Gebelere ve Seyahat Edeceklere Yapılması Gerekli Aşılar Doç. Dr

Gebelere ve Seyahat Edeceklere Yapılması Gerekli Aşılar Doç. Dr

Gebelere ve
Seyahat Edeceklere Yapılması
Gerekli Aşılar
Doç. Dr. Aysel Kocagül Çelikbaş
Ankara Numune Eğitim ve Araştırma
Hastanesi
1. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği
18.12.2010
Hudut ve Sahiller Sağlık
Genel Müdürlüğü
http://www.hssgm.gov.tr/seyahat/seyahatsagligi.aspx
CDC- Health Information for
International Travel
www.cdc.gov/travel/index.htm
WHO-International Travel and Health,
Vaccination Requirements and Health Advice
www.who.int/ith/
Seyahat Aşıları
Amaç
Bireyi seyahati süresince
karşılaşılabileceği enfeksiyonlardan
korumak
Seyahat sonrası bir enfeksiyonun
ülkeye girmesini önlemektir
Seyahat Aşıları
İmmünglobulin verilmişse 3-6 ay canlı aşı yapılmaz
Sarı humma ve oral tifo aşısı için (Ty21a) kural dışı
Yeterli bağışıklığın sağlanması
Canlı aşı yapıldığında immünglobulin için bekleme süresi
Gelişebilecek yan etkilerin gözlenmesi
en az 2 hafta olmalı
Aşılar gezi tarihinden en az 10-14 gün önce yapılmalı
Canlı aşılar aynı anda veya 4 hafta arayla yapılmalı
Kızamık aşısı ppd ile aynı anda yapılmalı yada ppd
kızamık aşısından 4 hafta sonra yapılmalı
Seyahat Aşıları
Bölgeye göre zorunlu aşılar
Sarıhumma Aşısı
Meningokok Aşısı
Herkese önerilen aşılar:
Tetanos- Difteri
Hepatit A
Hepatit B
Polio
Risk halinde uygulanması gereken aşılar
Tifo
Japon Ensefaliti
İnfluenza
Kene kaynaklı ensefalit
Kuduz
Suçiçeği
Pnömokok
Şarbon
Kolera
Veba
Hepatit A ve B
Meningokok
Seyahat Aşıları-SARI HUMMA
Canlı – Attenüe virüs aşısıdır (YF-Vax)
Cilt Altına 0.5 mL
Uluslararası belge gerektiren tek aşıdır
Uygulanması:
Seyahatten en az 10 gün önce, tek doz
Koruyucuğu 10 gün sonra başlar ve 10 yıl süreyle korur
9 aydan büyüklere uygulanır
„
„
Yüksek riskli (Afrika ve Güney Amerika) bölgeler
ile aşıyı zorunlu tutan ülkelere gidenlere yapılır,
Uygulanması:
Yüksek riskli (Afrika ve Güney
Amerika) bölgeler ile aşıyı zorunlu
tutan ülkelere gidenlere yapılır
Seyahat Aşıları-SARI HUMMA
Yan Etki:
Ağrı,
Ateş,
Yorgunluk,
Baş ağrısı
Nadiren ensefalit
Çoklu organ yetmezliği
Kontrendikasyon:
<9 ay
Gebelik
Laktasyon
İmmün yetmezlik
Anaflaktik reaksiyon
Yumurta alerjisi,
Herhangi bir ateşli hastalık
Seyahat Aşıları-MENİNGOKOK
A C Y W135 4 serogrubu içeren inaktive polisakkarid aşı
Tek doz 0,5 ml SC
Seyahatten en az 1-2 hafta önce
3-5 yılda bir rapel
2 yaş ve üzerindeki çocuklar ile erişkinlere
İmmünsüpresifler
Aspleni
Kompleman bozukluğu
Humoral bağışıklık yetmezliği
Diğer aşılarla aynı anda farklı bölgelere uygulanabilir
Seyahat Aşıları-MENİNGOKOK
Sahra altı Afrika
Burundi
Kenya
Tanzanya,
Moğolistan
Nepal,
Pakistan
Kuzey Hindistan
Arjantin
Brezilya
Hac mevsiminde
S. Arabistan’a
Seyahat Aşıları- MENİNGOKOK
Yan Etki
Ateş
Enjeksiyon yerinde ağrı
Kızarıklık
Kontrendikasyon
Herhangi bir hastalık
Anaflaktik reaksiyon
Timerosale duyarlılık
Gebelik
2 yaş altı
Seyahat Aşıları- HEPATİT A
Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Japonya, Avustralya, Yeni Zelanda dışındaki yerlere seyahat
Seyahat Aşıları- HEPATİT A
Seyahatten 1 ay önce yapılmalı
15 gün önce yapıldığında koruyuculuk %90
Sarılık geçirme öyküsü varsa ve endemik bölgede
yaşıyorsa Anti HAV Ig G
Seyahat Aşıları- HEPATİT A
Yolculuğa çıkmasına iki haftadan az zaman
kalanlara tek doz aşı ve farklı bir
vücut bölgesine 0.02-0.06 mL/kg Ig
6-12 ay sonra rapel
Koruyuculuk 10 yıl
Seyahat Aşıları- HEPATİT B
Seyahat Aşıları- HEPATİT B
Kronikleşme riski ve tüm dünyada endemik olması
nedeniyle bir çok ülkede rutin olarak uygulanmaya
başlamıştır
6 aydan kısa süren gezilerde zorunlu değildir
Yüksek riskli bölgelere seyahat edip yerel halkla
yakın temas kuracak öğretmen, sağlık çalışanı gibi
kişilere önerilmektedir
Endemik bölgede yaşayanlara serolojik tarama
sonrası aşı yapılmalıdır
Seyahat Aşıları- KUDUZ
Güney Doğu Asya, Afrika, Latin Amerika özellikle
Hindistan, Nepal, Tayland, Filipinlere 30 günden
daha uzun süre için seyahat edecekler
Kortikosteroid, klorokin fosfat ve meflokin
antikor cevabını azaltabilir
Seyahat Aşıları- KUDUZ
KUDUZ İmmünizasyon şeması
Aşı
Doz
Doz sayısı Günler
Uygulama
Temas öncesi
HDCV
1.0
3
0,7,21-28
IM
Daha önce
aşılanmamışda
Temas sonrası
RIG+20 IU/kg
1
0
IM
HDCV 1.0ml
4
0,3,7,14
IM
Daha önce aşılı
Temas sonrası
HDCV 1.0mL
2
0,3
IM
Seyahat Aşıları- Japon Ensefaliti
Genelde önerilmez
Mayıs – Ekim
Kırsal kesim
30 günden uzun kalma
Çin
Kore
Japonya
Güneydoğu asya
Hindistan
Nepal
Seyahat Aşıları-Japon Ensefaliti
İnaktive tüm hücre aşısı
Uygulanması:
>3 yaş çocuklar erişkinler (immünsupresif olanlar dahil)
Erişkinler 1 ml SC,
1-2 yaş çocuklara 0,5 ml SC
3 doz;
0, 7, 14 veya 30. günler
3 yılda bir rapel
Seyahat Aşıları-Japon Ensefaliti
Yan Etki:
Jeneralize ürtiker
Angioödem
Baş ve karın ağrısı
Ateş
Kas ağrısı
Bulantı-kusma
Kulak çınlaması
Enjeksiyon yerinde ağrı,
kızarıklık, endürasyon
Kontrendikasyon:
Anaflaksi-allerji
Timerosale duyarlılık,
Gebelik ve < 3 yaş
Herhangi bir hastalık
öyküsü
Seyahat Aşıları-Kene kaynaklı Ensefalit
Nisan - Ağustos
Orta ve Doğu Avrupa
İskandinavya
Eski Sovyetler Birliği
Avusturya
Dağcılık
Kampcılık
Tarım işçiliği
3 doz
0-7-21. günler
Seyahat Aşıları-Tifo aşısı
Riskli bölgelere 3 haftadan daha uzun bir süre için
seyahat
Canlı-atenüe (4 doz)
İnaktive (2 doz)
Vi kapsüler polisakkarit (tek doz)
etkinliği % 50-75
Seyahat Aşıları-Tifo aşısı
Oral tifo aşısı
Uyarılar
Antibiyotik kullanımı ile arasında 1-7 gün olmalı
Meflokin ve proguanil birlikte verilmemeli
Yemeklerden 1 saat önce verilmeli
Bulantı-kusması olanlara verilmemeli
<6 yaş, gebelere ve İmmünsupresif kişilere
uygulanmamalı
Seyahat Aşıları-Tifo aşısı
Tifo aşısı Doz ve Şeması
Aşı
Yaş
Doz ve
uygulama
Doz
sayısı
Doz
aralığı
Rapel
aralığı
Oral, canlı attenüe aşı Ty21a (Vivotif)
İlk
seri
≥6
1 oral kapsül
4
48 saat
önerilmez
Rapel
≥6
1 oral kapsül
4
48 saat
5 yılda bir
Vi Kapsüler polisakkarit Aşı (Typhim Vi)
İlk
seri
≥2
0.50 mL, IM
1
önerilmez
Rapel
≥2
0.50mL, IM
1
2 yılda bir
Ateş
Karın ağrısı
Bulantı-kusma
Döküntü
Enjeksiyon yerinde
Ağrı, eritem, endürasyon,
Sistemik ateş,
Tremor,
Karın ağrısı,
Bulantı,
İshal
Seyahat Aşıları- Kolera aşısı
Fenole inaktive edilmiş tam hücre (parenteral)
Canlı-atenüe ( Oral )
Rekombinant B kolere toksin subünit (WC-rBS)
Göçmen kampı gibi yerlerde uzun süre kalacaklara,
Aklorhidrisi
Mide rezeksiyonlulara
Kolera toksin subünit aşısı: seyahatten 3 hafta önce 1-2
hafta arayla 2 doz
Oral aşı: Seyahatten 1 hafta önce tek doz yemekten bir
saat önce (6. ayda rapel)
Seyahat Aşıları- VEBA
İnaktive bakteri aşısıdır ve etkinliği tartışmalıdır,
Brezilya, Çin, Madagaskar, Moğolistan, Peru, Vietnam
ve Zaire
Sadece erişkinlere uygulanır
Seyahat Aşıları- RUTİN AŞILAR
İnfluenza-Pnömokok Aşısı:
Salgınlar Aralıktan itibaren başlamaktadır
bağışıklamanın bu dönemden önce
gerçekleştirilmesi gerekir
Risk gruplarına önerilir
İnfluenza aşısının içerdiği suşlar her yıl DSÖ’ce
belirlenmekte ve aşılar buna göre üretilmektedir
Seyahat Aşıları- RUTİN AŞILAR
Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak-Suçiçeği Aşıları
Genelde çocukluk çağında görülen bu hastalıklar
erişkinlerde daha ağır hastalığa neden olurlar
Sağlık, yardım organizasyonları, göçmen kampları gibi
riskli kişilerle temasta olacak kişilere önerilmektedir
Yalnız, bu aşıların canlı aşı olduğu akılda tutulmalı ve
kontrendikasyonlar gözönünde bulundurulmalı
Seyahat Aşıları- RUTİN AŞILAR
Poliomyelit Aşısı;
Gelişmiş ülkelerin tümünde polio eradike edilmiştir
Halen 3 büyük bölge kalmıştır
Güney Asya: Afganistan, Pakistan, Hindistan
Batı Afrika: Nijerya
Orta Afrika’da Kongo
Seyahat Aşıları- RUTİN AŞILAR
Poliomyelit Aşısı; Aşının 2 formu bulunmaktadır;
„ Canlı oral (OPV)
„ İnaktive paranteral (IPV)
„ Endemik bölgelere gidecek çocukluğunda aşılamayı
tamamlamış (3 doz) turistlere, tek doz OPV veya
IPV
„ Daha önce aşılanmamışların IPV ile birincil aşılamayı
tamamlamaları önerilmektedir, yeterli bağışıklığın
sağlanabilmesi için 2 doz aşının yapılmış olması
yeterli
„ Daha önceden polio geçirmişler bile aşılanmalı
Seyahat Aşıları- RUTİN AŞILAR
Tetanoz-Difteri;
İleri yaşlarda Tetanoz-Difteriye karşı bağışıklık azalır
Tropikal bölgelerde özellikle deri difterisi görülmekte
Çocukluğunda temel aşılamayı almış erişkinlere difteri dozu
1/8 - 1/10 oranında azaltılmış Td aşısının 10 yılda bir yapılması
önerilmektedir,
Yüksek riskli bir bölgeye gidilecekse 1 doz rapel
Gebelik Dönemi Aşıları
Gebelikte Aşılama
Amaç:
Gebeyi koruyarak prematüre doğumu önleme
Plesanta yolu ile antikor geçişi
Yenidoğan infeksiyonlarının önlenmesi
Gebelikte Aşılama
Aşılar
¾ Anne ve fetus için güvenli
¾ Yan etkisi minimal
¾ Yüksek IgG yanıtı
¾ Plasental geçiş için doğumdan en az iki ay önce
¾ Tek doz uygulama ile yeterli ab yanıtı
Hiç bir aşı 1. trimesterde uygulanmamalı
Gebelerdeki aşı endikasyonlarının gebeye ve
fetusa etkisine göre gruplandırılması
Zararsız aşılar
Sadece gerekli
Yapılmaması gerekli
olduğu durumlarda
Tetanoz –difteri
İnfluenza
Poliovirüs
Kolera
Boğmaca
BCG
Meningokok
Pnömokok
Kuduz
Sarı humma
Hepatit A
Hepatit B
Kızamık
Kızamıkcık
Kabakulak
Suçiçeği
Adenovirüs
Gebelikte Aşılama
İnaktive virüs aşıları
Bakteriyel aşılar
Polisakkarit aşılar
Toksoidler
Canlı virüs aşıları
Gebelikte Aşılama
Rutin aşılar
Tetanoz - difteri toksoidi
2.trimestr den sonra
10 yıl içinde rapel yapılmamış
1 doz
Son trimestrde( doğumdan 6 hafta önce)
Daha önce aşılanmamış
Son trimestrde 1 ay arayla iki doz
Gebelikte Aşılama
Rutin aşılar
İnfluenza
„ Gebeliğin 2. veya 3. trimestrinde influenza
mevsiminde bulunan gebelere rutin olarak önerilir
Astım
Kardiovasküler hastalık
Diyabet
İmmün sistem baskılanması
Her trimestrde
Gebelikte Aşılama
Zararsız aşılar
Polio
Temas riski yüksek
Endemik bölgeye seyahat
OPV ve İPV her iki aşınında
dökümante yan etkisi yok
IPV aşısı tercih edilir
Gebelikte Aşılama
Zararsız aşılar
Kolera
Koleradan korunmak için
gerekli hijyen koşulları
anlatılmalı
Canlı aşının yapılması önerilmez
Ölü bakteri aşısı uygulanabilir
( koruyuculuğu düşük)
Gebelikte Aşılama
Zararsız aşılar
Hepatit B
Birden çok partner varlığı
IV ilaç bağımlılığı
Akut veya kronik hepatit B li hasta
ile temas
HBs Ag + kan ile temas
Gebelikte Aşılama
Gerekli durumlarda yapılabilen aşılar
Menengokok
Herhangi bir salgın durumunda
Neisseria meningitidis’in endemik
veya epidemik olduğu bölgelere
seyahat edeceklere yapılır
Rutin uygulanan bir aşı değildir
Gebelikte Aşılama
Gerekli durumlarda yapılabilen aşılar
Kuduz
Maruz kalma riski
yüksek olan meslek
gruplarında temas
öncesi proflaksi
Kuduz olduğu bilinen
veya tahmin edilen
hayvan ile temas
Gebelikte Aşılama
Gerekli durumlarda yapılabilen aşılar
Hepatit A
Koruyuculuğu %85
Temas riskinin yüksek olduğu durumlarda
Düşük endemisiteli bölgede yaşayıp endemik bölgeye
seyahat edecek gebelere Anti HAV ıg G
bakılarak
Gebelikte Aşılama
Gerekli durumlarda yapılabilen aşılar
Tifo aşısı
Gıda hijyenine dikkat
Yüksek riskli bölgelerde 1 aydan uzun kalacak
Oral aşı tercih edilmez
Parenteral Kapsüler Vi aşısı uygulanmalı
Gebelikte Aşılama
MMR
Varisella
BCG
Kontrendike
Gebelikte Aşılama
MMR aşısı uygulanacak kadınların
Gebe olup olmadığı sorgulanmalı
Gebelik şüphesi olanlara gebelik testi yapılarak
aşı uygulanmalı
Gebe olabileceğini söyleyenler aşılanmamalı
Aşının fetusa oluşturabileceği potansiyel risk
açıklandıktan sonra hala hamile olmadığını
söyleyenler aşılanmalı
Gebelikte Aşılama
MMR aşısı
Hamile iken aşılanan
Aşılamanın üzerinden 3 ay geçmeden hamile kalanlar
bilgilendirme
Ancak gebelik sırasında MMR aşısının uygulanmış olması
gebeliğin sonlandırılması için bir sebep oluşturmaz
Kızamıkçığa karşı duyarlı olup gebe veya gebelik şüphesi
olan kişilere konjenital kızamıkçık sendromu riski ve gebelik
sonrasında mümkün olduğunca çabuk aşılanması gerektiği
anlatılmalıdır
Sonuç
Kombine tetanoz ve difteri toksoidleri hamilelikte
önerilen tek üründür
Diğer inaktif virüs ve bakteri suşları ile aşılamanın
hamilelikte riskli olduğuna dair bilgi yoktur
Hepatit B aşısı risk taşıyan hamilelere uygulanabilir
Pnömokok ve İnfluenza aşıları da enfeksiyon ve
komplikasyon riski taşıyan hamilelere uygulanabilir
Sonuç
OPV de riskli hamilelere yapılabilir, OPV yaygın
olarak kullanılmakla birlikte temas öncesi primer
aşılamada mümkünse IPV aşısı tercih edilir
Yüksek riskli bölgelere yapılan seyahatlerde
Sarı humma aşısı yapılabilir
Hamilelikte Rubella, Kızamık, Kabakulak aşıları
kontrendikedir