ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜLÜ
Transkript
ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜLÜ
ANATOMİ VE FİZYOLOJİ DERSİ MODÜL ADI SÜRESİ VÜCUDUN TEMEL YAPISI 40/16 HAREKET SİSTEMİ 40/24 SİNİR SİSTEMİ 40/16 ENDOKRİN SİSTEM 40/8 VÜCUT SIVILARI, ELEKTROLİTLERİ VE KAN 40/8 DOLAŞIM SİSTEMİ 40/24 SOLUNUM SİSTEMİ 40/16 SİNDİRİM SİSTEMİ 40/16 BOŞALTIM SİSTEMİ 40/8 ÜREME SİSTEMİ 40/16 DUYU ORGANLARI 40/16 DERS BİLGİ FORMU DERSİN ADI ANATOMİ VE FİZYOLOJİ ALAN ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL ALANLAR ORTAK DERSİN OKUTULACAĞI SINIF/YIL SÜRE DERSİN AMACI DERSİN TANIMI DERSİN ÖN KOŞULLARI DERS İLE KAZANDIRILACAK YETERLİLİKLER DERSİN İÇERİĞİ 9. SINIFLAR Haftalık 4 Ders Saati Bu derste öğrenciye; vücudun temel yapısı, hareket, sinir, endokrin, dolaşım, solunum, sindirim, boşaltım ve üreme sistemleri, vücut sıvıları, elektrolitleri ve kan ile duyu organlarının yapı ve işlevlerini ayırt etme ile ilgili yeterlikleri kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu ders; vücudun temel yapısı ile vücudu oluşturan organ ve sistemlerin yapı ve işlevleri ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Dersin ön koşulu yoktur Öğrenciye, dersin sonunda; 1. Vücudun temel yapısını ayırt etmek 2. Hareket sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 3. Sinir sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 4. Endokrin sistemin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 5. Vücut sıvıları, elektrolitleri ve kanın yapı ve işlevlerini ayırt etmek 6. Dolaşım sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 7. Solunum sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 8. Sindirim sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 9. Boşaltım sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek. 10. Üreme sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek 11. Duyu organlarının yapı ve işlevlerini ayırt etmek yeterlilikleri kazandırılacaktır. Bu ders, 1. Anatomi ve Fizyolojiye Giriş 2. Hücre 3. Doku, Organ ve Sistemler 4. Kemik ve İskelet 5. Baş Kemikleri 6. Gövde Kemikleri (Ossa Truncus) 7. Üst Ekstremite Kemikleri (Ossa Membri Superioris) 8. Alt Ekstremite Kemikleri (Ossa Membri İnferioris) 9. Eklemler 10. Kaslar 11. Merkezi Sinir Sistemi 12. Periferik Sinir Sistemi 13. Endokrin Sistem 14. Endokrin Bezler ve Hormonları 15. Vücut Sıvıları ve Elektrolitler 16. Kanın Yapısı ve İşlevleri 17. Kalbin Yapı ve İşlevleri 18. Damarlarının Yapısı ve İşlevleri 19. Dolaşım Çeşitleri ve Özellikleri 20. Solunum Yollarının Yapı ve İşlevleri 1 YÖNTEM VE TEKNİKLERİ 21. Akciğerler (Pulmones) Yapı ve İşlevleri 22. Solunum Sistemi Mekanizması ve Fizyolojisi 23. Sindirim Kanalı 24. Sindirime Yardımcı Organ ve Bezler 25. Böbreklerin Yapı ve Fonksiyonları 26. Üreter, Mesane, Ürethranın Yapı ve İşlevleri 27. Erkek Üreme Organları 28. Kadın Üreme Organları 29. Üreme Sistemi Fizyolojisi 30. Beş Duyu (Duyu Organları -Organo Sensium) 31. İşitme ve Denge Organı 32. Koku Organı 33. Dokunma Organı 34. Tat Organı konularını içermektedir. Modüler bireysel öğretim teknikleri, araştırma, uygulama, gözlem, tartışma, soru-cevap, gösterim, gezi ve deney simülasyon vb. yöntem ve teknikleri uygulanabilir. Ortam: Anatomi ve Fizyoloji için gerekli araç gereç ekipmanın bulunduğu teknik sınıflar, kütüphane, internet gibi bireysel öğrenme ortamları EĞİTİM-ÖĞRETİM ORTAMI VE DONANIM ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME EĞİTİMCİLER İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM VE KURULUŞLAR Donanım: Teknik sınıflarda; vücut bölümleri ve sistemlerinin tanıtımı için insan iskelet ve maketleri, organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri, afiş, şema, bilgisayar, projeksiyon, tepegöz, cd ve slayt gösterileri v.b. sağlanmalıdır. Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun olarak modül ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. 1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacaklardan atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yükseköğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin çizelgeye uygun olanlar görev almalıdır. 2. Programın uygulanmasında gerektiğinde alanında sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir. Diğer alan öğretmenleri, Sağlık Bakanlığı, il sağlık müdürlükleri, üniversiteler, özel ve devlet hastaneleri, sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve meslek elemanları vb. ile işbirliği yaparak öğrencinin konuyla ilgili iletişim kurabileceği, araştırma, gözlem ve uygulama yapabileceği her türlü kurum ve kuruluşlar. 2 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS :ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL :VÜCUDUN TEMEL YAPISI KODU :720S00033 SÜRE : 40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde içerik sıralaması zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; insan iskelet ve maketleri, organ maketleri, anatomi atlası,hücre afişi,şeması, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, iskelet, maket, afiş şema vb. üzerinde gösterme, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında anatomii fizyoloji bilim dallarına ait temel terim ve kavramları, insan vücudunun bölümlerini, hücre, doku, organ sistemleri ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında anatomi ve fizyoloji ile ilgili temel terim ve kavramları ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında hücre yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 3. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında dokuların yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 3 1. ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ 1.1.Tıbbî Terimleri Meydana Getiren Temel Öğeler 1.2. Anatominin Bölümleri 1.2.1. Makroskobik Anatomi 1.2.2. Mikroskobik Anatomi 1.2.3. Gelişim Anatomisi (Developmental anatomy) 1.2.4. Patolojik Anatomi 1.2.5. Fonksiyonel Anatomi 1.2.6. Radyolojik Anatomi 1.2.7. Karşılaştırmalı (Comparativ) Anatomi 1.3. Vücudun Bölümleri, Anatomik Düzlemler, Eksenler ve Yönler 1.3.1. Vücudun Bölümleri 1.3.2. Vücut Boşlukları (Anatomik Cavity) 1.3.3. Anatomik Düzlemler (Planum) 1.3.4. Eksenler (Axisler) 1.3.5. Anatomik Duruş (Positio Anatomica) 1.3.6. Yönler 2. HÜCRE 2.1. Hücrenin Yapısı 2.1.1. Hücre Gövdesi (Sitoplazma ) 2.1.2. Hücre Zarı (Membrena Cellularis – Plazmalemma) 2.1.3. Hücre Çekirdeği (Nucleus) 2.1.4. Çekirdekçik (Nucleus) 2.2. Hücre Bölünmesi ve Çoğalması 2.2.1. Mitoz Bölünme 2.2.2. Mayoz Bölünme 2.3. Hücrenin Gelişmesi ve Ölümü 3. DOKU, ORGAN VE SİSTEMLER 3.1. Doku 3.1.1.Epitel Doku 3.1.2.Destek Doku 3.1.3.Kas Doku 3.1.4.Sinir Doku 3.2. Organlar ve Sistemler 3.2.1.Organlar 3.2.2.Sistemler 3.3. Zarlar ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Anatomi ve Fizyolojiye Giriş (Anatomi ve Fizyoloji ile İlgili Temel Terim ve Kavramları Ayırt Etmek) 1. Anatomi ve fizyoloji bilim dallarının farklarını belirler. 2. Tıbbî terimleri meydana getiren kök,ön ek, son ekleri örneklerle açıklar. 3. Çalışma alanlarına göre anatominin bölümlerini ayırt eder. 4. Vücudun bölümlerini şekil, afiş, şema, maket vb. eğitim materyalleri üzerinde doğru olarak gösterir. 5. Vücut boşlukları ve anatomik düzlemleri maket üzerinde doğru olarak gösterir. 6. Düzlem ve eksenler esas alınarak organ ve oluşumların yer ve yönünü bildiren terimleri doğru kullanarak açıklar. 4 B. Hücre (Hücre Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Hücre şekli çizer, şekil üzerinde hücreyi oluşturan oluşum ve yapıları doğru açıklar. 2. Hücre zarında madde taşıma yollarını doğru açıklar. 3. Hücre bölünmesi ve çoğalmasını doğru açıklar. 4. Hücrenin gelişmesi ve ölüm mekanizmalarını doğru ayırt eder. C. Doku, Organ ve Sistemler (Dokuların Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Doku çeşitlerini afiş, şema vb.eğitim materyalleri üzerinde doğru gösterir. 2. Vücudumuzdaki sistemleri oluşturan organları manken, maket, afiş, şema üzerinde doğru gösterir. 3. Zarları işlevlerine, bulundukları bölge ve organlara göre doğru sınıflandırır. 5 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 1 Anatomi ve fizyoloji ile ilgili temel terim ve kavramları ayırt etmek YETERLİK Vücudun Temel Yapısını Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, organ maketleri, iskelet, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, ekipman ve koşullar) anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Anatomi ve fizyoloji ile ilgili temel terim ve kavramları doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ 1. Anatomi ve fizyoloji bilim dallarının özeliklerini birbirinden ayırt etmek. 1.1. Tıbbî Terimleri Meydana Getiren Temel Öğeler 2. Anatomi fizyoloji alanında çalışmış 1.2. Anatominin Bölümleri bilim adamlarının çalışmalarını ayırt 1.2.1. Makroskobik Anatomi etmek. 1.2.2. Mikroskobik Anatomi 3. Anatomi ve fizyolojiye ait tıbbi 1.2.3. Gelişim Anatomisi (Developmental anatomy) terimleri ayırt etmek. 1.2.4. Patolojik Anatomi 4. Anatominin bölümlerini ayırt etmek. 1.2.5. Fonksiyonel Anatomi 5. İnsan vücudunun topografik 1.2.6. Radyolojik Anatomi bölgelerini afiş, şema, şekil vb. eğitim 1.2.7. Karşılaştırmalı (comparativ) Anatomi materyalleri üzerinde göstermek. 1.3. Vücudun Bölümleri, Anatomik Düzlemler, Eksenler ve 6. İnsan vücudunun bölümlerini şekil, Yönler afiş, şema, vb. eğitim materyalleri 1.3.1.Vücudun bölümleri üzerinde göstermek. 1.3.2.Vücut boşlukları (Anatomik cavity) 7. Karın boşluğunda yer alan bölgeleri 1.3.3.Anotomik düzlemler (planum) şekil, afiş, şema, vb. eğitim 1.3.4.Eksenler (Axisler) materyalleri üzerinde göstermek 1.3.5.Anatomik duruş (Positio Anatomica) 8. Vücut boşluklarını ayırt etmek. 1.3.6.Yönler 9. Eksenleri ayırt etmek. 10. Anatomik duruşu uygulayarak göstermek. 11. Yönleri uygulayarak göstermek SÜRE: NOT: 1. Tıbbi terimleri kullanmak. 2. Vücudun topografik bölgelerini afiş, şema, şekil vb. eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 3. Vücudun bölümlerini eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 4. Vücut boşluklarını sıralamak. 5. Anatomik duruş ve yönleri kendi vücudu üzerinde uygulayarak göstermek. 1. 2. 3. 4. 5. Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme Süresi: 4 ders saati 6 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 2 Hücre yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK Vücudun Temel Yapısını Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında,hücreye ait afiş, resim,şema vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, ekipman ve koşullar) projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Hücre yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Hücre yapı ve özelliklerini ayırt etmek. 2. HÜCRE 1. Hücre yapı ve özelliklerini 1. Dikkatli olmak 2. Hücrenin gövdesini oluşturan organelleri 2.1. Hücrenin Yapısı sıralamak. 2. Seçici olmak ayırt etmek. 2.1.1. Hücre Gövdesi 2. Hücre şekli çizmek. 3. Yaratıcı olmak 3. Hücre zarının yapı ve özelliklerini ayırt (Sitoplazma ) 3. Hücre zarının yapı ve 4. Gözlemci olmak etmek. 2.1.2. Hücre Zarı (Membrena özelliklerini ayırt etmek. 5. Araştırıcı olmak 4. Hücre zarında madde taşıma yollarını Cellularis – Plazmalemma) 4. Hücre zarında madde ayırt etmek. 2.1.3. Hücre Çekirdeği (Nucleus) taşıma yollarını birbirinden 5. Hücre zarında aksiyon potansiyeli ve 2.1.4. Çekirdekçik (Nucleus) ayırt etmek. dinlenim zar potansiyelini ayırt etmek. 2.2. Hücre Bölünmesi ve Çoğalması 5. Mitoz ve mayoz bölünme 6. Hücre çekirdeğinin yapısını ayırt etmek. 2.2.1. Mitoz Bölünme aşamalarını ayırt etmek 7. Çekirdekçiğin yapı ve fonksiyonlarını 2.2.2. Mayoz Bölünme ayırt etmek. 2.3. Hücrenin Gelişmesi ve Ölümü 8. Mitoz bölünmede gelişen safhaları sıralamak. 9. Mayoz bölünme aşamalarını ayırt etmek. 10. Hücre gelişimi ve ölüm mekanizmalarını ayırt etmek. SÜRE: İşlemin Öğrenme Süresi: 6 ders saati NOT: 7 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 3 Dokuların yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK Vücudun Temel Yapısını Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, iskelet, organ maketleri, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon ekipman ve koşullar) cihazı, anatomi ve fizyoloji ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Dokuların yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 3. DOKU ORGAN VE SİSTEMLER 1. Dokuları ayırt etmek. 1. Dokuları çeşitlerini 1. Dikkatli olmak 2. Epitel doku çeşitlerini ayırt etmek. 3.1. Doku birbirinden ayırt etmek. 2. Seçici olmak 3. Destek doku çeşitlerini ayırt etmek. 3.1.1. Epitel doku 2. Nöron şekli çizerek 3. Yaratıcı olmak 4. Bağ dokuyu oluşturan yapıları ayırt 3.1.2. Destek doku bölümlerini göstermek. 4. Gözlemci olmak etmek. 3.1.3. Kas doku 3. Sistemleri oluşturan 5. Araştırıcı olmak 5. Yağ doku yapı ve işlevlerini ayırt etmek. 3.1.4. Sinir doku organları maket 6. Kıkırdak doku yapı ve işlevlerini ayırt 3.2. Organlar ve sistemler üzerinde göstermek. etmek. 3.2.1. Organlar 4. Zarları sınıflandırmak 7. Kıkırdak doku ve çeşitlerini ayırt etmek. 3.2.2. Sistemler 8. Kemik doku ve işlevlerini ayırt etmek. 3.3. Zarlar 9. Kompakt kemik doku ve süngersi kemik doku özelliklerini ayırt etmek. 10. Kas doku özellik ve işlevlerini ayırt etmek. 11. Kas doku çeşitlerini ayırt etmek. 12. Nöron yapısını ayırt etmek. 13. Nöroglia hücresi yapı ve görevlerini ayırt etmek. 14. Sistemleri ayırt etmek. 15. Zarları işlevlerine göre ayırt etmek. SÜRE: İşlemin Öğrenme Süresi: 6 ders saati NOT: 8 9 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : HAREKET SİSTEMİ KODU : 720S00027 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde içerik sıralaması zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; insan iskelet ve maketleri, organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında hareket sistemini oluşturan iskelet, eklem ve kasların yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında kemik yapıyı ayırt edebilecektir. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında baş kemiklerini ayırt edebilecektir. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında gövde kemiklerini ayırt edebilecektir. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında üst ekstremite kemiklerini ayırt edebilecektir. 5. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında alt ekstremite kemiklerini ayırt edebilecektir. 6. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında eklemleri ayırt edebilecektir. 1. 2. 3. 4. 10 7. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında vücuttaki kasların yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. KEMİK VE İSKELET 1.1. Kemik Tipleri 1.2. Kemikleşme (Ossificasyon) 1.2.1. Kemik Gelişimi 1.3. İskelet 2. BAŞ KEMİKLERİ 2.1. Kafa Kemikleri (Neurocranium Kemikleri) 2.2. Yüz Kemikleri (Viscerocranium Kemikleri - Ossa Faciei) 2.3. Sinus ve Paranazal Sinus 2.4. Bütün Olarak Kafa İskeleti 2.5. Yenidoğanda Kafa İskeleti 3. GÖVDE KEMİKLERİ (OSSA TRUNCUS) 3.1. Omurga (Columna Vertebralis) 3.1.1.Omurganın Görevleri 3.1.2.Omurganın Yapısı 3.1.3.Tipik Bir Omurun Yapısı 3.1.4.Bölgelere Göre Omurların Özellikleri 3.2. Göğüs Kafesi Kemikleri (Ossa Thoracicae) 4. ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ (OSSA MEMBRİ SUPERİORİS) 4.1. Üst Taraf Kavşağı veya Omuz Kemikleri 4.2. Serbest Üst Taraf Kemikleri 4.2.1. Kol kemikleri(Ossa Brachium) 4.2.2. Önkol Kemikleri (Ossa Antebrachium) 4.2.3. El Kemikleri (Ossa Manus) 5. ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ (OSSA MEMBRİ İNFERİORİS) 5.1. Alt Taraf Kavşağı veya Kalça Kemikleri 5.2. Serbest Alt Taraf Kemikleri 5.2.1. Uyluk Bölgesi Kemikleri 5.2.2. Bacak Kemikleri (Ossa Cruris) 5.2.3. Ayak Kemikleri (Ossa Pedis) 6. EKLEMLER 6.1. Eklem Çeşitleri 6.1.1. Oynamaz Eklemler (Synarthrosis, Sinartroz) 6.1.2. Yarı Oynar Eklemler (Amphiartrosis, Amfiartroz) 6.1.3.Oynar Eklemler (Diarthrosis) 6.2. Vücuttaki Önemli Oynar Eklemler 6.2.1. Baş-Boyun Eklemleri 6.2.2. Üst Ekstremite Eklemleri 6.2.3. Alt Ekstremite Eklemleri 7. KASLAR 7.1. Kasların Görevleri 11 7.2. Kas Çeşitleri 7.2.1. İskelet Kasının Yapısı 7.2.2. Kasın Kasılma Mekanizması 7.2.3. Kas Yorgunluğu 7.2.4. İskelet Kaslarının Yardımcı Elemanları 7.2.5. İskelet Kaslarının Adlandırılması 7.3. Vücuttaki Önemli İskelet Kasları 7.3.1. Baş ve Boyun Kasları 7.3.2. Gövde Kasları 7.3.3. Üst Ekstremite Kasları 7.3.4. Alt Ekstremite Kasları ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Kemik ve İskelet (Kemik Yapıyı Ayırt Etmek) 1. Bütün kemikleri Türkçe-Latince isimleriyle sayar. 2. Kemik tiplerini iskelet üzerinde doğru gösterir. B. Baş Kemikleri (Baş Kemiklerini Ayırt Etmek) 1. Kafa kemiklerinin yerlerini iskelet ve şema üzerinde doğru gösterir 2. Kafa kemiklerinin yerlerini iskelet ve şema üzerinde doğru gösterir. 3. Yüz kemiklerinin yerlerini canlı, iskelet ve şema üzerinde doğru gösterir. 4. Sinüs ve paranazal sinüslerin, yerlerini iskelet ve canlı üzerinde gösterir. 5. Kalvaryadaki suturaları ve anatomik noktaları resim, afiş, şema üzerinde doğru gösterir. 6. Yeni doğan kafatasındaki fonticulusları resimde doğru gösterir. C. Gövde Kemikleri (Gövde Kemiklerini Ayırt Etmek) 1. Gövde kemiklerini şema üzerinde doğru gösterir. 2. Omurganın bölgelerini iskelet ve şema üzerinde doğru gösterir. 3. Göğüs kafesi kemiklerini şema ve iskelet üzerinde doğru gösterir. D. Üst Ekstremite Kemikleri (Üst Ekstremite Kemiklerini Ayırt Etmek) 1. Üst ekstremite kemiklerini iskelet, afiş, şema ve resimde doğru gösterir. 2. Serbest üst taraf kemiklerini sayar. E. Alt Ekstremite Kemikleri (Alt Ekstremite Kemiklerini Ayırt Etmek) 1. Alt ekstremite kemiklerini iskelet, afiş, şema ve resimde doğru gösterir. 2. Serbest alt taraf kemiklerini sayar. F. Eklemler (Eklemleri Ayırt Etmek) 1. Eklem çeşitlerini doğru sınıflandırır. 2. Oynar eklem hareketlerini şekil ve canlı üzerinde doğru gösterir. G. Kaslar (Kasların Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Kasların çeşitlerini ve görevlerini doğru açıklar. 2. Kasın kasılma mekanizmasını doğru açıklar. 3. İskelet kaslarının yardımcı elemanlarını afiş, şema ve resimde doğru gösterir. 4. Vücuttaki önemli iskelet kaslarını afiş, şema ve resimde doğru gösterir. 12 İŞLEM ANALİZ FORMU ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK İŞLEMİN ADI 1 Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Teknik laboratuvar ortamında iskelet, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Kemik ve iskeletin yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Kemik yapıyı ayırt etmek MESLEĞİN ADI BİLGİ BECERİ 1. KEMİK VE İSKELET 1. Kemik tiplerini (çeşitlerini) resimde gösterip yazmak 1.1. Kemik tipleri 2. Uzun kemiğin bölümlerini ve 1.2. Kemikleşme (Ossificasyon) yapısını resimde gösterip 1.2.1. Kemik Gelişimi yazmak 1.3. İskelet 3. Kemikleşmenin tanımını yapmak ve kemikleşme çeşitlerini saymak 4. Kemik gelişimi için gerekli faktörleri saymak 5. İskeletin görevlerini saymak 6. İskeletin bölümlerini iskelet ve vücudunuzda göstermek 1. Kemik dokunun yapısını ayırt etmek 2. Kemik tiplerini iskelet ve canlı üzerinde ayırt etmek 3. İskeletin bölümlerini iskelet ve canlı üzerinde ayırt etmek SÜRE: NOT: TAVIR Planlı olmak Dikkatli olmak Disiplinli olmak Mesleki yeniliklere açık olmak 5. Araştırmacı olmak 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 2 ders saati 13 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK 2 İŞ İŞLEMİN ADI Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Baş kemiklerini ayırt etmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Teknik laboratuvar ortamında kafatası iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Baş kemiklerinin yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru bir şekilde ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 2. BAŞ KEMİKLERİ 1. Kafatası (Cranium) 1. kemiklerinin sayısını ayırt 2.1. Kafa Kemikleri (Neurocranium etmek Kemikleri) 2. Kafa kemiklerini resimde 2.2. Yüz Kemikleri (Viscerocranium 2. göstererek Türkçe ve Latince Kemikleri - Ossa Faciei) adlarını yazmak 2.3. Sinus ve Paranazal Sinus 3. 3. Yüz kemiklerini resimde 2.4. Bütün Olarak Kafa İskeleti göstererek Türkçe ve Latince 2.5. Yenidoğanda Kafa İskeleti adlarını yazmak 4. 4. Sinüs ve paranazal sinuslerin, yerlerini iskelet ve canlı 5. üzerinde göstermek 5. Kalvaryadaki suturaları ve 6. anatomik noktaları resimde göstermek 7. Yeni doğan kafatasındaki fonticulusları resimde göstermek SÜRE: NOT: 14 Kemik dokunun yapısını ayırt Kafa kemiklerinin yerlerini canlı, iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek Kafa kemiklerinin yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek Yüz kemiklerinin yerlerini canlı, iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek yüz kemiklerinin yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek Paranazal sinüsleri canlı, iskelet ve şemada ayırt etmek Yenidoğan kafatasındaki bıngıldakları canlı, iskelet şema üzerinde ayırt etmek TAVIR Planlı olmak Dikkatli olmak Disiplinli olmak Mesleki yeniliklere açık olmak 5. Araştırmacı olmak. 6. sorumluluk sahibi olmak 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 3 ders saati İŞLEM ANALİZ FORMU ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK İŞLEMİN ADI 3 Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Teknik laboratuvar ortamında insan iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Gövde kemiklerinin yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru ayırt etmek. İŞLEM BASAMAKLARI İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Gövde kemiklerini ayırt etmek MESLEĞİN ADI BİLGİ BECERİ 3. GÖVDE KEMİKLERİ (OSSA TRUNCUS) 1. Gövde kemiklerinin sayısını ayırt etmek. 3.1. Omurga (Columna Vertebralis) 2. Gövde kemiklerini Türkçe – 3.1.1. Omurganın Görevleri Latince adlarıyla iskelet ve 3.1.2. Omurganın Yapısı şema üzerinde saymak. 3.1.3. Tipik Bir Omurun Yapısı 3. Omurganın görevlerini yazmak. 3.1.4. Bölgelere Göre Omurların Özellikleri 4. Omurganın bölgelerini iskelet 3.2. Göğüs Kafesi Kemikleri (Ossa Thoracicae) ve şema üzerinde göstermek. 5. Tipik bir omurun anatomik yapısını resimde gösterip yazmak. 6. Boyun, göğüs, bel, sakrum, koksiks omurlarının özelliklerini iskelet üzerinde incelemek. 7. Göğüs kafesi kemiklerini şema ve iskelet üzerinde göstermek. SÜRE: NOT: 1. Gövde kemiklerinin 1. yerlerini canlı, iskelet ve 2. şema üzerinde ayırt etmek. 3. 2. Omurganın bölgelerini 4. iskelet, 3. Şema ve canlı üzerinde 5. ayırt etmek. 4. Bir omurun yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. 5. Göğüs kafesi kemiklerinin yerleri ve yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. TAVIR Planlı olmak. Dikkatli olmak. Disiplinli olmak. Mesleki yeniliklere açık olmak. Araştırmacı olmak. İşlemin Öğrenme Süresi: 2 ders saati 15 İŞLEM ANALİZ FORMU ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEMİN ADI 4 Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında insan iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Üst ekstremite kemiklerinin yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru ayırt etmek. İŞLEM BASAMAKLARI 1. Üst ekstremitelerin alt bölümlerini iskelet ve resimde göstermek. 2. Üst ekstremite kemiklerinin sayısını iskelet üzerinde belirlemek. 3. Üst ekstremite kemiklerinin TürkçeLatince adlarıyla iskelet ve resimde göstererek yazmak. 4. Üst ekstremite kemiklerindeki önemli yapıları iskelet ve şemada göstermek. İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Üst ekstremite kemiklerini ayırt etmek MESLEĞİN ADI BİLGİ BECERİ 4. ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ (OSSA MEMBRİ SUPERİORİS) 4.1. Üst Taraf Kavşağı veya Omuz Kemikleri 4.2. Serbest Üst Taraf Kemikleri 4.2.1. Kol kemikleri(Ossa Brachium) 4.2.2. Önkol Kemikleri (Ossa Antebrachium) 4.2.3. El Kemikleri (Ossa Manus) SÜRE: NOT: 1. Üst ekstremitenin alt bölümlerini iskelet, canlı ve şema üzerinde ayırt etmek. 2. Üst ekstremite kemiklerinin yerlerini canlı, iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. 3. Üst ekstremite kemiklerinin yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. TAVIR Planlı olmak. Dikkatli olmak. Disiplinli olmak. Mesleki yeniliklere açık olmak. 5. Araştırmacı olmak. 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 2 ders saati 16 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM BASAMAKLARI İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI Alt ekstremite kemiklerini ayırt etmek 5 Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında insan iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Alt ekstremite kemiklerinin yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru ayırt etmek İŞ ALANLAR ORTAK BİLGİ BECERİ 5. ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ (OSSA MEMBRİ 1. Alt ekstremitelerin alt İNFERİORİS) bölümlerini iskelet veya resimde göstermek. 5.1. Alt Taraf Kavşağı veya Kalça Kemikleri 2. Alt ekstremite kemiklerinin 5.2. Serbest Alt Taraf Kemikleri sayısını iskelette 5.2.1. Uyluk Bölgesi kemikleri belirlemek. 5.2.2. Bacak Kemikleri (Ossa Cruris) 3. Alt ekstremite kemiklerinin 5.2.3. Ayak Kemikleri (Ossa Pedis) Türkçe- Latince adlarıyla resimde göstererek yazmak. 4. Alt ekstremite kemiklerindeki önemli yapıları iskelet ve resimde göstermek. SÜRE: NOT: 1. Alt ekstremitenin alt bölümlerini iskelet, canlı ve şema üzerinde ayırt etmek. 2. Alt ekstremite kemiklerinin yerlerini canlı, iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. 3. Alt ekstremite kemiklerinin yapılarını iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. TAVIR Planlı olmak. Dikkatli olmak. Disiplinli olmak. Mesleki yeniliklere açık olmak. 5. Araştırmacı olmak. 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 2 ders saati 17 İŞLEM ANALİZ FORMU ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) İŞLEMİN ADI 6 Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında insan iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Eklemlerin özellikleri ve vücuttaki önemli oynar eklemleri tanımak, yapısal özelliklerini ve fonksiyonlarını doğru ayırt etmek STANDART İŞLEM BASAMAKLARI İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Eklemleri ayırt etmek MESLEĞİN ADI BİLGİ BECERİ 6. EKLEMLER 1. Eklem çeşitlerini sınıflandırmak 6.1. Eklem Çeşitleri 2. Oynamaz eklem çeşitlerini 6.1.1. Oynamaz Eklemler (Synarthrosis, Sinartroz) ayırt etmek. 6.1.2. Yarı Oynar Eklemler (Amphiartrosis, 3. Yarı oynar eklem çeşitlerini Amfiartroz) ayırt etmek. 6.1.3.Oynar Eklemler (Diarthrosis) 4. Oynar eklemlerin yapısında 6.2. Vücuttaki Önemli Oynar Eklemler bulunan oluşumları şekil 6.2.1. Baş-Boyun Eklemleri üzerinde gösterip yazmak. 6.2.2. Üst Ekstremite Eklemleri 5. Oynar eklem hareketlerini 6.2.3. Alt Ekstremite Eklemleri ayırt etmek. 6. Oynar eklemlerin çeşitlerini ayırt etmek. 7. Vücuttaki önemli oynar eklemleri ayırt etmek. SÜRE: NOT: 1. Eklem çeşitlerini iskelet, şema üzerinde ayırt etmek. 2. Oynar eklemin yapısını şekil ve şema üzerinde ayırt etmek. 3. Oynar eklem hareketlerini şekil ve canlı üzerinde ayırt etmek. 4. Oynar eklem çeşitlerini iskelet ve şema üzerinde ayırt etmek. 5. Vücuttaki önemli oynar eklemleri iskelet, şema ve canlı üzerinde ayırt etmek. TAVIR Planlı olmak. Dikkatli olmak. Disiplinli olmak. Mesleki yeniliklere açık olmak. 5. Araştırmacı olmak. 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 3 ders saati 18 İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI 7 Kasların yapı ve işlevlerini ayırt etmek Hareket Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuar ortamında insan iskeleti, kafatası iskeleti, şemalar, anatomi atlası, resim vb. görseller ORTAM (Araç-gereç, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim ekipman ve koşullar) materyalleri STANDART Vücuttaki kasların yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK 1. Kasların görevlerini ayırt etmek. 2. İskelet kasının hücre ve dokusal yapısını ayırt etmek. 3. Kasın kasılma mekanizmasını ayırt etmek. 4. İskelet kaslarının yardımcı elamanlarını ayırt etmek. 5. İskelet kaslarının adlandırılma çeşitlerini ayırt etmek. 6. Baş ve boyun kaslarını resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 7. Göğüs ve karın kaslarını resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 8. Sırt kaslarını resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 9. Üst ekstremite kaslarını (ön bölge)) resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 10. Üst ekstremite kaslarını (arka bölge) resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 11. Alt ekstremite kaslarını (ön bölge) resimde göstererek işlevlerini açıklamak. 12. Alt ekstremite kaslarını (arka bölge) resimde göstererek işlevlerini açıklamak 7. KASLAR 7.1. Kasların Görevleri 7.2. Kas Çeşitleri 7.2.1. İskelet Kasının Yapısı 7.2.2. Kasın Kasılma Mekanizması 7.2.3. Kas Yorgunluğu 7.2.4. İskelet Kaslarının Yardımcı Elemanları 7.2.5. İskelet Kaslarının Adlandırılması 7.3. Vücuttaki Önemli İskelet Kasları 7.3.1. Baş ve Boyun Kasları 7.3.2. Gövde Kasları 7.3.3. Üst Ekstremite Kasları 7.3.4. Alt Ekstremite Kasları SÜRE: 1. Kas doku çeşitlerini şama üzerinde ayırt etmek. 2. İskelet kası hücre ve dokusunun yapısını şema üzerinde ayırt etmek. 3. İskelet kaslarının yardımcı elamanlarını şema üzerinde ayırt etmek. 4. Vücuttaki iskelet kaslarını şema ve canlı üzerinde ayırt etmek. Planlı olmak. Dikkatli olmak. Disiplinli olmak. Mesleki yeniliklere açık olmak. 5. Araştırmacı olmak. 1. 2. 3. 4. İşlemin Öğrenme Süresi: 10 ders saati NOT: 19 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : SİNİR SİSTEMİ KODU : 720S00030 SÜRE :40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; insan iskelet ve maketleri, beyin, omur maketi, anatomi atlası, merkezi sinir sistemine ve periferik sinir sistemine ait eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama, beyin maketi, iskelet, afiş, şema vb. üzerinde göstermek gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ AMAÇLAR : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında sinir sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında merkezi Sinir sisteminin yapı işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında periferik Sinir sisteminin yapı işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ 1.1. Sinir Sistemi 1.2. Merkezi Sinir Sistemi (MSS) 1.2.1. Tüm Beyin (Encephalon) ve Bölümleri 1.2.2. Beyin Boşlukları (Ventriküller) 20 1.2.3. Omurilik (Medulla Spinalis) 1.2.4. Beyin Omurilik Zarları 1.2.5. Beyin Omurilik Sıvısı (BOS / Liquor Cerebrospinalis) 2. PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ 2.1. Kafa sinirleri (Cranial Nevrus ) 2.2. Omurilik Sinirleri (Spinal Sinirler- Nevrus Spinalis) 2.3. Otonom sinir sistemi (Visseral – Vegetatif Sinir Sistemi) 2.3.1. Sempatik Sinir Sistemi (SSS) 2.3.2. Parasempatik Sinir Sistemi (PSS) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Merkezi Sinir Sistemi (Merkezi Sinir Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Sinir sisteminin sınıflandırmasını şematize ederek doğru açıklar. 2. Merkezi sinir sistemini oluşturan yapıları ve işlevlerini doğru açıklar. 3. Beyin maketi üzerinde beyni oluşturan tüm yapıları ve beynin boşluklarını doğru gösterir. 4. Omuriliğin işlevlerini doğru açıklar. 5. Beyin omurilik sıvısının görevlerini doğru sıralar. B. Periferik Sinir Sistemi (Periferik Sinir Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Periferik sinir sistemini şematize ederek doğru açıklar. 2. Kafa çiftlerini ve işlevlerini sayar. 3. Omurilik sinirleri ve plexusların dallarını eğitim materyalleri üzerinde gösterir. 4. Sempatik sistemin organlar üzerine etkisini doğru sayar. 5. Parasempatik sistemin organlar üzerine etkisini doğru sayar 21 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 1 Merkezi sinir sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK Sinir Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, Beyin maketi, iskelet, sinir sistemine ait afiş, resim, şema vb. görseller CD, DVD, ekipman ve koşullar) bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Merkezi Sinir sisteminin yapı işlevlerini doğru ayırt edebilecektir İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Sinir sisteminin yapı ve bölümlerini 1. MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ 1. Sinir sisteminin yapı ve 1. Dikkatli olmak eğitim materyalleri üzerinde ayırt etmek 1.1. Sinir Sistemi bölümlerini eğitim 2. Seçici olmak 2. Sinir sisteminin özelliklerini sıralamak. 1.2. Merkezi Sinir Sistemi materyalleri üzerinde 3. Yaratıcı olmak 3. Sinir sisteminin görevlerini ayırt etmek. 1.2.1. Tüm Beyin (Encephalon) ve göstermek. 4. Gözlemci olmak 4. Merkezi sinir sistemini oluşturan beyin Bölümleri 2. Sinir sistemini 5. Araştırıcı olmak ve omuriliği eğitim posterleri üzerinde 1.2.2. Beyin boşlukları (ventriküller) sınıflandırmak. ayırt etmek. 1.2.3. Omurilik (Medulla Spinalis) 3. Merkezi sinir sistemini 5. Beyin maketi üzerinde tüm beyni 1.2.4.Beyin Omurilik Zarları oluşturan yapıları ayırt oluşturan yapıları göstermek. 1.2.5. Beyin Omurilik Sıvısı (BOS / etmek. 6. Beynin boşluklarını maket üzerinde Liquor Cerebrospinalis) göstermek. 7. İskelet üzerinde omurga kanalını ve omuru yapısını incelemek. 8. Omuriliğin işlevlerini sıralamak. 9. Beyin omurilik zarlarını afiş, şema, poster vb eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 10. BOS un görevlerini sıralamak. SÜRE: NOT: İşlemin Öğrenme Süresi: 8 ders saati 22 MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI 2 Periferik sinir sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek Sinir Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, periferik sinir sistemini gösteren; afiş, resim, poster, şema vb. görseller, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyolojiye ait eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Periferik Sinir sisteminin yapı işlevlerini doğru ayırt edebilecektir İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 1. Periferik sinir sistemini 2. PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ sınıflandırmak. 2.1. Kafa sinirleri (Cranial nevrus ) 2. Kafa çiftlerinin fonksiyonlarını 2.2. Omurilik Sinirleri (spinal sinirler- nervus sıralamak. spinalis) 3. Kafa çiftlerinin etkilediği organları 2.3. Otonom sinir sistemi(Visseral – Vegetatif eğitim posterlerinde göstermek. Sinir Sistemi) 4. Omurilik sinirleri ve plexusların 2.3.1. Sempatik Sinir Sistemi (SSS) dallarını eğitim materyalleri 2.3.2. Parasempatik Sinir Sistemi (PSS) üzerinde göstermek. 5. Parasempatik ve sempatik tepkileri bir biriyle karşılaştırmak. 6. Sempatik sistemin organlar üzerine etkisini sıralamak. 7. Parasempatik sistemin organlar üzerine etkisini sıralamak. SÜRE: NOT: 1. Periferik sinir sistemini 1. sınıflandırmak. 2. 2. Kafa çiftlerinin etkilediği 3. organları eğitim 4. posterlerinde göstermek. 5. 3. Omurilik sinirleri ve plexusların dallarını eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 4. Sempatik ve parasempatik sistemin organlar üzerine etkisini ayırt etmek. TAVIR Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme Süresi: 8 ders saati 23 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : ENDOKRİN SİSTEM KODU : 720S00026 SÜRE : 40/8 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 20 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 8 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; endokrin bezlere ait maketler, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında endokrin sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında endokrin sisteminin genel özelliklerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında endokrin bezler ve hormonlarını ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. ENDOKRİN SİSTEM 1.1. Endokrin (İç salgı) Bezler 1.2. Hormonlar 1.2.1. Hormonların Kimyasal Yapılarına Göre Çeşitleri 1.2.2. Hormon Salgılanmasının Düzenlenmesi 24 1.2.3. Hormonların Görevleri 2. ENDOKRİN BEZLER VE HORMONLARI 2.1. Hipofiz Bezi (Glandula Pituitaria) 2.1.1. Hipofiz Bezi Ön Lobundan Salgılanan Hormonlar 2.1.2. Hipofiz Bezi Arka Lobundan Salgılanan Hormonlar 2.2. Epifiz Bezi (Glandula Pinealis) 2.3. Tiroid Bezi (Glandula Thyroidea) 2.3.1. Tiroid Bezi Hormonları 2.4. Paratiroid Bezler (Glandula Parathyroidea) 2.4.1. Parathormon 2.5. Adrenal Bezler (Gl. Suprarenalis-Böbrek Üstü Bezleri) 2.5.1. Medulla Bölümü Hormonları 2.5.2. Korteks Bölümü Hormonları 2.6. Pankreas Bezi (Pancreas) 2.6.1. Pankreas Bezi Hormonları 2.7. Gonadlar 2.7.1. Testis (Erkek Seks) Hormonları 2.7.2. Ovarium (Kadın Seks) Hormonları 2.8. Timus (Thymus) Bezi 2.8.1. Timus Bezinin Görevleri ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Endokrin Sistem (Endokrin Sistemin Genel Özelliklerini Ayırt Etmek) 1. 2. 3. Endokrin sistemin görevlerini doğru sıralar. Hormon çeşitlerini kimyasal yapılarına göre doğru sıralar. Hormonların görevlerini doğru sayar. B. Endokrin Bezler ve Hormonları (Endokrin Bezler ve Hormonlarını Ayırt Etmek) 1. Endokrin bezlerin yerini afiş, şema, resim, maket vb. üzerinde doğru gösterir. 2. Endokrin bez hormonlarının işlevlerini doğru sayar. 25 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Endokrin sistemin genel özelliklerini ayırt etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 1 YETERLİK Endokrin Sistemin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı,anatomi ve fizyoloji eğitim ekipman ve koşullar) posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Endokrin sistemin genel özelliklerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 1. ENDOKRİN SİSTEM 1. Endokrin sistemi tanımlamak. 1.1. Endokrin (İç salgı) Bezler 2. Endokrin sistemin 1.2. Hormonlar görevlerini saymak. 1.2.1. Hormonların Kimyasal Yapılarına 3. Endokrin ve ekzokrin bezi Göre Çeşitleri tanımlamak. 1.2.2. Hormon Salgılanmasının 4. İç salgı bezlerinin ortak Düzenlenmesi özelliklerini saymak. 1.2.3. Hormonların Görevleri 5. Hormon çeşitlerini kimyasal yapılarına göre saymak. 6. Hormonların görevlerini saymak. SÜRE: NOT: 1. Endokrin sistemin işlevlerini saymak 2. İç salgı bezlerinin ortak özelliklerini ayırt etmek. 3. Hormonların görevlerini ayırt etmek. TAVIR 1. 2. 3. 4. 5. Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme Süresi: 2 ders saati 26 İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Endokrin bezler ve hormonlarını ayırt etmek MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEMİN ADI 2 Endokrin Sistemin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Endokrin bezler ve hormonlarını doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ 1. Hipofiz bezinin yerini resim ve kafa 2. ENDOKRİN BEZLER VE HORMONLARI 2.1. Hipofiz Bezi (Glandula Pituitaria) iskeletinde göstermek. 2.1.1. Hipofiz Bezi Ön Lobundan Salgılanan 2. Hipofiz ön lob hormonlarını ve Hormonlar görevlerini saymak. 2.1.2. Hipofiz Bezi Arka Lobundan Salgılanan 3. Hipofiz arka lob hormonlarını ve Hormonlar görevlerini saymak. 2.2. Epifiz Bezi (Glandula Pinealis) 4. Epifiz bezinin yerini resimde 2.3. Tiroid Bezi (Glandula Thyroidea) göstermek. 2.3.1. Tiroid Bezi Hormonları 5. Epifiz bezinin hormonlarını ve 2.4. Paratiroid Bezler (Glandula Parathyroidea) görevlerini saymak. 2.4.1. Parathormon 6. Tiroid bezinin yapısını resimde 2.5. Adrenal Bezler (Gl. Suprarenalis-Böbrek Üstü göstermek. Bezleri) 7. Tiroid bezinin hormonlarını ve 2.5.1. Medulla Bölümü Hormonları görevlerini saymak. 2.5.2. Korteks Bölümü Hormonları 8. Paratiroid bezinin yerini resimde 2.6. Pankreas Bezi (Pancreas) göstermek. 2.6.1. Pankreas Bezi Hormonları 2.7. Gonadlar 9. Paratiroid hormonunun görevlerini 2.7.1. Testis (Erkek Seks) Hormonları saymak. 2.7.2. Ovarium (Kadın Seks) Hormonları 10. Adrenal bezin yapısını resimde 2.8. Timus (Thymus) Bezi göstermek. 2.8.1. Timus Bezinin Görevleri 11. Medulla bölümü hormonlarının 27 BECERİ 1. Hipofiz bezinin yerini kafa 1. iskeletinde göstermek 2. 2. Hipofiz ön lob 3. hormonlarını ve görevlerini 4. ayırt etmek 5. 3. Hipofiz orta lob hormonlarını ve görevlerini ayırt etmek 4. Hipofiz arka lob hormonlarını ve görevlerini ayırt etmek 5. Tiroid bezinin hormonlarını ve görevlerini ayırt etmek. 6. Paratiroid hormonunun görevlerini ayırt etmek. 7. Adrenal bezin hormonlarını ayırt etmek 8. Pankreas bezi hormonlarının adlarını ve işlevlerini ayırt etmek TAVIR Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak adlarını ve görevlerini saymak. 12. Korteks bölümü hormonlarının adlarını ve görevlerini saymak. 13. Pankreas bezinin yeri ve yapısını resim ve makette göstermek. 14. Pankreas bezi hormonlarının adlarını ve görevlerini saymak. 15. Testis (erkek seks) hormonları ve görevlerini saymak. 16. Ovarium (kadın seks hormonları) hormonlarının görevlerini saymak. 17. Tymus bezi hormonlarının adlarını ve görevlerini saymak. SÜRE: NOT: İşlemin Öğrenme Süresi: 6 ders saati 28 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : VÜCUT SIVILARI, ELEKTROLİTLERİ VE KAN KODU : 720S00028 SÜRE : 40/ 8 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül teknik sınıf /anatomi ve fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 20 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 8 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; anatomi atlası, Vücut sıvıları, kan ve kan grupları ile ilgili eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında vücut sıvıları, elektrolitleri ve kanın, yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında sıvı ve elektrolitleri ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında kanın yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. VÜCUT SIVILARI VE ELEKTROLİTLER 1.1. Vücut Sıvıları 1.1.1. Vücut Sıvılarının Dağılımı 1.1.2. Vücudun Sıvı Dengesi 1.2. Vücut Sıvılarındaki Elektrolitler 1.2.1. Vücut Sıvılarındaki Katyonlar 1.2.2. Vücut Sıvılarındaki Anyonlar 1.3. Asit Baz Dengesi 29 1.3.1. Asit Baz Dengesini Sağlayan Sistemler 1.3.2. . Asit Baz Dengesizliklerinde Ortaya Çıkan Durumlar 2. KANIN YAPI VE İŞLEVLERİ 2.1. Kanın Yapısı 2.1.1. Plazma 2.1.2. .Kan Hücreleri (Şekilli Elementler) 2.2. Kanın Görevleri 2.3. Kanama 2.4. Kanamanın Durdurulması (Hemostaz) ve Pıhtılaşma Mekanizması 2.4.1. Damar Spazmı (Vazospazm veya Vazokonstrüksiyon) 2.4.2. Trombosit Tıkacının Oluşması 2.4.3. Kanın Pıhtılaşması (Koagülasyon) 2.4.4. Fibröz Doku Oluşması (Kabuklaşma) ve Pıhtının Erimesi (Fibrinolizis) 2.5. Kan Grupları ve Rh Faktörü 2.5.1. Kan Grupları 2.5.2. Rh Faktörü ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. 1. 2. 3. 4. 5. Vücut Sıvıları ve Elektrolitler (Sıvı ve Elektrolitleri Ayırt Etmek) Suyun görevlerini doğru açıklar. Vücut sıvılarının dağılımını doğru şematize eder. Vücut sıvılarındaki elektrolitleri doğru sayar. Asit baz dengesini sağlayan sistemleri doğru açıklar. Asit baz dengesizliklerinde ortaya çıkan durumları doğru ayırt eder. B. Kanın Yapı ve İşlevleri (Kanın Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Kanın yapısını oluşturan elemanları ve görevlerini doğru açıklar. 2. Kanama ve çeşitlerini doğru açıklar. 3. Pıhtılaşma mekanizmasını doğru açıklar. 4. Kan gruplarını ve Rh faktörünü doğru açıklar. 30 İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek MESLEĞİN ADI 1 İŞLEMİN ADI Sıvı ve elektrolitleri ayırt etmek İŞLEM NUMARASI YETERLİK Vücut Sıvıları, Elektrolitleri ve Kanın Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim ekipman ve koşullar) posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Sıvı ve elektrolitleri doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. VÜCUT SIVILARI VE ELEKTROLİTLER 1. Suyun insan vücudundaki görevlerini 1. Suyun görevlerini 1. Dikkatli olmak sınıflandırmak. 1.1. Vücut Sıvıları sayar. 2. Seçici olmak 2. Vücut sıvılarının dağılımını şematize etmek 1.1.1. Vücut Sıvılarının Dağılımı 2. Vücut sıvılarının 3. Yaratıcı olmak 3. Elektroliti tanımlayarak görevlerini ayırt 1.1.2. Vücudun Sıvı Dengesi dağılımını şematize 4. Gözlemci olmak etmek. 1.2. Vücut Sıvılarındaki Elektrolitler eder. 5. Araştırıcı olmak 4. Katyon ve anyonu tanımlamak. 1.2.1.Vücut Sıvılarındaki Katyonlar 3. Vücut sıvılarındaki 5. Vücut sıvılarındaki önemli elektrolitlerin 1.2.2. Vücut Sıvılarındaki Anyonlar önemli elektrolitlerin özelliklerini saymak. 1.3. Asit Baz Dengesi özelliklerini sayar. 6. Asit ve bazı tanımlamak 1.3.1. Asit Baz Dengesini Sağlayan 4. Asit baz dengesini 7. Kanın ve diğer vücut sıvılarının pH değerini Sistemler sağlayan sistemleri saymak. 1.3.2. Asit Baz Dengesizliklerinde tanır. 8. Asidozu ve alkalozu tanımlamak. Ortaya Çıkan Durumlar 9. Asit baz dengesinde rol oynayan tampon sistemleri saymak. 10. Asit baz dengesinin akciğerler tarafından düzenlenmesini ayırt etmek. 11. Asit baz dengesinin böbrekler tarafından düzenlenmesini ayırt etmek. 12. Asit baz dengesizliklerinde ortaya çıkan durumları sınıflandırmak. SÜRE NOT: İşlemin Öğrenme Süresi: 31 3 ders saati İŞLEM ANALİZ FORMU İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI Kanın yapı ve işlevlerini ayırt etmek 2 YETERLİK Vücut Sıvıları, Elektrolitleri ve Kanın Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve ekipman ve koşullar) fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Kanın yapısı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 2. KANIN YAPI VE İŞLEVLERİ 1. Kanın yapısını sınıflandırmak 1. Kanın yapısını 1. Dikkatli olmak 2. Plazmanın özelliklerini saymak. 2.1. Kanın Yapısı sınıflandırır. 2. Seçici olmak 3. Plazma proteinlerini ve görevlerini 2.1.1. Plazma 2. Kanın şekilli 3. Gözlemci olmak saymak. 2.1.2. Kan Hücreleri (Şekilli Elementler) elementleri ve 4. Araştırmacı olmak 4. Eritrositlerin özellikleri ve görevlerini 2.2. Kanın Görevleri görevlerini sayar. saymak. 2.3. Kanama 3. Kanın görevlerini 5. Lökositlerin özellikleri ve görevlerini 2.4. Kanamanın Durdurulması (Hemostaz) sayar. saymak. ve Pıhtılaşma Mekanizması 4. Pıhtılaşma 6. Lökositleri sınıflandırmak. 2.4.1.Damar Spazmı (Vazospazm veya mekanizmasını 7. Granülositlerin özelliklerini saymak. Vazokonstrüksiyon) açıklar. 8. Agranülositlerin özelliklerini saymak. 2.4.2.Trombosit Tıkacının Oluşması 5. Kan gruplarını ve Rh 9. Trombositlerin özelliklerini saymak.. 2.4.3.Kanın Pıhtılaşması (Koagülasyon) faktörünü açıklar. 10. Kanın görevlerini saymak. 2.4.4.Fibröz Doku Oluşması 11. Kanamayı tanımlamak. (Kabuklaşma) ve Pıhtının Erimesi 12. Kanamanın durması için gerekli (Fibrinolizis) mekanizmaları sıralamak ve açıklamak 2.5. Kan Grupları ve Rh Faktörü 13. Pıhtılaşmada etkili mekanizmaları saymak. 2.5.1. Kan Grupları 14. Kan gruplarını ve özelliklerini saymak. 2.5.2. Rh Faktörü 15. Rh faktörünü tanımlamak. MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İşlemin Öğrenme Süresi: 5 ders saati SÜRE: NOT: 32 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS :ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL :DOLAŞIM SİSTEMİ KODU : 720S00024 SÜRE : 40/24 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Dolaşım sistemine ait organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ :Sesli okuma , yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, kalp maketleri, dolaşımla ilgili afiş, şema, poster üzerinde gösterme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Bu modül ile gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında öğrenci, dolaşım sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında kalbin yapısı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında damarların yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 3. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında dolaşımın çeşitlerini ve özelliklerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. KALBİN YAPISI VE İŞLEVİ 1.1. Kalbin Konumu ve Komşulukları 1.2. Kalbin Odacıkları 1.3. Kalbin Kapakları 33 1.3.1. Atrioventriküler Kapaklar 1.3.2. Semilunar Kapaklar 1.4. Kalbin Damarları 1.5. Kalbin Tabakaları 1.6. Kalbin Çalışması 1.7. Kalbin Uyarı ve İleti Sistemi 2. DAMARLARIN YAPISI VE İŞLEVLERİ 2.1. Arterler 2.1.1. Truncus Pulmonalis (Pulmonal Arter, Akciğer Atardamarı) 2.1.2. Aortae 2.2. Venler 2.2.1. Vena Cava Süperior 2.2.2. Vena Cava İnferior 2.3. Kapiller (Kılcal Damarlar) 2.4. Kan basıncı (Tansiyon) 2.5. Nabız 3. DOLAŞIM ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ 3.1. Kan Dolaşımı 3.1.1. Büyük Kan Dolaşımı (Sistemik Dolaşım) 3.1.2. Küçük Kan Dolaşım (Pulmoner Dolaşım) 3.1.3. Portal Dolaşım 3.1.4. Plasental Dolaşım 3.2. Lenf Dolaşımı 3.2.1. Lenf Sisteminin İşlevi 3.2.2. Lenf Damarları 3.2.3. Lenf Kanalları 3.2.4. Lenf Organları ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kalbin Yapısı ve İşlevi (Kalbin Yapısı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) Kalbin konumu ve komşuluklarını afiş, şema, makette doğru gösterir. Kalbin odacıkları ve kalbin kapaklarını doğru ayırt eder. Koroner arterler, venler ve işlevlerini doğru sıralar. Kalbin tabakalarını resim, afiş, şema, ve makette doğru gösterir. Kalbin sistol ve diastoldeki çalışmasını ayırt eder. Kalbin uyarı ve ileti sistemini doğru açıklar. B. Damarların Yapısı ve İşlevleri (Damarların Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Kan damarlarını sınıflandırır. 2. Kan basıncını ve nabzı doğru açıklar. 3. Nabız alınan arterleri afiş, şema ve makette doğru gösterir. C. Dolaşım Çeşitleri ve Özellikleri (Dolaşım Çeşitlerini ve Özelliklerini Ayırt Etmek) 1. Büyük kan dolaşımı ve küçük kan dolaşımını doğru şematize ederek açıklar. 2. Portal dolaşımı doğru açıklar. 3. Plesantal dolaşımı doğru açıklar. 4. Lenfatik sistemi oluşturan yapıları afiş ve şema üzerinde doğru gösterir. 5. Lenfatik sistemi oluşturan yapıların işlevlerini doğru sayar. 34 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. İŞLEMİN ADI 1 Kalbin yapısı ve işlevlerini ayırt etmek Dolaşım Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, kalp maketi, afişi, resmi, konuyla ilgili CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Kalbin yapısı ve işlevlerini doğru ayırt etmek. İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. KALBİN YAPISI VE İŞLEVİ Kalbin yerini maket üzerinde göstermek 1. Kalbin yapısını çizerek 1. Dikkatli olmak Kalbin komşularını resimde ve maket 1.1. Kalbin Konumu ve Komşulukları gösterebilmek 2. Seçici olmak üzerinde göstermek 1.2. Kalbin Odacıkları 2. Kalbin fonksiyonlarını 3. Yaratıcı olmak Kalbin odacıklarını resimde ve makette 1.3. Kalbin Kapakları sıralamak 4. Gözlemci olmak göstermek 1.3.1. Atrioventriküler Kapaklar 3. Kalbin çalışmasını ayırt 5. Araştırıcı olmak Kalp kapaklarını resimde ve makette 1.3.2. Seminular Kapaklar edebilmek göstermek. 1.4. Kalbin Damarları Koroner arterleri resimde ve makette 1.5. Kalbin Tabakaları göstermek. 1.6. Kalbin Çalışması Kalbin tabakalarını resim ve makette 1.7. Kalbin Uyarı ve İleti Sistemi göstermek. Kalbin sistol ve diastoldeki çalışmasını ayırt etmek Kalbin uyarı ve ileti sistemini oluşturan yapıları ayırt etmek SÜRE: NOT: İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati 35 MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI 2 Damarların yapı ve işlevlerini ayırt etmek. Dolaşım Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Damarların yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek. İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 2. DAMARLARIN YAPISI VE İŞLEVLERİ 1. Kan damarlarını sınıflandırmak 2. Arterlerin yapısını ayırt etmek 2.1. Arterler 3. İnsan vücudundaki büyük arterlerin 2.1.1. Truncus Pulmonalis (Pulmonal yerlerini resim ve maket üzerinde Arter, Akciğer Atardamarı) göstermek 2.1.2. Aortae 4. Venlerin yapısını ayırt etmek 2.2. Venler 5. İnsan vücudundaki büyük venlerin 2.2.1. Vena Cava Süperior yerlerini resim ve maket üzerinde 2.2.2. Vena Cava İnferior göstermek 2.3. Kapiller(Kılcal Damarlar) 6. Kapillerin yapısını ayırt etmek 2.4. Kan basıncı (Tansiyon) 7. Kan basıncı ve nabzı ayırt etmek 2.5. Nabız SÜRE: NOT: 1. Kan damarlarının yapısını birbirinden ayırt edebilmek 2. Kan damarlarının fonksiyonlarını sıralamak 3. Büyük damarları çizerek gösterebilmek 4. Kan basıncını tanımlamak 5. Nabzı tanımlamak TAVIR 1. 2. 3. 4. 5. Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati 36 MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI 3 Dolaşım çeşitlerini ve özelliklerini ayırt etmek Dolaşım Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Dolaşım çeşitlerini ve özelliklerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 3. DOLAŞIM ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ Dolaşım çeşitlerini sıralamak. Kan dolaşımını tanımlamak. 3.1. Kan Dolaşımı .Büyük dolaşımı çizerek göstermek. 3.1.1. Büyük Kan Dolaşımı (Sistemik Küçük dolaşımı çizerek göstermek. Dolaşım) Portal dolaşımı resim üzerinde 3.1.2. Küçük Kan Dolaşımı (Pulmoner incelemek. Dolaşım) 6. Plesantal dolaşımı resim üzerinde 3.1.3. Portal Dolaşım incelemek. 3.1.4. Plasental Dolaşım 7. Lenf sisteminin işlevlerini sıralamak. 3.2. Lenf Dolaşımı 8. Lenf kanallarını resim üzerinde 3.2.1. Lenf Sisteminin İşlevi göstermek. 3.2.2. Lenf Damarları 9. Lenf organlarını maket üzerinde 3.2.3. Lenf Kanalları göstermek. 3.2.4. Lenf Organları 10. Lenf nodüllerini resim üzerinde göstermek. 1. 2. 3. 4. 5. SÜRE: NOT: 1. Dolaşım çeşitlerini ayırt edebilmek 2. Dolaşım çeşitlerini çizerek gösterebilmek 3. Lenf dolaşımının fonksiyonlarını ayırt etmek 4. Lenf organlarının işlevlerini ayırt etmek TAVIR 1. 2. 3. 4. 5. Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati 37 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS :ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL :SOLUNUM SİSTEMİ KODU : 720S00031 SÜRE : 40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Solunum sistemine ait organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında solunum sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında solunum yollarının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında akciğerlerin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 3. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında solunum sistemi fizyolojisini ve mekanizmasını ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. SOLUNUM YOLLARININ YAPI VE İŞLEVLERİ 1.1. Üst Solunum Yolları 1.1.1. Burun (Nasus) 1.1.2. Yutak (Pharynx, Farenks) 1.1.3. Gırtlak (Larynx, Larenks) 38 1.2. Alt Solunum Yolları 1.2.1. Soluk Borusu (Trachea, Trakea) 1.2.2. Bronchi (Bronşlar) 1.2.3. Bronchiolus (Bronşiol) 2. AKCİĞERLER (PULMONES) YAPI VE İŞLEVLERİ 2.1. Akciğerlerin Yapısı 2.2. Akciğerlerin Görevleri 2.3. Göğüs Boşluğu, Mediastinum ve Plevra 3. SOLUNUM SİSTEMİ MEKANİZMASI VE FİZYOLOJİSİ 3.1. Solunum Sisteminin Mekanizması 3.2. Solunum Sisteminin Fizyolojisi 3.2.1. Gazların Difüzyonu 3.2.2. Oksijen ve Karbondioksitin Kanda Taşınması 3.3. Akciğer Volüm ve Kapasiteleri 3.4. Solunum ile İlgili Terimler ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Solunum Yollarının Yapı ve İşlevleri (Solunum Yollarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Solunum çeşitlerini doğru açı 2. klar. 3. Solunum sisteminin fonksiyonlarını doğru sayar. 4. Üst solunum yolu organlarını afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 5. Üst solunum yolu organlarının işlevlerini doğru açıklar. 6. Alt solunum yolu organlarını afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 7. Alt solunum yolu organlarının işlevlerini doğru açıklar. B. Akciğerler (Pulmones) Yapı ve İşlevleri (Akciğerlerin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Akciğerlerin bölümlerini ve yapısında bulunan oluşumları doğru açıklar. 2. Akciğerlerin görevlerini doğru sayar. 3. Göğüs boşluğunda bulunan organları afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 4. Mediastinumda bulunan organ ve oluşumları afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 5. Plevranın yapısını ve işlevlerini doğru açıklar. C. Solunum Sistemi Mekanizması ve Fizyolojisi (Solunum Sistemi Fizyolojisini ve Mekanizmasını Ayırt Etmek) 1. Solunum sisteminin mekanizmasını ve fizyolojisini doğru açıklar. 2. Akciğer volüm ve kapasitelerini doğru sayar. 3. Solunum tiplerini doğru açıklar. 39 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) 1 İŞLEMİN ADI Solunum yollarının yapı ve işlevlerini ayırt etmek İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Solunum Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, solunum organları; maketleri, afiş, resim, CD, DVD, vb. görseller, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Solunum yollarının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek STANDART İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ 1. Solunum sisteminin yapısını ayırt etmek. 1. SOLUNUM YOLLARININ YAPI VE İŞLEVLERİ 2. Üst solunum yolları organlarını maket üzerinde göstermek. 1.1. Üst Solunum Yolları 3. Burnun yapısını ayırt etmek. 1.1.1. Burun (Nasus) 4. Burun boşluğu fonksiyonlarını ayırt etmek. 1.1.2. Yutak (Pharynx, Farenks) 5. Yutağın yapısını ayırt etmek. 1.1.3. Gırtlak (Larynx, Larenks) 6. Yutağın anatomik bölümlerini ayırt etmek. 1.2. Alt Solunum Yolları 7. Larenks’in yapısını ayırt etmek. 1.2.1. Soluk Borusu (Trachea, 8. Larenks’in kıkırdaklarını ayırt etmek. Trakea) 9. Alt solunum yollarını oluşturan organları 1.2.2. Bronchi (Bronşlar) maket üzerinde göstermek. 1.2.3. Bronchiolus (Bronşiol) 10. Trachea’nın yapısını ayırt etmek. 11. Bronşların yapısını ayırt etmek. 12. Bronşiollerin yapısını ayırt etmek. SÜRE: BECERİ 1. Solunum sisteminin 1. yapısını incelemek 2. 2. Solunum sistemi anatomisine ait tıbbi 3. terimleri kullanmak TAVIR Detaylara dikkat etmek Araç gereçleri dikkatli kullanmak Sorumluluk sahibi olmak İşlemin Öğrenme süresi: 4 ders saati NOT: 40 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 2 İŞLEMİN ADI Akciğerlerin yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Solunum Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, akciğer maketi, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Akciğerlerin yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek STANDART İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ 2. AKCİĞERLER (PULMONES) YAPI VE 1. Akciğerlerin yapısını ayırt etmek. İŞLEVLERİ 2. Akciğerlerin görevlerini ayırt etmek. 3. Alveollerin yapısını ayırt etmek. 2.1. Akciğerlerin Yapısı 4. Göğüs boşluğunda bulunan organları 2.2. Akciğerlerin Görevleri maket üzerinde göstermek. 2.3. Göğüs Boşluğu, Mediastinum ve 5. Mediastinum’da bulunan organ ve Plevra oluşumları maket üzerinde göstermek. 6. Plevra’nın yapısını ayırt etmek. SÜRE: BECERİ 1. Maket kullanmak 2. Akciğerin yerini göstermek. 3. Akciğerin görevlerini ayırt etmek. TAVIR 1. Dikkatli kullanmak 2. Sorumluluk sahibi olmak İşlemin Öğrenme süresi :4 ders saati NOT: 41 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İŞLEM NUMARASI 3 İŞLEMİN ADI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Solunum Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, solunum sistemine ait maketler, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Solunum sistemi fizyolojisini ve mekanizmasını doğru ayırt etmek STANDART İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ 3. SOLUNUM SİSTEMİ MEKANİZMASI VE 1. Solunum sistemi mekanizmasının FİZYOLOJİSİ önemini sıralamak 2. Solunum fizyolojisini ayırt etmek. 3.1. Solunum Sisteminin Mekanizması 3. Gazların difüzyonunu ayırt etmek. 3.2. Solunum Sisteminin Fizyolojisi 4. Kanda oksijen ve karbondioksitin 3.2.1. Gazların Difüzyonu taşınmasını ayırt etmek. 3.2.2. Oksijen ve Karbondioksitin 5. Akciğer volüm ve kapasitelerini ayırt Kanda Taşınması etmek. 3.3. Akciğer Volüm ve Kapasiteleri 6. Solunumla ilgili terimleri sıralamak. 3.4. Solunum ile İlgili Terimler SÜRE: İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Solunum sistemi fizyolojisini ve mekanizmasını ayırt etmek. BECERİ TAVIR 1. Solunum sisteminin 1. Dikkatli olmak fonksiyonunu ayırt etmek 2. Sorumluluk sahibi 2. Solunum sistemi olmak fizyolojisine ait tıbbi terimleri kullanmak İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati NOT: 42 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : SİNDİRİM SİSTEMİ KODU : 720S00029 SÜRE : 40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Sindirim sistemine ait organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ :Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi – gözlem, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci, gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında sindirim sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında sindirim kanalı organlarının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında sindirime yardımcı organ ve bezlerin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. SİNDİRİM KANALI 1.1. Ağız Boşluğu (Cavum Oris) 1.1.1. Dudaklar ve Yanaklar 1.1.2. Dil (Lingua, Glossa) 1.1.3. Damak (Palatum) 1.1.4. Dişler (Dentes) 1.1.5. Ağızda Sindirim 43 1.2. Yutak (Pharynx) 1.3. Yemek Borusu (Oesophagus, Ösofagus) 1.4. Mide(Gaster, Ventriculus) 1.4.1. Midenin Yapısı 1.4.2. Midenin Bezleri ve Salgıları 1.4.3. Midede Sindirim 1.5. İnce Bağırsak (İntestinum Tenue) 1.5.1. İnce Bağırsağın Yapısı 1.5.2. İnce Bağırsağın Bölümleri 1.5.3. İnce Bağırsaklarda Sindirim 1.5.4. İnce Bağırsaklarda Emilim 1.6. Kalın Bağırsaklar (İntestinum Crassum) 1.6.1. Kalın Bağırsağın Yapısı 1.6.2. Kalın Bağırsağın Bölümleri 1.6.3. Kalın Bağırsaklarda Sindirim ve Gaitanın Oluşumu 2. SİNDİRİME YARDIMCI ORGAN VE BEZLER 2.1. Tükrük Bezleri (Glandulae Salıvariae) 2.2. Karaciğer (Hepar) 2.2.1. Karaciğerin Yapısı 2.2.2. Karaciğerin Görevleri 2.3. Safra Kanalları 2.3.1. Safra Kesesi (Vesica Fellea) 2.3.2. Safranın Görevleri 2.4. Pankreas (Pancreas) 2.4.1. Pankreasın Görevleri 2.5. Karın Boşluğu (Cavum Abdominis) ve Periton ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Sindirim Kanalı (Sindirim Kanalı Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Sindirim kanalının bölümlerini doğru ayırt eder. 2. Ağız boşluğunda bulunan organ ve yapıları afiş, şema, maket üzerinde gösterir. 3. Farenksin bölümlerini afiş şema, maket üzerinde gösterir. 4. Ösofagusun yapı ve işlevlerini doğru sayar. 5. Midenin bölümlerini maket üzerinde gösterir. 6. İnce bağırsağın bölümlerini afiş şema, maket üzerinde gösterir. 7. Kalın bağırsağın bölümlerini afiş şema, maket üzerinde gösterir. 8. Kalın bağırsaklarda sindirim ve gaitanın oluşumunu doğru sayar. B. Sindirime Yardımcı Organ ve Bezler (Sindirime Yardımcı Organ ve Bezlerin Yapı Ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Tükürük bezlerinin anatomik yerlerini afiş, şema ve makette gösterir. 2. Karaciğer üzerindeki oluşumları maket üzerinde gösterir. 3. Safra kesesinin yerini maket üzerinde ayırt eder. 4. Pankreasın bölümlerini maket üzerinde doğru gösterir. 5. Karın boşluğunun yerini maket üzerinde doğru gösterir. 6. Sindirime yardımcı bezlerin görevlerini doğru açıklar. 44 MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM BASAMAKLARI 1. Ağız boşluğunun yapısını maket üzerinde ayırt etmek. 2. Diş tiplerini ayırt etmek. 3. Dişleri sınıflandırmak. 4. Farenksin yapı ve bölümlerini afiş şema, maket üzerinde göstermek. 5. Ösofagusun yapı ve işlevlerini ayırt etmek. 6. Midenin bölümlerini maket üzerinde göstermek. 7. Mide salgılarını ayırt etmek. 8. İnce bağırsağın bölümlerini maket üzerinde göstermek. 9. İnce bağırsağın fonksiyonlarını sıralamak 10. Kalın bağırsağın bölümlerini maket üzerinde göstermek. 11. Kalın barğırsağın fonksiyonlarını sıralamak İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEMİN ADI Sindirim kanalı organlarının yapı ve işlevlerini ayırt etmek 1 Sindirim Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, sindirim sistemi organları maketleri, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri Sindirim kanalı organlarının yapı ve işlevlerini doğru olarak ayırt etmek BİLGİ BECERİ TAVIR 1. SİNDİRİM KANALI 1.1. Ağız Boşluğu (Cavum Oris) 1.1.1. Dudaklar ve Yanaklar 1.1.2. Dil (Lingua, Glossa) 1.1.3. Damak (Palatum) 1.1.4. Dişler (Dentes) 1.1.5. Ağızda Sindirim 1.2. Yutak (Pharynx) 1.3. Yemek Borusu (Oesophagus, Ösofagus) 1.4. Mide(Gaster, Ventriculus) 1.4.1. Midenin Yapısı 1.4.2. Midenin Bezleri ve Salgıları 1.4.3. Midede Sindirim 1.5. İnce Bağırsak (İntestinum Tenue) 1.5.1. İnce Bağırsağın Yapısı 1.5.2. İnce Bağırsağın Bölümleri 1.5.3. İnce Bağırsaklarda Sindirim 1.5.4. İnce Bağırsaklarda Emilim 1.6. Kalın Barsaklar (İntestinum Crassum) 1.6.1. Kalın Bağırsağın Yapısı 1.6.2. Kalın Bağırsağın Bölümleri 1.6.3. Kalın Barsaklarda Sindirim ve Gaitanın Oluşumu SÜRE : NOT: 1. İnceleme yapmak 2. Tıbbi terimleri kullanmak 3. Maket kullanmak 4. Sindirim Sistemine özgü tıbbi terimleri kullanmak 1. 2. 3. 4. 5. Dikkatli olmak Seçici olmak Yaratıcı olmak Gözlemci olmak Araştırıcı olmak İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati 45 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Sindirime yardımcı organ ve bezlerin yapı ve işlevlerini İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 2 ayırt etmek. YETERLİK Sindirim Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, karaciğer ve pankreas maketleri, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, ekipman ve koşullar) projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. eğitim materyalleri STANDART Sindirim sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Tükürük bezlerinin anatomik yerini 2. SİNDİRİME YARDIMCI ORGAN VE BEZLER 1. Sindirime yardımcı 1. Dikkatli olmak afiş şema ve makette göstermek. 2.1. Tükrük Bezleri (Glandulae Salıvariae) organ ve bezlerin yapı 2. Seçici olmak 2. Tükrük bezlerinin görevlerini ayırt 2.2. Karaciğer (Hepar) ve işlevlerini ayırt 3. Yaratıcı olmak etmek. 2.2.1. Karaciğerin Yapısı etmek. 4. Gözlemci olmak 3. Karaciğerin anatomik yeri ve 2.2.2. Karaciğerin Görevleri 2. Sindirim Sistemi 5. Araştırıcı olmak üzerindeki oluşumları maket 2.3. Safra Kanalları fizyolojisine özgü tıbbi üzerinde göstermek. 2.3.1. Safra Kesesi (Vesica Fellea) terimleri kullanmak 4. Karaciğerin görevlerini sıralamak. 2.3.2. Safranın Görevleri 5. Safra kesesinin yerini maket 2.4. Pankreas (Pancreas) üzerinde göstermek. 2.4.1.Pankreasın Görevleri 6. Safranın görevlerini sıralamak. 2.5. Karın Boşluğu (Cavum Abdominis) ve Periton 7. Pankreasın bölümlerini maket üzerinde göstermek. 8. Pankreasın görevlerini sıralamak. 9. Karın boşluğunun yerini maket üzerinde göstermek. SÜRE : NOT: İşlemin Öğrenme süresi: 8 ders saati 46 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : BOŞALTIM SİSTEMİ KODU : 720S00023 SÜRE : 40/8 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 20 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 8 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Boşaltım sistemine ait organ maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), soru- cevap, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci; gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında maket vb. eğitim materyali üzerinde boşaltım sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında böbreklerin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında üreter, mesane, ürethranın yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. BÖBREKLERİN YAPI VE FONKSİYONLARI 1.1. Ren, Renal, Renalis (Böbrekler) 1.2. Böbreğin Fizyolojisi 1.2.1. Nefronun Yapı ve Fonksiyonları 1.3. İdrar Oluşumu 1.3.1. Filtrasyon 1.3.2. Geri Emilim (Reabsorbsiyon) 1.3.3. Salgılama (Sekresyon) 47 1.4. Klirens (Arınma) 1.5. Böbreklerin Asit-Baz Dengesine Etkisi 1.5.1. Jukstoglomerular Aparatus ve Renin Angiotensin Sistemi 2. ÜRETER, MESANE, ÜRETHRANIN YAPI VE İŞLEVLERİ 2.1. Üreterler (İdrar boruları) 2.1.1.Yapısı ve Görevleri 2.2.Vesica Urinaria, Mesane (İdrar Kesesi) 2.2.1.Yapısı ve Görevleri 2.3. Ürethra (İdrar Kanalı/Üretra) 2.3.1. Ürethra Masculina (Erkek üretrası) 2.3.2. Ürethra Feminina (Kadın üretrası) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. 1. 2. 3. 4. Böbreklerin Yapı ve Fonksiyonları ( Böbreklerin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) Böbreklerde bulunan oluşumları şema ve maket üzerinde doğru gösterir. Nefronda bulunan yapıları afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. İdrarın oluşumunu ve klirensi doğru açıklar. Böbreklerin asit-baz dengesine etkisini doğru açıklar. B. Üreter, Mesane, Ürethranın Yapı ve İşlevleri (Üreter, Mesane, Ürethranın Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Üreterleri afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Üreterlerin yapı ve görevlerini doğru açıklar. 3. Mesaneyi afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 4. Mesanenin yapı ve görevlerini doğru açıklar. 5. Üretrayı afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 6. Üretranın yapı ve görevlerini doğru açıklar. 48 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 1 İŞLEMİN ADI Böbreklerin yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK Boşaltım Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, boşaltım sistemi maketi, böbrek kesiti maketi, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, ekipman ve koşullar) tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb. STANDART Böbreklerin yapı ve işlevlerini doğru şekilde ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. BÖBREKLERİN YAPI VE 1. Boşaltım sistemine ait anatomik 1. Böbreklerin yapısını 1. Dikkatli olmak FONKSİYONLARI terimleri kullanmak. incelemek. 2. Hızlı olmak 2. Böbreklerin yapısını şema veya 1.1. Ren, Renal, Renalis (Böbrekler) 2. İdrarın oluşumunu 3. Gözlemci olmak maket üzerinde göstermek. 1.2. Böbreğin Fizyolojisi incelemek. 4. Araştırmacı olmak 3. Böbreklerin fonksiyonlarını şekil ve 1.2.1. Nefronun Yapı ve Fonksiyonları 5. Soğukkanlı olmak şema üzerinde incelemek. 1.3. İdrar Oluşumu 6. Pratik olmak 4. Boşaltım sistemine ait fizyolojik 1.3.1. Filtrasyon 7. Güvenilir olmak terimleri kullanmak. 1.3.2. Geri Emilim (Reabsorbsiyon) 8. Zamanı iyi kullanmak 5. Nefronun yapısını, maket, afiş ve 1.3.3. Salgılama (Sekresyon) resim üzerinde incelemek. 1.4. Klirens (Arınma) 6. Nefronun bölümlerini, maket, afiş 1.5. Böbreklerin Asit-Baz Dengesine ve resim üzerinde incelemek. Etkisi 7. İdrarın oluşumunu şema üzerinde 1.5.1.Jukstoglomerular Aparatus ve incelemek. Renin Angiotensin Sistemi 8. İdrar oluşumunu gösteren bir şema çizmek. SÜRE: İşlemin Öğrenme süresi: 5 ders saati NOT: 49 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞLEM NUMARASI YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART 1. 2. 3. 4. ALANLAR ORTAK İŞ 2 İŞLEMİN ADI İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek Üreter, mesane, ürethranın yapı ve işlevlerini ayırt etmek. Boşaltım Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, boşaltım sistemi maketi, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, anatomi ve fizyoloji eğitim posterleri vb.eğitim materyalleri Üreter, mesane, ürethranın yapı ve işlevlerini doğru şekilde ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ Üreterlerin yapısını, şema veya 2. ÜRETER, MESANE, ÜRETHRANIN YAPI VE İŞLEVLERİ maket üzerinde incelemek. Mesanenin yapısını şema veya 2.1. Üreterler (İdrar boruları) Yapısı ve maket üzerinde incelemek. Görevleri Ürethrayı maket üzerinde 2.2. Vesica Urinaria, Mesane (İdrar Kesesi) göstermek. Yapısı ve Görevleri Boşaltım sistemi organlarını 2.3. Ürethra (İdrar Kanalı/Üretra) maket üzerinde göstererek 2.3.1.Ürethra Masculina (Erkek üretrası) birbirinden ayırt etmek. 2.3.2. Ürethra Feminina (Kadın üretrası) SÜRE: NOT: BECERİ 1. Üreterlerin yapı ve işlevini incelemek 2. Mesanenin yapı ve işlevini incelemek 3. Ürethranın yapı ve işlevini incelenmek 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. TAVIR Dikkatli olmak Hızlı olmak Gözlemci olmak Araştırmacı olmak Soğukkanlı olmak Pratik olmak Güvenilir olmak Zamanı iyi kullanmak İşlemin Öğrenme süresi: 3 ders saati 50 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : ÜREME SİSTEMİ KODU : 720S00032 SÜRE : 40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Üreme organları maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), soru- cevap, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci; gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında maket vb. eğitim materyali üzerinde üreme sisteminin yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında erkek üreme organlarını ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında kadın üreme organlarını ayırt edebilecektir. 3. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında üreme sistemi fizyolojisini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. ERKEK ÜREME ORGANLARI 1.1. Organa Genitalia Masculina (Erkek Üreme Organları) 1.1.1.Organa Genitalia Masculina Externa (Erkek Dış Üreme Organları) 1.1.2. Organa Genitalia Masculina İnterna ( Erkek İç Üreme Organları) 2. KADIN ÜREME ORGANLARI 51 2.1. Organa Genitalia Feminina Externa (Kadın Dış Üreme Organları) 2.2. Organa Genitalia Feminina İnterna (Kadın İç Üreme Organları) 2.3. Mamma Feminina (Memeler ) 2.3.1. Meme Fizyolojisi 3. ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ 3.1. Erkek Üreme Organları Fizyolojisi 3.1.1. Spermanın Oluşumu 3.1.2. Ereksiyon 3.2. Kadın Üreme Organları Fizyolojisi 3.2.1. Menstrual Siklus 3.2.2. Ovarial Siklus 3.2.3. Fertilizasyon (Döllenme) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. 1. 2. 3. Erkek Üreme Organları (Erkek Üreme Organlarını Ayırt Etmek) Erkek dış ve iç üreme organlarını afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. Penisin ve scrotumun yapısını doğru açıklar. Testislerin yapısını doğru açıklar. B. Kadın Üreme Organları (Kadın Üreme Organlarını Ayırt Etmek) 1. Kadın dış ve iç üreme organlarını afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Kadın dış ve iç üreme organlarının yapısını doğru açıklar. 3. Memelerin yapısını ve fizyolojisini doğru açıklar. C. Üreme Sistemi Fizyolojisi (Üreme Sistemi Fizyolojisini Ayırt Etmek) 1. Spermanın oluşum aşamalarını doğru açıklar. 2. Menstrüal siklusu ve ovarial siklusu doğru açıklar. 3. Döllenmeyi doğru açıklar. 52 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 1 Erkek üreme organlarını ayırt etmek YETERLİK Üreme Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, vb.eğitim ekipman ve koşullar) materyalleri STANDART Erkek üreme organlarının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. ERKEK ÜREME ORGANLARI 1. Penisin yapısını maket, afiş vb. görsel 1. Erkek dış üreme 1. Dikkatli olmak eğitim materyalleri üzerinde incelemek. 1.1. Organa Genitalia Masculina organlarının yapı ve 2. Hızlı olmak 2. Scrotumun yapısını maket, afiş vb. görsel (Erkek Üreme Organları) işlevlerini ayırt etmek 3. Gözlemci olmak eğitim materyalleri üzerinde inceleyiniz 1.1.1.Organa Genitalia Masculina 2. Erkek iç üreme 4. Araştırmacı olmak ve şekil üzerinde yerini göstermek. Externa (Erkek Dış Üreme organlarının yapı ve 5. Soğukkanlı olmak 3. Testislerin yapısını maket, afiş vb. görsel Organları) işlevlerini ayırt etmek 6. Pratik olmak eğitim materyalleri üzerinde inceleyiniz, 1.1.2. Organa Genitalia Masculina 7. Güvenilir olmak şekil üzerinde yerini bulmak. İnterna ( Erkek İç Üreme 8. Zamanı iyi 4. Epididimisin yerini maket, afiş vb. görsel Organları) kullanmak eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 5. Ductus deferensin yapısını maket, afiş vb. görsel eğitim materyalleri üzerinde incelemek. 6. Vesicula seminalisin yerini maket, afiş vb. görsel eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 7. Prostatın yerini maket, afiş vb. görsel eğitim materyalleri üzerinde göstermek. 8. Erkek üreme organlarını maket, afiş vb. görsel eğitim materyalleri üzerinde birbirinden ayırt etmek. SÜRE: İşlemin Öğrenme süresi: 5 ders saati NOT: 53 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI İŞ ALANLAR ORTAK İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI İŞLEMİN ADI 2 Kadın üreme organlarını ayırt etmek YETERLİK Üreme Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, vb.eğitim ekipman ve koşullar) materyalleri STANDART Kadın üreme organlarının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1. Mons pubis, labia majör ve 2. KADIN ÜREME ORGANLARI 1. Kadın dış üreme 1. Dikkatli olmak minörlerin yapısını maket, afiş 2.1. Organa Genitalia Feminina Externa organlarının yapı ve 2. Hızlı olmak vb. görsel eğitim materyalleri (Kadın Dış Üreme Organları) işlevlerini ayırt etmek 3. Gözlemci olmak üzerinde incelemek ve şekil 2.2. Organa Genitalia Feminina İnterna (Kadın 2. Kadın iç üreme 4. Araştırmacı olmak üzerinde yerini göstermek. İç Üreme Organları) organlarının yapı ve 5. Soğukkanlı olmak 2. Clitoris, bartholin bezi ve 2.3. Mamma Feminina (Memeler ) işlevlerini ayırt etmek 6. Pratik olmak vestibulum vajinayi şekil 2.3.1. Meme Fizyolojisi 7. Güvenilir olmak üzerinde göstermek ve 8. Zamanı iyi yapısını incelemek. kullanmak 3. Kadın iç ve dış üreme organlarını maket, afiş vb. görsel eğitim materyalleri üzerinde birbirinden ayırt etmek. 4. Memeleri şekil üzerinde göstermek ve yapısını incelemek. 5. Meme fizyolojisini şekil üzerinde incelemek. SÜRE: İşlemin Öğrenme süresi: 5 ders saati NOT: 54 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 3 İŞLEMİN ADI Üreme sistemi fizyolojisini ayırt etmek YETERLİK Üreme Sisteminin Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, vb.eğitim materyalleri STANDART Üreme sistemi fizyolojisini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI 1. Sperm oluşumunu şematize ederek göstermek. 2. Erkek üreme organlarının görevlerini birbirinden ayırt etmek. 3. Ovarial siklusu şekil üzerinde incelemek. 4. Döllenmeyi şekil üzerinde incelemek. 5. Menstrüal siklusu şematize ederek göstermek. 6. Kadın üreme organlarının görevlerini ayırt etmek BİLGİ 3. ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ 3.1. Erkek Üreme Organları Fizyolojisi 3.1.1. Spermanın Oluşumu 3.1.2. Ereksiyon 3.2. Kadın Üreme Organları Fizyolojisi 3.2.1. Menstrual Siklus 3.2.2. Ovarial Siklus 3.2.3. Fertilizasyon (Döllenme) SÜRE: BECERİ 1. Erkek üreme fizyolojisini incelemek 2. Kadın üreme fizyolojisini incelemek 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. TAVIR Dikkatli olmak Hızlı olmak Gözlemci olmak Araştırmacı olmak Soğukkanlı olmak Pratik olmak Güvenilir olmak Zamanı iyi kullanmak İşlemin Öğrenme süresi: 6 ders saati NOT: 55 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : ALANLAR ORTAK MESLEK/DAL : ALANLAR ORTAK DERS : ANATOMİ VE FİZYOLOJİ MODÜL : DUYU ORGANLARI KODU : 720S00025 SÜRE : 40/16 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : 1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır. 2. Bu modül Teknik sınıf /Anatomi ve Fizyoloji laboratuarında yapılmalıdır. 3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır. 4. Bu modülün işlenmesinde zümre öğretmenler kararlarına uyulmalıdır. 5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde; Duyu organları maketleri, anatomi atlası, eğitim posterleri vb. araç, gereç ve ekipmanlar kullanılmalıdır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ : Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma), soru- cevap, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri uygulanabilir. GENEL AMAÇ : Öğrenci; gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında duyu organlarının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında görme organın yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 2. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında işitme ve denge organının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 3. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında doku organının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 4. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında dokunma organının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. 5. Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında tat organının yapı ve işlevlerini ayırt edebilecektir. İÇERİK : 1. DUYU ORGANLARI (ORGANO SENSİUM) 1.1. Görme Organı /Göz (Organum Visus) 1.1.1. Göz Küresi (Bulbus Oculi) 56 1.1.2. Gözün Koruyucu Elemanları ve Hareketlerinde Yardımcı Oluşumlar 1.2. Görme Fizyolojisi 1.2.1. Görme 1.2.2. Uyum (Akomodasyon) 1.2.3. Kırma Kusurları 2. İŞİTME VE DENGE ORGANI 2.1. Kulak (Auris) 2.1.1. Dış Kulak (Auris Externa) 2.1.2. Orta Kulak (Auris Media) 2.1.3. İç Kulak (Auris İnterna) 2.2. İşitme Fizyolojisi 2.3. Denge Fizyolojisi 3. KOKU ORGANI 3.1. Burun 3.1.1. Koku (Reseptör) Hücreleri 3.1.2. Destek Hücreleri 3.1.3. Bazal Hücreler 3.2. Koku Fizyolojisi 4. DOKUNMA ORGANI 4.1. Deri (Cutis) 4.2. Derinin Yapısı 4.2.1. Epidermis 4.2.2. Dermis 4.2.3. Hipodermis 4.3. Ter Bezleri 4.4. Yağ Bezleri 4.5. Kıllar 4.6. Tırnaklar 4.7. Derinin Görevleri 5. TAT ORGANI 5.1. Dil 5.2. Dilin Yapısı 5.2.1. İpliksi Papillalar (Papilla Filiformis) 5.2.2. Mantarsı Papilla (Papilla Fungiformis) 5.2.3. Oluklu Papilla (Papilla Vallata) 5.3. Tat Alma ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME: Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir. A. Duyu Organları (Görme Organının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Gözü oluşturan yapıları afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Gözün koruyucu elemanları ve hareketlerinde yardımcı oluşumları afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 3. Gözdeki kırma kusurlarını doğru açıklar. B. İşitme ve Denge Organı (İşitme ve Denge Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 57 1. Kulakta bulunan anatomik oluşumları afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. İşitme ve denge fizyolojisini doğru açıklar. C. Koku Organı (Koku Organının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Koku organını oluşturan yapıları afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Koku fizyolojisini doğru açıklar. D. Dokunma Organı ( Dokunma Organının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Derinin katmanlarını afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Ter ve yağ bezlerini afiş, şema, maket üzerinde doğru gösterir. 3. Derinin görevlerini doğru sayar. E. Tat Organı (Tat Organının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek) 1. Dilin yapısında bulunan oluşumları afiş şema, maket üzerinde doğru gösterir. 2. Tat alma fizyolojisini doğru açıklar. 58 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 1 İŞLEMİN ADI Görme organın yapı ve işlevlerini ayırt etmek. YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART Duyu Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, göz maketi, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı, vb.eğitim materyalleri Görme organın yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek. İŞLEM BASAMAKLARI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. BİLGİ 1. DUYU ORGANLARI (ORGANO SENSİUM) Duyu organlarını maket üzerinde göstermek. 1.1. Görme Organı /Göz (Organum Visus) Görme organına ait anatomik 1.1.1. Göz Küresi (Bulbus Oculi) terimleri yazmak ve söylemek 1.1.2. Gözün Koruyucu Elemanları ve Görme organının yapısını maket Hareketlerinde Yardımcı Oluşumlar üzerinde incelemek. 1.2. Görme Fizyolojisi Göz kapaklarının yapısını incelemek. 1.2.1. Görme Gözün tabakalarını anatomik atlas ve 1.2.2. Uyum (Akomodasyon) göz maketi üzerinde incelemek. 1.2.3. Kırma Kusurları Gözyaşı bezlerini afiş ve şema üzerinde incelemek. Görme organının fonksiyonunu açıklamak. Gözdeki kırma kusurlarını ayırt etmek. SÜRE: BECERİ TAVIR 1. Göz yapısına özgü 1. Gözdeki detaylara tıbbi terimleri dikkat etmek kullanmak 2. Araç gereçleri dikkatli 2. Gözün yapısını maket kullanmak üzerinde incelemek 3. Sorumluluk sahibi 3. Göz sisteminin olmak fonksiyonunu incelemek İşlemin Öğrenme süresi: 5 ders saati NOT: 59 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İŞLEM NUMARASI 2 İŞLEMİN ADI İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İşitme ve denge organlarının yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK Duyu Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek ORTAM (Araç-gereç, Teknik laboratuvar ortamında, kulak maketi, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı vb.eğitim ekipman ve koşullar) materyalleri STANDART İşitme ve denge organlarının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 2. İŞİTME VE DENGE ORGANI 1. İşitme ve denge organlarına ait 1. İşitme ve denge organlarına 1. Detaylara dikkat etmek anatomik terimleri söylemek ve 2.1. Kulak (Auris) özgü tıbbi terimleri 2. Araç gereçleri dikkatli yazmak. 2.1.1. Dış Kulak (Auris Externa) kullanmak kullanmak 2. İşitme ve denge organlarını maket 2.1.2. Orta Kulak (Auris Media) 2. İşitme ve denge organları 3. Sorumluluk sahibi üzerinde göstermek. 2.1.3. İç Kulak (Auris İnterna) sisteminin yapısını olmak 3. İşitme ve denge organlarının yapısını 2.2. İşitme Fizyolojisi incelemek maket üzerinde incelemek. 2.3. Denge Fizyolojisi 3. İşitme ve denge organları 4. Dış kulağı anatomi atlası ve maket sisteminin fonksiyonunu üzerinde göstermek. incelemek 5. Orta kulağı anatomi atlası ve maket üzerinde göstermek. 6. İç kulağı anatomi atlası ve maket üzerinde göstermek. 7. İşitme fizyolojisini söylemek. 8. Denge fizyolojisini söylemek. SÜRE: İşlemin Öğrenme süresi: 4 ders saati NOT: 60 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI: ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 3 İŞLEMİN ADI Koku organının yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART Duyu Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı vb.eğitim materyalleri Koku organının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ 3. KOKU ORGANI 1. Koku organının yapısını maket üzerinde incelemek. 3.1. Burun 2. Burnun fonksiyonlarını söylemek. 3.1.1. Koku (Reseptör) Hücreleri 3. Burun boşluğundaki hücreleri 3.1.2. Destek Hücreleri anatomik atlas üzerinde 3.1.3. Bazal Hücreler incelemek. 3.2. Koku Fizyolojisi 4. Koku fizyolojisini açıklamak. SÜRE: TAVIR 1. Koku organına özgü 1. Detaylara dikkat etmek tıbbi terimleri kullanmak 2. Araç gereçleri dikkatli 2. Burunun yapısını ve kullanmak fonksiyonlarını 3. Sorumluluk sahibi olmak incelemek İşlemin Öğrenme süresi: 2 ders saati NOT: 61 İŞLEM ANALİZ FORMU İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İŞLEM NUMARASI 4 İŞLEMİN ADI Dokunma organının yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART Duyu Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı vb.eğitim materyalleri Dokunma organının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek İŞLEM BASAMAKLARI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. BİLGİ 4. DOKUNMA ORGANI Dokunma organının yapısını maket üzerinde incelemek. 4.1. Deri (Cutis) Derinin katmanlarını anatomi atlası 4.2. Derinin Yapısı üzerinde incelemek. 4.2.1. Epidermis Ter bezlerini maket üzerinde incelemek. 4.2.2. Dermis Yağ bezlerini maket üzerinde incelemek. 4.2.3. Hipodermis Deri üzerindeki ve içindeki kılları 4.3. Ter Bezleri anatomi atlası üzerinde incelemek. 4.4. Yağ Bezleri Tırnağın yapısını afiş, şema ve maket 4.5. Kıllar üzerinde incelemek. 4.6. Tırnaklar Derinin vücuttaki fonksiyonunu 4.7. Derinin Görevleri söylemek. Derinin görevlerini saymak. SÜRE: BECERİ TAVIR 1. Deri organına özgü tıbbi terimleri kullanmak 2. Derinin yapısını ve fonksiyonlarını incelemek 3. Derinin görevlerini söylemek. 1. Detaylara dikkat etmek 2. Araç gereçleri dikkatli kullanmak 3. Sorumluluk sahibi olmak İşlemin Öğrenme süresi: 3 ders saati NOT: 62 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI ALANLAR ORTAK İŞ İnsan Vücudunun Anatomi ve Fizyolojisini Ayırt Etmek İŞLEM NUMARASI 5 İŞLEMİN ADI Tat organının yapı ve işlevlerini ayırt etmek YETERLİK ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) STANDART İŞLEM BASAMAKLARI Duyu Organlarının Yapı ve İşlevlerini Ayırt Etmek Teknik laboratuvar ortamında, maket, afiş, resim, CD, DVD, bilgisayar, tepegöz, projeksiyon cihazı vb.eğitim materyalleri Tat organının yapı ve işlevlerini doğru ayırt etmek BİLGİ BECERİ 5. TAT ORGANI 1. Dilin anatomik yapısını maket üzerinde incelemek. 5.1. Dil 2. Dilin görevlerini söylemek. 5.2. Dilin Yapısı 3. Tad alma fizyolojisini ayırt 5.2.1. İpliksi Papillalar (Papilla Filiformis) etmek. 5.2.2. Mantarsı Papilla (Papilla Fungiformis) 5.2.3. Oluklu Papilla (Papilla Vallata) 5.3. Tat Alma SÜRE: 1. Tat organına özgü tıbbi terimleri kullanmak 2. Derinin yapısını ve fonksiyonlarını incelemek 3. Dilin fizyolojisini söylemek. TAVIR 1. Detaylara dikkat etmek 2. Araç gereçleri dikkatli kullanmak 3. Sorumluluk sahibi olmak İşlemin Öğrenme süresi: 2 ders saati NOT: 63
Benzer belgeler
MSL212 Anatomi ve Fizyoloji
1.Hafta: Vücudun Temel Yapısı
2. Hafta : Vücudun Temel Yapısı
3. Hafta : Vücudun Temel Yapısı
4. Hafta : Hareket Sistemi
5. Hafta : Hareket Sistemi
7. Hafta : Hareket Sistemi
8. Hafta : Hareket Sis...