Bilgi Kitapçığı - Cancer Screening
Transkript
Bilgi Kitapçığı - Cancer Screening
D0984 November 2012 BİLGİ KİTAPÇIĞI Bilgi Kitapçığı A ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Teşekkür: Avustralya Hükümeti, Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı Danışma Grubu’na eyaletlerde ve bölgelerde programın uygulanmaya konmasındaki katkıları ve destekleri için teşekkür eder. Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı Bilgi Kitapçığı ISBN: 978-1-74241-975-6 Çevrim içi ISBN: 978-1-74241-976-3 Yayın Onay Numarası: 10201 Telif Hakkı: Basılı yayınlar © Commonwealth of Australia 2013 Bu yayının telif hakkı saklıdır. Bu yayının tümünü ya da bir kısmını kişisel kullanımınız ya da çalıştığınız kuruluşta dâhili olarak kullanmanız amacıyla ancak siz ya da kuruluşunuzun çoğalttığı bu ürünü herhangi bir ticari amaç için kullanmadan bu telif hakkı uyarısını ve tüm yasal uyarıları kullanarak değiştirmeden çoğaltabilirsiniz. 1968 Telif Hakları Yasası (Copyright Act 1968) kapsamında ya da bu telif hakkı uyarısında izin verildiği üzere kullanım hakları dışında tüm hakları saklıdır ve bu yayının tümünü ya da bir kısmını Commonwealth Hükümeti’nden özel yazılı izin alınmadan hiçbir şekilde (elektronik ya da başka şekilde) çoğaltamazsınız. Çoğaltma ve haklarla ilgili talep ve sorular Communications Branch, Department of Health and Ageing, GPO Box 9848, Canberra ACT 2601 adresine yazılı olarak ya da, [email protected]. au adresine e-posta ile gönderilir. Internet siteleri © Commonwealth of Australia 2013 Bu yayının telif hakkı saklıdır. Bu yayının tümünü ya da bir kısmını kişisel kullanımınız ya da çalıştığınız kuruluşta dâhili olarak kullanmanız amacıyla ancak siz ya da kuruluşunuzun çoğalttığı bu ürünü herhangi bir ticari amaç için kullanmadan bu telif hakkı uyarısını ve tüm yasal uyarıları kullanarak değiştirmeden çoğaltabilirsiniz. 1968 Telif Hakları Yasası (Copyright Act 1968) kapsamında ya da bu telif hakkı uyarısında izin verildiği üzere kullanım hakları dışında tüm hakları saklıdır ve bu yayının tümünü ya da bir kısmını Commonwealth Hükümeti’nden özel yazılı izin alınmadan hiçbir şekilde (elektronik ya da başka şekilde) çoğaltamazsınız. Çoğaltma ve haklarla ilgili talep ve sorular Communications Branch, Department of Health and Ageing, GPO Box 9848, Canberra ACT 2601 adresine yazılı olarak ya da, [email protected]. au adresine e-posta ile gönderilir. Bu bilgi kitapçığı tam kapsamlı olamaz ve sadece bir kılavuz olması amaçlanmıştır. İçindekiler tıbbi tavsiye yerine geçemez. Eğer sağlığınız hakkında endişeleriniz veya başka sorularınız varsa doktorunuzla konuşmalısınız. BİLGİ KİTAPÇIĞI İçindekiler Tanıtım_______________________________________________________________1 Barsaklarınız hakkında___________________________________________________2 Barsak kanseri hakkında_________________________________________________3 Barsak kanseri nedir?_________________________________________________3 Barsak kanseri ne derece yaygındır?______________________________________3 Barsak kanserinin nedenleri nelerdir_____________________________________4 Barsak kanserinin belirtileri nelerdir?_____________________________________4 Barsak kanseri tedavi edilebilir mi?_______________________________________5 Barsak kanseri önlenebilir mi?__________________________________________5 Kim barsak kanseri olma riski taşır?______________________________________6 Aile geçmişinde barsak kanseri vakasının yaygın olması ne anlama gelir?_________6 Barsak kanseri taraması__________________________________________________7 Tarama nedir?_______________________________________________________7 Eğer başka bir işlem sırasında barsak kanseri için de teste tabi tutulmuşsam ne olur?____8 FOBT nasıl yapılır?____________________________________________________9 Başka bir test setine ihtiyacım olursa ne olur?______________________________9 Test talimatlarını anlayamazsam ne olur?__________________________________9 Testin güvenilirlik derecesi nedir?_______________________________________10 Örneklerimi buzdolabına koyabilir miyim?________________________________10 FOBT sonuçlarıma ne olacak?__________________________________________10 FOBT ne gösterir?___________________________________________________11 Test sonucum olumlu ise ne olur?_________________________________________12 Kolonoskopi nasıl yapılır?_____________________________________________12 Kolonoskopinin herhangi bir riski var mıdır?______________________________13 i ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Kolonoskopiyi nerede yaptırabilirim?____________________________________14 Kolonoskopinin maliyeti nedir?_________________________________________14 Barsak kanseri tespit edilirse ne olur?___________________________________14 Kolonoskopi hiçbir şey göstermezse ne olur?______________________________14 Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı____________________________________15 Program nelerden oluşur?____________________________________________15 Programa neden sadece 50 yaş üzerindeki kişilerin katılması istenmektedir?____16 Katılmak zorunda mıyım?_____________________________________________16 Eğer katılmak istemezsem test setimi ne yapmalıyım?______________________16 Bana gelen davet mektubunu başkasına verebilir miyim?____________________17 Programa katılmamayı tercih edersem ne olur?____________________________17 Programdan çıkmak_______________________________________________17 Programı askıya almak_____________________________________________17 Programa katılmak konusunda fikir değiştirirsem ne olur?___________________18 Kişisel bilgilerinizin korunması___________________________________________19 Program Kayıtlarında hangi bilgiler tutulur?_______________________________19 Bu bilgiler ne için kullanılacaktır?_______________________________________19 Program Kayıtlarındaki bilgilerim güvende midir?__________________________20 Bilgilerim kime verilecektir?___________________________________________20 Kişisel bilgilerim doğru değilse veya değişirse ne olur?______________________20 Daha fazla bilgi için_____________________________________________________21 İnternet siteleri________________________________________________________22 Kaynakça_____________________________________________________________23 Programdan Çıkış Formu________________________________________________25 Programı Askıya Alma formu_____________________________________________26 ii BİLGİ KİTAPÇIĞI Tanıtım Avustralya’da yaklaşık her 19 erkekten biri ve her 28 kadından biri 751 yaşına gelmeden önce barsak kanserine yakalanacaktır. Bu dünyadaki en yüksek oranlardan biridir. 2009’da yaklaşık 14,410 barsak kanseri vakası görülmüş olup 2010’da hemen hemen 4,000 kişi bu hastalıktan hayatını kaybetmiştir2. Bu veriler, barsak kanserini, kanserle bağlantılı ölümlerde akciğer kanserinden sonra ikinci en yaygın sebep konumuna getirmiştir. Bu konudaki iyi haber ise, barsak kanserinin erken teşhis edildiği takdirde en kolay tedavi edilen kanser türlerinden biri olmasıdır. Eğer kanser barsakların dışına yayılmadan önce teşhis edilirse, bu tanımlamadan sonraki en az beş yıl süresince hayatta kalma oranı yüzde 90’dır3. Erken teşhis, her yıl barsak kanserinden ölen Avustralyalıların sayısını azaltmak Bu kitapçık, size barsak kanseri, evde kendi kendinize yapabileceğiniz Dışkıda Gizli Kan Testi (FOBT) ve ardından da barsaklarınızda kanser dâhil sonradan olabilecek değişiklikleri takip edebilmeniz için gerekli test ile ilgili bilgiler vermektedir. Aynı zamanda size gönderilen ücretsiz tarama testini yaparak barsak kanserine yakalanma riskinizi nasıl azaltabileceğiniz de anlatılmaktadır. 1 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Barsaklarınız hakkında Barsaklarınız sindirim sisteminizin bir parçasıdır. Midenizi, atık maddelerin (barsak atığı veya dışkı olarak adlandırılır) vücuttan atılma yeri olan anüse bağlar. Barsakların görevi suyu ve besin maddelerini özümseyerek sindirim işlemini bitirmektir. Barsaklarınız üç parçadan oluşmaktadır: • ince barsak – parçalanmış gıdalardan besin maddelerini özümser • kolon – esas olarak suyu özümser • rektum – atık maddelerin anüs yoluyla vücuttan atılmadan önce biriktiği kısımdır. Kolon ve rektum birlikte kalın barsak olarak adlandırılırlar. Barsak kanseri genellikle kalın barsağı etkiler. Kalın barsak kanseri aynı zamanda kolorektal kanser olarak da bilinir. İnce barsak kanseri ender görülür. Kolon İnce Barsak Rektum Anüs Sayfa 2 ve 3’deki gösterimler Viktorya Kanser Konseyi’nin (The Cancer Council Victoria) izni ile orijinal 2 BİLGİ KİTAPÇIĞI gösterimlerden alınmıştır. Barsak kanseri hakkında Barsak kanseri nedir? Barsak kanseri en yaygın şekliyle kalın barsağın içinde gelişen kötü huylu bir oluşumdur. Pek çok barsak kanseri polip adı verilen küçük oluşumlarla başlar. Polipler barsak çeperinde küçük noktalar veya sapındaki kirazlar gibi görünür. Bütün polipler kanser değildir. Eğer polipler alınırsa, barsak kanseri riski azalır. Barsak kanserinin başlangıcı Normal hücreler Anormal hücreler Anormal hücrelerin çoğalması Polip Barsak kanseri Çeper Damar Barsak kanseri ne derece yaygındır? Barsak kanseri, Avustralya’da özellikle 50 yaşın üzerindekilerde görülen en yaygın kanser türlerinden biridir. 2009’da yaklaşık 14,410 yeni vaka teşhis edilmiştir. Her hafta 80 civarında Avustralyalı’nın barsak kanserinden öldüğü düşünülürse, kanser ölümlerinin de başlıca sebebidir. Tablo 1’de gösterildiği gibi, 2010’da akciğer, barsak, prostat ve göğüs kanserleri Avustralya’da kanserden ölümlerin en yaygın nedenleri olmuştur. 3 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Tablo 1: Avustralya’da yaygın olarak görülen dâhili kanser hastalıklarından 2010’da ölenlerin sayıları Akciğer Barsak Ölü sayısı 4,934 3,234 Prostat Göğüs 3,165 2,840 2,205 1,777 Akciğer Prostat Barsak Erkek Akciğer Göğüs Barsak Kadın Avustralya Sağlık ve Sosyal Yardım Enstitüsü ve Avustralya Kanser Derneği Kayıtları 2012. Avustralya’da Kanser: genel bir bakış, 2012. Kanser serisi no: 74. Katalog No: CAN 70. Canberra: AIHW Barsak kanserinin nedenleri nelerdir? Belli bir neden söylemek zordur fakat pek çok kişi için yaş ve yemek yeme alışkanlıkları barsak kanserinin oluşumuna katkıda bulunmaktadır. Barsak kanserinin belirtileri nelerdir? Barsak kanseri bariz bir belirti olmadan gelişebilir. Tarama yapmak bu nedenle önemlidir. 4 BİLGİ KİTAPÇIĞI Belirtiler aşağıdakileri içerebilir: • rektumdan kan gelmesi veya dışkıda herhangi bir kan görünmesi. • tuvalete çıkma alışkanlıklarınızda son zamanlarda olmuş ve halen süregelen bir değişim, örneğin dışkınız genelde yumuşakken şiddetli kabızlık olması ve/veya genelde olduğundan daha fazla sayıda tuvalete gitme ihtiyacı hissetmeniz. • açıklanamayan yorgunluk (kansızlık belirtisidir) veya kilo kaybı • karın ağrısı. UNUTMAYIN: Eğer bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, bu barsak kanseri olduğunuz anlamına gelmez fakat bunu doktorunuzla konuşmanız çok önemlidir. Barsak kanseri tedavi edilebilir mi? Barsak kanseri erken teşhis edildiği takdirde en kolay tedavi edilebilen kanser türlerinden biridir. Size gönderilen ücretsiz tarama testini yapmak işte bu yüzden çok önemlidir. Barsak kanseri önlenebilir mi? Hiç bir kanser çeşidi tamamen önlenemeyeceğine göre, barsak kanseri olma riskinizi sağlıklı beslenerek, düzenli egzersiz yaparak, alkol tüketiminizi azaltarak ve sigarayı bırakarak azaltabilirsiniz. Beslenme düzeninizde ve yaşantınızda değişiklik yapmak için hiç bir zaman geç değildir. Sağlıklı beslenme ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz doktorunuzla konuşun veya 5 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI programın www.cancerscreening.gov.au adresli internet sitesini ziyaret edin. Kim barsak kanseri olma riskli taşır? Hem kadınlar hem de erkekler barsak kanseri olma riskine sahiptir. Aşağıdaki durumlarda risk daha da yüksektir: • 50 yaş ve üzerindeyseniz – risk yaşla artmaktadır; • eğer Crohn hastalığı veya ülserli kolit gibi iltihaplı bir barsak hastalığınız varsa; • geçmişte barsakta adenoma adı verilen özel bir tür polip görülmüşse veya • aile geçmişinizde barsak kanseri veya polip vakasının yaygın olması. Aile geçmişinde barsak kanseri vakasının yaygın olması ne anlama gelir? Eğer yakın bir akrabanız (anne-baba, erkek kardeş, kız kardeş veya çocuk) genç yaşta (50’nin altında) barsak kanserine yakalanmışsa veya ailenin aynı tarafında birden fazla akrabada barsak kanseri görülmüşse aile geçmişinizde barsak kanserinin yaygın olduğu söylenebilir. Barsak kanserine yakalananların yüzde 75’inin aile geçmişinde barsak kanseri yoktur4. Eğer aile geçmişinizde barsak kanseri olduğunu düşünüyorsanız, bu hastalığa yakalanma riskiniz hakkında doktorunuzla konuşmalısınız. 6 BİLGİ KİTAPÇIĞI Barsak kanseri taraması Tarama nedir? Tarama, herhangi bir belirti göstermeyen kişiler üzerinde barsak kanseri testi yapılmasından oluşur. Amaç polipleri veya kanseri, tedavi edilmeleri daha kolay olan erken dönemde bulmaktır. Barsak kanseri herhangi bir erken uyarı belirtisi göstermeden gelişebilir. Kanser, vücudun diğer kısımlarına yayılmadan önce barsak duvarının iç yüzeyinde yıllar boyunca gelişebilir. Çoğu kez herhangi bir belirti ortaya çıkmadan önce, bu oluşumdan az miktarda kan sızıp dışkıya karışabilir. 7 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Dışkıda Gizli Kan Testi (FOBT) adı verilen bir test dışkıdaki çok küçük miktardaki kanı bile tespit edebilir. Hiçbir tarama testi yüzde 100 doğruluğa sahip olmamasına rağmen, FOBT şu anda barsak kanseri için en iyi araştırılmış tarama testidir. Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Konseyi (The National Health and Medical Research Council - NHMRC) 50 yaşından itibaren her iki yılda bir FOBT ile tarama testi yapılmasını tavsiye etmektedir5. Eğer sizde barsak kanserinin herhangi bir belirtisi oluşmuşsa veya ailenizin geçmişinde olduğunu fark ederseniz, en kısa zamanda hangi tür testin sizin için en uygunu olduğunu konuşmak üzere doktorunuzla temas kurunuz. Eğer başka bir işlem sırasında barsak kanseri için de teste tabi tutulmuşsam ne olur? Eğer: • son 12 ay içerisinde halen tedavi görmekte olduğunuz bir barsak rahatsızlığınız varsa; veya • kısa süre önce (son 5 yıl içinde herhangi bir zamanda) kolonoskopi olduysanız; veya • birkaç hafta içinde kolonoskopi olmak üzere randevu aldıysanız; 8 BİLGİ KİTAPÇIĞI tarama programına katılımınız konusunu doktorunuzla konuşmak isteyebilirsiniz. Eğer doktorunuz programa katılmamanızı tavsiye ederse lütfen Bilgi Hattı’nı (1800 118 868) arayıp haber veriniz. FOBT nasıl yapılır? FOBT, örnekleri analiz için patoloji laboratuvarına göndermeden önce evde kendi kendinize yapabileceğiniz basit bir testtir. Bu test, hızlı, kolay ve ağrısızdır. Dışkınızda en küçük miktarlardaki kanı bile tespit etme şansınızı artırmak için iki farklı dışkı örneği almanız gerekecektir. İdeal olarak örneklerin birbirine mümkün olduğunca yakın zamanlarda alınması, bunun da 2-3 gün arayı geçmemesi en uygunudur. Sonuçların doğruluğu sıcaklıkla ve örnek alınması ile analizin yapılması arasında geçen zamanla etkilenebilir. Örnekleri mümkün olduğunca birbirine yakın zamanlarda almak, uygun şartlarda saklamak ve en kısa zamanda analiz için göndermek, sonuçların olabildiğince doğru çıkmasını sağlayacaktır. Eğer ilk örneği almanızdan sonra örneklerin patoloji laboratuvarına ulaşması 14 günden uzun sürerse, size tekrar yapmanız için bir test seti daha gönderilecektir. FOBT setinin içinde talimatlar da yer almaktadır. Örnek alımını yapmadan önce bunu dikkatlice okumalısınız. Örnekleri aldıktan sonra bunları size verilen adresli zarfa koyarak test edilmek üzere patoloji laboratuvarına yollayın. Örnekleri gönderirken Katılımcı Bilgileri Formu’nu da imzalayıp zarfa koyduğunuzdan emin olun. Doktorunuzu formda belirtmeniz tavsiye edilir. Eğer düzenli olarak gördüğünüz bir doktorunuz yoksa fakat sağlık bakımı için bir klinik veya hizmet kurumuna gidiyorsanız (örneğin Aborijin Sağlık Hizmetleri gibi) onu da belirtebilirsiniz. Patoloji laboratuvarı test sonuçlarınızı size ve doktorunuza veya sağlık kuruluşuna (eğer belirtilmişse) gönderecektir. Eğer test sonucunuz olumlu çıkmışsa bu sonucu doktorunuzla veya sağlık kurumunuzla konuşmanız gerecektir. Başka bir test setine ihtiyacım olursa ne olur? Eğer test setinizi kaybederseniz veya zarar verirseniz ve yenisine ihtiyacınız varsa lütfen 1800 118 868 Bilgi Hattı’nı arayın. 9 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Test talimatlarını anlayamazsam ne olur? Testi nasıl yapacağınızdan emin değilseniz 1800 738 365 FOBT Yardım Hattı’nı arayın. Sizinle konuşup testi adım adım açıklayacaklardır. Testin güvenilirlik derecesi nedir? Hiçbir tarama testi yüzde 100 doğruluğa sahip değildir. Pek çok testte olduğu gibi örnekler ne kadar çabuk analiz edilirse sonucun doğruluğu o derece artar. Örnekleri mümkün olduğunca birbirine yakın zamanlarda almak, uygun şartlarda saklamak ve söylendiği şekilde postalamak en doğru sonucun alınmasını sağlayacaktır. Kan hücreleri bir kez vücudu terk ettikten sonra parçalanmaya başlarlar. Örnek toplama tüpündeki sıvı kan için koruyucu görevi görür. Bazı koşullar kan hücrelerinin daha hızlı parçalanmasına neden olabilir ki bu gerçekleştikten sonra tarama ile yakalanmaları daha zor olur. Bu da ‘yanlış olumsuz’ sonuca neden olabilir. Uzun süre yüksek sıcaklığa maruz kalan veya analizi geciken örnekler, bundan etkilenebilirler. Örneklerin içindeki herhangi bir kan hücresinin parçalanmasını yavaşlatmak için onları yüksek sıcaklığa maruz bırakmamak ve testi söylendiği şekilde yapmak önemlidir. Örneklerimi buzdolabına koyabilir miyim? Evet. Küçük bir parça örnek gerektiğinden ve dört kat koruyucu içinde (örnek alma tüpü, taşıma tüpü, fermuarlı plastik çanta ve pullu zarf) yer aldığından, buzdolabında saklanan diğer malzemelere bulaşma riski olmayacaktır. Buzdolabı örnekleriniz için en sabit koşulları sağlar ancak örnekleri DONDURMAYIN. FOBT sonuçlarıma ne olacak? Tamamlanmış testi laboratuvara göndermenizden yaklaşık iki hafta sonra sonuçlarınız size, doktorunuza (belirtilmişse) ve aynı zamanda Program Kayıtlarına yollanacaktır. Eğer FOBT’yi yaptıktan ve analiz için gönderdikten sonra programdan çıkmaya karar verirseniz, sonuçlarınız gene de size ve doktorunuza (belirtilmişse) yollanacaktır. 10 BİLGİ KİTAPÇIĞI FOBT ne gösterir? FOBT örneklerinizde kan bulunup bulunmadığını gösterir. Eğer laboratuvara gönderdiğiniz örneklerde kan bulunmadıysa FOBT sonuçları olumsuzdur. Fakat bu sizin kanser olmadığınız veya kansere hiçbir zaman yakalanamayacağınız anlamına gelmez çünkü bazı barsak kanserleri kanama yapmazlar ya da arada sırada kanarlar. NHMRC, 50 yaşından itibaren her iki yılda bir FOBT yaptırmanızı önerir6. Eğer olumsuz sonuç almanızdan sonra barsak kanseri belirtisi göstermeye başlarsanız, hemen doktorunuzu görün. Eğer laboratuvara gönderdiğiniz örneklerde kan varsa, FOBT sonucunuz olumlu çıkar. Yaklaşık her 13 kişiden birinde sonuç, kanın varlığını ortaya koyacak şekilde olumlu çıkacaktır7. Bu, polipler, basur veya barsak iltihabı gibi diğer sebeplerden de kaynaklanıyor olabilir ancak kanamanın nedeni araştırılmalıdır. Eğer kan bulgusuna rastlanırsa sizden sonuçları tartışmak için doktorunuzla görüşmeniz istenecektir. 11 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Test sonucum olumlu ise ne olur? Eğer FOBT sonuçlarınız olumlu ise, sonuçları doktorunuzla konuşmanız gerekecektir. Doktorunuz kanamanın nedenini bulmak için başka testler, genellikle kolonoskopi, isteyecektir. Böyle bir testin risklerini de doktorunuzla konuşmalısınız. Kolonoskopi nasıl yapılır? Kolonoskopi barsakları muayene etmek için yapılan bir uygulamadır. Kolonoskopide kullanılan genel uygulama aşağıdaki gibidir: Önceki gün: Kolonoskopiden önceki gün sizden, barsaklarınızı boşaltmanıza yardımcı olacak özel bir sıvı içmeniz istenecektir. Bu çok önemlidir çünkü doktorun barsakların iç yüzeyini daha net görüp bir değişiklik varsa bulmasına yardım edecektir. Bütün gün tuvaletin yakınlarında olmanız gerekecektir, bu yüzden işten izin almanız veya kolonoskopi için bir yerden bir yere gitmeniz söz konusu olacaksa da önceden planlamanız gerekecektir. 12 BİLGİ KİTAPÇIĞI Uygulama günü Kolonoskopi işleminin olacağı gün size uyku hali etkisi yapacak anestezi verebilirler. Daha sonra doktor dar ve esnek bir tüpü rektumdan içeri sokacaktır. Bu tüpe kolonoskop adı verilir. Ucunda doktorun poliplere veya barsaktaki kanser oluşumlarına bakmasını sağlayacak bir kamera takılıdır. Bu test 20 ile 30 dakika arasında zaman alır ve genellikle bir hastanede veya ayakta tedavi kliniğinde gerçekleştirilir. Uygulamadan sonra anestezinin etkisi geçene kadar yaklaşık iki saat hastanenin uyanma odasında kalacaksınız. Daha sonra eve gidebilirsiniz. Birisinin sizi gelip alması gerekecektir. Anestezi nedeniyle testten sonraki 24 saat içinde araba kullanmamanız, toplu taşım araçlarına (taksi dâhil) tek başınıza binmemeniz, makine kullanmamanız, yasal evrak imzalamamanız veya alkol almamanız çok önemlidir. Eğer herhangi bir polip görülürse, doktor genellikle onu hemen alacak ve kanser testine tabi tutacaktır. Uygulamadan sonra biraz rahatsızlık hissedebilirsiniz fakat bu durum hızla düzelecektir. Herhangi bir ağrı hissetmemeniz gerekir. Kolonoskopi ile ilgili daha fazla bilgi programın internet sitesinde bulunmaktadır: www.cancerscreening.gov.au Kolonoskopinin herhangi bir riski var mıdır? Kolonoskopiden kaynaklanan bazı komplikasyonlar olabilir. Ciddi komplikasyonlar barsak duvarında hasar (delik) (yaklaşık 1,000 muayeneden 1’inde) ve/veya barsakta oluşacak ciddi bir kanama (yaklaşık 1,000 muayeneden 3’ünde)8 şeklinde olabilir. Aynı zamanda barsağın hazırlanması aşamasında ve/veya yatıştırıcı ya da anesteziye gerektiğinden daha az reaksiyon verebilirsiniz. Bütün tıbbi uygulamalarda nadiren de olsa yan etkiler olabilmektedir. Ölüm çok uzak bir olasılıktır. Kolonoskopi dâhil herhangi bir uygulamaya rıza göstermeden önce riskleri ve yararları hakkında doktorunuzla konuşmanız çok önemlidir. 13 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Kolonoskopiyi nereye yaptırabilirim? Kolonoskopi genellikle bir hastanede veya ayakta tedavi kliniğinde bir uzman doktor tarafından gerçekleştirilir. Genellikle kendi doktorunuzdan bir havale yazısı almanız gerekir. Bu aşamada kamu veya özel hasta olarak havale alabilirsiniz. Avustralya’nın bazı bölgelerinde kolonoskopi için bekleme listeleri mevcuttur. Eğer endişeleriniz varsa bunu ilk fırsatta doktorunuzla konuşmalısınız. Kolonoskopinin maliyeti nedir? Hükümet özel sektörde yapılan kolonoskopiler için bir Medicare indirimi ödemektedir. Kolonoskopinizi kamu hastası veya özel hasta olarak yapmanıza bağlı olarak aradaki fark için bir ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz. Olası maliyetleri doktorunuz ve sağlık sigortanızla konuşmalısınız. Barsak kanseri tespit edilirse ne olur? Eğer barsak kanseri bulgusuna rastlanırsa genellikle ameliyat olmanız gerekir. Eğer kanser erken dönemde teşhis edilmişse tamamen iyileşme şansınız yüksektir. Çoğu hasta mevcut yaşam biçimlerine geri dönebilirler. Kolonoskopi hiçbir şey göstermezse ne olur? Temiz bir kolonoskopi herhangi bir polipe veya kanser oluşumuna rastlanmadığı anlamına gelir. Uzman doktorunuz sonuç hakkında sizinle konuşacak ve sizin özel durumunuza göre gelecekte ne sıklıkta ve hangi tür testlerin yapılması gerektiğini açıklayacaktır. Buna, NHMRC tarafından tavsiye edildiği üzere, iki yılda bir FOBT’yi tekrarlamak dâhil olabilir9. Bu zaman zarfında, eğer bu kitapçıkta anlatılan belirtilerden herhangi birini göstermeye başlarsanız hemen doktorunuzu görmeniz gerekir. 14 BİLGİ KİTAPÇIĞI Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı Avustralya Hükümeti tarafından, barsak kanserini erken teşhis etmeye ve her yıl bu hastalıktan ölen Avustralyalıların sayısını azaltmaya yardımcı olmak amacıyla eyalet ve bölge hükümetleri ile ortaklaşa olarak başlatılmıştır. Program nelerden oluşur? Program şu anda 50, 55, 60, 70 veya 74 yaşını doldurmuş olan Avustralyalıları programa katılmaya çağırmaktadır. Bu çağrı 2015’den itibaren 70 yaşını dolduranları da içerecek şekilde genişletilecektir. 2020’ye kadar 50 ile 74 yaş arasındaki bütün Avustralyalılar’ın iki yılda bir taramadan geçebilmesi için diğer yaş grupları da aşamalı olarak programa eklenecektir. Bu, NHMRC10’nin önerileriyle de uyumludur. İki yılda bir yapılacak tarama ile ilgili daha fazla bilgi, programın internet sitesi olan www.cancerscreening.gov.au’da yer almaktadır. 15 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Programa katılmak için hak sahibi olanların isim ve adres bilgileri Medicare veya Emekli Askerler Bakanlığı kayıtlarından alınmaktadır. Çoğu kişi davet mektubunu doğum günleri civarında almaktadır fakat bu süre doğum gününden sonraki altı aya kadar uzayabilmektedir. Avustralya’nın daha sıcak bölgelerinde yaşayanlar davet mektubunu yılın daha serin aylarında alacaklardır. Hak sahipleri posta yoluyla bir barsak kanseri tarama testi seti (FOBT) alacaklar ve kendilerinden, iki dışkı örneği alarak analiz için laboratuvara göndermeleri istenecektir. Bu test için herhangi bir ücret ödenmeyecektir. Programa neden sadece 50 yaş üzerindeki kişilerin katılması istenmektedir? Araştırmalar 50 yaşından itibaren barsak kanserine yakalanma riskinin önemli derecede arttığını göstermektedir. NHMRC 50 yaşından itibaren her iki yılda bir tarama yapılmasını tavsiye etmektedir11. Düzenli olarak FOBT yaptırmak ile ilgili olarak doktorunuzla konuşmalısınız Katılmak zorunda mıyım? Hayır. Programa katılım isteğe bağlıdır – sizin seçiminiz. Eğer FOBT’yi yapmazsanız, size bir hatırlatma mektubu yollanacaktır. Eğer katılmak istemezsem test setimi ne yapmalıyım? Test setini çöp kutunuza atmalısınız. Lütfen kullanılmamış setleri geri göndermeyin veya başkasına vermeyin. 16 BİLGİ KİTAPÇIĞI Bana gelen davet mektubunu başkasına verebilir miyim? Hayır. Şu anda ücretsiz tarama testi sadece programa katılmaya davet edilenlere uygulanmaktadır. Eğer barsak kanseri için test yaptırmak isteyen veya sağlığından endişe eden birini tanıyorsanız, kendisine doktoruyla konuşmasını tavsiye etmelisiniz. Programa katılmamayı tercih edersem ne olur? Programdan çıkmak Eğer programa katılmamayı tercih ederseniz, programdan çıkabilirsiniz. Lütfen kullanılmamış setleri geri göndermeyin veya başkasına vermeyin. Programdan çıktığınızda, programa yeniden katılmayı istediğinizi belirtmediğiniz sürece, size hatırlatma mektupları gönderilmeyecektir ve gelecekteki tarama programlarına davetiye mektubu almayacaksınız. Programdan, bu bilgi kitapçığında sayfa 25’de yer alan çıkış formunu doldurarak veya 1800 118 868’den Program Bilgi Hattı’nı arayarak çıkabilirsiniz. Eğer telefonla çıkış yaparsanız size bunu teyit eden bir mektup gönderilecektir. Eğer programdan çıktıysanız ve daha sonra size gönderilmiş olan FOBT’yi yaparak yeniden katılmaya karar verdiyseniz, programa katılmış olarak kabul edileceksiniz. Bu da test sonuçlarınızın Program Kayıtlarına kaydolacağı ve gerektiğinde size hatırlatma mektupları gönderileceği anlamına gelmektedir. Programı askıya almak Eğer şu anda programa katılmanız mümkün değilse fakat yakın bir gelecekte bunu yapmak istiyorsanız, katılımınızı bir yıla kadar askıya alabilirsiniz. Veya programa katılmaya uygun olduğunuz bir dahaki sefere (beş yıl içinde) test setini almayı seçebilirsiniz. Programı, bu bilgi kitapçığında sayfa 26’da yer alan askıya alma formunu doldurarak veya 1800 118 868’den Program Bilgi Hattı’nı arayarak askıya alabilirsiniz. Eğer askıya 17 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI alma işlemini telefonla yaparsanız size bunu teyit eden bir mektup gönderilecektir. Eğer programı askıya almayı tercih ediyorsanız, sizden yeniden katılmak için bir tarih belirlemeniz istenecektir. Bu tarihten sonra Program Kayıtları tarafından size tarama daveti ve diğer program yazışmaları yollanacaktır. Programa katılmak konusunda fikir değiştirirsem ne olur? Eğer gelecekte programa katılmaya karar verirseniz, 1800 118 868’den Program Bilgi Hattı’nı arayın. Program Bilgi Hattı’ndan katılım için hak sahibi olup olmadığınızı ve test setinizi ne zaman alabileceğinizi öğrenebilirsiniz. 18 BİLGİ KİTAPÇIĞI Kişisel bilgilerinizin korunması Program Kayıtlarında hangi bilgiler tutulur? Program Kayıtları Toplum Hizmetleri Bakanlığı (Department of Human Services) tarafından yönetilir. Burada isminiz, iletişim bilgileriniz, yaşınız, cinsiyetiniz, Medicare Numaranız, tarama testi sonuçlarınız, bildirmiş olduğunuz doktorunuzun ve size tarama hizmeti veren diğer sağlık personelinin isimleri ve yaptırmış olabileceğiniz kolonoskopi ya da histopatoloji gibi diğer testlerin sonuçları tarzında kişisel bilgileriniz saklanır. Sizi programa katılmaya davet etmek için isminiz Medicare veya Emekli Askerler Bakanlığı kayıtlarından alınmıştır. Bu bilgiler nerede kullanılacaktır? Kişisel bilgileriniz aşağıdaki amaçlarla kullanılacaktır: • FOBT’yi yapmanızı hatırlatmak; • klinik kılavuzlarda öngörüldüğü şekilde uygun takibi almanız ve sağlık hizmetlerinden yararlanmanızda size yardımcı olmak; • size ve bildirmiş olduğunuz doktorunuza hatırlatma mektupları göndermek ve (gerektiğinde) telefonla aramak; • Program Kayıtlarına konulması gereken, konuyla ilgili raporları istemek üzere size sağlık hizmeti verenlerle iletişime geçmek; • Medicare ve Emekli Askerler Bakanlığı’ndan, barsak muayenesi gerektiği için ödeme talebi geldiğinde bunları kontrol etmek ve • programın etkinliğini ve barsak kanseri üzerindeki etkisini gözlemlemek ve değerlendirmek. 19 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Program Kayıtlarındaki bilgilerim güvende midir? Program Kayıtlarında saklanan kişisel bilgilerinizin ve test sonuçlarınızın 1988 Tarihli Gizlilik Yasası (Privacy Act 1988) kapsamında korunduğundan emin olabilirsiniz. Kişisel bilgileriniz bu kanunda yer alan Bilgi Gizliliği İlkeleri’ne uygun olarak kullanılacaktır. Bu bilgiler kime verilecektir? Program Kayıtlarında saklanan bilgiler, program çerçevesinde sağlık hizmeti veren profesyonel sağlık personeline verilebilir. Bunlara, sizin belirtmiş olduğunuz doktorunuz, uzman doktorunuz, FOBT örneklerini test etmekten sorumlu patoloji laboratuvarı, eyalet ve bölge sağlık bakanlıklarının, Avustralya Hükümeti Sağlık ve Yaşlılık Bakanlığı’nın ve Avustralya Sağlık ve Sosyal Yardım Enstitüsü’nün çalışanları ve sözleşmeli hizmet sağlayıcıları ve sizin yetkili kıldığınız herhangi bir üçüncü şahıs dâhildir. Kişisel bilgilerim doğru değilse ve değişirse ne olur? Eğer kişisel bilgileriniz değişirse veya hatalı olarak kayıtlara geçmişse lütfen 1800 118 868’den Program Bilgi Hattı’nı arayın. 20 BİLGİ KİTAPÇIĞI Daha fazla bilgi için FOBT Yardım Hattı: Dışkıda Gizli Kan Testinin nasıl yapılacağına dair bilgi almak için. Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı Bilgi Hattı: 1800 738 365 1800 118 868 Kanser Konseyi Yardım Hattı: Kendi eyaletinizde veya bölgenizdeki kanser konseyi, kanserle ilgili endişelerinizi ve sorularınızı özel eğitimli personelle gizlilik içinde konuşabileceğiniz bir hizmet vermektedir. Burada çalışanlar size yazılı bilgiler gönderebilirler ve size kendi bölgenizdeki hizmet sağlayıcılar ile iletişime geçirebilirler. Yazılı ve Sözlü Tercüman Servisi TTY: Duyma özürlüler için teleks hizmeti. 13 11 20 13 14 50 1800 552 152 21 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI İnternet siteleri Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı www.cancerscreening.gov.au Australian Capital Territory www.actcancer.org New South Wales www.nswcc.org.au Northern Territory www.cancercouncilnt.com.au Eyalet/Bölge Kanser Konseyleri Queensland www.qldcancer.com.au South Australia www.cancersa.org.au Tasmania www.cancertas.org.au Victoria www.cancervic.org.au Western Australia www.cancerwa.asn.au Avustralya Kanser Konseyi (Cancer Council Australia) www.cancer.org.au Health Insite www.healthinsite.gov.au Avustralya Gastroenteroloji Derneği (Gastroenterological Society of Australia) www.gesa.org.au Barsak Kanseri Avustralya (Bowel Cancer Australia) www.bowelcanceraustralia.org 22 BİLGİ KİTAPÇIĞI Kaynakça 1. Australian Institute of Health and Welfare & Australasian Association of Cancer Registeries 2012. Cancer in Australia: an overview, 2012. Cancer series no. 74. Cat. No. CAN 70. Canberra: AIHW Avustralya Sağlık ve Sosyal Yardım Enstitüsü ve Avustralya Kanser Derneği Kayıtları 2012. Avustralya’da Kanser: genel bir bakış, 2012. Kanser serisi no: 74. Katalog No: CAN 70. Canberra: AIHW 2. ibid. a.g.e. 3. Commonwealth Department of Health and Family Services, Colorectal Cancer Screening: A report of the Australian Health Technology Advisory Committee, Canberra, Canberra, 1997, p 11. Commonwealth Sağlık ve Aile Hizmetleri Bakanlığı, Kolorektal Kanser Taraması: Avustralya Sağlık Teknolojisi Danışma Komitesi Raporu, Canberra, Canberra, 1997, s11 4. ibid, p 72. a.g.e. s 72 5. The National Health and Medical Research Council (NHMRC) Clinical Practice Guidelines for the Prevention, Early Detection and Management of Colorectal Cancer (2nd edition, December 2005), p 38. Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Konseyi Kolorektal Kanseri Önlemek, Erken Teşhis Etmek ve Yönetmek İçin Klinik Uygulama Rehberi (2. Baskı, Aralık 2005), s 38 6. ibid, p 38. a.g.e. s 38 7. AIHW 2012. National Bowel Cancer Screening Program: annual monitoring report: Phase 2, July 2008-June 2011. CANCER SERIES NO. 65. CAN 61. Canberra: AIHW, p 25. AIHW 2012. Ulusal Barsak Kanseri Tarama Programı: yıllık gözlem raporu: Aşama 2, Temmuz 2008 – Haziran 2011. KANSER SERİSİ NO.65 CAN 61. Canberra: AIHW, s 25 8. The National Health and Medical Research Council (NHMRC) Clinical Practice Guidelines for the Prevention, Early Detection and Management of Colorectal Cancer (2nd edition, December 2005), p 92. Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Konseyi Kolorektal Kanseri Önlemek, Erken Teşhis Etmek ve Yönetmek İçin Klinik Uygulama Rehberi (2. Baskı, Aralık 2005), s 92 9. ibid, p 38. a.g.e. s 38 10. ibid, p 38. a.g.e. s 38 11. ibid, p 38. a.g.e. s 38 23 Information booklet ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Arabic :يمكنك العثور على المعلومات باللغة العربية عن البرنامج من خالل http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 . من أجل المساعدة131450 أو اتصل بخدمة الترجمة التحريرية والشفھية على الرقم Chinese Simplified Arabic 有关计划的中文资料可以在网站 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1找到, :يمكنك العثور على المعلومات باللغة العربية عن البرنامج من خالل 或者请致电翻译服务寻求协助,电话131450。 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 Chinese Traditional . من أجل المساعدة131450 أو اتصل بخدمة الترجمة التحريرية والشفھية على الرقم 用你的語言編寫的計劃資料可以在網站 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 Chinese Simplified 找到﹐ 或者請致電翻譯服務尋求協助﹐ 電話是 131450。 有关计划的中文资料可以在网站 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1找到, 或者请致电翻译服务寻求协助,电话131450。 Croatian Informacije o Programu na vašem jeziku mogu se naći na Internet stranicama: Chinese Traditional ili molimo nazovite za pomoć Službu prevoditelja i http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 用你的語言編寫的計劃資料可以在網站 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 tumača na 131450. 找到﹐ 或者請致電翻譯服務尋求協助﹐ 電話是 131450。 Dutch Croatian U kunt informatie over het programma in uw eigen taal vinden op: Informacije o Programu na vašem jeziku mogu se naći na Internet stranicama: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 of u kunt hulp vragen aan de Tolk- en Vertaaldienst http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 ili molimo nazovite za pomoć Službu prevoditelja i op nummer 131450. tumača na 131450. Filipino Dutch Ang impormasyon ukol sa Programa sa iyong wika ay matatagpuan sa: U kunt informatie over het programma in uw eigen taal vinden op: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 o para sa tulong mangyari lamang na tumawag sa http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 of u kunt hulp vragen aan de Tolk- en Vertaaldienst Serbisyo ng Pagsasaling-wika at Pang-interpreter sa 131450. op nummer 131450. German Filipino Informationen über das Programm in Ihrer Sprache finden Sie unter: Ang impormasyon ukol sa Programa sa iyong wika ay matatagpuan sa: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 oder rufen Sie bitte den Übersetzungs- und http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 o para sa tulong mangyari lamang na tumawag sa Dolmetschdienst (Telephone Translating and Interpreting Service) unter 131450 an, falls Sie Fragen haben. Serbisyo ng Pagsasaling-wika at Pang-interpreter sa 131450. Greek German Πληροφορίες του προγράμματος στη γλώσσα σας μπορείτε να βρείτε στο: Informationen über das Programm in Ihrer Sprache finden Sie unter: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 ή παρακαλείστε να καλέσετε την Υπηρεσία http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 oder rufen Sie bitte den Übersetzungs- und Μετάφρασης και ∆ιερμηνείας (Translating and Interpreting Service) στο 131450 για βοήθεια. Dolmetschdienst (Telephone Translating and Interpreting Service) unter 131450 an, falls Sie Fragen haben. Italian Greek Informazioni nella tua lingua circa il Programma possono essere trovate sul sito Πληροφορίες του προγράμματος στη γλώσσα σας μπορείτε να βρείτε στο: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 Oppure per assistenza telefona al Servizio traduttori http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 ή παρακαλείστε να καλέσετε την Υπηρεσία e interpreti al 131450. Μετάφρασης και ∆ιερμηνείας (Translating and Interpreting Service) στο 131450 για βοήθεια. Khmer Italian B&t(manGMBIkmμviZICaPasarbs'elakGñk GacrkeXIjenARtg'viubsay; Informazioni nella tua lingua circa il Programma possono essere trovate sul sito http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 Oppure ßsUmTUrper s&BÞeassistenza TAkic©bMerIbkERbPasasresr http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 telefona al Servizio traduttori e interpreti 131450.131 450 edIm|IsMC nig Pasaniyalayelx u Mny Y . Khmer Korean 한글로 작성된 정보는 다음k 웹사이트에서 찾으실viub 수say; 있습니다. B& t(manGM BIkmμviZ프로그램 ICaPasarbs' elakGñ GacrkeXIjenARtg' 서비스에 131450으로 http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 혹은 ßsUm언어지원을 TUrs&BÞeTAkic위한 ©bMerIb통·번역 kERbPasasresr 전화하십시오. nigPasaniyayelx 131 450 edIm|IsMC u Mny Y . Macedonian Korean Информации за Програмата на вашиот јазик може да најдете на: 한글로 작성된 프로그램 정보는 다음 웹사이트에서 찾으실 수 있습니다. http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 или ве молиме јавете се во Преведувачката http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 혹은 언어지원을 위한 통·번역 서비스에 131450으로 служба (Translating and Interpreting Service) на 131450 за помош. 전화하십시오. Maltese Macedonian Tagħrif bil-lingwa tiegħek dwar il-Programm jinstab fuq: Информации за Програмата на вашиот јазик може да најдете на: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 jew jekk jogħgbok ċempel lis-Servizz tat-Traduzzjoni http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 или ве молиме јавете се во Преведувачката u l-Interpretar fuq 131450 għall-għajnuna. служба (Translating and Interpreting Service) на 131450 за помош. Nepalese Polish Maltese Polskojęzyczną informację o programie pod: योजनाको जानकारी तपाईको भाषामा znajdziesz वेभसाईटमा गन ुहुनेछ Tagħrif bil-lingwa tiegħek dwar il-Programm jinstab fuq: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 ; pomoc otrzymasz do Translating and http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 वा सहयोगको लािगdzwoniąc कृपयाlis-Servizz http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 jew jekk jogħgbok ċempel tat-Traduzzjoni Interpreting Service [Usługi Tłumaczy] pod numer 131450. Translating andfuq Interpreting Service को १३१४५० मा गनह ु ोला। u l-Interpretar 131450 għall-għajnuna. Serbian Polish Информације о програму на вашем језику могу да се нађу на интернету на: Polskojęzyczną informację o programie znajdziesz pod: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 или назовите за помоћ службу за превођење на http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 ; pomoc otrzymasz dzwoniąc do Translating and 131450. Interpreting Service [Usługi Tłumaczy] pod numer 131450. Spanish Serbian Para acceder a la información sobre el Programa en su idioma, visite: Информације о програму на вашем језику могу да се нађу на интернету на: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 o pida ayuda llamando a http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 или назовите за помоћ службу за превођење на TIS (Servicio de traducción e interpretación), al 131450. 131450. Turkish Spanish Kendi dilinizde bilgi edinmek için: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 internet adresini Para acceder la da información sobre Çeviri el Programa en su(Translating idioma, visite: ziyaret edebiliraya Yazl ve Sözlü Servisi’nin and Interpreting Service) 131450 numaral telefonunu arayabilirsiniz. http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 o pida ayuda llamando a Vietnamese TIS (Servicio de traducción e interpretación), al 131450. Quí vò coù theå tìm thoâng tin veà chöông trình naøy baèng ngoân ngöõ cuûa mình taïi: Turkish http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 hoaëc goïi cho Dòch Vuï Thoâng Ngoân vaø Phieân Dòch Kendi dilinizde bilgi edinmek için: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 internet adresini qua soá edebilir 131450yañeådañöôï c giuù ñôõ. Çeviri Servisi’nin (Translating and Interpreting Service) 131450 numaral telefonunu arayabilirsiniz. ziyaret Yazl vep Sözlü Vietnamese Quí vò coù theå tìm thoâng tin veà chöông trình naøy baèng ngoân ngöõ cuûa mình taïi: http://www.cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/multilingual-information-1 hoaëc goïi cho Dòch Vuï Thoâng Ngoân vaø Phieân Dòch qua soá 131450 ñeå ñöôïc giuùp ñôõ. 24 BİLGİ KİTAPÇIĞI Programdan çıkış formu Bu form programa katılmak istemediğiniz takdirde kullanılacaktır. Kimlik No: (bunu davet mektubunun üst kısmında göreceksiniz) Soyadı Doğum Tarihi / Adı(adları) Kadın Erkek / Lütfen programdan çıkış nedeninizi belirtiniz: düzenli kolonoskopi kanser tedavisi görmekte olmak özel nedenler düzenli FOBT taraması işlemle ilgili duyulan rahatsızlık yapmak ilgilenmiyorum katılmamak yolunda alınan diğer doktor tavsiyesi Programdan çıkmakla aşağıdakileri kabul ettiğimi beyan ederim: • Gelecekte programa yeniden katılmak istediğimi bildirmediğim sürece hatırlatma mektubu almayacağım ve tarama testine davet edilmeyeceğim. • Eğer programdan çıktıysam ve daha sonra FOBT’yi yaparak yeniden katılmaya karar verirsem, programa katılmış olarak kabul edileceğim. Bu da test sonuçlarımın Program Kayıtlarına kaydolacağı ve gerektiğinde bana hatırlatma mektupları gönderileceği anlamına gelmektedir. mza Tarih / / Lütfen Not Edin: Bu form, programa katılmaya davet edilmiş kişi veya onun adına hareket etmeye yetkili bir üçüncü şahıs tarafından imzalanmalıdır. Eğer davet edilen kişi adına imzalıyorsanız lütfen adınızı ve iletişim bilgilerinizi de belirtiniz: Yetkili üçüncü şahsın adı Yetkili üçüncü şahsın telefon numaraları: İş: ( ) Ev: ( Bu formu doldurduktan sonra lütfen kitapçıktan kopartıp aşağıdaki adreste bulunan Program Kayıtlarına gönderin (pul yapıştırmanıza gerek yoktur). ) (Cep) NBCSP Register Reply Paid 83061 Hobart TAS 7001 25 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Programı askıya alma formu Bu form belli bir süre için programa katılımınızı askıya almak istediğiniz takdirde kullanılacaktır. Kimlik No: (bunu davet mektubunun üst kısmında göreceksiniz) Soyadı Doğum Tarihi / Adı(adları) Kadın Erkek doktor görüşü alıyor kısa süre önce barsak kanseri taraması yapıldı kısa süre önce kolonoskopi yapıldı / hastalık yolculuk diğer Katılımımı aşağıdaki tarihe kadar askıya almak istiyorum (aşağıdakilerden birini işaretleyin): / / (Lütfen programa yeniden başlamak istediğiniz tarihi belirtin. Bu tarih, aldığınız davet mektubunun tarihinden sonraki bir yıldan daha uzun bir zamana olamaz) Programa katılmaya bir sonraki uygunluk tarihim: mza Tarih / / Lütfen Not Edin: Bu form, programa katılmaya davet edilmiş kişi veya onun adına hareket etmeye yetkili bir üçüncü şahıs tarafından imzalanmalıdır. Eğer davet edilen kişi adına imzalıyorsanız lütfen adınızı ve iletişim bilgilerinizi de belirtiniz: Yetkili üçüncü şahsın adı Yetkili üçüncü şahsın telefon numaraları: ) ) İş: ( Ev: ( Bu formu doldurduktan sonra lütfen kitapçıktan kopartıp aşağıdaki adreste bulunan Program Kayıtlarına gönderin (pul yapıştırmanıza gerek yoktur). 26 (Cep) NBCSP Register Reply Paid 83061 Hobart TAS 7001 ULUSAL BARSAK KANSERİ TARAMA PROGRAMI Pazartesi – Cuma arasında iş saatlerinde (08:30 – 17:00) her eyalet ve bölgede. Yazılı ve Sözlü Tercümanlık Servisi 13 14 50 TTY 1800 552 152 www.cancerscreening.gov.au Bu yayındaki bütün bilgiler Mayıs 2013 itibariyle doğrudur. 10201 May 2013 Bilgi Hattı 1800 118 868
Benzer belgeler
Barsak kanseri halk taraması
örnekler ne kadar çabuk analiz edilirse sonucun doğruluğu o derece artar. Örnekleri
mümkün olduğunca birbirine yakın zamanlarda almak, uygun şartlarda saklamak ve
söylendiği şekilde postalamak en d...