Haz1rlama Teknikleri 3 (Goru_me) - İsmail Kırbaş İle Web Sitesi

Haz1rlama Teknikleri 3 (Goru_me) - İsmail Kırbaş İle Web Sitesi

Haz1rlama Teknikleri 3 (Goru_me)
Arac kutunuzda bulundurmaniz gereken ilk ve en buyuk arac "HAYIR" demeyi bilmek olmali.
Bir-iki hafta icinde siteyi istiyorum
Ilginc duran, yanar-donerli bir site istiyorum
Surada gordum, bende aynisini istiyorum
Siz bu isi iyi biliyorsunuz, yapin birseyler gorelim
Diyen musteriler ile
Basit bir karari bile veremeyen
Karar verme yetkisine sahip olmayan
Dusuk butce, buyuk plani olan
Gercek disi beklentileri olan
musteri tipi sizi, plansiz ve basarili olmayacak projelere goturecektir. Bu nedenle bu tip musterilere "HAYIR"
diyebiliyorsaniz ve bu araci iyi kullanabiliyorsaniz, bu yazinin devamini okumanizi tavsiye ederim.
Arac kutusu yazi dizisinin bu ilk bolumunde "Stratejik Planlama"nin oneminden ve "Gorusme" metodundan
bahsedecegim.
Arac kutusundaki alet ve edavatlar, benim gunluk is hayatimda devamli olarak kullandigim tekniklerden
olusmaktadir. Ben bunlari kullandigim asamalara gore bes degisik kisma ayirdim:
•
•
•
•
•
Arastirma Asamasi
Yapilasma Asamasi
Tasarim Sureci
Sorun/Cozum – Test
Sonuc ve Otesi
Stratejik Planlama
Web tasarimi, hicbir zaman yanlizca web tasarim sirketlerine birakilmasi gereken bir proje degildir. Sirket ve
tasarimci arasinda paylasilmasi gereken bircok degisik asamadan olusur. Arastirma , bir web projesindeki en
onemli iki asama biridir. Arastirma asamasinda sorulan sorular, aranan cevaplar, bir sitenin ileride ki
donemlerde ki basarisi ve devamliligini direk olarak etkilemektedir. Amacsiz, plansiz olusturulan websiteleri,
milyonlarca benzeri websitesinden biri olmaktan oteye gitmez iken, website sahibi sirket icin de bu sitenin bir
yarari olmayacaktir ki yeni cikan kanun tasarisiyla ilgili yazdigim yazida da bunu belirtmeye calistim.
Arastirma surecinin "Stratejik plan" doneminde sorulmasi gereken temel sorular sunlardir:
1/3
• Bu sitenin amaci (purpose) nedir?
• Bu sitenin hedefi (goal) nedir?
• Sitenin hedeflerine ulastiginin tesbiti icin ne gibi degerler kullanilmasi gerekli?
Birinci soru olan "Bu sitenin amaci (purpose) nedir?" sorusu, web projesine baslamadan once, sirket
yoneticilerinin kendilerine sormasi gereken bir sorudur. Ne tur bir site yapilmasi planlaniyor? Gercekten bir
websitesine ihtiyac var mi? Niye boyle bir yatirima ihtiyac duyuluyor? Eger bu sorulara sirketin cevabi "Sirket
patronu istiyor" ya da "baska sirketlerin var bizim de olsun" ya da "kanun gerektiriyor" ise, sitenin hicbir amaci
olmadigi kesinlik kazanmis olur ki bu proje baslamadan durdurulmalidir. Yukaridaki uc sorununda
cevaplarinin, sirket yoneticileri tarafindan, bir web tasarim sirketi ile gorusulmeden once, verilmesi
gerekmektedir. Iste bu soru-cevap asamasina "stratejik planlama" adi verilir.
Stratejiyi Olcup, Bicmek
Bir website projesine baslamadan once stratejik planlamanin cok iyi bir sekilde hem kagit hem de beynimizin
icinde canlanmasi gerekiyor.
Bir sirket icin website sahibi olma amaci, bircok degisik hedefleri icerebilir. Ornegin, bir sirket, 3 ayda 300 bin
dolarlik A urunu satmak isteyebilirken diger bir sirket 1 yil sonunda musteri hizmetlerine gelen telefon sayisini
yuzde 15 oraninda azaltma hedefini tasiyabilir. Birinci ornekteki amac, bir eTicaret sirketi olusturmak iken
hedef urun satimi olarak belirlenmistir.
Hedef belirlenirken onemli olan GERCEKCI ANA HEDEF, ZAMAN VE OLCULEBILIR RAKAM gibi
kavramlarin stratejik plan icinde yer almasidir.
Sirketin cevapladigi ve kagit ustune doktugu bu plan, bir web tasarimci icin baska degerler ifade etmelidir.
Telefon ornegine yeniden bakarsak, sirket hedefi olan "1 yil sonunda musteri hizmetlerine gelen telefon
sayisini yuzde 15 oraninda azaltma" sirket hedefi, tasarimcinin kulagina su sekilde ulasmalidir:
Eger sitenizin YARDIM ve SITE ICI ARAMA sayfalarini KULLANILABILIR hale getirirsek, kullanicilar aradiklari
bilgileri kolaylikla bulacak ve musteri hizmetlerine telefon ile talep azalacaktir. Eger bir YUZDE ONBES
oraninda bir kullaniciya, iyi bir SANAL DENEYIM yasatabilirsek, sirket hedeflerine ulasabilir.
Sirket icin, stratejik plan icinde "gercekci ana hedef, zaman ve olculebilir rakam" on planda iken, tasarimci icin
"SORUN, COZUM YOLU ve HEDEF KITLE" on plana cikar. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi icin daha once
yazdigim su yaziyi okuyabilirsiniz.
Arastirma asamasinda, web tasarim sirketinin, musteri sirkete yardimci olacak tavsiyelerde bulunmasi, bir
web projesinin basarisi icin cok onemlidir. Cogu zaman, musteri, diger sirketlerde gordugu ya da internet
uzerindeki degisik kaynaklardan duydugu bircok ozelligi isteyerek, hem projenin basarisini tehlikeye atar hem
de projenin kapsamini gereksizce buyutur.
Gorusme Metodu
Arastirma asamasindan yapilasma asamasina geciste en buyuk is tasarimci sirkete (ozellike bilgi
mimarlarina) dusmektedir. Artik, acik bir sekilde ortaya konan planin, kimlere hitap etmesi ve nasil ortaya
konulmasi gerektigi onem kazanir. Bu surec icinde ozellikle sirket yoneticilerini devre disi birakmak cok
onemlidir. Bircok sirket, sirket yoneticilerine hitap eden , sirket ici konusmalarda kullanilan dil ile olusturulmus
2/3
websiteleri sonucu, website kullanicilarini memnun edememekte ve sirket websitesi basarisiz olmaya devam
etmektedir. Tasarim sirketinin bu hataya dusmemesi, arastirma surecinde cok onemlidir.
Ilk yapilmasi gereken, sirketin hitap ettigi gruplar, musteriler ile konusmak ve onlarin isteklerini, arzularini on
plana cikartmaktir. Iste bu yonteme "Gorusme" adi verilmektedir (akademisyenler bu ismi basit buldugundan
daha gorkemli duran "ethnografik arastirma" adini vermislerdir). Gorusme yonteminde, hem sirket
yoneticileri/calisanlari hem de musteriler ve olasi website kullanicilari ile gorusmeler yapilir. Gorusmeler grub
ya da kisisel ya da her ikisi birden halinde yapilabilir. Grup gorusmelerinde dikkat edilecek nokta, grubta lider
olmamasidir. Eger katilimcilardan herhangi biri liderlik gorevi yaparsa, gorusmeleri durdurup, lideri gruptan
cikarmaniz gerekir. Topluluk lideri takip edeceginden, verimli sonuclar alamazsiniz. Gorusmelerde dikkat
edilecek baska bir unsur ise, gelecege degil gecmise odaklanmis olmaniz. Gelecekteki fonksiyonlari degil,
gecmisteki tecrubeleri aramaniz gerekir. Eger sirketin hali hazirda bir sitesi var ise tasarim kritigine izin
vermeyin. Gorusmelerdeki ana amac, kullanici tecrubesini ve karakterizasyonu yakalayabilmektir.
Gorusmenin acik sekilde belirlenmis bir gundemi olmalidir ve ucu kapali, cevabi belirsiz sorulardan
kacinilmalidir. Gorusme, tamamen sohbet turunden olabilecegi gibi, katilimcinin verilen gorevleri bilgisayarda
tamamlamasi ve bunlarla ilgili sorulari cevaplamasi ile de yapilabilir.
Ornek kullanici secerken goz onunde bulundurulmasi gerekenler, bu orneklerin gercek kullanici profiline
yakin, durust cevaplar verebilecek kisilerden olusturulmasidir. Gercek kullanici profilini bulmak, sirket
hedeflerini saglayabilecek kullanici gruplarinin tesbiti ile gerceklestirilebilir. Ornegin bir eTicaret sirketinin
hedefi A urununu satmak ise, olasi kullanici, A urunune ihtiyaci olan kisilerden, A urununu uretenlerden, bu
urunu halihazirda satin almis kisilerden olusur. Bu metodu uygulamada ki amac, sozu edilen websitesindeki
fonksiyonlari tespit etmemize yardim edecek "kullanici senaryolari"ni olusturabilmektir.
Gorusme Sonuclari
Gorusme metodundan, alintilar, sonuclar, tanimlar cikarmak bir bilgi mimarinin en onemli amaci olmalidir.
Butun bunlar, ileride olusturacaginiz "kullanici senaryolari" icin gerekli olan ogelerdir. Gorusme tekniginde ki
onemli nokta, sonuclari sirket yoneticileri ile tartisip, bu sonuclarin sirket "hedefleri" ile ne kadar uyustugunu
ve dogruluk payini tespit etmekdir. Ornegin, ABD'de cok satan Minivan turu arabalar piyasaya cikmadan
once, Ford sirketi bircok grup gorusmeleri yapti ve sonuclarin hepsi, boyle bir araba modelinin satmayacagi
yonunde idi. Halbuki bugun, ABD'de en cok satan aile tipi araba modeli minivanlerdir. Gorusmelerin
sonuclarini, gercekler ve sirket hedefleri ile iyi karsilastirmak bu metodun gecerliligi icin cok onemlidir.
Kullanicilarin siteye gelis hedeflerini gerceklestirmesinde iki ana element onlara yardimci olur. Biri sitenin
yapisi , digeri ise fonksiyonlari . Bir sonraki yazimda inceleyecegim kullanici senaryolari, bize, sitenin
sahip olmasi gereken fonksiyonlari hakkinda bilgi verir.
Kaynak Site: Ismail KIRBAS ile Web Sitesi Tasarimi http://www.kirbas.com
Belge Adresi: www.kirbas.com/index.php?id=68
3/3