Eklem Hastaliklari
Transkript
Eklem Hastaliklari
BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U EKLEM HASTALIKLARI 1 BÜ AĞ N Ü Kıkırdak kısım Sinoviyal sıvı İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U EKLEM ANATOMİSİ Eklem kapsülü Kıkırdak kısım Normal eklem yapısı 2 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N EKLEM ANATOMİSİ Normal bir eklemde, sağlıklı kıkırdak kısım, sinovyal sıvı tarafından kayganlaştırılarak, kemiklerin rahatça hareketine izin verir 3 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I ARTHRİTİS NEDİR ? Arthritis eklem yangısı olarak tanımlanır. Bozukluk, eklemi Ü N oluşturan dokuların YÜ D AĞ birini, birkaçını veya BÜ U LU hepsini kapsayabilir. 4 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I ARTHRİTİS TİPLERİ Arthritisler temelde ; Enfeksiyöz Arthritisler * Oligoartritis ( 2-4 eklemde) * Poliartritis (5 ya da daha fazla eklemde) * Tendosynovitis YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N Non-enfeksiyöz Arthritisler Genellikle Dejeneratif Form (DEH) 5 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritisler Bir eklemin bakteriyel, Ü N viral, mikotik veya mycoplasma ajanları ile kontaminasyonudur. YÜ Septik Arthritis Pyojenik Arthritis Spuratif Arthritis BÜ U LU D AĞ Enfeksiyöz Arthritis 6 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Non-Enfeksiyöz (Dejeneratif) Arthritisler Eklem kıkırdağının primer dejenerasyonu ile YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N karakterize kronik enfeksiyöz olmayan eklem hastalığıdır. 7 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis Sıklıkla genç buzağılarda “Pyosepticaemia neonatorum” ya da “Neonatal polyarthritis” Ü N YÜ D AĞ Genç sığırlarda BÜ U LU gözlenir 8 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Non-Enfeksiyöz (Dejeneratif) Arthritisler Sıklıkla yaşlı hayvanlar etkilenir Karpal eklem,Tarsal eklem, genu eklemi, kalça eklemi çoğunlukla bilateral olarak etkilenir AĞ Ü N Genç hayvanlarda Ca:P YÜ BÜ U LU D dengesizliği ve ağırlık artışı ile birlikte gözlenebilir Kalıtsal form kaydedilmiştir 9 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis Ü N (I) direkt eklem penetrasyonu YÜ BÜ U LU D AĞ (II) ekleme yakın komşu dokulardan (III) Buzağılarda göbekten ya da prenatal enfeksiyon şeklinde Yaygın olarak polyarthritis gelişir 10 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis Sıklıkla; U N LU YÜ Ü BÜ AĞ Corynebacterium pyogenes Esherichia coli Staphylococcus aureus Streptococcus spp Salmonella Mycoplasma (en yaygın Mycoplasma mycoides) D 11 Buzağılarda; Streptoccoccal ve coliform polyarthritisler Daha az akut formdadır Klinik bulgular gözlenmeyebilir, Değişik derecelerde eklem şişkinliği ve ağrı bulguları görülür Radyografik olarak kemiklerde ciddi değişiklikler vardır Ü N U YÜ AĞ Genellikle Streptococcal polyarthritiste belirgin bir eklem şişkinliği yokken ciddi topallık gösterir LU Bazı buzağılarda; D Seröz ya da seroprulent eklem efüzyonu ve synovitis varlığı post-mortem muayenede görülebilir BÜ İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis Bulguları Lezyonlar sıklıkla bilateral, simetrik olarak görülür Ör: Her iki tarsal eklem, genu eklemi ya da karpal eklemler 12 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis Bulguları Mycoplasma Arthritisleri Hayvan yatar durumda Eklemde tutukluk Bazı hayvanlarda spontan iyileşme Diğerlerinde Ateş Anoreksi Ciddi topallık Hızlı ağırlık kaybı Birkaç eklemde şişlik Ağrılı synovial efüzyon (koyu ve opak) vardır U YÜ BÜ LU D AĞ Ü N 13 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Non-Enfeksiyöz (Dejeneratif) Arthritisler Bulguları Kronik topallık Ağırlık kaybı Yürüyüş sırasında şiddetli ağrı Gluteal bölge kaslarında atrofi (unilateral / bilateral) Etkilenmiş hayvanlarda karpal eklem, tarsal Ü N eklem, genu eklemi ve kalça eklemlerinde lezyonlar AĞ Kronik vakalarda karpal,tarsal ve genu YÜ BÜ U LU D eklemlerinde aşırı fibröz doku nedeniyle hafifçe genişleme gözlenir İlerlemiş vakalarda etkilenmiş eklemde krepitasyon 14 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N Yetişkin sığırlarda; Eklem çevresinde bulunan bir yara enfeksiyonu Tendovaginitis Sekonder yayılım Uzun süreli yatmalara bağlı deri nekrozu (dekubitis) ve tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu, tarsal eklem, genu eklemi karpal eklemlere yayılabilir 15 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Enfeksiyöz Arthritis YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N Yetişkin sığırlarda sıklıkla; Spuratif mastitislerden yayılım ile Uzun süreden beri olan apseler (ör: hepatik) Tekrarlayan metritis Endokarditis ya da myokarditisin bir sekeli olarak PYAEMİA POLYARTHRİTİS 16 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I ARTHRİTİSİN GELİŞİMİ EKLEMLERDEN DİĞER ORGANLARA (ÖR: KALP) YÜ Şiddetli eklem lezyonuları olan yatan sığırlarda, ani genel durum bozulmaları sonrası post-mortem bakıda kalpte akut yangısal lezyonlar gözlenmektedir BÜ U LU D AĞ Ü N DİĞER ORGANLARDAN KAN YOLUYLA EKLEMLERE 17 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Tanı Eklem ağrısı Eklemde şişlik Sistemik reaksiyon (yüksek ateş, iştahsızlık) Radyografi Sinovyal sıvı aspirasyonu ve muayenesi Ü N Sinovyal sıvı prulent, gri-sarı renkli Lökosit miktarında artış, > % 90 polymorf YÜ BÜ U LU D AĞ 18 19 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U 20 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U 21 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U 22 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Tanı / Radyolojik muayenede; N YÜ Ü BÜ AĞ D LU Erken dönem vakalarda radyografi (-) olabilir Periartiküler yumuşak dokuda şişlik Eklem kapsülünde gerginlik Artan sinovyal sıvı nedenli eklem yüzeyinde genişleme, sonrasında artiküler kıkırdağın tahribi nedeniyle daralma, Subkondral kemik destrüksiyonu Ekzostozlar İntrakapsüler ve ekstrakapsüler periostitis Osteomyelitis Patolojik kırıklar / dislokasyonlar Osteoporozis U 23 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U L M 24 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Sağaltım (Enfeksiyöz Arthritisler) Sıklıkla arthritisler enfeksiyonun iyice yerleştiği dönemde farkedilir !!! Bu aşamada eklemin birçok komponenti (kıkırdak, subkondral kemik, eklem kapsülü, kollateral ligamentler ve sinovyal sıvı) destruktif YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N değişiklikler altındadır 25 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Sağaltım (Enfeksiyöz Arthritisler) Erken dönem vakalarda bile antibiyotik terapisinden sonuç alınamayabilir ! Non-irritan antiseptikler ve AĞ Ü N antibiyotikler ile eklem lavajı/ YÜ LU D irrigasyon BÜ U + Parenteral antibiyotik kullanımı 26 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I ANTİSEPTİK KULLANIMI Povidone-Iodine 0.1 % Povidone-iodine Dengeli elektrolit solusyonu Chlorhexidine 0.05 % Chlorhexidine diasetat Laktatlı ringer solusyon Antiseptik lavaj sonrasında DMSO bu solusyonların etkisini minimize etmek için LRS Serum Fizyolojik ya da Laktatlı Ringer sol. ile yıkanması gerekmektedir 10 % DMSO 30 % DMSO Tüm lavaj şekilleri yangıya neden olur Lavajdan 24 saat sonra WBC & TP artışı şekillenir. 27 YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I ANTİBİYOTİK SAĞALTIMI En etkili olanı Amikacin Cephalosporin ile kombinasyon Chloramphenicol SİSTEMİK ANTİBİYOTİKLER Trimethoprim Sulfadiazine 30 mg/kg günde bir defa 30 mg/kg günde iki defa Ü N YÜ BÜ U LU D AĞ INTRAARTİCULAR ANTİBİYOTİKLER Gentamicin :150 mg IA + 2.2 mg/kg IV Amikacin:250-500 mg IA 28 N Ü TİDAL İRRİGASYON Enjeksiyon ve aspirasyon İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ AĞ BÜ D LU U LAVAJ 29 D LU U yandan diğer Geniş N Ü Bir taraftan öbür tarafa yapılan lavaj (Through&Through lavaj) çaplı kanül İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ yana akış BÜ Bir AĞ LAVAJ 30 BÜ AĞ N Ü İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ D LU U ARTROSKOPİK LAVAJ 31 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I REGİONAL PERFÜZYON (İVRAGAB) Genel anestezi altında yada ayakta 20’lik kateter distalden ven’e uygulanır Proksimale turnike uygulanır İlaç 60 ml’ye sulandırılır 1 dakikanın üzerinde infüzyon edilir BÜ LU Amikacin 125 mg 60 ml içerisinde 1 dakikanın üzerinde infüze edilir 32 Turnike 30 dakika uygulanır U YÜ D AĞ Ü N 30 dakika sonra turnike kaldırılır İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I İLAÇ DAĞITIM SİSTEMLERİ Toksik etki oluşturmaksızın yüksek oranlarda antibiyotik verilmesi sağlanır Günlük İA enjeksiyon gibi harcanan zaman ve masraf azalır Non degredabl YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N Biodegredabl Kronik septik arthritisli vakalarda Gentamisin emdirilmiş kollojen süngerler kullanılabilir (arthroskopik yerleşim) 33 LU U BÜ N Açık arthrotomi Kapalı emme drenajı İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I YÜ Ü Açık arthrotomi AĞ 3 cm arthrotomi Steril bandaj Granulasyon ile iyileşme D DRENAJ 34 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I DRENAJ Kapalı emme drenajı Jackson-Pratt Dorsal kompartment İçeriden dışarıya doğru SQ tünel şeklinde çıkışı Ü N Eklemin dekomprese edilmesi YÜ BÜ U LU D AĞ sonucunda rahatlama şekillenir İkinci bir giriş (yıkama için) önerilmez Dikkatli olarak izlenmelidir. 35 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I İLAVE TEDAVİLER Topikal DMSO DMSO jel, 12 saat ara ile YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N Analjezi Phenylbutazone 4.4 mg/kg Meloxicam (Metacam) oral susp. 0.6 mg/kg günde 1 kez 14 gün süreyle (at için) * 0.5 mg/kg – 2.5 ml/100 kg (sığır) IM(süt ve eti 515 gün kullanma !!!) * 0.4 mg/kg – 2.0 ml/100 kg IM(domuz) * 0.6 mg/kg – 3.0 ml/100 kg IM(at) Epidural narkotikler (ör: morfin) 36 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Non-Enfeksiyöz (Dejeneratif) Arthritisler Bulguları Dinlenme ve fizik tedavi (kontrollü egzersizler) Medikal Analjezikler NSAID' Kortikosteroid DMSO uygulamaları YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N sağaltım 37 İV K CE ER H RR Sİ AY A T VA H ES D N İA İV ER C N E S ER AB TE SU R İL Rİ N AH İM NE U İS D R LA İ A R Bİ LI FAK I Lİ Ü M LT D ES AL İ I Kondroprotektif ajanlar * Polysulfateglykosaminoglycan (PSGAG) YÜ BÜ U LU D AĞ Ü N (Adequan) 4 günde bir 28 gün süreyle IM 500 mg (at) * Glycosamine sulfat (oral) * Chondritin sulfat (oral) * Hyoluranate sodium (IV) 10 mg İA, lavaj sonrası 38
Benzer belgeler
RC Ders sunusu- VIII. hafta (25.11.08)
YV AH ER
AN İ A İNR
N
CE AB FA
RR İL KÜ
AH İM LT
İS DA ES
İB L İ
İL I
İM
DA
LI
Tendo Hastaliklari
- Fiberglas alçı ve destekleyici bandaj
- Yüksek mahmuzlu nal
- Yedekte hafif yürüyüşler
- Hidroterapi (soğuk kompres ve jel, duş, buz
uygulaması)