Bilgisayar Kullanımı

Bu kitapçık Türkçe anadili öğretmenleri
için PH Wien’de verilen bilgisayar
kursunda işlenen ana konuları
kapsamaktadır.
Bilgisayar
Kullanımı
Çalışma Kağıtları Hazırlama
Seminer Notları I
Göksel Yilmaz
I. KLAVYENİN İSTENİLEN DİLE AYARLANMASI: Türkçe Q Klavye
Windows XP programında klavyenin ayarlaması şu şekilde yapılır. Diğer Windows
versiyonlarında da “Systemsteuerung” ana menüsünden aynı işlem yapılır.
↘
↘
↘
↘
↘
↘
↘
↘
↘
↘
↘
Start
Systemsteuerung
Datums-, Zeit-, Sprach- und Regionaleinstellungen
Regions- und Sprachoptionen
Sprachen
Details
Textdienste und Eingabesprachen
hinzufügen
“eingabegebietsschema” kısmından uygun dili (Türkçe Q Klavye) seç
übernehmen!
BU KADAR ☺
1
ALMANCA KLAVYE İLE TÜRKÇE YAZMAK İÇİN HARF VE İŞARETLERİN KARŞILIKLARI:
Esc tuşunun altında başlayan birinci sıra:
Almanca
küçük
^
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
ß
´
Türkçe
küçük
“
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
*
-
Almanca
büyük
°
!
“
§
$
%
&
/
(
)
=
?
`
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
Türkçe
büyük
é
!
‘
^
+
%
&
/
(
)
=
?
_
İkinci sıra:
Almanca
küçük
q
w
e
r
t
z
u
i
o
p
ü
+
~
Türkçe
küçük
q
w
e
r
t
y
u
ı
o
p
ğ
ü
Almanca
büyük
Q
W
E
R
T
Z
U
I
O
P
Ü
*
Türkçe
büyük
Q
W
E
R
T
Y
U
I
O
P
Ğ
Ü ~
Almanca
büyük
A
S
D
F
G
H
J
K
L
Ö
Ä
‘
Türkçe
büyük
A
S
D
F
G
H
J
K
L
Ş
İ
;
Almanca
büyük
>
Y
X
C
V
B
Türkçe
büyük
>
Z
X
C
V
B
Üçüncü sıra:
Almanca
küçük
a
s
d
f
g
h
j
k
l
ö
ä
#
Türkçe
küçük
a
s
d
f
g
h
j
k
l
ş
i
,
Dördüncü sıra:
Almanca
küçük
<
y
x
c
v
b
Türkçe
küçük
<
z
x
c
v
b
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
2
n
m
,
.
-
II.
n
m
ö
ç
.
N
M
;
:
N
M
Ö
Ç
:
MICROSOFT WORD KULLANIMI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER
Not: Aşağıdaki kullanımlar Office 2010 Word programı baz alınarak hazırlanmıştır.
Word’un daha eski versiyonlarında da kullanımlar aynı mantık üzerine yapılmaktadır.
Tüyolar:
Word programanın kullanımında size yardımcı olabilecek bazı kısa yollar ve bunların
kullanımları şöyle sıralanabilir:
Hataların “Geri kazanım tuşuyla” (rückgängig) tekrar oluşturulması
Eğer word programında bir şeyler yazarken herhangi bir bölümü silmiş veya değiştirmiş
isek, bunu ana menüdeki “Geri kazanım tuşuyla” (rückgängig) geri getirebiliriz. Bu
işlemi ya geri kazanım tuşuna basarak ya da “STRG ve Z’ye” aynı anda basarak
gerçekleştirebiliriz.
Format taşıma
Özellikle bir yazıda çokça kullanılacak alt başlıkların aynı harf büyüklüğünde, aynı renk
veya aynı özelliklerde olmasını sağlayan kısa bir işlemdir. Bunun için gerekli olan
öncelikle „Word” programının ana menü kısmında boya fırçasını bulmaktır.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
3
Öncelikle taşınacak formatın üzeri, farenin sol tuşuyla çekilerek işaretlenir. Sonra da
“format übertragen” yazı veya fırça semboline (buton) tıklanır. En sonunda da formatını
değiştirmek istediğimiz yazının üzerine gelinir ve farenın sol tuşuna tıklanır.
Bir yazı ve grafiğin kopyalanması (kopieren) ve yapıştırılması (einfügen)
Word dosyasına aktarılacak resim veya yazı üzerine gelindikten sonra farenin (Maus) sol
tuşu basılı tutularak istenen yere kadar çekilir. Bu yapıldığında kopyalanacak kısmın
renginin değişmiş olması gerekir. Sonra ya farenin sağ tuşuna basılarak yeni bir pencere
açılır ve buradan “Kopieren” yazısı üzerine tıklanarak ya da “STRG ve C’ ye” aynı anda
basılarak kopyalama tamamlanır.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
4
Kopyalan kısmın yapıştırılması ya sadece farenin sağ tuşuna basıldıktan sonra açılan
penceredeki ‘einfügen’ yazısı üzerine basılarak yada kısaca ‘STRG ve V’ ye aynı anda
basılarak yapılır.
Bir resim ve grafiğin kopyalanması (kopieren) ve yapıştırılmasında (einfügen)
Dikkat edilmesi gereken hususlar:
İnternet üzerinden de resimler “Kopieren” ve “Einfügen” tekniği ile word belgelerine
aktarılabilir.
Aktarılan resim, büyütülüp küçültülebildiği gibi kesilebilir de. Burada dikkat edilmesi
gereken word belgesine aktarılan resmin yerinin, istendiğinde sayfa üzerinde
değiştirebilmesidir. Resmin üzerine gelinir ve de farenin sağ tuşuna tıklanırsa yeni bir
pencere açılır. Bu pencereden “Passend” seçeneğini onaylarsak resmimizi kolaylıkla
belgemiz üzerinde haraket ettirebiliriz.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
5
6
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
Start menüsünde önemli kullanımlar:
Sayfanın dik yada yatay olarak kullanımı:
Bu ayar “Seitenlayout” ana menüsü üzerine gidilerek yapılır:
“Ausrichtung” bölümünden “hochformat= dikey sayfa” yada ”querformat=yatay sayfa”
seçilir.
Tek sütunlu (Spalte) veya çok sütunlu yazma:
Örnek 1
Bu ayar “Seitenlayout” ana menüsü üzerine gidilerek yapılır:
“Spalten” bölümünden istenen sütun sayısı belirlenir.
Ek 1 de sunulan örneği incele!
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
7
III. PH ONLİNE SAYFASINDAN SEMİNERLERE KAYIT YAPMA
Lütfen ekte sunulan dosyalardan (Ek 2 ve Ek 3) yararlanın.
IV. BELGELERİMİZİN DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE KAYDEDİLMESİ
Kendimize ait belgeleri (Datei) ister doğrudan bilgisayarımızın değişik dosyalarına ya da
CD/ Disket / USB gibi taşınabilir aletlere kaydedebiliriz.
1) Belgelerin Bilgisayarımıza Kaydedilmesi:
Herşeyden önce kendimize ait belgeleri düzenli ve aradığımızda bulabileceğimiz
şekilde kaydedilmesi en doğrusudur. Eğer bir “word belgesini” kaydetmek istersek
ana menüden “Datei” butonuna tıklamalı ve “speicher unter” seçeneğini
onaylamalıyız.
8
Belgemizin adını yazdıktan sonra, belgenin hangi dosyaya kayıt edileceğini
belirlemiz gerekir. Belgelerimizi tekrar bulabilmek için en doğru yol onların
“dökümanlarım” (Dokumente) dosyası altında saklanmasıdır. Dökümanlarım
dosyasının alt dosyalarınıda açmak mümkündür.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
2) Belgelerin Taşınabilir Aletlere Kaydedilmesi (USB Flash vs.)
Üzerine belge kaydedilecek aletin (USB vs.) bilgisayarımıza takılmış olması gerekir.
Eğer tekrar bir “word belgesini” kaydetmek istersek, ana menüden “Datei”
butonuna tıklamalı ve “speicher unter” seçeneğini onaylamalıyız. Bu sefer
kaydedileceğimiz yer kendi bilgisayarımız olmadığı için açılan pencerenin sol
kısmında bulunan “Computer” yazısına tıklamalıyız. Daha sonra da açılan pencerede
USB belleğimizi bulup onun üzerine tıklamalıyız. Kaydetmek istediğimiz dosyayı
bulduktan sonra “OK” tuşuyla kaydımızı sonlandırmalıyız.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
9
V. BASİTÇE WORLD PROGRAMIYLA ÇALIŞMA KAĞIDI HAZIRLAMA
Not: İnternet üzerinden resim ye grafik indirilmesinde dikkat edilecek en önemli husus
bu resim ve grafiklerin copyright yani kullanım haklarıdır. Bu yüzden hazırladığınız
çalışma kağıtlarının kitaplarda ve internette yayınlanması, içindeki resimlerden dolayı
problemler yaratabilir. Bu konuda çok dikkatli olunması gerekir.
Özellikle ilkokullar için bol resim ve grafikli bir çalışma kağıdı hazırlanması şu şekilde
yapılabilir.
Çalışma kağıdımızda olmasını istediklerimiz:
1) Çocukların kelime bilgisini sorgulamaya ve de onların kelime hazinesini geliştirmeye
yönelik olmalı
2) Toplam dokuz resimden oluşmalı
3) Aynı çalışma kağıdını değişik şekillerde derste kullanabilmeliyim. Yani bir taşla iki ya
da daha fazla kuş vurabilmeliyim.
Bu çalışma kağıdı için öncelikle dokuz kısımdan oluşan bir çizelge-tablo (Tabelle)
yapılmalı. Bunun için ana menüden “Einfügen” kısmından “Tabelle” yazısı üzerine
tıklanarak üç yatay çizgi ve üç dikey sütun seçilir. Çizgi ve sütunların sayısı farenin sol
tuşu basılı tutularak belirlenir.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
10
Sonra çizelgemizdeki her boşluğa aynı
büyüklükteki grafikleri yerleştirmemiz
gerekir. Öncelikle birinci boşluğun içine
tıklayın! Ana menüden “Einfügen’e”
tıklayın. Sonra “Clipart” butonuna basın.
Sayfanın sağında açılan pencerde resmini koyacağınız cisim
veya nesnenin adını yazın (mesela: Blatt) ve OK tuşuna
basın. Çıkan grafiklerden birini seçin ve üzerine tıklayın.
Tıklanan resim çizelgemize aktarılmış olacaktır.
11
Bütün resimlerde ayın büyüklüğü elde edebilmek için çizelgeki yaprağın üzerine farenin
sağ tuşuyla tıkla ve açılan pencerede istenen genişlik ve yükseklik ayarlarını yaz (4,9 X
4,26). Bu ayarlar her resim için de aynı yada çok yakın olmalıdır.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
Bütün resimleri de diğer 8 boşluğa aynı şekilde aktardıktan sonra her resmin altına veya
üstüne nesnelerin isimlerini yazarak birinci çalışma kağıdını tamamlamış olursun. Birinci
çalışma kağıdında öğrencilerden nesneleri defterine yazması istenebilir. Ya da
Almancalarını bilip bilmedikleri sorulabilir eğer öğrenciler nesnelerin hem Türkçe hem
de Almancalarını biliyorlar ise bunları defterlerine yazabilirler. Çalışma kağıdında
resimlerin altlarına boşluk yapabilmenin en kısa yolu; birini sıradaki resmin dışındaki
çizelgeye fare ile tıklamak ve giriş tuşuyla (ENTER) onaylamaktır.
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
12
ÇALIŞMA KAĞIDI 1: DOĞAMIZ
Aşağıdakilerinin hem Türkçelerini hem de Almancalarını öğren ve defterine yaz!
das Blatt
yaprak
der Baum
ağaç
die Blume
çiçek
13
der Pinguin
penguen
der Hund
köpek
der Berg
dağ
die Sonne
güneş
der Storch
leylek
der Apfel
elma
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
ÇALIŞMA KAĞIDI 2: DOĞAMIZ
Aşağıdaki listeden resimlerdekilerin Türkçe ve Almancalarını bularak altlarına yaz!
dağ çiçek elma köpek ağaç yaprak güneş leylek penguen
die Sonne der Baum der Berg der Apfel der Pinguin die Blume
das Blatt der Storch der Hund
14
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
ÇALIŞMA KAĞIDI 3: DOĞAMIZ
Aşağıdakilerinin Türkçe ve Almancalarını resimlerin altına yaz!
15
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
VI. MICROSOFT EXCEL KULLANMI
Excel programını genelde liste hazırlamada ve de basit matematiksel işlemlerimizde
kullanabiliriz (Gelir giderlerin otomatik hesaplanması vs.)
16
Hazırlanan listelere tiyatro bileti için öğrencilerden alınan paraların
kaydedilmesi. Sistem bunu otomatik hesaplar (meblağların bulunduğu
sıra farenin sol tuşu basılı tutularak işaretlenir. Daha sonrada “Summe”
işaretine basılır).
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011
Listeler alfabetik sıraya göre güncellenebilir. Alfabetik sıraya alınacak isimler farenin sol tuşu
basılı tutularak işaretlenir. İşaretlenen kısma farenin sağ tuşuyla tıklanır, açılan pencereden
„Sortieren“ seçeneğine basılır. Buradan da „Von A bis Z Sortieren“ seçeneğine tıklanır.
17
Türkçe Bilgisayar Kursu
Göksel Yılmaz 2010-2011