Endüstriyel Tasarım Süreci

SINAİ HAKLAR
TASARIMIN ÖNEMİ
IKEA’nın patronu
“Ingvar Kamprad”
Bill GATES’i
“en zengin” tahtından
indirdi.
BAŞARILI TASARIMA ÖRNEK
• COCA COLA ŞİŞESİ
NOKIA
ERICSON
FARKLI TASARIMLAR
Tasarımcıdan,
hem modern
hem
geleneksel
çizgileri
taşıyan
çay makinası
istenmiştir.
Tasarım
yaratılırken
semaver olma
özelliği
korunmaya
çalışılmıştır.
Tasarımcıdan,
balık tanıtımı
için bir
soğutucu
tasarlaması
istenmiştir.
Tasarımcıdan,
ihracata
yönelik,
yeni trendlere
uygun ,
fonksiyonel
bir takı
istenmiştir.
Tasarımcıdan,
Türk usulü
çay
demlemeye
uygun,
şık bir
çay makinası
istenmiştir.
Tasarımcıdan,
geleneksel
tarzda
ambalaj
istenmiştir.
Tasarımcıdan,
güvenliği,
sağlamlığı,
reklam ve
tanıtımı
barındıran
tasarım
istenmiştir.
Tasarımcıdan,
eğlenceli
kahvaltı seti
istenmiştir.
Neden Endüstriyel Tasarım?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Katma değer yaratır.
Ürün kalitesini yükseltir.
Rekabet gücünü artırır.
Marka bilinirliğini sağlar.
Duygusal tatmin sağlar
Maliyetleri düşürür.
İşlevsellik sağlar.
Yenilik sağlar.
Farklılık sağlar.
Bir Endüstriyel Tasarım
Nasıl Oluşur?
•
•
•
•
•
•
•
Araştırma ve analiz
Konsept geliştirme
Tasarım
Modelleme
İmalat ve detay projesi
Prototip kontrolü
Üretim denetimi
TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ
TASARIM
• Nedir?
• Hayatımızın neresindedir?
• Tescil neden önemlidir?
• Tescil nasıl yaptırılır?
Hayatımızın Neresindedir?
ESKİMEYEN TASARIM
YENİ TASARIMLAR
TASARIMIN
TÜRK PATENT
ENSTİTÜSÜ’NDE
TESCİL
ETTİRİLMESİ
TASARIMI
TAKLİT
EDİLMEYE
KARŞI KORUR.
TARİHÇE
1711
1787
1787
1842
1876
1888
FRANSA
İTALYA
İNGİLTERE
ABD
ALMANYA
JAPONYA
………
………
1995 TÜRKİYE
ENDÜSTRİYEL
TASARIM
554 Sayılı KHK
BAŞVURU İÇİN GEREKLİ
BELGELER
•
•
•
•
•
TPE’ ye tasarım tescil başvurusu
yapmak için gerekli evraklar:
Başvuru formu (Yönetmelikte
belirlenen formatta),
Tescil edilecek tasarımın en az
8X8cm. en fazla 16x16cm.
boyutunda görsel anlatımı
(fotoğraf,çizim vb.)
Tarifname,
Ücret,
Duruma göre vekaletname veya imza
sirküleri.
BAŞVURU FORMU
• Başvuru tarihinin kesinleşebilmesi
için tasarım hakkı talep edene ait
kimlik bilgileri mutlaka yazılmalıdır.
GÖRSEL ANLATIM
Tescile konu tasarımın
görünüm özelliklerini açıkça
gösteren çizim, fotoğraf,
grafik şeklinde
hazırlanabilen anlatımdır.
Ayrıca tasarımın
daha iyi
anlaşılabilmesi için
farklı yönlerden
görünümleri de
ek görsel anlatım
olarak verilebilir.
TARİFNAME
Tasarımın görünüm özelliklerini
açıklayan yazılı metindir.
BAŞVURUNUN İNCELENMESİ
Yürürlükte olan yasa gereği başvuru
aşamasında Enstitü tescile konu tasarımın,
“Yeni ve Ayırt Edici” niteliğe sahip olup
olmadığını incelememektedir.
SINIFLANDIRMA
Enstitü’ ye yapılan tüm
başvurular 1998’de
katıldığımız Locarno
Anlaşması’nda yer alan ürün
listesine göre
sınıflandırılmaktadır.
Locarno sınıflandırmasında 32
ana sınıf, 216 alt sınıf ve
yaklaşık 6000 üzerinde ürün
bulunmaktadır.
LOCARNO SINIFLANDIRMA SİSTEMİNE
GÖRE SINIFLAR
01 Gıda Maddeleri
02 Giyim Eşyaları ve Tuhafiye
03 Seyahat Eşyaları, Bavullar
04 Fırçalar
05 Tekstil Ürünleri
……..
……..
28 İlaç ve Kozmetikler
29 Yangın ve Kurtarma Aletleri
30 Hayvan Bakım Cihazları
31 Yiyecek yada içecek hazırlama makine ve
aygıtları
99 Muhtelif
TASARIM BÜLTENİ
BÜLTEN SAYFA ÖRNEĞİ
11
İTİRAZ
İlanı yapılmış bir tasarıma ilgili
olarak, gerçek veya tüzel kişiler ile
ilgili meslek kuruluşları
gerekçelerini açıkça belirterek yayın
tarihinden itibaren 6 ay içerisinde
tasarım tescil belgesinin
verilmesine karşı Enstitü nezdinde
itiraz edebilirler.
İtiraz için, itiraz formu, ispatlayıcı
bilgi ve belgeler ile ücret gereklidir.
İtirazın İncelenmesi
İTİRAZ EDİLEN TASARIMIN
DAHA ÖNCE YAYINLANMIŞ
ÖRNEĞİ
İTİRAZ EDİLEN TASARIMLARIN
TESCİL EDİLMİŞ ÖRNEĞİNİN
BÜLTENDE YAYINI
11
Korunacak tasarım ile daha önceden var olan tasarım
arasında belirgin fark olmalıdır.
Aralarında belirgin fark olmayan tasarımlar
GÖRÜNÜMÜN TESCİLLE
KORUNABİLMESİ İÇİN
YENİ VE AYIRT EDİCİ
OLMASI GEREKMEKTEDİR.
TESCİL BELGESİNİN
FONKSİYONU
Tescil belegesi sahibinin izni
olmadıkça, üçüncü kişiler,
tasarımın uygulandığı ürünü;
• ÜRETEMEZ, PİYASAYA SÜREMEZ,
• SATAMAZ, SÖZLEŞME YAPAMAZ,
• İTHAL EDEMEZ, TİCARİ AMAÇLA
KULLANAMAZ, ELİNDE
BULUNDURAMAZ.
Koruma Süresi
• Başlangıçta 5 yıllık koruma
sağlanır. Yenilemelerle en fazla
25 yıla kadar bu korumayı
uzatmak mümkündür.
TESCİLLE KORUNMAYACAK TASARIMLAR
TASARIMIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
Yetkili mahkemenin tasarım tescil
belgesinin hükümsüz sayılmasına
karar verebildiği durumlar:
1) Tasarımın koruma şartlarına sahip
olmadığı ispat edilmiş ise,
2) Hak sahipliğinin başka kişi veya
kişilere ait olduğu ispat edilmiş ise,
3) Sonradan kamuya açıklanan aynı
veya benzer nitelikteki diğer bir
tasarımın başvuru tarihinin
kendisinden daha önce olması halinde.
Koruma Nereleri Kapsamaz ?
Endüstriyel Tasarım koruması;
• Üretim Yöntemi,
• Ürünün Kullanım Amacı,
• Teknik faydaları
gibi konuları kapsamamaktadır.
TASARIM FARKLILIK
FARKLI TASARIMLAR
DEMEKTİR
FARKLI TASARIMLAR
Eczacıbaşının Vitra için kreşlere
yönelik klozet tasarımı, Nurdan
Kocasoy, Mezuniyet Projesi,
2004.
Türkiye’de Endüstriyel
Tasarım
Başvuruların Yıllara Göre
Artışı
Yıllar
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Başvuru Sayısı
755
968
802
696
600
2741
3039
3433
4750
5140
6069
Sınıflara Göre Dağılım
• Neden Önemlidir?
• Bu istatistiğin incelenmesi
başvuruların çoğunlukla yerli
başvurular olduğu dikkate
alındığında Türk sanayi ve
ticaretinde en çok hangi alanda
yenilikçilik ve yaratıcılığın ön
plana çıktığını da ortaya
koyacaktır.
Sınıflara Göre Dağılım
08
5%
20 15
25
3% 2%
4%
06
34%
23
6%
02
10%
05
12%
07
12%
09
12%
Üretim Alanında Endüstriyel
Tasarım Kullanımı
Katılımcıların %90’ı üretim alanında
endüstriyel tasarım kullandıklarını beyan
etmişlerdir.
Endüstriyel Tasarımlar Nasıl
Elde Ediliyor?
Endüstriyel Tasarımlar Nasıl Elde
Ediliyor?
tasarımlar firma
içinde
üretilmekte/firma
kendi endüstriyel
tasarım birimine
sahip
tasarımlar bazen
firmada
üretilmekte bazen
de dışarıdan satın
alınmakta
10%
15%
75%
tasarımlar dış
kaynaklı temin
edilmekte
Tasarımların uluslar arası
alandan korunması
•WIPO Kapsamında Koruma (Lahey
Anlaşması)
•Avrupa Birliği Kapsamında Koruma
Uluslararası Tescil(WIPO)
Lahey Sistemi
• Sistemin işleyiş aşamaları;
• Başvuru (Uluslararası Büroya veya
Ulusal Ofis aracılığıyla),
• Başvurunun incelenmesi
(Uluslararası Büro tarafından),
• Uluslararası Sicil’e kayıt,
• Bültende yayımlanma’dan
oluşmaktadır.
• Seçilebilecek ülkeler; İsviçre,
Romanya, Slovenya, Macaristan,
Moldava, Ukrayna, İzlanda,..)
Uluslararası Tescil – Lahey
Sistemi
Sistemin iki temel amacı vardır.
• tek bir başvuruyla, seçilen
ülkelerde tescil yoluyla
koruma sağlamak
• tek bir başvuruyla, aynı etkiye
sahip bir tescil sistemi
kullanarak işlemleri daha
kolay hale getirmek.
TASARIMLARIN AVRUPA BİRLİĞİN’DE
KORUNMASI
• İspanyanın ALİCANTE şehrinde
bulunan OHIM’e başvuru ile
topluluk sınırlarında geçerli bir
koruma elde edilmektedir. Lahey
tescil sisteminde yer alan
avantajlarlar buradada geçerlidir.
Alman Tasarımları:
http://publikationen.dpma.de/shw_dsn_idx.do
Uluslararası Tescilli Tasarımlar (La Hey sistemi)
http://www.wipo.int/ipdl/en/search/hague/search-struct.jsp
Amerikan Tasarımları (design patent)
http://www.uspto.gov/patft/index.html
Fransız Tasarımları
www.inpi.fr
Japon Tasarımları
http://www.ipdl.jpo.go.jp/homepg_e.ipdl
İngiliz Tasarımları
http://webdb1.patent.gov.uk/RightSite/formexec?DMW_INPUTFORM=tpo/search_editio
n_7&BROWSER_TYPE=ie4
İLETİŞİM
www.turkpatent.gov.tr
[email protected]
[email protected]
Tel: (312) 303 10 00
Fax: (312) 303 10 63
TEŞEKKÜRLER...
Tel: (0312) 303 11 22
muazzez.korkmaz@turkpatent.
gov.tr