593 sayılı belediye kanunu - Türkiye Belediyeler Birliği

Transkript

İMAR MEVZUATINA İLİŞKİN TEMEL YÖNETMELİKLER
TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ
4. Baskı
Ocak - 2013
ANKARA
2013 | i
Bu kitapçığın basım tarihinden sonra mevzuatta olabilecek
değişikliklere karşın, güncel mevzuatın
www.mevzuat.gov.tr adresinden takip edilmesinde fayda
bulunmaktadır.
TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ
Tunus Caddesi No: 12, 06680
Kavaklıdere / ANKARA
Tel: (0 312) 419 21 00
Faks: (0 312) 419 21 30
www.tbb.gov.tr
[email protected]
ISBN: 978-975-6311-70-7
Tasarım:
Bilal BERBER
Gizem GÖZ
Baskı:
KORZA YAYINCILIK BASIM SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ
Büyük Sanayi 1. Cadde No: 95/1
İskitler / ANKARA
Tel: (0 312) 342 22 08
Faks: (0 312) 341 14 27
ii | 2013
İÇİNDEKİLER
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ........................................ 1
Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği ........................................... 63
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik ....................... 95
Plân Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği
Hakkında Yönetmelik ............................................................. 115
İmar Kanununun 18’inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi
ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında
Yönetmelik ............................................................................... 131
İmar Kanununun 38’inci Maddesinde Sayılan Mühendisler,
Mimarlar ve Şehir Plancıları Dışında Kalan Fen Adamlarının
Yetkî, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik ..... 152
Asansör Yönetmeliği ............................................................... 167
Otopark Yönetmeliği .............................................................. 239
Sığınak Yönetmeliği ................................................................ 253
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik . 269
2013 | iii
Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili
Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik ............................................................................... 387
Elektronik Haberleşme Cihazlarından Kaynaklanan
Elektromanyetik Alan Şiddetinin Uluslararası Standartlara
Göre Maruziyet Limit Değerlerinin Belirlenmesi, Kontrolü
ve Denetimi Hakkında Yönetmelik ...................................... 393
Erişim ve Arabağlantı Yönetmeliği ....................................... 415
Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında
Yönetmelik ............................................................................... 441
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında
Kanunun Uygulama Yönetmeliği ......................................... 445
Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Gelir, Harcama, Kredi ve
Kaynak Aktarımı Yönetmeliği ............................................... 469
iv | 2013
PLANLI ALANLAR TİP İMAR YÖNETMELİĞİ
PLANLI ALANLAR TİP İMAR YÖNETMELİĞİ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Madde 1 – (Değişik:RG-19/8/2008-26972)
3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine
dayanılarak hazırlanmış bulunan bu Yönetmelik, belediye
sınırları ve mücavir alan sınırları içinde veya dışında, imar
plânı bulunan alanlarda uygulanır.
Madde 2 - (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Tanımlar ve
ruhsata ilişkin hükümler hariç, bu Yönetmelikte yer alan
diğer hususlar, imar planlarında aksine bir açıklama bulunmadığı takdirde uygulanır.
(Ek fıkra:RG-26/11/2011-28124) 16/6/2005 tarihli ve 5366
sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların
Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye
Kanununun 73 üncü maddesi kapsamında Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen ve belirlenen alanlarda yapılacak dönüşüm ve iyileştirme uygulamaları ile, 2/3/1984 tarihli ve
2985 sayılı Toplu Konut Kanunu, 20/7/1966 tarihli ve 775
sayılı Gecekondu Kanunu, 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yapılacak
1 19/8/2008 tarihli ve 26972 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği
ile bu Yönetmeliğin “3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar
Yönetmeliği” olan adı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2013 | 1
iyileştirme, yenileme ve dönüşüm proje ve uygulamaları,
finans merkezleri ve benzeri özel proje alanları, merkezî
idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları ve özel yapım
gerektiren yapılaşmalara ilişkin uygulamalarda bunlara
ilişkin imar planı hükümleri, bu planlarda hüküm bulunmayan hususlarda bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri uygulanır.
Ancak imar planlarında, parselasyon durumları ve bina
kitleleri, bilhassa bu maksatla etüd edilerek, ölçüleri verilmediği takdirde, sadece ayrık veya bitişik bina yapılacağını,
ön bahçeli veya ön bahçesiz nizamın kabul olunacağını,
binaların tertip şeklini ve yüz alacakları cepheyi tesbit maksadı ile şematik olarak gösterildiğinden, bunlara ait ifadeler
imar planlarının kayıtlarından sayılmazlar.
Madde 3 - İmar Planlarında açıklanmamış ve bu Yönetmelikte de yer almamış hususlarda lüzum ve ihtiyaca ve civarın karakterine göre uygulanacak şekli takdire, Belediye
yetkilidir.
(Ek:RG-2/9/1999-23804) Belediye, mevzuat ve standartlarda özürlüler konusunda getirilen hükümlere uymakla ve
bunları uygulamakla yükümlüdür. Ayrıca, belediye yörenin
koşullarını göz önünde bulundurarak mevzuat ve standartlarda yer almayan hususlarda da özürlülerle ilgili gerekli
önlemleri almaya yetkili ve sorumludur.
Madde 4- (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Bu Yönetmelik
esaslarına göre yapılacak bütün yapılarda, plan, fen, sağlık
ve çevre şartları ile ilgili diğer kanun, tüzük ve yönetmelik
hükümlerine ve Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenmiş standartlara uyulması zorunludur.
Madde 5- (Değişik: RG-19/8/2008-26972)
2 | 2013
Bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilecek ruhsat işlemlerinde; 27/11//2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik", 8/5/2000 tarihli ve
24043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Binalarda Isı
Yalıtım Yönetmeliği", 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan "Deprem Bölgelerinde Yapılacak
Binalar Hakkında Yönetmelik" ile 14/7/2007 tarihli ve 26582
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik" hükümlerine de uyulur.
Madde 6- (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Belediyeler, İmar
Kanununa ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak
ve Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uymak şartı ile
İmar Kanununun 21 inci maddesinde belirtilen kendi beldelerinin özelliği açısından gerekli gördükleri hususları, belediye meclis kararına bağlayarak bu Yönetmeliğe ilave edebilirler. Bu kararın bir örneği Bakanlığa gönderilir ve mahallinde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Madde 7 - Projeleri, Bayındırlık ve İskân veya Millî Savunma Bakanlıklarınca hazırlanacak ve onaylanacak yapılara ait projelerin Belediyece incelenmesi sırasında, yönetmeliğin Üçüncü Bölümünde belirtilen ölçü ve hükümlere bağlı
kalınması mecburiyeti yoktur.
Ayrıca, umumi binalardan yalnız ayrık nizamda olanları
ile sanayi bölgelerindeki tesisler, bu Yönetmeliğin bina derinlik ve yükseklikleri hakkındaki kayıtlarına ve yönetmelikte bu gibi binalar için yer verilenler dışında kalan iç ölçülere tabi değildir.
2013 | 3
(Ek:RG-2/9/1999-23804) Ancak, özürlülerin yaşamını kolaylaştırmak amacıyla özürlülerle ilgili Türk Standartları
Enstitüsü standartlarına uyulması zorunludur.
(Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bu maddenin tatbikinde belediyece tereddüde düşülmesi halinde Bayındırlık ve İskan
Bakanlığından alınacak görüş doğrultusunda işlem yapılır.
Madde 8- (Değişik: RG-13/7/2000- 24108) Bir yapıda bağımsız bölümlerden herhangi birinde plan ve/veya yönetmelik hükümleri ve ruhsat ve eki projelerdeki aykırılıklar
giderilmedikçe yapının inşasına devam edilemez, iskan
edilen diğer bağımsız bölümlerde tamir, tadil veya ilave
inşaat işlemleri yapılamaz.
Bir parselde birden fazla yapı varsa bu yapılardan herhangi birisinin plan ve/veya ilgili yönetmelik hükümlerine
aykırı olması, bunlara aykırı olmayan diğer yapıların tamir,
tadil veya ilave inşaat işlemlerini durdurmaz.
Madde 9 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Belediyeler; tasarrufu altındaki yol, otopark, park, yaya bölgesi, kaldırım
gibi yerler ile bunlar üzerindeki kamu hizmetlerinin yürütülebilmesi için gerekli büfe, hela, trafo merkezi gibi tesisleri,
ulaşım ve haberleşme noktaları, sinyalizasyon ve aydınlatma elemanları, çöp kutusu, bank, reklam ve bilgilendirme
levha ve panoları gibi kent mobilyaları ile peyzaj elemanlarını Türk Standartları Enstitüsü standartlarına da uymak
koşuluyla yapar veya yaptırır.
Bunların ve her türlü altyapının yapımı ve kullanımı ile
bakım ve onarımı sırasında yaya sirkülasyonunun engellenmemesi, can ve mal güvenliğinin sağlanması zorunludur.
4 | 2013
Madde 10 - Belediye. uygun gördüğü yerlerde yapıların
estetiği ile ilgili kurallar getirmeye yetkilidir.
(Ek:RG-2/9/1999-23804) Ancak bu kurallar özürlülerin
ulaşabilirliğini engelleyemez.
Madde 11 - Bu Yönetmelikte Belediyeye bırakılmış olan
takdir yetkileri ve sorumlulukları Belediye Başkanına aittir.
Madde 12 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Ruhsat süresi
içinde tamamlanması mümkün olamayacağı için beşinci yıl
içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurarak
ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat alma
tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri uygulanır.
İnşasına 2 yıl içinde başlanmayan veya ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir. Bu
yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihinde yürürlükte
bulunan plan ve mevzuat hükümleri uygulanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Tanımlar
Madde 13- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yerleşme alanı
ile ilgili tanımlar:
Yerleşik (meskun) alan: Varsa üst ölçek plan kararlarına
uygun olarak, imar planı ile belirlenmiş ve iskan edilmiş
alandır.
Gelişme (inkişaf) alanı: Varsa üst ölçek plan kararlarına
uygun olarak, imar planında kentin gelişmesine ayrılmış
olan alandır.
2013 | 5
Madde 14 - Kent bölgeleri tanımlan ve alan kullanış şartları:
1. Çalışma alanları:
a) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Merkezi iş alanı: İmar
planlarında yönetim, sosyo-kültürel ve ticari amaçlı yapılar
için ayrılmış bölgedir. Bu bölgede büro, işhanı, gazino, lokanta, çarşı, çok katlı mağaza, banka, otel, sinema, tiyatro
gibi sosyal kültürel tesisler, yönetimle ilgili tesisler, özel
eğitim ve özel sağlık tesisleri ve benzeri yapılar yapılabilir.
b) Sanayi bölgesi: İmar planlarında her türlü sanayi tesisleri için ayrılmış alanlardır. Bu bölge içerisinde amaca göre
hizmet görecek diğer yapı ve tesisler de yapılabilir.
2. Sosyal ve kültürel altyapı alanları:
a) Yeşil alanlar: Toplumun yararlanması için ayrılan oyun
bahçesi, çocuk bahçesi, dinlenme, gezinti, piknik, eğlene ve
kıyı alanları toplamıdır. Metropol ölçekteki fuar, botanik ve
hayvan bahçeleri ile bölgesel parklar bu alanlar kapsamındadır.
aa) Çocuk bahçeleri: 0-5 yaş grubunun ihtiyaçlarını karşılayacak alanlardır. Bitki örtüsü ile çocukların oyun için gerekli araç gereçlerinden büfe, havuz, pergole ve genel heladan başka tesis yapılamaz.
ab) Parklar: Kentte yaşayanların yeşil bitki örtüsü ile dinlenme ihtiyaçlarına cevap veren alanlardır. Îmar planındaki
park alanlarının içerisinde park için gerekli başka tesisler
gösterilmemişse, ancak büfeler, havuzlar, pergoleler, açık
çayhane ve genel heladan başka tesis yapılamaz. Lüzumu
halinde açık spor tesisleri yapılır.
6 | 2013
ac) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Piknik ve eğlence (rekreasyon) alanları: Kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, kent içinde ve çevresinde günü birlik kullanıma
yönelik ve imar planı kararı ile belirlenmiş; eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabileceği lokanta, gazino, kahvehane, çay bahçesi, büfe, otopark gibi kullanımlar
ile, tenis, yüzme, mini golf, otokros gibi her tür sportif faaliyetlerin yer alabileceği alanlardır. Bu alanda yapılacak yapıların emsali (0.05) i, yüksekliği (6.50) m.yi geçemez."
b) Spor ve Oyun alanları: Spor ve oyun ihtiyaçlarını karşılayan alanlardır. Bu alanlarda kent ölçekleri hiyerarşisine
göre gerekli spor ve oyun alanları bulunur. Bunlar futbol,
basketbol, voleybol, tenis, yüzme, atletizm, buz pateni v.b.
gibi spor faaliyetlerini ihtiva eden açık ve kapalı tesis alanlarıdır.
(Ek:RG-2/9/1999-23804) (1) ve (2) numaralı bentlerde belirtilen çalışma, sosyal ve kültürel altyapı alanlarında yapılacak tüm yapı, tesis ve açık alan düzenlemelerinin, özürlülerin de ulaşmasını ve kullanmasını sağlayacak şekilde Türk
Standartları Enstitüsü standartlarına uygun olarak yapılması zorunludur.
Madde 15 - Parsellere ait tanımlar:
1. Parsel cephesi: Parselin üzerinde bulunduğu yoldaki
cephesidir. Köşe başına rastlayan parsellerde geniş yol üzerindeki kenar, parsel cephesidir. Îki yolun genişliklerinin
eşit olması halinde dar kenar, parsel cephesidir.
2. (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Parsel derinliği: Parsel ön
cephe hattına arka cephe hattı köşe noktalarından indirilen
dik hatların uzunluklarının ortalamasıdır.
2013 | 7
Madde 16 - Yapı düzenine ait tanımlar:
1. Taban alanı: Yapının parsele oturacak bölümünün yatay, izdüşümünde kaplayacağı alandır. Bahçede yapılan
eklenti ve müştemilat taban alanı içinde sayılır.
2. Taban alanı kat sayısı: Taban alanının imar parseli alanına oranıdır.
3. (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Yapı İnşaat Alanı: Işıklıklar hariç, bodrum kat, asma kat, çatı arasında yer alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapının inşa edilen tüm katlarının toplam alanıdır.
4. (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Kat Alanı Kat Sayısı
(KAKS) (Emsal): Yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar alanı
bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar
dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonraki alanları toplamıdır. Açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m.yi
aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve
katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için
otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su
deposu ve hidrofor bu alana katılmazlar. Kullanılabilen
katlar deyiminden konut, işyeri, eğlenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren
depo ve benzeri alanlar anlaşılır.
5. (...) (Madde 16 nın 1. fıkrasının (5) numaralı bendi,
2.9.1999 tarih ve 23804 sayılı R.G.'de yayımlanan yönetmeliğin ilgili maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)
8 | 2013
6. Yapı yaklaşma sınırı: Planda ve yönetmelikte belirtilmiş
olan yapının komşu parsellere en fazla yaklaşabileceği sınırdır.
7. Bina derinliği: Binanın ön cephe hattı ile arka cephe hattının en uzak noktası arasındaki en fazla yaklaşabileceği
sınırdır.
8. Tabii zemin: Arazinin hafredilmemiş ve doldurulmamış
halidir.
9. Saçak seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
10. Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafesidir. İmar planı ve yönetmelikte
öngörülen yüksekliktir.
11. Kat yüksekliği: Binanın herhangi bir katının döşeme
üstünden bir üstteki katının döşeme üstüne kadar olan mesafesidir.
12. Bodrum kat: Zemin katın altındaki katlardır.
13. Zemin kat. İmar planı ve yönetmelikte öngörülen kat
adedine göre alttaki kattır.
14. Asma kat: Binaların, iç yüksekliği en az 5.50 m. olan,
zemin katında düzenlenen ve ait olduğu bağımsız bölümü
tamamlayan ve bu bölümden bağlantı sağlayan kattır. Asma
katlar, iç yüksekliği 2.40 m. den az olmamak, yola bakan
cephe veya cephelere 3.00 m. den fazla yaklaşmamak üzere
yapılabilirler.
15. Normal kat: Zemin ve bodrum katların dışında kalan
kat veya katlardır.
16. (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Son kat: Çatı altında bulunan normal katların en üstte olan katıdır.
2013 | 9
17. Ayrık nizam: Hiç bir yanından komşu binalara bitişik
olmayan yapı nizamıdır.
18. Blok nizam: İmar planı veya bu Yönetmelikte cephe
uzunluğu, derinliği. ve yüksekliği belirlenmiş tek yapı kitlesinin bir veya birden fazla parsel üzerine oturduğu bahçeli
yapı nizamıdır.
19. Bitişik nizam: Bir veya birden fazla komşu parsellerdeki binalara bitişik olan yapı nizamıdır.
20. (Değişik: RG 6/8/1997 - 23072) Resmi Bina: Genel,
katma ve özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediye'ye
veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kurumlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile
kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerdir.
21. (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Umumi bina: Kamu hizmeti için kullanılan resmi binalarla ibadet yerleri, özel eğitim, özel sağlık tesisleri, sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar ile gazino,
düğün salonu gibi eğlence yapıları, otel, özel yurt, işhanı,
büro, pasaj, çarşı gibi ticari yapılar, spor tesisleri, genel otopark ve buna benzer umuma ait binalardır.
22. Konut dışı kentsel çalışma alanları: İçerisinde motel ve
lokanta da bulunabilen akaryakıt ve bakım istasyonları,
resmi ve sosyal tesisler, dumansız, kokusuz atık ve artık
bırakmayan ve çevre sağlığı yönünden tehlike yaratmayan
imalathaneler ile patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddeler
içermeyen depoların yapılabileceği alanlardır.
23. Basit tamir ve tadil: Yapılarda derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplama-
10 | 2013
ları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması işlemleridir.
24. (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Esaslı Tadilat: Yapılarda
taşıyıcı unsuru etkileyen ve/veya inşaat alanını ve ruhsat
eki projelerini değiştiren işlemlerdir. Esaslı tadil, ruhsata
tabidir.
25. Yüksek katlı bina: 10 kat veya daha yüksek katlı binadır.
26) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Ortak alanlar: Binaların giriş
holleri, ışıklıklar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri,
açık ve kapalı merdivenler, yangın merdivenleri, asansörler,
kalorifer dairesi, kapıcı dairesi, kömürlük, sığınak ve otopark gibi ortak kullanıma açık alanlardır.
27) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Özürlü: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi
nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup; bağımsız hareket edebilmesi için yapılarda ve açık
alanlarda özel fiziki düzenlemelere gereksinim duyan kişidir.
28) (Ek:RG-2/9/1999-23804) (Değişik:RG-13/7/2000-24108)
Fenni Mesul: Proje müellifleri kendileri olsun veya olmasın,
yapının yürürlükteki kanun, imar planı, ilgili yönetmelik
hükümleri, Türk standartları, bilimsel kurallar, teknik şartnameler, fen, sanat ve sağlık kurallarına ve tüm mevzuat
hükümlerine uygun olarak düzenlenen ruhsat eki projelerine göre gerçekleştirilmesini, aldıkları eğitime göre denetleyen ve ilgili idareler ile üyesi oldukları odalarına karşı sorumlu olan ilgili meslek mensuplarıdır.
2013 | 11
29) (Ek:RG-2/9/1999-23804) (Değişik:RG-13/7/2000-24108)
Fen Adamları: Yapı, elektrik tesisatı, sıhhi tesisat ve ısıtma,
makina, harita kadastro ve benzeri alanlarda mesleki ve
teknik öğrenim veren, en az lise dengi okullardan mezun
olmuş veya lise mezunu olup, bir öğretim yılı süreyle bakanlıkların açmış olduğu kursları başarıyla tamamlamış
olanlar ile 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanununa
göre ustalık belgesine sahip olan elemanlardır.
30) (Ek:RG-3/4/2012-28253) Siyah kot: İmar planında gösterilen yolun doğal zeminini ifade eder.
31) (Ek:RG-3/4/2012-28253) Kırmızı kot: İmar planında
gösterilen yolun gerekli hesaplar yapıldıktan sonra kullanıma hazır halini ifade eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Arsa ve Yapılarla İlgili Hükümler
Parsel büyüklükleri
Madde 17 - İmar planında gösterilen çeşitli bölgelerde
imar planı ile getirilmiş farklı hükümler yoksa, yapılacak
ifrazlarda, elde edilecek yeni parsellerin asgari ölçüleri,
arazi meyilli, yol durumu, mevcut yapılar vb. gibi mevkiin
özellikleri ile bu parsellerde yapılması mümkün olan yapıların ölçüleri ve ihtiyaçları da gözönünde tutularak tesbit
olunur. Şu kadar ki; bu tesbit sırasında aşağıdaki şartlar
ihlâl edilemez.
Parsel genişlikleri:
1. İkamet ve ticaret bölgelerinde:
a) 4 kata kadar (4 kat dahil) inşaata müsait yerlerde:
12 | 2013
aa) Bitişik nizamda: (6.00) m. den,
ab) Blok başlarında: Yan bahçe mesafesi + (6.00) m. den,
ac) Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplamı + (6.00)
m. den, az olamaz.
b) 9 kata kadar (9 kat dahil) inşaata müsait yerlerde:
ba) Bitişik nizamda: (9.00) m. den,
bb) Blok başlarında: Yan bahçe mesafeleri toplamı + (9.00)
m. den az olamaz.
bc) Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplamı + (9.00)
m. den az olamaz.
c) 10 veya daha fazla katlı inşaata müsait yerlerde:
ca) Bitişik nizamda: (12.00) m. den,
cb) Blok başlarında: Yan bahçe mesafesi + (12.00) m. den,
cc) Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplamı + (12.00)
m.den, az olamaz.
2. Yalnız 1 katlı dükkân yapılacak ticaret ve küçük sanayi
bölgelerinde:
a) Bitişik nizamda: (5.00) m. den,
b) Blok başlarında: Yan bahçe mesafesi + (5.00) m. den,
c) Ayrık nizamda: Yan bahçe mesafeleri toplam + (5.00) m.
den, az olamaz.
3. Sanayi bölgelerinde:
30.00 m. den,
az olamaz.
4. Konut dışı kentsel çalışma alanlarında:
40.00 m. den,
az olamaz.
2013 | 13
Bu ölçülerin tesbitinde, köşe başına rastlayan parsellerde
yol tarafındaki yan bahçe yerine, o yol için tayin edilmiş on
bahçe mesafesi alınır.
Parsel derinlikleri:
1. İkamet ve ticaret bölgelerinde:
a) Ön bahçesiz nizamda: (13.00) m. den,
b) Ön bahçeli nizamda: Ön bahçe mesafesi + (13.00) m.
den, az olamaz.
2. Yalnız 1 katlı dükkân yapılacak ticaret ve küçük sanayi
bölgelerinde:
a) Ön bahçesiz nizamda: (5.00) m. den,
b) Ön bahçeli nizamda: Ön bahçe mesafesi + (5.00) m. den,
az olamaz.
3. Sanayi bölgelerinde:
30.00 m.den,
az olamaz.
4. Konut dışı kentsel çalışma alanlarında:
40.00 m. den, az olamaz.
Parsel alanları:
Konut dışı kentsel çalışmaları alanlarında 2000 m2. den az
olamaz.
Bahçe mesafeleri
Madde 18 -1. Ön bahçe mesafeleri: İskan alanlarında yapılacak binaların ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe
mesafeleri en az (5.00) m. dir.
2) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yan bahçe mesafeleri:
Bodrum katlarda iskan edilen katlar da dahil, 4 kata kadar
(4 kat dahil) olan binalarda yan bahçe mesafeleri en az (3.00)
14 | 2013
m.dir. Fazla her kat için yan bahçe mesafeleri (0.50) m. artırılır.
3) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yan bahçe mesafelerinin
hesabında dikkate alınacak kat adedi: Bodrumlarda iskan
edilen katlar da dahil, binada yer alan iskan edilen katların
toplam yüksekliğinin üçe bölünmesi ile bulunacak sayıdır.
(Ek:RG-13/7/2000-24108) (2.50) m.'yi aşan artık değerler 1
kat adedine tekabül eder.
Bina yüksekliği hesabında, arkasında kullanılan hacim
oluşturulmamış istinat duvarların yükseklik hesabına dahil
edilmez.
Parselasyon planı, ifraz-tevhid ve istisnalar
Madde 19-1. Her türlü imar adasında, parselasyon planı
yapılmadan bu adadaki parsellerde ifraz ve tevhid yapılamaz.
2. Çeşitli kamu ve hizmet tesislerinin gerçekleştirilmesi
maksadı ile yapılması gereken kamulaştırmalar yüzünden
bu hizmet ve tesisler için lüzumlu parçalara ayrılmasını
sağlamak üzere yapılacak ifrazlar, bu Yönetmelikteki ifraz
şartlarına tabi değildir.
3. Yapı nizamı inşaat taban alam oram ile belirlenen yerler
ile plan üzerinde ölçüsü belirlenmiş blok nizamında olan
yerlerin dışında, ayrık ve blok nizamına tabi imar parselasyon planı varsa imar parsellerinin tevhidi halinde elde edilecek yeni inşaat taba alanı, parsellerin tevhidi öncesi ayrı
ayrı haklan olan inşaat taban alanlarının toplamını geçemez.
4. (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Ayrık yapı nizamına tabi
olup, imar planı ile farklı yükseklik veya kullanım kararları
getirilmiş imar parselleri tevhid edilemez. Aralarında (3.00)
2013 | 15
m. ve daha fazla kot farkı bulunan imar parselleri tevhid
edilemez.
Madde 20 - İfraz yolu ile cephesi olmayan parsel ihdası,
ancak imara müsait hale getirildiği parsele şuyulandırılarak
yapılır.
Madde 21 - İmar planlarında, iskan hudutları içinde bulunup da, umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlayan arsaların, bu hizmetler için gereken kısmı ayrıldıktan sonra geriye
kalan parçalan imar planı ve bu Yönetmelik esaslarına göre
müsait ise parsellere ayrılabilir. Keza, imar planı ve yönetmelik esaslarına göre müsait olduğu takdirde, bunlar üzerinde yapı izni verilebilir. Tamamı umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlayan veya kalan parçası plan ve yönetmelik
hükümlerine göre yapı yapılması müsait olmayan arsalar,
kamulaştırılıncaya kadar sahipleri tarafından olduğu gibi
kullanılmaya devam olunur.
Bu gibi yerlerden 5 yıllık programa dahil bulunmayanlarında; yükseklikleri tabii zeminden (6.50) m. yi, brüt inşaat
alanı (250) m2. yi geçmemek, mümkün mertebe sökülerek
başka bir yere nakli kabil malzemeden ve buna müsait bir
sistemde inşa edilmek şartı ile ve yine imkân nisbetinde
mevcut ve müstakbel yol güzergâhlarına tesadüf ettirilmemek suretiyle imar planı tatbikatına kadar, sahiplerinin
isteği üzerine Belediye Encümenince muvakkat yapı yapılmasına izin verilir. Bu yapının, imar planına göre bulunduğu bölgenin özellikleri ve Belediye Başkanlığının teklifi de
göz önüne alınarak hangi maksat için yapılıp kullanılabileceği Belediye Encümenince tayin ve tesbit olunur. Mülk
sahibi bu maksadın dışına çıkarmaz.
16 | 2013
Muvakkat ruhsat süresi 10 yıldır. Yapı izni verilmezden
önce belediye encümeni kararının gün ve sayısının 10 yıllık
müddet için muvakkat inşaat olduğunun ve diğer lüzumlu
ölçü ve şartların, tapu kaydına şerh edilmesi gereklidir.
Muvakkatlık süresi tapu kaydına şerh verildiği günden
başlar.
Bir parselde birden fazla muvakkat yapıya izin verilmesi
halinde bu yapıların inşaat alanları toplamı 250 m2. den ve
yükseklikleri 6.50 m. den fazla olamaz.
Plan tatbik olunurken, muvakkat inşaat ve tesisler yıktırılır. 10 yıllık muvakkatlık müddeti dolduktan sonra veya 10
yıl dolmadan yıktırılması veya kamulaştırılması halinde
muvakkat bina ve tesislerin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre takdir edilecek bedeli sahiplerine ödenir.
Kapanan yollar
Madde 22 - İmar planına göre kapanan yollar veya mahreci bulunmasına rağmen yapı adası ortasında kalan parseller ifraz edilemezler. Bu gibi yerler Îmar Kanununun ilgili
hükümleri uygulanamadığı ve yapı yapılmasına müsait bir
durum elde edilemediği takdirde, bu hükümler uygulanıncaya veya kamulaştırılıncaya kadar sahiplerince olduğu gibi
kullanılmaya devam olunur.
Bu gibi arsalardan 5 yıllık programa dahil olmayan ve bu
Yönetmelik hüküm ve ölçülerine göre bina yapılmasına
müsait bulunanlara da yükseklikleri tabii zeminden (6.50)
m. yi ve brüt inşaat alanı 250 m2. yi geçmemek üzere, 21 inci
maddedeki şekil ve esaslar dahilinde muvakkat inşaat izni
verilir.
2013 | 17
Tehlikeli alanlar
Madde 23 - Taşkın, heyelan ve kaya düşmesi gibi afet
alanlarında bulunan sıhhi ve jeolojik mahzurları olan veya
bunlar gibi tehlikeli durumlar arzetmesi yüzünden imar
planlarına veya ilgili idarelerce hazırlanmış veya onaylanmış raporlara göre yapılması yasak edilen alanlar ifraz edilemez. Bu gibi yerlerde arazi takviyesine matuf tesislerden
başka yapı yapılamaz.
İmar planlarında yukarıdaki sebeplerle "Ağaçlandırılacak
alan" olarak gösterilen alanlarda da aynı esaslara uyulur.
Parsellerde yapılanma şartları
Madde 24 - Bir parselin bulunduğu imar adasına ait parselasyon planı yapılıp belediye encümenince kabul edilip
Tapu'ya tescil edilmeden o adadaki herhangi bir parsele
yapı ruhsatı verilemez.
Parselasyon planına göre müstakil yapı yapılmasına müsait tapuya tescilli imar parseli oluşması halinde parselasyon planının tamamının tapuya tescil şartı beklenmez.
Genel olarak parsel büyüklükleri hakkındaki hükümlere
uymayan arsalarda, yeni inşaat veya ilaveler yapılmasına
veya mevcut yapıların esaslı tadillerine izin verilmez. Bu
gibi arsalar, Îmar kanunu hükümlerine göre yapı yapılmasına müsait hale getirilinceye kadar veya bu mümkün olmadığı takdirde kamulaştırılıncaya kadar sahiplerince eskiden
olduğu gibi kullanılmasına devam olunur.
Ancak, iki tarafında imar planı ve mevzuatına aykırı olmamak şartı ile yapılmış bina veya bir tarafında böyle bir
bina ile diğer tarafında plana göre tesbit edilmiş bir yol bulunan arsalardan, plan ve yönetmeliğin diğer şartlarına
18 | 2013
aykırı olmamak kaydı ile, bu Yönetmelikteki parsel büyüklükleri ile ilgili hükümlere uymaksızın yapı yapılmasına izin
verilir.
Bir parselde birden fazla bina yapılması
Madde 25 -Bir parsele, bu Yönetmeliğin 18 inci maddesindeki ölçülere uyulması kaydı ile birden fazla yapı yapılabilir.
Umumi binalar için Belediye Encümenince kabul edilecek
fonksiyon şeması ve prensip kararlarına göre proje tanzim
edilir.
Maliklerin talebi halinde, tapu idareleri imar parsellerini
imar adası içinde tevhid ederek yeni elde edilen imar parselleri üzerinde yatay kat mülkiyeti veya kat irtifakı tesis ederler.
Taban alanı kat sayısı
Madde 26 - Blok veya ayrık yapı nizamına tabi olan ve
imar planı ile ölçü ve emsal verilmemiş yerlerde taban alanı
kat sayısı % 40'ı hiç bir şekilde geçemez.
Bina cepheleri
Madde 27 - Ayrık yapı nizamına tabi olan yerlerde yapılacak yapıların Max. bina cephesi (30.00) m. dir. İkili veya üçlü
blok yapılması gereken yerlerde, daha uygun çözüm yollan
bulmak maksadı ile bir kaç dar parseli birlikte mütalâa ederek o yer için tesbit edilen yapı karakterine uyacak bir tertipten uzaklaşmamak üzere bina cepheleri toplamı (30.00) m.
olan ikili veya üçlü bloklar teşkil etmeye belediye yetkilidir.
Blok yapı nizamına tabi olan yerlerde ise azami blok boyu
(50.00) m. dir.
2013 | 19
Bina derinlikleri
Madde 28 - Bina derinlikleri azami (40.00) m.'yi geçmemek ve hiç bir yerde arka bahçe sınırına (3.00/) m. den fazla
yaklaşmamak şartı ile;
I = L -(K + H/2 ) formülü ile hesaplanır.
Burada;
I = Bina derinliği
L = Parsel derinliği
K = Ön bahçe mesafesi
H = Bina yüksekliğini gösterir.
Ancak;
1. Formülün kullanılması sonucunda (10.00) m. den az çıkan bina derinlikleri, arka bahçe mesafesi (2.00) m. den az
olmamak üzere (10.00) m. ye çıkartılabilir.
2. Köşe başına rastlayan parsellerde yapı derinliği parselin
yüz aldığı yollar üzerindeki komşu parsellere verilecek
derinliklere göre belirlenir.
3. İmar planlarında ticaret bölgesi, olarak gösterilen blok
ve bitişik nizam yapı adalarında yapılacak binaların gece ve
gündüz ikamete ayrılmayan, sadece işyeri olarak kullanılan
zemin katlan, bodrumları ile birlikte ön ve yan bahçe mesafelerine tecavüz etmemek kaydı ile, arsa derinliğince yapılabilir. Şu kadar ki, meyilli arsalarda bu yüksekliğin, arka
komşu sınırında tabii zeminden itibaren (6.50) m. yi geçmesi
halinde, bu miktarı aşan kısmı arka komşu sınırından en az
(3.00) m. geriden başlatılır.
4. H/2 arka bahçe mesafesini temin etmek şartı ile bina
derinliğini (40.00) m. ye çıkarmaya Belediye yetkilidir 5.
20 | 2013
Ayrık yapı nizamında, köşe başından başka iki yola cephesi
bulunan parsellerde taban alam kat sayısı % 40 dahilinde
kalmak kaydı ile bina derinliği için azami (40.00) m. şartı
aranmaz.
Bina yükseklikleri
Madde 29 - (Değişik: RG-12/8/1987-19542) 1) İmar planlarında kat adetleri veya bina yükseklikleri belirtilmemiş yerlerde bina yükseklikleri ve bunlara tekabül eden kat adetleri
aşağıda gösterilen miktarları aşmamak üzere tesbit olunur.
İmar planına göre genişliği:
(7.00) m.'ye kadar olan yollarda: Bina yüksekliği (6.50)
m.'den, kat adedi bodrum hariç 2'den fazla,
(7.00) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (9.50)
(9.50) m. ve daha geniş yollarda: Bina yüksekliği (12.50
m.'den kat adedi bodrum hariç 5'den fazla,
m.'den, kat adedi bodrum hariç 6'dan fazla,
m. den, kat adedi bodrum hariç 7'den fazla,
olamaz.
(İmar planlarında gösterilen bina yükseldiklerinin veya
kat adetlerinin birbirlerine tahvillerinde veya neye tekabül
2013 | 21
ettiklerinin tesbitinde de bu esaslar gözönünde bulundurulur.)
2) İmar planına göre iskan hudutları dışında kalan veya
iskan hudutları içinde bulunup da yapı yapılması men edilen veya başka maksada tahsis olunan yerlerde bu madde
uygulanmaz.
3) Yeni yapılacak binalarda: Tayin edilmiş ise imar planlarındaki şartlara, aksi halde bu Yönetmelikte gösterilen yüksekliğe veya kat adedine uyulması mecburidir.
Ancak, temel ve statik hesaplan ile bahçe mesafeleri, merdiven, ışıklık v.s. gibi kat adedi veya bina yüksekliği ile ilgili
elemanları, plan ve yönetmelikte gösterilen azami yüksekliğe göre hesaplamak lüzumu halinde asansör yeri bırakılmak
veya proje mesuliyeti ile fiilen yapılacak bölümün fenni
mesuliyet hizmetleri bu esaslara göre aranmak şartı ile daha
az katlı inşaat yapılabilir.
Belediyece uygun görülen hallerde 3 veya daha az katlı
bina yapılması gereken yerlerde inşa olunacak noksan katlı
binalarda ise bu şartlar aranmayabilir.
4) Bu maddenin uygulanmasında, yollardaki arazi genişleme ve daralmalarda, ön bahçe, yeşil alan, refüj, meydan,
otopark, demiryolu, su kanalı gibi unsurlar yol genişliğine
dahil edilmez.
5) Bu Yönetmelikte gösterilen yükseklikler, herhangi bir
abideyi veya muhafazası gereken tarihi ve mimari bir eserin
görünüşünü bozması halinde Belediyece lüzumu kadar
azaltılabilir.
22 | 2013
6) (...) (Madde 29 un (6) numaralı fıkrası, 2.9.1999 tarih ve
23804 sayılı R.G.'de yayımlanan yönetmeliğin ilgili maddesi
hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)
Binalara kot verilmesi
Madde 30 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Binalara kot verilmesinde aşağıdaki esaslara uyulur:
1) Yoldan kotlandırma
Genel olarak binaların cephe aldığı yolun tretuvar seviyesinden (bordür taşı üst seviyesinden) kot verilir.
Tretuvar seviyesi, yol seviyesinin (0.18) m. üstü olarak kabul edilir.
Henüz oluşmamış yollarda kot talebi halinde bordür üst
seviyesi, Belediye tarafından hazırlanan projesine göre en
geç 20 gün içinde belirlenir.
Binalara kot verilirken parselin kot aldığı yol cephesinin
orta noktası hizasındaki en yüksek tretuvar seviyesi röper
kabul edilir.
Parselin kot aldığı yol cephesinin köşe kotları arasında
(3.50) m. veya daha fazla kot farkı bulunması halinde, binanın oturacağı alan kademelendirilmek ve her kademenin
orta noktasına rastlayan bordür taşı üst seviyesi (+-0.00)
kabul edilmek suretiyle kot belirlenir. Ancak her kademenin
kendi hizasındaki en düşük bordür kotundan itibaren yüksekliği en çok (1.75) m. olmak zorundadır.
Kademeli kotlandırmada her kademe, cephe boyunca
(6.00) m.den aşağı olamaz. Son kademenin (6.00) m.den az
olması durumunda bir önceki kademe seviyesine uyulur.
Ayrıca her kademedeki bina bölümü kendi (+-0.00) kotuna
göre, imar planı ile belirlenen saçak seviyesini geçemez.
2013 | 23
Tabii zemin kotu yol kotu altında olan parsellerde, binalara verilecek azami kot parselin cephe aldığı yol hizasındaki
en yüksek tretuvar seviyesidir.
2) Tabii zeminden kotlandırma
Arazinin meyilli olması durumunda, parselin tabii zemini
yoldan yüksek ve ön bahçe mesafesi (10.00) m. veya daha
fazla veya parselin tabii zemini yoldan aşağıda ve ön bahçe
mesafesi (15.00) m. veya daha fazla ise tabii zeminden kot
verilir.
Yola göre yüksek olan parsellerde, tabi zemin kotu, o parseller için bordür seviyesinden verilecek kotu (3.00) m.den
fazla geçemez.
Bir yola cepheli veya birden fazla yola cepheli olup, üzerinde birden fazla yapı yapılması mümkün olan parsellerde
kot, her binanın köşe kotlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Ancak, yola nazaran (3.00) m. yüksek olan
parsellerde, tabii zemin kotu ilgili belediyenin imar birimince yapı adasının tamamının bu madde hükümleri çerçevesinde etüdü ve bunun belediye encümenince kabulü ile
yapılır.
3) Köşe başı parsellerde kotlandırma
Köşe başı parsellerde kot, yolların farklı genişlikte olduğu
durumda geniş yoldan ve parsel orta noktası hizasındaki
bordür taşı üst seviyesinden verilir.
Yolların aynı genişlikte olduğu, yollar arasındaki kot farkının en çok (1.50) m. olduğu durumlarda yolların kesiştiği
tretuvar üst seviyesinden kot verilir.
Aynı genişlikte yolların kesişmesi sonucu meydana gelen
ve yollar arasında (1.50) m.den fazla kot farkı bulunan, imar
24 | 2013
planında ön cephesi işaretlenmeyen köşe başı parsellerde
kot, yollar üzerindeki kat nizami, bitişik parsellerin kot durumu, parsel cepheleri uzunlukları ile yapı yoğunluğu dikkate alınarak belediyesince belirlenen parsel ön cephesinin
orta noktası hizasındaki bordür taşı üst seviyesinden verilir.
Röper noktası ve parselin yol cephesine rastlayan köşe
kotları arasında (3.50) m. veya daha fazla kot farkı olması
durumunda (1) numaralı bent hükümleri doğrultusunda
kademe yapılır.
4) Köşe başından başka iki yola cephesi olan parsellere,
cephe aldığı yoldan bu maddenin yukarıdaki bentlerine
uygun olarak kot verilir.
5) İkili veya üçlü blok teşkil eden binaların her birisine
yukarıdaki bentlere göre ayrı ayrı kot verilir.
Bir parselde birden fazla yapı yapıldığında her yapı için
ayrı olarak yukarıdaki bentlere uygun kot verilir.
Tabii zeminden kotlandırma, ancak ilgili belediyenin imar
birimince, yapı adasının tamamının etüdü ve bunun ilgili
belediye encümenince kabulü ile uygulanır.
Zemin kat taban kotu, tabii zemin, tesviye kotu ve giriş
Madde 31 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bu maddede geçen terimler aşağıda tanımlanmıştır:
Zemin kat taban kotu: Zemin kat taban seviyeleri binaların kot aldığı cephesinde (+- 0.00) kotunun altına düşemez
ve (+1.00) kotunun üzerine çıkamaz. Ancak her koşulda
azami bina yüksekliği aşılamaz.
Tabii zemin: Arsanın hafredilmemiş ve/veya doldurulmamış durumudur. Tabi zeminde, ilgili idarece yol kotu
tutanağı düzenlenmeden, hiçbir şekilde kazı veya dolgu
2013 | 25
yapılamaz. Aksi takdirde İmar Kanununun 40 ve 42 nci
maddeleri uyarınca işlem yapılır.
Tesviye: Bu Yönetmelikte belirtilen esaslara göre kazı veya
dolgu yapılmak suretiyle arsanın kazandığı son zemin durumudur.
1) Tesviye işlemlerinde aşağıdaki şartlara uyulur.
a- Ön Bahçelerin Tesviyesi
Yoldan kot alan parsellerde; %15 den daha az eğimli bir
yola cephesi bulunan parsellerin yol cephesinde, parsel
sınırı ile bina cephesi arasında kalan kısımlar komşu parsel
sınırına kadar yol eğimine göre kaldırım seviyesinde tesviye
edilir.
%15'den fazla eğimli, merdivenli veya kademeli bir yola
cephesi bulunan parsellerde, parsel sınırı ile bina cephesi
arasında kalan kısım, yaya kaldırımı ile uyumlu olmak ve
kademeler arasında en çok (0.15) m. kot farkı olmak üzere
tesviye edilir.
Bina yol cephe hatları ile yollar arasında kalan bahçeler
yola doğru en fazla %2 meyil verilerek tesviye edilir.
b- Arka Bahçelerin Tesviyesi
Tabii zemini (+-0.00) kotunun üstündeki arka bahçe zemininin bu kota kadar kazılması esastır. Ancak, kayalık zeminlerde veya parsel arka sınırındaki ortalama tabii zeminin
(+2.00) kotundan yukarıda olması halinde, gerekli önlemler
alınarak bina arka cephesinden itibaren (3.00) m.'lik şeridin
tesviyesi ile yetinilir.
Parsel arka köşe ve bina arka köşelerinden en az birine
isabet eden tabii zemin (+-0.00) kotunun altında ise arka
bahçede en düşük kota kadar kazı yapılabilir. Ayrıca, arka
26 | 2013
bahçelerde (2.00) m.'den fazla olmamak ve (+-0.00) kotunu
geçmemek koşuluyla dolgu yapılabilir.
c- Yan Bahçelerin Tesviyesi
(+-0.00) kotunu aşan yan bahçelerde, zeminin bu kota kadar kazılması esastır. (+-0.00) kotunun altındaki yan bahçelerin arka bahçe tesviye kotunun altına inilmemek suretiyle
kazılması esastır. Tabii zemini arka bahçe tesviye kotunun
da altında kalan yan bahçeler arka bahçe tesviye kotuna
kadar doldurulur. Arka bahçe tesviye kotu seviyesinde
tesviye edilerek bina ön bahçe hizası ile kot farkı oluşan
parsellerde ön bahçe ile bağlantıyı sağlayan merdiven ve
rampa yapılması zorunludur.
Köşe başı parsellerin ön bahçeleri, bina cephe hattı boyunca, komşu parsel sınırına kadar yaya kaldırımı eğimince
tesviye edilir.
d- Arka ve yan bahçeler parselin en düşük köşe kotunu
aşmamak üzere tesviye edilir. Bu gibi hallerde, projesine
uygun olarak istinat duvarı da dahil gerekli tüm önlemler
alınır.
2) Bina girişlerinde aşağıdaki şartlara uyulur.
Yol cephelerinden giriş alan binalarda, girişin hizasındaki
bordür taşı üst seviyesinin altında giriş yapılamaz. Bina giriş
kapıları ve giriş holü genişlikleri (1.50) m.den az olamaz.
Yola bakmayan cephelerden, köprü veya giriş şeridi aksı
hizasındaki bordür seviyesinden en fazla (1.50) m. inilmek
veya çıkılmak suretiyle giriş yapılabilir.
Tabii zeminden kotlandırılan parseller yukarıdaki şartlara
tabi değildir. Giriş tabii zemine uyumlu olarak düzenlenecek merdiven ve rampalarla sağlanır.
2013 | 27
Binalara girişi sağlayan köprü ve giriş şeridi ile tretuvar
ve bina girişi arasında kot farkı olduğu durumlarda ve binalara girişin merdivenlerle sağlanmasının zorunlu olduğu
hallerde, merdivenlerin yanısıra, özürlülerin de kullanımının sağlanması amacıyla, standardına uygun rampa yapılması zorunludur.
Ayrıca, döşeme kaplamalarında kaymayı önleyen, tekerlekli sandalye ve koltuk değneği hareketlerini güçleştirmeyen standardına uygun malzeme kullanılması zorunludur.
Madde 32 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Konutlarda toprağa dayalı ve iskan edilebilen bodrum katlarda zorunlu
piyeslerden olan oturma odası ve bir yatak odasının pencere
açılmak suretiyle, doğal aydınlatma ve havalandırmasının
sağlandığı dış duvarları, en fazla (0.50) m. gömülebilir.
Ancak, ticari alanlarda yapılan binaların ticari amaçla kullanılan bodrum katlarında bu şart aranmaz. Bu tür binalarda
suni havalandırmanın sağlanması ile özürlülerin dolaşımına
olanak sağlayan rampa, yürüyen bant ve bunlar gibi önlemler alınır.
Konut alanında kalmakla birlikte, belediyece uygun görülen yol güzergahlarında, halkın günlük ihtiyaçlarını karşılamaya dönük olarak zemin katta ticaret yapılabilir. Bu
kullanımların bodrum katlarında içten bağlantılı piyesleri
olabilir. Bu piyeslerin ayrı girişleri olamaz, binanın ortak
alanları ve müştemilatlarıyla irtibatlandırılamaz.
Toprağa dayalı tüm bodrum katlarda, dış etkilere karşı ısı
ve su yalıtımı yapılması zorunludur.
Arazi eğiminden faydalanmak amacı ile veya mimari nedenlerle, binalar blokunun, bir binanın veya bağımsız bir
28 | 2013
dairenin; belirlenen bina yüksekliğini aşmamak, belirli piyesler için tespit olunan asgari kat yüksekliklerine veya bu
Yönetmeliğin diğer hükümlerine aykırı olmamak şartı ile,
çeşitli katlarda ve/veya farklı taban ve/veya tavan seviyelerinde düzenlenmesi mümkündür. Ayrıca, yukarıdaki hükümlere uygun olmak kaydı ile, zemin katların binanın kot
aldığı yol cephesi üzerinde bulunmayan piyesleri ile yol
cephesinde yer alan piyeslerinin yol cephesinde kalmayan
ve piyes derinliğinin yarısını aşmayan bir kısım alanları,
zemin kat kotundan farklı kotta düzenlenebilir.
Bazı yapılarda aranan şartlar
Madde 33 - Kat adedi ve yükseklikler:
Kerpiç binalarda: 1 bodrum ve 1 normal kat, yani (3.50) m.
yi aşamaz.
Hımış ahşap, yarım kâgir binalarda: 1 bodrum ve 2 normal kat, yani (6.50) m. yi aşamaz.
2. Ahşap ve yarım ahşap binalar bitişik olarak yapılamazlar.
Hımış ve yarım kâgir binaların komşu hudutlarında zeminden itibaren çatının her yerinden (0.50) m. yüksekliğe
kadar ve en az 1 tuğla kalınlığında yangın duvarı yapılması
şartı ile bitişik olarak inşa edilmeleri mümkündür.
3. Umumi binalar çelik, betonarme, kâgir veya benzeri
olabilir. Ancak, mimari karakteri veya kullanma şart ve
şekilleri itibari ile özellik arzeden yapılar bu hükme tabi
değildir.
4. Her türlü binaların temel ve bodrum kat duvarları kâgir
olacaktır.
2013 | 29
5. Parsel içinde istinat duvarı yapılması gereken hallerde,
Belediyenin ilgili biriminden istinat duvarı için ruhsat alınması mecburidir. Bu tür parsellerde yapılacak binalara istinat duvarı tamamlanmadan önce hiç bir şekilde kullanma
izni verilmez.
Saçaklar
Madde 34 - Biralara saçak yapılıp yapılmayacağı ve yapılacak saçakların (1.20) m. yi geçmemek üzere genişliği Belediyece tayin olunur.
Çatılar ve dış görünüm
Madde 35 - (Değişik: R/G 12/8/1987 - 19542) Çatıların, civarındaki cadde ve sokakların karakterine göre yapılacak
binanın durum ve ihtiyacına uygun olması şarttır. Çatı meyilleri kullanılacak çatı malzemesi ile yörenin özelliği ve
iklim şartlan dikkate alınarak belediyenin tasvibi ile tayin
edilir.
Çatı aralarına bağımsız bölüm yapılmaz. Bu kısımlarda
ancak su deposu, asansör kulesi ve son kattaki bağımsız
bölümlerle irtibatlı piyesler yapılabilir. Ancak, üst kat tavan
döşemesi ile çatı örtüsü arasında kalan bu hacimler, ilave
kat döşemeleri yapılmak suretiyle bölünemezler. Özelliği
olan binalarda, alınacak Bakanlık görüşü doğrultusunda
işlem yapılır.
Merdiven evi ve ışıklıklar, çatı gabarisini (0.50) m. aşabilir.
Teras çatılarda yapılacak en çok (0.90) m. yüksekliğinde
kâgir korkuluk, bina yüksekliğine dahil değildir. Duman ve
hava bacaları ile son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı
piyeslerin aydınlatılması amacıyla yapılacak pencereler
hariç olmak üzere çatı örtüsü üstünde hiçbir çıkma ve çıkıntı
30 | 2013
yapılamaz. Ancak, Türk Standardı 863 şartlarının gerektirdiği hallerde asansör kulelerinin çatı örtüsünü aşmasına izin
verilir.
Tescilli yapılar, anıtlar ve kamu yararlı yapılar ile dini yapıların çatı örtüleri ve bunların yapılacak ya da tamir ve
tadil edilecek çatı örtüleri bu kayıtlara tabi değildir.
Belediyeler mahallin ve çevrenin özelliklerine göre yapılar
arasında uyum sağlamak, güzel bir görünüm elde etmek
amacı ile dış cephe boya ve kaplamaları ile çatının malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Evvelce yapılmış olan
yapılar için de bu yetki kullanılır.
Çıkmalar
Madde 36 - (Değişik: RG 4/12/1987 - 19654) Binalarda taban alanı dışında kendi bahçe hudutları dışına taşmamak
şartı ile binanın her cephesinde açık ve kapalı çıkma yapılabilir. Ancak:
A - Kapalı Çıkmalar;
1) Plan ve yönetmelikte verilen yan ve arka bahçe mesafeleri içine taşamaz. Ancak arak bahçelerde çıkmalı olarak
oluşmuş binaların bulunduğu yapı adalarında yapılacak
yeni binalarda kapalı çıkmalar en çok 1.50 m. olmak ve parselin arka hududuna 3.00 m.'den fazla yaklaşmamak kaydıyla yapılabilir.
2) 5 metreye kadar olan ön bahçelerde parselin yol sınırına
( 3.50) m.'den fazla yaklaşamaz. 5 metreden fazla olan ön
bahçelerde bu mesafe civarındaki mimari ve yapılaşma
durumuna göre Belediyece tayin edilir. Ancak her halükarda parselin yol sınırına ( 3.50) m.'den fazla yaklaşamaz.
2013 | 31
3) Bina tabanı zeminde çekme mesafeleri içine çekilerek 1.
ve 2. fıkralardaki mesafelere tecavüz etmemek şartı ile istenilen ölçülerde yapılabilir.
4) Cephe uzunluğunca yapılabilir.
B - Açık Çıkmalar;
1) Parsel sınırlarına (2.00) m.'den fazla yaklaşamamak
kaydı ile arka ve yan bahçe mesafelerine (1.00) m. taşabilir.
2) Ön bahçelerde parselin yol sınırına ( 3.50) m.'den fazla
yaklaşamaz.
3) Bitişik nizamda bitişik olduğu komşu sınırına (2.00)
m.'den fazla yaklaşamaz.
Açık ve kapalı çıkmaların tabii zeminden çıkma altına kadar en yakın şakûli mesafesi en az (2.40) m. olacaktır.
Zemin katta kendi parsel hududu dışına taşmayan, hangi
katta yapılırsa yapılsın (0.20) m.'yi geçmeyen motif çıkmalar
yapılabilir. Bahçe içinde yapılacak üstü açık teras ve zemin
kat giriş merdivenleri ile bina cephesinden itibaren genişliği
(2.50) m.'yi geçmemek, tretuar dışına taşmamak ve en alçak
noktası tretuar kotundan en az (2.50) m. yükseklikte yapılacak giriş saçaklan çıkma değildir.
Işıklıklar
Madde 37 - Her müstakil ev veya dairede, en az 1 oturma
odası ile yatak odalarının doğrudan doğruya hariçten ışık ve
hava almaları gereklidir. Bu şekilde ışık ve hava almalarına
lüzum olmayan diğer odalarla mutfakların ışıklıktan, yıkanma yeri ve helaların ışıklık veya hava bacasından faydalanmaları da mümkündür.
32 | 2013
(Değişik 2. fıkra - R.G.: 2.2.1999 - 23804) Işıklıklar 1 ve 2
katlı binalarda dar kenarı (1.00) m.den ve alanı (3.00) m2
den;
3 ila 9 katlı binalarda dar kenarı (1.50) m.den ve alanı
(4.50) m2
10 ve daha fazla katlı binalarda dar kenarı (2.00) m.den ve
alanı (9.00) m2 den,
az olamaz.
Otel, pansiyon, işhanı ve benzeri binalarda odalar gereğince ışıklığa açılabilir.
(Değişik:RG-2/9/1999-23804) Her türlü binada hava bacalarının asgari ölçüsü 0.60x0.60 m2 dir.
Hava bacası gerektiren her piyeste ayrı hava bacası yapılır.
Hava bacalarını şönt baca tipi düzenlemek mümkün değildir.
Asgari ölçüde 1 ışıklık veya hava bacasından her katta en
çok 4 piyes faydalanabilir. Bu piyeslerden adetlerinin artması halinde, 4 den fazla her piyes için ışıklık veya hava bacası
ölçüsü aynı nisbette arttırılır.
Ancak, yukarıda belirtilen şekilde ışık ve hava alması gerekmeyen veya lüzumlu ışık ve havayı yönetmelikte tarif
edilen şekilde esas alması mümkün olan piyeslerden, herhangi bir ışıklık veya hava bacasına pencere açılması, bu
ışıklık veya hava bacası ölçülerinin arttırılmasını gerektirmez.
Her binanın lüzumlu ışıklık veya hava bacası, kendi parseli üzerinde bulunacaktır. Komşu bina ve parselin ışıklık
2013 | 33
veya hava bacasından faydalanmak suretiyle, bu elemanlarının yapılmasına ve ölçülerinin azaltılmasına izin verilmez.
Işıklık ve hava bacaları, bunlara ihtiyacı olan kattan itibaren başlatılabilir. Binaların bitişik olması gereken komşu
tarafından yapılacak ışıklıklarda kirişler gerekirse devam
ettirilebilir.
Ancak bu kısımların duvar ile kapatılma mecburiyeti yoktur. Binaların bitişik olması gereken komşu tarafından boydan boya ışıklık yapılması halinde, civarın inşaat nizamına
aykırı bir görünüm meydana getirmemek üzere, sokak cephesinde bina yüksekliğince kapatılması mecburidir.
Konutlarda bulunması gereken piyesler ve koridorlar
Madde 38- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Her müstakil konutta en az;
1 oturma odası,
1 yatak odası veya nişi,
1 mutfak veya yemek pişirme yeri,
1 banyo veya yıkanma yeri,
1 hela, bulunur.
3 veya daha az odalı konutlarda yıkanma yeri ile hela aynı
yerde düzenlenebilir.
Hol ve koridor genişlikleri (1.10) m.den az olamaz.
Yukarıda belirtilen bu piyesler ile koridor ölçüleri özürlülerin de kullanımını sağlayacak standartlara uygun olmalıdır.
İç Yükseklikler
Madde 39 - (Değişik: RG-12/8/1987-19542) Genel olarak
iskân edilen katların, taban döşeme kaplaması üzerinden
34 | 2013
tavan sıvası altına kadar olan önyüz içyüksekliği (2.40) m.
den az olamaz.
Yıkanma yeri, banyo, duş, lavabo yeri, hela, kiler, ofis,
antre, koridor, yatak holü, merdiven altı, her türlü iç ve dış
geçitler ve iskân edilmeyen bodrum katları ile müştemilât
binalarından bu yükseklik (2.20) m. den aşağı düşmemek
üzere indirilebilinir. .
Garaj, kalorifer dairesi, odunluk, kömürlük, vb. gibi özellik arzeden yerlerin yükseklikleri bu kayıtlara tabi olmayıp,
hizmetin gerektirdiği şekilde tesbit ve tayin olunur.
(Değişik:RG-2/9/1999-23804) Eğitim, sağlık, sanayi yapıları ile sinema, tiyatro ve konferans salonları, katlı otoparklar
ve spor salonları gibi özellik arzeden yapılarda iç yükseklikler, teknolojik ve mimari gereklere göre belirlenir.
Pencereler
Madde 40- (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Pencere boşluklarının belirlenmesinde, 8/5/2000 tarihli ve 24043 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan "Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği" hükümlerine ve Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uyulması zorunludur.
Kapılar
Madde 41 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bütün yapılarda;
Kapı yükseklikleri: (2.10) m.den,
Kapı genişlikleri: Bina giriş kapılarında ve yangın merdivenlerine açılan kapılarda (1.50) m.den, kapıların çift kanatlı
olması halinde bir kanat (1.00) m.den,
Daire giriş kapılarında (1.00) m.den, diğer mahallerin kapılarında (0.90) m.den az olamaz.
2013 | 35
Döner kapılar, belirtilen ölçülerde yapılacak normal kapıların yanında ilave olarak bulunabilir.
Kapılarda eşik yapılamaz. Eşik yapılması zorunlu hallerde
özürlülerin hareketini, yangın çıkışlarını ve benzeri eylemleri engellemeyecek önlemler alınır.
Madde 42 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bitişik ve blok
nizama tabi binalarda komşu parsel sınırı üzerindeki bitişik
duvarlarda pencere ve kapı açılamaz.
Merdivenler
Madde 43 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Merdiven kolu
ve sahanlık genişlikleri ile merdiven basamaklarının ölçüleri
ve bunların yapımında uyulacak kurallar aşağıda belirlenmiştir.
a) Merdiven kolu ve sahanlıklar:
Ortak merdiven ve sahanlık genişlikleri konut yapılarında
(1.20) m.den, diğer yapılarda (1.50) m.den az olamaz. Çatıya
ve bodrum katlarına ulaşan ortak merdivenler ile servis
merdivenlerinde de bu ölçülere uyulur. Bu merdivenler
ahşap olamaz.
Merdiven evlerinin bina cephesinden, çatıdan veya ışıklıktan doğrudan ışık alması ve merdivenlerin çatıya ve bodrumlara ulaştırılması zorunludur.
Merdiven basamakları ve sahanlık ölçülerine dair Türk
Standartları Enstitüsü standartlarının yukarıdaki ölçü ve
miktarlardan küçük olması halinde bu madde hükümleri
geçerlidir.
Merdivenlerin her iki tarafında da özürlülerle ilgili Türk
Standartları Enstitüsü standartlarına uygun korkuluk ve
küpeşte yapılması, ayrıca sahanlık ve merdiven döşemele36 | 2013
rinde ve kaplamalarında da standartlara uyulması zorunludur.
b) Merdiven basamaklarının ölçüleri:
Asansörü olmayan binalarda basamak yüksekliği (0.16)
m.den, asansörlü binalarda (0.18) m.den fazla olamaz.
Basamak genişliği 2a+b= 60 ila 64 formülüne göre hesaplanır. Formüldeki a= yükseklik, b= genişlik'tir.
Ancak bu genişlik (0.28) m.den az olamaz.
Balansmanlı merdivenlerde basamak genişliği en dar kenarda (0.15) m., basamak ortasında (0.28) m.den az olamaz.
Binalarda son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı çatı
arası piyeslerine çıkan merdivenlerde yukarıdaki şartlar
aranmaz.
Evvelce yürürlükte olan mevzuata uygun olarak yapılmış
yapılara bu Yönetmelik hükümlerine göre kat ilavesi halinde mevcut merdiven ölçüleri ilave katlar için de aynen uygulanabilir.
Madde 44 – (Başlığı ile birlikte mülga:RG-19/8/200826972)
Madde 45 - (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Zemin kotundan itibaren kat adedi 4'den fazla olan yapılar ile bodrumda
iskan edilen katlarla birlikte 5 ve daha fazla katlı yapılarda
bodrumdan başlayan ve giriş dahil tüm katlara hizmet veren asansör yapılması zorunludur. Yapı sahibince istenirse
daha az katlı yapılarda da asansör yapılır.
Asansör kabininin dar kenarı (1.20) m. ve alanı (1.80) m2
den, kapı genişliği ise (0.90) m.den az olamaz. Asansör önü
sahanlık genişliği, asansör kapısı sürgülü ise en az (1.20) m.,
asansör kapısı dışa açılan kapı ise en az (1.50) m. olmalıdır.
2013 | 37
Türk Standartları Enstitüsü standartlarının yukarıdaki ölçü ve miktarlardan küçük olması halinde bu madde hükümleri geçerlidir.
(Değişik:RG-13/7/2000-24108) Kullanılabilir katlar alanı
800 m2'den ve kat adedi 1'den fazla olan umumi binalarda
en az bir adet asansör yapılması zorunludur. Ayrıca, kat
alanı 800 m2'den ve kat adedi 3'den fazla olan umumi binalarla yüksek katlı binalarda yukarıdaki esaslara uygun ve en
az 2 adet olmak üzere binanın tipi, kullanım yoğunluğu ve
ihtiyaçlarına göre belirlenecek sayıda asansör yapılması
zorunludur. Bu asansörlerden en az bir tanesinin herhangi
bir tehlike anında, arıza veya elektriklerin kesilmesi halinde
zemin kata ulaşıp kapılarını açacak, yangına dayanıklı malzemeden yapılmış, şaft içinde, duman sızdırmaz nitelikte,
kesintisiz bir güç kaynağından beslenecek şekilde tesis
edilmesi gerekmektedir.
Binalarda usulüne göre asansör yapılmış olması, bu Yönetmelikte belirtilen şekil ve ölçülerde merdiven yapılması
şartını kaldırmaz.
Asansörün yapılması ve işletilmesi ile ilgili hususlarda
yukarıdaki hükümler de dikkate alınarak, 20/12/1995 tarihli ve 22499 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Asansör
Yönetmeliği" ve Türk Standartları Enstitüsü standartları
hükümlerine uyulur.
Korkuluklar
Madde 46 - Her türlü binada:
Balkon ve teras etrafında, 5'den fazla basamağı bulunan
açık merdivenlerde kotu (0.90) m.'den az olan pencere boşluklarında, döşeme kotundan itibaren en az (0.90) m. yük38 | 2013
sekliğe kadar, fenni icaplara uygun olarak korkuluk yapılması mecburidir.
Bacalar
Madde 47 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Binalarda baca
yapma koşulları aşağıda belirtilmiştir.
a) Kaloriferli binaların konut olarak kullanılan bağımsız
bölümlerinin oturma ve yatma hacimlerinin en az birinde ve
sıcak su tesisatı bulunmayan banyo ve mutfaklarında, sobalı
binalarda ise hela ve koridor hariç tüm piyeslerde duman
bacası yapılması zorunludur.
Kaloriferli umumi binaların her katında en az (1) adet
duman bacası yapılması gereklidir.
Konut olarak kullanılan sobalı binaların ticari kullanışlı
bağımsız bölümlerinde birer adet duman bacası yapılması
zorunludur.
Bacaların Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun olarak yapılması zorunludur.
Şönt baca yapılamaz.
b) Şofben, kombi cihazı ve bu gibi ısıtma araçları hayati
tehlike arz edecek şekilde yerleştirilemez ve havalandırmadan uzak olan piyeslerle, banyo ve helalarda yer alamaz.
c) Sınırları ilgili idare tarafından belirlenecek doğalgaz
uygulama bölgeleri içinde inşa edilecek, iskan edilebilir
bodrum katlar dahil 5 katlı binaların mutfaklarında, doğalgazla çalışan her cihaz için bir müstakil baca yapılacaktır.
Mutfak kokularını atmak için 2 ayrı şönt baca yapılması
zorunludur. 10 katın üzerindeki binalarda aynı baca sistemi
yapılmakla birlikte hermetik cihaz kullanılacaktır.
2013 | 39
Kat kaloriferleri kazanı mutfak dışında özel bir bölmeye
konulduğunda, bu mahallin en az (6) m3 hacminde olması,
bina dış cephesinden havalandırılması ve bir müstakil bacasının bulunması gerekir.
Isıtmada denge bacalı sistemde olmayan doğalgaz sobalarının kullanılması halinde, her sobanın yukarıda belirlenen
esaslara göre düzenlenen ayrı bir bacaya bağlanması gerekir.
Portikler
Madde 48 - Genel olarak portik bırakılması gereken yerlerde, portik yüksekliği (3.50) m. derinliği ise (4.00) m. dir.
Ancak, civarın teşekkül tarzı ve mevkiin özellikleri dolayısiyle bu miktarlar Belediyece değiştirilebilir.
Pasajlar
Madde 49 - Ticaret bölgelerinde yapılacak pasajların:
1. Taban döşemesi üzerinden tavan alana kadar olan yüksekliği (3.50) m. den, uzunluğu (30.00) m. den az olmaması,
2. (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Her biri (1.50) m.den dar
olmayan en az 2 giriş-çıkış kapısı ile yeteri kadar havalandırma bacası veya tertibatı haiz bulunması, pasaj giriş ve
çıkışlarının merdivenle sağlanması gerektiği hallerde pasaj
giriş-çıkış kapılarından en az birinin özürlünün girişçıkışına
ve pasaj içine ulaşımına uygun olması,
3- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Birden fazla katlı olmaları
halinde her bir kat arasında 43 üncü maddesindeki şartlara
uygun merdiven olması ve özürlülerin kullanımına uygun
düzenlemelerin yapılması,
4. Bir kısmı veya diğer katarı başka maksatlar için kullanılan binalar içerisinde bulunmaları halinde, diğer esas giriş
40 | 2013
merdiven, asansör ve geçit gibi tesislerle, bu tesislere ayrılan
yerlerin pasaj dışında ve müstakil olarak ter-tiplenmesi
gereklidir.
Su depolan, sıhhi tesisler ve fosseptikler
Madde 50 - a) (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Bu Yönetmelikte belirtilen umumi yapılarda ve yüksek katlı yapılarda 15
m3'ün altında olmamak üzere, yapının kullanma amacı,
günlük su ihtiyacı, seçilen yangın söndürme sistemi gibi
kriterlere ve ulusal ve uluslararası standartlara uyulmak ve
gerekli drenaj ve yalıtım tedbirleri alınmak şartıyla hacmi
belirlenen su deposu bulundurulması zorunludur. Diğer
konut tipi binalarda ise yeterli büyüklükte su deposu ve
hidrofor yeri ayrılır, yapı sahibinin isteğine bağlı olarak
mekanik tesisat projelerine işlenerek tesis edilir. Su depoları,
gerekli drenaj ve yalıtım tedbirleri alınarak binanın bodrum
ya da çatı katında tertiplenebileceği gibi, aynı koşulları taşımak şartıyla, bina alanı dışında ön, yan ve arka bahçelerde
toprağa gömülü şekilde de yerleştirilebilir.
Ayrıca işhanı, büro, çarşı, pasaj, mağaza gibi binalarla, otel
ve benzerlerinden en çok 25 kişiye; sinema, tiyatro gibi
umumi binalarda ise en çok 50 kişiye, en az 1 kadın ve 1
erkek ve özürlüler için de en az 1 kadın, 1 erkek olmak üzere standardına uygun hela, pisuar ve lavabo yapılması gereklidir.
Kalorifer daireleri ve bacalar ısıtma ve buhar tesisleri
19/11/1984 tarihli ve 18580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Mevcut Binalarda Isı Yalıtımı ile Yakıt Tasarrufu Sağlanması ve Hava Kirliliğinin Azaltılmasına Dair Yönetmelik" ile 8/5/2000 tarihli ve 24043 sayılı Resmi Gazete'de
2013 | 41
yayımlanan "Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği" hükümlerine uygun olarak düzenlenir.
b) Genel olarak pis su kuyuları ile fosseptikler komşu hudutlarına (5.00) m.'den fazla yaklaştırılmaz.
Ancak bahçe mesafelerinin müsait olmaması halinde özellikle bitişik yapı nizamına tabi yerlerde fenni ve sıhhi mahzur bulunmadığı takdirde bu mesafeleri azaltmaya veya
birkaç komşuya ait fosseptikleri bir arada veya bitiştirerek
yaptırmaya Belediye yetkilidir.
Bodrumlarla ilgili bazı hususlar
Madde 51 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bodrum katlarla
ilgili olarak 32 nci maddedeki hükümlere uyulur.
Kalorifersiz binaların bodrum katlarında eklenti ihdas etmemek kaydı ile her daire için en az (2.50) m2 lik odunluk,
kömürlük veya depo ayrılması zorunludur.
Bodrum kapısı tamamen tretuvar üzerinde kalan fazla
meyilli yollar dışında yapılacak ön bahçesiz binalarda, yol
cephesinde bodrum girişi yapılamaz.
Kapıcı dairesi ve bekçi odası
Madde 52 - Kapıcı dairesi ayrılacak binalar:
Konut olarak kullanılacak kaloriferli veya kalorifersiz binalardır.
Bu binaların 12 daireden fazla olanlarından kapıcı dairesi
yapılması mecburidir.
2. Bekçi odası ayrılacak binalar:
İşyeri ve büro olarak kullanılacak kaloriferli veya kalorifersiz binalardır. Bu binaların brüt 1500 m2. den fazla olanlarında bekçi odası yapılması mecburidir.
42 | 2013
3. Kapıcı dairelerinin ve bekçi odalarının ölçü ve nitelikleri:
a) Kapıcı dairelerinin ve bekçi odalarının taban döşemesi
üst seviyesinin hiçbir yeri tabii zemine (0.50) m. den fazla
gömülü olmayacaktır.
b) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Kapıcı daireleri doğrudan
ışık ve hava alabilecek şekilde düzenlenecektir. Kapıcı dairelerinin bina içinde düzenlenmesi durumunda, en az 30 m2
inşaat alanı olmak üzere, her birisi en az (7.00) m2 ve dar
kenarı en az (2.5) m. olmak üzere 2 yatak odası ve (9.00) m2
den az olmamak üzere 1 oturma odası, en az (3.00) m2 mutfak ve banyo veya hela ve duş yerinden oluşması gerekir.
Kapıcı dairelerinin bina dışında düzenlenmesi durumunda en çok 40 m2 inşaat alanında yukarıdaki ölçüleri sağlayacak 1 yatak odası, 1 oturma odası, mutfak ve banyo veya
hela ve duş yerinden oluşması sağlanacaktır.
c) Bekçi odası en az (6.00) m2. büyüklüğünde ve doğrudan
ışık ve hava alabilecek şekilde düzenlenecek ve en az (1.50)
m2. lik bir helası olacaktır.
Müştemilatlar
Madde 53 - Binaların müştemilat kısımları mümkün ise
binanın bodrumunda, aksi halde bahçede tertiplenir. 4 tarafı
yol ile çevrili istisnai parseller dışında esas binaların yol
tarafındaki cephe hatlarına tecavüz eden müştemilat binası
yapılamaz. Bu gibi istisnai parsellerde müştemilat binalarının yapılacağı yeri tayine Belediye yetkilidir.
Müştemilat binalarının:
1. Dar kenarı (4.00) m. den en yüksek noktasının tabii zeminden yüksekliği (2.50) m. den fazla olamaz.
2013 | 43
2. Esas binaya bitişik oldukları takdirde, komşu hudutlarına, aksi halde esas binaya uzaklıkları 18. maddede belirtilen miktarlardan az olamaz.
3. Yapı cinsleri ahşap olamaz
4. Parsel durumu müsait olduğu takdirde esas binanın inşaasından önce de yapılması mümkündür.
5. Kapıcı dairesi, garaj, odunluk ,kömürlük, depo, mutfak,
çamaşırhane ve benzeri hizmetler için olup, maksadı dışında
kullanılamaz.
Paratonerler
Madde 54 - İçinde patlayıcı madde bulundurulan yerlerle,
sivri ve yüksek bina ve tesislere paratoner konması mecburidir.
Bahçe duvarları
Madde 55 - Bahçe duvarlarının yüksekliği, binaların yol
tarafındaki cephe hatlarının önünde (0.50) m. yi, gerisinde
ise (2.00) m. yi geçemez. Ayrıca üzerlerine yükseklikleri
(1.00) m. yi aşmayan parmaklık yapılabilir.
Fazla meyilli ve tehlike arzeden yerlerde uygulanacak şekli takdire Belediye yetkilidir.
Okul hastane, cezaevi, ibadet yerleri, elçilik, sefarethane,
açık hava sineması ve benzerleri gibi özellik arzeden bina ve
tesislerin bahçe duvarları ile sanayi bölgelerinde yapılacak
bahçe duvarların bu madde hükmüne tabi değildir.
Şantiye binaları
Madde 56 - Lüzum ve ihtiyaca göre belirli bir süre içinde
yapılıp yıkılması gereken şantiye binaları bu yönetmelikte
belirlenen ölçülere tabi değildir.
44 | 2013
Şantiye binaların bulunduğu tamamen uyması halinde
yıktırılması esas bina ve müştemilat binası şartlarına tamamen uyması halinde yıktırılması gerekmez. Lüzumlu formalitelerin tamamlanması suretiyle muhafaza edilmeleri
mümkündür. Aksi halde esas binaya kullanma izni verilebilmesi için şantiye binasının yıktırılmış olması şarttır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yapı Ruhsat İşleri
Yapı ruhsatı işleri (Değişik başlık:RG-19/8/2008-26972)
Madde 57 – (Değişik:RG-3/4/2012-28253)
Yapı ruhsatı işleri bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır.
Yeni inşaat, ilâve ve esaslı tadilât yapmak üzere parsele ait
imar durum belgesi, yol kotu tutanağı, kanal kotu tutanağı
ve uygulama imar plânına esas onaylı jeolojik ve jeoteknik
etüt raporunun parselin bulunduğu alana esas bölümünü
almak için; yapı sahipleri veya vekilleri başvuru dilekçelerine aplikasyon krokisini ve tapu kayıt örneği veya istisnaî
hâllerde tapu kayıt örneği yerine geçen belgeleri ekleyerek
ilgili idareye müracaat ederler.
İlgili idare başvuru tarihinden itibaren imar durum belgesi (çap) ve onaylı jeolojik ve jeoteknik etüt raporunun bir
örneğini en geç iki iş günü; yol kotu tutanağı ve kanal kotu
tutanağını en geç beş iş günü içinde verir. Kanal kotu tutanağı idare dışında ayrı bir su ve kanalizasyon idaresi tarafından düzenleniyor ise, bu süre üç iş günüdür. Bu belgelerin bu süreler içinde verilmemesi halinde gerekçesinin, baş2013 | 45
vuru sahibine aynı süreler içinde yazılı olarak bildirilmesi
zorunludur.
Tapu kayıt örneği yerine geçen belgeler; özel kanunlara
göre tahsis yapılmış olmakla beraber henüz tapu siciline
malik adına mülkiyet olarak kaydedilmemiş olan gayrimenkuller için özel kanunlarda mülkiyet belgesi yerine geçeceği
hükme bağlanmış olmak kaydı ile ilgili kamu kuruluşlarınca
verilmiş olan tahsis belgesi, mülkiyete dair kesinleşmiş
mahkeme kararı ve bu mahkeme kararına dayalı olarak
yetkili makamlarca verilen belge ve kesinleşmiş kamulaştırma kararlarıdır. Tapu kayıt bilgilerinin Tapu ve Kadastro
Bilgi Sisteminde (TAKBİS) bulunması halinde bu bilgilere
ilgili idare tarafından TAKBİS üzerinden elektronik ortamda
doğrudan erişilir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce
bu konuda gerekli tedbirler alınır. Yapı sahipleri veya vekillerinden ayrıca tapu kayıt örneği veya istisnai hallerde tapu
kayıt örneği yerine geçen belgeler istenmez. Ancak, bu durumda, yapı sahipleri veya vekillerden, başvuru dilekçelerinde TAKBİS üzerinden parsele ilişkin kayıtlara erişim için
gerekli bilgileri beyan etmeleri istenir.
Yapı sahibi ve vekilince yukarıdaki fıkralarda sayılan belgelere göre ilgili kanun, plân, yönetmelik, Türk standartları,
çevre şartları, fen, san’at ve sağlık kurallarına ve ilgili bütün
mevzuat hükümlerine uygun olmak üzere aşağıdaki projeler hazırlatılır.
a) 1- Mimarî proje; mimarlar tarafından uygulama imar
planına, parselasyon planına ve bu Yönetmelik esaslarına
uygun olarak hazırlanan vaziyet plânı, kat irtifakına ve kat
mülkiyetine esas paylaşım tablosu, metrekare cetveli, bodrum katlar dâhil olmak üzere bütün kat plânları, çatı plânı
46 | 2013
ile bunlara ilişkin en az iki adet kesit ve yeteri sayıda görünüş, toprak kazı hesabı, gerektiğinde sistem kesitleri ve
nokta detayları bulunan avan proje ve tatbikat projeleri ile
ilgili mühendislerce hazırlanan ısı yalıtım projesi veya raporu, yapı yaklaşma mesafeleri ve yapı projelerine göre hazırlanacak yapı aplikasyon projesi, yerleşme ve yapının özelliğine göre ilgili idarece istenecek peyzaj projelerinden meydana gelir.
2- Yapı aplikasyon projesi; parsele ait aplikasyon krokisine dayanılarak ve vaziyet planına göre yapının araziye aplikasyonunu sağlamak üzere, yürürlükteki imar planında
gösterilen ya da planda belirtilmemiş ise bu Yönetmeliğin 18
inci maddesine göre belirlenen yapı yaklaşma mesafelerinin,
yapı projelerine göre köşe koordinatlarının ve röper noktalarının ülke koordinat sistemine işlenmek üzere harita mühendislerince hazırlanıp imzalanan projeyi ifade eder.
b) Statik proje; mimarî projeye ve zemin etüdü raporuna
uygun olarak, inşaat mühendislerince hazırlanan, ölçekleri
yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen, betonarme, yığma, çelik ve benzeri yapıların türlerine göre taşıyıcı sistemlerini gösteren, bodrum kat dâhil olmak üzere
bütün kat plânları, çatı plânları, bunların kesitleri, detayları
ve hesaplarıdır. Statik projeye esas teşkil edecek zemin etüdü (jeoteknik etüt) raporu;
1- Yeraltının dinamik esneklik direnişleri ve yerin dayanımı, taşıma gücü, yer altı suyu varlığı, yer altı yapısı, deprem bölgelenmesi, yer kırıklıklarının hareketleri, oturma,
sıvılaşma ve yer kaymalarının boyutları gibi zeminin fizikî
özelliklerini belirleyen çalışmalar yönünden jeofizik mühendislerince,
2013 | 47
2- Sondajlar, arazi çalışmaları, zemin ve kaya mekaniği,
laboratuvar deneylerini ihtiva eden zemin-yapı etkileşiminin analizinde kullanılacak temel-zemin, zemin profili ve
zemini oluşturan birimlerin fizikî ve mekanik özelliklerini
konu alan çalışmalar yönünden jeoloji mühendislerince,
3- Zemin mekaniği, zemin dinamiği ve zemin emniyet gerilmesi hesaplaması gibi çalışmalar yönünden inşaat ve
jeoloji mühendislerince,
mühendislik hizmetleri standartlarına uygun, detaylı olarak hazırlanan ve parselin bulunduğu zeminin durumunu
yukarıda belirtilen çalışmalar ve analizler ile açıklayan, ilgili
mühendislik disiplinlerine mensup mühendislerce, Bakanlıkça belirlenen formata göre hazırlanan ve imzalanan belgedir.
c) Mekanik tesisat projesi; mimarî projeye uygun olarak,
makina mühendisleri tarafından hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen sıhhî tesisat,
kalorifer, kat kaloriferi ve benzeri ısıtma, soğutma, havalandırma projeleri ve ısı yalıtım raporudur. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli olanları ister.
ç) Elektrik tesisat projesi; mimarî projeye uygun olarak,
elektrik mühendislerince hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen kuvvetli ve zayıf
akıma ilişkin elektrik iç tesisatı ile elektrik mühendisi ve
makina mühendisince birlikte hazırlanan asansör projeleridir. İdare, yapının özelliğine göre bu projelerden gerekli
olanları ister.
Beşinci fıkrada sayılan projeler ile yapının özelliğine ve
mahallin şartlarına göre idarece ek olarak istenen ilgili mühendislerce hazırlanan arıtma, otomatik kontrol tesisatı,
48 | 2013
yangın algılama, tahliye ve söndürme gibi proje, rapor ve
belgelerin, Bakanlıkça kabul ve tespit edilen çizim ve tanzim
standartlarına, Türk Standartları Enstitüsünce hazırlanan
standartlara ve mevzuata uygun olarak hazırlanması gerekir.
Projelerin ilk paftasında, arsanın yeri, tapu kaydı, pafta,
ada ve parsel numaraları, arsanın alanı, var ise mevcut yapılar, yapının taşıyıcı sisteminin niteliği, kat adedi, emsal hesabına konu alanı, yapı inşaat alanı ve toplam yapı inşaat
alanı, kullanım amacı, yapı sahibi, yapı müteahhidi, proje
müellifleri ve proje denetimi yapan denetçi mimar ve mühendisler ile bunlara ilişkin kuruluşlar hakkındaki bilgileri
ihtiva eden bilgi tablosu bulunur.
Mimari proje altı takım halinde, beşinci ve altıncı fıkralarda sayılan diğer proje, resim, hesap ve raporlar beş takım
halinde düzenlenerek ilgili idareye başvurulur. 4708 sayılı
Yapı Denetimi Hakkında Kanuna tabi yapılarda, kuruluşun
ilgili denetçi mimar ve mühendislerince incelenerek projelere uygun görüş vermiş olması zorunludur.
Bu projeler ilgili idare tarafından başvuru tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde incelenir, eksik veya yanlış yok
ise uygun görüldüğü yapı sahibine yazılı olarak bildirilir.
Bildirim tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde ulusal
adres veri tabanı üzerinden yapı ruhsatı düzenlenmesi zorunludur. Yapının kamu adına denetimine ilişkin bütün
fenni mesuliyetler mimar ve mühendisler tarafından üstlenilmeden yapı ruhsatı düzenlenemez.
İnceleme sonucu eksik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde, tüm eksiklik ve yanlışlıkların gerekçeleri ile birlikte
yazılı olarak açıkça belirtilmesi suretiyle projelerin tamamla2013 | 49
tılmak üzere bu süre içinde ilgililerine iade edilmesi zorunludur. Belirtilen eksiklikler tamamlanıp, yanlışlıklar giderilmesi üzerine yapı sahibince yapılacak başvuruda, idarece
daha önce belirtilenler dışında başkaca yeni bir eksiklik
veya yanlışlık öne sürülemez ve sözkonusu eksikliklerin
giderildiğinin tespit edilmesi halinde durum yazılı olarak
yapı sahibine bildirilerek üst fıkrada yer aldığı şekilde yapı
ruhsatı düzenlenir.
(Değişik fıkra:RG-14/4/2012-28264) Elektrik, telefon ve
doğalgaz tesisat projelerinin yapı ruhsatı verilmesi aşamasında idareye sunulması zorunlu değildir. Ancak bu projeler
yapı denetim kuruluşu veya projelerin uygulanmasının
denetimine yönelik fenni mesuliyet üstlenen mühendisler
tarafından ilgili kurumlara onaylatılarak yapı ruhsatının
verildiği tarihten itibaren otuz gün içinde ruhsat vermeye
yetkili idareye verilir.
Yapı ruhsatı verilmesine ilişkin işlemler sırasında ilgili
yapıya ait numarataj bilgileri belediyelerin numarataj işleminden sorumlu birimleri tarafından ilgili idareye elektronik ortamda sunulur. Başvuru sahiplerinden numarataj
işlemine ilişkin belge istenmez. Numarataj işleminden sorumlu birimler numarataj bilgilerini elektronik ortamda
kayıt altına almakla ve ilgili idarelerle paylaşmakla yükümlüdür.
Gelişme alanlarında kalanlar dışında harcamalara katılım
payları içinde yer alan yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılım payları yapı ruhsatı verilmesi aşamasında idarece ön koşul olarak öne sürülemez, büyükşehir belediyelerince tahsil edilen kanal katılım payı ve yol katılım
50 | 2013
paylarına ilişkin bilgiler elektronik ortamda kayıt altına
alınır ve bu bilgiler belediyelerle paylaşılır.
Proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni
mesuliyet üstlenen mimarların ve mühendislerin,
27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar
Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırıp her yıl için yenilemeleri
gerekir. İlgili meslek odaları, hakkında süreli veya süresiz
kısıtlılığı bulunan veya üyeliği sona eren üyelerini derhal
elektronik ortamda merkez yapı denetim komisyonu ile
bütün ilgili yerlere ve kuruluşlara bildirir. İdare yapı ruhsatı
düzenleme aşamasında her proje için, proje müelliflerinden,
fenni mesullerden ve (Değişik ibare:RG-14/4/2012-28264)
fen adamlarından, şantiye şefleri ile yapı müteahhitlerinden
mevzuata aykırı uygulama sebebiyle süreli veya süresiz
olarak meslekî faaliyet haklarının kısıtlı olmadığına ilişkin
ek-1’de yer alan sicil durum taahhütnamesini ister. İdareler
sorumluluk alan mimar ve mühendislerin yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek
odalarına bildirir. Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit
edilen mimar ve mühendislerin işlemleri tazmin ve hukuki
sorumluluğu kendilerine ait olmak üzere iptal edilir ve bu
kişiler hakkında Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri
gereği suç duyurusunda bulunulur. Gerçeğe aykırı beyanda
bulunanlar hakkında yapılacak işlemler oda sicil durum
taahhütnamelerinde, idare tarafından yazılı olarak belirtilir.
Yapım işlerinde yapı müteahhidi, taşeron ve şantiye şefi
olarak görev alanlar aynı zamanda fenni mesul olarak görev
üstlenemezler. İdare, projeleri incelerken 5/12/1951 tarihli
2013 | 51
ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygunluğu
da gözetir.
3194 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde sayılan mühendisler, mimarlar ve şehir plâncıları dışında kalan fen adamlarının proje hazırlama ve uygulama yapmaya ilişkin yetki,
görev ve sorumlulukları saklıdır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olup, bu kurum
ve kuruluşlara ait projeleri yapan ve 17/6/1938 tarihli ve
3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun uyarınca mühendislik ve mimarlık hizmeti verme ehliyetine
sahip mimar ve mühendisler, meslek odasına kayıt ve büro
tescili hakkındaki yükümlülüklere tâbi değildir.
Fenni Mesuliyet Hizmetleri ve Sicil (Değişik başlık:RG13/7/2000-24108)
Madde 58- (Değişik:RG-3/4/2012-28253)
Fenni mesuliyet hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgililerin
sicillerinin tutulmasına dair esaslar aşağıda belirlenmiştir.
Fenni Mesuliyet:
Fenni mesuller, 57 nci maddede belirtilen esaslara göre
düzenlenen ruhsat eki projelerin uygulanmasının denetimi
için mal sahibi veya vekili tarafından belirlenirler ve ilgili
idareye karşı görevli ve sorumludurlar.
Proje ile ilgili sorumluluk proje müellifine ait olmak üzere
yapının fenni mesuliyeti, konusu, ilgisi ve yapım aşamasına
göre mimar, inşaat, makina ve elektrik mühendisleri tarafından ayrı ayrı yürütülür. Proje ile ilgili sorumluluğu bulunanların faaliyetleri ek-2, ek-4, ek-6, ek-7 ve ek-8’de yer alan
formlar kullanılarak kayıt altına alınır. Ayrıca idare varsa ek
52 | 2013
projelerin fenni mesuliyetini, konusuna göre ilgili meslek
adamlarının üstlenmesini ister.
Fenni mesuller unvanına ve eğitimine göre, yapının kanuna, plâna, yönetmeliklere, ilgili diğer mevzuat hükümlerine,
fen, san’at, sağlık kurallarına, ruhsat eki projelerine, Türk
Standartları Enstitüsü standartlarına, teknik şartnamelere
uygun yapılıp yapılmadığını denetleyeceğine dair ek-1’de
yer alan taahhütnameyi ilgili idareye vermek zorundadır.
Taahhütnamede fenni mesul ile mal sahibi arasında yapılan
sözleşmede belirlenen fenni mesuliyet bitiş süresine ilişkin
bilginin yer alması gerekir. (Değişik cümle:RG-14/4/201228264) Ayrıca, noter tasdikli imza sirküleri, sosyal güvenlik
numarası ve vergi kimlik numarası da idareye verilir.
İdare; aynı zamanda, kanuna ve mevzuata aykırı uygulama nedeniyle süreli olarak faaliyetleri kısıtlanan fenni mesullerin bu durumu hakkında bilgilenmek ve aşağıda belirlenen inşaat alanı sınırlamalarının denetimini sağlamak
üzere, ilgili fenni mesulce düzenlenen, sicil durum taahhütnamesini ve fenni mesuliyet üstlenilen işin adı ile fenni mesulün üzerinde bulunan fenni mesuliyete ilişkin inşaat alanını (m2) belirtir belgeyi ister.
İlgili idareler fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin bir önceki ayda yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri
her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bir liste
halinde topluca bildirir.
Meslek odaları, fenni mesuliyete ilişkin yapı inşaat alanı
sınırlamasının kontrolünü bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten başlamak üzere kayıtlarına giren yapı ruhsatı ile bu
ruhsata istinaden düzenlenen yapı kullanma izin belgelerini
2013 | 53
veya fenni mesul sözleşmelerini veya istifa dilekçelerini
dikkate alarak yerine getirirler.
Fenni mesulün, yapının bulunduğu il sınırları içinde ikamet etmesi esastır. Farklı bir ilde fenni mesuliyet üstlenilebilmesi için ilgili idarenin uygun görmesi ve yapı yeri ile
fenni mesulün işyeri arasındaki mesafenin en fazla 200 km
olması gerekir.
Fenni mesullerden, mimar veya inşaat mühendisi 30 000
m2'den, makina mühendisi 60 000 m2'den, elektrik mühendisi 120 000 m2'den fazla inşaatın, fenni mesuliyetini aynı anda
üstlenemez. Üzerinde başka bir fenni mesuliyet bulunmamak koşulu ile bu miktarları aşan tek ruhsata bağlı inşaatlarda bu şart aranmaz.
Tek ruhsata bağlı, yapı inşaat alanı 3000 m2'den fazla olan
inşaatlarda yapı denetiminde fenni mesullere yardımcı olmak üzere uzmanlık konusuna göre birer fen adamı görevlendirilir. Bu fen adamlarından, aynı anda ve il sınırları
içinde kalmak kaydıyla inşaatla ilgili fen adamı 15 000
m2'den, tesisatla ilgili fen adamı 30 000 m2'den, elektrikle
ilgili fen adamı 60 000 m2'den fazla inşaatta görevlendirilemez.
İşin konusuna göre ilgili fenni mesuller ve yardımcısı fen
adamları yapı ruhsat formunda belirlenenler ile aşağıda
belirtilen yapım aşamalarında yapı yerinde bulunmak ve
aşağıda sıralanan işlerin yapılmış olduğuna ilişkin açıklamaları ek-3’te yer alan yapı denetim defterine işlemek zorundadır.
a) Aplikasyon,
54 | 2013
b) Hafriyat ve zemin hazırlama ve zemin etüdü ve emniyet gerilmesi testlerinin yapımı,
c) Temel inşaatın tamamlanması ve temel vizesi düzenlenmesi,
d) Temel ve çatı dahil her katın kalıp, demir, beton ve tesisat donanımı,
e) Su ve ısı yalıtım vizesi,
f) Malzemenin kullanımından önce Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygunluğunun denetimi,
g) Tesisat, elektrik, kanalizasyon vizeleri.
Bu maddeye göre istihdam edilen fen adamlarının bu görevi kabul ettiklerine dair taahhütnamenin ilgili idareye
verilmesi zorunludur.
Sicil: Fenni mesullerin sicilleri, ilgili meslek odalarınca, ilgili idareden alınacak iş bitirme belgeleri de dikkate alınarak
tutulur ve yeni bir fenni mesuliyet üstlenilmesinde bu siciller dikkate alınır.
Fen adamlarının sicilleri, belediye ve mücavir alan sınırları içinde, belediyelerin ilgili birimlerince tutulur ve bu sicillerin birer kopyaları her yıl sonunda valiliğe (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) gönderilir. Belediye ve mücavir alan
sınırları dışındaki yerlerde görev yapacak fen adamlarının
sicillerinin tutulması valiliğe (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) aittir. Sicil fişleri yapının inşaat ruhsatı alınmasından
yapı kullanma izninin alınmasına dek geçecek süreyi, bu
süreç içindeki faaliyetlerin hepsini içine alır. Fen adamlarının sicillerinin tutulmasında fenni mesullerin bildireceği
görüş ve kanaatler esas alınır.
2013 | 55
Madde 59- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Kamuya ait yapı
ve tesisler:
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş
olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari,
statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti ve kamu kurum
ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi
kaydı ile avan projeye göre ruhsat verilir.
Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan karayolu, demiryolu, tünel, köprü, menfez,
baraj, hidroelektrik santralı, sulama ve su taşıma hatları,
enerji nakil hatları, boru hatları (doğal gaz boru hattı ve
benzeri), silo, rafineri gibi enerji, sulama, tabi kaynaklar,
ulaştırma hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı
niteliğinde olan kontrol kulübesi, trafo, eşanjör, elavatör,
konveyör gibi yapılar inşaat ruhsatına tabi değildir. Bu tür
yapı ve tesislerin inşasına başlanacağının, ilgili yatırımcı
kamu kurum ve kuruluşu tarafından mülkiyete ilişkin bilgiyle birlikte yazılı olarak ilgili idareye bildirilmesi gerekir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arzeden yapılara; Belediyeden alınan imar durumuna göre kat nizamı,
cephe hattı inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine
uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve
tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğu ilgili Belediyesine yazı ile bildirildiği takdirde, 58. maddede sayılan
belgeler aranmaksızın yapı ruhsatı verilir.
Madde 60- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Belediyece, büyüklüğü ve bazı özellikleri dolayısıyla uygun görülen yapı56 | 2013
ların projeleri, 1/100 veya 1/200 ölçekli, ancak 1/50 ölçekli
proje tekniğinde çizilmiş olarak istenir.
Madde 61- (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Mevcut yapının
yürürlükteki tüm mevzuat hükümlerine aykırı olmaması
şartı ile imar planı, bu Yönetmelik hükümleri ve diğer ilgili
mevzuat hükümlerine uygun olarak esaslı tamir ve tadili
yapılabilir. Ancak, ilave esaslı tamir ve tadil yapılabilmesi
için ruhsat alınması zorunludur. Yapı ruhsatı alınmış inşaatlarda yapılacak ruhsata tabi ilave ve esaslı tadilatlarda, ilgili
idarece proje müelliflerinin uygun görüşü aranır.
Madde 62- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yapı ruhsatı
alınmış olan yeni inşaat, ilave ve esaslı tadillerde, sonradan
değişiklik yapılması istendiğinde mimari projenin yeniden
tanzim edilmesi gereklidir.
Bu değişiklik yapının statik ve tesisat esaslarında da değişiklik yapılmasını gerektirdiği takdirde istenen belgelerde
de gerekli değişiklik yapılır.
Projenin üzerinde ayrıca tadilat projesi gerektirmeyen basit düzeltmeler, proje müellifinin bilgisi dahilinde bütün
nüshalarda yapılarak, Belediyece mühürlenip imzalanır.
İlave ve tadilat projeleri 5 takım olarak düzenlenerek 57
nci maddedeki esaslara uygun olarak onaylanır.
Madde 63- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Basit tamir ve tadiller ile korkuluk, pergola ve benzerlerinin yapımı ile bölme duvarı, bahçe duvarı, duvar kaplamaları, baca, saçak ve
benzeri elemanların tamirleri ruhsata tabi değildir. Bunlardan iskele kurmayı gerektirenler için Belediyeye yazılı müracaat edilmesi zorunludur. Bu kapsamda kalmakla birlikte
binanın ısı yalıtımını etkileyen işlemler yapılamaz.
2013 | 57
Yapı kullanma izni
Madde 64- (Değişik birinci fıkra:RG-3/4/2012-28253) Yapı tamamlandığında tamamının veya kısmen kullanılması
mümkün kısımları tamamlandığında bu kısımlarının kullanılabilmesi için, inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin alınması zorunludur. Bu iznin alınması için ilgili
idareye yapılan başvuru dilekçesi ekinde, fenni mesullerin
veya yapı denetim kuruluşlarının yapının projelerine, fen ve
sağlık kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını ve
ilgili standartlara uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirten raporları ile yapıya ilişkin fotoğrafları yer alır.
Mal sahibinin müracaatı üzerine belediye veya valilik, yapının ruhsat ve eklerine, fen ve sağlık kurallarına uygun
olarak tamamlanıp tamamlanmadığını, Türk Standartları
Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirler.
Yapının mevzuata uygun bulunması halinde, 30 gün içinde yapı kullanma izin belgesi düzenlenir. Aksi halde, eksikliklerinin tamamlanarak yapının mevzuata uygun hale getirilmesi istenir. Eksikliklerin tamamlanmasından sonra, aynı
süreç izlenerek yapı kullanma izin belgesi düzenlenip, yapı
kullanma izni verilir. Yapı kullanma izin belgesinin birer
örneği, mal sahibi ve/veya sahiplerine, yapının müteahhidine, proje müelliflerine ve fenni mesullere verilir.
(Değişik:RG-13/7/2000-24108) Yapının kısmen kullanılması mümkün olan kısımlarına yapı kullanma izni düzenlenebilmesi için, bu bölümlere hizmet veren ortak kullanım
alanlarının tamamlanmış ve kullanılabilir olması ve yapıda
mevzuata aykırılığın bulunmaması şarttır.
(Mülga:RG-13/7/2000-24108)
58 | 2013
Yapı kullanma izninin verildiği tarih, yapının tamamlandığı tarihtir. 5 yıllık ruhsat süresi içinde yapı kullanma izninin düzenlenmesi gerekir. Aksi halde, bu Yönetmeliğin 12
nci maddesindeki hükümler uygulanır.
Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılar elektrik,
su, kanalizasyon, haberleşme ve benzeri hizmetlerden ve
tesislerden faydalanamazlar. Bu hizmetlerden yararlanılması durumunda hizmeti veren idare sorumludur. Kısmi yapı
kullanma iznine bağlanan yapının yalnızca bu bölümleri bu
hizmetlerden yararlandırılır.
Yapı kullanma izinlerinde başvuru sahibinden bilgi ve belge
istenmesine ilişkin esaslar
MADDE 64/A – (Ek:RG-3/4/2012-28253)
Yapı kullanma izinlerine ilişkin başvurularda, başvuru
sahibinin dilekçesi veya idare tarafından hazırlanmış matbu
form ile yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğine ilişkin
fenni mesul veya yapı denetim kuruluşu raporları dışında
herhangi bir belge istenmez.
Yapı kullanma izni vermeye yetkili idarenin görevi gereği
kendisinde bulunan bilgi ve belgeler ile daha önce başvuru
sahibinden alınarak kurum kayıtlarına aktarılan ve değişmediği başvuru sahibi tarafından beyan edilen belgeler
yeniden istenmez.
Diğer idarelerin elektronik ortamda paylaşıma açtığı bilgi
ve belgeler, başvuru sahibinden istenmez. Ancak, bu bilgi
ve belgelere kolayca erişim için gerekli bilgiler istenebilir.
Yapı ruhsatına ilişkin bilgilerin Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) bulunması halinde söz konusu bilgiler bura2013 | 59
dan temin edilir. KPS üzerinden erişilebilen bilgiler yapı
sahipleri veya vekillerinden istenmez.
Yapı kullanma izin belgesi verilmesine ilişkin işlemler sırasında ilgili yapıya ait numarataj veya kanal bağlantısı
yapılmasına ilişkin bilgilere ihtiyaç duyulması halinde bu
bilgiler belediyelerin numarataj veya kanal işlemlerinden
sorumlu birim veya kurumları tarafından ilgili idareye
elektronik ortamda sunulur. Başvuru sahiplerinden numarataj veya kanal işlemlerine ilişkin belge istenmez. Belediyelerin numarataj ve kanal işlemlerinden sorumlu birim veya
kurumları söz konusu bilgileri elektronik ortamda kayıt
altına almakla ve yapı kullanma izni vermeye yetkili idarelerle paylaşmakla yükümlüdür.
Yapı kullanma izni vermeye yetkili idarece, başvuru sahibinden kullanılan malzemenin irsaliye ve faturası, doğalgaz
uygunluk belgesi, yangın güvenlik (itfaiye) raporu, sığınak
raporu, emlak alım vergisi ilişik kesme belgesi, yapı denetim
kuruluşu tarafından gerçekleştirilen temel, toprak ve ısı
yalıtım vizeleri başta olmak üzere herhangi bir vize işlemi
için ilgili idarece hazırlanacak onay belgesi, çevre düzenine
ilişkin yazı, işgaliye borcu olmadığına ilişkin yazı, vergi
dairelerinden vergi borcu olmadığına ilişkin belge, belediye
tarafından alınan vergi ve harçların makbuzları ve buna
benzer belgeler istenmez.
İlgili idareler, bu maddenin yayımından itibaren en geç
bir yıl içinde bu maddede yapı kullanma izin belgesi için
öngörülen elektronik ortamda veri paylaşımına ilişkin tedbirleri almak ve bu verileri yapı kullanma izni vermeye
yetkili idarelerin erişimine açmakla yükümlüdür.
60 | 2013
Geçici Madde 1- (Değişik:RG-13/7/2000-24108) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ruhsat alınarak
inşa edilen, o tarihteki mevzuata göre yangın merdiveni inşa
edilmesi zorunlu olduğu halde yapılmayan yapılar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde
ilgili idarelerce tespit edilir. Bu yapılara, tespitten sonra 2 yıl
içinde yangın merdiveni yaptırılır.
Geçici Madde 2- (Ek:RG-13/7/2000-24108) Ruhsat alınarak
inşaasına başlanan ancak 5 yıllık ruhsat süresi sonunda yapı
kullanma izni düzenlenmeyerek İmar Kanununun 29 uncu
maddesi uyarınca ruhsatı hükümsüz hale gelen yapılar,
ilgililerince yapılan başvurularla ve/veya idarelerce yerinde
ve dosyasında yapılacak inceleme ve araştırmalarla bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde
tespit edilir.
Bu yapılar, ruhsat alındığı tarihteki yönetmelik ve ruhsat
eki projeler kapsamında incelenir ve mevzuata uygun olanlara ilk ruhsat alındığı tarihteki yönetmelik hükümlerine
göre yeniden yapı ruhsatı düzenlenir ve inşaası tamamlanan
yapılara yapı kullanma izni verilir.
Bu süre içerisinde tespiti yapılmayan yapılara Yönetmeliğin 2/9/1999 tarihli ve 23804 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değişik 12 nci maddesi hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 3 – (Ek:RG-11/9/2008-26994)2
2 Bu değişiklik, 19/8/2008 tarihinden geçerli olmak üzere, yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
2013 | 61
19/8/2008 tarihinden önce yapı ruhsatı ve yapı kullanma
izin belgesi için idareye yapılmış müracaatlar, 19/8/2008
tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuata göre neticelendirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yürürlük ve Uygulama
Madde 65 - Bu yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile birlikte yürürlüğe girer.
Madde 66 - Bu yönetmelik hükümleri (..................) Belediye Başkanı tarafından uygulanır.
62 | 2013
PLANSIZ ALANLAR İMAR YÖNETMELİĞİ
PLANSIZ ALANLAR İMAR YÖNETMELİĞİ1
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı belediye ve mücavir
alan sınırları içinde ve dışında kalan ve plânı bulunmayan
alanlardaki yapılaşmaların fen, sağlık ve çevre şartlarına
uygun teşekkülünü sağlamaktır.
Kapsam
hükümleri;
1) Planı bulunmayan ve/veya son nüfus sayımına göre
nüfusu 10 000 in altında olan belediyelerin yerleşik alan
sınırları içinde,
2) Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki köy ve mezraların yerleşik alanlarında,
3) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında planı bulunmayan köy ve mezraların yerleşik alanları ve civarında,
4) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde veya dışında
imar planı ve yerleşik alan sınırları dışında kalan iskan dışı
alanlarda, uygulanır.
1 Bu Yönetmeliğin "Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliği" olan ismi 30/6/2001 tarihli ve
24448 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklik yönetmeliği ile metne işlendiği
biçimde değiştirilmiştir.
2013 | 63
Çevre düzeni planı kapsamında kalan alanlar
Madde 3- (Başlığıyla birlikte değişik:RG-2/9/1999-23804)
2 nci maddede sayılan alanların onaylı bir çevre düzeni
planı kapsamında kalması halinde, çevre düzeni planı kararlarına uyulur.
İKİNCİ BÖLÜM
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte adı geçen terimler aşağıda tanımlanmıştır:
1) Yerleşik alan: Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki
imar plânı bulunmayan mevcut yerleşmelerin (mahalle, köy
ve mezralar) müstakbel gelişme alanlarının da içine alan ve
sınırları Belediye Meclislerince karara bağlanan alanlardır.
2) Yerleşme alanı: İmar plânı sınırı içindeki yerleşik ve gelişme alanlarının tümüdür. Diğer bir deyimle imar plânının
kapsadığı alandır.
3) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yerleşme alanı dışı (iskan
dışı) alan: Her ölçekteki imar planı sınırı, yerleşik alan sınırı,
belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan köy ve mezraların yerleşik alanı ve civarlarının dışında kalan alanlardır.
4) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Belediye ve mücavir alan
sınırları dışında kalan köy ve mezraların yerleşik alanı ve
civarı: Köy ve mezraların cami, köy konağı gibi köy ortak
yapıları ile köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlar
tarafından, yapımı tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat
hükümlerine uygun olarak inşa edilmiş yapıların toplu olarak bulunduğu yerlerde mevcut binaların en dışta olanları64 | 2013
nın dış kenarlarından geçirilen çizginin içinde kalan alan
köy yerleşik (meskun) alanını; bu çizgi ile 100 m. dışından
geçirilecek olan, valiliklerce tespit edilerek il idare kurulunca karara bağlanan sınırın içinde kalan alan köy yerleşik
alanı civarını tanımlar.
Daha önce Valiliklerince tesbit edilmiş ve İl İdare Kurullarınca karara bağlanmış olan köy ve mezraların yerleşik alan
sınırları geçerlidir.
5) (Değişik:RG-25/7/1997-23060) Resmi bina: Genel, katma
ve özel bütçeli idarelerle il Özel İdaresi ve Belediyeye veya
bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan
kurumlara kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerdir.
6) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Umumi bina: Köy konağı,
köy kahvesi ve lokantası gibi köy ortak yapıları hariç imar
planı kararı ile yapılabilecek kamu hizmeti için kullanılan
resmi binalarla, ibadet yerleri, özel eğitim, özel sağlık tesisleri, sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans
salonu gibi kültürel binalar ile gazino, düğün salonu gibi
eğlence yapıları, otel, özel yurt, işhanı, büro, pasaj, çarşı gibi
ticari yapılar, spor tesisleri, genel otopark ve buna benzer
umuma ait binalardır.
7) Bina cephesi: a - Parsel nizamında: Binanın toprak üstündeki ilk katının parselin yo tarafındaki duvarının dış
yüzüdür. b - Köşe başı parsellerde: Binanın kot aldığı yol
tarafındaki toprak üstündeki ilk kat duvarının dış yüzüdür.
8) Bina derinliği: Binanın ön cephe hattı ile arka cephe hattının en uzak noktası arasındaki dik hattın uzaklığıdır.
2013 | 65
9) Parsel cephesi: Parselin üzerinde bulunduğu yoldaki
cephesidir. Köşe başına rastlayan parsellerde geniş yol üzerindeki kenar parsel cephesidir. İki yolun genişliklerinin eşit
olması halinde dar kenar, parsel cephesidir.
10) Parsel derinliği: Parsel ön cephe hattı ile arka cephe
hattı arasındaki ortalama uzaklığıdır.
11) Ayrık bina: İki yanı komşu parsellerdeki binalara bitişik olmayan binalardır.
12) Bitişik bina: İki yanı komşu parsellerdeki binalara
kısmen veya tamamen bitişik olan binalardır.
13) Blok başı bina: İkiden fazla binadan oluşmuş blokta
yalnız bir yanı komşu parseldeki binaya kısmen veya tamamen bitişik olan binalardır.
14) İkili blok (ikiz bina): İki binadan oluşmuş bir blokta bir
yanı komşu parseldeki binaya kısmen veya tamamen bitişik
olan binalardır.
15) Bodrum kat: Zemin kat altındaki kat veya katlardır.
16) Zemin kat: Taban döşemesi binaya kot verilen nokta
seviyesinde veya bu seviyenin üzerinde olan ilk kattır.
17) Asma kat: Binaların, iç yüksekliği en az 5.50 m. olan,
zemin katında düzenlenen ve ait olduğu bağımsız bölümü
tamamlayan ve bu bölümden bağlantı sağlayan kattır. Asma
katlar iç yüksekliği 2.40 m. den az olmamak, yola bakan
cephe veya cephelere 3.00 m. den fazla yaklaşmamak üzere
yapılabilirler.
18) Normal kat: Zemin ve bodrum katların dışında kalan
kat veya katlardır.
19) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Son kat: Çatı altında bulunan normal katların en üstte olan katıdır.
66 | 2013
20) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) İmar mevzuatına aykırı
yapı: Muhtarlıktan izin alınmadan yapılan yapılar, ruhsatsız, ruhsat ve eklerine, fen ve sağlık kurallarına aykırı olan,
kat nizamı, taban alanı, komşu mesafeleri, ön cephe hattı,
bina derinliği ve benzeri konulardaki mevzuat hükümlerine
uygun olmayan yapılar ile komşu parsele, yola, kamu hizmet ve tesisleri için ayrılmış alanlara tecavüz eden veya
inşaat yasağı olan yerlere inşa edilen yapılardır.
21) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yapı inşaat alanı (brüt
inşaat alanı): Bodrum kat, asma kat ve çatı arasındaki piyesler dahil, yapının inşa edilen tüm katlarının toplam alanıdır.
Işıklıklar, hava bacaları, saçaklar, bina dışında tertiplenen
yangın merdivenleri hariç, ortak alanlar bu alana dahildir.
22) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) İnşaat alanı kat sayısı
(kat alanı kat sayısı-KAKS, emsal): Yapı inşaat alanının imar
parseli alanına oranıdır.
23) Arka bahçe mesafesi: Bina arka cephesinin parsel arka
cephesine en yakın uzaklığıdır.
24) Konut dışı kentsel çalışma alanları: İçerisinde motel ve
lokanta da bulunabilen akaryakıt satış ve bakım istasyonları,
resmi ve sosyal tesisler, dumansız, kokusuz atık ve artık
bırakmayan ve çevre sağlığı yönünden tehlike arzetmeyen
imalathaneler ile patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddeler
içermeyen depoların yapılabileceği alanlardır.
25) Saçak seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst
kotudur.
26) Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan yüksekliktir. % 33 meyilli çatı gabarisi
içinde kalan çatılar yüksekliği (1.00) m.yi geçmeyen korku2013 | 67
luklar, bacalar, merdiven gereçleri, asansör kuleleri, lüzumlu su depoları v.b. elemanlar bina yüksekliğine dahil değildir.
27) Taban (bina) alanı: Yapının parsele oturacak bölümün
yatay izdüşümünde kaplayacağı azami alandır. Bahçede
yapılan eklentiler (müştemilat) taban alanı içinde sayılır.
28) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Taban alanı kat sayısı
(TAKS): Taban alanının parsel alanına oranıdır.
29) Mevcut teşekkül: Bir yapı adasında inşa, edildiği tarihte yürürlükte olan hükümlere uygun olarak yapılmış olup
da halen o yerde uygulanması gereken plân ve mevzuat
hükümlerine göre aynen veya ek veya değişiklik yapılmak
suretiyle korunması mümkün olan yapılardır.
30) (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Muhtarlık izni: Köy ve
mezraların yerleşik alanı ve civarında, köy nüfusuna kayıtlı
ve köyde sürekli oturanlarca, konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapı yapılabilmesi için ilgili köy ihtiyar heyetince
verilen yazılı izindir.
31) Azami bina alanı: Parsel içerisinde bina yapılması
mümkün olan alandır.
32) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Ortak alanlar: Binaların giriş
holleri, ışıklıklar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri,
açık ve kapalı merdivenler, yangın merdivenleri, asansörler,
kalorifer dairesi, kapıcı dairesi, kömürlük, sığınak ve otopark gibi ortak kullanıma açık alanlardır.
33) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Tarımsal ve hayvancılık amaçlı yapı: Kümes, ahır, ağıl, arıhane, kömürlük, odunluk, samanlık, ticari amaçlı olmayan kiler ve yem deposudur."
68 | 2013
34) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Özürlü: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi
nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup, bağımsız hareket edebilmesi için yapılarda ve açık
alanlarda özel fiziki düzenlemelere gereksinim duyan kişidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Genel Esaslar2
Madde 5 - Bu Yönetmelikte yer almayan hususlarda lüzum ve ihtiyaca, civarın karakterine göre uygulanacak şekli
takdire, belediye ve mücavir alan sınırları içinde, Belediyeler; dışında ise, Valilikler yetkilidir.
(Ek fıkra:RG-2/9/1999-23804) Ancak her koşulda özürlülerle ilgili Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uyulması zorunludur.
Madde 6- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Belediyece anlaşılmayan konularda valiliğin, anlaşmazlığa düşülen konularda Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın görüşü alınır ve bu
görüşe uyulur.
esaslarına göre yapılacak bütün yapılarda Türk Standartları
Enstitüsü standartları dikkate alınarak, fen, sağlık ve çevre
2 "Yerleşme Alanları ile İlgili Genel Esaslar" olan 3. Bölüm başlığı 2/9/1999 tarihli ve
23804 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklik yönetmeliği ile metne işlendiği
biçimde değiştirilmiştir.
2013 | 69
şartları ile ilgili diğer kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine uyulmak zorundadır.
Madde 8- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Türk Standartları
Enstitüsü tarafından özürlüler için belirlenen ve bu Yönetmelikte yer alan standartlar hariç, bu Yönetmeliğin,
2/9/1997 tarihli ve 23098 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında
Yönetmelik" hükümlerine aykırı hükümleri afet bölgelerinde uygulanmaz. Ancak, afet bölgelerinde yapılacak yapılarda da Türk Standartları Enstitüsü tarafından özürlüler için
belirlenmiş standartlara uyulması zorunludur.
Madde 9 - Kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapılar, bu
Yönetmeliğin iç ölçülerine, sanayi ve konut dışı kentsel çalışma alanlarında yapılacak yapılar ise bu Yönetmeliğin bina
derinlik ve yüksekliklerine ait hüküm ve ölçülerine tabi
değildir.
Madde 10- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Ruhsat alınması
gerektiği halde ruhsat alınmadan yapılan veya ruhsat ve
eklerine aykırı olarak yapılan yapılar İmar Kanunu ve bu
Yönetmelik esaslarına uygun hale getirilmedikçe bunların
iskan, tamir, tadil ve ilavelerine izin verilmez. Ancak bu gibi
yapıların bulunduğu parsel içerisinde mevzuata uygun
olarak yapılmış olan diğer binaların tamir, tadil ve ilavelerinde veya yeniden yapılması mümkün olan yapılarda bu
hüküm uygulanmaz.
Madde 11 - Belediyeye ait yerler üzerinde otobüs durağı,
büfe, hela, trafo ve benzeri belediye hizmetlerinin görülebilmesi için, lüzumlu tesislerin inşaasına ancak belediyece
mahzur görülmeyen hal ve şekillerde ve o yerin karakterini
muhafaza etmek kaydı ile izin verilebilir.
70 | 2013
Madde 12- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Ruhsat süresi
içinde tamamlanması mümkün olamayacağı için 5 inci yıl
içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurarak
ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat alma
tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri uygulanır.
İnşasına 2 yıl içinde başlanmayan veya ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir. Bu
yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihinde yürürlükte
bulunan plan ve mevzuat hükümleri uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Parsel ve Yapılarla İlgili Hükümler
Parsel büyüklükleri ve bina cepheleri
Madde 13- (Başlığıyla birlikte değişik:RG-2/9/199923804) İfraz suretiyle elde edilecek parsellerin genişlikleri
(20) m.den, parsel derinlikleri (30) m.den az olamaz.
Bina cephesi konutlarda ve işyerlerinde minimum (6.00)
m. olup blok uygulamalarında (40.00) m.yi aşamaz.
Konut dışı kentsel çalışma alanlarındaki uygulamaların
plan kararıyla yapılması zorunludur.
Bahçe Mesafeleri
Madde 14 - Yapılacak yapıların:
1) Ön ve yol kenarına rastlayan yan bahçe mesafelerini
minumum (5.00) m.`dir. Ancak, mevcut teşekkülde bu mesafeler (5.00) m.den fazla ise bu teşekküle uyulur.
2013 | 71
2) Bitişik olmayan yan ceplerde, çelik, kagir ve benzeri
yapılarda minumum (3.00) m., diğer yapılarda ise minumum (5.00) m. mesafe bırakılması şarttır.
3) Ön bahçesiz bitişik veya blok olarak teşekkül etmiş yerlerde, mevcut teşekküle uygun olarak yapılacak uygulamayı
takdire Belediye yetkilidir. Ancak blok uygulamalarında
blok her hal-karda (40.00) m. yi aşamaz.
4) Arka bahçe mesafesi bina yüksekliğinden az olamaz.
İfraz
Madde 15- (Değişik madde ve başlığı:RG-2/9/1999-23804)
İfraz suretiyle elde edilecek parsellerin tapu kadastro veya
tapulama haritasında bulunan ve kamu eline geçmiş bir yola
cephesinin bulunması şarttır. Parselden terk suretiyle yol
oluşturulamaz. Çıkmaz sokaklarda cephesi olan parseller
ifraz edilemez. İfraz suretiyle çıkmaz sokak oluşturulamaz.
Madde 16 - (Mülga:RG-2/9/1999-23804)
Parselde Birden Fazla Yapı Yapılıp Yapılamayacağı
Madde 17 - Binaların hepsi tek ruhsata bağlanmak şartı ile
bir parselde birden fazla bina yapılabilir. Bu takdirde yapılacak binaların arasındaki mesafeler (10.00) m.den az olamaz.
Bu tür yerlerde maliklerin talebi halinde tapu idareleri bu
parseller üzerinde yatay kat mülkiyeti veya kat irtifakı tesis
ederler.
Yapı Yerinin Tayini
Madde 18 - Ayrık yapı nizamına tabi olan yerlerde, bu
Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tayin edilen azami
bina alanını aşmamak, asgari bahçe mesafelerini muhafaza
etmek şartı ile yapı yerini tayine ve daha uygun çözüm yol72 | 2013
ları bulmak amacı ile bir kaç dar parseli birlikte mütalâa
ederek toplam bina cephesi (20.00) m.yi geçmemek şartı ile
ikili veya üçlü blok tertibine Belediye yetkilidir. Bu işlem
dolayısıyla civarın yapı karakterinin bozulmamasına dikkat
edilmelidir.
Bina Derinlikleri
Madde 19 - 1) Bina derinlikleri
I=L-( K x H/2)formulü ile hesaplanır.
Burada:
I = Bina derinliği
L = Parsel derinliği
K = Ön bahçe mesafesi
H = Bina yüksekliği`dir.
2) Yukarıdaki formüle göre bulunacak bina derinliği daha
fazla olsa bile (40.00) m.den daha fazla derinlikte bina yapılamaz ve her hal-kârda yapılacak binanın taban alanı kat
sayısı % 40`ı aşamaz.
3) Formülün kullanılması sonucunda (10.00) m.den az çıkan bina derinlikleri, arka bahçe mesafesi (2.00) m.den az
olmamak üzere (10.00) m.ye çıkartılabilir.
Bina Yükseklikleri
Madde 20 - 1) Yerleşik alanlarda yapılacak binalara yanındaki mevcut en yüksek bina yüksekliği kadar yükseklik
verilir. Bu yükseklik (9.50) m.yi, (3) kat`ı geçemez.
2) İki yanındaki mevcut binaların yüksekliği daha az ise
verilecek azami bina yüksekliği (6.50) m., (2) kat`dır.
3) Hiç uygulama görmemiş yerlerde, yol genişliği ve ön
bahçe mesafeleri dahil iki bina cephesi arasındaki mesafenin
2013 | 73
yarısından fazla olmamak kaydı ile 3 katà (9.50) m. kadar
yükseklik verilir.
4) Çekme ve çatı katı yapılamaz.
5) Meyilden dolayı birden fazla iskân katı kazanılamaz.
6) Zemin döşemesi üst seviyesi tabii zemine (0.50) m. den
fazla gömülü olan hacimler iskân edilemez.
7) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Çatı aralarına bağımsız bölüm
yapılamaz. Bu kısımlarda ancak son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı piyesler yapılabilir.
Binalara Kot Verilmesi
Madde 21 - Binalara parselin yüz aldığı yolun:
1) Bordür taşı konulmuş ise binanın ön cephe hattı ortası
hizasındaki bordür taşı üst seviyesinden,
2) Yol kaplaması yapılmamış, bordür taşı konulmamış ise,
bina ön cephe ortası hizasındaki yol kaplamasının en yüksek seviyesinden,
3) Yol kaplaması yapılmamış, bordür taşı da konulmamış
ise, yolun halihazır başlangıç ve bitiş noktaları arasında
geçirilecek bir kırmızı hatta göre bina ön cephe ortası hizasından kot verilir.
4) Yol seviyesinden dolayı kat adedi arttırılıp eksiltilemez.
Bunu sağlamak amacı ile yoldaki kat düzenini korumak için
bina cephesi boyunca binada kademeler yapmağa ve her
kademenin ön cephe ortası hizasından kot vermeye Belediye
yetkilidir. Köşe başı parsellerde de aynı esasa uyulur.
5) Hiç uygulama görmemiş yerler ise ön bahçe mesafeleri
(10.00) m. veya daha çok olan yerlerde binalara kot, binanın
oturacağı tabii zemin ortalamasından verilir.
74 | 2013
6) Zemin kat döşeme üst seviyesi binanın kot aldığı nokta
seviyesinden aşağı düşürülemez ve + (1.00) m. den daha
yüksekte yapılamaz.
Bazı Yapılarda Aranacak Şartlar
Madde 22 - 1) Kerpiç binalar 1 bordum ve 1 zemin kattan
yani (3.50) m. den, hımış, ahşap, yarım ahşap ve yarım kagir
binalar 1 bodrum ve 2 normal kattan yani (6.50) m. den fazla
yükseklikte olamaz.
2) Ahşap binalar bitişik olarak yapılamaz.
3) Hımış ve yarım kagir binalar, komşu hudutlarına temelden itibaren çatının her yerinde (0.50) m. yükselen yangına dayanıklı duvar yapılması şartı ile bitişik olarak inşa
edilebilirler.
4) Toplumun yararlanmasına ayrılan binalar çelik ve kagir
olarak yapılır. Ancak, mimari karakteri veya kullanma şart
ve şekilleri itibarı ile özellik arzeden yapılar bu hükme tabi
değildir.
5) Her türlü binanın temel ve bordum duvarının kagir olması mecburidir.
Çıkmalar
Madde 23 - Binalarda tesbit edilen azami bina alanı dışında aşağıdaki şartlarla kapalı veya açık çıkma yapılabilir:
1) Açık çıkmalar binanın her cephesinde, kapalı çıkmalar
binanın yalnızca ön ve arka cephelerinde yapılabilir.
2) Çıkmalar parsel sınırını taşamaz.
3) Arka ve yan komşu mesafesi içinde kapalı çıkma yapılamaz.
2013 | 75
4) Ön bahçelerde yapılacak çıkmalar parselin yol sınırına
(3.50) m. den fazla yaklaşmak
5) Ön ve arka cephelerde yapılacak kapalı çıkma genişliği
(1.50) m. den, yan komşu mesafelerinde yapılacak açık çıkma genişliği (1.00) m. den fazla olamaz.
6) Açık çıkma uzunluğu bina cephesinin 2/3 ünden fazla
olamaz.
7) Bitişik nizamda, bitişik olduğu komşu sınırına (2.00) m.
den fazla yaklaşamaz.
8) Çıkmanın (krişler dahil) en alt noktasının, zemine olan
yüksekliği (2.40) m. den az olamaz.
9) (0.20) m. yi geçmeyen motifler, denizlikler, bina saçakları ve zeminden yüksekliği (2.40) m. den az olmayan giriş
saçakları, yatay olarak (0.60) m. yi geçmeyen güneş kesiciler
çıkma sayılmaz.
Işıklıklar ve Hava Bacaları
Madde 24 - Her müstakil ev veya dairede, en az 1 oturma
odası ile yatak odalarının doğrudan doğruya hariçten ışık ve
hava alması şarttır. Diğer odalarla mutfaklar ışıklıktan, yıkanma yerleri ve helalar hava bacalarından faydalanabilirler.
Işıklık ve hava bacaları ihtiyaç olan kattan itibaren başlayabilir. Bu ölçüler temiz ölçüler olup, ışıklık içinde balkon
ve baca gibi ışıklık alanını küçültücü imalat yapılamaz.
Konutlarda bulunması gereken piyesler ve koridorlar
Madde 25- (Başlığıyla birlikte değişik:RG-2/9/199923804)
Her müstakil konutta en az;
76 | 2013
1 oturma odası,
1 yatak odası veya nişi,
1 mutfak veya yemek pişirme yeri,
1 banyo veya yıkanma yeri,
1 hela,
bulunur.
3 veya daha az odalı konutlarda yıkanma yeri ile hela aynı
yerde olabilir.
Hol ve koridor genişlikleri (1.10) m.den az olamaz.
Yukarıda belirtilen bu piyesler ile koridor ölçüleri özürlülerin de kullanımını sağlayacak standartlara uygun olmalıdır.
İç Yükseklikler
Madde 26 - 1) Genel olarak binalarda, içerisinde insan
oturan, yatan, çalışan bölümlerin bitmiş tavan yüksekliği
(döşeme kaplaması üstünden tavan sıvası ve varsa dekorasyon kaplaması altına kadar) (2.40 m. den az olamaz. Diğer
servis bölümleri ve iskân edilmeyen katların yüksekliği
(2.20) m. olabilir.
2) Düğün ve oyun salonları, kahvehane ve benzeri gibi insanların toplu olarak uzun süre içinde kaldığı bölümlerin
yükseklikleri (döşeme kaplaması üstünden tavam sıvası ve
varsa dekorasyon kaplaması altına kadar) ise (3.50) m. den
az olamaz.
Pencereler
Madde 27- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Pencere boşluklarının belirlenmesinde 16/1/1985 tarihli ve 18637 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan "Bazı Belediyelerin İmar Yö2013 | 77
netmeliklerinde Değişiklik Yapılması ve Bu Yönetmeliklere
Yeni Maddeler Eklenmesi Hakkında Yönetmelik" hükümlerine uyulur.
Kapılar
Madde 28- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bütün yapılarda;
Kapı yükseklikleri: (2.10) m.den,
Kapı genişlikleri: Bina giriş kapılarında ve yangın merdivenlerine açılan kapılarda (1.50) m.den, kapıların çift kanatlı
olması halinde bir kanadı (1.00) m.den,
Daire giriş kapılarında (1.00) m.den, diğer mahallerin kapılarında (0.90) m.den, az olamaz.
Döner kapılar, belirtilen ölçülerde yapılacak normal kapıların yanında ilave olarak bulunabilir.
Kapılarda eşik yapılamaz.
Binaların komşu parsel sınırı üzerindeki ortak duvarlarında pencere ve kapı açılamaz.
Bu Yönetmeliğin 26/2 maddesinde sayılan binalarda, giriş-çıkış kapılarının dışında genişliği (1.00) m.den az olmamak üzere ayrıca acil çıkış kapısı yapılır.
Merdivenler
Madde 29- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Merdiven kolu
ve sahanlık genişlikleri ile merdiven basamaklarının ölçüleri
ve bunların yapımına ilişkin koşullar aşağıda belirlenmiştir.
a) Merdiven kolu ve sahanlık genişlikleri:
Ortak merdivenler ve sahanlıklar konut yapılarında (1.20)
m.den, diğer yapılarda (1.50) m.den az olamaz. Çatıya ve
bodrum katlarına ulaşan ortak merdivenler ile servis merdi78 | 2013
venlerinde de bu ölçülere uyulur. Bu merdivenler ahşap
olamaz.
Merdiven evlerinin bina cephesinden, çatıdan veya ışıklıktan doğrudan ışık alması ve merdivenlerin çatıya ve bodrumlara ulaştırılması zorunludur.
Merdiven basamakları ve sahanlık ölçülerine dair Türk
Standartları Enstitüsü standartlarının yukarıdaki ölçü ve
miktarlardan küçük olması halinde bu madde hükümleri
geçerlidir.
Merdivenlerin her iki tarafında da özürlülerle ilgili Türk
Standartları Enstitüsü standartlarına uygun korkuluk ve
küpeşte yapılması zorunludur.
b) Merdiven basamaklarının ölçüleri:
Asansörü olmayan binalarda basamak yüksekliği (0.16)
m.den, asansörlü binalarda ise (0.18) m.den fazla olamaz.
Basamak genişliği 2a+b = 60 ila 64 formülüne göre hesaplanır.
Ancak bu genişlik (0.28) m.den az olamaz.
Formüldeki a = yükseklik, b = genişliktir.
Balansmanlı merdivenlerde basamak genişliği en dar kenarda (0.15) m.den, basamak ortasında (0.28) m.den az olamaz.
Binalarda son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı çatı
arası piyeslerine çıkan merdivenlerde yukarıdaki şartlar
aranmaz.
Evvelce yürürlükte olan mevzuata uygun olarak yapılmış
yapılara bu Yönetmelik hükümlerine göre kat ilavesi halinde mevcut merdiven ölçüleri ilave katlar için de aynen uygulanır.
2013 | 79
c) Yangın merdivenleri:
Birden fazla katı olan tüm umumi binalarda yangın merdiveni yapılması zorunludur.
Yangın merdiveni kitle içinde veya dışında komşu parsel
sınırına (1.50) m.den daha fazla yaklaşmamak kaydıyla açık
veya kapalı, yüksek binalarda tamamen kapalı olarak düzenlenir. Kargir veya betonarme olarak ilgili standardına
uygun yangına dayanıklı ve kaygan olmayan malzemeden
inşa edilen yangın merdivenleri kitle içinde tertiplendiğinde
ısıya ve dumana karşı yalıtılmış, kapalı bir hacimde düzenlenir.
Yangın merdivenleri çatı ve (+-0.00) kotunun altında inşa
edilen bodrum katlara ulaşacak şekilde tesis edilir.
Yangın merdiveninin genişliği umumi ve yüksek katlı binalarda (1.20) m.den, diğer binalarda (0.90) m.den az olamaz.
Basamak genişliği (0.25) m.den az, yüksekliği (0.18) m.den
fazla olamaz.
Merdiven basamaklarının her iki tarafında yangına dayanıklı malzemeden yapılmış korkuluk ve küpeşte bulunur.
Bacalar
Madde 30- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Kaloriferli binaların konut olarak kullanılan bağımsız bölümlerinin sıcak su
tesisatı bulunmayan banyo ve mutfakları ile oturma ve yatma hacimlerinin en az birinde, sobalı binalarda ise hela,
koridor hariç tüm piyeslerde duman bacası yapılması zorunludur.
Kalorifer bacaları projesine göre yapılır.
80 | 2013
Kaloriferli umumi binaların her katında en az (1) adet
duman bacası yapılması gereklidir.
Konut olarak kullanılan sobalı binaların ticari kullanışlı
bağımsız bölümlerinde birer adet duman bacası yapılması
zorunludur.
Bacaların Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun olarak yapılması zorunludur.
Şönt baca yapılamaz.
Şofben, kombi cihazı ve benzeri ısıtma araçları, hayati tehlike arz edecek şekilde yerleştirilemez ve havalandırmadan
uzak olan piyeslerle, banyo ve helalarda yer alamaz.
Kapalı Çarşılar ve Pasajlar
Madde 31 - 1) Bina alanı içinde yapılan geçitli kapalı çarşıların ve pasajların temiz iç yüksekliği (3.50) m. den geçit
genişlikleri ise (30.00) m. ye kadar uzunluktaki kapalı geçitlerde (3.00) m., daha uzunluklarında (4.00) m. den az olamaz.
2) Kapalı çarşıların ve pasajların en az 2 girişi olması şarttır. Aynı binada başka maksatlarla kullanılan bölümler veya
katlar varsa buraların kullanılmasına ait giriş, asansör, geçit
ve benzeri tesisler, çarşının kullanılmasıyle ilgili olan bu gibi
tesislerden tamamen ayrı tertiplenir.
3) (Ek:RG-2/9/1999-23804) Kapalı çarşı ve pasajların birden fazla katlı olmaları halinde her bir kat arasında 29 uncu
maddedeki şartlara uygun merdiven olması ve özürlülerin
kullanımına uygun düzenlemelerin yapılması zorunludur.
Pasaj giriş ve çıkışlarının merdivenle sağlanması gerektiği
hallerde pasaj giriş-çıkış kapılarından en az biri özürlülerin
2013 | 81
giriş-çıkışına ve pasaj içine ulaşımına uygun olarak düzenlenir.
Sıhhi Tesisler
Madde 32 - Umumi binalarla otel, işhanı ve benzerlerinde
ihtiyaca göre en az (10) tonluk su deposu bulunacaktır. Bu
gibi binalarda en çok 25 kişi için, sinema ve tiyatrolarda en
çok 50 kişi için 1 kadın ve 1 erkek helası ile lüzumu kadar
pisuvar ve lavabo yapılması gereklidir.
(Ek fıkra:RG-2/9/1999-23804) Tüm umumi binalarda özürlüler için en az 1 kadın, 1 erkek olmak üzere standardına
uygun hela, pisuvar ve lavabo yapılması zorunludur.
Bodrumlar
Madde 33 - 1) Meyilli veya yol kenarında set teşkil eden
parsellerde bu Yönetmeliğin pencere, ışıklık ve diğer hükümlerine uygun olmak ve en az 2 oda ve 1 mutfağı, taban
döşeme üst seviyesi tabii zemine (0.50) m. den çok gömülü
olmamak şartı ile binanın kot aldığı seviyenin altında iskâna
tahsis edilen bodrum katı yapılabilir.
2) Binaların odunluk, kömürlük, kalorifer dairesi gibi
müştemilat kısımları bodrum katlarda tertiplenir. Ancak
zeminde su çıkması veya sert kaya olması halinde Belediyeden alınacak izin ile bu türlü müştemilat; arka bahçelerde,
yoldan görünmemek ve çatının en yüksek noktası tabii zeminden itibaren (2.50) m. den yüksek olmamak, esas binaya
(3.00) m. den fazla yaklaşmamak şartı ile yapılabilir.
Bahçe Duvarları
Madde 34 - 1) Bahçe duvarlarının yüksekliği, binaların yol
tarafından ve yoldan bina cephe hattına kadar (1.00) m. yi,
gerisinde ise (1.50) m. yi geçemez. Bu duvarlar üzerine yük82 | 2013
sekliği (1.00) m. yi aşmayan ve görüşü kapatmayan parmaklık yapılabilir.
2) Fazla meyilli yerlerde uygulanacak şekli takdire belediye yetkilidir.
3) Okul, hastane, cezaevi, ibadet yerleri, elçilik binaları,
açık hava sineması ve benzerleri gibi özellik arzeden bina ve
tesislerin bahçe duvarları ile sanayi bölgelerinde yapılacak
bahçe ve çevre duvarları 1. fıkra hükmüne tabi değildir.
Şantiye Binaları
Madde 35 - Lüzum ve ihtiyaca göre inşaatın devamı süresinde kullanılıp yıkılmak üzere yapılacak şantiye binaları bu
Yönetmelikte belirlenen şart ve ölçülere tabi değildir. Ancak,
şantiye binaları yıkılmadıkça yapıya kullanma izni verilemez.
Madde 36 - Yeni inşaat, ilave ve esaslı tadil işlerinde; yapı
ruhsatiyesi almak için yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile yapılan müracaatlarda, dilekçeye eklenmesi
gereken tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek
belge), plan, proje ve resimleri aşağıda gösterilmiştir.
1) Tapu kayıt örneği;
Ruhsat verme aşamasında tapu kayıt örneği yerine geçen
belgeler:
a - Tapu senedi,
b - Özel kanunlara göre tahsisi yapılıp henüz tapu siciline
kaydedilmemiş, ilgili kamu kuruluşlarınca verilmiş tahsis
belgesi (14/6/1934 tarih 2510, 11/6/1945 tarih 4753,
22/3/1950 tarih 5618, 15/5/1959 tarih 7269, 20/7/1966 tarih
2013 | 83
775, 2/7/1968 tarih 1051 sayılı Kanunlara göre, müstenit,
yetkili diğer makamlar tarafından verilmiş belge,
c- Mülkiyete ait kesinleşmiş mahkeme kararı ve bu mahkeme kararına d - Kesinleşmiş kamulaştırma kararları,
2) Mimari proje; a - 1/500 ölçekli umumi vaziyet planı,
Binanın büyüklüğüne göre A - 1 normuna sığmayan projelerde;
b - 1/50 veya 1/100 ölçekli temel, bodrum ve kat planları,
c - 1/50 veya 1/100 ölçekli en az 2 tam kesit, d - 1/50 veya
1/100 ölçekli cephe resimleri,
(Projenin 1/100 ölçeğinde hazırlanması halinde tatbikat
projesi niteliğinde olacaktır.)
3) Statik proje;
a - Çelik kaskas binalarda çelik yapı hesabı, betonarme binalarda betonarme hesap ve 1/20, 1/50, 1/100 ölçekli resimleri,
b - Asma çatılı binaların çatı hesabı ve projesi,
c- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Tesisat, elektrik, plan, proje, resim ve hesapları
Kamuya Ait Yapı ve Tesisler
Madde 37 - Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak ve
yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis
edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere
mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesùliyetinin bu
kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin
belgelenmesi kaydı ile avan projeye göre ruhsat verilir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arzeden yapı84 | 2013
lara; ilgili idareden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine
uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve
tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili
idareye yazı ile bildirildiği takdirde 36 ncı maddede sayılan
belgeler aranmaksızın yapı ruhsatı verilir.
Ancak, kamu kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak
olan enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma ve benzeri
hizmetler ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı için ruhsat alınmasına gerek olmayıp, yatırımcı kamu kuruluşunca
yazılı olarak ilgili idareye, inşaata başlandığının bildirilmesi
yeterlidir.
Proje Değişiklikleri
Madde 38- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yapı ruhsatı
alınmış olan yeni inşaat, ilave ve esaslı tadillerde, sonradan
değişiklik yapılması istendiğinde mimari projenin yeniden
tanzim edilmesi gereklidir.
Bu değişiklik yapının statik ve tesisat esaslarında da değişiklik yapılmasını gerektirdiği takdirde istenen belgelerde
de gerekli değişiklik yapılır.
Projenin üzerinde ayrıca tadilat projesi gerektirmeyen basit düzeltmeler, proje müellifinin bilgisi dahilinde bütün
nüshalarda yapılarak, belediyece mühürlenip imzalanır.
İlave ve tadilat projeleri 5 takım olarak düzenlenerek 36
ncı maddedeki esaslara uygun olarak onaylanır.
Sanayi Yapıları
Madde 39- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Her türlü sanayi
yapısının inşaat, ilave inşaat ve esaslı tadilleri varsa çevre
düzeni planına uygun olarak hazırlanan uygulama imar
2013 | 85
planına yoksa arazinin konumu, jeolojik yapısı, ekolojik
değerleri ve benzeri kriterler göz önüne alınarak hazırlanan
mevzii imar planına göre yapılır.
Esaslı Tamirler
Madde 40 - Binanın planı ve görünüşüne, statik bünyesine
tesir etmeyen esaslı tamirler ruhsata tabi olup; bunlar için
plan, proje resim ve hesap istenmez.
Adi Tamir
Madde 41 - Derz, iç ve dış sıva, badana, boya, oluk, dere,
doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik, sıhhi tesisat, korkuluk, paratoner, pergole ve benzerinin tamirleri ile
bölme duvarı, bahçe duvarı, baca ve saçak ve benzeri elemanların tamiri ve yoldan görünmeyen küçük ve basit kümes yapılması ruhsata tabi değildir.
İskele Kurulması
Madde 42 - Cadde ve kaldırım üzerine iskele kurulmasının gerektiren hallerde ilgili idareye iskele kurulması için
yazı ile müracaat edilmesi zorunludur ve yeterlidir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Belediye Mücavir Alan Sınırları Dışında Planı
Bulunmayan Köy ve Mezraların Yerleşik Alanlarında
Uygulanacak Esaslar
Köy ve mezraların yerleşik alanı ve civarının tespiti
Madde 43- (Değişik madde ve başlığı:RG-2/9/1999-23804)
Köy ve mezraların yerleşik alanı ve civarının tespiti, valiliklerce birisi harita mühendisi olmak üzere en az üç kişilik bir
komisyon tarafından 1:1000, 1:2000 veya 1:5000 ölçekli hali86 | 2013
hazır haritalar veya kadastro paftaları üzerine yapılır, il
idare kurulunca onaylanır.
Aynı köyün mülki sınırları içinde kalmakla birlikte köy
yerleşik alanı ile civarının dışında kalan mezralarda mevcut
köy ortak yapıları yok ise yerleşik alan ve civarı tespiti yapılamaz.
Köy ortak yapılarının bulunduğu mezralarda ise, yerleşik
alan ve civarı tespiti, köy yerleşik alan ve civarının tespiti ile
ilgili usullere uyulmak koşuluyla yapılır.
Köy ve mezralar ile civarının yerleşik alan tespiti bir defaya mahsus olmak üzere yapılır, bu sınırlar genişletilemez ve
genişletilmesine dönük olarak birleştirilemez.
Madde 44- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) İfraz suretiyle elde edilecek parsellerin tapu kadastro veya tapulama haritasında bulunan ve kamu eline geçmiş bir yola cephesinin
bulunması şarttır. Parselden terk suretiyle yol oluşturulamaz. Çıkmaz sokaklara cephesi olan parseller ifraz edilemez. İfraz suretiyle çıkmaz sokak oluşturulamaz.
Madde 45- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında yapılacak ifraz işlemlerinde parsel genişlikleri (15.00) m.den, parsel derinlikleri de
(20.00) m.den az olamaz. İfraz suretiyle en fazla beş adet
parsel elde edilir, ifraz suretiyle elde edilen parsellerde ikinci kere ifraz yapılamaz.
Bina Cephe ve İstikametleri
Madde 46 - Bina cephe ve istikametlerinin, köy ve mezraların mevcut teşekkülü esas alınarak tayin ve tesbitine Köy
İhtiyar Heyeti yetkilidir.
2013 | 87
Komşu Mesafeleri
Madde 47 - Komşu mesafeleri, civarın yapı düzeni ve karakterine, yapılacak binaların münferit konut veya tarımsal
işletme birimi (ahır, samanlık, arabalık v.b.) oluşuna göre
Köy İhtiyar Heyeti yetkilidir.
Komşu Mesafeleri
Madde 47 - Komşu mesafeleri, civarın yapı düzeni ve karakterine, yapılacak binaların münferit konut veya tarımsal
işletme birimi (ahır, samanlık, arabalık v.b.) oluşuna göre
Köy İhtiyar Heyeti tarafından takdir ve tayin olunur.
Binalara kot verilmesi
Madde 48 - Binalara parselin yüz aldığı yolun;
1) Bordür taşı konulmuş ise, binanın ön cephe hattı ortası
hizasındaki bordür taşı üst seviyesinden,
2) Yol kaplaması yapılmış, bordür taşı konulmamış ise,
bina ön cephe hattı ortası hizasındaki yol kaplamasının en
üst seviyesinden,
3) Yol kaplaması yapılmamış, bordür taşı konulmamış ise,
yolun halihazır başlangıç ve bitiş noktaları arasında geçirilecek bir kırmızı hatta göre bina ön cephe ortası hizasından,
kot verilir.
Yapı Şartları
Madde 49 - Parsel büyüklükleri hakkındaki hükümlere
uymayan parsellerde, uygun hale getirilmedikçe yeni yapı
ve ilave yapı yapılmasına izin verilmez.
Madde 50- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) İfraz edilmedikçe
bir parsel üzerine köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli
oturanlarca yapılacak konut, tarımsal ve hayvancılık amaçlı
yapılar ve bunların lüzumlu müştemilat binaları dışında
88 | 2013
birden fazla yapı yapılamaz. Ancak, bir yapıda birden fazla
bağımsız bölüm yapılabilir.
Madde 51- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında bir parselde köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak tarımsal
ve hayvancılık amaçlı yapıların ve konut yapılarının müştemilat dahil taban alanı kat sayısı %40 ı geçemez.
Madde 52 - Köy ve mezraların yerleşik alanlarında 2 kat
(6.50) m. den fazla katlı bina yapılamaz. Meyilden dolayı
birden fazla kat kazanılamaz.
Zemin döşemesi üstü tabii zemine (0.50) m. den fazla gömülü olan hacimler ikamete tahsis edilemez.
Madde 53 - Çatı yapılması halinde kiremit kaplamalı çatıların % 33 meyille yapılması ve civarın karakterine uyulması
lazımdır. Saçaklar (1.20) m. yi aşmayacak şekilde lüzumu
kadar genişlikte yapılabilir.
Madde 54 - Parsel dışına taşan çıkma yapılamaz. Çıkmalar, bitişik veya blok nizamında komşu sınırına (2.00) m. den
fazla yaklaşamaz. Saçaklar, (0.20) m. yi geçmeyen çıkıntılar,
bina içine dahil edilmemek şartı ile çıkma sayılmaz.
Madde 55 - Her müstakil ev veya dairede en az;
1 oturma odası
1 yatak odası
1 mutfak veya yemek pişirme yeri
1 banyo veya yıkanma yeri
1 hela bulunacaktır.
Madde 56 - Genel olarak konut, otel, işhanı, büro, mağaza,
dükkan ve benzeri, içerisinde insan oturan, yatılan veya
2013 | 89
çalışılan binaların taban döşeme kaplaması üzerinden tavan
kaplaması altına kadar olan yükseklikleri (2.40) m. den,
düğün ve oyun salonları, kahvehane ve benzeri gibi halkın
toplu olarak uzun süre içinde kaldığı mahallerin yükseklikleri ise ( 3.50) m. den az olamaz.
Madde 57- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında sadece köy nüfusuna
kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım
ve hayvancılık amaçlı yapılar ile müştemilat binaları yapı
ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi değildir. Ancak, yapı
projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair
valilik görüşü alınmasından sonra, muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapının yapılması şarttır.
İnşa edilen yapının fen ve sağlık kurallarına uygunluğu
İmar Kanununun 30 uncu maddesine göre valiliklerce belirlenir.
Valilikler, talep halinde köy yerleşik alanlarında yapılacak
yapılar için, yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun olarak üretilmiş projeleri temin edebilirler.
Madde 58- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) 57 nci maddede
sayılanlar dışında kalan yapılar ile köy nüfusuna kayıtlı
olmayan, köyde sürekli oturmayanlar ve köy nüfusuna
kayıtlı olmakla birlikte köyde sürekli oturmayanlar tarafından yapılacak tüm yapılar, yapı ruhsatı ve yapı kullanma
iznine tabidir. Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni valiliklerce
düzenlenir. Bu kapsamda kalan yapılarda ruhsat, proje,
fenni mesuliyet ve sürveyanlık hizmetleri hakkında 3030
sayılı Kanun Kapsamında Kalan Belediyeler Tip İmar Yö90 | 2013
netmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin
ilgili hükümlerine uyulur.
Madde 59- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) İmar mevzuatına
aykırı yapılar hakkında 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar
Kanunu hükümleri uygulanır.
Bina Projeleri
Madde 60- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Yeni ve ilave inşaatlarla esaslı tamirler için ilgili valiliklere yapılacak müracaatlarda, dilekçelere eklenmesi gereken projeler ve yapılacak işlemler hakkında bu Yönetmeliğin 36, 38 ve 40 ıncı
maddeleri hükümleri uygulanır.
Madde 61 - Bu bölümde bulunmayan hususlarda bu Yönetmeliğin Dördüncü Bölümündeki hükümler geçerlidir.
ALTINCI BÖLÜM
Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışındaki
Yerleşme Alanı Dışında Kalan (İskân Dışı) Alanlarda
Uygulanacak Esaslar
İfraz ve Tevhid İşleri:
Madde 62- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Üst ölçek planı
bulunmayan iskan dışı alanlarda yapılacak ifrazlardan sonra elde edilecek her parsel (5000) m2 den küçük olamaz. Bu
parsellerin tapu kadastro veya tapulama haritasında bulunan kamu eline geçmiş bir yola, yapılan ifrazdan sonra en az
(25.00) m. cephesi bulunması zorunludur. Parselden terk
suretiyle yol oluşturulamaz. Yeni yerleşme alanı oluşturma
amaçlı ifraz işlemi yapılamaz.
2013 | 91
(Ek fıkra:RG-30/6/2001-24448) 2510 sayılı İskan Kanunu
uyarınca hazırlanan Tarımsal İskan Projeleri kapsamında
yapılaşma amacı taşımayan tarımsal amaçlı ifrazlarda, yola
cephe koşulu aranmaz.
Tevhid işlemlerinde (5000) m2 asgari büyüklük şartı
aranmaz.
Yapı Şartları
Madde 63 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Üst ölçek planı
bulunmayan iskan dışı alanlarda bulunan parsellerde; inşaat
alanı katsayısı %5 den fazla olmamak, yapı inşaat alanları
toplamı hiçbir koşulda (250) m2 yi geçmemek, saçak seviyelerinin tabii zeminden yüksekliği (6.50) m.yi ve 2 katı aşmamak, yola ve parsel sınırlarına (5.00) m.den fazla yaklaşmamak şartı ile bir ailenin oturmasına mahsus bağ ve sayfiye evleri, kır kahvesi, lokanta ve bu tesislerin müştemilat
binaları yapılabilir.
(Değişik:RG-2/9/1999-23804) Bu alanlarda tarımsal üretimi korumak amacı ile üretimden pazarlamaya kadar tüm
faaliyetleri içeren entegre tesis niteliğinde olmamak kaydıyla, konutla birlikte veya ayrı yapılan mandıra, kümes, ahır,
ağıl, su ve yem depoları, hububat depoları, gübre ve silaj
çukurları, arıhaneler, balık üretim tesisleri ve un değirmenleri gibi konut dışı yapılar, mahreç aldığı yola (10.00) m.den,
parsel hudutlarına (5.00) m.den fazla yaklaşmamak, parselde bulunan bütün yapılara ait inşaat alanı katsayısı %40 ı ve
yapı yüksekliği (6.50) m.yi ve 2 katı aşmamak şartı ile yapılabilir. Bu yapıların birinci fıkra koşullarına uyulmak üzere
yapılacak konutla birlikte yapımı halinde de inşaat alanı
katsayısı (0.40) ı geçemez.
92 | 2013
Beton temel ve çelik çatılı ser’alar yapı yaklaşma mesafelerine uyulmak şartı ile inşaat alanı katsayısına tabi değildir.
Beton temel ve çelik çatı dışındaki basit örtü mahiyetindeki seràlar ise yukarıda belirtilen çekme mesafeleri ve inşaat
alanı kat sayısına tabi değildir.
(Değişik:RG-2/9/1999-23804) Ayrıca bu tesisler hakkında
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların taşra teşkilatlarının uygun görüşünün alınması ve
başka bir amaçla kullanılmayacağı hususunda tesis sahiplerince ilgili idareye noterlikçe tasdikli yazılı taahhütte bulunulması gerekmektedir.
Bu maddede anılan yapılar ilgili Bakanlık ve kuruluşlarca
hazırlanmış bulunan 1/50 veya 1/100 ölçekli tip projeler
üzerinden yapılabilir.
Madde 64- (Değişik:RG-30/6/2001-24448) İskan dışı alanlarda yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni, yapının niteliğine
göre "3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler
Tip İmar Yönetmeliğinin" Yapı Ruhsat İşleri başlıklı bölümünde yer alan hükümlere uygun olarak ilgili idarece verilir.
Ayrıca, bu bölümde bulunmayan yapılaşmaya ilişkin hususlarda bu Yönetmeliğin Dördüncü Bölüm hükümlerine
uyulur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Madde 65 - Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile
birlikte yürürlüğe girer.
2013 | 93
Madde 66 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve
İskân Bakanı yürütür.
94 | 2013
PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA DAİR YÖNETMELİK
PLAN YAPIMINA AİT ESASLARA DAİR
YÖNETMELİK1 2
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; insan, toplum, çevre
münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını
yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini
yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en
rasyonel biçimde belirlemek üzere hazırlanacak (Değişik
ibare:RG-17/3/2001-24345) her tür ve ölçekteki planın ve bu
planlar üzerinde yapılacak değişikliklerin hangi esaslar
dahilinde yapılacağını belirlemektir.
Kapsam
hükümleri her tür ve ölçekteki plan yapımına ilişkin esasları
kapsar.
(Ek fıkra:RG-2/9/1999-23804) Özel kanunlara göre belirlenen alanlarda Kanun ile farklı hüküm getirilmemiş ise plan
1 Bu Yönetmeliğin adı “İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslar Hakkında
Yönetmelik” iken 17/3/2001 tarihli ve 24345 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2 17/3/2001 tarihli ve 24345 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle bu Yönetmeliğin ikinci bölümüne 4 üncü maddeden önce gelmek üzere altı adet madde eklenmiş,
müteakip maddeler buna göre teselsül ettirilmiştir.
2013 | 95
yapımına dair teknik kurallar konusunda bu Yönetmelik
hükümleri geçerlidir.
Tanımlar
Madde 3- Bu Yönetmelikte adı geçen terimler aşağıda tanımlanmıştır:
1) Nazım İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Onaylı
halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş
olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak
hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini,
başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme
alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım
sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas
olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır.
2) Uygulama İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/199923804)Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral
durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak
hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar
uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını
ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve
1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plandır.
3) Revizyon Planı: (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Her tür
ve ölçekteki planın ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı veya sorun yarattığı durumlar
ile üst ölçek plan kararlarına uygunluğun sağlanması ama96 | 2013
cıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek
bir kısmının yenilenmesi sonucu elde edilen plandır.
4) İlave Plan: (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Yürürlükte
bulunan planın ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde
hazırlanan plandır.
5) Mevzii İmar Planı: (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni
yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, bu Yönetmeliğin
plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün
olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında,
planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı
ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır.
6) Plan Değişikliği: (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Plan
ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal
donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve
teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması
halinde yapılan plan düzenlemeleridir.
7) Sosyal alt yapı: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek
amacı ile yapılması gereken eğitim, sağlık, dini, kültürel ve
idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara
verilen genel isimdir.
8) Aktif yeşil alan: Park, çocuk bahçesi ve oyun alanları
olarak ayrılan sahalardır.
9) Teknik alt yapı: Elektrik, havagazı, içme ve kullanma
suyu, kanalizasyon ve her türlü ulaştırma, haberleşme ve
2013 | 97
arıtım gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık
veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isimdir.
10) Çevre Düzeni Planı: (Ek:RG-2/9/1999-23804) (Değişik:RG-17/3/2001-24345) Konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi sektörler ile kentsel-kırsal yapı ve gelişme ile doğal
ve kültürel değerler arasında koruma-kullanma dengesini
sağlayan ve arazi kullanım kararlarını belirleyen yönetsel,
mekansal ve işlevsel bütünlük gösteren sınırlar içinde, varsa
bölge planı kararlarına uygun olarak yapılan, idareler arası
koordinasyon esaslarını belirleyen, 1/25000, 1:50000,
1:100000, veya 1:200000 ölçekte hazırlanan, plan notları ve
raporuyla bir bütün olan plandır.
11) İmar Planı: (Ek:RG-17/3/2001-24345) Belde halkının
sosyal ve kültürel gereksinimlerini karşılamayı, sağlıklı ve
güvenli bir çevre oluşturmayı, yaşam kalitesini artırmayı
hedefleyen ve bu amaçla beldenin ekonomik, demografik,
sosyal, kültürel, tarihsel, fiziksel özelliklerine ilişkin araştırmalara ve verilere dayalı olarak hazırlanan, kentsel yerleşme ve gelişme eğilimlerini alternatif çözümler oluşturmak suretiyle belirleyen, arazi kullanımı, koruma, kısıtlama
kararları, örgütlenme ve uygulama ilkelerini içeren pafta,
rapor ve notlardan oluşan belgedir. İmar planı, nazım imar
planı ve uygulama imar planı olmak üzere iki aşamadan
oluşur.
12) Bakanlık: (Ek:RG-17/3/2001-24345) (Değişik:RG31/7/2012-28370) Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır.
13) İlgili idare: (Ek:RG-17/3/2001-24345) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye, dışında valiliktir.
98 | 2013
İKİNCİ BÖLÜM2
(Değişik bölüm başlığı:RG-17/3/2001-24345)
Plan Yapımına Dair Esaslar
Madde 4- (Ek:RG-17/3/2001-24345) 2
Çevre düzeni planı sınırları, yönetsel, mekansal ve işlevsel
bütünlük arz eden bir veya birden fazla il sınırları bütününü
veya bir kısmını kapsayacak şekilde belirlenir.
Planlar, ilgili kurum ve kuruluşlarla ve plan kapsamındaki ilgili idarelerle işbirliği sağlanarak Bakanlıkça yapılır veya
yaptırılır. Bakanlık, plan yapım işini Bakanlıkça belirlenen
planlama sınırı içerisinde kalan ilgili idarelere devredebilir.
Kentsel gelişme alanı ihtiyacının büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alan sınırları dışında karşılanma gereği
halinde, kent bütününü, kentsel gelişme alanını ve bu alanlarla bütünlük gösteren alanları kapsayan çevre düzeni
planları, Bakanlığın koordinasyonu altında, ilgili büyük
şehir belediyesi ve valilikçe ortaklaşa yapılır.
Çevre düzeni planları Bakanlıkça onaylanarak yürürlüğe
girer.
Onaylı planlar, plan kapsamında bulunan ilgili idarelere
ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilir. Planlar, ilgili idarelerce bir ay süre ile ilan edilir.
Askı süresi içerisinde plan kararlarına gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları itiraz edebilirler. İtirazlar,
itiraza konu alanla ilgili belediye veya valiliğe yapılır. İdarenin görüşü ile valilikçe Bakanlığa gönderilen itirazlar
Bakanlıkça, Yönetmelik hükümleri kapsamında değerlendirilir ve sonuçlandırılır.
2013 | 99
Çevre düzeni planlarında yapılacak revizyon, ilave ve değişiklikler de aynı usullere tabidir.
Çevre düzeni planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak Bakanlığın ve idarelerin görevidir. Bakanlık planların tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar halinde çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.
Madde 5- (Ek:RG-17/3/2001-24345) (2)
Çevre düzeni planları, varsa bölge planı esas alınarak yapılır. Çevre düzeni planlarının hazırlanması sürecinde, planlanacak alan ve yakın çevresindeki alanlarda aşağıda genel
başlıklar halinde belirtilen konularda ilgili kurum ve kuruluşlardan veriler elde edilir:
a) Planlama alanının konumu ile ilgili bilgiler,
b) Yönetim yapısı, idari bölünüş, sınırlar,
c) Fiziksel yapı ve mevcut arazi kullanımı,
d) Çevresel değerler ve koruma alanları,
e) Afet verileri, afete maruz alanlar, yerleşmeler ve özellikleri,
f) Planlama alanı ile ilgili demografik, sosyal, ekonomik, kültürel, tarihi vb. bilgiler,
g) Ulaşım ve enerji dahil teknik altyapı,
h) Sektörel yapı,
i) Askeri alanlar,
j) Mülkiyet yapısı,
k) Yerleşmelerle ilgili yerel özellikler,
l) Planlama alanının özelliğine göre diğer konular.
Çevre düzeni planı yapılacak alan ve yakın çevresinin bir
bütünlük içinde ele alınması ve değerlendirilmesi için eşik
100 | 2013
analizi, yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla
birlikte, bilimsel tekniklere ve yöntemlere dayalı, yeterli
nitelikte ve kapsamda ekonomik, sosyal, kültürel, politik,
tarihi, sektörel ve teknolojik araştırmalar yapılır, ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve önerileri alınır ve değerlendirilir.
Çevre düzeni planı kararları, yapılan inceleme, araştırma
sonuçları ve görüşler değerlendirilerek oluşturulur. Plan
raporunda, yapılan tüm inceleme ve araştırmalar, alınan
görüş ve öneriler ve yapılan değerlendirmelerle birlikte,
planın gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulama araçları,
kurumsal yapı ve denetim konularına dair ilkeler de yer alır.
Madde 6- (Ek:RG-17/3/2001-24345) 2
Çevre düzeni planı sınırları içerisinde kalan alanlarda;
Yerleşilebilirlik ilkesi ve taşıma kapasitesi göz önünde bulundurularak koruma kullanma dengesinin sağlanması,
Makro ölçekte nüfus dağılımı ve yoğunluk kararlarının
verilmesi,
Kısıtlı doğal kaynakların, artan yerleşik nüfusun ekonomik ve sosyal yapısını güçlendirerek, gereksinimlerini karşılayacak biçimde kullanılmasının sağlanması,
Doğal, tarihi, kültürel çevre değerlerinin korunması,
Tarım alanlarının, sit alanlarının, orman alanlarının, özel
çevre koruma alanlarının, ekolojik açıdan korunması gerekli
alanların, sulak alanların, uluslararası sözleşmelere konu
alanların, kıyı alanlarının ve benzeri alanların, ilgili mevzuatında öngörülen kurallar çerçevesinde kullanımı ve korunması,
Yatırımların koordineli olarak kullanıma sunulması,
2013 | 101
Planlama sürecinin analiz, araştırma ve sentez aşamalarında, yönetmelikte belirlenen konularda yapılan çalışmaların ve toplanan değişik sınıf ve türdeki verilerin planlama
kararlarının oluşumunda etkin kullanımı,
Afete maruz bölge, yerleşme ve alanlardaki afet risklerinin belirlenmesi ve bu risklerin plan kararlarında dikkate
alınması,
Alt ölçekli planlamaya veri teşkil edecek politikaların
oluşturulması,
esastır.
Madde 7- (Ek:RG-17/3/2001-24345) 2
Çevre düzeni planı ilke, esas ve kararlarına aykırı imar
planı yapılamaz.
Çevre düzeni planı sınırları içerisinde mevzi imar planı
yapılamaz. Çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı alınmış
alanlar için yapılacak imar planları, mevzii imar planı olarak
değerlendirilmez.
Çevre düzeni planı ile yapılaşma kararı getirilen alanlarda, kentsel ve kırsal yerleşmelerde imar planlarının alan
bütününde veya çevre düzeni planında belirlenen etaplara
ve/veya çevre düzeni planı ilke ve kararlarına uygun önceliklere göre yapılması esastır.
Çevre düzeni planında, tarım alanı, mera, maki-funda vb.
kullanım kararı getirilmiş alanlarda konut, sanayi, turizm,
enerji, vb. yapılaşma amaçlı uygulama yapılamaz.
Madde 8- (Ek:RG-17/3/2001-24345) 2
Bakanlığın plan yapım yetkisini devrettiği birden fazla idareyi kapsayan planlama çalışmalarında, koordinasyon Bakanlığa aittir. Planlama alanı içinde yer alan idarelerin planlama
102 | 2013
sürecine katılımı, görev, yetki ve sorumlulukları ve alt ölçek
plan yapımı ile ilgili esaslar, gerektiğinde protokolle belirlenir.
Madde 9- (Ek:RG-17/3/2001-24345) 2
Çevre düzeni planlarının revizyon, ilave ve değişikliklerinde;
a)Yerel yönetimlerin yerleşik nüfuslarının gereksinimlerinin karşılanmasına,
b) Maddi hataların düzeltilmesine,
c) Kamu yatırımlarına ve kamu yararına,
d) Mevzuatın gerektirdiği düzenlemelere,
e) Geleceğe yönelik proje ve programlara
dair, yeterli, geçerli ve gerekçeleri belirli teklif ve talepler,
Bakanlıkça incelenerek sonuçlandırılır.
Madde 10 (2) -İmar Kanununun 9. maddesindeki esaslara göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’na verilen plan yapma, yaptırma, değiştirme ve resen onaylama yetkileri saklı kalmak
kaydı ile, imar planları ilgili idarece doğrudan veya ihale suretiyle yaptırabileceği gibi İller Bankası Genel Müdürlüğü’ne
yetki verilmek suretiyle de yaptırılabilir.
Madde 11 (2) – (Mülga birinci fıkra:RG-31/7/2012-28370)
İlgili idare, planlama grubunda görev alacakları Bakanlığa
bildirmekle yükümlüdür.
Madde 12 (2) - İmar planlarının ihale suretiyle elde edilmesi
durumunda; plan müellifinin, “İmar Planlarının Yapımını
Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlik Yönetmeliği”nde o yerleşme için belirlenen asgari yeterlilik belge-
2013 | 103
sine haiz olması şarttır. Planlama yarışmaları sonucunda yapılan ihaleler bu hükmün dışındadır.
Madde 13 2 - İmar planı ihalelerinde İller Bankası Genel
Müdürlüğü’nce bu amaçla hazırlanan tip sözleşme ve teknik
şartlaşma esaslarına uyulur.
Bu esaslar; sit, sanayi, turizm gibi ağırlıkları nedeni ile
özel ve tafsilatlı çalışma gerektiren durumlarda veya bölge
şartlarına uymak amacıyla değiştirilmek suretiyle, özel sözleşme ve teknik şartlaşmalar yapılabilir.
Madde 14 (2) - (Değişik:RG-2/9/1999-23804)
Planların hazırlanması sürecinde, planı düzenlenecek alan
ve yakın çevresindeki alanlarda aşağıda genel başlıklar halinde belirtilen konular ile planlama alanının özelliğine ve
plan türüne göre diğer konularda ilgili kurum ve kuruluşlardan veriler elde edilir:
1- Planlama alanının yeri
2- Yönetim yapısı, idari bölünüş, sınırlar
3- Fiziksel yapı
a) Jeolojik durum
b) Akarsular, taşkın alanları
c) İklim
d) Toprak kabiliyeti
e) Tarım alanları, tarımsal arazi kullanımı
f) Sulama alanları
g) Bitki örtüsü
h) Yeraltı ve yüzeysel su kaynakları, havzaları ve özellikleri
4- Maden kaynakları
104 | 2013
5- Çevresel kaynaklar ve koruma alanları
a) Korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ve alanları
b) Sulak alanlar
c) Özel çevre koruma alanları
d) Orman alanları
e) Ekolojik açıdan korunması gerekli alanlar
f) Milli Parklar
6- Demografik yapı
7- Sosyal yapı
8- Ekonomik yapı
9- Teknik altyapı
a) Ulaşım
b) Enerji
c) Çöp
d) İçme suyu
e) Kanalizasyon
10- Arazi kullanımı
11- Sektörel yapı
12- Askeri alanlar
13- Mülkiyet yapısı
14- Yerleşme alanları ile ilgili özellikler
Planlama alanı ve yakın çevresi ile alanın bölge veya kent
bütünü içindeki konumunu belirlemek üzere eşik analizi,
yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla birlikte, bilimsel tekniklere ve yöntemlere dayalı, yeterli nitelikte
ve kapsamda ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihi,
2013 | 105
sektörel ve teknolojik araştırmalar yapılır, ilgili kurum ve
kuruluşların görüş ve önerileri alınır.
Plan kararları, yapılan inceleme ve araştırma sonuçları
değerlendirilerek oluşturulur. Plan raporunda, yapılan tüm
inceleme ve araştırmalar, alınan görüş ve öneriler ve yapılan
değerlendirmelerle birlikte, planın gerçekleştirilmesini sağlayacak uygulama araçları, kurumsal yapı ve denetim konularına dair ilkeler de yer alır.
Madde 15 (2) - Uygulama imar planlarının tamamı bir
aşamada yapılabileceği gibi etaplar halinde de hazırlanabilir. Ancak, bu durumda etap sınırlarının varsa nazım planlar
üzerinde gösterilmiş olması gerekir.
Uygulama imar planlarında, yapı adaları içinde imar parselleri gösterilir.
Uygulama imar planlarına uygun olarak parselasyon
planları düzenlenir ve bu planlar imar planlarının ayrılmaz
parçasıdır.
Madde 16 2 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804)
Hazırlanacak her ölçekteki imar planlarının yapım ve değişikliklerinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile
gelecekteki gereksinimleri göz önünde tutularak sosyal ve
teknik donatı alanlarında EK-1 deki tabloda belirtilen asgari
standartlara uyulur.
Planlarda, özürlülerin kentsel kullanımlar, sosyal ve teknik
altyapı alanlarına ulaşımını ve kullanımını sağlayıcı ve kolaylaştırıcı tedbirlerin alınması amacıyla özürlülere yönelik her
türlü mevzuat ve Türk Standartları Enstitüsü standartları
dikkate alınır.
106 | 2013
Madde 17 2 - Nazım planlar üzerinde gösterilen teknik ve
sosyal altyapı alanlarının konum ile büyüklükleri, toplam
standartların altına düşülmemek şartı ile uygulama planlarında değiştirilebilir.
Madde 18 2 - Her ölçekteki planlar EK-2 de verilen lejant
ve plan çizim normlarına göre hazırlanır.
Madde 19 2 - (Değişik:RG-13/1/2005-25699)
Üst Ölçekli planı bulunmayan alanlarda şahıslarca yaptırılan mevzi imar planı çalışmalarında, planlaması yapılan
alanın kendilerine ait olduğunu belgelemek amacı ile; tapu
senedi, mülkiyete dair kesinleşmiş mahkeme kararı ve bu
mahkeme kararına müsteniden diğer makamlar tarafından
verilmiş belge veya özel kanunlara göre tahsisi yapılıp henüz tapu siciline kaydedilmemiş yerler için ilgili kamu kuruluşlarınca verilmiş tahsis belgesi ibraz edilmesi mecburidir.
Birden fazla maliki bulunan arazilerin mevzi imar planı
kapsamına alınması mecburiyetinin bulunması halinde,
planı yapılacak alana ait parsel sahiplerinin muvafakati ile
arazilerinin planlanmasına izin verdiklerinin belgelenmesi
şarttır.
Planlanan alan içinde maliklerine ulaşılamayan, malikleri
belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti
halinde, bunların, ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20’sini aşmaması şartı aranır. Ancak, bu gibi
hallerde, Bakanlıkça veya ilgili idarece yapılan veya yaptırılan ve onaylanan mevzi imar planlarında muvafakat şartı
aranmaz.
2013 | 107
Her ölçekteki planlama çalışmalarında, planlamaya alınan
alanın niteliğine göre çeşitli kanunlarla ve yönetmeliklerle
getirilmiş sağlık koruma bantları, güvenlik bölgesi ve yapı
yaklaşma mesafesi ve benzeri alanların, planlanan alanın
içerisinde kalması ve mülkiyetin planlama alanının tümü
için birinci fıkrada belirtilen şekilde belgelendirilmesi mecburidir.
Madde 20 2 - Belediye ve mücavir alan sınırları içinde; belediye meclislerince aynen veya değiştirilerek onaylanıp
yürürlüğe giren imar planları Belediye Başkanınca mühürlenir ve imzalanır. Mühür ve imza süresindeki gecikmeler,
imar planının tatbikatını engelleyemez.
Belediye meclislerince uygun görülmeyen imar planı teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle, Belediye Başkanlığınca 15 gün içinde ilgilisine yazı ile bildirilir.
Belediye ve mücavir alan sınırları dışında; il idare kurullarınca karar verilen imar planları valilikçe uygun görüldüğü
takdirde onaylanarak yürürlüğe girer.
Valilikçe uygun görülmeyen imar planı teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle 15 gün içinde ilgilisine yazı ile bildirilir.
Onaylanmış planlar; onay tarihinden itibaren ilgili idarece
herkesin görebileceği şekilde ilan yerlerinde asılmak ve
nerede nasıl görülebileceği mahalli haberleşme araçları ile
duyurulmak suretiyle 30 gün süre ile ilan edilir. 30 günlük
ilan süresi içinde planlara itiraz, ilgili idare nezdinde yapılır.
Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerlerde;
Belediye Başkanlığınca Belediye Meclisine gönderilen itirazlar ve planlar, Belediye Meclisince 15 gün içinde incelenerek
108 | 2013
gerekçeleri de belirtilmek suretiyle kesin karara bağlanır ve
karar tarihinden itibaren 15 gün içinde Belediye Başkanlığınca ilgilisine yazı ile bildirilir.
Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde;
valiliğe yapılan itirazlar, valilikçe 15 gün içinde incelenerek
gerekçeleri de belirtilmek suretiyle kesin karara bağlanır ve
bu tarihten itibaren 15 gün içinde valilikçe ilgilisine yazı ile
bildirilir.
Madde 21 2 - Uygulama veya revizyon imar planı yapılan
kentlerde, “3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek
Kabulü Hakkında Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği”nin 6. maddesi uyarınca gerekli
görülen ilave yönetmelik maddeleri, imar planı ile birlikte
düzenlenerek onaylanır.
Madde 22 2 - Onaylanan imar planı ve eklerinden birer takım onaylamaya esas olan karar ile birlikte Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı ile İller Bankası Genel Müdürlüğüne muhafaza edilmek üzere gönderilir.
Madde 23 2 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804)
(Mülga birinci fıkra:RG-31/7/2012-28370)
Planın ilgili idarelerce onaylanmış olması, plan müelliflerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
İmar Kanunu ve mevzuat hükümlerine aykırı planlar ve
sorumluları hakkında 1580 sayılı Belediye Kanununun 74.
maddesi hükümleri ile 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.
Madde 24 (2) - Belediye Meclislerince veya Valiliklerce
onaylanan her ölçekteki imar planları; büyüklükleri veya
2013 | 109
pafta adedi göz önüne alınarak, kitap halinde veya pafta
pafta çoğalttırılmak suretiyle talep sahiplerine bedeli mukabilinde verilir.
Bedel, Belediye Encümenlerince veya Valiliklerce pafta ve
sahife bazında tespit edilir.
Madde 25 2 - Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerin
imar planları yürürlükte olup, 3194 sayılı İmar Kanununun
44. maddesi gereği çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine
tabidir.
Madde 26 2 - (Değişik:RG-2/9/1999-23804)
Çevre düzeni planı, plan revizyonu, ilaveleri ve değişiklikleri ile mevzii imar planları da bu Yönetmelikteki esaslara
tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar
Madde 27 2 - İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik
alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin
değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için:
1- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı
Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır.
2- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının
kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge
içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir.
110 | 2013
3- (Değişik:RG-8/7/2005-25869) Onaylı imar planlarında
kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı olarak belirlenen kullanımlar dışında kalan alanlarda plan değişikliği yolu ile
yeni bir kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması
halinde, yatırımcı bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak kaydıyla, bu Yönetmeliğe ekli EK-1a, EK-1b, EK-1c, EK1d ve EK-1e işaretli tablolarda belirtilen asgari alan büyüklüğü şartı aranmaz.
4(Ek:RG-2/9/1999-23804) (Mülga:RG-13/1/2005-25699)
(Yeniden düzenleme:RG-8/7/2005-25869) Afetzede yerleşim
alanlarının imar planlarında yapılacak değişikliklerde yeni
bir kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması halinde,
(2) numaralı bentteki şartlar ve bu Yönetmeliğe ekli EK-1a,
EK-1b, EK-1c, EK-1d ve EK-1e işaretli tablolarda belirtilen
asgari alan büyüklükleri şartı aranmaz
(Ek fıkra:RG-30/9/1998-23479) Dini yapı alanlarına ilişkin
planlarda ve değişikliklerinde il müftülerinin görüşü alınır.
Madde 28 2 - İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin,
kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus
yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde:
1- (Değişik:RG-2/9/1999-23804) Artan nüfusun ihtiyacı
olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet
vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır.
2- Kat adedi arttırılmasının istenmesi durumunda; önerilecek kat adetlerinin tayininde aşağıdaki formüle göre bulunacak bir yoldaki karşılıklı bina cepheleri arasındaki asgari
uzaklık sağlanacaktır.
2013 | 111
K=
H1 + H2
2
+7m
Yukarıdaki formülde;
K = Karşılıklı bina cepheleri arasındaki mesafe (m)
H1 = Yolun bir cephesine önerilecek yapının irtifaı
H2 = Yolun diğer cephesinde önerilecek yapının irtifaıdır.
Madde 29 (2) - İmar planında gösterilen yolların genişletme, daraltma ve güzergahına ait imar planı değişikliklerinde;
1- Devamlılığı olan bir yol belli bir kesimde daraltılamaz.
2- Yolların kaydırılmasında, mülkiyet ve yapılaşma durumu esas alınır.
3- İmar planlarındaki gelişme alanlarında (7.00) m.den dar
yaya, (10.00) m.den dar trafik yolu açılamaz, meskun alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde
yukarıdaki standartlara uyulur.
4- İmar planı değişikliği ile çıkmaz sokak ihdas edilemez.
5- İmar planı içinde kalan karayolu, kent içi geçişinin değiştirilmesi durumunda, Karayolları Genel Müdürlüğü’nden alınacak görüşe uyulur.
Madde 30 (2) - İmar planlarında sosyal ve teknik alt yapı
kullanımlarından başka herhangi bir amaca ayrılmış olan bir
alanın kullanılışının değiştirilmesi durumunda;
1- Nazım plan ana kararlarını bozucu fonksiyonel değişiklikler plan değişikliği yolu ile yapılamaz.
112 | 2013
2- Yeni belirtilen kullanışın ihtiyacı olan sosyal ve teknik
alt yapı alanları EK-1’deki tabloda belirtilen standartlara ve
nüfus şartı aranmaksızın otopark yönetmeliği hükümlerine
uygun olarak birlikte düzenlenir.
3- Yerleşmenin gelişme yönü, büyüklüğü ve arazi kullanımlarının fonksiyonel dağılımı ve genel yoğunlukları gibi
nazım plan ana kararlarının değiştirilmesi ancak imar planının yeniden yapılması için mümkün olabilir.
Madde 31 2 - İmar planı değişikliklerinin onaylama, askı,
onaya itiraz, itirazların değerlendirilmesi ve dağıtımı konularında 14 ve 16. maddelerdeki esaslara uyulur.
Madde 32 2 - Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilecek imar planı değişiklik paftalarında; yerleşme adı, pafta
numarası, kuzey işareti, koordinat değerleri, ölçeği, kıyı ile
ilgili ise kıyı kenar çizgisi işlenir.
Geçici Madde 1 - (Ek:RG-29/9/2000-24185 Mükerrer)
Elektrik enerjisi sıkıntısının bulunduğu aciliyet arz eden
durumlarda, sıkıntının umumi hayata müessir etkilerinin
giderilmesine yönelik olmak koşuluyla, elektrik üretim ve
iletimiyle görevli kamu kurum ve kuruluşları tarafından,
mülkiyeti özel sektöre ait mobil ve yüzer elektrik santrallerinden geçici şekilde elektrik alınmasına ihtiyaç duyulduğu
ve bu husus Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca belgelendiği takdirde, bu santrallerin konumlanacağı alanlara ait
imar planları hazırlanarak onay için Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı'na sunulur. Bakanlık tarafından uygun görülen
imar planları 15 gün içinde onaylanır. Tesislerin mimari,
statik ve tesisat avan projelerine göre inşaat ruhsatları 15
gün içinde ilgili idare tarafından verilir.
2013 | 113
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Madde 33 2 - Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile
birlikte yürürlüğe girer.
MADDE 34 2 – (Değişik:RG-31/7/2012-28370)
Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı
yürütür.
114 | 2013
PLÂN YAPIMINI YÜKLENECEK MÜEL. YETER. HAK. YÖNET.
PLÂN YAPIMINI YÜKÜMLENECEK MÜELLİFLERİN
YETERLİLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; şehir ve kasabaların
imar plânları da dâhil olmak üzere, yerleşme plânlarının
bütün ilgili taraflarca uyulması gereken, güvenilir ve uygulanabilir nitelikte düzenlenebilmesi için plânların yapımı
işini üstlenecek müelliflerin ehliyet durumları ile ilgili usûl
ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, belediye sınırları ile mücavir
alan sınırları içinde ve bu alanlar dışında, 3194 sayılı İmar
Kanunu ve diğer kanunlar ile yapılması öngörülen her ölçekteki ve türdeki plânların yapımını ve bunları üstlenecek
müellifleri kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 3194 sayılı İmar Kanununun 44
üncü maddesine ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 30/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını,
Kanun: 3194 sayılı İmar Kanununu,
2013 | 115
İdare: Kanun’da tanımlanan plânların hazırlanması, onaylanması ile uygulanmasında görevli ve yetkili olan Bakanlık,
Valilik, İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediyesi, Belediye ve
diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını,
Müellif: Kanun’da tanımlanan her ölçekteki ve türdeki
plânların yapılmasını üstlenebilmek için gerekli olan ilgili
yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip gerçek
kişiyi veya ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip tüzel kişiliklerin hissedarları içinde hisseleri ortakların meslek grubuna göre dağılımında eşit veya daha fazla
paya sahip gerçek kişiyi,
Plânlama Birimi: İdarenin, Kanun’da tanımlanan plânların
hazırlanmasına, onaylanmasına, uygulanmasına ve denetlenmesine ilişkin iş ve işlemleri yürüten birimini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Plân Yapacak Müelliflerde Aranacak Yeterlilik
Plânlama alanı grupları
Madde 5- Yerleşme alanları ve onu bütünleyen çevreye ait
alanlar için düzenlenen her ölçekteki ve türdeki plânların
yapım alanlarının büyüklüğü, plân yapımına konu olan
yerleşme veya yerleşmeler bütününün gelecekteki muhtemel nüfuslarına veya nüfus toplamlarına göre aşağıdaki
plânlama alanı grupları teşkil edilmiştir.
a) Plân yapım alanı 10.001 hektar veya daha fazla olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 1.000.001 ve daha
116 | 2013
fazla nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, A
GRUBU,
b) Plân yapım alanı 5.001-10.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 500.001-1.000.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, B GRUBU,
c) Plân yapım alanı 2.001-5.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 200.001-500.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, C GRUBU,
d) Plân yapım alanı 801-2.000 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 50.001-200.000 nüfuslu
olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, D GRUBU,
e) Plân yapım alanı 301-800 hektar arası olan veya geleceğe ait nüfus projeksiyonuna göre 10.001-50.000 nüfuslu olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, E GRUBU,
f) Plân yapım alanı 25-300 hektar arası olan veya geleceğe
ait nüfus projeksiyonuna göre 10.000 ve daha az nüfuslu
olabilecek yerleşme ve yerleşme bütünleri, F GRUBU,
olarak adlandırılır.
Yerleşme plânının yapımında, yukarıda sıralanan alanlara
ve nüfus projeksiyonlarına göre bulunan grupların, birbirinden farklı bulunması durumunda o yerleşme için hangi
esasa göre belirlenen grup daha üst grup ise, yerleşme o
grupta sayılır.
Her ölçekteki ve türdeki plânlar, belge uygulamasına
tâbidir. Bu çerçevede, ilâve plânlar, plân revizyonları ve
değişiklikleri, eklenti veya yenileme kararı getirdikleri veya
ilgili oldukları yürürlükteki plânın alan veya nüfus esasına
göre belirlenecek grubunda; mevziî imar plânları ise, kendi
2013 | 117
alan veya nüfus büyüklüğü esasına göre tayin edilen grupta
sayılır.
Müelliflerin öğrenim niteliği
Madde 6- Plânlama işlerini üstlenecek müelliflerde, yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak şartı
aranır. Yurt dışında öğrenim görenlerin bu öğrenimlerinin
ve aldıkları derecelerin, yurt içinde görülen öğrenim ve
alınan derece ile eş değerde olduğunun yetkili makamlarca
onaylanmış olması şarttır.
Müelliflerin derecelendirilme esasları
Madde 7- Müelliflerin derecelendirilmesinde, 6 ncı maddede belirtilen öğrenim şartı yanında;
a) Plânlama Biriminde belirlenen sürelerde fiilen çalışmış
veya
b) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili uzmanlık dalında öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma
görevlisi olarak, belirlenen sürelerde fiilen çalışmış veya
c) A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan özel
plânlama bürolarında, çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğini belgelemiş olmak kaydıyla, bu bürolar ilgili
işleri yaptıkları sürece, belirlenen süreler kadar bu işlerde
fiilen çalışmış veya
d) Plânlarla ilgili yarışmalarda birincilik veya iki defa derece veya dört mansiyon almış veya
e) Alt yeterlilik grubuna veya gruplarına giren işlerden
belirlenen sayıda iş bitirmiş
olmaları göz önünde bulundurulur.
118 | 2013
Plân yapımı işlerini üstlenecek müelliflerde aranacak nitelikler
Madde 8- Plân yapımı işlerini üstlenecek müelliflerin 5 inci maddede belirtilen gruplardaki işleri yapabilmeleri, bu
Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yer alan şartları
taşımaları yanında aşağıda belirtilen Müellif Gruplarında
sayılan niteliklerden en az birine uygun olduklarının Bakanlıkça yapılan değerlendirmede tespit ve kabûl edilmesine
bağlıdır.
a) A Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen B Grubu plânlamalardan en
az iki işi bitirmiş olmak,
2) B Grubu plânlamalardan en az bir işi ve C Grubu
plânlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,
3) B Grubu plânlamalardan en az bir işi, C Grubu plânlamalardan en az bir işi ve D Grubu plânlamalardan en az iki
işi bitirmiş olmak,
4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim
dalında doçent veya profesör unvanı almış veya plânlama
birimlerinde iki yıl daire başkanlığı seviyesinde veya daha
üst seviyede yönetici olarak görev yapmış veya en az 15 yıl
çalışmış olmak,
b) B Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen C Grubu plânlamalardan en
2) C Grubu plânlamalardan en az bir işi ve D Grubu
3) C Grubu plânlamalardan en az bir işi, D Grubu plânlamalardan en az bir işi ve E Grubu plânlamalardan en az iki
2013 | 119
4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim
dalında doktor unvanı almış olmak ve bu unvanı aldıktan
sonra en az dört yıl öğretim üyesi olarak çalışmış olmak
veya öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak toplam en az 12 yıl çalışmış olmak veya plânlama
birimlerinde en az 12 yıl çalışmış olmak,
c) C Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen D Grubu plânlamalardan en
2) D Grubu plânlamalardan en az bir işi ve E Grubu
3) D Grubu plânlamalardan en az bir işi, E Grubu plânlamalardan en az bir işi ve F Grubu plânlamalardan en az iki
4) Kamu kurum ve kuruluşlarında en az dokuz yıl çalışmış olmak,
d) D Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen E Grubu plânlamalardan en
az üç işi bitirmiş olmak,
2) E Grubu plânlamalardan en az iki işi ve F Grubu
plânlamalardan en az üç işi bitirmiş olmak,
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B veya C grubuna giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az altı
yıl çalışmış olmak,
e) E Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen F Grubu plânlamalardan en az
üç işi bitirmiş olmak,
120 | 2013
2) F Grubu plânlamalardan en az iki işi ve 10-24 hektar
arasında en az üç işi bitirmiş olmak,
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B, C veya D
gruplarına giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en
az üç yıl çalışmış olmak,
f) F Grubu Müelliflik için;Yükseköğretim kurumlarının
Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden Şehir Plâncısı veya
Şehir ve Bölge Plâncısı unvanı ile lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak,
şartları aranır.
Yukarıdaki fıkrada yer alan “işi bitirmiş olmak” ifadesinden her tür ve ölçekteki plânlar anlaşılır.
Yukarıda belirtilen Müellif Gruplarında sayılan niteliklerden sadece birine tam olarak uygun bulunmak, o grup içinde değerlendirmeye alınmak için yeterlidir. Aynı grup başlığı altındaki niteliklerden birden fazlasına uygun olmak,
müellif için ek bir hak sağlamaz.
İş bitirme
Madde 9- İşi bitirmiş olmak kapsamında yapılan her tür
ve ölçekteki plân, sadece Nâzım İmar Plânı ise, plânlama
alanının veya nüfusunun yarısı, işi bitirmiş olmak şeklinde
değerlendirilir. Nâzım İmar Plânı alanı içinde yapılan Uygulama İmar Plânı şayet Nâzım İmar Plânı alanının tamamını
kapsamıyor ise, sadece Uygulama İmar Plânı alanı veya
nüfus dikkate alınır. Nâzım İmar Plânı üstünde yer alan her
ölçekteki ve türdeki bitirilmiş plânlarda, plânlama alanının
veya nüfusunun 1/5’ini aşmamak kaydıyla yeterlilik grubu
çerçevesinde değerlendirmede bulunma yetkisi Bakanlığa
aittir.
2013 | 121
Plânlama işini bitirmiş olmaktan; işin sözleşmesinde belirlenen süresi içinde ve usûlünce tamamlanıp idareye teslim
edilmiş olması, istenilen düzeltme ve tamamlamaların gereğince ve süresi içinde yerine getirilmiş olması ve ilgili merci
tarafından onaylanmış olması anlaşılır.
Tüzel kişilik adına alınmış plânlama işlerinde sadece bir
müellif adına iş bitirme belgesi düzenlenir.
Yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden mezun olup da plânlama yarışmalarında kazanılan birincilik veya iki defa derece veya dört defa mansiyon
almış olanlar bulunduğu gruptan bir üst gruba yükselir.
Kamu kurum ve kuruluşlarından ihale yolu ile yapılan
plânlama işlerinde, plânlama işini alan müellifin plânlama
ekibinde yer alan şehir plâncılarının çalıştıklarının belgelenmesi hâlinde, kendi bulundukları plânlama grubundan
ayrı ayrı bir iş bitirmiş olarak değerlendirilir.
Kamu kurum ve kuruluşunda ve özel plânlama bürolarında
çalışma
Madde 10- Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde yer alan
kamu kurum ve kuruluşu ile özel plânlama bürolarında
çalışmaya esas olacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Kamu Kurum ve Kuruluşunda Çalışmış Olmak:
Plânlama Biriminde ve yükseköğretim kurumlarının
plânlama ile ilgili bilim dalında öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak çalışmış olmayı ifade
eder.
Belediyelerin plânlama birimlerinde çalışanlar da bu Yönetmelikte belirtilen çalışma sürelerini tamamlamak kaydıy122 | 2013
la, çalıştığı belediyenin dâhil olduğu plânlama grubuna
kadar yeterlilik belgesi alabilir.
b) Özel Plânlama Bürolarında Çalışmış Olmak: Bu Yönetmelik kapsamına giren plânlama işlerinden A, B, C veya D
gruplarına giren işleri yapan plânlama bürolarında, büro
sahibi veya ortağı veya çalışanı sıfatıyla çalışılan süreyi
bonservis alarak belgelemiş olmak ve çalışma süresine ait
sigorta primlerinin ödendiğini belgelemek anlaşılır. Bonservisin kapsadığı sürelerde, bu büroların elinde program gereğince devam eden A, B, C veya D gruplarında en az bir
plânlama işinin mevcut bulunması ve bunun belgelenmesi
şarttır.
Yeterlilik Belgesi şartı
Madde 11- İdare, plânlama işlerinin hazırlanması, ihale
edilmesi ve onanmasında bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. İdare tarafından yapılan plânlarda, bu
Yönetmelikte belirtilen yeterlilik gruplarına uygun en az bir
müellifin, plân yapım sürecinde, plânlama biriminde ve
kadrolu olarak istihdamı şarttır.
Plân müellifleri, aldıkları Yeterlilik Belgesi ile yeterlilik
gruplarının daha altındaki gruplarda plânları yapmaya
yetkilidir.
Müellif ekiplerinin teşkili
Madde 12- Plânlama işlerinden özelliği ve önemi olduğu
belirlenenlerin elde edilmesinde, özel uzmanlık dalında
çalışma yapılmasının veya ekip çalışması yapılmasının Bakanlıkça gerekli görülmesi hâlinde, bu plânlama işleri için
teklif verecek müelliflerden ekiplerinde belirli sürelerle veya
sürekli olarak görev yapacak farklı uzmanlık dallarından
2013 | 123
kişilerin isimlerini ve noterlikçe tasdikli izinlerini bildirmeleri istenir.
Plân müelliflerinin görev ve sorumlulukları
Madde 13- Plânlama işlerini üstlenecek müellif ve müellif
kuruluşlarının, plânlama işi ile ilgili görev ve sorumlulukları ile uyacakları esaslar aşağıda belirtilmiştir:
a) Plân müelliflerinin, işin yapılması ile ilgili olarak yürürlükteki kanun ve yönetmelik hükümlerine uymaları mecburîdir.
b) Danışman, müşavir ve benzeri sıfatlar altında görev
yapan kişiler, ilgili idarenin plân müellifi olarak görev yapamaz ve plân müellifi yetki ve sorumluluğunu üstlenemez.
c) Müellifler; üstlendikleri plânlama işinin kapsadığı
plânlama alanının sınırları içinde, plânlama süresince, ilgili
idare dışındaki kuruluşlar ve kişiler adına her ölçekteki ve
türdeki plânları yapamazlar ve parselasyon plânları düzenleyemezler. Aynı plânlama alanı sınırları içinde, ilgili idare
dışında özel kişi veya kuruluşlara müşavirlik yapamaz,
proje düzenleyemez, teknik sorumluluk veya fennî mesuliyet üstlenemezler. Ancak, bitmiş olan plânlama işine ek yeni
bir plânlama işi bu hükmün dışındadır.
d) Müellifler, plânlama yapılan alanın sınırları içinde, yalnız plânlama konusu ile ilgili olarak kamu görevlilerinin
tâbi tutulduğu kanunî sınırlamalara, yasaklara ve sorumluluklara tâbidir.
e) Müellifler; plânlama çalışmalarını yürütürken objektif
ve tarafsız davranmak, bilimsel ve teknik verilere göre hareket etmek zorundadırlar.
124 | 2013
f) Plân kararlarının verilmesinde, hiçbir kişi ve kuruluştan, sözleşme kapsamı dışında herhangi bir aynî veya nakdî
menfaat temin edilemez. Menfaat temin ettiği tespit edilenler hakkında kanunî işlem yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çalışmaların Değerlendirilmesi, Sicil Tutulması,
Yeterlilik Belgesi ve Belge Uygulaması
Müellif çalışmalarının idarece değerlendirilmesi
Madde 14- İdare, plânlama işlerini üstlenecek müelliflerin
yaptıkları işler ile ilgili değerlendirmelerinde, plânları;
a) Üst plân kararları ile tutarlılığı,
b) Tabiî verilere göre olabilirliği,
c) Sosyo-ekonomik verilere ve arazi kullanma kararlarına
uygunluğu,
d) Gerçekleşebilirliği ve uygulanabilirliği,
bakımlarından inceler ve müellifleri değerlendirir. Bu değerlendirmede, işin süresi içinde tamamlanıp tamamlanmadığı da gözönüne alınır.
İdare, yapılan iş ile ilgili rapor, kayıt ve değerlendirme
sonuçlarını Bakanlığa iletir.
Müellif yeterlilik sicillerinin tutulması
Madde 15- Bakanlık, plân müelliflerinin yeterliliğinin belirlenmesi ve belgelenmesi için, her müellifin çalışmaları ile
ilgili özel bilgi ve belgelerin toplanması, sınıflandırılması ve
gizlilik derecesi verilerek saklanması ve gerektiğinde yetkililerce usûlünce kullanılmasını temin eder.
2013 | 125
Bakanlıkta yeterliliğin tespit edilmesi amacıyla her müellif
için bir özel gizli sicil dosyası açılır ve müellifin kendi müracaatları ve buna eklenilen ve yılı belirten, kamu kurum ve
kuruluşlarından alınan belge, yüksek öğrenim belgesi, özel
plânlama bürolarından alınmış bonservis ve ekleri ile yarışmalar ile ilgili bilgi ve belgeler bu dosyaya konulur.
Daha önce yapılan işler ile ilgili değerlendirme raporları
ve başarı dereceleri ile, yapılan plânların o etapta uygun
görülüp görülmediklerini veya ret ve iade edildiklerini belirten belgeler de, ilgili idarelerden alınarak sicil dosyasına
konulur.
Müelliflerin değerlendirilmesi
Madde 16- Bakanlık; plânlama işlerini yapacak müelliflerin tutulan sicillerine, iş durumlarına ve başarı derecelerine
göre değerlendirilip derecelendirilmesini yapar ve müellifin
değerlendirme sonucunda hangi gruba giren plânlama işlerini yapabileceğine dair yeterlilik belgesini verir veya daha
önce verilmiş bulunan belgeyi yeniler.
Yeterlilik Belgesi ve belge uygulaması
Madde17- 16 ncı madde uyarınca gerçekleştirilen değerlendirmeye göre müelliflere verilecek yeterlilik belgesi; müellifin adı ve soyadı, nüfus kaydı örneği ile özlük durumuna
dair diğer bilgilerin yanı sıra, mezun olduğu yerleri, mezuniyet tarihleri ve unvanı ile uzmanlık alanını belirten, ayrıca
hangi grupta plânlama işlerini üstlenebileceğini, geçerlilik
süresini tarih de belirtip açıklayan fotoğraflı bir belgedir.
Yeterlilik Belgesi; boşluklara plânlama grubu ile müellifin
adı ve soyadı yazılacak şekilde, “… Grubundaki plânlamaları düzenlemeye yetkilidir. Bu Belge, isteği üzerine …’e
126 | 2013
verilmiştir.” ifadesini ihtiva eder. Yeterlilik Belgesinde, Bakanlığın resmî mührü ve Bakan adına imzaya yetkili görevlinin imzası bulunur.
Yeterlilik Belgesinin geçerlilik süresi, 18 inci madde hükümlerine göre Bakanlıkça Belgenin iptali yolunda bir işlem
yapılmadıkça ve ilgilisinin talebi üzerine 16 ncı madde hükümlerine göre yenilenme işlemi yapılmadıkça, en çok üç
yıldır.
Yeterlilik Belgesinin fotoğraflı bir örneği ile ait olduğu
plânlama grubu işlerin alınmasına esas olan bilgileri ve
varsa bir kısıtlama durumunu da ihtiva edecek şekilde ayrıca bir belge düzenlenir; yetkililerin imzalarını ve Bakan
adına yetkili olan görevlinin imzası ile Bakanlığın resmî
mührünü de taşıyan bu belgeler, müellifin sicil dosyasında
saklanır.
Yeterlilik Belgesi, ilk defa müellifin yazılı müracaatı üzerine yapılan değerlendirme sonucuna göre hazırlanarak
kendisine imza karşılığında verilir. Belge verilmeyecek ise
veya yenilenme istendiğinde yenilenmesine gerek görülmüyor ise, durum müellife yazılı olarak tebliğ edilir.
Müellif, niteliklerinde olan değişmeler sebebiyle grup ilerlemesi talebiyle Bakanlığa yazı ile müracaat edebilir. Müellifin bu müracaatı değerlendirilir. Şartlarını taşıyor ise, yeterlilik belgesinin yenilenmesine gidilir; yenileme şartlarının
bulunmadığının anlaşılması hâlinde, durum yazılı olarak
müellife tebliğ olunur.
İlk defa belge alma ve belge yenilenme talepleri dışında,
Bakanlık, bütün yeterlilik sahibi müellifleri yaptıkları işler
ve çalışmaları ile her üç yılda bir yeniden topluca incelemeye ve değerlendirmeye tâbi tutar; buna göre bütün müellif2013 | 127
lerin değişen şartlara ve değerlendirme sonuçlarına göre
hangi gruplarda plânlama işleri yapabileceğini belirleyen
grup listelerini çıkarır ve bu listelerin tamamını üç yılda bir
Bakanlık web sayfasında yayımlanır.
Bakanlıkça yapılan toplu değerlendirme ve derecelendirme sonucunda yeterlilik belgesini yeniden almaya hak kazanmış bütün müelliflerin belgeleri hazırlanır ve yazılı talepleri üzerine kendilerine verilir.
Plânlama işinin önemine, etkinliğine, kapsamına ve ağırlığına göre, Bakanlıkça uygun görülen hâllerde belirli bir iş
için sadece o plânlama işi ile sınırlı olarak Özel Yeterlilik
Belgesi de düzenlenebilir ve hak kazanan müelliflere verilebilir.
Yeterlilik Belgesinin iptali veya süreli olarak geçersiz kılınması
Madde18- Müellif Yeterlilik Belgelerinin iptali ve süreli
olarak geçersiz kılınmasında aşağıdaki hükümlere uyulur:
a) Müelliflerin yaptığı plânlama işinden dolayı meslekî faaliyetleri ile ilgili konularda yetkisini kötüye kullanması
sebebi ile hüküm giymiş olması hâlinde, Yeterlilik Belgeleri
beş yıl süre ile geçersiz kılınır ve geri alınır. Aynı fiilin tekrarı hâlinde ise, belge iptal edilir.
b) Müelliflerin idare ile olan sözleşmelerinin müellifin hatası sebebiyle ayrı ayrı iki işte feshedilmiş olması hâlinde,
Yeterlilik Belgeleri bir yıl süreyle geçersiz kılınır ve geri
alınır.
128 | 2013
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik
Madde 19- 2/11/1985 tarihli ve 18916 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İmar Plânlarının Yapımını Yükümlenecek
Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği
yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1- Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan
Yönetmeliğe göre daha önce yeterlilik belgesi almış veya
almaya hak kazanmış olanların hakları saklıdır.
Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce karara bağlanmış müeyyidelerin tatbikine devam olunur.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce başlamış
olan işlemler bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.
Yönetmeliğe göre yeterlilik belgesi almaya hak kazanamamış olanların müracaatları durumunda yeterlilik belgesi
işlemleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde değerlendirmeye alınır.
Yönetmelikte tanımlanmamış ancak bu Yönetmelikte tanımlanan idarelerin plânlama birimleri ile özel plânlama bürolarında, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce,
şehir plâncısı olarak çalışmış olanların başvurmaları hâlinde
durumları bu Yönetmelik kapsamında değerlendirmeye
alınır.
2013 | 129
Yürürlük
Madde 20- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 21- Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve
İskân Bakanı yürütür.
130 | 2013
İMAR KANUNUNUN 18’İNCİ MADDESİ UYARINCA YAPILACAK ARAZİ VE
ARSA DÜZENLENMESİ İLE İLGİLİ ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
İMAR KANUNUNUN 18’İNCİ MADDESİ UYARINCA
YAPILACAK ARAZİ VE ARSA DÜZENLENMESİ İLE
İLGİLİ ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 - Yönetmeliğin amacı; 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesine göre yapılacak arazi ve arsa düzenlemesinin nerelerde ve ne şekilde tatbik edileceği ve bununla ilgili diğer hususlara açıklık getirmektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, belediye ve mücavir alan sınırları ile bu sınırlar dışında düzenlenmiş uygulama imar plânı
alanları içindeki binalı veya binasız arazi ve arsa düzenlemelerini kapsar.
Kanuni Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 3194 sayılı İmar Kanununun
44/I-c maddesi hükmü gereğince düzenlenmiştir.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte sözü geçen ve Kanunda yer
almayan tanımlar aşağıda açıklanmıştır.
a) Düzenleme Sahası: Sınırı tesbit edilerek, düzenlenmesine karar verilen sahadır.
b) Düzeleme Sınırı: Düzenlenecek imar adalarının imar
plânına göre yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha
2013 | 131
gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami ve karakol yerlerini çevreleyen sınırdır.
c) Düzenleme Ortaklık Payı: Düzenlemeye tabi tutulan
yerlerin ihtiyacı olan yol, meydan, park, yeşil saha, genel
otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için
kullanılmak üzere, düzenleme dolayısıyla meydana gelen
değer artışları karşılığında düzenlemeye tâbi tutulan arazi
ve arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden %
35è kadar düşülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde
malikin muvafakatı ile tesbit edilen karşılığı bedeldir. d)
Düzenleme Ortaklık Payı Oranı: Bir düzenleme sahasında
tesbit edilen düzenleme ortaklık payı miktarının bu saha
içindeki kadastro veya imar parsellerinin toplam yüzölçüm
miktarına oranıdır.
e) Özet Cetveli: Düzenleme sahasına giren kadastro, varsa
imar parsellerinin tapu senedi miktarı, düzenleme sahasına
giren ve girmeyen kısımları ile düzenleme ortaklık payları,
varsa kamulaştırma ve bağış miktarları ile oluşan imar parselleri ve imar adalarının yüzölçümlerinin yazıldığı cetveldir.
f) Dağıtım Cetveli: Her imar adası için ayrı olarak düzenlenen ve bu düzenleme sonucu meydana gelen parsellerin,
hangi kadastro veya imar parsellerinden, nasıl oluştuğunu,
kadastro ve imar parsellerinden alınan düzenleme ortaklık
payını, gerektiğinde malikin muvafakatı ile terk edilen alanları ve kamulaştırılan alanların miktarlarını gösteren cetveldir.
g) Tahsis Cetveli: Kadastro veya varsa imar parsellerinin
hangi imar adalarına gittiğini gösteren cetveldir.
132 | 2013
h) Umumi Hizmetlere Ayrılan Miktar: Bir düzenleme sahasında yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi
umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile
cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için ayrılan alanların
tümüdür.
i) Kroki: Yaklaşık ölçekte ve üzerinde ölçü değerlerinin
yazılı olduğu ada veya parsellerin çizimidir.
1) Röperli Kroki: Ada veya parsellerin yeri değişmeyen
sabit tesislere bağlı olarak zeminden alınan ölçülerinin yazılı
olduğu krokidir.
2) Ebadlı Kroki: Ada veya parsellerin paftası üzerinden
alınan veya daha önce tesbit edilmiş olan ölçülerinin yazılı
olduğu krokidir.
3) Uygulama Krokisi: Ada veya parsellerin zeminde belirtilmesi amacıyla paftası üzerinden alınan ölçüleri yazılarak
düzenlenen krokidir. j) Parsel Numarası: Bir ada içindeki
parsellere, her ada için (1) den başlıyarak verilen numaradır.
k) Parselasyon Plânı: İmar plânının araziye uygulanmasından sonra yapılacak rövele ölçülerine göre boyut değiştirmeyen paftalar üzerinde çizilen, kesin parselasyon durumunu gösteren ve tapuya tescil işlemlerine esas alınan
plândır. l) Hata Sınırı: Ölçü değerleri ile plân değerleri arasındaki kabul edilebilir en büyük farktır. m) Teknik Yönetmelik: 1/2500 ve daha büyük ölçekli harita ve planların
yapılmasına ait yönetmelik.
2013 | 133
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Düzenleme Sahalarının Tesbiti Esasları
Madde 5 - Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il
idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik
tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak
şekilde düzenleme sahalarını tesbit etmek ve uygulamasını
yapmak mecburiyetindedir.
Konut yapımına hazır arsa sayısının, bir önceki yıl verilen
inşaat ruhsatından az olmamasına dikkat edilir.
Belirlenen düzenleme sahası bir müstakil imar adasından
daha küçük olamaz.
Ancak, imar adasının büyük bir kısmının imar mevzuatına uygun bir şekilde teşekkül etmiş olması nedeniyle, yeniden düzenlemesine ihtiyaç bulunmaması ve diğer kısmında
birkaç taşınmaz malın tevhid ve ifraz yoluyla imar plânı ve
imar mevzuatına uygun imar parsellerinin elde edilmesinin
mümkün olduğu hallerde, adanın geri kalan kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlenmesine konu teşkil edebilir.
Düzenlemeye tâbi tutulması gerektiği halde İmar Kanununun 18 inci maddesi hükmünün tatbiki mümkün olmayan hallerde, müstakil inşaata elverişli olan kadastro parsellerine plâna göre inşaat ruhsatı verilir.
134 | 2013
Düzenleme Sınırının Geçirilmesi
Madde 6 - Düzenleme Sınırı; a) İskân sahasının bittiği
yerlerde iskân sınırlarından, b) İskân sahası içindeki yollarda yol ekseninden, c) Cami ve karakol yerlerinin dış sınırından, yeşil alan ve genel otopark alanlarının düzenleme ortaklık payı oranı ve uygulamaya alınan parsel sınırına göre
uygun görülecek yerinden geçirilir.
Ancak, imar plânlarında gösterilmiş düzenleme sınırları
varsa bu durum dikkate alınır.
Düzenleme sınırının herhangi bir parseli iki veya daha
fazla parçaya bölmesi halinde; sınır, bu parçalardan düzenleme sahası dışında kalan başka bir imar adasına girmeyenleri varsa bunları da içine alacak şekilde geçirilir. Parsel
büyük ise, ifraz yapılarak ifraz sınırından geçilir.
Düzenleme Sahasına Alınacak Umumi Hizmet Alanlarının
Sağlanması
Madde 7 - Düzenleme sahasının tesbitinde; düzenleme ile
iskâna açılacak sahanın imar plânı ile getirilmiş park, otopark, yeşil saha ve umumi hizmet alanlarının sağlanması
için bu alanların, düzenlemeye giren parsellerden dengeli
olarak alınacak düzenleme ortaklık payı ile karşılanmasına
dikkat edilir.
Düzenleme Sırasında Korunacak Yapılar
Madde 8 - İmar veya kadastro parselleri üzerine inşa
edilmiş ve düzenleme sırasında, plan ve mevzuata göre
muhafazasında mahzur bulunmayan bir yapı bir mimar
parseli içinde bırakılabilir.
Bu gibi yapıların bulunduğu parsellerin yol, meydan,
otopark ve yeşil saha gibi yerlere giren kısımları ile bitişi2013 | 135
ğinde düzgün imar parseli teşkil etmek için bahçelerinden
gerekli miktar ifraz edilerek düzenleme ortaklık payı olarak
alınır. Alınacak miktar düzenleme ortaklık payından fazla
ise kamulaştırma ile alınabilir.
Toplu İnşaatlarda İmar Düzeni
Madde 9 - Kooperatif evleri, siteler, toplu konut inşaatı
gibi birbirleri ile ilgili birden fazla binanın veya tesisin: a)
İfraza gerek kalmaksızın Kat Mülkiyeti Kanununa göre
vaziyet plânına esas olmak üzere imar adalarına veya imar
parsellerine ayrılarak, b) Evvelce parsellere veya adalara
ayrılmış alanların, amaçlarına uygun hale getirmek üzere,
vaziyet plânları dikkate alınarak tevhid edilmek suretiyle,
İmar parselasyon plânları yeniden yapılır veya değiştirilir.
İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar
Madde 10 - İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Düzenlemeyle
oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki
veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır, b) Plân ve
mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve
hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır, c) Mal
sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük
olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil
imar parseli verilmemesi halinde, İmar parselasyon plânları
ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine
esas olmak üzere hisselendirilebilir.
Hisselendirme, imar ada veya parselin yüzölçümü payda
kabul edilerek, hisse sahiplerine ait düzenleme ortaklık
136 | 2013
payları çıkarıldıktan sonra kalan yüzölçümü miktarı hisse
kabul edilerek kat mülkiyeti uygulanmak üzere yapılır.
Hisselendirme, ana yapı veya yapıların toplam inşaat
alanları veya bağımsız bölüm adetleri ile orantılı olarak
hesaplanır.
Hisselendirme, ana yapı veya yapıların toplam inşaat
alanları veya bağımsız bölüm adetleri ile orantılı olarak
hesaplanır.
Hisselendirilmiş parselin tapu kütüğündeki beyanlar hanesine "İmar Kanununun 18 inci maddesindeki kat mülkiyeti esası uygulanmıştır" ibaresi yazılır.
Ana yapının veya yapıların inşaatı ve kullanılması gibi
hususlarda 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri
uygulanır.
Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve
üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık
payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı miktarı bedele dönüştürülebilir.
Düzenlemeye tâbi tutulması gerektiği halde İmar Kanununun 18 inci maddesi hükmünün tatbiki mümkün olmayan hallerde, müstakil inşaata elverişli olan kadastro parsellerine plâna göre inşaat ruhsatı verilirken de yukarıdaki
hüküm uygulanır.
Bu maddeye göre yapılacak bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz şekilleri 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine tâbidir.
Bu bedel, düzenlemenin gerçekleştirilmesi için yapılacak
kamulaştırmalar dışında kullanılamaz.
2013 | 137
Düzenleme Ortaklık Payı Oranına Ait Esaslar
Madde 11 - Düzenleme ortaklık payı oranı: Bir düzenleme sahasında tesbit edilen düzenleme ortaklık payı miktarının, bu saha içindeki kadastro veya imar parsellerinin yüzölçümü miktarına oranıdır.
Evvelce yapılan düzenlemeler dolayısıyla düzenleme ortaklık payı veya bu maksatla başka isimlerle bir pay alınmış
olan arazi veya arsalar bu ortaklık payı hesabına katılmaz.
Ancak, taşınmaz sahiplerinin talepleri üzerine, mülga
6785-1605 sayılı İmar Kanununun 39 uncu maddesine göre
daha önce ifraz edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil edilenlerin, ilk parselin ifrazında alınan terk
oranını % 35è tamamlayan fark kadar düzenleme ortaklık
payı alınabilir.
Kamu Tesisleri Arsalarına Tahsis
Madde 12 - Düzenleme sahasında bulunan okul, hastane,
kreş, belediye hizmet veya diğer resmi tesis alanı gibi umumi tesislere ayrılan alanların parselleri, düzenlemeye giren
parsellerin alanları oranında pay verilmek suretiyle hisselendirilir.
Uygulama Masrafının Tahsili
Madde 13 - İmar planına ve beş yıllık imar uygulama
programına dahil olmak şartıyla düzenleme sahaları, mal
sahiplerinin arsa payı oranı itibariyle çoğunluğun talebi
üzerine de tesbit edilir. Bu takdirde, parselâsyon masrafları,
talepte bulunan mal sahipleri tarafından karşılanır.
Hisseli Arazi ve Arsa Satışının Yasaklanması
Madde 14 - Veraset yolu ile intikal eden, İmar Kanunu
hükümlerine göre şüyulandırılan, Kat Mülkiyeti Kanunu
138 | 2013
uygulanması, tarım ve hayvancılık, turizm, sanayi ve depolama amacı için yapılan hisselendirmeler ile cebri icra yolu
ile satılanlar hariç, imar plânı olmayan yerlerde her türlü
yapılaşma amacıyla arsa ve parselleri hisselere ayıracak özel
parselasyon plânları, satış vaadi sözleşmeleri yapılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hazırlık Çalışmaları
İfraz ve Tevhid İşlemleri
Madde 15 - Arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış imar adalarındaki bir veya birkaç parselde, mesk-n alanlardaki kadastro parsellerinde, maliklerin müracaatı üzerine imar
plânı ve mevzuatına uygun olmak şartıyla ifraz ve tevhit
işlemleri yapılabilir.
Tapu Kayıtlarının ve Haritalarının Elde Edilmesi
Madde 16 - Düzenleme sahasına giren kadastro ve imar
parsellerinin tapu sicil kayıtlarındaki ada ve parsel numaraları, yüzölçümleri, cinsleri, malikleri, hisse oranları ve mülkiyetten gayri ayni haklara ait bilgiler, mahalli tapu kadastro elemanları gözetiminde belediye veya valiliklerce görevlendirilen personel tarafından çıkartılır. Pafta örnekleri mahalli tapu kadastro teşkilatıntan istenir.
Haritaların Revizyon ve Müktesep Hakların Tesbiti
Madde 17 - Düzenleme sahasına ait haritalar yapılırken
veya revize edilirken Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne
bilgi verilir. Revize işleminde harita sabit tesisleri ihya edilir
ve gereği kadar çoğaltılır. Ölçü ve hesapları yapılarak kanavasına ve haritasına işlenir. Haritada bulunmayan bütün
2013 | 139
yapı ve tesislerle parselasyon işlemi sırasında dikkate alınması gereken diğer unsurlar da ölçülerek haritaya tersim
edilir. Haritada bulunup da, zeminde bulunmayan tesis ve
yapılar haritadan iptal edilir.
Korunması Gereken Yapılar
Madde 18 - İmar mevzuatına göre muhafazası gereken
yapıların korunabilmesi amacıyla, bunlar harita ve diğer
gerekli belgeler üzerinde belirtilir.
Uygulama Haritalarının Hazırlanması
Madde 19 - Boyut değiştirmeyen şeffaf veya yarı şeffaf
altlıklı bütünlemesi yapılmış halihazır haritalar veya yeni
açılacak paftalar üzerine düzenleme alanındaki bütün detaylar cephe hataları, yol genişlikleri ve korunması gereken
yapılar - Teknik Yönetmelikte belirtilen harita çizim tekniğine uygun şekilde geçirilerek, düzenleme sahasına ait uygulama haritası düzenlenir.
İmar Adalarının Numaralandırılması
Madde 20 - Hazırlanan uygulama haritasındaki imar adalarına, mahalli tapu ve kadastro teşkilatınca verilen ada
numarasından başlanarak birbirini izliyen ada numarası
verilir. Ancak, daha önceden imar uygulaması yapılmış ve
imar ada numaraları verilmiş mahallerde bu numaralar, son
imar adasına verilen numaradan başlatılır.
Numara verilen adalardan herhangi biri tescile tâbi olmasa bile aynı numara bir başka adaya verilemez.
Ada numaraları, sadece sayıdan ibaret olup, harfli, romen
rakamlı ve taksimli olamaz. Adaların yerlerini ve numaralarını gösteren bir ada anahtarı ve bir ada fihristi düzenlenir.
140 | 2013
Adaların Araziye Aplikasyonu
Madde 21 - Düzenleme alanına giren bütün adalar ve
umumi hizmetlere ayrılan alanlar araziye aplike edilir. Aplikasyon, nirengi ve poligon noktalarına dayanılarak ve
uygulama haritasından alınan uygulama ölçülerinin kapsayan ulgulama krokileri yardımı ile yapılır.
Ada Köşelerinin Arazide Belirtilmesi
Madde 22 - Aplikasyon sonucu yerleri belirtilen bütün
ada kırıknoktaları, 75 metreyi aşan düz hatlarda her 50 metrede bir ve üst yüzü 15x15, alt yüzü 25x25 ve yüksekliği 50
cm. olan ve üst ortasında 10 cm. uzunluğunda ve 1 cm. çapında demir çubuk yerleştirilmiş bulunan 400 dozlu beton
bloklarla işaretlenir. 10 cm. lik demir çubuğun tamamı beton
içine gömülür. Sert zeminlerde sağlam röperlere bağlanabilecek yerlerde, beton yerine Teknik Yönetmelikte belirtilen
diğer işaretler kullanılabilir.
Yapı ve Tesislerin Korunması
Madde 23 - İmar plânının bütünlüğüne aykırı düşmemek,
yol genişliklerini değiştirmemek ve komşu parsellere herhangi bir zarar vermemek şartı ile, plânda kesinlikle belirtilmemiş, imar mevzuatına göre korunması mümkün görülen yapı ve tesislerin korunabilmesini sağlamak amacı ile,
aplikasyon sırasında yeni teşekkül edecek hatlar az miktarda kaydırılabilir.
Yapı Adalarının Kesin Boyutlarının Tesbiti
Madde 24 - Ada aplikasyonu işleminden sonra, bütün
ada kırık noktaları ve cephe uzunlukları Teknik Yönetmelik
esaslarına göre arazide yeniden ölçülür. Bu ölçüler (rölöve
2013 | 141
ölçüleri), gerektiğinde ada kırık noktalarının koordinatlarının hesaplanmasını sağlıyacak tarz ve nitelikte olmalıdır.
Hata Sınırı
Madde 25 - Uzunluk ölçüleri gidiş-dönüş olarak yapılır.
Ölçü hassasiyeti aşağıdaki formüllerin verdiği hata sınırı
içinde kalacaktır.
Gidiş-dönüş, iki ölçü arasındaki fark için ds=0.008 fark
için Dik ayak ve boyları yardımıyla hesaplanan uzunluk ile
arazide ölçülen uzunluk arasındaki fark için ds=0,015 s (s
metre cinsinden ölçülen uzunluğu, ds hata sınırını göstermektedir.)
Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi
Madde 26 - Parselasyon plânı, uygulama haritasına göre
araziye uygulanan imar adalarının rövöle ölçülerine dayanılarak yapılır. Parselasyon plân paftaları, halihazır haritaların
pafta anahtarına göre açılır ve her türlü tersim ve mürekkepleme işlemi Teknik Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak yapılır.
Bu plânlar 1/1000 veya daha büyük ölçeklerde hazırlanır
ve o paftaya isabet eden bütün mevcut nirengi noktaları,
kullanılan eski ve yeni tesis edilmiş poligon noktaları koodinat değerlerine göre ayrıca kadastro durumu da usulüne
uygun olarak kesik hatlarla tersim edilir.
Kadastro haritasının ölçeği parselasyon plân ölçeğine uygun ve kadastro paftası da boyut değiştirmeyen cinsten ise,
tersimat kopya usulü ile; ölçeklerin değişik olması veya
kadastro paftasının boyut değiştiren bir kâğıda çizilmiş
bulunması halinde, tersimat kadastro ölçü krokilerindeki
değerlere göre yapılır.
142 | 2013
Kadastro haritası ölçeği, parselasyon plân ölçeğinden büyük ise, kadastro haritaları hassas pantoğraf veya fotomekanik usullerle küçültülebilir.
Küçük ölçekli kadastro haritalarından büyültülerek istifade edilemez. Bu durumda kadastro sınırları, parselasyon
plânına ve ölçü krokilerine göre yeniden tersim edilir.
Kadastro haritası ile parselasyon plânı arasında koordinat
birliği yoksa, arazide gerekli ölçü yapılarak kadastro koordinatı parselasyon plânı koordinatına dönüştürülür. Parselasyon plânlarına, varsa sokak ve cadde isim ve numaraları
veya meydan isimleri yazılır.
Düzenleme sahasına giren kadastro paftalarının, koordine veya ölçü değerlerine göre, halihazır haritalara aktarılmaması halinde; 2859 sayılı Tapu ve Kadastro Paftalarını
Yenileme Kanunu ile Tapu ve Kadastro Paftalarını Yenileme
Yönetmeliğinin 22 - 27 inci maddelerine göre işlem yapılır.
Parsel Alanında Farkın Giderilmesi
Madde 27 - Parselasyon plânına aktarılan bütün kadastro
parsellerinin yüzölçümleri bulunarak, senet yüzölçümleri ile
karşılaştırılır.
İki yüzölçüm arasındaki fark, aşağıdaki formülün verdiği
farktan az ise tapu miktarı esas alınır; fazla fark bulunması
halinde, mahalli tapu ve kadastro teşkilatı ile iş birliği yapılarak parsel alanındaki farkın giderilmesi sağlanır. df =
0.00042 M df = Hata sınırı (M2 cinsinden)
M = Parselasyon plânı ölçeğinin paydası
F = Yüzölçümü (M2 cinsinden) dir.
2013 | 143
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Düzenleme İşleri
Kadastro Ayırma Çapı
Madde 28 - Bir kısmı düzenleme sahasında kalan parseller için "Kadastro Ayırma Çapı" düzenlenir.
Çap üzerinde, parselin tapu senet yüzölçümü ile düzenleme sahasına giren ve girmeyen kısımlarının yüzölçümü
gösterilir.
Düzenleme sınırı içinde kalan kısım için parsel numarası
verilmeyip, imar plânı numarası belirtilmekle yetinilir. Düzenleme sınırı dışında kalan kısım veya kısımlara, o kadastro adasının son parsel numarasını izleyen numaralar verilir.
Parselin sınır dışında kalan parçaları birden fazla ise, her
bir parça için ayrı bir ayırma çapına gerek olmayıp, bütün
parçalar aynı ayırma çapında gösterilir.
Düzenleme kadastro ayırma çapları, parselasyon plânıyla
beraber belediye encümenince onaylanır.
Tapu Kayıtlarına Belirtme Yapılması
Madde 29 - Düzenlemeye alınan taşınmaz malların ada
ve parsel numaraları ve belediye encümen kararı örneği bir
yazı ile birlikte mahalli tapu ve kadasro idaresine gönderilerek, kayıtlarında "İmar Düzenlenmesine" alındığının belirtilmesi istenir.
Tapu sicil müdürlüğünce, düzenleme alanına tamamen
veya kısmen giren bütün parsellerin sicillerinde, bunların
düzenlemeye tâbi olduğuna dair gerekli belirtme yapıldıktan sonra, ilgili idarece her türlü ifraz ve tevhitlerine izin
verilmez.
144 | 2013
Umumi hizmete yönelik düzenlemeler öncelikle ve acilen
sonuçlandırılır.
Düzenlemede Umumi Hizmetlere Ayrılacak Payın Hesabı
Madde 30 - Düzenleme alanına giren kadastro parselleri
ile varsa imar parsellerinin yüzölçümleri toplamından, imar
adalarının imar parsellerine ayrılan kısımlarının yüzölçümleri toplamı çıkarılarak "umumi hizmetlere ayrılan miktar"
bulunarak bir hesap cetveli düzenlenir.
Bağışlanan arazi parçalarının bulunması veya kamulaştırılması gereken miktar yerine belediye mülkiyetindeki parsellerin tahsisi halinde, kadastro parselleri ile varsa imar
parsellerinin ilgili olanlarından bu miktarlar düşüldükten
sonra bulunan toplam alan, umumi hizmetlere ayrılan miktarın hesaplanmasına esas olur.
Düzenleme Ortaklık Payı Oranı ve Kamulaştırılacak Alanın
Hesabı
Madde 31 - Düzenleme ortaklık payı oranı ve kamulaştırılacak alan tutarı şu şekilde hesaplanır;
Düzenleme ortaklık payı oranı, umumi hizmetlere ayrılan
miktarın, düzenleme ortaklık payı alınacak parsellerin düzenlemeye giren miktarları toplamına bölünmek suretiyle
bulunur. Düzenlemeye giren miktar, bu parsellerin tapu
senedi alanında düzenlemeye girmeyen ve bağışlanan alanların çıkarılması ile bulunur.
Bu oran % 35`ten fazla çıktığı takdirde; kamulaştırılması
gereken alan, umumi hizmetlere ayrılan alandan, düzenlemeye giren parsel alanları toplamının % 35ìnin çıkarılması
ile bulunan farkın 100 ile çarpılıp 65è bölünmesiyle bulunur.
2013 | 145
Düzenleme Ortaklık Payından Fazla Çıkan Miktarın
Sağlanması
Madde 32 - Düzenleme sahasında umumi hizmetlere ayrılan miktarın, düzenlemeye giren alan toplamının %
35ìnden daha fazla çıkması halinde, bu miktarın % 35è
düşürülmesi için önce, varsa bu düzenleme sahasındaki
belediyeye ait arsalar, bu işe tahsis edilir. Bunlar yetmediği
takdirde, bu sahada, belediyeye devri mümkün hazine veya
özel idare mülkiyetindeki parsellerden; meydan, yol, park,
yeşil saha, otopark, toplu taşım istasyonu ve terminal gibi
umumi hizmetlere rastlayan kısımların belediyeye devirleri
sağlandıktan sonra aynı maksada tahsis edilirler.
Bunlar da yetmediği takdirde, aşağıdaki sıraya göre kamulaştırma yapılır. a) Kadastro parsellerinin yüzölçümü en
büyük olanından başlamak üzere, müstakil imar parselleri
verildikten sonra arta kalan miktarları, b) Alanları en küçük
bir imar parseli alanının dörtte birinden daha küçük olan
kadastro ve varsa imar parsellerinin en küçüğünden başlanarak yeteri kadarı, c) Tamamı yol, meydan, park, yeşil
saha, genel otopark, cami, karakol gibi umumi tesislere
isabet eden kadastro ve varsa imar parsellerinin yeteri kadarı, kamulaştırılır.
Düzenleme Ortaklık Payı Oranı
Madde 33 - Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye
tâbi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin % 35ìni geçemez.
Düzenlenme ortaklık payı, düzenlemeye tâbi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeye giren kısımlarının yüzölçümleri
ile orantılı olarak alınır.
146 | 2013
Düzenleme ortaklık payı oranı ile, düzenlemeye giren her
bir kadastro parselinin veya evvelce bir pay alınmamış bir
imar parseli varsa, bunların bağış veya düzenleme sebebiyle
bulunacak yüzölçümü ile çarpılıp esas yüzölçümünden
çıkarılmak suretiyle maliklerin düzenlemeden sonra sahip
olması gereken parsel yüzölçümleri elde edilir.
Özet Cetvelleri
Madde 34 - Düzenleme sahasına giren beher parsele ait
düzenleme ortaklık payının yapının, varsa kamulaştırma
veya bağış miktarı ile imar parseli olarak tahsisi gereken
miktarı göstermek üzere özet cetvelleri düzenlenir.
İmar Parsellerinin Teşkili
Madde 35 - İmar adaları, imar plânı ve yönetmeliğindeki
yapı nizamı ile diğer ilgili hükümler dikkate alınmak suretiyle önce geçici parsellere ayrılır.
Düzenlenen imar adalarının parsellere ayrılan kısmının
yüzölçümü ile her ada içerisine rastlayan kadastro ve varsa
imar parsellerinin yeni yüzölçümleri toplamı karşılaştırılarak, kadastro ve varsa imar parselleri karşılığı olarak hangi
imar adası içinde imar parselleri tahsis edilebileceği tesbit
edilir ve bu amaçla bir "Tahsis Cetveli" düzenlenir.
İmar adaları içerisinde yerleştirilen parsel sayısı ve her
parselin yüzölçümü ile hangi kadastro ve varsa imar parselleri karşılık olarak verildiği, düzenlenecek "Ada Dağıtma
Cetvelleri" üzerinde gösterilir.
İmar Adalarının Parsellenmesi
Madde 36 - İmar adaları, imar plânı ve yönetmeliği hükümlerindeki şartlara uygun olarak parsellere ayrılır.
2013 | 147
Alan belirlendikten sonra, parseli, hisseli durumda bırakmamak için sınırları, plân ve yönetmeliğine aykırı olmamak kaydıyla az miktarda kaydırılarak kesinleştirilir.
Mesk-n sahalarda teşkil edilecek parsele, birden fazla
mevcut bina girmesini önlemek ve müstakil hale getirebilmek için, düzgün imar parseli teşkili yerine, mevzuata uygun bina yapılabilecek parsellerde kadastro parsel sınırları,
imar parseli sınırı olarak alınabilir.
Parsel Numarası Verilmesi
Madde 37 - Düzenlenen imar parsellerine, her ada için
birden ve kuzey batıdan başlanarak, parsel numarası verilir.
Gerektiğinde birden fazla binanın ve tesisin yapılmasını
sağlamak amacı ile bir imar adası bir parsel olarak düzenlenebilir.
Kadastro Yapılmayan Yerlerdeki Düzenleme İşleri
Madde 38 - Kadastrosu yapılmayan yerlerde arazi ve arsa
düzenleme işleri: a) Halihazır haritanın yapımı veya revizyonunda, mülkiyet sınırları da beraber ölçülerek imar parselasyon plânına işlenir. Halihazır haritalar kadastro haritası
teknik niteliğini taşır. b) Tapu kaydına dayalı mülkiyet sınırlarında anlaşmazlık ve bu sınırların çevrelediği alan ile tapu
kaydı arasında yanılma sınırını aşan farklar yoksa, mal sahiplerinin kabulü halinde, mevcut sınırlar kadastro durumu
gibi kabul edilerek tapu haritası yapılabilir ve bu haritalar
imar uygulaması için kullanılır. c) İmar plânında belirtilen
adaların ve umuma ayrılan yerlerin içinde kalan taşınmaz
malların yüzölçümünün tapu sicilinde (zabıt defteri) yazılı
miktara kadar veya daha az çıkması halinde (miktarı yazılı
olmayanlar dahil) sınırlarda anlaşmazlık yoksa, 2644 sayılı
148 | 2013
Tapu Kanununun 31 ve 32 nci maddeleri gereğince, bu yere
ait halihazır haritalardan da yararlanılarak ve mahalli kadastro müdürlüklerince öncelikle bu taşınmaz mallar tapu
haritasına bağlanarak arazi ve arsa düzenlemesi yapılabilir.
Bu yer içindeki hazine, belediye ve diğer kamu kuruluşlarına ait taşınmaz mallar tapuda kayıtlı olsun veya olmasın,
talep halinde, yukarıdaki esaslara göre tapu haritasına bağlanabilir. d) Mahkeme ilâmı ile yapılan tesciller haritaya
bağlanmış ise, bu haritalardan yararlanılabilir.
Parselasyon Plânlarının Onayı
Madde 39 - Parselasyon plânları, düzenleme işlerine ait
belgelerle beraber belediye ve mücavir alan içinde belediye
encümeni, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra
yürürlüğe girer. Bu plânlar bir ay müddetle ilgili idarede
asılır. Ayrıca, mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda plânlar kesinleşir. Kesinleşen parselasyon plânlarının
tescili için, mahalli tapu ve kadastro teşkilatına aşağıdaki
bilgi ve belgelerin gönderilmesi gerekir: a) Parselasyon
plânının onaylandığı ve ilan edilerek kesinleştiğini bildiren
ve tapuya tescilini isteyen yazı, b) Parselasyonun dayandığı
(ilgili idarece onaylı) ve halen yürürlükteki imar plânının
onay tarihi ve numarası ile pafta numarası veya numaraları,
c) Parselasyon plânının onaylandığına dair belediye encümeni veya il idare kurulu kararı örneği, d) Kadastro standartlarına göre düzenlenmiş parselasyon plânının boyut
değiştirmeyen şeffaf altlığa çizilmiş aslı ile üç kopyası, e)
Nirengi ve poligon koordinat değerleri, kanavaları, röper
krokiyeri, ölçü krokileri, dağıtım ve yüzölçüm hesapları ile
cetvellerden ikişer onaylı örnek.
2013 | 149
Parselasyon Plânlarının Kontrolü
Madde 40 - İmar parselasyon plânları ve eklerinin kadastro tekniğine uygunluğu, bu konudaki yönetmelik ve
izahnamelere göre mahalli kadastro müdürlüklerince kontrol edildikten sonra, mahalli tapu sicil müdürlüklerine gönderilir.
Tapu Siciline Beyan ve Tescil
Madde 41 - Tescil işlemi için tapu sicil müdürlüklerine
gönderilen dağıtım cetvelleri, kadastro veya imar parsellerinin bulunduğu tapu kütüğünün beyanlar hanesine kaydedilir ve sonra sırayla imar parsellerinin tescili yapılır.
Hisse Hesabı
Madde 42 - Muhtelif parsellerden hisselendirme suretiyle
teşekkül eden imar parselinin tescili yapılırken, hissenin
umumi paydasında en çok 2400 rakamı esas alınır. Paydanın
paya tam bölünemediği durumlarda bölümden elde edilen
rakamda, virgülden sonra gelen ilk üç basamak esas alınır.
Bilahare yapılan hesaplamalarda çıkan fark hissedarlar arasında hisseleri oranında dağıtılır.
İmar Parselasyon Plânlarının Hukuki Geçerliliği
Madde 43 - İmar parselasyon plânları, tescilden sonra
Medeni Kanun ve Tapu Sicil Tüzüğünde belirtilen plân
yerine geçer ve mülkiyete ilişkin sınır gösterme işlemleri
mahalli tapu ve kadastro teşkilatınca bu plânlara göre yapılır.
150 | 2013
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yürürlük
Madde 44 - Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile
birlikte yürürlüğe girer,
Yürütme
Madde 45 - Bu Yönetmeliği Bayındırlık ve İskân Bakanı
yürütür.
2013 | 151
İMAR KANUNUNUN 38’İNCİ MADDESİ SAYILAN HÜENDİSLER, MİMARLAR VE ŞEHİR PLANCILARI
DIŞINDA KALAN FEN ADAMLARININ YETKÎ, GÖREV VE SORUMLULUKLARI HAK. YÖN.
152 | 2013
İMAR KANUNUNUN 38’İNCİ MADDESİNDE SAYILAN
MÜHENDİSLER, MİMARLAR VE ŞEHİR PLANCILARI
DIŞINDA KALAN FEN ADAMLARININ YETKÎ, GÖREV
VE SORUMLULUKLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, Kanunun 38 inci maddesinde sayılan mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları
dışında kalan fen adamlarının yetki, görev ve sorumluluklarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 Bu Yönetmelik, belediye ve mücavir alan sınırlan ile bu sınırlar dışında görev yapacak 38 inci maddede
sayılan mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları dışında
kalan fen adamlarını kapsar.
Dayanak
Madde 3 Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanununun 44
üncü maddesinin II nci fıkrası gereğince düzenlenmiştir.
Tanımı
Madde 4 Fen Adamları; Yapı, Elektrik Tesisatçılığı, Sıhhi
Tesisat ve Isıtma, Makina, Yapı Ressamlığı, Harita Kadastro,
Tapu Kadastro ve benzeri alanlarda mesleki ve teknik öğretim veren okullardan diploma ve kurs belgesi alarak, yapıların mimari, statik ve tesisat planlarının, projelerinin, resim
2013 | 153
ve hesaplarının hazırlanması ve uygulanmasında ve halihazır harita ve kadastro işlerinde görev alan elemanlardır.
İKİNCİ BÖLÜM
Fen Adamlarının Gruplandırılması
Madde 5 Fen Adamları, kendi uzmanlık dallarında iştigal
etmek üzere alanlarında gördükleri mesleki ve teknik öğretim seviyelerine göre aşağıdaki sınıflara ayrılırlar:
I. Grup: Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen
alanlarda üç ve dört yıllık yüksek öğrenim görenler:
a) Teknik Eğitim Fakültesi mezunları,
b) Mülga, Teknik Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Yüksek
Öğretmen Okulu ve Yüksek Teknik Öğretmen Okulu mezunları,
c) Mülga, Yüksek Tekniker Okulu mezunları,
d) Yukarıda yazılı okullara muadil tahsil verdikleri Milli
Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca tesbit edilecek yurt içi
ve dışı okullardan mezun olanlar.
II. Grup: Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen
alanlarda iki yıllık yüksek öğrenim görenler ile ortaokuldan
sonra dört yıl mesleki ve teknik öğrenim görenler.
a) Meslek Yüksek Okulu mezunları,
b) Mülga, Tekniker Okulu mezunları,
c) Mülga, Îstanbul Teknik Okulunun Fen Memurluğu
okulu mezunları,
d) Teknik Lise mezunları,
e) Mülga; Teknisyen Okulu mezunları,
154 | 2013
f) Mülga, Harita Ahzi Tersim Mektebi ve Harita Umum
Müdürlüğü Harita Mektebinden mezun olanlar,
g) Mülga, Yapı Kalfa Okulları ve Yapı Kalfası Sınıfı,
h) Mülga, İstanbul Sanayi Mektebinin İnşaat Bölümü,
ı) Mülga, Fen Tatbikat Okulu İstihkam ve Demiryolu Bölümü,
i) Yukarda yazılı okullara muadil tahsil verdikleri Milli
ve dışı okullardan mezun olanlar.
III. Grup: Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen
alanlarda ortaokuldan sonra iki ve üç yıl mesleki ve teknik
öğrenim görenler.
a) Yapı Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi mezunları,
b) Mülga, Erkek Sanat Enstitüsü, Yapı Sanat Enstitüsü ve
yapı Enstitüsü mezunları,
c) Mülga, Erke Sanat Okulu ve Yapı Sanat Okulu mezunları,
d) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu ve Kadastro
Okulları mezunları,
e) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü ve Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğünce
açılmış lise üstü bir yıllık harita veya kadastro mesleki tedrisatlı kurslarını bitirenler,
f) Mülga, İnşaat Ustası Okulu mezunları,
g) Mülga, Yapı Ustası Okulu mezunları,
h) Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanununa göre ustalık belgesi
alanlar,
2013 | 155
ı) Yukarda yazılı okullara muadil tahsil verdikleri Milli
ve dışı okullardan mezun olanlar ile bunlara denk kursları
bitirenler.
IV. GRUP: İlkokul mezunu olup, bu Yönetmeliğin 4 üncü
maddesinde belirtilen alanlarda mesleki ve teknik öğrenim
veren kurslar veya ortaokulu bitirenler,
a) Mülga, Yapı Sanat ve Erkek Sanat Ortaokulu mezunları,
b) Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanununa göre "Kalfalık" belgesi alanlar,
c) Gece ve Gündüz Endüstri Pratik Sanat Okulunu bitirenler,
d) Milli Eğitim Bakanlığının Sürveyan yetiştiren kurslarını bitirenler,
e) Belediyelere Fen elemanı yetiştirilmek üzere Bayındırlık ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca düzenlenen kursları
bitirenler,
f) Evvelce, Belediyelerce ve Bayındırlık Müdürlüklerince
veya ilgili meslek teşekküllerince açılmış olan Yapı Kalfası
Kurslarından mezun olup da iştirak şart ve esasları Milli
Eğitim Bakanlığı ile İmar ve İskan Bakanlığınca müşterek
tesbit edilmek suretiyle belirli bir tarihte, bir defaya mahsus
olmak üzere açılan imtihanda başarı sağlayıp yukarıda bir
grupta sözü geçen kurs mezunlarına verilen belgeyi alanlar.
156 | 2013
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Fen Adamlarının Yetki ve Görevleri
İnşaat İşlerindeki Yetki ve Görevleri
Madde 6 Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi kapsamına girer. Fen adamlarının, kendi uzmanlık dallarında iştigal etmek şartıyla, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamına giren inşaatlar hariç olmak üzere,
inşaat işlerindeki görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir
I. Grup:
a) Mimari, Statik, plan proje, resim ve hesaplarının hazırlanması ve bunların uygulanması ile ilgili fenni mesuliyeti
mühendis ve mimarlar tarafından deruhte edilen her türlü
yapıların kendi uzmanlık dallarında iştigal etmek üzere
tatbikatına yetkilidir.
b) Yapının bulunduğu yer, belediye ve mücavir alan sınırlan içinde belediyece; belediye teşkilatı olmayan yerlerde
ise, aynı il sınırlan içerisindeki en yakın belediye ve mücavir
alan sınırlan içinde, yükleneceği mesuliyeti deruhte edebilecek mesafede ilgili idarece ihtisas ve iştigal konularına göre,
faaliyet icra eden serbest mimar ve mühendis bulunmadığı
tevsik edildiği takdirde ve sürece her türlü yapıların;
1) Mimari, statik, plan proje, resim ve hesaplan ihtisas ve
iştigal mevzularına göne mimar ve mühendisler tarafından
tanzim edilmiş, bodrumları ile birlikte 5 katı ve bütün katların inşaat sahaları toplamı 1000 m2'yi geçmeyen 6 metreye
kadar serbest açıklıkta (6 metre dahil) en çok 4 metre kat
yüksekliğinde ve döşemeleri en çok metrekareye 500 kg.
2013 | 157
hareketli yüke mütehammil olan yapıların fenni mesuliyetini deruhte ederek tatbikatım yapmaya,
2) Bodrumları ile birlikte 3 katı ve bütün katların inşaat
sahaları toplamı 300 m2'yi geçmeyen, 4 metreye kadar serbest açıklıkta (4 metre dahil) en çok 3 metre yüksekliğinde
ve döşemeleri en çok metrekareye 250 kg. hareketli yüke
mütehammil olan basit yığma plan, proje, resim ve hesaplarını yapmaya, yetkilidirler.
c) Mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanması ve bunların uygulanması ile ilgili fen
mesuliyeti mühendis ve mimarlar tarafından deruhte edilen
her türlü yapıların yapılmasında, öğrenim alanlarına göre,
kontrol yardımcısı ve şantiye mühendis yardımcısı görevlerini deruhte etmeye yetkilidir.
II. Grup:
a) İlâve tadiller hariç her türlü yapıların tamirini yapmaya,
b) Her türlü yapıların sürveyanlık hizmetlerini görmeye,
c) Mimari, statik, plân - proje, resim ve hesapları ihtisas
ve iştigal mevzularına göre mimar ve mühendisler tarafından tanzim ve fenni mesuliyetleri deruhte edilmiş, bodrumları ile birlikte 5 katı ve bütün katların inşaat sahaları toplamı 1000 m2 'yi geçmeyen 6 metreye kadar serbest açıklıkta
(6 metre dahil) ençok 4 metre kat yüksekliğinde ve döşemeleri ençok metrekareye 500 kg. hareketli yüke mütehammil
olanların tatbikatını yapmaya,
d) Yapının bulunduğu yer, belediye ve mücavir alan sınırlan içinde belediyece; belediye teşkilatı olmayan yerlerde
ise, aynı il sınırları içersindeki en yakın belediye ve mücavir
158 | 2013
alan sınırları içinde, yükleneceği mesuliyeti deruhte edebilecek mesafede ilgili idarece ihtisas ve iştigal konularına göre,
tevsik edildiği takdirde ve sürece her türlü yapıların; bodrumları ile birlikte 3 katı ve bütün katların inşaat sahaları
toplamı 300 metrekareyi geçmeyen, 4 metreye kadar serbest
açıklıkta (4 metre dahil) ençok 3 metre kat yüksekliğinde ve
döşemeleri ençok metrekareye 250 kg. hareketli yüke mütehammil olan basit yığma binaların, plan, proje, resim ve
hesaplarını yapmaya, fenni mesuliyetini deruhte etmeye ve
tatbikatını yapmaya,
e) Mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanması ve bunların uygulanması ile ilgili fenni
mesuliyeti mühendis ve mimarlar tarafından deruhte edilen
her türlü yapıların yapılmasında, öğrenim alanlarına göre,
kontrol yardımcısı ve şantiye mühendis yardımcısı görevlerini deruhte etmeye, yetkilidirler.
III. Grup:
a) İlave ve tadiller hariç her türlü yapıların tamirlerini
yapmaya,
b) Her türlü yapıların sürveyanlık hizmetlerini görmeye,
c) Mimari, statik, plan-proje, resim ve hesaplan ihtisas ve
iştigal mevzularına göre, mimar ve mühendisler tarafından
tanzim ve fenni mesuliyeti deruhte edilmiş, yığma binalarda
imar durumlarına göre bodrumları ile birlikte 3 kat ve bütün
katların inşaat sahaları toplamı 300 m2'yi geçmeyen 4 metreye kadar serbest açıklıkta (4 metre dahil) ençok 3 metre
kat yüksekliğinde ve döşemeleri ençok metrekareye 250 kg.
hareketli yüke mütehammil olanların tatbikatına yetkilidirler.
2013 | 159
IV. Grup:
Bu grupta dahil fen adamları her türlü yapıların sürveyanlık hizmetlerini görmeye yetkilidirler.
Sıhhi Tesisat ve Isıtma İşlerindeki Yetki ve Görevleri
Madde 7 Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi kapsamına giren fen adamlarının kendi uzmanlık dallarında iştigal etmek
şartiyle sıhhi tesisat ve ısıtma işlerindeki yetki ve görevleri
şunlardır:
I. Grup:
a) Her türlü yapıların sıhhi tesisat ve ısıtma sistemlerine
ait tamiratım yapmaya,
b) Teshin, klima, sıhhi tesisat, plan-proje, resim ve hesaplan ihtisas ve iştigal mevzularına göre mühendisler tarafından tanzim ve fenni mesuliyetleri deruhte edilmiş yapıların
kalorifer, banyo, hela, mutfak tesisat tatbikatına,
c) Yapının bulunduğu yer, belediye ve mücavir alan sınırları içinde, belediyece, belediye teşkilatı olmayan yerlerde
ise, aynı il sınırları içerisindeki en yakın belediye ve mücavir
alan sınırlan içinde, yükleneceği mesuliyet deruhte edebilecek mesafede, ilgili idarece ihtisas ve iştigal konularına göre,
tevsik edildiği takdirde ve sürece, bütün katların inşaat
sahaları toplamı 1000 m2'yi ve hacmi 4000 m3'ü geçmeyen
binaların kalorifer ve merkezi bir tesisata bağlı olmayan
münferit, banyo, hela, mutfak, tesisat plan, proje, resim ve
tatbikatına, yetkilidirler.
II. Grup: a) her türlü yapıların sıhhi tesisat ve ısıtma sistemlerine ait tamiratını yapmaya,
160 | 2013
b) Her türlü tesisatın sürveyanlık hizmetlerini görmeye,
c) Teshin, klima, sıhhi tesisat plan-proje, resim ve hesaplan ihtisas ve iştigal mevzularına göre mühendisler tarafından tanzim ve fenni mesuliyeti deruhte edilmiş yapılardan
bütün katlarının inşaat sahaları toplamı 1000 m2'yi ve hacmi
4000 m3'ü geçmeyenlerin kalorifer ve banyo, hela, mutfak,
tesisat tatbikatına,
d) Yapının bulunduğu yer, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyece; belediye teşkilatı olmayan yerlerde
ise, aynı il sınırları içerisindeki en yakın belediye ve mücavir
alan sınırları içinde, yükleneceği mesuliyeti deruhte edebilecek mesafede, ilgili idarece ihtisas ve iştigal konularına göre,
tevsik edildiği takdirde ve sürece; bütün katların inşaat
sahaları toplamı 500 m2'yi ve hacmi 2000 m3'ü geçmeyen
binaların kalorifer ve merkezi bir tesisata bağlı olmayan
münferit banyo, hela, mutfak tesisat, plan-proje, resim ve
tatbikatına, yetkilidirler.
IIl. Grup:
a) Her türlü yapıların tesisat ve ısıtma sistemlerine ait tamiratını yapmaya,
b) Her türlü tesisatın sürveyanlık hizmetlerini görmeye,
c) Teshin, klima, sıhhi tesisat, proje, plan ve resimleri ihtisas ve iştigal mevzularına göre mühendisler tarafından
tanzim ve fenni mesuliyetleri deruhte edilmiş binalardan,
bütün katlarının inşaat sahaları toplamı 500 m2'yi ve hacmi
2000 m3'ü geçmeyenlerin kalorifer ve merkezi bir tesisata
2013 | 161
bağlı olmayan münferit, banyo, hela, mutfak tesisat tatbikatına, yetkilidirler.
IV. Grup:
Her türlü yapıların sıhhi tesisat ve ısıtma tesislerinin sürveyanlık hizmetlerini görmeye yetkilidirler.
Elektrik Tesisatçılığı İşlerindeki Görev ve Yetkiler
Madde 8 Elektrik iç tesisatı yapacak olanlar, 8.8.1983 tarihli, 18129 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
giren "Elektrik Tesisatçıları Hakkında Yönetmelik" ve bunun
değişikliklerine dair yürürlükte bulunan Yönetmelik hükümlerine tabidirler.
Harita AIım İşlerindeki Yetki ve Görevleri
Madde 9 Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi kapsamına giren fen adamlarının kendi uzmanlık dallarında iştigal etmek
şartıyla harita alımı içlerindeki görev ve yetkileri şunlardır.
II. Grup:
Harita alımı yapılan yer, belediye ve mücavir alan sınırlan içinde belediyelerce; belediye teşkilatı olmayan yerlerde
ise, aynı ilin sınırları içerisindeki en yakın belediye ve mücavir alan sınırları içinde, yükleneceği mesuliyeti deruhte
edebilecek mesafede, ilgili idarece ihtisas ve iştigal konularına göre faaliyet icra eden serbest mimar ve mühendis bulunmadığı tevsik edildiği takdir ve sürece; nirengi ve nivelman noktaları tesisi, ölçü ve tafsilat alımı, arazi ve arsa düzenlemeleri uygulama işlerini yapmaya yetkilidirler.
III. Grup:
Fenni mesuliyetleri bir harita kadastro mühendisi tarafından deruhte edilmek şartıyla: ana nirengi ve ana nevilman hariç, nirengi ve nivelman noktalan tesisi ölçü ve tafsi162 | 2013
lat alımı, arazi ve arsa düzenlemesi uygulamaları işlerini
yapmaya yetkilidirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Fen Adamlarının Sorumlulukları
Sorumluluk
Madde 10 İmar planlan ile bunların tatbikat planlarını, halihazır haritaları, mimari, statik ve tesisat plan, proje ve
resim, hesaplarını hazırlayan fen adamları, bunların bilcümle fenni hatalarından sorumludurlar.
İlgili idarelere karşı, ihtisas ve iştigal mevzularına göre
imar planına halihazır yapı ve tesisat tatbikatındaki sürveyan işlerinin yapılması ve bunların mesuliyeti bu yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yazılı fen adamlarınca
deruhte edilmek üzere aldıkları işleri tasdikli imar planlarına ve tasdikli vaziyet planına, tatbikat projelerine, men'i
kanun, tüzük, yönetmelik ve şartnamelere, fen ve sanat
kaidelerine uygun olarak yaptırılmasından mükellef ve
sorumludurlar.
İşbu sürveyanlık hizmetlerinden dolayı sorumluluklar,
mal sahibi tarafından adı ilgili idareye bildirilecek sürveyana aittir. Bu vazifeyi kabul ettiğini sürveyanın da ilgili idareye bildirmesi şarttır.
İlgili idarelere karşı (ihtisas ve iştigal mevzularına göre)
yapı, tesisat, harita ve bina aplikasyon işleri tatbikatım deruhte eden, bu yönetmeliğin 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerinde yazılı fen adamları, sürveyanlık hizmetleri dahil tatbikatını, tasdikli imar planına ve tasdikli vaziyet planına,
2013 | 163
projelerine, mer'i kanun, tüzük, yönetmelik ve şartnamelere,
fen ve sanat kaidelerine göre yaptırılmasından mükellef ve
sorumludurlar.
Müeyyideler
Madde 11 Bu yönetmeliğin 6 ncı ve 7 inci maddelerinde
belirtilen fen adamlarının 10 uncu maddede hükme bağlanan sorumlulukları yerine getirmemeleri veya hatalı ve
ihmalkar davranışları tesbit edildiğinde: a Birinci tesbitte
kendisine yazılı ihtarda bulunulur. b İkinci tesbitte yazılı
tevbih verilir c Başka başka işlerin sorumluluğunu deruhte
ettiği sırada da ola üçüncü tesbitte belgesi bir yıl süre ile
askıya alınır. d Sorumlu olduğu işde kendi kusuru nedeniyle hasara, hatalı veya yanlış uygulamaya meyan vermesi
halinde ilgili idare sınırlan içinde bir yıl süre ile başka bir
almasına izin verilmez. e Bu müeyyideler sicile işlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Madde 12 Bu yönetmelikte bahsedilen sürveyanlık hizmetleri, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi ve Kontrol Yönetmeliğinde belirlenen esaslara göre yapılır.
Havagazı iç tesisatı yapacak olanlar 24 Mart 1953 gün ve
8367 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, "Havagazı İç Tesisat Yönetmeliği ve Fenni Şartnamesi" hükümlerine tabidirler.
Sicil
Madde 13 Belediye ve mücavir alan sınırlan içinde bu
Yönetmelikte bahsi geçen hizmetlerde faaliyette bulunan
164 | 2013
veya bulunmak isteyen fen adamlarının sicilleri belediyelerin sicil bürolarınca tutulur ve bu sicillerin birer kopyalan
her yıl sonunda o ilin Bayındırlık ve İskân Müdürlüklerine
gönderilir. Belediye ve mücavir alan sınırlan dışındaki yerlere görev yapacak fen adamlarının sicillerinin tutulması, o
ilin Bayındırlık ve Îskân Müdürlüklerine aittir. Sicil fişleri
yapanın, yapı ruhsatı alınmasından, bitimine (oturma izninin alınmasına) kadar geçecek süreyi, bu süre içindeki faaliyetlerin hepsini içine alır. Sicillerin tutulmasında yapılardaki teknik uygulama sorumlusunun sicille ilgili olarak bildireceği görüş ve kanaatlar esas alınır.
Sürveyanlık hizmetleri ise, sürekli olup sürveyanlar asıl
fenni sorumlunun tesbit edeceği vakitlerde iş başında bulunmak zorunda ve projeye, teknik şartnameye aykırı gördükleri hususları da deftere işlemek ve üst düzeydeki teknik
sorumlulara iletmek zorundadırlar. Kötü sicil alan sürveyanlar 1 yıl süreyle sürveyanlık görevi yapmakta idaresince
men edilebilirler.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 14 Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile 1.3.1960
tarih ve 10445 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "6785
sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre Fen Adamlarının
Selahiyetleri ve Belediyelere Karşı Deruhte Edebilecekleri
Fenni Mesuliyet Hudutları Hakkında Talimatname" ve değişiklikleri yürürlükten kalkar.
Geçici Madde Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden
önce ilgili idareye karşı bu Yönetmelik dışında mesuliyet
deruhte etmiş olan fen adamları, bu işlerin mesuliyetini
işlerin ikmaline kadar devam ettirmeye yetkilidir.
2013 | 165
Yürürlük
Madde 15 Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu ile birlikte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 16 Bu yönetmelik hükümlerini Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı ile Bayındırlık ve İskân Bakanı yürütür.
166 | 2013
ASANSÖR YÖNETMELİĞİ
(95/16/AT)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; insanların, insan ve
yüklerin veya sadece yüklerin taşınmasında kullanılan
asansörler ve bunlara ait güvenlik aksamlarının piyasaya
arz edilmeden önce karşılamaları gereken temel sağlık ve
güvenlik gereklerini belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Binalarda ve inşaatlarda sürekli olarak kullanılan asansörleri ve bu asansörlerde kullanılacak, bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan (Ek IV)’te listelenmiş olan güvenlik aksamlarını,
b) (Değişik:RG-14/8/2009-27319)1 Sabit raylar boyunca hareket etmese dahi, sabit bir mesafe boyunca hareket eden
asansörleri,
kapsar.
(2) (Değişik:RG-14/8/2009-27319)1 Bu Yönetmelik;
a) Hızı 0,15 m/s ve daha düşük olan kaldırma tertibatlarını,
b) İnşaat şantiyelerinde kullanılan asansörleri,
1 Bu değişiklik 29/12/2009 tarihinde yürürlüğe girer.
2013 | 167
c) Demir yolu hattında halatla çekilen vagonlar dahil, kablolu taşıma sistemlerini,
ç) Askeri veya polis amaçları için özel olarak tasarımlanan
ve inşa edilen asansörleri,
d) Üzerinden iş yapılabilen kaldırma tertibatları,
e) Maden ocağı asansörünü,
f) Sanatsal icraat sırasında sanatçıların kaldırılmasına yönelik kaldırma tertibatları,
g) Taşıt araçlarına monte edilmiş kaldırma tertibatlarını,
ğ) Makinalara bağlı olan ve makina üzerindeki bakım ve
muayene noktaları dahil olmak üzere, sadece çalışma istasyonlarına erişim amacıyla tasarlanan kaldırma tertibatlarını,
h) Dişli rayda çalışan trenleri,
i) Yürüyen merdivenler ve mekanik yürüyüş bantlarını,
kapsamaz.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik
Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna
dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin 95/16/EC sayılı direktifine paralel
olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 – (1) (Değişik:RG-14/8/2009-27319)1 Bu Yönetmelikte geçen;
168 | 2013
a) Asansör: Belirli seviyelerde hizmet veren, esnek olmayan ve yatay düzlemle 15°’den fazla bir açı oluşturan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcıya sahip olan ve
(1) İnsanların,
(2) İnsanların ve yüklerin,
(3) Taşıyıcıya girilebiliyorsa, yani bir kişi zorlanmadan taşıyıcıya girebiliyorsa ve taşıyıcı içine ya da taşıyıcı içindeki
bir kişinin kolayca ulaşabileceği şekilde yerleştirilmiş kontrollerle teçhiz edilmiş ise, sadece yüklerin
taşınmasına yönelik bir tertibatı,
b) Asansör monte eden: Asansörlerin tasarım, imalat,
montaj ve piyasaya arzından sorumlu olan, asansöre CE
uygunluk işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanı düzenleyen özel veya tüzel kişiyi,
c) Asansörün piyasaya arzı: Asansör monte edenin, asansörü kullanıcıya ilk olarak hazır hale getirmesini,
ç) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
d) Güvenlik aksamı: Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek
IV)’te listelenmiş olan aksamları,
e) Güvenlik aksamı imalatçısı: Güvenlik aksamının tasarım ve imalatından sorumlu olan, güvenlik aksamına CE
uygunluk işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanı düzenleyen özel veya tüzel kişiyi,
f) Komisyon: Avrupa Komisyonunu,
g) Model asansör: Teknik dosyasında, objektif değerler ile
tanımlanan ve benzer güvenlik aksamını kullanan model
asansöre uygun olarak imal edilen asansörlerin temel güvenlik gereklerinin nasıl karşılanacağının gösterildiği; model asansör ile model asansörün tipleri olan asansörlerin
2013 | 169
parçalarını oluşturan asansörler arasında izin verilen tüm
varyasyonların, maksimum ve minimum değerleri ile birlikte teknik dosyada açıkça gösterildiği; temel güvenlik gereklerini sağlamak bakımından muhtelif ekipmanın benzerliğinin hesaplama ve/veya tasarım planları ile gösterilebildiği
numune asansörü,
ğ) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
h) (Ek:RG-14/8/2009-27319)1 Taşıyıcı: Asansörün, insanların ve/veya yüklerin kaldırılmak veya indirilmek üzere
taşındığı bölümünü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Temel Güvenlik Gerekleri ve Standartlar
Temel güvenlik gerekleri
Madde 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörler,
bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek I)’de belirtilen temel
sağlık ve güvenlik gereklerini yerine getirmek zorundadır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki güvenlik aksamları, bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek I)’de belirtilen temel sağlık ve güvenlik gereklerini karşılamaları veya monte edildikleri asansörün bu gereklilikleri karşılamalarını sağlamalıdır.
Standartlar
Madde 6 – (1) Uyumlaştırılmış bir Avrupa standardının
bir veya daha fazla sağlık ve güvenlik gereğini kapsaması
durumunda,
170 | 2013
a) Bu standarda uygun monte edilmiş asansörlerin bu Yönetmeliğin 5 inci maddesindeki ilgili temel gereklere uygun
olduğu,
b) Bu standarda uygun olarak imal edilmiş güvenlik aksamlarının, gerektiği şekilde monte edilmeleri bakımından
asansörlerle ilgili temel gereklere uygunluğu sağladıkları,
kabul edilir.
(2) Bakanlık, uyumlaştırılmış ulusal standartların isim ve
numaralarını Resmî Gazete’de yayımlatır ve bu bilgileri
Müsteşarlık aracılığı ile Komisyona bildirir.
(3) Uyumlaştırılmış standartların bulunmadığı durumda
Bakanlık, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek I)’deki temel
sağlık ve güvenlik gereklerinin doğru uygulanması için
önemli ya da ilgili mevcut ulusal standartlar ve teknik özellikler hakkında, ilgili tarafların bilgilendirilmesi için gerekli
önlemleri alır.
(4) Uyumlaştırılmış standartların 5 inci maddede belirtilen
ilgili gerekleri tamamen sağlamadığının Bakanlıkça tespit
edilmesi durumunda, konu Müsteşarlık aracılığı ile derhal
Komisyona bildirilir. Komisyonun konuyu değerlendirilmesi sonucunda Bakanlıkça yapılan tespitin doğru olduğuna
karar verilerek bu durumun Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde ilan edilmesi halinde Bakanlık, uyumlaştırılmış Avrupa standardına karşılık geldiği kabul edilen uyumlaştırılmış ulusal standardı yürürlükten kaldırır.
(5) Uyumlaştırılmış ulusal standartları hazırlama ve izleme sürecinde sosyal taraflara ulusal seviyede etkin olma
imkânı vermek için Bakanlıkça gereken önlemler alınır.
2013 | 171
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygunluk Değerlendirme İşlemleri ve CE Uygunluk
İşareti
Uygunluk değerlendirme işlemleri
Madde 7 – (1) Güvenlik aksamları ve asansörler için uygunluk değerlendirme işlemlerinde aşağıdaki hususlar yerine getirilir.
a) Güvenlik aksamı imalatçısının veya Türkiye’de yerleşik
yetkili temsilcisinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek
IV)’te belirtilen güvenlik aksamlarının piyasaya arzından
önce;
1) Güvenlik aksamı modelinin bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan (Ek V)’e uygun olarak AT tip incelemesine ve bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek XI)’e uygun olarak onaylanmış kuruluş tarafından yapılacak imalat denetimine sunulması,
2) Güvenlik aksamı modelinin bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan (Ek V)’e uygun olarak AT tip incelemesine sunulması ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek VIII)’e uygun
olarak imalat denetimine yönelik bir kalite güvence sistemi
işletilmesi,
3) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek IX)’a uygun olarak
tam kalite güvence sistemi işletilmesi,
usullerinden birisini seçerek uygunluk değerlendirmesine
tabi tutması,
4) Seçilen uygunluk değerlendirmesi usulüne göre bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek VIII), (Ek IX) veya (Ek
XI)’den ilgili olanda verilen şartları dikkate alarak, her gü172 | 2013
venlik aksamına CE uygunluk işaretini iliştirmesi ve her
aksam için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek II)’de listelenen bilgiyi içeren AT Uygunluk Beyanını düzenlemesi,
gerekmektedir.
5) Güvenlik aksamı imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik
yetkili temsilcisi, AT Uygunluk Beyanının bir kopyasını
güvenlik aksamının son imalat tarihinden itibaren 10 yıl
süreyle muhafaza etmelidir.
b) Bir asansörün piyasaya arzından önce, aşağıdaki alt
bentlerde belirtilen işlemlerden birinden geçmesi gerekmektedir.
1) Asansör, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek V)’te belirtilen AT tip incelemesinden geçen bir asansöre uygun
olarak tasarımlanmışsa; bu Yönetmeliğin ekinde yer alan
(Ek VI)’da belirtilen son muayene ya da bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan (Ek XII) veya (Ek XIV)’te belirtilen kalite
güvence sistemi uygulanarak, imal ve monte edilir ve deneyleri yapılır; bununla birlikte, aynı asansör üzerinde bir
yandan tasarım ve imal aşamaları yapılırken diğer yandan
montaj ve deney aşamalarına yönelik işlemler de yapılabilir.
2) Asansör, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek V)’te belirtilen AT tip incelemesinden geçen bir model asansöre
uygun olarak tasarımlanmışsa; bu Yönetmeliğin ekinde yer
alan (Ek VI)’da belirtilen son muayene ya da bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek XII) veya (Ek XIV)’te belirtilen kalite
güvence sistemi uygulanarak imal ve monte edilir ve deneyleri yapılır.
3) Asansör, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek XIII)’e
uygun bir kalite güvence sistemi uygulanan ve uyumlaştı2013 | 173
rılmış standartlara tam olarak uygun olmayan ve bu nedenle beraberinde bir tasarım incelemesi yer alan bir asansöre
göre tasarımlanmış ise, buna ek olarak bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan (Ek VI)’da belirtilen son muayene ya da
(Ek XII) veya (Ek XIV)’te belirtilen kalite güvence sistemi
uygulanarak imal ve monte edilir ve deneyleri yapılır.
4) Asansöre bir onaylanmış kuruluş tarafından bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek X)’da belirtilen birim doğrulama işlemi uygulanır.
5) Asansör, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek XIII)’e
göre kalite güvence sistemine tabi olmakla birlikte, tasarım,
ilgili uyumlaştırılmış standartlara tamamen uygun değilse,
ek olarak tasarım incelemesi yapılır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve
(3) numaralı alt bentlerinde düzenlenen durumlarda tasarımdan sorumlu kişi, imalat işleminden, montajdan ve deneyden sorumlu kişiye mutlak güvenlikle çalışabilmesi için
gereken tüm belge ve bilgiyi sağlamak zorundadır.
(3) Asansör monte eden, bu maddenin birinci fıkrasının
(b) bendinde sözü edilen bütün durumlarda, seçilen uygunluk değerlendirmesi usulüne göre bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan (Ek VI), (Ek X), (Ek XII), (Ek XIII) veya (Ek XIV)’ten
ilgili olanda verilen şartları dikkate alarak, asansöre CE
uygunluk işaretini iliştirir, asansör için (Ek II)’de listelenen
bilgiyi içeren bir AT uygunluk beyanı düzenler ve asansörün piyasaya arz tarihinden itibaren 10 yıl süreyle AT uygunluk beyanının bir kopyasını muhafaza eder.
(4) Komisyonun, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ve diğer
onaylanmış kuruluşlarca istenmesi halinde, Bakanlık uygunluk beyanının ve son muayeneye ilişkin deney raporla174 | 2013
rının bir kopyasını asansör monte eden firmadan talep edebilir.
(5) Asansör veya güvenlik aksamlarının CE uygunluk işaretinin iliştirilmesi ve sair hususlarda başka yönetmeliklerin
de kapsamına girmesi durumunda, CE uygunluk işareti
iliştirilmesi asansörün ve güvenlik aksamının söz konusu
başka yönetmeliklere de uygun olduğunu gösterir.
(6) Bununla birlikte, bu maddenin beşinci fıkrasında bahsedilen yönetmeliklerden bir veya birden fazlasının monte
edene veya imalatçıya geçiş dönemi boyunca hangi düzenlemeyi uygulayacağını seçme izni vermesi durumunda, CE
uygunluk işareti, sadece asansörü monte eden veya güvenlik aksamı imalatçısı tarafından uygulanacak yönetmeliklere
uygunluğu gösterir. Bu durumda uygulanan yönetmeliklerin Resmî Gazete’de yayımlandığı şekliyle yönetmeliklerce
talep edilen ve asansör veya güvenlik aksamının beraberinde bulunan belge, tebliğ veya talimatnamelerde yer almalıdır.
CE uygunluk işareti
Madde 8 – (1) CE uygunluk işaretinin şekli bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek III)’te gösterilmiştir. CE uygunluk
işaretinin iliştirilmesinde ve kullanılmasında 15/11/2001
tarihli ve 2001/3530 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "CE" Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine
ve Kullanılmasına Dair Yönetmeliğin 5 inci maddesi hükümleri uygulanır.
(2) CE uygunluk işareti,
2013 | 175
a) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek I)’deki 5 inci paragraftaki düzenlemelere uygun olarak, her asansör kabinine açıkça ve görülebilir şekilde,
b) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek IV)’te listelenen
güvenlik aksamlarının her birine, eğer bu mümkün değilse
güvenlik aksamına ayrılmayacak biçimde takılan bir etiketin
üzerine,
iliştirilir.
(3) Üçüncü kişileri CE uygunluk işaretinin anlamı ve şekli
açısından yanıltacak işaretlerin asansörlere veya güvenlik
aksamlarına iliştirilmesi yasaktır. CE uygunluk işaretinin
görünebilirliğini ve okunabilirliğini azaltmaması şartıyla,
başka bir işaret de asansörlere veya güvenlik aksamlarına
iliştirilebilir.
(4) Asansör monte edenin veya güvenlik aksamı imalatçısının veya bunların Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin,
bu Yönetmeliğin getirdiği yükümlülüklere uymaması durumunda, asansörü veya güvenlik aksamını piyasaya arz
eden kişi, bu yükümlülüklerden sorumludur. Aynı yükümlülükler, asansör ya da güvenlik aksamını kendi kullanımı
için imal edenler için de geçerlidir.
CE uygunluk işaretinin usulsüz kullanımı
Madde 9 – (1) Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
a) Bakanlığın CE uygunluk işaretinin uygun olmayan bir
şekilde iliştirildiğini tespit etmesi durumunda, asansörü
monte eden asansör firması veya güvenlik aksamının imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi, asansörün
veya güvenlik aksamının CE uygunluk işaretiyle ilgili hü176 | 2013
kümlere uygun olmasını sağlamakla ve yapılan bu ihlali
sona erdirmekle yükümlüdür.
b) Uygunsuzluk devam ediyorsa, Bakanlık kanunlarla
kendisine verilen yetkiler çerçevesinde, söz konusu güvenlik aksamının piyasaya arzının kısıtlanmasına veya yasaklanmasına veya piyasadan çekilmesine ve asansörün kullanımının yasaklanmasına ilişkin tüm önlemleri alır.
(2) Bakanlık, bu durumu ve yapılan işlemleri Müsteşarlık
aracılığı ile Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere
bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Piyasaya Arz, Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Piyasaya arz
Madde 10 – (1) Bakanlık;
a) Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin ancak gerektiği şekilde monte edilip bakımı yapıldığında ve amacına
uygun olarak kullanıldıklarında, kişilerin sağlık ve güvenliğini ya da uygun olduğunda malların güvenliğini tehlikeye
düşürmemeleri halinde,
b) Bu Yönetmelik kapsamındaki güvenlik aksamlarının ise
ancak, takılacak oldukları asansörlere gerektiği şekilde monte edilip bakımı yapıldığında ve amacına uygun olarak kullanıldıklarında, kişilerin sağlık ve güvenliğini ya da uygun
olduğunda malların güvenliğini tehlikeye düşürmemeleri
halinde,
piyasaya arz edilmelerini ve hizmete sunulmalarını sağlayacak gerekli bütün tedbirleri alır.
2013 | 177
(2) Diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu
Yönetmeliğe uygun asansörlerin ve/veya güvenlik aksamlarının piyasaya arz edilmeleri veya hizmete konulmaları
yasaklanmaz, sınırlanmaz veya engellenmez.
(3) Diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, imalatçısının veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin beyanına dayanarak bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlere
takılması düşünülen aksamların piyasaya arzı yasaklanmaz,
sınırlanmaz veya engellenmez.
(4) CE uygunluk işaretini taşıyan ve beraberinde bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek II)’de belirtilen AT Uygunluk
Beyanı bulunan asansörlerin ve güvenlik aksamlarının bu
Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen uygunluk değerlendirme işlemleri de dahil olmak üzere, bu Yönetmeliğin
tüm hükümlerine uyduğu kabul edilir.
(5) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan asansörlerin veya güvenlik aksamlarının, asansörü monte eden
firma veya güvenlik aksamlarının imalatçısı veya bunların
Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcileri tarafından uygun
hale getirilene kadar satışa sunulmayacağının kolaylıkla
görünür bir işaretle açıkça belirtilmesi kaydıyla, ticaret fuarlarında, sergilerde, gösterilerde ve benzeri durumlarda sergilenmesi engellenmez. Gösteriler sırasında, kişilerin korunması için yeterli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.
Piyasa gözetimi ve denetimi
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörler ve güvenlik aksamlarının piyasa gözetimi ve denetimi,
13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve
Denetimine Dair Yönetmelik ile 9/5/2003 tarihli ve 25103
178 | 2013
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre Bakanlık tarafından yapılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Onaylanmış Kuruluş
Onaylanmış kuruluş
Madde 12 – (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen uygunluk değerlendirme işlemlerinde faaliyet gösterecek onaylanmış kuruluşların tespitini, tayinini,
bildirimini ve statülerinin kaldırılmasını 13/11/2001 tarihli
ve 2001/3531 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik ve 21/5/2003 tarihli ve
25114 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Asansör Yönetmeliği Uygulamaları İçin Onaylanmış Kuruluş Görevlendirilmesinde Esas Alınan Temel Kriterlere Dair Tebliğde belirtilen hükümler ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan (Ek
VII)’de belirtilen asgari ölçütlere göre gerçekleştirir. İlgili
uyumlaştırılmış ulusal standartların düzenlediği temel ölçütlere uyan bir onaylanmış kuruluşun (Ek VII)’nin gereklerine de uyduğu kabul edilir.
2013 | 179
ALTINCI BÖLÜM
Tedbirler
Tedbirler
Madde 13 – (1) Asansörler ve güvenlik aksamlarının temel
sağlık ve güvenlik gereklerini yerine getirmelerine ilişkin
tedbirler ile usulsüz işaret kullanımına karşı alınan tedbirler
aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakanlık, bu Yönetmeliğe uygun olarak imal edilip CE
uygunluk işareti taşıyan ve amacına uygun olarak kullanılan bir asansörün veya güvenlik aksamının kişilerin ve yerine göre malların güvenliğini tehlikeye atabileceğini tespit
ederse, asansörün veya güvenlik aksamının piyasadan toplanması veya toplatılması, piyasaya arzının veya hizmete
konulmasının engellenmesi veya serbest dolaşımının kısıtlanması için kanunlarca kendisine verilen yetkiler dahilinde,
bütün tedbirleri alır. Bakanlık bu tip bir tedbir kararının
gerekçesiyle birlikte, özellikle bu durumun;
1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen temel güvenlik gereklerinin karşılanmaması,
2) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde bahsedilen standartların yanlış uygulanması,
3) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde bahsedilen standartlardaki eksiklikler,
nedeniyle ortaya çıkıp çıkmadığını Müsteşarlık aracılığı
ile Komisyona derhal bildirir.
b) Uygun olmadığı halde CE uygunluk işareti taşıyan bir
asansör veya güvenlik aksamı için Bakanlık, işareti iliştirene
180 | 2013
karşı gerekli tedbirleri alır ve konu hakkında Müsteşarlık
aracılığı ile Komisyona bilgi verir.
c) Asansörü monte eden ile binanın veya inşaatın sorumlusu kişi birbirleri ile sürekli irtibat halinde olarak gerekli
bilgi alış verişini sağlamalı ve asansörün iyi çalışmasını ve
güvenlikli kullanımını sağlamak için gerekli tedbirleri almalıdır.
ç) Asansörü monte eden, asansörün çalışması ve güvenliği
için asansör boşluğunda gerekenin dışında boru tesisatı,
elektrik tesisatı veya başka bir donanımın olmamasını sağlayacak tüm gerekli tedbirleri almalıdır.
d) Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrası ve
bu maddenin (c) ve (ç) bentleri hükümleri saklı kalmak
üzere, asansörlerin bu Yönetmelikte belirtilmeyen bir şekilde değiştirilmesi niteliğinde olmamak kaydıyla, bu Yönetmelik hükümleri, söz konusu asansörler hizmete girdiğinde
veya kullanıldığında kişilerin korunmasını sağlamak için
Bakanlığın gerekli gördüğü şartları bu Yönetmeliğe uygun
olarak koyma yetkilerini etkilemez.
YEDİNCİ BÖLÜM
Bildirimler
Madde 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri gereğince, herhangi bir asansöre veya güvenlik aksamına 9 uncu ve 13
üncü maddelerle getirilen her türlü sınırlama, yasaklama ve
tedbirler, bunların alınmasını gerektiren sebepler belirtilerek, Bakanlıkça en kısa süre içinde ilgili taraflara ve Müste2013 | 181
şarlık aracılığı ile Komisyona ve Avrupa Birliği üyesi ülkelere bildirilir.
Gizlilik
Madde 15 – (1) Bakanlık, onaylanmış kuruluş ve bu Yönetmeliğin uygulanmasına katılan bütün taraflar, görevlerini yerine getirmeleri sırasında temin ettikleri bütün bilgilerin gizliliğini sağlar.
Aykırı davranışlarda uygulanacak hükümler
Madde 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara 4703 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
4703 sayılı Kanunda üretici tanımına dahil olanlara ürünlerin güvenliği için getirilen yükümlülükler saklı olup bu
Yönetmelik sözü geçen yükümlülüklere istisna getirmez.
Ulusal daimi komite
Madde 17 – (1) Gerektiğinde bu Yönetmeliğin kendine
mahsus uygulama ve yürütmesi için, Bakanlık eşgüdümünde ilgili kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir
Ulusal Daimi Komite oluşturulur.
Düzenlemeler
Madde 18 – (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması
ile ilgili olarak gerekli alt düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
Madde 19 – (1) 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliğinin (95/16/AT)
1 ila 13 üncü maddeleri (13 üncü madde dahil), 27 ila 32 nci
maddeleri (32 nci madde dahil), geçici 1 inci maddesi ve
ekleri yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliğinin (95/16/AT) yürürlükten
182 | 2013
kaldırılan hükümlerine diğer düzenlemelerde yapılan atıflar, bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine yapılmış sayılır.
Yürürlük
Madde 20 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
Madde 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
Tarihi
Sayısı
31/1/2007
26420
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Mevzuatın Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
1
.
Tarihi
Sayısı
14/8/2009
27319
2
.
2013 | 183
Ek I
ASANSÖR VE GÜVENLİK AKSAMININ TASARIMI
VE YAPIMI İLE İLGİLİ TEMEL SAĞLIK VE GÜVENLİK
GEREKLERİ
1. Temel sağlık ve güvenlik gerekleri altındaki zorunluluklar, ancak asansörü monte eden veya güvenlik aksamı
imal eden tarafından planlanan şekilde kullanıldığı takdirde, asansör veya güvenlik aksamının söz konusu tehlikeye
maruz kalacağı durumlarda uygulanır.
2. Bu Yönetmeliğin ihtiva ettiği temel sağlık ve güvenlik
gerekleri zorunludur. Ancak, hali hazırda tekniğin mevcut
durumuyla, bunların ortaya koyduğu hedeflere ulaşılamayabilir. Bu gibi durumlarda, mümkün olduğu kadar geniş
ölçüde, asansör veya güvenlik aksamı bu hedeflere yakın bir
şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.
3. Güvenlik aksamı imalatçısı ve asansörü monte eden,
kendi asansörlerine uygulanan bütün her şeyi belirlemek ve
monte amacıyla tehlikeleri değerlendirme zorunluluğu altındadır. Bu değerlendirmeyi dikkate alarak bunlar tasarlanmalı ve yapılmalıdır.
4. Bu Yönetmelik kapsamında yer almayan ve 8/9/2002
tarihli ve 24870 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yapı
Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/AT) kapsamındaki temel
gerekler asansörler için geçerlidir.
1. GENEL
1.1. Bu ek kapsamında olmayan muhtemel bir tehlike durumunda 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan Makina Emniyeti Yönetmeliğinin (98/37/AT)
184 | 2013
Ek I’indeki 1.1.2 numaralı paragrafında belirtilen temel sağlık ve güvenlik gerekleri uygulanır.
1.2. (Değişik:RG-14/8/2009-27319)(1) Taşıyıcı
Her asansörün taşıyıcısı bir kabin olmalıdır. Bu kabin,
montajcı tarafından belirlenen, asansörün azami kişi sayısına ve anma yük değerine karşılık gelen boşluğu ve mukavemeti sağlayacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Asansörün insan taşıma amaçlı olması durumunda ve boyutları izin vermesi halinde, kabin engellilerin girişini ve
kullanımını zorlaştırmayacak ve bu kişilerin kullanımını
kolaylaştıracak uygun düzenlemeler yapılmasına imkân
sağlayacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
1.3. Asılma şekilleri ve destek şekilleri
Kabinin asılma ve/veya destek şekilleri, bunların bağlantıları ve diğer uç parçaları, kullanım şartlarını, kullanılan
malzemeyi ve imalat şartlarını dikkate almak suretiyle, yeterli bir seviyede toplam güvenliği temin etmek ve kabinin
düşme riskini asgariye indirmek üzere tasarlanmalı ve monte edilmelidir.
Kabini asmak için halatlar veya zincirler kullanıldığı takdirde, her birinin ayrı tutturma noktası olan en azından iki
bağımsız halat veya zincir bulunmalıdır. Bu gibi halat veya
zincirlerin, sabitlemek veya çevrim oluşturmak için gerekli
olmadığı sürece, hiçbir bağlantı veya ek yerlerinin olmaması
gerekir.
1.4. Yüklemenin kontrolü (aşırı hız dahil)
2013 | 185
1.4.1. Asansörler, hesaplanan yük aşıldığında normal çalışmasını önleyecek şekilde tasarlanmalı, imal edilmeli ve
montajı yapılmalıdır.
1.4.2. Asansörler bir aşırı hız sınırlayıcı cihaz ile teçhiz
edilmelidir.
Bu gerekler, aşırı hız önleyici hareket sistemli olarak tasarlanan asansörlere uygulanmaz.
1.4.3. Hızlı asansörler hız izleyici ve hız sınırlayıcı gereç ile
teçhiz edilmelidir.
1.4.4. Sürtünmeli makaralarla çalışan asansörler, çekme
halatlarının makaralar üzerinde dengesini temin edecek
şekilde tasarlanmalıdır.
1. 5. Makine
1.5.1. Bütün insan asansörlerinin kendi bağımsız asansör
makinesinin bulunması gerekir. Bu gerek, karşı ağırlık yerine ikinci bir kabin kullanılan asansörler için uygulanmaz.
1.5.2. Asansörü monte eden, asansör makinelerinin ve
asansörün diğer ilgili tertibatların bulunduğu yerlere, acil
durum ve bakım halleri dışında girilememesini sağlamalıdır.
1.6. Kontroller
1.6.1. Yanında refakatçisi olmayan engelli insanların kullanımı için planlanan asansörlerin kumanda cihazları buna
göre tasarlanmalı ve yapılmalıdır.
1.6.2. Kumandaların işlevleri açıkça belirtilmelidir.
1.6.3. Bir asansör grubunun çağırma devreleri, paylaşılmış
veya birbirlerine bağlı olabilirler.
186 | 2013
1.6.4. Elektrikli teçhizat aşağıdaki şartları yerine getirecek
şekilde monte edilmeli ve bağlanmalıdır:
- Doğrudan asansöre bağlantısı olmayan devreler ile karıştırılma ihtimali olmamalıdır.
- Elektrik enerjisi yük altında kesilebilmelidir.
- Asansörün hareketleri ayrı bir elektrik güvenlik devresinde bulunan elektrik güvenlik cihazına bağlanmalıdır.
- Elektrik tesisatındaki bir hata tehlikeli bir duruma sebebiyet vermemelidir.
2.
KABİN
DIŞINDAKİ
KİŞİLERE
YÖNELİK
TEHLİKELER
2.1. Asansör, kabinin hareket ettiği asansör kuyusuna, acil
durum ve bakım halleri dışında, ulaşılamamasını temin
edecek güvenlik önlemleri tasarlanmalı ve yapılmalıdır. Bir
kişi bu boşluğa girmeden önce asansörün normal kullanımı
imkânsız hale getirilmelidir.
2.2. (Değişik:RG-14/8/2009-27319)1
Asansör, kabin uç pozisyonlarından birindeyken ezilme
(baskı) riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır. Uç pozisyonların ötesine serbest bir boşluk veya bir
barınak ile bu hedef sağlanmalıdır. Ancak, belirli durumlarda, özellikle eski binalarda, bu çeşit bir çözümün uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda söz konusu asansörün uygunluk değerlendirmesini gerçekleştiren onaylanmış
kuruluş tarafından onaylanacak bir risk analizi çalışması
asansör monte eden tarafından gerçekleştirilecektir.
2.3. Kabinin katlardan giriş ve çıkışları, tasarlanmış kullanım şartları için yeterli mekanik dayanıma sahip asansör
kapıları ile donatılmış olmalıdır.
2013 | 187
Kilitleme sistemi normal çalışma esnasında;
- Bütün durak kapıları kapalı ve kilit tertibatı kilitli olmadığı takdirde, kasıtlı veya kasıtsız olarak çalıştırılsa dahi,
kabinin hareketine başlamasını,
- Kabin hâlâ hareket halindeyken ve önceden belirlenmiş
kat seviyesi dışında iken durak kapılarının açılmasını
önlemelidir.
Ancak, kapılar açıkken bütün seviyeleşme hareketlerine
belirli bölgelerde, seviyeleşme hızının denetlenmesi şartlarıyla izin verilebilir.
3.
KABİN
İÇİNDEKİ
KİŞİLERE
YÖNELİK
TEHLİKELER
3.1. Asansör kabinleri, havalandırma açıklıkları haricinde
sabit tavan ve taban dahil olmak üzere tam boy duvarlarla
tamamen kapalı olmalı ve tam boy kapıları olmalıdır. Bu
kapılar kapalı olmadığı sürece, bu Ekin 2.3 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının ikinci satırında bahsi geçen seviyeleşme hareketleri dışında, kabinin hareket etmemesini ve eğer
kapılar açıksa durma konumuna gelmesini temin edecek
şekilde tasarlanmalı ve monte edilmelidir.
Kabin ile asansör kuyusu arasına düşme riski varsa veya
kat seviyesinde kabin yoksa asansör iki durak seviyesi arasında durduğunda, kabin kapıları kapalı ve kilitli olmalıdır.
3.2. Asansör kabini, elektrik kesintisi veya aksamın arızalanması hallerinde, kabinin serbest düşmesini veya kumanda edilemeyen yukarı doğru hareketi engelleyen tertibata
sahip olmalıdır.
Kabinin serbest düşmesini önleyen tertibat, kabin askı tertibatından bağımsız olmalıdır. Bu tertibat, kabini asansör
188 | 2013
monte eden tarafından öngörülen azami süratte ve hesaplanan yükü ile durdurulabilmelidir. Bu tertibat yardımıyla
oluşacak durdurma işlemi, yük şartları ne olursa olsun içindekilere zarar verecek bir ters ivmeye sebebiyet vermemelidir.
3.3. Tamponlar asansör boşluğunun dibi ile kabinin tabanı
arasına monte edilmelidir.
Bu durumda, bu Ekin 2.2 numaralı paragrafında bahsi geçen serbest boşluk, tamponlar tam kapalı durumdayken
ölçülmelidir.
Bu gerek, hareket sistemlerinin tasarımı sebebiyle bu Ekin
2.2 numaralı paragrafında bahsi geçen serbest boşluk içine
kabinin giremediği asansörlerde uygulanmaz.
3.4. Asansörler, bu Ekin 3.2 numaralı paragrafında bahsi
geçen tertibat işletme konumunda değilse, harekete geçme
imkanı olmayacak şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.
4. DİĞER TEHLİKELER
4.1. "Durak kapıları" ve "kabin kapıları" veya her iki kapı
beraberce, motorla çalıştırılıyorsa, hareket ederlerken olabilecek ezilme riskini önleyici bir cihazla donatılmalıdır.
4.2. "Durak kapıları", binayı yangından korumaya katkıda
bulundukları takdirde, camlı kısımları olanlar da dahil olmak üzere, bütünlük açısından ve yalıtım (alevi kontrol
altında tutması) açısından ve ısı iletimi (termal radyasyon)
açısından yangına karşı uygun bir şekilde dirençli olmalıdır.
4.3. Karşı ağırlıklar, kabinin üstüne düşme veya kabinle
çarpışma risklerini ortadan kaldıracak şekilde monte edilmelidir.
2013 | 189
4.4. Asansörler, kabinin içinde kalmış olan kişilerin kurtarılması ve tahliyesine imkân sağlayacak şekilde olmalıdır.
4.5. Kabin, kurtarma hizmeti ile kalıcı irtibatı sağlayan çiftyollu haberleşme tertibatı ve sesli alarm ile donatılmalıdır.
4.6. Asansörler, asansör makine dairesi içerisindeki sıcaklık, asansörü monte eden tarafından belirlenen azami seviyeyi geçtiği durumda, hareketini tamamlayabilmesini sağlayacak ancak yeni komutları kabul etmeyecek şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır.
4.7. Kabinler, uzun süreli durma halinde bile, yolcular için
yeterli havalandırmayı temin edecek şekilde tasarlanmalı ve
yapılmadır.
4.8. Kabin kullanım halinde veya bir kapısı açıldığında yeterli şekilde aydınlatılmalıdır; bir acil durum aydınlatması
da ayrıca olmalıdır.
4.9. Bu Ekin 4.5 numaralı paragrafında bahsi geçen haberleşme tertibatı ve bu Ekin 4.8 numaralı paragrafında bahsi
geçen acil durum aydınlatması, normal elektrik gücü olmadan da çalışacak şekilde tasarlanmalı ve kurulmalıdır. Bunların çalışma periyodu, kurtarma işleminin normal işleyişine
izin verecek kadar uzun olmalıdır.
4.10. Yangın halinde kullanılabilecek olan asansörün kumanda devreleri, asansörün belirli seviyelerde durmasını
önleyecek ve asansörün kurtarma ekipleri tarafından öncelikli kumandasına izin verebilecek şekilde tasarlanmalı ve
imal edilmelidir.
5. İŞARETLEME
5.1. Makina Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT) Ek I’inin
1.7.3 numaralı paragrafına uyan herhangi bir makine için
190 | 2013
gerekli görülen asgari hususlara ek olarak, her kabin taşınabilecek azami yolcu sayısı ile beyan yükünün kilogram değerini açıkça gösteren kolayca görülebilen bir plaka taşımalıdır.
5.2. Eğer asansör, kabin içinde kalmış olan kişilerin dış
yardım olmadan çıkmalarına izin verecek şekilde tasarlanmışsa, ilgili talimat kabin içinde açık ve görülebilir olmalıdır.
6. KULLANMA TALİMATI
6.1. Ek IV’te bahsedilen güvenlik aksamıyla birlikte;
- Montaj,
- Bağlantı,
- Ayar,
- Bakımın ,
etkin ve tehlikesiz olarak yapılmasını mümkün kılan
Türkçe yazılmış bir el kitabı bulunmalıdır.
6.2. Her bir asansörle birlikte Türkçe yazılmış belgeleri bulunmalıdır.
Bu doküman en az aşağıdakileri içermelidir:
- Normal kullanım için gerekli olan plan ve şemaları içeren ve bakım, muayene, tamir, periyodik kontroller ve bu
Ekin 4.4 numaralı paragrafında bahsi geçen kurtarma operasyonları ile ilgili bir el kitapçığı,
- Tamirlerin ve uygun görüldüğünde periyodik kontrollerin
not edildiği bir kayıt defteri.
2013 | 191
Ek II
A. Güvenlik aksamına yönelik AT Uygunluk Beyanının
içeriği (1)
AT uygunluk beyanı aşağıdaki bilgileri içermelidir;
- Güvenlik aksamının imalatçısının adı ve adresi(2 ),
- Uygun olduğu durumda, Türkiye’de yerleşik yetkili
temsilcisinin isim, kimlik numarası ve adresi(2),
- Güvenlik aksamının açıklaması, tip veya seri detayları ve
varsa seri numarası,
- Açıklamadan anlaşılmıyorsa, güvenlik aksamının güvenlik işlevi,
- Güvenlik aksamının imal tarihi,
- Güvenlik aksamın uyduğu bütün ilgili hükümler,
- Uygun olduğu durumda, kullanılan uyumlaştırılmış
standartlara atıf,
- Uygun olduğu durumda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt
bentlerine uygun olarak, AT tip incelemesini yapan onaylanmış kuruluşun isim, adres ve kimlik numarası,
- Uygun olduğu durumda, bu Onaylanmış Kuruluşun
verdiği AT tip inceleme belgesine atıf,
- Uygun olduğu durumda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendine
uygun olarak imalat kontrollerini yapan Onaylanmış Kuruluşun isim, adres ve kimlik numarası,
- Uygun olduğu durumda, imalatçı tarafından uygulanmış olan kalite güvencesi sistemini, bu Yönetmeliğin 7 nci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt
192 | 2013
bendine uygun olarak kontrol eden onaylanmış kuruluşun
isim adres ve kimlik numarası,
- Güvenlik aksamı imalatçısının adına hareket etmekle
yetkilendirilmiş imza sahibinin veya yetkili temsilcisinin
kimliği.
B. Monte edilen asansörlere yönelik AT Uygunluk Beyanının içeriği(3)
AT uygunluk beyanı aşağıdaki bilgileri içermelidir;
- Asansörü monte edenin adı ve adresi(4)
- Asansörün tanımı, tip veya seri detayları, seri numarası
ve asansörün montaj yapıldığı adresi,
- Asansörün montaj yılı,
- Asansörün uyduğu bütün ilgili hükümler,
- Uygun olduğu durumda, kullanılan uyumlaştırılmış
standartlara atıf,
- Uygun olduğu durumda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt
bentlerine uygun olarak asansörün modelinin AT tip incelemesini yapan onaylanmış kuruluşun isim, adres ve kimlik
numarası,
- Uygun olduğu durumda, AT tip inceleme belgesine atıf,
- Uygun olduğu durumda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine
uygun olarak asansörün doğrulanmasını yapan onaylanmış
kuruluşun isim, adres ve kimlik numarası,
- Uygun olduğu durumda, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı
2013 | 193
alt bentlerine göre asansörün son muayenesini yapan onaylanmış kuruluşun isim, adres ve kimlik numarası,
- Uygun olduğu durumda, monte eden tarafından uygulanan kalite güvencesi sistemini bu Yönetmeliğin 7 nci
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2), (3) ve (5)
numaralı alt bentlerine uygun olarak kontrol eden onaylanmış kuruluşun isim, adres ve kimlik numarası,
- Asansörü monte eden adına hareket etmekle yetkilendirilmiş imza sahibinin kimliği.
—————————
(1) Beyan, Ek I’in 6.1 numaralı paragrafında bahsi geçen el kitabı ile aynı dilde hazırlanmalı ve daktilo ile yazılmış ya da basılmış olmalıdır.
(2) Yetkili temsilci olma durumunda firma adı, açık adresi ayrıca güvenlik aksamı imalatçısının da firma adı ve adresi belirtilir.
(3) Beyan, Ek I’in 6.2 numaralı paragrafında bahsi geçen el kitabı ile aynı dilde hazırlanmalı ve daktilo ile yazılmış ya da basılmış olmalıdır.
(4) Firma adı, açık adresi
194 | 2013
CE uygunluk işareti aşağıdaki şekle sahip olan "CE" baş
harflerinden oluşur:
CE uygunluk işaretinin küçültülmesi ya da büyütülmesi
halinde, yukarıdaki çizimde verilen oranlara uyulmalıdır.
CE uygunluk işaretinin değişken biçimleri de aynı tarz ve
dikey boyutlarda olmalıdır. Dikey boyut, 5 milimetreden
küçük olamaz. Bu asgari boyut, küçük boyutlu güvenlik
aksamları için göz ardı edilebilir.
"CE" uygunluk işaretini müteakip, aşağıdaki işlemleri yapan onaylanmış kuruluşun kimlik numarası yer almalıdır:
- Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi, (2) veya (3) numaralı alt bendinde bahsi geçen işlemler,
- Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde bahsi geçen işlemler.
2013 | 195
Ek IV
BU YÖNETMELİĞİN 2 NCİ VE 7 NCİ MADDELERİNİN
BİRİNCİ FIKRALARININ (a) BENTLERİNDE BAHSİ
GEÇEN GÜVENLİK AKSAMININ LİSTESİ
1. Durak kapılarını kilitleme tertibatları.
2. Ek I’in 3.2 numaralı paragrafında bahsi geçen düşmeleri
engelleyen ve kabinin düşme veya kontrolsüz yukarı doğru
hareketlerini önleyen tertibatlar.
3. Aşırı hız sınırlayıcı tertibatlar.
4. (a) Enerji depolayan tamponlar:
- Doğrusal olmayanlar,
- Veya geri dönme hareketi tamponlanmış olanlar.
(b) Enerji harcayan tamponlar.
5. Düşmeleri önleyen düzenek olarak kullanıldığı durumlarda, hidrolik güç devrelerinin kaldırıcılarına bağlanan
güvenlik cihazları.
6. Elektronik aksamları içeren güvenlik şalterleri şeklindeki elektrikli güvenlik ekipmanları.
196 | 2013
Ek V
AT TİP İNCELEMESİ (Modül B)
A. Güvenlik aksamının AT tip incelemesi
1. AT tip incelemesi, bir onaylanmış kuruluşun bir güvenlik aksamının temsil eden numunesinin doğru olarak takıldığı asansörün bu Yönetmeliğin ilgili gereklerini sağlamasına imkân vereceğini doğrulaması ve belgelemesi işlemidir.
2. AT tip incelemesi için başvurular, güvenlik aksamın
imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi tarafından, kendi seçtiği bir onaylanmış kuruluşa yapılmalıdır.
Başvuru aşağıdakileri kapsamalıdır:
- Güvenlik aksamı imalatçısının ismi ve adresi ve eğer
başvuru Türkiye’de yerleşik yetkili temsilci tarafından yapılıyorsa,
bunun ismi ve adresi ve güvenlik aksamının imal yeri,
- Aynı başvurunun herhangi bir başka onaylanmış kuruluşa yapılmadığına dair yazılı beyan,
- Bir teknik dosya,
- Güvenlik aksamını temsil eden bir numunesi veya bunun nerede incelenebileceğine dair ayrıntılar. Onaylanmış
Kuruluş başka numuneler için gerekçeli talepte bulunabilir.
3. Teknik dosya güvenlik aksamının uygunluğunun ve
doğru şekilde takıldığı asansörün bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olacağını mümkün kılmaya yeterli olduğunu
değerlendirmeye imkân vermelidir.
Uygunluk değerlendirmesi amacıyla gerekli olduğunda,
teknik dosya aşağıdakileri içermelidir:
2013 | 197
- Kullanım alanı (özellikle hız, yük ve güç için olası sınırlar) ve koşulları (özellikle tehlikeli çevre koşulları ve elemanlara maruz kalma) da dahil olmak üzere, güvenlik aksamının genel açıklaması,
- Tasarım ve imalat çizimleri veya şemaları,
- Dikkate alınan temel gerekler ve bunları sağlamak için
kullanılan gerekler (örneğin bir uyumlaştırılmış standart),
- Güvenlik aksamı imalatçısı tarafından yapılan veya yaptırılan her türlü deney ve hesap sonuçları,
- Güvenlik aksamına ait olan montaj talimatının bir kopyası,
- Seri imal edilen güvenlik aksamının, incelenen güvenlik
aksamına uygun olmasını temin etmek için imalat aşamasında alınan tedbirler.
4. Onaylanmış Kuruluş
- İstenen hedeflerin ne ölçüde karşılandığını değerlendirmek için teknik dosyayı incelemeli,
- Teknik dosya bazında, güvenlik aksamının yeterliliğini
incelemeli,
- Güvenlik aksamı imalatçısı tarafından uygulanan çözümlerin, güvenlik aksamının, asansöre doğru bir şekilde
takıldığı zaman, işlevlerini yerine getirmesine izin verecek
şekilde bu Yönetmeliğin gereklerini sağladığını kontrol
etmek için gereken uygun kontrolleri ve deneyleri yapmalı
veya yaptırmalıdır.
5. Eğer güvenlik aksamını temsil eden bir numunesi kendisine uygulanabilen yönetmeliğin hükümlerini sağlıyorsa,
Onaylanmış Kuruluş, başvurana bir AT tip inceleme belgesi
verir. Bu belge, güvenlik aksamı imalatçısının adı ve adresi198 | 2013
ni, kontrol sonuçlarını, belgenin geçerliliğinin her şartını ve
onaylanmış tipin tanımlanması için gerekli olan özellikleri
içermelidir.
Bakanlık, Komisyon ve diğer onaylanmış kuruluşlar bu
belgenin bir kopyasını ve gerekçeli bir talep üzerine, teknik
dosyanın bir kopyasını, gerçekleştirilen incelemelerin, hesaplamaların ve deneylerin raporlarını alabilirler. Eğer
Onaylanmış Kuruluş imalatçıya bir AT tip inceleme belgesi
vermeyi reddederse, bu reddin detaylı sebeplerini belirtmelidir. Bir temyiz işlemi için hüküm verilmelidir.
6. Güvenlik aksamı imalatçısı, orijinal teknik dosyada (bu
Ekin 3 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının ilk satırına bakınız) belirtilmeyen yeni ekleme ve çeşitlendirmeler de dahil
olmak üzere, çok küçük olsalar bile, onaylanmış güvenlik
aksamında yapmış olduğu veya yapmayı planladığı değişiklikleri onaylanmış kuruluşa bildirmelidir. Onaylanmış Kuruluş değişiklikleri incelemeli ve AT tip inceleme belgesinin
hala geçerli olup olmadığını başvurana bildirmelidir.(1)
7. Her Onaylanmış Kuruluş Bakanlığa aşağıdakiler hakkındaki ilgili bilgileri iletmelidir:
- Verilen AT tip inceleme belgeleri,
- İptal edilen AT tip inceleme belgeleri.
Her bir Onaylanmış Kuruluş, diğer onaylanmış kuruluşlara da, iptal etmiş olduğu AT tip inceleme belgeleri hakkındaki ilgili bilgileri iletmelidir.
8. AT tip inceleme belgeleri ve dosyalar ile AT tip inceleme işlemleri ilgili bilgiler Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış
olarak düzenlenmelidir.
2013 | 199
9. Güvenlik aksamı imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik
yetkili temsilcisi AT tip inceleme belgelerinin teknik dokümantasyon kopyalarını ve bunların eklerini en son güvenlik
aksamın imal edildiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle muhafaza etmelidir.
Ne güvenlik aksamı imalatçısın ne de yetkili temsilcisinin
Türkiye’de yerleşik olmadığı durumda, teknik dokümantasyonu hazır bulundurma zorunluluğu, bu güvenlik aksamını ülke piyasasına arz eden kişiye aittir.
B. Asansörler için AT tip incelemesi
1. AT tip incelemesi, bir Onaylanmış Kuruluşun ekleme
veya çeşitlendirme yapılmasına ilişkin hiç bir hüküm bulunmayan bir asansör veya asansör modelinin, bu Yönetmeliğin gereklerini sağladığını doğrulaması ve belgelemesi
işlemleridir.
2. AT tip incelemesi için başvuru, asansörü monte eden
tarafından, kendi seçtiği bir onaylanmış kuruluşa yapılmalıdır.
Başvuru aşağıdakileri kapsamalıdır:
- Asansörü monte edenin adı ve adresi,
- Aynı başvurunun herhangi bir başka onaylanmış kuruluşa yapılmadığına dair yazılı bir beyan,
- Bir teknik dosya,
- Asansör modelinin nerede inceleneceğine dair detaylar.
İncelenecek asansör modeli terminal parçalara sahip olmalı
ve en azından üç kademede (üst, orta ve alt) hizmet edebilecek şekilde olmalıdır.
200 | 2013
3. Teknik dosya, asansörün yönetmeliğin hükümlerine
uygun olduğunun değerlendirmesine ve asansörün tasarım
ve çalışmasının anlaşılmasına imkân vermelidir.
Uygunluk değerlendirmesi amacıyla gerekli olduğu derecede teknik dosya aşağıdakileri içermelidir:
- Asansörün temsili modelinin genel bir açıklaması. Teknik dosya, incelemede olan asansörün temsili modeline
olabilecek bütün eklemeleri açıkça belirtmelidir (bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesine bakınız).
———————————————
(1) Eğer onaylanmış kuruluş gerekli görürse, ya orijinal
AT tip inceleme belgesine bir ek yayınlar ya da yeni bir
başvuru yapılmasını ister.
- Tasarım ve imalat çizimleri veya şemaları,
- Dikkate alınan temel gerekler ve bunları sağlamak için
kabul edilen araçlar (örneğin bir uyumlaştırılmış standart),
- Asansörün imalatında kullanılan güvenlik aksamlarının
AT uygunluk beyanlarının bir kopyası,
- İmalatçı tarafından yapılan veya yaptırılan her bir deneyin veya hesapların sonuçları,
- Asansörün el kitapçığının bir kopyası,
- Seri imal edilen asansörlerin, bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olmasını temin etmek için imalat aşamasında
alınan tedbirler.
4. Onaylanmış Kuruluş:
- İstenen hedeflerin ne ölçüde karşılandığını değerlendirmek üzere teknik dosyayı incelemeli,
2013 | 201
- Teknik dosyaya uygun olarak imal edilmiş olduğunun
kontrolü amacıyla, asansörün temsili modelini incelemeli,
- Asansörü monte eden tarafından uygulanan çözümlerin
yönetmeliğin gereklerini sağladığını ve asansörün bunlara
uygun olduğunu kontrol etmek için gerekli olan uygun
kontroller ve deneyleri yapmalı veya yaptırmalıdır.
5. Eğer model asansör kendisine uygulanabilen yönetmeliğin hükümlerini sağlıyorsa, onaylanmış kuruluş başvurana
bir AT tip inceleme belgesini verir. Belge, asansörü monte
edenin adı ve adresini, kontrollerin sonuçlarını, belgenin
geçerlilik koşullarını ve onaylanmış tipi tanımlamak için
gerekli özellikleri içermelidir.
Bakanlık, Komisyon ve diğer onaylanmış kuruluşlar bu
belgenin bir kopyasını ve gerekçeli bir talep üzerine teknik
dosyanın bir kopyasını, gerçekleştirilen incelemelerin, hesaplamaların ve deneylerin raporlarını alabilirler.
Eğer Onaylanmış Kuruluş imalatçıya bir AT tip inceleme
belgesi vermeyi reddederse, bu reddin detaylı sebeplerini
belirtmelidir. Bir temyiz işlemi için hüküm verilmelidir.
6. Asansörü monte eden, orijinal teknik dosyada (bu Ekin
3 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının ilk satırına bakınız)
belirlenmeyen yeni ekleme ve çeşitlendirmeler de dahil
olmak üzere, çok küçük olsalar bile, onaylanmış asansör
üzerinde yapmış olduğu veya yapmayı planladığı değişiklikleri, onaylanmış kuruluşa bildirmelidir.
Onaylanmış kuruluş değişiklikleri incelemeli ve AT tip inceleme belgesinin hala geçerli olup olmadığını başvurana
bildirmelidir (1).
202 | 2013
7. Her bir onaylanmış kuruluş Bakanlığa, Bakanlık da aynı
şekilde aşağıdakiler hakkındaki ilgili bilgileri Müsteşarlık
aracılığı ile Komisyonu bildirmelidir.
- Verilen AT tip inceleme belgeleri,
- İptal edilen AT tip inceleme belgeleri.
Her bir onaylanmış kuruluş, diğer onaylanmış kuruluşlara da iptal etmiş olduğu AT tip inceleme işlemleri ile ilgili
bilgileri iletmelidir.
8. AT tip inceleme belgeleri ve dosyalar ile AT tip inceleme işlemleri ilgili bilgiler Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış
9. Asansörü monte eden, AT tip inceleme belgelerinin
teknik dokümantasyon kopyalarını ve bunların eklerini en
son asansörün, temsili modeline uygun olarak imal edildiği
tarihten itibaren en az 10 yıl süreyle muhafaza etmelidir.
————————
(1) Eğer Onaylanmış Kuruluş gerekli görürse, ya orijinal
AT tip inceleme belgesine bir ek yayınlar ya da yeni bir
başvuru yapılmasını ister.
2013 | 203
Ek VI
ASANSÖRÜN SON MUAYENESİ
1. Son muayene, asansörü monte edenin bu Ekin 2 numaralı paragrafında yer alan yükümlülüklerini yerine getirmesi
ve yönetmeliğin gereklerini karşılaması işlemidir. Monte
eden, her asansör kabinine CE uygunluk işaretini iliştirmeli
ve AT uygunluk beyanı düzenlemelidir.
2. Monte eden, piyasaya arz edilen asansörün AT tip inceleme belgesinde tarifi yapılan model asansöre uymasını ve
uygulanması gereken tüm sağlık ve güvenlik gereklerini
sağlayacak tüm tedbirleri alacaktır.
3. Monte eden, AT uygunluk beyanının bir kopyası ile bu
Ekin 6 numaralı paragrafında da atıfta bulunulan son muayene belgesini asansörün piyasaya arz edildiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle muhafaza edecektir.
4. Piyasaya arz edilmek üzere olan asansörün son muayenesi monte edenin seçtiği onaylanmış kuruluş tarafından
yerine getirilecek veya getirtilecektir. Bu Yönetmeliğin 6 ncı
maddesinde atıfta bulunulan uygulanabilir standartlarda
tanımlanan uygun deney ve kontroller veya eşdeğer deneyler, asansörün bu Yönetmeliğin ilgili gereklerini karşılamasını sağlamak amacıyla yerine getirilecektir.
Bu kontrol ve deneyler özellikle;
a) Asansörün Ek V’in (B) Bölümüne göre onaylanan asansörü temsil eden modele uygun asansör olup olmadığını
kontrol etmek amacıyla dokümanların incelenmesini,
b) Asansör hem boş ve hem de maksimum yüklü iken çalıştırılarak güvenlik cihazlarının çalışmasının ve montajının
204 | 2013
doğru yapıldığını sağlamayı (son durdurucular, kilitleme
tertibatı gibi),
- Asansör hem boş ve hem de maksimum yüklü iken çalıştırılarak güvenlik cihazlarının güç kaybı olduğu takdirde
düzgün işlevini yerine getirip getirmediğinin kontrolünü
sağlamayı,
- Nominal yükün 1,25 katına eşit miktardaki yük ile yapılan statik deneyini kapsar.
Nominal yük, Ek I’ in 5 numaralı paragrafında atıfta bulunulduğu gibi olacaktır.
Bu deneylerden sonra, Onaylanmış Kuruluş asansörün
kullanımı nedeniyle zarar verebilecek herhangi bir değişim
ve bozulma olup olmadığını kontrol edecektir.
5. Onaylanmış Kuruluş aşağıda yer alan belgeleri almalıdır:
- Asansörün tam planı,
- Son muayene için gerekli olan plan ve şemalar, özellikle
kontrol devre şemaları,
- Ek I’in 6.2 numaralı paragrafında atıfta bulunulan kullanma el kitabının bir nüshası. Onaylanmış Kuruluş, piyasaya arz edilmek üzere olan asansörün AT tip incelemesi beyanında tarifi yapılan model asansör ile uygunluğunu doğrulamak için gerekli olmayan ayrıntılı planları veya tam
bilgileri talep etmeyebilir.
6. Asansör, bu Yönetmelik hükümlerini karşılıyorsa,
Onaylanmış Kuruluş Ek III gereğince CE uygunluk işaretinin yanına kendi ayırt edici numarasını iliştirecek veya iliştirtecektir. Kontrol ve deneylerin yapıldığını ifade eden son
muayene belgesini düzenleyecektir. Onaylanmış kuruluş,
2013 | 205
bunu Ek I’in 6.2 numaralı paragrafında atıfta bulunulduğu
gibi kayıt defterinin ilgili sayfasına işleyecektir.
Onaylanmış Kuruluş, son muayene belgesi düzenlemeyi
reddederse ret nedenlerini ayrıntıları ile belirtmesi ve kabul
işleminin yaptırılacağı araçları göstermesi gereklidir. Asansörü monte eden son muayene için tekrar başvurduğunda
aynı onaylanmış kuruluşa başvurmalıdır.
7. Son muayene belgesi, dosyalar ve kabul işlemlerine ilişkin bilgiler Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış olarak düzenlenmelidir.
206 | 2013
Ek VII
ONAYLANMIŞ KURULUŞLARIN ATANMASINDA
DİKKATE ALINACAK ASGARİ KRİTERLER
1. Doğrulama işlemlerini yürütmekle sorumlu kuruluş,
yönetici ve personeli; güvenlik aksamı tasarımcısı, tesisçisi,
tedarikçisi veya imalatçısı veya muayene edecekleri asansörün montajcısı veya bu taraflardan herhangi birinin yetkili
temsilcisi olamazlar.
Benzer şekilde, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde atıfta
bulunulan kalite güvence sistemlerinin denetiminden sorumlu kuruluş, yöneticisi ve personeli, güvenlik aksamın
tasarımcısı, tesisçisi, tedarikçisi veya imalatçısı veya muayene ettikleri asansörün montajcısı veya bunların yetkili temsilcileri olamazlar.
Güvenlik aksamlarının tasarım, yapım, pazarlama ve bakımı veya asansörlerin montajı ile doğrudan veya yetkili
temsilcisi olarak iştigal edemezler. Bu, güvenlik aksamı
imalatçıları ve asansör montajcıları ile kuruluş arasındaki
teknik bilgi alışverişine engel olmaz.
2. Kuruluş ve personeli muayene veya denetim işlemlerini
en üst derecede profesyonel bütünlük ve teknik yeterlilikte
yürütmeli ve muayenenin sonucunu ve kararlarını etkileyici
tüm baskı ve özellikle muayene ve denetim sonuçlarından
yarar elde edecek olan kişi ve grupların mali teşviklerinden
bağımsız olmalıdırlar.
3. Kuruluş muayene ve denetim işleri ile ilgili teknik ve
idari işlerin düzenli yürütülebilmesini sağlayacak gerekli
2013 | 207
personel ve teknik donanıma sahip olmalı, aynı zamanda
özel doğrulama için gerekli donanıma da sahip olmalıdır.
4. Muayeneden sorumlu personel, aşağıdaki özelliklere
sahip olmalıdır.
- Bu konuda mesleki ve teknik eğitim almış,
- Yaptıkları deneyler hakkında gerekli bilgiye sahip ve bu
tür deneylerde yeterince deneyimli,
- Deneylerin performansını doğrulamak için gereken belge, evrak ve rapor düzenleme ehliyetine sahip olmalıdır.
5. Personelin tarafsızlığı garanti edilmelidir. Personele
ödenen ücret ise, yaptıkları deneylerin sayısına ve bu deneylerin sonuçlarına bağlı olmamalıdır.
6. Onaylanmış Kuruluş, kendi sorumluluğu ulusal yasaya
göre Bakanlık tarafından verilmemiş ise veya Bakanlık kendisi doğrudan deneylerin yapılmasından sorumlu değilse,
Onaylanmış Kuruluş sorumluluk güvencesini üstlenmelidir.
7. Kuruluş personeli bu Yönetmelik veya ulusal mevzuatın ilgili hükümleri gereği, yapılan işler sırasında elde edilen
bütün bilgiler hususunda profesyonel gizlilik ilkesine riayet
edecektir (faaliyetlerin yürütüldüğü devletin uzman idari
yetkilileri ile yüz yüze görüş bildirme haricinde).
208 | 2013
Ek VIII
ÜRÜN KALİTE GÜVENCESİ (Modül E)
1. Ürün kalite güvencesi, bu Ekin 2 numaralı paragrafında
yer alan gerekleri karşılayan güvenlik aksamı imalatçısının,
güvenlik aksamının AT tip inceleme belgesinde tarifi yapılan tip ile uygun olduğunu ve kendilerine uygulanan yönetmelik gereklerini karşıladığını, güvenlik aksamının asansöre doğru bir şekilde yerleştirildiğinde asansörün bu Yönetmeliğin gereklerini karşıladığını temin ve beyan etmesi
işlemidir.
Güvenlik aksamının imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik
yetkili temsilcisi her güvenlik aksamına CE uygunluk işaretini iliştirecek ve AT uygunluk beyanı düzenleyecektir. CE
uygunluk işareti bu Ekin 4 numaralı paragrafında belirtildiği gibi gözetim işleminden sorumlu Onaylanmış Kuruluşun
kimlik numarası ile birlikte olacaktır.
2. İmalatçı, güvenlik aksamının son muayenesi için onaylanmış kalite güvence sistemini ve bu Ekin 3 numaralı paragrafında belirtildiği gibi deneyleri uygulamalı ve bu Ekin
4 numaralı paragrafında belirtildiği gibi gözetime tabi olmalıdır.
3. Kalite Güvence Sistemi
3.1. Güvenlik aksamı imalatçısı, kalite güvence sisteminin
değerlendirilmesi için, güvenlik aksamları ile ilgili kendisinin belirleyeceği bir onaylanmış kuruluşa başvuruda bulunur.
Başvuruda;
- İncelenecek güvenlik aksamı ile ilgili bütün bilgilerin,
2013 | 209
- Kalite güvence sistemine ait dokümanların,
- Onaylanmış güvenlik aksamlarının teknik dokümanları
ile AT tip inceleme belgelerinin bir kopyası bulunacaktır.
3.2. Kalite güvence sistemi altında her güvenlik aksamının
incelenmesi ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde anılan
ilgili standartlarda belirlenen uygun deneylerin veya eşdeğer deneylerin yönetmeliğin bu konuya ilişkin gereklerine
uygunluğunun sağlanması için yapılması gereklidir.
Güvenlik aksamı imalatçısı tarafından kabul edilen bütün
esaslar, gerekler ve hükümler, yazılı tedbirler, işlemler ve
talimatlar halinde sistematik olarak ve düzenli bir şekilde
belge halinde sunulmalıdır. Bu kalite güvence sistem dokümanları, kalite programlarında, planlarında, el kitaplarında
ve kayıtlarında ortak bir anlayış sağlamalıdır.
Özellikle;
(a) Kalite amaçları,
(b) Güvenlik aksamı kalitesiyle ilgili kuruluş yapısı, sorumluluk ve yönetim gücü,
(c) İmalattan sonra yapılacak inceleme ve deneyler,
(d) Kalite güvencesinin verimli işlemesinin doğrulamasını
yapan araçlar,
(e) Muayene raporları, deney ve kalibrasyon verileri ile bu
işle ilgili personelin nitelikleri gibi kalite kayıtlarının tariflerini içermelidir.
3.3. Onaylanmış Kuruluş bu Ekin 3.2 numaralı paragrafında anılan gerekleri karşılayıp karşılamadığını tespit etmek için kalite güvence sistemini, değerlendirmelidir. Kuruluş, ilgili uyumlaştırılmış standardın(1) uygulandığı kalite
210 | 2013
güvence sistemleri doğrultusunda bu gereklere uygunluğu
kabul edecektir.
———————
(1) Bu uyumlaştırılmış standard EN 29003 olup, güvenlik
aksamının belirli özelliklerinin dikkate alınması için gerektiği yerde eklenecektir.
Denetleme ekibinde, ilgili asansör teknolojisini değerlendirme konusunda tecrübeli en az bir kişi bulunmalıdır.
Değerlendirme işleminde, güvenlik aksamı imalatçısı imalathanesinin denetimi de yer almalıdır.
Karar, güvenlik aksamının imalatçısına bildirilmelidir.
Bildirimde inceleme sonuçları ve gerekçeli değerlendirme
kararı bulunacaktır.
3.4. Güvenlik aksamı imalatçısının kalite güvence sisteminden kaynaklanan yükümlülükleri onaylandığı gibi yerine getirmeyi taahhüt etmesi ve bunu uygun ve verimli bir
şekilde sürdürmeyi sağlaması gereklidir.
Güvenlik aksamları imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik
yetkili temsilcisi, kalite güvence sistemini onaylamış olan
Onaylanmış Kuruluşa kalite güvence sisteminde yapılması
düşünülen her güncelleştirme hakkında bilgi verecektir.
Onaylanmış Kuruluş önerilen değişiklikleri değerlendirmeli ve değiştirilen kalite güvence sisteminin bu Ekin 3.2
numaralı paragrafında anılan gerekleri hala karşılayıp karşılamadığı veya tekrar değerlendirmenin gerekip gerekmediği
hakkında karar vermelidir.
Onaylanmış Kuruluş, kararını imalatçıya bildirmelidir.
Bildirimde incelemenin sonuçları ile gerekçeli değerlendirme kararı bulunmalıdır.
2013 | 211
4. Onaylanmış kuruluşun sorumluluğunda gözetim
4.1. Gözetim işleminin amacı güvenlik aksamı imalatçısının onaylanmış kalite güvence sistemi dışındaki yükümlülükleri tam anlamıyla yerine getirip getirmediği konusunda
emin olabilmektir.
4.2. İmalatçı, Onaylanmış Kuruluşa muayene amacıyla
muayene, deney ve depolama yerlerine girebilmesine izin
verecek ve kuruluşa özellikle aşağıda belirtilenler olmak
üzere gereken her türlü bilgiyi verecektir:
- Kalite güvence sistemi dokümanları,
- Teknik dokümantasyon,
- Muayene raporları ve deney verileri, kalibrasyon verileri
ile bu işle ilgili personelin nitelikleri hakkındaki raporlar
gibi kalite kayıtları.
4.3. Onaylanmış Kuruluş güvenlik aksamı imalatçısının
kalite güvence sistemini muhafaza ettiği ve uyguladığından
emin olmak amacıyla denetimlerini belirli aralıklarla sürdürmeli ve güvenlik aksamı imalatçısına bir denetim raporu
vermelidir.
4.4. Ayrıca, Onaylanmış Kuruluş, güvenlik aksamı imalatçısına habersiz denetimde bulunabilir. Bu denetimler esnasında Onaylanmış Kuruluş, gerekirse, kalite güvence sisteminin işlevini doğru olarak yerine getirip getirmediğini
kontrol etmek amacıyla deneyler yapar veya yaptırır. Kuruluş güvenlik aksamı imalatçısına denetim raporunu ve eğer
deney yapılmışsa deney raporunu vermelidir.
5. İmalatçı, imal edilen son güvenlik aksamının imal tarihinden sonra 10 yılda biten bir zaman aralığı için;
212 | 2013
- Bu Ekin 3.1 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının üçüncü satırında anılan dokümanları,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın ikinci fıkrasında anılan
güncelleştirmeleri,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafının son fıkrası ile bu Ekin
4.3 ve 4.4 numaralı paragraflarında atıfta bulunulan Onaylanmış Kuruluştan alınan karar ve raporları Bakanlığın incelemesi için muhafaza etmelidir.
6. Her onaylanmış kuruluş, bir diğer onaylanmış kuruluşa, düzenlenen ve iptal edilen kalite güvence sistem onayları
konularında ilgili bilgiyi vermelidir.
2013 | 213
Ek IX
TAM KALİTE GÜVENCESİ (Modül H)
1. Tam kalite güvencesi, bu Ekin 2 numaralı paragrafındaki yükümlülükleri karşılayan güvenlik aksamı imalatçısının,
güvenlik aksamının kendisine uygulanan yönetmelik gereklerini karşıladığını ve güvenlik aksamının asansöre doğru
bir şekilde yerleştirildiğinde asansörün bu Yönetmeliğin
gereklerini karşıladığını temin ve beyan etmesi işlemidir.
İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi her güvenlik aksamına CE uygunluk işaretini iliştirmeli ve AT
uygunluk beyanı düzenlemelidir. CE uygunluk işareti bu
Ekin 4 numaralı paragrafında izah edilen gözetim işleminden sorumlu Onaylanmış Kuruluşun kimlik numarası ile
birlikte kullanılmalıdır.
2. İmalatçı, güvenlik aksamının tasarım, imalat ve son
muayenesi için onaylanmış kalite güvence sistemini ve bu
Ekin 3 numaralı paragrafında izah edildiği gibi deneyleri
uygulamalı ve bu Ekin 4 numaralı paragrafında belirtildiği
gibi gözetime tabi olmalıdır.
3.1. İmalatçının, kalite güvence sisteminin değerlendirilmesi için bir Onaylanmış Kuruluşa başvuruda bulunması
gerekir.
Başvuruda:
- Güvenlik aksamı ile ilgili bütün bilgiler,
- Kalite güvence sistemine ait dokümanların bulunması
gereklidir.
214 | 2013
3.2. Kalite güvence sistemi, güvenlik aksamının kendisine
uygulanan yönetmelik gereklerini karşıladığını ve güvenlik
aksamının asansöre doğru bir şekilde yerleştirildiğinde
asansörün bu Yönetmeliğin gereklerini karşıladığını temin
etmelidir.
İmalatçı tarafından kabul edilen bütün esaslar, gerekler ve
hükümler, yazılı tedbirler, işlemler ve talimatlar halinde
sistematik olarak ve düzenli bir şekilde belgelenmelidir. Bu
kalite güvence sistem dokümanları; kalite programları, planları, el kitapları ve kayıtları gibi kalite politikalarında ve
işlemlerinde ortak bir anlayış sağlamalıdır.
Belgeler aşağıdakilerin yeterli tanımlarını içermelidir;
- Kalite amaçları ve güvenlik aksamı tasarımı ve kalitesi
ile ilgili kuruluş yapısı, sorumluluk ve yönetim gücü;
- Standartlar dahil olmak üzere uygulanacak teknik tasarım özellikleri ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde anılan
standartlar uygulanmadığında güvenlik aksamlarına uygulanan yönetmeliğin temel gereklerini karşılamak üzere kullanılacak araçlar,
- Güvenlik aksamlarının tasarımında kullanılacak olan tasarım kontrol ve tasarım doğrulama teknikleri, işlemler ve
sistematik uygulamalar,
- Kullanılacak olan benzer imalat, kalite kontrol ve kalite
güvence teknikleri, işlemler ve sistematik uygulamalar,
- İmalat öncesi, sırası ve sonrasında yapılacak muayene ve
deneyler ile bunların yapılma sıklığı,
- Muayene raporları, deney ve kalibrasyon verileri ile bu
işle ilgili personelin nitelikleri gibi kalite kayıtları,
2013 | 215
- Gereken tasarım ve asansör kalitesine ulaşılmasını ve kalite güvence sisteminin verimli çalışmasını gözetleyecek
araçlar.
3.3. Onaylanmış Kuruluş, kalite güvence sisteminin bu
Ekin 3.2 numaralı paragrafında belirtilen gerekleri sağlayıp
sağlamadığını değerlendirmelidir. Kuruluş, ilgili uyumlaştırılmış standardın(1) uygulandığı kalite güvence sistemleri
doğrultusunda bu gereklere uygunluğu kabul edecektir.
————————
(1) Bu uyumlaştırılmış standard EN 29001 olup, güvenlik
aksamının belirli özelliklerinin dikkate alınması için gerektiği yerde eklenecektir.
Denetleme ekibinde, ilgili asansör teknolojisini değerlendirme konusunda tecrübeli en az bir kişi bulunmalıdır. Değerlendirme işlemlerinde, imalatçının imalathanesine denetimlerin de yer alması gereklidir.
Karar, güvenlik aksamının imalatçısına bildirilecektir. Bildirimde inceleme sonuçları ve gerekçeli değerlendirme kararı bulunacaktır.
3.4. Güvenlik aksamı imalatçısının kalite güvence sisteminden kaynaklanan yükümlülükleri onaylandığı gibi yerine getirmeyi taahhüt etmesi ve bunu uygun ve verimli bir
şekilde sürdürmeyi sağlaması gereklidir.
İmalatçı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi, kalite
güvence sistemini onaylamış olan Onaylanmış Kuruluşa
kalite güvence sisteminde yapılması düşünülen her güncelleştirme hakkında bilgi verecektir.
Onaylanmış Kuruluşun önerilen değişiklikleri değerlendirmeli ve değiştirilen kalite güvence sisteminin bu Ekin 3.2
216 | 2013
numaralı paragrafında anılan gerekleri hala karşılayıp karşılamadığı veya tekrar değerlendirmenin gerekip gerekmediği
hakkında karar vermelidir.
Kuruluş, kararını imalatçıya bildirmelidir. Bildirimde incelemenin sonuçları ile gerekçeli değerlendirme kararı bulunmalıdır.
4. Onaylanmış Kuruluşun sorumluluğunda gözetim;
4.1. Gözetim işleminin amacı güvenlik aksamı imalatçısının onaylanmış kalite güvence sisteminin gereği olan yükümlülüğünü usulüne uygun şekilde yerine getirmesinin
sağlanmasıdır.
4.2. Güvenlik aksamın imalatçısı onaylanmış kuruluşun
muayene amacıyla tasarım, imalat, muayene ve deney yapma ve depolama yerlerine girebilmesine izin verilmeli ve
kuruluşa özellikle aşağıda belirtilenler olmak üzere gereken
her türlü bilgiyi vermelidir.
- Analiz sonuçları, hesaplamalar ve deneyler gibi kalite
güvence sisteminin tasarım ile ilgili bölümünde verilen
kalite kayıtları,
- Muayene raporları, ve deney verileri, kalibrasyon verileri
ile bu işle ilgili personelin nitelikleri hakkındaki raporlar
gibi kalite güvence sisteminin imalat ile ilgili bölümünde
verilen kalite kayıtları.
4.3. Onaylanmış Kuruluş güvenlik aksamı imalatçısının
kalite güvence sistemini muhafaza ettiği ve uyguladığından
emin olmak amacıyla denetimlerini belirli aralıklarla sürdürmeli ve güvenlik aksamı imalatçısına bir denetim raporu
vermelidir.
2013 | 217
4.4. Ayrıca, Onaylanmış Kuruluş, güvenlik aksamı imalatçısına habersiz denetimde bulunabilir. Bu denetimler esnasında Onaylanmış Kuruluş, gerekirse, kalite güvence sisteminin işlevini doğru olarak yerine getirip getirmediğini
kontrol etmek amacıyla deneyler yapar veya yaptırır. Kuruluş güvenlik aksamı imalatçısına denetim raporunu ve eğer
deney yapılmışsa deney raporunu vermelidir.
yetkili temsilcisi, imal edilen son güvenlik aksamının imal
tarihinden itibaren 10 yıl süreyle:
- Bu Ekin 3.1 numaralı paragrafında ikinci fıkrasının ikinci satırında anılan dokümanları,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın ikinci fıkrasında anılan
güncelleştirmeleri,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafının son fıkrası ile bu Ekin
4.3 ve 4.4 numaralı paragraflarına atıfta bulunulan onaylanmış kuruluştan alınan karar ve raporları Bakanlığın incelemesi için muhafaza etmelidir.
Güvenlik aksamının imalatçısı veya yetkili temsilcisinin
Türkiye içinde yerleşik olmadığı durumlarda hazırdaki
teknik dokümanları elinde tutma yükümlülüğü, güvenlik
aksamını ülke piyasasına arz eden kişiye aittir.
6. Her onaylanmış kuruluş bir diğer onaylanmış kuruluşa,
düzenlenen ve iptal edilen kalite güvence sistem onayları
konularında ilgili bilgiyi vermelidir.
7. Tam kalite güvencesi işlemlerine ilişkin bilgiler ve dosyalar Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış olarak düzenlenmelidir.
218 | 2013
Ek X
BİRİM DOĞRULAMASI (Modül G)
1. Birim doğrulaması asansör firmasının, piyasaya sürülen
ve bu Ekin 4 numaralı paragrafında anılan uygunluk belgesine haiz asansörün Yönetmeliğin gereklerini karşıladığını
temin ve beyan etmesi işlemidir. Asansör monte eden asansörün kabinine CE uygunluk işaretini iliştirmeli ve AT uygunluk beyanı düzenlemelidir.
2. Asansör monte eden birim doğrulaması için kendi seçtiği bir onaylanmış kuruluşa başvuruda bulunacaktır.
Başvuruda;
- Asansör monte edenin adı ve adresi ile asansörün monte
edildiği yer,
- Benzer bir başvurunun bir başka onaylanmış kuruluşa
yapılmadığının yazılı olarak beyanı,
- Bir teknik dosya bulunacaktır.
3. Teknik dosyanın amacı; asansörün bu Yönetmeliğin gereklerine uygunluğunun değerlendirilmesine ve tasarım,
montaj ve işletmesinin anlaşılabilmesine imkân vermektir.
Uygunluk değerlendirilmesinde olduğu gibi, teknik dosyada;
- Asansörün genel olarak tarifi,
- Tasarım ve imalat çizim ile şemaları,
- Söz konusu temel gerekler ve bunları karşılamak için benimsenen çözümler (örneğin; uyumlaştırılmış standart),
- Asansör monte eden tarafından yapılan veya yaptırılan
her türlü deney ve hesaplama sonuçları,
- Asansörü kullanma talimatının bir kopyası,
2013 | 219
- Kullanılan güvenlik aksamının AT tip inceleme belgesinin bir kopyası
bulunmalıdır.
4. Onaylanmış Kuruluş teknik dosyayı ve asansörü incelemeli ve asansörün bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerini
karşılamasını temin amacıyla, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde anılan ilgili standartta/standartlarda belirtildiği
üzere uygun deneyleri veya eşdeğer deneyleri yapmalıdır.
Eğer asansör bu Yönetmeliğin gereklerini karşılıyorsa,
Onaylanmış Kuruluş, Ek III’e göre kendi kimlik numarasını
CE uygunluk işaretinin yanına iliştirecek veya iliştirilmesini
sağlayacak ve yapılan deneyler ile ilgili olarak uygunluk
belgesi düzenleyecektir.
Onaylanmış Kuruluş, Ek I’in 6.2 numaralı paragrafında
anılan kayıt defterinin ilgili sayfalarını dolduracaktır.
Onaylanmış Kuruluş, uygunluk belgesi düzenlemeyi reddederse bunun nedenlerini ayrıntıları ile belirtmeli ve uygunluğun nasıl sağlanabileceğini vermelidir. Asansörün
firması doğrulama için tekrar başvurulduğunda aynı Onaylanmış Kuruluşa başvurmalıdır.
5. Uygunluk belgesi, dosya ve birim doğrulama işlemlerine ilişkin bilgiler, Onaylanmış Kuruluşun yerleşik olduğu
üye ülkenin resmi dili veya kabul edilen dil ile yazılmış
6. Asansör monte eden teknik dosya ile birlikte uygunluk
belgesinin bir kopyasını asansörün piyasaya arz tarihinden
itibaren 10 yıl süreyle muhafaza edecektir.
220 | 2013
Ek XI
RASTGELE KONTROL İLE TİPE UYGUNLUK (Modül
C)
1. Tip uygunluğu, güvenlik aksamı imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin güvenlik aksamlarının
AT tip inceleme belgesinde tarif edilen tip ile uyum içinde
olduğunu ve güvenlik aksamının, güvenlik aksamlarına
uygulanan yönetmeliğin gereklerini karşıladığını ve güvenlik aksamlarının doğru olarak monte edildiği takdirde asansörün yönetmeliğin temel sağlık ve güvenlik gereklerini
karşıladığını temin ve beyan etmesi işlemidir.
Güvenlik aksamı imalatçısı veya Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisi, her güvenlik aksamına CE uygunluk işaretini
iliştirecek ve bir AT uygunluk beyanı düzenleyecektir.
2. Güvenlik aksamı imalatçısı, imalat işlemleri için imal
edilen güvenlik aksamlarının AT tip inceleme belgesine
uyduğu ve onlara uygulanan yönetmeliğin gereklerini karşıladığı güvencesini vereceğini temin için gereken tüm tedbirleri almalıdır.
yetkili temsilcisi AT uygunluk beyanının bir kopyasını imal
edilen son güvenlik aksamının imal tarihinden itibaren 10
yıl süreyle muhafaza etmelidir.
Güvenlik aksamı imalatçısı veya yetkili temsilcisinin Türkiye içinde bulunmadığı durumlarda teknik dokümanları
elinde tutma yükümlülüğü güvenlik aksamını piyasaya arz
eden kişide olacaktır.
4. İmalatçı tarafından seçilen onaylanmış kuruluş, güvenlik aksamlarının düzenli olmayan aralıklarla kontrolünü
2013 | 221
yapmalı veya yaptırmalıdır. İmalatı tamamlanmış güvenlik
aksamlarından, Onaylanmış Kuruluş tarafından alınan yeterli miktarda numuneler incelenmeli ve imalatın yönetmeliğin ilgili gereklerini karşılayıp karşılamadığını kontrol
etmek için, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde anılan ilgili
standartta/standartlarda belirtilen uygun deneyler veya
eşdeğer deneyler yapılmalıdır. Kontrol edilen güvenlik aksamlarından birinin veya daha fazlasının uygun olmadığı
durumlarda, Onaylanmış Kuruluş gereken önlemleri almalıdır.
Güvenlik aksamının kontrolü esnasında dikkate alınacak
noktalar, Ek IV’te anılan güvenlik aksamlarının temel özellikleri göz önünde bulundurularak, bu işlemden sorumlu
tüm Onaylanmış Kuruluşlar arasındaki ortak bir anlaşma ile
tanımlanacaktır.
Onaylanmış Kuruluşun sorumluluğunda imalatçı imalat
işlemleri sırasında bu kuruluşun kimlik numarasını iliştirecektir.
5. Dosya ve bu Ekin 4 numaralı paragrafında anılan düzenli olmayan aralıklarla yapılan kontrol işlemlerine ilişkin
bilgiler Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış olarak düzenlenmelidir.
222 | 2013
Ek XII
ASANSÖRLER İÇİN ÜRÜN KALİTE GÜVENCESİ
(Modül E)
1. Ürün Kalite Güvencesi, bu Ekin 2 numaralı paragrafındaki koşulları sağlayan asansör firmasınca monte edilen
asansörlerin uygulanan yönetmeliğin gereklerini karşıladığını ve AT tip İnceleme Belgesinde tanımlanan tipe uygun
olduğunu temin ve beyan etmesi işlemidir.
Asansör monte eden CE uygunluk işaretini her asansöre
iliştirmeli ve AT uygunluk beyanı düzenlemelidir. CE uygunluk işareti, bu Ekin 4 numaralı paragrafında tanımlanan
gözetimden sorumlu Onaylanmış Kuruluşun kimlik numarası ile birlikte kullanılmalıdır.
2. Asansör monte eden, asansörün son muayenesi için
onaylanmış bir kalite güvence sistemini ve bu Ekin 3 numaralı paragrafında tanımlanan deneyleri uygulamalı ve bu
Ekin 4 numaralı paragrafında tanımlanan gözetime tabi
olmalıdır.
3.1.Asansör monte eden kendi seçtiği bir Onaylanmış Kuruluşa ilgili asansörler hakkında, kalite güvence sisteminin
değerlendirilmesi için başvurmalıdır.
Bu başvuru aşağıdakileri içermelidir;
- Asansörle ilgili bütün bilgiler,
- Kalite güvence sistemi hakkındaki doküman,
- Onaylanmış asansörler hakkındaki teknik doküman ve
AT tip İnceleme Belgesinin bir kopyası.
3.2. Kalite Güvence Sistemi altında, her asansörün incelenmesi ve yönetmeliğin ilgili gereklerine uygunluğun sağ2013 | 223
lanması için bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen
ilgili standartlara uygun deneylerin veya eşdeğer deneylerin
yürütülmesi gerekmektedir.
Asansör monte eden tarafından kabul edilen bütün unsurlar, gerekler ve hükümler yazılı tedbirler, işlemler ve talimatlar şeklinde sistematik ve düzenli olarak belgelenmelidir. Söz konusu kalite güvence sistemi belgesi kalite programları, planları, kullanım kitapları ve kalite kayıtlarında
ortak bir anlayış sağlanmalıdır.
Belge özellikle aşağıdakilerin yeterli tanımlarını içermelidir;
(a) Kalite amaçları,
(b) Asansör kalitesi ile ilgili kuruluş yapısı, sorumluluk ve
yönetim gücü,
(c) En azından Ek VI’nın 4 numaralı paragrafının (b) bendinde belirtilen deneyleri de içeren, piyasaya sunulmadan
önce yürütülecek olan inceleme ve deneyler,
(ç) Kalite güvencesinin verimli işlemesinin doğrulanmasını yapan araçlar.
(d) Muayene raporları, deney verileri ve kalibrasyon verileri ile bu işle ilgili personelin nitelikleri gibi kalite kayıtları.
Ekin 3.2 numaralı paragrafında belirtilen gerekleri sağlayıp
sağlamadığını değerlendirmelidir. İlgili uyumlaştırılmış
standardı(1) uygulayan kalite güvence sistemleri doğrultusunda bu gereklere uygunluğu kabul edecektir.
Deneti ekibinde, ilgili asansör teknolojilerinde değerlendirme tecrübesine sahip en azından bir kişi bulunmalıdır.
—————————
224 | 2013
(1) Bu uyumlaştırılmış standard EN 29003 olacaktır ve
asansörlerin ayırt edici özelliklerinin dikkate alınmasının
mümkün olduğu durumlarda eklenmelidir.
Değerlendirme süreci montaj alanına ve montajcının çalışma merkezine bir denetimi de içermelidir.
Karar asansör monte edene bildirilmelidir. Bildirim, incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli değerlendirme kararını
içermelidir.
3.4. Asansör monte eden, onaylanan kalite güvence sisteminden doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli ve bu
durumun etkin ve uygun bir biçimde sürdürüleceğini temin
etmelidir.
Asansör monte eden, kalite güvence sistemini onaylayan
onaylanmış kuruluşa, kalite güvence sisteminde yapılması
düşünülen güncelleştirmeler hakkında bilgi vermelidir.
Onaylanmış Kuruluş önerilen güncelleştirmeleri değerlendirmeli ve güncelleştirilmiş kalite güvence sisteminin bu
Ekin 3.2 numaralı paragrafındaki gerekleri hala sağlayıp
sağlamadığı veya yeni bir değerlendirmenin gerekli olup
olmadığı konusunda karar vermelidir.
Onaylanmış Kuruluş kararını asansör monte edene bildirmelidir. Bildirim incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli
değerlendirme kararını içermelidir.
4.Onaylanmış Kuruluş sorumluluğunda gözetim
4.1. Gözetimin amacı, asansör monte edenin, onaylanmış
kalite güvence sistemi dışındaki yükümlülüklerini tam anlamıyla yerine getirip getirmediği konusunda emin olabilmektir.
2013 | 225
4.2. Asansör monte eden, onaylanmış kuruluşun muayene
ve deney alanlarına, muayene amacıyla girebilmesine izin
vermeli ve bu izin ile birlikte özellikle aşağıda belirtilen
hususlar hakkında mevcut tüm bilgileri sağlamalıdır:
- Kalite güvence sistemi dokümanı,
-Teknik doküman,
işle ilgili personelin nitelikleri gibi kalite kayıtları.
4.3. Onaylanmış Kuruluş, asansör monte edenin kalite güvence sistemini sürdürmekte olduğunu ve uyguladığını
garanti etmek amacıyla belirli aralıklarla denetlemeler yapmalı ve asansör monte edene bir denetim raporu vermelidir.
4.4. Ayrıca, Onaylanmış Kuruluş asansör montaj alanına
beklenmedik denetimler yapabilir. Böylesi denetimler esnasında Onaylanmış Kuruluş, gerektiği takdirde kalite güvence sisteminin ve asansörün uygun işleyişini kontrol için
deneyler yapabilir veya yaptırabilir. Asansör monte edene
denetim raporunu ve eğer deney yapılmışsa deney raporunu vermelidir.
5. Asansör monte eden, son asansörün imal tarihinden itibaren 10 yıl süreyle aşağıdaki belgeleri Bakanlığın incelemesi için muhafaza etmelidir.
- Bu Ekin 3.1 numaralı paragrafında ikinci fıkrasının
üçüncü satırında belirtilen doküman,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın ikinci fıkrasında belirtilen güncelleştirmeler,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın son fıkrası ile bu Ekin
4.3 ve 4.4 numaralı paragraflarında atıfta bulunulan Onay226 | 2013
lanmış Kuruluştan alınan karar ve raporları Bakanlığın incelemesi için muhafaza etmelidir.
6. Her onaylanmış kuruluş, geri çekilen ve yayımlanan kalite güvence sistemi onaylarına ilişkin her türlü bilgiyi diğer
Onaylanmış Kuruluşlara iletmelidir.
2013 | 227
Ek XIII
ASANSÖRLER İÇİN TAM KALİTE GÜVENCESİ (Modül H)
1. Tam Kalite güvencesi, bu Ekin 2 numaralı paragrafında
belirtilen yükümlülükleri yerine getiren bir asansör monte
edenin, asansörlerin, uygulanan yönetmeliğin gereklerini
sağladığını temin ve beyan etmesi işlemidir.
Asansör monte eden, CE uygunluk işaretini her asansöre
iliştirmeli ve AT uygunluk beyanı düzenlemelidir. CE uygunluk işareti, bu Ekin 4 numaralı paragrafında tanımlanan
2. Asansör monte eden, asansörlerin tasarım, imalat, birleştirme, montaj ve son muayenelerinde onaylanmış kalite
güvence sistemini işletmeli ve bu Ekin 3 numaralı paragrafında belirtilen deneyleri uygulamalı ve bu Ekin 4 numaralı
paragrafında belirtilen gözetime tabi olmalıdır.
3.1. Asansör monte eden, bir Onaylanmış Kuruluşa kendi
kalite güvence sisteminin değerlendirmesi için başvurmalıdır.
Bu başvuru aşağıdakileri içermelidir;
- Asansörlere ilişkin tüm bilgiler, özelliklerin ve asansörün
işleyişi arasında ilişkinin anlaşılabilir olmasına yönelik olan
ve uygulanacak olan Yönetmeliğin gerekleri ile uygunluk
içerisinde olmasını sağlayan bilgiler,
- Kalite güvence sistemi hakkında doküman.
3.2. Kalite güvence sistemi, asansörlerin uygulanan Yönetmeliğin gereklerine uygunluğunu temin etmelidir.
228 | 2013
Asansör monte eden tarafından benimsenen tüm unsurlar,
gerekler ve hükümler, yazılı önlemler, talimatlar ve işlemler
şeklinde sistematik ve düzenli olarak belgelenmelidir. Bu
kalite güvence sistemi dokümanları programlar, planlar, el
kitapları ve kalite raporları gibi işlemlerin ortak bir anlayışını sağlamalıdır.
Doküman özellikle aşağıdakilerin yeterli tanımlarını içermelidir;
- Kalite amaçları ve asansörlerin kalite ve tasarımları hakkında kuruluş yapısı, sorumlulukları ve yönetim gücü,
- Uygulanacak standartları da içeren teknik tasarım özellikleri ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen standartların tam olarak uygulanamaması halinde asansörlere
uygulanan yönetmelik gereklerinin karşılanması için kullanılacak araçlar,
- Asansörlerin tasarımı esnasında kullanılacak olan tasarım kontrol ve tasarım doğrulama teknikleri işlemleri ve
sistematik uygulamalar,
- Temin edilen malzemelerin, aksamın ve monte edilmiş
alt grupların kabulünde uygulanacak olan inceleme ve deneyler,
- Kullanılacak olan ilgili birleştirme, montaj ve kalite kontrol teknikleri, süreçleri ve sistematik uygulamalar,
- Montaj öncesinde (montaj koşullarının muayenesi:
Asansör boşluğu (şaft), makine dairesi, vb.) esnasında ve
sonrasında yürütülecek deneyler ve incelemeler [en azından
Ek VI’nın 4 numaralı paragrafın (b) bendinde belirtilen deneyleri içermesi],
2013 | 229
işle ilgili personelin nitelikleri gibi kalite kayıtları.
- Gerekli tasarım ve montaj kalitesine ulaşılmasını ve kalite güvence sisteminin etkin işleyişini izleme araçları.
3.3. Tasarım İncelemesi
Tasarımın uyumlaştırılmış standartlara tam olarak uyumlu olmadığı durumlarda Onaylanmış Kuruluş, tasarımın
yönetmeliğin hükümlerine uyup uymadığını incelemeli ve
eğer uyuyorsa asansör monte eden için onaylanmış tasarımın ayırt edilmesi için gerekli detayları içeren ve belgenin
geçerlik sınırlarını belirten bir "AT Tasarım İnceleme Belgesi" vermelidir.
3.4. Kalite Güvence Sisteminin değerlendirilmesi
Onaylanmış Kuruluş, kalite güvence sisteminin bu Ekin
3.2 numaralı paragrafında belirtilen gerekleri sağlayıp sağlamadığını değerlendirmelidir. İlgili uyumlaştırılmış standardı(1) uygulayan kalite güvence sistemi doğrultusunda
bu gereklere uygunluğu kabul edecektir.
Denetleme ekibinde, ilgili asansör teknolojilerinde değerlendirme tecrübesine sahip en azından bir kişi bulunmalıdır.
Değerlendirme süreci montaj alanına ve asansör monte
edenin çalışma merkezine bir denetimi de içermelidir.
Karar, asansör monte edene bildirilmelidir. Bildirim, incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli değerlendirme kararını
içermelidir.
etmelidir.
230 | 2013
Onaylanmış Kuruluşa, kalite güvence sisteminde yapılması
düşünülen güncelleştirmeler hakkında bilgi vermelidir.
Onaylanmış Kuruluş önerilen güncelleştirmeleri değerlendirmeli ve güncelleştirilmiş kalite güvence sisteminin bu
———————
Kararını asansör monte edene bildirmelidir. Bildirim incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli değerlendirme kararını
içermelidir.
4. Onaylanmış Kuruluş sorumluluğunda gözetim
kalite güvence sistemi dışındaki yükümlülükleri tam anlamıyla yerine getirip getirmediği konusunda emin olabilmektir.
4.2. Asansör monte eden, Onaylanmış Kuruluşa muayene
amacıyla tasarım, imalat, birleştirme, montaj, muayene ve
deney ve depolama alanlarına girmesine izin vermeli ve
özellikle aşağıdakileri içeren, tüm mevcut bilgi ile sağlamalıdır:
- Analiz, hesaplama, deney sonuçları gibi kalite güvence
sisteminin tasarım aşamasında hazırlanan kalite kayıtları,
2013 | 231
- Muayene raporları ve deney verileri, kalibrasyon verileri,
ilgili personelin niteliklerine ilişkin raporlar, gibi montaj ve
stokların kabulü ile ilgili kalite güvence sistemi bölümü için
hazırlanan kalite kayıtları.
4.3. Onaylanmış Kuruluş, asansör monte edenin kalite güvence sistemini bulundurduğunu ve uyguladığını temin
etmek amacıyla belirli aralıklarla denetlemeler yapmalı ve
asansör monte eden için bir denetim raporu hazırlamalıdır.
4.4. Ayrıca, Onaylanmış Kuruluş asansörün birleştirme
alanına veya asansör monte edenin binasına beklenmedik
denetimler gerçekleştirebilir. Bu denetimler sırasında Onaylanmış Kuruluş, gerekirse kalite güvence sisteminin ve
asansörün uygun işleyişini kontrol için deneyler yapabilir
veya yapılmasını isteyebilir; asansör monte edene denetim
raporunu ve eğer deney yapılmışsa deney raporlarını vermelidir.
5. Asansör monte eden, asansörün piyasaya arz edildiği
tarihten itibaren 10 yıl süreyle aşağıdaki belgeleri Bakanlığın
incelemesi için muhafaza etmelidir.
- Bu Ekin 3.1 numaralı paragrafında ikinci fıkrasının ikinci satırında belirtilen doküman,
- Bu Ekin 3. 5 numaralı paragrafında ikinci fıkrasında belirtilen güncelleştirmeler,
- Bu Ekin 3.5 numaralı paragrafın son fıkrasında ve 4. 3 ve
4.4 numaralı paragraflarında belirtilen Onaylanmış Kuruluş
rapor ve kayıtları.
Asansör monte edenin Türkiye’de yerleşik olmadığı durumlarda bu yükümlülük Onaylanmış Kuruluşa kalır.
232 | 2013
6. Her Onaylanmış Kuruluş, geri çekilen ve yayımlanan
kalite güvence sistemi onaylarına ilişkin her türlü bilgiyi
diğer Onaylanmış Kuruluşlara iletmelidir.
7. Tam Kalite güvencesi işlemlerine ilişkin dosya ve bilgiler, Türkçe veya yetkili otoriteler tarafından anlaşılabilecek
AB resmi dillerinden biri ile yazılmış olarak düzenlenmelidir.
2013 | 233
Ek XIV
İMALAT KALİTE GÜVENCESİ (Modül D)
1. İmalat Kalite Güvencesi, bu Ekin 2 numaralı paragrafındaki yükümlülükleri yerine getiren asansör monte edenin, asansörlere uygulanan yönetmeliğin koşullarını sağlamakta olduğunu temin ve beyan etmesi işlemleridir. Asansör monte eden CE uygunluk işaretini her asansöre iliştirmeli ve yazılı bir uygunluk beyanı düzenlemelidir. CE uygunluk işareti, bu Ekin 4 numaralı paragrafında belirtilen
2. Asansör monte eden, asansörün imalat, montaj, son
muayenesi için onaylanmış kalite güvence sistemini işletmeli ve bu Ekin 3 numaralı paragrafında tanımlanan deneyleri
uygulamalıdır ve bu Ekin 4 numaralı paragrafında belirtilen
gözetime tabi olmalıdır.
3.1. Asansör monte eden, seçtiği bir Onaylanmış Kuruluşa
kendi kalite güvence sisteminin değerlendirilmesi için başvurmalıdır.
Bu başvuru aşağıdakileri içermelidir:
- Asansörlere ilişkin tüm bilgiler,
- Kalite güvence sistemine ilişkin doküman,
- Onaylanmış tipin teknik dokümanı ve AT tip inceleme
belgesinin bir kopyası.
3.2. Kalite güvence sistemi, asansörlerin, uygulanan yönetmeliğin gerekleri ile uygunluğunu temin etmelidir.
Asansör monte eden tarafından kabul edilen bütün unsurlar, gerekler ve hükümler yazılı politikalar, işlemler ve tali234 | 2013
matlar şeklinde sistematik ve düzenli olarak belgelenmelidir. Kalite güvence sistemi dokümanı kalite programlarının,
planlarının, el kitaplarının ve kalite kayıtlarının tutarlı yorumlarına izin vermelidir.
Doküman, özellikle aşağıdakilerin yeterli tanımlarını
içermelidir;
- Kalite amaçları ve asansörlerin kalitesine bağlı olarak kuruluş yapısı, sorumluluklar ve yönetim gücü,
- Kullanılacak olan imalat, kalite kontrol ve kalite güvence
teknikleri, süreçleri ve sistematik faaliyetler,
- Montaj öncesinde, montaj sonrasında ve esnasında yürütülecek olan deney ve incelemeler(1),
ilgili personelin niteliklerine ilişkin raporlar gibi kalite kayıtları,
- Gerekli asansör montaj kalitesini, kalite güvence sisteminin etkin işleyişini sağlayacak araçları,
Ekin 3.2 numaralı paragrafındaki gerekleri sağlayıp sağlamadığını belirleyebilmek amacıyla değerlendirmelidir. İlgili
uyumlaştırılmış standardı(2) uygulayan kalite güvence sisteminin söz konusu gerekleri karşıladığı kabul edilmelidir.
Denetleme ekibinde, ilgili asansör teknolojilerinde değerlendirme tecrübesine sahip en az bir kişi bulunmalıdır. Değerlendirme işlemleri asansör monte edenin işyerine bir
denetimi de içermelidir.
Karar asansör monte edene bildirilmelidir. Bildirim incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli değerlendirme kararını
içermelidir.
2013 | 235
(1) Bu deneyler en azından Ek VI’nın, 4 numaralı paragrafının (b) bendinde belirtilen deneyleri içermelidir.
etmelidir.
Onaylanmış Kuruluşa, kalite güvence sisteminde yapılması
düşünülen güncelleştirmeleri bildirmelidir.
Onaylanmış Kuruluş öngörülen güncelleştirmeleri değerlendirmeli ve güncelleştirilmiş kalite güvence sisteminin bu
Kararını asansör monte edene bildirmelidir. Bildirim incelemenin sonuçlarını ve gerekçeli değerlendirme kararını
içermelidir.
4. Onaylanmış Kuruluş sorumluluğunda gözetim
kalite güvence sistemi dışındaki yükümlülükleri tam anlamıyla yerine getirip getirmediği konusunda emin olabilmektir.
4.2. Asansör monte eden, Onaylanmış Kuruluşa muayene
amacıyla imalat, muayene, birleştirme, montaj, deney ve
depolama bölgelerine girmesine izin vermeli ve özellikle
236 | 2013
aşağıdakileri içeren konular hakkında mevcut tüm bilgileri
sağlamalıdır:
- Kalite güvence sistemi dokümanı,
ilgili personelin niteliklerine ilişkin raporlar gibi kalite kayıtları.
4.3. Onaylanmış Kuruluş, asansör monte edenin kalite güvence sistemini sürdürmekte olduğunu ve uyguladığından
emin olabilmek amacıyla belirli aralıklarla denetimler yapmalı ve asansör monte edene bir denetim raporunu vermelidir.
4.4. Ayrıca, Onaylanmış Kuruluş asansör monte edene
beklenmedik denetimler gerçekleştirebilir. Böylesi denetimler esnasında Onaylanmış Kuruluş, gerektiği takdirde, kalite
güvence sisteminin uygun işleyip işlemediğini doğrulamak
amacıyla deneyler yapabilir veya yapılmasını isteyebilir.
Onaylanmış Kuruluş asansör monte edene bir denetim raporu ve eğer deney yapılmışsa deney raporlarını vermelidir.
5. Asansör monte eden, asansörün son imalat tarihinden
itibaren 10 yıl süreyle aşağıdaki belgeleri Bakanlığın incelemesi için muhafaza etmelidir:
- Bu Ekin 3.1 numaralı paragrafın ikinci fıkrasının ikinci
satırında belirtilen doküman,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın ikinci fıkrasında belirtilen güncelleştirmeler,
- Bu Ekin 3.4 numaralı paragrafın son fıkrasında ve 4.3 ve
4.4 numaralı paragraflarında belirtilen Onaylanmış Kuruluş
rapor ve kayıtları.
2013 | 237
6. Her Onaylanmış Kuruluş, geri çekilen ve yayımlanan
kalite güvence sistemi onaylarına ilişkin her türlü bilgiyi
diğer onaylanmış kuruluşlara iletmelidir.
7. Asansör kalite güvencesi işlemlerine ilişkin belgeler ve
bilgiler, Türkçe veya yetkili kuruluşlar tarafından anlaşılabilecek AB resmi dillerinden biri ile yazılmış olarak düzenlenmelidir.
238 | 2013
OTOPARK YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Amaç ve Dayanak:
Madde 1- 3194 sayılı İmar Kanununun 37 nci ve 44 üncü
maddelerine dayanılarak hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı,
yerleşme yerlerinde araçların yol açtığı, trafik sorunlarının
çözümü için otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerin neler olduğunun ve otopark ihtiyacının miktar, ölçü ve
diğer şartlarının tesbit ve giderilme esaslarını aynı Kanunun
5 inci maddesinde tanımlanan ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümünü gösteren imar planlarına uygun olarak düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2- (Değişik: RG-02/09/1999-23804)
Bu Yönetmelik, 27/6/1984 tarihli ve 3030 sayılı Kanun
kapsamında kalan belediyelerde, son nüfus sayımına göre
nüfusu 10 000 ve daha fazla olan yerleşmelerde, nüfusu 10
000'den az olmakla birlikte imar planı onaylanmış yerleşmelerde ve alanlarda ve imar planı bulunmamakla beraber bu
Yönetmeliğin uygulanacağına dair belediye meclis veya il
idare kurulu kararı alınan bütün yerleşmelerde uygulanır.
Tanımlar:
Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bina otoparkları: Bir binayı çeşitli amaçlar için kullanan
özel ve tüzel kişilere ait ulaşım ve taşıma araçları için bu
2013 | 239
binanın içinde veya bu binanın oturduğu parselde açık veya
kapalı olarak düzenlenen otoparkları,
b) Bölge otoparkları ve genel otoparklar: Bir şehir veya
bölgenin mevcut ve gelecekteki şartları ve ihtiyaçları gözönünde bulundurularak imar planları ile düzenlenen ihtiyaca
göre açık, kapalı ya da katlı olarak belediyeler veya diğer
kamu kuruluşları ve özel kişiler tarafından yapılan ve işletilen otoparkları,
c) Birim park alanı: Bir aracın park etmesi için gerekli
olan ve manevra alanları dahil toplam park alanını, ifade
eder.
Genel Esaslar
Madde 4- Otoparkla ilgili genel esaslar aşağıda açıklanmıştır.
a) Binayı kullananların otopark ihtiyacının bina içinde
veya parselinde karşılanması esastır.
b) Binaların, imar planı ve mevzuat hükümlerine göre belirlenen ön ve yan bahçe mesafeleri, otopark olarak kullanılamaz.
c) Binanın ihtiyacı olan miktardaki otopark alanları, Kat
Mülkiyeti Kanununda belirtilen ortak alanlardan olup, bu
hali ile yönetilir.
d) Binek otoları için birim park alanı en az 20 m2 dir. Bu
alan kamyon ve otobüsler için manevra alanı hariç olmak
üzere enaz 50 m2 üzerinden hesaplanır.
e) İmar planları hazırlanırken parselinde otopark tesisi
mümkün olmayan yerlerde otopark ihtiyacının karşılanması
amacıyla bölge ve genel otopark yerleri belirlenir.
240 | 2013
Ayrıca parselinde otopark yapılması mümkün olan alanlarda imar parsellerinin büyüklükleri otopark yapımını
mümkün kılacak şekilde tesbit edilir.
f) (Değişik:RG-02/09/1999-23804) Meskun alanlar, kentsel
sit alanları, üzerinde korunacak yapı bulunan parseller,
arazinin jeolojik ve topografik yapısı, giriş-çıkış, trafik emniyeti sağlanamaması gibi imar planındaki konumundan
kaynaklanan nedenlerle otopark ihtiyacının parselinde karşılanması mümkün olmayan durumlara ilişkin ilkeler, belediye meclis veya il idare kurulu kararı ile belirlenir.
(Değişik:RG-14/06/2005-25845) Münferit talepler bu ilkelere göre değerlendirilir. Üzerinde tescilli 1, 2 ve 3 üncü
grup yapı bulunan kentsel sit alanı içinde veya dışındaki
parseller hariç, parselinde otopark ihtiyacı karşılanamayan
durumlarda belediyesince veya valilikçe bu Yönetmelik
hükümlerine göre belirlenecek otopark bedeli alınır.
(Ek üçüncü paragraf:RG-22/04/2006-26147) Otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının belediye veya valilikçe karşılanması zorunludur. Otopark ihtiyacı parselinde
karşılanamayan ve idaresince İmar Kanununun 37 nci maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark
bedelinin arsa payı hariç %25’i yapı ruhsatının verilmesi
sırasında nakden, kalan %75’i ve arsa payı ise belediyesince
veya il özel idaresince parselin otopark ihtiyacı karşılandıktan en geç doksan gün sonra o yıla ait miktarlara göre değerlendirilerek tahsil edilir. Yapı ruhsatı düzenleme aşamasında ödemelere ilişkin taahhütname alınır ve tapu kütüğüne bu hususta şerh düşülür. Plansız alanlarda otoparkın
parselinde veya yapıda karşılanması zorunludur.
2013 | 241
g) (Değişik:RG-02/09/1999-23804) Otoparkların giriş ve
çıkışlarının yeterli olması, iç ve dış trafiği aksatmayacak
şekilde düzenlenmesi mecburidir. Otoparklarda, İmar Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine uyularak yangına karşı
gereken önlemlerin alınması, özürlülerin kullanımına dönük
düzenlemelerin yapılması zorunludur. Ayrıca, özürlülere
ilişkin standartlarda dahil olmak üzere Türk Standartları
Enstitüsünce hazırlanan ilgili tüm standartlara uyulur.
Standartların bu Yönetmelikte belirlenen ölçü ve miktarlardan daha az olması halinde Yönetmelik hükümleri geçerlidir. Bu düzenin sağlanmasından ve yürütülmesinden belediyeler ve valilikler sorumludur.
h) (Değişik:RG-02/09/1999-23804) Bu Yönetmelikte belediye meclisi veya il idare kurulu kararı alınması öngörülen
hususlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olmamak, bu Yönetmelik hükümlerine
uyulmak koşuluyla uygulanacak şekli takdire belediye veya
valilikler yetkilidir. İmar planları veya belediye meclisi ve il
idare kurulu kararıyla bu Yönetmelik hükümlerine aykırı
kararlar getirilemez.
ı) (Ek:RG-02/09/1999-23804) Umumi bina ve bölge otoparkları ile genel otoparkların giriş-çıkış ve asansörlerine en
yakın yerlerinde birden az olmamak şartıyla, her 20 park
yerinden birinin özürlü işareti konularak özürlüler için ayrılması zorunludur.
j) (Değişik:RG-22/04/2006-26147) Belediyelere veya valiliklere bu Yönetmelik ile tespit yetkisi verilen hususlarda,
belediye meclisi veya il genel meclisi kararları alınmayan
veya eksik alınan konularda Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yayımlanan Tebliğ hükümlerine uyulur.
242 | 2013
İKİNCİ KISIM
Planlama ve Uygulama Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Planlama
Otopark Aranması Gereken Kullanımlar ve Miktarları
Madde 5 – (Değişik:RG-22/04/2006-26147)
Otopark aranması gereken kullanımlar ve miktarları aşağıda yer almaktadır;
a) Yerleşim alanlarında otopark aranması gereken kullanım çeşitleri ve bunlara ait en az otopark miktarları:
Kullanım Çeşitleri
1
Meskenler
2
Ticari amaçlı yapılar ve büro binaları
3
Konaklama tesisleri
Oteller
Miktarları
3 daire için
50 m2.ye kadar
5 oda için
Moteller
oda sayısının
%80’i kadar
Hosteller
5 oda için
Tatil Köyleri
4 oda için
Apart Oteller
2 ünite için
Pansiyonlar
4 oda için
Termal Tesisler
4 oda için
Kampingler
1 ünite için
Kırsal Turizm Tesisleri
4 ünite için
2013 | 243
Diğerleri
75 m2.ye kadar
4
Yeme, içme, eğlence tesisleri
50 m2.ye kadar
5
Sosyal kültürel ve spor tesisleri
30 oturma yeri
için
6
Kongre ve sergi merkezleri
7
Eğitim Tesisleri
400 m2.ye kadar
8
Sağlık Yapıları
125 m2.ye kadar
9
İbadet yerleri
300 m2.ye kadar
10
Kamu kurum ve kuruluşları
100 m2.ye kadar
11
Sanayi depolama ve toptan ticaret
200 m2.ye kadar
12
Küçük sanayi
125 m2.ye kadar
13
Semt pazarı
100 m2.ye kadar
Pazar alanı için,
kapasitesinin %5’i
oranında
en az 1 otopark yeri ayrılır. Otopark miktarının, engellilere ayrılanlar da dahil araç park yerlerinin, varsa parsel sınırından itibaren otopark rampasının, trafik akışının ve tesis
kapasitesinin yapının onaylı mimari projesinde sayısal değerleri ile birlikte belirtilmesi zorunludur. Otopark rampası
hiçbir koşulda parsel sınırı dışından başlatılamaz. Otopark
rampasının yapı yaklaşma sınırı içinden başlatılabilmesi için
imar planı kararı alınması ve rampa projelerinin hazırlanması zorunludur.
Ancak, belirlenen otopark miktarları yöre ihtiyaçları göz
önünde bulundurularak belediye ve mücavir alan sınırları
içinde belediye meclislerince, dışında il genel meclislerince
artırılabilir.
244 | 2013
Otopark sayısı, açık tesislerde parsel alanı üzerinden, diğer yapılarda ise emsal hesabına konu alan üzerinden belirlenir.
b) Bu maddenin (a) bendinde sayılan kullanım çeşitlerinin
alt türleri ve bunlarla ilgili otopark miktarları belediye ve
mücavir alan sınırları içinde belediye meclisleri, dışında il
genel meclisleri tarafından belirlenir.
Beş Yıllık İmar Programları
Madde 6- Onaylı imar planında tesbit edilen bölge ve genel otoparklarının uygulama döneminde belediyelerce gerçekleştirilecek 5 yıllık imar programlarına alınması gerekir.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama ve Denetim
Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzinlerinin Verilmesi
Madde 7- Yapılacak yapılara bu Yönetmelikte belirtilen
esaslara ve belediye meclislerince alınacak kararlara göre
bina otopark yerleri ayrılmadıkça yapı ruhsatı, bu otoparklar inşa edilip hazır hale getirilmedikçe de yapı kullanma
izni verilemez.
(Ek fıkra:RG-14/06/2005-25845) Üzerinde tescilli 1, 2 ve 3
üncü grup yapı bulunan kentsel sit alanı içinde veya dışındaki münferit parsellerde yeni yapı, tadilat, ilave, güçlendirme ve restorasyona yönelik yapı ruhsatı taleplerinde ve
yapı kullanma izin belgesi düzenlenmesi aşamasında otoparkın parselinde karşılanamadığı durumlarda otopark
bedeli alınmaz.
(Ek fıkra:RG-22/04/2006-26147) Otopark Yönetmeliğine uygun olarak inşa edilen mevcut binalarda veya
bağımsız bölümlerde yapılmak istenilen, sadece kullanım
2013 | 245
amacına yönelik olanlar da dahil ruhsata tabi tüm değişiklik
ve ilaveler, otopark aranmasını gerektirecek nitelik ve büyüklükte ise, otopark tesisi aranır. Parselinde veya yapıda
karşılanamayanlar için Yönetmeliğe uygun olarak otopark
bedeli istenir. Otopark Yönetmeliği kapsamında inşa edilen
mevcut binaların iç bünyesinde yapılan, otopark sayısını
değiştirmeyen tadilatlarda otopark tesisi ve bedeli istenmez.
Bu husus ruhsat eki onaylı mimari projesine ilgili bağımsız
bölümlerde belirtilerek işlenir.
(Ek fıkra:RG-22/04/2006-26147) Daha önce Otopark Yönetmeliği kapsamında olmayan yapılarda veya bağımsız
bölümlerinde kullanım amacına yönelik olanlar da dahil
ruhsata tabi tüm değişiklik ve ilavelerde, otopark tesisi aranır. Parselinde veya yapıda otopark tesisi mümkün olmadığı
takdirde Yönetmeliğe uygun olarak otopark bedeli istenir.
Bu husus ruhsat eki onaylı mimari projesine, ilgili bağımsız
bölümlerde belirtilerek işlenir.
Otoparkların Amacı Dışında Kullanılamayacağı
Madde 8- Yapı kullanma izni alındıktan sonra otopark
yerleri plan ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka
amaçlara tahsis edilemez.
Belediyeler, bina otoparklarının kullanımını engelleyici
her türlü ihlalleri önlemekle yetkili ve görevlidirler. Aksi
uygulamalarda İmar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Bina Otoparkı Yapılamayan Parseller
Madde 9- Bina içinde veya parselinde otopark yapılması
mümkün olmayan yapıların durumu belediyece imar durumu ile ilgili ilk müracaat tarihinden başlayarak 30 gün
içinde ilgilisine gerekçeleri ile birlikte bildirilir. Belediyeler
246 | 2013
bina otoparkı yerine otopark sorununun nasıl çözümleneceğini, binanın hangi bölge veya genel otoparkından yararlanacağını da bildirmekle ve bu otoparkları tesis etmekle yükümlüdür.
Bu durumda bölge veya genel otoparktan yararlananlardan ayrıca kullanım ücreti alınmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
Otopark Bedelinin Tahakkuk ve Tahsili
Madde 10- (Değişik birinci fıkra:RG-22/04/2006-26147)
Otopark bedelinin hesabında, 4 üncü maddenin (d) bendinde belirtilen birim park alanları ile 5 inci maddede belirtilen
otopark sayısı esas alınır.
(Değişik ikinci fıkra:RG-22/04/2006-26147) Otopark bedellerinin tahakkuk ve tahsil esasları Yönetmelik ve Tebliğ
hükümleri de dikkate alınarak belediye meclisleri veya il
genel meclisleri tarafından belirlenir.
Otopark bedelleri kamu bankalarından herhangi birinde
açılacak otopark hesabına yatırılır. Bu hesapta toplanan
meblağa yasaların öngördüğü faiz oranı uygulanır.
3030 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, büyükşehir belediyesince ilçe belediyeleri adına otopark hesabı
açtırılır.
İlçe belediyeleri hesabında toplanan otopark meblağı, büyükşehir belediyelerince o ilçe sınırları içerisinde yapılacak
veya yaptırılacak bölge veya genel otoparkları için kullanılır.
2013 | 247
Otopark Hesabından Yapılacak Harcamalar
Madde 11- Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla birlikte,
tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan
kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli
arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşaasında kullanılır.
Otopark hesabında toplanan meblağ otopark tesisi dışında
başka bir amaçla kullanılamaz.
Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerce hazırlanacak sarf belgesi, verile emri ve hakediş raporuna göre
belediyesinin yazılı talimatı üzerine ilgili bankaca hak sahibine ödenir.
Otopark hesabında toplanan meblağın, amacında kullanılıp kullanılmadığı hususu İçişleri Bakanlığı'nca denetlenir.
DÖRDÜNÇÜ BÖLÜM
Uygulanacak Hükümler
Madde 12- (Değişik birinci fıkra:RG-02/09/1999-23804)
Ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olamayacağı
için 5 yıl içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurularak ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat
alma tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri
uygulanır.
(Değişik:RG-02/09/1999-23804) İnşasına 2 yıl içinde başlanmayan veya süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan
yapılar ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir. Bu yapılar
248 | 2013
hakkında yeniden ruhsat alındığı tarihte yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümleri uygulanır.
Bu Yönetmelik ile kapsama alınmış yerleşmelerde de yukarıdaki hükümler uygulanır.
Madde 13- Daha önce yürürlükte olan mevzuata göre Bakanlıkça otopark yönetmeliği kapsamına alınan yerleşmelerde, bu Yönetmeliğe göre uygulama yapılır.
Yürürlükten Kaldırma
Madde 14- (Değişik:RG-29/09/1993-21713)
20/3/1991 tarih ve 20820 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Otopark yönetmeliği 1/1/1994 tarihi itibari ile yürürlükten kalkar.
Sorumlu İdare
Madde 15 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında yetki alanlarına göre belediyeler ve valilikler sorumludur.
(Değişik ikinci fıkra:RG-22/04/2006-26147) Bu Yönetmelik ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye
meclisine, belediye encümenine ve belediye başkanlığına
verilen yetkiler, belediye mücavir alan sınırları dışında valilik görev alanında kalan alanlarda, il genel meclisi, il encümeni ve il özel idareleri tarafından kullanılır.
Geçici Madde 1- 2981/3290/3366 sayılı Yasaya istinaden
ruhsat ve kullanma izni alacak yapılara da bu Yönetmelik
hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2- (Değişik:RG-29/09/1993-21713)
Belediyelerin bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe
kadar otoparklarla ilgili olarak tahsil etmiş oldukları meblağ, en geç 1/1/1994 tarihine kadar bu Yönetmelikte belirtilen otopark hesabına aktarılır veya yatırılır.
2013 | 249
Belediye veya valilikler, imar planı sınırları içerisinde kalan alanlardaki yerleşmenin projeksiyon nüfusunun otopark
ihtiyacı ile otopark ihtiyacı kendi içinde karşılanamayan
parsellerin otopark ihtiyacını tespit ederek, bu ihtiyacın
karşılanması amacıyla bölge otopark alanı oluşturmaya
yönelik imar planı revizyonlarını veya değişikliklerini en
geç iki yıl içinde yaparlar. Planların yürürlüğe girmesinden
en geç üç ay içinde bu planı tatbik etmek üzere beş yıllık
imar programını hazırlayarak bu süre içerisinde uygularlar.
Geçici Madde 4- Belediyeler otopark hesabında toplanmış
bulunan bedelleri, gerekiyorsa kendi kaynakları ile takviye
ederek, başlamış olan bölge otoparkı inşaatlarının tamamlanmasında ve yeni tesis edilecek bölge ve genel otoparkların arsa alımlarında kullanmak üzere öncelik ve ivedilikle
girişimde bulunmakla yükümlüdürler.
Belediyeler bu Yönetmelik ile kendilerine tesbit yetkisi verilen konular ile ilgili esasları 1/1/1994 tarihine kadar belirleyerek Meclis Kararına bağlamakla yükümlüdür. Bu tarihten sonra bu konuda Meclis Kararı alınamaz.
Bu süre içerisinde bu yükümlülüğün belediyelerce yerine
getirilmemesi halinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın
çıkaracağı esaslar doğrultusunda uygulama yapılır, bu esaslar bir tebliğ şeklinde Resmi Gazete'de yayımlanır.
Belediyeler ve valilikler, Yönetmelikle kendilerine tespit
yetkisi verilen konularla ilgili esasları, daha önce aynı konuda karar almış olsalar dahi, altı ay içinde Belediye Meclis
250 | 2013
Kararı veya İl Genel Meclisi kararı alarak belirler. Karar
alınıncaya kadar Bakanlıkça çıkarılan Tebliğ hükümlerine
uyulur.
Geçici Madde 7- (Ek:RG-02/09/1999-23804)
Mevcut umumi bina, bölge ve genel otoparklarında bu
Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde özürlüler için belirtilen
şartlarda otopark yeri ayrılır.
Yürürlük
Madde 16- (Değişik:RG-29/09/1993-21713)
Bu Yönetmelik 1/1/1994 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17- Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskan Bakanı yürütür.
2013 | 251
SIĞINAK YÖNETMELİĞİ
252 | 2013
SIĞINAK YÖNETMELİĞİ1
BÖLÜM I
Amaç, Kapsam ve Yasal Dayanak
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmelik, sığınakların çeşit, özellik, yapım, kullanım ve muhafazasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Kapsam
Madde 2 - Bu yönetmelik:
3194 sayılı İmar Kanunu'na göre düzenlenmiş bulunan
İmar Yönetmeliklerin uygulandığı alanları,
3194 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi gereğince imar
mevzuatı yönünden belediyelerin görev alanlarına giren
yerleri,
Ülkemizde çeşitli harp silah ve vasıtalarının tesirlerine
karşı imar mevzuatına göre yapılacak sığınak çeşitleri ve
bunların nerelerde, ne suretle, kimler tarafından yaptırılacağına, kullanılacağına, bakım ve muhafazalarına ilişkin hükümleri,
kapsar.
1 29/9/2010 tarihli ve 27714 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği
ile Yönetmeliğin adı “3194 Sayılı İmar Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan İmar
Yönetmeliklerine Sığınaklarla İlgili Ek Yönetmelik” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2013 | 253
Yasal Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 36
ve 44 üncü maddeleri gereğince hazırlanmış olup, 9/5/1985
gün, 18749 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan İmar Kanunu'na istinaden çıkarılan ve 2/11/1985 gün, 18916 sayılı
Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmeliklerde ektir.
BÖLÜM II
Sığınakların Tanımı, Çeşitleri ve Özellikleri
Sığınak
Madde 4 - Nükleer ve konvansiyonel silahlarla, biyolojik
ve kimyevi harp maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden insanlarla, insanların yaşaması ve ülkenin harp gücünün devamı için zaruri canlı ve cansız kıymetleri korumak
maksadıyla inşa edilen korunma yerleridir.
a) Kullanacaklara göre sığınak çeşitleri,
b) Kullanım amacına göre sığınak çeşitleri,
Kullanacaklara Göre Sığınak Çeşitleri
Madde 5 - Sığınaklar korunacak veya korunacakların durumuna göre ikiye ayrılır.
a) (Değişik:RG-31/12/2010-27802) Özel sığınaklar: Özel
veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en alt bodrum
katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya bina
içinde yapılamıyorsa uygulama imar planı ya da planda
hüküm yoksa 2/11/1985 tarihli ve 18916 mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine aykırı
254 | 2013
olmamak kaydıyla bahçelerinde, yer üstünde veya yeraltında radyoaktif serpinti etkilerine, kimyasal ve biyolojik harp
maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı
korunmak amacıyla inşa edilen serpinti sığınaklardır.
b) Genel Sığınaklar: Nüfus ve trafik yoğunluğunun fazla
olduğu yerlerde dışarıda bulunan halkın korunmasını sağlamak amacıyla yapılan yapılardır.
Kullanım Amacına Göre Sığınak Çeşitleri
Madde 6 - Sığınaklar kullanma amaçlarına göre ikiye ayrılırlar:
a) Basınç Sığınakları: Nükleer silahların ani (ışık, ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle konvansiyonel silahların tesirlerine, kimyasal ve biyolojik harp maddelerine karşı korunmak amacıyla Devlet
tarafından inşa edilen sığınaklardır.
b) (Değişik:RG-29/9/2010-27714) Serpinti sığınakları:
Radyoaktif serpinti etkilerine karşı korunmak amacıyla inşa
edilen sığınaklardır. Bu sığınaklar; kimyasal ve biyolojik
harp maddelerine, nükleer silahların zayıflamış basınç ve ısı
tesirlerine ve konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı
da korunmayı sağlar.
(Değişik paragraf:RG-31/12/2010-27802) Serpinti sığınakları özel veya kamuya ait bina ve tesislerin öncelikle en alt
bodrum katlarında ya da toprağa oturan kısımlarında veya
bina içinde yapılır. Mümkün olmadığı takdirde, uygulama
imar planı ya da planda hüküm yoksa Planlı Alanlar Tip
İmar Yönetmeliği ile belirlenen yapı yaklaşma mesafesine
aykırı olmamak kaydıyla bahçelerinde, toprağın yapısına
2013 | 255
göre yer üstünde veya tamamen veya kısmen yeraltında
yapılır. Ancak tamamen toprağın altında kalmak koşuluyla,
parselin yol cepheleri hariç yan ve arka bahçe yapı yaklaşma
mesafeleri içinde de bitişik parseldeki yapıları hiçbir şekilde
etkilememek koşuluyla sığınak yapılabilir.
Serpinti sığınaklarının yer üstünde veya kısmen yeraltında yapılanları TAKS hesabına dâhil edilir. Ana yapıdan ayrı
tamamen toprağın altında kalanlar ise TAKS hesabına dâhil
edilmez.
Sığınaklar emsal hesabına dâhil değildir.
Serpinti sığınaklarının yapılacakları yer, tesis ve yapılar (Değişik başlık:RG-29/9/2010-27714)
Madde 7 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Serpinti sığınakları, bu maddede belirlenen istisnalar dışında her türlü tesis ve binalarda yapılır.
Onaylı yapı ruhsatı eki mimari projesinde;
a) 12 ve daha az bağımsız bölümü olan sadece konut kullanımlı yapılarda,
b) Emsal hesabına konu alanı 1500 m2 den az konut dışı
kullanımlı yapılarda,
c) Konut kullanımlı bağımsız bölüm sayısı 12 ve daha az
olup, binanın tamamının emsal hesabına konu alanı 1500 m 2
den az olan konutla birlikte aynı zamanda konut dışı kullanımlı yapılarda,
ç) Toplam yatak sayısı 50 ve daha az olan yurt, koğuş, misafirhane, yatakhane, bakımevi, otel, pansiyon, yataklı sağlık tesisleri gibi kalıcı veya geçici konaklama yapılan tesislerde,
256 | 2013
d) Emsal hesabına konu alanı 3000 m 2 den az olan her türlü imalat ve sanayi tesisleri, besihane, tavuk çiftliği, sera ve
benzeri olarak belirlenen ve başkaca bir kullanım içermeyen
yapılarda,
e) Ceza infaz kurumları, tutukevleri gibi yoğun güvenlik
gerektiren ve önlem alınan yapılarda,
f) Tamamı 8 inci maddede belirlenen ölçü ve standartlarda
yapılmış olan ve 5 inci maddenin (a) bendinde sayılan tehlikelere karşı korunaklı olarak inşa edilen yapılarda,
g) Otopark yapılarında, stadyum ve benzeri açık ve kapalı
spor tesislerinde, ibadet yapılarında, düğün, nikâh, sinema
ve tiyatro salonlarında, açık ve kapalı pazar yerlerinde, depo, antrepo, akaryakıt ve LPG istasyonlarında,
sığınak yapma zorunluluğu aranmaz.
Bir imar parselinde aynı veya farklı kullanım kararına
haiz birden fazla bina bulunması durumunda, sığınak hesabı her bina için ayrı ayrı yapılır. Bu maddeye göre sığınak
gerektirdiği tespit olunan her yapı için ayrı ayrı sığınak yeri
ayrılabileceği gibi, sığınak gerektirdiği tespit olunan yapıların toplam ihtiyacını karşılayacak büyüklükten az olmamak
kaydıyla parselde ortak bir veya birden fazla sığınak yapılabilir.
Uygulama imar planı kararı ile toplu yapı kapsamına alınan ve ortak kat mülkiyeti kurulan birbirine bitişik parsellerde, sığınak gerektiren yapıların toplam ihtiyacını karşılayacak büyüklükte tek bir serpinti sığınağı yapılabilir. Ancak
bu yapılarda, her parselde bu Yönetmelik kapsamında sığınak incelemesi yapılıp sığınak yeri tespit ve tahsis olunma-
2013 | 257
dıkça kat mülkiyeti bozulamaz, yeni yapı ruhsatı düzenlenemez.
Emsal hesabına konu alanı 3000 m2 ve üzerinde olan tarım, hayvancılık, imalat ve sanayi tesislerinin doğrudan
üretimle ilgili yapılarının hangilerinde sığınak yeri aranıp
aranmayacağına ilişkin genel kurallar, ilin konumu, bölgenin özelliği ve tesislerin ülke ve bölge açısından stratejik
önemi de değerlendirilerek İl İdare Kurullarınca karar altına
alınır ve kararın bir örneği uygulanmak üzere ilgili idarelere
gönderilir.
Serpinti sığınaklarının özellikleri ve yapılışları (Değişik başlık:RG-29/9/2010-27714)
Madde 8 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Özel sığınaklardan olan serpinti sığınaklarının inşasında
aşağıdaki hususlara uyulur.
a) Büyüklük: Kişi başına en az net bir metrekarelik sığınak
yeri ayrılır. Sığınaklarda yapılacak wc, duş ve mutfak nişi
bu alana dâhil değildir.
Kişi adedi her bir bağımsız bölüm için bir odalı konutlarda iki, iki odalı konutlarda üç, üç ve daha fazla odalı konutlarda dört olarak dikkate alınır. Yurt, koğuş, misafirhane,
yatakhane, bakımevi, otel, pansiyon ve yataklı sağlık tesisleri gibi kalıcı veya geçici konaklama amaçlı tesislerde ise
onaylı mimari projesinde belirlenen yatak sayısının yüzde
yirmi arttırılması sonucu bulunur. Diğer bina ve tesislerde
veya konut ve kalıcı veya geçici konaklama içermeyen bağımsız bölüm veya mekânlarda, kişi sayısı emsale konu
alanının 20 sayısına bölünmesi sonucu çıkan sayıdır. Farklı
kullanımların bir arada olduğu yapılarda her farklı kulla258 | 2013
nımlı bağımsız bölüm veya mekânın sığınak hesabı ayrı ayrı
yapılır. Bağımsız bölümlerin veya mekânların gerektirdiği
sığınak alanlarının toplanması sonucu yapının tamamı için
gerekli sığınak alanı bulunur.
Eğitim tesislerinde sığınak hesabına konu kişi sayısının
hesaplanmasında, emsale konu alanlar içinde olan atölyeler,
spor, konferans, gösteri ve sergi salonları dikkate alınmaz.
Besihane, tavuk çiftliği, sera gibi tarım ve hayvancılık tesisleri ile her türlü imalat ve sanayi tesislerinin doğrudan
üretim veya fonksiyonla ilgili yapı, bölüm veya ünitelerine
ilişkin sığınak hesabı, onaylı yapı ruhsatı eki mimari projesinde belirtilen, bir vardiyada aynı anda çalışacak en fazla
personel sayısına göre yapılır.
Sığınak alanı wc, duş ve mutfak nişi hariç net dokuz metrekarenin altında belirlenemez. Serpinti sığınaklarında her
yüz kişi için erkek ve kadın olmak üzere ayrı ayrı birer wc
ve lavabo yeri ayrılır. Kalan küsuratın elli sayısından fazla
olması halinde erkek ve kadın olmak üzere ayrı ayrı birer
wc ve lavabo yeri ilave edilir. Küsuratın 50 sayısından az
olması halinde herhangi bir ilave yapılmaz.
Kişi sayısının hesaplanmasında yapı ruhsatı eki mimari
proje esas alınır. Ancak yatak sayısı onaylı uygulama imar
planı ile belirlenen tesislerde kişi sayısı plan kararına göre
tespit edilir. Kişi sayısı, sığınağın bina dışına rastlayan duvar ve tavan döşemelerine ilişkin ölçü ve diğer bilgiler dâhil
sığınaklara ilişkin hususların, mimari ve mekanik tesisat
projelerinde gösterilmesi zorunludur.
Sığınakların iç yüksekliği net 2.40 metreden aşağı olamaz.
2013 | 259
b) Sığınağı çevreleyen bina dış duvar kalınlığı: Sığınağın
bina dışına rastlayan duvar ve tavan döşeme kalınlıkları en
az 60cm. beton, 75cm. tuğla veya taş ya da 90cm. sıkıştırılmış topraktan olmalıdır. Bu malzemeler tek başına kullanılabileceği gibi, radyasyon geçirgenliği bakımından bu ölçülerin birbirlerine oranları dikkate alınarak birlikte de kullanılabilir. Ayrıca bunlardan farklı yapı malzemeleri, ölçüleri
radyoaktif serpintiye karşı geçirgenlik ve korunma katsayıları dikkate alınarak hesaplanmak suretiyle, bunlarla birlikte
veya tek başına kullanılabilir. Sığınağın tamamen toprağın
altında kalan ve dış açık ortam ile arasında en az 60 cm toprak dolgu bulunan dış duvarlarının kalınlığı statik hesaplara
göre belirler. Bahçede yapılacak sığınaklarda da aynı uygulama yapılır.
c) Giriş yeri: Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet
dik açı dönüşlü olmalıdır. Net alanı wc, duş ve mutfak nişi
hariç 100 metrekareden büyük sığınaklarda iki çıkışın sağlanması zorunludur.
ç) Havalandırma: Sığınağın çeşidi ne olursa olsun mekanik havalandırma yapılması zorunludur. Koruma zamanlarında dışarıdan alınan hava, tehdit anında takılmak üzere
nükleer tip hepa filtre, kum havuzu gibi filtreleme sisteminden geçirilerek sığınak içerisine verilir. Barış zamanlarında
ise dışarıdan alınan hava sadece G4 tipi kaba filtreden geçirilerek sığınak içerisine verilir.
Sığınak havalandırması için aşağıdaki tabloda verilen koruma zamanlarında, bir kişi için gerekli olan hava debileri
alınır. Aşağıdaki kapasite değerleri minimum değerler olup,
hava kalitesini arttırıcı her türlü ilave önlem tasarımda kullanılabilir.
260 | 2013
Sığınak
Kapasitesi
0-50 kişiye kadar
51-150
kişiye
kadar
150 kişiden fazla
Koruma Havalandırması
(1
saatte kişi başına düşen hava
miktarı
m3
/saat)
Yüksek
Yangın
Tehlikesi
Düşük ve Orta
Yangın Tehlikesi
m3/saat
Kum
filtre, G4
toz filtre,
aktif karbon filtre
G4 toz filtre,
radyoaktif filtre
ve aktif karbon
filtre
Kum
filtre, G4
toz filtre,
aktif karbon filtre
G4 toz filtre,
radyoaktif filtre
ve aktif karbon
filtre
Kum
filtre, G4
toz filtre,
aktif karbon filtre
G4 toz filtre,
radyoaktif filtre
ve aktif karbon
filtre
1.8
3
m3/saat
4.5
m3/saat
Kanal tasarımı, menfez sayısı ve yerleşimi mekanik tesisat
proje müellifi tarafından düzenlenir. Bu düzenleme TS 3419
“Havalandırma ve İklimlendirme Tesisleri-Projelendirme
Kuralları” ve TS 3420 “Havalandırma ve İklimlendirme
2013 | 261
Tesislerini Yerleştirme Kuralları” standartları göz önüne
alınarak yapılır.
Sığınak havalandırma fanının enerji ihtiyacı fan elektrik
motoruna uygun kapasitede bir jeneratör ile karşılanmalı,
jeneratör için sığınak alanı dışında bir alan makine dairesi
olarak tasarlanmalıdır. Jeneratör egzozu doğrudan dışarıya
verilmelidir. Jeneratörün devre dışı kaldığı durumlarda ise,
enerji ihtiyacı fana bağlı insan gücü ile çalışan çevirmeli kol
yardımı ile karşılanmalıdır.
d) Hijyen tedbirleri: Sığınak biriken çöplerin ve diğer atıkların kolayca uzaklaştırılmasını sağlayıcı özellikte tasarlanmalı, helâ taşı yerine klozet kullanılmalı ve mümkünse radyoaktif sızıntıya karşı ilave tedbirler de alınarak atık su gideri kanalizasyona bağlanmalıdır. Sığınaklarda atık su giderinin doğrudan kanalizasyona bağlandığı durumlarda geri
tepmeyi engellemek üzere geri tepme ventili uygulaması
yapılmalıdır.
e) Standartlar: Serpinti sığınaklarında, bu Yönetmelikte
yer alan ölçülerden daha az olmamak koşuluyla özürlülere
ilişkin standartlar da dâhil olmak üzere Türk Standartları
Enstitüsünce hazırlanan tüm standartlara ve diğer mevzuata
uyulur..
Sığınakların Kimler Tarafından Yaptırılacağı
Madde 9 - Resmi ve özel bütün tesis ve yapılarda yaptırılacak sığınakların yapım ve bakım giderleri bu yerlerin malik ve idareleri tarafından karşılanır.
Gerektiğinde Genel Sığınak Olarak Kullanılacak Yerler
Madde 10 - Yapılacak metroların gerektiğinde genel sığınak olarak inşa edilmeleri esastır.
262 | 2013
Sinema, tiyatro, eğlence yeri, otopark, garaj, kapalı çarşı
ve pasaj gibi yapı ve tesislerinin yeraltında inşa edilmelerini
teşvik için belediyelerce her türlü kolaylık sağlanması ve
buraların gerektiğinde genel sığınak olarak kullanılması için
gerekli tedbirlerin alınması zorunludur.
BÖLÜM III
Diğer Hükümler
Sığınakların Bakımı, Muhafazası ve Denetimi
Madde 11 - Sığınaklar konusunda özel kanunların İmar
Kanunu'na aykırı olmayan hükümleri de uygulanır.
Madde 12 - (Ek Fıkra: R.G. 6.3.1991-20806) (Değişik fıkra:RG-31/12/2010-27802) Yapı kullanma izni alınan yapılarda tesis edilen sığınak alanları, 14 üncü maddenin birinci
fıkrasında sayılan belgelerin iletilmesinden itibaren beş iş
günü içinde mülki idare amirliğince kayıt edilir.
Resmî ve özel bütün tesisler ve binalara ait sığınakların
bakım ve muhafazası sığınağın bulunduğu binanın görevlendirilen yönetici denetiminde bina koruma amirince sağlanır.
Meskenlerdeki sığınakların bakım ve muhafaası ise, bina
malik ve yöneticilerince sağlanır.
(Değişik fıkra:RG-31/12/2010-27802) Yapı kullanma izni
alınan yapılarda tesis edilerek kullanılan sığınakların denetimleri mülki idare amirliğinin sorumluluğunda ilgili idarelerce yapılır.
2013 | 263
Sığınakların tapuya tescili
Madde 13 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-31/12/201027802)
Yapıların en alt bodrum katlarında ya da toprağa oturan
kısımlarında veya içinde veya bahçelerinde yer üstünde
veya yeraltında yapılacak sığınaklar kat maliklerinin müşterek mülkü olarak tapuya tescil edilir. Sığınaklar 634 sayılı
Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen ortak alanlardan olup
bu hali ile yönetilir. Bu sığınaklar sığınmak amacı ile olsa
dahi bağımsız olarak satılamaz, kiralanamaz, devredilemez
ve amacı dışında kullanılamaz.
Yapı Ruhsat ve Kullanma İzinlerinin verilmesi
Madde 14 – (Değişik:RG-29/9/2010-27714)
Sığınak yeri ayrılması zorunlu bulunan bina ve tesislere,
ruhsat eki mimari projesinde gerekli sığınak yeri ayrılmadıkça ve gerekli bilgiler mimari, statik ve mekanik tesisat
projelerine işlenmedikçe yapı ruhsatı düzenlenemez. Yapı
inşa edildiğinde, Yönetmeliğe ve yapı ruhsatı eki projelerine
uygun olarak sığınak tesis edilmedikçe ve denetime yönelik
fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin denetim
raporlarında sığınakla ilgili hususlar belirtilmedikçe, yapı
kullanma izni veya kısmi kullanma izni verilemez. Ruhsat
eki onaylı mimari projenin bir örneği ile denetime yönelik
fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin uzmanlık
alanlarına uygun denetim raporlarının sığınaklara ilişkin
bölümü, ilgili idarelerce mülki idare amirliğine gönderilir.
Yapı kullanma izni verilmiş yapıların sığınak olarak ayrılmış bölümlerinde Yönetmeliğe aykırı olarak değişiklik yapılamaz.
264 | 2013
Sığınaklar barışta, 13 üncü maddeye aykırı olmamak koşuluyla, kat malikleri kurulunun oybirliği kararı ve mülki
amirin izniyle, bina veya tesisin işletme veya kullanma bütünlüğünü bozmadan ortak alanlar kapsamında kalan başka
amaçlarla kullanılabilir. Ancak, gerektiği anda sığınak olarak kullanılabilmesi için Yönetmelikte belirtilen sığınak
özelliklerinin kaybedilmemesi gerekir. Bu uygulama yapı ve
tesislerde ayrılması zorunlu ortak alanların ayrıca ayrılması
zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Bu hükümlere uyulmadığının mülki amirlik veya ilgili
idareler tarafından tespiti halinde, ilgili idarelerce 3194 sayılı
İmar Kanununun 32 nci maddesi kapsamında tebligat yapılır. Maliki, müteahhidi veya yöneticisi tarafından en geç bir
ay içerisinde aykırılık giderilir. Süresi içerisinde aykırılığın
giderilmemesi durumunda, aykırılık ilgili idareler tarafından giderilir ve bedeli 3194 sayılı İmar Kanununa göre ilgililerinden tahsil olunur.
Madde 15 -(Değişik:RG-2/9/1999-23804) İmar planlarında
genel sığınak yerleri belirlenerek işaretlenir. İmar planları ve
belediye meclisi kararları ile bu Yönetmeliğe aykırı hüküm
getirilemez.
Madde 16 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmeliğe göre tesis edilen sığınaklarda bulundurulacak malzemeler, sığınak amirlerinin görevleri ve sığınaklarda nasıl hareket edileceğine ilişkin kurallar Afet ve Acil
Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenir.
Madde 17 - Bu yönetmelik yeni yapılacak kamu yapılarında yayımı tarihinden itibaren uygulanır. Halen kullanılmakta olan ve inşaatı devam eden kamu yapılarında gerek2013 | 265
tiğinde sığınak olarak tadil edilebilecek mahaller şimdiden
belirlenecektir.
Sorumlu Makam
Madde 18 – (Değişik:RG-29/9/2010-27714)
Bu Yönetmeliğin uygulanmasından yapı ruhsatını ve yapı
kullanma izin belgesini düzenleyen idareler yetkili ve sorumludur. Valiliklerin ve büyükşehir belediyelerinin gerektiğinde denetim yetkisi saklıdır.
Görüş alma
Madde 19 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında plan, proje, yapı ruhsatı, yapım, yapı kullanma izni ve kat mülkiyeti gibi imarla
ilgili tereddüde düşülen hususlarda Bayındırlık ve İskân
Bakanlığının, diğer hususlarda Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının yazılı görüşü alınır.
Cezai Hükümler
Madde 20 - 3.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun
42 nci maddesi gereğince, bu Yönetmelik hükümlerine uymayan yapı ilgilileri hakkında mezkûr Kanunun sözü edilen
maddesine göre işlem yapılır.
Yürürlükten Kaldırma
Madde 21 - 3030 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliğinin 51. madde 3. fikrası hükmü yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 - (Değişik:RG-6/3/1991-20806) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce 3194 Sayılı İmar
kanununun 22 nci maddesine uygun olarak yapı ruhsatiyesi
almak üzere ilgili idarelere yapılan başvurular,
266 | 2013
25/8/1988 tarih, 19910 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan
"3194 Sayılı İmar Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan
İmar Yönetmeliklerine Sığınaklarla ilgili Ek Yönetmelik"
hükümlerine tabidir.
Geçici Madde 2 – (Ek:RG-31/12/2010-27802)
Kamu kurum ve kuruluşlarınca 29/9/2010 tarihinden önce ihalesi yapılmış veya ihale kararı, yatırım kararı, ihale
oluru, ihale onay belgesi alınmış olan ancak ruhsat düzenlenmemiş yapıların ruhsatı düzenleyen idareye bildirilmesi
halinde o tarihte yürürlükte olan sığınaklara ilişkin mevzuat
BÖLÜM IV
Yürürlük
Madde 22 – (Değişik:RG-31/12/2010-27802)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 23 - Bu Yönetmeliği Bayındırlık ve İskan Bakanı
yürütür.
2013 | 267
İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUH. İLİŞKİN YÖNETMELİK
268 | 2013
İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN
YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 14/7/2005
No : 2005/9207
Dayandığı Kanunun Tarihi : 24/4/1930 No: 1593
4/7/1934 No: 2559
14/6/1989 No: 3572
12/4/2000 No: 4562
10/7/2004 No: 5216
22/2/2005 No: 5302
3/7/2005 No: 5393
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 10/8/2005 No : 25902
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5
Cilt : 44
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, işyeri açma ve çalışma
ruhsatlarının verilmesinde uygulanacak esas ve usulleri
düzenlemektir.
2013 | 269
Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile
umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatlandırılması ve denetlenmesine dair iş ve işlemleri kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 4/7/1934 tarihli 2559 sayılı
Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu, 14/6/1989 tarihli ve 3572
sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair
Kanun, 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi
Bölgeleri Kanunu, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl
Özel İdaresi Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
a) Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı
ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen
hususlarda il özel idaresini; büyükşehir belediyesi sınırları
ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili
olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların dışında
kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyesini; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi
ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi
bölgesi tüzel kişiliğini,
b) Gayrisıhhî müessese: Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ya
270 | 2013
da doğal kaynakların kirlenmesine sebep olabilecek müesseseleri,
c) (Değişik: 19/3/2007 – 2007/11882 K.) Birinci sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerden mutlaka uzak bulundurulmaları gereken işyerlerini,
d) (Değişik: 19/3/2007 – 2007/11882 K.) İkinci sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerden mutlaka uzaklaştırılması
gerekmemekle beraber izin verilmeden önce civarında ikamet edenlerin sıhhat ve istirahatleri üzerine gerek tesisatları
ve gerekse vaziyetleri itibarıyla bir zarar vermeyeceğine
kanaat oluşması için inceleme yapılması gereken işyerlerini,
e) (Değişik: 19/3/2007 – 2007/11882 K.) Üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerin yanında açılabilmekle beraber
yalnız sıhhî nezarete tabi tutulması gereken işyerlerini
f) Sıhhî müessese: Gayrisıhhî müesseseler dışında kalan
her türlü işyerini,
g) Umuma açık istirahat ve eğlence yeri: Kişilerin tek tek
veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması
için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili
lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane
ve kıraathaneler; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla
adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video
ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik
2013 | 271
oyun yerleri; internet salonları, lunaparklar, sirkler ve benzeri yerleri,1
h) İçkili yer bölgesi: Belediye sınırları ve mücavir alanlar
içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi
tarafından valilik veya kaymakamlığın görüşü alınarak
tespit edilen ve içerisinde şarap ve bira dahil her türlü alkollü içeceğin verilebileceği işyerlerinin açılabileceği bölgeyi,
ı) Doğal kaynaklar: Hava, su, toprak ve doğada bulunan
cansız varlıkları,
j) Çevre sağlığı: İnsan sağlığının çevredeki fizikî, kimyevî,
biyolojik, sosyal ve psiko-sosyal faktörlerle tespit edilen
yaşam kalitesini,
k) (Değişik: 19/3/2007 – 2007/11882 K.) İnceleme kurulu:
Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler için yer seçimi ve tesis
kurma, deneme veya açılma izni amacıyla inceleme yapan
kurulu,
l) Yer seçimi ve tesis kurma izni: Birinci sınıf gayrisıhhî
müesseselerde tesisin yapılmasından önce söz konusu yerde
kurulup kurulamayacağı konusunda ve kurulacak yer, proje
ve belgelerin uygun görülmesi durumunda müessesenin
kurulması için yetkili idarece verilen izni,
m) Deneme izni: Gayrisıhhî müesseselerde onaylı projelerine göre yapılan müessesenin, planlanan şekilde çalışıp
çalışmadığının ve doğal kaynakların kirlenmesini önlemek
için alınan tedbirlerin yeterli olup olmadığının tespiti için
1 Bu bentte yer alan “internet kafeler” ibaresi, 19/3/2007 tarihli ve 2007/18882 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararının Eki Yönetmeliğin 1 inci maddesiyle “internet salonları”
şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
272 | 2013
yetkili idarenin izni ve denetimi altında belirli bir süre deneme mahiyetindeki faaliyetlere verilen geçici izni,
n) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı: Yetkili idareler tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet
göstermesi için verilen izni,
o) Mahallin en büyük mülkî idare amiri: İllerde valiyi, büyükşehir belediyesi hudutları içinde kalanlar dahil ilçelerde
kaymakamı,
p) Kolluk: Polis ve jandarma teşkilatını,
r) Konaklama yeri: Otel, motel, pansiyon ve kampingler
gibi, asıl fonksiyonları müşterilerin geceleme ihtiyaçlarını
sağlamak olan yerleri,
s) Organize sanayi bölgesi: 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı
Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa göre kurulan özel
hukuk tüzel kişisini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ortak hükümler
İşyerlerinde aranacak genel şartlar2
Madde 5- İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri
aşağıda belirtilen şartları taşımak zorundadır:
2 23/5/2011 tarihli ve 2011/1900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğinin 1
inci maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasına (f) bendi eklenmiş diğer bentler buna göre
teselsül ettirilmiş ve metne işlenmiştir.
2013 | 273
a) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen tedbirlerin alınmış olması,
b) 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen
bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino,
pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve
beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan,
galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması,
Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında
aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile
aldığı kararın bulunması,
c) Özel yapı şeklini gerektiren sinema, tiyatro, düğün salonu, otel, hamam, sauna; ekmek fırını ile akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış
doğal gaz istasyonu için yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması,
d) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde genel asayiş ve güvenlik yönünden yetkili kolluk kuvvetinin görüşünün alınmış olması,
e) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin, patlayıcı,
parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan, depolanan yerler ile gaz dolum tesislerine
mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,
f) (Ek: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Madencilik faaliyetleri sırasında patlayıcı madde kullanılan yerlerde 27/11/1973
tarihli ve 7/7551 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
274 | 2013
konulan Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle
Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük, 14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan
Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına
İlişkin Tüzük ve 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden
Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine
uygun tedbirlerin alınması,
g) Karayolu kenarındaki işyerleri için karayolu trafik güvenliğinin sağlanmış olması,
h) Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri; patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddelerin üretildiği, satıldığı ve depolandığı işyerleri; otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her
türlü işyerleri, ana giriş kapıları dışında cadde ve sokağa
doğrudan bağlantısı olmayan ve birden fazla işyerinin bir
arada bulunduğu iş hanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerinin alındığını gösteren itfaiye
raporunun alınması, diğer işyerlerinde ise yangına karşı
gerekli tedbirlerin alınmış olması,
ı) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinden meyhane,
bar, kahvehane, kıraathane, elektronik oyun merkezi ile
açıkta alkollü içki satılan işyerlerinin okul, yurt, mabet bina
ve tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,
j) Sınaî, tıbbî ve radyoaktif atık üreten işyerlerinde bu atıkların toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi ve bertarafı konusunda gerekli tedbirlerin ve izinlerin alınmış
olması,
2013 | 275
k) Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması,
l) Yabancı uyrukluların işyeri açması ve çalıştırması konusunda, yabancılarla ilgili mevzuat hükümlerine uyulması.
m) (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Büyükşehir belediyesi ile
nüfusu 100.000’i geçen belediye sınırları içinde açılacak
ekmek fırınlarının bu amaca tahsisli ayrık nizamda müstakil
binalarda açılmış olması (Ancak, alışveriş merkezleri içinde
bulunan 1000 m2 ve üstü alana sahip hipermarket, süpermarket, grossmarket ve megamarket gibi adlarla açılan işyerleri bünyesinde yer alan fırınlarda ayrık nizamda müstakil bina şartı aranmaz.),
n) (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Yanıcı ve parlayıcı madde
kategorisindeki sıvıların depolanması amacıyla kullanılan
tesis ve düzeneklerde, işyeri açma ve çalışma ruhsatında
kayıtlı hacimden fazla ve başka kategoriden sıvı depolanmaması, bu tesis ve düzeneklerde gerçekleştirilecek tadilatların ruhsata işlenmeden faaliyete geçirilmemesi
Yetkili idareler, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra
yapacakları denetimlerde bu hususların yerine getirilip getirilmediğini
kontrol eder.
(Değişik üçüncü fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.) Turizm
işletme belgeli tesisler, işletme belgesinin düzenlenmesine
esas hususlarla ilgili olarak sadece Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından denetlenir. Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm alan ve merkezlerinde Çevresel Etki
Değerlendirmesi olumlu kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi gerekli değildir kararı verilen ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında yer alan yatırımlar için
276 | 2013
işyeri açma ve çalışma ruhsatı, yetkili idareler tarafından
başka bir işleme gerek kalmaksızın onbeş gün içinde verilir.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri için bu hususlar işyeri açma
ve çalışma ruhsatı verilmeden önce yerinde kontrol edilir.
(Ek fıkra: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Fabrika, şantiye, nakliye filosu ve benzeri işletmelerin ticari amaç dışında kendi
faaliyetlerinin gerekli kıldığı yanıcı ve parlayıcı madde kategorisindeki sıvıların depolanması veya kendi araçlarına
yakıt ikmali yapılması amacıyla kullanılan düzenekler, özel
mevzuatındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Yönetmelik ekindeki depolama hacimleri esas alınarak gayrisıhhî
müessese olarak ruhsatlandırılır.
(Ek fıkra: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici
tesislerle ilgili bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4/6/1985
tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 7 nci maddesinde
yer alan hususlar öncelikle dikkate alınır.
(Ek fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Birden fazla işyerinin
bir arada bulunduğu iş hanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde
yangına karşı gerekli önlemlerin alındığını gösteren itfaiye
raporu bu binaların yönetimi tarafından alınır ve yapıda
değişiklik olmadığı sürece buralardaki işyerleri için ayrıca
münferit itfaiye raporu aranmaz. Yangın tedbirlerini etkileyecek şekilde yapıda değişiklik yapılması durumunda yalnızca yapısında değişiklik yapılan işyerinin sahibinden
münferit itfaiye raporu istenir.
İşyeri açılması
Madde 6- (Değişik birinci fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882
K.) Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve
çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.
2013 | 277
İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında
diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve
benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat
alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve
çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler
tarafından kapatılır.
İşyeri ruhsatları yetkili idarelerin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından bu Yönetmelikte öngörülen
sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya encümen
tarafından bir karar alınmaz. Ruhsat, Örnek 5’te yer alan
bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.
İşyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, işyerlerini
bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1
ve 2’de yer alan durumlarına uygun formu doldurarak yetkili idareye başvurur.
Bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü ruhsat başvurusunda, müracaat sahibine başvuruyu kabul eden görevlinin
adı, soyadı ve unvanı ile başvurunun yapıldığı tarih ve saati
gösteren Örnek 6’da yer alan alındı belgesi verilir. Ayrıca,
başvuru ve beyan formu ile ekli evrakın verilmesi sırasında
başvuruyu kabul eden görevli tarafından yapılacak ön incelemede tespit edilen noksanlıklar, müracaat sahibine verilen
alındı belgesinde gösterilir. Bu Yönetmelikte belirtilen ruhsatlandırmaya ilişkin süreler eksik belgelerin yetkili idareye
verilmesi ile başlar.
16/12/2003 tarihli ve 25318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ekindeki
listede yer alan işletmelerle, birinci sınıf gayrisıhhî müessese
grubunda yer alan işletmelerin aynı olması durumunda,
278 | 2013
yetkili idareler ruhsat verirken Çevresel Etki Değerlendirme
(ÇED) dosyasında yer alan belgelere göre işlem yapar.
Bildirim3
Madde 7- Yetkili idareler tarafından verilen işyeri açma ve
çalışma ruhsatlarının örnekleri aylık olarak sigorta il müdürlüğüne ve ilgili ise ticaret siciline veya esnaf siciline
gönderilir.3
Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri için düzenlenen
işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bir örneği en geç yedi
gün içinde yetkili idare tarafından kolluğa gönderilir.
İşletmecinin değişmesi ve işyerinin nakli
Madde 8- Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu ve adresin
değişmemesi kaydıyla işyerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler
esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat
düzenlenir.
(Ek fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Umuma açık istirahat
ve eğlence yerleri ile gayrisıhhî müesseseler hariç olmak
üzere, sıhhî işyerleri için adresin değişmemesi kaydıyla
faaliyet konusunun değiştiği durumlarda ruhsat başvurusunda bulunulması halinde, dosyadaki bilgi ve belgeler esas
alınarak yeni faaliyet konusu ile ilgili şartlar karşılanmak
kaydıyla başvuru sahibi adına tekrar ruhsat düzenlenir.
İşyerine yeni ortak alınması veya ortaklardan birinin ayrılması durumunda yeni ruhsat düzenlenmez.
3 12/3/2012 tarihli ve 2012/2958 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Yönetmeliğin
10 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “ilgili ise ticaret siciline”
ibaresinden sonra gelmek üzere “veya esnaf siciline” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
2013 | 279
İşyerinin başka bir adrese nakledilmesi halinde yeniden
ruhsatlandırılması esastır.
Mahalle, cadde, sokak ve benzeri yerlerin isim veya numaralarının değişmesi nedeniyle aynı işyeri için yeni ruhsat
düzenlenmez. Ruhsatta yer alan bilgiler güncellenir.
İşyeri sahibinin ölümü halinde, yeni ruhsat düzenlenmeksizin kanunî mirasçıları adına eski ruhsatın intibakı yapılır.
Ruhsatın yenilenmesi veya intibakı gereken hallerde yetkili idareye en geç üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Bu süre mirasçılar için altı ay olarak uygulanır. Süresi
içinde müracaat yapılmadığının yetkili idarelerce tespiti
durumunda tespit tarihinden itibaren onbeş günlük süre
verilir. Bu süre sonunda ruhsat yenilenmediği veya intibak
yaptırılmadığı hallerde ruhsat iptal edilir.
Yönetmelikte yer almayan işyerleri
Madde 9- Bu Yönetmelik kapsamına girmesine rağmen
adı ve nitelikleri belirtilmeyen sıhhî bir işyerinin açılması
halinde, benzeri işyerleri için öngörülen esaslara göre işlem
yapılır.
Gayrisıhhî müesseseler için sınıf tayini, tesise ait kapasite
raporu, tesisten kaynaklanacak atıklar ve müessesenin diğer
özellikleri dikkate alınarak Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ile Türkiye Odalar
ve Borsalar Birliğinin görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından yeni sınıf tayini yapılır.4
4 19/3/2007 tarihli ve 2007/11882 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Yönetmeliğin
4 üncü maddesiyle “Gayrisıhhî müesseseler için" ibaresinden sonra gelmek üzere "sınıf
tayini, tesise ait kapasite raporu, tesisten kaynaklanacak atıklar ve müessesenin diğer
özellikleri dikkate alınarak" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
280 | 2013
Birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerleri
Madde 10- Adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet dalı esas
alınarak tek ruhsat düzenlenir. Talî faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir.
Aynı adreste bulunsa bile ana faaliyet konusu veya işletmecisi farklı olan işyerlerine ayrı ayrı ruhsat düzenlenir.
İşyerlerinin depo olarak kullandıkları yerler, işyeri açma
ve çalışma ruhsatında gösterilir.
(Ek fıkra: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Gayrisıhhî müesseseler kapsamına giren maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici tesisler için birlikte veya ayrı ayrı verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı, ÇED
kapsamındaki madencilik faaliyetleri için ÇED koordinatları
içindeki alanı, bunun dışındaki madencilik faaliyetleri için
maden ruhsat alanının tamamı ile geçici tesisleri kapsar.
Maden ruhsat sahasındaki faaliyetler esas alınarak maden
ruhsat sahibi adına ya da maden ruhsat sahibinin muvafakati bulunmak kaydıyla işletmeci adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir. Ancak, aynı maden ruhsat sahasında bulunsa bile işletmecisi farklı olan maden üretim faaliyetleri ve bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici
tesisler için ayrı ayrı işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir.
Ruhsatın işyerinde bulundurulması
Madde 11- İşyeri açma ve çalışma ruhsatı, işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılır.
2013 | 281
İKİNCİ KISIM
Sıhhî İşyerleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Ruhsatların Düzenlenmesi ve Kesinleşmesi
Ruhsatın düzenlenmesi
Madde 12- Sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten
sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan formuyla yetkili idareye müracaat eder. Başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir
işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı
düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilir.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatlandırılmasında bu
Yönetmeliğin dördüncü kısmında belirtilen süreler geçerlidir.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı müracaatı sırasında bu Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeler dışında başka herhangi
bir belge istenemez ve başvuru formundaki beyana göre
ruhsat işlemleri sonuçlandırılır.
İlgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak
doğurmaz.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi
Madde 13- İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri,
yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren
en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde
kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında
kanunî işlem yapılır.
282 | 2013
İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların
ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve
hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere
onbeş günlük süre verilir.
Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar
giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır.
Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Aranacak Şartlar
Aranacak şartlar
Madde 14- Sıhhî işyerlerinin ruhsatlandırılması sırasında
bu Yönetmelikte belirtilen genel şartların yanı sıra sınıflarına ve özelliklerine göre Ek 1’de belirtilen şartlar aranır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Gayrisıhhî Müesseseler
BİRİNCİ BÖLÜM
Kurullar
İnceleme kurulları
Madde 15- İl özel idarelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, beş kişiden az olmamak üzere
valinin veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında çev2013 | 283
re, sağlık, hukuk, imar ve tarım birimleri görevlileri, sanayi
ve ticaret il müdürlüğü temsilcisi, ilgili meslek odalarının
temsilcileri ile tesisin özelliğine göre gerektiğinde vali tarafından belirlenecek diğer kuruluş temsilcilerinden oluşur.
(Mülga İkinci Fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
Büyükşehir belediyelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, beş kişiden az olmamak üzere
büyükşehir belediye başkanı veya görevlendireceği yetkilinin başkanlığında çevre, sağlık, hukuk, imar ve küşat birimleri görevlileri, sanayi ve ticaret il müdürlüğü temsilcisi,
ilgili meslek odalarının temsilcileri ile tesisin özelliğine göre
belediye başkanı tarafından belirlenecek diğer kuruluş temsilcilerinden oluşur.
İl belediyelerinde birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme kurulu, üçüncü fıkrada belirtilen esasa göre oluşturulur.
(Mülga Beşinci Fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
Kurulların oluşturulması sırasında yeterli teknik ve uzman elemana sahip olmayan belediyeler, kurulların oluşturulması için valilikten eleman görevlendirilmesini talep
edebilir.5
Organize sanayi bölgelerinde inceleme kurulu oluşturulmaz. Tesisin özelliğine göre, ilave olarak bırakılacak sağlık
koruma bandı, organize sanayi bölgesi yönetim kurulu kararı ile tespit edilir.
5 19/3/2007 tarihli ve 2007/11882 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Yönetmeliğin
5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “valilik veya kaymakamlıktan" ibaresi "valilikten"
olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
284 | 2013
(Ek fıkra: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine göre ÇED olumlu
kararı alınmış olan maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici tesisler için inceleme
kurulu oluşturulmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Başvuru ve Açılma Ruhsatı
Sağlık koruma bandı
Madde 16- Sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgeleri ile bu bölgeler dışında kurulacak birinci sınıf
gayrisıhhî müesseselerin etrafında, sağlık koruma bandı
konulması mecburîdir. Sağlık koruma bandı mülkiyet sınırları dışında belirlenemez ve bu alan içinde mesken veya
insan ikametine mahsus yapılaşmaya izin verilmez.
Sağlık koruma bandı, inceleme kurulları tarafından tesislerin çevre ve toplum sağlığına yapacağı zararlı etkiler ve
kirletici unsurlar dikkate alınarak belirlenir. Sağlık koruma
bandı, sanayi bölgesi sınırı esas alınarak tespit edilir. ÇED
raporu düzenlenmesi gereken tesislerde bu rapordaki mesafeler esas alınır.
Başvuru
Madde 17- Gayrisıhhî müessese açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler Örnek 2’de yer alan başvuru formunu doldurarak yetkili idareye başvurur.
(Ek fıkra: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki geçici
tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatı il özel idareleri
2013 | 285
tarafından verilir. Maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesislere dayalı olarak üretim yapmak isteyen
gerçek veya tüzel kişiler Örnek 7’de yer alan formu doldurarak il özel idaresine başvurur. Başvurularda bu formda
yer alanlar dışında başka bir bilgi ve belge istenilmez. Maden arama faaliyetleri işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi
değildir. Ancak, arama ruhsat dönemi içinde üretim yapılması halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması zorunludur. Madencilik faaliyetleri için işyeri açma ve çalışma
ruhsatı Örnek 8’de yer alan bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.
Yer seçimi ve tesis kurma izni
Madde 18- Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri inceleme
kurulu, ilgilinin başvurusundan itibaren en geç yedi gün
içinde tesisin kurulacağı yeri mahallinde inceleyerek, Örnek-3’teki yer seçimi raporu formunu düzenler ve görüşünü
bildirir. Yer seçimi inceleme kurulunun raporu, ilgili birimin
teklifi üzerine yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından üç gün içinde değerlendirilerek yer
seçimi ve tesis kurma izni kararı verilir.
Yer seçimi ve tesis kurma izni, tesisin imara uygun olması
şartıyla verildiği tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir.
Bu süre sonunda açılma izni alınmadığı takdirde, ilgilinin
başvurusu üzerine yer seçimi ve tesis kurma izni iki yıl daha
uzatılır.
(Mülga Dördüncü Fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
Yer seçimi ve tesis kurma izni muafiyeti
Madde 19- (Değişik: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
286 | 2013
Çevresel Etki Değerlendirmesi raporu düzenlenmesi gereken tesisler için düzenlenen Çevresel Etki Değerlendirmesi olumlu belgesi ve raporu, yer seçimi ve tesis kurma izni
yerine geçer.
Deneme izni
Madde 20- Projesine uygun olarak inşa edilmiş birinci sınıf gayrisıhhî müesseselere yetkili idarenin gerekli görmesi
veya işyeri sahibinin müracaatı halinde, inceleme kurulunun önerisi üzerine yetkili idarenin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından süresi bir yılı geçmemek üzere
deneme izni verilebilir. (Mülga İkinci Cümle: 19/3/2007 –
2007/11882 K.)
Deneme izni, bu süreçte açılma ve çalışma ruhsatı yerine
geçer.
Açılma ruhsatı
Madde 21- Yer seçimi ve tesis kurma izni verilmiş veya
deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı
anlaşılan birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerin çalışabilmesi
için müracaatı takip eden yedi gün içinde yetkili idarenin
inceleme kurulu tarafından yerinde inceleme yapılır. Çevre
izni veya çevre izin ve lisans belgesi (…)6 mevzuat hükümlerine uygun olan yerler için diğer tüm bilgi ve belgeler de
dikkate alınmak suretiyle, Örnek 4’teki açılma izni raporu
düzenlenir ve yetkili idareye sunulur. Yetkili idarenin en üst
10 uncu maddesiyle bu arada yer alan “veya analizi" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
2013 | 287
amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından üç gün içerisinde işyeri açma ruhsatı düzenlenir. 7
Birinci sınıf gayrisıhhî müessese başvuru ve beyan formunda yer alan bilgiler esas alınarak bir ay içinde yapılan
denetimlerde, beyan edilen hususlara aykırı bir durumun
tespiti halinde ilgililer hakkında gerekli kanunî işlem yapılır. Aykırılık ve noksanlıklar toplum ve çevre sağlığı açısından bir zarar doğurmuyorsa, tedbirlerin alınması ve noksanlıkların giderilmesi için bir yılı geçmemek üzere süre
verilir. Verilen süre içinde aykırılık ve noksanlıklarını gidermeyen işletmelerin faaliyeti söz konusu aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar durdurulur.
(Mülga Üçüncü Fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
(Mülga Dördüncü Fıkra: 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
Ruhsatın verilmesinden sonra yetkili idare tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin faaliyeti, noksanlıklar ve aykırılıklar giderilinceye kadar derhal durdurulur.
Yer seçimi ve tesis kurma izni ile ruhsat için gerekli belgeler
Madde 22- Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler için aşağıdaki belgeler istenir:
a) Yer seçimi ve tesis kurma için gerekli belgeler;
1) Başvuru formu,
2) Sanayi bölgeleri, organize sanayi bölgeleri ve endüstri
bölgeleri içindekiler hariç işletmenin kurulacağı yeri göste7 23/5/2011 tarihli ve 2011/1900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Yönetmeliğin 5
inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “Deşarj ve emisyon izin belgesi” ibaresi “Çevre izni
veya çevre izin ve lisans belgesi” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
288 | 2013
ren plan örneği, birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer alan madencilik tesislerinde ise maden üretim
faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan
geçici tesislerin yerleşiminin son durumunu gösteren uygun
ölçekli harita,8
3) İlgili inceleme kurulu tarafından hazırlanacak yer seçimi ve tesis kurma raporu,
4) Çevre kirlenmesini önlemek amacıyla alınacak tedbirlere ait kirleticilerin nitelik ve niceliğine göre hazırlanmış
proje ve açıklama raporları (…)9
5) Şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde içme ve kullanma suyunun hangi kaynaktan sağlandığı ile suyun bakteriyolojik ve kimyasal analiz raporu.
6) (Ek: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Madencilik faaliyetlerinde bunlara ilave olarak maden arama ruhsatı veya işletme
ruhsatı ile Çevresel Etki DeğerlendirmesiYönetmeliği kapsamında alınmış karar.
b) Ruhsat için gerekli belgeler;
1) Başvuru formu,
8 23/5/2011 tarihli ve 2011/1900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Yönetmeliğin 6
ıncı maddesi ile bu alt bende “birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer alan
madencilik tesislerinde ise maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim
yapılan geçici tesislerin yerleşiminin son durumunu gösteren uygun ölçekli harita,”
ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
7 nci maddesiyle, 22 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “veya yatırım sürecinin hızlandırılması amacı ile yetkili makamca uygun görülen
durumlarda, bir yıl içerisinde üretim sürecinin gerektirdiği atık limitlerini sağlayacak
projenin ve raporların hazırlatılmasına ilişkin müteşebbisçe verilen taahhütname,” ibaresi
madde metninden çıkarılmıştır.
2013 | 289
2) Sağlık koruma bandının işaretlendiği vaziyet planı örneği, birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer
alan madencilik tesislerinde ise sağlık koruma bandının
işaretlendiği ve maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere
dayalı olarak üretim yapılan geçici tesislerin yerleşiminin
son durumunu gösteren uygun ölçekli harita, 10
3) Yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığına
dair itfaiye raporu,
4) (Değişik: 12/3/2012-2012/2958 K.) Sorumlu müdürün
adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve sorumlu müdür sözleşme tarihinin beyanı,
5) (Değişik: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Çevre izni veya çevre izin ve lisans belgesi.
6) (Mülga: 23/5/2011 – 2011/1900 K.)
7) (Değişik : 19/3/2007 – 2007/11882 K.) Açılma izni raporu.
(a) ve (b) bentlerinde istenilen belgelerden ÇED kapsamında hazırlanarak ilgili idareye verilenler ruhsatlandırma
sürecinde yeniden istenmez.
(Ek fıkra: 23/5/2011 – 2011/1900 K.) Maden mevzuatı uyarınca ruhsat veya sertifika alan başvuru sahiplerinden tapu
ya da kira sözleşmesi istenmez. Maden üretim faaliyetleri
veya bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler için çevre izni veya
çevre izin ve lisans belgesi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı
6 ıncı maddesi ile bu alt bende “birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer alan
madencilik tesislerinde ise sağlık koruma bandının işaretlendiği ve maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı olarak üretim yapılan geçici tesislerin yerleşiminin son
durumunu gösteren uygun ölçekli harita,” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
290 | 2013
verilmesini müteakip işletme faaliyete geçtikten sonra bir yıl
içinde il özel idaresine verilir.
İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler11
Madde 23- (Değişik : 19/3/2007 – 2007/11882 K.)
İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese açmak isteyen
gerçek ve tüzel kişiler; işin özelliğine göre bu maddenin
ikinci fıkrasında belirtilen kriterlere uygun olarak işyerini
düzenledikten sonra bu Yönetmeliğin eki Örnek 2’de yer
alan başvuru formunu doldurarak yetkili idareye ibraz eder.
Yetkili idareler, ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler için yapılacak beyan ve incelemelerde; insan sağlığına
zarar verilmemesi, çevre kirliliğine yol açılmaması, yangın,
patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve
karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile
ilgili düzenlemeleri esas alır.
Başvurunun öngörülen kriterlere uygun olarak doldurulduğunun tespiti halinde, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı beş gün içinde düzenlenerek ilgiliye verilir. İlgili, bu belgeye dayanarak işyeri açabilir.
Beyana göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak doğurmaz.
İkinci ve üçüncü sınıf işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idare tarafından bir ay içinde kontrol
edilir. Bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde, ilgili,
11 Bu madde başlığı 19/3/2007 tarihli ve 2007/11882 sayılı Bakanalar Kurulu Kararı
eki Yönetmeliğin 8 inci maddesiyle “Tesise diğer kuruluşlarca izin verilmesi durumu”
iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
2013 | 291
çalışma ruhsatı almış sayılır ve kontrol görevini süresinde
yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında yetkili idareler
tarafından yasal hükümler uygulanır.
Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, ikinci fıkrada belirtilen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde, işyerine bir defaya mahsus olmak
üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde verilmiş olan ruhsat, yetkili idare tarafından iptal edilerek işyeri kapatılır ve
ilgililer hakkında ruhsat vermeye yetkili idareler tarafından
ayrıca yasal işlem yapılır.
İkinci sınıf gayrisıhhî müesseselerden yakıcı, parlayıcı,
patlayıcı ve tehlikeli maddelerle çalışılan işlerle oksijen LPG
dolum ve depoları, bunlara ait dağıtım merkezleri, perakende satış yerleri, akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol gazı,
sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış doğalgaz istasyonları ve benzeri yerlere müsaade verilmezden evvel civarında
ikamet edenlerin sıhhat ve istirahatleri üzerine gerek tesisatları ve gerekse vaziyetleri itibarıyla bir zarar vermeyeceğine
kanaat oluşturulması için yetkili idarelerce inceleme yapılması zorunludur. Bu müesseselerin etrafında yetkili idareler
tarafından belirlenecek mesafede sağlık koruma bandı bırakılması mecburidir. Söz konusu yerlerin üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese olarak açılması durumunda sıhhî nezarete
tabi tutulması yeterlidir.
292 | 2013
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetim ve Diğer Hükümler
Denetim
Madde 24- Gayrisıhhî müesseseler, çevre ve toplum sağlığı açısından yetkili idareler tarafından denetlenir. Yetkili
idarenin en üst amiri veya görevlendireceği kişi gerekli
tedbirleri almak veya aldırmakla sorumludur.
Sorumlu müdür tayini
Madde 25- Birinci sınıf gayrisıhhî müesseselerde, işletmenin faaliyet alanında mesleki yeterliliğe sahip bir sorumlu
müdür çalıştırılması zorunludur.
(Ek fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Birinci sınıf gayrisıhhî
müesseselerde, ruhsat başvurusu sırasında beyan edilen
sorumlu müdür sözleşmesinin işyerinde bulundurulması
zorunludur. Yetkili idareler tarafından yapılacak denetimlerde sorumlu müdür sözleşmesinin işyerinde bulunmaması
veya bu sözleşmeyle ilgili hatalı beyanda bulunulduğunun
tespit edilmesi hâlinde onbeş gün içinde bu eksikliğin giderilmesi istenir. Bu süre sonunda eksikliklerin giderilmemesi
hâlinde bu işyerleri hakkında işyeri ruhsatının iptaline ilişkin hükümler uygulanır. Ruhsat başvurusunda bu sözleşmeyle ilgili gerçeğe aykırı beyanda bulundukları tespit edilen işyeri sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunulur.
Gayrisıhhî müesseselerin sanayi bölgelerinde kurulması
Madde 26- Bir gayrisıhhî müessesenin, öncelikle kendi türündeki işyerlerine mahsus sanayi bölgesinde kurulması
esastır.
2013 | 293
Sanayi bölgesi içindeki gayrisıhhî müesseselerden, diğer
tesislere zarar verebilecek olanlar için sanayi bölgesi içinde
sağlık koruma bandı oluşturulması istenebilir.
Tesislerde yapılacak değişiklik ve ilave
Madde 27- Gayrisıhhî müesseselerde yetkili idarenin izni
olmadan kirlilik yükünü artıracak herhangi bir değişiklik ve
ilâve yapılamaz.
Ruhsat değişikliği gerektiren haller
Madde 28- Gayrisıhhî müesseselerde işletmenin faaliyet
alanının değişmesi durumunda yeniden ruhsat alınması
zorunludur.
Gayrisıhhî müesseselerin sahibinin değişmesi durumunda, dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni malik adına ruhsat düzenlenir.
Gayrisıhhî müesseselerin yeniden sınıflandırılması veya
tesiste yapılan bir değişiklik neticesinde bir alt sınıfa geçen
tesislerin yeniden ruhsat alması gerekmez. Ancak gayrisıhhî
müesseselerin yeniden sınıflandırılmasında yapılan değişiklik neticesinde üst sınıfa geçmiş olan tesislerin bir yıl içinde
yeni sınıfa göre açılma ruhsatı alması zorunludur.
294 | 2013
DÖRDÜNCÜ KISIM
Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri
BİRİNCİ BÖLÜM
İçkili Yer Bölgesi
İçkili yer bölgesinin tespiti
Madde 29- İçkili yer bölgesi, mülkî idare amirinin genel
güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye
meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından tespit
edilir.
İçkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamaz.
İçkili yer bölgesi olarak tespit edilemeyecek yerler
Madde 30- İçkili yer bölgesi;
a) Hükümet binaları, hapishane ve ıslah evleri; her türlü
mabet, dini kurum ve kuruluşlar; sanat müesseseleri, maden
ocakları, inşaat yerleri; patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri
tehlikeli maddeler üretilen, satılan ve depolanan yerler ile
gaz dolum tesisleri yakınında,
b) Konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyolları ve karayollarının her iki tarafında sınır çizgisine ikiyüz metreden
yakın mesafe içinde,
c) Otogar ve otobüs terminallerinde,
d) Resmî ve özel okul binaları, ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarına yüz metreden yakın mesafe içinde,
tespit edilemez.
2013 | 295
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile 625 sayılı Özel
Öğretim Kurumları Kanunu kapsamına girmeyen eğitimöğretim kurum ve tesisleri ile öğrenci yurtları ve (a) bendinde belirtilen yerler için mahallî şartlar dikkate alınarak belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu
sınırlar dışında il genel meclisi tarafından belirli bir mesafe,
tayin ve tespit edilir.
Karar ve krokinin hazırlanması
Madde 31- Tespit edilen içkili yer bölgesi, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar
dışında il genel meclisi tarafından karar şeklinde tutanağa
geçirilir ve karara adres bilgilerinin bulunduğu tasdiklenmiş
ölçekli kroki eklenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerinin Açılması
Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılması
Madde 32- Umuma açık istirahat ve eğlence yeri açmak ve
işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Örnek-1’de yer alan
başvuru ve beyan formu ile yetkili idareye başvurur.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin açılması ve faaliyette bulunmasına belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde belediye, bu alanlar dışında il özel idaresi tarafından izin verilir.
İl özel idaresi ve belediyeler, umuma açık istirahat ve eğlence yeri ruhsatını vermeden önce kolluk kuvvetinin görüşünü alır.
296 | 2013
Yetkili kolluk kuvveti, açılacak yerin genel güvenlik ve
asayişin korunması açısından kolaylıkla kontrol edilebilecek
bir yerde ve konumda olup olmadığını dikkate alarak, işyeri
hakkındaki görüşünü mülki idare amiri vasıtasıyla yedi gün
içinde bildirir.
Umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması hususundaki başvurular yetkili idareler tarafından bir ay içinde
sonuçlandırılır.
Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun
merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, resmî ve özel okul binalarından ve ilk ve orta
öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarından, kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunludur. Özel eğitime muhtaç bireylerin devam
ettikleri öğretim kurumları ile okullar dışındaki diğer özel
öğretim kurumları için bu zorunluluk aranmaz. Ancak söz
konusu özel öğretim kurumlarıyla yukarıda belirtilen türdeki işyerleri aynı binada bulunamaz.
Turizmin yoğun olduğu yörelerdeki okulların tatil olduğu
dönemlerde yukarıda belirtilen işyerleri ile okullar arasında
yüz metre şartı aranmaz.
Sabit veya seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve
her çeşit taşıma araçlarının umuma açık istirahat ve eğlence
yeri olarak kullanılmasının istenmesi halinde, deniz araçları
için bağlı olduğu veya bulunduğu liman başkanlığının,
diğerleri için ilgili kurum ve kuruluşların uygun görüşü
alınır.
İzin almadan açılan umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, yetkili idarelerin ilgili birimleri tarafından sebebi bir
2013 | 297
tutanakla belirlenmek ve mühürlenmek suretiyle re’sen
kapatılır.
Kollukça, izin almadan açıldığı tespit edilen umuma açık
istirahat ve eğlence yerleri düzenlenecek bir tutanakla kapatılmak üzere yetkili idareye bildirilir. Yetkili idare yapılan
bildirim üzerine izin almadan açılan yeri kapatarak en geç
üç gün içinde kolluğa bilgi verir.
Açılış ve kapanış saatleri
Madde 33- Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılış ve kapanış saatleri belediye sınırları içinde belediye encümeni, bu yerler dışında il encümeni tarafından tespit edilir.
İskele, istasyon, hava meydanı, terminal, garaj, benzin istasyonu ve benzeri yerler ile kara, deniz ve hava ulaşım
merkezleri ile fuar, panayır, sergi ve pazar kurulması gibi
zorunluluk arz eden yer ve zamanlarda, sabahçı kahvesi ve
benzeri diğer tesislere, bağlı olduğu kolluk kuvvetinin görüşü alınmak suretiyle yetkili idare tarafından geçici veya
sürekli izin verilebilir.
Mesafe ölçümü
Madde 34- Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü
içki satılan yerlerin açılmasına izin verilirken mesafe ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa bina
kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda en yakını
esas alınır. Yüz metre uzaklığın ölçümünde, mevcut cadde
ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına göre gidilebilecek en kısa mesafe dikkate alınır.
298 | 2013
Bu tür yerlerin açılmasına izin verilirken, o yerin en az
yüz metre civarında okul bulunup bulunmadığının yanı sıra
bu işyerlerinin özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ve okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumları ile aynı binada olup olmadığı ve içkili yer
bölgesinde bulunup bulunmadığı yetkili idarelerce tespit
edilir.
Mes’ul müdür
Madde 35- Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin sahibinin tüzel kişi olması durumunda, işyerini idare etmek
üzere bir mes’ul müdür görevlendirilir. Gerçek kişiler de
işyerine mes’ul müdür görevlendirebilir. Görevlendirilen
mes’ul müdür yetkili idareye bildirilir.
(Ek fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Umuma açık istirahat
ve eğlence yerlerinde, ruhsat başvurusu sırasında mes’ul
müdürün adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ve mes’ul müdür sözleşme tarihinin beyanı yeterlidir.
Yetkili idareler tarafından yapılacak denetimlerde mes’ul
müdür sözleşmesinin işyerinde bulunmaması veya bu sözleşmeyle ilgili hatalı beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde onbeş gün içinde bu eksikliğin giderilmesi
istenir. Bu süre sonunda eksikliklerin giderilmemesi hâlinde
bu işyerleri hakkında işyeri ruhsatının iptaline ilişkin hükümler uygulanır. Ruhsat başvurusunda mes’ul müdür
sözleşmesiyle ilgili gerçeğe aykırı beyanda bulundukları
tespit edilen işyeri sahipleri hakkında suç duyurusunda
bulunulur.
2013 | 299
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerlerinde Çalıştırılacak
Kişiler
Çalıştırılacak kişilerde aranacak şartlar
Madde 36- Kanunî istisnalar saklı kalmak üzere; eğlence,
oyun, içki ve benzeri amaçlı umuma açık yerlerde onsekiz
yaşından küçükler çalıştırılamaz.
(Değişik ikinci fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Umuma
açık istirahat ve eğlence yerlerinde çalıştırılacak kişilerin
adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, adlî sicil
ve bulaşıcı hastalığı bulunmadığına dair beyanlarının yetkili
idareye verilmesi şarttır.
(Değişik üçüncü fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Umuma
açık istirahat ve eğlence yerlerinde çalıştırılacak kişilerin,
bulaşıcı hastalığı bulunmadığına dair resmî sağlık kurumundan alınacak sağlık raporu, bu kişiler işe başlamadan
önce temin edilir ve bu kişiler çalıştığı sürece altı ayda bir
yenilenerek işyerinde hazır bulundurulur. Bu raporlar ruhsat verme aşamasında yetkili idare tarafından istenmez;
ancak, yapılacak denetimlerde bu raporların görevlilere
gösterilmesi gerekir.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde, genel kadın
olarak tescil edilenler çalıştırılamaz.
(Değişik beşinci fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Sahneye
münhasır olarak sanatını icra edecek sanatçılar için yukarıdaki bilgi ve belgeler istenmez.
300 | 2013
Müşteri ile beraber yiyip içerek müşterinin eğlenmesini
sağlayan konsomatrisler sadece pavyon ruhsatlı yerlerde
çalışabilir.
Yabancıların umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde
çalışmaları yabancılarla ilgili mevzuat hükümlerine tabidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kolluk denetimi
Madde 37- Kolluk, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini genel güvenlik ve asayiş yönünden denetler. Denetimler
sırasında tespit edilen mevzuata aykırı hususlar, yetkili
idarelere gereği yapılmak üzere bildirilir.
Canlı müzik yayını
Madde 38- Lokantalara, içkili yerlere ve meskûn mahal
dışında bulunan çay bahçelerine, halkın huzur ve sükûnu ile
kamu istirahatı açısından sakınca bulunmaması kaydıyla
yapılacak ölçüm ve kontrolü müteakip, yetkili idarelerin en
üst amiri veya görevlendireceği kişinin kararıyla canlı müzik izni verilir. Canlı müzik izni ruhsata işlenmez. Ancak
görevliler sorduğu zaman gösterilebilecek şekilde işyerinde
bulundurulur.
Canlı müzik izni verilen yerlerde, belirlenen saatler dışında ve ilgili mevzuatta belirtilen ses seviyelerinin üstünde
halkın huzur ve sükûnunu bozacak şekilde yayın yapılması
durumunda izin iptal edilir. Bu hususlar, canlı müzik izni
verilirken işletme sorumlusuna tebliğ edilir.
2013 | 301
İşletme sorumluları, canlı olarak veya elektronik cihazlarla yapılan müzik yayınının tespit edilen saatleri aşmamasını
ve gerekli ikaz levhalarının asılmasını sağlar.
Geçici süreyle faaliyetten men ve idarî para cezası
Madde 39- 2559 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde sayılan
hususların tespiti halinde belirtilen işyerleri otuz günü geçmemek üzere, mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından geçici süreyle faaliyetten men edilir. Faaliyetten men’e
ilişkin onay uygulanmak üzere yetkili idareye bildirilir.
Yetkili idare en geç üç işgünü içinde faaliyetten men’e ilişkin kararı işyerini mühürlemek suretiyle uygulayarak buna
ilişkin tutanağın bir suretini ilgili mülkî makama gönderir.
(Değişik ikinci fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) 36 ncı maddeye aykırılığın veya 2559 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde
belirtilen hususların tespiti hâlinde, yetkili idare tarafından
2559 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen usûle göre
idarî para cezası uygulanır.
Faaliyetten men kararının uygulanması
Madde 40- Geçici süreyle faaliyetten men kararı aşağıdaki
esaslar çerçevesinde yerine getirilir:
a) Kapatma kararı işyeri sahibine veya kanunî temsilcisine
tebliğ edilir ve kapatma işlemine hazırlanması için azami
yirmi dört saat süre tanınır.
b) Kapatma işleminde işyeri sahibi ve/veya kanunî temsilcisi hazır bulundurulur.
c) Kapatılan yerden, kapanma süresince bozulabilecek
mallar ile kişinin özel ve zarurî eşyalarının çıkarılmasına
izin verilir.
302 | 2013
d) Kapatma işleminde yangın, su baskını, hırsızlık gibi
durumları önleyici tedbirler alınır.
e) İşyerinin pencere ve kapıları kapatılmak suretiyle dışarıyla teması kesilir.
f) İşyerinin dışa açılan bütün kapıları mühürlenir.
g) Kapatma tutanağında kapatma nedeni, tarihi ve saati
belirtilir ve hazır bulunanlar tarafından imzalanır.
h) İşyeri sahibi veya kanunî temsilcisinin imzadan kaçınması halinde, bu durum tutanakta belirtilir.
Kapatılan yerin tekrar açılmasında da açılış tarihi ve saati
yazılarak açma ve teslim tutanağı hazır bulunanlar tarafından imzalanır.
Süresinden önce açılma
Madde 41- Geçici süreyle faaliyetten men işlemine karşı
açılan davanın idare aleyhine sonuçlanması halinde umuma
açık istirahat ve eğlence yeri bir tutanakla açılarak işyeri
sahibi veya kanunî temsilcisine teslim edilir.
İşyeri kapatılarak soruşturma evrakı ile birlikte adlî makama intikal ettirilen işletmeci veya mes’ul müdür hakkında
Cumhuriyet savcılığınca takipsizlik veya mahkemece beraat
kararı verilmiş olması veya kesin sahip değişikliği hallerinde mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından süresinden önce açılmasına karar verilebilir.
İşletme izninin iptali
Madde 42- 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 8 inci maddesinde belirtilen fiiller sebebiyle bir yıl içinde üç defa faaliyetten men edilen işyerlerinde, bu fiiller
tekrar işlendiği takdirde, işyeri açma ve çalışma ruhsatı
2013 | 303
mahallin en büyük mülkî idare amirinin bildirimi üzerine
yetkili idareler tarafından beş işgünü içinde iptal edilir.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa göre verilen belgelerin, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından iptali halinde
iptal işlemine ilişkin karar en geç yedi gün içinde yetkili
idareye bildirilir.
Kimlik bildirme
Madde 43- Otel, motel, kamp ve benzeri her türlü konaklama yeri işleticisi, bu yerlerde yatacak olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı veya yabancı uyruklu kişilerin kimlik ve
geliş-gidiş kayıtlarını ücretli veya ücretsiz, gündüz veya
gece kalmalarına bakılmaksızın örneğine ve usulüne uygun
şekilde, günü gününe tutmak ve kolluk denetimine hazır
bulundurmak zorundadır.
Bu Yönetmelik kapsamına giren işletmelerin işletmecisi
veya mesul müdürü, iş yerinde sürekli veya geçici olarak
çalıştırılan kişinin ayrılışını, 1774 sayılı Kimlik Bildirme
Kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmelikteki örneğine
uygun kimlik bildirme belgesi doldurmak suretiyle yirmi
dört saat içerisinde bağlı bulunduğu kolluğa bildirir.
Kolluğa bildirilerek çalıştırılanlar için, işletici veya mes’ul
müdür tarafından bir kimlik belgesi verilir ve bu belge her
istendiğinde kolluğa gösterilir.
Korunması gerekenler ve yasaklar
Madde 44- Kendisini idare edemeyecek derecede sarhoş
olanlara içki verilmesi, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 19 uncu maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında ebeveynleri, veli veya
vasileri olsa bile bar, pavyon, gazino, meyhane gibi içkili
304 | 2013
yerler ile kıraathane ve oyun oynatılan benzeri yerlere alınması ve onsekiz yaşından küçüklere her çeşit alkollü içki
verilmesi ile nargilelik tütün mamulleri sunulması yasaktır.
Kumar kastı olmaksızın okey ve benzerleri ile her türlü
kağıt oyunları ancak kahvehane ruhsatlı yerlerde oynanabilir.
İnternet salonlarında bulunan bilgisayarlarda bilgi ve beceri artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki oyunların oynatılması serbesttir. Bu işyerlerinde, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzene, genel güvenliğe ve genel ahlaka zararı dokunacak internet sayfalarına erişimin sağlanması yasaktır. Bu sayfalara girilmemesi
için bilgisayarların bu tür yayınları yapan sayfaların kapatılmasını sağlayacak güncel filtre yazılımlarının kullanımı
zorunludur..12
BEŞİNCİ KISIM
Geçici ve Son Hükümler
Uygulamaya ilişkin esaslar
Madde 45- Bu Yönetmelikte yer alan hükümlerin uygulanmasına ilişkin olarak yetkili idareler tarafından istenecek
görüşler İçişleri Bakanlığınca verilir.
9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “internet kafelerde”" ibaresi "internet salonlarında" olarak değiştirilmiş, “sağlayacak” ibaresinden sonra gelmek üzere “güncel” ibaresi
eklenmiş ve metne işlenmiştir.
2013 | 305
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Madde 46- 19/10/1999 tarihli ve 99/13681 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Açılması İzne Bağlı
Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi sırasında
istenecek belgelere ilişkin usûl ve esaslar
Ek Madde 1- (Ek: 12/3/2012-2012/2958 K.)
Sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile umuma açık istirahat ve
eğlence yerlerinin ruhsatlandırılması sırasında başvuru
sahibi tarafından mevzuat gereği istenen herhangi bir belgenin aslının getirilmesi hâlinde, bu belgenin sureti, aslına
uygunluğu kontrol edildikten sonra yetkili idarece görevlendirilen personel tarafından isim ve unvan yazılarak tasdik edilir. Başvuru sahiplerinden ayrıca belgelerin asıllarını
veya noter onaylı suretlerini yetkili idareye teslim etmeleri
istenemez.
Yetkili idare, kendi kayıtlarında bulunan ve değişmediği
başvuru sahibince beyan edilen bilgi ve belgeleri başvuru
sahiplerinden talep edemez.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alma başvurusunda bulunan gerçek kişilerin kimlik bilgilerinin doğruluğunun tespitinde başvuru formunda beyan etmiş oldukları Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numaraları esas alınır. Yetkili idare
başvuru sahibinin kimlik bilgilerine Kimlik Paylaşım Sistemi üzerinden erişir. Başvuru sahiplerinden, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası beyanı dışında kimlik bilgilerinin
teyidi için nüfus cüzdanı sureti, nüfus kayıt örneği, ikamet-
306 | 2013
gâh ilmühaberi, fotoğraf veya kimlik bilgilerine ilişkin başkaca bir belge talep edilemez.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alma başvurusunda bulunanların vergi mükellefiyet kaydı bilgileri başvuru formunda beyan etmiş oldukları vergi numaraları ve bağlı bulundukları vergi dairesi adı esas alınarak e-vergi levhası sorgulamasıyla teyit edilir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alma
başvuruları sırasında başvuru sahiplerinden vergi levhası
sureti veya vergi mükellefiyetine ilişkin başkaca bir belge
talep edilemez.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alma başvurusunda bulunan ticaret siciline kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerin ticaret sicil
kayıtları hususunda başvuru formunda beyan etmiş oldukları ticaret sicil numaraları ve kayıtlı oldukları ticaret sicili
müdürlüğünün adı esas alınır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alma başvuruları sırasında başvuru sahiplerinden ticaret
odası kayıt belgesi veya ticaret sicil gazetesi talep edilemez.
Başvuru sahibinin ticaret sicil gazetesi bilgileri Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğünün kurumsal internet sayfası
üzerinden yapılacak ticaret sicil gazetesi sorgulaması ile
teyit edilir. Ancak, başvuru sahibinin ticaret sicil kayıtları
1/10/2003 tarihinden önce ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış ise başvuru sahibinden ticaret sicil gazetesi talep
edilir.
Başvuru sahibinin mülk sahibi olması ve tapu kayıtlarına
idare tarafından erişilmesinin mümkün olduğu durumlarda,
başvuru sahiplerinden tapu sureti alınmaz; yalnızca beyan
ile tapu kayıtlarına ulaşılması için gerekli bilgiler alınır.
Mülkiyet beyanının doğruluğu yetkili idarelerce Tapu ve
Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) üzerinden teyit edilir.
2013 | 307
Başvuru sahiplerinden başvuru sırasında ruhsat harçlarının yatırıldığına dair makbuzlar istenmez; beyan esas alınır.
Harçların yatırıldığına dair beyanın doğruluğu yetkili idarece kendi kayıtlarından teyit edilir.
Yetkili idare tarafından verilen ve daha önce verilmiş olan
işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin bilgiler elektronik
ortamda kayıt altına alınır ve gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla elektronik ortamda paylaşılmak üzere
hazır hâle getirilir.
Başvuru sahiplerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı başvuru işlemleri sırasında istenen yapı kullanma izin belgesi
bilgilerine Kimlik Paylaşım Sistemi üzerinden erişim için
gerekli bilgiler başvuru sahiplerinden talep edilir. Yetkili
idare, başvuru sahiplerine ait yapı kullanma izin belgesi
bilgilerine Kimlik Paylaşım Sistemi üzerinden erişememesi
durumunda yapı kullanma izin belgesinin suretleri veya
kurumca onaylı suretlerini başvuru sahiplerinden talep
edebilir.
Geçici Madde 1- Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce
mevzuatına uygun olarak ruhsatlandırılmış bulunan işyerleri yeniden ruhsatlandırılmaz.
Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce yapılmış bulunan işyeri açma ve çalışma ruhsat başvuruları bu Yönetmelik hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Geçici Madde 2 –(Ek:5/11/2012-2012/3986 K.)
Bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde güzellik salonlarında bulunan epilasyon ve depilasyon amaçlı
cihazlar ile bu cihazların taşıdığı teknik özellikler sorumlu
308 | 2013
müdür tarafından yetkili idareye ve valilik aracılığıyla il
sağlık müdürlüğüne bildirilir.
Yürürlük
Madde 47- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 48- Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
14/7/2005 TARİHLİ VE 2005//9207 SAYILI BAKANLAR
KURULU KARARI İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN
YÖNETMELİĞE İŞLENMEYEN HÜKÜMLER
1) 2010/671 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin Geçici Maddesi:
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte mevzuata uygun olarak ruhsatlandırılmış bulunan güzellik salonları ile masaj salonları bir yıl içinde durumlarını bu
Yönetmeliğe uygun hale getirmek zorundadır. Bu şartları
yerine getirmeyen güzellik salonları ile masaj salonlarının
işyeri açma ve çalışma ruhsatları iptal edilir.
2013 | 309
ÖRNEK 1 (Değişik: 12/3/2012-2012/2958 K.)
310 | 2013
ÖRNEK 2 (Değişik: 12/3/2012-2012/2958 K.)
2013 | 311
Örnek 313 14
11 inci maddesiyle Bu formun 6 ncı sırasında yer alan karelerdeki "Kira" karesinden
sonra gelen "(Kira sözleşmesi)" ve "Malik" karesinden sonra gelen "(Tapu sureti)"
ibareleri ile 11 inci sırası metinden çıkarılmış ve 12, 13, 14, 15, 16, 17 ve 18 inci sıraları
11, 12, 13, 14, 15, 16 ve 17 nci sıra olarak değiştirilmiştir.
üncü maddesiyle 7 nci sıradan sonra gelmek üzere 8 inci ve 9 uncu sıralar eklenmiş, diğer
sıralar buna göre teselsül ettirilmiş ve formun sonuna açıklama cümlesi eklenmiştir.
312 | 2013
ÖRNEK 4 (Değişik: 12/3/2012-2012/2958 K.)
2013 | 313
Örnek 5 (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.)
Örnek 6
314 | 2013
Örnek 7(Ek:23/5/2011-2011/1900 K.)
2013 | 315
Örnek 8(Ek:23/5/2011-2011/1900 K.)
316 | 2013
EK-1
SIHHÎ MÜESSESELER İÇİN SINIFLARINA VE
ÖZELLİKLERİNE GÖRE ARANACAK NİTELİKLER
A- İŞYERLERİNDE ARANACAK ASGARÎ ORTAK
ŞARTLAR
1- İşyeri amaca uygun bir şekilde tasarlanmış, temiz ve
aydınlık olacaktır.
2- İşyerinin havalandırma tertibatı bulunacak; ısıtma ve
havalandırma soba, kalorifer veya klima sistemlerinden
uygun olanı ile yapılacaktır.
3- Tek ruhsatla açılan ve birden fazla faaliyet alanı bulunan işyerlerinde her faaliyet dalı için ilgili bölümlerde öngörülen şartlar ayrıca aranacaktır.
4- On kişiden fazla çalışanı bulunan müstakil işyerlerinde
dinlenme yeri, kıyafet değiştirme kabini, bay ve bayan için
ayrı tuvalet bulunacaktır. Ancak birden fazla işyerinin bulunduğu iş hanı, iş merkezi, pasaj, gar, terminal gibi yerlerde ortak kullanıma ayrılmış yeter sayıda lavabo ve tuvalet
varsa, buralarda açılan işyerleri için ayrıca tuvalet ve lavabo
şartı aranmaz.
5- İşyerinde üretilen çöp ve benzeri atıkların toplanması
ve muhafazası için gerekli tedbirler alınacak ve atık suyun
uygun bir şekilde tahliye edilmesini sağlayacak bağlantı
bulunacaktır.
6- Yiyecek ve içecek satılan, depolanan ve servisi yapılan
işyerlerinde, yiyeceklerin hazırlandığı bölümlerin tabanları,
duvarları ve yiyeceğin temas ettiği yüzeyler seramik, mermer, paslanmaz çelik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir
ve dezenfekte edilebilir; tavanlar buğulanmayı, küflenmeyi,
2013 | 317
pislik birikmesini önleyecek; kapılar, kolay temizlenebilir ve
gerektiğinde dezenfekte edilebilir nitelikte olacaktır.
Yiyecek hazırlama ve pişirme bölümünde oluşan buhar,
koku, duman ve benzeri kirleticileri tahliye edecek baca
sistemi kurulacaktır.
Bardak ve tabaklar cam veya porselen; kaşık, çatal ve bıçak paslanmaz çelikten olacaktır.
7- İtfaiye raporu alması gerekmeyen işyerlerinde çalışanların ve müşterilerin güvenliğini sağlamak amacıyla yangına karşı önlemler alınacaktır.
8- Umuma açık istirahat ve eğlence yerleriyle, kişilerin
yoğun olarak giriş-çıkış yaptığı diğer işyerlerinde giriş ve
çıkışlar ayrı kapıdan olacak ve yangına karşı ayrıca tahliye
çıkışı bulunacak, yangın çıkışları ışıklı tabela ile gösterilecektir.
9- Umuma açık istirahat, eğlence ve konaklama yerleriyle
lokantalarda ve pastanelerde şehir şebekesine bağlı su bulunacak, sigara içilen ve içilmeyen bölümler duvar veya camla
ayrılacaktır.
10- Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, konaklama
yerleri, düğün salonları, lokantalar ve benzeri işyerlerinde
bulunan tuvaletlerin zeminleri ve duvarları mermer, seramik ve mozaik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir malzemelerle kaplı olacaktır. Tuvalet ile
mutfak yan yana olmayacaktır.
B- ET VE BALIK ÜRÜNLERİNİN SATILDIĞI YERLER
Et ve balık ürünlerinin satıldığı yerlerde ortak hükümlere
ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
318 | 2013
1- Şehir şebekesine bağlı soğuk ve sıcak su tesisatı, şebeke
suyu olmayan yerlerde içilebilir nitelikte depo tertibatlı
yeterli su bulunacaktır.
2- Etlerin parçalandığı, işlendiği ve temas ettiği her türlü
yüzey, malzeme ve makine kolay temizlenebilir, yıkanabilir
ve dezenfekte edilebilir olacaktır.
3- Et ve balıkların satışa hazırlandığı kısımlar şeffaf ve
müşteriler tarafından görülebilir şekilde düzenlenecektir.
4- Et ve balıkların muhafazası amacıyla işyerinin kapasitesine uygun soğutma tertibatlı dolap ve tezgah ile soğuk
hava deposu bulunacaktır.
5- Sakatat ürünlerinin satıldığı işyerlerinde sakatat hazırlama bölmesi ve bol akan suyu olan bir havuz bulunacaktır.
6- Satışa arz sırasında camekanlı teşhir dolapları kullanılacaktır.
C- BAKKAL, MARKET, ŞARKÜTERİ, KURUYEMİŞÇİ,
BÜFE, MANAV, KANTİN VE EKMEK BAYİLERİ
Bakkal, market, şarküteri, kuruyemişçi, büfe, manav, kantin ve ekmek bayilerinde ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
1- Birden fazla faaliyet konusunun bir arada bulunduğu
500 m2 den büyük işyerlerinde danışma birimi bulunacaktır.
2- Tüm tezgah ve raflar zeminden en az 15 cm yükseklikte
olacaktır.
3- Soğuk meze, et ve süt ürünleri, sakatat ve balık gibi
farklı gıda maddeleri için ayrı ayrı veya bölümlere ayrılmış
soğutma tertibatlı dolap veya tezgah bulunacaktır.
4- Gıda maddeleri ile diğer maddeler farklı raf ve tezgahlarda satışa sunulacaktır.
2013 | 319
5- Ekmekler ve unlu mamuller kapalı dolaplarda ve vitrinli tezgahlarda satışa sunulacaktır.
6- Kuruyemiş ve kuru kahve satılan işyerlerinde kavurma
ve ısıtma işlemi yapılacak ise bunun için gereken donanım
kurulacaktır.
7- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Hipermarket, grosmarket ve megamarketlerde giriş ve çıkış olmak üzere iki
kapı, çocuk emzirme yeri ile satış alanının en az yarısı kadar
olmak üzere otopark ve yeteri kadar depo alanı bulunacaktır.
8- Manavlarda, sebze ve meyveler için kolayca yıkanabilecek şekilde yapılmış masa ve raflar olacak, iki metre yüksekliğe kadar duvarlar su geçirmez malzeme ile kaplanacaktır.
9- Mutfak uygun olduğu takdirde, kantinlerde tost ve ekmek arası yiyecek maddeleri satılabilir.
D- LOKANTA, AYAKTA YEMEK YENİLEN YERLER,
KAFETERYA, YEMEĞİ PAKETTE SATAN YERLER VE
BENZERİ İŞYERLERİ
Lokanta, ayakta yemek yenilen yerler, kafeterya, yemeği
pakette satan yerler ve benzeri işyerlerinde ortak hükümlere
ilave olarak aşağıdaki hükümler aranır:
a) Birinci sınıf lokantalar
1- Ustalık belgesine sahip en az iki aşçı bulunacaktır.
2- Mutfak; hazırlama, pişirme ve bulaşık yıkama yeri olmak üzere üç bölümden oluşacaktır. Bulaşık yıkamak için
sıcak ve soğuk su tesisatı bulunacaktır.
3- Girişte yeterli büyüklükte bir antre bulunacaktır.
4- Giriş ve salon dahil bütün duvarları yağlı boya veya
benzeri maddeler ile boyanmış veya kaplanmış olacaktır.
320 | 2013
5- Isıtma, soğutma ve havalandırma kalorifer veya klima
ile yapılacaktır.
6- Giriş ve salonun zemini ahşap parke, seramik veya
mermer gibi kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir
madde ile kaplanacaktır.
7- İçki ve yemek servisi için yeterli sayıda tekerlekli servis
masası bulunacaktır.
8- Masalar üzerinde iyi cins örtü ve peçete bulunacaktır.
9- Tabaklar tek tip ve iyi cins porselen veya camdan; çatal,
kaşık, bıçak ise iyi cins paslanmaz çelikten olacaktır. Masalar üzerinde kristal, seramik veya porselen tablalar olacaktır.
10- Bay ve bayanlara ait sıcak suyu akan aynalı, lavabolu,
sıvı sabunlu, kurutma makineli veya peçeteli ayrı tuvaletler
bulunacaktır. Ayrıca, çocuk temizliği yapılmak üzere çocuk
odası ve çocuk tuvaleti bulunacaktır.
11- Mutfağın dışarıya açılan pencere ve kapılarında sineklik telleri bulunacaktır.
12- Garsonlar ve çalışanlar lokantanın belirlediği özel kıyafeti giyecektir.
13- Lokantanın müşteri kapasitesine uygun otoparkı bulunacaktır.
14- Mutfak, müşterilerin doğrudan doğruya görebileceği
şekilde dizayn edilecektir.
15- Müşteri kapasitesine yeterli bankolu vestiyer bulunacaktır.
b) İkinci sınıf lokantalar
1- Ustalık belgesi bulunan en az bir aşçı bulunacaktır.
2013 | 321
3- Mutfak, giriş ve salonun zemini seramik veya mermer
gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir
sert malzeme ile kaplı olacaktır.
4- Isıtma, soğutma ve havalandırma için yeterli tesisat bulunacaktır.
5- Masalar üzerinde örtü ve peçete bulunacaktır.
6- Mutfak salondan ayrı bir yerde olacak ve mutfağın dışarıya açılan kapı ve pencerelerinde sineklik telleri bulunacaktır.
7- Bay ve bayanlara ait aynalı, lavabolu, sıvı sabunlu yeteri kadar tuvalet bulunacaktır.
c) Üçüncü sınıf lokantalar
1- Ustalık belgesi bulunan en az bir aşçı bulunacaktır.
2- Mutfak; hazırlama, pişirme ve bulaşık yıkama yeri olmak üzere üç bölümden oluşacaktır.
3- Zemin, seramik, mermer veya mozaik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert malzeme
ile kaplı olacaktır.
4- Havalandırma, en azından aspiratörle sağlanacaktır.
d) Ayakta yemek yenilen yerler, kafeterya, yemeği pakette satan yerler
1- Yemek pişirme ve kapları temizleme yeri olmak üzere
en az iki bölümden oluşacaktır.
322 | 2013
2- Havalandırma en azından aspiratörle sağlanacaktır.
e) Gezici piliç ve köfte satış yerleri
Gezici satıcılık işkolu altında faaliyette bulunan sıhhî müesseselerin, sattıkları ürünleri muhafaza etmek için merkez
depoları ve satış yapmak için özel ızgara kasalı araçları bulunacaktır.
Gezici satış aracı için aranacak şartlar şunlardır:
1- Et veya tavuğun pişirilmesini sağlamak üzere özel ızgara kasası bulunacaktır.
2- Kasa paslanmaz çelikten imal edilmiş olacaktır.
3- Araçta, yeterli büyüklükte buzdolabı ve jeneratör bulunacaktır.
4- Standartlara uygun 200 litreden fazla hacimli çift tanklı
gaz tesisatı bulunacaktır.
5- Sıcak ve soğuk su tertibatı bulunacaktır.
6- Aracın yemek hazırlama ve satış yeri hijyenik olacaktır.
f) (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Su ürünleri seyyar satış
araçları
Su ürünlerinin perakende satışını yapacak seyyar satış
araçlarında aşağıdaki şartlar aranır:
1- Araç kendinden hareket edebilir veya çekilebilir karavan tipi, kapalı kasalı olacaktır.
2- Tezgahlar paslanmaz olacaktır.
3- Camekanlı ve soğutuculu satış ve sergi dolabı bulunacaktır.
4- Soğutuculu ürün ve buz muhafaza dolabı bulunacaktır.
5- Kapasiteye uygun su deposu ve lavabo bulunacaktır.
2013 | 323
6- Sıcak ve soğuk su tertibatlı musluklar ile el dezenfeksiyon sistemi bulunacaktır.
4750-1
7- Kesim ve dilimleme ekipmanları paslanmaz olacaktır.
8- Parazit kontrol lambası bulunacaktır.
9- Elektrik ve aydınlatma sistemi için jeneratör bulunacaktır.
10- Dışarıdan elektrik çekebilme donanımı bulunacaktır.
11- Atık su toplama deposu bulunacaktır.
E- KAHVEHANE, KIR KAHVESİ, OYUN SALONU,
İNTERNET SALONU, ÇAY BAHÇESİ, ÇAY OCAĞI VE
BENZERİ İŞYERLERİ
Kahvehane, kır kahvesi, oyun salonu, internet salonu, çay
bahçesi ve çay ocağı ve benzeri işyerlerinde ortak hükümlere ilave olarak, sınıflarına ve türlerine göre aşağıdaki şartlar
aranır:
a) Birinci sınıf kahvehaneler, çay bahçesi, kır kahvesi,
1- Sandalye ve masalar iyi cins malzemeden yapılmış olacaktır.
2- İkisi bölgesel veya yerel olmak üzere en az beş farklı
günlük gazete bulunacaktır.
3- En az 100 farklı kitabın yer aldığı kütüphane kurulacaktır.
4- Masalar arasında, müşteri ve servis yapanların rahat
geçebileceği kadar boşluk bırakılacaktır.
5- Girişte yeterli büyüklükte bir antre ve bankolu vestiyer
bulunacaktır. Giriş ve salon dahil bütün duvarları yağlı
324 | 2013
boya veya benzeri maddeler ile boyanmış veya kaplanmış
olacaktır.
ile yapılacaktır.
7- Giriş ve salonun zemini ahşap parke, seramik ve mermer gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte
edilebilir sert malzeme ile kaplanacaktır.
sıvı sabunlu, kurutma makineli veya peçeteli yeteri kadar
tuvalet bulunacaktır.
9- Ocağın bulunduğu yer duvar veya cam ile salondan ayrı olacak, dışarıya açılan pencere ve kapılarında sineklik
telleri bulunacaktır.
10- Garsonlar ve çalışanlar, işyeri tarafından belirlenen
özel kıyafeti giyecektir.
b) İkinci sınıf kahvehaneler
1- Sandalye ve masalar iyi cins malzemeden yapılmış olacaktır.
2- Biri bölgesel veya yerel olmak üzere en az üç farklı günlük gazete bulunacaktır.
4- Masalar arasından müşteri ve servis yapanların rahat
geçebileceği kadar boşluk bırakılacaktır.
5- Girişte yeterli büyüklükte bir antre bulunacaktır. Giriş
ve salon dahil bütün duvarları yağlı boya veya benzeri
maddeler ile boyanmış veya kaplanmış olacaktır.
2013 | 325
7- Giriş ve salonun zemini seramik ve mermer gibi kolay
temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert malzeme ile kaplı olacaktır.
8- Bay ve bayanlara ait aynalı, lavabolu ve sıvı sabunlu yeteri kadar tuvalet bulunacaktır.
9- Ocağın bulunduğu yer duvar veya cam ile salondan ayrı olacak, dışarıya açılan pencere ve kapılarında sineklik
10- Garsonlar ve çalışanlar, işyeri tarafından belirlenen
özel kıyafeti giyecektir.
c) Üçüncü sınıf kahvehaneler
1- İyi cins malzemeden yapılmış sandalye ve masa bulunacaktır.
2- Biri bölgesel veya yerel olmak üzere en az iki adet günlük gazete bulunacaktır.
4- Masalar arasında müşteri ve servis yapanların rahat geçebileceği kadar boşluk bırakılacaktır.
5- İşyerinin zemini en az mozaik ve benzeri sert madde ile
kaplı olacaktır.
6- Aynalı ve sıvı sabunlu en az bir tuvalet bulunacaktır.
7- Ocağın bulunduğu yer cam ile salondan ayrı olacaktır.
d) Oyun yeri
326 | 2013
Bilgi ve maharet artırıcı, beden veya zeka geliştirici nitelikteki oyunların oynandığı işyerlerinde ortak hükümlere
ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
1- Girişte yeterli büyüklükte bir antre ve vestiyer bulunacaktır. Giriş ve salon dahil bütün duvarlar yağlı boya veya
ile yapılacaktır.
3- Giriş ve salonun zemini kolay temizlenebilir, dezenfekte edilebilir nitelikte olan mozaik, mermer, parke ve benzeri
sert madde ile kaplı olacaktır.
5- Gürültü çıkaran oyunlar veya oyun aletleri ayrı bir bölümde bulundurulacaktır.
6- Otomatik veya yarı otomatik, mekanik veya elektronik
oyun aletleri arasında yeterli mesafe bırakılacaktır.
7- Çocuklar ve ebeveynlerin oturabilmeleri için yeterli sayıda koltuk bulundurulacaktır.
8- Gürültünün yayılmasını engellemek üzere ses izolasyonu yapılacaktır.
e) Çay ocağı
Çay ocaklarında, işyerlerinde aranacak ortak asgarî niteliklerden (2), (3), (6) ve (7) numaralı şartlar aranır. Bu işyerlerine masa ve sandalye konulamaz. Mekanı uygunsa tabure
konulabilir.
Çay ocaklarında mutfağın uygun olarak düzenlenmesi
şartıyla tost ve sandviç verilebilir.
2013 | 327
f) İnternet salonu15
1- Sandalye ve masalar iyi cins malzemeden yapılmış üzeri kumaş veya deri ile kaplı bulunacaktır.
2- Masalar arasında müşteri ve servis yapanların rahat geçebileceği kadar boşluk bırakılacaktır.
3- Girişte yeterli büyüklükte bir antre bulunacaktır. Giriş
ve salon dahil bütün duvarları yağlı boya veya benzeri
maddeler ile boyanmış veya kaplanmış olacaktır.
5- Giriş ve salonun zemini mozaik, mermer gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert madde
ile kaplı olacaktır.
6- Bay ve bayanlara ait aynalı, lavabolu ve sıvı sabunlu yeteri kadar tuvalet bulunacaktır.
7- İşyerinde yiyecek ve içecek verilmesi halinde üçüncü
sınıf lokantaların tabi olduğu şartlar aranır.
8- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) İşyerinde mekanik
ve elektronik oyun alet ve makineleri bulunamaz.
9- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) İşyerlerinde sürekli
güncellenen filtre programı kullanılması zorunludur.
10- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) İnternet salonlarında her
türlü televizyon yayını yasaktır.
F- PASTANELER
12 nci maddesiyle (f) alt başlığı “İnternet kafe” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
328 | 2013
Pastanelerde ortak hükümlere ilave olarak, sınıflarına göre aşağıdaki şartlar aranır:
a) Birinci sınıf pastaneler
1- Ustalık belgesi bulunan en az iki personel bulunacaktır.
ile yapılacaktır.
mermer gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte
edilebilir nitelikte olan sert madde ile kaplanacaktır.
7- Kullanılan masalar üzerinde kristal, seramik veya porselen tablalar olacaktır.
bulunacak, çocuk temizliği yapılmak üzere çocuk odası ve
çocuk tuvaleti bulunacaktır.
9- Mutfağın dışarıya açılan pencere ve kapılarında sineklik telleri bulunacaktır.
10- Garsonlar ve çalışanlar işyerinin belirlediği özel kıyafeti giyecektir.
b) İkinci sınıf pastaneler
2013 | 329
1- Ustalık belgesine sahip en az bir personel bulunacaktır.
3- Zemin, seramik veya mermer gibi kolay temizlenebilir,
yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert madde ile kaplı
olacaktır
6- Mutfak salondan ayrı bir yerde olacak ve mutfağın dışarıya açılan kapı ve pencerelerinde sineklik telleri bulunacaktır.
c) Üçüncü sınıf pastaneler
1- Ustalık belgesi bulunan en az bir personel bulunacaktır.
2- Mutfak; hazırlama, pişirme ve bulaşık yıkama yeri olmak üzere üç bölümden oluşacaktır.
3- Zemin seramik, mermer veya mozaik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert madde ile
kaplı olacaktır.
4- Havalandırma en azından aspiratörle sağlanacaktır.
G- GAZİNO, DANS SALONU, DİSKOTEK, PAVYON,
TAVERNA, AÇIK HAVA GAZİNOSU, BAR, KOKTEYL
SALONU VE BENZERİ EĞLENCE YERLERİ
330 | 2013
Gazino, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, açık hava
gazinosu, bar, kokteyl salonu ve benzeri eğlence yerlerinde
ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
a) Birinci sınıf gazino, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, açık hava gazinosu, bar, kokteyl salonu
1- Mutfak bulunan gazino, dans salonu, diskotek, pavyon,
taverna, açık hava gazinosu, bar, kokteyl salonunda birinci sınıf
lokanta mutfaklarında aranan şartlar aranır.
2- Giriş ve salon dahil bütün duvarlar yağlı boya veya benzeri maddeler ile boyanmış veya kaplanmış olacaktır.
3- Isıtma, soğutma ve havalandırma kalorifer veya klima ile
yapılacaktır.
4- Giriş ve salonun zemini ahşap parke, seramik veya mermer
gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir
sert madde ile kaplanacaktır.
6- Kullanılan masalar üzerinde kristal, seramik veya porselen
tablalar olacaktır.
7- Bay ve bayanlara ait sıcak suyu akan aynalı, lavabolu, sıvı
sabunlu, kurutma makineli veya peçeteli ayrı tuvaletler bulunacaktır.
8- Mutfağın dışarıya açılan pencere ve kapılarında sineklik
9- Garsonlar ve çalışanlar işyerinin belirlediği özel kıyafeti
giyecektir.
11- Girişte boy aynası bulunacaktır.
12- Sanatçıların hazırlık yapmaları için sahne ile irtibatlı sıcak
su ve lavabolu soyunma odaları bulunacaktır.
2013 | 331
13- Uygun bir yerde amerikan bar bulunacaktır.
14- Orkestra yeri ve dans pisti bulunacaktır.
15- Gazinonun salondan ayrı bir yerinde hizmetliler için bir
soyunma yeri bulunacaktır.
b) İkinci sınıf gazino, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, açık hava gazinosu, bar, kokteyl salonu
1- Mutfak bulunan gazino, dans salonu, diskotek, pavyon,
taverna, açık hava gazinosu, bar, kokteyl salonunda ikinci sınıf
lokanta mutfaklarında aranan şartlar aranır.
2- Zemin, seramik veya mermer gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir sert madde ile kaplı olacaktır.
4- Bay ve bayanlara ait aynalı, lavabolu, sıvı sabunlu yeteri
kadar tuvalet bulunacaktır.
5- Girişte salonun büyüklüğüyle orantılı bir antre bulunacaktır.
6- Girişte vestiyer bulunacaktır.
7- Havalandırma klima ile yapılacaktır.
8- Sanatçıların soyunmaları, makyaj ve benzeri hazırlıkları
için uygun bir yer bulunacaktır.
9- Orkestra yeri ve dans pisti bulunacaktır.
10- Gazinonun salondan ayrı bir yerinde hizmetliler için bir
soyunma yeri bulunacaktır.
H- TİYATRO, SİNEMA, DÜĞÜN SALONLARI, SİRK,
LUNAPARKLAR VE GÖSTERİ MERKEZLERİ
Tiyatro, sinema, düğün salonları, sirk, lunapark ve gösteri
merkezlerinde ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar
aranır:
a) Birinci sınıf tiyatro, sinema ve gösteri merkezi
332 | 2013
1- İlk koltuk sırasının perdeye uzaklığı en az yedi metre, her
bir koltuk genişliği en az 50 cm, koltukların arka arkaya olan
mesafesi en az 90 cm, sahneye paralel olan yollar en az bir metre ve sahneye dik olan yollar en az 150 cm olacaktır.
2- Salon ve balkon için ayrı ayrı her 400 koltuk için iki bay ve
iki bayan olmak üzere en az dört tuvalet bulunacak, tuvalet
sayısı kadar lavabo bulunacaktır.
3- Bekleme salonunun ve balkonun tuvaletler ile doğrudan doğruya irtibatı yok ise, bu bölümde en az bir bayan ve
bay tuvaleti bulunacaktır.
4- Salon, birinci, hususî ve balkon olarak üç bölüme ayrılacak ve bu bölümlerin her birinin en az 90 cm genişliğinde
dışarıya doğru açılan en az iki giriş ve çıkış kapısı bulunacaktır.
5- Çıkış ve acil çıkış kapıları kırmızı uyarma ışık tertibatı
ile belirlenecektir.
6- Şehir cereyanı kesildiğinde aydınlatma sağlamak üzere
ve derhal devreye girebilecek yeter güçte jeneratör bulunacaktır.
7- Isıtma ve havalandırma merkezi sistem kalorifer veya
klima ile yapılacaktır.
8- Giriş holü;
8.1- Zemini mozaik, üst tarafı dahil en az yağlı boya olacaktır.
8.2- Giriş ve çıkış kapıları ayrı olacak ve sinemanın kapasitesine göre artırılacaktır.
9- Bekleme salonunda yeteri kadar oturulacak yer bulunacaktır.
10- Salonda bir büfe bulunacaktır.
2013 | 333
11- Salon ve balkon;
11.1- Duvarlar ses geçirmez ve akustiği sağlayacak, giriş
ve çıkışlar ise ses ve ışık geçirmeyecek şekilde olacaktır.
11.2- Koltuklar ortopedik, deri veya kumaştan iyi cins
malzeme ile kaplı olacak ve ayrıca kol dayama yerleri bulunacaktır.
11.3- Loca mevcut ise bu kısımlar salon ve balkon niteliklerine uygun olacak ve ayrıca askılığı bulunacaktır.
b) İkinci sınıf tiyatro, sinema ve gösteri merkezi
1- Sahne, sinemaskop filmler gösterilmesine uygun şekilde ve büyüklükte yapılmış olacaktır.
2- Makine dairesi;
2.1- Projesine uygun tamamen kagir olacak, makinistin
herhangi bir tehlike anında burayı terk etmesi için ikinci bir
kapısı bulunacaktır.
2.2- Herhangi bir yangın halinde alevlerin tehlikesini
azaltmak için makine dairesinin kapı ve pencerelerinin dış
tarafından 50 cm genişliğinde sağlı sollu saçtan bir markiz
bulunacaktır.
2.3- Makine dairesindeki baca ve pencereler bu bölümün
havalandırmasına yeterli nitelikte olacaktır.
mermer gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte
edilebilir sert madde ile kaplanacaktır.
c) Açık hava sineması
334 | 2013
1- Etrafının duvarla ya da başka malzeme ile çevrilmesi
halinde, buralarda göz estetiğini bozmayacak malzeme
kullanılacaktır.
2- Sahne, kapalı sinemalardaki esaslara uygun olacaktır.
3- Sahne, bahçenin her tarafından gözükecek şekilde düzenlenecektir.
4- Bay ve bayanlara ait ayrı ayrı, aynalı, lavabolu, sıvı sabunlu yeteri kadar tuvalet bulunacaktır.
5- Büfe ve çay ocağı bulunacaktır.
6- Yedek jeneratör bulunacaktır.
d) Düğün salonu
1- Giriş ve çıkış kapıları ayrı ayrı olmak üzere en az ikişer
adet olacaktır.
2- Yangın çıkış kapısı dışa açılır ve çift kanatlı olacaktır.
3- Salondan ayrı uygun bir yerde bay ve bayanlara ait ayrı
ayrı, aynalı, lavabolu, sıvı sabunlu yeteri kadar tuvalet bulunacaktır.
4- Girişte bankolu vestiyer ve boy aynası olacaktır.
5- Isıtma kalorifer veya klima sistemiyle olacaktır.
6- Havalandırma klima ile yapılacaktır.
7- Salonda orkestra yeri ile oyun pisti olacaktır.
8- Çalışanlar, sanatçılar ve gelin ile damat için soyunup
giyinmeye elverişli ayrı ayrı odalar bulunacaktır.
9- Servis odası bulunacaktır.
10- Salonun dışında işçilerin soyunma dolapları bulunacaktır.
11- Zeminler kolay temizlenebilir özellikte olacaktır.
2013 | 335
12- Mutfak, salondan ayrı bir yerde olacak ve mutfağın dışarıya açılan kapı ve pencerelerinde sineklik telleri bulunacaktır.
e) Sirkler ve lunaparklar
1- Sirk ve lunaparkta bulunan oyun ve eğlence makinelerinin kontrol ve bakımından sorumlu olmak üzere, teknik
bilgi ve yeterliğe sahip en az bir mühendis ve bir teknisyen
bulunacaktır.
2- Hareket eden makine ve oyun araçlarında emniyet kemeri bulundurulacaktır.
3- Can ve mal emniyeti için gerekli tedbirler alınacaktır.
4- Elektrik kesilmesinde otomatik devreye girecek yeterli
kapasiteye sahip jeneratör bulunacaktır.
5- Bay ve bayanlar için ayrı, sıvı sabunlu, yeter sayıda tuvalet ve aynalı lavabo bulunacaktır.
6- Zemin toz kaldırmayacak uygun malzeme ile kaplanacaktır.
7- Bilgi ve zeka geliştirici, yetenek ve maharete dayanan
oyunlar dışında kumar ve benzeri şans oyunları oynatılmayacaktır.
8- Sirklerde oturma yerleri uygun nitelikte olacaktır.
9- Sirk ve lunaparklarda bulunan işyeri niteliğindeki yerler benzer işyerlerinde aranan şartları taşıyacaktır.
I- OTEL VE PANSİYONLAR
Otel ve pansiyonlarda ortak hükümlere ilave olarak, sınıflarına göre aşağıdaki şartlar aranır:
a) Birinci sınıf otel
336 | 2013
1- Isıtma, soğutma ve havalandırma, odalar dahil kalorifer
veya klima ile yapılacaktır.
2- Bütün odalarda sürekli sıcak su bulunacaktır.
3- Zemin ahşap parke, seramik veya mermer gibi kolay
temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir madde ile
kaplanacaktır.
4- Giriş ve salonlarda duvarlar alçı sıva, mermer veya
lambri olacaktır.
5- Işıklandırma abajur, kristal, avize, aplik veya gizli ışık
tertibatı ile yapılacaktır.
6- Bankolu bir müracaat yeri, telefon santrali ve vestiyer
bulunacaktır.
7- Vestiyer duvarları lambri veya benzeri malzeme ile
kaplı olacaktır.
8- Otel santraline bağlı olmayan kabinli bir telefon bulunacaktır.
9- Bekleme salonlarındaki koltuk, sehpa ve benzeri eşya
iyi cins malzemeden yapılmış olacaktır.
10- Bekleme salonunda ve odalarda uydu yayını yapan
televizyon sistemi bulunacaktır.
11- Dinlenme salonları;
11.1- Biri zemin katında olmak üzere en az iki salonu bulunacaktır.
11.2- Işıklandırma kristal avize, aplik veya gizli ışık tertibatı ile sağlanacaktır.
11.3- Mobilya iyi cins malzemeden olacaktır.
11.4- Pencerelerde iyi cins kumaş ve tül perdeler olacaktır.
2013 | 337
11.5- Salonlardan birinde orkestra yeri televizyon ve bar
bulunacaktır.
11.6- Masa ve sehpalarda cam, porselen veya seramik tablalar olacaktır.
12- Otel, zemin hariç üç kattan fazla ise asansör bulunacaktır.
13- Katlarda servis odaları bulunacaktır.
14- Katlarda her 20 odaya en az 1 adet olmak üzere, bay
ve bayanlara ait aynalı, fayanslı, lavabolu, sıvı sabunlu ayrı
alaturka tuvaletler bulunacaktır.
15- Odalar;
15.1- Banyolu ve tuvaletli olacaktır.
15.2- Odaların % 20’si daire şeklinde olacaktır.
15.3- Işıklandırma gözü yormayacak şekilde olacak, abajurlu okuma lambası, santral ile bağlantılı telefon bulunacaktır.
15.4- Tercihen gömme gardırop, şifoniyer, bavul masası,
tuvalet, boy aynası, koltuk ve sehpalar bulunacaktır.
15.5- Yatak ortopedik, yatak takımları iyi cins keten veya
benzeri, yorganlar yarım kuş tüyü, yastıklar biri kuş tüyü
olmak üzere iki adet olacak ve iyi cins battaniyeler bulunacaktır
15.6- Süit odalar; yatak, oturma odası, banyo olmak üzere
en az üç kısım olacaktır.
15.7- Oturma odasında yeteri kadar koltuk ve sehpalardan
başka, bir çalışma masası, masa lambası, bir radyo ve televizyon bulunacaktır.
16- Banyolar;
338 | 2013
16.1- Küvet gömme olacaktır.
16.2- Alafranga tuvaletli, aynalı, fayanslı, lavabolu, havalandırma tesisatlı olacaktır.
16.3- Duşlu odalarda havalandırma, merkezi sistem veya
klima ile sağlanacaktır.
17- Tuvaletlerin zemin ve duvarları kolay temizlenebilir,
yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir nitelikte olan birinci
kalite mermer, seramik ve benzeri malzemeden olacaktır.
18- Birinci sınıf lokanta niteliğinde lokantası ve mutfağı
bulunacaktır.
19- Birinci sınıf niteliğinde bay ve bayan berber salonu,
manikürcü, sağlık ve fen koşullarına uygun çamaşırhanesi
ve ütü yeri bulunacaktır.
20- Malzemelerin girmesi için ayrı bir servis kapısı, otoparkı olacaktır.
21- En az 150 cm genişliğinde yangın merdiveni bulunacaktır.
b) İkinci sınıf otel
1- Isıtma odalar dahil kalorifer veya klima ile yapılacaktır.
2- Bütün odalarda sürekli sıcak su bulunacaktır.
3- Zemin ahşap parke, seramik veya mermer gibi malzeme ile kaplanacaktır.
4- Giriş ve salonlarda duvarlar alçı sıva veya lambri olacaktır.
5- Bankolu bir müracaat yeri, telefon santralı ve vestiyer
bulunacaktır.
6- Vestiyer duvarları lambri veya benzeri malzeme ile
kaplı olacaktır.
2013 | 339
7- Dinlenme salonu,
7.1- En az bir dinlenme salonu bulunacaktır.
7.2- Mobilya iyi cins malzemeden olacaktır.
7.3- Pencerelerde iyi cins kumaş ve tül perdeler olacaktır.
7.4- Salonda orkestra yeri ve uydu yayını alan televizyon
bulunacaktır.
7.5- Masa ve sehpalarda cam, porselen veya seramik tablalar olacaktır.
7.6- Dinlenme salonlarındaki koltuk, sehpa ve benzeri eşya iyi cins malzemeden yapılmış olacaktır.
7.7- Klimalı soğutma sistemi olacaktır.
8- Odalar;
8.1- En az yarısı banyolu ve tuvaletli olacaktır.
8.2- En az % 10’u daire olacaktır.
8.3- Işıklandırma gözü yormayacak şekilde olacak, santrale bağlı telefon olacaktır.
8.4- Gardırop, şifoniyer, ayna, koltuk ve sehpalar bulunacaktır.
8.5-Yatak ortopedik, yatak takımları iyi cins olacaktır.
8.6- Oturma odasında yeteri kadar koltuk ve sehpalardan
başka, bir çalışma masası, masa lambası, bir radyo ve televizyon olacaktır.
8.7- Dairelerde, yatak odası, banyo ve tuvalet olacaktır.
9- Katlarda yeteri kadar banyo ve tuvalet bulunacaktır.
10- Tuvalet ve banyolar kolay temizlenebilir, yıkanabilir
ve dezenfekte edilebilir malzeme ile kaplı olacaktır.
340 | 2013
11- Yemek verilmesi halinde, ikinci sınıf lokanta niteliğinde lokantası ve mutfağı bulunacaktır.
12- Odalarda yatak sayısı her beş metrekareye bir olmak
üzere en fazla iki adet olacaktır.
13- Tuvaleti olmayan odalarda aynalı lavabo bulunacaktır.
14- En az 150 cm genişliğinde yangın merdiveni bulunacaktır.
c) Üçüncü sınıf otel ve pansiyon
1- Isıtma odalar dahil kalorifer veya soba ile yapılacaktır.
2- Zemin en az mozaik gibi malzeme ile kaplanacaktır.
3- Giriş ve salonlarda duvarlar alçı sıva, plastik veya yağlı
boya ile kaplı olacaktır.
4- Müracaat yeri ve vestiyer bulunacaktır.
5- Dinlenme salonunda yeterli sayıda masa, sandalye ve
televizyon bulunacaktır.
6- Dinlenme salonlarındaki koltuk, sehpa ve benzeri eşya
iyi cins malzemeden yapılmış olacaktır.
7- Odalarda;
7.1- En az % 20’si banyolu ve tuvaletli olacaktır.
7.2- Gardırop, ayna, sandalye ve sehpa bulunacaktır.
7.3- Yatak ortopedik, yatak takımları iyi cins olacaktır.
8- Katlarda her 10 yatağa bir banyo ve tuvalet bulunacaktır.
9- Tuvalet ve banyolar kolay yıkanabilir ve dezenfekte
edilebilir nitelikte olacaktır.
10- Yemek verilmesi halinde üçüncü sınıf lokanta niteliğinde lokantası ve mutfağı bulunacaktır.
2013 | 341
11- Odalarda yatak sayısı her beş metrekareye bir olmak
üzere en fazla üç adet olacaktır.
J- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) GÜZELLİK
SALONLARI16
Güzellik salonları için ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
1- Salonun zemini düz, pürüzsüz, dezenfeksiyona uygun
ve kolayca temizlenebilir özellikte döşenmiş olacaktır. Birim
ve bölümler faaliyet alanlarının özelliğine göre beton, alçıpan, suntalam ve benzeri malzemelerle yapılmış bölmeler
ile birbirinden ayrılacak, tüm birimlerde havalandırma ve
aydınlatma yeterli olacak şekilde sağlanacaktır.
ile yapılacaktır.
4- İçerisinde işlemlerin gerçekleştirileceği cilt (yüz ve boyun) bakım birimi, epilasyon/depilasyon birimi, vücut bakım birimi, el ve ayak bakım birimi, bronzlaştırma birimi ile
makyaj biriminden en az birinin bulunması zorunlu olmakla
birlikte isteğe bağlı olarak kuaför birimi de bulundurulabilecektir. İçerisine yatak konulacak birim 6 m²’den küçük
olmayacak ve birimlerin özelliğine göre mekanlar, müstakil
ya da ortak mekan halinde düzenlenecektir.
inci maddesiyle (I) bölümünden sonra gelmek üzere (J) ve (K) bölümleri eklenmiş, mevcut
(J), (K) ve (L) bölümleri (L), (M) ve (N) bölümleri olarak teselsül ettirilmiştir.
342 | 2013
5- Kişilerin kullanımına uygun şekilde döşenmiş, kişinin
karşılandığı ve yapılacak uygulama ve işlemlere kadar beklediği, içerisinde sekreterya bölümünün yer aldığı en az 15
m² büyüklüğünde bir bekleme salonu; kişilerin kullanım
alanlarından izole edilmiş ve atıklar için kapalı bir konteynır
veya kabinin bulunduğu bir atık toplama birimi; uygulanacak işlemlerde kullanılan malzemelerin sterilizasyonunu
sağlamak için kimyasal dezenfektanlar veya ısılı sterilizatörler veya UV sterilizatörlerin bulunduğu bir sterilizasyon
birimi bulunacaktır.
6- Çalışan personelin ustalık veya kalfalık belgeleri, güzellik salonunun çalışma izniyle ilgili belgeler ve ilgili esnaf
odasından onaylı ücret tarifesi bekleme salonunun görünür
bir yerine asılacaktır. Ayrıca her birimin girişinde birimin
adının yazılı olduğu bir tabela bulunacaktır.
7- Devamlı akar şekilde sıcak su tertibatı ve ihtiyacı karşılayacak sayıda duş bulunacaktır.
8- Bay ve bayanlar için sıcak suyu akan, aynalı, lavabolu,
bulunacaktır.
9- Görevli personel, hizmetlerine uygun önlük veya üniforma giyecektir.
10- Güzellik salonunda, faaliyet gösterilen süre boyunca,
güzellik uzmanı olan bir sorumlu müdür bulunacaktır. Sorumlu müdür, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim
Kanunu kapsamında ilgili alanda ustalık belgesine veya bu
konuda ön lisans veya lisans diplomasına ya da yurtdışındaki eğitim kurumlarından alınmış ve ilgili mevzuata göre
denkliği kabul edilmiş belgeye sahip kişi olacaktır. Sorumlu
müdür, sadece bir salonda sorumlu müdürlük görevini
2013 | 343
üstlenebilecek ve sorumlu müdürlük yaptığı kuruluşta aynı
zamanda mesleğini icra edebilecektir. Sorumlu müdür hem
idari hem de uygulanan işlemlerden uygulayıcılarla birlikte
sorumlu olacaktır. Sorumlu müdürün görev ve sorumlulukları şunlardır:
10.1- Açılış ve faaliyetler ile ilgili her türlü izin işlemlerini
yürütmek.
10.2- İşleyişte tanımlanmış alt yapı ve hizmet kalite standartlarının korunması ve sürdürülmesini sağlamak.
10.3- Güzellik salonunun faaliyetlerinde, fiziki alt yapı,
personel, cihaz ve malzemelerinde meydana gelen tüm değişiklikleri zamanında ruhsatlandırmaya yetkili makama
bildirmek.
10.4- Güzellik salonunda, çalışma saatleri içerisinde hizmetlerin düzenli ve sürekli olarak yürütülmesini sağlamak,
bu amaçla gerekli iç denetimleri yapmak.
10.5- Güzellik salonu adına ilgili belgeleri onaylamak.
10.6- Güzellik salonunda yapılacak denetimler sırasında
yetkililere gerekli bilgi ve belgeleri vermek ve denetime
yardımcı olmak.
10.7- Uygulanan işlemler sırasında oluşan tıbbî atıkların
usulüne uygun şekilde imha edilmesini sağlamak.
10.8- Güzellik salonunda bulunan cihaz ve malzemelerin
sterilizasyonunun yapılmasını sağlamak.
10.9- Çalışan personelin bulaşıcı hastalıklar yönünden periyodik muayenelerini yaptırmak.
11 –(Ek: 5/11/2012 – 2012/3986 K.) Güzellik salonlarına alınan epilasyon ve depilasyon amaçlı cihazlar ile bu cihazların taşıdığı teknik özellikler yıllık olarak her yılın Aralık ayı
344 | 2013
sonu itibarıyla; yeni cihaz alınması durumunda ise on işgünü içinde, sorumlu müdür tarafından yetkili idareye ve
valilik aracılığıyla il sağlık müdürlüğüne bildirilir. Güzellik
salonlarında yetkili idarelerce yapılacak denetimlerde il
sağlık müdürlüğü temsilcisi de yer alır.17
12- Güzellik uzmanları, yetkili oldukları uygulamalardan
ve bu uygulamalar sonucu oluşabilecek komplikasyonlardan sorumlu müdür ile birlikte sorumludur.
13- Güzellik uzmanının yapabileceği işlemler şunlardır:
13.1- Cilt (yüz ve boyun) bakım biriminde:
a. Kozmetik preparatlarla ve cihazlarla yapılan her türlü
cilt temizliği uygulaması.
b. Cildin her türlü bakımlarının yapılması.
c. Cilde çeşitli ürünlerin yedirilmesi suretiyle yapılan iontoforez uygulamaları.
d. Birimde gerçekleştirilen işlemlerin gerektirdiği masaj
uygulamaları.
e. Makyaj uygulamaları.
f. Kozmetik amaçlı çizimle yapılan kaş şekillendirmeleri.
g. Protez kirpik ile ilgili uygulamalar.
h. Cilt tipine uygun ürün önerilmesi.
ı. Myo lifting ve pasif jimnastik uygulaması.
j. Vakum uygulamaları.
17 5/11/2012 tarihli ve 2012/3986 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu Yönetmeliğin
(EK-1)’inde yer alan “SIHHÎ MÜESSESELER İÇİN SINIFLARINA VE
ÖZELLİKLERİNE GÖRE ARANACAK NİTELİKLER” kısmının “J- GÜZELLİK
SALONLARI” bölümüne (10) numaralı alt başlıktan sonra gelmek üzere aşağıdaki alt
başlık eklenmiş, mevcut alt başlıklar buna göre teselsül ettirilmiştir.
2013 | 345
k. Refleksofizyolojik uygulamalar.
l. Sıcak ve soğuk uygulamalar.
13.2- Epilasyon/depilasyon biriminde:
a. (Değişik: 5/11/2012 – 2012/3986 K.) Lazer epilasyon ve
iğneli epilasyon dışındaki yöntemlerle epilasyon ve depilasyon işlemleri (Foto epilasyon işlemini gerçekleştirecek güzellik uzmanları, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı veya bu
Bakanlığın yetkilendirdiği okul veya kurslardan transkriptli
foto epilasyon diploması veya kurs bitirme belgesine sahip
olacaktır. Bu diploma ve belgelerin yurtdışından alınmış
olması halinde bunların ilgili mevzuata göre denkliğinin
kabul edilmiş olması şarttır.).
b. Ağda uygulaması.
13.3- El ve ayak bakım biriminde:
a. Kozmetik preparatlar ve cihazlarla el ve ayak cildinin
her türlü bakımının yapılması.
b. Manikür ve pedikür işlemleri.
c. Protez tırnak uygulamaları.
d. Tırnak süsleme.
13.4- Vücut bakım biriminde:
a. Vücutta çeşitli cihazlarla yapılan selülit giderici uygulamalar.
b. El ve alet ile lenf drenaj uygulaması.
c. Lifting uygulaması.
d. Elektrik akım sistemleri ile bakım.
e. Oksijen ve ozon ile bakım.
f. Vakum ve basınçla bakım.
346 | 2013
g. Isı veren cihazlarla bakım.
h. SPA bakımları.
ı. Birimde gerçekleştirilen işlemlerin gerektirdiği masaj
uygulamaları.
13.5- Bronzlaştırma biriminde: Bronzlaştırıcı solaryum
uygulamaları.
13.6- Makyaj biriminde:
a. Artistik ve plastik makyaj uygulaması.
b. İleri makyaj uygulamaları.
c. Kaş ve kirpik şekillendirme.
d. Protez kirpik uygulaması.
14- Birimlerde bulundurulması gerekli asgari araç, gereç
ve ekipmanlar şunlardır:
14.1- Cilt (yüz ve boyun) bakım biriminde:
a. Cilt bakım cihazı (Frimatör veya yüksek frekans veya
vakum sprey veya iontoforez veya galvenik veya faradik
akım ile kas stimülasyonu veya ultrason veya soft laser veya
infraruj).
b. Vapozon (buhar/ozon cihazı).
c. Işıklı büyüteç.
d. Güzellik uzmanının kullanacağı maske ve önlük.
e. Uygulama yatağı/koltuğu ve uygulayıcı taburesi.
f. Kozmetik uygulamalarda kullanılan ürünler.
g. Ürün ve malzeme dolabı.
h. Lifting cihazları (Galvanik veya faradik akım uygulayan cihazlar ve/veya soft laser, infraruj, ultrason ve/veya
vibrasyon cihazları ve/veya vakum cihazları).
2013 | 347
ı. Cilt bakım uygulamalarına yönelik çeşitli el aparatları
(Maske kabı, maske fırçası, tek kullanımlık spatula, el aynası, pamuk, sünger, cilt temizleme bezleri, saç için bant veya
bone, havlu ve benzeri).
14.2- Epilasyon/depilasyon biriminde:
a. Epilasyon cihazı (Termoliz Sistem ve Elektroliz Sistemleri kapsayan Blend Sistem).
b. Işıklı büyüteç.
c. Uygulama yatağı/koltuğu ve uygulayıcı taburesi.
d. Soyunma dolabı.
e. Yüzeysel cilt dezenfektanları.
f. Epilasyon ve depilasyon uygulamalarına yönelik sarf
malzemeleri.
g. Kozmetik ürünler.
h. Depilasyon cihazları.
ı. Epilasyon/depilasyon uygulamalarına yönelik çeşitli el
aparatları (Cımbız, makas, eldiven, maske ve benzeri).
14.3- El ve ayak bakım biriminde:
a. Uygulama yatağı/koltuğu ve uygulayıcı taburesi.
b. Pamuk, sünger veya cilt temizleme bezleri.
c. El ayak bakımı için kullanılan ürünler.
d. Manikür ve pedikür uygulamalarına yönelik çeşitli el
aparatları.
14.4- Vücut bakım biriminde:
a. Elektro stimulasyon cihazı (Değişik akımlarla kas stimülasyonu yapan cihazlar ve pasif jimnastik cihazları).
b. Pressoterapi cihazı.
348 | 2013
c. Derin ısı cihazı.
d. Ultrason cihazı.
e. Vakum cihazı.
f. İnfraruj cihazı.
g. Termostimulasyon cihazı.
h. Masaj cihazı (Vibrasyonlu cihazlar veya elektrikle çalışan vuruş yapan cihazlar veya manuel kullanılan ekipmanlar ve cihazlar).
ı. Lifting cihazı (Galvanik veya faradik akım uygulayan
cihazlar veya soft laser, infraruj, ultrason veya vibrasyon
cihazları veya vakum cihazları).
j. Lifting ürünleri.
k. Sauna çeşitleri veya buhar odaları veya basınçlı duşlar.
l. Yüzeysel ısı veren cihaz ve ekipmanlar.
m. Hidroterapi küveti ve ekipmanları.
n. Buhar veya ozon veya aromaterapi yapan cihaz ve
ekipmanlar.
o. Vücut bakımı için kullanılan ürünler (Çeşitli yosunlar
veya killer veya çamurlar veya parafin ve türevleri veya
vücut bakım maskeleri veya bitkisel bakım ürünleri veya
aromaterapi veya gemoterapi ürünleri).
p. Uygulama yatağı/koltuğu ve uygulayıcı taburesi.
r. Soyunma dolabı.
s. Uzunluk ve çevre ölçer.
t. Tartı aleti.
u. Duş kabini.
14.5. Bronzlaştırma biriminde:
2013 | 349
a. Solaryum cihazları.
b. Kişisel koruyucu gözlükler.
c. Cihazların temizliği için dezenfektanlar.
d. Soyunma dolabı.
14.6- Makyaj birimi:
a. Renkli kozmetikler.
b. Aplikatörler.
c. Takma kirpik.
d. Çizim kalemi.
e. Sterilizasyon için sıvı malzeme.
f. Makyaj uygulamalarına yönelik çeşitli el aparatları (Ayna, fırça, makas, cımbız, eldiven, maske ve benzeri).
15- Güzellik salonlarında yapılacak işlemlerde güzellik
uzmanının sorumluluğu altında çalışacak personel 3308
sayılı Kanun kapsamında ilgili alanda kalfalık belgesine
veya Milli Eğitim Bakanlığının ilgili mevzuatına göre açılmış okullar, kurumlar ya da kurslardan alınmış diploma
veya kurs bitirme belgesine yahut meslek odalarından dalında alınan kalfalık belgesine veyahut yurtdışındaki eğitim
kurumlarından alınmış ve ilgili mevzuata göre denkliği
kabul edilmiş belgeye sahip olacaktır.
16- Güzellik salonlarında yasak olan faaliyetler aşağıda
belirtilmiştir.
16.1- Güzellik salonlarının tanıtıcı reklam, tabela ve basılı
belgelerinde güzellik merkezini çağrıştıracak ifadeler kullanılamaz ve açıkça “güzellik salonu” ifadesi kullanılır.
350 | 2013
16.2- Güzellik salonlarında, kullanılan makine veya ürün
ile ilgili kanıtlanmış etkilerinin dışında etki vadeden, tüketiciyi yanıltıcı reklâm faaliyetinde bulunulamaz.
16.3- Güzellik salonlarının reklam ve diğer tür tanıtım faaliyetlerinde lazer epilasyon, lazer veya IPL ile akne, cilt yenileme, vasküler damar tedavisi, pigmentli lezyon tedavisi
yapılır biçiminde tanımlar kullanılamaz.
16.4- Güzellik salonunda tıp fakültesi mezunu olan biri çalışsa bile mezoterapi, akupunktur, lipoelektro gibi her türlü
invazif girişimler ile tabip yetkisinde olan tıbbi işlemler
yapılamaz. Beşeri tıbbi ürün tavsiye edilemez ve hastalıkların tedavisine ilişkin tavsiyelerde bulunamaz.
16.5- Güzellik salonlarında deriye veya deri altına enjeksiyonla müdahalede bulunmayı gerektiren işlemler yapılamaz.
16.6- Solaryum biriminde, bronzlaştırıcı solaryum uygulamaları dışındaki işlemler uygulanamaz.
16.7- Güzellik salonlarında, cilt bakım birimi ile vücut bakım biriminde gerçekleştirilen işlemlerin gerektirdiği masaj
uygulamaları hariç masaj yapılamaz.
16.8- Güzellik salonlarında cildin bakımı ve desteklenmesine yönelik yüzeysel olarak % 30’luk oranın üzerinde alfa
hidroksi asitler ve türevlerinin kullanımı suretiyle kimyasal
ve bitkisel peeling uygulamaları ile cildin bakımı ve desteklenmesine yönelik mekanik peeling uygulamaları yapılamaz.
16.9- Güzellik salonlarında yetkili kurumlar tarafından
üretim izni verilen veya bu kurumlardan alınan izinle ithal
2013 | 351
edilmiş olan ürünler dışında ürün bulundurulamaz, kullanılamaz veya satılamaz.
K- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) MASAJ SALONLARI 18
Masaj salonları için ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
1- Salonun zemini düz, pürüzsüz, dezenfeksiyona uygun
ve kolayca temizlenebilir özellikte döşenmiş olacaktır. Birim
ve bölümler faaliyet alanlarının özelliğine göre beton, alçıpan, suntalam ve benzeri malzemelerle yapılmış bölmeler
ile birbirinden ayrılacak, tüm birimlerde yeterli havalandırma ve aydınlatma sağlanacaktır.
ile yapılacaktır.
4- Kişilerin kullanımına uygun şekilde döşenmiş, kişinin
karşılandığı ve yapılacak uygulama ve işlemlere kadar beklediği, içinde sekreterya bölümünün yer aldığı en az 15 m²
büyüklüğünde bir bekleme salonu; içinde masaj yapılacak 6
m2 den küçük olmamak üzere hazırlanmış masaj masası
bulunan uygulama odası; kıyafetlerin değiştirilebileceği
soyunma odası; masajdan sonra dinlenmek için kullanılmak
üzere dinlenme odası; sadece personelin kullanımı ve ihtiyaçlarının karşılanması için ayrılmış personel odası; kişilerin
kullanım alanlarından izole edilmiş ve atıklar için kapalı bir
352 | 2013
konteynır veya kabinin bulunduğu bir atık toplama birimi;
uygulanacak işlemlerde kullanılan malzemelerin sterilizasyonunu sağlamak için bir sterilizasyon birimi bulunacaktır.
5- Masaj salonunda; uygulanacak masaj tekniğine uygun
masaj masası, destek minderleri, tabure, masaj uygulamalarında kullanılacak tekstil ürünleri, terlik, masaj kremi, masaj
yağı, pudra, losyon gibi diğer tür ürünler bulunacaktır.
6- Çalışan personelin ustalık veya kalfalık belgeleri, masaj
salonunun çalışma izniyle ilgili belgeler ve ilgili esnaf odasından onaylı ücret tarifesi bekleme salonunun görünür bir
yerine asılacaktır. Ayrıca her birimin girişinde birimin adının yazılı olduğu bir tabela bulunacaktır.
7- Uygulama odalarının her birinde devamlı akar şekilde
sıcak su tertibatı, duş kabini, tuvalet ve saç kurutma makinesi bulunacaktır.
8- Bay ve bayanlar için sıcak suyu akan aynalı, lavabolu,
sıvı sabunlu ve peçeteli ayrı tuvaletler bulunacaktır.
9- Görevli personel, hizmetlerine uygun beyaz önlük veya
üniforma giyecektir.
10- Masaj salonunda bir sorumlu müdür bulunacaktır. Sorumlu müdür; Milli Eğitim Bakanlığının ilgili mevzuatına
göre açılmış okullar, kurumlar veya kurslardan 520 saatlik
genel masaj eğitimi sonunda alınmış diploma ile birlikte
3308 sayılı Kanun kapsamında ilgili alanda ustalık belgesine
veya bu konuda ön lisans veya lisans diplomasına ya da
yurtdışındaki eğitim kurumlarından alınmış ve ilgili mevzuata göre denkliği kabul edilmiş belgeye sahip olacaktır.
Sorumlu müdür, sadece bir salonda sorumlu müdürlük
görevini üstlenebilecek ve sorumlu müdürlük yaptığı kuru2013 | 353
luşta aynı zamanda mesleğini de icra edebilecektir. Sorumlu
müdür hem idari hem de uygulanan işlemlerden uygulayıcılarla birlikte sorumlu olacaktır. Sorumlu müdürün görev
ve sorumlulukları şunlardır:
10.1- Açılış ve faaliyetler ile ilgili her türlü izin işlemlerini
yürütmek.
10.2- İşleyişte tanımlanmış alt yapı ve hizmet kalite standartlarının korunması ve sürdürülmesini sağlamak.
10.3- Masaj salonunun faaliyetlerinde, fiziki alt yapı, personel, cihaz ve malzemelerde meydana gelen tüm değişiklikleri zamanında, ruhsatlandırmaya yetkili makama bildirmek.
10.4- Masaj salonunda, çalışma saatleri içerisinde hizmetlerin düzenli ve sürekli olarak yürütülmesini sağlamak, bu
amaçla gerekli iç denetimleri yapmak.
10.5- Masaj salonu adına ilgili belgeleri onaylamak.
10.6- Masaj salonunda yapılacak denetimler sırasında yetkililere gerekli bilgi ve belgeleri vermek ve denetime yardımcı olmak.
10.7- Uygulanan işlemler sırasında oluşan tıbbî atıkların
usulüne uygun şekilde imha edilmesini sağlamak.
10.8- Masaj salonunda bulunan cihaz ve malzemelerin sterilizasyonunun yapılmasını sağlamak.
10.9- Çalışan personelin bulaşıcı hastalıklar yönünden periyodik muayenelerini yaptırmak.
11- Sorumlu müdür, salonda gerçekleştirilen uygulamalar
sonucu oluşabilecek komplikasyonlardan sorumludur.
12- Masaj salonlarında, tedavi amaçlı masaj teknikleri uygulanamayacaktır. Sorumlu müdürün sorumluluğunda
354 | 2013
masaj tekniklerini uygulayacak personel ilgili alanda 3308
sayılı Kanunun 16 ncı maddesine göre alınmış kalfalık belgesine veya Milli Eğitim Bakanlığının ilgili mevzuatına göre
açılmış okullar, kurumlar veya kurslardan 520 saatlik genel
masaj eğitimi sonunda alınmış diploma veya kurs bitirme
belgesine yahut yurtdışındaki eğitim kurumlarından alınmış
ve ilgili mevzuata göre denkliği kabul edilmiş belgeye sahip
olacaktır.
13- Masaj salonlarında yasak olan faaliyetler aşağıda belirtilmiştir.
13.1- Kullanılan makine veya ürün ile ilgili kanıtlanmış
etkilerinin dışında etki vaad eden, tüketiciyi yanıltıcı reklam
faaliyetinde bulunulamaz.
13.2- Yetkili kurumlar tarafından üretim izni verilen veya
bu kurumlardan alınan izinle ithal edilmiş olan ürünler
dışında ürün bulundurulamaz, kullanılamaz veya satılamaz.
13.3- Tıp fakültesi mezunu olan biri çalışsa bile mezoterapi, akupunktur, lipoelektro gibi her türlü invazif girişimler
ile tabip yetkisinde olan tıbbi işlemler yapılamaz. Beşeri
tıbbi ürün tavsiye edilemez ve hastalıkların tedavisine ilişkin tavsiyelerde bulunamaz.
13.4- Deriye veya deri altına enjeksiyonla müdahalede bulunmayı gerektiren işlemler yapılamaz.
13.5- Onsekiz yaş altındakiler çalıştırılamaz ve bu yaşın
altında bulunan kişilere hizmet verilemez.
2013 | 355
L- HAMAM, SAUNA VE BENZERİ YERLER 19
Hamam ve saunalar için ortak hükümlere ilave olarak
aşağıdaki şartlar aranır:
a) Hamamlar
1- Hamam soyunma, yıkanma ve dinlenme yeri olmak
üzere üç bölümden oluşacaktır.
2- Çalışanların saç, sakal ve tırnakları kesilmiş ve temizlenmiş olacak, hastalıklarının bulunmadığına ilişkin sağlık
raporu bulunacaktır. Bu raporlar altı ayda bir yenilenecektir.
3- Müşteriler için kullanılan havlu ve benzeri takımlar ayrı
olacak ve her kullanımdan sonra yıkanacak ve dezenfekte
edilecektir.
4- Kese, lif, sünger gibi müşteri temizliğinde kullanılacak
malzemeler sıhhî şartları haiz olacak ve her kullanımdan
sonra usulünce temizlenecektir.
b) Saunalar
1- En az beş adet soyunma kabini bulunacaktır. Yıkanma
yerlerinden başka en az iki adet soğuk ve sıcak duş yeri
bulunacaktır.
2- Sauna odası en az 9 m3 olacaktır. Sauna odasının etrafı
fırınlanmış gürgen ağacı ile kaplı olacak ve kademeli oturma
yerleri bulunacaktır.
3- Sağlık ve hijyen yönünden saunaya girmesinde sakınca
bulunan kişilere yönelik uyarıcı levhalar konulacaktır.
4- İç sıcaklığı gösteren termometreler bulundurulacaktır.
356 | 2013
Hamam ve saunalar yetkili idareler tarafından özelliklerine ve sunduğu hizmet durumuna göre birinci sınıf, ikinci
sınıf ve üçüncü sınıf olarak sınıflandırılabilir.
M- BERBER ve KUAFÖRLER20
Berber ve kuaförlerde ortak hükümlere ilave olarak, sınıflarına göre aşağıdaki şartlar aranır:
a) Birinci sınıf berber ve kuaför salonu
1- Çalışanlar ustalık ve kalfalık belgesine veya çıraklık
sözleşmesine sahip olacaktır.
2- Çalışma masaları tek tip, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir mermer veya camdan olacaktır.
3- İşyeri, bekleme salonu ile çalışma bölümlerinden oluşacak, vestiyer ve yeteri kadar misafir koltuğu bulunacaktır.
4- Salonun zemini seramik, mermer veya ahşap parke gibi
kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir madde ile kaplı
olacaktır.
5- Isıtma, soğutma ve havalandırma klima veya kaloriferle
olacaktır.
6- Zemin ve duvarları seramik, mermer ve benzeri maddelerle kaplı en az bir adet lavabolu tuvalet bulunacaktır.
7- Çalışanlar işyerince belirlenen elbiseyi giyecektir.
8- Kullanılan tıraş malzemelerinden metal ve plastik olanlarının temizleneceği sterilizatör ve otoklav bulunacaktır.
(J), (K) ve (L) bölümleri (L), (M) ve (N) bölümleri olarak teselsül ettirilmiştir
2013 | 357
9- Her bir müşteri için ayrı ayrı, yıkanmış havlu ve örtü
kullanılacaktır.
10- Şehir şebekesine bağlı sıcak ve soğuk su bulunacaktır.
11- Müşterilerin randevuyla kabul edilebileceği sistem kurulacaktır.
12- Pencereler dışarıdan içerinin görünmesini engelleyecek şekilde dizayn edilecektir.
b) İkinci sınıf kuaför ve berber salonu
2- Çalışma masaları tek tip, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir mermer veya camdan olacaktır.
3- Çalışma masalarının bulunduğu duvar kısmı 1,5 metre
yüksekliğe kadar fayans veya mermer kaplı olacaktır.
4- Salonun zemini seramik, mermer veya mozaik gibi temizlenebilir, yıkanabilir madde ile kaplı olacaktır.
5- Havalandırma aspiratörle yapılacaktır. Isıtma yeterli
seviyede olacaktır.
7- Her bir müşteri için ayrı ayrı yıkanmış havlu ve örtü
kullanılacaktır.
8- Şehir şebekesine bağlı sıcak ve soğuk su bulunacaktır.
9- Pencereler dışarıdan içerinin görünmesini engelleyecek
c) Üçüncü sınıf kuaför ve berber salonu
358 | 2013
3- Şehir şebekesine bağlı akar sıcak ve soğuk su tesisatı
bulunacak veya musluklu yeterli deposu bulunacaktır.
4- Pencereler dışarıdan içerinin görünmesini engelleyecek
5- Zemini su geçirmez madde ile kaplı olacak ve ızgaralı
sifon bulunacaktır.
6- Duvarlar su geçmez madde veya yağlı boya olacaktır.
7- Çalışma masaları mermer veya su geçirmez bir madde
ile kaplı olacaktır
8- Isıtma yeterli seviyede olacaktır.
9- Askılık bulunacaktır.
N- TAKSİ DURAĞI VE YAZIHANESİ, KAPALI VE
AÇIK OTOPARKLAR VE OTO GALERİLERİ21
Taksi durağı ve yazıhanesi, kapalı ve açık otoparklar ve
oto galerilerinde ortak hükümlere ilave olarak aşağıdaki
şartlar aranır:
a) Taksi durağı
1- En az sekiz araba park edebilecek alana sahip olacaktır.
2- İşletme yazıhanesinde bir ecza dolabı bulunacaktır.
3- Park alanın tabanı beton, asfalt gibi etrafın kirlenmesine
neden olmayacak bir madde ile kaplanacak ve birikinti sular
toplama rögarlarına verilecektir.
4- Yollar üzerinde bulunan duraklar trafiğe mani olmayacak şekilde tespit edilecektir.
2013 | 359
5- Telefon ve telsiz sistemi bulunacaktır.
6- Taksi duraklarında şoförlerin isimleri ve fotoğrafları
görünür şekilde asılacaktır.
7- Taksilerde şoförle ilgili kimlik bilgileri müşterinin görebileceği şekilde asılacaktır.
8- Çalışanlar, işyerinin belirlediği kıyafeti giyecektir.
b) Kapalı otoparklar
1- Kullanış amacına uygun yapı kullanma izni belgesi olacaktır.
2- Araç giriş ve çıkışları trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenecektir.
3- Otoparkta park eden araçların her türlü hasara karşı zorunlu sigortaları yaptırılmış olacaktır.
4- Yıkama yağlama dışında başka bir faaliyet gösterilmeyecektir.
5- Su ve diğer atıklar kanallara veya fosseptik çukurlarına
akıtılacaktır.
6- Araçların park edeceği alanlar eni en az dört metre olacak şekilde işaretlerle ayrılacaktır.
7- Park için giren araç sahiplerine aracın plakası, cinsi ve
park saatini gösteren belge verilecektir.
8- Park yerinin zemini beton veya mozaik olacaktır.
9- Park yerinin havalandırılması ve aydınlatılması için gerekli tesisat kurulacaktır.
10- Sıvılaştırılmış petrol gazı ve sıkıştırılmış doğalgaz kullanan araçların kapalı otoparka kabul edilmesi yasaktır.
c) Açık otoparklar
360 | 2013
1- Açık otopark olarak kullanılan yerin mülkiyet sahibinden tapu tescil belgesine göre muvafakat alınacaktır.
2- Açık otoparkta yapılacak kontrol kulübesi prefabrike
veya kolay taşınabilir bir malzemeden yapılacak olup, en az
9 m3 hacme sahip olacaktır.
3- İşyeri kapı numarası alınmış olacaktır.
4- Araç giriş ve çıkışları trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenecek, trafik açısından uygun olacaktır.
5- Açık otoparkın park alanlarının zemini beton veya asfalt olacaktır.
6- Otoparkta park eden araçların her türlü hasara karşı zorunlu sigortaları yaptırılmış olacaktır.
7- Kat irtifakı veya kat mülkiyetini haiz ya da inşaata başlama izni alınan yerlerde açık otopark açılamaz.
8- Plan değişikliği veya mülkiyet değişikliği nedeniyle
oluşacak durumlarda yeni malikin veya maliklerin muvafakati olmadan işletmeye devam edilemez.
d) Oto galerileri
1- Oto galerilerinin kapalı kısmında sıvılaştırılmış petrol
gazı ve sıkıştırılmış doğalgaz kullanan araç bulundurulamaz.
2- Oto galerileri malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır.
2013 | 361
EK-2
GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER LİSTESİ
A) BİRİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER
1- ENERJİ SANAYİİ
1.1- Toplam ısıl gücü 20 megavat (MW) ve üzeri kapasitede olan yakma tesisleri ile termik enerji santralleri,
1.2- Nükleer enerji santralleri.
2- METALURJİ VE MAKİNE SANAYİİ:
2.1- Sıcak haddeleme tesisleri, her türlü demir çelik fabrikaları, metal boru üretim tesisleri, metal kaplama tesisleri,
2.2- 50 ton/yıl ve üzerinde kapasiteye sahip her türlü demir ve demir dışı dökümhaneler ile soğuk haddeleme tesisleri,
2.3- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) 500 HP ve üzeri
motor gücü kullanan her nevi elektromekanik, elektromanyetik madeni eşya imal, işleme, montaj, tamir, emayeleme,
plastik ve benzeri maddelerle kaplama yerleri, tarım ilaçlama makine imalatı yapan işyerleri,
2.4- Gemi söküm yerleri ile 20 metre ve daha uzun boylarda gemi iskeleti ve gemi bölümleri imal ve tamir yerleri,
2.5- Kara, hava, demiryolu araçları, içten yanmalı motor
ile iş makineleri üretim fabrikaları.
3- MADEN SANAYİİ (Değişik: 23/5/2011-2011/1900 K.)
3.1- Çimento fabrikaları veya klinker üretim tesisleri ile 5
ton/saat ve üzeri kapasitede olan çimento öğütme, paketleme ve karıştırma tesisleri,
3.2-Seramik ve porselen fabrikaları,
3.3- Alçı, kireç ve benzeri fabrikaları,
362 | 2013
3.4- Kapasitesi 75 ton/gün ve üzerinde olan ateşe dayanıklı tuğla, seramik borular, yapı tuğlası, kiremit ve benzeri
kaba seramik ürünlerinin üretildiği ve pişirildiği tesisler,
3.5-Asbest madeni üretimi ve üretime yönelik tesisler ile
asbest katkılı ürünleri işleme ve biçimlendirme tesisleri,
3.6-Kapasitesi 75 ton/gün ve üzerinde olan prefabrik konut malzemeleri, gaz beton ve metal yapı elemanları üretim
tesisleri,
3.7- 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm
alanı toplamı olarak) açık işletmeler,
3.8- 150 hektarı aşan (kazı ve döküm alanı toplamı olarak)
çalışma alanında açık işletme yöntemi ile kömür çıkarma ve
cevher hazırlama tesisleri,
3.9-Biyolojik, kimyasal, elektrolitik ya da ısıl işlem yöntemleri uygulanan cevher zenginleştirme tesisleri,
3.10-Maden Kanununun 2 nci maddesinde yer alan I. ve
II. Grup madenlerin her türlü işlemden geçirilmesi (kırma,
eleme, öğütme, yıkama ve benzeri) projelerinden 100.000
m3/yıl ve üzeri kapasitede olanlar.
4- KİMYA SANAYİİ
4.1-Temel organik kimyasalların üretildiği kimya tesisleri
4.1.1- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Alkoller, aldehitler, ketonlar, karboksilli asitler, esterler, asetatlar, eterler,
peroksitler, yapay reçineler gibi oksijen içeren hidrokarbonlar, ayçiçeğini kabuğundan ayırıp iç üretim yapacak biyoyakıt üreten işyerleri,
4.1.2- Sülfürlü, fosforlu, halojenli hidrokarbonlar üretim
tesisleri,
2013 | 363
4.1.3- Temel plastik hammaddeleri ile kimyasal elyaf (polimeriler, sentetik lif veya selüloz tabanlı lifler) üretim tesisleri,
4.1.4- Sentetik kauçuklar üretim tesisleri,
4.1.5- Sentetik, selülozik veya su bazlı boyalar ve pigmentler üretim tesisleri,
4.1.6- Madeni ve nebati, yüzey koruyucu ve kimyasalları
(vernik, cila gibi) üretim tesisleri,
4.1.7- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) 75 ton/gün üzeri hazır
sıva ve ıslak sıva üretim tesisleri,22
4.1.8- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Yapışkan ambalaj, yara
bandı, medikal bantlar ile endüstriyel bantlar üretim tesisleri,22
4.1.9- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Diğer organik
kimyasalların ve karışımlarının üretim yerleri, sanayi tipi
yapıştırıcı imal eden tesisler (polimerizasyon işlemi gerçekleştirilen tesisler.)22
4.2-Temel inorganik kimyasalların üretildiği tesisler
4.2.1- Amonyum klorür, potasyum klorat, potasyum karbonat, sodyum karbonat, perborat ve gümüş nitrat gibi
kimyasalların üretildiği tesisler,
4.2.2- Amonyak, hidrojen, oksijen, azot, flor gibi gazlar ve
bunların bileşiklerin üretim ve dolum tesisleri ile sülfür
bileşikleri, karbon oksitler gibi oksitleyici bileşiklerin üretildiği tesisler,
uncu maddesiyle bu alt başlıkta yer alan (4.1.6) numaralı maddeden sonra gelmek üzere
iki madde eklenmiş, mevcut (4.1.7) numaralı madde (4.1.9) olarak teselsül ettirilmiştir.
364 | 2013
4.2.3- Kromik asit, hidroklorik asit, fosforik asit, nitrik asit,
sülfürik asit, oleum ve sülfürlü asit üretim ve depolanma
tesisleri,
4.2.4- Amonyum hidroksit, potasyum hidroksit, sodyum
hidroksit gibi bazik madde üretim tesisleri,
4.2.5- Diğer inorganik kimyasalların ve karışımlarının üretim yerleri,
4.3- Fosfor, azot veya potasyum tabanlı basit veya bileşik
haldeki gübre üretim tesisleri,
4.4-Temel bitkisel sağlık ürünleri, tıbbî müstahzarat ürünleri ile biositlerin fabrikasyon olarak üretildiği tesisler,
4.5- Kimyasal veya biyolojik yöntemlerle ilaç hammaddelerinin üretildiği tesisler,
4.6- Patlayıcı madde üretim tesisleri ve depoları,
4.7- 1 ton/gün ve üzeri kapasiteli sabun üretim tesisleri ile
sulfonlama yapılan deterjan fabrikaları,
4.8- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Cam ve cam eşya
üretim fabrikaları, ısıcam, temperli cam, baskılı cam imalat,
kesme ve işleme tesisleri,
4.9- Pleksiglas, poliester imalathaneleri,
4.10- Zirai mücadele ve halk sağlığı mücadele ilaçları üretim tesisleri,
4.11- Deri yakma eksraktları (zırnık) üretim tesisleri,
4.12- Pil, batarya ve akü imal tesisleri,
4.13- Her türlü film ve film banyosunda kullanılan kimyasal maddelerin üretildiği tesisler,
2013 | 365
4.14- 50 HP ve üzeri motor gücü kullanan kauçuk ve lastik
üretim ve kaplama ve lastik eşya üretim tesisleri, lastik fabrikaları ve kablo fabrikaları,
4.15- İlaç ve ilaç hammaddelerinin bir arada üretildiği tesisler,
4.16- Parlayıcı madde üretim tesisleri,
4.17- 100 HP ve üzeri motor gücü kapasitedeki plastik,
plaksiglas, polyester gibi maddelerden eşya, oyuncak, reklam levhaları, izolasyon malzemeleri vb. yapan yerler,
4.18- Selüloz ve selüloit fabrikaları,
4.19- Asfalt ve zift üretme, işleme tesisleri,
4.20- Karpit, asetilen, sentetik benzin üretim ve dolum tesisleri,
4.21- Plastik hammaddesi üretim tesisleri,
4.22- Çocuk bezi ve kadın bağı üretim tesisleri.
5-PETROKİMYA SANAYİİ
5.1- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Madeni yağ üretim
tesisleri, petrol rafinerileri, petrokimya tesisleri, döküm
çamuru ve madeni yağ konusunda faaliyet gösteren işletmeler,
5.2- Havagazı ve kok fabrikaları ile doğal gaz ve kömür
gazlaştırma ve sıvılaştırma tesisleri,
5.3- Petrol, doğal gaz ve kimyasalları 10 kilometreden
uzun ve 600 mm ve üzeri çaplı borularla taşıma tesisleri,
5.4- Sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve
sıkıştırılmış doğal gaz dolum tesisleri ile 30 ton ve üzeri
kapasitede olan sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış
366 | 2013
doğal gaz ve sıkıştırılmış doğal gaz ikmal istasyonları ve tüp
depolama tesisleri,
5.5- Toplam depolama kapasitesi 500 m3 ve üzeri olan doğalgaz, petrokimya ve kimyasal ürün depolama tesisleri,
5.6- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) İçerisinde yanıcı ve
parlayıcı madde kategorisindeki sıvıların depolanması amacıyla kullanılan 150 m3 ve üzeri depolama hacmine sahip
depolama tesis ve düzenekleri,
5.7- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Biyodizel üretim yerleri.
6-GIDA MADDELERİ, İÇKİLER, YEMLER VE
TARIMSAL ÜRÜNLER SANAYİİ
6.1- Şeker fabrikaları,
6.2- Bitkisel ham yağ veya rafine yağ elde edilen fabrikalar,
6.3- 10 ton/gün ve üzeri kapasiteli süt ve süt ürünleri üretim tesisleri,
6.4- Kırmızı et kombina ve 1 inci ve 2 nci sınıf mezbahalar
ile kanatlı et kombina ve kesimhaneler,
6.5- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Su ürünleri, salyangoz, kurbağa ve benzeri ürün işleme yerleri ile gemileri,
6.6- 500 ton/gün ve üzeri yem ve un fabrikaları,
6.7- Maya üretim tesisleri,
6.8- Fermantasyon ile alkollü içki üreten fabrikalar, malt
tesisleri,
6.9- Kökeni hayvansal olan maddelerden balık unu, balık
yağı, yem, yemlik, preparat vb. üretim tesisleri,
6.10- Endüstriyel nişasta üretim tesisleri,
2013 | 367
6.11- Genetik olarak modifiye edilmiş organizmalar ile işlem yapılan yerler.
6.12- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Üzüm çekirdeği, keten
tohumu işleme ve paketleme tesisi.
7-ATIK MADDELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE
ORTADAN KALDIRILMASI İLE İLGİLİ SANAYİ
7.1- Atık yağ ve benzeri geri kazanım tesisleri,
7.2- Rendering tesisleri,
7.3- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Tehlikeli ve tıbbi
atık yakma tesisleri ve tıbbi atık sterilizasyon tesisleri,
7.4- Katı atık depolama tesisleri,
7.5- Evsel ve endüstriyel katı atıklardan ham ve mamul
madde üretim tesisleri,
7.6- Nükleer yakıtların yeniden işlenmesi veya çeşitli metotlarla bertaraf edilmesi ile ilgili tesisler.
8-TEKSTİL SANAYİİ
8.1- Boyama, apreleme, kasarlama ve benzeri işlem yapan
dokuma fabrikaları ile 500 HP üzeri motor gücü kullanan
konfeksiyon fabrikaları,
8.2- Sentetik elyaf iplik ve halı fabrikaları,
8.3- 100 HP üzeri motor gücü kullanan suni deri kürk ve
muşamba imal yerleri,
8.4- 500 HP üzeri motor gücü kullanan işlenmiş deriden
eşya imal yerleri.
9-DİĞERLERİ
9.1- Ham deri işleme tesisleri,
9.2- Ağacın kimyasal prosese tabi tutulduğu (kontrplak,
ağaç kaplama vb) ve suni tahta üretim tesisleri,
368 | 2013
9.3- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Her çeşit karton,
mukavva ve mukavva entegre üretim fabrikaları, selülozik
yumurta ve meyve viyolleri üretim tesisleri,
9.4- Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk,
85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar, 30
kg ve üzeri 3.000 baş ve üzeri domuz besi çiftlikleri ve 900
baş ve üzeri dişi domuz üretim çiftlikleri,
B) İKİNCİ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER
1-ENERJİ SANAYİİ
1.1- Toplam ısıl gücü 20 MW altında kapasitede olan
yakma tesisleri ile termik enerji santralleri,
1.2- Torba yakıt üretim tesisleri,
1.3- Odun kömürü imal yerleri,
1.4- Rüzgar enerji santralleri,
1.5- Jeotermal enerji santralleri ile bu enerjiden 5 MW ve
üzerinde kullanan tesisler.
1.6- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Hidroelektrik santralleri
(HES).
2- METALURJİ VE MAKİNE SANAYİİ
2.1- Kurşun kalay ve benzeri maddelerden tüp, klişe ve
harf gibi malzemelerin imal edildiği tesisler,
2.2- 50 Ton/yıl dan düşük kapasiteye sahip her türlü demir ve demir dışı dökümhaneler ile soğuk haddeleme tesisleri,
2.3- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) 50-500 HP arası
motor gücü kullanan her nevi elektro mekanik, elektromanyetik madeni eşya imal, işleme, montaj, tamir, emayeleme,
2013 | 369
plastik ve diğer maddelerle çeşitli metotlarla kaplama yerleri, tarım ilaçlama makine imalatı yapan işyerleri,
2.4- 20 HP den fazla motor gücü kullanan matbaalar ile
baskı tesisleri,
2.5- 50-500 HP arası motor gücü kullanan her nevi fırça,
tarak imal yerleri,
2.6- Balata imal yerleri,
2.7- Zımpara fabrikaları,
2.8- 20 metreden daha kısa boylarda gemi iskeleti ve gemi
bölümleri imal ve tamir yerleri.
2.9- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) LPG oto dönüşüm tesisleri.
3- MADEN SANAYİİ (Değişik: 23/5/2011-2011/1900 K.)
3.1- Her türlü tuz fabrikaları,
3.2- Alçı, kireç, tebeşir, kuvars taşı ve benzeri değirmenleri,
3.3-Kapasitesi 75 ton/günün altında olan ateşe dayanıklı
tuğla, seramik borular, yapı tuğlası, kiremit ve benzeri kaba
seramik ürünlerinin üretildiği ve pişirildiği tesisler,
3.4-Değirmen taşı ve bileği atölyeleri,
3.5-Volkanik taş işleyerek elde edilen hafif malzeme üretim tesisleri ile kapasitesi 75 ton/günden küçük olan prefabrike konut malzemeleri, gaz beton ve metal yapı elemanları
üretim tesisleri,
3.6-Çimento, çakıl kum, cüruf ve benzeri maddelerden
motor gücü kullanarak yapı yalıtım döşeme ve sair malzemeleri imal tesisleri,
3.7- Mozaik imal yerleri,
370 | 2013
3.8- Maden cevheri depolama yerleri,
3.9- Kum ocakları, kum yıkama ve eleme tesisleri,
3.10- Hazır beton tesisleri,
3.11- 5 ton/saatten düşük kapasitedeki çimento öğütme ve
paketleme tesisleri,
3.12- Kükürt eleme, öğütme ve paketleme tesisleri,
3.13- Her türlü madenin çıkarılması (birinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer almayanlar)
3.14-5.000 m3/yıl ve üzeri kapasiteli blok ve parça mermer, dekoratif amaçlı taşların çıkartılması, işlenmesi ve
yıllık 250.000m2ve üzeri kapasiteli mermer kesme, işleme ve
sayalama tesisleri,
3.15-Karbondioksit ve diğer gazların çıkartıldığı, depolandığı veya işlendiği 10.000 ton/yıl ve üzeri kapasiteli tesisler,
3.16-1.000.000 m3/yıl ve üzerinde metan gazının çıkarılması ve depolanması,
3.17-Maden Kanununun 2 nci maddesinde yer alan ve birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında olmayan I. ve
II. Grup madenlerin her türlü işleme sokulması (kırma,
eleme, öğütme, yıkama ve benzeri),
3.18-50.000 ton/yıl ve üzeri tuzun çıkarılması ile bu madenlerin her türlü işleme tesisleri,
3.19-Birinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer
almayan cevher hazırlama veya zenginleştirme tesisleri,
3.20- Yeraltı maden ocakları.
4- KİMYA SANAYİİ
2013 | 371
4.1- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Tutkal, zamk ve
yapıştırıcı madde üretim tesisleri, sanayi tipi yapıştırıcı imal
eden tesisler,
4.2- Her çeşit kozmetik ürünleri üretim tesisleri,
4.3- Mürekkep üretme tesisleri,
4.4- 100 HP’den düşük motor gücü kapasitedeki plastik,
pleksiglas, polyester gibi maddelerden eşya, oyuncak, reklam levhaları, izolasyon malzemeleri ve benzerlerini yapan
yerler,
4.5- Sunî inci, boncuk ve benzerleri üretim yerleri,
4.6- Melamin eşya üretim yerleri,
4.7- Tuz ruhu, çamaşır suyu ve benzeri malzemeyi mamul
maddelerden sulandırarak ve ambalajlayarak satışa sunan
yerler,
4.8- Çamaşır sodası ve çivit imal yerleri,
4.9- 50 HP’den az motor gücü bulunan lastik kaplama ve
lastik eşya üretim tesisleri, kablo fabrikaları,
4.10- Amonyum hidroksit, potasyum hidroksit, sodyum
hidroksit gibi bazik madde depolama tesisleri,
4.11- Madeni ve nebati boya, cila, vernik atölyeleri ile dolum ve paketleme yerleri,
4.12- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Zirai mücadele ve
halk sağlığı mücadele ilaçları depoları ile paketleme ve toptan satış yerleri, haşerelere karşı insektisit, rodentisit ve
mollusisit kullanarak mücadele yapmak isteyen işyeri (Özel
ambalajlı ilaç miktarı 100 kg veya litre üzeri ise)
4.13- Sulfonlama yapılmayan deterjan fabrikaları ile 1
ton/günden düşük kapasiteli sabun üretim tesisleri,
372 | 2013
4.14- Farmasotik teknolojilerin gerektirdiği fiziksel yöntemlerle mamul ilaç üreten tıbbi müstahzarat laboratuarları,
4.15- 50 HP’den düşük motor gücü bulunan kauçuk ve
lastik üretim tesisleri, lastik imalat ve kaplama tesisleri ile
kablo fabrikaları,
4.16- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Zirkon silikat, seramik
sır ve seramik boyası üretim tesisleri,
4.17- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Varil ve IBC depo yıkama, boyama geri dönüşüm tesisleri,
4.18- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Havuzsuyu kimyasalları, yüzey dezenfektanları ve içme suyu dezenfektanları üretim tesisleri,
4.19- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)75 ton/gün altında hazır
sıva ve ıslak sıva üretim tesisleri,
4.20- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Zehirsiz fare yapıştırıcısı
dolum tesisleri.
5- PETROKİMYA SANAYİİ
5.1- 30 ton altında sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış
doğal gaz ve sıkıştırılmış doğal gaz ikmal istasyonları ve tüp
depolama tesisleri,
5.2- Toplam depolama kapasitesi 500 m3’ten az doğalgaz,
petrokimya ve kimyasal ürün
depolama tesisleri,
5.3- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Marina, akaryakıt
ve/veya otogaz istasyonları ile içerisinde yanıcı ve parlayıcı
madde kategorisindeki sıvıların depolanması amacıyla kullanılan en az 8 m3’ten 150 m3’e kadar depolama hacmine
sahip depolama tesis ve düzenekleri,
2013 | 373
5.4- Petrol, doğal gaz ve kimyasalları 10 kilometreden
uzun ve 600 mm’den küçük çaplı borularla taşıma tesisleri,
5.5- 250 kg-500 kg arasında kapasitedeki perakende sıvılaştırılmış petrol gazı tüp satış yerleri.
6- GIDA MADDELERİ, İÇKİLER, YEMLER VE
6.1- 1 ton/gün -10 ton/gün arasında kapasiteli süt ve süt
ürünleri üretim tesisleri,
6.2- 500 ton/gün’den az olan yem ve un fabrikaları,
6.3- Kültür mantarı üretim tesisleri,
6.4- Makarna, irmik, gofret, bisküvi fabrikaları,
6.5- Çiğit fabrikaları,
6.6- Çay fabrikaları ve 500 kg/gün ve üzerindeki kapasitedeki çay paketleme tesisleri,
6.7- Mekanik olarak ve sızdırma yolu ile yağ imal yerleri
hariç atölye mahiyetindeki yağ imal yerleri ile 25 ton/yıl
kapasiteden büyük bitkisel ve hayvansal yağ depolama ve
dolum yerleri,
6.8- Glikoz, nişasta (endüstriyel nişasta hariç), dekstrin
(kola) ve emsali maddeler üretim tesisleri,
6.9- Meşrubat üretim tesisleri,
6.10- Fruko, eskimo ve dondurmayı fabrikasyon halinde
üreten tesisler,
6.11- Günlük olarak 1.000 kg/gün ve üzeri şeker veya şeker şerbetinden şekerli maddeler üreten tesisler,
6.12- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Meyve, sebze işleme yerleri ile konserve ve çeltik fabrikaları, ayçiçeğini
kabuğundan ayıran iç üretim tesisleri,
374 | 2013
6.13- Meyan kökü, şerbetçiotu vb. bitkilerin işlendiği tesisler,
6.14- Çiklet fabrikaları,
6.15- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Günlük üretimi
1.000 kg/gün ve üzeri ekmek, sade pide ve ekmek çeşitleri
üreten, asgari yüksekliği 3,5 metre ve büyükşehir belediyesi
sınırları içinde en az 400 m2; büyükşehir belediyesi olmayan
illerde en az 300 m2; köy, belde ve ilçe belediye sınırları
içinde en az 250 m2 ve üzeri genişlikteki yerler,
6.16- Dışarıya servis yaparak günde 500 adet/kişi ve üzerinde yemek üretimi yapan tesisler,
6.17- Hayvansal yağların eritildiği tesisler,
6.18- Buz üretim tesisleri,
6.19- Fabrikasyon olarak çerez üretim tesisleri,
6.20- İçme amaçlı doğal bitkilerin işlendiği ve paketlendiği
tesisler,
6.21- 500 kg / günden büyük kapasitedeki bal dolum ve
6.22- Meyve, sebze, bakliyat ve hububatı olgunlaştırma
kurutma, mumlama ve ambalajlama tesisleri,
6.23- Hazır gıdaların ambalajlandığı tesisler,
6.24- Gıda katkı maddesi üreten tesisler,
6.25- Mayonez, ketçap ve salata sosu üretim tesisleri,
6.26 -Her türlü meyve suyu üretme ve paketleme tesisleri,
6.27- 500 kg/gün ve üzerinde fermente gıda (turşu, şalgam, sirke vb.) ürünleri üreten tesisler,
6.28- Yumurtanın konserve edildiği tesisler,
2013 | 375
6.29- Fermantasyon ile alkolü içki üreten atölye mahiyetindeki tesisler,
6.30- Dondurulmuş gıda üretim tesisleri,
6.31- Çocuk mamaları ve ek besin üretim tesisleri,
6.32- İçecek tozu üretim tesisleri,
6.33- Toz şekerden küp şeker ve pudra şekeri üretim tesisleri,
6.34- Tahin, helva, pekmez ve çikolata üretim tesisleri,
6.35- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Fındık, fıstık, badem, ceviz kırma ve kavurma tesisleri, 500 kg/gün ve üzeri
fındık, ballı fındık, fıstık, badem, ceviz ezmesi dolum ve
6.36- Sakatat işleme tesisleri,
6.37- 75 kg / saat ve büyük kapasitede kavurma kapasitesine sahip kahve ve kuruyemiş hazırlama tesisleri,
6.38- 10 HP ve üzeri motor gücü kullanan balık temizleme
(kılçık ayıklama) tesisleri ve soğuk hava depoları,
6.39- 500 kg/gün ve üzerindeki kapasitedeki haşhaş
öğütme ve ezme tesisleri,
6.40- Gıda ışınlama yerleri,
6.41- 3 üncü sınıf kırmızı et mezbahaları.
6.42- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Hammaddeden başlayarak preform ve polietilen tereftelat (pet) imalat ünitesi bulunan içme suyu şişeleme tesisleri.
7- ATIK MADDELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE
ORTADAN KALDIRILMASI İLE İLGİLİ SANAYİ
7.1- Kumaş atıkları ve eski kumaşlardan yün imal tesisleri,
7.2- Kullanılmayan et ve hayvan cesetleri yakma tesisleri,
376 | 2013
7.3- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Katı atık ara transfer istasyonları, katı atık aktarma istasyonları,
7.4- Kompostlama tesisleri,
7.5- Nüfusu 50.000 ve üzeri olan yerleşim yerlerine ait atık
su arıtma tesisleri,
8- TEKSTİL SANAYİİ
8.1- 50-500 HP arasında motor gücü kullanan dokuma ve
konfeksiyon tesisleri,
8.2- Çırçır fabrikaları,
8.3- Isıtıcı minder üretim tesisleri,
8.4- Yün, kıl, tiftik, kuş tüyü vb. yıkama ve işleme tesisleri,
8.5- 50-500 HP arasında motor gücü kullanan işlenmiş deriden eşya imal tesisleri,
8.6- 100 HP’den düşük motor gücü kullanan suni deri
kürk ve muşamba imal tesisleri.
9-DİĞERLERİ
9.1- Yangın söndürme tüplerine dolum yapılan yerler,
9.2-Mum ve balmumu üretim tesisleri,
9.3- Camdan süs eşyası, ayna vb. madde üreten tesisler,
9.4- Halı ve kilim dokuma ve boyama atölyeleri,
9.5- Linteks, hidrofil pamuk üretim tesisleri,
9.6- 50 HP’den fazla motor gücü kullanan ağaç eşya işleme
ve tamir yerleri,
9.7- Tomruk ve kereste depoları,
9.8- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Her nevi hurda
depoları, katı atık depolama tesisleri ile evsel ve endüstriyel
katı atıklardan ham ve mamul madde üretimi konusunda
2013 | 377
faaliyet gösteren işletmeler (metal, kağıt, karton, pet, plastik,
cam hurda ve atıkları kaynağından karışık toplayarak biriktiren, depolandığı yerden alınarak cinslerine göre ayrıştıran
ve nakliye edilebilmesi için preslenen, preslenmiş hurdaların ayrı ayrı depolanarak sonra geri kazanım firmalarına
gönderen tesis),
9.9- Steril katgüt üretim tesisleri,
9.10- Herhangi bir işlem yapılmayan ham deri depoları,
9.11- Bağırsak temizleme işleme yerleri ile işlenmiş bağırsaktan eşya üretim tesisleri,
9.12- Bitkisel yemler ve hazır preparatlardan karma yem
üretim tesisleri,
9.13- Nakliyat, ticaret, komisyon, ithalat ve ihracat işleri
ile ilgili depolar,
9.14- Bir üretim periyodunda 20.000-60.000 adet arası tavuk, 30.000-85.000 adet arası piliç veya eş değeri diğer kanatlı kapasitedeki tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri, 30 kg
ve üzeri, 1.000-3.000 baş arası domuz besi çiftlikleri ve 300900 baş arası dişi domuz üretim çiftlikleri, 500 adet ve üzeri
büyükbaş ve 1.000 adet ve üzeri kapasitedeki küçükbaş
kapasiteli büyükbaş ve küçükbaş besi tesisleri,
9.15- Bitkisel liflerden sicim, halat, hasır vb. üretim tesisleri,
9.16- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Oto bakım ve servis istasyonları; kaporta, boya, motor bakımı, elektrik, oto
egzozcuları,
9.17- Düğme, fermuar, şemsiye vb. üretim tesisleri,
9.18- Kibrit fabrikaları,
9.19- Gaz maskesi üretim tesisleri,
378 | 2013
9.20- Kurşunkalem fabrikaları,
9.21- Tütün işleme ve sigara fabrikaları,
9.22- Nüfusu 50.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerine
ait atık su arıtma tesisleri ile istihdam kapasitesi 20.000 ve
üzerinde olan ihtisas ve karma organize sanayi bölgelerine
ait atık su arıtma tesisleri.
9.23- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Organik gübre üreten
işyerleri,
9.24- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Hurda kağıt balyalama
tesisleri,
9.25- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Motorlu araç boyalarının kumlama yoluyla temizlendiği işyerleri,
9.26- (Ek: 19/3/2007-2007/11882 K.) Tuvalet kağıdı, peçete,
kağıt havlu üretimi yapan tesisler.
9.27- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Oluklu mukavva üretim
tesisleri,
9.28- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.)Alüminyum ve çeşitli
folyolardan gıda, tarım ve ilaç ambalaj maddeleri üretim
tesisleri.
C) ÜÇÜNCÜ SINIF GAYRİSIHHÎ MÜESSESELER
1- ENERJİ SANAYİİ
Akü tamir yerleri,
2- METALURJİ VE MAKİNE SANAYİİ
2.1- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) 50 HP'den az motor gücü kullanan veya motor kullanmaksızın iptidai usullerle çalışan her nevi elektromekanik, elektromanyetik yöntemle madeni eşya imal, işleme, montaj ve tamir atölyeleri,
tarım ilaçlama makine imalatı yapan işyerleri,
2013 | 379
2.2- Harf dökümü yapmayan ve 20 HP'den az motor gücü
kullanan matbaalar ve baskı yerleri.
3- MADEN SANAYİİ (Değişik: 23/5/2011 – 2011/1900 K.)
3.1- İnşaat malzemeleri depo ve satış yerleri,
3.2- Sırlı, sırsız, çanak, çömlek, küp ve benzeri toprak
mamulleri üretim yerleri,
3.3- Çini atölyeleri,
3.4- Çakıl, kum, cüruf, çimento ve benzeri maddelerden
motor gücü kullanmaksızın yapı, yalıtım, döşeme ve benzeri
malzeme imal yerleri,
3.5- Maden Kanununun 2 nci maddesinde yer alan V.
Grup sertifikalı ve yüzeyden toplama usulüyle yapılan madencilik faaliyetleri ile buna dayalı geçicitesisler,
3.6- İkinci sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında yer
alan faaliyet limitlerinin altında kalan madencilik faaliyetleri.
4- KİMYA SANAYİİ
4.1- Saf su ve asitli su üretim yerleri,
4.2- Fotoğraf filmi renklendirme ve boyama yerleri,
4.3- Kolonya ve benzeri tuvalet malzemeleri üretim yerleri,
4.4- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Zirai mücadele
ilaçları, insektisit, rodentisit, mollusisit ve benzeri maddelerin perakende satış yerleri, haşerelere karşı insektisit, rodentisit ve mollusisit kullanarak mücadele yapmak isteyen
işyeri (Özel ambalajlı ilaç miktarı 100 kg veya litreden az
ise),
4.5- Kuru temizleme yerleri,
380 | 2013
4.6- Halk sağlığını koruma amaçlı haşere ile mücadele için
kurulan ticari işyerleri.
5-PETROKİMYA SANAYİİ
5.1- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Köy pompası ile
içerisinde yanıcı ve parlayıcı madde kategorisindeki sıvıların depolanması amacıyla kullanılan 8 m3’e kadar depolama
hacmine sahip depolama tesis ve düzenekleri,
5.2- Film halindeki plastikten naylon torba ve benzeri eşya
yapan yerler,
5.3- 250 kg’dan düşük kapasitedeki perakende sıvılaştırılmış petrol gazı tüp satış yerleri.
6- GIDA MADDELERİ, İÇKİLER, YEMLER VE
6.1- Un ve bulgur değirmenleri,
6.2- Tarhana vb. imal yerleri ,
6.3- Boza üretim yerleri,
6.4- 1 ton / günden düşük kapasiteli süt ve süt ürünleri
üretim tesisleri,
6.5- Tuz öğütme yerleri,
6.6- Günlük olarak 1.000 kg’dan az şeker veya şeker şerbetinden şekerli maddeler vs. üreten yerler,
6.7- Tahıl, baharat, bakliyat ve gıda vb. ambalajlama yerleri,
6.8- 75 kg / saat den düşük kapasitede kavurma kapasitesine sahip kahve ve kuruyemiş hazırlama yerleri,
6.9- Karbonat ve kabartma tozu üretim ve ambalajlama
yerleri,
2013 | 381
6.10- Hamur, yufka, bazlama, simit, poğaça, kadayıf, mantı, pasta, börek ve benzeri unlu mamullerin üretim yerleri,
6.11- Kapasitesi 1 ton / günden az olan dondurma imal
yerleri,
6.12- Dondurma külahı üretim yerleri
6.13- 10 HP’den az motor gücü kullanan balık temizleme
(kılçık ayıklama) tesisleri ve soğuk hava depoları,
6.14- Süt depolama ve soğutma yerleri,
6.15- Hazır preparatlardan karıştırılarak içecek yapılan
yerler,
6.16- Gıda katkı maddesi paketleme yerleri,
6.17- Dışarıya servis yaparak günde 500 adet/kişi den az
yemek üretimi yapan yerler,
6.18- (Değişik: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Sanayi bölgeleri ile
mesken amacıyla kullanılmayan müstakil binalarda kurulan
süpermarket, hipermarket, grossmarket ve megamarketlerin
bünyesinde, kendi müşterilerine satış yapan ve işyerinin
bütünlüğünden duvar, bölme, bölüm ve benzeri şekilde
ayrılmış bir şekilde üretim yapılan, elektrik enerjisi veya
doğalgaz kullanılarak ekmek ve ekmek çeşitleri üreten işyerleri,
6.19- (Değişik: 19/3/2007-2007/11882 K.) Günlük üretimi
1000 kg/günden az olan ekmek, sade pide ve ekmek çeşitleri üreten büyükşehir belediyesi sınırları içinde en az 250 m2,
büyükşehir belediyesi olmayan illerde en az 200 m2, köy,
belde ve ilçe belediye sınırları içinde en az 100 m2 olması
zorunlu yerler,
382 | 2013
6.20- Mekanik olarak ve sızdırma yolu ile yağ imal yerleri
ile 25 ton/yıl kapasiteden az bitkisel ve hayvansal yağ depolama ve dolum yerleri,
6.21- Mısır çerezi üretim tesisleri,
6.22- 500 kg/gün ve altında kapasitedeki bal dolum ve
6.23-Yumurta paketleme yerleri,
6.24- 500 kg/gün altında kapasitedeki haşhaş öğütme ve
ezme tesisi,
6.25- 500 kg/gün altında kapasitedeki fermente gıda (turşu, şalgam, sirke vb.) ürünleri üreten tesisler,
6.26- 500 kg/gün altında kapasitedeki çay paketleme tesisi,
6.27- Et parçalama ve mamul madde üretim tesisi.
6.28- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) 500 kg/gün altındaki
fındık, ballı fındık, fıstık, badem, ceviz ezmesi dolum ve
6.29- (Ek: 29/6/2010 – 2010/671 K.) Çemen üretim tesisleri.
7-TEKSTİL SANAYİİ
7.1- Şapka ve keçe imal yerleri,
7.2- 50 HP'den az motor gücü kullanan dokuma ve konfeksiyon atölyeler ile işlenmiş deriden eşya imal eden yerler,
7.3- Bez ve benzeri dokumaya baskı yapılan yerler,
7.4- İşlenmiş veya kurutulmuş deri depoları,
7.5- Mamul süngerden eşya imal yeri.
8-DİĞERLERİ
8.1- Kağıttan çeşitli kırtasiye malzemesinin yapıldığı yerler,
2013 | 383
8.2- 25 tondan az odun ve kömür bulunduran veya 5 HP
gücünden az muharrik kuvvet kullanan odun ve kömür
depoları,
8.3- Halı, elbise ve çamaşır yıkama ve temizleme yerleri,
8.4- 50 HP gücünden az motor gücü kullanan veya motor
kullanmaksızın iptidai usullerle çalışılan her nevi ağaç eşya
imal, işleme ve tamir yerleri
8.5- Tiftik, hububat, pamuk, yapağı vb. depolar,
8.6- Kuru kemik, boynuz, fildişi gibi hayvani malzemenin
mekanik usul ve vasıtalarla işlendiği yerler,
8.7- Peruk ve suni çiçek yapım yeri,
8.8 -Termal su kullanan hamamlar,
8.9- Otomobil yıkama tesisleri,
8.10-Oto lastik tamir atölyeleri,
8.11- Mobilya ve oto döşeme atölyeleri,
8.12- 50 HP'den az motor gücü kullanan ve işlenmiş deriden eşya imal eden yerler,
8.13- Bir üretim periyodunda 500-20.000 adet arası tavuk,
500-30.000 adet arası piliç veya eş değeri diğer kanatlı kapasitedeki tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri, 30 kg ve üzeri,
10-1.000 adet arası domuz besi çiftlikleri ve 5-300 baş arası
dişi domuz üretim çiftlikleri, 20 - 500 adet arası büyükbaş ve
100-1.000 adet arası kapasitedeki küçükbaş ve büyükbaş besi
tesisleri,
384 | 2013
14 /7/2005 TARİH VE 2005//9207 SAYILI BAKANLAR
KURULU KARARI İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN
YÖNETMELİĞE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN
YÖNETMELİKLERİN
YÜRÜRLÜĞE
GİRİŞ
TARİHLERİNİ GÖSTEREN ÇİZELGE
Ek ve Değişiklik Getiren Yönetmeliği Yürürlüğe Koyan Kararnamenin
Tarihi
Numarası
19/3/2007
2007/11882
29/6/2010
2010/671
23/5/2011
2011/1900
12/3/2012
2012/2958
5/11/2012
2012/3986
14/7/2005 Tarihli Yönetmeliğin Değişen Maddeleri
Madde 4,5,6,
9,15,16,18,19,20,21, 22,23,44
ve Ek 1 ve Ek 2’deki maddeler Örnek 1, 2, 3 ve 4
5, Örnek 2,3,4,5, Ek 1, 2,
İşlenmeyen Hüküm
5, 10, 15, 17, 21, 22, Örnek 2,
4, 7 ve 8, Ek-2
5, 7, 8, 22, 25, 35, 36, 39, Ek
Madde 1, Örnek 1, 2, 4
Yürürlüğe
Giriş Tarihi
Geçici Madde 2, Ek 1
6/12/2012
13/4/2007
25/7/2010
3/7/2011
5/4/2012
2013 | 385
YAPILARDA ÖZÜRLÜLERİN KULLANIMINA YÖNELİK PROJE TADİLİ KOMİSYONLARI
TEŞKİKİ, ÇALIŞMA USÜL VE ESASLARI HAKINDA YÖNETMELİK
386 | 2013
YAPILARDA ÖZÜRLÜLERİN KULLANIMINA
YÖNELİK PROJE TADİLİ KOMİSYONLARI TEŞKİLİ,
ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, özürlülerin ulaşımı
ve kullanımına uygun olmayan yapıların uygun şekle getirilmesine yönelik proje değişiklik taleplerinin değerlendirilmesi için oluşturulacak komisyonun teşkili, çalışma usul
ve esasları ile özürlünün kullanımından sonraki sürece ilişkin hususları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik, anagayrimenkuldeki özürlünün kullandığı ortak yerler ile bağımsız bölümleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu Yönetmelik, 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesi hükümlerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Anagayrimenkul: Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününü,
2013 | 387
b) Ortak yerler: Anagayrimenkulün bağımsız bölümleri
dışındaki korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerleri,
c) Özürlü: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle
bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini
çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama
uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve fiziksel ve mimari açıdan özel düzenlemelere
ihtiyaç duyan kişiyi,
ç) Proje tadilatı: Yapının güvenliğini tehlikeye sokmayacak şekilde, özürlünün ihtiyaç duyduğu fiziksel ve mimari
değişiklikleri
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Komisyonun Teşkili ve Çalışma Usulü
Tadilat projesine başvuru
Madde 5 – (1) Proje değişikliği için başvuru yeri, belediye
ve mücavir alan sınırları içinde yapının bulunduğu yerin
belediyesi, dışında ise il özel idaresi müdürlüğüdür.
(2) Başvuru, kat maliki veya vekili tarafından yapılır. Vekaletname ile kat maliki adına işlem yapılabilir.
(3) Başvuru dilekçesine proje değişikliği istenen yere ilişkin onaylı mimari proje, özürlünün talebinin reddedildiğine
ilişkin kararın bir örneği ve 18/3/1998 tarihli ve 23290 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlülere Verilecek Sağlık
Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe göre alınmış sağlık
kurulu raporu eklenir.
388 | 2013
Komisyonun teşkili
Madde 6 – (1) Komisyon, yapının bulunduğu yerin belediyesi veya il özel idaresi müdürlüğü tarafından teşkil edilir.
(2) Komisyon üyeleri aşağıdaki kişilerden oluşur:
a) Yapının ilgili proje müellifleri,
b) Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden bir üye; mimar
veya inşaat mühendisi,
c) Belediye veya il özel idaresinden bir üye; mimar veya
inşaat mühendisi,
ç) İl sağlık müdürlüğü, üniversiteler veya tabipler odasından özür grubuna uygun bir doktor,
d) Valilikçe belirlenecek, özürlüler alanında faaliyet gösteren dernek, federasyon veya konfederasyondan; münhasıran tadilat talebinde bulunanın özür grubuna mensup bir
temsilci,
e) Meslek odalarından bir üye; mimarlar odası veya inşaat
mühendisleri odasından
bir üye.
(3) Komisyon, ruhsat vermeye yetkili kurumun üyesinin
başkanlığında toplanır.
(4) Komisyonda; en az üç üyenin doktorluk, mimarlık ve
inşaat mühendisliği mesleklerinden olması gerekir.
Komisyonun görevleri
Madde 7 – (1) Komisyonun görevleri şunlardır:
a) Proje tadilat talebinin Kanunda belirtilen usule uygunluğuna karar vermek,
2013 | 389
b) Proje tadilat talebinin 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine, imar yönetmeliklerine ve uygulama imar planlarına
uygunluğuna karar vermek,
c) Zamanında görüşülemeyen veya kat maliklerinin çoğunluğunca kararlaştırılamayan değişiklik taleplerinin yerinde ve proje üzerinde incelemesi ve değerlendirmesini
yapmak,
ç) Tadilat talebinin özürlünün kullanımına uygun olup
olmadığı ve özürlünün kullanımı için gerekli olup olmadığına karar vermek,
d) Talep edilen tadilatın bina güvenliğini tehlikeye sokup
sokmadığına karar vermek,
e) Gerektiğinde değişik kariyer meslek bilgilerinden yararlanmak üzere konu ile ilgili kişilerin bilgilerine başvurmak,
f) Kararın gerekçesini açıklayan raporu düzenlemek.
Komisyonun toplanma usulü
Madde 8 – (1) Komisyon, proje değişikliği için başvuru
yapılan kurumun talebi üzerine başvuru yapılan kurumda,
kurum temsilcisinin başkanlığında, başvuru tarihinden
itibaren onbeş gün içinde toplanır.
(2) Komisyon en az beş üye ile toplanır. Bu sayıya ulaşılamadığı takdirde yedi gün içinde aynı adreste tekrar toplanılır.
(3) Komisyon sekreteryası başvuru yapılan kurum tarafından yürütülür.
(4) Komisyon üyeliğinden dolayı ödenecek harcırah, yol
masrafları ve huzur hakkının ve proje tadilatına ilişkin deney ve testler dahil inceleme giderlerinin ruhsat vermeye
390 | 2013
yetkili kurum tarafından karşılanması için; il encümeninin
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 43 üncü maddesinin
1 inci fıkrasının (h) bendi uyarınca alacağı kararla, belediye
encümenlerinin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 60 ıncı
maddesinin 1 inci fıkrasının (i) bendi uyarınca veya 5216
sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 24 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (j) bendi uyarınca alacağı kararla ödeme
yapılır.
Komisyonun çalışma şekli
Madde 9 – (1) Komisyon, kendine havale edilen dosyayı
inceleyerek işe başlar. Gerektiğinde mahallinde inceleme
yapar, değişik kişi ve kurumlardan konu hakkında yazılı ve
sözlü bilgi ister. Rapor, komisyon kararını takiben yedi iş
günü içinde tamamlanır.
Komisyon kararı
Madde 10 – (1) Proje değişikliğine ilişkin kararlar oy çokluğu ile alınır. Oy sayısındaki eşitlik halinde komisyon başkanının oyu yönündeki karara uyulur. Komisyon üyeleri
aldıkları kararların mevzuata uygunluğundan sorumludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Tadilat şekli
Madde 11 – (1) Tadilat projeleri İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle, özürlülerle ilgili Türk Standartlarına uygun
olarak yapılır.
2013 | 391
Tadilat giderleri
Madde 12 – (1) Proje tadilatına ilişkin inşaat ve imalat giderleri başvuru sahibine aittir.
Eski hale getirme
Madde 13 – (1) Özürlünün kullandığı bağımsız bölümün
bir daha kullanmamak üzere tahliye edilmesi durumunda,
yapılan tadilatlar hakkında bina yönetiminin oy çokluğunun
alacağı karara göre işlem yapılır.
Yürürlük
Madde 14 – (1) Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 15 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakanlık
Özürlüler İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Bakan ile İçişleri Bakanı ve Bayındırlık ve İskan Bakanı yürütür.
392 | 2013
ELEKT. HAB. CİH. KAY. E.MANYETİK ALAN ŞİD. ULUSLARARASI STANDARTLARA
GÖRE MARUZİYET LİMİT DEĞER. BELİR., KONT. VE DEN. HAK. YÖN.
ELEKTRONİK HABERLEŞME CİHAZLARINDAN
KAYNAKLANAN ELEKTROMANYETİK ALAN
ŞİDDETİNİN ULUSLARARASI STANDARTLARA
GÖRE MARUZİYET LİMİT DEĞERLERİNİN
BELİRLENMESİ, KONTROLÜ VE DENETİMİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
a) Elektromanyetik alan oluşturan sabit elektronik haberleşme cihazlarının kuruluş yeri, montajı, denetlenmesi ve
Güvenlik Sertifikası düzenlenmesine ilişkin hususları,
b) Uluslararası standartlar temelinde elektromanyetik alan
şiddeti limit değerlerini,
c) Ölçüm yöntemlerini ve ölçüm yapacak kuruluşları,
ç) Ölçüm sonuçlarına göre elektromanyetik alan şiddeti
limit değerlerine uygun olmayan sabit elektronik haberleşme cihazlarının limit değerlere uygun hale getirilmesine ve
bunlara uyulmaması halinde işleticiler ve işletmecilere uygulanacak Kanunda belirtilen müeyyidelere ilişkin usul ve
esasları
belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik; elektromanyetik alana istem dışı maruz kalma durumunda ilgili ulusal ve uluslara2013 | 393
rası standartlara uygun olan ve 10 kHz-60 GHz frekans
bandında çalışan, mevcut ve gelecekte bu bandda hizmete
konulabilecek ve meskûn mahal içinde kullanılan sabit
elektronik haberleşme cihazlarından;
a) Hücresel mobil sistemlerin verici, verici/alıcı cihazları
ve bir mahalde elektronik haberleşme hizmetini geçici bir
süre sunmak için kullanılan mobil verici, verici/alıcı cihazlarının,
b) Çıkış gücü 5 Watt’ın üzerinde olan diğer sabit elektronik haberleşme cihazlarının kurulması ve işletilmesi esnasında, ortamda oluşan elektromanyetik alan şiddetinin limit
değerlere uygunluğunun belirlenmesi, ölçüm yöntemleri ve
denetlenmesi ile ilgili esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu Yönetmelik; 5/11/2008 tarihli ve 5809
sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 37 nci maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
a) Anten: Bir sistemden aldığı sinyali; ortama elektromanyetik dalga şeklinde yayan ve ortamdaki elektromanyetik
dalgaları alıp, sisteme aktarmaya yarayan elemanı,
b) Anten yayın paterni: Antenden yayılan elektromanyetik dalganın yayın huzmesini,
c) Elektrik alan şiddeti (E): Uzayda herhangi bir noktada;
bir birimlik pozitif elektrik yüküne etki eden kuvvetin, vektörel büyüklüğünü (V/m),
ç) Elektromanyetik alan: Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan dalgaların oluşturduğu alanı,
394 | 2013
d) Elektronik haberleşme: Elektriksel işaretlere dönüştürülebilen her türlü işaret, sembol, ses, görüntü ve verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, elektrokimyasal, elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesini, gönderilmesini ve alınmasını,
e) Güç akı yoğunluğu: Elektromanyetik dalganın hareket
doğrultusuna dik, birim alana düşen güç miktarını (W/m2),
f) Güvenlik mesafesi: Antenden itibaren ve antenlerin yayın yönü ile cihaz çıkış gücü, anten kazancı, elektrik alan
limit değeri dikkate alınarak hesap edilen metre cinsinden
değeri,
g) Güvenlik sertifikası: Her bir sabit elektronik haberleşme cihazının uluslararası kuruluşlarının belirlediği standart
değerlerine ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak
kurulduğunu göstermek üzere işletici ve işletmeciye verilen
belgeyi,
ğ) ICNIRP (International Comission on Non Ionizing Radiation Protection): Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu’nu,
h) IRPA (International Radiation Protection Association):
Uluslararası Radyasyondan Koruma Kurulu’nu,
ı) İşletici: İşletmeci tanımı kapsamı dışında kalan ve elektronik haberleşme hizmetlerini yürüten kuruluşlar ile gerçek
ve tüzel kişileri,
i) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,
j) Kanun: 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununu,
2013 | 395
k) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu,
l) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,
m) Manyetik alan şiddeti (H): Manyetik akı yoğunluğunun, ortamın geçirgenliğine oranını (A/m),
n) Meskun mahal: İnsanların sürekli veya geçici olarak
ikamet ettiği yaşam alanlarını,
o) Ölçüm yetki belgesi: Kurumun bu Yönetmelik kapsamındaki ölçümleri yapmaya yetkili kıldığı kuruluşlara verilen belgeyi,
ö) Sabit elektronik haberleşme cihazı: Hücresel mobil sistemlerinin verici, verici/alıcı cihazları ile Radyo-TV vericileri dahil olmak üzere, 10 kHz-60 GHz frekans bandında sabit
olarak kurulup çalıştırılan verici, verici/alıcı cihazları ile bir
mahalde elektronik haberleşme hizmetini geçici bir süre
sunmak için kullanılan mobil verici, verici/alıcı cihazlarını,
p) Uzak alan: Elektromanyetik dalganın, düzlem dalga
özelliği gösterdiği ve antenden 2D2/λ (D anten boyu) dan
daha uzak olduğu mesafeyi,
r) Yakın alan: Yayın yapan kaynağa 2D2/λ kadar olan
uzaklığını
ifade eder.
396 | 2013
İKİNCİ BÖLÜM
Sabit Elektronik Haberleşme Cihazlarının Kuruluş Yeri,
Montaj Esasları, Güvenlik Sertifikası Müracaatı ve Ölçüm
Bildirimi
Kuruluş yeri
Madde 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki sabit elektronik haberleşme cihazlarından, Radyo-TV verici cihazları
yayıncı kuruluşların Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna
yapmış olduğu ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından belgelenen lisans tipine uygun bölgelerde, diğer cihazlar ise Kurum tarafından verilen sistem kurma izinlerinde
belirtilen bölgelerde ve sayıda kurulur.
(2) Kuruluş yeri, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesine göre
hesaplanan güvenlik mesafesinin dâhil olduğu bölge ile
anten ve cihazlara işletici ve işletmecilerin kontrolü ve personeli dışındaki kişilerin erişmesi önlenecek şekilde belirlenir.
(3) İşletici ve işletmecinin kontrolü ve personeli dışındaki
kişilerin erişiminin engellenmediğinin tespit edilmesi halinde, uygunsuzluğun giderilmesi amacı ile yapılan tebliğ
tarihinden başlamak üzere İşletici ve İşletmeciye 10 iş günü
süre verilir. İşletici ve İşletmecinin kontrolü ve personeli
dışındaki erişimin engellendiğine dair alınan önlemler Kuruma bildirilir. Yapılan bildirimin Kurum tarafından uygun
bulunması halinde konu cihaz faaliyetine devam eder. Ancak, yapılacak denetimde uygunsuzluğun devam ettiğinin
tespit edilmesi halinde işletici ve işletmecilerin kontrolü ve
personeli dışındaki kişilerin erişiminin engellenmesine yö2013 | 397
nelik gerekli tedbirler alınıncaya kadar 23 üncü madde hükümleri uygulanır.
(4) Ortak Anten Sistem ve Tesisleri kurulması da dâhil, tesis paylaşımı ve ortak yerleşim ile ilgili Kurum tarafından
yapılan düzenlemelere de uyulması zorunludur.
Güvenlik mesafesi hesabı
Madde 6 – (1) Güvenlik mesafesi; antenden itibaren ve antenlerin yayın yönü dikkate alınarak uluslararası IRPA kuruluşunun belirlemiş olduğu, aşağıdaki formülle hesaplanır.
Bu formülde;
P: Cihaz çıkış gücünü (Watt),
G: Anten kazancını (dBi),
E: Elektrik alan limit değerini (Tablo-1 deki tek bir cihaz
için limit değeri olacaktır) (Volt/metre),
d: Güvenlik mesafesini (metre),
ifade eder.
(2) Okul öncesi eğitim ile temel eğitim kuruluşlarının bulunduğu mahallerde güvenlik mesafesi hesabı yapılırken,
bahçe sınırları dikkate alınır.
(3) Sağlık kuruluşlarında kurulacak elektronik haberleşme
cihazlarının; tıbbi cihazların etkilenmemesi amacıyla ortamda oluşturacağı elektrik alan şiddet değeri, E= 3 V/m’yi
geçemez.
398 | 2013
Güvenlik sertifikası
Madde 7 – (1) İşletici ve işletmeci bu Yönetmelik hükümlerine göre sabit elektronik haberleşme cihazı için EK-1’de
yer alan Güvenlik Sertifikasını almakla yükümlüdür.
(2) Güvenlik Sertifikası alınmaksızın sabit elektronik haberleşme cihazının kurulması halinde 23 üncü maddenin
birinci ve üçüncü fıkrası hükümleri uygulanır.
Montaj esasları
Madde 8 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki sabit elektronik haberleşme cihazlarının meskun mahal içinde montajının yapılmasında, asgarî olarak 6 ncı maddeye göre hesaplanan güvenlik mesafesi dikkate alınır. Yönlü antenlerde ana
huzmeye göre hesaplanan güvenlik mesafesi dikkate alınır .
(2) Güvenlik Sertifikası alınmadan, sabit elektronik haberleşme cihazının kuruluş yeri ile ilgili olarak direk, kule,
kulübe, konteynır, anten ve dalga kılavuzu gibi altyapı
montajına başlanamaz.
(3) Bina yüzeylerine kurulacak olan antenlerin, arka yüzlerine gelen duvara, en az anten boyutlarında yansıtıcı levhalar monte edilir.
(4) Paratoner, yakalama ucu ve benzeri yıldırım koruma
donanımları, topraklama tesisatı ve sivil havacılık kurallarına göre gerekli ışıklandırmanın bu konuda yayımlanan
standartlara ve ilgili mevzuatlarındaki kurallara göre tesis
edilmesi gerekir.
(5) Cihazların montajını müteakip; bu Yönetmelikte belirtilen özellikteki ölçüm cihazları ile test ve ölçümler yapılır
ve kurulan cihazın elektromanyetik alan şiddet değerinin 16
ncı maddede belirtilen limit değerlerini aşmaması sağlanır.
2013 | 399
(6) Bu maddede belirtilen montaj esaslarına uyulmadığının tespiti halinde gerekli düzeltmelerin yapılması için tebliğ tarihinden başlamak üzere 10 iş günü süre verilir. Bu
sürenin bitiminde yapılacak denetimde uygunsuzluğun
devam ettiğinin tespit edilmesi halinde montaj esaslarına
uygun hale getirilinceye kadar 23 üncü maddenin birinci
fıkrası hükümleri uygulanır. Aynı cihaz ve yer için ikinci
kez ihlal edilmesi halinde 23 üncü maddenin ikinci fıkrası
(7) Kamu güvenliği, acil durum ve afet durumlarında kurulanlar hariç olmak üzere; Güvenlik Sertifikası alan mobil
istasyonlar, sistemin faaliyete geçmesini müteakip aynı
yerde en fazla 3 ay hizmet verebilir. İşletmeci tarafından
aynı yer için süre uzatımının talep edilmesi halinde 3 ay
ilave süre verilebilir.
Güvenlik sertifikası müracaatı ve ölçüm bildirimi
Madde 9 – (1) İşletici ve işletmeci, kurulacak sabit elektronik haberleşme cihazı için EK-2’de yer alan Sabit Elektronik
Haberleşme Cihazı Müracaat Değerlendirme Formu ile
Kuruma müracaat eder. Kurum tarafından kurulması uygun
bulunan sabit elektronik haberleşme cihazına müracaat
tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Güvenlik Sertifikası
düzenlenir. Güvenlik Sertifikası her bir cihaz için ayrı ayrı
düzenlenmek suretiyle verilir.
(2) Güvenlik Sertifikasının düzenlenme tarihinden itibaren
en geç 120 gün içinde; sistem işletmeye alınır ve gerekli
ölçümler yapılarak EK-3’de yer alan Ölçüm Değerleri Formunun aslı Kuruma teslim edilir. Sistemin işletmeye alınmaması nedeni ile EK-3 Ölçüm Değerleri Formunun süresi
içinde gönderilmemesi halinde Güvenlik Sertifikası iptal
400 | 2013
edilir. Ancak, aynı yer için yeniden Güvenlik Sertifikası
müracaatı yapılabilir.
(3) Sistemin işletmeye alınmasına rağmen EK-3’de yer
alan Ölçüm Değerleri Formunun süresi içinde gönderilmemesi durumunda 23 üncü maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanır.
(4) Güvenlik Sertifikası, işleticiler ve işletmeciler tarafından istasyon mahallinde rahatlıkla görülebilecek yerlere
asılır ve deforme, silinme gibi çevre şartlarının etkilerine
karşı gerekli tedbirler alınır.
(5) Kanuna ekli ücret tarifesinde belirtilen Güvenlik Sertifikası ücreti, Güvenlik Sertifikası düzenleme aşamasında
alınır.
(6) Güvenlik Sertifikasının herhangi bir nedenle yenilenmesi halinde, sertifika ücreti kadar yenileme ücreti alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ölçüm Yetki Belgesi Esasları
Ölçüm yapmaya yetkili kuruluşlar
Madde 10 – (1) Ölçümler, Kurum veya Kurum tarafından
yetki verilen kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili mevzuatına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişilikleri tarafından
yapılır.
(2) Ölçüm yapabilecek özel hukuk tüzel kişiliklerinde ise
montaj, bakım ve işletme faaliyetlerinin yapılması hariç
olmak üzere, belirlenmiş faaliyet konuları içerisinde ölçüm
yapma faaliyetinin de bulunması şartı aranır.
2013 | 401
(3) Ölçüm yetki belgesi alacak kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak ve yöneticilerinin, montaj, bakım ve işletme faaliyetleri yapan kuruluşlarla ilişkisi bulunamaz.
Ölçümde kullanılacak cihazlar ve teknik özellikleri
Madde 11 – (1) Ölçümlerde spektrum analizör ve geniş
bantlı ölçüm cihazları kullanılır. Bu cihazlara ait minimum
teknik özellikler aşağıda sıralanmıştır.
a) Ölçüm yetki belgesi almak isteyen kuruluşlar ölçüm
yetkisi almak istedikleri frekans bant aralığını Kuruma bildirir.
b) Kullanılan ölçüm cihazı; ortalama güç yoğunluğunu
(W/m2, mW/cm2), ortalama E alanını (V/m) veya E alanının karesel ortalamasını, ortalama H alanını (A/m) veya H
alanının karesel ortalamasını ölçebilecek ya da bu parametrelerden bir veya birkaçını gösterebilecek yetenekte olmalıdır.
c) Prob/anten boyutları, ideal olarak kararlı frekans tepki
eğrisi gösterecek ve frekans sınırı dışındaki frekanslara karşı
tepkisi zayıf olmalıdır.
ç) Cihazlar zamana göre ortalama alabilme yeteneğine sahip olmalıdır.
(2) Ayrıca ölçümlerde kullanılacak ölçüm cihazlarının
teknik dokümanlarında önerilen kalibrasyon aralıklarında
kalibrasyonu yaptırılır, şayet bahse konu dokümanlarda
kalibrasyon süresi yok ise en az 2 yılda bir kalibrasyonu
yapılır ve kalibrasyon belgesi Kuruma iletilir. Bu süre içinde
kalibrasyon yaptırmayan kuruluşların Ölçüm Yetki Belgesi
iptal edilir.
402 | 2013
(3) Bu madde ile belirlenen teknik özelliklere, teknik özelliklerin değiştirilmesine ve ilave teknik özellikler getirilmesine ilişkin usul ve esaslar Tebliğ ile düzenlenir.
Ölçüm yapacak personelin nitelikleri
Madde 12 – (1) Ölçümler; üniversitelerin; elektrikelektronik, haberleşme, fizik mühendisliği, fizik lisansı veya
elektromanyetik dalgalar ile ilgili dersleri alarak teknik bölümlerin birinden veya meslek yüksek okulu ile liselerinin
elektrik, elektronik haberleşme teknolojisi (telekomünikasyon, haberleşme, haberleşme teknolojisi, elektronik haberleşme), elektronik teknoloji (elektrik-elektronik, elektrik
elektronik teknikerliği, elektronik, endüstriyel elektronik)
bölümlerinden mezun olan personel tarafından yapılır.
(2) Ölçüm işlemleri ölçüm sertifikası almış olan personel
tarafından yapılır. Bu personelin taşıması gereken nitelikler
ile ölçüm sertifikası alınmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından çıkartılacak Tebliğ ile düzenlenir.
(3) Yerinde ölçüm yapılmadan Ölçüm Değerleri Formu
düzenlendiğinin tespit edilmesi durumunda, bu formu düzenleyen personel, Yönetmelikte belirtilen ölçüm işlerinde
bir daha çalıştırılamaz.
(4) Üçüncü fıkra hükmü haricinde, yetkili kuruluşun ölçümlerinde bu Yönetmeliğe aykırı durum tespit edilmesi
durumunda ölçüm yapan personel uyarılır, tekrarı halinde
ise bu Yönetmelikte belirtilen ölçüm işlerinde çalıştırılamaz.
Ölçüm yetki belgesi müracaatı
Madde 13 – (1) Bu Yönetmelikte belirtilen ölçümleri yapmak üzere; ölçüm yetki belgesi almak isteyen kuruluşlar 11
inci maddede belirtilen cihazlara sahip olunduğuna dair
2013 | 403
belge ve 12 nci maddede belirtilen nitelikleri haiz personel
istihdam edildiğini gösterir belgeler ibraz edilmek ve ölçüm
yetkisi talep edilen frekans aralığı belirtilmek suretiyle Kuruma müracaat eder.
(2) Kurum tarafından müracaatlar değerlendirilerek uygun bulunması halinde iki yıl süre ile geçerli olan EK-4’te
yer alan Ölçüm Yetki Belgesi düzenlenir.
(3) Ölçüm yetkisi Kurum tarafından düzenlenen Ölçüm
Yetki Belgesinde belirtilen frekans aralığında geçerlidir.
(4) Ölçüm yetki belgesi verilen kuruluşların hangi frekans
aralığında yetkilendirilmiş olduğu bilgisi de dâhil ayrıntılı
listesi ve listedeki iptal ve değişiklik bilgileri Kurum internet
sitesinde (www.btk.gov.tr) yayımlanır.
(5) Kurum tarafından yetki verilmeyen kişi ya da kuruluşlar tarafından yapılan ölçümler değerlendirmeye alınmaz.
Ölçüm yetki belgesi iptali
Madde 14 – (1) Kurumun yapmış olduğu ölçüm değerleri
ile Kurumdan ölçüm yetki belgesi alan kuruluşların aynı
mahalde yapmış oldukları ölçüm değerlerinin birbirlerine
yakın olmaması durumunda Kurum, yetkili kuruluş elemanları ile ortaklaşa aynı şartlarda ölçümü yeniler. Yetkili
kuruluşun ölçümlerinde bu Yönetmeliğe aykırı durum tespit edilmesi veya ölçüm yetkisi verilen frekans aralığı dışında ölçüm yapılması durumunda kuruluş uyarılır, tekrarı
halinde ise ölçüm yetki belgesi bir daha verilmemek üzere
iptal edilir ve bu husus Kurumun internet sitesinde yayımlanır.
(2) Birinci fıkra hükümleri dışında bu Yönetmelikle belirlenen diğer şartları sağlamadığı tespit edilen ölçüm yetki
404 | 2013
belgesi alan kuruluş önce uyarılır ve eksikliklerin giderilmesi için 30 gün süre verilir. Bu sürenin sonunda eksikliklerin
giderilmemesi veya tekrarı halinde yetkili kuruluşun yetkisi
iptal edilerek Kurumun internet sitesinde yayımlanır.
(3) Ölçüm yetki belgesinin süresi bitmeden en az 15 gün
önce, ölçüm yetki belgesi alan kuruluş Kuruma yenileme
müracaatı yapmak zorundadır. Bu sürede müracaat yapmayan kuruluşun ölçüm yetki belgesi iptal edilir ve Kurumun internet sitesinde yayımlanır.
(4) Yerinde ölçüm yapılmadan rapor düzenlendiğinin tespit edilmesi durumunda, ölçüm raporu düzenleyen kuruluşun Ölçüm Yetki Belgesi bir daha verilmemek üzere iptal
edilir ve bu husus Kurumun internet sitesinde yayımlanır.
Ölçüm Yetki Belgesinin bu sebeple iptal edilmesi halinde
iptal edilen kuruluşun yaptığı ölçümler Kurumca gerekli
görülmesi halinde işletici veya işletmeci tarafından tekrar
ölçüm yaptırılarak 6 ay içinde Kuruma gönderilir.
(5) Ölçüm yetki belgesi iptal edilen kuruluşun başka isim
altında veya başka şirketlerle ortaklaşa kuracağı şirket ve
sahiplerine ölçüm yetki belgesi verilmez. Ölçüm yetki belgesi iptal edilen kuruluşun ortaklarının da başka isim altında
veya başka şirketlerle kuracağı şirket ve sahiplerine ölçüm
yetki belgesi verilmez.
(6) Ölçüm yetki belgesinin verilmesi ve iptali Kurul tarafından yapılır.
2013 | 405
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ölçüm Yöntemleri ve Limit Değerler
Ölçüm yöntemleri
Madde 15 – (1) Yapılacak olan ölçümler; temel olarak
elektromanyetik alan şiddeti veya güç akı yoğunluğu ölçümlerinden ibaret olup;
a) Ölçümler geniş bantlı cihaz ile yapıldığında, yakın
alanda elektrik alan ve manyetik alan karmaşık bir yapı
gösterdiğinden, elektrik alan ve/veya manyetik alan probları ayrı ayrı kullanılarak ölçüm yapılır. Uzak alanda ise ölçümler sadece elektrik alan probu kullanılarak yapılır.
b) Bir noktada birden fazla verici bulunması halinde, geniş
bantta ölçüm yapan bir cihaz ile ortamda bulunan bütün
elektrik alan şiddetinin etkin değeri ölçülecektir. Elektromanyetik alan şiddetinin tek bir cihaz için belirlenen limitten fazla çıkması durumunda ortamdaki bütün vericilerin
ayrı ayrı elektrik alan şiddetinin tespiti için, spektrum analizör ve yönlü anten kullanılır. Elektrik alan şiddet değerinin
düşey ve yatay polarizasyon değerlerinin x, y, z bileşenleri
ayrı ayrı ölçülür, bunların karelerinin toplamının karekökleri alınarak hesaplanan etkin bileşke elektrik alan değeri,
formülü ile hesap edilir.
(2) Bu ölçümde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Ölçüm personeli üzerinde bulundurduğu her türlü
elektronik cihazı ölçüm sonuçlarını etkilememesi bakımından kapalı tutar.
406 | 2013
b) Cihazın ilk çalıştırılmasından sonra teknik dokümanında belirtilen süre kadar cihaz kararlı duruma geçene kadar
beklenir.
c) Her ölçüme başlamadan evvel ölçüm cihazlarının varsa
sıfırlama tuşuna basılır.
ç) Ölçümler, ölçüm yapılacak sistemin çalışır durumda olduğu saatlerde yapılır.
d) Ölçümler, verici antenin yayın paterni dikkate alınarak
yapılır.
(3) Hücresel baz istasyonları ölçümleri için bu maddede
açıklanan ölçüm yöntemlerine ek olarak aşağıdaki hususlara
da dikkat edilir.
a) Ölçümler, antenin yayın yaptığı yönden başlamak üzere yatayda sağa ve sola doğru en az üç değişik noktadan
yapılır.
b) Hücresel baz istasyonları için her ölçüm uluslararası
standart dikkate alınarak, 6 dakikalık ortalamaya göre yapılır.
c) Ölçümler; antenin yayın paterni dikkate alınarak, yayına doğrudan maruz kalan bölgede en az 3 noktadan yapılır.
Elektromanyetik alan şiddeti limit değerleri
Madde 16 – (1) Tablo-1’de yer alan elektrik alan şiddeti,
manyetik alan şiddeti, manyetik akı yoğunluğu ve eşdeğer
düzlem dalga yoğunluğu;
a) Ortam için, Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Koruma Kurulunun belirlediği toplam limit değerlerini,
b) Çevre ve insan sağlığı dikkate alınarak; ihtiyati tedbir
açısından, tek bir cihaz için Uluslararası İyonlaştırmayan
2013 | 407
Radyasyondan Koruma Komisyonunun (ICNIRP) belirlediği limit değerin dörtte birini (¼) aşamaz.
Tablo-1 Ortam ve tek bir cihaz için belirlenen limit değerler.
f= frekans (MHz)
BEŞİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Ölçüm Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Denetim, ölçüm talebi ve ölçüm ücreti
Madde 17 – (1) Ölçüm yetki belgeli kuruluşlar ile sabit
elektronik haberleşme cihazının kurulması, işletilmesi ve
kullanılması esnasında bu Yönetmelikte belirtilen hususlara
uygunluk Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslara
göre denetlenir ya da denetlettirilir.
(2) Üçüncü şahıslar tarafından yapılan ölçüm talepleri Kuruma veya ölçüm yetki belgesi verilen kuruluşlara dilekçe
ile yapılır. Ölçüm yetki belgesine sahip kuruluşlarca ölçümün yapılması halinde, EK-3’te yer alan Ölçüm Değerleri
Formu doldurulur ve ölçüm raporları ile verilen Ölçüm
Yetki Belgesinin bir sureti Kuruma, bir sureti müracaat sa408 | 2013
hibine ve bir sureti de işletici ve işletmeciye en geç beş iş
günü içerisinde iletilecektir. Ayrıca Kuruma elektronik ortamda da gönderilir.
(3) Üçüncü şahıslar tarafından Kuruma yapılan ölçüm
taleplerinde Kanuna ekli ücret tarifesinde belirtilen ölçüm
ücreti müracaat aşamasında alınır.
(4) Ölçüm yetkisi verilen kuruluşlar, Kanun çerçevesinde
belirlenen ölçüm ücretini geçmemek üzere, ölçüm ücretini
kendileri belirlemekte serbesttir.
(5) Üçüncü şahısların talebi üzerine yapılan ölçüm sonucunda, limit değerlerinin aşıldığının tespiti halinde, ilgili
işletmeci ve işletici ölçüm ücretini, bildirim tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde müracaat sahibine öder.
(6) Yapılan ölçümler sonucunda limit değerlerin aşılmadığının tespiti halinde, müracaat sahibinin ödediği ölçüm
ücreti iade edilmez.
(7) İşletici ve işletmeci tarafından, sabit elektronik haberleşme cihazının kurulmasından sonra, cihazın çevresinde
ölçüm yapılmasını gerektiren değişiklikler (sonradan yapılan bina, okul, sağlık merkezi vb.) olması halinde ivedilikle
ölçüm yapılır ve ölçüm sonuçları Kurum’a gönderilir. Ölçüm Değerleri Formunun gönderilmemesi durumunda 23
üncü maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanır.
Ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesi
Madde 18 – (1) Ölçüm sonuçlarının Kurum tarafından değerlendirilmesinde, ölçüm cihazının ölçüm belirsizliği de
dâhil Tablo-1’de belirtilen limitlerin aşılması halinde 19
uncu maddeye göre işlem yapılır.
2013 | 409
(2) Yapılacak işlemlerden sonra müracaat sahibi Kurum
tarafından bilgilendirilir.
Limitlerin aşılması halinde uygulanacak işlem
Madde 19 – (1) Kurum veya Kurumca yetkilendirilmiş kuruluşlarca yapılan ölçümlerde; sabit elektronik haberleşme
cihazının elektromanyetik alan şiddetinin, 16 ncı maddede
yer alan;
a) Tek bir cihaz için izin verilen limit değerin üzerinde olduğunun tespit edilmesi halinde işletici ve işletmeciye söz
konusu limit değerleri sağlaması için tebliğ tarihinden başlamak üzere 10 iş günü süre verilir. Bu sürenin bitiminde
yapılacak denetim ve ölçümlerde uygunsuzluğun devam
ettiğinin tespit edilmesi halinde ise 23 üncü maddenin birinci ve ikinci fıkrası hükümleri uygulanır.
b) Ortamın toplam limit değerini tek bir cihazın aşması
halinde, düzeltme için herhangi bir süre verilmeksizin limit
aşımına neden olan sabit elektronik haberleşme cihazı için
23 üncü maddenin birinci ve ikinci fıkrası hükümleri uygulanır. Talep edilmesi halinde söz konusu sabit elektronik
haberleşme cihazı ile bağlantılı hizmetlerden faydalananların mağdur edilmemesi için, işletici ve işletmecinin aynı
mahalde 16 ncı maddede belirtilen limit değerleri aşmayan
yeni bir cihaz kurmasına izin verilebilir.
c) Tek bir cihaz için izin verilen limit değerlerine uygun
olduğunun tespit edilmesine rağmen ortamın limit değerinin aşılması halinde, Kurum koordinasyonunda işletici ve
işletmeciler tarafından aynı mahalde kurulu tüm cihazlar
için ortam normal değerlere gelinceye kadar gerekli teknik
düzenleme yapılır. Aksi takdirde en son kurulan cihazdan
410 | 2013
başlamak üzere, 23 üncü maddesinin birinci fıkrası hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Sabit elektronik haberleşme cihazlarına ilişkin istek ve şikayetler
Madde 20 – (1) 10 kHz-60 GHz frekans bandında çalışan,
meskun mahal içerisindeki sabit elektronik haberleşme cihazların hücresel mobil sistemlerin verici, verici/alıcı cihazlar ile çıkış gücü 5 Watt’ın üzerinde olan sabit elektronik
haberleşme cihazlarının kurulması, işletilmesi ile ilgili olarak; gelen dilekçe ve şikayetler Kurum veya ilgili Bölge
Müdürlüğüne yapılır.
(2) Hücresel baz istasyonlarına ait dilekçe ve şikayetler ilgili işletici ve işletmeciye de yapılabilir. Şikayet yapılan baz
istasyonuna ait Güvenlik Sertifikası ve Ölçüm Değerleri
Formu şikayet sahibine gönderilir.
Ölçüm ücreti tahsili usul ve esasları
Madde 21 – (1) Ölçümler için tahsil edilecek ücretler ile
ücretlerin tahsili için gerekli usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.
Kullanılacak cihaz standartları
Madde 22 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında kullanılacak
her türlü sabit elektronik haberleşme cihaz ve donanımı;
Kanun ve ilgili Yönetmelikler gereğince belirlenen standartlara uygun olmak zorundadır.
2013 | 411
İdarî yaptırımlar
Madde 23 – (1) 5 inci maddenin üçüncü fıkrası, 7 nci
maddenin ikinci fıkrası, 8 inci maddenin ikinci ve altıncı
fıkraları, 9 uncu maddenin üçüncü fıkrası, 17 nci maddenin
yedinci fıkrası ve 19 uncu maddede belirtilen hükümlerin
ihlali halinde sabit elektronik haberleşme cihazının faaliyeti
uygun şartlar sağlanıncaya kadar Kurum tarafından veya
Kurumca yapılan bildirim üzerine mülkî amirler eliyle durdurulur.
(2) Bu Yönetmelikle belirlenen hükümlerin; gerekli uyarıların ve kapatmaların yapılmasına rağmen aynı cihaz ve yer
için ikinci kez ihlal edilmesi halinde Kanunun 60 ıncı maddesinin beşinci fıkrası gereğince ilgili cihaz için Kanun çerçevesinde belirlenen ekli telsiz ücret tarifesinde belirtilen
ruhsatname ücretinin elli katı oranında idarî para cezası
uygulanır. Aynı takvim yılı içinde aynı cihaz ve yer için
sonraki her ihlalde bir önceki ceza miktarının iki katı idari
para cezası uygulanır.
(3) Güvenlik sertifikası alınmadan sabit elektronik haberleşme cihazının montajına başlanılması veya izinsiz revizyon yapılması halinde, Kanunun 60 ıncı maddesinin beşinci
fıkrası gereğince ilgili işletmeci ve işleticiye ruhsatname
ücretinin elli katı idari para cezası her bir cihaz için ayrı ayrı
uygulanır.
(4) Gerçeğe uygun olmayan bilgi ve belgelerin gönderilmesi halinde söz konusu işletmeci ve işletici hakkında,
5/9/2004 tarihli ve 25574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Uygulanacak İdarî Para Cezaları ile Diğer Müeyyide ve Tedbirler
Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
412 | 2013
(5) Gerçeğe aykırı beyan yaptığı tespit edilen Ölçüm Yetki
Belgeli kuruluşlar hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç
duyurusunda bulunulabilir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik ve bu yönetmeliğe yapılan
atıflar
Gazete’de yayımlanan Elektronik Haberleşme Cihazlarına
Güvenlik Sertifikası Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu yönetmeliğe yapılan
atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Mevcut güvenlik sertifikaları
Geçici Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımından önce
verilmiş olan Güvenlik Sertifikaları geçerlidir.
Mevcut ölçüm yetki belgeli kuruluşlar
Geçici Madde 2– (1)1 (Değişik:RG-17/2/2012-28207) Bu
Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen Tebliğ düzenlemesi yapılıp ilk kez ölçüm sertifikaları verilinceye kadar
aynı maddede yer alan diğer özellikleri taşıyan personel
tarafından ölçüm yapılmaya devam edilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Kurumdan
Ölçüm Yetki Belgesi alan kuruluşlar; bu Yönetmeliğin 10
uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartları 6 ay
içerisinde sağlamak zorundadırlar. Bu zorunluluğa uymayan kuruluşların Ölçüm Yetki Belgesi iptal edilir.
1 Bu değişiklik 30/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
2013 | 413
Yürürlük
girer.
Yürütme
Madde 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Kurul Başkanı
yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
Tarihi
Sayısı
21/4/2011
27912
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin
Yayımlandığı Resmî Gazete’lerin
1.
2.
3.
414 | 2013
Tarihi
Sayısı
17/2/2012
28207
ERİŞİM VE ARABAĞLANTI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kullanıcıların makul bir ücret karşılığında elektronik haberleşme hizmetlerinden ve altyapısından azami ölçüde yararlanmasını sağlayacak uygulamaların teşvik edilmesi, elektronik haberleşme
sektöründe verimliliğin ve sürdürülebilir rekabet ortamının
sağlanması, şebekelerin bütünlüğü ve birlikte çalışabilirliği
ile hizmetlerin karşılıklı işletilebilirliğinin ve uzun vadede
kullanıcıların yararına olacak rekabet ortamının oluşturulmasına yönelik altyapı yatırımlarının desteklenmesi için
elektronik haberleşme şebekelerine erişim ve arabağlantıya
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik, işletmecilerin erişim ve arabağlantıya ilişkin hak ve yükümlülükleri ile söz konusu
yükümlülüklerin yerine getirilmesinde uygulanacak usul ve
esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu Yönetmelik, 5/11/2008 tarihli ve 5809
sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 4 üncü, 6 ncı, 7
nci, 12 nci, 24 üncü, 33 üncü ve 60 ıncı maddeleri ile mezkûr
Kanunun İkinci Kısım Üçüncü Bölümü hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
2013 | 415
a) Alt yerel ağ: Sabit elektronik haberleşme şebekesinde
abone tarafındaki şebeke sonlanma noktasını konsantrasyon
noktasına veya belirli bir ara erişim noktasına bağlayan
kısmi yerel ağı,
b) Arabağlantı: Bir işletmecinin kullanıcılarının aynı veya
farklı bir işletmecinin kullanıcılarıyla irtibatının veya başka
bir işletmeci tarafından sunulan hizmetlere erişiminin sağlanmasını teminen, aynı veya farklı bir işletmeci tarafından
kullanılan elektronik haberleşme şebekelerinin birbirlerine
fiziksel ve mantıksal olarak bağlantısını,
c) Arabağlantı yükümlüsü: Arabağlantı sağlama yükümlülüğü getirilen işletmeciyi,
ç) Ayrıştırma: Bir işletmecinin, şebekesi üzerinden verdiği
hizmetleri, taşıma, anahtarlama, arayüz de dâhil olmak
üzere sadece talep edilen şebeke bileşenlerine ve talep edilen türden erişim sağlanmasına imkân verecek şekilde birbirinden ayrı olarak sunmasını,
d) Elektronik haberleşme şebekesi: Farklı noktalar arasında elektronik haberleşmeyi sağlamak için bu noktalar arası
bağlantıyı teşkil eden anahtarlama ekipmanları ve hatlar da
dahil olmak üzere her türlü iletim sistemleri ağını,
e) Erişim: Bu Yönetmelikte belirtilen koşullarla, elektronik
haberleşme şebekesi, altyapısı ve/veya hizmetlerinin, diğer
işletmecilere sunulmasını,
f) Erişim yükümlüsü: Erişim sağlama yükümlülüğü getirilen işletmeciyi,
g) Hesap ayrımı: İşletme içi transferler de dâhil, her bir faaliyetle ve iş birimiyle ilgili gelir, gider ve maliyetlerin ayrılmasını,
416 | 2013
ğ) İşletmeci: Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,
h) Koşullu erişim: Radyo ve televizyon yayın sistemlerine
abonelik veya başka bir yöntemle önceden izin verilmesi
yoluyla koşullu olarak erişimi sağlayan her türlü teknik
tedbir ve düzenlemeyi,
ı) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu,
i) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,
j) Taşıyıcı: Bir çağrının başlatılması, sonlandırılması veya
taşınması hizmetlerinin tümünü veya bir kısmını sunan
işletmeciyi,
k) Taşıyıcı ön seçimi: Taşıyıcının, taşıyıcı seçim kodu çevrilmeksizin seçilmesine imkân sağlayacak şekilde önceden
seçilmesi yöntemini,
l) Taşıyıcı seçimi: Taşıyıcının, taşıyıcı seçim kodu çevrilmesi suretiyle seçilmesi yöntemini,
m) Taşıyıcı seçim kodu: Taşıyıcılara, taşıyıcı seçimi amacıyla Kurumca tahsis edilen kodu,
n) Veri akış erişimi: Abone tarafındaki şebeke sonlanma
noktasını, veri iletimine imkân verecek şekilde, abonenin
bağlı bulunduğu ana dağıtım çatısının bulunduğu tesise
veya eşdeğer tesise yerleştirilen teçhizata bağlayan her türlü
cihaza ve fiziksel devreye erişimi,
o) Yerel ağ: Sabit elektronik haberleşme şebekesinde abone tarafındaki şebeke sonlanma noktasını abonenin bağlı
bulunduğu ana dağıtım çatısına veya eşdeğer tesise bağlayan fiziksel devreyi,
2013 | 417
ö) Yerel ağa ayrıştırılmış erişim: Yerel ağın mülkiyetinde
bir değişiklik olmadan yerel ağa ayrıştırılmış tam erişimi ve
yerel ağa paylaşımlı erişimi,
p) Yerel ağa ayrıştırılmış tam erişim: Bakır kablo çifti frekans spektrumunun tamamının kullanılmasına izin verecek
şekilde yerel ağa veya alt yerel ağa erişimi,
r) Yerel ağa paylaşımlı erişim: Bakır kablo çifti frekans
spektrumunun sadece ses harici bandının kullanılmasına
izin verecek şekilde yerel ağa veya alt yerel ağa erişimi
ifade eder.
İlkeler
Madde 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıdaki temel ilkeler göz önüne alınır.
a) Etkin ve sürdürülebilir rekabet ortamının sağlanması ve
korunması,
b) Niteliksel ve niceliksel devamlılık, düzenlilik, güvenilirlik, verimlilik, açıklık, şeffaflık ve kaynakların verimli kullanılmasının gözetilmesi,
c) Elektronik haberleşme hizmetleri arzı ile yeni yatırımların, teknoloji gelişiminin ve üretiminin özendirilmesi,
ç) Elektronik haberleşme pazarının, gelişen şartlar çerçevesinde uluslararası normlara yaklaştırılması,
d) Eşit şartlardaki kullanıcılar ve işletmeciler arasında ayrım gözetilmemesi, hizmetlerin benzer konumdaki kullanıcılar tarafından eşit şartlarla ulaşılabilir olması,
e) Kullanıcıların talep ettikleri hizmetlerin dışında herhangi bir hizmeti satın almak zorunda bırakılmaması,
418 | 2013
f) Kullanıcıların makul bir ücret karşılığında elektronik
haberleşme şebeke, altyapı ve hizmetlerinden yararlanmasını sağlayacak uygulamaların teşvik edilmesi,
g) Elektronik haberleşme hizmetleri karşılığı alınacak ücretlerin mümkün olduğu ölçüde hizmetin etkin olarak sağlanması maliyetine dayalı olması,
ğ) Bir hizmetin maliyetinin diğer bir hizmetin ücreti yoluyla desteklenmesinden veya karşılanmasından kaçınılması,
h) Ücretlerin; rekabetin engellenmesine, bozulmasına veya
kısıtlanmasına neden olacak şekilde belirlenmemesi,
ı) Kullanıcıların özel durumlarının dikkate alınması.
Erişimin kapsamı
Madde 6 – (1) Bu Yönetmelikte geçen erişim ifadesi;
a) Yerel ağa ayrıştırılmış erişim ve veri akış erişimini de
içerecek şekilde elektronik haberleşme şebekesi bileşenlerine
ve ilgili tesislerine her türlü yöntemle erişimi,
b) Binalar, borular ve direkleri de içerecek şekilde fiziksel
altyapıya erişimi,
c) İşletim destek sistemlerini de içerecek şekilde ilgili yazılım sistemlerine erişimi,
ç) Numara dönüşümüne veya eşdeğer işlevselliğe sahip
sistemlere erişimi,
d) Hizmetlerin karşılıklı çalışabilirliği veya sanal şebeke
hizmetleri için gerekli arayüzlere, protokollere veya diğer
teknolojilere erişimi,
e) Arabağlantıyı,
2013 | 419
f) Akıllı şebeke hizmetlerine yönelik bileşenlere erişimi ve
mobil şebekelerde ulusal dolaşımı da içerecek şekilde kullanıcılara sunulan hizmetlerin karşılıklı çalışabilirliğinin temini için belirli hizmetlerin sağlanmasını,
g) Yeniden satış amacıyla hizmetlerin toptan seviyede sunulmasını,
ğ) Koşullu erişim sistemlerine erişimi,
h) Kurum düzenlemeleri ile belirlenen diğer hallerdeki
erişimi
kapsar.
İKİNCİ BÖLÜM
Erişim ve Arabağlantı Yükümlülükleri
Yükümlülük getirilmesi
Madde 7 – (1) İlgili pazarda etkin piyasa gücüne sahip işletmecilere Kurum tarafından, işletmecilerin yetkilendirmeleri ile bu Yönetmeliğin 9, 14 ve 15 inci madde hükümleri
saklı kalmak kaydıyla bu Yönetmeliğin 8 ilâ 16 ncı maddelerinde belirtilen yükümlülüklerden biri, birkaçı veya tamamı
getirilir. Aynı ve/veya farklı pazarlarda etkin piyasa gücüne sahip olan işletmeciler arasında yükümlülükler açısından
ilgili pazar veya pazarlarda rekabet düzeyini etkileyen unsurlar ile 5 inci maddede yer verilen ilkeler dikkate alınarak
farklılaştırma yapılabilir. Farklılaştırma, işletmecilere getirilebilecek yükümlülüklerin seçimi ve/veya seçilmiş olan
yükümlülüklerin uygulama detaylarının farklılığı şeklinde
olabilir.
420 | 2013
Erişim
Madde 8 – (1) Kurum, ilgili pazarda etkin piyasa gücüne
sahip bir işletmecinin diğer bir işletmecinin bu Yönetmeliğin
6 ncı maddesinde belirtilen kapsamda erişimine izin vermemesinin veya aynı sonucu doğuracak şekilde erişim için
makul olmayan süre ve şartlar ileri sürmesinin, rekabet
ortamının oluşumunu engelleyeceğine veya ortaya çıkacak
durumun, son kullanıcıların aleyhine olacağına karar vermesi halinde, söz konusu işletmeciye diğer işletmecilerin
erişim taleplerini kabul etme yükümlülüğü getirebilir.
(2) Erişim sağlama yükümlüsü işletmeciler, taşıma, anahtarlama ve işletim arayüzleri de dâhil olmak üzere kendilerinden talep edilen erişimi sağlayacak şekilde ayrıştırma
yapmakla yükümlüdürler. Kurum, yerel ağ da dâhil olmak
üzere bütün şebeke bileşenlerine ayrıştırılmış erişim sağlama yükümlülüğünün kapsamını belirler. Bir işletmecinin,
içinde bulunduğu koşulların ayrıştırma yükümlülüğünü
yerine getirmesini engellediğini kanıtlaması hâlinde Kurum,
söz konusu işletmeciyi bu yükümlülükten kısmen ya da
tamamen muaf tutabilir.
(3) Erişim sağlama yükümlüsü olan bir işletmeci, ancak
şebeke işletim güvenliğinin veya şebeke bütünlüğünün veya
veri güvenliğinin temin edilemeyeceğini ya da şebekelerin
karşılıklı işletilebilirliğinin mümkün olmadığını objektif
kriterlerle kanıtlamak ve Kurumun onayını almak kaydıyla
erişimi sınırlandırabilir. Bu hâllerin mevcudiyeti, işletmecilerin erişim yükümlüsü olarak belirlenmesini engellemeyeceği gibi erişim koşullarını müzakere etmeyi reddetmeleri
için de geçerli bir neden teşkil etmez.
2013 | 421
Arabağlantı
Madde 9 – (1) Kurum, bir işletmecinin arabağlantıya izin
vermemesinin veya aynı sonucu doğuracak şekilde makul
olmayan süre ve şartlar ileri sürmesinin, rekabet ortamının
oluşumunu engellediğine veya ortaya çıkacak durumun son
kullanıcıların aleyhine olduğuna karar vermesi hâlinde, söz
konusu işletmeciyi arabağlantı yükümlüsü olarak belirleyebilir.
(2) Tüm işletmeciler, talep gelmesi halinde birbirleriyle
arabağlantı müzakerelerinde bulunmakla yükümlüdürler.
Tarafların anlaşamamaları halinde Kurum, işletmecilere
arabağlantı sağlama yükümlülüğü getirebilir.
(3) Arabağlantı, teknik ve ekonomik olarak uygun olacağı
kanıtlanabilen ve Kurum tarafından uygun görülen herhangi bir arabağlantı noktasından temin edilir. İşletmeci, bunların haricinde bir noktadan arabağlantı talep etmesi hâlinde,
temin edilecek noktanın maliyetini üstlenir.
(4) Kurum, 8 inci maddenin üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ilgili işletmecinin talebi üzerine, arabağlantının teknik ve ticari alternatiflerinin bulunduğu veya
arabağlantıyı sağlamak için gerekli kaynakların bulunmadığı gerekçeleriyle arabağlantı yükümlülüğünün sınırlandırılmasına karar verebilir.
Ayrım gözetmeme
sahip işletmecilere, elektronik haberleşme hizmetlerini sağlamak için kendi kullandıkları veya üçüncü şahısların elektronik haberleşme hizmetlerini sunmak için gereksinim duydukları hizmetleri, söz konusu hizmetleri talep edenlere;
422 | 2013
ayrım gözetmeksizin ve kendi ortaklarına, iştiraklerine veya
ortaklıklarına sağladıkları ile aynı koşul ve kalitede temin
etme yükümlülüğü getirebilir.
Referans erişim teklifleri ve şeffaflık
sahip işletmecilere, teknik özellikler, şebeke özellikleri, tedarik ve kullanıma ilişkin hüküm ve koşullar ile ücretler gibi
belirli bilgileri aleni hâle getirme yükümlülüğü getirebilir.
(2) Kurum, ilgili pazarda etkin piyasa gücüne sahip işletmecilere arabağlantıyı da içerecek şekilde referans erişim
teklifleri hazırlama yükümlülüğü getirebilir. Kurum tarafından referans erişim teklifi hazırlama yükümlülüğü getirilen işletmeci, söz konusu yükümlülüğün getirildiği tarihten
itibaren en geç üç ay içinde referans erişim teklifini hazırlayarak Kuruma göndermekle yükümlüdür.
(3) Referans erişim teklifleri Kurum düzenlemeleri çerçevesinde ve asgari olarak Ek-1’de yer alan hususları içerecek
şekilde hazırlanır. Erişim talebinde bulunan işletmecilerin
taleplerinin karşılanmasına yönelik gereksiz hizmetleri almamaları ve karşılığında bir bedel ödememeleri esastır. Bu
maksatla, hizmetler yeterince ayrıştırılmış ve ilgili pazarın
özelliklerine göre her bir hizmetin fiyatını da içerecek şekilde referans erişim teklifinin süre ve koşulları belirlenmiş
olmalıdır. Kurum tarafından aksi belirtilmedikçe, söz konusu teklifler her yıl yürürlükteki teklifler esas alınmak suretiyle yenilenerek Şubat ayı sonuna kadar Kuruma gönderilir. Bununla birlikte, işletmeciler değişen pazar koşullarının
ve teknolojik gelişmelerin gerektirdiği durumlarda Kuruma
gönderdikleri referans erişim tekliflerinde değişiklik yapılmasını teklif etme hakkına sahiptir. Yeni teklifler onaylanın2013 | 423
caya kadar mevcut referans erişim teklifleri geçerliliğini
korur.
(4) Kurum, 5 inci maddede belirtilen ilkeleri göz önünde
bulundurarak, referans erişim tekliflerinde gerekli değişikliklerin yapılmasını işletmecilerden isteyebilir. İşletmeciler,
Kurumun istediği değişiklikleri belirtilen biçimde ve verilen
sürede yerine getirmekle yükümlüdürler. Verilen süre içerisinde Kurumun istediği değişikliklerin yapılmaması halinde, Kurum bu değişiklikleri re’sen yapabilir.
(5) İşletmeciler, Kurum tarafından doğrudan onaylanan
veya bu maddenin dördüncü fıkrası kapsamında değiştirilerek onaylanan referans erişim tekliflerini internet sitelerinde
ve Kurum tarafından belirlenebilecek diğer yöntemlerle,
Kurumun onayını müteakip bir hafta içinde yayımlamakla
yükümlüdürler.
(6) İşletmeciler Kurum tarafından onaylanan referans erişim tekliflerinde yer alan usûl, esas ve ücretlerle erişim sağlamakla yükümlüdürler.
Erişim tarifelerinin kontrolü
Madde 12 – (1) İşletmeciler, arabağlantı da dahil olmak
üzere erişim tarifelerini bu Yönetmelikte yer alan ilkeleri
göz önüne alarak serbestçe belirlerler.
(2) Kurum, ilgili pazarda etkin piyasa gücüne sahip işletmecilere, erişim tarifelerini maliyet esaslı olarak belirleme
yükümlülüğü getirebilir. Kurum tarafından talep edilmesi
halinde yükümlü işletmeciler erişim tarifelerinin maliyet
esaslı belirlendiğini ispat etmek zorundadır.
(3) Kurum, erişim tarifelerinin yükümlü işletmeciler tarafından maliyet esaslı olarak belirlenmediğini tespit etmesi
424 | 2013
halinde söz konusu tarifeleri maliyet esasına göre belirler.
Kurum, tarifeleri maliyet esasına göre belirleyinceye kadar
diğer ülke uygulamalarını, daha önce uygulanmakta olan
ücretler ve düzenlemeye konu olan hizmetin toptan ve perakende seviyede aynı ve/veya benzer pazarlarda sunulan
diğer hizmetlerle olan ilişkisi çerçevesinde uygun olduğu
ölçüde dikkate alarak tarifeleri belirleyebilir ve/veya tarifelere üst sınır koyabilir. Kurumun belirlediği tarifelere uyulması zorunludur.
(4) Tarifeler, maliyet esasına göre belirlenirken aşağıdaki
hususlar göz önünde bulundurulur.
a) Erişim hizmetleri için maliyet esaslı tarifenin, hizmetleri
sunmak için yatırılması gereken sermayeden makul bir geri
dönüşü içerecek biçimde, hizmetin etkin olarak sağlanmasının ileriye dönük uzun dönem artan maliyeti ile ortak maliyetlerin hizmetle ilişkilendirilebilen kısmının toplamı şeklinde belirlenmesi esastır.
b) Kurum, erişim hizmetinin aynı altyapıyı paylaştığı diğer hizmetler ile olan ilişkisi ve maliyetlerin hesaplanmasında kullanılması öngörülen verilerin elde edilebilirliği gibi
hususları dikkate alarak, uzun dönem artan maliyet yönteminin farklı türlerinin veya elektronik haberleşme sektöründe uygulaması bulunan diğer yöntemlerin kullanılmasını uygun görebilir.
c) Maliyetler, hizmetin etkin olarak sağlanması maliyetini
aştığı takdirde, aşan kısım hizmetin etkin olarak sağlanması
açısından gereksiz gider ve maliyet olarak kabul edilir. Bu
tür gider ve maliyetler yasal zorunluluktan kaynaklanmaları
veya diğer nedenlerle zaruri olduklarının kanıtlanması
hâlinde dikkate alınır.
2013 | 425
(5) Dördüncü fıkranın (b) ve (c) bentlerine göre yapılan
değerlendirmede, karşılaştırılabilir piyasalarda birbirinin
muadili hizmetleri sunan işletmecilerin katlandıkları maliyetlere veya uyguladıkları tarifelere karşılaştırma amacıyla
başvurulabilir. Bu durumda, referans alınan piyasaların
kendilerine has özellikleri göz önüne alınır.
Hesap ayrımı, maliyet muhasebesi ve denetim
sahip işletmecilere, hesap ayrımı ve/veya maliyet muhasebesi yükümlülüğü getirebilir.
(2) Hesap ayrımı yükümlülüğü getirilen işletmeciler, Kurum tarafından belirlenecek hesap ayrımı ve maliyet muhasebesine ilişkin usul ve esaslar kapsamında faaliyet alanları
ve iş birimleri için ayrı ayrı hesap tutmakla yükümlüdür.
(3) İşletmeciler, hesap ayrımı ve maliyet muhasebesi yükümlülüğü kapsamında hazırladıkları raporları Kuruma,
Kurum tarafından belirlenen biçim, kapsam ve sürede yazılı
ve elektronik ortamda gönderir. Kurum, işletmecilere; hesap
ayrımı ve maliyet muhasebesi yükümlülükleri kapsamında
hazırladıkları bilgi ve belgeleri yayımlama yükümlülüğü
getirebilir. Kurum, gerekli gördüğü takdirde bu bilgi ve
belgeleri kendisi de yayımlayabilir. Yayımlanacak bilgi ve
belgelerin kapsamı Kurum tarafından belirlenir.
(4) Kurum işletmecilerin hesaplarını denetleyebilir veya
denetim yetkisi vermek suretiyle denetletebilir veya işletmecilere hesaplarını bağımsız denetim kuruluşlarına denetletme yükümlülüğü getirebilir. Hesap ayrımı ve maliyet
muhasebesi kapsamında denetim yetkisi verilenler ve bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılan denetime
ilişkin giderler ilgili işletmeciler tarafından karşılanır.
426 | 2013
(5) Kurum, bu maddenin uygulama esaslarını yapacağı
düzenlemelerle belirler.
Ortak yerleşim
Madde 14 – (1) Kurum, işletmecilere kendi tesislerinde,
diğer işletmecilerin ekipmanları için maliyet esaslı bir bedel
karşılığında, başta fiziksel ortak yerleşim olmak üzere her
türlü ortak yerleşim sağlama yükümlülüğü getirebilir.
(2) İşletmecilerin, herhangi bir yerde fiziksel ortak yerleşimin zaruri ve/veya imkân dahilinde olmadığını kanıtlamaları hâlinde, Kurum, bu yerlerde söz konusu işletmecileri
fiziksel ortak yerleşim yükümlülüğünden muaf tutabilir.
Kurum, fiziksel ortak yerleşim yükümlülüğünden muaf
tutulan işletmecilere, maliyet esaslı bir bedel karşılığında
fiziksel ortak yerleşime eşdeğer ekonomik, teknik ve operasyonel koşullarla farklı bir yöntem kullanarak ortak yerleşim sağlama yükümlülüğü getirebilir.
(3) Kurum, ortak yerleşim tarifelerinin maliyet esaslı belirlenmediğini tespit etmesi hâlinde, maliyetleri, uluslararası
uygulamaları ve/veya rayiç bedelleri uygun olduğu ölçüde
dikkate alarak söz konusu tarifeleri belirler.
(4) Fiziksel ortak yerleşimden faydalanan işletmeciler veya temsilcileri, kendi malzemelerine ve ekipmanlarına müdahale etmek üzere söz konusu hizmeti sağlayan işletmecilerin tesislerine girebilir.
Tesis paylaşımı
Madde 15 – (1) Bir işletmecinin tesislerini kamuya veya
üçüncü şahıslara ait bir arazinin üzerine veya altına yerleşti2013 | 427
rebildiği veya bu tür arazileri kullanabildiği veya kamulaştırma müessesesinden yararlanabildiği hallerde Kurum;
çevrenin korunması, kamu sağlığı ve güvenliği, şehir ve
bölge planlaması ve kaynakların etkin kullanılması gereklerini gözeterek ve bu kapsamda yapılacak düzenlemelerin
rekabet üzerindeki etkileri ile 8 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen hususları dikkate alarak ilgili işletmeciye söz
konusu tesisleri ve/veya araziyi makul bir bedel karşılığında diğer işletmecilerle paylaşma yükümlülüğü getirebilir.
(3) 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 17 nci
maddesi kapsamında radyo ve televizyon yayınlarını da
içeren her türlü yayının belirlenmiş emisyon noktalarından
yapılabilmesini teminen ortak anten sistem ve tesisleri kurulmasına yönelik düzenlemelerde yer alan hükümler saklıdır.
Taşıyıcı seçimi ve taşıyıcı ön seçimi
sahip işletmecilere son kullanıcıların taşıyıcılarını serbestçe
seçebilmelerini temin etme ve bu kapsamda taşıyıcı seçimi
ve taşıyıcı ön seçimi uygulama yükümlülüğü getirebilir.
(2) Taşıyıcı seçimi ve taşıyıcı ön seçimi yükümlülüğü getirilen işletmeciler, taşıyıcı seçimi ve taşıyıcı ön seçimi kapsamında Kurum düzenlemelerine uygun olarak şebekelerinde
gerekli düzenlemeleri yapar ve uygular. İşletmeciler, taşıyıcı
seçimi ve taşıyıcı ön seçimi kapsamında şebekelerinde yapacakları düzenlemelerden kaynaklanabilecek gider kalemleri
için Kurumdan hak talebinde bulunamaz.
428 | 2013
(3) İşletmecilerin taşıyıcı seçimi ve taşıyıcı ön seçimi kapsamında birbirlerine uygulayacağı ücretler konusunda 12
nci madde hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Erişim Müzakereleri ve Sözleşmeleri
Sözleşme serbestisi
Madde 17 – (1) İşletmeciler, erişim sözleşmelerinde yer
verilecek hüküm ve koşulları ilgili mevzuata, yetkilendirmelerinde öngörülen şartlara ve Kurum düzenlemelerine aykırı
olmamak kaydıyla kendi aralarında müzakere ederek serbestçe belirlerler.
Uzlaşmazlıkların çözümü
Madde 18 – (1) İlgili işletmeciler arasında, yeni bir erişim
talebinden itibaren azami iki ay içerisinde anlaşma tesis
edilememesi veya mevcut erişim sözleşmesinde bu Yönetmelik kapsamında herhangi bir anlaşmazlık vuku bulması
halinde taraflardan herhangi biri Kurumdan uzlaştırma
prosedürünün işletilmesini talep edebilir.
(2) Kuruma uzlaştırma talebinde bulunan işletmecilerin
başvurularında aşağıdaki hususlar yer almalıdır.
a) Tarafların isim ve unvanları,
b) Erişim talebinin yapıldığı tarih,
c) Erişim talebinin kapsamı ve süresi,
2013 | 429
ç) Erişim talebi çerçevesinde teklif edilen ücret ve gerekçeleri,
d) Taraflarca üzerinde anlaşma sağlanamayan hususlar,
e) Yukarıda sıralanan hususlara ilişkin her türlü bilgi ve
belge.
(3) Kurum, başvuru yapan işletmecinin gerekli belgeleri
sunmaması hâlinde eksikliklerin belirlenen süre içerisinde
tamamlanmasını talep eder. Söz konusu eksikliklerin verilen
süre içerisinde tamamlanmaması halinde başvuru reddedilmiş sayılır.
(4) Kurum, kendisinden uzlaştırma talebinde bulunulduğunu diğer işletmeciye yedi gün içinde tebliğ eder. İşletmeci, tebligatı almasını müteakip onbeş gün içinde, görüşlerini
ve konuya ilişkin bilgi ve belgeleri Kuruma sunar.
(5) Kurum, söz konusu bilgi ve belgelerin alındığı tarihten
itibaren otuz gün içinde, işletmecilere ilgili mevzuat kapsamında getirilen yükümlülükleri, Kurum tarafından aynı
veya benzer hususlarda yapılan düzenlemeleri, talep konusu hizmetin ekonomik ve teknik açıdan alternatiflerinin
varlığı ve bu maddede öngörülen uzlaştırma prosedürü
dışındaki müzakere, arabuluculuk da dahil tarafların başvurabileceği uyuşmazlık çözüm yollarının mevcut uzlaşmazlığı daha etkin bir şekilde giderme olasılığı gibi hususları
dikkate alarak uzlaştırma talebini kabul edip etmeyeceğine
karar verir. Talebin reddedilmesi durumunda ilgili işletmecilere bildirimde bulunulur. Kurum, uzlaştırma talebini
kabul etmesi halinde ilgili işletmecileri uzlaştırma toplantısına davet eder. Uzlaşmazlık konularının söz konusu toplantıda tutanak altına alınması ile uzlaştırma süreci başlatılır.
430 | 2013
(6) Kurum, uzlaştırma sürecinde tarafların anlaşamaması
halinde, taraflarca sunulan bilgi ve belgeleri 5 inci maddede
belirtilen ilkeler doğrultusunda nitelik ve nicelik itibarıyla
değerlendirerek erişim anlaşmasının anlaşmazlık konusu
olan hüküm, koşul ve ücretlerini uzlaştırma sürecinin başladığı tarihten itibaren iki ay içerisinde belirlemeye yetkilidir. Ancak, uzlaştırma talebinin daha önce sunulmayan bir
hizmete ilişkin olması, talebin içeriğinin kapsamlı bir çalışma ve bilgi toplama süreci gerektirmesi ve Kurumun gerekli
gördüğü diğer istisnai hallerde bu süre en fazla iki ay daha
uzatılabilir.
(7) Kurum, bu madde kapsamında gerekli gördüğü her
türlü bilgi ve belgeyi taraflardan talep edebilir. Taraflar, söz
konusu bilgi ve belgeleri Kurum tarafından belirlenecek
süre içinde Kuruma göndermekle yükümlüdür.
(8) Kurum tarafından belirlenen hüküm, koşul ve ücretler;
referans erişim tekliflerinde ve Kurum düzenlemelerinde
yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, uzlaştırma talep
eden işletmecinin Kuruma başvuruda bulunduğu tarihten
itibaren yürürlüğe girer.
(9) Kurum, uzlaştırma sürecinde, geçici ücretin belirlenmesi dâhil, kamu yararının gerektirdiği her türlü tedbiri alır.
İşletmeciler, geçici ücret dâhil, Kurum tarafından alınacak
tedbirlere uymakla yükümlüdür. Kurum, geçici ücreti belirlerken, daha önce uygulanmakta olan ücretleri ve/veya 12
nci madde hükümlerini dikkate alır. İşletmeciler, Kurum
tarafından nihai ücretin belirlenmesinden sonra, geriye
dönük olarak bu ücret üzerinden mahsuplaşırlar.
(10) Müteakip Kurum düzenlemeleri aksini gerektirmedikçe veya ilgili mevzuat çerçevesinde işletmecilerin muta2013 | 431
bakatıyla aksi kararlaştırılmadıkça, Kurumun belirlediği
hüküm, koşul ve ücretlerin uygulanmasına devam olunur.
Erişim ve arabağlantı sözleşmelerinin Kuruma sunulması ve
aleniyeti
Madde 19 – (1) Erişim ve arabağlantı sözleşmeleri, bunların ekleri ve değişikliklerinin tasdikli bir sureti imzalanmasını müteakip onbeş gün içinde Kuruma sunulur. İşletmeciler, erişim yükümlülükleri, rekabetin tesisi ve tüketicilerin
korunması, şebekelerin bütünlüğü ve birlikte çalışabilirliği
ile hizmetlerin karşılıklı işletilebilirliği gibi hususlara ilişkin
olarak Kurumun sözleşmelerde mevzuata aykırı bulduğu
hüküm ve koşullara yönelik düzeltme taleplerini otuz gün
içinde yerine getirmekle yükümlüdür. Erişim ve arabağlantı
sözleşmelerinin Kuruma sunulmasına ilişkin olarak görev
ve imtiyaz sözleşmelerinde yer alan hükümler saklıdır.
(2) Sözleşmenin tarafları, ticari sır ihtiva ettiğine kanaat
getirdikleri maddeleri sözleşmeyle birlikte Kuruma bildirir.
Ticari sır olarak kabul edilebilecek bilgiler için 28/5/2009
tarihli ve 27241 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşletmecilere Ait Sırların Korunması ile Kamuoyuna Açıklanacak Bilgilerin Yayımlanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri esas alınır. Ayrım
gözetmeme yükümlülüğü getirilen işletmeciler tarafından
erişim talebinde bulunan diğer işletmecilere de uygulanması
gereken hükümler, tarife bilgileri dâhil, ticari sır olarak addolunamaz.
(3) Erişim sözleşmeleri, ticari sırlar saklı kalmak kaydıyla
alenidir. Kurum, ticari sır olarak kabul ettiği hususlarla ilgili
gerekli tedbirleri alır.
432 | 2013
(4) Kurum, erişim sözleşmelerinin aleniyetine ilişkin düzenlemeler yapabilir.
Bilgilerin gizliliği
Madde 20 – (1) İşletmeciler, gerek erişim koşullarının müzakereleri esnasında gerekse bu müzakerelerden önce veya
sonra diğer işletmeciden elde ettikleri bilgileri, veriliş amacına uygun olarak kullanmak ve her hâlükârda gizli tutmakla yükümlüdür. Söz konusu bilgiler, Kurum haricinde, hiç
bir şekilde, bu tür bilgileri kendilerine haksız rekabet avantajı sağlayacak şekilde kullanabilecek üçüncü şahıslara,
işletmecilerin ortaklarına, iştiraklerine ve ortaklıklarına ifşa
edilemez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Müeyyideler
Madde 21 – (1) Bu Yönetmelik uyarınca;
a) Yükümlü işletmecinin 8 inci maddenin birinci fıkrası
kapsamında getirilen erişim sağlama yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim yılındaki net
satışlarının yüzde ikisine kadar,
b) Yükümlü işletmecinin arabağlantı sağlama yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın
geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
yılındaki net satışlarının yüzde ikisine kadar,
c) Yükümlü işletmecinin kendisinden erişim veya arabağlantı hizmeti talep eden işletmecileri talep etmedikleri bir
2013 | 433
hizmeti almak zorunda bırakması durumunda, bir önceki
takvim yılındaki net satışlarının yüzde birine kadar,
ç) Yükümlü işletmecinin ayrıştırma yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın geciktirmesi durumunda, bir önceki takvim yılındaki net satışlarının
yüzde ikisine kadar,
d) Yükümlü işletmecinin ayrım gözetmeme yükümlülüğünü ihlal etmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
yılındaki net satışlarının yüzde birine kadar,
e) Yükümlü işletmecinin şeffaflık ve referans erişim tekliflerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde birine kadar,
f) Yükümlü işletmecinin erişim tarifelerini bu Yönetmelik
hükümlerine aykırı olarak uygulaması hâlinde, işletmeciye
bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde birine
kadar,
g) Yükümlü işletmecinin hesap ayrımı, maliyet muhasebesi ve denetime ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi
hâlinde, işletmeciye bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde ikisine kadar,
ğ) Yükümlü işletmecinin ortak yerleşime ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
h) Yükümlü işletmecinin tesis paylaşımına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
434 | 2013
ı) Yükümlü işletmecinin taşıyıcı seçimine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya haklı bir neden olmaksızın geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
i) Yükümlü işletmecinin uzlaştırma prosedürü kapsamında geçici ücret dâhil Kurum tarafından belirlenen hüküm,
koşul ve ücretlere uymaması veya söz konusu hüküm, koşul
ve ücretlerin uygulanmasını haklı bir neden olmaksızın
geciktirmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
j) İşletmecinin erişim sözleşmelerinin Kuruma sunulması
veya mevzuata aykırı hükümlerinin düzeltilmesi veya sözleşmelerin aleniyetine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim yılındaki net satışlarının binde beşine kadar,
k) İşletmecinin bilgilerin gizliliğine ilişkin yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda, işletmeciye bir önceki takvim
yılındaki net satışlarının yüzde birine kadar,
ihlalin niteliğine göre Kurum tarafından belirlenecek
oranlarda idarî para cezası uygulanır.
(2) Kurum, ihlalin niteliği, tekrarlanan veya devam eden
bir ihlalin mevcut olup olmadığı gibi hususları dikkate alarak, bu Yönetmelikte öngörülen idarî para cezalarının uygulanmasından önce ilgili işletmeciye Kurul kararıyla belirlenecek süre içinde yükümlülüğünü yerine getirmesini ihtar
edebilir.
(3) Bu madde uyarınca idarî para cezalarının uygulanması
bu Yönetmelikle getirilen yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. İhlal konusu fiilin tekrarı veya devamı hâlinde işletme2013 | 435
cinin bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde üçünü aşmamak kaydıyla idarî para cezası uygulanır.
(4) 5/9/2004 tarihli ve 25574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Telekomünikasyon Kurumu Tarafından İşletmecilere Uygulanacak İdari Para Cezaları ile Diğer Müeyyide ve
Tedbirler Hakkında Yönetmelik hükümleri saklıdır.
Görüşlerin alınması
Madde 22 – (1) Kurum bu Yönetmeliğin uygulanmasıyla
ilgili kararları almadan önce işletmecilerin ve ilgili gerçek
veya tüzel kişilerin görüşlerine başvurabilir.
Atıflar
Madde 23 – (1) Diğer mevzuatta 14/6/2007 tarihli ve
26552 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Erişim ve Arabağlantı Yönetmeliğine yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış
sayılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
Gazete’de yayımlanan Erişim ve Arabağlantı Yönetmeliği ile
8/3/2002 tarihli ve 24689 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Dolaşım (Roaming) Anlaşması Yapılması ile
İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Mevcut idari işlemler
Geçici Madde 1 – (1) 14/6/2007 tarihli ve 26552 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Erişim ve Arabağlantı Yönetmeliğine dayanılarak yayımlanan tebliğler, alınan Kurul
kararları ile yapılan diğer idarî işlemler konuya ilişkin yeni
bir işlem yapılıncaya kadar yürürlükte kalır.
436 | 2013
Yürürlük
girer.
Yürütme
Madde 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Başkanı yürütür.
2013 | 437
EK-1
REFERANS ERİŞİM VE/VEYA ARABAĞLANTI
TEKLİFLERİNDE YER ALMASI GEREKEN ASGARİ
HUSUSLAR
1. Genel hükümler
1.1. Tarafların hak ve yükümlülükleri,
1.2. Mülkiyet hakları,
1.3. Gizliliğin korunması,
1.4. Sözleşmenin süresi ve yeniden müzakere koşulları,
1.5. Taraflardan herhangi birinin şebekesinde veya sunulan hizmetlerde değişiklik yapılması önerildiğinde izlenecek
yöntemler.
2. Sunulan hizmetlere ilişkin hükümler
2.1. Hizmet(ler) (arabağlantı, yerel ağa ayrıştırılmış erişim,
veri akışı erişimi, yeniden satış gibi);
a) Tanım ve kapsam,
b) Gerekli şebeke ve transmisyon unsurları,
c) Erişim noktaları,
ç) Test prosedürleri,
d) Biçimlendirmeye (konfigürasyona) ilişkin hususlar.
2.2. Ortak yerleşim (*);
a) Ortak yerleşim noktalarına ilişkin bilgiler,
b) Ortak yerleşim noktalarına ilişkin fiziksel, uzaktan ve
sanal ortak yerleşim gibi seçenekler,
438 | 2013
c) Ortak yerleşime konu ekipmanların özellikleri ve kısıtları,
ç) Ortak yerleşim noktalarının güvenliğini sağlamak üzere
alınacak önlemler,
d) Ortak yerleşim hizmetinden yararlanan işletmecinin
personelinin ortak yerleşim noktalarındaki ekipmanlarına
erişim koşulları,
e) Ortak yerleşim yerinin kısıtlı olduğu hâllerde yer paylaşımında uygulanacak esaslar,
f) Ortak yerleşime uygun yerin mevcut olup olmadığının
kontrolüne ilişkin esaslar.
3. Ücretler, ödemeler ve faturalama prosedürleri
4. Talep tahminlerine ilişkin hususlar
5. Siparişlerin iptal edilmesi hâlinde uygulanacak yaptırımlar
6. Şebeke bütünlüğü ve güvenliğine ilişkin hususlar
7. Abone hareketleri
8. Hizmet seviyesi taahhüdü
9. Arızaların giderilmesine yönelik prosedürler
10. Kullanılacak ekipmanın teknik özellikleri ve tabi olacağı standartlar
11. Sinyalleşme, trafik veya şebeke yönetimi gibi işletime
ilişkin hususlar
————————————
(*) Ortak yerleşimin gerekli olduğu hizmetler ve yükümlü işletmeciler için zorunludur.
2013 | 439
TASARRUFU KISITLANAN BİNA, ARSA VE ARAZİ HAKINDA
YÖNETMELİK
440 | 2013
YÖNETMELİK
TASARRUFU KISITLANAN BİNA, ARSA VE ARAZİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
Madde 1- Emlak Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi gereğince tasarrufu kısıtlanmış sayılacak bina, arsa ve araziyle
kısıtlamayı koyan kamu organlarının görev ve sorumlulukları bu yönetmelik hükümlerine göre tespit edilir.
Madde 2- ”İmar planlarında, resmi yapılara, tesislere ve
okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi,
pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılmış olması sebebiyle üzerinde inşaat yapılmasına izin
verilmeyen arsalar ile esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin verilmeyen binaların tasarrufu kısıtlanmış sayılır.
Bu hallerde kısıtlı olarak vergileme, imar planının kesinleştiği tarihi izleyen yıl başından itibaren yapılır. Kısıtlama,
ilgili arsa veya binanın bulunduğu alan imar programına
alınıncaya (imar programının kesinleştiği tarihe) kadar devam eder.
Arsanın imar planında kısıtlılığı gerektiren amaçlara tahsis edildiğinin bu yönetmeliğin 5 inci maddesindeki bildirim
mecburiyeti hükümlerine göre tespit edilmemiş olması halinde, arsa veya bina sahibi tarafından yazılı müracaatta
bulunularak kısıtlamayı koyan idareden alınacak kısıtlılık
durumunu gösteren belge verginin tarhına yetkili daireye
ibraz edildiğinde kısıtlılık aynı esaslar dairesinde uygulanır.”
Madde 3- İmar planlarında bulunup da imar programına
dahil olmaması nedeniyle üzerinde muvakkat inşaat yapılmasına izin verilen ve tapuya bu konuda şerh konulan arsa2013 | 441
YÖNETMELİK
ların da tasarrufu, muvakkat inşaata şumulü olmamak kaydı ile kısıtlanmış kabul edilir.
Ancak, kısıtlama, imar tatbikatı yapılsın yapılmasın, tapuya verilen şerh tarihinden itibaren on yıldan fazla olamaz.
Bu halde inşa edilen muvakkat binanın vergisi bina değeri
üzerinden alınmakla beraber, arsa için kısıtlı vergileme,
tapuya verilen şerh tarihini izleyen yılın başından itibaren
yapılır ve süre buna göre hesaplanır.
Madde 4- Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek
Kurulu veya Bölge Kurullarınca; tarihi, sanat ve bölgesel
özellikleri veya diğer özellikleri nedeniyle taşınmaz kültür
veya tabiat varlığı olarak tescil ve ilan olunan, arkeolojik
veya doğal sit alanı, korunma alanı, koruma amaçlı imar
planı içinde olması nedeniyle üzerinde inşaat yapılmasına
izin verilmeyen arsa ve arazilerin, ek ve değişikliklerine
izin verilmeyen veya ek ve değişikliklerine belirli şartlarla
izin verilen binaların (ticaret, san’at-zanaat veya mesleki bir
faaliyet icrası için yapılan tesis maksadı dışında bir fonksiyon verilen veya bu amaçla kullanılanlar hariç) tasarrufu
kısıtlanmış sayılır.
Bu hallerde kısıtlama, adı geçen kurulların kararlarının
veya koruma amaçlı imar planının kesinleştiği tarihi izleyen
yılın başından başlar ve kurul kararının veya planın kaldırıldığı yılın sonuna kadar devam eder.
Madde 5- Belediyeler, bu yönetmeliğin yayımı ve Taşınmaz kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu veya Bölge
Kurullarının sonradan aldığı kararların kendilerine tebliği
tarihinden itibaren iki ay içinde belediye ve varsa mücavir
alan sınırları dahilinde bulunan 2 ila 4 uncu maddelerde
sözü edilen yerlerin kadastro ve imar, pafta, ada ve parsel
442 | 2013
YÖNETMELİK
numaralarını, biliniyorsa sahiplerinin adı ve soyadı ve adresleriyle birlikte Emlak Vergisini tarha yetkili olan daireye
bildirmeye mecburdurlar.
Belediye ve mücavir alan sınırları dışındaki yerlerde bu
görev aynı süre, usul ve esas dahilinde Valilikler tarafından
yerine getirilir.
Madde 6- İmar planlarında bu yönetmelik kapsamına giren şekilde yapılacak değişiklikler ve verilecek ruhsatlar, bu
işlemlerin tamamlandığı tarihten itibaren 5 inci maddede
belirtilen süre, usul ve esaslar dairesinde Emlak Vergisini
tarha yetkili dairelere ayrıca bildirilir.
Madde 7- 14/9/1972 gün ve 14306 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında Yönetmelik ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 8- (Ek:RG-15/05/1987-19461) Kanunlarla veya Kanunların verdiği yetkiye dayanarak Kamu düzeni koyan
mevzuatla satış devir, kiralama, inşaat, bakım, onarım, tadilat, genişletme ve ilave yapılması gibi işlemlere izin verilmemesi veya belirli şartlarla izin verilmesi suretiyle tasarrufu sınırlandırılan binalardan, ilgili Bakanlıkların görüşü
alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca kabul edilenler bu
hallerin devam ettiği sürece kısıtlılık hükümlerinden yararlandırılır.”
Geçici Madde 1- İmar planında kısıtlılığı gerektiren yerlerde bulunan ve yürürlükten kaldırılan yönetmeliğe göre
mükelleflerin müracaatına bağlı olarak uygulanmakta olan
5 yıllık kısıtlılık süresi sona ermeyen bina ve arsalar için
1/1/1986 tarihinden itibaren kalan süre kadar kısıtlılık uygulanmasına devam edilir.
2013 | 443
YÖNETMELİK
Geçici Madde 2- 4 yıllık imar programına alınmış olması
nedeniyle yürürlükten kaldırılan yönetmeliğe göre program
süresi kadar uygulanmakta olan kısıtlılık süresi sona ermeyen bina ve arsalar için kalan süre kadar emlak Vergisi
ödenmesi durdurulur.
Madde 9- Bu yönetmelik 9/11/1985 tarihinden itibaren
uygulanmak üzere Resmi Gazete’de yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 10- Bu yönetmeliği Maliye ve Gümrük Bakanı yürütür.
444 | 2013
AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞ. HAK. KAN. UYG. YÖN
AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUNUN
UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve kapsam
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli
ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli yapılar ile riskli alan ve
rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına, yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak
taşınmazların değerinin tespitine, hak sahibi olacaklarla
yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara, yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer
uygulamalara ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
Dayanak
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik, 6306 sayılı Kanunun 3 üncü,
6 ncı ve 8 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) İdare: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar dışında il özel idarelerini, büyükşehirlerde
büyükşehir belediyelerini, Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe
belediyelerini,
2013 | 445
c) İlgili kurum: Uygulama alanında dönüşüm projesi gerçekleştirecek olan Bakanlığı, İdareyi ve Toplu Konut İdaresi
Başkanlığını,
ç) Kanun: 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu,
d) Müdürlük: Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü
olan illerde bu Müdürlüğü, diğer illerde ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünü,
e) Rezerv yapı alanı: Kanun uyarınca gerçekleştirilecek
uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının veya İdarenin talebine
bağlı olarak veya resen, Maliye Bakanlığının uygun görüşü
alınarak Bakanlıkça belirlenen alanları,
f) Riskli alan: Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık
veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanı,
g) Riskli yapı: Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır
hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak
tespit edilen yapıyı veya yapıları,
ğ) Taşınmaz: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 704 üncü maddesi uyarınca taşınmaz mülkiyeti kapsamına giren arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya
kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar ile kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümleri,
h) TOKİ: Toplu Konut İdaresi Başkanlığını,
446 | 2013
ı) Uygulama alanı: Bakanlar Kurulu kararıyla kararlaştırılan riskli alan ile Bakanlıkça belirlenen rezerv yapı alanını
ve riskli yapının veya yapıların bulunduğu alanı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Rezerv Yapı Alanı ile Riskli Alanın Tespiti
Rezerv yapı alanının tespiti
Madde 4 – (1) Rezerv yapı alanı;
a) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı hâlihazır haritasını,
b) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritasını,
c) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
ihtiva eden dosyaya istinaden, Maliye Bakanlığının uygun
görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(2) Rezerv yapı alanı:
a) Bakanlıkça resen belirlenebilir.
b) TOKİ veya İdare, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan rezerv yapı
alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir.
c) Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince, birinci fıkrada
belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden
Bakanlıktan rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir. Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince rezerv yapı
alanı belirlenmesi talebinde bulunulabilmesi için; bu talebin,
talebe konu taşınmazların maliklerinin tamamının muvafakati ile yapılması ve bu taşınmazların yüzölçümlerinin yüz2013 | 447
de yirmibeşinin mülkiyetinin, geliri dönüşüm projeleri özel
hesabına gelir olarak kaydedilmek üzere, Bakanlığın uygun
gördüğü, bağlı veya ilgili kuruluşunaveyahutta İdareye
veya TOKİ’ye devrine muvafakat edilmesi gerekir.
(3) Maliye Bakanlığı rezerv yapı alanına ilişkin görüşünü
otuz gün içinde bildirir.
Riskli alanın tespiti
Madde 5 – (1) Riskli alan;
a) Alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu,
b) Alanda daha önceden meydana gelmiş afetler varsa,
bunlara dair bilgileri,
c) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı sınırlandırma haritasını, varsa uygulama imar planını,
ç) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
d) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritasını,
e) Zemin yapısı sebebiyle riskli alan olarak tespit edilmek
istenilmesi halinde yerbilimsel etüd raporunu,
f) Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve
belgeleri,
ihtiva edecek şekilde hazırlanmış olan dosyaya istinaden
ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir ve teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(2) TOKİ veya İdare, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan riskli alan
tespit talebinde bulunabilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme
448 | 2013
neticesinde, uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum
Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(3) Riskli alan belirlenmesi için bu alanda taşınmaz maliki
olan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, birinci fıkrada
belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosya ile birlikte
Bakanlık veya İdareden riskli alan tespit talebinde bulunabilir. İdareye yapılacak talepler Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça
yapılacak inceleme neticesinde uygun görülen talepler, Afet
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak,
teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(4) Bir alanın riskli alan olarak tespit edilebilmesi için alanın büyüklüğünün asgarî 15.000 m2 olması gerekir. Ancak,
Bakanlıkça uygulama bütünlüğü bakımından gerekli görülmesi halinde, parsel veya parsellerin büyüklüğüne bakılmaksızın ve 15.000 m2 şartı aranmaksızın riskli alan tespiti yapılabilir.
(5) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı riskli alana
ilişkin görüşünü on beş gün içerisinde bildirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Riskli Yapıların Tespiti, İtirazların Değerlendirilmesi ve
Yıkım İşlemleri
Riskli yapıların tespitinde görev alacak kurum ve kuruluşlar
Madde 6 – (1) Riskli yapılar, Bakanlıkça veya İdarece veyahutta Bakanlıkça lisanslandırılacak, kamu kurum ve
kuruluşları, üniversiteler; sermayesinin en az yüzde kırkı
kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan şirketler; depremden
2013 | 449
korunma, deprem zararlarının azaltılması ve deprem mühendisliğinin gelişmesine katkıda bulunmak gibi konularda
faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları; 29/6/2001 tarihli
ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna göre Bakanlıktan izin belgesi almış yapı denetimi kuruluşları
ve laboratuvar kuruluşları ile mimarlık ve mühendislik
hizmetleri veren ve 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk
Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca büro
tescilini yaptırmış kurum ve kuruluşlarca tespit edilir.
(2) Riskli yapı tespit raporunun hazırlanmasında görev
alacak mühendislerin, ilgili meslek odalarına üyeliklerinin
devam ediyor olması, mesleklerinde fiilen en az beş yıl çalışmış olmaları ve bu hususları belgelendirmeleri gerekir.
Lisans başvurusunda bu belgelerden başka herhangi bir
belge istenmez.
(3) Lisans başvurusunda Bakanlığa sunulan belgelerin
gerçeğe aykırı olduğunun tespit edilmesi, riskli yapı tespitinin gerçeğe aykırı olarak yapıldığının anlaşılması ve
7 nci maddenin dördüncü fıkrası hükmüne aykırı davranılması hallerinde; tespite konu lisanslı kurum ve kuruluşların
lisansı Bakanlıkça iptal edilir.
(4) Bakanlık, riskli yapı tespitine ilişkin faaliyetleri denetleme yetkisine sahiptir.
(5) Lisanslı kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespitinde
görev alacak mühendislerin, Bakanlıkça açılacak eğitim
programlarına katılmaları zorunludur.
(6) Lisans belgesi; A-4 formatında birinci sınıf hamur kâğıt
üzerine, EK-1’deki şekil ve muhtevada düzenlenir.
450 | 2013
(7) Riskli yapıya ve lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara ilişkin iş ve işlemler Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi
ile de takip edilebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara yapılacak bildirimler ve tebligatlar elektronik ortamda da
yapılabilir.
Riskli yapıların tespiti ve itiraz
Madde 7 – (1) Riskli yapılar, 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre
tespit edilir.
(2) Riskli yapıların tespiti;
a) Öncelikle yapı malikleri veya kanunî temsilcileri tarafından, masrafları kendilerine ait olmak üzere yaptırılır.
Maliklerce yapılacak riskli yapı tespiti talebi, tapu belgesinin
ve kimlik belgesinin fotokopisi ile yapılır.
b) Bakanlıkça, süre verilerek maliklerden veya kanunî
temsilcilerinden istenebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya
yaptırılır. Bakanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların
tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir.
(3) İtiraz üzerine yeniden rapor tanzim edilmesi gereken
haller ve raporun gerçeğe aykırı düzenlendiğinin tespit
edilmesi halleri hariç olmak üzere, her yapı için sadece bir
adet riskli yapı tespiti raporu düzenlenebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar riskli yapı tespit talebi üzerine, o
yapı hakkında daha önce riskli yapı tespit raporu düzenlenip düzenlenmediğini elektronik yazılım sistemi üzerinden
kontrol eder.
2013 | 451
(4) Riskli yapı tespitine ilişkin raporların bir örneği, tespit
tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde, tespiti yapan
İdarece veya lisanslandırılmış kurum veya kuruluşça, tespite konu yapının bulunduğu ildeki Müdürlüğe gönderilir.
Müdürlükçe, raporların birinci fıkrada belirtilen esaslara
uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği incelenir ve herhangi bir eksiklik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde bu
raporlar gerekli düzeltmeler yapılmak üzere raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa iade edilir. Yapılan incelemede
raporlarda herhangi bir eksiklik ve yanlışlığın bulunmadığının tespit edilmesi halinde, riskli yapılar, Müdürlükçe en
geç on iş günü içinde, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde
belirtilmek üzere, ilgili tapu müdürlüğüne bildirir ve bu
konuda Bakanlığa bilgi verir.
(5) İlgili tapu müdürlüğünce, tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine karşı tebligat tarihinden itibaren onbeş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe itiraz edilebileceği, aksi takdirde tebligat tarihinden
itibaren İdarece altmış günden az olmamak üzere belirlenen
süre içinde yapının yıktırılması gerektiği de belirtilmek
suretiyle, aynî ve şahsî hak sahiplerine tebliğ edilir ve yapılan bu tebligat Müdürlüğe bildirilir.
(6) Riskli yapı tespitine karşı malikler veya kanunî temsilcilerince on beş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki
Müdürlüğe verilecek bir dilekçe ile itiraz edilebilir.
(7) Riskli yapının bulunduğu ilde itirazı değerlendirecek
teknik heyetin teşkil edilmemiş olması halinde, itiraz dilekçeleri ile itiraz edilen tespite ilişkin raporlar, riskli yapının
bulunduğu yerdeki Müdürlükçe, o il için yetkilendirilmiş
teknik heyetin bulunduğu ildeki Müdürlüğe gönderilir.
452 | 2013
(8) Riskli yapı tespitinin, itiraz üzerine değişmesi halinde,
durum aynı şekilde ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir.
Riskli yapıların yıktırılması
Madde 8 – (1) Riskli yapı olarak tapu kütüğüne kaydedilen taşınmazların maliklerine, altmış günden az olmamak
üzere süre verilerek riskli yapıların yıktırılması istenilir.
(2) Riskli yapıların birinci fıkra uyarınca verilen süre içinde maliklerince yıktırılıp yıktırılmadığı, Müdürlükçe mahallinde kontrol edilir ve riskli yapı, malik tarafından yıktırılmamış ise, yapının idarî makamlarca yıktırılacağı belirtilerek ve otuz günden az olmak üzere ek süre verilerek tebligatta bulunulur.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca verilen süreler içinde
riskli yapıların maliklerince yıktırılmaması halinde, riskli
yapıların insandan ve eşyadan tahliyesi ve yıktırma işlemleri; yıktırma masrafı öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahallî idarelerin de iştiraki ile
mülki amirler tarafından yapılır veya yaptırılır.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen usullere
göre süresinde yıktırılmadığı tespit edilen riskli yapıların
yıktırılması, Bakanlıkça yazılı olarak İdareye bildirilir. Buna
rağmen yıktırılmadığı tespit edilen yapılar, Bakanlıkça yıkılır veya yıktırılır.
(5) Uygulamanın gerektirmesi hâlinde Bakanlık, yukarıdaki fıkralarda belirtilen tahliye ve yıktırma iş ve işlemlerini
bizzat da yapabilir.
(6) Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın
masrafları, ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu ol2013 | 453
malarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın aynî ve şahsî hak
sahiplerine bilgi verir.
Teknik heyetlerin teşkili
Madde 9 – (1) Riskli yapı tespitlerine karşı yapılacak itirazları değerlendirmek üzere, ihtiyaca göre Bakanlıkça gerekli görülen yerlerde yeteri kadar teknik heyet teşkil edilir.
(2) Teşkil olunacak her bir teknik heyet için; yüksek öğretim
kurumlarından
ilgili
meslek
alanlarında, 28/1/1982tarihli ve 17588 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği uyarınca en az yardımcı doçentlik kadrosuna atanmış
öğretim üyeleri arasından, üniversite rektörlerince belirlenecek dört adet asıl ve dört adet yedek üyenin bilgileri talep
olunur.
(3) Öğretim üyelerine ilişkin bilgiler, talep tarihinden itibaren en geç on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirilir.
(4) Teknik heyet, üniversitelerden bildirilen dört üye ile en
az ikisi inşaat mühendisi olmak üzere, Bakanlık teşkilâtında
görev yapan üç üyenin iştiraki ile yedekleri ile birlikte yedi
üyeli olarak teşkil edilir.
(5) Bakanlıkça her yıl Ocak ayında teknik heyet üyelikleri
yenilenir. Yeni üyeler görevlendirilinceye kadar mevcut
üyeler görevine devam eder. Görev süresi dolan üye tekrar
görevlendirilebilir.
Teknik heyetin çalışma usul ve esasları
Madde 10 – (1) Teknik heyetin ilk toplantısında üyeler
aralarından birini başkan olarak seçer.
454 | 2013
(2) Teknik heyetin idarî ve teknik hizmetleri, teknik heyetin bulunduğu ildeki Müdürlükçe yürütülür. Teknik heyetin
gündemi Müdürlükçe hazırlanır.
(3) Teknik heyet, görüşülecek dosya sayısı ve olağanüstü
durumları da göz önüne alarak, ayda en az bir defa toplanır.
Müdürlük, gerekli gördüğünde teknik heyeti olağanüstü
toplantıya davet edebilir. Toplantının yeri, günü ve saati ile
gündemindeki konular, Müdürlükçe en az yedi gün önceden üyelere bildirilir.
(4) Teknik heyet, en az beş üyenin iştiraki ile toplanır ve
toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile karar alır; oyların
eşitliği hâlinde, Başkanın taraf olduğu görüş çoğunlukta
sayılır.
(5) Teknik heyet tarafından gerek görülmesi hâlinde, diğer
kamu kurum ve kuruluşlardan uzmanlar, oy hakları olmaksızın görüşleri alınmak üzere toplantılara davet edilebilir.
(6) Gündemdeki konu kendisi veya üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ile ilgili bulunan veyahut gündemdeki konu ile herhangi bir şekilde menfaat münasebeti
bulunan üye, teknik heyet toplantısına katılamaz ve oy kullanamaz.
(7) Teknik heyet toplantısı sonunda alınan kararlar, dayanakları ve ilmî gerekçeleri belirtilerek yazılır, başkan ve
üyelerce imzalanır. Kararlar Bakanlığa, tespiti yapan veya
yaptıran İdareye ve itiraz edene bildirilir.
(8) Hangi sebepten dolayı olursa olsun, yıllık izin, hastalık
ve mazeret izinleri sebebiyle bulunamama hâlleri hariç olmak üzere, bir yıl içinde dört veya üst üste iki toplantıya
2013 | 455
iştirak etmeyen teknik heyet üyesinin üyeliği kendiliğinden
sona erer.
(9) Teknik heyet üyeleri, üyelikleri süresince yaptıkları görev ile ilgili olarak hiçbir menfaat sağlayamazlar. Aksine
davrandığı tespit edilenlerin üyeliği Bakanlıkça sona erdirilir.
Huzur hakkı, yolluk ve gündelik ödenmesi
Madde 11 – (1) Teknik heyetlerin üniversiteler tarafından
görevlendirilen üyelerine, Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen esaslar çerçevesinde huzur hakkı
ödenir.
(2) Teknik heyet üyelerinin toplantılar ve incelemeler için
yapacakları seyahatlerin yolluk ve yevmiyeleri, 10/2/1954
tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre
ödenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Değer Tespiti ve Uygulama Alanında Hak Sahipliği
Taşınmazların değerinin tespiti
Madde 12 – (1) İlgili kurum, uygulama alanındaki taşınmazların sınırını, yüzölçümünü ve cinsini gösteren kamulaştırma haritasını veya krokiyi yapar veya yaptırır ve bu
taşınmazların maliklerini ve bunların adreslerini tespit eder
veya ettirir.
(2) Taşınmazın değeri; ilgili kurum bünyesinden en az üç
kişiden teşkil olunacak kıymet takdir komisyonları marifetiyle veya hizmet satın alınmak suretiyle tespit edilir.
456 | 2013
(3) Taşınmazın değeri; taşınmaz değerleme konusunda
uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan bilgi alınarak ve
mahallin emlak alım satım bürolarından alınacak bilgilerden
de faydalanılarak, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesindeki esaslara göre tespit
edilir.
Uygulama alanındaki taşınmaz maliklerinin hakları ve tapuya
tescil işlemleri
Madde 13 – (1) Yapılacak konut ve işyerlerinin niteliği ve
büyüklüğü ilgili kurumca belirlenmek kaydıyla, uygulama
alanındaki taşınmaz maliklerine öncelikle uygulama alanında yapılacak olan konut ve işyerlerinden verilmek üzere
bunlarla sözleşme akdedilir.
(2) Uygulama alanındaki taşınmazın 12 nci maddeye göre
tespit edilen bedeli, malike verilecek konut veya işyerinin
inşaat maliyet bedelinden düşülür. Bu şekilde yapılacak
hesaplama neticesinde taşınmaz malikinin;
a) İlgili kurumdan, alacağı olur ise, bu alacağa konu meblâğ; taraflar arasında yapılacak anlaşmaya istinaden, nakdi
olarak veya ilgili kurumun, kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan taşınmazlarından verilerek ya da imar hakkının
başka bir alana aktarılması suretiyle ödenebilir.
b) İlgili kuruma borçlu olması halinde, bu borca konu
meblâğ; taşınmaz malikince taksit ile ödenebilir. Taksit ile
ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
c) Birden fazla konut veya işyeri alma hakkının olması halinde, birden fazla konut veya işyeri verilmek üzere sözleşme yapılabilir. Böyle bir durumda, taşınmaz malikinin ilgili
kuruma borçlanması hâlinde ödemeler, verilecek konut
2013 | 457
veya işyerinin tespitine yönelik olarak gerçekleştirilecek
noter kurası sonrası, ilgili kurumca belirlenecek takvime
göre peşin olarak yapılır.
(3) İlgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat
maliyet bedeli; uygulama alanında gerçekleştirilecek yapım
ihaleleri sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje giderleri, yıkım ve nakliye giderleri, taşınmaz değerinin tespiti masrafları, zemin iyileştirme giderleri ve müşavirlik giderleri gibi giderler dikkate alınarak hesaplanır.
(4) Taşınmaz maliklerinden kendisine işyeri verileceklere
müstakil işyeri yerine işyeri hissesi de verilebilir.
(5) İlgili kurum, uygulama alanındaki taşınmaz maliklerini yapılacak anlaşmalar çerçevesinde proje ortağı yapmak
suretiyle, kat veya hasılât karşılığı inşaat yapabilir veya
yaptırabilir.
(6) Bakanlık, Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlar Kurulu kararıyla veya Maliye Bakanlığınca Bakanlığa
tahsis edilerek tasarrufuna bırakılan taşınmazlar da dâhil
olmak üzere, uygulama alanında bulunan bütün taşınmazlar üzerinde her tür harita, plan, proje, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya; bu alanlarda bulunan taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya, bağımsız bölümler de dâhil olmak üzere taşınmazları
trampaya, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka
bir alana aktarmaya; aynı alanlara ilişkin taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile menkul değere dönüştürmeye; kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya hasılat karşılığı usulleri de dâhil olmak
üzere inşaat yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye; 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanu458 | 2013
nundaki esaslara göre paylaştırmaya, payları ayırmaya veya
birleştirmeye ve Türk Medeni Kanunu uyarınca sınırlı ayni
hak tesis etmeye yetkilidir.
(7) Bakanlık; Kanundan kaynaklanan ve altıncı fıkrada belirtilen yetkilerini, Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında
Bakanlığa tahsis edilen taşınmazlar bakımından Maliye
Bakanlığının izin ve onayına tabi olmadan kullanabilir.
(8) Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlığa tahsis edilen taşınmazlar üzerinde Kanun kapsamındaki uygulamalara bağlı olarak meydana gelen yeni taşınmazların
kendileri ile anlaşma sağlanan gerçek kişiler veya mirasçıları
ile tüzel kişiler adına tapuya tescil edilmesi, Bakanlığın isteği üzerine, Maliye Bakanlığınca yapılır. Bu taşınmazlar ile
ilgili olarak tapuda işlem yapılmasını gerektiren diğer hallerde de, Bakanlığın isteği üzerine, Maliye Bakanlığınca
tapuda işlem tesis edilir.
Kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olanlara konut ve işyeri
verilmesi
Madde 14 – (1) Uygulama alanındaki taşınmazların ve
uygulama alanı dışındaki riskli yapıların maliklerine konut
veya işyeri verilmesinden sonra, arta kalan konut veya işyerlerinin bulunması hâlinde, belirtilen yapılarda kiracı
veya sınırlı ayni hak sahibi olarak, en az bir yıldır ikamet
edenler veya işyeri işletenler ile Kanun uyarınca taşınmazları kamulaştırılanlara bu konut veya işyerlerinden verilmek
üzere sözleşme yapılabilir.
(2) Kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi veyahut taşınmazları
kamulaştırılanlardan konut veya işyeri talebinde bulunanların sayısının artan konut ve işyeri sayısından fazla olması
2013 | 459
hâlinde, konut veya işyeri verilecekler noter huzurunda
gerçekleştirilecek kura işlemi ile belirlenir.
Riskli yapıların bulunduğu parseller ile riskli alanlar hakkında
uygulanacak hükümler
Madde 15 – (1) Riskli alanlarda ve riskli yapılarda Kanun
kapsamında öncelikle maliklerce uygulama yapılması esastır. Kanun kapsamında yapılacak bu uygulamalara ilişkin iş
ve işlemlerde ilgili kurum maliklere yardımcı olmakla yükümlüdür.
(2) Riskli yapılarda, Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca, parsellerin tevhit edilmesine, münferit veya
birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına, yeniden bina yaptırılmasına, payların satışına, kat
karşılığı veya hasılat paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden
değerlendirilmesine esas karar alınmak üzere, yöneticinin
veya denetçinin veya kat maliklerinin üçte birinin istemi
üzerine, noter vasıtası ile yapılacak tebligat ile kat malikleri
kurulu toplantıya çağrılır.
a) Bu toplantıda yürütülecek uygulamalar konusunda bütün maliklerce oybirliği ile anlaşma sağlanamaması halinde,
öncelikle riskli yapının değeri, Sermaye Piyasası Kuruluna
kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilir ve bu değer gözetilerek oybirliği ile anlaşmaya çalışılır.
b) (a) bendinde belirtilen usule göre oybirliği ile anlaşma
sağlanamaması durumunda, yapılacak uygulamaya sahip
oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir. Bu karar tutanağa bağlanır ve toplantıda bulunan bütün kat maliklerince imzalanır. En az
üçte iki çoğunluk ile alınan karar, karara katılmayanlara ve
460 | 2013
kat malikleri kurulu toplantısına iştirak etmeyenlere noter
vasıtasıyla tebliğ edilir ve bu tebliğde, onbeş gün içinde bu
kararın kabul edilmemesi halinde bağımsız bölümlerine
ilişkin arsa paylarının, Bakanlıkça tesbit edilecek rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılacağı, bu suretle paydaşlara
satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu payların, rayiç bedeli
Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen
tescil edileceği bildirilir.
(3) En az üçte iki çoğunluk ile alınacak karara katılmayan
maliklerin bağımsız bölümlerine ilişkin arsa paylarının rayiç
değeri; ikinci fıkranın (a) bendi uyarınca tespit edilen riskli
yapının değerine göre belirlenir.
(4) En az üçte iki çoğunluk ile alınacak kararlar ve anlaşma şartları Müdürlüğe bildirilir. Anlaşmaya katılmayan
maliklerin bağımsız bölümlerine ilişkin arsa payları; ikinci
fıkranın (a) bendi uyarınca tespit edilen veya Bakanlıkça
tespit ettirilen arsa payı değeri üzerinden anlaşma sağlayan
diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılır. Bu suretle
paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar,
Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil
edilir ve yapılan anlaşma çerçevesinde değerlendirilmek
üzere Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır veya Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya İdareye devredilir.
(5) Bu durumda, paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya
uyularak işlem yapılır. Malik ile yapılan anlaşmanın şartlarının tapu kütüğünde belirtilmesi de dahil tapu tesciline
ilişkin işlemler Müdürlük vasıtasıyla gerçekleştirilir.
2013 | 461
(6) Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde, Kanunun
6 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca, arsa payları satın
alınanlar ile 14 üncü madde hükümleri çerçevesinde konut
veya işyeri sözleşmesi yapılabilir.
(7) Bir parselde birden fazla riskli yapı bulunması halinde
her bir yapı için ayrı ayrı rapor düzenlenerek Bakanlığın
onayına istinaden uygulama işlemi yapılır.
(8) Üzerindeki yapıların tamamı riskli yapı olarak tespit
edilmiş olan bir veya tevhidi mümkün olan birden fazla
parsel birlikte değerlendirilerek, yürütülecek uygulamaya
sahip oldukları hisseleri oranında proje paydaşlarının en az
üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
(9) Riskli alanlarda;
a) Malikler tarafından yürütülecek uygulamalarda parsellerin tevhit edilmesine, münferit veya birleştirilerek veya
imar adası bazında uygulama yapılmasına, yeniden bina
yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hâsılat
paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden değerlendirilmesine,
b) Üzerindeki bina yıkılarak arsa haline gelen taşınmazlarda ilgili kurum tarafından yürütülecek uygulamalarda
uygulanacak projeye,
sahip oldukları hisseleri oranında proje paydaşlarının en
az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
(10) Riskli alanda veya riskli yapıların bulunduğu parselde risksiz yapı bulunması halinde, bu yapı uygulama dışı
tutulabilir. Bu durumda binanın bulunduğu alan ifraz edilebilir. İfraz imkânı yok ise maliklerin anlaşması halinde
binanın hâlihazır durumu korunabilir.
462 | 2013
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yapılacak Yardımlar ve Tahliye
Kira yardımı ve diğer yardımlar
Madde 16 –(1) Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapılar ile uygulama alanı dışındaki riskli yapıların
maliklerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin
teslim tarihine veya ilgili kurumca belirlenecek tarihe kadar,
mümkün olması hâlinde geçici konut veya işyeri tahsisi,
mümkün olmaması hâlinde ise, Bakanlıkça kararlaştırılacak
aylık kira yardımı yapılabilir. Kira yardımı aylık 600 Türk
Lirasını, yardım süresi ise, 18 ay’ı geçemez. Aylık kira bedeli, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan
Tüketici Fiyatları Endeksi oranında güncellenir.
(2) Yapılacak kira yardımının ilk beş aya kadar olan kısmı,
taşınma masrafları da dikkate alınarak peşin olarak ödenebilir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen yapılarda kiracı veya sınırlı
aynî hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere, Bakanlıkça belirlenecek oranda defaten kira yardımı
yapılabilir.
(4) Kira yardımı başvuruları;
a) Uygulama alanında, riskli alan veya rezerv alanı belirlenmesine ilişkin karar ve tapu belgesine istinaden ilgili
kuruma,
b) Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda, riskli yapı
tespitine ilişkin rapor ve tapu belgesine istinaden Müdürlüğe,
yapılır.
2013 | 463
(5) Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından yapılacak kira
yardımları;
a) Uygulama alanında kira yardımı talebinin uygulamayı
yapan İdare veya TOKİ’ce uygun görülmesi ve onaylanmak
üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, ilgililerine ödenmek
üzere İdare veya TOKİ’nin hesabına,
b) Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda kira yardımı
talebinin Müdürlükçe uygun görülmesi ve onaylanmak
üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, doğrudan riskli yapı
maliklerinin hesap numaralarına,
yapılır.
(6) Kanun kapsamında kredi kullanacak gerçek veya tüzel
kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere; Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar
Kurulunca belirlenen oranlarda Dönüşüm Projeleri Özel
Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilebilir.
(7) Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem
kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamaz. Kira yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden
faydalananlar ise kira yardımından faydalanamaz.
Tahliye
Madde 17 – (1) İlgili kurum ile anlaşma yapan taşınmaz
malikleri, ilgili kurumca belirlenecek takvime göre on beş
gün içinde var ise su, elektrik, telefon ve doğalgaz benzeri
hizmet ve emlak vergisi gibi vergi borçlarını ödeyerek yapıyı boş olarak teslim eder.
464 | 2013
ALTINCI BÖLÜM
Planlama
Planlama süreci
Madde 18 – (1) Uygulama alanına yönelik olarak yapılacak planlarda alanın özelliğine göre; Afet risklerinin azaltılması, fiziksel çevrenin iyileştirilmesi, korunması ve geliştirilmesi, sosyal ve ekonomik gelişmenin sağlanması, enerji
verimliliği ve iklim duyarlılığı ile yaşam kalitesinin artırılması esastır.
(2) Bakanlık;
a) Riskli alan ve rezerv yapı alanı ile riskli yapıların bulunduğu taşınmazlara ilişkin her tür ve ölçekteki planı resen
yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya,
b) Riskli alan ve rezerv yapı alanındaki uygulamalarda
faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile öngörülen alanlara
ilişkin olanlar da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek
görülmesi hâlinde bu standartları plan kararları ile tayin
etmeye veya özel standartlar ihtiva eden planlar yapmaya,
onaylamaya ve kent tasarımları hazırlamaya,
yetkilidir.
(3) Büyükşehir belediyesi sınırları içerisindeki ilçe belediyelerince hazırlanan imar planı teklifleri hakkında ilgili
büyükşehir belediyesinin görüşü alınır. Büyükşehir belediyesinin onbeş gün içinde görüş vermemesi halinde, uygun
görüş verilmiş sayılır.
(4) İdarece veya ilgililerince kentsel tasarım projesi ile birlikte hazırlanan plan teklifleri; planlama alanı ve yakın çev2013 | 465
resinin meri planları ve mevcut durumu gösterir bilgi ve
belgeler, ilgili kurum ve kuruluş görüşleri ile birlikte Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça uygun görülen plan teklifleri, aynen
veya değiştirilerek onaylanır.
(5) Uygulama alanında, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile 16/6/2005
tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamında kalan alanlardan bulunması hâlinde, alanın sit statüsü de gözetilerek, Kültür ve
Turizm Bakanlığının görüşü alınır.
(6) Bu madde kapsamındaki uygulamaların zaruri kılması
hâlinde, bu uygulamaların gerektirdiği iş ve işlemler hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin hükümleri uygulanır.
Planların değerlendirilmesi
Madde 19 – (1) Bakanlık, uygulama alanın özelliğine, planın ölçeğine ve ihtiyaç analizine göre kendisine sunulan
planda bulunması gereken esasları ve yapılacak tespit, araştırma ve inceleme konularını belirler. Bunlara göre sunulan
plan kararlarını değerlendirir. Bakanlık, plan onaylarken,
planlama esaslarını ve yapılan analiz ve kararlar ile birlikte
planın kent bütününe ve çevresine etkisini ve uyumunu,
ulaşım sistemi ile bütünleşmesini, sosyal ve teknik altyapı
alanlarının sağlanmasını ve kentsel doku ve yaşanabilirlik
hususlarını da dikkate alır.
466 | 2013
YEDİNCİ BÖLÜM
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Madde 20 – (1) 4/8/2012 tarihli ve 28374 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
Geçici Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden
önce Bakanlığa iletilmiş ve fakat henüz Bakanlar Kuruluna
teklif olarak sunulmamış olan riskli alan olarak ilân etme
talebi işlemleri ile rezerv yapı alanı olarak belirleme işlemleri, bu Yönetmelik hükümlerine göre tamamlanır.
Yürürlük
girer.
Yürütme
Madde 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
2013 | 467
468 | 2013
DÖNÜŞÜM PROJELERİ ÖZEL HESABI GELİR,
HARCAMA, KREDİ VE KAYNAK AKTARIMI
YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve kapsam
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; dönüşüm projeleri
özel hesabı gelirlerinin elde edilmesine, tahsili ve takibi ile
bu hesaba bütçeden aktarılan tutarların dönüşüm faaliyetleri kapsamında yürütülecek hibe veya borç verme programlarında kullanılmasına, her türlü yapım, mal ve hizmet alımına ilişkin taahhütlere girişilmesine, giderleştirilmesine,
muhasebeleştirilmesine, denetimine ve özel hesabın işleyişine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik, 16/5/2012 tarihli ve 6306
sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 7 nci ve 8 inci maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) Brüt inşaat alanı: Bir ailenin oturmasına mahsus, bağımsız bir konut veya apartman dairesinin, müşterek duvarların yarısı ve balkonlar ile ünite içinde kalan bacalar ve
aydınlıklar dâhil edilmeksizin, dış duvarları dâhil olmak
üzere, bu duvarlar arasında kalan toplam alanı,
2013 | 469
c) Genel Müdürlük: Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
ç) Gerçekleştirme görevlisi: Harcama talimatı üzerine; işin
yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya
ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için
gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütenleri,
d) Güncelleme dönemleri: Her yılın 1 Ocak-30 Haziran ve
1 Temmuz-31 Aralık tarihleri arasında olmak üzere altı aylık
dönemleri,
e) Güncelleme oranı: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından
yayımlanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) baz alınarak
belirlenecek oranı,
f) Güncelleme yöntemi: Kredinin kullanma ve geri ödeme
süresince kredi borcunun ve geri ödeme taksitlerinin tespiti
amacıyla; güncelleme dönemlerinde, güncelleme oranının
uygulanması işlemini,
g) Harcama yetkilisi: Kaynak tahsis edilen her bir harcama
biriminin en üst yöneticisini,
ğ) İdare: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar dışında il özel idarelerini, büyükşehirlerde
büyükşehir belediyelerini ve Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe
belediyelerini,
h) Kanun: 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu,
ı) Kaynak aktarımı: Bakanlık bütçesine dönüşüm gelirleri
karşılığı ödenek kaydedilen tutarlardan; İdare, TOKİ ve İller
Bankası Anonim Şirketine protokoller çerçevesinde yapılan
ödemeleri,
470 | 2013
i) Kredi: Bu Yönetmeliğe göre açılacak tespit, yıkım, konut
ve işyeri kredilerini,
j) Merkez Muhasebe Birimi: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Merkez Saymanlık Müdürlüğünü,
k) Özel hesap: Dönüşüm Projeleri Özel Hesabını,
l) TOKİ: Toplu Konut İdaresi Başkanlığını,
m) Üst yönetici: Bakanlıklarda müsteşarı, diğer kamu idarelerinde en üst yöneticiyi, il özel idarelerinde valiyi ve
belediyelerde belediye başkanını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Gelirlerin Takibi, Tahsili, Ödenek Kaydı ve Kullanımı
Genel bütçeye afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi
amacıyla yapılacak özel gelir kayıtları ve dönüşüm projeleri özel
hesabı gelirleri
Madde 4 – (1) Aşağıda sayılan gelirler, Genel Bütçenin (B)
işaretli cetveline Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşüm
Gelirleri adı altında ilgili muhasebe birimince özel gelir
olarak kaydedilir.
a) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu gereğince,
çevre katkı payı ve idarî para cezası olarak tahsil edilerek
genel bütçeye gelir kaydedilecek tutarın yüzde ellisi.
b) 19/4/2012 tarihli ve 6292 sayılı Orman Köylülerinin
Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman
Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile
Hazineye ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun 8
2013 | 471
inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından proje alanı olarak belirlenen alanların
değerlendirilmesinden elde edilen gelirler hariç olmak üzere, 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci
maddesinin birinci fıkrasının (B) bendine göre Hazine adına
orman dışına çıkarılan yerlerin satışından elde edilen gelirlerden 6292 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğüne aktarılacak tutardan sonra kalan kısmın, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen oranına tekabül eden tutarı.
c) İller Bankası Anonim Şirketinin Hazine gelirleri ve faiz
gelirleri dışındaki banka faaliyetleri ile 26/1/2011 tarihli ve
6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanunun
3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapacağı faaliyetlerden elde edeceği kârın yüzde ellisi.
(2) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen tutar, hesap dönemini takip eden yılın mayıs ayı sonuna kadar merkez
muhasebe birimi hesabına aktarılır.
(3) Dönüşüm projeleri özel hesabı gelirleri;
a) Kanunda öngörülen uygulamalar sonucunda elde edilecek her türlü gelir ve hâsılattan,
b) Bakanlığa tahsis veya devredilen taşınmazlardan imar
uygulamasına tâbi tutulması sonucunda tapuda Hazine
adına tescil edilenlerin satışından elde edilecek gelirlerden,
c) Dönüşüm projeleri özel hesabından kullandırılan krediler kapsamında ilgili kişi veya kuruluşlarca yapılan geri
ödemeler ile bu kapsamda tahsil edilen gecikme zamlarından,
472 | 2013
ç) Her türlü şartlı veya şartsız bağış ve yardımlar ile sair
gelirlerden,
d) Dönüşüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere Bakanlık
bütçesinde yer alan özel ödenek ve özel ödenek dışındaki
tertiplerden aktarılan tutarlardan,
oluşur.
(4) Bu maddede öngörülen gelirler, bu Yönetmelikte belirlenmiş amaçlar dışında kullanılamaz.
Ödeneğin kaydı ve kullanımı
Madde 5 – (1) 4 üncü maddenin birinci fıkrasında sayılan
özel gelirler karşılığı Bakanlık bütçesinde öngörülen özel
ödenekleri aşan özel gelir gerçekleşmeleri tutarı kadar, Bakanlık bütçesinin ilgili özel ödenek tertiplerine afet riski
altındaki alanların dönüştürülmesinde kullanılmak üzere
ödenek kaydedilir.
(2) Bütçede yer alacak bloke ödeneklerin tahsilat miktarı
dikkate alınarak serbest bırakılmasına, öngörülen ödenek
tutarının üzerindeki gelir gerçekleşmeleri karşılığı ödenek
kaydedilmesine ve ödeneklerin ertesi yıl bütçesine devrine
ilişkin iş ve işlemler Bakanlık Strateji Geliştirme Başkanlığınca takip edilir.
(3) Özel ödenekler ile genel bütçenin diğer tertiplerinden
dönüşüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere aktarılan ödenekler, özel hesaba aktarılmak suretiyle kullanılır.
Özel hesaptan yapılacak harcamalar
Madde 6 – (1) Aşağıda yer alan harcamalar özel hesaptan
yapılır.
a) Dönüşüm hizmetlerine ait danışmanlık, yazılım, araştırma, her tür ve ölçekte harita, etüt, proje, kadastro, kamu2013 | 473
laştırma, mikro bölgeleme, risk yönetimi ve sakınım planı
çalışmaları, envanter belirleme, arsa ve arazi düzenleme,
değerleme iş ve işlemleri, her tür ve ölçekte plan yapımı ve
imar uygulaması işleri ve müşavirlik hizmetleri gibi faaliyetlerin gerektirdiği harcamalar.
b) Kanun kapsamına giren uygulamalarda, planlar gereğince, gerekli taşınmazların satın alınması ve kamulaştırılması ile ilgili harcamalar.
c) Kanun kapsamına giren alanlarda, her türlü konut ve
işyerleri, alt-yapı ve üst yapı tesisleri, idare binaları, sosyal
binalar ve benzeri tesislerin etüt ve projesi, yapımı, bakımı,
onarımı ve işletilmesi için yapılan her türlü harcamalar.
ç) Riskli yapıların tespit, tahliye ve yıktırma işlemlerinin
gerektirdiği harcamalar.
d) Kanun kapsamına giren alanlarda, yer alan binaların
yıktırılması, enkazının taşıtılması ve arsanın yeni inşaata
hazır hale getirilmesi ile ilgili harcamalar.
e) Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine veya
malik olmasalar bile kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak
bu yapılarda ikamet edenlere veya bu yapılarda işyeri bulunanlara yapılacak kira yardımı.
f) Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında
yapılabilecek yardımlar ile enkaz bedeli ödemesi.
g) Bakanlar Kurulunca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlıkça verilebilecek güçlendirme kredisi.
ğ) Hak sahiplerince bankalardan kullanılacak kredilere
verilebilecek faiz desteği.
h) Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca
yapılacak ödemeler.
474 | 2013
ı) Kanunun 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca
çalıştırılacak sözleşmeli personele ilgili mevzuatı uyarınca
yapılması öngörülen giderler ile bunların dışında dönüşüm
işlerinde çalıştırılmak üzere görevlendirilen Bakanlık personelinin görevlendirmeye ilişkin giderleri.
i) Dönüşüm hizmetlerinin gerektirdiği her türlü iş makineleri, taşıt, araç-gereç, ekipman ve benzeri taşınırların satın
alınması, kiralanması, bakımı, onarımı ve işletilmesi ile ilgili
her türlü harcamalar.
j) Dönüşüm hizmetleri için gerekli olan demirbaş ve tüketim malzemeleri ile ilgili harcamalar.
k) Dönüşüm hizmetlerinin tanıtılmasına yönelik yazılı,
görsel basında ve internette yayınlanacak reklam ücretleri
ile tanıtım amaçlı her türlü yayın, broşür, afiş, kitapçık vb.
doküman bedelleri.
l) Dönüşüm hesabının idaresi ile ilgili vergi, resim, harç,
faiz, ulaştırma ve haberleşme ücretleri gibi her türlü giderler.
m) Bu Yönetmelik uyarınca kullandırılacak krediler.
n) Kanun kapsamında yapılması zarurî olan diğer harcamalar.
(2) Dönüşüm projelerinde hizmet alımı yöntemi esastır.
Bakanlığın izni alınmak şartıyla, ilgili idarelerin makine
parkının yetersiz olması durumunda ihtiyaç duyulan iş
makinesi, taşıt, araç ve gereçler hizmet alımı yöntemi ile
temin edilebilir.
2013 | 475
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Muhasebeleştirme İşlemleri ve Harcamalara İlişkin
Belgeler
Dönüşüm projeleri özel hesabına ilişkin muhasebeleştirme
işlemleri
Madde 7 – (1) Özel hesaba ilişkin muhasebeleştirme işlemlerinde, malî raporlamaya ilişkin hükümler hariç olmak
üzere, 3/5/2005 tarihli ve 2005/8844 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe
Yönetmeliği uygulanır.
(2) Kamu idarelerinin tabi olduğu mevzuatta belirlenmiş
Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Yardımcı Hesap Defteri,
tutulması zorunlu defterlerdir.
(3) Özel hesap ile bu hesaptan idarelere, TOKİ ve İller
Bankası A.Ş.’ye aktarılan tutarların muhasebesi söz konusu
idarelerin bütçe hesaplarından ayrı olarak tutulur.
(4) Kabul edilen her bir proje için Bakanlık tarafından proje numarası verilir. Proje numarası, projenin başlangıç yılı,
dört haneli ilgili kamu idarelerine ait birim kodu ve her bir
projeyi tanımlayan beş haneli malî yılbaşında 1’den başlayarak teselsül ettirilen sayıların birleştirilmesi ile oluşturulur.
(2012000100001 gibi.)
(5) Dönüşüm projelerine ilişkin işlemlerin muhasebeleştirilmesinde, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 44
üncü maddesinde yer alan çerçeve hesap planının;
a) 102 Banka Hesabı,
b) 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-),
c) 132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı,
476 | 2013
ç) 137 Takipteki Kurum Alacakları Hesabı,
d) 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı,
e) 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri Hesabı,
f) 232 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı,
g) 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı,
ğ) 333 Emanetler Hesabı,
h) 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı,
ı) 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı,
i) 500 Net Değer Hesabı,
j) 600 Gelirler Hesabı,
k) 630 Giderler Hesabı,
l) 910 Teminat Mektupları Hesabı,
m) 911 Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı,
n) 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler Hesabı,
o) 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet Emanetleri Hesabı,
kullanılır.
(6) Çerçeve hesap planına aykırı olmamak üzere, yeni hesaplar ihdas etmeye ve kullanılacak hesapların yardımcı
hesaplarını belirlemeye, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlık yetkilidir.
(7) Bakanlık bütçesinden öngörülen ödeneklerden tahakkuk ettirilerek özel hesaba aktarılan tutarlar ile özel hesaba
ilişkin Kanunda öngörülen gelirlerden tahsil edilenler Merkez Muhasebe Birimince; 102 Banka Hesabına borç, 600
Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.
(8) Merkez Muhasebe Biriminde, 102 Banka Hesabına özel
hesabın toplam tahsilâtı için ayrı, Bakanlıkça yürütülecek
2013 | 477
projeler için ayrı yardımcı hesaplar açılır. İdarelere, TOKİ’ye
ve İller Bankası Anonim Şirketine aktarımlar toplam tahsilâtın kaydedildiği yardımcı hesaptan, yürütülen projelere
ilişkin harcamalar bu amaçla açılan yardımcı hesaplardan
yapılır.
(9) Özel hesapların gelirlerinin ve giderlerinin detaylı olarak izlenebilmesi amacıyla 4 üncü maddede sayılı gelir türleri ve harcanmasına izin verilen gider türleri itibariyle 600
Gelirler Hesabı ve 630 Giderler Hesabına yardımcı hesaplar
açılır.
(10) Merkez Muhasebe Biriminin özel hesabından her bir
proje için İdarelere, TOKİ’ye ve İller Bankası Anonim Şirketine aktarılan tutarlar, aktaran muhasebe birimince; 630
Giderler Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme
Emirleri Hesabına alacak, aktarım yapılan muhasebe birimince; projeler için açılmış 102 Banka Hesabına borç, 600
Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.
(11) Stok alımları ve taşınır alımları dâhil, projeleri yürüten kamu idarelerince yapılan tüm harcamalar, 630 Giderler
Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri
Hesabına alacak kaydedilir. Tevkifat suretiyle tahsil edilen
vergiler 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına, sosyal
güvenlik kurumları adına tahsil edilen tutarlar 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabına kaydedilir. Merkez Muhasebe Birimince tahsil edilen vergi ve benzeri tutarlar, 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilerek Merkez Muhasebe Biriminin kendi hesabına aktarılır.
Taşınırların kayıtları, kamu idarelerinin envanterine dâhil
edilmek üzere ayrıca yapılır.
478 | 2013
(12) Dönüşüm projeleri çerçevesinde taşınmaz yapımlarına ilişkin ödenen tutarlar 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. Proje tamamlandığında 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri
Hesabının borç bakiyesi bu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilir.
(13) Merkez Muhasebe Birimince kredi almaya hak kazananlara yapılan ödemeler vadesine göre; 132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı ya da 232 Kurumca Verilen
Borçlardan Alacaklar Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve
Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.
(14) Merkez Muhasebe Birimince verilen kredilerden, zamanında geri ödenmediği için 21/7/1953 tarihli ve 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre vergi dairelerince takip ve tahsil edilmesi
gereken tutarlar ilgilileri adına 137 Takipteki Kurum Alacakları Hesabına borç, 132 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabı ya da 232 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir.
(15) İlgili vergi dairelerince tahsil edilerek özel hesaba aktarılan tutarlar, Merkez Muhasebe Birimince 102 Banka
Hesabına borç, 137 Takipteki Kurum Alacakları Hesabına
alacak kaydedilir.
(16) Proje bitiminde özel hesaba iade edilmesi gereken tutarlar, gönderen muhasebe birimlerince 630 Giderler Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak; alan muhasebe birimince 102 Banka Hesabına
borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.
2013 | 479
(17) Proje kapsamında alınan teminat mektupları 910 Teminat Mektupları Hesabına borç, 911 Teminat Mektupları
Emanetleri Hesabına alacak kaydedilir. Teminat mektuplarının alınması, saklanması ve iadesine ilişkin işlemler kamu
idarelerinin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde yürütülür.
(18) Kredi verilen kişilerin gayrimenkulleri üzerine tesis
edilen ipotekler 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler Hesabına
borç, 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet Emanetleri Hesabına
alacak kaydedilir.
(19) Merkez Muhasebe Birimince dönem sonlarında, 232
Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabında yer alan
tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak,
132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç
kaydedilir.
(20) Dönem sonlarında 630 Giderler Hesabının borç bakiyesi bu hesaba alacak, 500 Net Değer Hesabına borç; 600
Gelirler Hesabının alacak bakiyesi bu hesaba borç, 500 Net
Değer Hesabına alacak kaydedilir.
(21) Proje yürütücüsü kamu idaresinin muhasebe birimince, yıllık olarak ve projenin tamamlandığı veya protokol
çerçevesinde projenin feshine karar verildiği muhasebe
birimine bildirildiğinde, muhasebe yetkilisi tarafından proje
bazında EK-1’de belirtilen örneğine uygun şekilde 15 gün
içerisinde bir hesap özet cetveli düzenlenerek Bakanlığa
gönderilir.
Harcamalara ilişkin gerçekleştirme belgelerinin muhafazası
Madde 8 – (1) Özel hesaptan kaynak aktarılan idarelerce
yapılacak ödemelerde ödemeye ilişkin belgelerin onaylı
suretleri, gerektiğinde projenin denetimi ile görevli komis480 | 2013
yon üyelerine verilmek üzere proje yürütücüsü harcama
birimi tarafından; asılları ise projenin ödemelerini gerçekleştiren muhasebe birimi tarafından, muhasebeleştirme belgesine ekli olarak muhafaza edilir.
Harcamalara ilişkin kanıtlayıcı belgeler ve sorumluluk
Madde 9 – (1) Bakanlık bütçesinde öngörülen ödeneklerin
tahakkuk ettirilerek özel hesaba aktarılmasında Ödeme
Emri Belgesine harcama talimatı eklenir. Özel hesaptan
İdarelere, TOKİ ve İller Bankası Anonim Şirketi’ne yapılan
ilk kaynak aktarımında, her bir proje bazında düzenlenen
harcama talimatı ve 21 inci maddede sayılan belgeler bir
dosya halinde Muhasebe İşlem Fişine eklenir, sonraki ödemelerde ise yalnızca harcama talimatı ile protokol aranır.
(2) Bakanlık ve İdarelerce bu Yönetmelik kapsamında yapılacak harcamalarda; ilgisine göre, 31/12/2005 tarihli ve
26040 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği ile
15/8/2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır. TOKİ ve İller Bankası Anonim Şirketince
bu Yönetmelik kapsamında yapılacak harcamalarda ise
Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri
uygulanır.
(3) İkinci fıkrada sayılan mevzuatta öngörülen belgelerden
her hangi birinin düzenlenememesi halinde, bu belge yerine
Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça belirlenecek belge kullanılır.
(4) Düzenlenen kanıtlayıcı belgelerin içeriğinden ve doğruluğundan belgeyi düzenleyenler ile gerçekleşme sürecinde görev alanlar sorumludur.
2013 | 481
(5) Proje yürütücüsü harcama biriminin harcama yetkilisi,
harcamaların amaçlarına uygun, etkin ve verimli olarak
kullanılmasından, kamu idaresine ve kaynağı sağlayan kuruluşa hesabını vermekten, kaynakların etkin ve verimli
kullanılmamasından doğacak her türlü zararın tazmininden,
süreçte görev alan diğer gerçekleştirme görevlileriyle birlikte sorumludur.
(6) Yapılan harcamalarda muhasebe yetkilisinin sorumluluğu, giderlerin kanıtlayıcı belgelere dayanılarak doğru
şekilde muhasebeleştirilmesi, evrakların denetime sunulmak üzere saklanması ve raporlanması ile sınırlıdır. Ayrıca
belgelerin onaylı suretleri, gerektiğinde projenin denetimi
ile görevli komisyon üyelerine verilmek üzere ilgili harcama
biriminde muhafaza edilir.
Harcama yetkisinin devri
Madde 10 – (1) Bakanlık ile dönüşüm projeleri özel hesabından kaynak aktarılan İdarelerin harcama yetkilileri, tabi
oldukları mevzuat hükümlerine; TOKİ ve İller Bankası
Anonim Şirketi harcama yetkilileri ise Bakanlığın tabi olduğu mevzuat hükümlerine uygun olarak harcama yetkisini
ihtisas sahibi birimlerinin yöneticilerine devredebilir.
Dönüşüm projelerinden kalan tutarlar
Madde 11 – (1) Özel hesaptan kaynak aktarılan ve dönüşüm projesini yürütmekle sorumlu kılınan idarelerin, projenin tamamlandığını, 22 nci maddede belirtilen komisyona
bildirmesi ve bu hususun söz konusu komisyonca onaylanması zorunludur.
(2) Dönüşüm projesi için Genel Müdürlükçe ilgili idareye
aktarılan ve harcanamayan tutarlardan iade edilmesi gere482 | 2013
kenler, ödenek kaydedilmek üzere, ilgili idarece dönüşüm
projeleri özel hesabının bulunduğu merkez muhasebe birimine aktarılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Konut ve İşyeri Kredileri
Konut ve işyeri kredileri
Madde 12 – (1) Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya
kamulaştırılan yapıların maliklerinden ve malik olmasalar
bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı aynî hak sahibi olarak en
az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu
tespit edilenlerden konutunu ve işyerini kendi imkânları ile
yapmak veya edinmek isteyenlere Bakanlıkça özel hesaptan
kredi verilebilir.
(2) Kredi açılabilmesi için, açılacak kredi azami miktarları
ile kredinin tahsis öncelikleri; özel hesabın finansman durumu, proje büyüklüğü, inşaat maliyetleri, inşaatların bulunduğu bölgeler dikkate alınarak her yıl Bakanlıkça belirlenir ve ilan edilir.
(3) Talep edilmesi halinde, Bakanlıkça belirlenen miktarların altında da kredi açılabilir.
Kredi başvuruları ve kullandırılması
Madde 13 – (1) Özel hesaptan kredi kullanmak isteyen
hak sahiplerince, bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüklerine başvurulur.
(2) İl Müdürlüklerince incelenen kredi başvurularından
uygun görülenler onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilir.
2013 | 483
(3) Onaylanan kredi karşılığında Bakanlıkça belirlenen
miktarda değerler teminat olarak alınır ve kredi kullananlar
ile Bakanlık arasında borçlanma sözleşmesi düzenlenir. Bu
sözleşmeler borçluların gayrimenkullerinin tapu kayıtlarının ve bağımsız bölümlere ait bilgileri, kredi borcu ve kredi
şartları ile gerekli görülecek diğer bilgileri içerir. Düzenlenen sözleşmeler üzerinden gerekli ipotek tesis ve tescil işlemleri yapılır.
(4) Konutunu veya işyerini kendi imkânları ile yapmak isteyenlere açılan kredinin yüzde yirmi beşi peşin olarak, geri
kalanı da üç eşit taksitte inşaatın ilerleme oranı dikkate alınarak, özel hesaptan hak sahibinin hesabına aktarılır.
(5) İşyeri ya da konutunu edinmek isteyenlere kredi kullandırılması halinde düzenlenen sözleşmeler üzerinden
gerekli ipotek tesis ve tescil işlemlerini müteakip toplu olarak ödeme Özel Hesaptan hak sahibinin hesabına aktarılır.
Kredi geri ödemeleri
Madde 14 – (1) Krediyi kullanma ve geri ödeme dönemi
süresince aşağıdaki Güncelleme Metodu uygulanır.
a) Brüt inşaat alanı 101 m² (100,99 m² dâhil) ye kadar olan
konutlara açılan krediye, kullanma ve geri ödeme dönemi
boyunca güncelleme oranı aynen,
b) Brüt inşaat alanı 101-150 m² (150,00 m² dâhil) olan konutlara veya brüt inşaat alanı 50 m² (50,99 m² dâhil) olan
işyerlerine açılan krediye, kullanma ve geri ödeme dönemi
süresince uygulanacak güncelleme oranı % 10 artırılarak,
c) Brüt inşaat alanı 150 m² den büyük olan konutlara veya
brüt inşaat alanı 50 m² den büyük olan işyerlerine açılan
484 | 2013
krediye, kullanma ve geri ödeme dönemi süresince uygulanacak güncelleme oranı % 20 artırılarak,
uygulanır.
(2) Kredinin kullanma süresince güncelleme dönemlerinde, kredi borcuna Bakanlıkça belirlenen güncelleme oranının uygulanması suretiyle bulunan borç bakiyesi mevcut
borç bakiyesine ilave edilir. Bu işlem, kredinin kullanım
süresi boyunca kredi geri ödemelerinin başladığı tarihe
kadar, her güncelleme döneminde uygulanarak geri ödemelerin başladığı tarihteki borç bakiyesi bulunur. Bakanlıkça
belirlenerek Merkez Muhasebe Birimine bildirilen güncelleme oranı değişikliklerinin hesaplara intikali Merkez Muhasebe Birimince yapılır.
(3) Geri ödeme taksitleri, ait olduğu her ayın ilk iş günü ile
son iş günü arasında ödenir. Ayın son iş gününden sonra
yatırılan geçmiş aya ait taksitlere gecikilen günler için, 6183
sayılı Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasında yer
alan gecikme zammı oranı uygulanır.
(4) Kredinin geri ödeme süresi brüt inşaat alanı 100 m² ye
(100,99 m² dâhil) kadar olan konutlar için 120 ay, 101-150 m²
(150,00 m² dâhil) konutlar için 84 ay ve 150 m² den büyük
konutlar için 60 aydır. Kredinin geri ödeme süresi brüt inşaat alanı 50 m² ye (50,99 m² dâhil) kadar olan işyerleri için
48 ay ve 50 m² den büyük işyerleri için 36 aydır.
(5) Geri ödemeler inşaatın bittiği tarihten sonra başlar. Geri ödeme her hâlükârda, kredi sözleşmesinin imzalandığı
tarihten itibaren en geç 24 ay sonra başlar. Kredi borcunun
konut büyüklüğüne göre 120, 84 veya 60 aya bölünmesi
suretiyle geri ödeme başlangıç taksiti bulunur. Geri ödeme
taksiti, geri ödeme süresi boyunca her güncelleme döne2013 | 485
minde, güncelleme oranı ile artırılarak yeni taksit miktarı
bulunur ve geri ödeme süresi olan 120, 84 veya 60 aya ulaşıncaya kadar ödenir.
(6) Kredi borçluları, geri ödeme süresi içinde istenen aylık
ödemelerin vadelerini geçirmemek şartıyla istedikleri sayıda
taksiti vadesinden önce ve ödeme tarihindeki taksit tutarı
üzerinden ödeyebilirler.
(7) Kredi borcu, kredi geri ödemeleri başladıktan sonra,
geri ödemenin başladığı ay veya takip eden ay ile her yıl
Ocak, Şubat, Temmuz veya Ağustos aylarında aşağıdaki
yollardan biri ile vadesinden önce tamamen kapatılabilir:
a) Kredi borçluları, geri ödeme süresi içinde talep etmeleri
halinde, kalan aylık taksitlerin toplamını bir seferde ödeyerek kredi borcunu kapatabilirler. Bu durumda, talep tarihindeki aylık taksit miktarı kalan ay sayısı ile çarpılarak
bulunan borçtan her yıl Bakanlıkça belirlenerek Merkez
Muhasebe Birimine bildirilecek oranda indirim yapılarak
borç kapatılır.
b) Kredi borçluları, geri ödeme süresi içinde talep etmeleri
halinde, kalan aylık taksitlerin toplamını bir yıl içinde en
fazla dört eşit taksitte de ödeyerek kredi borcunu kapatabilirler. Bu durumda, talep tarihindeki aylık taksit miktarı
kalan ay sayısı ile çarpılarak bulunan borçtan, her yıl Bakanlıkça belirlenerek Merkez Muhasebe Birimine bildirilecek
oranda indirim yapılır ve bu miktar yukarıdaki esaslara
göre ödenir. İlk taksit, yeni borçlanma sözleşmesinin yapılmasından bir ay sonra peşin ödenir. Diğer taksitler aralarında en az üç aylık süre olmak üzere belirlenecek ödeme planına göre ödenir. Taksitlerin birisinin ödenmemesi halinde
sözleşme tarihindeki borçtan ödenen kısım düşülerek ve
486 | 2013
sözleşme tarihinden itibaren Güncelleme Oranı uygulanarak
borç muaccel hale getirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tespit ve Yıkım Kredileri
Kredinin şartları ve geri ödenmesi
Madde 15 – (1) Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca yapılacak tespitler için, özel hesaptan tespit kredisi verilebilir.
Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten
itibaren üç ay içerisinde tespitin yaptırılması ve Bakanlığa
gönderilmesi zorunludur. Aksi takdirde 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan gecikme
zammı uygulanır ve kredinin/borcun tamamı muaccel hale
getirilir.
(2) Riskli alanda yer alan veya riskli olduğu tespit edilen
yapılar için, Bakanlıkça özel hesaptan yıkım kredisi verilebilir. Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde yıkım işleminin yaptırılarak
enkazının kaldırılması ve Bakanlığa bilgi verilmesi zorunludur. Aksi takdirde 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan gecikme zammı uygulanır ve
kredinin/borcun tamamı muaccel hale getirilir.
(3) Özel hesaptan kredi kullanmak isteyen hak sahiplerince, bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvurulur.
(4) İl Müdürlüklerince incelenen kredi başvurularından
uygun görülenler onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilir.
2013 | 487
(5) Verilecek kredinin miktarı, her yıl Bakanlık tarafından
yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin
Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
Hakkında Tebliğ uyarınca belirlenecek yapı yaklaşık maliyetinin % 1’ini, Tebliğde öngörülmeyen yapı sınıfları için ise
yapı keşif bedelinin % 1’ini geçemez.
(6) Açılan kredi peşin olarak Özel Hesaptan hak sahibinin
hesabına aktarılır.
(7) Kredinin geri ödeme süresi 24 aydır.
(8) Geri ödemeler kredinin verildiği tarihi takip eden ay
başlar.
(9) Kredinin geri ödenmesi ile ilgili diğer hususlarda 14
üncü madde hükümleri uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Kredi ile İlgili Diğer Hükümler
Bakanlık ile kredi kullananlar arasındaki ilişkiler
Madde 16 – (1) Bakanlık, kredilerin kullanma aşamalarında amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını denetleyebilir veya denetletebilir ve uygulamadaki noksanlıkların
giderilmesini ister. Noksanlıkların giderilmemesi halinde
Bakanlık kredi işlemlerini durdurur veya durdurtur veya
kredinin veya borcun tamamını muaccel hale getirir veya
getirtir.
(2) Bu Yönetmelik şartlarına uymayan kişilere kredi açıldığının sonradan tespit edilmesi halinde, o güne kadar kullanılan kısmı için, kredinin kullanılmaya başladığı tarihten
itibaren geçen süre için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci madde488 | 2013
sinin birinci fıkrasında yer alan gecikme zammı uygulanır
ve kredinin/borcun tamamı muaccel hale getirilir.
(3) Kredi kullanılarak edinilen konutun yine aynı şartları
haiz bir başkası tarafından devir veya satın alınması halinde
kredi borcu devredilir. Aksi takdirde borç, Bakanlıkça usulüne ve sözleşme hükümlerine göre muaccel hale getirilerek
tahsil edilir.
Sigorta
Madde 17 – (1) Bu Yönetmelik çerçevesinde kredi açılan
konut ve işyerleri için; kredi geri ödemesi süresince kredi
kullananlarca zorunlu deprem sigortası ve konut sigortası
yaptırılması zorunludur.
(2) Kredi kullanılacak konut ve işyerleri inşaatlarının devamı süresince tüm riskleri içeren inşaat (all risk) sigortasının yaptırılmış olması gerekir.
(3) Kredi kullananların sözleşmenin imzalanmasından itibaren geri ödeme süresi sonuna kadar hayat sigortası yaptırması şarttır.
(4) Sigorta poliçesinin aslı veya sigorta şirketi tarafından
onaylı sureti Bakanlığa verilir.
(5) Sigortalar, kredi borcu bitinceye kadar her yıl yenilenir.
Teminatlar
Madde 18 – (1) Bu Yönetmeliğe göre açılacak kredi işlemlerinde teminat ilişkileri, doğrudan kredi kullananlar ile
Bakanlık arasında kurulur. Teminat türlerinin seçiminde,
taşınmaz üzerinde birinci derece ve sırada ipotek tesisi esas
olmak üzere, gerekli gördüğü takdirde başkaca teminat
isteminde de bulunabilir.
2013 | 489
(2) Tesis olunacak ipotekle ilgili olarak kredi kullananlar
ile Bakanlık arasında yapılacak sözleşmeye;
a) İlk teminat ipoteğinin, Bakanlıkça gerekli görüldüğü tarihlerde ve Bakanlıkça istenen miktarda arttırılmasına borçlu tarafından izin verildiğine,
b) Artırma tarihinde taşınmaz maliki kim olursa olsun teminat miktarının artırılmasının sağlanacağına,
c) Teminat artırma işlemine Bakanlığın bildirim tarihinden
itibaren otuz gün içinde borçlunun katılmaması halinde
karşılıklı teminat artırımının sağlanmaması sonucu, borcun
tamamının muaccel kılınacağına,
ç) Bakanlığın yazılı izni olmadan teminata konu taşınmazda bu borç için tesis edilen ipotekten ayrı olarak üçüncü
şahıslar lehine herhangi bir takyidat konulamayacağına,
aksi halde Bakanlığın durumu öğrendiği tarihten itibaren
otuz günlük sürede eski hale getirme isteyebileceğine ve
konulan takyidatın bu süre içinde kaldırılmadığı takdirde
borcun tamamının muaccel olacağına ve Bakanlığın cebri
takip hakkının doğacağına,
ilişkin hükümlerin konulması zorunludur.
Yoksul veya dar gelirlilere kredi verilmesi
Madde 19 – (1) 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu
Kanununa göre yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek olan krediler; Özel Hesabın finansman durumuna göre Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, 15/5/1959
tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda belirtilen usûl ve esaslar uyarınca borçlandırma suretiyle de verilebilir.
490 | 2013
YEDİNCİ BÖLÜM
İdarelere Kaynak Aktarılması
Kaynak aktarılacak faaliyetler ve kurumlar
Madde 20 – (1) İdareler ile TOKİ ve İller Bankası Anonim
Şirketine gerekli şartları yerine getirmeleri halinde, Kanun
kapsamında yer alan dönüşüm uygulamalarında kullanılmak şartıyla kaynak aktarımı yapılabilir.
Kaynak aktarımı başvurularında aranacak belgeler
Madde 21 – (1) Genel Müdürlükçe, bu Yönetmelik kapsamında kaynak aktarım talebinde bulunanlardan;
a) Bakanlığa hitaben yazılan müracaat yazısı,
b) Proje gerekçe raporu,
c) Belediyeler için belediye meclisi, il özel idareleri için il
genel meclisi kararı,
ç) Ayrıntılı proje maliyeti,
d) Taahhütname,
e) Kaynak aktarılacak kurum ve kuruluşlarla imzalanacak
protokol taslağı,
f) Bakanlıkça uygun görülen diğer belgeler,
istenir.
(2) Kaynak talep edenlerden, kaynağın belirtilen konularda kullanılacağına, başka bir iş için kullanılmayacağına ve
başkasına hiçbir suretle devredilmeyeceğine ve Bakanlıkça
bildirilecek diğer şartlara uyulacağına dair bir taahhütname
önceden alınır.
2013 | 491
Değerlendirme ve onay
Madde 22 – (1) Kaynak aktarım talebi ile ilgili olarak kurumlardan gelen bütün dokümanlar Genel Müdürlükçe
değerlendirildikten sonra başvuru şartlarını taşıdığı belirlenen talepler, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında, ilgili
Müsteşar Yardımcısı, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü, Mekânsal Planlama Genel Müdürü ile
Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünden ilgili Daire Başkanından teşkil olunacak bir komisyon tarafından değerlendirilerek uygun görülen ödenek
miktarı kadar kaynak kuruma aktarılabilir. Kararlar, oy
çokluğuyla alınır ve üyeler tarafından imzalanır. Oyların
eşitliği hâlinde başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk
sağlanmış sayılır. Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel
Müdürlükçe yürütülür.
(2) İdare, TOKİ ve İller Bankası Anonim Şirketi tarafından
ihale edilerek yaptırılacak işlerde, yılı içinde bitecek olan
işler için yaklaşık maliyeti kadar, yıllara sari işlerde ise ihalenin yapılacağı yıl yaklaşık maliyetinin en az % 10’u kadar
kaynak tahsis edilebilir. Kurumca yapılan ihale sonrasında
oluşan rakama göre kaynak aktarımı yapılır.
Kontrol ve denetim
Madde 23 – (1) Kaynak aktarımı yapılan idareler tarafından yapılan uygulamaların denetimi, Bakanlık ve Sayıştay
tarafından yapılır.
(2) Bakanlıkça, idare tarafından yürütülen işlerin bu Yönetmelik ve projesindeki teknik ve idari esaslara ve taahhütnamedeki şartlara uygun yürütülmediğinin tespit edildiği durumlarda İdareye yapılan resmi uyarıdan sonra uygulamada görülen noksanlık ve aksaklıkların giderilebilmesi
492 | 2013
için bir süre verilir. Bu süre içinde yapılan uyarının gereklerini yerine getirmeyen idarelere yapılan ödenek aktarımı
durdurulur.
(3) Dönüşüm uygulaması esnasında taahhütnamede belirtilen ve Bakanlıkça belirlenen diğer şartlara uygun hareket
etmeyenlere aktarılan kaynaklar, aktarılış tarihinden itibaren tahakkuk eden kanunî faizleri ile birlikte genel hükümlere göre geri alınır.
(4) Özel hesaptan aktarılan kaynakların denetimi Bakanlık
ve Sayıştay tarafından yapılır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
İhale işlemleri
Madde 24 – (1) Özel hesaptan yapılacak her türlü mal ve
hizmet alımları ile yapım işleri, 4/1/2002 tarihli ve 4734
sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen hallere dayanan işler kapsamında sayılır.
Özel hesaptan alınan taşınırların kaydı ve kullanımı
Madde 25 – (1) Özel hesaptan taşıt ve iş makinesi alınması
Bakanlığın iznine tabidir. 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt
Kanunu kapsamında olan taşıtların edinilmesinde 237 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesi hükümlerine ve bu konuda diğer düzenleyici işlemlere uyulur.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetlerin gerçekleştirilmesi için özel hesaptan satın alınan her türlü taşınır mal,
bağış olarak taşınır işlem fişi düzenlenmek suretiyle proje
2013 | 493
yürütücüsü harcama biriminin veya kaynak aktarılan idarenin envanter kayıtlarına alınır.
(3) Özel hesaptan alınan taşınırlar, bu Yönetmelik kapsamında yürütülen projelere ilişkin hizmetler dışında ve başka
amaçlarla kullanılamaz. Bu taşınırların kullanıma verilmesi,
devir, terkin ve hurdaya ayırma işlemlerinde idarenin tabi
olduğu mevzuat hükümleri uygulanır.
(4) İdarenin veya kaynak aktarılan diğer kuruluşların bu
Yönetmelik kapsamında yürüttüğü projelerin sonuçlanmış
olması ve söz konusu taşınırlara ihtiyacının kalmadığının
anlaşılması halinde; taşınırlar, Yönetmelik kapsamında proje
yürütücüsü durumunda bulunan veya bu amaçla kaynak
aktarılan diğer kamu kurum ve kuruluşlarından Bakanlıkça
uygun görülenlere, başka bir işleme gerek kalmaksızın bedelsiz devredilir.
Yürürlük
girer.
Yürütme
Madde 27 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
494 | 2013
EK-1
Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Özet Cetveli
Proje Tutarının
İdaresinin Adı
Aktarıldığı
Kamu
Proje İçin Aktarılan Toplam Tutar
Proje Numarası
Proje Adı
Proje Konusu
Proje Sözleşmesinin Başlama ve Bitiş
Tarihi
Proje Yürütücüsünün Adı-Soyadı
Banka-Şube Adı / Hesap No
Yıl :
I - PROJE KAPSAMINDA KULLANILAN HESAP BİLGİLERİ
Hesap
Kodu
Hesabın
Adı
Yardımcı
Kodu
1
2
Hesap Yardımcı
3
4
Hesap
Adı
Borç
TL
Alacak
Kr TL
Kr
TOPLAM
II - PROJE
VARLIKLAR
Sıra No
BİTİMİNDE
Varlığın Cinsi
KAMU
İDARESİNE
DEVREDEN
DURAN
Değeri
2013 | 495
TL
Kr
III – PROJE BİTİMİNDE DİĞER KAMU İDARELERİNE DEVREDİLEN
DURAN VARLIKLAR
Sıra No
Değeri
Devredilen Kamu İdaresi Varlığın Cinsi
496 | 2013
TL
Muhasebe Yetkilisi
Proje Yürütücüsü
Adı-Soyadı :
Adı-Soyadı :
Tarih
:
Tarih
:
İmza
:
İmza
:
Kr

593 sayılı belediye kanunu - Türkiye Belediyeler Birliği

Transkript

Benzer belgeler

TMB: “Kişiye özel imar planı önlenmeli”

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Türkiye`de

Plan uygulama hükümleri :

(EK-4) ADAY MEMUR HAZIRLAYICI EĞİTİM (MUHASEBAT BİRİMİ

BORNOVA BELEDİYESİ TEMMUZ AYI OLAĞAN MECLİS TOPLANTI

1/1000 ölçekli kartal merkez uygulama imar planı s

Önizleme - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi

i lan edirne defterdarlığı milli emlak müdürlüğünden

1 1000 Ölçekli Kartal Güneyi Dere Yapı