozit iadeleri; vezne ya da kullanıcı bazında tarih
aralığında incelenebilmelidir.
14-Ücretini kendisi ödeyen ücretli hastalar için bekleyen, kesilmiş olan faturalar,
tahsilde olan ve -tahsil edilen faturalar ile aynı şekilde kurum hastaları için kurumlara
kesilmek üzere bekleyen, kesilen, tahsilde olan, tahsil edilen, bakiyesi kalan faturalar
ve icmal faturalar takip edilebilmelidir.
15-Hastalardan alınan senetlerin istenen tarih aralıklarında tahsilde olanları ve tahsil
edilenleri ayrıntılı olarak takip edilebilmelidir.
16-Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Döner Sermaye payları hesaplanabilmeli ve
bu işlemler izlenebilmelidir.
2-3-10-2-Genel Muhasebe
1-(Varsa)Vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesine baz teşkil edecek raporlar
sistemden alınmalıdır. (muhtasar, KDV, damga vergisi, v.b.)
2-Tek düzen hesap planının uygulandığı muhasebe sistemi olmalıdır.
3-Kayıtların yasal defterlere geçirilmesi sağlanmalıdır.
4- Sabit kıymet takibi, değerleme ve amortisman hesaplaması yapılmalıdır.
5- Demirbaş ve sabit kıymet takip sistemi kurulmalıdır. (demirbaş ve sabit kıymetin
kimlik bilgileri ile yapılan her türlü bakım ve onarımlar dahil)
6-Hizmet alan kurum veya kişiler bazında risk tablosu hazırlanmalıdır.
7-Yılsonu kapanış ve yeni yıla devir işlemleri, otomatik olarak yapılabilmelidir.
2-3-10-3-Maliyet Muhasebesi
1-Oluşturulacak kar merkezlerinin maliyetleri;
a. Direkt giderlere göre (direkt maliyet)
b. Direkt ve müşterek maliyetlere göre (tam maliyet)
c. Bütçe karşılaştırmalı olarak çıkartılmalıdır.
2-Gider tasnifleri;
a. Çeşitlerine göre,
b. Fonksiyonlarına göre,
c. Bütçelenmiş giderlerle mukayeseli olarak,
d. Departman bazında giderler olarak, (masraf raporu) ayrı ayrı sistemden
alınmalıdır.
3-Birim sarf malzeme ve stok maliyetleri oluşturulmalıdır.
4-Birim demirbaş malzeme maliyetleri oluşturulmalıdır.
5-Her iki grubun bütçe karşılaştırmaları yapılmalıdır.
2-3-10-4-Enflasyon Muhasebesi
1-Muhasebe kayıtları aylık olarak enflasyondan arındırılmalıdır.
2-Mali tablolar, enflasyondan arındırılmış şekilde hazırlanmalıdır.
3-Sabit kıymetlerin ” ekonomik ömre “ göre amortismanı hesaplanmalıdır.
4-Oluşturulacak kar merkezlerinin enflasyondan arındırılmış maliyetleri çıkartılmalıdır.
5-Gider ve gelir kalemleri enflasyondan arındırılmalıdır.
2-3-10-5-Finansman
1-Alacakların kurum/kişi bazında yaşlandırması yapılmalıdır. (güncel olarak)
2-Portföydeki çek ve senetlerin vadelerine göre dökümü yapılmalıdır.
3-Menkul kıymetlerin vadelerine göre dökümü ve verimliliklerinin hasaplanması
yapılmalıdır.
4-Malzeme gruplarına göre stok yaşlandırması yapılabilmelidir.
5-Alacaklara vade farkı uygulaması yapılmalıdır.
6-Haftalık borç ödeme listeleri hazırlanmalıdır.
7-Borç ödeme listeleri müşteri bilgileri ile birlikte çek ve/veya banka talimatına
aktarılmalıdır.
8-Finansal borçların vadelerine göre takibi yapılabilmelidir.
9-Her hafta, haftalık, aylık ve üç aylık nakit bütçesi sistemden alınmalı ve ayni
dönemlerle fiili karşılaştırması yapılmalıdır.
10-Finansal kiralamaya konu kıymetlerin ve borçlarının takibi yapılmalıdır.
11-Banka mevduatlarının takibi yapılmalıdır.
12-Alacak tahsil süresi hesaplanmalıdır.
13-Borç ödeme süresi hesaplanmalıdır.
2-3-10-6-Satış ve Maliyet
1-Verilen hizmet çeşitleri ile takip edilmelidir.
2-Verilen hizmetlerin maliyet merkezleri itibariyle takibi ve dağılımı yapılmalıdır.
3-Kullanılan malzemeler itibariyle takip yapılmalıdır.
4-Kullanılan malzemelerin maliyet merkezleri itibariyle takibi yapılmalıdır.
5-Hasta başına gelir ve maliyet takibi yapılmalıdır.
6-Gelirlerin doktor bazında takibi yapılmalıdır.
7-Gelirlerin sosyal güvenlik kuruluşları (özel sigorta dahil) bazında takibi yapılmalıdır.
8-Gelirlerin/Giderlerin kurumlar bazında takibi yapılabilmelidir.
2-3-10-7-Bütçe
1-Bütçe aylık ve yıllık olarak enflasyondan arındırılmalıdır.
2-Fiili-bütçe karşılaştırmaları enflasyondan arındırılmış rakamlarla yapılmalıdır.
3-Bütçe, dinamik bütçe anlayışına uygun yaklaşımla hazırlanmalıdır. ( revize bütçe)
4-Bütçenin içinde yer alacak mali tablolar hazırlanmalıdır.
2-3-10-8-Faturalama
1-Faturalarda; Madde 1.2.1’de sözü edilen içerik ve kodlamalara riayet edilmelidir.
Her hasta için önceden tarifi yapılmış bir referans numarası ile “verilen servisler“
formu düzenlenmelidir.
2-Hasta için yapılan her türlü operasyon, kullanılan malzeme, ilaç vs.bu forma işin
tariflenmiş koduna göre yazılmalıdır.
3-Kodların fiyatlandırılması yapılmalıdır.
4-Fiyatların otomatik revizyonu sağlanmalıdır.
5-Ödeme şekline göre fiyatlandırma yapılmalıdır.
6-Faturaların on-line muhasebeye aktarılması sağlanmalıdır.
7-Faturalarda tahsilat şekli belirtilmelidir.
8-Ödenmemiş faturaların takibi yapılmalıdır.
9-Kurumundan sevkli hastaların hastaneye giriş işleminden sonra, belli süreler içinde
çıkış yapmayanların takibi yapılarak çıkışlarının verilebilmesi için gerekli
düzenlemeler yapılmış olmalıdır.
10-Memur, Emekli sandığı, Bağkur, sigortalı ya da yeşil kart sahibi hastalar için hasta
bazında ayrıntılı faturaları ve kurum bazında icmal faturaları hazırlanabilmelidir.
11-Kurumlardan olan alacaklar icmal fatura bazında ayrıntılı olarak takip
edilebilmelidir.
12-Ücretli hasta senet tahsilleri takibi yapılabilmelidir.
13-Modülde yer alan bilgi ve işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde edilebilmeli,
sorgular yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir.
14-Faturalama işlemlerinde her yıl güncellenmekte olan Bütçe Uygulama Talimatı
hükümlerine uygun belgelerin düzenlenmesi sağlanmalıdır.
2-3-10-9-Kurum Anlaşmaları ve Fiyatlandırmalar
1-Kurum bazında yapılacak anlaşmaların tanımlarının yapılabilmesine yönelik yapı
ve mekanizmalar sağlanmalıdır.
2-Tanımlanan kurum anlaşmalarının paket bazında fiyat listelerinin oluşturulmasına
yönelik yapı ve mekanizmalar sağlanmalıdır.
3-Kurumlara ait gelir raporlarının toplu (birden fazla kurum, belli bir tarih aralığı) veya
kurum bazında alınmasını sağlayacak yapı ve mekanizmalar olmalıdır.
4-Kurum bazında hastalara yönelik sorgulamalar yapılmalıdır.
5-Değişik gruplamalar (Banka, Kurum, Emekli Sandığı, Bağkur, SSK, Özel Sigorta,
Cari Fiyatlar, TTB, BUT vb.) yapılmalı, hastane fiyatları bu gruplardaki kalemlere
otomatik olarak yansıtılmalı ve gerektiğinde kalem bazında da düzenleme yapma
özelliği olmalıdır.
2-3-10-10-Doktor Hakedişleri
1-Performansa dayalı ek ödeme bilgilerinin Sağlık Bakanlığı Merkezinde tutulması
ve analiz edilmesi amacıyla uygulamaya alınacak sistemlere veri aktarımı
gerçekleştirebilmelidir.
2-Hakediş bilgilerinin farklı doktor statülerine göre doktorların hakediş tanımlarının
yapılabilmesine yönelik yapı ve mekanizmalar olmalıdır.
3-Her doktora özgü bir numara verme özelliği olmalıdır.
4-Doktorun hastane ve uydu kliniklerde verdiği hizmetler bir bütün olarak ele
alınmalıdır.
5-Doktor hakedişleri kademeli olarak hesaplanmalıdır.
2-3-11-PERSONEL İŞLEMLERİ MODÜLÜ
Personel işlemleri modülünün amacı tüm personel(memur, sözleşmeli, geçici
görevli, vb.) işlemlerinin elektronik ortamda yürütülebilmesi ve yönetilebilmesidir. Bu
modülle ilgili istatistik, sorgu ve raporların tam listesi ve detayları Sistem ve Uyarlama
Gerekleri Analizi aşamasında belirlenmelidir.
2-3-11-1-Personel Takip İşlemleri
1-Hastane personeline ilişkin tüm bilgilerin saklanıp, Memur ve sözleşmeli (döner
sermaye vb.) personele ilişkin kimlik, sicil, izin ve özlük bilgileri tutulmalıdır. Bu
kayıtlar Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nde tutulan kayıtlarla uyumlu
olmalıdır.
2-Personel sicil bilgilerine ve işlemlerine ilişkin istatistikler elde edilebilmeli, sorgular
yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir.
3-Tayin, terfi, ceza, izin, rapor, nöbet vb. işlemler yapılabilmeli ve ilgili kayıtlar
tutulmalı, Geçici görevde olan personelin takibi yapılabilmelidir.
4-Personel devam takip işlemleri, personel kimlik (proximity veya barkodlu) kartlarını
okuyup bununla entegre olarak, personelin değişik biyometrik özelliklerini belirlerek
(verify) çalışan biyometrik cihazlarla yapılabilmelidir. Bu şekilde belirlenen devam
takip işlemleri, inceleme değerlendirme ve istatistik modülünden ayrıntılı olarak yetkili
idareciler tarafından incelenebilmelidir.
5-Personelin kafeterya ve yemekhaneden giriş kartlarında bulunan chip sistemine
yüklenen bilgi yardımıyla alışveriş yapmasını sağlamalıdır.
2-3-11-2-Zaman Yönetimi
1-Personelin çalışma zamanını görüntülemeli ve veri girişlerini yapmalıdır.
2-Vardiya bilgilerinin bordroya entegrasyonu ve raporlama işlemleri yapılabilmelidir.
3-Fazla mesailer girilebilmeli, raporlanmalı ve gerektiğinde bordroya aktarılmalıdır.
4-Yıllık izin ve/veya rapor girilmeli, raporlanmalı ve bordroya aktarılmalıdır.
2-3-11-3-Bordro ve (varsa)S.S.K. İşlemleri
1-Maaş bordrosu, ek fark bordrosu, fazla mesai bordrosu, vb. personel ücret
ödemelerine ilişkin tüm bordrolar hazırlanabilmelidir.
2-Emekli sandığı ve SSK kesintileri, Maliye’ye ait kesintiler, zorunlu tasarruf, konut
edindirme yardımı vb. ilişkin işlemler yapılabilmelidir.
3-Kanun, yönetmelik ve yönergelere uygun olarak Döner Sermayeden personele pay
dağıtılması işlemleri yapılabilmelidir.
4-Tüm bu işlemlerle ilgili rapor çıktıları alınabilmelidir.
4-Her türlü ödemeler ve kesintiler hesaplanmalıdır. Buna bağlı olarak;
a. Sosyal yardımlar brüt ve/veya net olarak kaydedilebilmelidir.
b. Ücretler netten brüte ve brütten nete hesaplanmalıdır.
c. Özel sigorta, icra gibi kesintiler kaydedilebilmelidir.
d. Diğer kanuni ve özel kesintiler kaydedilebilmelidir.
5-Kıdem, ihbar bordrosu çıkartılmalıdır.
6-Gerekli görülmesi halinde her türlü yasal raporları hazırlamalıdır.
a. SSK İşe Giriş Bildirgesi / Personel bildirgesi
b. SSK Aylık Bildirge
c. Emekli Aylık Bildirge (SGDP)
d. Ek-1 ve Ek- 2
e. SSK 4 Aylık Bildirge
f. Vizite Kağıtları (6 aylık ve günlük)
g. İşten Ayrılma Bildirgesi (İŞKUR)
h. İşyeri Bilgi Formu (İŞKUR)
i. İşsizlik Ödeneği Talep Formu
j. Çalışma Bakanlığı İşyeri Bildirgesi
k. İş Sözleşmesi
l. İlgili diğer raporlar.
7-Özel Gider İndirimi hesaplamalı ve raporlamalıdır.
8-Harcırah hesaplamalı ve raporlamalıdır.
9-Bordro raporlarını hazırlamalıdır.
α. Ücret raporu,
β. Veriliyorsa avans raporu,
χ.
δ.
ε.
φ.
γ.
Muhasebe icmal raporu,
Personel ödenekleri raporu,
Personel kesintileri raporu,
Personelin gelir vergisi matrah raporu,
Yıllık bordro icmali.
10-Banka havale dosyasını hazırlamalıdır.
11-Değişen vergi, SKK Prim, matrah oran ve parametreleri tanımlanmalı ve
parametreler her ay değişebilir olarak düzenlenmelidir.
12-Toplu ücret artışı ya da düzeltme yapmalıdır.
13-Gerektiğinde fark bordrosu yapmalıdır.
2-3-11-4-Personelin Gelişimi
1-Performans değerleme girişleri ve sonuçların analizi yapılmalıdır.
2-Kariyer planlama profil karşılaştırması yapmalıdır.
3-Kariyer yedekleme sistemi kurmalı ve raporlamalıdır.
2-3-11-5-Eğitim ve Toplantı Yönetimi
Eğitim ve toplantıların bir sisteme bağlanması için kurulacak olan yapıdır.
1-Eğitim ve toplantıları listesi oluşturulabilmelidir.
2-Eğitim ve toplantılara ön kayıt, kesin kayıt, kayıt silme yapmalıdır.
3-Eğitim ve toplantı değerleme ve raporlama yapmalıdır.
4-Eğitim ve toplantı hesaplamaları ve masraf yerlerini yansıtabilmelidir.
5-Eğitim ihtiyacını belirlemeli ve alınan tüm eğitimler görüntülenmelidir.
6-Eğitim talep formu oluşturmalıdır.
2-3-11-6-Personel Portalı
Personelin kendi şifresini kullanarak herhangi bir yerden girebileceği aşağıda
bazı örnekleri verilen kişiye özgü ve genel bilgileri içermelidir.
1-Avans uygulaması varsa ödenen avans ve ay sonu maaşı.
2-Vardiya bilgileri.
3-Aylık toplam çalışma süresi.
4-İzin hakkı.
5-Performans hedefleri ve sonuçları.
6-Personele ilişkin yönetmelikler.
7-Eğitim programları.
8-Sosyal aktiviteler ve diğer duyurular.
2-3-12-BİLGİ YÖNETİM, İSTATİSTİK VE RAPORLAMA İŞLEMLERİ MODÜLÜ
Bu modülün asıl amacı, hastane yöneticilerinin, yönetimsel ve stratejik
kararlar verebilmesi için; hastanede gerçekleşen tüm tıbbi ve mali kaynakları
izleyebilmesi, herhangi bir personele sorma ihtiyacı duyulmadan sorgulayabilmesi,
değerlendirebilmesi ve analiz edebilmesidir. Kullanıcı Bilgileri Girişi, Tetkik-Hizmet
Listeleri, Kurum Genel Bilgi Girişi, Kodlu Bilgi Girişi, Sistem Bilgisi Düzenleme, Rapor
Yönetimi işlemlerini de kapsamalıdır.
2-3-12-1-İstatistik İşlemleri
İstatistik Raporlama, Hasta İstatistik Raporlama, Poliklinik İstatistik Raporlama,
Laboratuar İstatistik Raporlama, Tıbbi Sarf Malzemesi İstatistik Raporlama ve Mali
Tabloları Raporlama işlemlerini kapsamalıdır.
Hizmetlerin istatistiksel olarak
izlenmesi ve günlük, haftalık, aylık, yıllık, istenilen tarih dilimleri arasında; faaliyetlere
ait raporların hazırlandığı modüldür.
1-İstenen zaman aralığında laboratuarlar, acil servis, klinikler ve doktorların
performansları değerlendirilebilmelidir.
2-Tıbbi ve bilimsel araştırmalar için tutulan kayıtlardan gerekli veriler alınabilmeli ve
analiz edilebilmelidir.
3-Resmi kuruluşlara gönderilmesi gereken istatistiki formlar (Örneğin, Form 053, 056,
057, vb.) ve bildirimler (Örneğin, Bulaşıcı Hastalıklar) üretilmelidir.
4-Günlük poliklinik hastaları listesi, yatan hastalar listesi, refakatçiler listesi kolaylıkla
alınabilmelidir. Tüm bu işlemler belli tarih aralıkları için de yapılabilmelidir.
5-Polikliniklerin ve doktorların günlük ya da belli tarih aralıklarındaki poliklinik sayıları,
yaptırdıkları laboratuvar tetkikleri, yatırdıkları hastalar, yaptıkları konsültasyon
sayıları, kontrol hasta sayıları gibi sorgulamalar yapılabilmelidir.
6-Tanı, tedavi, yatış süresi, doktor ve verilen hizmet bazında maliyet analizleri
yapılabilmelidir.
7-Bu modül içerisinde yer alacak istatistik ve diğer raporların tam listesi, detaylar,
Sistem ve Uyarlama Gerekleri Analizi aşamasında belirlenmelidir.
8-Kurum yönetiminin alınmasını istediği raporları içermelidir.
9-Bu raporların detayı kurum yönetimiyle yapılacak çalışmanın sonucu kurum
personelinin tasarım grubuna onaylatmasıyla yazılıma aktarılmalıdır.
10-İstatistiki raporlar istenilen tarih dilimleri arasında alınmalıdır.
11-Belirli zaman aralığı için sistemden alınan tüm raporlar ofis uygulamalarına
aktarılabilmelidir.
2-3-12-2-Kullanıcı Bilgileri Girişi
HBS’yi kullanacak kişilerin her türlü bilgilerinin tanımlanmasını sağlayan
fonksiyondur.
1-Kullanıcı gruplarına sistemin yazılım ve donanım kullanımları, bilgi erişim, silme,
güncelleme ile ilgili yetkilendirme işlemleri yapılmalıdır.
2-Kullanıcı kayıtlarından çıktı alınmalıdır.
3-Sistemde yapılan tüm değişiklikler bir log olarak saklanmalıdır.
2-3-12-3-Tetkik-Hizmet Listeleri Girişi
Kurumun, tanı/tedavi, tetkik gibi tanım bilgilerinin sisteme kaydedilmesini
sağlayan fonksiyondur.
2-3-12-4-Kurum Genel Bilgi Girişi
Kurum ile ilgili işleyişi sağlayan tüm genel tanımlamaların yapıldığı
fonksiyondur.
1-Polikliniklerin, servislerin, kliniklerin, laboratuarların, ameliyathanelerin tanıtılması,
adlandırılması ve girişleri yapılmalıdır.
2-Kurumun ambulans, oda, yatak vb. personel, araç, gereç, cihaz vb. bilgilerinin
girişini ve tanımlanmasını sağlamalıdır.
2-3-12-5-Kod Bilgi Girişi
Kullanılan kodlu bilgilerin tanımlanmasını sağlayacak fonksiyondur.
1-Standart kodların yanı sıra özel kodlar tanımlanmalıdır.
2-Malzeme için en az ve en çok bulunabilecek stok miktarı kontrol maksadıyla
tanımlanabilme özelliğine sahip olmalıdır.
3-İlaç ve malzemelerin tedarikçi firmalara ait bilgilerinin de tanımlanması mümkün
olmalıdır.
4-Kod sistemleri ile tanımlanabilecek tüm girdi ve çıktıların kodlanması, sistematik
olarak adlandırılması veya gruplandırılması mümkün olmalıdır.
2-3-12-6-Sistem Bilgisi Düzenleme
Hastane Bilgi Sistemi Uygulama Yazılımı parametrelerinin düzenlenmesini
sağlayacak fonksiyondur.
1-Kurumun hangi bölümlerinde hangi program modüllerinin kullanılacağının
tanımlanması imkanı vermelidir.
2-Sistemin tüm işlemleri çeşitli yetki kategorilerine ayrılıp, kullanıcı gruplarına bu
yetkiler verilip alınmalıdır.
3-Sistemin güvenlikle ilgili parametrelerinin girişi mümkün olmalıdır.
4-Sistemin iletişim içinde bulunduğu donanımla (yazıcı, barkod okuyucu, tıbbi
elektronik cihaz) ilgili kullanım haklarının tanımlanması mümkün olmalıdır.
5-Sistemin kullanıcıya verdiği hata mesajlarının görüntülenmesi ve değiştirilmesi
mümkün olmalıdır.
6-Yanlışlıkla oluşturulan aynı hastaya ait hasta kayıt numaraları tek bir hasta kayıt
numarası altında birleştirilmelidir.
2-3-12-7-Rapor Yönetimi
Rapor yönetimi fonksiyonu, değişen kurum ihtiyaçlarına göre standart rapor
biçimleri (tıbbi ve istatistiki) tanımlanması, güncellenmesi ve yetkilendirilmesi işlerini
gerçekleştirmelidir.
1-Tanımlanmış rapor biçimlerinde silme, değiştirme, güncelleme yapılmalıdır.
2-Sistemde kullanılan standart rapor biçimlerinin hangi birimler tarafından
kullanılabileceği tanımlanmalıdır.
3-Raporların gruplandırılması mümkün olmalıdır.
4-İstatistiki raporlamalar için yeni sorgulama kriterleriyle istatistiki rapor tanımlamaları
gerçekleştirmelidir.
5-Kalite endikatörleri için veri toplama ve rapor hazırlama özelliği olmalıdır.
2-3-13-GÖRÜNTÜ İNCELEME, ARŞİVLEME VE İLETİM SİSTEMİ (PACS)
2-3-13-1-PACS Genel Kriterleri
Tıbbi Görüntü İnceleme, Arşivleme ve İletim Sistemi (PACS); Radyoloji
Bilgi Sistemi ve Nükleer Tıp Bilgi Sistemi ile tam entegre bir sistem olmalıdır.
1-Günümüzün teknolojik gelişmeleri içinde, hastanelerde bulunan bilgi sistemlerinin,
PACS ile uyumlu bir şekilde çalışması bir gerekliliktir. PACS teknolojisinde en önemli
unsur, entegrasyonun kalitesi ve kapsamıdır. Sistemin basit bir depolama çözümü
olması ya da tüm özellikleriyle hastanenin hizmetine sunulmuş bir PACS uygulaması
olması bu entegrasyonun nasıl yapılacağı ile doğrudan ilgilidir. İyi bir entegrasyon
aşağıda açıklanan unsurları karşılamak için gerekli temel bilgileri sağlamalıdır.
2-Doğru tanı için görüntü bilgisini doğru klinik içerik içine koymak gereklidir.
3-Muayeneler için akıllı bir ön-alım (pre-fetching) mantığı olmalıdır.
4-Veriler otomatik olarak doğru yerlere dağıtılmalıdır.
5-Veriler iş akışına uygun olarak yönlendirilmelidir -> onay -> rapor-> vb.
6-PACS-RIS-NMIS entegrasyonu istemci seviyesinde gerçekleştirilmelidir. RIS/NMIS
terminali PACS Görüntü Değerlendirme İş İstasyonu ile aynı bilgisayar üzerinde
çalışacak yapıda olmalıdır. RIS/NMIS üzerinde bulunan hasta dosyasındaki tetkik
fare ile tıklandığında, PACS Viewer’ında doğru görüntü gösterilebilmelidir.
2-3-13-2-PACS Teknik Kriterleri
1-Sağlanacak olan PACS’a kurulacak olan Radyoloji bölümünde bulunabilecek CT,
MR, Ultrasonografi, Floroskopi, Anfiografi, CR Sistemi, Nükleer Tıp bölümünde
bulunabilecek Gamma Kamera, PET, Radyoterapi bölümlerinde bulunabilecek Lineer
akselerator, Sim CT, Brakiterapi cihazları bağlanabilmelidir. Alınacak olan cihazların
DICOM arayüzlerinin sağlanması cihaz üreticisi firmanın sorumluluğunda olacaktır.
2-PACS’ın yüklenici Firması mevcut ve alınacak cihazlar ile teklif edilen Görüntü
Değerlendirme İş İstasyonlarının yerleşimlerini ihale öncesi yapacağı keşif ile
belirlemeli ve kurulacak RIS/NMIS&PACS sistemine uygun iletişim altyapısını teklif
etmelidir.
3-Firma tarafından RIS/NMIS&PACS sistemi donanım ve iletişim alt yapısı gerekleri
detaylı olarak açıklanmalı ve topolojisi şema olarak verilmelidir.
4-PACS Firması, istenen yapılandırmanın RIS&PACS sistemine entegrasyonu
konusunda gerektiği taktirde modelite üreticileri ile koordinasyonu sağlamalıdır.
5-PACS Firması RIS&PACS sisteminin modeliteler ile entegrasyonu ve HBS yazılım
ve donanımları ile entegrasyonundan birinci derecede sorumlu olmalıdır.
6-PACS, görüntüye eşlenecek hasta demografik verilerini ve kayıt bilgilerini sadece
RIS/NMIS kullanıcılarından almalıdır. Bu bilgiler HBS’den RIS üzerine indirilmeli ve
gerektiğinde PACS’ın da HBS ile konuşabileceği yapı kurulmalıdır.
7-PACS kapasitesi planlanırken kısa dönemli arşiv olarak Radyoloji bölümünde
bulunan tüm cihazlar için 2 (iki) yıl süre ile yetecek HBS’nin diğer komponentlerinin
de kullandığı ortak veri saklama biriminde tutulmalıdır. Ortak veri saklama birimi HBS,
LIS, RIS serverlerinin verilerinin de tutulduğu Raw data kapasitesi en az 9.5 Tera
byte olmalıdır.
8-Teklif edilecek veri depolama sistemi, sabit içerik verilerini depolama amacına
uygun üretilmiş olmalıdır. İçerik adresi bilgisi (Content Addressed Storage: CAS)
bazlı veri depolama teknolojisi uyumlu olup olmadığı ayrıca belirtilmelidir.
9-Satın alınacak veri depolama sistemi Microsoft Windows NT, Microsoft Windows
2000, IBM AIX, Sun Solaris, HP Unix ve Intel tabanlı Linux sunucular tarafından
kullanılabilir olmalı ve PACS Firması bu sistemlerin satın alınacak veri depolama
sistemine nasıl ve hangi protokoller ile erişebileceklerini detaylı olarak belirtilmelidir.
Ayrıca bu yapı topolojisi şema olarak verilmelidir.
10-Tedarik edilecek veri depolama sisteminin, bütün kaynaklarının ortak
kullanılabildiği merkezi sistem ile modüler şekilde kapasitesi arttırabilmelidir.
11-Tedarik edilecek veri depolama sistemi kapasite arttırımı yapıldığında otomatik
olarak algılamalı ve gerekli konfigürasyon değişikliklerini kendisi yapmalıdır.
12-Tedarik edilecek veri depolama sistemi tek noktadan hatalara karşı korunmuş
olmalıdır.
13-Tedarik edilecek veri depolama sistemindeki her birim yedekli olmalı, her iki parça
da normal zamanlarda fonksiyonel olarak çalışmalı ve her hangi bir parçanın
arızalanması durumunda sistem yedeği ile çalışmaya devam etmelidir.
14-Tedarik edilecek veri depolama sistemine disk ve bellek üzerindeki bilgilerin hiç
bir şekilde kaybedilmemesi için, elektrik kesilmesi durumunda, akülerin bellekteki
bilgileri güvenli bir şekilde disklere yazarak, sistemi kapayabilmesi özelliği olmalıdır.
15-Tedarik edilecek veri depolama sistemi üzerine kopyalanan her içerik otomatik
olarak ikinci bir alana kopyalanacak, böylelikle içeriğin kullanılamaz olduğu
durumlarda yedek kopyasından çalışılması sağlanmalıdır.
16-Tedarik edilecek veri depolama sisteminde bir sorun çıkması durumunda sistem
içersindeki herhangi bir parça (disk, bellek, disk adaptörleri, güç kaynağı, aküler,
fanlar,vs.) sistem çalışırken değiştirilebilir olmalıdır.
17-Tedarik edilecek veri depolama sistemi içerisinde oluşan sorunların anında ortaya
çıkartılıp, yetkili/üretici firmanın modemlerle otomatik olarak haberdar edilmesi ve
donanım dışındaki problemlerin uzaktan çözülebilmesi özelliği olmalıdır.
18-Tedarik edilecek veri depolama sistemi atıl kaldığı zamanlarda, ‘data validation’
işlemini gerçekleştirerek, disklerdeki minör hatalarını (bad sectors) önceden ortaya
çıkartarak ciddi bilgi kaybı sorunlarını önlemelidir.
19-Arşiv kapasiteleri bağlanacak cihaz sayıları ve cihazlarda çekilecek görüntü
adetleri üzerinde çıkarılacak volume analizleri ile belirlenmelidir. PACS Firmaları bu
volume analizlerini detaylı bir şekilde ihale tekliflerinde belirtmeli ve ayrıca teklif
edilen sistemdeki donanım özellikleri detaylı olarak vermelidir.
20-Sistemde kullanıcılar merkezi görüntü yönetim biriminde tanımlanmalı ve bu
yönetim sistemine bir web browserla hastanede kurulu olan intranet üzerinden
erişilebilmelidir.
21-Sisteme kullanıcı tanımlaması ile aynı yapıda (web browserlarla erişim) auto
routing ve pre-fetching kuralları tanımlanabilmelidir.
22-Kurulacak olan sistem, genel radyoloji ünitesinde şu standartları yerine
getirmelidir:
a.
Data Base Server sistemi ve uygulama sunucu yazılımları
Microsoft Windows 2000, Microsoft Windows 2003, HP Unix, Sun Solaris,
Linux ve IBM AIX işletim sistemlerini desteklemelidir.
b.
TCP/lP ve DICOM 3.0 uyumlu iletişim protokolleri
desteklenmelidir.
c.Sistem ODBC uyumlu herhangi bir RDBMS veri tabanını desteklemelidir.
23-Kurulacak PACS ve RIS/NMIS sisteminin özellikle görüntü ve arşiv yönetim
birimlerinin elektrik kesintisi durumunda kesintisiz çalışmaya devam etmesi için
gerekli teknik alt yapı detaylı olarak belirtilmelidir. Bu amaç için Alıcı’dan talep edilen
UPS ve jeneratör güç gereksinimi belirtilmelidir.
24-PACS Firması RIS/NMIS&PACS Kurulu referanslarını belirtmeli ve gerektiğinde
bu referanslar ile görüşülebilmesi için kontak kişinin telefonunu da vermelidir.
25-PACS Firma RIS/NMIS&PACS kurulumu ve HBS, LIS,.. entegrasyonu konusunda
uzman ve teknik personelinin özgeçmişlerini teklif ekinde ayrıca vermelidir.
26- PACS Firması RIS/NMIS&PACS çözümünün hangi firmaların HBS, LIS, ...
çözümleri ile tamamen entegre çalışabildiğini ayrıca belirtmelidir. Bu şekilde kurulu
sistemlerin hangi ürünler ile entegre ve nerede çalıştığı bir liste halinde verilmelidir.
27-PACS Firması önereceği RIS/NMIS&PACS sisteminin kuruluş sonrası nasıl bir
destek ihtiyacının olduğunu ve bu sistemin sağlıklı işletilebilmesi için nasıl bir insan
kaynağı gerektirdiğini belirtmelidir.
28- Uydu Klinik RIS/NMIS&PACS Entegrasyonu; Uydu klinikte üretilen modalite
görüntülerinin merkezde kurulacak olan RIS/NMIS&PACS sistemine aktarılması
gerekebilir.Ayrıca merkezdeki PACS sisteminde bulunan görüntülere uydu
kliniklerden erişilebilmesi gerekebilir. PACS Firması bunun için gereken altyapı
bileşenlerini ihale teklifinde detaylı ve şematik olarak belirtmeli ve erişim performansı
hakkında bilgi vermelidir.
29-Alınacak PACS sistemi içerik yönetimine (doküman yönetimi, scanner’dan
taranmış evrakların arşivlenmesi, ..) imkan verecek özellikleri taşımalıdır.
2-3-13-3-Görüntü Yönetim Birimi
1-Görüntü Yönetim Biriminin işlevinin kritik olması nedeniyle “high available” bir
Sistem tedarik edilmelidir. Bu yapının “Cluster” bir yapı olması veya “single point of
failure”a izin vermeyecek yapıda olması gerekmektedir. PACS Firmaları Görüntü
Yönetim Sistemi sunucusunun donanım özelliklerini detaylı olarak belirtmelidir. High
availability için Görüntü Yönetim Sunucusunun “Cluster” yapıda bir sistem olması
tercih edilmelidir.
2-İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemi ve Görüntü Yönetim Sistemi fiziksel olarak
aynı “high available” bilgisayar sistemi olabilir.
3-Kısa dönemli arşiv sistemi (Ortak Veri Saklama Birimi RAID) Görüntü yönetim
sistemi tarafından kontrol edilmelidir.
4-Manyetik disk birimleri tüm radyoloji departmanında üretilen görüntüler için en az 2
(iki) yıllık saklama kapasitesine sahip olmalıdır. Bu disk birimlerinin hangi RAID
teknolojilerini desteklediği belirtilmelidir.
5-Verilen ihale tekliflerinde bu birim için önerilen donanım ve yazılım mimarisi, teknik
özellikleri ayrıntılı bir biçimde açıklanmalıdır.
6-PACS Firmaları Quality Assurance nasıl yaptıklarını detaylı olarak tekliflerinde
belirtmelidir.
2-3-13-4-Arşiv Yönetim
1-Fiziksel olarak görüntü yönetim sisteminden ayrı yapıda ve Görüntü Yönetim
Sistemine tam entegre olmalıdır.
2-Sistemde tutulan arşivlenmiş görüntüler en az DICOM 3.0 formatına uygun
olmalıdır.
3-Sistem açık mimariyi desteklemelidir.
4-Arşiv yönetim sistemi Network üzerindeki trafiği azaltmak için network trafiğinin az
olduğu zamanlarda arşivleme yapabilmek üzere konfigüre edilmelidir.
5-PACS Firmaları tarafından verilen ihale tekliflerinde bu birim için önerilen donanım
ve yazılım mimarisi, teknik özellikleri ayrıntılı bir biçimde açıklanmalıdır.
2-3-13-5-Görüntü Değerlendirme İş İstasyonları
1-Radyoloji bölümünde kurulacak değerlendirme odalarında kullanılacak olan
terminaller Diagnostik kalitede görüntü değerlendirilmesine olanak sağlayacak
donanımsal (potrait, gray scala monitorler) ve yazılımsal özellik ve araçlara sahip
olmalıdır.
2-Klinik görüntü değerlendirme iş istasyonları HBS yazılımı çalışan herhangi bir iş
istasyonu üzerinde çalışabilmeli ve lisansı bulunmalıdır. Bu iş istasyonları ile birlikte
seminer odalarına konmak üzere uygun çözünürlüklü projeksiyon cihazı verilmelidir.
3-Bu Görüntü Değerlendirme İstasyonlarında kullanılacak olan monitorlere ait genel
özellikler aşağıdaki gibi olmalıdır;
a. En az 21 inç boyutunda olmalıdır.
b. Self-kalibrasyon özelliği bulunmalıdır.
c. Luminance uniformity, kalibre edilmiş değerin % 95 - % 103 arasında
olmalıdır.
d. RS232 seri iletişim portuna sahip olmalıdır.
e. Monitorlerin bütün ayarları yazılımla yapılabilmelidir.
4-Tedarik edilecek tüm Görüntü Değerlendirme İstasyonlarında kullanılacak
bilgisayar özellikleri aşağıdaki gibi olmalıdır;
a.
İşletim sistemi aynı anda, farklı rezolüsyonlarda birden fazla
grafik kartını destekleme özelliğine sahip olmalıdır. Bu özellik aynı
bilgisayar üzerinde RIS/NMIS ve PACS iş istasyonu çalıştırabilmek için
gereklidir.
b.
SCSI hard disk drive üniteleri olmalıdır.
c.
Bu iş istasyonları RIS/NMIS yazılımının da çalışmasına
elverişli olmalıdır.
d.
Tedarik edilecek donanım konfigürasyonu, üzerinde çalışan
yazılımlar için yeterli düzeyde olmalıdır ve PACS firması bu
konfigürasyonları detaylı bir şekilde açıklamalıdır.
5-HBS/RIS/NIMIS/PACS ile entegrasyonda Görüntü Değerlendirme İstasyonları
a. RIS/NMIS’den gelen etiket bilgileri, tetkike dair klinik bilgi ve hazırlanan
rapor, kullanım kolaylığı olan bir sistem kullanıcı arabirimi sayesinde aynı
iş istasyonunda görüntülerle bir arada gösterilebilmelidir.
b. Görüntüler sol ekrandan başlayarak, sol-sağ sırasıyla dual monitorlerde
ardışık olarak izlenebilmelidir.
c. Farklı marka ve model modalitelerden gelen görüntüler aynı anda
görüntülenebilmelidir.
d. Farklı zamanlarda alınmış seri görüntüleri aynı ekranda
görüntüleyebilmeli ve karşılaştırılabilmelidir.
e. Görüntü Değerlendirme İstasyonları PACS’a bağlı DICOM yazıcıdan çıktı
alabilmelidir.
f. Görüntü Değerlendirme İstasyonlarının Ad-Hoc Query yapabilme özelliği
bulunmalıdır.
2-3-13-6-Film Tarayıcı ve Kontrol Birimi (Digitizer)
Konvansiyonel röntgen cihazlarında üretilen filmlerin sisteme dahil edilebilmeleri
için yeter sayıda 2K çözünürlüğe çıkabilen lazer film tarayıcı ile bu tarayıcıyı kontrol
edecek bilgisayarlı kontrol birimi sistemle birlikte verilmelidir. Tarayıcı kontrol
bilgisayarı
üzerinde
kullanım
kolaylığı
açısından
Görüntü
Değerlendirme
İstasyonlarına yakın, tercihen aynı arayüzlü yazılım kullanılmalıdır. Tarayıcıdan film
tarandıktan sonra, kontrol birimi üzerinde filme ait demografik veriler girilmelidir ve bu
bilgilerle görüntü DICOM 3.0 formatında PACS sistemine gönderilmelidir. Film
tarayıcı, her piksel için 200 microndan büyük olmayan “spot size” içermeli ve 12 bit
digitize edebilmelidir. En az 6 adet film taşıyabilen film besleyici ile tedarik edilmelidir.
2-3-14-NÜKLEER TIP BİLGİ SİSTEMİ (NMIS)
Hastane
Bilgi
Sistemi
içerisinde
bulunan
Radyoloji
Bilgi
Sistemi(RIS)
kapsamında tanımlanan tüm unsur ve işlevler Nükleer Tıp Bilgi Sistemi(NMIS)
dahilinde eksiksiz olarak sağlanmalı, ancak Nükleer Tıp için spesifik olarak ihtiyaç
duyulan detay işlev, yapı ve mekanizmaları da içermelidir. Detay uygulama, işlev,
yapı ve mekanizma kapsamı en az aşağıdaki gibidir:
2-3-14-1-Genel Kriterler
1-Nükleer tıp isteklerinin girişinden değiştirilmesine, randevu planlamasından
hasta bilgi girişine, ayrıca film kaydı takibi sisteminden radyoloji raporlarının
hazırlanmasına ve mevcut Hastane Bilgi Sistemi terminallerine bilgi yollanmasına
kadarki işlevleri kapsamalıdır.
2-NMIS; İstem Yönetimi, Randevu Planlama/Yönetimi, Nükleer Tıp Hasta Kabul,
İş Akış Durum İzleme, Nükleer Tıp Sonuç Giriş, Sarf ve Nükleer Tıp Malzeme,
İstatistik İş Yükü, Dosya Film Arama Arşiv alt modüllerinden oluşmalıdır.
3-NMIS, PACS ve HBS ile bir bütünlük sağlayarak iki yönlü haberleşmeyi
sağlayacak şekilde ve entegre olarak çalışmalıdır.
4-Sistem yöneticisi yapılan işlerle ilgili öncelikleri belirlemelidir. Ayrıca sistem
yöneticisi öncelikle dağıtıma hazır sonuçları ile onaylanmamış ya da
onaylanamamış sonuçları görmelidir.
5-HBS’de merkezi olarak tanımlanan ve tüm hastane birimlerinde kullanılmakta
olan kodlar ve kod setleri, ilgili NMIS modülleri ile entegre olarak kullanılmalıdır.
2-3-14-2-Nükleer Tıp Tetkik Aşaması
Sintigrafi tetkiki yapıldıktan sonra tetkik bilgilerinin girilmesini sağlayan
fonksiyondur. Genellikle görüntüleme teknisyeni tarafından kullanılacağı düşünülerek
tasarlanmış olmalıdır. Tetkiklerle ilgili günlük, haftalık, aylık ve istenen tarih aralığında
dökümler alınmalıdır.
2-3-14-3-Nükleer Tıp Sonuç Giriş İşlemleri
1-Sintigrafi tetkik sonuçlarının girilmesini sağlamalıdır.
2-HBS bünyesinde gerçekleştirilen sintigrafi sonuç raporları, raporların hekim
tarafından düz metin olarak üretildiği birimlerde önceden tanımlanmış olan
şablonlar üzerinden düzenlenebilmelidir. Yeni şablonların tanımlanması ve iş
adımları ile ilişkilendirilmesi mümkün olmalıdır.
3-Sistemden rapor girişleri sesli olarak da yapılabilmeli ve sistem sesle girilen
hasta bilgilerinin hasta dosyası ile birebir ilişkili olacak şekilde saklanmasına
yönelik yapı ve mekanizmaları sağlamalıdır.
4-Uzman tarafından sesle girilen bilgiler diktasyon ile görevli kullanıcının iş
listesine iletilmeli ve kullanıcının ses kaydını ileri/geri alma gibi fonksiyonları da
kullanarak klavye aracılığıyla sisteme metin olarak girmesini sağlayacak yapı ve
mekanizmalar sağlanmalıdır.
2-3-14-4-Sarf ve Radyoaktif Malzeme Takibi
1-Nükleer tıp birimlerinde mevcut ve kullanılmakta olan sarf ve radyoaktif
malzemenin (sıcak ve soğuk kitler) miktarı ve durumu mevcut HBS stok işleyişi ile
uyumlu olacak şekilde takip edilmelidir. Kullanılan malzeme ve kitin birim
stokundan otomatik olarak düşmesi sağlanmalıdır.
2-İhtiyaç duyulan veya daha önceden tanımlanacak kritik seviyeye inen malzeme
ve kitler için kodlu listelerden istek yapılmalıdır. İstek neticesinde birimlere
gönderilen malzemenin kaydı ve takibi yapılmalıdır.
3-Birim, kişi ve cihaz bazında malzeme kullanım detayları görüntülenmelidir.
4-Sarf malzemelerinin son kullanım tarihi ile radyoaktif malzemelerin etkinlik
süresine yönelik takipler yapılmalı ve sistem kullanıcıyı uyarmalıdır.
2-3-14-5-NMIS PACS Sistemi
Nükleer Tıp Bölümüne kurulacak ve çalışır durumda teslim edilecek olan Tıbbi
Görüntü Arşiv ve Yönetim Bilgi Sistemi(PACS), Radyoloji Bölümünde kurulacak olan
RIS-PACS sistemiyle fonksiyonel olarak eşdeğer olmalıdır.
2-3-14-6-NMIS PACS Genel Kriterleri
Tıbbi Görüntü İnceleme, Arşivleme ve İletişim Sistemi (PACS) Nükleer Tıp
bölümünde Nükleer Tıp Bilgi Sistemi (NMIS) ve Radyoloji Bilgi Sistemi ile uyumlu
olarak departmanın vereceği hizmetleri en verimli biçimde verebilmesi amacıyla
kullanılmalıdır. Genel olarak PACS, Nükleer Tıp bölümünde üretilen DICOM(Digital
İmaging and Communications in Medicine) 3.0 formatındaki görüntülerin;
1-Sağlanacak olan HBS ile tam entegre Görüntü Yönetim Sisteminin kontrolü
altındaki merkezi RAID ünitelerinde kısa dönemli depolanarak değerlendirmek
üzere görüntü değerlendirme iş istasyonlarına, sisteme tanımlanmış kurallara
göre gönderilmesini sağlamalıdır.
2-Dokümante edilmesini sağlamalıdır.
3-Hastane dahilinde istenilen yerlere / yetkili kullanıcılara iletilmesini sağlamalıdır.
4-Gerektiğinde Nükleer Tıp Bilgi Sisteminde üretilecek raporla birlikte basılmasını
veya kendi başına film veya kağıt üzerine basılmasını sağlayan yazılımları
içermelidir.
2-3-14-7-NMIS PACS Teknik Kriterleri
1-Sağlanacak olan PACS’a Nükleer Tıp bölümü dahilindeki DICOM ve HL7
uyumlu görüntüleme cihazları bağlanmalıdır; PACS
Firması, Nükleer Tıp
Bölümünde kurulacak gama kamera cihazlarını sisteme bağlamalıdır. DICOM
standardını sağlayan cihazların PACS’a bağlanması için gerekli donanım ve
yazılımın sağlanması ve kurulması firmanın sorumluluğunda olmalıdır.
2- PACS Firması , Nükleer Tıp görüntülerinin ne kadar süreyle, hangi formatta online arşiv şeklinde saklanabileceğini teklifinde belirtmelidir.
3-Nükleer Tıp bölümünde kurulacak Modalite Processing iş istasyonlarından;
PACS’tan hastanın ham veri görüntüleri (“raw data”) çağrılabilmeli ve iş
istasyonunda yüklü yazılım aracılığıyla re-process yapmalıdır. PACS, Nükleer Tıp
DICOM NM görüntülerini saklayıp transfer edebilmelidir.
4-Nükleer Tıp bölümü kendi hasta ham veri görüntülerine hastanedeki diğer
bölümlerin erişimini isteğe bağlı olarak engelleyebilmelidir.
5-PACS görüntüye eşlenecek hasta demografik verileri ve kayıt bilgilerini sadece
RIS/NMIS kullanıcılarından almalıdır. Bu bilgiler HBS’den RIS/NMIS üzerine
indirilmeli ve gerektiğinde PACS’ın da HBS ile konuşabileceği yapı kurulmalıdır.
6-PACS kapasitesi planlanırken kısa dönemli arşiv(on-line arşiv) olarak Nükleer
Tıp bölümünde bulunan tüm cihazlar için planlanan kapasite teklifte belirtilmelidir.
2-3-14-8-Nükleer Tıp Görüntü Yönetim Birimi
Radyoloji Bölümü’nde kullanılacak olan Görüntü Yönetim Birimi ile aynı
teknolojik ve fonksiyonel altyapıya sahip olmalıdır.
2-3-14-9-Arşiv Yönetim Birimi
1-Görüntü Yönetim Birimine ve Ortak Disk Birimine tam entegre yapıda
kurulmalıdır.
2-Sistemde tutulan arşivlenmiş görüntüler en az DICOM 3.0 formatına uygun
olmalıdır.
3-Sistem, açık mimariyi desteklemelidir.
2-3-14-10-Nükleer Tıp Bilgi Sistemi İşleyişi
Nükleer Tıp Bilgi Sistemi idare, bölüm yetkilileri ve firma tarafından karşılıklı
mutabık kalınacak kapsam ve seviyede, kurulacak olan NMIS-PACS ile uyumlu
olarak geliştirilmelidir. Geliştirilecek olan NMIS, HBS ile veri ve süreç bazında entegre
çalışmalıdır.
1-Nükleer Tıp Bölümünde iş akışı için aşağıda bir plan örneği sunulmuştur:
- Hasta kayıt,
- Poliklinik Doktoru tetkik istek,
- Bölüm sekreterliği,
- Hasta ödeme kontrol,
- Bölüm sekreterliği randevu verme,
- Hasta gelince kabul yapılması,
- Radyofarmasötik verilmesi,
- Hastanın bekletilmesi,
- Film çekimi,
- Dijital ses kayıt sistemine raporun okunması,
- Sekreterin dijital ses kayıt sisteminden raporu yazması,
- Doktorun rapor kontrolü ve onaylaması,
- Nükleer Tıp Tanı Kodunun girilmesi,
- Hastaya filmin ve rapor örneğinin verilmesi (Gerekirse).
2-Satıcı firma tarafından geliştirilecek olan Nükleer Tıp Bilgi Sistemi yukarıda
tanımlanan iş akışlarını yansıtmalı ve yeni iş akışlarının tanımlanabilmesini
sağlamalıdır. Hastanın randevu, hasta kabul, radyofarmasötik hazırlanması,
radyofarmasötik enjeksiyonu, sintigrafi çekimi, rapor okunması ve onaylanması
gibi Nükleer Tıp Bölümündeki tüm işlemleri Nükleer Tıp Bilgi Sistemi tarafından
kontrol ve takip edilmelidir.
3-Satıcı firma, nükleer tıp randevularına göre ilgili kişilerin önceden
bilgilendirilmelerini ve işlerini buna göre yapmalarını (örneğin sintigrafi
randevularına göre radyokimyacının radyofarmasötikleri hazırlaması) sağlayacak
yapı ve mekanizmaları geliştirmelidir.
4-İşlemler sırasında kullanılan radyofarmasötiğin radyoaktivitesi, hastaya veriliş
günü, saati, çekim tarihi ve saati bilgilerinin sisteme girilmesi sağlanmalıdır.
5-Bu aşamalarda kullanılan radyoaktif doz kalibratörünün mümkünse sisteme
bağlanması, sistem işleyişinde olumsuz insan faktörünün asgari seviyeye
indirgenmesi açısından önem arzetmektedir.
6-Sistem, radyoaktif maddelerin ve kitlerin stok takibinin yapılabilmesini
sağlamalıdır. Sistem, ambalajı açılan radyoaktif madde ve/veya kitin etkisi belli bir
sure sonra kaybolduğu için açılma zamanının kaydedilmesi ve etki sürelerinin
tespitine yönelik yapı ve mekanizmaları sağlamalıdır.
7-Stok takibinde günlük, haftalık, aylık, yıllık asgari ve azami sarf miktarları;
minimum miktar takibi ve ikazının önem arz etmesi nedeniyle, stok kontrol yapı
ve mekanizmalarını sağlamalıdır.
8-Sistemden malzeme alım isteği, sipariş iptali ve sipariş değişikleri, sipariş edilen
ve gelen tüm materyallerin durumu hakkında rapor alınabilmelidir.
9-Kullanılacak radyoaktif maddenin hangi hastaya ait olduğunun barkod ile takibi
yapılmalıdır. Firma barkodlama yöntemini açıklamalıdır.
10-Randevu ve çekim tipine göre radyoaktif madde planlaması sistemden
yapılmalı, ertesi güne hazırlanması gereken radyoaktif malzeme listesi
oluşturulmalıdır.
11-Nükleer Tıp hekimi rapor yazarken hastaya kullanılan radyofarmasötiğin
radyoaktivitesini, enjeksiyon zamanını, bekleme zamanını, çekim zamanını
görebilmelidir. Bu kriterlere göre son çekim, önceki çekimlerin ve bu çekimlerdeki
görüntülerin de tekrar incelenmesi mümkün olmalıdır.
2-3-15-LABORATUVAR BİLGİ SİSTEMLERİ
Laboratuar Modülü, Hasta Etiketleme, Tetkik Sonuç Girişi, Tetkik Raporu
Hazırlama, İlaç ve Sarf Malzeme İsteme, Laboratuar Raporlama işlemlerini
kapsamalıdır.
Laboratuar
Modülü
yetkili
laboratuar
personeli
tarafından
kullanılmalıdır. Bu modülün amacı yatan hastalar, poliklinik hastaları ve doğrudan
başvuran hastalara ait laboratuar isteklerinin kaydedilmesi ve alınacak her türlü
laboratuar örneğinin karışmasını önleyecek otomatik etiketlemeyi yapmasıdır.
Hastalar için yapılan tetkikler hastanın mali kayıtlarına aktarılmalıdır. Yapılan
laboratuar tetkiklerinin ayrıca maliyet analiz istatistikleri yapılmalıdır.
2-3-15-1-Tetkik İstem Yönetimi
Hasta üzerinde yapılması istenen tetkik isteklerinin girişi ve ilgili tetkik birimine
gerekli bilgilerin iletilmesini sağlayan alt modüldür. Tetkik isteme, tetkik istekleri
üzerinde arama ve görüntüleme işlemlerini kapsamalıdır.
1-Tetkik istek işlemi, doktorlar veya doktorun yetkisindeki personel tarafından
gerçekleştirilmelidir.
2-Tetkik istemini yapan doktor bilinmeli ve tanımlanan sürede doktorların
yaptıkları tetkik istek tipleri sayıları ile birlikte rapor halinde alınmalıdır.
3-Hastalar için istenen tüm tetkikler (radyoloji sonuç raporları, diğer laboratuarlar,
tetkike yönelik girişimler, muayene, vb.) tek bir çıktı üzerinde alınabilmelidir.
4-Tetkik istek girişi, tetkiklerin kodlu bir listeden seçilip istenmesi şeklinde
olmalıdır.
5-Tetkiklerin gruplandırılması mümkün olmalıdır.
6-İstenen tetkiklerin gerektiğinde dökümü alınabilmeli ve hastaya verilebilmelidir.
7-Tetkikler acil, öncelikli ve rutin olarak seviyelendirilebilmeli; acil tetkik isteği renk
kodu ile sistem içinde yer almalıdır.
8-Başka kurumlardan tetkik için gönderilen hastaların tetkik istekleri yapılmalıdır.
9-Tetkik için hastanın uyması gereken kurallar (örneğin kan şekeri için hastanın
aç gelmesi gibi) tetkik istemi yapılırken çıktı olarak alınmalı ve hastaya
verilmelidir.
10- İlgili hekim, kendi tetkik istek panellerini/paketlerini oluşturabilmeli ve istediği
an güncelleyebilmelidir.
2-3-15-2-Tetkik İstek Görüntüleme
Laboratuara
gönderilen
tetkik
isteklerinin
taranması
ve
görüntülenmesi
işlemlerini yapan alt modüldür.
1-Tetkikler aranırken kısmi bilgi girişi ve mantıksal karşılaştırma işlemleri ile
geliştirilmiş sorgular yapılabilmelidir.
2-Arama sonucu
alınabilmelidir.
ekranda
gösterilen
tetkikler
işaretlenerek
detaylı
bilgi
3-Seçilen tetkik üzerinden tetkik sonuç girişi ekranına geçilebilmelidir.
4-Tetkik isteklerinin hangi aşamada olduğu (örnek alındı, sonuç girildi, işlem
yapılmadı, vb.) gösterilebilmelidir.
2-3-15-3-Tetkik Sonuç Tarama ve Görüntüleme
1-Tetkik sonuç görüntüleme işlemi yetkili doktor tarafından gerçekleştirilmelidir.
2-Tetkik sonuçları belirli tarih aralığı veya tetkik çeşitlerine göre filtreleme
yapılarak sorgulanabilmeli ve maliyet analizleri yapılabilmelidir.
3-Bedeli ödenmemiş tetkiklerin sonuçları görülmemeli ama ne aşamada olduğu
bilgisi sistemde yer almalıdır.
4-EKG, EEG, EMG v.b. tetkiklerin verileri sistem içinde yer almalıdır.
5-Dışarıda yapılan tetkiklerin hekim onayından geçtikten sonra sisteme
yüklenmesi ve bu tetkiklerin dışarıda yapıldığı bilgisinin dip not olarak verilmesi
mümkün olmalıdır. Tetkikin yapıldığı yer ve zaman bilgisi de tutulabilmelidir.
2-3-15-4-Hasta/Örnek Etiketleme
1-Laboratuar işlemleri için hastaya ve çalışılacak numuneye verilen, hastaya özel
barkodlu özel erişim numarası (veya geliştirilecek başka bir çözüm)olmalı, etiketi
basılabilmeli ve okutulabilmelidir.
2-Bu numaraların mümkünse laboratuardaki elektronik cihazların (oto-analizör,
kan sayım cihazları vb. ) standartlarına uyumlu olması sağlanmalıdır.
3-Test, DRG ve/veya paket anlaşma uyumunu kontrol edebilmeli; DRG ve/veya
paket anlaşmaya uymayan testleri uyarabilmelidir.
4-Örnek Toplama Merkezinden, hastane dışından(semt poliklinikleri vb.) ve
hastanenin değişik yerlerinden (poliklinik, ameliyathane vb) numune bilgisi ve
tetkik istek girişi yapılabilmelidir.
5-Test istem ve örnek toplama sırasında test ile ilgili uyarı ve işlemler
belirtilmelidir.
6-İstenen testler için kaç adet hangi özellikte tüp veya kap hazırlanması gerektiği
otomatik olarak hesaplanmalıdır.
2-3-15-5-Tetkik Sonuç Girişi
Laboratuarlarda tetkik sonuçlarının girilmesini sağlayan alt modüldür.
1-Her laboratuar biriminin, kendine özel tetkik sonuçları için giriş ekranları
olmalıdır.
2-Tetkik sonuçlarını otomatik olarak verebilen cihazlar ile uyum içinde
çalışmalıdır. Bu özellik için cihazlardan hangi yeteneklerin istendiği teklif ile
beraber belirtilmelidir.
3-Hangi referans merkezlerinde hangi cihazlar ile uygulama yapıldığı marka
model, laboratuar ve temas edilebilecek kişi bilgileri teklif ile beraber verilmelidir.
4-Tetkik sonuçlarının girişi, kodlu listelerden seçilerek gerçekleştirilmelidir.
5-Tetkik sonuç kayıtlarından günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri
arasında dökümler alınmalıdır.
6-Tetkik girişinde normal değerler otomatik olarak sağlanmalıdır. Rutin tekrar
tetkikleri için ilk girişte otomatik temin programı oluşturulmalı, tekrar tekrar aynı
hasta girilmemelidir.
7-Tetkik yapılmayan istekler yapılamama sebepleriyle kaydedilip iptal edilmelidir.
8-Hastane dışı laboratuarlardan gelen soft ve hardcopy laboratuar sonuçları
sisteme girilebilmelidir.
9-Alfanümerik test kodlamasına izin vermelidir.
10-Mükerrer istem kontrolü ve uyarısı yapılmalıdır.
11-İstendiğinde raporlar e-mail, faks, server ve yazıcıya gönderilmelidir.
12-Profil olarak istenen testleri, profil olarak veya profil içinden seçilenleri ayrı
olarak raporlamalıdır.
13-Teknisyen, doktor, cihaz bazında iş listeleri oluşturmalıdır.
14-Aşağıda belirtilen kriterlere göre sorgu oluşturabilmeli, liste ve rapor
alınabilmelidir.
a. Hasta Numarası
b. Hasta Adı
c. Test Adı
d. Test Kodu
e. İsteyen Doktor veya Merkez
15-İstenen ve uzun test süresi nedeniyle o anda devam eden testleri günlük
bazda listelemelidir.
16-Sonuçlanması bir günden uzun süren testleri izlemeli, sonuçlanması gereken
zaman konusunda teknisyeni uyarmalıdır.
17-Dış Laboratuarlardan gelecek test sonuçlarını izlemeli, sonuçlanması gereken
zaman konusunda teknisyeni uyarmalıdır.
18-Yapılan işlem sırasında doktor tarafından gerekli görülen ilave işlemleri
randevulayabilmeli ve yönetebilmelidir.
2-3-15-6-Tetkik Raporu Hazırlama
Tetkik
sonuçlarına
göre
laboratuar
doktorunun
istediği
tıbbi
raporları
hazırlayacak olan alt modüldür.
1-Kullanıcı
tarafından
tanımlanan
rapor
formatlarını
desteklemelidir.
Departmanların farklı test grupları için kullanımlarına uygun çeşitli rapor formatları
hazırlamalıdır.
2-Hastanın tetkik sonuçlarının, gerekli diğer bilginin otomatik olarak
görüntülenmesi ve raporlanmasının yanı sıra, doktorların serbest görüş ve
açıklama yazması mümkün olmalıdır.
3-Standart rapor hazırlanabilme ve kullanılabilme imkanı olmalıdır.
4-Yazılan raporlar, rapor çıktısı alınacak şekilde ekranda gösterilebilmeli ve
gerekli komutla istendiğinde yazıcıdan dökümü alınmalıdır.
5-Testleri isteyen doktor ve/veya merkez izlemeli, isteyen ve/veya istenen yere
raporun hazır olduğu bilgisi öncelikle gönderilmelidir.
6-Test istem ve uygulama durumları acil, öncelikli ve rutin olarak
seviyelendirilebilmelidir. Acil ve öncelikli testler için test başlatma ve rapor
yazdırma imkanı olmalıdır.
7-Tetkik raporlarında (yaş, cinsiyet gibi parametreler göz önünde bulundurularak)
normal olmayan sonuçlar işaretli ve farklı şekilde yazılmalıdır.
8-Laboratuar Hekimi raporu onaylamadıkça diğer kullanıcılar tetkik sonuçlarını
görememelidir.(Yetkilendirilmiş olanlar hariç) Doktor onayından sonra otomatik
olarak rapor oluşturulmalıdır.
8-Faturalama ve tahsilat; test istemi, örnek toplama, test raporlaması gibi farklı
seviyelerde yapılabileceğinden bu seviyenin kullanıcı tarafından değiştirilmesine
izin vermelidir.
9-Raporlar onaylayan doktor adına elektronik olarak imzalanmalı, ıslak imza
gerektiğinde ilgili doktor imzalamalıdır.
2-3-15-7-İlaç ve Sarf Malzeme İstemi
Poliklinik ilaç ve sarf malzeme istek işlemlerinin benzeri laboratuarlar için de
geçerli olmalıdır. Stok kontrol işlemleri süratli yapılmalıdır.
2-3-15-8-Laboratuar Çalışmaları Raporlama
Laboratuarla ilgili istatistiki raporların hazırlanmasını sağlayan alt modüldür.
Laboratuara yönelik istatistiki raporları kapsamalıdır. Laboratuarda bulunan cihazların
tetkik sonuçlarının istatistiksel olarak incelenip cihazların sapma ve güvenilirlikleri
hakkında bilgi vermelidir.
1-Test bazında maliyet hesaplama yapabilmelidir.
2-İstem yapan doktor veya bölüm bazında istatistik verebilmelidir.
3-Tanı (ICD-10) bazında istatistik verebilmelidir.
4-Hastanın ait olduğu kurum bazında istatistik verebilmelidir.
5-Laboratuar departmanları,
verebilmelidir.
çalışanları
ve
cihaz
bazında
istatistikler
6-Gerektiğinde, yapılmış olan istemin akıbeti ve ne aşamada olduğunun takibi
yapılabilmelidir.
2-3-15-9-Laboratuar Kalite Kontrol Sistemi
Laboratuar Kalite kontrolü ile ilgili fonksiyonları içeren modül proje kapsamında
geliştirilerek uygulamaya alınmalıdır.
Yapılacak sistem analizi ve kullanıcı ihtiyaçlarının belirlenmesi neticesinde
hastane yönetimi
ve Satıcı firmanın karşılıklı mutabık kalacağı Laboratuar Kalite
Kontrolü uygulama sistemi geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.
2-3-16-RADYOLOJİ BİLGİ SİSTEMİ
Radyoloji Bilgi Sistemi, Radyoloji Kayıt, Doktor Atama, Randevulu Hasta
Muayenesi Düzenleme, Hasta Tıbbi Bilgi Girişi, Hasta Tıbbi Bilgi Görüntüleme ve
Görüntü Raporlama, Radyoloji Raporu Hazırlama, Hasta Etiketleme, İlaç Sarf
Malzeme İsteme, Radyoloji İstatistik Raporlama v.b. işlemleri kapsamalıdır.
2-3-16-1-Radyoloji İstem Yönetimi
1-Yetkili doktorların radyoloji istemi yapmalarını ve ilgili radyoloji birimlerinin bu
istemleri değerlendirmelerini sağlamalıdır.
2-Hastanın sosyal güvence durumunu, demografik ve klinik bilgilerini sistemdeki
kayıtlardan otomatik olarak almalı (yaş, cinsiyet, kurum, isteyen hekim, vb.) ve
kullanmalıdır. Ekipman, Oda ve Personel gibi kaynaklara göre randevulama ve
yönetim yapmalıdır.
3-Hasta ve personelin aldığı ışın dozunu izleme olanağı sunmalıdır.
4-Mükerrer istekleri uyarabilmelidir. Ayrıca hatalı işlemlerin düzeltildikten sonra
tekrarlanmasına imkan tanınmalıdır.
5-Yapılan işlem sırasında doktor tarafından gerekli görülen ilave işlemleri (CT
esnasında USG ihtiyacı gibi) randevulamalı ve yönetmelidir.
6-Gerektiğinde istemler belli kriterlere göre sorgulanabilmeli, sıralanmalı ve
gruplandırılmalıdır.
7-Gerektiğinde acil durumlar için acil istem yapılabilmelidir.
8-Klinik tarafında yapılmış olan istemin akıbeti ve ne aşamada olduğu takip
edilmelidir.
2-3-16-2-Radyoloji Randevu Planlama ve Yönetimi
1-Randevu vermeye esas çalışma saatleri, doktor detay bilgileri, cihaz detay
bilgileri, sarf malzeme ilişkileri radyoloji birimi bazında dinamik olarak
tanımlanmalı ve randevular bu bilgiler baz alınarak verilmelidir. Sistemde yer alan
hastaya ait klinik ve kimlik bilgileri otomatik görüntülenebilmeli; bu modülde tekrar
tanımlamaya/veri girişine gerek kalmamalıdır.
2-Tarih-saat, doktor ve cihaz bazında randevu verilmeli, iptal edilebilmeli ve
istenildiğinde, acil durumlarda özel saatsiz randevu verme imkanı da olmalıdır.
3-İstenildiğinde randevular belli kriterlere göre sorgulanmalı, sıralanmalı ve
gruplandırılmalıdır. Sistem randevu statüsünün değiştirilebilmesi veya
randevunun iptali yetkisinin istenen kullanıcılara verilebilmesini sağlayacak
özellikte olmalıdır.
4-Verilmiş olan randevuların akıbeti ve ne aşamada olduğu yetkilendirilmiş
kullanıcılar tarafından da takip edilmelidir.
5-Gerek yeni randevu planlanmalı gerekse de takipte olan hastaların randevu
planlaması yapılabilmelidir.
6-Randevu işlemleri neticesindeki komutlar ve detaylı veriler (varsa) PACS
sistemine aktarılmalıdır.
7-Randevu bilgilerindeki herhangi bir değişiklik neticesinde üretilebilecek komutlar
ve detaylı veriler (varsa) PACS sistemine otomatik olarak iletilmelidir.
8- Randevu işlemleri sistem genelinde entegre olmalı ve çift randevuya izin
vermemelidir.
9-Radyoloji bölümünün izniyle belirli zaman dilimleri belirli birimler ya da spesifik
uygulamalar için rezerve edilebilmelidir.
10-Hastanın özelliği itibari ile izolasyon gerekliliği, anestezi ihtiyacı, transport
koşulları gibi farklı uygulama gerektiren bir durumu varsa izlenebilmelidir.
11-Hastaların işlem öncesi barsak temizliği gibi ön hazırlık yapması gereken
durumlarda yapılması gereken hazırlık ve açıklamalar konusunda doktor ve hasta
uyarılmalı ve gereken reçete hazırlanmalıdır.
12-Hastaya uygulanacak birden fazla işlem için algoritmik randevulama
yapmalıdır. Uyumsuzluklar konusunda randevu veren kullanıcıyı sistem
uyarmalıdır.
13-İşlemler aşağıdaki şekilde tanımlanabilmelidir ve incelenip yönetilmelidir.
a. Prosedür grupları,
b. İşlem kodları,
c. Tanımlar,
d. Süreler,
e. İşlem odası,
f.
Hazırlık gerekliliği,
g. Radyolog,
h. İşlem veya algoritm uyumsuzlukları,
i.
Allerji ve komplikasyonlar,
j.
Diğer.
2-3-16-3-Radyoloji Hasta Kabul
1-Önceden randevusunu
kaydedilmelidir.
almış
hasta
radyoloji
bölümüne
2-Hangi tür tetkiklerin iş listesine girmeyeceği seçilebilmelidir.
geldiğinde
3-Bu kayıt sırasında elle giriş en az seviyede yapılmalı, hasta iş listesinden
seçilmelidir.
4-Bu modülden randevusuz acil hasta işlemi yapılmalı, bu işlem ancak yetki
verilen hekim veya yetkili personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Sistem
randevulu hastaları yeni gelen randevusuz hastaya göre yeniden düzenlemeli, bu
düzenlemede tam otomatik bir yöntem izlemek yerine sistem yeni randevu planını
önermeli yetkili radyolog, manuel düzenleme yapabilmelidir.
2-3-16-4-Radyoloji İş Akış - Durum Takibi
1-Sistemdeki herhangi bir terminalden yapılan radyolojik görüntüleme isteği
görülebilmeli, kaydedilebilmeli ve işlemin sonuçlanıp sonuçlanmadığına dair
bilgiler isteyen kişiye iletilmelidir.
2-Sonuçlanmış olan radyoloji isteklerine yönelik radyoloji raporları isteği yapan
doktora (ödeme bilgileri olumlu ise) otomatik olarak yönlendirilmeli ve raporlar
elektronik hasta dosyasına entegre olarak saklanmalıdır.
3-(varsa) PACS’ta mevcut olan hasta radyolojik görüntüsü, istenen çözünürlükte
radyoloji raporu ile birlikte istekte bulunan doktora iletilebilmeli ve bu görüntüler
elektronik hasta dosyası ile ilişkilendirilmelidir.
4-Radyoloji birimlerinde görevli personelin yapacağı işler otomatik olarak
görüntülenmeli, personel tarafından tamamlanan işin bir sonraki iş adımına yine
otomatik olarak geçişi sağlanmalıdır.
5-İşlerin durumu, iş adımı, sonuç, gerçekleştiren kişi, cihaz vb. bazında takibi
yapılmalıdır. Tetkik durum takibi (hasta geldi, sonuç alındı, rapor yazıldı v.b.) statü
bazında takip edilmelidir.
6-Hastaya yönelik işlemlerin takip edilebilmesi için gerekirse hastaya verilecek
olan filmlerin etiketlenmesi sağlanmalıdır.
2-3-16-5-Radyolojik Tetkik
1-Radyolojik tetkik yapıldıktan sonra yapılan işlem bilgilerinin(görüntü raporu
değil) girilmesini sağlayan alt modüldür.
2-Tetkiklerle ilgili günlük, haftalık, aylık ve istenen tarih aralığında dökümler
alınmalıdır.
2-3-16-6-Radyoloji Sonuç Raporlama
1-Radyoloji Sonuçlarının girilmesini sağlayan fonksiyondur.
2-Raporlar işlemi yapan ve/veya raporlayan hekim adına elektronik olarak
imzalanmalıdır.
3-Firmalar diktasyon ve ses tanımlama (voice recognition) konusundaki
planlamalarını ayrıntılı olarak açıklamalıdırlar.
4-Radyoloji sonuç raporları, raporların hekim tarafından düz metin olarak üretildiği
birimlerde (ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, vb.) önceden tanımlanmış olan
şablonlar üzerinden düzenlenmelidir. Yeni şablonların tanımlanması ve iş adımları
ile ilişkilendirilmesi mümkün olmalıdır.
5-Raporlarda kullanılacak olan tanı, işlem, sonuç kodları gibi kodların liste ve
menülerden seçilmesi mümkün olmalıdır.
6-Düşük çözünürlükteki hasta görüntüsünün radyoloji raporu ile ilişkilendirilmesi
sağlanmalıdır.
7-Radyoloji raporlarının direkt ses olarak elde edileceği, saklanacağı ve daha
sonraki adımlarda ilgili kullanıcı tarafından dinlenerek sisteme girileceği yapı ve
mekanizmalar Radyoloji Modülü bünyesinde entegre olarak sağlanmalıdır. Bu
işlemler direkt bu modül içersinde, ilgili iş adımında, herhangi bir şekilde
uygulama/kontrol değişikliği yapılmaksızın, entegre olarak gerçekleştirilmeli;
indirekt, kopuk, parçalı ve münferit çözümler kullanılmamalıdır.
2-3-16-7-Sarf ve Radyoaktif Malzeme Takibi
1-Radyoloji birimlerinde mevcut ve kullanılmakta olan sarf ve radyolojik
malzemenin miktarı ve durumu sistem genelinde stok işleyişi ile birebir uyumlu
olacak şekilde takip edilmelidir. Kullanılan malzeme ve kitin birim stokundan
otomatik olarak düşmesi sağlanmalıdır.
2-İhtiyaç duyulan veya daha önceden tanımlanacak kritik seviyeye inen malzeme
ve kitler için kodlu listelerden istek yapılmalıdır. İstek neticesinde birimlere
gönderilen malzemenin kaydı ve takibi yapılmalıdır.
3-Birim, kişi ve cihaz bazında malzeme kullanım detayları görüntülenmelidir.
4-Sarf malzemelerinin son kullanım tarihi ile radyoaktif malzemelerin etkinlik
süresine yönelik takipler yapılmalı ve sistem kullanıcıyı uyarmalıdır.
2-3-16-8-İstatistik/İş Yükü
1-Radyoloji birimlerinde işlem gören hastaların radyolojik tanı, yapılan işlem,
cinsiyet, yaş, kurum, birim kriterlerine göre dağılımı günlük, haftalık, aylık ve yıllık
olarak tespit edilmelidir.
2-Radyoloji birimlerinde gerçekleştirilen işlemlerin cihaz, personel, işlem, zaman
kriterlerine göre dağılımı günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak tespit edilmelidir.
3-İstenildiğinde personele, cihaza ve işleme göre tekrar istatistikleri alınmalıdır.
4-Sarf malzemesi kullanımına yönelik personel, cihaz, işlem istatistikleri
alınmalıdır.
5-Sistem standart tıbbi rapor hazırlama imkanına sahip olmalıdır.
6-Radyoloji sonuçlarıyla ilgili günlük, haftalık, aylık raporlar alınmalıdır.
7-Bu modül sayesinde yük dağılımına yönelik raporlar alınmalıdır. Bu modül ile
sistemin yönetimi ve optimizasyonunun sağlanması hedeflenmelidir. Sistem
yöneticileri aşağıdaki raporları almalıdır;
a.
b.
c.
d.
e.
Klinikten yapılan isteklerin incelemesi,
(varsa) PACS İş istasyonları çalışma raporları,
Kullanılan disk miktarları,
Arşiv aktivite raporları,
Tekrar film miktar ve nitelikleri raporu.
2-3-16-9-Dosya, Film Arama ve Arşiv
1-Bu modül hastanede arşivlenmiş hard copy radyoloji sonuçlarına ait gerek film
gerekse de raporlara ulaşmak için kullanılmalıdır.
2-Bu modül arşiv yazılımı niteliğinde olmalıdır. Radyolog/Hekim, Dosya/Film
Arama Modülü ile ihtiyaç duyduğu film isteğini yapmalı, sistem ilgili hastaya ait,
elektronik ortamda bulunmayan filmlerin bulunduğu film arşivine istek mesajını
yollamalıdır. Bu mesaj radyoloji arşivi tarafından alınmalı, istek değerlendirilmeli
ve film ilgili radyologa/hekime iletilmelidir. Bu esnada isteğin tamamlandığı ve
filmin hangi radyologa veya hekime yollandığı kaydedilmelidir.
3-Radyoloji Hasta Kabul sistemi ilgili hastaya ait bilgileri (varsa) PACS’a iletmeli,
PACS ise bu bilgileri ilgili radyoloji modalitelerine iletmelidir. Bu sırada PACS
üzerinde bu hastaya ait diğer görüntüler radyolojik tetkiki inceleyecek olan
radyoluğun/bölümün iş istasyonuna yollanmalıdır.
4-İstatistik, sorgu ve raporların tam listesi ve detayları Sistem ve Uyarlama
Gerekleri Analizi aşamasında ayrıca belirlenmelidir.
2-3-17-HEMŞİRELİK BİLGİ SİSTEMİ
Kullanıcının tanımladığı formatlarda hemşirelik uygulamalarının ve hasta
takibinin elektronik ortamda yapılmasını ve kaydedilmesini sağlayacak olan
fonksiyonlardır.
1-Sistem, hemşirelik bakımı konusunda meslek üyeleri arasında ortak bir
terminolojiye dayalı olmalı, standart terimleri içermelidir.
2-Sistem hemşirelik tanılarına veri tabanı sağlayacak bir hemşirelik öyküsü bölümü
içermelidir. Hemşirelik öyküsü bölümü, seçimlik veri toplama formu tarzında
tasarlanmış grafiksel yapıda olmalıdır.
3-Hemşirelik öyküsü bölümü ile hastaya ait genel bilgiler, fiziksel muayene bulguları,
laboratuar tetkik sonuçları, hastanın subjektif şikayetleri, belirti ve bulguları ve tıbbi
tanısının yer aldığı elektronik hasta kayıtları arasında ve ICD, DRG, vb. kod
sistemleri ile erişim sağlanmalıdır.
4-Sistemin, hemşirelik bakımının tüm öğelerini içermesi gerekir. Hemşirelik bakım
öğeleri; hemşirelik tanıları, hemşirelik müdahaleleri / uygulamaları ve hemşirelik
sonuçlarıdır. Dolayısıyla hemşirelik bakımı ile ilgili bütün terimler hemşirelik tanıları,
hemşirelik müdahaleleri ve hemşirelik sonuçları / beklenen sonuçlar öğeleri altında
sınıflandırılmış, terimlerin tümü adlandırılmış ve elektronik ortamlara entegre
edilebilmesi için numerik ya da alfanumerik olarak kodlanmış olmalıdır. Sistem,
Hemşirelik standart hasta bakım planlarını ( tıbbı tanılar, yaş grupları, özel hasta
grupları, özel durumlar ve özel prosedürler doğrultusunda kullanıcı tarafından
hazırlanmış) kullanacak özelliklere sahip olmalıdır.
5-Sistem, hemşirelik öyküsü bölümünden hemşirelik tanılarına erişim sağlamalıdır.
Hemşirelik tanısı hastanın / bireyin hemşirelik bakımı gerektiren sorununun hastayla
ilgili verilere dayanılarak hemşire tarafından tanımlanmasıdır. Sistem birden fazla
hemşirelik tanısı konulabilmesine olanak vermelidir.
6-Her hemşirelik tanısından doğrudan hemşirelik müdahalesine / uygulamasına
bağlantı sağlanmalıdır.
7-Sistem, her hemşirelik müdahalesinin gerektirdiği araç-gereç, ekipman, personel,
ve zamanı tanımlayabilmeli, maliyet analizine olanak vermelidir. Bu bağlamda
hemşire performansının nesnel bir yöntemle değerlendirilmesine olanak sağlamalıdır.
8-Hemşirelik müdahaleleri/uygulamaları hekim isteminin bulunduğu modül ile
ilişkilendirilmelidir. Böylece bağımsız hemşirelik uygulamalarının yanı sıra, hekim
istemine bağlı olarak gerçekleştirilecek hemşirelik bakım uygulamaları da (örneğin
ilaç, intravenöz sıvı tedavisi vb.) yerine getirilebilmelidir. Bakımın bütünlüğü ve
devamlılığı korunmalıdır.
9-Hemşirelik müdahaleleri/uygulamaları Eczane Modülü ile ilişkilendirilmelidir.
Hemşire hekim istemlerine bağlı uygulamaları gerçekleştirirken, ilaçların etki ve yan
etkileri, ilaç-ilaç etkileşimleri, yaş, cins, vücut ağırlığı vb. özelliklere göre ilaç dozu ve
sıvı miktarı hesaplamalarına otomatik olarak erişebilmelidir.
10-Hemşirelik müdahaleleri bölümü hastanın yaşam bulgularının kaydedildiği
elektronik ortamlarla (örneğin monitör) ile ilişkilendirilmeli, bu ortamlardan yaşam
bulgularına dair veri transferine olanak vermeli ve yaşam bulgularındaki değişiklikleri
sesli uyarı sistemleri ile gösterebilmelidir.
11-Her
hemşirelik
müdahalesi/uygulamasından
hemşirelik
sonucuna
bağlantı
sağlanmalıdır.
12-Hemşirelik sonuçları bakımın yetersizliğini / eksikliğini ya da hastanın bakım
gerektiren sorununun çözümlenmediğini ortaya koyabilecek kantitatif değerlendirmeyi
içermeli, sesli kontrol ve uyarı sistemleri olmalıdır. Buna göre gerekirse otomatik
olarak yeniden hemşirelik tanılarına dönmelidir. Örneğin, ağrı derecesi hala çok
şiddetli (5) hemşirelik tanısına yeniden dönülmelidir.
13-Sistem, seçilen tüm hemşirelik tanıları, hemşirelik uygulamaları ve sonuçlarının
grafiksel ve istatistiksel görüntülendirilmesi suretiyle hasta bakım planı olarak
sunulmasına olanak sağlamalıdır.
14-Sistem
hemşirelik
bakım
planının
günlük
hemşire
gözlem
notlarıyla
ilişkilendirilmesini sağlamalıdır.
15-Sistem hemşirelik tanısı, uygulaması ve sonucunun tarih ve saatini / zaman
aralığını otomatik olarak kaydetmelidir. Böylece hemşirelik hizmetlerine harcanan
zamanın maliyet analizine olanak sağlanmalıdır.
16-Sistem yetkili kişi/kurum tarafından yeni veri girişine ve veri güncellemesine
olanak sağlamalıdır.
17-Sistemin kullanımı sırasında gizliliğin korunması için ve kullanıcının / hemşirenin
kimliği, çalışma zamanı ve verdiği hizmetin tanımlanabilmesi için her hemşirenin bir
kullanıcı kodu olmalıdır. Böylece her hemşirenin çalışma zamanı ve verdiği hizmet,
dolayısıyla performansı nesnel olarak tanımlanabilmelidir.
18-Sistem, hemşirelerin mesleki konularda bilgi taramasına olanak vermeli internet
erişimi sunmalıdır.
19-Sistem hemşirelerin birbirleriyle ve diğer sağlık ekibi üyeleriyle iletişim kurmasına
olanak vermelidir.
20-Sistem kullanıcılar için ip uçları ve yardım seçenekleri sunmalıdır.
ICN (Uluslararası Hemşireler Konseyi) tarafından dünyadaki tüm hemşirelerin
kullanması için tasarlanmış ICNP (International Classification of Nursing Practice)
hemşirelik tanılarına, hemşirelik müdahalelerine ve hemşirelik sonuçlarına erişimi
sağlayan çok eksenli bir sınıflandırma sistemine sahip olmalıdır. Tanılar, müdahaleler
ve sonuçlar adlandırılmış, sınıflandırılmış ve nümerik olarak kodlanmış olmalıdır.
21-Devir teslim notu yazılacak hemşire gözlem formatına ulaşılmalıdır.
22-Hemşirenin, hastanın günlük yaşam aktivitelerini kaydetme imkanı olmalıdır.
23-Hemşirelik girişimleri listelenmelidir.
24-Hemşire, hastanın taburcu planlarını yapabilmelidir.
25-Hastanın eğitim ihtiyaçları değerlendirilebilmelidir.
26-Hasta eğitim dokümanı basılabilmelidir.
27-Kullanıcı tarafından hazırlanan standart hasta eğitim planları olmalıdır.
28-Hastanın ağrı skalası ve ağrı değerlendirmesi yapılabilmelidir.
29-Hayati bulguların takibine ilişkin kayıtlar tutulabilmelidir.
30-Yeniden kabulde hastanın bir önceki tanıları ve tedavileri ile diğer hemşirelik
bilgilerine ulaşım sağlanmalıdır.
31-Hasta transfer takibi yapılabilmelidir.
32-Hemşire, hastanın tüm demografik ve tıbbı hikayesine ulaşmalıdır.
33-Sınıflandırılmış tanı ve görüntüleme, iş listesi-randevu erişimi ve özel tetkik
hazırlık dokümanı ile birlikte görüntülenebilmeli gerekli çıktılar alınabilmelidir.
34-İlaç
dozu
hesaplama/yaş
grubu/cinsiyet/ağırlık/vücut
yüzeyi
ile
birlikte
görüntülenebilmelidir.
35-İlaç etkileşim listeleri görüntülenebilmelidir.
36-Kat malzeme stoku, belirlenen minimum seviyelere indiği zamanlarda otomatik
malzeme talep formu oluşturmalıdır.
37-Hasta odasının hazır ve temiz olduğu sistemden izlenmelidir.
38-Rutin ya da istenildiğinde elde edilecek görüntü ve raporları sağlamalıdır.(İlaç
uygulama hataları, yataktan düşme, İV komplikasyonlar, standart bakım planı
varyasyonları, yatak yarası, tekrarlayan işlemler, kat doluluk oranları, hasta bağımlılık
oranları ve hemşire hasta oranları, vb.)
39-İstenirse,
tanımlanan
zamanlarda
hemşirelik
hizmeti
maliyetleri
gerçekleşen
arasındaki
görüntülenebilmelidir.
40-Standart
vardiya
hemşire
sayıları
ile
listesi
oluşturmalı
sapmalar
görüntülenebilmelidir.
41-Hemşire
çalışma
ve
bölümler,
tarihler
ve
vardiya
bazında/çalışma listesinin insan kaynakları bölümü ile entegrasyonu sağlanmalıdır.
42-Hemşirelerin kendi çalışma listelerini oluşturması sağlamalıdır.
2-3-18-AMELİYATHANE MODÜLÜ
Ameliyathane modülü;Ameliyat isteklerini, randevulandırılmasını ve ameliyat
sonrası kayıtların tutulabilmesini amaçlar. Bu amaç doğrultusunda;
1-Sistemdeki herhangi bir terminalden yapılan ameliyat randevu isteği kaydedilmeli
ve randevu onayı, isteyen kişi tarafından bu modülde izlenebilmelidir.
2-Doğumhane, Anestezi birimlerinde ve Uyanma Odalarında kullanılabilecek şekilde
tasarlanmış olmalı, ameliyathane defterine ilişkin bilgiler tutulmalıdır. Ameliyata
kimlerin
katıldığı
(cerrah,
anestezist,
hemşire,
teknisyen,vb.)
bilgisi
de
kaydedilmelidir.
3-Ameliyathanede yapılan işlemler, klinik ve poliklinik modüllerinde olduğu gibi
hastanın
dosyasına/faturasına
işlenebilmelidir.
Hizmetlerin
ve
kullanılan
malzemelerin, giriş/çıkış/stok/istek işlemleri yapılabilmelidir.
4-Hastaların ameliyat sonuçlarının girişini ve eski ameliyatlarına ait bilgilerinin sorgu
kriterlerine göre aranıp raporlanmasını gerçekleştirmelidir.
5-Ameliyathanelerin randevu isteklerinin görüntülenerek düzenlenmesi sağlanmalıdır.
6-Ameliyathane kayıtlarından günlük, haftalık, aylık ve istenilen tarih dilimleri
arasında istenen raporlar alınmalıdır.
7-Detaylı ameliyat ücretinin otomatik olarak hastanın mali faturalarına aktarılması
sağlanmalıdır.
8-Ameliyathane odalarının, anestezinin, hemşirelerin ve destek personelin çalışma
programını oluşturmalıdır. Personelin nöbet çizelgesi oluşturulabilmelidir.
9-Ameliyatı
yapan
operatör,
yapılan
ameliyatı
kodlu
listeden
seçerek
yerleştirebilmelidir.
10-Ameliyatta
kullanılan
malzemeler
listeden
seçilerek
hasta
hizmetlerine
eklenmelidir.
11-Ameliyathane ekipmanlarını izlemeyi sağlamalıdır.
12-Hastalık kodlarına, gruplarına ya da kullanıcının tanımladığı alanlara göre
sorgulamaları yapmalıdır. Anestezi öncesi, anestezi esnasında ve sonrasında hasta
takibi yapmalıdır.
13-Uygulanan işlemler, malzemeler, setler ve paket listeler görüntülenmelidir.
14-Hastanın ameliyathaneye girme ve çıkma zamanları izlenmeli, erteleme ve
ameliyathanede bekleme zamanlarını kaydetmek ve sorgulamak mümkün olmalıdır.
15-Ameliyat notu yazılabilmeli ve 24 saat içinde tamamlanmayan raporlar için uyarı
sistemi olmalıdır.
16-Genel ve sınırlı uyuşturma, bölüm ya da tanımlanan kriterlerde ameliyat listesi
oluşturmalıdır.
17-Ameliyathane dışından ameliyat listesine ulaşma ve randevu imkanı sağlamalıdır.
18-Beklenmeyen ameliyathaneye dönüş oranları raporları için bilgi sağlamalıdır.
19-Spesmen raporlarını ve durumlarını takip etmelidir.
20-Cerrahi maliyet analizleri, vaka volüm analizleri, cerrahi verimlilik analizleri, oda
kullanım analizleri ve anestezi komplikasyon oranlarının takibi için veri sağlamalıdır.
21-Yapılan ameliyatlara ve tutulan kayıtlara ilişkin çeşitli istatistikler elde edilebilmeli,
sorgular yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve
raporların tam listesi ve detayları Sistem ve Uyarlama Gerekleri Analizi aşamasında
belirlenmelidir..
2-3-19-AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MODÜLÜ
Hastane dahilinde yer alan diş ünitleriyle müstakil ağız ve diş sağlığı
merkezlerinde kullanılacağından, bu birimlerin gereksinimlerine cevap vermek üzere
tasarlanmış ve kapsamı ihtiyaca göre belirlenmiş olmalıdır.
1-Hastanın şikayetleri, muayene ve tetkik sonuçları, doktorun tanısı, yazılan
ilaçlar ve kararlar elektronik ortamda hasta dosyasına işlenebilmelidir.
2-Hastanın ilk müracaatı ise, gereksinim duyulan özel sağlık bilgileri ( Allerji,
diabet, kanama bozukluğu, alt ve üst çene yapısal bozuklukları vb.)
kaydedilebilmelidir.
3-Sevk işlemleri ile ilgili bilgiler, hastanın nereye ve neden sevk edildiğinin, sevk
işleminin kim tarafından yapıldığının kaydı tutulabilmelidir.
4-Hastayla ilgili her tür
tutulabilmelidir.
oral diagnoz
planlama, tetkik ve tedavi kayıtları
5-Hasta için kullanılan her tür malzeme, protez vb. bilgilerin kaydı tutulmalıdır.
Klinik işlemler ve bu işlemlerin hastanın faturasına kaydedilebilmesi için vezne,
döner sermaye ve faturalama modülü ile gerekli entegrasyon sağlanmalıdır.
6-Hastanın geçmiş bilgileri ve diş yapısına ilişkin bilgileri kaydedilebilmelidir.
7-Her türlü randevu verme, iptal ve güncelleme işlemleri yapılabilmelidir.
8-Ünitede mevcut cihazların durumu, cihaz takip modülüyle entegre olarak takip
edilebilmelidir.
9-Modülde yer alan işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde edilebilmeli, sorgular
yanıtlanmalı ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve raporların tam
listesi ve detayları Sistem Uyarlama Gerekleri Analizi aşamasında belirlenecektir.
2-3--20-HEMODİYALİZ MODÜLÜ
Hastanın servise kayıt ve kabulünden, herhangi bir nedenle (başka bir merkeze
nakil, ex.)servisten ayrılışına dek gereksinim duyulan işlemlerin yapılmasını ve
gerekli kayıtların tutulmasını amaçlar.
1-Poliklinik başka servis ya da acilden hastanın servise kabulü ile ilgili işlemler
gerçekleştirilebilmelidir.
2-Hastanın servise kabulü ile ilgili tüm kayıtlar tutulabilmelidir.
3-Herhangi bir anda servisteki dolu, boş makineler listelenebilmeli ve seçim
yapılabilmeli, bu seçim yapılırken hasta ve hemodiyaliz makinesinin HBV, HCV, HIV
vb. parametreleri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
4-Mevcut makinelerden çalışan ve arızalı ya da bakımda olanlarla bakıma alınması
planlananların listesi devamlı olarak güncellenmeli ve randevularda otomatik
düzenlemeler yapılabilmelidir.
5-Serviste bulunan makinelerin durumu, (varsa) cihaz takip modülünde yer almalıdır.
6-Randevulu hasta kabulü yapılabilmeli, istenen zaman diliminde hastaların
randevuları periyodik olarak düzenlenebilmelidir. Gerektiğinde randevu iptali ve diğer
randevular arasında transferler HBV, HCV, HIV vb. parametreler göz önünde
bulundurularak yapılabilmelidir.
7-Hasta Tabelası bilgileri ve hastanın diyaliz sırasında gerçekleştirilen tedavileri
kolayca sisteme girebilmeli ve bu kayıtlara istenildiğinde ulaşılabilmelidir.
8-Hangi hastanın hangi seansta hangi hemşire tarafından takibinin yapıldığının,
hastaya verilen destek tedavisi ve tıbbi tedavinin kim tarafından uygulandığının kaydı
tutulmalıdır.
Bu
kayıtlar
istenildiği
zaman
belirli
formatlarda
görüntülenebilmeli/raporlanabilmelidir.
9-Diğer parenteral tedaviler için özel takip listeleri oluşturulmalı ve her hasta için
minimum ilaç ve malzeme stok kontrolü sağlanmalıdır.
10-Hastanın hepatit, diabet, hiper/hipotansiyon gibi kronik takip gerektiren hastalıkları
ve damaryoluna ilişkin kayıtları tutulmalıdır.
11-Doktor isteklerinin (tedavi, ilaç vb.) kayıtları ve isteğin hangi doktor tarafından
yapıldığının kaydı tutulmalıdır.
12-Hastane eczanesinde bulunmaması ya da stokta kalmaması nedeniyle hastanece
karşılanamayan ve dışarıdan aldırılan ilaç ve malzeme istekleri de hastanın
kayıtlarına eklenmeli ancak masraf olarak işlenmemesini sağlayacak düzenlemeler
sistemde yer almalıdır. Yani ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılacaktır.
13-Konsültasyon istekleri randevulandırılabilmeli ve sonuçları takip edilebilmelidir.
14-Hastaya kullanılan ilaç yapılan ameliyat, tetkik, vb. işlemler ve kullanılan tüm
malzemelere ait ücretler ( fistül operasyonu, kateter, enjektör, röntgen, ilaç, vb.)
hastanın elektronik ortamda bulunan mali kayıtlarına ve hasta dosyasına anında
yansıtılmalıdır. Hastanın herhangi bir andaki fatura bilgileri görüntülenebilmelidir.
15-Diyaliz ünitesinde bulunan stoklara ilişkin kayıtlar tutulmalıdır. Bu stok kayıtlarında
kullanılacak solüsyonlar, setler, diyalizörler ve diğer malzemelere ilişkin stok
hareketleri, son durumlar ve istatistikler alınabilmelidir.
16-Yatak ya da makine değişiklikleri, hastaların izinli ayrılışları gibi işlemler
yapılabilmeli ve geçmişe dönük olarak izlenebilmelidir.
17-Hastanın ayrılışında epikriz raporları hazırlanabilmeli ve istenildiğinde başka bir
kuruma sevk işlemleri yapılabilmelidir.
18-Organ nakline ilişkin işlemler yapılabilmeli ve hazırlık bilgileri tutulmalıdır.
19-Diyaliz ünitesinde çalışan doktorlar ve hemşireler için gerekli çalışma ve nöbet
çizelgeleri, icap listeleri hazırlanabilmelidir.
20-Ameliyathanede
fistül
ameliyatı
yapılacak
hastalara
ilişkin
randevular
istenebilmelidir.
21-Diyaliz ünitesinde tedavi gören hastaların kayıt ve işlemlerine ilişkin çeşitli
istatistikler
elde
edilebilmeli,
sorgular
yanıtlanabilmeli
ve
raporların
çıktısı
alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve raporların tam listesi ve detayları Sistem Uyarlama
Gerekleri Analizi aşamasında belirlenecektir.
2-3-21-SAĞLIK KURULU MODÜLÜ
İşe, okula başlama, sakatlık, iş göremezlik, istirahat, yurtdışı tedavi vb.
durumların tespitine yönelik olarak faaliyet gösteren kurulların iş ve işlemlerinin takip
edildiği ve kayıtlarının tutulup çıktılarının alındığı modüldür. Bu modülde:
1-Randevu işlemleri gerçekleştirilebilmelidir.
2Kurulda görüşülecek vaka için önceden gerekli hazırlıkların yapılmasına olanak
tanınmalıdır.
3-Otomatik olarak tetkik ve konsültasyon istekleri yapılabilmelidir.
4-Hastanenin işlev ve yetkilerine uygun olarak (rapor, yurtdışı tedavi, hakem hastane
vb.) gerekli formlar oluşturulmalı, yetki veya işlev değişikliği durumunda gerekli
düzenlemeler yapılabilmelidir.
5-Modülde yer alan işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde edilebilmeli, sorgular
yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve raporların tam
listesi ve detayları Sistem Uyarlama Gerekleri Analizi aşamasında belirlenecektir.
2-3-22-TIBBİ KAYIT ve ARŞİV
Bu sistemde, adli raporlar, hastaların epikrizleri, ameliyat raporları, laboratuvar
sonuçları, yatan hasta dosyaları, anamnez verileri, radyoloji, patoloji, fizik tedavi,
konsültasyon raporları v.b. tek bir hasta kaydı ile ilişkilendirilerek tek bir hasta
dosyasında saklanması, gerektiğinde verilerin güncellenmesi, hatalı verilerin
düzeltilmesi, verilere erişim ve analiz ile ilgili fonksiyonlar yer almaktadır. Proje
kapsamında
kayıt
fonksiyonları
yanında
aşağıdaki
fonksiyonlar
da
gerçekleştirilmelidir:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Arşiv için dosya oluşturma,
Dosya kontrolü,
Arşivleme,
Arşiv istek,
Arşiv karşılama,
Arşiv takip
fonksiyonları özelleştirilerek geliştirilmeli ve uygulamaya alınmalıdır.
1-Sağlık Bakanlığı’nın istediği/isteyebileceği hastalık gruplaması, tanı kodlarına göre
yapılmalıdır.
2-Bildirimi zorunlu hastalıklar için otomatik rapor hazırlanmalıdır.
3-ICD-10, DRG, BUT, GMDN, vb. kod sistemleri uygulanabilmelidir.
4-Hazırlanan tıbbi raporlar (patoloji, ameliyat, epikriz) istenen numaraya
fakslanabilmeli, varsa e-posta adresine gönderilebilmelidir.
5-(Varsa)Semt Polikliniği/Uydu poliklinik ve hastane arasında hasta dosyasının
elektronik ortamda taşınması sağlanmalıdır.
6-Poliklinik randevuları bir gün önceden tıbbi arşivde görüntülenmelidir.
7-Bir hastaya birden fazla tanı girişi (primer, sekonder tanı) mümkün olmalıdır.
8-Eksik dosyalar tıbbi arşivde tespit edilebilmeli ve bulunan eksiklikler ilgili kişilere
(doktor, hemşire, fizyoterapist vb) elektronik ortamda liste halinde bildirilmelidir.
9-Adli dosyaları sadece yetkili kişilerin görebilmesi sağlanmalıdır.
10-Kanuni zorunluluk gereği kağıt ortamında saklanması gereken imzalı belgeler
görüntü tarayıcı(scanner)’dan geçirildikten sonra sistem içinde de saklanmalıdır.
11-Doktorlar, raporları kendileri yazdıkları gibi dikte de edebilirler. Dikte edilen
kayıtlar ses bandı şeklinde saklanabilmeli, gerekirse daha sonra yazılı hale
getirilmelidir.
12-Emekli Sandığı, Bağkur, Kurumlar ve SSK için fatura aşamasında gerekebilecek
kağıt ortamdaki tüm ilgili bilgiler (istek kağıtları, sonuç kağıtları, vb.) otomatik olarak
basılıp yollanmaya hazır hale getirilmelidir.
2-3-23-RADYOTERAPİ BİLGİ SİSTEMİ (RTIS)
NMIS kapsamında yukarıda tanımlanan tüm unsur ve işlevler RTIS dahilinde
eksiksiz olarak sağlanmalı; ancak Radyoterapi için spesifik olarak ihtiyaç duyulan
detay işlev, yapı ve mekanizmaları da içermelidir. Detay uygulama, işlev, yapı ve
mekanizma kapsamı için aşağıda bir örnek verilmektedir:
-
Demografik bilgiler, Kurum bilgileri,
Geliş bilgileri (tanı, önceki tedaviler vb),
Laboratuvar ve radyolojik veriler,
Poliklinik ve doktor randevuları,
CT randevuları,
Tedavi randevuları,
Virtual Simülasyon işlemi,
Virtual Simülasyon verileri,
Tedavi planlama işi,
Tedavi verileri (alan, MLC, MU....),
Doktor ve tedavi notları,
Hizmet bilgileri (Billing information),
Su fantomu ölçüm sonuçları,
Blok kesim planı,
Portal görüntü,
RIS randevu ve iş listesi işlemleri,
C- Kollu cihazında görüntü alma işlemi,
Brachytherapy planlama işlemi.
2-3-24-KAN MERKEZİ MODÜLÜ
Acil ve ayaktan gelen hastalarla yatan hastalara ilişkin kan ve kan ürünü
isteklerinin yerine getirilmesi ve Kan Bankası için gerekli kayıtların tutulabilmesini
amaçlar. HBS üzerinde donör kayıtları, transfüzyon kayıtları, kan ve kan ürünleri
takibinin yapılabilmesini sağlayacak olan kapsamlı bir Kan Bankası Modülünün
kurulması gerçekleştirilmelidir. Sistemin geliştirilmesinde uluslararası kan bankası
bilgi sistemlerinden (örneğin; AABB: American Association of Blood Banks) ve
kodlama sistemlerinden yararlanılmalıdır.
1-Sistemdeki herhangi bir terminalden yapılan kan ve/veya kan ürünü istekleri,
isteğin kim tarafından yapıldığı Kan Merkezi çalışanı tarafından görülebilmelidir.
2-Çeşitli kaynaklardan temin edilen kan ve kan ürünlerine ait donör ve kaynak
bilgileri sisteme girilebilmelidir.
3-Yapılan test ve diğer tetkik sonuçları kaydedilebilmeli, bu sonuçlar istek yapan
servislerden izlenebilmelidir.
4-Merkezden çıkan kanların hastane içinde takibi yapılabilmelidir.
5-Acil servis ve ameliyathaneden yapılan isteklere öncelik tanınması için gereken
otomatik uyarı sağlanmalıdır.
6-Kan ürünleri, miyad ve kan grupları yönünden izlenmelidir.
7-Crossmatch takibi yapılmalıdır.
8-Hastanın kayıtları ile planlanan kan grubu arasında uyumsuzluk olduğunda
uyarmalıdır.
9-Kan Merkezinde yapılan incelemelere ve tutulan kayıtlara ilişkin çeşitli
istatistikler elde edilmeli, sorgular yanıtlanabilecek ve raporların çıktısı
alınabilmelidir.
10-Bu alt modülde tutulan bazı gizli kayıtlara erişebilecek personel farklı
seviyelerde yetkilendirilebilmelidir.
2-3-25-DİYET MODÜLÜ
1-Hasta yemek planlamasının yapılmasını sağlamalıdır.
2-Ayaktan muayene olan hastalara yönelik olarak diyet listelerinin sistemde
tutulması, hastaya verirken sistemden alınması ve bu sayının ve diyet türünün
loglarının tutulması, tarih aralığı ile izlenebilmesi sağlanmalıdır.
3-Yatan hastalar ve refakatçileri için servislerden yemek ve kahvaltı listesi girilerek
diyet bölümünden izlenmesi, çıktı alınabilmesi ve sonraki günlerde diyet mutfağının
yapması gereken yemek miktarlarının olduğu listenin alınması sağlanmalıdır.
4-Hastaya sunulan menü seçenekleri listelenmelidir.
5-Hastalar için planlanan kahvaltı ve menülerin hasta adına sisteme girilmesi
sağlanmalıdır.
6-Özel diyet menüleri görüntülenmelidir.
7-Hekim isteminde yer alan hasta yemek rejimi, otomatik olarak diyet bölümünden
görüntülenmeli ve gerekli çıktılar alınmalıdır.
8-Hasta yemek rejiminin yeniden planlandığı durumlarda diyetin otomatik olarak
güncelleştirilmesini sağlamalıdır.
9-Tıbbi işlem öncesi aç kalması gereken hastaların otomatik olarak diyet bölümünden
izlenmesini sağlamalıdır.
10-Ameliyat ya da işlemden çıkan hastanın ne zaman yemek yiyeceğinin otomatik
olarak izlenmesi sağlanmalıdır.
11-Altyapının uygun olması halinde hasta odalarından ya da hastalar tarafından
kendi menü seçimlerinin izlenmesi ve girişi sağlanmalıdır.
12-Sistem diyet kısıtlarının izlenmesini sağlamalıdır. Örneğin; hastanın
potasyumdan fakir diyeti varsa hasta için aykırı bir menü girildiğinde sistem
uyarmalıdır. Seçilen menünün otomatik olarak kalori hesabı yapılmalı, etiket olarak
alıp hasta yemeği ile birlikte gelmesi sağlamalıdır.
13-Yatan hastalar için taburcu planına uygun diyet ile beslenme eğitim planlarının
çıktı olarak hastaya verilmesi sağlanmalıdır.
14-Diyet-normal menü tipleri, diyet–menüden sapmalar, hastanın yemek
zamanından sapmalar, aç kalması gereken durumlardan sapmaların raporlar halinde
alınması sağlanmalıdır.
15-Diyet isteği girildiği zaman ilaç gıda etkileşimi açısında otomatik olarak takip
edilmesi ve uyarı verebilmesi sağlanmalıdır.
16-Ayaktan hastalara verilen diyet protokollerinin görüntülenmesi sağlanmalıdır.
17-Yatan hasta/ayaktan hastaların geçmiş zaman tüm diyet-menü durumları
görüntülenmelidir.
18-Ayaktan hastalar için beslenme ve diyet çizelgelerinin çıktıları alınabilmelidir.
19-Ayaktan ve yatan hasta zayıflama rejimlerinin takibini yapmalıdır.
20-Personel yemek listesinin sisteme girilmesi ve izlenmesi sağlanmalıdır.
21-Malzemelerin girişi yapılabilmelidir.
22-Bu bilgiler ışığında, yemek için gereksinim listesi çıkarılabilmelidir.
23-Önceden çıkarılan liste ve mevcut stoklara uygun siparişler oluşturulabilmelidir.
24-Stok girişi ve çıkışı işlemleri takip edilebilmelidir.
25-Verilen zaman diliminde mevcut stok, harcanan, iade, miyadı dolan, atılan
malzeme miktarlarına ilişkin çıktılar alınabilmelidir.
26-Gün içinde hazırlanacak kahvaltı ve yemekler için gerekli olan malzeme
istendiğinde, depodan çıkması gereken günlük miktar otomatik olarak
görülebilmelidir.
27-Günlük, haftalık, aylık ve yıllık malzeme ya da kaynak tüketimleri
hesaplanabilmelidir.
28-Modülde yer alan bilgi ve işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde edilebilmeli,
sorgular yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve
raporların tam listesi ve detayları sistem analizi aşamasında belirlenecektir.
2-3-26-CİHAZ TAKİP MODÜLÜ
Bu modülde; hastanede kullanılan tüm cihazlarla ilgili bilgiler ve bu cihazların
hastane içi ve dışındaki hareket bilgileri tutulmalıdır.
1-Servis poliklinik ve laboratuarlarda kullanılan cihazların (solunum cihazı, EKG,
tansiyon aleti, biyopsi seti, portable röntgen cihazı vb, taşınabilir diğer cihazlar)
hastane içindeki hareketleri ve bu cihazların çalışma bilgileri ile cihaz kimlik bilgileri
tutulmalıdır.
2-Cihazların periyodik bakım ve çağrı bakımı, onarım ve yenileme ile ilgili bilgileri ve
garanti süreleriyle ilgili bilgiler tutulmalıdır.
3-Cihazların kullanımıyla ilgili randevu işlemleri takip edilebilmelidir.
4-Çamaşırhane, steril depo üniteleri ve mutfak gibi birimlerdeki makineler de
sistemde yer almalıdır.
5-Modülde yer alan işlemlerle ilgili çeşitli istatistikler elde edilebilmeli, sorgular
yanıtlanabilmeli ve raporların çıktısı alınabilmelidir. İstatistik, sorgu ve raporların tam
listesi ve detayları Sistem Uyarlama Gerekleri Analizi aşamasında belirlenecektir.
2-3-27-TÜRKÇE KONUŞMA TANIMA TEKNOLOJİSİ
Bilgi sistemleri kurulan kurumlarda kullanıcı memnuniyetinin artırılması, uzman
personele zaman kazandırılması suretiyle verimliliğin ve performansın yükseltilmesi,
hata oranlarının düşürülerek maliyetlerin azaltılması ve azami iş kalitesine erişilmesi
amaçlanmaktadır. Bu amaca uygun olarak uygulama yazılımlarının sesli komutlar
yardımıyla kullanılabilmesi, bilgi giriş işlemlerinin ses ile yapılabilmesi ve üretilecek
metin dosyalarının konuşarak yazdırılabilmesini teminen, bütünleşik Türkçe konuşma
tanıma teknolojisi kullanılabilir. Söz konusu teknoloji ile yazılımların daha kolay
kullanılabilir hale gelmesi beklenmektedir.
Otomasyon kapsamındaki yazılımların sahip olması gereken bütünleşik Türkçe
konuşma tanıma teknolojisi:
1-Uygulama yazılımı ilgili alanlarda sürekli konuşma tanıma (kelime aralarında durma
zorunluluğu olmadan yapılan konuşmanın tanınması) yapabilecek yetenekte
olmalıdır.
2-İstendiğinde sadece seçilen konulara yönelik konuşma tanıma yapılabilmesine ve
konu seçiminin dinamik olarak gerçekleştirilebilmesine olanak sağlamalıdır.
3-Toplamda ve/veya her bir konu için - ek alarak şekil değiştiren kelimelerin her
birinin ayrı bir kelime olarak kabul edilmesi koşuluyla - en az 20,000(yirmibin) kelime
tanıma kapasitesine sahip olmalıdır.
4-Kullanıcının mikrofona söylemiş olduğu kelimeleri, konuşmanın süresinden daha
kısa bir sürede yazıya çevirebilecek ve/veya komut olarak algılayabilecek yetenekte
olmalıdır.
5-Tanınması istenen kelimelerin sisteme öğretilmesini teminen, bu kelimelerin her
birinin kullanıcı tarafından seslendirilmesi zorunluluğu olmadan tanınabilmesini
sağlayacak yetenekte olmalıdır.
6-Yeni kullanıcıların sisteme kolaylıkla dahil edilmesine olanak sağlamalıdır.
7-Tanıma performansını sürekli olarak iyileştirebilecek dinamik ve içsel öğrenme
mekanizmalarına sahip olmalı ve ayrıca kullanıcı tarafından da kolaylıkla
eğitilebilmelidir.
8-Yazılışları okunuşlarından farklı olan kelimelerin okunuşları üzerinden yazılışlarının
kullanılabilmesini teminen, dinamik olarak yönetilebilecek bir kelime listesine sahip
olmalıdır.
9-Bu sistemin kurulacağı hastanelerde, sistemin kullanımı hususunda kullanıcılara
yeterli süre ve nitelikte eğitim verilmelidir.
2-4-VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMİ
Hastaneler için bilgi sistemlerini oluştururken bütünsel bir veritabanı yaklaşımının
benimsenmesi gereklidir. Böyle bir yaklaşım hastaneye; veriye daha etkili
ulaşım,istenilen veriyi elde etmede kolaylık,verinin güvenliği ve güvenirliğinde
artış,verinin tutarlılığında artış,uygulama yazılımları ile verinin
ayrışması,uygulama yazılımlarını geliştirmede kolaylık,bilgi sisteminin bakımı ve
işletiminde kolaylık ve uygulama yazılımları geliştirmede esneklik gibi temel
yararları olacaktır.
Veri tabanı yönetim sistemleri;
-veri tabanı yönetimi
-veri girişi ve düzeltme
-veri sıralama,endeksleme ve özetleme
-veri tabanı dosyalama işlemleri
-fonksiyonlar
-veri yönetimi
-rapor basımı işlemlerini yapmaya yarayan ve arka planda çalışan programlardır.
Veri Tabanı sistem bileşenleri;veri,donanım,yazılım ile kullanıcılar olarak uygulama
programcıları,son kullanıcılar ve veri tabanı yöneticisidir.
2-4-1-TEMEL İLİŞKİSEL VERİ TABANI ÖZELLİKLERİ
Temel ilişkisel veri tabanının aşağıdaki özellikleri taşıması gereklidir.
1-Endüstri standardı ilişkisel veri modelini desteklemelidir.
2-Endüstri standardı işletim sistemlerinden en az birini (Microsoft Windows veya
Unix) desteklemelidir.
3-ANSI SQL standartlarına (SQL-92) uyumlu olmalıdır.
4-Verilerde ve nesne isimlerinde ISO 8859-9 ve/veya TS 5881 standartlarına
uygun karakter seti (Türkçe) kullanabilmelidir.
5-Sıralama ve karşılaştırma işlemlerinde Türkçe alfabe kurallarına uyumlu
olmalıdır.
6-Oluşturulacak veri tabanı büyüklüğünde herhangi bir kısıtlama olmamalıdır.
7-İnternet/İntranet ortamlarına tam olarak uyumlu olmalıdır.
8-XML işlevlerini ve Xpath, XLS ve XLST gibi internet standartlarını
desteklemelidir.
9-İlişkisel veritabanı programlaması olmaksızın XML ile veri erişimini
desteklemelidir.
2-4-2-VERİ TABANI OBJELERİ ÖZELLİKLERİ
Veri tabanı objelerinin özellikleri aşağıdaki gibidir:
1-Kullanıcı tanımlı veri tiplerini (user-defined data types) desteklemelidir.
2-BLOB veri tipini desteklemelidir.
3-Özet tablo (summary table) desteği olmalıdır.
4-Görünümleri (view) ve aşağıdaki tiplerini desteklemelidir:
a. Birleşik (union views)
b. Güncellenebilir (updateable views)
5-Tetiklemeleri (triggers) ve aşağıdaki özelliklerini desteklemelidir:
a. Tablo üzerinde aynı tipte birden çok tetikleme tanımlayabilme
b. Tetiklemelerin test edilmesi
c. Tetiklemelerin koşula bağlı çalışması
6-Saklı yordamları (stored procedures) ve aşağıdaki özelliklerini desteklemelidir:
a. Saklı yordamların test edilmesi
b. Uygulamalardan erişilebilmesi (external call)
7-Kullanıcı tanımlı fonksiyonları (user-defined functions) desteklemelidir.
8-Durum mesajlarını ve aşağıdaki tiplerini desteklemelidir :
a. Veri tabanı durumu uyarıları
b. Zamanlanmış uyarılar
2-4-3-SORGULAMA ÖZELLİKLERİ
Sorgulama özellikleri aşagıdaki gibidir:
1-NULL değerlerin yönetimini veri tabanı seviyesinde ve veri işlemlerinde
desteklemelidir.
2-Kilitlemede (locking); Hem veri ve hem indeksler için kayıt seviyesinde kilitleme
(row-level locking) özelliğini desteklemelidir. Sorgulamalarda kilitleme gereksinimi
konusunda bilgi verilmelidir.
3-Dağıtık sorgulama ve işlem (distributed transaction) desteği olmalıdır.
4-Maliyet tabanlı sorgulama iyileyicisine (cost based optimizer) sahip olmalıdır.
5-Inner, outer ve full join’leri desteklemelidir.
6-Cursor desteklemelidir.
7-Açık sistem standartlarını (ODBC, JDBC, ADO/OLE-DB, HTTP, XML)
desteklemelidir.
8-Heterojen sorgulamaları desteklemelidir.
9-Veri tabanı yönetim uygulamalarının API desteği olmalıdır.
2-4-4-VERİ TABANI YÖNETİMİ ÖZELLİKLERİ
Veri tabanı yönetiminin aşağıdaki özellikllere sahip olması gereklidir:
1-Merkezi ve dağıtık yapı yönetimini desteklemelidir.
2-Entegre veri toplama, dönüştürme ve yükleme (ETL) aracı sağlamalıdır.
3-Entegre performans analizi aracı sağlamalıdır.
4-Entegre işlem monitör aracı sağlamalıdır.
5-Entegre grafik ara yüzlü yönetim aracı sağlamalıdır.
6-Entegre grafik ara yüzlü sorgulama tasarım ve yönetim aracı sağlamalıdır.
7-Veri Tabanının çalıştığı donanımlar hakkında (CPU, disk, memory bilgisi vb.)
periyodik bilgi toplayarak veri tabanı yöneticisine iletebilmelidir.
8-Script tabanlı dağıtım imkanı sağlamalıdır.
9-SNMP desteği sağlamalıdır.
10-Entegre zamanlama aracı sağlamalıdır.
11-Yedekleme ve kurtarma için aşağıdaki özellikler desteklenmelidir :
a. Off-line ve on-line backup ve restore,
b. Full backup, incremental (differential) backup, partial backup, paralel
backup,
c. Partial restore, paralel restore,
d. Backup işleri zamanlanabilmeli ve otomasyon dahilinde yürütülebilmeli,
e. Veri tabanını kontrol noktası olarak tanımlı bir işlem anına geri
döndürmek mümkün olmalı.
12-Replikasyon çözümlerinin tanımlanması ve işletilmesini desteklemelidir.
13-Replikasyon izleme aracı sunmalıdır.
14-Senkron ve asenkron replikasyon imkanı sunmalıdır.
15-Farklı veri tabanı yönetim sistemlerine replikasyon yapabilmelidir.
16-Tüm işlemler için (verisel ve yapısal) kayıt mekanizmasına sahip olmalıdır.
17-Yönetim ve bakım işlemlerini veritabanı servislerini durdurmadan veya ilgili ayarı
aktif hale getirmek için yeniden başlatılmaya gereksinim duyulmadan gerçekleştirmek
mümkün olmalıdır.
18-Rol tabanlı güvenlik yapısı oluşturma özelliklerini desteklemelidir :
a. Kullanıcı ve gruplar seviyesinde güvenlik tanımları,
b. Amaca özel yeni rol tanımları,
c. Obje seviyesinde güvenlik tanımları (tables, views, gibi..),
d. İşlem hakkı tanımları,
e. Erişim hakkın tanımları.
19-Güncel sürümü için resmi güvenlik sınıflandırmalarında yer alıyor olması ve talebi
halinde ilgili sertifika(lar) belgelenmelidir.
20-Başarılı/başarısız tüm veri tabanı ve obje erişim işlemlerini monitör edebilmek
mümkün olmalıdır.
Sağladığı performans değerleri donanım kaynakları ile doğru orantılı olmalı ve
fiyat/performans değerleri düşük olmalıdır. bu değerleri ispatlayan test sonuçları
( TPC-C gibi) gösterilmelidir.
2-5-ÖZET
Hastane İşletmelerinde yazılım ve o yazılımın üzerinde çalıştıkları veri
tabanları büyük öneme sahiptirler.Hastane yöneticilerinin bir HBYS kurarken,sistem
satın alırken hastane fonksiyonel gerekleri,fonksiyonel ilişkiler,matris ilişkileri ve iş
akışlarına uygun ve bu bölümde belirtilen asgari yazılım ve veri tabanı gereklerini
karşılayan bir yapıyı düşünmeleri gerekmektedir.
Bilgisayarları çalıştırmak ve onlara birtakım işler yaptırmak için bilgisayarın
hafızasında saklayarak işlem yapmakta kullandığı bir dizi komutların verilmesi
gereklidir.Bunun için birçok programlama dilleri geliştirilmiştir. Programlama dilleri,
işletim sistemi programları, derleyiciler, yorumlayıcılar, editörler, genel ve özel amaçlı
bütün uygulama programları bilgisayarın yazılım dünyasını oluşturur. Fakat hangi
grupta olursa olsun bütün yazılımlar bir programlama dilinde kodlanarak oluşturulmuş
programlardır. Hatta, programlama dillerinin kendileri de diğer bir kodlama sisteminde
yazılmış bilgisayar programlarıdır.
Hastane gibi çok karmaşık yapıdaki işletmelerin bilgi sistemlerini bilgisayar
destekli olarak yönetmek için bölüm içinde de görüldüğü gibi 26 modülü (modül
sayısı değişebilir) içeren yazılımlar gereklidir.Poliklinik modülünden,hasta kayıt
modülüne, eczane modülünden satın alma modülüne kadar hastanedeki tüm
idari,mali,teknik,tıbbi ve hasta bakımı ile ilgili fonksiyonların gereklerini karşılayacak
bir yapıda yazılımlar kullanılmaktadır.Günümüzde artık hastaneler ,hastane bilgi
yönetim sistemlerini,hastane otomasyonlarını aşmış ve akıllı hastane yapılarına
doğru gitmektedirler.
Hazırlanan programlar bir veri tabanı üzerinde çalışmaktadırlar. Hastaneler
için bilgi sistemlerini oluştururken bütünsel bir veritabanı yaklaşımının
benimsenmesi gereklidir. Böyle bir yaklaşım hastaneye; veriye daha etkili
ulaşım,istenilen veriyi elde etmede kolaylık,verinin güvenliği ve güvenirliğinde
artış,verinin tutarlılığında artış,uygulama yazılımları ile verinin
ayrışması,uygulama yazılımlarını geliştirmede kolaylık,bilgi sisteminin bakımı ve
işletiminde kolaylık ve uygulama yazılımları geliştirmede esneklik gibi temel
yararları olacaktır.
2-6-KAYNAKLAR
1-AK,Bilal,Hastane Bilişim Sistemleri,(Mimograf),Gazi Üniversitesi,Sosyal Bilimler
Enstitüsü,Hastane İşletmeciliği Programı,Ankara,2002
2-AK,Bilal,Sağlık Bilgi Sistemleri,(Dijital Kitap), Hoca Ahmet Yesevi Kazakistan-Türk
Uluslararası Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü,Sağlık Kurumları İşletmeciliği
Yüksek Lisans Proğramı,Ankara,2009
3-AK,Bilal,Hastane Bilgi Sistemleri,(Mimograf),Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi
Yüksekokulu Ders Notu,Ankara,2002
4-AK,Bilal,Sağlık Bilgi Sistemleri,(Mimograf),Hacettepe Üniversitesi,Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Yüksek Lisans Proğramı,Ankara,2002
5- Sağlık Bakanlığı HBYS Çerçeve İlkeleri,Ankara,2010
Yrd.Doç.Dr. Bilal AK