02 - Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi

Transkript

HEMŞİRELİK
ULUSLARARASI HAKEMLİLHEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
International Refereed Journal of Nursing Research
Eylül / Ekim / Kasım / Aralık – Güz Kış Cilt:1 Sayı:2 Yıl:2014
September / October / November / December - Fall Winter Volume: 1 Issue: 2 Year: 2014
www.khsdergisi.com
PRINT ISSN: 2148-4872 ONLINE ISSN:2149-2468
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
(MARKA PATENT NO: TRADEMARK)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
UHD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www. uhedergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda ÜÇ sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının
son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine
yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser
“makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına
okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04315-2015-GE-18972) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
II
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print: 2148-3930 / Online: 2148-3965
numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
6. Dergimizde apa sistemi uygulanmaktadır. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve
diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Rusya’da
TV Yayıncılığı ve Ulusal TV Kanallarının İnternet Sitelerinin İçerik Analizi, UHİVE, Sayı:
6, Cilt: 3, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip
ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında
uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet
linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak
gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT UHD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two
referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field
referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal
in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published
in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in
written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility
of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the
editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the
authorities in our journal are responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The
committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s)
have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. Necessary information about
our journal can be obtained from the website of the journal www. khsdergisi.com
3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“April / August and December” All readers can download the articles from the journal’s
web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is
cited. Readers can download all volumes of our journal for free.
4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/039442015-GE-17296). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights
and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
information.
5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print: ISSN 2148-4872
Online ISSN:2149-2468.
IV
6. APA 5 system is used in our journal. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015:
1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the reference part YILMAZ, M., (2015). Development Of
Emotional Intelligence And Glance Of Emotional Intelligence In Health, UHD International
Refereed Journal of Nursing Researches, Issue:2, Volume:2, pp.1-2. All authors must
follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles
in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and
the last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA VE UYGULAMA
DİYABETLİ HASTALARDA AYAK BAKIMI VE
AYAKKABI KULLANIM ALIŞKANLIKLARININ
BELİRLENMESİ
YENİDOĞAN KONFOR DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ’NİN
1-11
TÜRKÇE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ
Ayşe KAHRAMAN, Zümrüt BAŞBAKKAL, Mehmet YALAZ
HEMŞİRELERİN TIBBİ HATA YAPMA
EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ
AMELİYAT SONRASI AĞRI VE AĞRI KONTROLÜNE
YÖNELİK HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARINA İLİŞKİN
HASTALARIN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
38-58
Gülay GÜLŞEN, Nermin OLGUN
59-74
Müjgan SOLAK KABATAŞ, Fundanur SEVİNÇ, Duygu SAV
12-23
Gülay ÖZTÜRK, Sibel BARIŞ, Esma ÖZŞAKER
OLGU SUNUMU
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN BAKIM ODAKLI
HEMŞİRE-HASTA ETKİLEŞİMİNE YÖNELİK
TUTUM VE DAVRANIŞLARI
Ayten ZAYBAK, Elif GÜNAY İSMAİLOĞLU, Elçin EFTELİ
PULMONER KAPAK DEĞİŞİMİ VE HEMŞİRELİK
24-37
BAKIMI: OLGU SUNUMU
Filiz KARASU ŞEN, Güldal SÜYEN
VI
75-86
BAŞ EDİTÖR
Prof. Dr. Ümran SEVİL
EDİTÖRLER
Doç. Dr. Oya KAVLAK
Doç. Dr. Emre YANIKKEREM
Doç. Dr. Gül ERTEM
Doç. Dr. Şenay ÜNSAL ATAN
BAŞ EDİTÖR YARDIMCISI
Yrd. Doç. Dr. Özlem DEMİREL BOZKURT
Yrd. Doç. Dr. Sezer ER GÜNERİ
SİSTEM EDİTÖRÜ
Murat Korkmaz
EPİDEMİYOLOJİ VE BİYOİSTATİSTİK
EDİTÖRÜ
Gül KİTAPÇIOĞLU
TEKNİK EDİTÖR
Burhan MADEN
SAYI EDİTÖRÜ
YAYIN KURULU
Ümran SEVİL
Oya KAVLAK
Emre YANIKKEREM
Sezer ER GÜNERİ
Gülbu TANRIVERDİ
Gül ERTEM
Hatice BAL YILMAZ
Ülkü GÜNEŞ
Ayşegül BİLGE
Fisun ŞENUZUN AYKAR
Türkan ÖZBAYIR
Fahriye VATAN
Fatma ONGUN
Hafize ÖZTÜRK CAN
Şenay Ünsal ATA
ULUSLARARASI BİLİM KURULU
Marie BERG
Mary STEEN
Peter VAN BOGAERT
Annick BOGAERTS
Katrien BEEECKMAN
Arash RASHİDİ
Azadeh DAVARİ
Paul JOHNSTON
Paul JOHNSTON
Petra RUST
Avgoustos TSIKANOS
Michail KALOGIANNAKIS
Simon STOBART
Tracy DONATH
Patrick MAFORA
Mairead KIELY
Deborah WANSBROUGH
Maria HATZIGIANNI
Adel AL-BATAINEH
William A. ALDRIDGE
Fariba KOLAHDOOZ
VII
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ ALAN VE DİSİPLİNLER
³³ Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği
³³ Hemşirelik Esasları
³³ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Hemşireliği
³³ Hemşirelikte Yönetim ve Hemşirelikte
Öğretim
³³ Doğum ve Kadın Hastalıkları
Hemşireliği
³³ Psikiyatri Hemşireliği
³³ İç Hastalıkları Hemşireliği
³³ Halk Sağlığı Hemşireliği
DISCIPLINES
³³ SurgicalNursing
³³ Child HealthandNursing
³³ ObstetricsandGynecologyNursing
³³ PublicHealthNursing
³³ Nursing Administration
andNursingEducation
³³ PsychiatricNursing
³³ InternalMedicine, Nursing
³³ Fundamentals of Nursing
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1.
Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi
www.dbhadergisi.com
2.
Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi
www.jacsdergisi.com
3.
Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği Dergisi
www.otshdergisi.com
4.
Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi
www.uhpadergisi.com
5.
Uluslararası Hakemli Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi
www.hmfdergisi.com
6.
Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi
www.uhbabdergisi.com
7.
Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
www.uhedergisi.com
8.
Uluslararası Aile Çocuk Ve Eğitim Dergisi
www.aceddergisi.com
9.
Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi
www.mtddergisi.com
10. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi
www.uhpdergisi.com
11. Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi
www.uhmadergisi.com
12. Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
www.uheyadergisi.com
13. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi
www.iibdergisi.com
14. Uluslararası Hakemli Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi
www.sstbdergisi.com
X
Sayı Editörü
Prof. Dr. Ümran SEVİL
Baş Editör
Değerli Okurlarımız,
Büyük bir mutlulukla Uluslararası Hemşirelik Araştırmaları Dergimizin ikinci sayısını sunuyoruz. Dergimizin ilk sayısının ardından sizlerden gelen olumlu geri bildirimler, bizlere yaptığımız işin doğruluğunu
gösterdi, vermiş olduğunuz geri bildirimleriniz için çok teşekkür ederiz. Bilimsel süreli yayıncılıkta hakemli
bir derginin bilimsel niteliğinin geliştirilmesinde, dergi hakemlerinin ve editörün çok önemli sorumlulukları
vardır. Bu güne kadar değerli zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize
teşekkür ediyoruz. Sizlerin desteği ve göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu derginin de
uluslararası süreli yayınlar içerisinde SCI-E’de dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Ayrıca
her sayımızın bir önceki sayımızdan daha iyi olması bizim öncelikli ilkelerimizden biridir. Sizlerden aldığımız
önerilerle, desteklerle dergimizi daha nitelikli hale getirmeye çalışacağız. Dergimizin bu sayısında toplam altı
adet bir birinden değerli çalışmaya yer verdik. Siz değerli okuyucu ve yazarlarımızın da desteğiyle daha birçok
sayıya imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı
çıkarmaktadır. Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz toplam dokuz ulusal ve uluslararası indeks tarafından taranmaktadır. Halen ulusal ve uluslararası
birçok indekse başvurumuz devam etmektedir. Dergimiz ilk sayısının okur, yazar ve hakem kurulundaki artışı
sağlayıp, alana olan desteği arttıracağına inanmaktayız. Ayrıca dergimiz güncellenen yapısı ile daha sağlam
bir temele oturacaktır. UHD ile birlikte diğer grup dergilerimiz IIB “International Refereed Academic Social
Sciences Journal” SSTB “Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi” UHBAB “Uluslararası Hakemli Beşeri ve
Akademik Bilimler Dergisi, UHIVE “Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi”,
TMD “Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi”, DBHAD “Uluslararası Hakemli
Beslenme Araştırmaları Dergisi, OTSHD “Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği
Dergisi”, UHPAD “Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi”, JACSD “Uluslararası
Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi”, ACED “Uluslararası Hakemli Aile Çocuk ve
Eğitim Dergisi” olup alanlarına yönelik katkı ve desteklerini devam ettirmektedir. Grup dergilerimizle bilim,
akademi ve araştırma dünyasına önemli katkıda bulunarak, bilim dünyasına olan desteklerimiz devam edecektir. Her sayımız ile daha güçlü ve daha nitelikli yayınları sunmaya devam edeceğiz. Aramıza yeni katılan
bilim insanlarına ve yayınlarıyla bizleri destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize, dergide emeği
geçen herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı sunar bir sonraki sayımızda görüşmek üzere esenlik
ve mutluluklar dilerim.
XI
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin siste¬mine
yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan
ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim
kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu
konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup
dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm
okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XII
Dear Readers,
We present you the second volume of the International Refereed Journal of Nursing Research. Your
positive feedbacks after the first volume of our journal showed us that we do the right thing, so we extend
our thanks for your feedbacks. In scientific periodical publishing, journal referees and chief editor have very
important responsibilities in improving the scientific quality of a refereed journal. We extend our thanks to the
referees who spend their valuable time and make the article evaluations rigorously. We hope that this journal
will also take its part in international periodical publishing among the journals indexed within SCI-E thanks
to your support and qualified research articles to be sent. Moreover, we aim to publish better ones with every
volume. We will try to make our journal more qualified with your suggestions and supports. There are six
valuable articles in this volume of the journal. We believe that we will publish many more volumes with the
support of valuable readers and authors. This is an international refereed journal and is published THREE times
in one year. The volumes are published on the system in APRIL, AUGUST and DECEMBER. Our journal
is indexed by a total of nine national and international indices. We continue to apply to many national and
international indices. We believe that the first volume will ensure the increase in readers, authors and referee
board and will improve the support to the relevant field. Our journal will be on a more solid basis with its
updated structure. Our other group journals together with UHD are IIB “International Refereed Academic
Social Sciences Journal”, SSTB “International Refereed Academic Journal of Sports”, UHBAB “ International Refereed Journal of Humanities and Academic Sciences”, UHIVE “International Peer-reviewed Journal
of Communication and Humanities Research”, TMD “ International Refereed Journal of Architecture and
Design”, DBHAD “ International Refereed journal of Nutritional Research”, OTSHD “ International Refereed Journal of Orthopedics Traumatology and Sports Medicine”, UHPAD “ International Refereed Journal
of Marketing and Market Research”, JACSD “ International Refereed Journal of Gynaecology and Maternal
Child Health”, ACED “ International Refereed Journal of Family, Child and Education”. They sustain their
support and contribution to the relevant fields. Our supports to the science world will continue by contributing
to scientific, academic and research world with our group journals. We will make stronger and more qualified
publications with each volume. We extend our deepest regards and gratitude to scientists who have just joined
us, to authors who support us with their articles, to readers and followers and to all who exert great effort in
the journal. We wish you joy and happiness until seeing you in the next volume.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of
XIII
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
XIV
UHD
ULUSLARARASI HAKEMLI HEMŞIRELIK ARAŞTIRMALARI DERGISI
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF NURSING RESEARCHES
YENİDOĞAN KONFOR DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ’NİN
TÜRKÇE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİĞİ1
TURKISH VALIDITY AND RELIABILITY OF
COMFORTNEO SCALE
Ayşe KAHRAMAN1, Zümrüt BAŞBAKKAL1, Mehmet YALAZ2
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir / Türkiye
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD., İzmir / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Bu çalışma, Yenidoğan Konfor Davranış Ölçeği’nin
(YKDÖ) Türkçe formu geçerlik ve güvenirliğini belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Method: Çalışma metodolojik tasarımdadır.
Araştırmada veriler, YKDÖ ve literatür ışığında araştırmacılar
tarafından hazırlanmış olan Bebeği Tanıtıcı Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Yenidoğan Konfor Davranış Ölçeği, kas tonüsü,
uyanıklık, yüz gerginliği, sakinlik/ajitasyon, beden hareketleri,
respiratuar yanıt, ağlama olmak üzere 7 maddeden oluşmaktadır.
Mekanik ventilatöre bağlı olan bebeklerde “respiratuar yanıt”,
spontan soluyan bebeklerde ise “ağlama” puanlandığından 6
madde üzerinden toplam puan hesaplanmıştır. Yenidoğan Konfor
Davranış Ölçeğinden alınabilecek en düşük puan 6, en yüksek puan
ise 30’dur. Örnekleme ölçek madde sayısının 10 katı olmak üzere
yenidoğan yoğun bakımda izlenen 60 bebek alınmıştır. Örneklem
seçiminde basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bebekler sabah veya öğleden sonra yapılan bakım öncesi ve sonrası 2
gözlemci (primer araştırmacı ve yardımcı araştırmacı=yenidoğan
hemşiresi) tarafından değerlendirilmiştir. İçerik geçerliliğine yönelik
5 uzmandan görüş alınmış ve uzmanlar arasındaki uyum Kendall W
analizi ile değerlendirilmiştir. Güvenirliğine yönelik olarak Pearson
Momentler çarpımı korelasyon analizi, Cronbach Alfa katsayısı, sınıf
içi korelasyon testi ve Ağırlıklandırılmış Kappa analizi yapılmıştır.
Bulgular: Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı, bakım öncesi primer
araştırmacı için 0.85, yardımcı araştırmacı için 0.82 olarak, bakım
sonrası ise primer araştırmacı için 0.92, yardımcı araştırmacı için
0.85 olarak bulunmuştur. Ağırlıklandırılmış Kappa analizine göre
gözlemciler arası uyum olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Yenidoğan
Konfor Davranış Ölçeği Türkçe Formu geçerli ve güvenilir bir
ölçüm aracı olarak bulunmuştur.
Abstract: Purpose: This study aims to test the reliability and validity of the Newborn Comfort Behavior Scale in Turkish. Method:
The study is methodological design.The study data were collected
with a Newborn Information Form designed by the researchers
in line with the original Newborn Comfort Behavior Scale and
recent literature. The Newborn Comfort Behavior Scale consists
of 7 items such as muscular tonus, wakefulness, facial strain, body
movements, tranquility / agitation, respiratory response, and crying.
The total score is measured over 6 items since respiratory response
is particularly measured in the infants with mechanical ventilator
aid while crying is measured in the infants with spontaneous
respiration.The lowest score in the scale is 6 and the highest is
30. The sample included 60 newborn babies, ten times more than
the number of items. The sample was chosen with simple random
sampling. The babies included in the study were evaluated every
morning and afternoon before and after the medical care by primary
researcher and assistant researcher (clinical nurse). Content validity
of the scale was assessed by 5 experts in the field and interjudge
agreement was tested with Kendall W analysis. The reliability of
the scale was tested with Pearson Moments Correlation Analysis,
Cronbach Alpha Coefficient, intraclass correlation test, and Weighted
Kappa Analysis. Results: The Cronbach Alpha coefficient was
found 0.85 for the primary researcher and 0.82 for the assistant
researcher before the medical care and 9.02 for the former and
0.85 for the latter after the care. The results of Weighted Kappa
analysis indicated an agreement between experts. Conclusion: In
light of the results of the study, Newborn Comfort Behavior Scale
was confirmed to be a valid and reliable tool.
Key Words: Newborn, Comfort, Behavior, Scale, Validity, Reliability
Anahtar Kelimeler: Yenidoğan, Konfor, Davranış, Ölçek, Geçerlik, Güvenirlik
Doi: 10.17371/UHD.2014210143
(1) Sorumlu Yazar: Ayşe KAHRAMAN, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği
AD., İzmir / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.09.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.11.2014
Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee (Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Dekanlığı Bilimsel Etik Kurulu Sayı:2013/19 Tarih:22.04.2013, Ege Üniversitesi Hastanesi Hemşirelik Hizmetleri
Yönetimi Sayı:69631334-10506 Tarih:10.06.2013)
1
UHD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ
YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
www. khsdergisi.com
International Refereed Journal of Researches on Economy Management
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi
Ekim / Kasım / Aralık 2014 Sayı: 02 Cilt: 01 Sonbahar Kış
International Refereed Journal of Nursing Researches
October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter
Eylül / Ekim / Kasım / Aralık
– Güz Kış Cilt:1 Sayı:2 Yıl:2014
ID:13 K:02
September / October / November(Ekonomi)
/ December
- Fall Winter Volume: 1 Issue: 2 Year: 2014
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
düzeyinin
değerlendirilmesinden
İNCELENMESİ
sorumlu bir
meslektir (Karabacak ve Acaroğlu, 2011:197Konfor, “bireyin gereksinimleri ile
ilgili
yar- Hakan AÇIKGÖZ
Murat
KORKMAZ,
201). Pediatri hemşireliğinde son yıllarda konforu
dım, huzur sağlama ve sorunlarınGüven
üstesinden
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
arttırıcı stratejiler geliştirilmesi ön plana çıkmıştır.
1
gelebilmeye ilişkin fiziksel, psikolojik,
sosyal Elektrik-Enerji Bölümü
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde izlenen
ve çevresel bütünlük içerisinde kompleks yapıya
konforu
hemşirelik girişimÖzet
: 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileribebeklerde
kullanılarak hazırlanan
bu arttırıcı
çalışma, sanayi
sahip beklenen bir
sonuç”
olarak
tanımlamaktadır
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
lerinin sıklıkla uygulandığı gözlenmektedir. Bu
(Karabacak ve Acaroğlu,
Konfor
şeklindedir. 2011:197-201).
Farklı analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakgirişimler,
araştırma daha
kapsamlı hale
getirilmiştir.
konforlu
pozisyon
verme, çocuğa özel
kavramı son yıllarda
yenidoğan yoğun bakım
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
konfor
kolaylaştırma,
parmak
yönünde hareket
edilmişiçinde
olup, yapılan
istatistik öz
bulgulara
göredavranışlarını
de sonuca gidilmiştir.
Elde
üniteleri ve yenidoğan
bebekler
sıklıkla
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
emme, aile üyelerinin desteği, battaniyeye sarma
kullanılmaktadır.
Yenidoğan
Yoğun
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüşBakım
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı
Kw cinsindenbebekler
yükseldikçe,için
fiyatlarda
meydana gelmektedir.
ve sallamayı
içermektedir (Kolcaba and DimarÜnitesi (YYBÜ),
yenidoğan
int-da azalma
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim,
Sanayi,
Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
co,
2005:187-94.).
Literatürde
yenidoğan yoğun
rauterin yaşamınAnahtar
aksineKelimeler
gürültülü,
serin,
parlak,
kuru ısının ve ışık düzeninin iyi olmadığı aynı bakımda izlenen bebeklerde özellikle ağrılı ve
stresliAND
işlemler
sırasında
bebeklerin konforlarını
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
zamanda yerçekiminin
gücüyle bebeğin
hareketACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
arttırmak, ağrı ve stresi azaltmak amacıyla oral
lerini yapmakta zorlandığı bir ortamdır (Coughlin
HOUSES
et al., 2009:2239–48). Yenidoğan yoğun bakım glikoz veya sukroz uygulamaları, kanguru bakımı,
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ünitelerinin fiziksel
ile yenidoğan
masaj,
besleyici
olmayan
emme, pozisyon verme
the yapısı
consumption
of electricitybebeklerin
and natural gas used
in industry
and houses
is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
anatomik ve fizyolojik
veya were
kundaklama
gibi
uygulamalar
kullanıltechniquesimmatüritellikleri,
for analysis. Moreover,sık
testssık
of hypothesis
applied and the
research
was
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
yapılan rutin bakım ve invaziv işlemler bebeklerin maktadır (Losacco et al., 2011:65-8. Mathai et
konforlarını kaybetmelerine neden olabilmektedir al., 2006:1070-5; Freire et al., 2008:28-33; Uga
(Hunter, 2010). Bu durum, iyileşme ve taburculuk et al., 2008:1-5; Hunter, 2010). Konfor arttırıcı
sürelerini etkilemektedir. Yapılan çalışmalarda, uygulamalar ve stratejilerin uygulanması ve etkonforun iyileşme hızını etkileyen en önemli kinliğinin değerlendirilmesinde konfor düzeyi ya
faktörlerden biri olduğu belirtilmektedir (Ista et da durumunun belirlenmesine gereksinim vardır.
al.,:58-63). Aynı zamanda konforun, fayda-ma- Bu stratejilerin etkinliğini değerlendirmede ağrı
aliyet oranlarını ve hasta memnuniyet düzeyini ölçeklerinin yanında konfor ölçekleri de kullanılyükseltici etkiye sahip olduğu vurgulanmaktadır maktadır (Kolcaba and Dimarco, 2005:187-94;
(Kolcaba and Dimarco, 2005:187-94).
Van Dijk et al., 2000:367-77; Van Dijk et al.,
Hemşirelik; hasta, aile ya da toplumun konfor 2009:607-16). Yapılan çalışmalarda konforun,
gereksinimlerinin tanılanması; konfor gereksi- ağrı ve stres göstergesi olduğu vurgulanmakta ve
nimlerine yönelik konfor önlemleri oluşturulması, konfor ölçeği ağrı ve distresi değerlendirmelerinde
temel konfor düzeyi ile uygulama sonrası konfor de kullanılmaktadır (Van Dijk et al., 2009:607-16).
2
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Ülkemizde yenidoğan
yoğun bakım
ünitelerinde
Araştırmada
veriler, Yenidoğan
Konfor Davranış
İNCELENMESİ
Ölçeği ve literatür ışığında araştırmacılar taratakip edilen bebeklerin konforlarını değerlendireMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
fından hazırlanmış olan Bebeği Tanıtıcı Bilgi
bilecek bir araç bulunmamaktadır. Bu çalışmanın
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Formu kullanılarak toplanmıştır. Veriler Ağustos
amacı “Yenidoğan Konfor Davranış
Ölçeği’nin
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
2013- Mart 2014 tarihleri arasında toplanmıştır.
Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Bebeği Tanıtıcı Bilgi Formu, bebeklerin cinsiyet,
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdoğum
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
tarihi
(gün/ay/yıl),
doğum kilosu (gr),
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez Ölçeği’nin
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Araştırma Yenidoğan
Konfor
Davranış
doğum
boyufiyatlarının
(cm), doğum
haftası, doğum şekli,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
tespit edilmesi
Türkçe geçerlikyönünde
ve güvenirlik
etmek
ile
hareket edilmiş
olup, amacı
yapılan istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
yenidoğan yoğun bakım ünitesine
yatış tarihi
metodolojik olarak yürütülmüştür.
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuçtanı
olarak
tüketim
(gün/ay/yıl),
tıbbi
gibi
tanıtıcı özellikleri
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
YÖNTEM
bulunmaktadır.
Araştırmanın örneklemini Ege Üniversitesi Çocuk
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde
Yenidoğan Konfor Davranış Ölçeği: Ölçek yoğun
takip edilen bebekler oluşturmuştur. Yenidoğan
bakımda izlenen yenidoğanların sedasyon ve
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Yoğun Bakım Ünitesinde
takip
edilen, 24-42.RANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
konfor
gereksinimini,
ağrı
ve distres değerlenHOUSES
gebelik haftaları arasında doğan, konfor ve
dirmesinde kullanılmak üzere geliştirilmiş likert
davranışı etkileyebilecek
kas gevşetici
Abstract: In analjezik,
this study prepared
by using data oftürü
TSI belonging
to the Konfor
years of 2012-2014,
bir ölçektir.
Ölçeği (KÖ) Ambuel ve
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
veya sedatif etkili
ilaç
tedavisi
almayan,
ciddi
analyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared with
the use of different
arkadaşları
(1992:95-109)
tarafından pediatrik
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
nörolojik hastalığı
bebeklerThearaştırma
madeolmayan
more comprehensive.
purpose was to determine
electricityünitesinde
and natural gas
prices ventilatör desyoğun bakım
mekanik
kapsamına alınmıştır.
teği alarak izlenen hastaların distresini (sıkıntı)
değerlendirmek için oluşturulmuş bir ölçektir. Van
Dijk ve ark. (2009:607-16) ölçeği revize etmiş ve
fizyolojik parametreler olmadan yenidoğanlarda
sadece davranışı ölçmek amacıyla COMFORTneo
ölçeğinin geçerlik ve güvenirliğini yapmıştır.
Basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile araştırma
kriterlerine uyan tüm bebekler çalışmaya dahil
edilmiştir. Örnekleme ölçek madde sayısı olan
6’nın 10 katı olacak sayıda 60 yenidoğan bebek
alınmıştır. Yenidoğanlar gestasyon yaşılarına göre
24.2-28.0 hafta (Grup 1), 28.1-32.0 hafta (Grup
2), 32.1-37.0 hafta (Grup 3) ve 37.1-42.0 hafta
(Grup 4) olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Her
bir gruba 15 bebek alınmıştır. Mekanik ventilatör
desteği alan yenidoğanlarda “Respiratuar Yanıt”
mekanik ventilatör desteği almayanlarda ise
“Ağlama” maddesi değerlendirilmiştir.
COMFORTneo, uyanıklık, sakinlik/ajitasyon,
respiratuar yanıt, ağlama, beden haraketleri, yüz
gerginliği, kas tonüsü olmak üzere altı parametreden oluşan likert tipi bir ölçektir (Şekil 1).
YKDÖ, konforu belirlemesi yanında hemşirelere
bebeğin ağrı ve distresini değerlendirme olanağı
sağlayan Sayısal Değerlendirme Ölçeklerini de
3
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK Konfor
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
içeren bir araçtır. Yenidoğan
Davranış
Türkçe’ye
çevirisi yaptırılmıştır.
Araştırmacı taraİNCELENMESİ
Ölçeğinden alınabilecek en düşük puanın 6, en
fından çevirilerin değerlendirmesi yapılıp ortak bir
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
yüksek puanın ise 30 olduğu belirtilmiştir. Yüksek
metin oluşturulmuştur. Dil geçerliliğinin ardından
skorlar bebeğin konforlu olmadığını ve konfor
içerik geçerliği yapılmıştır. Bunun için en bilinen
1
sağlayacak girişimlere gereksinim duyduğunu
yöntem maddelere 1-4 veya 1-5 arasında puan
göstermektedir.Özet
Ayrıca
Sayısal Değerlendirme
verilmesidir (Gözüm ve Aksayan, 2003: 3-14).
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve puan
konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile 7-10
elektrik tüketiminin
istatistiksel için,
olarakyenidoğan
analiz edilmesi
Ölçeklerinden 4-6
almak
orta derecede,
İçerik geçerliği
konusunda uzman
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
puan almak iseuygulanmıştır.
ciddi derecede
ağrı ve
distresi
öğretim
ölçekteki
her bir maddenin
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarak5araştırma
dahaüyesine,
kapsamlı hale
getirilmiştir.
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
göstermektedir (Van Dijk et al., 2009:607-616).
ölçme derecesini 1-4 puan (1 puan uygun değil,
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
2 puan
maddenin
uygun
şekilde değiştirilmesi
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
gerekiyor, 3 puan uygun ancak ufak değişiklik
gerekiyor, 4 puan çok uygun değişiklik gerekiAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
yor) üzerinden değerlendirmeleri için verilmiştir.
Değerlendiriciler tarafından verilen puanların
ortalama,
standart
sapma,AND
medyan, en düşük ve
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
en yüksek puan değerleri hesaplanmıştır. Ölçeğin
formu
oluşturulduktan
Abstract: In this study prepared by using data ofTürkçe
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,sonra yenidoğan
the consumption of electricity and natural gas used
in
industry
and
houses
is statistically
yoğun bakımda izlenen
bebeklerin konforları
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
applied
and the sonra
research yapılan
was
sabahwere
veya
öğleden
bakım önmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
cesi ve sonrası 2 gözlemci (primer araştırmacı
ve yardımcı araştırmacı=yenidoğan hemşiresi)
Şekil 1. Yenidoğan Konfor Davranış Ölçeği
tarafından aynı anda değerlendirilmiştir. Primer
Değerlendirme Maddeleri
araştırmacı ve yardımcı araştırmacı Yenidoğan
Konfor Davranış Ölçeğini kullanırken ve değerAraştırmanın ilk aşamasında dil geçerliğine
lendirirken yenidoğanın yüz ve vücudunu gören
yönelik çalışmalar yapılmıştır. Öncelikle araşbir konumda yer almıştır. Değerlendirme yaklaşık
tırmacı tarafından çeviri yapıldıktan sonra iki
bir, iki dakika sürmüştür. Ayrıca bebeğin ağrısı
dili (İngilizce/Türkçe) iyi bilen, bir mütercim
ve distresi ölçekte bulunan sayısal değerlendirme
tercüman / Ege Üniversitesi (EÜ) Fen-Edebiyat
ölçekleri ile belirlenmiştir. Değerlendirmeden
Fakültesi, Amerikan Dili ve Edebiyatı’nda görev
önce yenidoğan yoğun bakım hemşiresine ölçek
yapan bir öğretim üyesi tarafından İngilizce’den
ve ölçeğin değerlendirilmesi hakkında eğitim
Türkçe’ye çevrilmiştir. Daha sonra E.Ü. Hemşirelik
verilmiştir.
Fakültesinde görev yapan ve her iki dili de iyi
bilen beş öğretim üyesine ölçeğin İngilizce’den/
4
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Veri analizi:
EKONOMETRİK
Geriliği,
hipoglisemiAÇIDAN
vs. iken,
İNCELENMESİ
miad bebeklerde
tıbbi tanı; Yenidoğan Geçici Taşipnesi, solunum
Araştırmada, içerik geçerliğine yönelik
MuratKendall
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
sıkıntısı, diyabetik anne bebeği vs.’dir.
W uyuşum katsayısı hesaplanmıştır.Güven
Yenidoğan
1
Konfor Davranış Ölçeği (YKDÖ)
güvenirlik
Ölçeğin öncelikle
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü dil geçerliği yapılmıştır. Dil
çalışmasına yönelik olarak madde toplam puan
geçerliğinden sonra yapılan içerik geçerliğinde
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK verileriuzman
kullanılarak
hazırlanan arasında
bu çalışma, sanayi
korelasyonları, Cronbach
alfaYılları
katsayısı,
gözlemgörüşleri
uyum olduğu belirve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ciler arası tutarlılık
(Kappa
katsayısı)
ve toplam
W=0.46,
p=0.130 p>0.05).
şeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
kullanılaraklenmiştir
hazırlanan (Kendall’s
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
puan, ağrı tahmini ve distres tahmininin analizi
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespitkatsayısı,
edilmesi
Ölçeğin
Cronbach
Alfa
bakım öncesi
için sınıf içi korelasyon
analizi
kullanılmıştır.
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
primer
araştırmacı
için 0.85,
yardımcı araştırmacı
aralığı
ve doğalgaz
fiyatlarının geneliçin
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Araştırmanın yapılabilmesi
Ege Üniversitesi
için 0.82 olarak bulunmuştur. Bakım sonrası
Hemşirelik Fakültesi Bilimsel Etik Kurulu’ndan,
Cronbach Alfa katsayısı ise primer araştırmacı
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi
için 0.92, yardımcı araştırmacı için 0.85 olarak
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi’nden yazılı
bulunmuştur (Tablo 1). Madde toplam puan
izin alınmıştır. Ayrıca
yoğun TO
bakımda
izlenenRANGES
korelasyonları
ACCORDING
CONSUMPTION
IN TERMS OFincelendiğinde,
INDUSTRY AND primer araştırmacı
HOUSES
bebeklerin ailelerine araştırma hakkında açıklama
için bakım öncesi madde toplam korelasyonları
yapılmış, sözel Abstract:
onamlarıIn alınmıştır.
arasındadır.
Yardımcı araştırmacı için
this study prepared by using data of0.537-0.757
TSI belonging to
the years of 2012-2014,
in
industry
and
houses
is
statistically
ise 0.509-0.713 arasındadır. Bakım sonrası madde
BULGULAR analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
werepuan
appliedkoralasyonları
and the research was
toplam
primer araştırmacı
Bebeklerin %70’i kız ve %78.3’ü sezeryan ile
için madde toplam korelasyonları 0.557-0.933
doğmuştur. Prematüre bebeklerde tıbbi tanı; Resarasında, yardımcı araştırmacı için madde toplam
piratuar Distres Sendromu, Intrauterin Gelişme
korelasyonları 0.439-0.842 arasındadır (Tablo 2).
5
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VE
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN Katsayısı
Tablo 1. YKDÖ’nin
Puan
Ortalaması
ve Cronbach
Alfa Güvenirlik
İNCELENMESİ
N
Madde
Sayısı
Puan Ortalaması
Bakım öncesi:
En Düşük
En Yüksek
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
1
Primer araştırmacı 10.75
60
6
Cronbach Alfa
Bakım öncesi:
0.82
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
Yardımcı
araştırmacı
veYardımcı
konutlardaaraştırmacı
kullanılan doğalgaz
11.10 ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA
Bakımmodeli
sonrası:
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
kapsamlı hale getirilmiştir.
Bakım sonrası:
6 araştırma daha 30
Primer araştırmacı
Yardımcı
araştırmacı
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
Yardımcı araştırmacı 12.06
0.92
0.85
Tablo 2: YKDÖ’nin
Primer ve Yardımcı Araştırmacıya Göre Madde Toplam Puan
Korelasyon Sonuçları
Maddeler
Ajitasyon
Uyanıklık
PrimerRANGES
Araştırmacı
Yardımcı
ACCORDING TO CONSUMPTION
IN TERMS OF INDUSTRY
AND Araştırmacı
HOUSES
Madde toplam korelasyonu
Madde toplam korelasyonu
Abstract: In this study prepared
by Öncesi
using data of
TSI belonging
years of Öncesi
2012-2014, Bakım Sonrası
Bakım
Bakım
Sonrasıto the Bakım
analyzed. ANOVA model was 0.731
applied to the study0.781
prepared with the use
of different
0.656
0.842
made more comprehensive. The 0.608
electricity and natural
0.933
0.558gas prices
0.690
Respiratuar cevap/ağlama
0.624
0.796
0.586
0.507
Beden hareketleri
0.757
0.847
0.713
0.743
Yüz gerginliği
0.616
0.822
0.567
0.712
Kas tonüsü
0.537
0.557
0.509
0.439
Gözlemciler arası uyum analizine göre bakım
öncesi Kappa değeri 0.624-0.880 ve bakım sonrası
Kappa değeri 0.527-0.902 arasındadır.
Ağırlıklandırılmış Kappa değerleri incelendiğinde
her madde için primer araştırmacı ve yardımcı
araştırmacı arasında uyumun orta ve iyi düzeyde
olduğu belirlenmiştir (p<0.05) (Tablo 3).
6
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
Tablo 3. YKDÖ’nin
Alt Başlıklarına
Göre
BağımsızEKONOMETRİK
Gözlemciler AÇIDAN
Arası Uyum Sonuçları
İNCELENMESİ
Kappa
değeri
(ĸ)
Murat KORKMAZ,
Hakan
AÇIKGÖZ
Bakım
Bakım
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
Alt başlıklar
1
Ajitasyon
Öncesi
Sonrası
Bakım
Öncesi
Bakım
Sonrası
0.581
0.000
0.000
0.685
P değeri
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri
hazırlanan bu çalışma,
sanayi
0.624 kullanılarak
0.527
0.000
Respiratuar cevap/ağlama
0.880 hazırlanan
0.902
0.000
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
çalışmada ANOVA
modeli
Beden hareketleri
0.846
0.599
0.000
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik
Yüz
0.808bulgulara göre
0.672
0.000 Elde
Kas tonüsü
0.665
0.757 Sonuç olarak
0.000
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği
sonucuna varılmaktadır.
tüketim
Uyanıklık
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
Toplam puan, ağrı
tahmini
ve :distres
sonrası
toplam
Anahtar
Kelimeler
Elektrik, tahmininDoğalgaz, Tüketim,Bakım
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK,puan
Fiyat için sınıf içi korelasde primer araştırmacı ve yardımcı araştırmacı
yon katsayısı: ICC=0.87, p<0.000, ağrı tahmini
arasındaki uyum ECONOMETRIC
sınıf içi korelasyon
katsayısı
için sınıf içi korelasyon katsayısı: ICC=0.95,
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND sınıf içi korelasyon
ile irdelenmiştir. Bakım öncesi toplam puan için
p<0.000,
distres
tahmini için
HOUSES
sınıf içi korelasyon katsayısı: ICC=0.96, p<0.000,
katsayısı ICC=0.96, p<0.000 belirlenmiştir.
Abstract:
In this
study prepared
by using data ofSınıf
TSI belonging
to the years analizi
of 2012-2014,
ağrı tahmini için
sınıf içi
korelasyon
katsayısı:
içi korelasyon
sonucu gözlemciler
analyzed. distres
ANOVA tahmini
model wasiçin
applied
to the study
prepared
with the anlamlı
use of different
ICC=0.85, p<0.000,
sınıf
arasında
uyumun
olduğu saptanmıştır
içi korelasyon made
katsayısı
ICC=0.89,Thep<0.000
(p<0.05).
(Tablo
more comprehensive.
electricity
and4).
natural gas prices
belirlenmiştir (Tablo 4).
Tablo 4. YKDÖ’nin Sınıf içi Korelasyon Katsayıları
N
ICC
Toplam puan
60
Ağrı Tahmini
Distres Tahmini
p
Bakım öncesi
0.96
Bakım sonrası
0.87
Bakım öncesi
0.85
Bakım sonrası
0.95
Bakım öncesi
0.89
Bakım sonrası
0.96
7
0.000
0.000
0.000
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
TARTIŞMA
EKONOMETRİK
AÇIDAN
alfa katsayısı
0.78, kalp
atım
İNCELENMESİ
hızı ve kan basıncı
gibi parametreler çıkarıldığında ise 0.84 olarak
Ölçeğin standart bir ölçme aracı olabilmesi
için Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
belirlenmiştir. Beytut ve ark.’nın (2011) çocuk
“güvenirlik” ve “geçerlik” olarak nitelendirilen
yoğun bakım ünitesinde sedasyon tanılama skalası
1
iki özelliğe sahip olması istenir (Gözüm
veÜniversitesi,
Aksa- Elektrik-Enerji Bölümü
Kilis 7 Aralık
olarak kullanılan konfor skalasının Cronbach
yan, 2003:3-14). Geçerlilik, ölçeğin araştırıcının
alfa katsayısını 2 araştırmacı içinde 0.77 olarak
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki ölçüp
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ölçtüğünü düşündüğü
değişkeni
gerçekten
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak Türkçe
analiz edilmesi
belirlemiştir.
YKDÖ
formu, Cronbach alfa
ölçmediğini, diğer
bir deyişle
neyi,teknikleri
ne denli,
şeklindedir.
Farklı analiz
literatürü
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakkatsayısının
araştırma daha kapsamlı
haledestekler
getirilmiştir.biçimde oldukça
isabetli/doğru olarak
ölçtüğünü gösterir (Önler
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
güvenilir olarak saptanmıştır.
ve Saraçoğlu, 2010:78-85).
Güvenilirlik,
aynı
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
süreçlerin izlenmesi
ve aynı ölçütlerin kullanılBir ölçeğin güvenirliğinin sınanması için kulfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı Kw cinsinden
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir.
masıyla aynı sonuçların
alınması
ve aynıfiyatlarda
şeyin da azalma
lanılan
yöntemlerden
biri de “madde analizidir
Anahtar
Kelimelerkararlılıktır
: Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim,(Gözüm
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
bağımsız ölçümleri
arasındaki
(Ercan
ve Aksayan,
2003:3-14).
Madde toplam
ve Kan, 2004:211-6.). Geçerlik ve güvenirliğin
korelasyon puanı yükseldikçe sorunun etkililiği
belirlenmesinde çeşitli
yöntemler kullanılmaktadır.
artmaktadır.
Korelasyonun
0.15-0.20 arasında
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Cronbach alfa katsayısı bunlardan birisidir. HOUSESolması değersiz, 0.20-0.35 düşük bir derece, 0.350.60 iyi bir derece ve 0.60’ın üstü ise yüksek bir
Literatürde Cronbach
Alfa iç tutarlılık katsayısıAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
derece olarak kabul edilmektedir. (Bengi-Gürkan
the consumption
of electricity
and natural
gas used in industry and houses is statistically
nın 1’e yakın olması
istenmektedir
(Gözüm
ve
analyzed. ANOVA model was applied to the vd.,
study 1997:145-8).
prepared with the
use of different
Çalışmada
madde toplam puan
Aksayan, 2003:3-14).
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity iyi
and natural
gas prices
korelasyonları
ve yüksek
bir derece olarak
Çalışmada, ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı.
belirlenmiştir.
bakım öncesi primer araştırmacı için 0.85,
Gözleme dayalı ölçeklerin güvenirliğinin belirlenyardımcı araştırmacı için 0.82, bakım sonrası
mesinde bağımsız gözlemler arası uyum sıklıkla
ise primer araştırmacı için 0.92, yardımcı araşaranan özelliklerden biridir. Gözlemciler arası
tırmacı için 0.85 olarak bulunmuştur. Konfor
uyumda, farklı uygulayıcıların, aynı zamanda
Ölçeği ve Konfor Davranış Ölçeğinin çeşitli
aynı ölçme araçlarını kullandıklarında elde edilen
örneklemlerde geçerlik ve güvenirliğine yönelik
puanların uyumlu olmasını ifade eder. Birden fazla
pek çok çalışma yapılmıştır. Van Dijk ve ark.
ölçümcü arasında %70 ve daha yüksek tutarlılık,
(2009:607-16) preterm yenidoğanlarda uzamış
güvenirlik sınaması için uygundur. Ancak tutarlılık
ağrıyı değerlendirdikleri çalışmalarında Cronbach
yüzdesinin şansa bağlı tutarlılığın yüksek olması
alfa değeri invaziv işlem öncesi 0.84 ve işlem
nedeniyle yüksek çıkabileceği dikkate alınmalıdır
sonrası 0.88 olarak belirlenmiştir. Ista ve arka(Aksayan ve Gözüm, 2002:9-14). Gözlemciler
daşlarının (2005:58-63) çalışmasında Cronbach
arası uyumu test etmek amacıyla Kappa katsayısı
8
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
kullanılmaktadır. Kappa
katsayısı
0-1 arasında
skoru EKONOMETRİK
için yapılan sınıf
içi koralasyon katsayısı
İNCELENMESİ
bir değer alır. Buna göre; 0.93-1: mükemmel.
0.94 olarak belirlenmiştir
0.81-0.92: çok iyi. 0.61-0.80: iyi. 0.41-0.60: orta
SONUÇ
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
düzeyde. 0.21-0.40: ortanın altında ve 0.01-0.20:
1
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
zayıf uyumu tanımlamaktadır Kilis
(Boyacıoğlu
ve
Geçerlik ve güvenirliğe yönelik olarak yapılan
Güneri, 2006:33-9).
istatistikler doğrultusunda Yenidoğan Konfor
istatistiksel
analiz Formu;
edilmesi
Davranış
Ölçeğiolarak
Türkçe
Çalışmada bakım
öncesi Kappa
değerleri
0.624şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
0.880 arasında,uygulanmıştır.
bakım sonrası
ise 0.527-0.902
• Maddelerinin ölçülmek istenen alanı temsil
hareket edilmiş
olup,
yapılantüm
istatistik bulgulara
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
arasında olduğuyönünde
belirlenmiştir.
İşlem
öncesi
ettiği,
maddeler 0.60 üzerinde
ve iyi/çok iyi düzeyde
• Maddeleri arasında tutarlılığının olduğu,
aralığıajitasyon,
Kw cinsinden
yükseldikçe,
uyum, işlem sonrası
uyanıklık
vefiyatlarda
bedenda azalma meydana gelmektedir.
Anahtar0.60
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,ve
Tüketim,•
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
hareketleri maddeleri
altında
belirlenmiş
Gözlemciler
arası
uyumunun
yüksek olduğu,
orta düzeyde uyum göstermiştir. Van Dijk ve
• İç tutarlılık katsayısının yüksek olduğu sapark. (2000:367-77)
postoperatif ANALYSIS
ağrının 0-3
yaş
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
tanarak
ve güvenilir
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMSgeçerli
OF INDUSTRY
AND bir ölçek olduğu
çocuklarda geçerlik ve güvenirliğini incelediği
HOUSES
belirlenmiştir.
çalışmada, ağırlıklandırılmış Kappa katsayısı
0.54-0.93 arasında
belirlenmiştir. Konfor davranış
Ölçek yenidoğan yoğun bakım ünitesinde izlethe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed.
ANOVA
model was
applied to the study
prepared with
use of
different
ölçeğinin ventilatöre
bağlı
prematüre
bebeklerde
nen preterm
ve the
miad
bebeklerin
konforlarının
more comprehensive.
purpose
was to determine
gas prices
stres ölçümündemade
geçerli
ve güvenilirThearaç
olup
değerlendirilmesi
ve hemşirelerin
bebeklerin
olmadığını değerlendirdikleri bir çalışmada ağırkonfor ihtiyaçlarını belirlemesine yardımcı olacağı
lıklandırılmış Kappa katsayısı 0.64-1.00 arasında
düşünülmektedir.
belirlenmiştir (Wielenga et al., 2004:39-44).
KAYNAKÇA
Araştırmamız diğer çalışma sonuçları ile benzerlik
göstermektedir ve gözlemciler arası uyumun, orta
AKSAYAN, S., & GÖZÜM, S., (2002). “Külve iyi derecede olduğu belirlenmiştir.
türlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber
I: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil UyarÖlçümün numerik olduğu durumlarda sınıf içi
laması” Hemşirelikte Araştırma Geliştirme
korelasyon uygulanmaktadır (Aktürk ve AcemoğDergisi, 4 (9-14)
lu, 2012:316-9). Çalışmada sınıf içi koralasyon
analizi sonucu gözlemciler arasında uyumun
AKTÜRK, Z., & ACEMOĞLU, H., (2012). “Tıbbi
anlamlı olduğu saptanmıştır. Wielenga ve ark.’nın
Araştırmalarda Güvenilirlik ve Geçerlilik”
(2004: 39-44) çalışmasında Konfor ölçeği total
Dicle Tıp Dergisi, 39 (316-319)
9
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN S., & HOATH, S.,
AMBUEL, B., HAMLETT
K.W.,
MARX, C.M.,
COUGHLIN,
M., GIBBINS,
İNCELENMESİ
& BLUMER, J.L., (1992). “Assessing Distress
(2009). “Core Measures for Devel Opmentally
in Pediatric İntensive Care Environments:
Supportive Care in Neonatal İntensive Care
The COMFORT Scale” Journal of Pediatric
Units: Theory, Precedence and Practice” Jo1
Psychology, 17 (95-109)
urnal of Advanced Nursing, 65 (2239–2248)
Özet S.,
: 2012-2014
Yılları arasındaki
TUİK verileriERCAN,
bu çalışma,
sanayi
BENGİ-GÜRKAN,
KARADAYI,
F., & ÜNAL,
İ., & KAN,
İ., (2004).
“Ölçeklerde
M., (1997).şeklindedir.
SağlıklaFarklı
İlgilianaliz
Tutum
Ölçeği
Güvenirlik
ve Geçerlik”
Uludağ Üniversitesi
teknikleri
çalışmada
ANOVA modeli
Güvenirlik Geçerlik Ön Çalışması, 33.Ulusal
Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (211-216)
Psikiyatri Kongresi
Bildiriedilmiş
Tam olup,
Metin
Kitabı,
yönünde hareket
yapılan
FREIRE,
N.B., GARCIA,
J.B., & LAMY, Z.C.,
aralığı arttıkça,
elektrik ve doğalgaz
Bakırköy Ruh
ve
Sinir
Hastalıkları
Hastanesi
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna(2008).
varılmaktadır.
Sonuç olarakof
tüketim
“Evaluation
Analgesic Effect of
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ve Psikiyatriaralığı
Derneği,
Antalya,
ss.145-148
Skin-to-Skin Contact Compared to Oral GluAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
BEYTUT, D., BAŞBAKKAL, Z., & KARAPINAR,
cose in Preterm Neonates” Pain, 139 (28-33)
B., (2011). Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde
GÖZÜM,
S., & AKSAYAN,
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES S., (2003). “KülSedasyon Tanılama
YöntemiKonfor Ska-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
türlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber
HOUSES
lasının Geçerlik Güvenirlik Çalışması, VIII.
II: Psikometrik Özellikler ve Kültürler Arası
Ulusal AcilAbstract:
Tıp ve Yoğun
Bakım Kongresi,
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Karşılaştırma” Hemşirelik Araştırma Gelişthe consumption
of electricity
and Hemnatural gas used in industry and houses is statistically
IV. Çocuk Acil
Tıp
ve
Yoğun
Bakım
analyzed. ANOVA model was applied to the study tirme
preparedDergisi,
with the 5use
of different
(3-14)
techniques
for analysis.
Moreover,
şireliği Kongresi,
Bildiri
Kitabı,
İzmirtests of hypothesis were applied and the research was
HUNTER, J., (2010). Therapeutic Positioning:
BOYACIOĞLU, H., & GÜNERİ, P., (2006).
Neuromotor, Physiologic and Sleep İmpli“Sağlık Araştırmalarında Kullanılan Temel
cations. Developmental Care of Newborns
İstatistik Yöntemler” Hacettepe Diş Hekim
and İnfants, a Guide for Health Professionals,
Fak Der, 30 (33-39)
2nd ed. Glenview, IL:NAAN, ss.285-312
CALJOUW, M.A., KLOOS, M.A., OLIVIER,
ISTA, E., VAN DIJK, M., TIBBOEL, D., &
M.Y., HEEMSKERK, I.W., PISON, W.C.,
HOOG, M., (2005). “Assessment of Sedation
STIGTER, G.D., & VERHOEF, A.M.J.,
Levels in Pediatric İntensive Care Patients
(2007). “Measurement of Pain in Prematucan be İmproved by Using the COMFORT
re İnfants with a Gestational Age Between
“Behavior” Scale” Pediatr Crit Care Med,
28 to 37 Weeks: Validation of the Adapted
6 (58-63)
COMFORT Scale” Journal of Neonatal
Nursing, 13 (13-18)
10
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:67 K:43
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININEffect
EKONOMETRİK
AÇIDAN
KARABACAK, Ü.,ELEKTİRİK
& ACAROĞLU,
R., (2011).
of This Procedure”
Italian Journal of
İNCELENMESİ
“Konfor Kuramı” Maltepe Üniversitesi HemPediatrics, 34 (1-5)
şirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4 (197-201)
VAN
DIJK, M., BOER, J., KOOT, H., TIBBOEL,
Yönetmeni
1
KOLCABA, K., & DIMARCO,
D., PASSCHIER,
J., & DUIVENVOORDEN,
KilisM.A.,
7 Aralık(2005).
Bölümü
“Comfort Theory and Its Application to
H., (2000). “The Reliability and Validity of
Özet : 2012-2014
TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan Scale
bu çalışma,
Pediatric Nursing”
PediatrYılları
Nurs,arasındaki
31 (187-94)
the Comfort
as sanayi
a Postoperative Pain
İnstrument
in ANOVA
0 to 3-Year-Old
İnfants” 84
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
çalışmada
modeli
LOSACCO, V.,uygulanmıştır.
CUTTINI,
M.,
GREISEN,
Ayrıca
hipotez
(367-377)
Sanayi ve D.,
konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
G., HAUMONT,
PALLÁS-ALONSO,
CR., PIERRAT,
V., WARREN,
I., SMIT,
VANaralığı
DIJK,
M., PETERS,
J., VAN DEVENTER,
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
sektörü için tüketim
arttıkça,
B.J., WESTRUP,
B., SIZUN, J., & ESF
P., & TIBBOEL, D., (2005). “The COMaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
NETWORK. (2011). “Heel Blood SampFORT Behavior Scale” AJN, 105 (33-36)
ling in European Neonatal İntensive Care
VAN DIJK, M., ROOFTHOOFT, D.W., ANAND,
Units: Compliance with Pain Management
GULDEMOND,
F., de GRAAF, J.,
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYK.J.,
AND NATURAL
GAS PRICES
Guidelines” Jan,
96 (65-68)
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
SIMONS, S., de JAGER, Y., van GOUHOUSES
MATHAI, S., NATRAJAN, N., & RAJALAKSDOEVER, J.B., & TIBBOEL, D., (2009).
HMI, N.R.,the(2006).
“A Comparative Study
“Taking up the Challenge of Measuring
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA
model was
to the study Prolonged
prepared withPain
the use
of different
of Non-Pharmacological
Methods
to applied
Reduce
in (Premature)
Neonates The
made more comprehensive.
The purpose43
was to determine
gas prices
Pain in Neonates”
Indian Pediatrics,
COMFORTneo
Scale
Seems Promising”
(1070-1075)
Clin J Pain, 25 (607-616)
ÖNLER, E., & SARAÇOĞLU, G.V., (2010).
“Hemşirelikte Meslek Seçimi Ölçeğinin
Güvenilirlik ve Geçerliliği” Dokuz Eylül
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3 (78-85)
WIELENGA, J.M., VOS, R., LEEUW, R., &
HAAN, R.J., (2004). “COMFORT Scale:
A Reliable and Valid Method to Measure
the Amount of Stress of Ventilated Preterm
İnfants” Neonatal Network, 23 (39-44)
UGA, E., CANDRIELLA, M., PERINO, A.,
ALLONI, V., ANGILELLA, G., TRADA,
M., ZILIOTTO, A.M., ROSSI, M.B., TOZZINI, D., TRIPALDI, C., VAGLIO, M.,
GROSSI, L., ALLEN, M., & PROVERA,
S., (2008). “Heel Lance in Newborn During
Breastfeeding: an Evaluation of Analgesic
YAZAR NOTU: Çalışma 8. Ege Pediatri ve 4.
Ege Pediatri Hemşireliği Kongresinde Poster
Bildiri olarak sunulmuştur.
11
UHD
AMELİYAT SONRASI AĞRI VE AĞRI KONTROLÜNE YÖNELİK
HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARINA İLİŞKİN HASTALARIN
GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ1
POSTOPERATIVE PAIN AND DETERMINATION OF PATIENTS
OPINIONS WITH RESPECT TO NURSING APPROACHES TOWARD
POSTOPERATIVE PAIN
Gülay ÖZTÜRK1, Sibel BARIŞ2, Esma ÖZŞAKER3
Medikal Park Hastanesi, İzmir / Türkiye
Dicle Üniversitesi Hastanesi, Diyarbakır / Türkiye
3
1
2
Öz: Bu çalışma, ameliyat sonrası ağrıyı ve ağrı kontrolüne yönelik
hemşirelik yaklaşımlarına ilişkin hastaların görüşlerini incelemek
amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın örneklemini,
İzmir ilinde bir üniversite hastanesinin cerrahi kliniklerinde yatan
107 hasta oluşturdu. Araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu ve
literatüre uygun olarak geliştirilen ağrıya yönelik soru formu aracılığı
ile toplandı. Verilerin analizi ve değerlendirilmesinde, SPSS paket
programında frekans dağılımı ve Ki-Kare önemlilik testi kullanıldı.
Araştırma sonucunda; hastaların yaş ortalamasını 49.1 olduğu,
%55.1 ‘inin (n=59) kadın, %35.5’inin (n=38) ilköğretim mezunu
olduğu ve %57’sinin daha önce ameliyat deneyimi olduğu saptandı.
Hastaların %63.6’sının yataktan kalkarken, %53.3’ünün öksürürken
ağrı yaşadıkları, yaşadıkları ağrı nedeniyle %78.3’ünün hareket
etme, %48.6’sının öksürme ve %17.8’inin uyurken zorlandıkları
bulundu. Hemşirelerin büyük çoğunluğunun ağrısı olduğunda
hastalara ağrı kesici ilaç verdikleri saptandı. Hastaların %80,4’ünün
ameliyat sonrası yaşanan ağrıya yönelik yapılan hemşirelik uygulamalarından memnun oldukları belirlendi. Bu sonuçlar doğrultusunda, hemşirelerin hizmet içi eğitimlerle; ağrı, ağrı kontrolü ve
ağrılı hastanın bakımı konusunda bilgilendirilmeleri, özellikle bu
eğitimlerde hemşirelerin bağımsız olarak uygulayabilecekleri ilaç
dışı yöntemlere ağırlık verilmesi ve hastanelerde ağrı tanılaması ve
ağrılı hastaya hemşirelik yaklaşımlarına ilişkin standart formların
kullanımının yaygınlaştırılması önerilebilir.
Abstract: A descriptive study was carried out postoperative
pain and to determine patients’ opinions with respect to nursing
approaches with respect to their postoperative pain. 107 patients
hospitalized on the surgery wards of a university hospital in İzmir
constitute the samples of this survey. Data of the survey was collected using the questionnaire for pain according to the literature
as well as the personal information form. Frequency distribution
of the SPSS package program and the chi-square importance test
were applied for data assessment and analysis. It was found out
that mean age of the patients was 49.1, 55.1% was female, 35.5%
had primary school degree and 57% had a prior surgery experience. It was found that 63.6% of patients experienced pain while
getting out of bed and 53.3% while coughing. 78.3% of patients
reported difficulty in mobilization, 48.6% difficulty in coughing
and 17.8% difficulty in sleeping because of postoperative pain. It
is determined that most of the nurses gave analgesics to patients
who had pain. 80.4% of patients were satisfied with the postoperative pain management that were administered by nurses for
pain relief. According to these results, nurses must be informed
with in-service training about pain, pain control and the care of
the patients with pain. Especially, in this training, nurses must be
focused on non-drug methods. In the hospitals, the development of
standard forms related to pain assessment and nursing approaches
to the painful patient must be promoted.
Anahtar Kelimeler: Cerrahi, Ağrı, Hasta, Hemşire
Key Words: Surgery, Pain, Patient, Nurse
Doi: 10.17371/UHD.2014210141
(1) Sorumlu Yazar: Esma ÖZŞAKER, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği AD.,
İzmir / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.04.2014 Düzeltme Tarihi:20.08.2014 Kabul
Tarihi/ Accepted: 01.12.2014 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application)
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None Etik Kurul Raporu Yok - No Ethics Committee”
12
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
miştirEKONOMETRİK
(Mackintosh,AÇIDAN
2007:49-55).
İNCELENMESİ
Analjezikler
ameliyat sonrası ağrının yönetiminde vazgeçilmez
Ağrı, çeşitli nedenlerle, vücudun farklı
MuratbölgeKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
olmakla birlikte her zaman hastanın ağrısının
lerinde hissedilen duygu ve duyuların
yanı
sıra
Güven
Grup
yeterli düzeyde hafiflemesini sağlamayabilir.
davranışsal tepkilerden oluşan,1Kilis
değişken
7 Aralık özelÜniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
Ayrıca, analjeziklerin istenmeyen bazı yan etliğe sahip, bireyi ağrıyı azaltan veya yok eden
vardır.
Bu nedenle
hemşirelerin
hastaların
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikileri
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
uygulamalar yapmaya
ve bu konuda yardım
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ameliyat sonrası yaşadığı ağrıyı hafifletmek için
Farklı analiz
tekniklerivekullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
almaya yöneltenşeklindedir.
bir durumdur
(Eti Aslan
yöntemlere
ek olarak farmakolojik
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakfarmakolojik
hale getirilmiştir.
Badır, 2005:44-51).
algısı,tüketim
bireyin
çevresi,
SanayiAğrı
ve konutlarda
aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
olmayan yöntemleri yapmasının farmakolojik
yönünde
hareket
olup, yapılan
cinsiyeti, kültürü,
eğitimi
ve edilmiş
deneyimleri
gibiistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
elektrik ve
doğalgaz bildirilmektedir
yöntemlerin
etkinliğini
arttırdığı
fiyatlarının
genel seviyesinde
pek çok emosyonel
ve davranışsal
faktörden
(Ettrich
et gelmektedir.
al., 2007:544-551).
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana
etkilenen, bireyden bireye değişen, subjektif
ve tanılaması zor olan karmaşık bir durumdur
Ağrının ölçümü ve değerlendirilmesi, ağrılı has(Richards and Hubbert, 2007:17-24). Uluslatanın tanı ve tedavisinde önemli bir basamaktır.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
ANDsadece
NATURAL
GAS PRICES
rarası Ağrı Araştırmaları
Derneği Taksonomi
Ağrının
şiddeti
değil tüm özellikleri deACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Komitesi ağrıyı “Vücudun belli bir bölgesin- HOUSESğerlendirilmelidir. Ağrının süresi, lokalizasyonu,
den kaynaklanan,
doku harabiyetine bağlı olan
somatosensöriyal özellikleri ve eşlik eden emosAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in industry
and de
houses
is statistically
veya olmayan, kişinin geçmişteki deneyimyonel
belirtileri
dikkate
alınmalıdır (Varlı vd.,
techniques
for analysis.
Moreover, tests
were applied and the research was
leriyle de ilişkili,
hoş olmayan
emosyonel
bir of hypothesis
2005:111-128).
duyum, davranış şeklidir.” biçiminde tanımlaDünyada her yıl milyonlarca insana, cerrahi girişim
maktadır (White and Duncan, 2002:281-305).
uygulanmakta ve değişik derecelerde ameliyat
Cerrahi girişimler önemli bir ağrı nedenidir. Bu sonrası (postoperatif) dönemde ağrı çekmektenedenle ağrı, postoperatif dönemde hastaların en dirler. Son 20 yılda; kronik ağrı ve tedavisi ile
sık yaşadığı problemlerden biridir (Eti Aslan ve ilgili büyük aşamalar kaydedilmesine rağmen,
Badır, 2005:44-51). Ameliyat sonrası insizyonel postoperatif ağrı halen çözümlenememiş bir
ağrı, cerrahi travma sonucu nösiseptörlerin uyarıl- sorun olmaya devam etmektedir (Büyükyılmaz
ması ile başlayan ve genellikle birkaç gün içinde ve Aştı, 2009:84-93).
azalması gereken akut ağrıdır (Pogatzki-Zahn et
Ağrı kontrolünde hemşirenin rolünü diğer ekip
al., 2007:3-13; Yılmaz ve Gürler, 2011:71-79).
üyelerinden ayıran ve önemli kılan temel noktaYapılan çalışmalarda ameliyat sonrası ağrıyı lar; hemşirenin hasta ile diğer ekip üyelerinden
hafifletmek amacıyla genellikle farmakolojik daha uzun süre birlikte olması nedeniyle hastanın
(analjezik) yöntemlerin etkinliği değerlendiril- önceki ağrı deneyimleri ve başetme yöntemlerini
13
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
öğrenmesi ve gerektiğinde
bunlardan
yararlanması,
İkincisi,
hastalığa bağlı
olmaksızın ağrı tek başına
İNCELENMESİ
iyileşmeyi yavaşlatarak yaşam kalitesi ve memağrı ile başa çıkma stratejilerini hastaya öğretmesi,
nuniyet düzeyinin azalmasına neden olmaktadır.
planlanan analjezik tedavisini uygulaması, sonuçGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Bu nedenle ameliyat sonrası yaşanan ağrının
larını izlemesi ve empatik yaklaşımı sağlamasıdır
1
etkin olarak rahatlatılması önemli ve gereklidir.
(Eti Aslan ve Badır, 2005:44-51; Demir Dikmen
vd., 2012:162-172).
Bu çalışmanın amacı ameliyat sonrası ağrı ve
kontrolüne
yönelik
hemşirelik
şeklindedir.
Farklı analiz
kullanılarakağrı
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli yaklaşımlarına
Postoperatif ağrının
azaltılması
ya teknikleri
da ortadan
ilişkin hastaların görüşlerinin incelenmesidir.
kaldırılması içinSanayi
analjezik
uygulanmasının
yanı
ve konutlarda
tüketim aralıklarına
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılanbeistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
sıra hastanın ağrı
ve anksiyete
seviyesinin
GEREÇ
YÖNTEM
aralığı VE
arttıkça,
fiyatlarının genel seviyesinde
düşüş gözlendiği
lirlenmesi, nonfarmakolojik
girişimlere
karar sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Araştırma,
İzmir ilinde bir üniversite hastanesin
verilmesi ve uygulanması, hastanın tepkilerinin
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,de
Sanayi,
Fiyat
15 Konut,
ŞubatAnova,
2013TUİK,
– 15
Mayıs 2013 tarihleri
ve uygulamalarının etkinliğinin değerlendirilmesi
arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini, araştırde önemli bir yere sahiptir ve bu uygulamalar
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
manınAND
yapıldığı
hastanenin
cerrahi servislerinde
hemşirelerin de aktif
rol üstlendiği
girişimlerdir
yatan hastalar oluşturdu. Bu hastalardan cerrahi
HOUSES
(Richards and Hubbert, 2007:17-24).
girişim geçiren ve ameliyat sonrası 3-4. günde
Abstract:
In
this study
prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Ağrının kişiye özgü
bir
bulgu
olması
nedeniyle
olanin ve
araştırmaya
industry
and houses katılmayı
is statistically kabul eden 107
analyzed.
ANOVA iyi
model
applied
study prepared with the use of different
hastayı tüm yönleri
ile tanıma,
birwas
öykü
almato the hasta
araştırmanın
örneklemini
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were
applied and the
research was oluşturdu.
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas prices
ve iyi bir gözlem ağrı tanılamasının temelini
Araştırmada veri toplama aracı olarak 28 sorudan
oluşturmaktadır. Ancak ağrının var olması ya da
ve iki bölümden oluşan anket formu kullanıldı.
olmaması değerlendirme için yeterli kabul edilBirinci bölümde; yaş, cinsiyet, eğitim durumu,
memeli, sonrasında ağrının şiddeti, tipi, özelliği,
ameliyat deneyimi gibi hastaların sosyo-demografik
yeri, zamanla ilişkisi, ağrıyı azaltan ve artıran
özellikleri ile ameliyat sonrası ağrı yaşamalarına
faktörler gibi özellikler mutlaka incelenmelidir.
neden olan durumlar, yaşadıkları ağrı sırasında
İyi bir tanılamanın ardından tedavinin etkinliği,
yapmakta zorlandığı aktiviteler, hemşirelerin
yan etkilerin varlığı ve ek tedavi yöntemlerinin
hastaların ameliyat sonrası yaşadıkları ağrıya
belirlenmesi için hastanın ağrısı düzenli aralıklarla
nasıl yaklaştıkları ve bu yaklaşımdan hastaların
değerlendirilmelidir (Aslan, 2006;159-190).
memnuniyet düzeylerini değerlendiren sorular yer
Ağrı yönetimi ile ilgili hastaların görüşlerini alalmaktadır. İkinci bölümde ise; hastaların ameliyat
manın iki önemli nedeni vardır. Birincisi, bireyin
sonrası yaşadıkları ağrıya yönelik hemşirelerin veri
ağrısını hafifletmek için etkili bir uygulama yaptoplama, ağrıyı rahatlatmaya yönelik yaptıkları
madan acı çekmesine izin vermek etik değildir.
girişimler ve ağrının rahatlamasını değerlendirip
14
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
değerlendirmediklerine
ilişkin VE
hemşirelik
yakla%33.6’sının
(n=36) 40-59
ve 60 üzeri yaş aralığında
İNCELENMESİ
şımlarını değerlendiren sorular yer almaktadır.
olduğu, %55.1’inin (n=59) kadın, %35.5’inin
(n=38) ilköğretim mezunu, %35.5’inin (n=38)
Veriler, araştırmanın yapılacağı kurumdan
yazılı
Güven Grup
ev hanımı, %79.4’ünün (n=85) evli, %74’ünün
izin alındıktan sonra toplanmaya1Kilis
başlandı.
7 AralıkAraştırÜniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
(n=76) ekonomik durumunun orta düzeyde
maya katılmayı kabul eden hastalara araştırmanın
olduğu,%38.3’ünün (n=41) ilçede oturduğu
: 2012-2014
amacı açıklandı.Özet
Sözel
izin alındıktan
sonra TUİK
anketverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
istatistiksel olarak analiz edilmesi
saptandı.
uygulandı. Veriler
hastalarFarklı
ile yüz
yüze
görüşme
şeklindedir.
analiz
teknikleri
yöntemi ile hastane
ortamında toplandı. Her bir
Hastaların, %82.2’sinin (n=88) açık ameliyat
yönünde
hareket
edilmiş15
olup,
yapılansüristatistik bulgulara
Elde planlı ameliyat
hasta ile görüşme
süresi
yaklaşık
dakika
olduğu,göre
%87.9’unun
(n=94)
dü. Veriler, bilgisayar
programına kodlandıktan
olduğu, %54.2’sinin (n=58) ameliyatının 1-3.
aralığı Kw
cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
sonra; sayı ve yüzde
oranlarında
değerlendirildi;
gününde
olduğu,
hastaların %57’sinin (n=62) daha
Anahtarolarak
Kelimeler
Tüketim,önce
Sanayi,ameliyat
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
verilerin istatistiksel
analizinde
ki-kare
deneyimi
olduğu ve %59.8’inin
testi kullanıldı.
(n=64) genel cerrahi kliniğinde tedavi gördükleri
belirlendi.
BULGULAR ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Hastaların günlük yaşantıda ağrı deneyimleri ve
Araştırma kapsamına alınan hastaların yaş ortalayaşayınca
yaptıkları
uygulamaların dağılımı
Abstract: In this study prepared by using data ofağrı
TSI belonging
to the
years of 2012-2014,
masının 49.1±16.31
olduğu (min=19, max=83),
in
industry
and
houses
is
statistically
Tablo 1’de verilmiştir.
made
more comprehensive.
The Günlük
purpose wasYaşantıda
to determine electricity
and natural gas prices
Tablo
1. Hastaların
Ağrı Deneyimleri
ve
Yaptıkları Uygulamaların Dağılımı
Günlük Yaşantıda Sık Ağrı Yaşama Durumu
* Günlük Yaşantıda Ağrı Olduğunda Yapılan
Uygulamalar
Sayı
Yüzde
Evet
43
40.2
Hayır
64
59.8
Ağrı kesici alırım
93
86.9
Uyurum
31
29
Müzik dinlerim
2
1.9
Sıcak uygulama yaparım
11
10.3
Soğuk uygulama yaparm
5
4.7
Ağrıyan yere masaj yaparım
27
25.2
Diğer
4
3.7
* İşaretli sorularda birden fazla şık işaretlenmiştir.
15
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
Tablo 1 incelendiğinde
hastaların VE
%59.8’inin
(n=64)
%87.9’unun
(n=94) AÇIDAN
hemşirelerin iletişiminden
İNCELENMESİ
günlük yaşantılarında çok sık ağrı yaşamadıkları,
memnun olduğu, %48.6’sının (n=52) ağrıya
ağrıları olunca %86.9’unun (n=93) ağrı kesici
yönelik yapılan hemşirelik bakımından orta deGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
aldığı, %29’unun (n=31) uyuduğu, %1.9’unun
recede memnun olduğu ve %87.9’unun (n=94)
1
(n=2) müzik dinlediği görülmektedir (Tablo 1).
ameliyat sonrası ağrının hafifletilmesine yönelik
hemşireden beklentisinin olmadığı belirlendi.
Özet : Sonrası
2012-2014 Yaşadıkları
Hastaların Ameliyat
Ağrıya
Yönelik Bulguların
Dağılımı
Tablo
2’deteknikleri
verilmiştir.
şekline modeli
göre ameliyat sonrası
şeklindedir.
Farklı
analiz
kullanılarakHastaların
hazırlanan ameliyat
çalışmada ANOVA
ağrı beklentileri değerlendirildiğinde acil ameliyat
Sanayitürüne
ve konutlarda
aralıklarına
Hastaların ameliyat
göre tüketim
ameliyat
sonrası
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre%53.8’nin
Eldesonrası yaşadığı
olanların
ameliyat
yaşadıkları ağrı şiddetleri
değerlendirildiğinde
açıkiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen bulgular
sonucunda; sanayi sektörü
ağrı şiddetinin ameliyat öncesi beklediği şiddette
ameliyat olanların
%59.1’inin, kapalı ameliyat
meydana
gelmektedir.
olduğu;
planlı
ameliyat olanları %57’sinin ameliyat
olanların ise %47.4’nün orta şiddetli ağrı yaşadığı
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,sonrası
Sanayi, Konut,
Anova,ağrı
TUİK,
Fiyat
yaşadığı
şiddetinin
ameliyat öncesi
belirlendi. Gruplar arasında yapılan istatistiksel
beklediği şiddette olduğu belirlendi. Gruplar
değerlendirmede anlamlı fark olduğu, açık amearasında
AND yapılan
NATURAListatistiksel
GAS PRICES değerlendirmede
liyat olanların kapalı
ameliyat TO
olanlara
göre ortaRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
CONSUMPTION
ameliyat şekline göre hastaların ameliyat sonrası
HOUSES
şiddetli ağrı yaşama durumlarının daha yüksek
yaşadığı ağrı şiddetinin ameliyat öncesi beklediği
olduğu saptandıAbstract:
(X2=16.163,
p=0.003
<0.05).
In this study
prepared
şiddette olma durumu bakımından bakımından
analyzed.
ANOVA
model was Bakımıapplied to the anlamlı
study prepared
the use of belirlendi
different
farkwitholmadığı
(X2=0.102,
Hastaların Ağrıya
Yönelik
Hemşirelik
made more
comprehensive. The
electricity and natural gas prices
p=0.950>0.05).
na İlişkin Görüşleri
incelendiğinde;
hastaların
16
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
Tablo 2. Hastaların
Ameliyat
Sonrası FİYATLARININ
Yaşadıkları Ağrıya
YönelikAÇIDAN
Bulguların Dağılımı
İNCELENMESİ
Ameliyat sonrası ağrı yaşama durumu
1
Ağrı yaşayan
Ağrı yaşamayan
*Ağrının yeri
Sayı
(n)
Yüzde
(%)
103
96.3
4
3.7
kullanılarak
hazırlanan bu çalışma, sanayi97
Ameliyat
yerimde
Drenlerimin
olduğu
yerde ANOVA modeli19
hazırlanan
çalışmada
Sırtımda
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre
elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi12
bulgulara her
göreyerinde
de sonuca gidilmiştir. Elde8
Vücudumun
sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim1
Diğer
90.7
17.8
11.2
7.5
0.9
Ağrı yok
4
3.7
Hafif
10
9.3
Orta şiddetli
61
57
30
28.03
2
1.9
Ameliyat sonrası
hastanın
beklediği
Evetof TSI belonging to the years of 2012-2014,61
Abstract:
In thisağrısının
study prepared
by using data
şiddette olma durumu
dahaprepared
az şiddetliydi
analyzed. ANOVA model was applied toHayır,
the study
with the use of different17
57
Ağrının şiddeti
Çok şiddetli
IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Dayanılmaz
Hayır,
daha şiddetliydi
made more comprehensive. The purpose was
to determine
electricity and natural gas prices29
Ameliyattan sonra hissedilen ağrının şiddetinde
zamanla bir değişiklik olma durumu
Ağrının süresi
*En sık hangi durumlarda ağrı yaşandığı
Yaşanılan
durumu
ağrının
aktivitelerini
kısıtlama
15.9
27.1
Artma oldu
5
4.7
Azalma oldu
96
89.7
Olmadı
6
5.6
Sürekli
17
15.9
Aralıklı
90
84.1
Pansuman sırasında
27
25.2
Yataktan kalkarken
68
63.6
Yürürken
38
35.5
Öksürürken
57
53.3
Diğer
5
4.7
Evet
92
86
Hayır
15
14
17
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
İNCELENMESİ
Sayı
(n)
Yüzde
(%)
Derin nefes alma
17
15.9
Öksürme
52
48.6
Hareket etme
75
70.1
1
*Kısıtlanan aktiviteleri
Uyumakullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi19
Yemek hazırlanan
yeme
çalışmada ANOVA modeli13
Kısıtlanan aktivite olmadı
3
Diğerbulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Eldeedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Ağrı
kesici varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
100
sonucuna
İstirahat
2.8
93.5
34.6
Egzersiz
6
5.6
Pozisyon değişikliği
21
19.6
8
7.5
5
4.7
Dikkati başka yöne çekme
HOUSES
Soğuk uygulama
* İşaretli
12.1
37
*Ağrıyı hafifleten uygulamalar
17.8
Diğer
Abstract: In this study prepared by using data
of TSI belonging to the years of 2012-2014,the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
sorularda
birden
şıkMoreover,
işaretlenmiştir.
techniques
for fazla
analysis.
tests of hypothesis were applied and the research was
Tablo 2 incelendiğinde hastaların %96.3’ünün
(n=103) ameliyat sonrası ağrı yaşadığı, %90.7’sinin (n=97) ağrı yerlerinin ameliyat yeri olduğu,
%57’sinin (n=61) ameliyat sonrası orta şiddetli ağrı
yaşadıkları, %57’sinin (n=61) ağrısının beklenilen
şiddette olduğu ve %89.7’sinin (n=96) ameliyattan bu yana ağrısında azalma olduğu belirlendi.
Hastaların %84.1’inin (n=90) ameliyattan sonra
aralıklı ağrı yaşadığı, %63.6’sı (n=68) ameliyattan
sonra en sık yataktan kalkarken; %53.3’ü (n=57)
öksürürken ağrı yaşadığı belirlendi. Hastaların
-
%86’sının (n=92) ağrı nedeniyle bazı aktivitelerinin kısıtlandığı, %48.6’sının (n=52) öksürme,
%70.1’inin (n=75) hareket etme aktivitelerinin
kısıtlandığı saptandı. Hastaların %93.5’inin
(n=100) ağrı kesicilerle, %34.6’sının (n=37)
istirahatla ameliyat sonrası ağrılarının hafiflediği
görülmektedir (Tablo 2).
Ameliyat sonrası ağrıya yönelik yapılan uygulamalara ilişkin hasta görüşlerinin dağılımı Tablo
3’te verilmiştir.
18
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Tablo 3. Ameliyat
Sonrası
Ağrıya FİYATLARININ
Yönelik Yapılan
Uygulamalara
İlişkin Hasta
İNCELENMESİ
Görüşlerinin
Dağılımı
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
AĞRIYA YÖNELİK UYGULAMALAR
EVET
1
HAYIR
A.AĞRIYA İLİŞKİN VERİ TOPLAMA
Sayı
Yüzde
Sayı
(n) bu çalışma,
(%) sanayi (n)
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan
1.Ağrım olduğunu
hemşireye rahatlıkla iletebildim.
102
95.3
5
2.Ameliyattan sonra
hemşireAyrıca
ben söylemeden
ağrım olup
66 hale getirilmiştir.
61.7
uygulanmıştır.
hipotez testlerisık
uygulanarak
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
olmadığını sordu.
3.Hemşire ağrıyla ilgili ayrıntılı bilgi aldı.
53
49.5
4.Hemşire ağrının
şiddetini
ölçen
bir form
kullandı.
31.8tüketim
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
gözlendiği sonucuna varılmaktadır.34
Sonuç olarak
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
5.Hemşire ağrıyan bölgeyi bakarak inceledi.
41
38.3
Yüzde
(%)
4.7
41
38.3
54
50.5
73
68.2
66
61.7
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova,
Fiyat
6.Hemşire ağrıyan
bölgeyi
dokunarak
inceledi.
19 TUİK, 17.8
88
82.2
7.Hemşire normal yaşantımda ağrıyla nasıl baş ettiğimi sordu.
96
89.7
11
10.3
B. AĞRIYI RAHATLATMAYA
YÖNELİK HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
TO CONSUMPTION
RANGES
INDUSTRY
AND
1.Hemşire ameliyatACCORDING
öncesi dönemde
bana ameliyattan
sonra IN TERMS OF 55
51.4
HOUSES
(öksürürken, soluk alıp verirken, ayağa kalkarken v.b) ağrımın
olacağı konusunda bilgi verdi.
52
48.6
2.Hemşire ameliyat
öncesi dönemde
ameliyattan
sonra
47.7
the consumption
of electricity
and natural
gasağrımın
used in nasıl
industry and 51
houses is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
giderileceği konusunda bilgi verdi.
56
52.3
3.Hemşire ağrımmade
olduğunu
ifade ettiğimde
ilgilendi.
more comprehensive.
The benimle
purpose was
to determine electricity 93
and natural 86.9
gas prices
14
13.1
4.Hemşire ağrıya neden olan hareketler sırasında (öksürme, ayağa
kalkma, yürüme, soluk alma) ne yapılması gerektiğini söyledi/
gösterdi.
57
53.3
50
46.7
5.Hemşire ağrıyı azaltacak uygun bir pozisyon alma konusunda bana
yardım etti.
48
44.9
59
55.1
6.Hemşire ağrıyı rahatlatmak için sıcak, soğuk uygulama yaptı.
18
16.8
89
83.2
7.Hemşire ağrıyı rahatlatmak için masaj yaptı.
12
11.2
95
88.8
8.Hemşire ağrıyı rahatlatmak için kol, bacak, yürüme vb. gibi
egzersizler yaptırdı.
37
34.6
70
65.4
9.Hemşire ağrıyı rahatlatmak için müzik dinletti.
12
11.2
95
88.8
10. Hemşire ağrıyı rahatlatmak için Ağrı kesici ilaç uyguladı.
98
91.6
9
8.4
1.Hemşire ağrımın azalma ve rahatlama durumunu izledi/kontrol etti.
85
79.4
22
20.6
2.Ameliyat sonrası yaşadığım ağrıya yönelik yapılan uygulamadan
memnun oldum.
86
80.4
21
19.6
C.AĞRININ RAHATLAMASINI DEĞERLENDİRME
19
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Tablo 3 incelendiğinde,
hastaların
%95.3’ü
çalışmada
da bu bilgiye
paralel nitelikte bireyİNCELENMESİ
(n=102) ağrısını hemşireye rahatlıkla iletebildilerin ameliyat sonrası yaşadıkları ağrı nedeniyle,
ğini, %68.2’si hemşirenin ağrıyı ölçen bir form
%70.1’inin hareket etme, %48.6’sının öksürme
kullanmadığını, %89.7’si (n=96) hemşirenin norve %17.8’inin uyumada zorlandığı belirlendi.
1
mal hayatta ağrıyla nasıl baş ettiğini sormadığını
Yılmaz ve Gürler (2011:71-79)’in çalışmasında
ifade ettiği görülmektedir.
Hastaların %51.4’ü
da hastaların %96.4’ünün öksürme, %78.3’ünün
ve konutlarda
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
olarak analiz edilmesi
hemşirenin ameliyat
öncesikullanılan
dönemde
kendisine
hareketistatistiksel
etme, %53.6’sının
uyuma ve %46.7’sinin
ameliyattan sonra
(öksürürken,
soluktestleri
alıpuygulanarak
vesoluk
almada
zorlandığı
bulunmuştur.
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
araştırma
daha kapsamlı
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
rirken, ayağa kalkarken v.b) ağrısının olacağı
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
Çalışmamızda
hastaların
%86.9’unun
normal yakonusunda bilgiedilen
verdiğini,
%86.9’unun
bulgular sonucunda;
sanayi(n=93)
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
şantılarında yaşadıkları ağrıyı kontrol altına almak
ağrısını ifade ettiğinde
hemşirelerin kendileriyle
gelmektedir.
içinmeydana
ağrı kesici
ilaç kullandıkları saptanmıştır. Ağrı
ilgilendiğini, %91.6’sı (n=98) hemşirenin ağrıyı
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,konusunda
Sanayi, Konut,yapılan
Anova, TUİK,
Fiyat
çalışmalarda
da bireylerin ağrı
hafifletmek için ağrı kesici uyguladığını ifade
yaşadıklarında ilk önce kolay uygulanabilir ve
ettiği belirlendi. Hastaların %79.4’ü (n=85)
etkisinin
olması
ağrı kesici ilaç
AND hızlı
NATURAL
GASnedeniyle
PRICES
hemşirenin ağrısının
azalma durumunu
izlediği/RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
almayı tercih ettikleri belirlenmiştir (Önder vd.,
HOUSES
kontrol ettiği ve hastaların %80.4’ünün (n=86)
2002:16-18). Fakat ağrı kesici ilaçların bilinçsiz
ameliyat sonrasıAbstract:
yaşananIn ağrıya
yapılan
this studyyönelik
prepared by
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
kullanımı yan etki, tolerans ve bağımlılık gelişimi
the consumption of memnun
electricity and
natural gas used in industry and houses is statistically
hemşirelik uygulamalarından
olduğu
analyzed. ANOVA model was applied to the gibi
study istenmeyen
prepared with the
use of different
sonuçlara
neden olabilir ve bu
for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
belirlendi (Tablotechniques
3).
and natural gas
prices
nedenleelectricity
ağrı kontrolünde
öncelikle
farmakolojik
TARTIŞMA
olmayan yöntemlerin tercih edilmesi önerilmektedir (Gündoğan Akdağ, 2008).
Ameliyat sonrası ağrının değerlendirilmesi ve
yönetimi cerrahi hemşirelik uygulamasının
Bilindiği gibi ağrı yönetim sürecinde ağrının kişiye
vazgeçilmez bir parçasıdır (Yılmaz ve Gürler,
özgü yani öznel bir semptom olması nedeniyle
2011:71-79). Literatürde, ameliyat sonrası ağrıhastanın tüm yönleri ile tanınması önemlidir (Eti
nın giderilmesi ile ilgili uygulamaların istenilen
Aslan, 2002:9-16). Dihle ve arkadaşları (2006:469düzeyin altında olduğu, ameliyat sonrası ağrısı
479), etkili ağrı yönetiminde en önemli engelin
yeterli olarak hafifletilmeyen hastaların haresistematik olarak veri toplama ve değerlendirme
ket etme, etkin soluk alıp verme ve öksürme
yapılmaması olduğunu vurgulamıştır. Literatürde,
aktivitelerini yapamadığı bu nedenle ameliyat
ağrı değerlendirmesinde en güvenilir kaynak ağrıyı
sonrası komplikasyon gelişme riskinin yüksek
yaşayan bireyin ifadesi olmasına karşın, hekim
olduğu vurgulanmaktadır (Yılmaz ve Gürler,
ve hemşirelerin hastalara ağrıları hakkında soru
2011:71-79; Wang and Keck, 2004:59-65). Bu
sormadıkları ve ağrı bildiriminde sıklıkla kendi
20
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
klinik yargılarını kullandıklarına
dair kanıtlar
Çalışmamızda
hastaların
%47.7’sine ameliyat
İNCELENMESİ
bulunduğu belirtilmektedir (Demir Dikmen vd.,
öncesi dönemde ameliyattan sonra ağrımın nasıl
2012:162-172). Etkin ağrı yönetimi için ağrının
giderileceği konusunda bilgi verildiği belirlenGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
bir ölçek kullanılarak değerlendirilmesi gerektiği
miştir. Literatürde de, ameliyat öncesi dönemde
1
belirtilmektedir (Eti aslan, 2002:9-16). Ayrıca
hastaya bilgi vermenin ağrı ve anksiyete duzeyini
ağrıya yönelik yapılan
girişimin etkili olup olmaazaltacağı, normal yaşantısına daha kısa surede
ve konutlarda
istatistiksel
olarak olacağı
analiz edilmesi
dığının kontrol edilmesi
gerekmektedir
(Yılmaz
dönmesine
yardımcı
belirtilmektedir (Roth
ve Gürler, 2011:71-79;
Prowse,
Bu
etaraştırma
al., 2005:75-83).
uygulanmıştır.
Ayrıca2007:84-97).
hipotez testleri uygulanarak
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
konuda yapılan çalışmalarda da benzer şekilde
göreVE
de sonuca
gidilmiştir. Elde
SONUÇ
ÖNERİLER
hemşirelerin ağrı
şiddetini
belirlemek
için
ağrıiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi
sektörü
ölçeği kullanmadıkları
belirlenmiştir (Yılmaz
Sonuç olarak, bu çalışmadan elde edilen bulguaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
ve Gürler, 2011:71-79). Benzer şekilde bizim
lara göre hemşirelerin hastalara ameliyat sonrası
çalışmamızda da hemşirelerin %54’ünün ağrı
yaşayacakları ağrı ve ağrı yönetimine yönelik
ile ilgili ayrıntılı bilgi almadığı, %68.2’sinin ağrı
yarıdan fazlasının bilgi vermedikleri, ameliyat
şiddetini ölçen bir ACCORDING
form kullanmadığı
belirlendi.RANGES
sonrası
ağrının
hafifletilmesi
TO CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND için ağrı kesici ilaç
HOUSES
Bu sonucun, hemşirelerin ağrı ölçme araçları ile
uyguladıkları, farmakolojik olmayan yöntemleri
ilişkili yeterli bilgiye
sahip
olmamalarından,
hastaların
ise hemşirelerin ağrı
Abstract:
In this
study prepared by ölçek
using data ofkullanmadıkları,
TSI belonging to the years
of 2012-2014,
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and
houses
is
statistically
kullanmanın gerekli
olduğuna inanmamalarınkesici uygulamasından memnun oldukları beliranalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
techniques
for analysis. kaynaklandığı
Moreover, tests of hypothesis
and the
research was
dan ya da iş yükü
fazlalığından
lendi.were
Buapplied
sonuçlar
doğrultusunda;
• Ağrılı hastanın bakımında hemşirenin sorumBu çalışmada, hastaların ameliyat sonrası yaşadıkluluğunun büyük olması nedeniyle ameliyat
ları ağrıya yönelik hemşirelerin yalnızca analjezik
sonrası ağrının değerlendirilmesi ve yönetimi
ilaç yaptığı ve analjezik ilaç uygulamasından
konusundaki bilgi eksikliklerini gidermek
sonra hastanın ağrısının azalıp azalmadığını
için hemşirelerin hizmet içi eğitimlerle; ağrı,
kontrol ettikleri ancak, farmakolojik olmayan ağrı
ağrı kontrolü ve ağrılı hastalara hemşirelik
giderme yöntemlerini uygulamadıkları bulundu.
yaklaşımları konularında bilgilendirilmeleri,
Ağrının tanımlanmasında en önemli bulgulardan
• Hemşirelik eğitimlerinde ağrı konusu anlatıbiri ağrıyı nasıl algıladığı ve ağrı beklentisinin
lırken özellikle hemşirelerin bağımsız olarak
ne olduğudur. Bizim çalışmamızda, hastaların
uygulayabilecekleri ilaç dışı yöntemlere ağırlık
%57’sinin ameliyattan sonra beklediği şiddete
verilmesi,
ağrı yaşadığı belirlenmiştir.
21
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
ETİ ASLAN,
F., (2002).
“Ağrı Değerlendirme
• Hastanelerde ağrıELEKTİRİK
tanılamasıVEveDOĞALGAZ
ağrılı hastaya
İNCELENMESİ
Yöntemleri” Cumhuriyet Üniversitesi Hemhemşirelik yaklaşımlarına ilişkin standart
şirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (9-16)
formların kullanımının yaygınlaştırılması,
1
ETİ ASLAN
F., & BADIR A, (2005). “Ağrı
• Başarılı bir ağrı kontrolü için
hastaların
bek- Elektrik-Enerji
Kilis
7 Aralık Üniversitesi,
Bölümü
Kontrol Gerçeği: Hemşirelerin Ağrının
lentilerinin saptanması ve bakımın beklentiler
Özet
: 2012-2014 Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma, sanayive Geçirilmesine
Doğası,
Değerlendirilmesi
doğrultusunda
yürütülmesi
önerilmektedir.
İlişkinçalışmada
Bilgi veANOVA
İnançları”
modeliAğrı, 17 (44-51)
KAYNAKLARuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ve doğalgazU.,
fiyatlarının
tespit edilmesi
ETTRICH,
SEIFERT,
J., SCHARNAGEL,
yönündePostoperatif
hareket edilmiş ağrı.
olup, In:
yapılan
ASLAN, E.F., (2006).
Aslan
&arttıkça,
GUNTHER,
(2007). “A Multiedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim R.,
aralığı
elektrik veK.P.,
doğalgaz
E.F. (ed) Ağrı
Doğası
ve
Kontrolü,
1.
Baskı,
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunamodal
varılmaktadır.
olarak tüketim Postoperative
and Sonuç
Multidisciplinary
aralığı Kw
cinsindenLtd.
yükseldikçe,
Mart Matbaacılık
Sanatları
Şti., İstanbul,
Pain Management Concept” Orthopade, 36
ss. 159-190Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
(544-551)
ASLAN, F.E., & BADIR, A., (2005). “Ağrı KontGÜNDOĞAN
AKDAĞ,
R., (2008). Hemşirelerin
AND NATURAL
GAS PRICES
rol Gerçeği: Hemşirelerin
Ağrının
Doğası,RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING TO
CONSUMPTION
Ağrı Yönetimi ile İlgili Tutum ve Klinik KaHOUSES
Değerlendirilmesi ve Geçirilmesine İlişkin
rar Verme Durumlarının Değerlendirilmesi,
Bilgi ve İnançları”
17 (44–51)
Abstract: Ağrı,
In this study
prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi,
analyzed.
model
was applied
prepared with the use of different
BÜYÜKYILMAZ,
F., &ANOVA
AŞTI, T.,
(2009).
“Ame-to the study Gaziantep
made
more comprehensive.
TheBakımı”
purpose was to determine electricity and natural gas prices
liyat Sonrası
Ağrıda
Hemşirelik
MACKINTOSH, C., (2007). “Assessment and
Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
Management of Patients with Post-operative
Dergisi, 12 (84-93)
Pain” Nurs Stand, 22 (49-55)
DEMİR DİKMEN, Y., YILDIRIM USTA, Y.,
ÖNDER, E., KOÇİA, O., ÖZTÜRK, S., SABUNİNCE, Y., TÜRKEN GEL, K., & AKI
CU, Z., SOYUTEMİZ, Ö., & ALTINTAŞ,
KAYA, M., (2012). “Hemşirelerin Ağrı YöH., (2002). “Yunus Emre Sağlık Ocağı Bölnetimi İle İlgili Bilgi, Davranış ve Klinik
gesinde Yaşayan 18 Yaş ve üstü Bireylerin
Karar Verme Durumlarının Belirlenmesi”
Ağrı Kesici Kullanımı ve Bu Konudaki Bazı
Çağdaş Tıp Dergisi, 2 (162-172)
Bilgilerinin Saptanması” Hacettepe Toplum
Hekimliği Bülteni, 23 (16-18)
DIHLE, A., BJØLSETH, G., & HELSETH,
S., (2006). “The Gap Between Saying and
POGATZKI-ZAHN, E.M., ZAHN, P.K., &
Doing in Postoperative Pain Management”
BRENNAN, T.J., (2007). “Postoperative
J Clin Nurs, 15 (469-479)
22
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:02 K:04
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK of
VEBasic
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Pain-Clinical İmplications
Research”
VARLI,
K., ÇELİKER,
R., ÖZER, S., & ORER,
İNCELENMESİ
Best Pract Res Clin Anaesthesiol, 21 (3-13)
H., (2005). “Ağrıya Multidisipliner Yaklaşım”
Hacettepe Tıp Dergisi, 36 (111-128)
PROWSE, M., (2007). “Postoperative
in Finans Yönetmeni
Güven Pain
Grup A.Ş.
1 the Literature” J
Older People: A Review of
WANG, H.L.,
& KECK, J.F., (2004). “Foot and
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
Clin Nurs, 16 (84-97)
Hand Massage as an İntervention for PostoÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
çalışma,
sanayi Nurs, 5 (59-65)
perative
Pain” buPain
Manag
ve konutlarda
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
RICHARDS, J.,
& HUBBERT,
A.O., ile
(2007).
“Experiences
of ExpertAyrıca
Nurses
in testleri
Caring
for WHITE,
L.,kapsamlı
& DUNCAN,
G., (2002). Medical
uygulanmıştır.
hipotez
uygulanarak
araştırma daha
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
Patients with Postoperative Pain” Pain Manag
Surgical Nursing an İntegrated Approach.
Nurs, 8 (17-24)
Ed.
United
States:
Delmar, pp.281-305
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim2nd
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
aralığı KwJ.,
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
meydanaM.,
gelmektedir.
ROTH, W., KLING,
GOCKEL,
I., RUMEYILMAZ,
& GÜRLER, H., (2011). “Hastaların
Anahtar KelimelerM.H.,
: Elektrik,MEURER,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK,
Fiyat
LIN, A., HESSMANN,
Ameliyat
Sonrası
Yaşadıkları
Ağrıya Yönelik
A., GILLITZER, R., & JAGE, J., (2005).
Hemşirelik Yaklaşımları: Hasta Görüşleri”
“Dissatisfaction
with Postoperative
Ağrı,
(71-79)
ECONOMETRIC
ANALYSIS OFPain
ELECTRICITY
AND 23
NATURAL
GAS PRICES
Management-A Prospective Analysis of 1071
HOUSES
YAZAR NOTU: *Bu çalışma 8.Ulusal Türk Cerrahi
Patient” Acute Pain, 7 (75-83)
Ameliyathane
Kongresinde
Abstract: In this study prepared by using data of TSI ve
belonging
to the years ofHemşireliği
2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used in
industry
and
houses
is
statistically
sözel bildiri olarak sunulmuştur.
23
UHD
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN BAKIM ODAKLI HEMŞİRE-HASTA
ETKİLEŞİMİNE YÖNELİK TUTUM VE DAVRANIŞLARI1
NURSING STUDENTS ATTITUDES AND BEHAVIORS TOWARDS
CARING NURSE-PATIENT INTERACTION
Ayten ZAYBAK1, Elif GÜNAY İSMAİLOĞLU1, Elçin EFTELİ1
1
Öz: Amaç: Araştırma, öğrenci hemşirelerin bakım odaklı hemşirehasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarını değerlendirmek
amacıyla yapılan, tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Yöntem: Araştırma, 2012-2013 öğretim yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi’nde öğrenim gören ve araştırmaya katılmayı kabul eden
253 öğrenci ile yürütüldü. Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu” ve
“Bakım Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşimi Ölçeği” kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik
testi ve varyans analizi kullanıldı. Bulgular: Öğrenci hemşirelerin
bakım odaklı hemşire hasta etkileşimi ölçeği önemlilik, yeterlilik
ve uygulanabilirlik boyutu puan ortalaması sırasıyla 308.64±43.32,
272.60±43.86, 262.93±52.46’dır. Sosyo-demografik özelliklere
göre ölçek toplam puan ortalamaları incelendiğinde; öğrenci
hemşirelerin yaşları ile bakım odaklı hasta-hemşire etkileşimin
önemlilik ve yeterlilik boyutu arasında, negatif yönde ve çok zayıf
bir ilişki olduğu, cinsiyete göre önemlilik ve yeterlilik boyutu;
hemşirelik mesleğini seçme nedenine göre önemlilik boyutu;
hasta ile ilişkilerinde güçlük yaşama durumuna göre önemlilik,
yeterlilik ve uygulanabilirlik boyutu; sosyal ilişkilerinde güçlük
yaşama durumuna göre uygulanabilirlik boyutu toplam puan
ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlendi. Sonuç:
Öğrenci hemşirelerin bakım odaklı hemşire hasta etkileşimlerine
yönelik tutum ve davranışlarının olumlu yönde olduğu, cinsiyeti
kadın olan, hemşirelik mesleğini sevdiği için seçen, hasta ile
ilişkilerinde güçlük yaşamayan, sosyal ilişkilerinde kısmen güçlük yaşayanların bakım odaklı hemşire hasta etkileşimi tutum ve
davranışlarının daha olumlu olduğu bulunmuştur.
Abstract: Objective: The aim of this descriptive study was to
examine nursing students’ attitudes and behaviors towards caring
nurse-patient interaction. Methods: The study was carried out 253
students who studying at Ege University Faculty of Nursing in the
2012-2013 academic year and agreed to participate in the study.
Data were collected by using demographic data form and Caring
Nurse-Patient Interaction Scale. Analysis of data was done test of
Student t-test and ANOVA test. Results: The average total score
of importance, competence and feasibilty dimensions of caring
nurse patient interaction scale was 308.64±43.32, 272.60±43.86,
262.93±52.46. According to socio-demographic characteristics,
there was a negative weak relationship between ages of student
nurses and importance and competence dimensions of caring
nurse patient interaction scale. There was a significant differences
between gender and importance and competence dimensions;
reason for choosing the nursing and importance dimension, difficulty in dealing with patients and importance, competence and
feasibilty dimensions; difficulty in social relationships and feasibilty
dimension. Conclusion: Nursing students’ attitudes and behaviors
towards caring nurse-patient interaction was found to be positive.
Students who is female, choose the nursing profession for like,
have not difficulty in dealing with patients, have partly difficulty
in social relationships have more positive attitudes and behaviors
of caring nurse-patient interaction.
Key Words: Nurse-patient Interaction, Nursing Student, Patient,
Communication
Anahtar Kelimeler: Hemşire-Hasta Etkileşimi, Öğrenci Hemşire,
Hasta, İletişim
Doi: 10.17371/UHD.2014210144
(1) Sorumlu Yazar: Elif GÜNAY İSMAİLOĞLU, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Esasları AD.,
İzmir / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.09.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 05.12.2014
Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict
of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee”(Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Dekanlığı Bilimsel Etik Kurulu Sayı:2013/30 Tarih:22.03.2013)
24
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
EKONOMETRİK
etmektedir
(CossetteAÇIDAN
et al., 2005:673-86;
İNCELENMESİ
Babadağlı vd., 2006:52-69; Altıok vd., 2011:137-40).
Hemşirelik bir toplum hizmeti olarak
en eski Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
tarihlerden beri var olan, insanları sağlıklı
Yapılan
çalışmalar, hemşirelerin etkili kişilerarası
Güvenkılmak,
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
1
rahatlığını sağlamak, hastaya bakmak
ve hastaya
ilişkiler ve iletişim
Kilis 7 Aralık
Bölümü becerisi geliştirmesinin hastalar
güvende olduğu duygusunu sağlamak isteği ile üzerinde olumlu etkiler (hizmetten memnuniyetin
Özet
: 2012-2014
ortaya çıkan bir
yardım
mesleğidir
(Erdemir,
artması, hastalık ve tedaviye uyum, iyileşmeye
1998:56-63; Tutuk
vd., 2002:36-41).
Hemşirelik
artması)
yarattığını
şeklindedir.
kullanılarakmotivasyonun
hazırlanan çalışmada
ANOVA
modeli göstermektedir
mesleğinde yardım
etmede temel amaç, karşılıklı (Caris-Verhallen et al., 1997:915-33; Tutuk vd.,
edilmiş olup,
yapılan
göre deBabadağlı
sonuca gidilmiştir.
Elde
güvene dayalı biryönünde
iletişimhareket
ve etkileşim
içinde
hizmet
2002:36-41;
vd., 2006:52-69,
Mccance
verilen bireyi tanımak,
bakım
gereksinimlerini
et al., varılmaktadır.
2008:409-17).
nedenle,
fiyatlarının genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
SonuçBu
olarak
tüketim hastanın bakımı
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
tanımlamak ve sonuçta sorunları ile daha etkin ile yükümlü olan hemşirelik mesleği üyelerine,
Anahtar Kelimelerkarşılayabilir
Tüketim,iletişime
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
baş edebilir, gereksinimlerini
hale
uygun
çevrenin
oluşturulması ve hasta
gelmesini sağlamaktır (Tutuk vd., 2002:36-41). ile etkili iletişimin kurulmasında önemli sorumluECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY
NATURAL (Fleischer
GAS PRICESet al., 2009:339-53;
Hemşirenin yardım
etmede bu
amacı OF
bireye
luklarAND
düşmektedir
ulaştırabilmesinde en etkili yol hasta ile olan
Uyer, 2000:90-4; Babadağlı vd., 2006:52-69).
HOUSES
etkileşimidir (Üstün, 2005:88-94).
olarak ele alarak,
Abstract: In this study prepared by using data ofHemşirenin
TSI belonging tobireyi
the yearsbütüncül
of 2012-2014,
Hemşireler, tüm
hemşirelik
gerçekleştirmesi ve
analyzed.
ANOVA fonksiyonlarında
model was applied to the uygulamalarını
study prepared withbu
thedoğrultuda
use of different
hastayla etkileşim
halindedir (Babadağlı vd., olumlu hasta
bakım
sonuçlarını
electricity
and natural
gas priceselde etmesi, hasta
2006:54). Birçok hemşire kuramcı yaptıkları birey ile etkileşiminin yeterli olmasına bağlıdır
tanımlamalarda hemşireliği, kişilerarası bir etki- (Yalçın ve Aştı, 2011:54-9). Hemşirelikte hasta ile
leşim süreci olarak ifade etmişlerdir (Cossette et olan etkileşim sürecinin öğrenilmesi eğitim süreci
al., 2005:673-86; Ay vd., 2008:5-19; Atar ve Aştı, içinde gerçekleşir (Suikkale, 2001:42-6). Bu alanda
2012:129-39). Hemşire ve hasta arasındaki bu çalışan araştırmacılar hemşirelik eğitimi sırasında
etkileşimin odağı, hemşireliğin temelini oluşturan öğrencilerin iletişim becerilerinin geliştirilmesine
bakımdır (Potter ve Perry, 2005:107-12; Birol, öncelik verilmesi görüşünü desteklemektedirler
2007:21-8; Mccance et al., 2008:409-17). Wat- (Naish, 1996:27-30; Tutuk vd., 2002:36-41; Suson İnsan Bakım Teorisi’nde hemşireliği bakım ikkala and Leino-Kilpi 2005:344-54; Fleischer
verme felsefesi ve bilimi olarak tanımlamakta ve et al., 2009:339-53). Hemşirelik öğrencilerinin
hemşirelik bakımını; bedensel, akılsal, ruhsal ve eğitim sürecinde istendik tutum ve davranışları
sosyokültürel yollarla iki kişinin karşılıklı etkile- edinmesi ve mesleki gelişimin sağlanması açışimi ile bilimsel, etik, estetik, profesyonel olarak sından bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine
bireyselleşmiş kişilerarası bir süreç olarak ifade yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
25
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN durumunu içeren
önemlidir. Bu konuda
yapılan VE
çalışma
sonuçlaetkinliklerini
değerlendirme
İNCELENMESİ
sorulardan oluşmuştur.
rının, hemşirelik eğitimin programlarının bakım
sürecinde hasta-hemşire etkileşimi konusunda
Bakım
Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşimi Ölçeği
Yönetmeni
öğrencilere kazandırdığı bilgi beceri
ve tutumların
1
(BOHHEÖ):
Cossette
Bölümü
ve ark. (2005:673–686)
tarafından hemşirelerin bakıma ilişkin tutum ve
Özet
: 2012-2014
tedir. Bu nedenle
çalışma,
öğrenci
hemşirelerin
davranışlarını değerlendirebilmek için, Watson’ın
bakım odaklı hemşire-hasta
etkileşimine
yönelik
Kuramı
temel
alınarak
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakBakım
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli geliştirilmiştir.
tutum ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla
Ölçeğin Türkçe geçerlik ve güvenirliği Atar ve
göre de sonuca gidilmiştir.
Elde
yapılmıştır.
Aştı (2012:129-139)
tarafından
yapılmış ve
Cronbach
Alfa Sonuç
güvenirlik
katsayısı önemlilik,
varılmaktadır.
olarak tüketim
YÖNTEM
meydana
gelmektedir.
yeterlilik, uygulanabilirlik boyutları için sırasıyla
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,0.99,
Sanayi,0.98,
Konut,ve
Anova,
Fiyat belirlenmiştir.
0.99TUİK,
olarak
Araştırma, öğrenci
hemşirelerin bakım odaklı
belirlenmesine katkıda bulunacağı düşünülmek-
hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve
BOHHEÖ 70 maddeden oluşmaktadır. Ölçek
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
davranışlarını değerlendirmek
amacıyla
planlanan,
uygulanırken
odaklı hemşire-hasta
etkileşiminin,
IN TERMSbakım
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
tanımlayıcı tipte bir çalışmadır.
ne derecede önemli, yeterli ve uygulanabilir olduğu
ayrı 5’li tolikert
tipi ölçek
üzerinde sorgulanarak
Abstract: In this2012-2013
study prepared öğretim
by using data ofayrı
TSI belonging
the years
of 2012-2014,
Araştırmanın örneklemini,
“yeterlilik”
ve “uygulanabilirlik”
analyzed. ANOVA
modelFakültesinde
was applied to the “önemlilik”
study prepared with
yılında Ege Üniversitesi
Hemşirelik
boyutlarına
ilişkin
sonuçlara
ulaşılabilmektedir
more
Theöğrenci)
electricity
and natural
gas prices
öğrenim gören, made
2., 3.
vecomprehensive.
4. sınıf (532
(Atar ve Aştı, 2012:129-39). Her üç boyutta da
öğrencilerinden araştırmaya katılmayı kabul
soru maddelerinin likert tipi ölçekteki ifadeleri
eden 253 öğrenci oluşturdu (KO: %47.74). 1.
Hiç (1), Biraz (2), Orta Derece (3), Çok (4),
Sınıf öğrencileri klinik deneyimi olmadığı için
Son Derece (5) olarak değerlendirilmektedir.
araştırma kapsamına alınmadı.
BOHHEÖ’nin Hümanizm, Umut, Duyarlılık,
Yardım edici ilişki, Duyguların ifade edilmesi,
Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel
Sorun çözme, Öğretim, Çevre, Gereksinimler ve
Bilgi Formu ve Bakım Odaklı Hemşire-Hasta
Maneviyat olmak üzere 10 alt ölçeği bulunmaktadır.
Etkileşimi Ölçeği kullanıldı.
Her bir boyut için alt ölçekler değişmemekte
Kişisel Bilgi Formu: Araştırmacılar tarafından
ve aynı maddelerden elde edilmektedir. Her bir
geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” öğrencilerin
değişken için ölçekten alınabilecek en düşük ve
cinsiyet, yaş, öğrenim gördükleri sınıf, hemşirelik
en yüksek olası puan 70-350 arasındadır. Bireymesleğini seçme nedeni, hasta ile veya sosyal
lerin ölçeklerden aldıkları puan arttıkça, bakım
ilişkilerinde güçlük yaşama durumu ve sosyal
odaklı hemşire-hasta etkileşimine ilişkin tutum ve
26
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
davranışları olumlu ELEKTİRİK
yönde artmaktadır
(Cossette
Ölçeğin
madde puan
ortalamaları önemlilik,
İNCELENMESİ
et al., 2005:673-86).
yeterlilik ve uygulanabilirlik boyutunda sırasıyla
4.41±0.60, 3.89±0.63, 3.76±0.75’dir. Önemlilik
Araştırmanın etik ilkelere uygunluğu
ileGrup
ilgili
Güven
boyutunda en yüksek ortalamanın “maneviyat”
1
olarak Ege Üniversitesi Hemşirelik
KilisFakültesi’nden
(4.89±0.88), en düşük ortalamanın “öğretim”
ve Etik Kurulu’ndan yazılı izin ve araştırmaya
(3.92±0.58) alt ölçeğinde olduğu belirlenmiştir.
: 2012-2014
katılmayı kabulÖzet
eden
öğrencilerden
sözlüTUİK
izinverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
istatistiksel
olarak analiz edilmesiboyutlarında ise
Yeterlilik
ve uygulanabilirlik
alındı. Ölçeğinşeklindedir.
kullanılabilmesi
geçerlik
Farklı analiziçin
teknikleri
yüksek
ortalamanın
“yardım edici ilişki”
Ayrıca hipotez testleri uygulanaraken
araştırma
daha kapsamlı
ve güvenirliğiniuygulanmıştır.
gerçekleştiren
Atar ve Aştı’dan
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
(4.08±0.74, 3.92±0.87) en düşük ortalamanın
yazılı izin alındı.
“gereksinimler”
(3.25±0.72,
3.44±0.85) alt öledilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
çeğinde olduğu belirlenmiştir (Tablo 2).
Veriler SPSS 16.0
istatistik programı ile analiz
edilerek, değerlendirmede sayı-yüzdelik dağıAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Öğrencilerin
Sanayi, Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
sosyo-demografik
özelliklerine göre
lımları, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik
bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimi düzeyleri Tablo
testi ve varyans analizi kullanıldı.
1’de verilmiştir.
Buna
öğrenci hemşirelerin
AND NATURAL
GASgöre,
PRICES
öğrenim gördükleri sınıf ve sosyal etkinliklerini
BULGULAR
HOUSES
yeterli bulma durumuna göre ölçeğin ve tüm alt
Araştırma kapsamına
alınan
hemşirelerin
Abstract:
In thisöğrenci
study prepared
ölçeklerin önemlilik, yeterlilik ve uygulanabilirlik
the consumption
of%85.4’ü
electricity and
natural
gas used in industry and houses is statistically
yaş ortalaması 22±1.32
olup,
kadın
ve
prepared toplam
with the use
of different
boyutunda
puan
ortalamaları arasında
techniques 3.sınıf,
for analysis.
Moreover,
%49’u 2.sınıf, %33.2’si
%17.8’i
4. sınıfta
natural gas
prices
anlamlıelectricity
bir farkand
olmadığı
belirlenmiştir
(p>0.05).
öğrenim görmektedir. Öğrenci hemşirelerin %20
Öğrenci hemşirelerin yaşları ile BOHHEÖ’nin
.2’si hemşirelik mesleğini sevdiği için seçtiğini,
tüm alt ölçeklerinin önemlilik (r=-0.174, p=0.006)
%89.3’ü hasta ile ilişkilerinde güçlük yaşadığını,
ve yeterlilik (t=-0.186, p=0.003) boyutu toplam
%79.8’i sosyal ilişkilerinde güçlük yaşamadığını
puan ortalamaları arasında çok zayıf, negatif
ve %47.8’i sosyal etkinliklerini kısmen yeterli
yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.
bulduğunu ifade etmişlerdir (Tablo 1).
Öğrencilerin cinsiyetlerine göre BOHHEÖ’nin
tüm alt ölçeklerinin önemlilik (t=3.718, p=0.000)
Öğrenci hemşirelerin BOHHEÖ’nin önemlilik,
ve yeterlilik (t=2.979, p=0.003) boyutları ve hemyeterlilik ve uygulanabilirlik boyutu toplam puan
şirelik mesleğini seçme nedenine göre önemlilik
ortalamaları sırasıyla 308.64±43.32, 272.60±43.86,
(t=3.727, p=0.000) boyutu toplam puan ortala262.93±52.46 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin
maları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
önemlilik, yeterlilik ve uygulanabilirlik boyutu
fark olduğu bulunmuştur.
toplam puan ortalamaları arasında istatistiki olarak
anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.0001).
27
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZgüçFİYATLARININ
AÇIDANgöre ise uygulanabiÖğrenci hemşirelerin
hasta ile VE
ilişkilerinde
güçlükEKONOMETRİK
yaşama durumuna
İNCELENMESİ
2
lük yaşama durumuna göre BOHHEÖ’nin tüm
lirlik (x =6.934, p=0.031) boyutu toplam puan
alt ölçeklerinin önemlilik (t=-2.291, p=0.023),
ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu
yeterlilik (t=-1.976, p=0.049) ve uygulanabilirlik
bulunmuştur (p<0.05), (Tablo1).
1
(t=-2.270, p=0.024) boyutları ve sosyal ilişkilerinde
: 2012-2014
Yılları arasındakiSosyo-Demografik
TUİK verileri kullanılarak Özellikleri
hazırlanan bu çalışma,
sanayi Odaklı
Tablo 1.Özet
Öğrenci
Hemşirelerin
ve Bakım
Hemşire
Hasta kullanılarak
Etkileşimihazırlanan
Ölçek çalışmada
PuanlarıANOVA modeli
şeklindedir. Farklı
analiz teknikleri
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgazAlt
fiyatlarının
tespit edilmesi
DeğişkenlerSanayi ve konutlarda
n
%
Boyutlar
Yaş
Önemlilik
Yeterlilik
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü
için tüketim aralığı arttıkça,
elektrik ve doğalgazUygulanabilirlik
(Ort±SS)aralığı Kw253
(22±1.32)
r=-0.174,
r=-0.186,
r=-0.100,
cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
p=0.006
p=0.003
p=0.114
Cinsiyet
216
85.4
312.63±40.53
275.94±43.48
HOUSES
Kadın
Erkek
Sınıf
2
37
14.6
285.32±45.50
253.05±41.40
264.62±5.367
523.08±44.11
t=3.718,
p=0.000*
t=2.979,
p=0.003*
the consumption of electricity and
natural gas
used in industry
and houses
is statisticallyt=1.237,
p= 0.217
124
49
314.23±36.68
276.18±40.96
268.23±50.89
3
84
33.2
305.19±48.73
271.110±47.38
255.89±56.37
4
45
17.8
299.67±42.68
272.60±44.71
261.44±48.50
F=1.047, p=0.353
F=1.412, p= 0.246
F=2.397, p=0.093
Hemşirelik
mesleğini seçme
nedeni
Sevdiği için
Diğer
51
20.2
323.16±26.62
280.41±33.31
266.96±47.25
(iş garantisi, aile
isteği vb)
202
79.8
304.97±44.74
270.62±45.99
261.91±53.76
t=3.727, p=0.000
t=1.724, p=0.088
t=0.613, p=0.509
28
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Değişkenler
n
%
Alt Boyutlar
İNCELENMESİ
Hasta ile ilişkilerde
güçlük yaşama
durumu
Evet
27
1
10,7
291.15±48.16
256.93±39.14
241.44±51.82
Özet : 2012-2014
verileri kullanılarak hazırlanan
bu çalışma, sanayi 265.50±52.06
226 Yılları
89,3arasındaki TUİK
310.73±41.19
274.47±44.09
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri
kullanılarak
hazırlanant=-1.976,
çalışmadap=0.049*
ANOVA modelit=-2.270, p=0.024
t=-0.291,
p=0.023*
Sosyal ilişkilerde
güçlük yaşama yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
durumu
yükseldikçe,
fiyatlarda
da azalma meydana gelmektedir.
10
4.00
291.50±39.57
260.10±38.62
241.50±39.52
Hayır
Evet
Hayır
Kısmen
202
79.8
308.13±43.96
272.08±45.88
260.29±53.35
41
16.2
315.29±33.14
278.17±33.66
281.15±46.85
KW=3.299,p=0.192
KW=1.189,p=0.552 KW=6.934,
HOUSES
p=0.031
Sosyal etkinlik
durumu
84
33.2
310.04±44.63
270.55±44.97
260.08±52.15
Yeterli
19.0 The purpose
298.54±51.44
266.02±51.15
made more 48
comprehensive.
was to determine electricity
and natural gas prices 254.52±56.28
Yetersiz
121
47.8
308.64±35.99
276.63±39.74
268.24±50.94
Kısmen yeterli
F=1.733, p=0.179
F=1.144, p=0.320
F=1.364, p= 0.258
* p<0.005
29
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Tablo 2. Bakım Odaklı
Hemşire
Hasta Etkileşimi
Toplam
ve Alt Ölçek
Puan Ortalamaları
İNCELENMESİ
Ölçek Boyutları
n KORKMAZ, Hakan
X±SSAÇIKGÖZ
Murat
Min-Max
Bilişsel (Önemlilik)
Hümanizm
Umut
Duyarlılık
Yardım edici
1
290.64±43.32
Ort±SS
70-350
6-30 sanayi
26.47±3.98
kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
hazırlanan çalışmada ANOVA
7-35 modeli
30.80±4.99
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre 26.05±3.95
elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit
6-30edilmesi
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için31.34±4.73
tüketim aralığı arttıkça, elektrik7-35
ve doğalgaz
ilişki
Duyguların ifade edilmesi
Sorun çözme
253
26.57±3.96
6-30
Öğretim
Çevre
Item
4.41±0.60
4.41±0.66
4.40±0.71
4.34±0.65
4.48±0.68
4.43±0.66
26.13±4.17
6-30
4.36±0.69
35.25±5.20
8-40
3.92±0.58
7-35
HOUSES
30.68±4.59
Gereksinimler Abstract: In this study prepared by using data44.36±6.39
of TSI belonging to the years 10-50
of 2012-2014,
analyzed. ANOVA model was applied to the
study prepared with the use6-30
of different
Maneviyat
26.57±3.96
made more comprehensive. The purpose was272.60±43.86
to determine electricity and natural
gas prices
Duyuşsal (Yeterlilik)
70-350
4.40±0.59
3.95±0.55
4.35±0.66
3.89±0.63
Hümanizm
23.29±4.29
6-30
3.88±0.72
Umut
27.24±5.05
7-35
3.89±0.72
Duyarlılık
22.44±4.21
6-30
3.74±0.70
Yardım edici ilişki
28.58±5.17
7-35
4.08±0.74
23.15±4.29
6-30
3.86±0.71
Sorun çözme
22.63±4.75
6-30
3.77±0.79
Öğretim
33.49±7.55
9-45
3.88±0.74
Çevre
26.96±4.76
7-35
3.76±0.78
Gereksinimler
39.85±6.88
10-50
4.05±0.74
Maneviyat
23.49±4.09
6-30
3.85±0.70
253
30
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Ölçek Boyutları
n
Min-Max
X±SS
İNCELENMESİ
Ort±SS
Psikomotor (Uygulanabilirlik)
Hümanizm
Güven Grup A.Ş.262.93±52.46
Finans Yönetmeni
1
22.28±5.36
70-350
3.76±0.75
6-30
3.71±0.89
Umut
kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
7-35 sanayi
26.45±5.92
hazırlanan çalışmada ANOVA
Duyarlılık
6-30 modeli
21.84±5.10
Yardım edici ilişki
7-35
27.45±6.10
6-30
253
22.02±5.23
Sorun çözme
Çevre
Gereksinimler
Maneviyat
TARTIŞMA
3.78±0.85
3.64±0.85
3.92±0.87
3.67±0.87
22.25±5.15
6-30
3.71±0.86
34.80±6.09
9-45
3.72±0.84
Öğretim
Item
7-35
26.13±5.61
AND NATURAL GAS
PRICES
HOUSES
10-50
38.47±8.19
3.71±0.85
3.72±0.84
6-30
Abstract: In this study prepared by using data22.56±4.85
of TSI belonging to the years of
2012-2014, 3.66±0.86
BOHHEÖ
puan
were applied
andortalamaları
the research wasarasında yapılan
analizde öğrencilerin bakım odaklı hemşire
hasta etkileşiminin önemliliğine ilişkin tutum
ve davranışlarının, yeterlilik ve uygulanabilirlik
konusundaki tutum ve davranışlarına göre daha
olumlu olduğu saptandı. Bunun yanında toplam
ölçeğin alt boyut madde puan ortalamaları kendi
içinde değerlendirildiğinde, öğrencilerin puanlarının en yüksek “önemlilik” boyutunda olduğu
görülmektedir. Bu sonuç araştırma kapsamına
alınan öğrencilerin tutum ve davranışlarının,
bakım odaklı hemşire hasta etkileşiminin önemli
olduğu yönünde daha olumlu iken, yeterliliği
ve uygulanabilirliği konusunda daha az olumlu
olduğunu göstermektedir.
Öğrenci hemşirelerin bakım odaklı hasta-hemşire
etkileşiminin değerlendirilmesi amacıyla yapılan
çalışma sonucunda, öğrenci hemşirelerin bakım
odaklı hemşire hasta etkileşimlerine yönelik
tutum ve davranışlarının olumlu yönde olduğu
söylenebilir. Madde puan ortalamaları incelendiğinde, öğrencilerin bakım odaklı etkileşim ile
ilgili ölçek maddelerine verdikleri yanıtların “orta
derecede” ve “çok” ifadeleri arasında yer aldığı
görülmektedir. Bu sonuç da öğrencilerin bakım
odaklı etkileşime yönelik tutum ve davranışlarının orta düzey ve daha yüksek olduğunun bir
göstergesi olarak düşünülmektedir. Araştırmada
31
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Araştırmada öğrencilerin
alt ölçek
puanlarının
bir parçası
olarak kabul
etmişlerdir (Lundberg
İNCELENMESİ
incelenmesi alt ölçek madde sayıları eşit olmaand Boonprashai, 2001:35-42). Bu çalışmada
dığından madde puan ortalaması üzerinden yaliteratürle birlikte desteklenen öğrenci hemşireGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
pılmıştır. Buna göre de, bakım odaklı etkileşimin
lerde hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum
1
önemliliği ile ilgili olarak en yüksek ortalamanın
ve davranışların olumlu yönde olması, özellikle
“maneviyat”, enÖzet
düşük
ortalamanın “öğretim”
staj zamanlarında öğrenci hemşirelerin hastalarla
ve konutlarda
doğalgaz ile elektrik
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi bireysel bakım
alt ölçeğinde, yeterliliği
vekullanılan
uygulanabilirliği
ile tüketiminin
daha fazla
iletişime
geçmeleri,
ilgili olarak en yüksek
ortalamanın
“yardım
yapmaları
ve hasta
merkezli çalışmaları ile
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleriedici
uygulanarakplanı
araştırma
daha kapsamlı
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
ilişki” en düşük ortalamanın “gereksinimler” alt
ilgili olabilir. Hemşire-hastaedilmesi
etkileşiminin hemşire
ölçeğinde olduğu
belirlenmiştir.
sonuçlar
adayları
tarafından
öğrencilik
yıllarında oluşması
edilen
bulgular sonucunda;Bu
sanayi
aralığı
ve doğalgaz
doğrultusunda, öğrencilerin
hasta-hemşire ilişkisağlık ekibinin bir parçası olan öğrencilerin mesaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
sinde maneviyatın “son derece önemli” olduğunu
lekten daha fazla doyum almalarını sağlayabilir.
düşündükleri, yardım edici bir bakım yaklaşımı
Araştırmaya katılan öğrencilerin sosyo-demografik
içinde olduklarını ve hastanın gereksinimlerinin
özelliklerine
göre bakım
odaklı hemşire-hasta
AND NATURAL
GAS PRICES
karşılanması noktasında
bakımTO
odaklı
etkileşiminRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
CONSUMPTION
etkileşimi düzeyleri incelendiğinde; öğrenci hemHOUSES
uygulanabilirliğinin “orta derecede” olduğunu
şirelerin öğrenim gördükleri sınıflara göre ölçeğin
düşündükleri söylenebilir.
tüm alt ölçeklerinin önemlilik, yeterlilik ve uyguthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
ANOVA
applied to the lanabilirlik
study prepared boyutunda
with the use toplam
of different
Hasta hemşireanalyzed.
etkileşimi
ile model
ilgili was
literatürde,
puan ortalamaları
made ile
moreiletişimlerinde
comprehensive. The yetersiz
prices
hemşirelerin hasta
arasındaelectricity
anlamlıandbirnatural
farkgas
olmadığı
belirlenmiştir
kaldıkları belirtilmektedir (Naish, 1996:27-30;
(p>0.05). Cossette ve ark.’nın (2005:673-86)
Uyer, 2000:90-4; Babadağlı vd., 2006:52-69).
BOHHEÖ ile yaptıkları çalışmasında 3. sınıfta
Yapılan bir çalışmada bunun nedenleri arasında
öğrenim gören öğrencilerin 1. sınıfta öğrenim
yoğun çalışma şartları, zaman darlığı, mesleğin
gören öğrencilere göre daha yüksek puan aldıkları
ilerleyen yıllarında hasta ile konuşma süresinin
saptanmıştır. Tutuk ve ark.’nın (2002:36-41) ilekısalması, idari işlerle uğraşılması gösterilmektişim becerilerini değerlendirdikleri çalışmasında
tedir (Naish, 1996:27-30). Babadağlı vd., (2006)
da öğrencilerin eğitim yılı arttıkça iletişim beceyaptıkları bir çalışmada ise öğrenci hemşirelerde
rilerinin arttığı belirlenmiştir. Suikkala ve Leinoson iki yılda hastayla iletişim sorunu yaşayanlaKilpi (2005:344-54) eğitim süresinin artmasıyla
rın oranının hemşirelere göre klinik olarak daha
pratik bilgi ve beceri düzeyinin de arttığını ve bu
düşük olduğu saptanmıştır. Öğrenci hemşirelerle
nedenle de öğrenim süresinin iletişim üzerinde
yapılan bir çalışmada öğrenci hemşireler nazik
etkili olduğunu bildirmiştir. Bu çalışma sonucuve sempatik olmayı iyi hemşirelik bakımının
nun diğer çalışma sonuçlarıyla benzer olmadığı
32
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
görülmektedir. Bunun
nedeninin
araştırmanın
hemşire
hasta etkileşiminin
daha önemli olduğunu
İNCELENMESİ
yapıldığı hemşirelik fakültesi müfredat progradüşünmelerinin saptanması çalışmamızla benzer
mında 1. sınıftan itibaren öğrencilere kişilerarası
bir sonuçtur (Cosstte et al., 2005:673-86).
iletişim konusuna geniş yer verilmesinin etkili
1
Sosyal etkinliklere katılımın beraberinde sosyalolabileceği düşünülmektedir. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
leşmeyi getireceği, sosyalleşmenin de beraberinde
Özet : 2012-2014
arasındaki TUİK verilerietkileşimin
bu sağlayacağı
çalışma, sanayi düşünülmektedir.
Öğrenci hemşirelerin
yaşları Yılları
ile BOHHEÖ’nin
artmasını
tüm alt ölçeklerinin
önemlilik
yeterlilik
boyutu
varsayımından
yola çıkarak,
şeklindedir.
Farklıveanaliz
teknikleri
kullanılarakBu
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli sosyal etkinliuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
toplam puan ortalamaları
arasında çok zayıf, negatif
ğini yeterli bulanların bakım odaklı etkileşim
yönünde
hareketolduğu
edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara
göre de
sonuca
gidilmiştir.
Elde beklenmektedir.
yönde ve anlamlı
bir ilişki
saptanmıştır.
puanlarının
daha
yüksek
olacağı
Tutuk ve ark.’nın
(2002:36-41) çalışmasında
Ancak çalışmamızda öğrenci hemşirelerin sosfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
yükseldikçe, fiyatlarda
gelmektedir.
yaşın iletişimi etkilemediği
belirlenmiştir.
Öğ-da azalma
yal meydana
etkinliklerini
yeterli bulma durumuna göre
Anahtar
Kelimeler
Doğalgaz,
Tüketim,ölçeğin
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat önemlilik, yeterlilik
rencilerin sınıfları
arasında
yaş: Elektrik,
farklarının
fazla
tüm Anova,
alt ölçeklerinin
bulunmamasının, sonuç üzerinde etkili olabileceği
ve uygulanabilirlik boyutunda toplam puan
düşünülebilir. Yaş
ve ölçek puanları
arasında
ortalamaları
arasında
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GASanlamlı
PRICES bir fark olmadığı
nasıl bir ilişki olduğunu göstermesi açısından,
belirlenmiştir. Tutuk ve ark.’nın (2002:36-41)
HOUSES
çalışma yaş aralıkları fazla olan farklı örneklem
iletişim becerilerini değerlendirdiği çalışmasında
grubunda tekrarlanabilir.
da benzer olarak sosyal etkinliklere katılanların
prepared
with the
use ofolmasına
different karşın anlamlı
iletişim
puanları
yüksek
techniques
for analysis.
cinsiyetlerine
göreMoreover,
BOHHEÖ’nin
and naturalBu
gas sonuç
prices doğrultusunda,
bir farkelectricity
bulunmamıştır.
tüm alt ölçeklerinin önemlilik ve yeterlilik boyutu
öğrencilerin sosyal etkinliklerinin neler olduğunun
toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel
sorgulanması veya yeterli bulma durumlarının biolarak anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur.
reyden bireye farklılık göstereceğinin göz önünde
Ortalamalar incelendiğinde; kadın öğrencilerin
bulundurulması gerektiği düşünülmektedir.
önemlilik ve yeterlilik boyutu toplam ölçek puan
ortalamalarının ve tüm alt ölçeklerin önemli ve
Öğrenci hemşirelerin hemşirelik mesleğini seçme
yeterli olduğuna ilişkin tutum ve davranışlarının
nedenine göre BOHHEÖ’nin tüm alt ölçeklerinin
erkek öğrencilere göre daha iyi düzeyde olumlu
önemlilik boyutu toplam puan ortalamaları araolduğu belirlenmiştir. Toplumda hemşirelik messındaki fark anlamlı bulunmuştur. Ortalamalara
leğinin kadın mesleği olarak görülmesi, erkek
bakıldığında; hemşirelik mesleğini sevdiği için
hemşirelerin meslekte yeni yeni yer alması ve
seçtiğini belirten öğrencilerin önemlilik boyutu
kabul görmesinin öğrencilerin hastalarla olan
toplam ölçek puan ortalamaları diğer nedenlerle (iş
ilişkilerini etkileyebileceği düşünülebilir. Yapılan
garantisi, aile isteği vb) seçtiğini belirten öğrenbir çalışmada kadın hemşirelerin bakım odaklı
cilerin puan ortalamalarından daha yüksek olarak
33
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
saptanmıştır. YapılanELEKTİRİK
çalışmalarda
da hemşirelik
sürecinde
olumlu hasta-hemşire
etkileşimi becerisi
İNCELENMESİ
mesleğini sevenlerin mesleki becerilerinde daha
kazanabilmesi için, hastayla iletişim problemi
bağımsız hissettikleri ayrıca mesleki profosyonelyaşamasının nedenlerinin sorgulanması ve farklı
liklerinin daha iyi olduğu saptanmıştır (Karakoç
hasta profilleriyle etkileşime geçme fırsatının
1
Kaya vd., 2004:1-6; Karamanoğlu vd., 2009:12sağlanmasının önemli olduğu düşünülmektedir.
7). Çalışmadan Özet
elde: edilen
sonuç bakım odaklı
2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriHemşirenin
bu çalışma,
sanayi becerisi hemkişilerarası
iletişim
ve konutlarda temel
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
hasta hemşire etkileşimini
alan
hemşirelik
etkileyebilecek
faktörler
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakşire-hasta
hazırlanan etkileşimini
çalışmada ANOVA
modeli
mesleğinde mesleği
sevmenin
bir faktör
uygulanmıştır.
Ayrıcaönemli
hipotez testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
arasında yer almakta ve kişilerarası ilişkileri iyi
olduğunu göstermektedir.
göre de sonuca hemşire-hasta
gidilmiştir. Elde etkileşiminde
olan hemşirelerin
hasta ile ilişkilerinde güçlük
daha başarılı olacağı belirtilmektedir (Yalçın ve
aralığıgöre
Kw cinsinden
yükseldikçe, tüm
fiyatlarda
gelmektedir.
yaşama durumuna
BOHHEÖ’nin
alt da azalma
Aştı,meydana
2011:54-9).
Tutuk ve ark.’nın (2002:36-41)
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,çalışmasında
Sanayi, Konut, Anova,
TUİK, Fiyatilişkilerde güçlük yaşaölçeklerinde önemlilik,
yeterlilik
ve uygulanabida kişilerarası
lirlik boyutu toplam puan ortalamaları arasında
mayan hemşirelik öğrencilerin iletişim puanları daha
anlamlı bir fark olduğu
saptanmıştır.
Bu sonuca
yüksek
bulunmuştur.
Araştırmamızda
da öğrenci
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND
NATURAL GAS
PRICES
göre, hasta ile ilişkilerinde güçlük yaşamadığını
hemşirelerin sosyal ilişkilerinde güçlük yaşama
HOUSES
belirten öğrencilerin önemlilik, yeterlilik ve uygudurumuna göre BOHHEÖ’nin uygulanabilirlik
lanabilirlik boyutundaki
puan ortalamalarının diğer
boyutu toplam puan ortalamaları arasında anlamlı
analyzed.
ANOVA
model
was applied to the bir
studyfark
prepared
withsosyal
the useilişkilerinde
of different kısmen güçlük
öğrencilerden daha
yüksek
olduğu
bulunmuştur.
olduğu,
The purpose
was to determine
electricity
and natural
gas prices uygulanabilirlik
Sukkala ve Leino-Kilpi’nin
(2005:344-54)
çalışyaşadığını
belirten
öğrencilerin
malarında öğrencilerin, durumu ciddi olan, ağrısı
boyutundaki puan ortalamasının güçlük yaşadıolan, mental ve sosyal sorunları olan hastalarla
ğını belirten öğrencilerden daha yüksek olduğu
iletişim sorunları yaşadıkları belirlenmiştir. Baer ve
belirlenmiştir. Bu sonucun literatürü destekler
Lowery (1987:298-302) çalışmalarında hemşirelik
nitelikte olduğu görülmektedir.
öğrencilerinin neşeli ve iletişime açık hastalara
SONUÇ
bakım vermeyi sevdiklerini belirlemişlerdir.
Sukkala ve Leino-Kilpi (2005:344-54) ile Baer
Araştırma sonucunda, çalışmaya katılan öğrencileve Lowery (1987:298-302) çalışma sonuçları,
rin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşiminin tüm
öğrenci hemşirelerin hastasıyla olan iletişiminde
alt boyutlarının önemli, yeterli ve uygulanabilir
bakım verilen hasta profilinin önemli olduğunu,
olduğuna ilişkin tutum ve davranışlarının olumlu
yeterli deneyime sahip olmadığı içinde öğrenci
yönde olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin yaşı ile
hemşirelerin bakım verdiği hastayla etkileşiminde
bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimini arasında
bakım verdiği hastanın genel durumundan etkilebir ilişki olduğu belirlendi.
nebileceğini göstermektedir. Öğrencilerin öğretim
34
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VEkadın
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Hemşirelik öğrencileri
arasında
cinsiyetin,
• Öğrenci
hemşirelerin
hasta ile ilişkilerinde
İNCELENMESİ
hemşirelik mesleğini sevdiği için seçmenin, hasta
güçlük yaşamalarının önlenmesi amacıyla
ile ilişkilerinde güçlük yaşamanın, sosyal ilişkiokullarda iletişim konusuna daha fazla yer
lerinde kısmen güçlük yaşamanın bakım odaklı
verilmesi,
1
hemşire-hasta etkileşimini daha iyi düzeyde olumlu
• Stajlarda öğrencilerin iletişim yönünden desolarak etkilediğiÖzet
bulunmuştur.
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan bu çalışma, sanayi
teklenmesi,
Kadın öğrencilerin
bakım
odaklı
şeklindedir.
Farklı
analizhemşire-hasta
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
•araştırma
Öğrencilerin
hasta
iletişim becerilerini artuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
daha kapsamlı
haleile
getirilmiştir.
etkileşiminin önemli
ve yeterli olduğuna ilişkin
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektriktırmak
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
için derslerde roledilmesi
play, örnek olay gibi
yönünde hareket
olup, yapılandaha
tutum ve davranışlarının
erkekedilmiş
öğrencilerden
öğretim
yöntemlerinin
kullanılması,
iyi düzeyde olumlu
olduğu;
• Öğrenci
hemşirelerin sosyal ilişkilerini güçlenHemşirelik mesleğini sevdiği için seçtiğini beAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat
dirmek
amacıyla
okullarda
sosyal etkinliklere
lirten öğrencilerin bakım odaklı hemşire-hasta
yer verilmesi önerilebilir.
etkileşiminin önemli olduğuna ilişkin tutum ve
davranışlarının diğer
öğrencilere
göre daha iyi
KAYNAKLAR
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
HOUSES
düzeyde olumlu olduğu;
ALTIOK, H.Ö., ŞENGÜN, F., & ÜSTÜN, B.,
Hasta ile ilişkilerinde
güçlük yaşamadığını be(2011). “Bakım: Kavram Analizi” Dokuz
analyzed.
ANOVA
model
was applied to the studyEylül
prepared
with the use Hemşirelik
of different
lirten öğrencilerin
bakım
odaklı
hemşire-hasta
Üniversitesi
Yüksekokulu
made moreyeterli
comprehensive.
The purpose was to determine
electricity Dergisi,
and natural4gas
prices
etkileşiminin önemli,
ve uygulanabilir
Elektronik
(137-140)
olduğuna ilişkin;
ATAR, N.Y., & AŞTI, T.A., (2012). “Bakım Odaklı
Sosyal ilişkilerinde kısmen güçlük yaşadığını
Hemşire-Hasta Etkileşimi Ölçeğinin Güvebelirten öğrencilerin bakım odaklı hemşire-hasta
nirlik ve Geçerliği” İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi,
etkileşiminin uygulanabilir olduğuna ilişkin tutum
20 (129-139)
ve davranışlarının diğer öğrencilere göre daha iyi
AY, F., ERTEM, U.T., ÖZCAN, N.K., ÖREN , B.G.,
düzeyde olumlu olduğu belirlendi.
IŞIK, R.D., & SAVRAN, S., (2008). Temel
Bu sonuçlar doğrultusunda;
Hemşirelik Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar,
İstanbul Medikal Yayıncılık, İstanbul, ss.5-19
• Hemşirelik mesleğini severek tercih edenlerin
etkileşimlerinin daha olumlu olduğu düşü- BABADAĞLI, B., ERİM, S.E., & ERDOĞAN, S.,
nüldüğünde, üniversiteye hazırlanan gençlere
(2006). “Hekimlerin ve Hemşirelerin Hastayla
hemşirelik mesleğinin tanıtılmasının sağlanması
İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi” Fırat
amacıyla seminerler verilmesi,
Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1 (52-69)
35
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
BAER, E., & LOWERY,
B., (1987).
“Patient FİYATLARININ
And
Durumlarını
Etkileyen
Faktörler” Hemşirelik
İNCELENMESİ
Situational Factors That Affect Nursing StuForumu Dergisi, Ocak-Şubat 7 (1-6)
dents’ Like or Dislike of Caring for Patients”
KARAMANOĞLU,
A.Y., ÖZER, F.G., & TUĞGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
Nursing Research, 36 (298–302)
1
CU, A.,Bölümü
(2009). “Denizli İlindeki Hastanelerin
BİROL, L., (2007). Hemşirelik Süreci, (8. Baskı),
Cerrahi Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin
Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti, İzmir,
Mesleki Profesyonelliklerinin Değerlendirilve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ss.21-28 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
çalışmada
mesi” Fırat
TıpANOVA
Dergisi,modeli
14 (12-17)
Sanayi ve konutlarda
aralıklarına A.,
CARIS-VERHALLEN,
W.M., tüketim
KERKSTRA,
LUNDBERG, P.C., & BOONPRASHAI K.,
& BENSING,
edilen J.M.,
bulgular(1997).
sonucunda;“The
sanayiRole
sektörüof
için tüketim(2001).
elektrik of
ve doğalgaz
“Meaning
a Good Nursing Care
Communication
in Nursing Care for Elderly
Thai Female Last-Year Undergraduaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma Among
People: A Review
of
the
Literature”
J
Adv
ate Konut,
Nursing
Students”.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Anova,
TUİK, FiyatJournal of Advanced
Nurs, 25 (915-933)
Nursing, 34 (35–42)
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
COSSETTE, S., CARAA,
C., RICARDA,
N.,
& MCCANCE,
T., SALTER,
P., & MCCORMACK,
PEPIN, J., (2005). “Assessing Nurse–Patient
HOUSES B., (2008). “Using the Caring Dimensions
İnteractions from a Caring Perspective: Report
İnventory as an İndicator of a Personcentered
of The Development
and of
Preliminary
Psychothe consumption
electricity and
natural gas used in
industry andJournal
houses is of
statistically
Nursing”
Clinical Nursing, 18
metric Testing
of
the
Caring
Nurse–Patient
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis(409–417)
Interactions Scale” International Journal of
NAISH, J., (1996). “The Route to Effective NurNursing Studies, 42 (673–686)
se-Patient Communication” Nursing Times,
ERDEMİR, F., (1998). “Hemşirenin Rol ve İşlev17 (27-30)
leri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi” C.Ü.
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (59-63) POTTER, P.A., & PERRY, A.G., (2005). Caring
in Nursing Practice, Fundementals of Nursing,
FLEISCHER, S., BERG, A., ZIMMERMANN,
(6th. Edition), Mosby Inc, America, pp.107-112
M., WUSTE, K., & BEHRENS, J., (2009).
“Nurse-Patient İnteraction and Communication: RYFF, C.D., & SINGER, B.H., (2001). Emotion, Social Relationships and Health. Oxford
A Systematic Literature Review” Journal of
University Press, New York
Public Health, 17 (339-353)
KARAKOÇ KAYA, O., ŞİMŞEK, Z., KABALCI- SHATTELL, M., (2004). “Nurse–patient İnteraction: A Review of the Literature” Journal of
OĞLU, F., & DAYI, F.F., (2004). “Hemşirelerin Mesleki İmajlarını ve Mesleği Algılama
Clinical Nursing, 13 (714–722)
36
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:28 K:64
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
SKOTT, C., & ERIKSON.
A.,VE(2005).
“Clinical
ÜSTÜN,
B., (2005). AÇIDAN
“Çünkü İletişim Çok Şeyi
İNCELENMESİ
Caring – the Diary of a Nurse” Journal of
Değiştirir!” Atatürk Üniversitesi Hemşirelik
Clinical Nursing, 14 (916–921)
Yüksekokulu Dergisi, 8 (88-94)
1
SUIKKALA, A., (2001). “Nursing
YALÇIN, N.,
& AŞTI, T., (2011). “Hemşire - Hasta
KilisStudent-Patient
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
Relationship: A Review of the Literature from
Etkileşimi” İ.U.F.N. Hem. Derg, 19 (54-59)
ÖzetJournal
: 2012-2014
arasındaki
1984 to 1998”
of Yılları
Advanced
Nursing,
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi Bakım KalitesiYILMAZ,
M., (2001).
“Sağlık
33 (42-46) şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
nin Bir
Ölçütü:hale
Hasta
Memnuniyeti” C.Ü.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
getirilmiştir.
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
SUIKKALA, A., & LEINO-KILPI, H., (2005).
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5 (69-74)
“Nursing Student–Patient
Relationship:
Exedilen bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ZRINYI, M., & HORVATH, T., (2003). “Impact
periences of Students and Patients” Nurse
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir. Nurse–Patient İnteractions
of Satisfaction,
Education Today, 25 (344-354)
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat on Health Behaviors
andKonut,
Perceived
Benefits
TUTUK, A., AL, D., & DOĞAN, S., (2002).
Following a Cardiac Event” European Journal
“Hemşirelik Öğrencilerinin
İletişim Becerisi
ofAND
Cardiovascular
ECONOMETRIC ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL GASNursing,
PRICES 2 (159-166)
ve Empati Düzeylerinin Belirlenmesi” C.Ü.
HOUSES
Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (36-41)
the consumption
electricity
and natural
UYER, G., (2000).
“Hemşireof Hasta
İletişimi
Vegas used in industry and houses is statistically
techniques
for analysis.
Moreover,Türkiye
İletişimin Hasta
Yönünden
Önemi”
Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku-Tarihi Dergisi,
8 (90-94)
37
UHD
DİYABETLİ HASTALARDA AYAK BAKIMI VE AYAKKABI KULLANIM
ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ1
DETERMINATION OF FOOT CARE AND FOOTWEAR HABITS IN
PATIENTS WITH DIABETES
Gülay GÜLŞEN1, Nermin OLGUN2
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi, Samsun / Türkiye
Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Araştırmanın amacı diyabetli hastaların ayak bakımı ve
ayakkabı kullanım alışkanlıklarını belirlemektir. Yöntem: Retrospektif
ve tanımlayıcı tipteki bu araştırmada veriler literatür doğrultusunda
araştırmacı tarafından geliştirilen Birey Tanıtım Formu ve Ayak
Bakımı ve Ayakkabı Kullanım Alışkanlıkları Formu ile toplandı.
Araştırmanın evrenini bir üniversite hastanesi kliniğinde yatarak
tedavi olan, rastgele seçilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden
238 diyabetli hasta oluşturdu. Veriler Nisan 2013-Nisan 2014
tarihleri arasında toplandı. Çalışma Yüzdelik ki-kare testi ve
Fisher kesin ki-kare testleri ile analiz edildi. Bulgular: Araştırma
grubunda %23.1’i tip 1 diyabetli hasta, %76.9‘u tip 2 diyabetli
hasta olup, yaş ortalaması 49.23±14.81 (Kadın:49.16±15.21, Erkek:
49.31±14.39)’dir. Diyabetli hastaların %36.6’sı 0-5 yıldır, %26.5’i
6-10 yıldır, %37’sinin 11 yıl ve üzeri diyabetli olduğu saptandı.
Araştırma grubundaki diyabetli hastaların %6.3’ü diyetle tedavi
olurken, %18.1’i oral antidiyabetik (OAD) ile %45.4’ü insülinle,
%30.2’si insülin+OAD ile tedavisine devam ettiği belirlendi. Metabolik parametrelerde diyabetli hastaların glikozillenmiş hemoglobin
(HbA1c) ortalamaları 9.99±2.20’dir. Araştırma grubumuzda düzenli
muayeneye geldiğini söyleyen diyabetli hasta sayısı %48.7’dir.
Daha önce ayak bakımı ile ilgili bir kez eğitim aldığını söyleyen
hasta sayısı %15.2 iken, %69.7’si hiç eğitim almadığını belirtti.
Ayaklarını her gün kontrol ettiğini söyleyen hasta sayısı %54.6’dır.
Diyabetik ayak eğitimi alan ve eğitim almayan grup arasında ayakkabının içinin giymeden kontrol edilmesi, evde terlik kullanımı,
çorap değişim sıklığı, ayak yıkanan suyun ısısı ve günlük ayak
kontrolünün yapılması gibi birçok karşılaştırma parametresinde
farklılıklar bulundu (p<0.05). Aynı zamanda diyabetin tipi ile
ilgili yapılan karşılaştırma parametrelerinde de; tırnakların kesilme
şekli, parmak arası kurulama, çorap değişim sıklığı, ayakta kurulama ve çatlama olması gibi pek çok risk faktöründe de anlamlı
fark olduğu saptandı (p<0.05). Sonuç: Özellikle ayak bakımının
takibi konusunda verilen eğitimlerin etkili olduğu, bu nedenle de
sürekliliğinin olması gerektiği düşünülmektedir.
Abstract: Aim: The aim of this study was to determine foot care
management and shoe use habits of diabetic patients. Methods:
This was a retrospective descriptive study designed according to
litearture in which data were collected using Personal Introduction
Form and Foot Care and Shoe Use Habits Form. Two-hundred
and thirty-eight diabetic patients hospitalized at a university hospital who were willing to participate, were randomly included in
the study. All data were collected between April 2013 and April
2014. Data were analyzed by percentages, Chi square and Fisher’s
exact test. Results: The percentages of type 1 and type 2 diabetic
patients were 23,1% and 76,9%, respectively. The average age
was 49.23±14.81 (female: 49.16±15.21, male: 49.31±14.39). The
duration of diabetes was 0-5 years in 36.6%, 6-10 years in 26.5%
and ≥11 years in 37% of the patients. The types of treatment were
diet in 6.3%, oral antidiabetics (OAD) in 18.1%, insulin in 45.4%
and insulin + OAD in 30.2% of the patients. The mean glycosylated hemoglobin was 9.99±2.20. Of all patients, 48.7% reported
that they regularly came to check-ups and examinations. 15.2%
of the patients had foot care education at least once and 69.7% of
the patients never had foot care education. 54.6% of the patients
reported that they examined their own feet every day. There were
significant differences between patients who had and who did
not have foot care education regarding control of inside of shoes
before putting them on, use of slippers at home, frequency of
socks change, temperature of water in which feet were washed
and examination of own feet every day (p<0.05). Regarding the
comparison of diabetes type; there were significant differences in
the modality of cutting nails, drying between fingers, frequency of
socks change and dryness and cracking of feet (p<0.05). Conclusion: Education for foot care follow-up is especially important and
should be continued regularly.
Key Words: Diabetes Mellitus, Foot Care, Diabetes Education
Anahtar Kelimeler: Diyabet, Ayak Bakımı, Diyabet Eğitimi
Doi: 10.17371/UHD.2014210145
(1) Sorumlu Yazar: Gülay GÜLŞEN, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hastanesi, Samsun / Türkiye [email protected]
Geliş Tarihi / Received: 28.11.2014 Kabul Tarihi/ Accepted: 04.02.2015 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma
– Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Var - Yes
Ethics Committee” (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Sayı:2012/140 Tarih:27.12.2012)
38
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Diyabetin
sebep olduğu
nöropati, mikro ve makİNCELENMESİ
roanjiyopatik komplikasyonların birlikteliğinden
Günümüzde diyabet, sıklığı ve yarattığı
Muratsorunlar
doğan diyabetik ayak problemleri, diyabetli
nedeniyle tüm dünyada önemi gittikçe
artan
Güven
Grup bir
hastaların yaşam kalitesini azaltan mortalite ve
1
sağlık sorunudur. Yaşam tarzındaki
Kilis 7hızlı
Aralıkdeğişim
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
morbiditenin artmasına neden olan en önemli
ile birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların
komplikasyonlardan biridir (Cihangiroğlu, 2009:1Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
tümünde özellikle
tip 2 diyabet
prevalansı
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile hızla
istatistiksel
olarak 2009:22-7).
analiz edilmesi
7; Çelik
ve Öztürk,
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
yükselmektedir. 2013 yılı itibari ile dünyadaki
Diyabetik ayak diyabetli hastaların hastaneye
diyabetli hasta sayısı
382
milyontüketim
ikenaralıklarına
bu sayının
Sanayi ve
konutlarda
2035 yılında %55
oranında artarak 592 milyona başvurma nedenlerinin %20’sini oluşturmaktadır
(Çelikvarılmaktadır.
ve Öztürk,
2009:22-7).
fiyatlarının genel(IDF,
seviyesinde
Sonuç
olarak tüketim Diyabetik ayak
ulaşacağı öngörülmektedir
2013).
meydana
gelmektedir.
yaşam kalitesini bozar ve ağır iş gücü kaybına
Anahtar
Kelimeler
Tüketim,neden
Sanayi,olur.
Konut,Hastane
Anova, TUİK,
Fiyat
Türkiye’de diyabetin
artış
hızının: Elektrik,
dünya Doğalgaz,
ve Avrupa
yatışlarında
ise kalış süresinin
genelinin üzerinde olduğu belirtilmiştir (Satman artmasıyla toplumsal ve ekonomik yük kaybı daha
et al., 2013:169-80).
AND NATURAL
GAS PRICES
da artmaktadır
(Erdoğan,
2010:34).
HOUSES
Her on saniyede bir üç kişide diyabet gelişirken, Diyabetik ayak periferal nöropati, periferal vasdiyabet ve diyabete
bağlı komplikasyonlar
hastalık
yayears
da ofher
iki tablonun bir arada
Abstract:
In this study preparedyüzünden
by using data ofküler
TSI belonging
to the
2012-2014,
bağlıwith
ciltthefonksiyonlarının
bozulmasıyla
her yıl 4,8 milyon
kişi hayatını
kaybetmektedir.
analyzed.
ANOVA model
was applied to the oluşuna
study prepared
use of different
karakterize,
ileriandevrelerinde
ülserasyonlara yol
Artan diyabetli made
hastamore
sayısı
ve diyabetin
geç teşcomprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
natural gas prices
hisi nedeniyle oluşan komplikasyonlar üzerinde açabilen klinik bir tablodur (Erdoğan, 2010:34).
durulması gereken önemli bir sosyo-ekonomik
sorundur. 2010 yılındaki diyabet harcamalarının
Türkiye’ye maliyeti 13 milyar Türk Lirası olmuştur. Dünyada ise 2011 yılında erişkinlere yönelik
toplam sağlık hizmeti harcamalarının %11’i, olan
465 milyar doları diyabetle ilişkili tedavi ve bakım
harcamalarından kaynaklanmıştır
Ayaklar hem diyabetlilerde hem de normal insanlarda zedelenme, travma, enfeksiyon oluşumuna
en açık organlardır ve diyabetlilerde ayak daha
kolay zedelenmektedir. Ayak ve parmaklardaki
koruyucu duyunun azalması, kan dolaşımının
ayaklarda yavaşlaması, terleme kaybı sonucu
kuruluk ve çatlakların oluşması ile periferik damar hastalığı ve görme bozukluğu da mevcutsa
ayaklar bir kat daha fazla risk altına girmektedir
(Koçak ve Olgun 2009:28-37).
Ülkemizde 7 milyon kadar diyabet hastası olduğu
bilinmektedir Bunların arasında bir milyonun
üzerinde diyabetik ayak yarası olduğu ve 500.000‘e
yakın ayakta da enfeksiyon olduğu bildirilmiştir
(Satman et al., 2013:169-80).
Diyabetik ayak problemleri önlenebilir bir komplikasyondur. Diyabetli hastaların tanı aldığı andan
39
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
itibaren düzenli eğitimle
beraber
izlemleriFİYATLARININ
ve
sağlanabilmesi
için AÇIDAN
hasta eğitimi ve hastanın
İNCELENMESİ
koruyucu davranışların kazandırılması önemlidir.
kendi kendine yardımı öğrenmesi büyük önem
Önlem ve iyi bir hasta eğitimi, sağlık çalışanlataşımaktadır (Edirne vd., 2001:88-91).
rının duyarlılığı ve eğitimi ile çok yönlü ayak
1
Bu çalışma,Bölümü
endokrin kliniğinde yatarak tedavi
ülseri tedavisi ve düzenli izlem sonucu ayak
gören diyabetli hastaların ayak bakımı ve ayakampütasyonlarının
%49-85
oranında
azaldığı
kabı kullanım alışkanlıklarını belirlemek amacı
ve konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
bildirilmiştir (Yüksel,
2002:127-37).
yapıldı.çalışmada ANOVA modeli
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakilehazırlanan
Dünya Sağlık Örgütü
(WHO)’nun 21. yüzyılda
ve doğalgaz
tespit edilmesi
GEREÇ
VEfiyatlarının
YÖNTEM
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
21 Sağlık Hedefinde ise 2020 yılına kadar ayak
Araştırma
Tipi:Sonuç
Bu olarak
araştırma,
ampütasyonlarının
%3genel
oranında
azaltılması
fiyatlarının
seviyesinde
varılmaktadır.
tüketim tanımlayıcı retaralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
rospektif tipte bir çalışmadır.
hedeflenmektedir. Amerikan Diyabet Birliği diAnahtar Kelimeler%40-50
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
yabete bağlı ampütasyonların
oranında
Evren ve Örneklem: Araştırmanın evrenini Nisan
azalacağını bildirmiştir (ADA, 2009).
2013-Nisan 2014 tarihleri arasında Ondokuzmayıs
Üniversitesi
Endokrin
ve Metabolizma
Nontravmatik ayakACCORDING
ampütasyonlarının
%40-60’ıRANGES
TO CONSUMPTION
IN TERMS Hastanesi
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
Hastalıkları kliniğinde yatarak tedavi olan ve
diyabete bağlıdır. Ampütasyon ve diyabetik ayak
kabul eden 18 yaş üstü
yıllık maliyetininAbstract:
yaklaşık
olarak
In this
study 30.000-60.000
prepared by using data ofaraştırmaya
TSI belonging tokatılmayı
dolar arasında olduğu
edilmiştir
rastgelewith
örnekleme
analyzed.tespit
ANOVA
model was(Çelik
appliedve
to the basit
study prepared
the use of yöntemi
different ile seçilen 238
Öztürk, 2009:22-7;
et al., 2005:1711Tip 1 veelectricity
Tip 2 diyabetli
hasta
oluşturdu.
madeGreenman
more comprehensive.
The purpose was to determine
and natural gas
prices
17). Ayak ülserli diyabetli bir hastanın ortalama
Verilerin Toplanması: Araştırmada veri toplamak
hastanede yatış süresi, ülseri olmayan bir diamacıyla, ilgili literatür doğrultusunda araştırmacı
yabetliden en az %50 daha uzundur (TEMD,
tarafından geliştirilen “Birey Tanıtım Formu” ve
2009:15-20). Kır ve arkadaşlarının (2009:6-13)
“Ayak Bakımı ve Ayakkabı Kullanım Alışkanlıkları
bir üniversite hastanesinde yaptıkları çalışmada
Formu” kullanıldı. Veriler araştırmaya katılmayı
hastaların diyabetik ayak nedeniyle yatış oranı
kabul eden diyabetli hastalara araştırmanın amacı
%28.8 olarak bulunmuştur. Yine aynı çalışmada
açıklandıktan ve sözlü onamları alındıktan sonra
diyabetik ayak problemi olan diyabetli hastaların
yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı.
diğer komplikasyonlar ile yatan diyabetlilere
Birey Tanıtım Formu-Ayak Bakımı ve Ayakoranla daha fazla tıbbi harcamaya sebep olduğu
kabı Kullanım Alışkanlıkları Formu: Diyabetli
saptanmıştır (Kır vd., 2009:6-13). Alt ekstremite
hastanın tanıtıcı özelliklerini içeren (cinsiyet, yaş,
ampütasyonlarının %85’inde ayakta ülser hikayesi
meslek, medeni durum, ekonomik durum, yaşadığı
vardır. Hastalığın başarılı bir biçimde tedavi ve
izlenmesinde diyabetli hastanın etkin rolünün
yer, eğitim düzeyi) sorularını kapsamaktadır. Anket
40
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VEyıldır
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
sorularının diğer kısmında
kaç
diyabetli
edilenEKONOMETRİK
diyabetli hastalara
araştırmanın amacı ve
İNCELENMESİ
olduğu, diyabetin tedavi şekli, mikrovasküler ve
uygulaması hakkında açıklama yapıldı. Yanıtların
makrovasküler komplikasyonlar, hipertansiyon ve
gönüllü olarak verilmesi gerekliliğinden araştırmaya
hiperlipidemi varlığı, sigara ve alkol kullanımının
alınacak bireylerin, gönüllü ve istekli olmalarına
1
mevcut olup olmadığı soruldu. Diğer sorularda;
özen gösterildi, çalışmaya katılıp katılmamakta
diyabet için düzenli
kontrollerine gidip gitmediközgür oldukları açıklandı ve sözel onamları alındı.
ve konutlarda kullanılan
leri, ne sıklıkta muayeneye
gittikleri,doğalgaz
ayak bakımı
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakBULGULAR
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
eğitimi alma durumları,
hastaneye
diyabetik
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri ayak
ve konutlarda tüketim
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının%23.1’i
tespit edilmesi
nedeniyle yatışSanayi
ve ampütasyon
oluparalıklarına
olmadığı
Araştırma
grubunda
tip 1 diyabetli hasta,
öğrenilmek istenmiş,
üç ayrı
başlıksanayi
altında
iseiçin tüketim
%76.9‘u
2 diyabetli
olup, %54.6’sı kadın
edilen bulgular
sonucunda;
sektörü
aralığıtip
arttıkça,
elektrik hasta
ve doğalgaz
ayakkabı kullanımı,
çorap kullanımı ve tırnak
cinsiyettedir. Araştırma grubundaki hastaların yaş
bakımı ile ilgili bilgileri kapsayan sorular soruldu.
ortalaması 49.23±14.81 (Kadın:49.16 ±15.21,
Erkek: 49.31±14.39)’dir. Diyabetli hastaların
Verilerin Değerlendirilmesi: Çalışmada elde
%78.2’si evlidir. Araştırmaya katılan diyabetli
edilen bulguların ECONOMETRIC
değerlendirilmesi
SPSSOF(StaANALYSIS
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
hastaların
gelir
durumunaAND
bakıldığında çoğu diACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
tistical Package for
Social) for Windows 15.0
HOUSES
yabetli hasta (%63.4) gelirini giderine eşit olarak
programı kullanılarak yapıldı. Çalışma verileri
etti. Diyabetli
hastaların
çoğunun ilköğretim
In this study prepared by using data ofifade
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
değerlendirilirkenAbstract:
tanımlayıcı
istatistiksel metotları
in
industry
and
houses
is
statistically
mezunu oldukları (%40.3), %72.3’ünün çalıştığı
model
was applied
to the study prepared with the use of different
(frekans, yüzde, analyzed.
ortalama,ANOVA
standart
sapma),
ki-kare
were applied
the research
was belirlendi.
ve %72.3
’ününandşehirde
yaşadığı
made more
comprehensive.
testi ve Fisher kesin
ki-kare
analizleriThe
kullanıldı.
Sonuçlar %95 güven aralığında, anlamlılık p<0.05
Diyabetli hastaların %36.6 ’sı 0-5 yıldır, %26.5
düzeyinde çift yönlü olarak değerlendirildi.
’i 6-10 yıldır, %37’sinin 11 yıl ve üzeri diyabetli
olduğu saptandı. Araştırma grubundaki diyabetli
Araştırmanın Sınırlılıkları: Araştırma sadece
hastaların %6.3’ü diyetle tedavi olurken, %18.1’i
üniversite hastanesinde yapıldı. Diğer bir sınırlılık
oral antidiyabetik (OAD) ile, %45.4’ü insülinle,
ise, sadece Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları
%30.2’si insülin+OAD ile tedavisine devam
kliniğinde yatan diyabetli hastaların ele alınması
etmekteydi.
ve diyabetlilerle hastane ortamında görüşülmesidir.
Diyabetli hastaların komplikasyon durumuna
Araştırmanın Etik İlkeleri: Çalışmanın uybakıldığında %31.9 ’unda retinopati, %34.5’inde
gulanabilmesi için, Ondokuzmayıs Üniversitesi
nöropati, %7.6’sında nefropati, %60.1’inde hiperEğitim ve Araştırma Hastanesi etik kurulundan
tansiyon, %46.6’sında hiperlipidemi mevcuttu.
izin alındı. Araştırmanın yapılacağı kliniklerde
görev yapan tüm çalışanlara ve araştırmaya dahil
41
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Metabolik parametrelerde
diyabetli
hastaların
yıkadığı,
bez havlu ile
(%68.1) kuruladığı ancak
İNCELENMESİ
glikozillenmiş hemoglobin (HbA1c) ortalamaları
parmak aralarını kurulamadığı (%60.1), ayak yıMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
9.99±2.20, açlık kan şekeri ortalamaları (AKŞ)
kama suyunu evde başka birinin kontrol etmediği
208.44±83. 82 mg/dl., tokluk kan şekeri ortala(%87.8), evde terlik kullandığı (%56.3), ayakla1
maları (TKŞ) 275.85±110.37 mg/dl’ dir.
rına (%71.8), ve parmak aralarına nemlendirici
krem kullanmadığı (%84.7), ayaklarını sıcak
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK
Araştırma grubumuzda
düzenli
muayeneye
gel-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
istatistiksel
analiz edilmesi
su torbası,
sobaolarak
ve ısıtıcıda
ısıtmadığı (%87.4),
diğini söyleyen şeklindedir.
diyabetli hasta
sayısıteknikleri
%48.7’dir.
Farklı analiz
(%50)
ayağında
kuruma, çatlama, nasır
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakyarısının
araştırma daha
kapsamlı
Diyabetli hastaların
%23.5’i 0-3 ayda bir, %31.9’u
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
ve kaşıntı, %73.1’inde şekil
bozukluğu olduğu,
yönünde hareket
olup, yapılan ise
3-6 ayda bir, %20.6’sı
yıldaedilmiş
bir, (%23.9)’u
su toplaması
olmadığı
(%68.5),
elektrik ve
doğalgaz nasırını kesmebir yıldan dahafiyatlarının
uzun bir
sürede
muayeneye
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
diği (%63.5) belirlenmiştir (Tablo 1) Ayakkabı
gittiklerini belirtti.
ile çorap kullanımı ve tırnak bakımı alışkanlıkAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
larının dağılımı değerlendirildiğinde olguların
Diyabetli hastaların ayak bakımı eğitimini sor%53.4’ünün üç çift ve üzerinde ayakkabıya sahip
guladığımızda; daha önce ayak bakımı ile ilgili
olduğu,
%73.9’unun
özel AND
ayakkabı yaptırmadığı,
%15.2’si bir kez eğitim
aldığını,
iki kezRANGES
ACCORDING
TO%10.5’i
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
%80.3’ünün burnu sivri ve topuklu ayakkabı
eğitim aldığını, %4.6’sı üç kez ve üzeri eğitim
%62.2’sinin
ayakkabıları düzenli
aldığını belirtirken,
%69.7’si
hiç
eğitim
almadığını
Abstract:
In this
study
prepared
by using data ofgiymediği,
TSI belonging to
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and
houses
is
statistically
boyatmadığı, %52.9’unun ayakkabının içinin
söyledi. Ayak bakımı
eğitimi alan diyabetli hastaanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
techniques for
analysis.
Moreover, tests
were gibi
appliedyabancı
and the research
taş, çivi
cisimwas
açısından kontrol
ların %24.8’i hemşireden
eğitim
aldıklarını
ifadeof hypothesis
ettiği, %63.1’inin her zaman kullandığı ayakkabı
etti. Ayağında yara açıldığını söyleyen diyabetli
ile yürüyüş yaptığı, %79’unun pamuk ve yünlü
hasta oranı %15.1 ve %4.6’sı yara nedeniyle
çorap tercih ettiği ancak %61.3’ünün lastiklerinin
ameliyat olduğunu ve %7.1’i yara nedeniyle
sıkı olduğu, %50.8’inin çoraplarını her gün dehastaneye yattığını ve %2.1’i diyabet nedeniyle
ğiştirdiği belirlendi. Yaklaşık yarısının (%49.2)
ayak ampütasyonu olduklarını ifade etti.
tırnaklarında kalınlaşma olduğu ve tırnaklarını
Çalışmamızdaki olgular ayak bakımı yapma
herhangi bir zamanda (%63.1), kendine özel
alışkanlıklarının dağılımı açısından değerlendirilolmayan bir tırnak makası ile (%52.9), kenarlarını
diğinde, hastaların yarısından çoğunun ayaklarını
düzgün olarak (%58.8) kestiği, tırnak batması
her gün kontrol ettiği (54.6), %77.3’ünün her
olmadığı (%72.3) saptandı (Tablo 2).
gün ayaklarını duru (%54.6), ılık su ile (%48.7)
42
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Tablo 1. Hastaların
Ayak Bakımı
Yapma Alışkanlıklarının
ve Ayakta Oluşan
Sorunların Dağılımı
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ EKONOMETRİK
AÇIDAN
İNCELENMESİ
Özellikler
Sayı (n)
Yüzde (%)
Evet
130
54.6
HayırBölümü
108
45.4
Evet
184
Ayakların her gün
yıkanması
Özet
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketimininHayır
istatistiksel olarak analiz edilmesi54
77.3
Sabunla
91
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz
tespit edilmesi
ile Sanayi
yıkandığı
Duru sufiyatlarının
ile
130
Şampuanla
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı
arttıkça, elektrik ve doğalgaz17
Sıcak su
41
38.2
Ayakların her gün kontrol edilmesi
1
Ayakların ne
Ayakların yıkama
suyunun ısısı
Ilık su
54.7
7.1
17.2
116
48.8
Soğuk su
81
34.0
Bez havlu
106
68.1
23
14.5
29
18.4
Evet
95
aralarınıanalyzed.
kurulama
ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Hayır
143
39.9
Ayakların
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS
OF INDUSTRY AND
kurulanması
Kağıt havlu
HOUSES
Kurulamayan
Parmak
22.7
Ayakların yıkama suyunun evden başka birisinin kontrol
etmesi
Evde terlik kullanma
Ayaklara nemlendirici krem uygulama
Parmak aralarına krem uygulama
Ayakları sıcak su torbası, soba ve ısıtıcıda ısıtma
Ayakta kuruma ve çatlama
43
60.1
Evet
29
12.2
Hayır
209
87.8
Evet
134
56.3
Hayır
104
43.7
Evet
67
28.2
Hayır
171
71.8
Evet
37
15.5
Hayır
201
84.5
Evet
30
12.6
Hayır
208
87.4
Evet
119
5.00
Hayır
59
24.8
Bazen
60
25.2
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Sayı
İNCELENMESİ
Özellikler
(n)
Yüzde (%)
25
10.5
Hayır
163
68.5
Bazen
50
21.0
Evet hazırlanan bu çalışma, sanayi81
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
Ayakta nasır oluşumu
Hayır
117
34.0
Evet
Ayakta su toplanması
Nasırların
1
49.2
Bazen
40
Evet
41
Hayır
151
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
Sonuç olarak tüketim
kesilmesi
Bazen
63.5
16.8
6
2.5
74
31.1
Hayır OF INDUSTRY AND 106
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS
HOUSES
44.5
Nasır bandı
Evet
Bazen
Ayakta şekil
17.2
40
Ayakta kaşıntı
16.8
58
24.4
Hallux to
vagus
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
the years of 2012-2014,35
bozukluğu
Pençe parmak
29
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared
with the use of different
Her
ikisi beraber
174
electricity
and natural gas prices
14.7
12.2
73.1
Tablo 2. Hastaların Ayakkabı ve Çorap Kullanımı ile Tırnak Bakımı Alışkanlıklarının Dağılımı
Sayı
(n)
Özellikler
Kaç çift ayakkabıya sahip
Bir çift
22
9.2
İki çift
89
37.4
127
53.4
Evet
13
5.5
Hayır
176
73.9
49
20.6
Üç çift ve üzeri
Ayağa özel ayakkabı yaptırma
Yüzde
(%)
Gerekirse
44
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Özellikler
Sayı
İNCELENMESİ
(n)
Murat KORKMAZ,
EvetHakan AÇIKGÖZ
Burnu sivri ve topuklu ayakkabı giyme Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Hayır
1
Yüzde (%)
47
19.7
191
80.3
Evet
90
Ayakkabıları düzenli
boyatma
Hayır
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik
tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 148
37.8
Evet araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezcisim
testleri uygulanarak
Ayakkabının içinin
taş, çivi gibi
yabancı
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
açısından kontrolSanayi
edilmesi
Hayır bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
varılmaktadır.
Hersonucuna
zaman kullanılan
ayakkabı
129
52.9
111
46.6
150
63.1
68
28.6
20
8.4
50
21.0
188
79.0
146
61.3
92
38.7
Her gün
121
50.8
Gün aşırı
81
34.1
Üç gün ve üzeri
36
15.1
Evet
117
49.2
Hayır
121
50.8
87
36.6
Herhangi bir zamanda
151
63.4
Evet
112
47.1
Hayır
126
52.9
69
29.0
Yürüyüşlerde kullanılan ayakkabı çeşidi
Rahat, spor
ayakkabı
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi,
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Diğer (terlik)
Çorap cinsi
Çorap
Naylon
HOUSES
Pamuk veya yünlü
Sıkı
lastiğinin analyzed.
esnekliğiANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Gevşek
techniques for analysis. Moreover, tests of
hypothesis were applied and the research was
Çorap değişim sıklığı
Ayak tırnaklarında kalınlaşma
Tırnak kesme zamanı
Tırnak makası şahsa ait
62.2
Banyodan sonra
Derin kesme
45
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Özellikler
Sayı
İNCELENMESİ
Tırnakların kesilme biçimi
Kenarları düzgün
(n)
Yüzde (%)
140
58.8
29
12.2
Evet
66
Tırnak batması mevcut
Hayır
172
27.7
1
Kalınlaşmış
ve kesemiyor
Elektrik-Enerji
Bölümü
72.3
Daha önce diyabet
eğitimi
hastalar
nemlendirilmesi
ve tırnak
makasının şahsa ait
Sanayi ve
konutlardaalan
tüketim
aralıklarınave
göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
diyabet eğitimi edilen
almayan
hastalar, ayak bakımı
olması yine eğitim alan grupta istatistiksel olarak
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
genel seviyesinde
varılmaktadır.
Sonuç olarak
ile ayakkabı vefiyatlarının
çorap kullanım
alışkanlıkları
anlamlıdır
(p<0.001).
Dahatüketim
önce diyabet eğitimi
açısından karşılaştırıldığında; eğitim alan grupta
alan grupta yürüyüş esnasında giyilen burnu sivri
ayağa uygun özel ayakkabı yaptırma, ayakkabıyı
ve topuklu ayakkabı giyme, sıcak su torbası
düzenli boyama, evde terlik kullanma, çorap cinkullanımı, soba veya ısıtıcıda ayakları ısıtma,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES oluşması, nasır
si, çorap lastiğininACCORDING
esnekliği, çorapların
değişim
ayaklarda
kuruma GAS
ve çatlama
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
sıklığı, ayakların günlük kontrolü ve sabunla
oluşumu, kaşıntı olması, tırnaklarda kalınlaşma,
yıkanması, suyun ısısının kontrolü, ayakların ve
ayakta şekil bozukluğu olma durumu, tırnakları
thekurulanmasına
consumption of electricity
natural gas used
in industry
and houses
parmak aralarının
dikkat and
edilmesi
kesme
zamanı,
tırnakis statistically
kesme biçimi ve tırnak
istatistiksel olarak
anlamlı
çıkmıştır
(p<0.05).
batması
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
wereoluşumunda
applied and the istatistiksel
research was olarak anlamlı
Yine ayakkabının içinin kontrolü, ayakların
fark bulunmadı (p>0.05) (Tablo 3).
46
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
Tablo 3. Eğitim ELEKTİRİK
Alan ve Eğitim
Almayan
HastalarınEKONOMETRİK
Ayak BakımıAÇIDAN
ve Ayakkabı ve Çorap
İNCELENMESİ
Kullanım Alışkanlıklarına Yönelik Karşılaştırma Parametreleri
EğitimYönetmeni
alan
Özellikler
1
Eğitim almayan
n Elektrik-Enerji
% Bölümü
Evet
7
11.7
n
%
6
3.4
χ2 ; p
Özel ayakkabı yaptırma
Hayır
42
70.0
134
75.3
3.28
şeklindedir. Farklı Gerekirse
analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan
modeli
11
18.3 çalışmada
38 ANOVA
21.3
Evet
32 elektrik ve
53.3
58 tespit32.6
tüketim aralıklarına göre
doğalgaz fiyatlarının
edilmesi 22.69 ;
Ayakkabıyı düzenli
boyama
yönünde
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Hayır sanayi sektörü28
edilen bulgular sonucunda;
için tüketim46.7
aralığı arttıkça,120
elektrik ve67.4
doğalgaz
varılmaktadır. Sonuç
tüketim 25.00 ;
Evet
48 sonucuna80.0
78 olarak
43.8
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Ayakkabının içinin
kontrolü
Çorap cinsi
<0.05
<0.001
Hayır
12
20.0
99
55.6
Evet
16
26.7
21
11.8
26.22 ; <0.05
Hayır
44
73.3
157
88.2
Evde terlik kullanma
; <0.05
ACCORDING Naylon
TO CONSUMPTION RANGES
IN
TERMS OF INDUSTRY
AND
7
11.7
43
24.2
HOUSES
Pamuk, yün
53
88.3
135
12.61 ; <0.05
75.8
Abstract: In this study
data of TSI 80.0
belonging to the 98
years of 2012-2014,
Evetprepared by using 48
55.4
23.04 ; <0.05
Çorap lastiğinin the
esnekliği
analyzed. ANOVAHayır
model was applied to
prepared with the
different
12the study 20.0
79 use of44.6
gas prices
Her günThe purpose was
40 to determine
66.7electricity and
81natural 48.8
Çorapların değişim sıklığı
Gün aşırı
Ayakların günlük yıkanması
Sabunla yıkama
Suyun ısısının kontrolü
14
23.3
67
37.9
6
10.0
29
16.4
Evet
44
73.3
86
48.3
Hayır
16
26.7
92
51.7
Evet
52
86.7
132
74.2
Hayır
8
13.3
46
25.8
Evet
38
63.3
53
29.8
Hayır
20
33.3
110
61.8
Diğer
2
3.3
15
8.4
Sıcak
7
11.7
34
19.1
Ilık
40
66.7
76
42.7
Soğuk
13
21.7
68
38.2
Üç gün üzeri
Ayakların günlük kontrolü
47
8.86 ; <0.05
27.23 ; <0.05
13.61 ; <0.05
4.29 ; <0.05
10.34 ; <0.05
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Özellikler
Ayakları kurulama
Eğitim alan
Eğitim almayan
İNCELENMESİ
Havlu Murat KORKMAZ,
32 Hakan AÇIKGÖZ
53.3
74
41.6
Kağıt havlu
9 Finans Yönetmeni
15.0
Güven Grup A.Ş.
14
7.9
1
Kurulamayan
19 Elektrik-Enerji
31.7 Bölümü90
50.6
5.80 ; <0.05
Evet
38
63.3
57
32
23.95 ; <0.05
Parmak arası kurulama
Hayır
22
36.7
121
68
şeklindedir. FarklıEvet
analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan
modeli16.89
32
53.3 çalışmada
35 ANOVA
19.7
Ayakları nemlendirme
Hayır
28 elektrik ve
46.7
143 tespit80.3
tüketim aralıklarına göre
doğalgaz fiyatlarının
edilmesi
Evet
38
63.3
74
41.6
28.24
Tırnak makası şahsa
ait
varılmaktadır.104
Sonuç olarak
tüketim
Hayır düşüş gözlendiği
22 sonucuna36.7
58.4
; <0.001
; <0.001
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim,(p<0.001).
Sanayi, Konut,Diyabetin
Anova, TUİK,tipi
Fiyatile evde terlik giyme,
Diyabet tipi ile topuklu
veya sivri
burunDoğalgaz,
ayakkabı
giyme, ayakları ve parmak aralarını kurulama,
ayaklara nemlendirici kullanma, nasır oluşumu,
çorapların değişim
sayısı, ayakları
yıkama
susu toplaması,
ayakları
ısıtıcı veya sıcak su
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GASsoba,
PRICES
yunun ısısı, ayakta kuruma, çatlama ve kaşıntı
torbası yardımı ile ısıtma, her gün ayakların ve
HOUSES
oluşumu, hallux vagus, pençe parmak oluşumu ve
ayakkabının içinin kontrol edilmesi, ayakların her
her ikisinin de bir
görüldüğü
şekilandbozukgüninyıkanması,
gerektiğinde
özel ayakkabı
the arada
consumption
of electricity
natural gas used
industry and ayağa
houses is
statistically
model was
applied to the yaptırma
study prepared
with theyürüyüşlerde
use of differentgiyilen ayakkabı
lukları oluşumu,analyzed.
tırnak ANOVA
kalınlaşması,
tırnakların
durumu,
made
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricityçorabın
and natural
gas prices
kesilme şekli ve
tırnak
makasının kişiye
özel
ve kullanılan
cinsi
arasında istatistiksel
kullanımı (p<0.05); ayakları yıkama suyunun
olarak anlamlı fark olmadığı belirlendi (p>0.05)
ısısı ve çorabın lastik kısmının esnekliği arasında
(Tablo 4).
istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu görüldü
48
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VEGöre
DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Tablo-4. Diyabetin
Tipine
Ayak FİYATLARININ
Bakımı ve Ayakkabı
Kullanım
Alışkanlıklarının
İNCELENMESİ
Karşılaştırma Parametreleri
Tip Yönetmeni
1 DM
1
n
%
Tip 2 DM
n
%
χ2 ; p
Evet
20
36.4
27
14.8
10.8 ; <0.05
Burnu sivri veya topuklu
ayakkabı giyme Özet : 2012-2014 Yılları
Hayırarasındaki TUİK verileri35kullanılarak
63.6hazırlanan
156bu çalışma,
85.2 sanayi
Sıcak
11
20
30
16.4
uygulanmıştır.
hipotez testleri uygulanarak33araştırma daha
Ayak yıkama suyunun
ısısı AyrıcaIlık
60 kapsamlı
83 hale getirilmiştir.
45.4
Soğuk
20 de sonuca
70 gidilmiştir.
38.3 Elde
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik 11
bulgulara göre
sanayi sektörü için tüketim
ve
doğalgaz
Her gün
38 aralığı
69.1arttıkça, elektrik
83
45.6
Çorap değişimi aralığı Kw cinsindenGünaşırı
12 meydana
21.8gelmektedir.
69
37.9
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
gün üzeri
9.1 Anova,30TUİK,16.5
Anahtar Kelimeler Üç
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,5Sanayi, Konut,
Fiyat
Çorap lastiği esnekliği
Parmak arası
Ayakta
Tırnak kalınlaşması
Tırnak makası şahsa ait
Tırnakların kesilme şekli
8.12 ; <0.05
Evet
40
81.8
101
55.5
21.12 ; <0.001
Hayır
10
18.2
81
44.5
Hayır
25
45.5
118
64.5
Evet
32.7 to the101
Abstract: In this study
prepared by using data of18TSI belonging
years of55.2
2012-2014,
kuruma, analyzed.
çatlama ANOVA Hayır
21
38.2
38
20.8
model was applied to the study prepared with the use of different
techniques for analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
Bazen
16
29.1
44
24 was
Ayakta şekil bozukluğu
9.47 ; <0.001
Evet
30 IN TERMS
54.5 OF INDUSTRY
68
35.5
ACCORDING TO
CONSUMPTION RANGES
AND
kurulama
HOUSES
Ayak ve parmak arası kaşıntı
21.95 ; <0.05
13.63 ; <0.05
Evet
6
10.9
68
37.2
Hayır
31
56.4
75
41
13.40 ; <0.05
Bazen
18
32.7
40
70.8
Hallux vagus
3
5.5
32
17.5
Pençe parmak
5
9.1
24
13.1
13.17 ; <0.05
Her ikisi beraber
47
85.5
125
69.4
Evet
16
29.1
101
55.2
27.04 ; <0.05
Hayır
39
70.9
82
44.8
Evet
35
63.6
77
42.1
25.88 ; <0.05
Hayır
20
36.4
106
57.9
Derin
10
18.2
59
32.2
Kenarları düzgün
42
76.4
98
53.6
6.70 ; <0.05
3
5.5
26
14.2
Kesemiyor
49
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
TARTIŞMA
EKONOMETRİK
AÇIDAN
olduğunu
bize göstermektedir.
İNCELENMESİ
Eğitim aldığını
bildiren diyabetli hastaların ayak bakımlarına
Diyabet, hastalığın doğası nedeni ileMurat
ayakKORKMAZ,
yarala- Hakan AÇIKGÖZ
yönelik alışkanlıklarına baktığımızda oranların çok
rının gelişimi için uygun ortamı hazırlamaktadır.
düşük olmadığı gözlendi. Bu da alınan eğitimlerin
Yara oluşumunda erken teşhis 1ve
uygun Elektrik-Enerji Bölümü
Kilisyaranın
davranış şekline dönüştürülmüş ve günlük yaşamda
ve yoğun bir şekilde tedavi edilmesi çoğu diyabetkullanılmış
olduğunu
bize göstermektedir.
bu çalışma,
sanayi
lide ayak kayıplarını
önler (Yılmaz, 2005:5-20).
Diyabetli hastalarda
etkinFarklı
koruyucu
bakımı
şeklindedir.
analiz ayak
teknikleri
kullanılarak
ANOVA
modeli yarısının her gün
Çalışmamızda
diyabetli
hastaların
yapabilmek içinSanayi
riskin
belirlenmesi şarttır (Kır ayağını
kontrol
ettiği tespit
edildi. Diyabetlilerin
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
ve Olgun, 2007:28-31). Diğer bir literatürde de her gün ayaklarını kontrol etmeleri
ayakta risk
belirtildiği gibifiyatlarının
risk faktörlerinin
bilinmesinin
genel seviyesinde
varılmaktadır.etmenlerin
oluşturabilecek
erken dönemde fark
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
yanı sıra düzenli olarak izlem de önerilmektedir
edilmesini sağlayacaktır (Tüzün, 2005:1-4). Bu da
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
(Yüksel, 2002:127-37).
Diyabetik
ayakDoğalgaz,
oluşumubüyük oranda hastada diyabetik ayak gelişiminin
nu önlemenin en önemli noktası tüm diyabetli önlenebileceğini bize gösterir.
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
hastaların eğitilmesi
ve verilenANALYSIS
eğitimlerin
her
INbakımının
TERMS OFyetersiz
INDUSTRY
ANDsonucunda ayaklarda
Ayak
olması
kontrolde tekrar edilmesidir.
HOUSES
oluşan mikroorganizmaların oluşan çatlaklardan
ayak
ve ayakkabı
Abstract:
In thisbakımı
study prepared
by using data of
TSI belonging
years of 2012-2014,
içeri
girmesitoilethediyabetik
ayak yaraları meydathe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
kullanımına ilişkin
alışkanlıklarını
inceleyen
bu
analyzed. ANOVA model was applied to the na
study
prepared with (ADA,
the use of2009).
differentAyakların nemli
gelmektedir
çalışmamızda klinikte
yatan
diyabetlilerin
sadece
made more comprehensive. The purpose was to tutulması
determine electricity
and ve
natural
gas prices
kuruma
çatlamaların
önüne geçer
üçte birinin eğitim aldığı belirlendi. Literatüre ve sonuçta diyabetik ayağın oluşmasını engeller.
göre ayak bakımına ilişkin eğitim alanların ayak Araştırmamızda ki diyabetli hastaların sadece dörtte
sağlığı için dikkat edilmesi gereken hususları bilme biri ayağına nemlendirici uyguladığını bildirmiştir.
oranı hiç eğitim almayanlara göre daha yüksektir
Bu da eğitim açığını bize göstermektedir.
(Batkın ve Çetinkaya, 2005:6-12). Ancak bilgi
düzeyinden daha önemli olan husus diyabetli Yaptığımız araştırmada suyun ısısını evden bir
hastaların bilgilerini ne kadar uyguladıklarıdır. başkasının kontrol etmediğini söyleyen diyabetli
Çünkü ayak bakımı ile ilgili bilgileri yeterli dü- hasta sayısı çoğunluktadır. Ayakların yıkanacağı
zeyde olduğu tespit edilen diyabetli hastaların bile, suyun ısısının kontrol edilmeme oranları, diyabebu bilgilerini günlük hayatta uygulamadıklarını tik ayağı olan ve olmayan diyabetlilerde benzer
gösteren çalışmalar mevcuttur. Çalışmamızda ayak bulundu. Diyabette nöropati nedeniyle ısıyı ve
bakımı eğitimi almadığını bildiren hasta oranının yabancı maddeleri algılama düzeyi azalmakta hatta
yüksek çıkması diyabetli hasta takibinde ayak yok olmaktadır (Türkaslan ve Altındaş, 2004:51bakımı eğitiminin bölgemizde yetersiz seviyede 7). Bu doğrultuda diyabetli hastanın ayaklarını
50
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE koruması
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
ısıtıcılardan ve sıcakELEKTİRİK
maddelerden
gerekolduğuEKONOMETRİK
görülmektedir
(Batkın ve Çetinkaya,
İNCELENMESİ
tiği önerilmektedir (ADA, 2009). Çalışmamızda 2005:6-12). Hastaların ifade ettiği gibi bunun
ayaklarını yıkadığı suyun bir başkası tarafından nedeni çoğunlukla abdest almak için ayakların sık
kontrol edildiğini söyleyen diyabetli hasta sayısı yıkanmak zorunda kalmasıdır. Ayak sağlığı için
1
%12.2’dir ve bu oran oldukça düşüktür.
Suyun ısı ayakları yıkama önemlidir (ADA, 2009, Çetinkalp,
kontrolünün yapılmaması
diyabetli hastaların fark 2007:157-60). Ancak, ıslak bırakılan alanlarda
ve konutlarda
olarak analiz
edilmesi
etmeden çok sıcak
su ile ayaklarını
yıkamalarına,
mantar istatistiksel
enfeksiyonları
daha
kolay oluşur (Oğur
bu da cilt tahrişleri
ile yanıklara
diyabetik
ayak vd.,
2005:19-25
). Bu
uygulanmıştır.
Ayrıcave
hipotez
araştırma
daha kapsamlı
hale nedenle
getirilmiştir.ayakların mutlak
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
oluşumuna zemin hazırlayabilir.
surette ıslak bırakılmamasıedilmesi
ve yumuşak pamuklu
bir havlu
ilearttıkça,
kurulanması
aralığı
elektrik veönemlidir.
doğalgaz Çalışmamızda
Diyabette nöropati
nedeniyle
ısıyı
algılama
düfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
diyabetli hastaların yarısından fazlası ayaklarını
cinsinden
yükseldikçe,
zeyi azalmakta aralığı
hattaKw
yok
olmaktadır
(Türkaslan
kurulurken, daha azı ise parmak aralarını ıslak
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
ve Altındaş, 2004:51-7)
Yapılan
bir araştırmada
bırakmayıp pamuklu bir havlu ile kuruladıklarını
da diyabetli hastaların %17’ si üşüyen ayaklarını
ifade etti. Bölükbaş ve arkadaşlarının (2006:82-91)
ısıtmak için ütü, soba,
sıcak su torbası
veyaOFısıtıcı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
yaptığı
çalışmada
diyabetikAND
ayağı olan ve olmayan
IN TERMS
OF INDUSTRY
pedler gibi yöntemler
kullandıklarını bildirmişlerdir
HOUSES
diyabetli hastaların %62.1’inin ayaklarını kurula(Aypak vd., 2012:423-8). Bizim çalışmamızda
madığı
bulunmuştur.
çalışmalarda nemli
Abstract: In this study prepared by using data of
TSI belonging
to the years Yapılan
of 2012-2014,
diyabetli hastaların
çoğunun ayaklarına sıcak su
in
industry
and
houses
is
statistically
alanlarda mantar enfeksiyonlarının daha fazla
analyzed.
modelısıtma
was applied
torbası uygulama,
soba ANOVA
ve ısıtıcıda
gibi ditechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied
and the research
was
görüldüğü
belirtilmektedir
(Yüksel,
2002:127-37;
made morezemin
comprehensive.
The purpose
was to determine electricity and natural gas prices
yabetik ayak oluşumuna
hazırlayan
olumsuz
Oğur vd., 2005:19-25). Ayakların kurulanması ile
davranışlardan uzak durduklarını bildirmişlerdir.
ayakta enfeksiyon oluşması, dolayısıyla diyabetik
Bu da diyabetli hastanın kendi bakımına yönelik
ayak gelişimi önlenmektedir.
davranış şeklinde yüz güldürücü bir geri bildirim
olabilir. Ayakların bu yöntemlerle ısıtılması nö- Ayağın basınç noktalarının değişimi lokal basınç
ropati nedeniyle duyu kaybına uğrayan ayak ve artışına yol açarak ödem, kallus oluşumu, deride
parmaklarda yara açılmasına zemin hazırlayarak bozulma ve ülser oluşumunu kolaylaştırarak
diyabetik ayak oluşumuna neden olacaktır. Bu diyabetik ayak lezyonlarının artmasına yardım
nedenle hasta ve yakınına verilen her eğitimde eder (Yılmaz, 2005:5-20). Ayak tabanında oluşan
özellikle vurgulanmalıdır.
nasırların ayağın yükünü arttırdığı ve nasır altındaki
bölgelerde oluşan ayak yaralarını gizlediği ifade
Diyabetli hastaların çoğu ayaklarını her gün
edilmektedir (Tüzün, 2005:1-4). Çalışmamızda
yıkadığını bildirdi. Literatürdeki çalışmalarda
diyabetli hastaların yaklaşık üçte biri ayaklarında
da yıkama davranışının yüksek oranda olduğu
nasır olduğunu, nasırı olanların yarısının nasırhatta gün içerisinde birden fazla sayıda yıkama
51
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
larını kendilerinin jilet
veya makas
kestiklerini
ile kestiği,
eğitim alan
diyabetli hastaların ise
İNCELENMESİ
söylemişlerdir. Yapılan bir çalışmada da nasırlar
çoğunun tırnak makasının kendisine ait olduğu
için kesici alet kullanımı oranı %17 olarak busaptandı. Tırnak kenarlarını düzgün olarak kesen
lunmuştur (Aypak vd., 2012:423-8). Ayaklarda
diyabetli hasta sayısı yarıdan fazla iken, dörtte
1
gelişen nasırlara yapılan rastgele müdahalelerde
birinde tırnak batması olduğu gözlendi. Yapılan
ayak doku bütünlüğü
bozulur, his kaybı nedeniyle
çalışmada
ayakbuyarası
nedenlerinin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribir
kullanılarak
hazırlanan
çalışma, gelişme
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
tahriş geç fark edilerek ayağın
enfekte
olmasına
batmalarının
oluşturduğu belirtilşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak%11’ini
hazırlanantırnak
çalışmada
ANOVA modeli
neden olabilir. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakmektedir
araştırma daha
kapsamlıethale
(Abbas
al.,getirilmiştir.
2002:575-9). Özkan ve
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan
göre de sonuca
gidilmiştir. Elde
arkadaşlarının
(2014:29-34)
yaptığı çalışmada
Aypak ve arkadaşlarının
(2012:423-8)
yaptığı
da hastaların
%62.5’inin
tırnaklarını yuvarlak
bir araştırmada diyabetli
hastaların
%59.5’
i kul- sonucuna
seviyesinde
varılmaktadır.
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
landığı çorabın özelliğine dikkat etmediği tespit
olarak kestikleri saptanmıştır. Tırnak kesiminde
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, hastaların
edilmiştir. Araştırmamızda
ise diyabetli
makasın enfeksiyon taşımasının önlenmesi için
çoğunun pamuklu ve yünlü çorabı tercih ettiği,
kişiye özel olması önemlidir. Çok derin tırnak
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
yarısının çoraplarını
her gün değiştirdiği,
fakat
kesimleri
tırnak batmasına
neden olur. Yanlış
çorap lastiklerinin sıkı olmaması gerektiği konuHOUSES
tırnak kesiminin diyabetli hastalar arasında
sunu fazla önemsemedikleri belirlendi. Bölükbaş
yaygın olmasının sebebi yetersiz hasta eğitimi
ve arkadaşlarının
yapmışandolduğu
the (2006:82-91)
consumption of electricity
natural gas used
in industry and houses is statistically
ile açıklanabilir.
çalışmada da diyabetli
hastaların
%71.4’ünün
techniques for
analysis. Moreover,
electricity diyabetli
and natural hastaların
gas prices ayakkabı kulÇalışmamızda
pamuklu çorap giydiği görülmektedir. Pamuklu
lanım alışkanlıklarına baktığımızda yarısından
ya da yünlü, bileği sıkmayan çorap kullanımının
çoğu yürüyüşlerinde gündelik ayakkabılarını
ayak nemini korumada ve rahat kan dolaşımını
sağlamada önemli olduğu belirtilmektedir (Çetinkalp, 2007:157-60). Diyabetli hastalara özellikle
ayağı sıkmayan, dikişsiz ve pamuklu çorapların
giyilmesi ve her gün değiştirilmesi önerilmektedir.
tercih ettiklerini, eğitim alan diyabetli hastaların
Tırnaklar düzgün kesilmediğinde sivri kalan kısımlar
cildi zedeler ve tırnak diplerinde travma oluşumuna neden olur. Travmanın oluşması diyabetik
ayak oluşumuna zemin hazırlar. Araştırmamızda
diyabetli hastaların yarısının tırnaklarında kalınlaşma olduğu, çoğunun tırnaklarını herhangi bir
zamanda kendine özel olmayan bir tırnak makası
%59.5’nin özellikle kullanmaları gereken ayakkabı
az bir kısmı da ayağına özel ayakkabı yaptırdığını
ifade etti. Aypak ve arkadaşlarının (2012:423-8)
yapmış olduğu bir çalışmada diyabetli hastaların
özelliklerine dikkat etmediklerini saptamışlardır.
Yapılan bir başka çalışmada da diyabetli hastaların %75’inin kullanmaları gereken ayakkabı
özelliklerinin neler olması gerektiği hususunda
yeterince bilgilerinin olmadığı şeklinde bulunmuştur (Moreno et al., 1997:185-90).
52
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
Diyabetli hastalara ELEKTİRİK
yeterli ayak
bakım eğitimi
ÖzkanEKONOMETRİK
ve arkadaşlarının
(2014:29-34) yaptıkları
İNCELENMESİ
çalışmada da diyabetli hastaların %43.7’si noverilmemesi veya alım gücünün olmayışı diMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
nortopedic deri yuvarlak burunlu, uygun numara
yabetli hastaların yanlış ayakkabı kullanımına
olmayan ayakkabı kullandıklarını ifade etmişneden olabilir. Çalışmamızda diyabetli hastaların
1
lerdir. Ayağa uygun ayakkabıların giyilmemesi
az bir kısmının bir çift ayakkabısı olduğu görülnoktalarını değiştirerek yara oluşumuna
müştür. Buna göre
hastaların
tek bir
çiftverileribasınç
Özetdiyabetli
: 2012-2014
TUİK
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi
zemin hazırlayabilir.
Yapılan
çalışmalarda uygun
ayakkabı kullanmaları, ayakkabının her açıdan
kullanımının
diyabetik ayak gelişimini
yıpranma oranını
da göz önüne
diyabetik
uygulanmıştır.
Ayrıcaalırsak
hipotez testleri
uygulanarakayakkabı
araştırma daha
kapsamlı hale getirilmiştir.
engellediği (Armstrong and Lavery, 1998:1-6);
ayak oluşumunayönünde
zeminhareket
hazırlayabilir.
Diyabetli
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yanlış
ayakkabı
ise diyabetik ayak
bulgular
sanayi
aralığı
arttıkça, kullanımının
hastaların ayağaedilen
uygun
özelsonucunda;
ayakkabı
yaptırma
oluşumuna neden olduğu bulunmuştur (Abbas
oranı düşüktür. aralığı
Bir kısmı
da gerekirse
Kw cinsinden
yükseldikçe,ayağına
et al., 2002:575-9; Altındaş vd., 2006:87-95).
özel ayakkabı yaptırabileceğini
ifade etti.
Ayak
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz,
Ayakkabı seçiminde dar ve uyumsuz ayakkabıların
numarası ve şeklinin değişebileceği göz önüne
tercih edilmesi bu ayakkabıların verdiği hasarın
alınarak diyabetli hastaların
ayak şekillerine uygun
geçINalgılanmasına
ve tedavinin
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS OF INDUSTRY
AND güçleşmesine yol
ayakkabı yaptırmaları
diyabetik
ayak oluşumRANGES
HOUSES
açmaktadır (Yılmaz, 2005:5-20).
riskini önemli ölçüde önleyecektir. Yapılan bazı
Abstract:
In this study
prepared
çalışmalarda diyabetli
hastaların
uygun
genişlikte
Araştırmamızda
diyabetli
hastaların yarısının
in industry and houses
is statistically
analyzed.
model wasayakkabı
applied to the study prepared with the use of different
ayakkabı alabilmeleri
içi ANOVA
büyük numaralı
ayakkabının
içini
çivi gibi
were applied
and taş,
the research
wasyabancı cisimler
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
aldıkları ortaya çıkmıştır. Özkan ve arkadaşlarıaçısından kontrol ettiği belirlendi. Sözen ve
nın (2014:29-34) yaptığı çalışmada da diyabetli
Kızılcı’nın (2012:41-53) yaptığı bir çalışmada
hastaların %93.7’sinde ayağına göre çok büyük
diyabetik ayağı olan bireylerin %69.1’ nin ayakkaayakkabı kullandığı belirlenmiştir. Sıkı ayakkabı
bılarının içini giymeden önce kontrol etmedikleri
kullanımında ise aynı bölge üzerinde sürekli
bulunmuştur. Ayakkabı içindeki yabancı cisimler,
basınç oluşmasına neden olur. Uygun ayakkabı
kumaşta veya deride olan yırtık ve zedelenmeler,
kullanıldığı zaman, basınç noktalarına sürekli
his kaybı olan diyabetlide tahrişe ve dolayısıyla
yüksek basıncı engeller. Çevreye karşı bariyer
yara açılmasına neden olabilir.
görevini görür. Uygunsuz ayakkabı kullanımı
Araştırmamızda çoğu diyabetli hastada hallux
ayağın ve bileğin biyo mekanizmasını rahatsız
vagus ve pençe pençe parmağın her ikisinin de bir
eder. Ağrı dahil olmak üzere ayakla ilgili sorunlar
arada olduğu saptandı. Ayakta ki şekil bozuklukları
ortaya çıkmaya başlar (Özkan vd., 2014:29-34).
ayağa özel ayakkabı giyilmediği takdirde basınç
Çalışmamızda diyabetli hastaların bazıları burnu
altında kalan bölgelerde hassasiyete ve bu da
sivri ve topuklu ayakkabı giydiklerini ifade etti.
yara açılmasına neden olabilir. Bu durum takibe
53
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
gelen hastaların büyük
bir kısmının
ayaklarının
açabileceği
bildirilmekte
ve alkol alımı diyabetli
İNCELENMESİ
risk altında olduğunu bize göstermektedir.
hastalarda önerilmemektedir (TEMD, 2009:15-20).
Diyabetli hastalarda diyabetik ayaktan korunmaya
Diyabetli hastaların çoğu burnu sivri
gelen
Güven
Grupve
yönelik kontrol edilebilir risk faktörleri azaltılmaya
topuklu ayakkabıyı çok tercih1Kilis
etmedikleri
gö- Elektrik-Enerji Bölümü
çalışılmalı, hipertansiyon, hiperlipidemi, alkol ve
rüldü. Bunun nedeni genç yaş grubunun günlük
sigara ile ciddi mücadele edilmelidir.
yaşantılarında spor
ayakkabı kullanımını, daha
ileri yaşlarda daşeklindedir.
genelde Farklı
rahatanaliz
ayakkabı
kulladiyabetli
hastaların
teknikleri
kullanılarakAraştırmada
ANOVA
modeli çoğunda hiperuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
nımını tercih ettiklerini
bize gösterdi. İki tipte
tansiyon, yaklaşık yarısında hiperlipidemi olduğu
hareket
edilmiş olup,
yapılan
göreHipertansiyonun
de sonuca gidilmiştir. inme,
Elde
de ayak yıkamayönünde
suyunun
çoğunlukla
ılık
olarak
gözlendi.
koroner kalp
kullanılması dikkat
çekti.genel
Kullanılan
çorapların
hastalığı
gibi majör
komplikasyon
risklerinde
fiyatlarının
seviyesinde düşüş
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
lastik kısımlarının esnekliğinde tip 2 diyabetli
artışı da beraberinde getirdiği ve vasküler hasAnahtar
Kelimeleryakınının
Tüketim,talık
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat yüksek riske sahip
hastaların yaklaşık
yarısına
dikkat
açısından
katılımcıların
etmediği gözlendi. Bunun nedeni tip 2 diyabetli
olduklarını düşündürmektedir.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
kadın hastalarda sıklıkla
diz altı çorap
kullanımının
Araştırmamızda
ki diyabetli
hastaların üçte birinde
AND
tercih edilmesi ve bu çorapların lastik kısmının
HOUSES
retinopati, nöropati, daha azında nefropati olduğu
genelde sıkı olması olabilir.
Ülkemizde
bir çalışmada diyabeAbstract: In this study prepared by using data ofbulundu.
TSI belonging
to the yearsyapılan
of 2012-2014,
Sigara kullanmaanalyzed.
diyabetik
ayağın
birwith
grup
hastanın %88.1’inde
ANOVA
modeloluşmasında
was applied to the tik
studyayaklı
prepared
thediyabetli
use of different
önlenebilir riskmade
faktörlerinden
biridir.
nöropatielectricity
ve %73.8’inde
bulunmuştur
more comprehensive.
The Yapılan
and naturalvaskülopati
gas prices
bilimsel çalışmalar sigaranın diyabetli hastalarda
(Özkara vd., 2002:102-5). Çalışmamızda litegörülen böbrek yetmezliği, görme bozukluğu, ayak
ratürle çok paralel olmasa da nöropati ve diğer
ülseri, bacak ampütasyonları ve kalp krizi riskini
komplikasyon sayılarının azımsanmayacak sayıda
arttırdığını göstermektedir (Bölükbaş vd., 2006:82olduğu ve hastaların diyabetik ayak açısından
91). Araştırmada diyabetli hastaların dörtte biri
yüksek riskli olduğu düşünülmektedir.
halen sigara kullanmakta olduğunu söyledi. Bu
Diyabetin başarılı bir biçimde tedavi edilmesi,
hastaların diyabetik ayak yarası açılması konusunda
izlenmesi ve diyabetli hastanın etkin rolünün
çok daha riskli grupta oldukları, sigara bırakma
sağlanabilmesi için, diyabetli ve yakınlarının
konusunda telkin edilmeleri ve sıkı izlenmeleri
eğitimi ile hastanın kendi kendine bakımını öğgerektiği düşünülmektedir. Diyabetlilerin az bir
renmesi büyük önem taşımaktadır (Edirne vd.,
kısmı alkol kullandığını bildirdi. Literatürde alkol
2001:88-91).
alımının glisemik kontrolü bozuk, hipoglisemi
Literatürde bireyin kendi gözlemleri ile farkına
riski yüksek veya kontrolsüz hiperglisemisi olan
diyabetli hastalarda çeşitli sağlık sorunlarına yol
varamayacağı problemlerin ve risklerin profesyonel
54
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VEbu
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN ve koruyucu bakım
bir gözlem ile fark edilebileceği,
duruma göre
sık kontrollere
çağırılması
İNCELENMESİ
davranışlarının kazandırılması önemlidir.
önlem alınarak diyabetik ayağın önlenebileceği
bildirilmektedir (Sözen, 2009:1-2). Yüksek risk
Eğitimler,
Yönetmenibirey ve aileye hastalığa ilişkin yaşam
grubundaki hastaların en azından
üç ayda bir dü1
şekli değişikliklerini
Bölümü
ve uygun öz-bakım davranışlarını kazandırmaya yönelik planlanmalıdır.
zenli ayak kontrollerinin yapılması önerilmektedir.
Her muayenedeÖzet
risk: 2012-2014
değerlendirilmesi
yeniden
ÖNERİLER
yapılmalıdır (Arıcan
ve Şaşmaz,
2004:541-6).
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Diyabet
ekibinin
önemli
bir üyesi ve diyabetli
Sanayiayak
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
komplikasyonlarından
hastaların
ayak bakımı eğitiminde etkin rolleri
korunması ve ayak
yöneliksanayi
bilgisektörü
veril-için tüketim
edilenbakımına
bulgular sonucunda;
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Sonuç olarak
tüketim
olan varılmaktadır.
diyabet eğitim
hemşirelerinin
sayılarının
mesi ve verilen bilgilerin
uygulanmasını sağlama
arttırılması önerilebilir. Böylece, özellikle diyabette
da hemşirenin büyük
sorumluluğu vardır (Jude
ayak bakımı takibi ve eğitimi konusunda çok
and Boulton 2000:179-96). Diyabet hemşiresi,
daha iyi sonuçlar alınabileceği düşünülmektedir.
diyabetli hastaların ayaklarında oluşabilecek
TO yeterliliklerini
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
komplikasyonlarıACCORDING
ve özbakım
Ayak bakımına ilişkin verilen eğitimin ayrı bir
HOUSES
tanımlayabilmeli, ayak bakımı davranışlarını
eğitim planı ile verilmesi, eğitim verilirken sadece
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI belonging to the years of 2012-2014,
öğretebilmeli, bireyi
diyabetik ayak yönünden
sözlü
anlatımandilehouses
değilisgörsel
yöntemlerden yararthe consumption of electricity and natural gas used
in industry
statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
risk düzeyine göre uygun aralıklarla izlemelidir
lanılarak
broşürlerinin
verilmesi de önem
were eğitim
applied and
the research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
(Sözen, 2009:1-2).
taşır. Ayak bakımı eğitimi verilen diyabetlilerin
aralıklı takip edilmesi, kontrollere gelişte eksik ve
SONUÇ
yanlış uygulamalar varsa düzeltilmesi, davranış
Araştırmamızda ki verilerin çoğu daha önce
değişikliği konusunda değerlendirilmesi önemlidir.
eğitim alan ve almayan diyabetli hastalar ile
Diyabetlilerin ayak sorunları ve diyabetik ayak
diyabet tipine göre ayak bakımı alışkanlıkları
ülserlerinin oluşumu konusunda farkındalıklarıkarşılaştırıldığında hala hastaların diyabetik ayak
nın arttırılması, diyabetik ayak bakımı ve ayak
eğitimi açısından yeterli düzeyde bilgilerinin
muayenesinde hemşirelerin aktif katılımlarının
olmadığını bize gösterdi. olması gerekir.
Diyabetik ayak problemleri önlenebilir bir kompKAYNAKLAR
likasyondur. Diyabetli hastaların ilk tanı anından
itibaren ayak değerlendirmelerinin yapılması,
ABBAS, Z.G., LUTALE, J.K., MORBACH, S.,
& ARCHIBALD, L.K., (2002). ”Clinical
Outcome of Diabetes Patients Hospitalized
her muayenede izlenmesi, diyabetik ayak oluşumu açısından yüksek riskli bireylerin daha
55
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİKSaptanması”
AÇIDAN
with Foot Ulcers
Dares Salaam,
Tanzania”
Durumlarının
Fırat Sağlık
İNCELENMESİ
Hizmetleri Dergisi, 1 (82-91)
Diabetic Medicine, 19 (575-9)
CİHANGİROĞLU,
M., (2009). “Diyabetik
ADA, (2009). “Foot Care” http://www.diabetes.
Yönetmeni
1
Ayağa Bölümü
Girişimsel Radyoloji Desteği” Diyabet
org/type-1 diabetes/well-being/foot-care.jsp,
Forumu, 3 (1-7)
20.10.2014
istatistiksel
ÇELİK,
S., & ÖZTÜRK,
G., (2009). “Diyabetik
ALTINDAŞ, M.,
BİNGÖL, U.A., KILIÇ, A.,
Ayak
Faktörleri
ve Bakım” Diyabet,
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak araştırma
dahaRisk
kapsamlı
& PLANCI,uygulanmıştır.
Ö., (2006).
”Diyabetik
Ayakta
Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik
Cerrahi Tedavi:
İzlem
Formuna
Dayalı
yönünde
hareket
edilmiş olup,
yapılan500
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Dergisi,
1 (22-27)
Hastanın Analizi”
Türk
Rekonstrüktif
fiyatlarının
genelPlastik
seviyesinde
aralığıDergisi,
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Estetik Cerrahi
2 (87-95)
ÇETİNKALP, Ş., (2007). ”Diyabetik Hastalarda
Ayak Sorunları” Pusulanız Sağlık Olsun,
İzmir, 1 (157-160)
ARICAN, Ö., & ŞAŞMAZ, S., (2004). “Diyabetik
Hastalarda Ayak Bakımı” Türkiye Klinikleri
IN TERMS T.,
OF INDUSTRY
J MedSci, 24 ACCORDING
(541-546) TO CONSUMPTION RANGES
EDİRNE,
ERSOY, AND
F., & YILMAZ, M.,
HOUSES
(2001). “Diabetes Mellitus’ta Hasta EğitiARMSTRONG,Abstract:
D.G., &InLAVERY,
L.A., (1998).
this study prepared by using data of TSI belonging
to the yearsSürekli
of 2012-2014,
mi ve İzlemi”
Tıp Eğitim Dergisi
the consumption
of electricityDiagnosis
and natural gas used in industry and houses is statistically
”Diabetic Foot
Ulcers; Prevention,
analyzed. ANOVA model was applied to the study (STED),
prepared with
3 (88-91)
techniques for
analysis. Moreover,
and Classification”,
American
Familytests
Phi-of hypothesis were applied and the research was
ERDOĞAN, F.G., (2010). “Diyabetiğin Ayak
sician, 6 (1-6)
Bakımı ve Dermatolojik Yönü”, 46. Ulusal
AYPAK, C., KOÇ, A., YIKILKAN, H., & GÖRDiyabet Kongresi Bildiri Kitapçığı, 12-16
PELİOĞLU, S., (2012). “Diyabetik Ayak
Mayıs Antalya, (34)
Bakımı” Cumhuriyet Tıp Dergisi, 34 (423-428)
GREENMAN R.L., PANASYUK S., WANG X.,
BATKIN, D., & ÇETİNKAYA, F., (2005).
LYONS T.E., DINH T., LONGORIA L.,
“Diabetes Mellitus Hastalarının Ayak Bakımı
GIURINI J.M., FREENMAN J., KHAODve Diabetik Ayak Hakkındaki Bilgi, Tutum
HIAR L., & EARLY A.V., (2005). “Changes
ve Davranışları” Sağlık Bilimleri Dergisi
in the Skin Microcirculation and Muscle
(Journal of Health Sciences), 14 (6-12)
Metabolism of the Diabetic Foot” Lancet,
366 (1711-1717)
BÖLÜKBAŞ, N., PAYDAŞ, M., & BOSTON, Ö.,
(2006). “Diyabetli Hastaların Ayak Bakımı
JUDE, E.B., & BOULTON, A., (2000). The Diabetic Foot, Diabetes: Current Perspectives,
ile İlgili Davranışlarının ve Mevcut Ayak
56
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
ÖZKAN,
İ., BAHAR,
M., ÇAM, S., & YILBetteridge D.J,ELEKTİRİK
Martin Dunitz
LTD., First
İNCELENMESİ
Published in the United Kingtom, pp.179-196
DIRIM, A., (2014). ”Diyabet Hastalarında
Uygun Kullanımın Değerlendirilmesi” DiyaINTERNATIONAL DIABETES FEDERATION
bet, Obezite
ve Hipertansiyonda Hemşirelik
1
(2013). Diabetes Atlas. 6th
edition,
http:// Elektrik-Enerji
Kilis
Bölümü
Dergisi, 1 (29-34)
www.idf.org/diabetesatlas 20.10.2014
ve konutlarda
doğalgaz ileÇ.A.,
istatistiksel
analiz edilmesi
KIR, B.E., ÖZYAZAR,
M.,kullanılan
& BAYINDIR,
ÖZKARA,
A., olarak
AKTÜRK,
M., DELİBAŞI, T.,
(2009). “Endokrinoloji,
Diyabet
vetestleri
Metabouygulanmıştır. Ayrıca
hipotez
uygulanarak araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.S., (2002). “Diya& KARAAHMETOĞLU,
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
lizma Servisine Yatan Diyabetik Hastalarda
betik
84gidilmiştir.
HastadaElde
Risk Faktörlerinin
göreAyaklı
de sonuca
Komplikasyonlar
ve Mali
Yük”
Diyabet,
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi
İncelemesi” Türkiye Tıp Dergisi, 3 (102-105)
Obezite vearalığı
Hipertansiyonda
Hemşirelik
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
SATMAN, I., OMER, B., TUTUNCU, Y.,
Dergisi, 2 (6-13)
KALACA, S., GEDIK, S., DINÇAG, N.,
KIR, B.E., & OLGUN, N., (2007). “Diyabetik
KARSIDAG, K., GENC, S., TELCI, A.,
ECONOMETRIC
Ayaktan Korunma
ve YaraANALYSIS
Bakımı”OFKoç
CANBAZ, B., TURKER, F., YILMAZ, T.,
Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma
HOUSES
Dergisi, 1 (28-31)
CAKIR, B., & TUOMILEHTO, J., (2013).
Kazandırılması” Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Dergisi, 1 (28-37)
adults” European Journal of Epidemiology,
MORENO, H.M.I., TRILLA, S.M., ESPLUGA,
C.A., MENGUAL, M.N., BUNDO, V.M.,
JUANOLA, C.J., & AUBA, L.J., (1997).
”Self Care and Risk Factors of Diabetic Foot
in Patients with Type II Diabetes Mellitus”
Aten Primaria, 20 (185-190)
SÖZEN, E., (2009). Diyabetli Bireylerin Diya-
trends
in the prevalence and risk
the consumption of electricity and natural gas used in“Twelve-year
industry and houses
is statistically
KOÇAK, K.D., analyzed.
& OLGUN,
(2009).
“Tip to
2 the study prepared with the use of different
ANOVAN.,
model
was applied
of diabetes
and prediabetes
in Turkish
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis factors
were applied
and the research
was
Diyabetli Hastalarda
BakımThe
Becerisinin
made more Ayak
comprehensive.
28 (169-180)
betik Ayak Görülme Durumlarına Göre Ayak
Bakım Davranışlarının İncelenmesi, Yüksek
Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, İzmir, ss.1-2
SÖZEN, E., & KIZILCI, S., (2012). “Tip 2
OĞUR, R., BABAYİĞİT M.A., & YAREN, H.,
(2005). ”Sağlık Teknisyeni Öğrencilerinin
Ayak Hijyeni Konusundaki Bilgi, Tutum
ve Davranışlarının Belirlenmesi” Genel Tıp
Dergisi, 1 (19-25)
Diyabetlilerde Ayak Bakım Davranışlarının İncelenmesi ve Karşılaştırılması” Ege
Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi,
28 (41-53)
57
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:38 K:82
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
TÜRKASLAN, T., &
ALTINDAŞ,
M., (2004).
YILMAZ,
C., (2005).AÇIDAN
“Diyabetik Ayak Ülserleri”,
İNCELENMESİ
“Diyabetik Ayak Yaraları, Türk Plastik ReEd.: Tüzün M., Çetinkalp Ş., Diyabetik Ayak
konstrüktif Estetik Cerrahi Dergisi, 12 (51-57)
ve Tedavisi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Grafmat Basım ve Reklam, İzmir, ss.5-20
TÜRK ENDOKRİNOLOJİ VE1Kilis
METABOLİZ7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
MA DERNEĞİ (TEMD)., (2009). “Diabetes
YÜKSEL, A., (2002). “Diyabette Ayak Bakımı”
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK
hazırlanan
bu çalışma,Temel
sanayi Bilgiler Kitabı,
Mellitus Çalışma
ve Eğitim
Grupları”.
Dia-verileri kullanılarak
Diyabet
Hemşireliği
betes Mellitus
ve Komplikasyonlarının
Diyabet
Hemşireliği
Tavaslı Matşeklindedir.
Farklı analiz teknikleriTanı,
çalışmada
ANOVA Derneği,
modeli
Tedavi ve İzlem Klavuzu, ss.15-20
baacılık, İstanbul, ss.127-137
TÜZÜN, M., (2005).
“Diyabetik
Ayak
Ülserleriedilen bulgular
sonucunda;
sanayi
fiyatlarının
genel
seviyesinde
düşüş
nin Sınıflaması ve Etiyopatogenezi”, Tüzün
M., Çetinkalp Ş. (Editörler), Diyabetik Ayak
ve Tedavisi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Grafmat Basım ve Reklam, İzmir, ss.1-4
HOUSES
58
UHD
HEMŞİRELERİN TIBBİ HATA YAPMA EĞİLİMLERİNİN
İNCELENMESİ1
DETERMINING THE LEVEL OF TENDENCY IN MALPRACTICE
AMONG NURSES
Müjgan SOLAK KABATAŞ1, Fundanur SEVİNÇ2, Duygu SAV2
Ege Üniversitesi Ödemiş Sağlık Yüksek Okulu, İzmir / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Hemşirelerin tıbbi hata oranlarını, nedenlerini ve
türlerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma kesitsel
tipte tanımlayıcı bir çalışmadır. Yöntem: Araştırmanın
örneklemini 28.06.2010 - 01.11.2010 tarihleri arasında
araştırmaya katılmayı kabul eden 300 hemşire oluşturmuştur.
Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ile “Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği” (HTHEÖ) kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması =
32.46 ± 7.59 olup, hemşirelerin %87.7’sinin lisans mezunu,
%46.7’sinin 1 ile 9 yıl arasında çalıştığı, %81’inin isteyerek
bu mesleği yaptığı belirlenmiştir. Hemşirelerin % 51’inin
ayda 6 ile10 arasında nöbet tuttuğu, %64.7’sinin günde 1
ile 19 arasında hasta baktığı ve %65’inin mesleğinden
memnun olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin %93.7’si çalışma
hayatı boyunca hatalı uygulama yapmadığını belirtmiştir.
Tıbbi Hataya Eğilim ile yaş, isteyerek çalışma, çalışma yılı
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır
(p‹0.05). Sonuç: Hemşirelerin yaşları ilerledikçe ve mesleğini isteyerek yapanlarda hata yapma eğiliminin düştüğü
saptanmıştır. Tıbbi hata yapmanın daha çok çalışmaya
başlanılan ilk yıllarda görüldüğü belirlenmiştir.
Abstract: Purpose: In this research conducted on the
purpose of finding out the ratio of nurses’ medical errors,
their causes and their type is a descriptive study in a crosssectional form. Method: Three hundred nurses accepted
to take part in the research between 28 June 2010 and 1
November 2010 constitute the examples of the study. As a
data collection tool, Personal Information Form and Trends
in Medical Malpractice in Nursing Scale “ (HTHEÖ)
have been used. Results: The average age of the nurses
took part in the research is = 32.46 ± 7.59, 87.7% of the
nurses have bachelor’s degree, 46.7% of them have been
working for 1-9 years, 81 % of them practicing this job
willingly. It has been realized that % 51 of the nurses are
on duty 6-10 hours per month, %64.7 of them examine
1-19 patients per day and %65 of them are happy with
their jobs. %93.7 of the nurses has stated that they haven’t
performed misimplementation during their working life. With
Malpractice Tendency, among age, working willingly and
working year, a meaningful relation has been statistically
determined (p‹0.05).Conclusion: It has been determined that
as the nurses’ ages get on and if they are working willingly
their tendency of making mistake decreases. Medical error
has been stated to be seen in the first years of the working.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Tıbbi Hatası, Hemşirelikte
Tıbbi Hataya Eğilim
Key Words: Nursing, Malpractice, Trend of Medical Error
in Nursing
Doi: 10.17371/UHD.2014210140
(1) Sorumlu Yazar: Müjgan SOLAK KABATAŞ, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği
AD., İzmir / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 24.10.2014 Kabul Tarihi/ Accepted:
20.01.2015 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok - No Ethics Committee”
59
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
122’siEKONOMETRİK
kadın-doğumAÇIDAN
alanı ile
İNCELENMESİ
ilgilidir. Bu 122
vakanın %70’inde hekim, %22’sinde hemşire
Tıbbi hatalar, teşhis, tedavi, bakım ve bakım
sonrası Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
suçlanmaktadır (Büken ve Büken, 2003:140-7;
dönemde sağlık profesyonellerinin sorumluluğunGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Zencirci, 2010:67-74).
da gelişen, hastanın hayatı ve 1sağlık
durumuna
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
direkt etki eden, istenmeyen olaylardır. Kısacası, Tıbbi hatalar konusu tüm sağlık çalışanları için
bir işi profesyonel
olarak yapan kişilerin hatalı önemli bir konu olmakla birlikte, hemşireler
şeklindedir.
Farklı
kullanılarak
hazırlanan daha
çalışmada
ANOVA
uygulamaları, bilgi,
beceri
ve analiz
özen teknikleri
eksiklikleri
açısından
büyük
birmodeli
önem taşımaktadır.
veya ihmalleri sonucu
hizmet alanın
zarar görÇünkü
hemşireler
hasta
bakımında doğrudan
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
mesi durumudur (İnce vd., 2005:123-7; Akalın, görev almakta ve yaptıkları Elde
yanlış uygulamalar
2001:244-6; Çakmakçı,
2001:247-9).
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır. Sonuç
olarak tüketim
hasta güvenliğini
tehlikeye
sokabilmektedir. Kimi
zaman yapılan hatalar tazminat veya hapis cezası
Tıbbi hatalar; hastaya
koyarken,
medikasyon
Anahtartanı
Kelimeler
: Elektrik,
ile sonuçlanan ceza davalarına konu olabilmekte(ilaç uygulama) sırasında, cerrahi uygulamalarda
dir (Uzun ve Arslan, 2008:217-22; Altunkan ve
meydana gelebilmektedir
(Karataş ve Yakıncı,
NATURAL GAS PRICES
Özata,AND
2010:100-11).
2010:233-6).
HOUSES
Ülkemizde son dört yılda hemşirelere karşı açılan
ABD de her yıl Abstract:
ilaç uygulama
hataların yaklaşık
In this study prepared by using data oftıbbi
TSI belonging
to the years%10
of 2012-2014,
hata davalarında
artış olduğu bildirilmekle
the consumption
of electricity
7000 hastanın ölümüne
yol açtığı
ve ilaç uygulama
analyzed. ANOVA model was applied to the beraber
study prepared
the use karşılaştırıldığında
of different
diğerwith
ülkelerle
bu sayı
techniques
for analysis.
Moreover,
hatalarının sakatlığa,
hastanede
yatma
süresinin
and natural gas
prices
oldukçaelectricity
azdır (Zencirci,
2010:67-74;
Kuğuoğlu
artmasına, sağlık harcamalarının artmasına sebep
vd., 2009:86-93). Bunun nedeni olarak, bize özgü
olması nedeniyle yaklaşık 2 milyon dolar gider
tıbbi hata yasamızın bulunmaması, hastaların
ile sonuçlandığı tahmin edilmektedir (Hughes,
hakları konusunda yeterli bilgiye sahip olunma2008:397-457; IOM, 1999:27). İşgücü, kaynak ve
ması, hemşirelik yasasındaki eksikliklere bağlı
bazen can kaybı ile sonuçlanabilecek bu hataların
olarak hemşirenin bağımsız hareket edememesi
en aza indirilmesi, hata kaynaklarının bilinmesi
gibi faktörler gösterilmektedir (Kuğuoğlu vd.,
ile mümkün olabilir (Uzun ve Arslan, 2008:2172009:86-93).
22). Ülkemizde de tıbbı hataların boyutları tam
olarak bilinmemekle beraber, dünya ülkeleri ile Genellikle hastanelerde, hemşirelere karşı dava
parelellik gösterdiği düşünülmektedir. Türkiye’de nedeni olabilen durumlar arasında hekim istemi ve
tıbbi uygulama hatalarıyla ilgili kurumlar, Yüksek protokoller ile ilgili hatalar, ilaç hataları, bakımda
Sağlık Şurası ve Adli Tıp Kurumu (ATK)’dur. yanlış ya da uygun olmayan malzeme kullanıl1990–2000 yılları arasında hata iddiasıyla ATK’ ması, hasta vücudunda yabancı cisim unutulması,
ya gönderilen dosya sayısı 653’tür. Bunların yetersiz hasta izlemi, yetersiz iletişim ve hastanın
60
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VEsıralanabilir.
DOĞALGAZ FİYATLARININ
EKONOMETRİK
düşmesi vb. gibi zarar
durumları
Bu
şın, ülkemizde
tıbbi AÇIDAN
hata oranları, türleri, ortaya
İNCELENMESİ
çıkış nedenleri ve önlemeye ilişkin araştırma
hataların hemşireler tarafından bilinmesi, hatalı
verileri yeterli değildir. Bu çalışma hemşirelik
uygulamalara neden olan faktörlerin incelenGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
uygulamalarında tıbbi hata oranları, nedenleri
mesini, hatalı uygulamaların tanımlanmasını ve
1
ve türlerini belirlemek amacıyla planlanmıştır.
önlenmesine ilişkin stratejilerin belirlenmesini
sağlayacaktır (Aştı
Acaroğlu,
Özet ve
: 2012-2014
Yılları2000:22-7).
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
GEREÇ YÖNTEM
analiz teknikleri
Hasta güvenliğişeklindedir.
açısındanFarklı
hemşirelik
hizmetletıbbi hata
oranlarını, nedenlerini ve
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakHemşirelerin
rinde en sık karşılaşılan
hataların
başında;
ilaç
tüketim
aralıklarına
göre elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
türlerini belirlemek amacıyla
yapılan bu araştırma
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
hataları, hastane enfeksiyonları, hastanın yetersiz
kesitsel
tipte
tanımlayıcı
bir çalışmadır.
aralığı
arttıkça,
genel seviyesinde
izlenmesinden fiyatlarının
kaynaklanan
hatalar, düşüş
düşmeler,
Araştırmanın
Yeri ve Tarihi
iletişim eksikliğinden kaynaklanan hatalar ve
yanlış ya da uygun olmayan malzeme kullanıma
Araştırma İzmir ilinde bir Üniversitesi Hastanesi’nde
bağlı hataların geldiği belirtilmektedir (Adams
28.06.2010 - 01.11.2010 tarihleri arasında gerECONOMETRIC
ANALYSIS
and Garber, 2007:185-222;
Altunkan
ve
Özata,
çekleştirilmiştir.
HOUSES
2010:100-11; Aştı ve Acaroğlu, 2000:22-7; Özata
Araştırma Evreni ve Örneklemi
ve Altunkan, 2009:415-8).
Araştırma
İzmir
ilinde bir tıp fakültesi
model
was applied
to the study
preparedevrenini
with the use
of different
İlaç hataları hemanalyzed.
hastayıANOVA
hem de
kurumu
olumtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
hastane’sinde görev yapan 1197 hemşire oluşmade more
The hastanın
suz yönde etkileyerek;
%comprehensive.
41.5 oranında
turmuştur. Bu çalışma 28.06.2010 - 01.11.2010
hastanede daha uzun süre kalmasına, hastane
tarihleri arasında araştırmaya katılmayı kabul
maliyetinin artmasına ve dava açılma riskine needen 300 hemşireye uygulanmıştır. Örneklem
den olmaktadır. Ayrıca ilaç hataları, hemşirelerin
seçiminde Basit Rastgele Örneklem Yöntemi
özgüvenini azaltmakta, hemşireler cezalandırma,
kullanılmıştır.
işten çıkarma ve dava açılma korkusu ile ilaç
hatalarını rapor etmekten çekinmektedirler (OsVeri Toplama Yöntemi
borne et al., 1999:33-8).
Veri toplamada, araştırmacılar tarafından haHemşirelerin, hastanın ve ailesinin zarar görzırlanan literatür bilgilerinden yararlanılarak
mesini önlemek ve yasalar karşısında kendisini
hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, ile Özata ve
korumak için tıbbi risklerini artıran durumları
Altunkan (2009:415-8) tarafından geliştirilen ve
bilmesi ve gerekli önlemleri alması önemlidir
aynı yazarlar tarafından geçerlilik ve güvenirliği
(Kuğuoğlu vd., 2009:86-93). Tıbbi hatalara ve
yapılan “Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği”
hasta güvenliğine yönelik zengin literatüre kar(HTHEÖ) kullanılmıştır. Kişisel Bilgi Formu, dört
61
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
bölümden meydanaELEKTİRİK
gelmiştir. VE
Birinci
bölümde;
alınanEKONOMETRİK
toplam puandaki
yükselme hemşirenin
İNCELENMESİ
sağlık personelinin bireysel özelliklerini içeren
tıbbi hata yapmaya eğiliminin düşük olduğunu,
14 soru, ikinci bölümde; araştırmaya katılan
puandaki düşme ise hata yapmaya eğiliminin
sağlık personelinin görev yaptığı birimde en
yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Hemşire1
fazla görülen tıbbi hata türlerine ilişkin görüşleri
lerden, ölçekte yer alan her maddenin kendileri
belirlemeye yönelik
35 soru, üçüncü bölümde;
için uygun olanı işaretlemeleri istenmiştir. Soru
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
istatistiksel
olarak içinde
analiz edilmesi
sağlık personelinin
tıbbi hata
nedenlerine
ilişkin
formu mesai
saatleri
hemşirelerin kendileri
görüşlerinin belirlenmesi
amacıyla
geliştirilen
27
tarafından
15 getirilmiştir.
- 20 dakikalık bir zaman
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
araştırma dahayaklaşık
kapsamlı hale
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
soru, dördüncü bölümde ise; sağlık personelinin
içerisinde doldurulmuştur.edilmesi
hasta güvenliğini
tehlikeye
sokacak hata
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi yapma
Verilerin değerlendirilmesinde Sayı –Yüzde,
ve ekip arkadaşlarının hatalarına şahit olma duaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
Korelasyon
Analizi, Ki-Kare, T- Testi, ANOVA,
rumlarını belirlemeye yönelik iki soru yer almıştır.
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Kruskal
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK,
Fiyattestleri kullanılmıştır.
Wallis,
Post
Hoc
Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği (HTHEÖ)
Araştırmanın Etiği
Cronbach Alpha iç
tutarlılık katsayısı
0.954’dır
ECONOMETRIC
ANALYSIS
(Özata ve Altunkan
2009:415-8; Özata et al.,
Araştırma öncesinde ilgili kurumlardan yazılı izin
HOUSES
2013:57-65). Ölçekte hemşirelerin hasta bakımında
ve çalışmayı kabul eden hemşirelere sözlü bilgi
günlük rutin olarak
yerine getirdikleri faaliyetleri
verildikten sonra sözel onam alınmıştır.
ANOVA
içeren 49 maddeanalyzed.
ve 5 alt
boyutmodel
yer was
almaktadır.
BULGULAR
made
more comprehensive.
The purpose
Hemşirelikte Tıbbi
Hataya
Eğilim Ölçeğinde;
ilaç
ve transfüzyon uygulamaları, düşmeler, hastane
Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması
enfeksiyonları, hasta izlemi, iletişim ve malzeme
X =32.46±7.59 olup, hemşirelerin %43.4’ü 20-29
güvenliğine yönelik maddeler yer almaktadır.
yaş grubunda, %87.7’si lisans mezunu, %61’i
Ölçek Likert tipi 5 basamaklıdır. 1: hiç, 2: çok
cerrahi birimlerde, %81’inin isteyerek bu mesleği
nadir,3: zaman zaman, 4: genellikle, 5: her
yaptığı saptanmıştır (Tablo 1).
zaman şeklinde değerlendirilmektedir. Ölçekte
62
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VE
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN Yaşamına
Tablo 1. Araştırmaya
Katılan
Hemşirelerin
Demografik
ve Çalışma
İNCELENMESİ
İlişkin Bulgulara Göre Dağılımı
Özellikler
Sayı
Yaş Grupları
1
(n)
Yüzde %
20-29 yaş
130
43,4
hazırlanan bu çalışma, sanayi
39-39 yaşÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak123
41,0
40-49 yaşve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel
47
15,6
Cinsiyet uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Kadın
Erkek
Eğitim
- de sonuca gidilmiştir.- Elde
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre
100
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı300
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Sağlık Meslek
Lisesi
Ve Ön
LisansDoğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut,
37 Anova, TUİK, Fiyat 12.3
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Lisans ve Lisansüstü
263
87.7
Birim
Dahili BirimACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS
117 OF INDUSTRY AND
39,0
HOUSES
Cerrahi Birim
183
61,0
Mesleğini
Sevme Durumu
Seven the
243
81,0
Sevmeyen
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were 57
applied and the research19,0
was
Meslekte Çalışma Süresi
Bir yıldan az
1-9 yıl
10-19 yıl
20-29 yıl
30 ve üstü yıl
19
140
102
29
10
6.3
46.7
34.0
9.7
3.3
41
158
69
30
2
13.6
52.7
23.0
10.0
0.7
Kurumda Çalışma Süresi
Bir yıldan az
1-9 yıl
10-19 yıl
20-29 yıl
30 ve üstü yıl
Bulunduğu Birimde Çalışma Süresi
63
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Özellikler
Sayı (n)
Yüzde
İNCELENMESİ
Bir yıldan az
1-9 yıl
10-19 yıl
20-29 yıl
30 ve üstü yıl
42
189
49
1
19Bölümü
1
%
14.0
63.0
16.3
6.4
0.3
Özet : 2012-2014
Haftalık Çalışma
Saati Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
39 saat veşeklindedir.
altı
2.0
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan6 çalışmada ANOVA modeli
40 saat uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha
140kapsamlı hale getirilmiştir.
46.7
41 saat veSanayi
üstü ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz
154 fiyatlarının tespit edilmesi
51.3
edilen
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Aylık Nöbet
Sayısı
Nöbeti yok
33gelmektedir.
11.0
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
1-5 arası
81
27.0
6-10 arası
153
51.0
11 ve üstü
33
11.0
ÇalıştıklarıECONOMETRIC
Vardiyalar
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Gece
27
9.0
HOUSES
Gündüz
84
28.0
Gece-gündüz
189to the years of 2012-2014,
63.0
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
Günlük Bakım
Verdiği
Hasta
Sayısı
analyzed.
ANOVA
model
was applied to the study prepared with the use of different
1-9 arası made more comprehensive. The purpose was to determine electricity
103 and natural gas 34.3
prices
10-19 arası
91
30.3
20-29 arası
43
14.3
30-39 arası
20
6.8
40 ve üstü
43
14.3
TOPLAM
300
Araştırma kapsamındaki hemşirelerin % %51’inin
ayda 6 ile10 arasında nöbet tuttuğu, %51.3’ünün
haftada 41 saatten fazla çalıştığı, %34.3 ’ünün
100
günlük 1 ile 9 arasında hastaya bakım verdikleri
belirlenmiştir (Tablo 1) .
64
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Tablo 2. Hastanede
En Fazla
Görülen FİYATLARININ
Tıbbi Hata Türlerine
İlişkin
Bulguların Dağılımı
İNCELENMESİ
Tıbbi Hata Türleri
Hiç
ve
Murat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Çok nadir
1
Sayı
%
Zaman zaman
Sayı
%
1.Yanlış taraf cerrahisi
256
85.3
43
14.4
2.İntihar
149
49.7
149
49.7
3.Sıra beklemeyevebağlı
ölümler
233
77.7 olarak66analiz edilmesi
22.0
konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
4.Transfüzyon hataları
212hazırlanan70.7
85
28.3
çalışmada ANOVA
modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
araştırma daha
5.Ameliyat komplikasyonları
138
46.0kapsamlı 150
50.0
Sanayi
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
6.Ameliyat sonrası
komplikasyonları
118 ve doğalgaz
39.3fiyatlarının
171tespit edilmesi
57.0
yönünde
hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik194
bulgulara göre
de sonuca100
gidilmiştir.33.3
Elde
7.Ölümcül ve zarar
verici
düşmeler
64.7
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
8. İnfüzyon pompaları hataları
192
64.0
102
34.0
9.Hatalı gaz/gaz karışımı verilmesi
271
90.3
27
9.0
10.Kesici-delici alet yaralanmaları
89
29.7
183
61.0
Sanayi, Konut,
11.Tehlikeli kısaltmalar
224
74.7Anova, TUİK,
69 Fiyat 23.0
12.Ventilatörle ilişkili problemler
219
73.0
72
24.0
13.Tedavide gecikme veya yapamama
151
50.3
144
48.0
14.Karyolaya bağlıECONOMETRIC
yaralanma ve ölümler
247 AND82.3
51 PRICES
17.0
ANALYSIS OF ELECTRICITY
NATURAL GAS
15.Hastane enfeksiyonları
97 IN TERMS
32.3OF INDUSTRY
170 AND
56.7
HOUSES
16.Cerrahi yanıklar
225
75.0
70
23.3
17.Kemoterapi hataları
259
86.3
40
13.4
this study
prepared by using data of
TSI belonging
18.AmeliyatlardaAbstract:
yabancıIncisim
unutulması
244
81.3to the years
54of 2012-2014,
18.0
19.Kontamine ilaç
veya
kan
alınması
225
75.0
72
24.0
20.Hava embolisi
229 were 76.3
67 research22.4
applied and the
was
made more comprehensive. The purpose was to145
determine electricity
prices
21.Hastanın kaçması
48.3 and natural
150 gas 50.0
22.Tanı testlerinin yetersizliği
163
54.3
133
44.4
23.Tanı hataları
172
57.3
125
41.7
24.Tanının gecikmesi
149
49.7
149
49.7
25.Son kullanma tarihi geçmiş ilaç kullanımı
241
80.3
59
19.7
26.Hipoglisemiye bağlı ölümler
261
87.0
36
12.0
27.Yatak yaraları
142
47.3
134
44.7
28.Elektrik şokuna bağlı ölümler
269
89.7
27
9.0
29.Yanlış doz ilaç uygulaması
200
66.7
99
33.0
30.Yanlış ilaç uygulama
208
69.3
91
30.4
31.Yanlış yerden ilaç uygulaması (IM veya IV
231
77.0
66
22.0
yerin karıştırılması)
32.Uygun olmayan aralıkta ilaç verilmesi
208
69.3
91
30.4
33.Alerji bilgilerinin yetersiz olması ya da hiç
177
59.0
115
38.3
olmaması
34.Araç gerecin bozulmasına bağlı hatalar
151
50.3
143
47.7
35.Güncel olmayan tanı ve tedavi yöntemlerinin
224
74.7
73
24.3
kullanılması
65
Genellikle ve
Çok sık
Sayı
%
1
2
1
3
12
11
6
6
2
28
7
9
5
2
33
5
1
2
3
4
5
4
3
2
3
24
4
1
1
3
0.3
0.6
0.3
1.0
4.0
3.7
2.0
2.0
0.7
9.3
2.3
3.0
1.7
0.7
11.0
1.7
0.3
0.7
1.0
1.3
1.7
1.3
1.0
0.6
1.0
8.0
1.3
0.3
0.3
1.0
1
8
0.3
2.7
6
3
2.0
1.0
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN yetersiz olması ya
Hemşireler çalıştıklarıELEKTİRİK
birimde enVE
çok
karşılaştıkları
lemlerEKONOMETRİK
(%3), alerji bilgilerinin
İNCELENMESİ
hataları; hastane enfeksiyonları (%11), kesici-delici
da hiç olmaması (%2.7), ölümcül ve zarar verici
alet yaralanmaları (%9.3), yatak yaraları (%8),
düşmeler (%2) ve araç-gerecin bozulmasına bağlı
ameliyat komplikasyonları (%4), ameliyat sonrası
hatalar (%2), olarak belirtmişlerdir (Tablo 2).
1
komplikasyonlar (%3.7), ventilatöre ilişkili probÖzet : 2012-2014
arasındaki
TUİK verileri
kullanılarak
hazırlanan bu Bulgulara
çalışma, sanayi Göre Dağılımı
Tablo 3. Hemşirelerin
TıbbiYılları
Hata
Nedenlerine
İlişkin
Saptadıkları
ya uygulanarak
da Az
Ortadaha kapsamlı Yüksek
uygulanmıştır. Ayrıca hipotezHiç
testleri
araştırma
hale getirilmiştir. Çok yüksek
Tıbbi Hata
Nedenleri
Sanayi
ve konutlarda tüketimSayı
aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
%
Sayı
%
Sayı tespit
%edilmesi Sayı
%
Hemşireler tıbbi fiyatlarının
hata nedenlerini
ise en çok
yükünün
fazla olması
(%32)
ve stres (%32), tügenel seviyesinde
düşüşçalışan
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
hemşire sayısının az olması (%43), hemşireye
kenmişlik duygusu (%26.3) ve yorgunluk (%25.7)
görev dışı (sekreterlik)
işlerin yüklenmesi (%40)
olarak belirtmişlerdir (Tablo 3).
ve aylık nöbet sayısının fazla olması (%40), iş
Yaş TO
Grupları
İle “Hemşirelikte
Tıbbi
Eğilim
ACCORDING
CONSUMPTION
RANGES IN TERMS
OFHataya
INDUSTRY
AND Ölçeği” inden
HOUSES
(HTHEÖ) Aldıkları Puanların Dağılımı
HTHEÖ
analyzed.
model
applied
to the
20-29
yaş ANOVA
30-39
yaş was 40
yaş ve
üstüstudy prepared with the use of different
df
İlaç
69.09 ± 5.05
69.90 ± 3.24
68.87 ± 10.62
Gruplar arası
Grup içi
Toplam
Düşmeler
16.72 ± 3.46
16.40 ± 3.44
17.55 ± 3.57
Gruplar arası
Grup içi
Toplam
Hemşirelerin yaş grubu ile Hemşirelikte Tıbbi
Hataya Eğilim Ölçeği İzlem alt boyutu arasında
F
P
2
297
299
0.858
0.425
2
297
299
1.880
0.154
istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur
(p<0.05). (Tablo 4).
66
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİKEğitim
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININTıbbi
EKONOMETRİK
AÇIDANÖlçeği” inden
İle “Hemşirelikte
Hataya Eğilim
İNCELENMESİ
(HTHEÖ) Aldıkları Puanların Dağılımı
Ölçek alt grupları
Eğitim durumları
N
Ortalama
1
df
F
İlaç Uygulamaları- Sağlık meslek lisesi/ Ön lisans
37
70.11±3.36 298 0.552
Transfüzyon Özet : 2012-2014
Lisans/Lisansüstü
263
69.29 ± 5.99
Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Hataları
Düşmeler
lisesi/
Ön lisans
37 göre16.49
± 3.78
298Elde
yönünde Sağlık
hareket meslek
edilmiş olup,
yapılan
de sonuca
gidilmiştir.
edilen bulgular
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
Lisans/Lisansüstü
263aralığı arttıkça,
16.75 ±elektrik
3.45 ve doğalgaz
P
0.458
0.130
0.718
Hastane
Sağlık meslek lisesi/ Ön lisans
37
45.22 ± 3.81
298
Enfeksiyonları
Lisans/Lisansüstü
263
46.11 ± 3.44
2.852
0.092
Hasta İzlemiSağlık meslek
lisesi/ Ön
37AND NATURAL
33.43 ± 11.58
298
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF lisans
ELECTRICITY
GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES263
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
Malzeme Güvenliği
Lisans/Lisansüstü
32.67
± 4.27
8.007
0.005*
Sağlık meslek lisesi/ Ön lisans
37
18.24 ± 1.89
298 0.787
Abstract:Lisans/Lisansüstü
In this study prepared by using data of TSI
belonging18.40
to the±years
263
2.48of 2012-2014,
0.376
0.248
0.619
İletişim
Toplam
HOUSES
meslek
Ön lisans
181.65
298
analyzed.Sağlık
ANOVA
modellisesi/
was applied
to the study37prepared
with ±
the13.84
use of different
techniques
for analysis. Moreover, tests of hypothesis
the research was
Lisans/Lisansüstü
263were applied
183.05and
± 14.71
TARTIŞMA
Hemşirelerin eğitim düzeyi ile Hemşirelikte
Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği alt boyutu Malzeme
Güvenliği/ Hasta İzlemi arasında yapılan istatistiksel analiz sonucun da anlamlı fark saptanmıştır
(p<0.05) (Tablo 5). Hemşirelerin eğitim düzeyi
ile Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği’nin
alt boyutu ilaç uygulamaları-transfüzyon hataları,
düşme, hastane enfeksiyonları, iletişim ve toplam
puanları arasında anlamlı fark saptanmamıştır
(p>0.05).
Araştırmamıza katılan hemşirelerin tamamı bayan
(%100) olup, %87.7’ si (263) lisans ve yüksek
lisans mezunudur. Çalışmanın İzmir’ de bir eğitim
hastanesinde olmasının bu sonuçta etkili olduğu
Hemşirelerin %46.7’sinin (140) 1-9 yıldır, %34’ünün
(102) 10-19 yıldır, %9.7’sinin (29) 20-29 yıldır
meslekte çalıştığı belirlenmiştir. Oğuz’un (2007)
yaptığı çalışmada %52.2’si 2-5 yıl, %36.3’ü 6-15
yıl meslekte çalıştığını belirlemiştir. Çalışanların
büyük çoğunluğunun (%46.7) meslekte çalışma
67
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
sürelerinin on yıldanELEKTİRİK
az olması, VE
mesleğin
getirdiği
yaptığı,
ayrıca %14’
ünün (42) ekip arkadaİNCELENMESİ
çeşitli zorluklara bağlı olarak erken yaşlarda emekli
şının bir hatasına şahit olduğu belirlenmiştir.
olmaları veya işten ayrılmaların fazla olduğunu
Hatalı uygulama yapanların (%6.3), %26.3’ ü
bize düşündürmektedir.
hataların anlatılmasını etik bulmadığını, %21.1’i
1
İ.M uygulanması gereken ilacı İ.V uyguladığını,
Çalışma saatleri, vardiya usulü ve nöbet süreleri
%10.5’i hastanın sedyeden düşmesi gibi hatalar
: 2012-2014 %51.3’ünün
Yılları arasındaki (154)
incelendiğinde; Özet
hemşirelerin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesi yapılan benzer
yaptığını
belirtmişlerdir.
Ankara’da
haftada 41 saat ve
üstü çalıştığı,
%51’inin
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri(153)
çalışmada,
katılanların
%30’nun ilişkilerini
Ayrıca hipotez testleri uygulanarakbir
araştırma
daha kapsamlı
ayda 6-10 nöbetuygulanmıştır.
tuttuğu, %63’ünün
(189) geSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
bozmamak, %20’sinin ise ceza almaktan korktuğu
yönünde hareket
edilmiş belirlenmiştir
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
ce-gündüz vardiyasında
çalıştığı
için tıbbi
hatalarıelektrik
bildiremeyeceğini
belirtmişedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
ve doğalgaz
(Tablo 2). Altunkan
ve
Özata’nın
(2009:415-8)
lerdir (Arslan, vd., 2009:207). İzmir’de yapılan
aralığıise
Kwhemşirelerin
cinsinden yükseldikçe,
yaptıkları çalışmada
%44.2’sinin
bir araştırmaya katılanların %81.5’i (Tütüncü ve
Anahtar
Elektrik,
45 saat, %39.2’sinin
45Kelimeler
saat ve :üstü
çalıştıklarını
Küçükusta, 2007:519-33), bir kamu hastanesinde
ve %54’ünün 6-10 nöbet tuttuğunu, %51.7’sinin
yapılan araştırmada ise katılanların %68’i hiç olay
gece-gündüz vardiyasında
çalıştıklarını
saptamışECONOMETRIC
ANALYSIS
raporlandırmadıklarını
bildirmişlerdir
(Kafalı, vd.
AND
lardır. Bu sonuçlar çalışmamızla
paralellik gösterHOUSES
2009:223). Ülkemizde hata yapılması durumunda
mektedir. Literatürde fazla çalışma ve vardiyalı
sisteminin
nedeniyle, çalışanlaAbstract: In this study prepared by using data ofceza
TSI belonging
to the işletilmesi
years of 2012-2014,
çalışma sisteminin;
uyku bozukluğu, uykusuzluk,
in
industry
and
houses
is
statistically
rın yaptıkları hataları bildirme konusunda (ceza
analyzed.
ANOVA
model wasalgılama
halsizlik, yorgunluk,
dikkat
dağınıklığı,
applied and
the researcholumsuz
was
alma,were
dışlanma,
kariyerinin
etkilenmesi
more comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
bozukluğu, ritmmade
bozukluğu,
stres, tükenmişlik,
vb. gibi nedenlerle) yönetimden çekindikleri için
dikkat dağınıklığı, sosyal ilişiklerde kopma, aile
istekli davranmamaları ile açıklanabilir.
sorunları, iş doyumunda azalma, performans
düşüklüğü, motivasyon kaybı, hasta bakımında
Araştırmamıza katılan hemşireler çalıştıkları
aksama gibi onlarca soruna yol açtığı belirtilbirimde en çok karşılaştıkları hataları; hastane
mektedir (Bilazer vd., 2008:22-37; Persson and
enfeksiyonları (%11) başta olmak üzere, kesiciMartensson, 2006:414-23; Ruggiero and Pezzino,
delici alet yaralanmaları (%9.3), yatak yaraları
2006:450-3; Wilson and Sheik, 2002:584-7).
(%8), ameliyat komplikasyonları (%4), ameliyat
Cebeci ve ark.’nın (2012:188-96) yaptıkları bir
sonrası komplikasyonları (%3.7) olarak belirtçalışmada da hemşirelerin günlük çalışma saatini
mişlerdir (Tablo 2). Özçetin ve ark. (2009:49-53)
sekiz saatten uzun olması ile iletişim hatası yapma
yaptıkları çalışmada hemşire başına düşen hasta
oranı ilişki olduğunu saptamışlardır.
sayısının artması ile hastanede yatış süresinin
uzadığını ve dolayısıyla hastane enfeksiyonları
Araştırmamızda hemşirelerin çalışma hayatı
sıklığının arttığını saptamışlardır. Sağkal ve ark.
boyunca %6.3’ ünün (19) en az bir defa hata
68
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
(2010:85) 118 hemşire
ile yaptıkları
çalışmada
bildirilebileceği
yönetimlerin
olmamasının bu
İNCELENMESİ
en sık karşılaşılan tıbbi hata türleri; kesici-delici
sonuçlarda etkili olduğu düşünülmektedir.
alet yaralanmaları (%42.9), hastane enfeksiyonları
Araştırmada
yanlış yerden ilaç uygulanması
Yönetmeni
(%40.8), hastanın kaçması (%30.6), tanı testlerinin
1
(I.M veyaBölümü
I.V yerin karıştırılması) %1 olarak
yetersizliği ve taburcu olunduktan
sonra bakıbelirlenmiştir (Tablo 2). Wilson ve Sheik’in
mına destek olunmamasına
bağlı
oluşan
hatalar
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri(1998:584-7)
bu çalışma,
sanayi ise yanlış yoldan
yaptıkları
çalışmada
konutlarda(%24.5)
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
(%26.5), yatakveyaraları
olarakiletespit
uygulama
tekniği
%0.9modeli
olarak bulunmuştur.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakilaç
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
etmişlerdir. Çalışmamız
veAyrıca
diğerhipotez
çalışmalardan
uygulanmıştır.
Yapılan diğer bir çalışmada ise “İlacın atlanması,
elde edilen sonuçlarda,
en çok yapılan
hataların
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldeuygulanmaması”,
uygulanmaması”,
“Doğru
dozun
başında hastaneedilen
enfeksiyonları
ve kesici-delici
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
“Order edilmeyen ilacın uygulanması” hatalar
alet yaralanmalarının
geldiği görülmektedir.
saptanmıştır
(Aslan ve Ünal, 2005:175-8). Bu
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,yanlış
Doğalgaz,
Tüketim,konuda
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat saatinin uzun olması
Bizim araştırmamızda
hemşirelerin
ilaç
hemşirelerin
çalışma
uygulama hataları %0.3 olarak bulunmuştur (Tablo
ve baktıkları hasta sayısının fazla olmasının bu
2). Hemşirelerin yönetimden
çekindikleri
içinOF
yanlış
sonuçta
olduğu
ECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY
ANDetkili
NATURAL
GASdüşünülmektedir.
PRICES
ilaç uygulamalarını ifade etmekte zorlandıkları
HOUSES
Araştırmaya katılan hemşirelerin hataya yol açan
ve sonuçların bu yüzden çok gerçekçi olmadığı
%43’ü
çalışan
hemşire sayısının az olAbstract: In this study prepared by using data offaktörleri
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Eşer’in (1998:95-101) yaptığı
in
industry
and
houses
is
statistically
masını, %40’ı hemşirelere görev dışı (sekreterlik)
analyzed. ANOVA
çalışmada, hemşirelerin
hatalımodel
ilaçwas
uygulama
applied and the%40’
research
was nöbet sayısının
işlerinwere
yüklenmesini,
ı aylık
more comprehensive.
The purpose
oranının %46.2made
olduğu,
yapılan hataların
ilacı
fazla olmasını, %32’si iş yükünün fazla olmasını,
yanlış zamanda uygulama, ilacı hasta yanında
%26.3’ü tükenmişlik duygusunu ve %25.7’si
bırakma, yanlış dozda ilaç uygulama, istemde
yorgunluğu ilk beş sırada belirtmişlerdir (Tablo
olmayan ilacı verme ve doz tekrarı şeklinde olduğu
3). Literatürde tıbbı hataların ana nedenleri; bağlı
saptanmıştır. Bındler ve Bayne’nın (1991:221-4)
faktörler(yorgunluk, yetersiz eğitim, yeterli özeni
yaptıkları 110 profesyonel hemşireyi içine alan
göstermeme, önlem almama, dikkatsizlik, iletibir çalışmada hemşirelerin %81’inin ilaç dozlarını
şim yetersizliği, güç/kontrol, zamansızlık, yanlış
büyük oranda hesaplayamadıkları belirlemişkarar, mantık hatası, tartışmacı kişilik), kurumsal
lerdir. Gökdoğan ve Yorgun’nun (2010:53-9)
faktörler(iş yeri yapısı, politikalar, idari/finansal
yaptıkları çalışmada hemşirelerin yaptıkları tıbbi
yapı, liderlik, geri dönüm konularda yetersizlik,
hatalar içerisinde order–ilaç hatalarının oranı
personelin yanlış dağıtımı) ve teknik faktörler
%24 bulunmuştur. İlaç hatalarının genellikle
(yetersiz otomasyon, yetersiz cihazlar, eksik cibelirtilmediği ve sadece %25 gibi az bir oranda
hazlar, karar verme destek eksikliği, integrasyon
rapor edildiği belirtilmektedir (Aştı ve Kıvanç,
eksikliği) olarak üç başlık altında toplanmaktadır
2003:1-9). Ülkemizde tıbbi hatalarının çekinmeden
69
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
(Akalın, 2007:32-5).ELEKTİRİK
Işık ve ark.
(2012:421-30)
hemşirelerin
hastanede
meydana gelen hataların
İNCELENMESİ
yaptıkları bir çalışmada hemşirelere göre; yeterli %83.1’inin iletişim kaynaklı olduğuna inandıkları
sayıda sağlık personelinin olmaması, iş stresinin bulunmuştur. İleri yaştaki hemşirelerin sorumlu
fazla olması, hemşire başına düşen hasta sayısının hemşire, başhemşire gibi yönetici rolleri olduğundan
1
fazla olması, üstlerin tutum ve davranışları
sonucu hemşirelerin hastalarla ilişkilerinin azaldığı, diğer
oluşan bıkkınlıkÖzet
hali: ve
kısa zamanda çok sayıda yandan ise tecrübe arttıkça ilaç uygulamaları2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
istatistiksel
olarak analiz
edilmesidüşünülmektedir.
hastaya bakım verme
baskısı,
çalışma
süresinin
transfüzyon
hatalarının
azaldığı
uzunluğu, en önemli
tıbbi Ayrıca
hata nedenleridir.
Aiuygulanmıştır.
hipotez testleri uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Hemşirelerin
yaş grupları ile Hemşirelikte Tıbbi
Sanayi
ve
konutlarda
tüketim
aralıklarına
ken ve ark. (2002:1987-93) tarafından yapılan
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistikHataya
bulgulara Eğilim
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldegrupları arasında
Ölçeği
izlem alt
kapsamlı bir araştırmada
10.184
kadrolu
edilen bulgular
sonucunda;
sanayihemşire
istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur
ve 232.342 ameliyat
hastasından toplanan veriler
meydanaBu
gelmektedir.
(p<0.05).
anlamlılığın ileri analizde 30-39
ışığında araştırmacılar; normalde dört hastaya
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
grubundan
kaynaklandığı
gözlemlenmiştir (Tabbakan bir hemşirenin ilave bir hasta yükü daha
lo 4). 30-39 yaş grubunda olanların çoğunlukla
olması durumunda, hastanın ölüm riskinin %0.7
sorumlu
oluşması ve servislerin
ANDhemşirelerden
NATURAL GAS PRICES
arttığını belirlemişlerdir
SağkalTOveCONSUMPTION
ark. (2010:85ACCORDING
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
İzlem ve Malzeme Güvenliği sorumlu hemşirelerin
HOUSES
7) yaptıkları çalışmada ise hemşireler hataya yol
sorumluluğunda olmasının bu sonuçta etkili olduğu
açan faktörleri %85.7’si
Abstract: fiziki
In this yorgunluk,
study prepared%80.6’
by using sı
data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
düşünülmektedir. Yaş grupları ile Hemşirelikte
theyükünün
consumption
of electricity
and
natural igas used in industry and houses is statistically
stres, %77.6’ sı iş
fazla
olması,
%76.5’
analyzed. ANOVA model was applied to the Tıbbi
study prepared
the use
of different
Hatayawith
Eğilim
Ölçeği
alt grupları olan ilaç
for analysis.
Moreover,
görev dışı işlerintechniques
yüklenmesi,
%75.5’i
tükenmişlik
made more comprehensive. The purpose was to uygulamaları-transfüzyon
determine electricity and naturalhataları,
gas pricesdüşmeler, hastane
duygusu olarak belirtmişlerdir. Hataların olmaması
enfeksiyonları, iletişim ve toplam puanları arasında
için hemşirelerin çalışma düzeni konusunda yasal
istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır
düzenlemelerin ve standartların oluşturulmasının
(p>0.05). Hemşirelerin eğitim durumu ile Hemşiönemli olduğu düşünülmektedir.
relikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği alt gruplarında
Hemşirelerin yaşları ile Hemşirelikte Tıbbi Ha- Malzeme Güvenliği/ Hasta izlemi arasında istatistaya Eğilim Ölçeği alt grupları arasındaki ilişki tiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05)
incelendiğinde; hemşirelerin yaş grubu ile ilaç (Tablo 5). Bu anlamlılığın eğitim ve deneyimi fazla
uygulamaları-transfüzyon hataları ve iletişim alt olan hemşirelerin çoğunlukla sorumlu hemşire
grubu puanları arasında negatif bir ilişki saptan- olduğu ve bu durumun yukarıda da belirtildiği
mıştır (R=-0.014). Diğer bir deyişle yaş arttıkça gibi Hasta İzlemi-Malzeme Güvenliğinin sorumlu
ilaç uygulamaları-transfüzyon hataları ve ileti- hemşirenin kontrolünde olmasından kaynaklandığı
şim kurma oranları düşmektedir. Gökdoğan ve düşünülmektedir. Hemşirelerin eğitim durumu ile
Yorgun’un (2010:53-9) yaptıkları bir çalışmada Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği alt grup-
70
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK AÇIDAN
KAYNAKÇA
larından ilaç uygulamaları-transfüzyon
hataları,
İNCELENMESİ
düşmeler, hastane enfeksiyonları, iletişim, toplam
ADAMS,
AÇIKGÖZJ.L, & GARBER, S., (2007). “Repuanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark
ducing Medical Malpractice By Targeting
bulunmamıştır (p>0.05). ABD’inde
2009
yılında
1
Physicians
Bölümü Making Medical Malpractice
ortaya çıkan 40.000 ‘den fazla tıbbi hatanın kök
Payments” Journal of Empirical Legal Stunedeninin %60-80
etkisiz
iletişim
veverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet :oranında
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK
dies, 4 (185–222)
ekip çalışması yetersizliği
olduğu
görülmüştür
L.,kapsamlı
CLARKE,
S., SLOANE, D., SOCAyrıca
hipotez testleri
uygulanarakAIKEN,
araştırma daha
(Meginniss et al.,uygulanmıştır.
2012:51-3).
Literatürde,
gelişmiş
HALSKI, J., & SILBER, J., (2002). “Hosçoğu ülkelerde hatalı
uygulamaya
ilişkin
yönünde
hareket edilmiş
olup, davaların
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim pital
aralığı Nurse
arttıkça, Staffing
elektrik ve and
doğalgaz
Patient Mortality,
en sık rastlanılanedilen
nedenleri
arasında yetersiz hasta
Nursegelmektedir.
Burnout, and Job Dissatisfaction”
aralığıhastanın
Kw cinsinden
fiyatlarda da azalma meydana
izlemlerinin olduğu,
sıkyükseldikçe,
aralarla kontrole
The
Journal
Medical
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut,
Anova, of
TUİK,The
FiyatAmerican
ihtiyacı var ise, Anahtar
bu zaman
aralığının
sağlık
ekibi
Association, 288 (1987-93)
üyelerince belirlenmesi gerektiği vurgulanmıştır
(Eskreis, 1998:34-40). ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS
PRICES
AKALIN,
E., (2001).
“Tıbbi
Hatalar; Nedir, Nasıl
HOUSES
Önlenebilir? ANKEM Dergisi,
SONUÇ VE ÖNERİLER
15 (244-6)
Abstract: In this study prepared by using data ofAKALIN,
TSI belongingE.,
to the
years of “Klinik
2012-2014,Uygulamalar ve
(2007).
Sonuç olarak; Hemşirelerin
yaşları
ilerledikçe,
the consumption of
electricity
analyzed. ANOVA model was applied to the study Hasta
prepared Güvenliği”
with the use ofİyi
different
Klinik Uygulamalar
eğitim düzeyleritechniques
yükseldikçe
ve mesleği
isteyerek
for analysis.
Moreover,
electricity
natural gas prices
Dergisi,
17and
(32-5)
yapanlarda hata yapma
eğiliminin düştüğü saptanmıştır. Tıbbi hata yapmanın daha çok çalışmaya
ALTUNKAN, H., & ÖZATA, M., (2010). “Hembaşlanılan ilk yıllarda görüldüğü belirlenmiştir.
şirelik Hizmeti Sunan Sağlık Personelinde
Hemşireler çalıştıkları birimde en fazla görülen
Malpraktis: Örneği” Tıp Araştırmaları Dergisi,
tıbbı hatanın hastane enfeksiyonu olduğunu belirt8 (100 -11)
mişlerdir. Bununla ilgili olarak hizmet içi eğitim
ASLAN, Ö., & ÜNAL, Ç., (2005). “Cerrahi
programları hazırlanması, eğitimde sürekliliğin
Yoğun Bakım Ünitesinde Parenteral İlaç
sağlanması ve gerekli denetimlerin yapılması
Uygulamalar Hatalar” Gülhane Tıp Dergisi,
önerilebilir. Ayrıca kaliteli hemşirelik bakım hiz47 (175-8)
metlerinin sunulabilmesi için gereksinim duyulan
sayıda ve nitelikte hemşire bulundurulmalı ve
ARSLAN, B.C., KISA, S., & HİSAR, F., (2009).
gerekli miktarda personelle birlikte hemşirelerin
“Ankara Bir Devlet Hastanesinde Çalışan
iş yükü azaltılmalıdır. Bu konudaki araştırmaların
Personelin Hasta Güvenliği Kültürü ve Hasta
artırılması önerilmektedir.
Güvenliğine İlişkin Algılama ve Görüşleri”
71
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
ESKREIS,
T.R., (1998).
“Seven Common Legal
12.Ulusal Hemşirelik
Kongre
Kitabı, Ed:
İNCELENMESİ
Selma Doğan, Sivas, ss.207
Pitfalls in Nursing” The American Journal
of Nursing, 98 (34-40)
AŞTI, T., & ACAROĞLU, R., (2000).
“HemşiGüven
1
relikte Sık Karşılaşılan Hatalı
EŞER, İ., Bölümü
(1998). “İlaç Hatalarının DeğerlenKilisUygulamalar”
Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksedirilmesi” Ege Üniversitesi Hemşirelik
kokulu Dergisi,
4 (22-7)
Yüksekokulu
Dergisi,
14 (95–101)
istatistiksel olarak
analiz edilmesi
AŞTI, T., & KIVANÇ,
(2003).
“Ağız
uygulanmıştır.M.M.,
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarakGÖKDOĞAN,
F.,hale
&getirilmiştir.
YORGUN, S., (2010).
Yolu ile İlaçyönünde
Verilmesine
İlişkin Hemşirelerin
“Sağlık
Güvenliği ve
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre deHizmetlerinde
sonuca gidilmiştir. Hasta
Elde
Bilgi ve Uygulamaları”
Atatürk Üniversitesi
Hemşireler” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık
Hemşirelik aralığı
Yüksekokulu
6 fiyatlarda
(1-9) da azalma meydana
Kw cinsindenDergisi,
yükseldikçe,
gelmektedir.
Bilimleri
Dergisi, 13 (53-9)
BÜKEN, Ö.N., & BÜKEN, E., (2003). “Tıbbi
HUGHES, R.G., (2008). Patient Safety and
Malpraktis Konusunda Tartışmalar” Türkiye
Quality: An Evidence-Based Handbook for
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
Klinikleri J. Med.
Ethics, 11 (140-7)
Vol.2,
Medication
Administration
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INNurses:
TERMS OF
INDUSTRY
AND
HOUSES
Safety, Agency for Healthcare Research and
BİLAZER, F.N., KONCA, G.E., UĞUR, S.,
Quality,toEd:
Hughes
Ronda G., Rockville,
In this study
prepared
by using
the years
of 2012-2014,
UÇAK, H.,Abstract:
ERDEMİR,
F., &
ÇITAK,
E.,data of TSI belonging
analyzed. ANOVA
model was Çalışma
applied to the study ss.397-457
prepared with the use of different
(2008). “Türkiye’de
Hemşirelerin
made more
comprehensive.
The purpose
Koşulları” Türk
Hemşireler
Derneği
(THD).
IŞIK, O., AKBOLAT, M., ÇETİN, M., & ÇİMEN,
Odak Ofset Matbaacılık, Ankara, ss.22-37
M., (2012). “Hemşirelerin Bakış Açısıyla
Tıbbi Hataların Değerlendirilmesi” TAF
Preventive Medicine Bulletin, 11 (421-30)
BINDLER, R., & BAYNE, T., (1991). “Medication Calculation Ability of Registered
Nurses” Image--The Journal of Nursing
Scholarship, 23 (221-4)
İNCE, H., İNCE, N., ÖZYILDIRIM, A.B., &
SAFRAN, N., (2005). “Hatalı Tıbbi Uygulama
ve Korunma Yolları” İstanbul Tıp Fakültesi
Dergisi, 4 (123-7)
CEBECİ,F., GÜRSOY, E., & TEKİN, G.S.,
(2012). “Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma
Eğilimlerinin Belirlenmesi” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,15 (188-196)
.….. INSTİTUTE OF MEDİCİNE REPORT
(1999). “To Err Is Human: Building a Safe
Health System” http://www.md-jd.info/
abstract/Institute-of-Medicine-Report.html
Erişim Tarihi: 24.09.2014
ÇAKMAKÇI, M., (2001). “Tıbbi Hatalar; Tanımlar ve Konunu Önemi” ANKEM Dergisi,
15 (247-9)
72
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
KAFALI, N., ERGÜN,
A., &
ATALAY, FİYATLARININ
H.,
ÖZATA,
M., & ALTUNKAN,
H ., (2009).
İNCELENMESİ
(2009). “Bir Kamu Hastanesinde Çalışan
“Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim ÖlçeğiMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
Hemşire ve Hekimlerin Hasta Güvenliği
nin Geliştirilmesi ve Geçerlilik Güvenilirlik
Kültürü Algılaması” 12.Ulusal Hemşirelik
Analizinin Yapılması” Uluslararası Sağlıkta
1
Kongre Kitabı, Ed: Selma Doğan, Sivas,
Performans ve Kalite Kongre Kitabı, Antalya,
ss.223
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
19-21hazırlanan
Mart, ss.415-8
Farklı C.,
analiz
teknikleri
KARATAŞ, M.,şeklindedir.
& YAKINCI,
(2010).
“Tıbbi
ÖZATA, M., ÖZTÜRK E.Y., CİHANGİROĞuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Hata Nedenleri
vekonutlarda
Çözümtüketim
Yolları”
İnönü
Sanayi ve
aralıklarına
göre elektrik veLU
doğalgaz
tespit edilmesiH., (2013). “The
N., fiyatlarının
& ALTUNKAN,
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17 (233-6)
Development of A Scale of Malpractice
Trendgelmektedir.
in Nursing and Validity and Reliability
KUĞUOĞLU, S.,
ÇÖVENER,
TANIR,fiyatlarda
K.M.,da azalma meydana
aralığı
Kw cinsinden Ç.,
yükseldikçe,
Analysis” İnternational Journal of Academic
& AKTAŞ, E.,
(2009).
“İlaç:Uygulamalarında
Anahtar
Kelimeler
Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Research Part B., 5 (57-65)
Hemşirenin Mesleki ve Yasal Sorumluluğu”
Maltepe Üniversitesi
Hemşirelik Bilim ve
AND NATURAL
GAS E.U.,
PRICESKARAPINAR, B.,
ÖZÇETİN,
M., SAZ,
ACCORDING
Sanatı Dergisi, 2 (86-93)TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
ÖZEN, S., AYDEMİR, Ş., & VARDAR, F.,
MEGINNISS, Abstract:
A., DAMIAN,
F., & FALVO,
(2009). “Hastane Enfeksiyonları; Sıklığı ve
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and houses Çocuk
is statistically
F., (2012). “Time Out” for Patient Safety”
Risk
Faktörleri”
Enfeksiyon Dergisi,
techniques for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis 3were
applied and the research was
Journal of Emergency
Nursing,
38 (51-3)
(49-53)
OSBORNE, J., BLAIS, K., & HAYES, J.S.,
(1999). “Nurses’ Perceptions. When Is It
A Medication Error?” National Library of
Medicine National Institutes of Health, 29
(33-8)
PERSSON, M., & MARTENSSON, J., (2006).
OĞUZ, Ö., (2007). “İlaç Hataları ve Hataların
Raporlanmasına Yönelik Hemşirelerin Alışkanlık ve Deneyimlerinin Belirlenmesi ve
İlaç Hatalarının Önlenmesine İlişkin Stratejilerin Geliştirilmesi” Marmara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları
Yöneticiliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans
Tezi, İstanbul
“Nurses Perceptions of The Advantages
“Situations Influencing Habits in Diet and
Exercise Among Nurses Working Night Shift”
Journal of Nursing Management, 14 (414-23)
RUGGIERO, J., & PEZZINO, J., (2006).
and Disadvantages of Their Shift and Ork
Shedules” The Journal Of Nursing Administration, 36 (450-3)
UZUN, Ş., & ARSLAN, F., (2008). “İlaç Uygulama Hataları” Türkiye Klinikleri J.Med.
Sci., 28 (217-22)
73
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:31 K:67
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
DOĞALGAZS.E.,
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
SAĞKAL, T., KALKIM,
A., &VEUĞURLU,
WILSON,
J., (1998).AÇIDAN
“The Impacts of Shift PatİNCELENMESİ
(2010). “Sağlık Personelinin Tıbbi Hatalarla
terns on Healthcare Professionals” Journal of
Karşılaşma Durumları ve Tıbbi Hata NedenNursing Management, 10 (211-9)
lerinin İncelenmesi” 1. Temel Hemşirelik
1
WILSON, T.,
& SHEIK, A., (2002). “Enhancing
Bölümü
Bakımı Kongre Kitabı, 21-23Kilis
Ekim
İzmir, s.85
Public Safety in Primary Care” British Medical
2012-2014 Yılları arasındaki
TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
çalışma, sanayi
TÜTÜNCÜ, Ö.,Özet
& : KÜÇÜKUSTA,
D., (2007).
of Journal,
324bu(584-7)
“Hastanelerde
HastaFarklı
Güvenliği
Kültürükullanılarak
ve
şeklindedir.
analiz teknikleri
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
D.A., (2010).
“Hemşirelik ve Hatalı
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakZENCİRCİ,
İzmir İli Uygulaması” Dokuz Eylül Üniversitesi
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik Tıbbi
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
Uygulamalar” Hemşirelikte Araştırma
Sosyal Bilimler
Enstitüsü
Dergisi,
(519-33)
yönünde
hareket edilmiş
olup,9yapılan
Dergisi,
1 doğalgaz
(67-74)
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketimGeliştirme
elektrik ve
HOUSES
74
UHD
PULMONER KAPAK DEĞİŞİMİ VE HEMŞİRELİK BAKIMI:
OLGU SUNUMU1
PULMONARY VALVE REPLACEMENT AND NURSING CARE:
A CASE REPORT
Filiz KARASU ŞEN1, Güldal SÜYEN2
Acıbadem Üniversitesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, İstanbul / Türkiye
2
Acıbadem Üniversitesi Fizyopatoloji Anabilim Dalı, İstanbul / Türkiye
1
Öz: Pulmoner Kapak Değişimi pulmoner kapak
yetmezliği tedavisinde en efektik tedavi şeklidir ve
genellikle geç Fallot Tetralojisi tamiri sonrasında
görülür. Sağlıklı kişilerde hafif pulmoner kapak
yetmezliği belirti oluşturmaz iken orta ve ciddi
derecelerde pulmoner arterde basınç yüksekliğine
(pulmoner hipertansiyon) neden olmaktadır. Bu da
hastanın yaşam kalitesinin bozulmasına ve hayatı tehtit
eden bir durum ortaya çıkarmaktadır. Fallot Tetralojisi
(tetralogy of Fallot – TOF) tüm doğumsal kalp kapak hastalıklarının %10’nunu oluşturur ve siyanotik
kalp hastalıklarının en başında gelir. Geç TOF tamiri
sonrası pulmoner kapak değişimi yapılan hastalarda
cerrahi girişim sonrası bakımın amacı iyileşmeyi
sağlamak, komplikasyonların erken tanılanması ve
önlenmesidir. Hemşirelik bakımı üzerinde önemle
durulması gereken bir konudur ve bakımın kanıta
dayalı uygulamalarla planlanması gerekmektedir. Bu
olgu sunumunda hemşirelik tanılarının belirlenmesi
ve kanıta dayalı hemşirelik bakım planının sunulması
amacıyla planlanmıştır.
Abstract:Pulmonary Valve Replacement is the
most efficient treatment method in pulmonary valve
insufficiency and it’s usually seen after repairment of
late Tetralogy of Fallot. While in healthy individuals
mild pulmonary valve insufficiency does not give any
symptoms, in moderate and severe degrees it causes
high blood pressure in pulmonary artery (pulmonary
hypertension). This causes a drop for patient’s life
quality and also a situation that threatens his life.
Tetralogy of Fallot (TOF) makes up 10% of all innate pulmonary valve diseases and it comes first
among all cyanotic heart diseases. Nursing is a topic
that must be elaborated in patients that pulmonary
valve replacement is done after late TOF repairment
and it has to be planned considering evidence-based
applications. In this case report, determination of
evidence-based nursing diagnosis and presenting the
nursing is aimed.
Key Words: Pulmonary Valve Replacement, Pulmonary Insufficiency, Tetralogy of Fallot, Nursing Care
Anahtar Kelimeler: Pumoner Kapak Değişimi, Pulmoner Yetmezlik, Fallot Tetralojisi, Hemşirelik Bakımı
Doi: 10.17371/UHD.2014210142
(1) Sorumlu Yazar: Filiz KARASU ŞEN, Acıbadem Üniversitesi Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, İstanbul /Tür-
kiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 11.11.2014 Kabul Tarihi / Accepted: 03.02.2015 Makalenin
Türü:Type of article (Olgu Sunumu / Case Reports) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok /None “Etik
Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee” (T.C. S.B. Ankara 1. Bölge Kamu Hastaneleri Genel Sekreterliği
Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Eğitim Planlama ve Koordinasyon Kurulu (EPK) Kararı
Sayı:B.10.4.ISM.4.06.00.15-EPKK-619 Tarih:29.04.2014)
75
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
GİRİŞ
EKONOMETRİK
AÇIDAN ve sağ ventriküler
lenmesini
ortadan kaldırmakta
İNCELENMESİ
fonksiyonu düzelterek ventriküler aritmi ve ani
Pulmoner kapak değişimi (Pulmonary
Valve Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
kardiyak ölüm riskini azaltmaktadır.
Replacement=PVR), geç Fallot Tetralojisi
tamiri
Güven Grup
1
sonrası görülen önemli bir durumdur
vd., Elektrik-Enerji
Pulmoner kapak
Kilis 7(Başaran
Aralık Üniversitesi,
Bölümüreplasmanı için ilk tercih edilecek
2011:52-4). Pulmoner kapak kalbin dört kapakçı- pulmoner homogrefttir. Pulmoner homogreftlerde
: 2012-2014
ğından biridir veÖzet
pulmoner
arterin
sağ ventrikül
duvar kalsifikasyonu pulmoner pozisyonda aorve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
girişinde bulunur
(Can, 2011:92-8).
Pulmoner
tikhazırlanan
homogreftlere
çokmodeli
daha seyrek olarak
şeklindedir.
kullanılarak
çalışmada göre
ANOVA
kapak yetmezliği,
kapağın normalde tamamen meydana gelmekte ve pulmoner homogreft ömrü
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik daha
bulgulara
göreolmaktadır
Eldevd., 1997:135-9).
açılarak kanın sağ
ventrikülden
pulmoner
artere
uzun
(Akpınar
geçmesini sağlayan
pulmoner
kapağın düşüş
tam olarak
Bu türvarılmaktadır.
hastalaraSonuç
bakım
veren
hemşirelerin tüm
fiyatlarının
genel seviyesinde
olarak
tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
kapanamaması ve bu yüzden pulmoner arterden riskleri göz önünde bulundurarak hemşirelik bakım
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,(Demircin,
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, Konut,
Anova, TUİK,
Fiyat dayalı uygulamalar
sağ ventriküle kanın
geri
kaçmasıdır
planını
oluşturmaları
ve kanıta
2007:39-42). Kalp kapak hastalıkları arasında ile desteklemeleri gerekir.
ECONOMETRIC
ANALYSIS
pulmoner kapak tutulumu
daha az
görülmektedir.
PVR,
TOF tamiri
sonrasıAND
mükemmel uzun süre
IN TERMS
OF INDUSTRY
Kapaktaki disfonksiyona bağlı olarak sağ ventriHOUSES
sağkalım ile güvenli bir işlemdir ancak cerrahi
külde basınç ve volum yüklenmesi oluşmaktadır
sonrası
hastanede kalış süreAbstract: In this study prepared by using data ofgirişim
TSI belonging
to themortalite,
years of 2012-2014,
(Can, 2011:92-8).
TOF’lu hastalarda
the consumption
of electricity pulmoner
veprepared
komplikasyonların
önlenmesinde kanıta
analyzed. ANOVA model was applied to the si
study
with the use of different
kapak yapısı genellikle
bozuktur.
Kapakçıklar
kalın
techniques
for analysis.
Moreover, tests
of hypothesis were applied and the research was
dayalı hemşirelik
önemli
electricity and bakımın
natural gas uygulanması
prices
ve pulmoner arter
duvarına yapışıktır (Üstünsoy
yer tutmaktadır.
vd., 2012:710-5).
Hasta bakımının neolitik zamanlarda yapıldığını
PVR genellikle TOF tamiri sonrasında gerçekgösteren kanıtlar vardır. Hemşirelik, önceleri toplum
leştirilir (Başaran vd., 2011:52-4). Tüm onarım
gereksinimlerini karşılamak ve bakım vermek için
yöntemlerine rağmen Pulmoner Yetmezlik en sık
geliştirilmiştir. Florance Nightingale’ den sonra
görülen komplikasyondur (Üstünsoy vd., 2012:710hemşirelik kuramları geliştirilmiştir (Ökdem vd.,
5). PVR düşük riskle gerçekleştirilebilir (Lee et
2000:5-11). Hemşirelik mesleğindeki gelişmeler
al., 2013:915-20; Üstünsoy vd., 2012:710-5).
son 20 yılda artmış, uygulamalarda bireyin geVentriküler aritmiler TOF tam düzeltme cerrahisi
reksinimleri doğrultusunda bakım planlanmaya
sonrasında en sık görülen mortal aritmiler olup
başlamıştır (Karagözoğlu, 2005:6-14).
cerrahi girişim sonrası dönemde izlenen ani ölümlerin en sık nedenidir (Üstünsoy vd., 2012:710-5). Hemşirelik mesleği ülkemizde giderek gelenekPulmoner yetmezlik ve sağ ventrikül dilatasyonu sellikten uzaklaşarak kanıta dayalı uygulamaolan hastalarda, PVR sağ ventrikül volüm yük- larla bakımını planlamaya ve uygulama sonrası
76
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
OLGU
SUNUMU AÇIDAN
değerlendirmelerle ELEKTİRİK
fark yaratmaya
başlamıştır.
İNCELENMESİ
Hemşirelik mesleğinden beklentilerin artması
Çalışmayan,
AÇIKGÖZ 23 yaşında, bekar hasta üç kat merhemşireleri araştırmaya ve mesleği geliştirmeye
diven
sonrası yorulma ve nefes darlığı şikayetiyle
Yönetmeni
yöneltmiştir. Olguda sunulan hemşirelik
bakımı
1
bir kamu hastanesi
Bölümü kardiyoloji polikliniğine başözellikle açık kalp cerrahisi yapılan hastalarda
vuruyor. Labaratuar tetkikleri, EKG ve EKO’su
planlanan hemşirelik
bakımına
benzemekte
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriyapılıyor.
kullanılarak Hasta
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi Yetmezlik’ tanısı
‘Ciddi
Pulmoner
fakat cerrahi girişim
sonrası mortal ventriküler
Kardiyovasküler
cerrahimodeli
polikliniğine yönlenşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakilehazırlanan
çalışmada ANOVA
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
aritmiler nedeniyle
ani ölümlerin
önlenmesi
için
diriliyor. PVR planlanan hasta servise yatırılıyor.
dikkatle planlanması
Oluşturulan
yönündegerekmektedir.
hareket edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara
göre de sonuca
Elde girişimi yapılan
Özgeçmişinde
2004gidilmiştir.
yılında TOF
hemşirelik bakımında
kanıt düzeyleri sınıflaması
hastanın
izolasyonu
alerji
öyküsü yok. Servis
varılmaktadır.
Sonuçve
olarak
tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
kullanılmıştır.
hakkında bilgi verilen hastanın yaşam bulguları
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,vücut
Sanayi,sıcaklığı
Konut, Anova,
TUİK,kan
Fiyatbasıncı 110/70 mmHg,
36.5ºC,
KANIT DÜZEYLERİ SINIFLAMASI
DÜZEY KANIT TİPİ
I
II
III
IV
V
nabzı 72/dk, solunum sayısı 18/dk ve görsel ağrı
AND göre
NATURAL
GAS PRICES
skalasına
ağrı şiddeti
sıfır olarak tespit edilen
İyi tasarlanmış randomize kontrollü çahastanın Akciğer grafisi çekilerek dördü Eritrosit
HOUSES
süspansiyonu, üçü Taze donmuş plazma rezerve
lışmalardan yapılmış en az bir sistematik
edildi.
Anestezi
konsültasyonu
incelemelerden
elde edilen
güçlü kanıtlar
the consumption
of electricity
in industry
and houses
is statistically yapıldı. Cerrahi
girişim
traşıtheveresearch
duşu was
planlanarak cerrahi
werebölgesi
applied and
İyi tasarlanmış
büyüklükte
en az
made ve
moreuygun
comprehensive.
The purpose
girişim öncesi hazırlıkları tamamlandı.
bir randomize kontrollü çalışmadan elde
Cerrahi ekip tarafından hastaya PVR, TOF komplet
edilen güçlü kanıtlar
onarımı ve VSD onarımı yapıldı. Cerrahi girişim
İyi tasarlanmış randomize olmayan, tek grupsorunsuz sonuçlanan hastada sağ juguler santral
lu pre-post değerlendirmeli, kohort, zaman
venöz katateri, sol radial arter katateri, mesane
serileri ve vaka kontrol çalışmalarından elde
sondası, mediasten direni ve entübasyon tüpü
edilen kanıtlar
bulunuyordu. Yoğun bakımın altıncı saatinde
extübe edilen hastaya doktor istemine göre,
İyi tasarlanmış birden fazla araştırma merkezi
dört saatte bir kan gazı ve ACT takibi yapıldı.
/ grubu tarafından yapılmış deneysel olmayan
ACT sonucuna göre 1ü TDP uygulandı. Yoğun
tasarımlardan elde edilen kanıtlar
bakımın 23. saatinde kardiyovasküler cerrahi
Saygın otoritelerin görüşlerine, klinik kanıtlara,
servisine transferi yapıldı. Hastanın yattığı süre
uzman komitelerin tanımlayıcı çalışmalarına
içerisinde herhangi bir komplikasyon gelişmedi.
dayalı kanıtlar
Hasta cerrahi girişim sonrası sekizinci gününde
77
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİKve
VEevde
DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
medikal tedavisi düzenlenerek
taburculuk
Amaç:EKONOMETRİK
Hastanın masif
kanaması olmayacak.
İNCELENMESİ
eğitimi verilerek taburcu edildi.
Hemşirelik
AÇIKGÖZ Girişimleri
HEMŞİRELİK BAKIMI
1-Hasta monitörize edilerek, vital bulguları ta1
Hemşirelik Tanısı 1: Cerrahi girişime bağlı
kip edilecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
‘HİPOTERMİÖzet
RİSKİ’
Mollaoğlu
et al.,
2013:27-34) (Kanıt
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri2010:77-86;
bu çalışma,
sanayi
IV).çalışmada ANOVA modeli
Farklı analiz
teknikleri
kullanılarakdüzeyi
hazırlanan
Amaç: Hastanınşeklindedir.
vücut sıcaklığı
normal
sınırlarda
tutulacak
ve doğalgazinsizyon
fiyatlarının tespit
edilmesi
2-Hastanın
bölgesi
ve göğüs tüpü kayönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
namaaralığı
ve drenaj
yönünden
arttıkça,miktarı
elektrik ve
doğalgaz takip edilecek
Hemşirelik Girişimleri:
(Asgar Pour ve Demir Korkmaz, 2010:77-86)
1-Hasta monitörize edilerek vücut sıcaklığı ta(Kanıt düzeyi IV).
kip edilecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
3-Ameliyat sonrası hastanın drenaj tüpleri ne2010:77-86) (Kanıt düzeyi IV).
NATURAL
GAS PRICES
gatif AND
basınçta
izlenmesi
sağlanacak (Jain et al.,
2-Hastayı ısıtmak için sıcak hava üfleyen ısıtıcı
HOUSES
2011:601-6). (Kanıt düzeyi IV).
battaniye ve cihaz kullanılacak (Asgar Pour ve
Abstract: In this study prepared by using data of4-Hastanın
TSI belonging to the yearsdüzeyi
of 2012-2014,
hastane protokolüne
Demir Korkmaz,the2010:77-86)
düzeyi
IV). gas used in industry Hct-Hg
consumption of(Kanıt
electricity
and natural
and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the göre
study prepared
the useizlenecek
of different (Asgar Pour ve
düzenliwith
olarak
3-Hastayı ısıtmak
oksijen
madeiçin
morenemlendirilmiş
comprehensive. The purpose
was to determine
electricity and2010:77-86)
natural gas prices
Demir Korkmaz,
(Kanıt düzeyi IV).
kullanılacak (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
5-Kanama diyatezi düşünülen hastalarda TDP,
2010:77-86) (Kanıt düzeyi IV).
Trombosit süspansiyonu verilecek (Sarıoğlu,
4-Hasta kanama riski açısından takip edilecek
6-ACT takibi yapılacak (Sarıoğlu, 2001:11-9)
Değerlendirme: Hastanın cerrahi girişim sonrası
yoğun bakıma geliş ısısı 33.7°C. Hastaya yapılan
hemşirelik girişimleri sonrası vücut ısısı 36.5°C’ye
yükseldi, taburcu olana kadar hipotermisi ve
hipotermiye bağlı komplikasyon gözlenmedi.
7-Akciğer grafisinde mediasten genişlemesi
varlığına dikkat edilecek (Sarıoğlu, 2001:11-9)
8-Hastanın saatlik idrar çıkışları azalma açısından
takibi yapılacak (Sarıoğlu, 2001:11-9) (Kanıt
Hemşirelik Tanısı 2: Cerrahi operasyona bağlı
‘KANAMA RİSKİ’
düzeyi IV).
78
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
9-Hasta taşikardi, takipne,
dispne
açısındanFİYATLARININ
iz4-Hastanın
ağrı durumu
değerlendirilecek (Asgar
İNCELENMESİ
lenecek (Sarıoğlu, 2001:11-9; Turhan ve Tutar;
Pour ve Demir Korkmaz, 2010:77-86) (Kanıt
düzeyi IV).
1
10-Hasta kalp tamponatı belirtileri
açısından
Kilis 7 Aralık
Bölümü Hasta monitörize takip edildi,
Değerlendirme:
takip edilecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
yoğun bakıma geliş ve 1.gün EKG çekildi. 4 saat
2010:77-86; Turhan
ve Tutar;
aralıklar
ile kanolarak
gazıanaliz
çalışıldı,
20meq Potasyum
ve konutlarda
kullanılan2004:105-12)
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
edilmesi
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
klorür replese edildi. Hastada cerrahi girişim
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
sonrası
süreçte
aritmitespit
gözlenmedi,
Değerlendirme:yönünde
Hastanın
cerrahi
sonrası
hareket
edilmişgirişim
olup, yapılan
ritminde
aralığıizledi.
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
yoğun bakım takibinde
4 saatlik aralıklar ile kan
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
gazı takibi yapıldı,
kontrol
akciğer
grafisi fiyatlarda
çekildi.da azalma meydana gelmektedir.
hasta sinüs
Hemşirelik Tanısı 4: Sternum insizyonu, hastada
Anahtar
KelimelerACT
: Elektrik,
Doğalgaz,
Yoğun bakım birinci
saatinde
(139
saniye)
bulunan dren ve katatere bağlı ‘AKUT AĞRI
sonucuna göre 5000 ünite Protamin uygulandı.
RİSKİ’
Yoğun bakım üçüncü
saatinde bir ünite
TDP OF
takıldı,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
Amaç:
Hastanın
ağrısı olamayacak.
Hastanın yoğun bakım birinci gününde 400 ml
HOUSES
drenajı oldu, hastada masif kanama gözlenmedi.
Hemşirelik Girişimleri
Hemşirelik Tanısı
3: Cerrahi
sonrası
analyzed.
ANOVAoperasyon
model was applied
to the study
prepared
with the edilerek
use of different
1-Hasta
monitörize
takip edilecek, yaşam
‘ARİTMİ RİSKİ’
electricity
and natural gas(Asgar
prices Pour ve Demir
bulguları
değerlendirilecek
Korkmaz, 2010:77-86) (Kanıt Düzeyi IV).
Amaç: Hastada aritmi gözlenmeyecek.
2-Ses, ışık, gürültü açısından uygun fiziksel or-
tam sağlanacak (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
1-Hasta monitorize edilerek vital bulguları izlenecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz, 2010:77-86)
2010:77-86) (Kanıt Düzeyi IV).
3-Ağrının yeri, şiddeti, zamanı ve niteliği değerlendirilecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
2-Hastanın serum potasyum düzeyi takip edilecek
4-Hastaya hekim istemi ile analjezik ilaç uygulaması yapılacak.
3-Hastanın idrar miktarı takip edilecek (Asgar
düzeyi IV).
5-Hasta uygulanan ilacın etki ve yan etkileri
konusunda bilgilendirilecek.
79
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
6-Hastaya uygun ELEKTİRİK
pozisyon verilecek
(Asgar
2-Hasta
extübasyon AÇIDAN
sonrası atalektazi belirti ve
İNCELENMESİ
Pour ve Demir Korkmaz, 2010:77-86; Lee et
bulguları açısından izlenecek (Uysal, 2010:28-34)
al., 2013:915-20) (Kanıt düzeyi IV).
1
7-Hastanın dikkati başka yöne çekme
3-HastanınBölümü
yatak başı 30–45° yükseltilecek (AkKilis 7 yaklaşımları
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
kullanılacak (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
bayrak ve Bağcivan, 2010:65-71) (Kanıt düzey II).
2010:77-86) (Kanıt
Düzeyikullanılan
III). doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
4-Hastaya derin solunum ve öksürük egzersizleri
hipotez testleri
uygulanarakyaptırılacak
getirilmiştir.
8-Derin solunumuygulanmıştır.
ve öksürükAyrıca
egzersizleri
esnasında
(AsgarhalePour
ve Demir Korkmaz,
insizyon bölgesiyönünde
desteklenecek
(Asgar
Pour istatistik
ve
2010:77-86)
düzeyi IV).
hareket edilmiş
olup, yapılan
bulgulara
göre de(Kanıt
Elde
Demir Korkmaz, 2010:77-86) (Kanıt düzeyi IV).
varılmaktadır.
Sonuçakciğer
olarak tüketim
5-Hastaya
kontrol
grafisi çektirilecek
9-Hasta disritmi yönünden takip edilecek (Asgar
düzeyi IV).
Değerlendirme:
yoğun bakımın altıncı
AND NATURALHasta
GAS PRICES
Değerlendirme: Hastanın yoğun bakım beşinci
saatinde extübe edildi, extübasyon sonrası nazal
HOUSES
saatte görsel ağrı skalası ile değerlendirmesi so3-4 lt/dk’ dan oksijen desteği 10. saatinde 2 lt/
nucu ağrı düzeyi
idi. Hastaya
IM analjezik
dk’inyaindustry
düşülerek
devam
etti, yoğun bakım birinci
thealtı
consumption
of electricity
and houses
is statistically
uygulandı. Hasta
ağrısının
azaldığını
kendisini
gününde
desteği
verilmedi.
Hastaya detechniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were oksijen
applied and
the research
was
daha iyi hissettiğini belirtti. İstemde yer alan merin solunum ve öksürük egzersizleri çalıştırıldı,
dikal tedavileri uygulandı, hasta yoğun bakımdan
triflow ile saat başı çalışması sağlandı. Yoğun
servise çıkışından sonra destekle mobilize oldu.
bakım sıfır ve birinci gününde kontrol akciğer
TV izlemeye başladı. Hastanın yatış süresinde
grafisi çektirildi. Hastada atalektazi gelişmedi.
ağrı ifadesi olmadı.
Hemşirelik Tanısı 6: Cerrahi girişime bağlı ‘SIVI
Hemşirelik Tanısı 5: Extübasyon sonrası ‘ATAVOLÜMÜNDE DEĞİŞİM RİSKİ (Fazlalığı/
LEKTAZİ RİSKİ’
Eksikliği)
Amaç: Hastada atalektazi gelişmeyecek.
Amaç: Hastada sıvı volüm eksikliği ya da fazlalığı olmayacak.
1-Hasta cerrahi operasyon sonrası ilk 12 saatte
extübe edilecek (Asgar Pour ve Demir Korkmaz,
1-Aldığı çıkardığı sıvı takip edilecek (Sarıoğlu,
80
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
2-Yaşam bulguları ve
bilinci takip
edilecek.FİYATLARININ
2-Bakım
ve diğer uygulamalarda
el hijyenine
İNCELENMESİ
dikkat edilecek (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:653-Kan değerleri (elektrolit, üre, kreatinin,
BUN, Hakan AÇIKGÖZ
Murat KORKMAZ,
71) (Kanıt düzey I).
serum albümin vb.) izlenecek (Asgar
Pour
Güven
Grupve
1
Demir Korkmaz, 2010:77-86) (Kanıt
düzeyi
IV). Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
3-Pansumanda
kullanılan antiseptik solüsyonun
kendiliğinden kuruması beklenecek (Akbayrak
4-Deri ve akciğer
Gerekli
Özetbulguları
: 2012-2014 izlenecek.
ve Bağcivan,
Yılmaz, 2007:241-6)
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
istatistiksel2010:65-71;
bakım uygulanacak
(Sarıoğlu,
2001:11-19)
(Kanıt
(Kanıt düzeyi I).
düzeyi IV).
4-Damar
içidekateter
takılmasıElde
ve bakımı sırasında
hareket
edilmiş olup,
göre
5-Uygun diyet yönünde
ve yeterli
miktarda
sıvıyapılan
alması
aseptik
tekniğe Sonuç
uyulacak
2007:241-6)
sağlanacak. Değişiklikler
doktora
iletilecek
(Sa- sonucuna
seviyesinde
varılmaktadır.
olarak (Yılmaz,
tüketim
meydana
gelmektedir.
(Kanıt düzeyi I).
rıoğlu, 2001:11-9) (Kanıt düzeyi IV).
5-Kateter bölgesini kapamada steril gazlı bez
6-Hasta ve ailesi mevcut durum ve sorumlulukları
veya steril transparan yarı geçirgen kapamalar
konusunda bilgilendirilecek
(Yılmaz ve Çiftçi,
IN TERMS OF
INDUSTRY
kullanılacak
(Akbayrak
veAND
Bağcivan, 2010:65-71;
2010:183-9).
HOUSES
Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzeyi I).
Değerlendirme:Abstract:
Hastanın
cerrahi
girişim
sonrası
consumption
electricity
and natural
in industry
and housesnemlendiğinde,
is statistically
aldığı çıkardığı the
takibi
yapıldı.of Vital
bulguları
ve gas used
6-Kateter
pansumanı
gevşediğinde
analysis. Moreover,
of hypothesis
and the kirlenme
research was
bilinç düzeyindetechniques
bozulmaforgözlenmedi.
Kantests
seviveya were
gözleapplied
görülebilir
meydana geldiğinmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
yeleri normal düzeyinde seyretti. Diyette yeterli
de mutlaka değiştirilecek (Yılmaz, 2007:241-6)
sıvı alması sağlandı. Sıvı volüm eksikliği yada
(Kanıt düzeyi I).
fazlalığı gözlenmedi.
7-Standart formlara kateter takılma/çıkarılma ve
Hemşirelik Tanısı 7: Sternum insizyonu, dren,
kapamanın uygulanması tarihleri yazılacak ve
entübasyon tüpü ve kataterlere bağlı ‘ENFEKtakip edilecek (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65SİYON RİSKİ’
71; Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzey II).
Amaç: Hastada enfeksiyonun sistemik ve lokal
belirtileri olmayacak.
8-Periferik venöz kateterler 72–96 saatte değiş-
(Kanıt düzeyi I).
1-Hastada yerel ve sistemik enfeksiyon belirtileri
yakından kontrol edilecek (Asgar Pour ve Demir
Korkmaz, 2010:77-86). (Kanıt düzeyi IV).
9-Üriner kateter kullanımında kapalı sistem kul-
tirilecek (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71)
lanılacak (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71)
(Kanıt düzeyi I).
81
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Hemşirelik
Girişimleri
10-Üriner kateter kullanım
süresi
kısa tutulacak
İNCELENMESİ
(Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71) (Kanıt
1-Tüp
etkinliği ve yerinde olup olmadığı sık
AÇIKGÖZ
düzeyi I).
takip
edilecek (Çevik ve Zaybak, 2011: 54-9)
Yönetmeni
(Kanıt düzeyi
IV).
1
11-İdrar torbası mesane seviyesinin
altında
tu- Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Bölümü
tulacak (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71)
2-Yatarken, otururken ve gezerken nasıl hareket
(Kanıt düzeyi I).
edeceği anlatılacak/gösterilecek (Çevik ve Zaybak,
(Kanıt düzeyi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak2011:54-9)
ANOVA IV).
modeli
12-Hastaya bakım
veren sağlık
personeli
VIP
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
3-Çıkan
sıvı/sıvılar
görünüm
ve miktar açısından
Sanayi ve
konutlarda tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
hakkında eğitilecek
(Akbayrak
ve Bağcivan,
takip edilecek (Çevik ve Zaybak, 2011:54-9)
2010:65-71) (Kanıt
II).
edilendüzeyi
bulgular sonucunda;
(Kanıtvarılmaktadır.
düzeyi IV).
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
13-Ventilatörde kalma süresi kısa tutulacak
4-Etkinlikte değişim olduğunda doktora bilgi
Anahtar Kelimeler
(Akbayrak ve Bağcivan,
2010:65-71)
(Kanıt
verilecek (Çevik ve Zaybak, 2011:54-9) (Kanıt
düzeyi II ).
düzeyi IV).
14- Hastanın yatakACCORDING
başı 30 – 45
yükseltilecekRANGES
TO °CONSUMPTION
Değerlendirme:
Hastaya,AND
otururken, kalkarken
HOUSES
ve gezerken idrar sondası ve dreni nasıl muhafaza
(Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71) (Kanıt
konusunda
verildi. Hastanın dreni
düzeyi II ).
Abstract: In this study prepared by using data ofedeceği
TSI belonging
to the yearsbilgi
of 2012-2014,
ve idrar sondası çıkarılana kadar etkinliğinde
15-Düzenli olaraktechniques
antiseptik
solüsyonla
ağız
bakımı
for analysis. Moreover, tests of hypothesis
weregözlenmedi.
applied and the research was
değişim
yapılacak (Akbayrak ve Bağcivan, 2010:65-71)
Hemşirelik Tanısı 9: Cerrahi girişim sonrası
( Kanıt düzeyi II).
immobiliteye bağlı ‘DÜŞME RİSKİ’
Değerlendirme: Hastanın pansumanları povidon
Amaç: Hasta düşmeyecek, düşmeye bağlı travma
iyot kullanılarak, kuruması beklenip, steril spanç
gelişmeyecek.
ile kapatıldı. Hasta yoğun bakım 6. saatinde extübe
edildi. Yoğun bakım 1.gününde mesane sondası
1-Hastanın düşme risk düzeyi belirlenecek (Molçıkarıldı. Hastada sistemik ve lokal enfeksiyon
laoğlu et al., 2013:27-34) (Kanıt düzeyi IV).
belirtileri gözlenmedi.
2-Hastanın oda ve çevresinin düzeni ve güvenliği
sağlanacak (Mollaoğlu et al., 2013:27-34) (Kanıt
‘DREN, SONDA VE ENDOTRAKEAL TÜP
düzeyi IV).
ETKİNLİNĞİNDE DEĞİŞİM RİSKİ’
3-Yatak freni sabitlenecek, yatak kenarlıkları
Amaç: Hastanın dren, sonda ve endotrakeal tüp
kaldırılacak (Mollaoğlu et al., 2013:27-34) (Kanıt
etkinliğinde bozulma olmayacak.
düzeyi IV).
82
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN
4-Hastaya kol bandı
takılarak,
hemşire çağrı
cinde EKONOMETRİK
sıfırıncı gününde
bikarbonat solüsyonu ile
İNCELENMESİ
butonu verilecek (Mollaoğlu et al., 2013:27-34)
ağız bakımı verildi. Hastaya yemeklerden sonra
diş fırçası ile ağız bakımını düzenli yapması
desteklendi. Hastada mukozit görülmedi.
5-Hasta düşme riski konusunda1Kilis
bilgilendirilecek.
Değerlendirme:
Hasta
servise
yatışı
sırasında
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri‘AKTİVİTE
İNTOLERANSI’
ve konutlarda
ile elektrik
düşme riski konusunda
bilgilendirildi,
çevre
dü- tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Amaç: Hastanın aktivitelerini kendisi yapabilir
zeni ve güvenliği
sağlandı.Ayrıca
Hasta
yattığı
sürede
uygulanmıştır.
hipotez
testleri
duruma
gelmesi
sağlanacak.
Sanayi
konutlarda tüketim
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
düşmedi, herhangi
birvetravmaya
maruz
kalmadı.
Hemşirelik
Girişimleri
Hemşirelik Tanısı
10: Orotrakeal entübasyon
aralığı Kw bağlı
cinsinden
yükseldikçe,
ve oksijen kullanımına
‘ORAL
MUKOZ
1-Aktivite öncesi ve sonrası yaşam bulguları
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
MEMBRAN BOZULMA
RİSKİ’
takip edilecek ve aktiviteleri planlanacak (Çevik
ve Zaybak, 2011:54-9) (Kanıt düzeyi IV).
Amaç: Hastanın mukoziti olmayacak.
2-Aktivite
(yatak
IN TERMS programı
OF INDUSTRY
AND içinde
Girişimleri
HOUSES
aktif/pasif
hareket, mobilizasyon, egzersiz vb.) uygulanacak
1-Hastanın günde
bir kez
mukozadaki
deği-data of(Çevik
ve Zaybak,
2011:54-9)
Abstract:
In oral
this study
prepared by using
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
the
consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and
houses
is
statistically
şiklikleri değerlendirilecek
(Yılmaz, 2007:241-6)
prepared withaktiviteler
3-Yapabileceği
için cesaretlendirilecek
electricity
natural gas prices
ve dikkat
etmesiandgerekenler
anlatılacak (Çevik ve
Zaybak, 2011:54-9) (Kanıt düzeyi IV).
2-Yumuşak diş fırçası ile temel ağız bakımı yapılacak (Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzeyi IV).
4-Yardımcı araç gereç (walker, baston vb.) kullanması sağlanacak (Çevik ve Zaybak, 2011:54-9)
3-Yumuşak diş fırçası kullanması önerilecek
(Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzeyi IV).
Hemşirelik
Değerlendirme: Hasta yoğun bakım birinci
gününde destekle mobilize edildi. Yaşam bulguları stabil olan hasta servise transferinden sonra
sık aralıklarla mobilize oldu. Cerrahi girişimin
üçüncü gününden itibaren aktivitelerini yerine
getirmeye başladı.
4-Ayda bir kez diş fırçasını değiştirmesi gerektiği
önerilecek (Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzeyi IV).
5-Günde üç kez gargara yapması sağlanacak
(Yılmaz, 2007:241-6) (Kanıt düzeyi IV).
Değerlendirme: Hastanın oral mukoz membran
değerlendirmesi entübe iken 15 puan, extübasyon
sonrası sekiz puan. Hastaya yoğun bakım süre-
Hemşirelik Tanısı 12: Hastanede kalmaya bağlı
‘UYKU DÜZENİNDE DEĞİŞİM RİSKİ’
83
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
AÇIDAN komplikasyonların
Amaç: Hasta daha fazla
uyuduğunu
ve dinlenmiş
girişimEKONOMETRİK
sonrası hemşirelerin
İNCELENMESİ
olduğunu ifade edecek.
önlenmesi için hemodinamik monitörizasyon,
solunum, nörolojik, sindirim ve böbrek sistemHemşirelik Girişimleri
leri ve hemostazın sağlanmasına yönelik bakım
1
1-Uyku düzen ve kalitesini etkileyen nedenler
konusunda bilgi ve beceriye sahip olması gerekir.
(ağrı, gürültü, anksiyete,
ışık vb.) belirlenecek/
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriAçık
kullanılarak
çalışma, sanayi
kalphazırlanan
cerrahibugirişimi
yapılan hastalarda
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
azaltılacak (Asgar
Pour ve
Demir
Korkmaz,
süre çalışmada
ilk 24 – 48
saattir
(Pour ve Korkmaz,
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakkritik
hazırlanan
ANOVA
modeli
2010:77-86) (Kanıt
düzeyiAyrıca
IV). hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
uygulanmıştır.
2010:77-86). Bu nedenle iyi ve kaliteli bir bakım
2-İnvaziv işlemler
daha
çok edilmiş
gündüz
uyanık
yönünde
hareket
olup,veyapılan
Elde
için iyi göre
planlanmış
bir hemşirelik
bakımına ve
olduğu zamanlarda
yapılmaya çalışılacak (Asgar
bilgili ve yetenekli hemşirelere ihtiyaç vardır.
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
Pour ve Demiraralığı
Korkmaz,
2010:77-86)
(Kanıt da azalma
Ayrıca
hastalara
verilecek cerrahi girişim sonrası
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,bakımın
Sanayi, Konut,
TUİK, Fiyat
düzeyi IV).
ve Anova,
iyileşmenin
büyük bir kısmı evde
geçmektedir. Bu nedenle taburculuk sonrası
3-Akşamları çay, kahve ve kafeinli içecek ve
evde bakımın
önemiGAS
büyüktür
AND NATURAL
PRICES (Yılmaz ve Çiftçi,
hazmı güç besinleri
tüketmemesi
sağlanacakRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
2010:183-9).
HOUSES
olguda
pulmoner yetmezAbstract: In this study prepared by using data of23
TSIyaşındaki
belonging to the
years ofciddi
2012-2014,
in
industry
and
houses
is
statistically
lik belirtileri üç kat merdiven çıkma sonrası
analyzed.
ANOVA yapılacak
model was applied
4-Gün içinde uyku
sınırlaması
(Asgarto the study prepared with the use of different
applied
the research
was Yapılan EKO
nefeswere
darlığı
ileand
ortaya
çıkmıştır.
more comprehensive.
The purpose
Pour ve Demirmade
Korkmaz,
2010:77-86)
(Kanıt
sonucunda ciddi pulmoner yetmezlik tanısı
düzeyi IV).
kesinleşmiştir. Cerrahi ekip tarafından hastaya
Değerlendirme: Hasta servise alındıktan sonra
PVR, Fallot tetralojisi komplet onarımı ve VSD
birinci gününde ağrı şikayeti nedeniyle uyuyamaonarımı yapılmıştır. Cerrahi girişim sorunsuz
dığını belirtti. Doktor istemine göre IM analjezik
tamamlanmıştır. Cerrahi girişim sonrasında muluygulandı. Hastaya diğer günlerde order edilen
tidisipliner yaklaşımla bakım verilmiştir. Yoğun
oral analjezik verildi. Hasta daha rahat uyudubakım ve servis yatışı sürecinde olgumuz kanağunu ifade etti.
ma riski, atalektazi riski, enfeksiyon riski, dren,
sonda ve tüp etkinliğinde değişim riski, aktivite
TARTIŞMA
intoleransı, ağrı, uyku düzenin sağlanması, oral
PVR cerrahi girişimi yapılan hastalarda uzun
mukoz membranda bozulma riski ve düşme riski
süre sağkalım sağlanmaktadır ve oluşabilecek
tanıları ile takip edilmiştir.
komplikasyonların önlenmesi hemşirelik bakımının etkinliği ile doğru orantılıdır. Cerrahi
84
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
SONUÇ
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININşirelik
EKONOMETRİK
AÇIDAN
Bakımı” Ege
Üniversitesi Hemşirelik
İNCELENMESİ
Yüksek Okulu Dergisi, 26 (77-86)
PVR yapılan hastalarda postoperatif
mortalite,
Murat
hastanede kalış süresi ve önemli advers
BAŞARAN,
Güvenolaylar
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni M., ÇİNE, N., GÜZELMERİÇ, F.,
1
için risk faktörleri bulunmaktadır.
Hastalara
ÖNER,
N., YILDIRIM, A., SUNAR, H.,
Kilis 7 Aralık
Bölümü
verilecek hemşirelik bakımı iyi planlanmış ol& CEYRAN, H., (2011). “Fallot Tetralojisi
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
malı ve kanıta dayalı
hemşirelik
uygulamalarıyla
Nedeniyle
Opere
Edilmiş
Bir Hastada Pulmove konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
yapılmalıdır. Hemşirenin
planlıanaliz
bakım
vermesi
ner Kapak
Replasmanı”
İstanbul Üniversitesi
şeklindedir. Farklı
teknikleri
çalışmada
ANOVA modeli
gelişebilecek komplikasyonların azaltılmasında
Tıp Fakültesi Dergisi, 74 (52-54)
etkin bir role sahiptir.
CAN,
G.,arttıkça,
(2010).
Onkoloji
aralığı
elektrik
ve doğalgazHemşireliğinde
düşüşbakım
Olgumuzda, multidisipliner
yaklaşımla
Kanıta Dayalı Bakım, İstanbul, Nobel Tıp
gereksinimleri saptanıp, literatür bilgileri dahilinde
Kitapevleri, ss: 57-64
bakım planlanmıştır. Bakım planı doğrultusunda
CAN, M., (2011). “Pulmoner Kapak Hastalıklarıuygun hemşirelik girişimleri ve uygulamalarıyla
Tanı
ve Tedavisinde
Güncel Yaklaşımlar”
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYnın
AND
NATURAL
GAS PRICES
hastada komplikasyon
gelişmediği
saptanmıştır.RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
Türkiye Klinikleri J Cardiol-Special Topics,
HOUSES
Hasta cerrahi girişim sonrası sekizinci gününde,
4 (92-98)
bir hafta sonra Abstract:
kardiyovasküler
cerrahi polikliIn this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
consumption
electricityedilmiştir.
in industry
houses is statistically
niğine kontrole the
gelmek
üzereoftaburcu
ÇEVİK,
K., and
& ZAYBAK,
A., (2011). “Açık Kalp
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Ameliyatı
were applied and
the research Yapılan
was
Sonrasında
Egzersizin
KAYNAKLARmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Ağrıya Etkisi” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık
AKBAYRAK, N., & BAĞCİVAN, G., (2010).
Bilimleri Dergisi, 14 (54-59)
“Yoğun Bakım Ünitelerinde Sık Görülen
DEMİRCİN, M., (2007). “Pulmoner Kapak
Enfeksiyonların Önlenmesinde Kanıta Dayalı
Hastalıklarında Cerrahi Tedavi” Türkiye
Uygulamalar” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık
Klinikleri J Surg Med Sci, 3 (39-42)
Bilimleri Dergisi, 13 (65-71)
GENGSAKUL, A., HARRIS, L., BRADLEY,
AKPINAR, B., POLAT, B., SANİSOĞLU, İ.,
T.J., WEBB, G.D., WILLIAMS, W.G., SIU,
YILMAZ, M., CAKALI, E., BAYINDIR,
S.C., MERCHANT, N., & McCRINDLE,
O., & SÖMEZ, B., (1997). “Pulmoner KaB.W., (2007). “The İmpact of Pulmonary
pak Replasmanı: İki Olgu Nedeniyle” GKD
Valve Replacement After Tetralogy of FalCerrahi Dergisi, 5 (135-139)
lot Repair: A Matched Comparison” Eur J
ASGAR POUR, H., & DEMİR KORKMAZ, F.,
Cardiothorac Surg, 32 (462-468)
(2010). “Açık Kalp Cerrahisi Sonrası Hem85
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
/ December
& (Economy)
ID:46 K:87
(MARKA
PATENT
(ISO 9001-2008
Belge No:
12879 &NO:
ISO TRADEMARK)
14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ELEKTİRİK
FİYATLARININ
AÇIDAN F.D., (2010). “Açık
JAIN, A., OSTER, M.,
KILGO,VEP.,DOĞALGAZ
GRUDZIAK,
POUR,EKONOMETRİK
H.P., & KORKMAZ,
İNCELENMESİ
J., JOKHADAR, M., BOOK, W., & KOGON,
Kalp Ameliyatı Sonrası Hemşirelik Bakımı”
B.E., (2011). “Risk Factors Associated with
Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu
Morbidity and Mortality After Pulmonary
Dergisi, 26 (77-86)
1
Valve Replacement in Adult Patients with
SARIOĞLU T., (2001). Kalp Cerrahisi Klinik
Previously Özet
Corrected
Tetralogy
of
Fallot”
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
Protokolü:
11-19,
http://www.ckv.org.tr/imave konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Pediatr Cardiol.,
33 (601-606)
ges/doc/Kalp_Cerrahisi_Klinik_Protokolu.pdf
çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez Bir
testleri
KARAGÖZOĞLU,
Ş., (2005.)
“Bilimsel
Disiplin
Erişim Tarihi:12.03.2014
Olarak Hemşirelik”
Cumhuriyet
Üniversitesi
TURHAN,
S., elektrik
& TUTAR,
E., (2004). “Akut
bulgular sonucunda;
sanayi
ve doğalgaz
Hemşirelik edilen
Yüksekokulu
Dergisi,
9 (6-14)
Kardiyak Tamponat” Yoğun Bakım Dergisi,
KILIÇ, M., & ÖZTUNÇ,
G., (2012). “Ağrı Kont4 (105-112)
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
rolünde Kullanılan
Yöntemler
ve Hemşirenin
Rolü” Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 7 (35-50) UYSAL, H., (2010). “Oksijen Tedavisi ve Hemşirelik
Bakımı” GAS
Kardiyovasküler
Hemşirelik
AND NATURAL
PRICES
LEE, C., LEE, C.H.,
& KWAK,
J.G., (2013).
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
Dergisi, 1 (28-34)
HOUSES
“Surgical Pulmonary Valve İnsertion” Cardiol
Young., 23 Abstract:
(915-920)
ÜSTÜNSOY,
ÖZÇALIŞKAN,
Ö., GÖKASIn this study prepared by using data of
TSI belonging to H.,
the years
of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used in
industry
and
houses
is
statistically
LAN, G., ATİK, C., KERVANCIOĞLU, M.,
MARTIN, C.G.,analyzed.
& TURKELSON,
S.,applied
(2006.)
ANOVA model was
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisARSLANOĞLU,
were applied and theY.,
research
was H., & KORUK,
DENİZ,
“Nursing Care
of the
Patient Undergoing
made more
comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
S., (2012). “Fallot Tetralojisinde Tam DüCoronary Artery Bypass Grafting” Journal of
zeltme Cerrahisinin Orta Dönem Sonuçları”
Cardiovascular Nursing, 21 (109-117)
Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi,
MOLLAOGLU, M., FERTELLI, T., & OZKAN
20 (710-715)
TUNCAY, F., (2013). “İnvestigation of the
Measuares Taken and the Risk of Falling YILMAZ, M.Ç., (2007). “Mukozit Yönetiminde
Kanıta Dayalı Öneriler” Uluslar arası Hemain Hospitalized Patients in İnternal Medical
toloji Onkoloji Dergisi, 4 (241 – 246)
Clinics” TAF Preventive Medicine Bulletin,
12 (27-34)
YILMAZ, M., & ÇİFÇİ, E.S., (2010). “Açık Kalp
ÖKDEM, Ş., ABBASOĞLU, A., & DOĞAN, N.,
(2000). “Hemşirelik Tarihi, Eğitimi ve Gelişimi” Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık
Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yıllığı, 1
(5-11)
86
Ameliyatı Geçirmiş Bireylerin Evde Bakım
Gereksinimlerinin Belirlenmesinde Bir Model:
Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri” Türk Göğüs
Kalp Damar Cerrahisi Dergisi, 18 (183-189)
DERGİ HAKKINDA
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 2014 yılı itibariyle yayın hayatına
girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara yer
verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır.
Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden
yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir.
Dergimizde Hemşirelik Araştırmaları içerisinde değerlendirilebilecek her türlü yayına yer
verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Dr. Ümran SEVİL olup, dergi yönetim kurulunun
aldığı kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Yönetim kurulu başkanı
derginin o anki en üst unvana sahip hocası olup yönetim kurulunun %51’ inin aldığı kararlar
uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin onayından geçerek
hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde yazarın bir
yayınına yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmalar sıraya
alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde
etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif
hakkı sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul
edilir. Yazar ya da yazarlar bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun
hareket etmeyi teyit ederek bu sisteme dahil olmuş sayılırlar.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının
mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında bilimsel çalışmalar yapmış olması şartı aranır. Dr. Unvanına
sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse bilim, danışma ve hakem kurullarında
yer alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve yürütme mekanizmasını oluşturur.
Yönetim kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez niteliktedir. Yönetim kurulu
kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya
gidilmez. Dergi baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların dergide kabul edilip
edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir. Bu karar
sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem, bilim
ve danışma kurulunda yer almak isteyen bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu
karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından
geçmiş çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip
özel sayılar ancak anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu
bildirilerin mutlaka kongre bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış
olmalıdır. Hakem değerlendirilmesi yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak
için gönderilen çalışmalar dergi hakem onayına gönderilir. Her iki hakemden olumlu dönüş alan
çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem
onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve
materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair
bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye
olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri derginin web sayfasından kendisi
izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her bir yazar ve yazarlar için
aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık sağlanması istenemez
talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka derginin yayın
kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına dergimizde yer
verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş editör yayının
dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip bulunur.
Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dahil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz.
Hakem onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına
olumlu görüş bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal
edilebilir. Böyle bir durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulamaz. Her türlü
yetki tek taraflı olarak dergi yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve
Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da
yazarlar hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde
yayınlanması amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak
gerçekleştirilmeyen alıntılar, intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak
sorumludur. Bu konuda dergimiz üzerinde hiçbir kurum, kişi ya da diğer yetkili olanlar
yaptırım uygulayamaz. Dergimiz online olarak hareket eden bir yayın organıdır. Akademik
alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve
kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan sosyal bir organdır. Dergimiz paralı
bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal göndermek zorunda değildir.
Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın kabul şartları ve yazım
kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan yazar ya da yazarlar
ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj yazar tarafından
örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
“International Refereed Journal of Nursing Research” has started to publish articles as of
2014. Our journal includes valuable and qualified articles which will provide sources for the
literature. Our journal is an international refereed journal, and published three times a year.
The issues of our journal are published on APRIL, AUGUST and DECEMBER. Both online
and hard versions of the journal are available. Our journal welcomes all types of articles with
respect to Nursing Research. Editor-in-Chief of the journal is Doctor Ümran SEVİL (MD)
who carries out their activities in accordance with the decisions taken by the Executive Board of
the journal. Editor-in-Chief is the member of the board who has the highest rank, and decisions
taken by 51% of executive board are implemented. Each submitted article is approved by two
referees who are experts in their fields, and is expected to be granted with positive opinions of
referees as to being eligible for publishing. Within the same issue, single article of the author
is published. If the author has more than one article which is approved by referees and the
executive board, those are lined up for the following issues. No author has any kind of power on
referees and executive board. Copy right agreement is not demanded for articles which have
been uploaded to the system for publishing. Rights of articles which have been uploaded to the
system are considered to be transferred to the journal. Author or authors are regarded to have
agreed on this and have been included in this system by committing to act in accordance with
the publishing conditions of the journal.
Academicians and researchers who would like to become a member of referees and scientific
boards of the journal are required to hold Ph. D. degree and be granted with the title of Doctor
and to be experts in their fields. In addition, one of the conditions is to have carried out scientific
studies. No one who has not published works in his/her field and does not have the titles of
Doctor or Expert cannot become a member of referees and advisory boards. Executive board
of the journal is the senior decision and executive mechanism of the journal. Each and every
decision of the executive board is absolute and irreversible. Without the decision of the executive
board, nothing can be carried out or performed under no circumstance. The Editor-in-Chief of
the journal can decide on whether works which have not been sent to the approval of referees
can be accepted or not, whether they can be included in the process of referees’ approval.
Editor-in-Chief does not have to inform the executive board on this process. Executive board
takes decisions regarding the participation of scientists in the referees, scientific and advisory
boards of the journal.
In our journal, special issues can be prepared for works which have been presented orally in
some national or international congresses and which have been approved by a referee. Such
special issues are just valid for oral presentations in agreed congresses. Such works have to
be approved by scientific board of the congress and evaluated by referees. No work can be
published without referee assessment and approval. Works which are sent for publishing are
submitted to referees for their approvals. Works which are evaluated positively by the two
referees are published. In addition, printed versions of the orally-presented works and their
referee approval reports should be submitted to executive board of the journal as well as editorin-chief. Works lacking this information and printed material cannot be accepted for our journal.
Information regarding the process are provided for author and authors in a written format in
the web page of the journal. Each author who registers to our journal and logins the system can
follow up the process on the web page of the journal. All conditions and principles are eligible
and same for each and every author. These conditions and rules cannot be changed for anyone.
Any change or difference cannot be requested. Works sent to be published in the journal have
to be related to the fields that the journal accepts. If a work does not hold such features, it is not
published in the journal. Procedure regarding refereeing process is under the control of editorin-chief. Editor-in-chief has the authority to decide on the procedure of refereeing process for a
work. A work which has not been found appropriate or not been accepted by the editor-in-chief
cannot be included in the refereeing process of the journal. Under such circumstances, author
or authors cannot form any liability for the journal and other bodies. Even if a work is approved
by a referee or accepted in the system to be published, its publication can be cancelled due to
negative opinion of editors or executive board regarding the publication of the work or related
decision of the boards. Under such cases, author or authors cannot impose sanctions on the
journal. Any kind of authority belongs unilaterally to editors and executive board of the journal.
Our journal acts in accordance with Law numbered “5846” on Intellectual and Artistic Works
and its provisions within the frame of Turkish Republic legal rules. Our journal has the right
to protect its legal rights unilaterally against author or authors who do not fulfil the necessities
of this law. Author or authors are held responsible unilaterally regarding quotations which are
not in accordance with related rules, and plagiarism. Our journal does not charge any fee thus
does not have to send printed material to author/authors. Page-setting of the works which have
been accepted and granted to be published in our journal is carried out according to the journal’s
publication and writing rules, and then uploaded to the system. Works can be downloaded from
the system by author/authors and readers so that their needs are met. Page-setting is performed
by authors based on the sample work provided for them.
ULUSLAR ARASI HEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ (UHD)
YAZARLARA BİLGİ
1. Dergimizin yazım dili Türkçedir. 2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi
onay vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir. 3. Dergimiz basılı olarak çıkarılmakta olup, internet ortamında sadece İngilizce özet ve Türkçe
özet şeklinde yer alır. 4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez. 5. Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. 6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazara aittir. Dergimiz bu konuda
bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz. 7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir
nedenle bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması
gerekir. Böyle bir olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile
çalışma reddedilir ve yazar hakkında hukuki işlem başlatılır. 8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu
görüş alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır. 9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve
çalışma aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz. 10. Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek
isteme hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir
ve gizli tutulur. 11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki
talep doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak
ret alır. 12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor
ise mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı
ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü
kabul etmez. 13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör
tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında
bulunamaz. 14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu
işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her
hakkı ile dergimize devredilmiş olur. 15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki
ay içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre
uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz,
makaleyi sistemden çekemez. 16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz ilk sırada yer alan
sorumlu yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar
dışındaki kişilere bilgi vermez, vermek zorunda değildir. 17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda
dergimizin hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz. 18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen
süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle
dergimiz hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz. 19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir.
Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi
yapılmayan çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında
bir yaptırım hakkına sahip olamaz. 20. Yazım Kuralları:
• Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman
karakterinde, 12 Punto ve 1 satır aralığında yazılmalıdır. • Sayfa yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun halinde, metin iki yana
yaslı, satır başı verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk aralık bırakılarak
hazırlanmalıdır. • Metnin başında Türkçe ve İngilizce Başlıklar, Özet, Abstract, Giriş, Yöntem, Bulgular,
Tartışma, Sonuç, Kaynaklar biçiminde hazırlanmalıdır. Araştırmaya katılmamış, ancak
destek sağlamış olan kişi ve kuruluşlara teşekkür başlığı altında teşekkür edilebilir.
Başlıktan sonra yazar adları ve kurumları belirtilmemeli, bu bilgiler web sayfasına
•
•
•
•
•
•
•
•
•
girilmelidir. Araştırma makaleleri için bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtilmiş olmalı
ve etik kurul rapor bilgisi (Rapor alınan kurum adı, tarihi ve rapor sayı numarası) sisteme
eklenmelidir.
Tablo ve figürler metin içinde olması gereken yere yerleştirilmelidir. Tablo/figür
numara ve başlıkları tablonun üstünde, kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde,
10 punto, kalın (bold), iki yana yaslı hazırlanmalıdır. Tablo numarası ve başlık arasına
nokta konmalıdır. Tablolar sadece yatay çizgi içermelidir. Metin içinde her bir tabloya
atıf yapılmış olmalıdır. Tablo içi 1 satır aralığında ve 10 punto olmalıdır. Tabloya ait
açıklamalar, tablonun altında 10 punto ve başına * işareti konularak belirtilmelidir.
Başka kaynaktan alınan tablo ve figürlerin altına dipnot olarak kaynak belirtilmelidir.
Kısaltmalar ile ilgili açıklamalar tablo ve figür altında “*,**” ya da “a, b” kullanılarak
10 punto ile açıklanmalıdır. Tablo ve figür sayısı 6’yı geçmemelidir.
Derleme yazıları Türkçe ve İngilizce Başlıklar, Özet, Abstract, Metin ve Kaynaklar
bölümlerini içermelidir. Sayfa yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun
halinde, metin iki yana yaslı, satır başı verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk
aralık bırakılarak hazırlanmalıdır. Metin amaç çerçevesinde bir yapı içermeli, Sonuç
bölümleri ile tamamlanmalıdır.
Olgu sunumları Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar verilerek yazılmalıdır. Sayfa
yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun halinde, metin iki yana yaslı, satır
başı verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk aralık bırakılarak hazırlanmalıdır.
Olgu sunumu fotoğraf ve akış şemaları ile desteklenebilir. Fotoğraf ve akış şemaları için
gerekli izinler alınmalı ve altına dipnot olarak kaynak belirtilmelidir.
Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik boşluklar olmalıdır. Yazılar 15-20 sayfa aralığında olmalı, toplam 20 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa
numarası verilmiş olmalıdır.
Türkçe yazılarda 150-200 kelimeyi geçmeyen İngilizce özet, özetin altında 3-7 arasında
anahtar sözcük(ler) yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar
kelimeleri (keywords) de bulunmaktadır. Anahtar kelimelerin ilk harfleri büyük ve
aralarında virgül olacak şekilde sisteme girilmesi gerekir.
Özet, araştırmanın amacı, yöntemi, bulgular, sonuç ve anahtar kelimeler alt başlıklarından
oluşur.
Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı Özet kısmının
altında belirtilmelidir.
Dergi web sayfasına makale yüklenirken tüm yazarlar isim sıralamasına göre sisteme
yazılmalı, yazar soyadları mutlaka büyük harfle yazılmalı ve yazar isimleri virgül ile
birbirinden ayrılmalıdır. Sırasıyla her bir yazarın kurum bilgileri büyük harfle yazılmalı
ve aralarına virgül konulmalıdır.
MAKALE İÇİ REFERANSLAR:
• Yazılarda referans gösterim yöntemi olarak yalnızca metin içi kaynak gösterme (APA)
yöntemi kullanılır. Yani kullanılan kaynakçalar ana metinin yanında, parantez içinde,
yazarın adı, basım yılı ve sayfa numaraları ile belirtilir. (Soyad, Yayın Yılı:Sayfa Sayısı)
• İçeriğe ilişkin ekstra açıklamaların dipnotları ve diğer açıklamalar sayfa altında
verilmelidir. Metnin içinde numaralandırılan notlar, sayfa altında numara sırası ile ve
yanında açıklaması ile yerini alır.
• Sayfa altı açıklamaların dipnotları için de aynı şekilde metin içi referans yöntemi (APA)
kullanılır.
• Bir kaynaktan yapılan alıntılar metin içinde çift tırnak içinde gösterilir.
• 30-40 kelimeden uzun alıntılar, tırnak kullanılmadan girintili (indent) paragraf olarak
verilir.
• Referans gösterirken, yazar ismi metin içinde geçmiyorsa parantez içinde yazarın soyadı
ve yayın tarihi belirtilir: (Korkmaz, 2007:2345-52)
• Yazar ismi metin içinde geçiyorsa, parantez içinde yalnızca kaynağın yayın tarihi ve
sayfa numarası yazılır: Oskay ve ark. (2005:33-8) çalışmasında ……….
• İki yazarlı kaynaklarda, her iki yazarın soyadı da kullanılır. İngilizce yayın ise “and” ile
ayrılır (Morley and Robins, 2007:19-24)
• İkiden fazla yazarlı kaynaklarda Türkçe ise “vd.” ibaresi yer alır: (Yücel vd., 2012:2369).
• İkiden fazla yazarlı kaynaklarda İngilizce ise “et al.” ibaresi yer alır: (Hossain et al.,
2007:158-63).
• Aynı yazarın, aynı yıl yayınlanmış birden fazla eseri kullanılıyorsa, basım yılına a, b, c,
gibi harfler eklenerek birbirinden ayrılır: (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b) gibi.
• Metin içinde aynı konuda birden çok kaynağa referans verilecekse kaynaklar birbirinden
noktalı virgül ile ayrılır: (Geray, 2005:31-7; Moran, 2006:37-42)
KAYNAKÇA YAZIM METODU:
Kaynaklar listesinde sadece yazıda göndermede bulunulan kaynaklara yer verilmeli ve bu
kaynaklar yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir yazarın birkaç çalışması
kaynakçada yer alacaksa, yayın tarihine göre (eskiden yeniye doğru) bir sıralama yapılmalıdır.
* Kitap
OSKAY, Ü., (2005). 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir
Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul, ss.1-2
AJZEN, I., & GILBERT COTE, N. (2008). Attitudes and the Prediction of Behavior. In W.
D. Crano & R. Prislin (Eds.), Attitudes and Attitude Change. New York: Psychology Pres,
pp.289–311
NAHCİVAN, N., (2014). Nicel Araştırma Tasarımları, Hemşirelikte Araştırma, Ed:S.Erdoğan,
Nahcivan, N., Esin, N., Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, ss.107
* Çeviri Kitap
* Derleme Kitap
* Derleme Kitapta Makale
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Represantations and
Signifying Practies, Stuart Hall (der.) içinde London: Sage Publications
* Derleme Kitapta Çeviri Makale
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler
Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (der.) içinde, Çev., B. Çorakçı Dişbudak, Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, (137-144)
* İki Yazarlı Kitap
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Çev. Hüsnü Dilli,
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.1-2
* Dergide Makale
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
BAYRAM, F., (2001). “Afyon İlindeki Gebelerde Erken Doğum Tehdidi Nedenleri Üzerine Bir
Araştırma” Hemşirelik Forumu Dergisi, 4 (6-10)
DEMİRGÖZ, M., & CANBULAT, N., (2008). “Adölesan Gebelik” Türkiye Klinikleri, 28
(947-952)
SOĞUKPINAR, N., ERTEM, G.K., & SAYDAM, B.K., (2003). “Prematür Doğumlarda
Annenin Öyküsü ve Gebeliğe İlişkin Risk Faktörlerinin İncelenmesi” Hemşirelik Forumu
Dergisi, 6 (50-54)
MUHCU, M., MÜNGEN, E., DÜNDAR, Ö., TÜTÜNCÜ, L., ATASEVER, B., & YERGÖK,
Y.Z., (2007). “Gebelikte Bakteriyal Vaginozis Tedavisinin Preterm Doğuma Etkisi, Kadın
Hastalıkları ve Doğum Kliniği, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi” Türkiye Klinikleri,
17 (181-185)
PAPATSONIS, D.N.M, (2005). “Prepregnancy Counseling: Preterm Birth” International
Congress Series, 1279 (251– 70)
JILL, G.M., & ROGER, B.N., (2001). “Preterm Birth Risk Assessment” Seminars in
Perinatolog, 25 (215-22)
HOSSAIN, R., HARIS, T., LOHSOONTHORN, V., & WILLIAMS, M.A., (2007). “Risk of
Preterm Delivery in Relation to Vaginal Bleeding in Early Pregnancy” European Journal of
Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 135 (158-163)
RENZO, G.C., GIARDINA, I., ROSATI, A., CLERICI, G., TORRICELLI, M., &
PETRAGLIA, F., (2011). “Maternal Risk Factors for Preterm Birth: A Country-Based
Population Analysis” European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive
Biology, 159 (342–6)
VINER, R.M., OZER, E.M., DENNY, S., MARMOT, M., RESNICK, M., ADESEGUN, F., &
CURRIE, C., (2012). “Adolescence and the Social Determinants of Health” The Lancet,
379 (1641-1652)
* Yayınlanmamış Tez
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, ss.1-2
ER, N., (2012). Riskli Erken Doğumda Antenatal Risk Faktörlerinin Analizi, Yüksek Lisans
Tezi, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Doğum ve
Kadın Sağlığı Hemşireliği, Edirne
FIRAT, A., (2005). Preterm Eylem Tedavisinde Nifedipin’in Etkinliğinin Araştırılması,
Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, T.C. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Doğumevi Kadın ve Çocuk
Hastalıkları Eğitim Hastanesi, İstanbul
ÇAM, E., (2009). Erken Doğuma Neden Olan Risk Faktörleri, Tıpta Uzmanlık Tezi, Zonguldak,
ss.41-45
ORAN, R., (2006). Erken Doğum Tehdidi Olgularında Uterin Arter Doppler Bulguları ve
Maternal Serum D-Dimer Seviyelerinin Prognoz Tayinindeki Rolü, T.C. Sağlık Bakanlığı
Süleymaniye Doğum ve Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi,
İstanbul
* Gazete Yazısı
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Gazetesi
* İnternette Yazarı Belli Olan Yazı
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.
gseis.ucla.edu/faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, Erişim
Tarihi:
12.03.2012 (ERİŞİM TARİHİ MUTLAKA BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
SANTORO, K., SCHOENMAN, J., SCHMİDT, E., & SHEPPARD, M., (2010). “Preventing
Adolescent Injury: The Role of Health Plans” CSN/NIHCM Issue Brief. http://www.nihcm.
org/pdf/InjuryIssueBrief.pdf, Erişim Tarihi: 30.11.2014
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2014). “2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık
Araştırması (TNSA)” Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma
Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye
* İnternette Yazarı Belli Olmayan Yazı
“Anonim” (2012). http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, Erişim Tarihi:
12.03.2012 (ERİŞİM TARİHİ MUTLAKA BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
“Anonim” (2012). “Healthy People 2020 Core Indicators for Adolescent and Young Adult
Health” http://www.healthypeople.gov/sites/default/files/AYAHCoreIndicators.pdf, Erişim
Tarihi: 06.11.2014
“Anonim” (2010). “Guideline on Adolescent Oral Health Care” http://www.aapd.org/media/
Policies_Guidelines/G_Adoleshealth.pdf, Erişim Tarihi: 30.11.2014
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF NURSING RESEARCHES (UHD)
INFORMATION FOR AUTHORS
1. The language of the journal is Turkish. 2. If the editorial board and the administrative board approve the papers prepared in different
languages, it is accepted. The journal acts unilaterally. 3. The journal doesn’t have a printed version. In the electronic version, only the Turkish and
English abstracts are included. 4. Papers are accepted on condition that the author is registered to be a member of the journal. 5. None of the authors can assert legal rights on the journal. 6. The journal cannot be held responsible for the papers; however, the author himself/herself is
responsible for the articles unilaterally. 7. The papers, submitted to the journal, should not have been sent to another journal previously
and under consideration of another journal for publication simultaneously. If such cases
occur, the article is rejected on condition that refutation is published and the journal imposes
the required sanctions on the author(s). 8. Each study is evaluated by the two referees, and the approved papers by the two referees are
saved to be published in the following issues. 9. None of the studies and authors has privileges in the journal. Each author and study has the
same rights and they’re equal. No privilege is granted. 10. The names of the referees-experts in their fields-will not be revealed to the authors.
Information concerning the authors is known only by the system manager and the editor. It
is kept confidential. 11. Major and minor corrections are made. These corrections are requested from the authors
twice. If the required corrections are not made, the publication is rejected by the system
automatically. 12. If the article is produced from the thesis, presentation, and so on, it should be stated and
explained in the footnote. Otherwise the author is accused of plagiarism. In that case, the
journal cannot be held responsible for this situation. 13. If the paper is not within the scope of the journal, it is the editors and the administrators who
will accept or reject the paper unilaterally. The author cannot assert any legal rights. 14. The uploaded study belongs to the journal with its exclusive rights. For this reason, it is not
necessary for the authors to sign any other documents. The studies uploaded to the system
are regarded as being transferred to our journal with all rights. 15. The evaluation process of the studies uploaded to the system takes two months. Studies
that are not evaluated within this period are sent to a different referee. So this process may
take longer and a demand cannot be asserted. The author cannot assert any legal rights and
cannot withdraw his/her article in this process. 16. In the articles with more than one author, the first mentioned author is regarded as the
addressee, other authors are not communicated. The journal is not supposed to give
information to other authors. 17. The referees act independently in the journal. Authors cannot exercise power over the
referees or cannot demand anything from the referees. 18. The journal publishes three times in a year as April, August and December. However, there
might be changes in the periods depending on the publication process. The journal cannot
be held responsible for this. 19. Following the evaluation process of the studies, the referee report is sent to the first author.
The authors should make the required corrections in 15 days. If the corrections are not
made in 15 days, the article is rejected by the system automatically. None of the authors can
impose sanctions on the journal in this case. 20. Writing Rules:
• The papers that will be sent to the journal must be written in MS Word Program, with
Times New Roman in 12 pt. and with 1 line spacing. • The page must be in two columns, as justified without indent by giving 12nk space in
headings and at the end of paragraphs excluding Heading and Abstract. • At the beginning, the text must be prepared as Turkish and English Headings, Abstract,
Introduction, Method, Findings, Discussion, Result and References. Thanks can be
extended to the individuals and institutions that didn’t participate in the research but
contributed to it under the title of heading. Names of authors and institutions shouldn’t
be stated after the heading, this information must be inserted to the website. Accordance
of research articles with the scientific ethical principles must be stated and the ethical
board report (Name of the institution where the report is taken, date and report number)
must be added to the system.
• Tables and figures must be placed in the text appropriately. Numbers and titles of tables/
figures must be above the table; sentence case must be used in 10 pt., bold and justified.
A dot must be indicated between table number and title. Tables must only include
horizontal line. Each table must be referred in the text. Things in the table must be in
1 line spacing and 10 pt. Explanations belonging to the table must be indicated below
the table in 10 pnt and by putting * before it. The references taken from another source
must be indicated below the tables and figures as footnote. Explanations about the
abbreviations must be stated below the table and figure by using “*,**” or “a, b” in 10
pt. The number of tables and figures must be no more than 6.
• Compilations must incorporate Turkish and English Headings, Abstract, Text and
References. The page must be prepared in two columns, justified without indent and
with 12 nk spacing in heading and at the end of the paragraph excluding Headings and
Abstract parts. Text should include a structure within a purpose, Conclusion parts must
be completed.
• Case reports must include the parts of Introduction, Case Study, Discussion and
References. The page must be prepared in two columns, justified without indent and
with 12 nk spacing in heading and at the end of the paragraph excluding Headings and
Abstract parts. Case reports can be supported with photos and flow charts. Necessary
permissions must be taken for photos and flow charts and references should be stated in
footnote.
• Page layout must be with 3 cm margin in the top, bottom, left and right.
• Texts must be between 15-20 pages, no more than 20 and page number must be indicated
in bottom of the page.
• There must be an English abstract with no more than 150-200 words and 3-7 key words
below the abstract in the papers in Turkish. Heading and key words must be also stated
in its original language. Key words must be written with sentence case and by putting
comma between them.
• Abstract is composed of the subtitles of purpose, method, findings, results and key words.
• If the article was previously presented in a congress as a paper, the meeting of the
presentation and its date must be indicated below the Abstract.
• All authors must be written by the name order while uploading the article to the website,
surnames of authors must be written in capital letters and comma must be used between
the names of authors. Institution of every author must be respectively written with capital
letter and comma must be used between them.
DOMESTIC ARTICLES REFERENCES
• Only APA method is used as the method for reference in papers. In other words, references
are indicated with the name of author, year of publication and page numbers between
parentheses beside the main text. (Surname, Year of Publication: Page Number)
• Footnotes of extra explanations about the content and other explanations must be given
below the page. Notes numbered in the text are located below the page by numbers with
its explanation.
• APA method is also used for the footnotes of explanations below the page.
• Citations made from a source are indicated between double quotes in the text.
• Citations longer than 30-40 words are given as an indented paragraph without using
quotes.
• While providing reference, if the name of the author isn’t within the text, the surname
of the author and date of publication are indicated between parenthesis: (Korkmaz,
2007:2345-52)
• If the name of the author is in the text, only the publication date of source and page
number are given between parenthesis: Oskay et all.. (2005:33-8) in his/her study……….
• In sources with two authors, the surnames of both authors are indicated. If it is an English
publication, it is separated with “and” (Morley and Robins, 2007:19-24)
• If it is Turkish, in sources with more than two authors, “vd.” is indicated: (Yücel vd.,
2012:236-9).
• If it is English, in sources with more than two authors, “et all.” is indicated: (Hossain et
al., 2007:158-63).
• If more than one study from the same author published in the same year must be used,
the sources are separated by adding the letters like a, b, c: Such as (Ortaylı, 1999a)
(Ortaylı, 1999b).
• If more than one source about the same subject is indicated as reference within the text,
sources are separated with semicolon: (Geray, 2005:31-7; Moran, 2006:37-42)
METHOD OF WRITING REFERENCES:
Only the sources cited in the text must be included in the references and those sources must be
put in order alphabetically by the surnames of authors. If more than one study belonging to
the same author is included in the references, it must be sorted by the date of publication
(from old to new).
* Book
Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul, pp.1-2
AJZEN, I., & GILBERT COTE, N. (2008). Attitudes and the Prediction of Behavior. In W.
D. Crano & R. Prislin (Eds.), Attitudes and Attitude Change. New York: Psychology Pres,
pp.289–311
NAHCİVAN, N., (2014). Nicel Araştırma Tasarımları, Hemşirelikte Araştırma, Ed:S.Erdoğan,
Nahcivan, N., Esin, N., Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, pp.107
* Translated Book
* Compilation Book
* Article in a Compilation Book
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Representations and
Signifying Practices, Stuart Hall (comp.) inside London: Sage Publications
* Translated Article in a Compilation Book
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler
Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (comp.) inside, Translated by B. Çorakçı Dişbudak,
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, (137-144)
* Book with Two Authors
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Translated by Hüsnü
Dilli, İstanbul Bilgi University Publications, İstanbul, pp.1-2
* Article in a Journal
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
BAYRAM, F., (2001). “Afyon İlindeki Gebelerde Erken Doğum Tehdidi Nedenleri Üzerine Bir
Araştırma” Hemşirelik Forumu Dergisi, 4 (6-10)
DEMİRGÖZ, M., & CANBULAT, N., (2008). “Adölesan Gebelik” Türkiye Klinikleri, 28
(947-952)
SOĞUKPINAR, N., ERTEM, G.K., & SAYDAM, B.K., (2003). “Prematür Doğumlarda
Annenin Öyküsü ve Gebeliğe İlişkin Risk Faktörlerinin İncelenmesi” Hemşirelik Forumu
Dergisi, 6 (50-54)
MUHCU, M., MÜNGEN, E., DÜNDAR, Ö., TÜTÜNCÜ, L., ATASEVER, B., & YERGÖK,
Y.Z., (2007). “Gebelikte Bakteriyal Vaginozis Tedavisinin Preterm Doğuma Etkisi, Kadın
Hastalıkları ve Doğum Kliniği, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi” Türkiye Klinikleri,
17 (181-185)
PAPATSONIS, D.N.M, (2005). “Pre-pregnancy Counseling: Preterm Birth” International
Congress Series, 1279 (251– 70)
JILL, G.M., & ROGER, B.N., (2001). “Preterm Birth Risk Assessment” Seminars in
Perinatolog, 25 (215-22)
HOSSAIN, R., HARIS, T., LOHSOONTHORN, V., & WILLIAMS, M.A., (2007). “Risk of
Preterm Delivery in Relation to Vaginal Bleeding in Early Pregnancy” European Journal of
Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 135 (158-163)
RENZO, G.C., GIARDINA, I., ROSATI, A., CLERICI, G., TORRICELLI, M., &
PETRAGLIA, F., (2011). “Maternal Risk Factors for Preterm Birth: A Country-Based
Population Analysis” European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive
Biology, 159 (342–6)
VINER, R.M., OZER, E.M., DENNY, S., MARMOT, M., RESNICK, M., ADESEGUN, F., &
CURRIE, C., (2012). “Adolescence and the Social Determinants of Health” The Lancet,
379 (1641-1652)
* Unpublished Thesis
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Unpublished Master’s Thesis, Marmara
University Institute of Social Sciences, İstanbul, pp.1-2
ER, N., (2012). Riskli Erken Doğumda Antenatal Risk Faktörlerinin Analizi, Master’s Thesis,
Trakya University Institute of Health Sciences Department of Nursing, Obstetrical and
Women’s Health Nursing, Edirne
FIRAT, A., (2005). Preterm Eylem Tedavisinde Nifedipin’in Etkinliğinin Araştırılması,
Unpublished Thesis of Specialty in Medicine, T.R. Ministry of Heaalth Bakırköy
Gynaecology and Obstetrics Training Hospital, İstanbul
ÇAM, E., (2009). Erken Doğuma Neden Olan Risk Faktörleri, Thesis of Specialty in Medicine,
Zonguldak, pp.41-45
ORAN, R., (2006). Erken Doğum Tehdidi Olgularında Uterin Arter Doppler Bulguları ve
Maternal Serum D-Dimer Seviyelerinin Prognoz Tayinindeki Rolü, T.R. Ministry of
Health Süleymaniye Gynaecology and Obstetrics Training and Research Hospital, Thesis
of Specialty in Medicine, İstanbul
* Column
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Newspaper
* Onymous Article on the Internet
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.
gseis.ucla.edu/faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, Access
Date:
12.03.2012 (ACCESS DATE MUST BE ABSOLUTELY STATED!!!!!!!!!!!!)
SANTORO, K., SCHOENMAN, J., SCHMİDT, E., & SHEPPARD, M., (2010). “Preventing
Adolescent Injury: The Role of Health Plans” CSN/NIHCM Issue Brief. http://www.nihcm.
org/pdf/InjuryIssueBrief.pdf, Access Date: 30.11.2014
Hacettepe University Institute of Population Studies (2014). “2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık
Araştırması (TNSA)” Hacettepe University Institute of Population Studies, T.R. Ministry
of Development and TUBITAK, Ankara, Turkey
* Anonymous Article on the Internet
“Anonymous” (2012). http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, Access Date:
12.03.2012 (ACCESS DATE MUST BE ABSOLUTELY STATED!!!!!!!!!!!!)
“Anonymous” (2012). “Healthy People 2020 Core Indicators for Adolescent and Young Adult
Health” http://www.healthypeople.gov/sites/default/files/AYAHCoreIndicators.pdf, Access
Date: 06.11.2014
“Anonymous” (2010). “Guideline on Adolescent Oral Health Care” http://www.aapd.org/
media/Policies_Guidelines/G_Adoleshealth.pdf, Access Date: 30.11.2014
ÜNVANI
ADI SOYADI
BAĞLI OLDUĞU KURUM
DR.
Adalet KUTLU
CELAL BAYAR ÜNİVERSITESİ
DR.
Ahsen ŞİRİN
BİLİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Anayit COŞKUN
HALİÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Arzu Özcan İLÇE
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Asiye AKYOL
EGE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayça GÜRKAN
DR.
Ayfer KARADAKOVAN
DR.
Ayişe KARADAĞ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aynur UYSAL
DR.
Aysel GÜRKAN
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayten ZAYBAK
DR.
Ayten ŞENTÜRK
DR.
Aytolan YILDIRIM
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe Ferda OCAKÇI
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe OKANLI
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşegül BİLGE
DR.
Ayşegül İŞLER
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Azize KARAHAN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Birsen KARACA SAYDAM
DR.
Candan ÖZTÜRK
SEBAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Deniz SAYINER
OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Deniz ÖZTEKİN
DR.
Dilek SARI
DR.
Dilek ÖZMEN
DR.
Emel EGE
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emel YILMAZ
DR.
Emine ÇAKIRCALI
İZMİR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emine KOL
DR.
Emine ÖZEL EFE
DR.
Emre YANIKKEREM
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ergül ASLAN
DR.
Esin ÇEBER
DR.
Esra ENGİN
DR.
Fahriye VATAN
DR.
Fatma DEMİR KORKMAZ
DR.
Fatma DEMİRKIRAN
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma Eti ASLAN
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma ORGUN
DR.
Fatma VURAL
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Filiz ADANA
DR.
Filiz KANTEK
DR.
Filiz ÖĞCE
DR.
Fisun ŞENUZUN AYKAR
DR.
Füsun TERZİOĞLU
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gül ERTEM
DR.
Gülbu TANRIVERDİ
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülcihan AKKUZU
DR.
Gülengün TÜRK
DR.
Gülseren KOCAMAN
EMEKLİ ÖĞRETİM ÜYESİ
DR.
Gülsüm ANÇEL
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülten GÜVENÇ
GATA HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU
DR.
Gülümser ARGON
DR.
Gülşah GÜROL ARSLAN
DR.
Gönül ÖZGÜR
DR.
Hafize ÖZTÜRK CAN
DR.
Handan ZİNCİR
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice BAL YILMAZ
DR.
Hatice BALCI YANGIN
DR.
Hatice KAYA
DR.
Hatice TEL AYDIN
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice YILDIRIM SARI
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice YILDIZ
DR.
Havva TEL
CUMHURIYET ÜNIVERSITESI
DR.
Hayriye ÜNLÜ
DR.
Hediye ARSLAN
BİLİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hicran BEKTAŞ
DR.
Hilmiye AKSU
DR.
Hülya ARSLANTAŞ
DR.
Hülya KAYA
DR.
Hülya OKUMUŞ
ŞİFA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Jolanta LEWKO
MEDICAL UNIVERSITY IN BIALYSTOK
DR.
Kadriye BULDUKOĞLU
DR.
Kafiye EROĞLU
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Kamile KUKULU
DR.
Kelly STAMP
BOSTON COLLEGE
DR.
Leyla KHORSHID
DR.
Leyla ÖZDEMİR
DR.
Marie BERG
UNIVERSITY OF GOTHENBURG
DR.
Mary STEEN
UNIVERSITY OF SOUTH AUSTRALIA
DR.
Medine YILMAZ
DR.
Merdiye ŞENDİR
DR.
Meryem YAVUZ
DR.
Meryem YILMAZ
DR.
Murat BEKTAŞ
DR.
Mürüvvet BAŞER
DR.
Naile BİLGİLİ
DR.
Nalan ÖZHAN ELBAŞ
DR.
Nazan TUNA ORAN
DR.
Nazmiye KOCAMAN YILDIRIM
DR.
Neriman SOĞUKPINAR
DR.
Nermin OLGUN
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nesrin AŞTI
İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nevin AKDOLUN BALKAYA
DR.
Nevin KUZU KURBAN
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nevin ŞAHİN
DR.
Nilay ÖZKÜTÜK
DR.
Nilüfer ERBİL
ORDU ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nuran GÜLER
DR.
Nuran KÖMÜRCÜ
DR.
Nurcan ÇALIŞKAN
DR.
Nurdan GEZER
DR.
Nursen NAHÇIVAN
DR.
Olcay ÇAM
DR.
Oya KAVLAK
DR.
Oya Nuran EMİROĞLU
DR.
Papatya KARAKURT
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Peter VAN BOGAERT
UNIVERSITY OF ANTWERP
DR.
Rabia EKTİ GENÇ
DR.
Rahşan ÇAM
DR.
Sakine MEMİŞ
DR.
Selma ÖNCEL
DR.
Selmin ŞENOL
DR.
Semra KOCAÖZ
NİĞDE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Serap EJDER APAY
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevgi ÖZKAN
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevgi ÖZSOY
DR.
Sevgisun KAPUCU
DR.
Sevinç POLAT
BOZOK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Suzan YILDIZ
DR.
Süheyla ÖZSOY
DR.
Türkan ÖZBAYIR
DR.
Viola BENAVENTE
BOSTON COLLEGE
DR.
Yasemin KUZEYLİ YILDIRIM
DR.
Yasemin TOKEM
DR.
Ülkü BAYKAL
DR.
Ülkü GÜNEŞ
DR.
Ümit SEVİĞ
DR.
Ümmü YILDIZ FINDIK
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ümran SEVİL
DR.
Ümran YEŞİLTEPE OSKAY
DR.
İsmet EŞER
DR.
Yurdagül ERDEM
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yurdanur DİKMEN
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Zekiye KARAÇAM
DR.
Zeynep GÜNEŞ
DR.
Ziyafet UĞURLU
DR.
Zümrüt BAŞBAKKAL
DR.
Özen KULAKAÇ
DR.
Özgül KARAYURT
DR.
Özlem BİLİK
DR.
Öznur USTA YEŞİLBALKAN
DR.
Şafak DAĞHAN
DR.
Şebnem ÇINAR YÜCEL
DR.
Şenay KAYMAKÇI
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şenay ÜNSAL ATAN
DR.
Şeyda DÜLGERLER
DR.
Şeyda SEREN İNTEPELER
DR.
Şule ECEVİT ALPAR
ULUSLARARASI HAKEMLİ HEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Atakent 2 Mah. Akasya 1 Evleri C2/23 Blok Kat 4 D 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul
hhtp://www.khsdergisi.com
www.khsdergisi.net
www.khsdergisi.org
www.khsdergisi.info
www.khsdergisi.biz
E-mail: [email protected]

02 - Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

Presentation File

Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. - TC Başbakanlık Özelleştirme

Sayfa 1 / 1 Kamuyu Aydınlatma Platformu 14.08.2013 http://kap.gov

Ekin Gündüz Özdemirci - Beykent Üniversitesi

Animal Planet - Doğan Egmont

Amirnia Auto parts manufacturer

Uluslararası Enerji Kongresi 2013

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler