Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Transkript
Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
OCAK-ÞUBAT-MART 2011 ISSN 1309-6656 YIL 2, SAYI 1 Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliði Bölümü www.geo.sdu.edu.tr SDUGEO e-dergi Baþ Editör Muhittin Görmüþ Editörler Kubilay Uysal Fatma Aksever Yayýn Kurulu Mustafa Kuþcu, Fuzuli Yaðmurlu, Muhittin Görmüþ, Nevzat Özgür, Hakan Çoban, Mahmut Mutlutürk Ayþen Davraz, Kamil Yýlmaz, Ali Yalçýn, Enis K. Sagular Oya Cengiz, Ümran Pekuz, Mehmet Özçelik, Ömer Elitok Þemsettin Caran, Murat Þentürk, Selma Demer Erhan Þener, Kubilay Uysal, Þehnaz Þener Fatma Aksever, Menekþe Zerener, Süveyla Kanbur, H.Rýfat Özsoy, Simge Varol Yayýn Türü Süreli-Siyasi Deðil Yayýn Þekli Üç Ayda Bir Ýmtiyaz Sahibi Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliði Bölümü Sorumlu Müdür Muhittin Görmüþ Sorumlu Yazý iþleri Müdürleri Kubilay Uysal Fatma Aksever Grafik Tasarým Kubilay Uysal Adres Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Mimarlýk Fakültesi Jeoloji Mühendisliði Bölümü 32260, Isparta www.geo.sdu.edu.tr 0.246.211 1299 [email protected] ISSN 1309-6656 ©Süreli Elektronik Yayýndýr, Tüm hakký SDÜ’ne aittir. Kapak resmi: 3.bp.blogspot.com Dergideki Yazýlar Kaynak Gösterilerek Kullanýlabilir. Yazýlarýn Sorumluluðu Yazarlarýna Aittir. SDUGEO e-dergi OCAK- ÞUBAT-MART 2011 YIL 2, SAYI 1 ÝÇÝNDEKÝLER ? Kurullar, Kurallar ve Ýþleyiþ 3 SDUGEO ? Tsunami 4 GÜNCEL 9 SEMINER 22 28 Muhittin Görmüþ Kubilay Uysal ? Süs Taþlarý Yeþim Temur ? Bilimsel Yazý Yazmak SENTEZ Muhittin Görmüþ ? TUBITAK 2209 projeleri GELECEGIN MÜHENDISLERI 32 44 Fatma (Seyman) Aksever ? Gölcük Volkanizmasý (Isparta) ve Çevresel ISPARTA VE JEOLOJI Sorunlar Ömer Elitok & Muhittin Görmüs ? Ocak Subat Mart 2011 BÖLÜMDEN HABERLER SDÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü ? Uluslararasý & Ulusal Etkinlikler 51 AJANDA Fatma (Seyman) Aksever ? Fýrat Ünv. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 59 DERGILERDEN ? Dokuz Eylül Ünv. Mühendislik Fak. Mühendislik Bilimleri Dergisi ? Engineering Geology & Lithos Fatma (Seyman) Aksever SDUGEO e-dergi SDUGEO SDUGEO; Kurullar, Kurallar ve Ýþleyiþ SDUGEO Muhittin Görmüþ, SdÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü, Bölüm Baþkaný, [email protected] Yeni bir yýlýn ilk sayýsý ile tekrar karþýnýzdayýz… e-dergi kurallar (yönetmelikler, ilkeler vb.) ile hareket etmeliyiz. Kararlar alýnýrken objektiflik yakalanmalý en iyi nasýl olabilir düþüncesiyle hareket edilmelidir. Eksik ya da yanlýþ kararlar yine kurullar da görüþülerek karara baðlanmalýdýr. Kurullarýn iþletiliþinde ve kararlarýn alýnmasýndaki iþleyiþ prensibi, çoðu kesimin kabul edebileceði adalet ölçülerinde olmalýdýr. Zamanýn akýp gittiðini hepimiz biliyor ve bu zamaný iyi deðerlendirmeye çalýþýyoruz. Bu sayýmýzda Tsunami, süstaþlarý, Gölcük volkanizmasý, kaynak gösterimi gibi önemli konulara yer vermeye çalýþtýk. Öyle umuyoruz ki her bir konu okuyucu için farklý bir düþünce oluþturacak ve katký saðlayacaktýr bilgi daðarcýðýna. Üniversitelerimizin en önemli iþlevleri arasýnda; þehirde ya da bölgede yaþanan problemlere ýþýk tutmasý, ülkemize hizmet edecek gençlerimizin iyi bir eðitimden geçirilmesi ve araþtýrýcýlarýmýza uygun araþtýrma koþullarýnýn saðlanmasý yer almaktadýr. Her bölüm, her fakülte belirledikleri hedefleri doðrultusunda þüphesiz ki birçok çalýþmalar, araþtýrmalar yapýyor, faaliyetlerini devam ettiriyorlar. Üniversitemizin yaklaþýk 19. yýlý, bölümümüzün ise yaklaþýk 27 yýlý arkamýzda kalýrken, Jeoloji Mühendisliði Bölümü olarak faaliyetlerimizin ne kadarýný duyurabilmiþiz, þehir yönetimi ve halký ile ne kadar bütünleþebilmiþiz, mezun öðrencilerimizden ne kadar haberdar olabiliyor, ya da mezunlarýmýz bizi ne kadar takip edebiliyorlar? Eðitim ve araþtýrma faaliyetlerimiz yeterli mi? Ya da bunlarýn hepsi daha iyi nasýl olabilir? Tüm bu sorularýn cevaplarýný her birimiz farklý verecek, görüþler ve eleþtirecek belirtecektir. Geçmiþten dersler alarak, günümüzü deðerlendirerek eðer gelecekte bir yerlere ulaþmak istiyorsak; kurullar, kurallar ve iþleyiþi önemsenmeli ve birbirimize verdiðimiz deðer ölçüsünde deðerimiz olduðunu düþünmeliyiz. Eðer ayrýmcýlýktan uzak, yeteneklere deðer vererek bencillik ve kiþisel çýkarlarý düþünmeden bu ülkeye hizmet etmek, batý medeniyetinden daha iyi seviyelere gelmek istiyorsak en küçük kurullarýmýzdan en büyük kurullara kadar tüm kurullarýmýzý çalýþtýrmalý, kurullardan çýkacak Bölüm olarak anabilim dalý kurularýmýz, bölüm kurullarýmýz iþletilmekte, önemli kararlar toplantýlar sonrasýnda alýnmaktadýr. Bunlarýn yazýlý hale gelmesi, herkese açýk olmasý bölümümüzün iþleyiþ prensibi olarak benimsenmiþtir. Eksiklik ve hatalarýmýzý en aza indirgemek, faaliyetlerimizi imkanlarýmýz ölçüsünde yapmak için uðraþýyoruz. Þüphesiz ki mükemmel deðiliz… Fiziki mekanlarý ile çaðdaþ görünümlü; modern sýnýflara ve teknik donanýmlý laboratuarlara sahip, teknik ve öðretim elemanlarý ile araþtýrma faaliyetleriyle bölgeye ve ülkemize ýþýk tutan bir bölüm hepimizin hedefi. Þehir yönetimi ile þehrin yerbilimleri sorunlarý için çalýþan bölümce seçilen temsilcilerimizin olmasýný; bölgemizde yerbilimleri ile uðraþanlara, yerbilimlerini sevenlere, ilgi duyanlara kurslarýn düzenlenmesi planlarýmýz arasýnda. Benimde bir katkým olsun diyen mezunlarýmýza her zaman kapýmýzýn açýk olduðunu ve deneyimlerini bölümümüzde aktarmalarý için her türlü desteði vereceðimizi de belirtmek istiyoruz. Eðer sesimizi duyarsanýz, yaptýklarýmýzý görürseniz, bizlerin de sizleri duyma ve görme fýrsatýmýz olur. Duymazsanýz, görmezseniz, sesimiz ve görüntümüz sadece satýrlarda kalýr… Duyulmak ve yeni sayýlarýmýzda katkýlarýnýzý görmek dileðiyle… SDÜ Jeoloji Mühendisliði Akademik Kurulu 3 SDUGEO e-dergi GÜNCEL Güncel: Tsunami SDUGEO e-dergi Kubilay Uysal SDÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü [email protected] Japonyada 11 Mart 2011'de meydana gelen tsunami felaketi bu doða olayýnýn bizleri ne kadar çaresiz býraktýðýný bir kez daha gözler önüne sermiþtir. 8.9 büyüklüðündeki depremin neden olduðu öne sürülen tsunami sonrasýnda onbinlerce insan yaþamýný kaybetmiþ, onarýmý uzun sürecek bir yenileme dönemine girilmiþtir. Bu yazýda jeoloji bilimini yakýndan ilgilendiren bu doða olayýnýn oluþum nedenleri, alýnabilecek önlemler ve tsunamilerin bazý sedimantolojik etkilerine deðinilmiþtir. Giriþ Tsunami okyanus ve deniz altýndaki büyük ölçekli deðiþimlerin neden olduðu deniz yüzeyinde oluþan dev çekim dalgalarýdýr. Tipik tetikleme mekanizmalarý; deprem kaynaklý deniz yataðý deðiþimleri, volkanik patlamalar, su altý ve su kenarý kütle haraketleri, meteor gibi büyük objelerin denize çarpmasý ve su altý patlamalarýdýr (Gedik vd. 2005) Tsunami kelimesi Japonca tsu-nami “harbor waves” yani liman dalgalarý anlamýna gelen kelimelerden türemiþtir. Dünya literatürüne 19. yy. da Japonya’da meydana gelen Meiji tsunamisi ile girmiþtir. Pek çok yerde sýklýkla “gel-git dalgalarý” tsunami ile karýþtýrýlmaktadýr. Gel-git dalgalarý basitçe güneþ ve ayýn çekim kuvveti etkisi ile meydana gelen periyodik dalgalarýn yükselmesi ve alçalmasý olayýdýr. Tsunamilerin gel-git dalgalarý ile hiç bir ilgisi yoktur. Tsunami ilk oluþtuðunda genelde tek bir dalgadýr ancak kýsa bir süre içerisinde üç ya da beþ dalgaya dönüþerek çevreye yayýlmaya baþlar. Bu dalgalarýn birincisi ve sonuncusu çok zayýftýr ancak diðer dalgalar etkilerini kýyýlarda þiddetli biçimde hissettirebilecek bir enerjiyle ilerlerler. Bu nedenle depremlerden kýsa bir süre sonra kýyýlarda görülen yavaþ ama anormal su düzeyi deðiþimi ilk dalganýn geldiðini gösterir. Bu deðiþim, arkadan gelecek olan çok kuvvetli dalgalarýn ilk habercisi de olabilir. Tsunami dalgalarý kýyýya yaklaþtýklarýnda dalganýn hýzý düþmektedir. Ancak dalga boylarý oldukça yükselir. Dalgalar kýyýya vurduðunda büyük hasara ve can kaybýna yol açmaktadýrlar. Nitekim son on yýlda yüz binlerce insanýn hayatýný kaybetmesine ve büyük maddi hasara yol açan deprem kaynaklý tsunamiler Maldiv adalarý, Sumatra, Japonya ve Tayland'da etkili olmuþtur. Japonya’da meydana gelen tsunami öncesi ve sonrasý (Sendai bölgesi, geoeye) 4 SDUGEO e-dergi GÜNCEL Tsunamiler Nasýl Oluþur? Okyanus bilimciler tsunamilerin genellikle deniz ya da okyanus tabanýnda meydana gelen düþme veya yükselmelerin neden olduðu sismik hareketler sonucunda oluþtuklarýný belirtirler. Sismik deðiþim bir miktar su kütlesinin yer deðiþtirmesine ve su seviyesinin yükselme veya düþüþüne neden olmaktadýr. Su seviyesindeki bu yükselme ya da düþüþ tsunami dalgalarýnýn ilk oluþumuna neden olur (Þekil 1). Tsunamiler büyük ölçekli ve kýsa zamanda okyanus ya da denizlerde meydana gelen deðiþimlerin sonucu oluþurlar. Genellikle okyanus derinliðinden daha uzun bir su yüzeyinde deðiþime neden olan deniz altý depremlerinin sonucunda meydana gelirler. Tsunamiler dev ve uzun dalgalar, dalga kýrýlmalarý, girdaplar, yakýn kýyý istiflenmeleri ya da belirgin sürüklenmeler, gibi iþaretler ile belirlenebilir (Michel et al., 1979). Bazý depremler volkanik kaynaklý olabilirler. Maðma basýncýnýn etkilediði sualtý yarýklarýndaki dayklar, kýrýlma noktasýný geçtiðinde eski deniz tabaný üzerine itilirler ve bu düþük açýlý bindirme tsunamiye yol açabilir. Tsunamiler ayný zamanda volkanilk aktiviteler ve kütle hareketleri ile meydana gelebilirler. Bu tür aktiviteler sonucu oluþan tsunamiler depremle oluþanlara kýyasla daha az enerjilidir. O nedenle daha az hasara neden olurlar. Þekil 1. Depreme baðlý tsunami oluþum mekanizmasý (kanald.com.tr) 5 SDUGEO e-dergi GÜNCEL “Olay” sonrasý sediman kayýtlarý ve mekanizmalarý “Olay” terimi yerbilimlerinde pekçok farklý fenomenler için kullanýlýr. Tsunami yataklanmalarý bu olaylardan bir tanesidir. Olay yataklanmalarý sýklýkla doku, yapý ve fosil içeriði bakýmýndan ana sedimanlardan farklý sediman katmanlarý içerir (Einsele vd., 1991). Tsunami çökelleri sýklýkla altta yeralan denizel katmanlarýn (türbiditler vb.) erozyona uðramalarýndan oluþurlar. Olay tabakalarý biyoturbasyona uðramýþ mevcut yüzey katmanlarýnýn altýnda gömülü ya da geçiþlidir ve bu yataklarýn üst kýsýmlarý sýklýkla dip-oyucu organizmalar tarafýndan tekrar istila edilmiþtir. Tsunami katmanlarý gittikçe kalýnlaþan karýþýk bileþimdedir. Özel fauna türleri içeren katmanlar, çeþitli yýðýlma çökelleri (transgresyonal ve regresyonal yýðýlmalar dahil) ve birleþik kesitler gibi diðer tür katmanlanmalar tsunami çökelleri olarak tanýmlanmazlar. Tüm bu katmanlanmalar zamanýn tanýmlanabilen bir kýsmýný temsil eder. Tsunami çökelleri havza içi iþlemleri (döngüler, yerel mekanizmalar) veya havza dýþý iþlemleri (daha bölgeselden küresel tam döngülü mekanizmalara kadar) yansýtýr. Tsunami çökelleri yüksek enerjili kýyýlarda tsunami dalgalarýnýn geri dönüþü sýrasýndaki akýntýlar ve taþkýnlar ile meydana gelir. Tsunami çökelleri içerisinde gözlenen deprem yapýlarý “Sismitler” olarak bilinir. Kum dayklarý, kum oluklarý ve çamur volkanlarý güncel çökeller (ova, göl, kýyý ve denizel) içerisinde gözlenebilen sismitlerdir. ( Sims, 1979; Obermeier et al., 1990; Kanaori et al., 1993). Tsunami çökellerinin oluþum aþamalarý Tsunami çökellerinin çoðu havza sýnýrlarý boyunca önceden birikmiþ malzemenin tekrar çökelmesiyle oluþur. Bu, tsunami yataklarýnýn oluþumunda birçok aþamanýn olduðunu gösterir (Þekil 2) (1) Sediman birikiminin tsunami öncesi aþamasý (çökelme olayýnýn sediman kaynaðý) (2) yeniden çökelmenin tetiklenmesi (yamaç kaymasý, fýrtýnalar, depremler, volkanik patlamalar, doðal barajlarýn çökmesi, meteor çarpmalarý); (3) taþýnma mekanizmalarý (kaymalar, kütle çekim hareketleri, suspansiyon akmalarý, çeþitli akýntýlar); (4) tsunami tabakasýnýn son çökelimi. Sedimanter olaylarý tetikleyen mekanizmalar Kasýrga sonucu oluþan fýrtýna dalgalarý ve deprem sonucu oluþan tsunami dalgalarý uzun dalga boylarýna sahiptir ve deniz seviyesini arttýrrarak tsunami öncesinde biriken sedimanlarý taþýrlar. Fýrtýna dalgalarý taþýdýklarý malzemeyi kýyý önüne, gelgit düzlüðü üstüne, ya da taþkýn sularýnýn geri dönüþü ile daha derinlerde yamaçlara taþýr (Þekil 2b). Dalga yüksekliðinin ve taþýnan su kütlesinin tsunami dalgalarýnda daha fazla olmasýndan dolayý geniþ tsunami dalgalarý fýrtýna dalgalarýndan daha etkili olur ( Þekil 2c). Tsunami dalgalarý kopardýðý malzemeyi kýyýdan daha uzaklara taþýyabilir ve karasal çökeller içerisine býrakabilir. Tsunami dalgalarýnýn dönüþünde meydana gelen akýntýlar boþalým çýkýþlarýnda yoðunlaþabilir ve sýð sularda arkalarýnda belirgin, bazen yüzlerce metre kalýnlýðýnda, katmanlar býrakabilir. Ýçerdiði karýþýk çökeller ve faunalar karasal ve denizel kaynaklýdýr (Einsele vd., 1996). Derin deniz tabanýnda tsunami dalgalarýnýn direk etkisi mümkün deðidir. Çünkü bu dalgalarýn yörüngesel hýzlarý bu derinliklerde sedimanlarý aþýndýrýp taþýyacak kadar yüksek deðildir. Pek çok fýrtýna dalgasý tsunamilerden daha uzun sürmektedir. Bu nedenle fýrtýnalarýn etkisi kýyý kesiminde tsunamiler kadar etkili olabilir. Bu iki oluþum mekanizmasýnýn etkilerinin birbirleri ile geçiþli olmasý beklenebilir. Her iki dalga türüde ancak özellikle tsunami dalgalarý sahanlýklardaki yarýduraylý yamaçlarda çekimsel kütle hareketlerini tetikleyebilimektedir (Þekil 3 a). Bunlar su basýncýnda periyodik deðiþikliklere neden olur ve yanal makaslama kuvvetleri ile sediman tabakalarýný zorlar. Yamaç kaymasýnda dalgalarýn etkisi yeteri kadar bilinmemektedir. Depremler sonucu oluþan yanal dairesel kuvvetler, duraylý ya da yarýduraylý yamaçlarýn kaymasýndaki en önemli etkendir. Deprem nedenli kuvvetler makaslama kuvvetlerine eklenince sediman yükü ile birlikte oluþan sedimanýn toplam makaslama kuvvetini aþar (Þekil 3a). Kumlu ve siltli biojenik sedimanlar deprem dalgalarý ile sývýlaþabilir. Deprem bölgesindeki yapýlarýn sediman taþýnmasý ile belirgin bir iliþkisi yoktur (Einsele vd., 1996). 6 SDUGEO e-dergi GÜNCEL a Olay öncesi sediman birikimi Taþýnma mekanizmasý (Kaynaktan depolanma yerine göre deðiþebilir) Depolanma þekli Tetiklenme Çoðunlukla döngüsüz, bölümlü düzensiz ya da yarý düzenli Olay katmaný (tsunami, fýrtýna vb.) sahanlýk önü fýrtýna katmaný b Fýrtýna Dalgasý Olay öncesi sediman birikimi Yamaç önü birikim yeri c Körfez, lagun Tsunami dalgalarý (sismik kýrýlma kaynaðýndan gelen) Kara yüzeyi Tsunami çökelleri Tsunami çökelleri Olay öncesi sediman birikimi (kýyý önü kumullarý, kýrýþýklar, kumullar vb.) Çekim Kütle akmasý d Yanal akma Yer sarsýntýsý Kanal Kum tepeleri dayklar ve siller Sývýlaþma Þekil 2. Olay çökellerinini oluþum aþamalarý. (a) tsunami ile sedimanlarýn yeniden çökelmesi sonucu oluþan katmanlarýn genel görünümü. Bu model kütle hareketlerinede uygulanabilmektedir. (b) Kýyýda tsunami öncesinde gelgit ve fýrtýna dalgalarý ile sediman biriken bölgeler. (c) .Deprem kaynaklý tsunami dalgalarýnýn kýyýya ulaþmasý ve kýyý bölgesinde meydana getirdiði taþkýnlar. Tsunami çökelleri yamaçlarýn dalga etkisiyle kaymasý sonucu ortaya çýkan malzemeden (çamur akmalarý ve türbiditler) oluþabileceði gibi, çoklukla hem karadan gelen hemde denizden gelen malzemelerden oluþabilmektedir. . d) Yatay tabakalý tsunami öncesi çökellerde deprem etkisi ile meydana gelen deðiþiklikler (Einsele vd., 1996'dan deðiþtirilerek) 7 SDUGEO e-dergi GÜNCEL a Fýrtýna dalgalarý Tsunami dalgasý Duraylý Kritik Makaslama gerilimi Duraysýz b deprem kaynaklý makaslama gerilimi } deniz seviyesi düþüþü Çok düþük permeabilite statik durumlar altýndaki yamaç duraylýlýðýn yitiþi (fazla yükleme) gözenek basýncý aþýmý Makaslama kuvveti Þekil 3. Denizde yamaç kaymalarýndaki yaygýn mekanizmalar (Einsele vd., 1996'dan deðiþtirilerek) Taþýnma mekanizmalarý Kütle akmalarý ve akýntý ile taþýnma yeniden çökelmenin temel mekanizmalarýndandýr. Sýð sularda, fýrtýna ve tsunami dalgalarý kara ve deniz tarafýnda kýyý boyu taþkýn akýntýlarýna dönüþürler. Bu türbülans taþkýnlarý yüksek hýzlara ulaþabilir ve köþeli çakýllardan bloklara varan kötü boylanmalý sedimanlarý aþýndýrmada ve taþýmada çok etkili olurlar. Tane boyu geniþ aralýkta olursa en büyük tane boylu parçalarýn akýntýlarda taþýnabileceði en uç noktaya olan yakýnlýðý azalýr (Einsele vd., 1996). Jeomorfolojik etkiler ve paleo tsunami kanýtlarý Tsunaminin ilerlemesi ve gerilemesi sonucu oluþan jeomorfolojik süreçler oldukça karmaþýktýr. Tsunamiler ile ilgili yapýlan araþtýrmalar kýyý bölgelerinin sadece tsunamilerin kýyý þeridine vurmasýndan deðil dalgalarýn dönüþü ve taþkýnlar ile deðiþikliðe uðradýðýný göstermektedir. Bu iþlemlerin tamamý yüksek oranda aþýnma ve depolanmanýn etkisi altýnda oluþmuþ tanýmlanmamýþ kýyýlarýn oluþumunu saðlamýþtýr. Ýri bloklarýn depolanmasý bununla beraber ile sýksýk devamlý ve devamsýz sediman katmanlarýnýn oluþmasý birden fazla tsunaminin birbirine yakýn alanlarda etkili olmasý ile ilgilidir. Pekçok örnekte tsunami ile çarpan dalgalarýn oluþturduðu kanallarda meydana gelen sediman birikiminin üst sýnýrý sýklýkla çizgisel bitkiler ve zeminler ile belirlenebilir (Dawson, 1994). Sonuç Tsunamiler hakkýnda uzun yýllardýr erken uyarý sistemleri kurulmuþ olsada bazen merak bazen de tsunamilerin etkisinin büyüklüðünden ötürü can kaybý kaçýnýlmaz olmaktadýr. Deniz kýyýlarýnda yaþayanlar için, özellikle deprem sonrasýnda, denizdeki normal ötesi çekilmeler tsunami habercisi olabilir. Bu tür durumlarda deniz kýyýsýndan mümkün olduðu kadar çabuk uzaklaþýlmalý ve yüksek yerlere çýkýlmalýdýr. Jeolojik anlamda paleo-tsunami kayýtlarýnýn belirlenebilmesi, özellikle deniz kýyýlarýndaki yerleþim yerlerinin tsunami ile karþýlaþtýðýnda hangi bölgelerin ne kadar etki altýnda kalabileceðini belirlemek açýsýndan faydalý olabilir. Kaynaklar Dawson, A.G., (1994). Geomorphological effects of tsunami run-up and backwash. Geomorphology 10 (1994) 83-94 Einsele G., SK. Chough b, T. Shiki, (1996), Depositional events and their records-an introduction, Sedimentary Geology 104,p. 1-9 Gedik N., Irtem E., Kabdasli S., (2005), Laboratory investigation on tsunami run-up, Ocean Engineering, 32 (2005) 513–528 Michel A., Sklarz and Lester Q. Spilvogel, (1979), Delaying Open Boundary Reflection Interference By Averaging Solutions For The 1975 Hawaii Tsunami Simulation?, Computers And Fluids, Vol. 7. Pp. 305-313, Pargamon Press Ltd., Printed In Great Britain. Sims, J.D., (1979). Records of prehistoric earthquakes in sedimentary deposits in lakes. Earthquake Inform. Bull., 1 l(6): 229-233. Obermeier, S.F., Jacobson, R.B., Smoot, J.P., Weems, R.E., Gohn, G.S., Monoe, J.E. and Powars, D.S., (1990). Earthquake-in- duced liquefaction features in coastal setting of South Carolina and in the fluvial setting of the New Madrid seismic zone. U.S. Geol. Surv. Prof. Pap., 1504, 44 pp., 1 Plate. Kanaori, Y., Kawakami, S., Jairi, K. and Hattori, T., (1993). Liquefaction and flowage at archeological sites in the inner belt of central Japan: tectonic and hazard implications. Eng. Geol., 35: 65-80. Yamazaki, T., Yamaoka, M. and Shiki, T., (1989). Miocene off- shore tractive current-worked conglomerates-Tsubetugaura, Chita peninsula, Japan. In: A. Taira and F. Masuda (Editors), Sedimentary Facies in the Active Plate Margin. Term Scientific Publ. Co., Tokyo, pp. 483-494. www.kanald.com.tr 8 SDUGEO e-dergi SEMINER Seminer; Süs Taþlarý SDUGEO e-dergi Yeþim Temur MTA Orta anadolu II. Bölge Müdürlüðü, Konya [email protected] Kýymetli ve yarýkýymetli taþlar (süstaþlarý) tarih öncesi çaðlardan beri güzellik, zenginlik ve statü simgeleri olarak kullanýlmýþlardýr. Süstaþý ender bulunuþu ve belirli fiziksel ve kimyasal ayrýcalýklarý nedeniyle, özel deðerdeki malzemelerdir. Bir malzemenin süstaþý sayýlabilmesi için iki temel kriter vardýr. Bunlar: (1) Güzellik ve estetik görünüm: Her ne kadar göreceli bir kavramsa da taþýn temiz, þeffaf, çekici renkli olmasýdýr, (2) Dayanýklýlýk ve ender bulunma: Bu kavram sertlik, kýrýlganlýk, darbelere ve dýþ etkenlere dayaným gibi özelliklerle açýklanýr. Bir objeyi deðerli kýlan onun az rastlanýr olmasýdýr. Örneðin binlerce karatlýk elmas üretimi içersinde sadece bir kaç yüz karatý pembe elmasdýr. Dolayýsýyla bir pembe elmasýn deðeri sýradan bir elmasýn binlerce katýdýr. Bu temel kriterlerin dýþýnda taþýnabilirlik, kesilebilme, parlatýlabilme, ýþýk yansýtma, ýþýk kýrma, þekillendirmeye uygunluk, bünyesinde safsýzlýklar içerme gibi bazý özelliklerde taþlarýn deðerlerini belirleyen ve artýran diðer unsurlardýr. Kýymetli ve yarýkýymetli taþlarýn hepsi kendilerine iliþkin bazý özelliklere ve güzelliklere sahiptirler. Hatta fosiller bile süsleme malzemesi olarak kullanýlmaktadýr. Kýymetli ve yarýkýymetli taþlar, süstaþý olarak (mücevher malzemesi), koleksiyon yapmak, sergilemek ve dekoratif amaçlarda kullanmak için satýn alýnmaktadýr. Ayrýca endüstriyel kullanýmý olan süs taþlarýna da sürekli bir talep artýþý söz konusudur. Bu yazýda süstaþlarýnýn sýnýflamasý, bazý özellikleri ve Türkiye’de bulunan süstaþlarý üzerinde durulmuþtur. çalýþma ve tecrübe ile yapabileceði bir iþtir. Gemolojinin ilgi alanlarý þöyledir: 1. Süstaþlarýnýn yer kabuðunda oluþumu, bulunuþu, aranmasý ve eldesi-madenciliði 2. Süstaþlarýnýn bilimsel inceleme yöntemleriyle tanýmlanmasý, sýnýflandýrýlmasý 3. Ýþlenmiþ süstaþlarýnýn deðersel ve bilimsel sertifikalanmasý 4. Süstaþlarýnýn deðerini artýrma teknikleri ve bunlarý iyileþtirme yöntemleri 5. Süstaþlarýný her türlü iþleme teknikleri (lapidary) ile þekillendirilmesi 6. Süstaþlarýnýn soy metallerle montürlenmesi 7. Süstaþlarýnýn pazarlanmasý Süstaþlarý ile ilgili özgün kavramlar Hatipoðlu ve Kýrýkoðlu (2005) tarafýndan aþaðýdaki gibi özetlenmiþtir: Ø Süstaþý (Gemstone, Gem, Gems, Ornamental Stone, Adornment Stone) Ø Kýymetli Taþ (Precious Stone) Ø Yarýkýymetli Taþ (Semi-Precious Stone) Ø Mücevher Taþý (Jewellery Stone) Ø Süstaþý Bilimi (Gemoloji, Gemology) Ø Süstaþý Ýnceleme Uzmaný (Gemolog, Gemologist) Ø Süstaþý Ýþleme (Lapidary) Ø Süstaþý Ýþleyicisi (Lapidarist, Lapidarer, Lapidary Worker) Ø Süstaþý Ýþleme Atölyesi (Lapidary Workshop) Süs taþlarý bilimi olarak basitçe tanýmlanabilen gemoloji; Süs taþý özelliði taþýyan her türlü malzemenin, yeryuvarýnda oluþumundan, tüketicinin beðeni ve kullanýmýna kadar geçen süreçteki her yöntemi ve iþlemi konu alan bir bilimsel ve ticari uðraþýdýr. Gemolog, süs taþlarý üzerinde uzmanlaþmýþ kiþidir. Temel görevi süs taþlarýný tanýmlamak, sentetik ve taklitlerini gerçeðinden ayýrmak ve gerekirse taþýn temel özelliklerine göre iþlenmesini yönlendirmektir. Gemoloji çalýþmak iyi bir mineraloji ve kristalografi temeli gerektirse de herkesin belli bir disiplinli Süstaþý incelemesi, süstaþlarýnýn kendilerine özgü fiziko-kimyasal özelliklerini deðiþik yöntemler kullanarak tespit etmek ve bu özelliklerinden yararlanarak olarý adlandýrmak, sentetiklerinden ve taklitlerinden ayýrt etmek için yapýlýr. Süstaþý incelemesi, izafi bir ayýrýmla iki þekilde yapýlabilir. 1. Minerolojik Ýnceleme: Süstaþýnýn tahribine dayanýr. Özellikle kimyasal analiz ve kýsmen optik-genel fiziksel özellikleri ortaya çýkartan yöntemler uygulanýr. Sadece ham veya çok örnekli iþlenmiþ (faset ve/veya kabaþon) süstaþlarý için uygulanýr. 9 SDUGEO e-dergi SEMINER Dünya süstaþlarý piyasasýnda elmas, zümrüt, yakut ve safir türü taþlar kýymetli, bunlarýn dýþýnda kalanlar ise yarý kýymetli olarak kabul edilmektedir. Ayrýca kýymetli ve yarýkýymetli taþlar bilimsel anlamda; Ø Mineral türü süstaþlarý Ø Taþ türü süstaþlarý Ø Taþ ve mineral dýþý süstaþlarý olmak üzere üç sýnýfta incelenirler. 2. Gemolojik Ýnceleme: süstaþýna zarar vermeme esasýna dayanýr. Özellikle optik fiziksel, kýsmen genel fiziksel özellikleri ortaya çýkartan yöntemler uygulanýr. Ham ve/veya iþlenmiþ (faset ve/veya kabaþon) süstaþlarý için uygulanýr. Süstaþlarý oluþum yapýsý bakýmýndan ; Doðal, Sentetik ve Taklit olarak sýnýflandýrýlýrlar (Hatipoðlu ve Kýrýkoðlu., 2005). Mineral türü süstaþlarý, kýymetli ve yarýkýymetli taþlarýn büyük çoðunluðunu oluþturur ve deðer açýsýndan en önemlilerini içerir. Bunlar baðlý bulunduklarý minerolojik-kimyasal gruplara dayandýrýlarak kendi aralarýnda sýnýflandýrýlýrlar. Mineral türü süstaþlarý; elmas,zümrüt,yakut, safir gibi kýymetli taþlarýn yaný sýra granat, spodümen, feldispat, silika, beril, krizoberil, turmalin, spinel, piroksen-amfibol gruplarýna dahil olan tüm mineral esaslý taþlarý da kapsamaktadýr. Ayrýca herhangi bir gruba dahil olmayan peridot, tanzanit, topaz ve zirkon gibi kristallerde mineral türü süstaþý sayýlmaktadýr. Taþ türü süstaþlarý ise kayaç tanýmýna giren veya birden fazla mineral içerenlerin grubudur. Lapis lazuli, sodalit ve aventürin bu grubun en önemli örnekleridir. Taþ ve mineral dýþý süstaþlarý ise organik kökenli olup inci, kehribar, ve mercan çeþitlerini içerir. Doðal Süstaþlarý Oluþumunda insan eli deðmemiþ, yer kabuðunun doðal geliþimi sürecinde oluþmuþ malzemelerdir. Doðal süstaþlarý, gerçekte yer kabuðunu oluþturan katý malzemelerin belirli özelliklere sahip seçkin örnekleridir. Yer kabuðunu oluþturan katý malzemeler baþlýca 4 grupta toplanýr. 1. Elementler 2. Mineraller 3. Kayalar 4. Organik kökenli malzemeler Yapay (Sentetik) Süstaþlarý Doðal mineral kökenli süstaþlarýnýn birebir benzerlerinin laboratuar ortamýnda imal edilmiþ türlerine verilen isimdir. Bunlarýn doðal eþdeðerlerinden tek farký zaman ve mekandýr. 19. yy'ýn baþlamasýyla, madensel taþlarýn süs eþyasý olarak kullanýlmasý ve bunlara sahip olma arzusu, doðada bulunan kristal ve madensel taþlarýn gerçek benzerlerini üretme gayretleri daha titizlikle sürdürülmektedir. Çoðunlukla kýymetli taþlar sentetik olarak üretilmekte ve bu taþlarýn bazýlarýnýn doðal nitelikleri bile bilinmemektedir. Sentetik taþlarýn ticari önemi bu taþlarýn kesilebilecek oranda büyük olmalarý ve dahasý da madenlerden elde edilemeyenlerden daha ucuz olmasýndandýr. Kýymetli ve yarýkýymetli taþlarýn yukarýda belirttiðimiz esaslara dayalý detaylý bir sýnýflandýrýlmasý, Türk Standartlarý Enstitüsünce 1988 yýlý Aralýk ayýnda “TS 6173” olarak yayýnlanmýþtýr. Ancak burada bu sýnýflama yerine, kýymetli ve yarýkýymetli taþlarýn ad/grup, bileþim, renk, doðada bulunuþ boyutu, dünya piyasalarýndaki yaklaþýk deðeri (maliyeti), sertliði ve özgül aðýrlýðý gibi önemli özelliklerini de içeren kolay anlaþýlýr ve uluslar arasý kabul görmüþ bir sýnýflama tablo halinde verilmiþtir (Çizelge 1) (Türeli ve dið.,2000). Taklit Süstaþlarý Kýymetli taþlarý taklit etme gayreti uzun zamandan beri mevcuttur. Taklit süstaþlarý için yüksek kýrýlma indisine sahip kurþun yada silis camýndan yararlanýlmýþtýr. Bütün bu taklitlerin renkleri süstaþlarýnýnkine benzemesine karþýn, diðer fiziksel özellikleri özellikle sertlik ve parlaklýðý yeterli derecede taklit edilememiþtir. Sentetik süstaþlarý (djgems.net) 10 SDUGEO e-dergi SEMINER Çizelge 1. Kýymetli-yarýkýymetli taþlar ve bazý önemli özellikleri (Minerals Year Book Gemstones-1998) BERÝL GRUBU KORUND GRUBU KRÝZOBERÝL GRUBU 11 SDUGEO e-dergi SEMINER SPODUMEN GRUBU KUVARS GRUBU kuvars kristalleri (pixazza.com) 12 SDUGEO e-dergi SEMINER JADE GRUBU FELDÝSPAT GRUBU TURMALÝN GRUBU turmalin kristalleri (flickr.com) 13 SDUGEO e-dergi SEMINER GRANAT GRUBU mercan inci gemsoul.com 14 SDUGEO e-dergi SEMINER Tabloya ait açýklamalar Diaspor 1-Mineralojik olarak grup oluþturan süstaþlarýnda önce genel grup adý belirtilmiþ daha sonra da bu gruba ait olan taþlar özellikleri ile sýralanmýþtýr. Grup oluþturmayanlarýn ise sadece adlarý belirtilerek özellikleri sýralanmýþtýr. 2-Boyutlarý 5 karata (1 karat=0.2 gram) kadar olan taþlar küçük, 50 karata kadar olan taþlar orta, 50 karattan fazla olan taþlar büyük olarak sýnýflandýrýlmýþtýr. 3-Maliyetleri karat baþýna 25 dolara kadar olan taþlar düþük maliyetli, karat baþýna 200 dolara kadar olan taþlar orta maliyetli ve karat baþýna 200 dolardan daha fazla olan taþlar yüksek maliyetli olarak sýnýflandýrýlmýþlardýr. 4-Sertlik Mohs ölçeðine göre verilmiþtir. 5-Özgül aðýrlýk gram/cm3 olarak verilmiþtir. 6-Tabloda sergilenen mineraller dünya pazarlarýnda alýmý-satýmý yani belli bir piyasasý olan taþlarý kapsamaktadýr. Sadece çeþitli ülkelere özgü olan ve genellikle yarýkýymetli taþ sýnýfýna giren bir çok taþ daha vardýr. Ancak bunlar gerek üretim miktarlarý gerekse piyasadaki alýmý, satýmý ve dolaþýmý itibariyle fazla önemli olmadýklarýndan Minerals Years Book gibi uluslar arasý bir yayýnda yer alamamaktadýr. Türkiye'ye özgü önemli taþlardan olan Kristal Diaspor, Lületaþý, Oltutaþý, Kemererit de bu konumda olduðundan listede bulunmamaktadýr. Türkiye'den baþka dünyanýn hiçbir yerinde bulunmayan iri þeffaf kristal diasporlarýn AlO(OH) ülkemiz süstaþlarý arasýnda önemli bir yeri vardýr. Menderes masifinin örtü birimlerini oluþturan Menteþe formasyonu içinde yer alan ve Bafa Gölü'nün güneyinde bulunan Küçükçamlýktepe ocaðý metaboksit yataklarý süstaþý kalitesinde diaspor kristalleri içermektedir (Türeli ve dið.,2000). Türkiye’de Kýymetli ve Yarýkýymetli Taþlara Örnekler Zümrüt Ýstanbul Topkapý Müzesi Hazine Dairesinde sergilenen olaðanüstü güzellikteki zümrüt kristallerinin çekiciliðinin yaný sýra, Anadolu'da zümrüt bulunduðu ve hatta Topkapý müzesindeki zümrütlerin Eskiþehir Sivrihisar yöresinden geldiði söylentileri kaynaklarda belirtilmektedir (Türeli ve dið.,2000). Doðal Diaspor kristalleri (mta.gov.tr) Pembe Turmalin Turmalin, karmaþýk kimyasal formüllü, bor içeren aluminyumlu bir silikat mineral grubunun adýdýr. Yozgat ilinin 35 km doðusunda, Orta Anadolu Kristalin Kompleksinin doðusundaki eþleniði olan Akdað masifinin batý kenarýnda, pegmatitik birimler içinde pembe turmalin mineralleri bulunmaktadýr. Yozgat Sarýkaya ilçesi Kargalýk köyü GD'sunda, 30 m. boyu ve 15 m. eni olan KD-GB yönlü bir yarmada, pegmatit damarlarýnýn lökogranitler içerisinde yer aldýðý ve bu kayaçlarýnda mermerler içine sokulum yaptýðý izlenmektedir (Türeli ve dið.,2000). Turmalin kristalleri (mta.gov.tr) Doðal zümrüt kristalleri (mta.gov.tr) 15 SDUGEO e-dergi SEMINER Akuvamarin Mor/Leylak Jadeit Mavimsi yeþil renkli bir beril türü olan akuvamarin kristalleri Manisa ili Gördes ilçesi civarýnda bulunmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Mor/leylak renkli jadeitli (jadeit bir piroksen türüdür) kayaçlar Bursa ilinin 60 km güneyinde Harmancýk ilçesine baðlý Bektaþlar köyü civarýnda gözlenmiþtir (Türeli ve dið.,2000). Ýþlenmiþ Akuvamarin (melegim.net) Lületaþý Lületaþý (sepiolit) beyaz renkli, masif ve kimyasal formülü Mg4Si6O15(OH)26H2O olan bir kil mineralidir. Lületaþý Eskiþehir yöresine özgü bir taþtýr ayrýca Konya ili Yunak ilçesi civarýnda da bazý yataklanmalar bilinmektedir (Türeli ve dið.,2000). Doðal Jadeit (tunagem.com) Opal Silika grubu minerallerden olan opal (SiO2.nH2O) kristobalitin kriptokristalin bir formu olup diðer silika minerallerinden farklý olarak %4-20 oranýnda su içerir. Türkiye'de birçok yerde opal mostralarý gözlenmiþtir. Eskiþehir-Sivrihisar, Çankýrý-Þabanözü, Kütahya-Dereyalak ve Turgutlu, Kütahya Merkez Yoncalý kaplýcalarý civarý, Balýkesir ve Çanakkale illerine baðlý Bayramiç-Yeniköyde, Ayvalýk-Mezarlýkaltý mevkiinde, Dikili-Yenikansýz köyünde, ÝvrindiHabibler ve Küçükþapçý köylerinde, MalatyaArguvan ilçesi gibi Türkiye'nin birçok yerinde opal mineralleþmesi vardýr. Ancak süstaþý özelliðine sahip deðillerdir. Sadece dünya literatürüne geçmiþ Kütahya ateþ opali süstaþý kalitesindedir (Türeli ve dið.,2000). Doðal ve iþlenmiþ lületaþý (mta.gov.tr) Oltutaþý Kara Kehribar ismi de verilen oltutaþý, siyah renkli, parlak, yoðun ve homojen bir linyit çeþididir. Oltutaþý Erzurum ili Oltu ilçesinin yaklaþýk 12 km KD'sunda Akdað'ýn KD'ya doðru uzantýsýný oluþturan Dutludað çevresinde bulunur (Türeli ve dið.,2000). Opal (dogaltaki.com) Doðal ve iþlenmiþ oltutaþý (mta.gov.tr) 16 SDUGEO e-dergi SEMINER Ateþ opali Ateþ opali Uþak-Kütahya karayolundan ayrýlarak gidilen Simav ilçesinin Karamancý köyü yakýnlarýnda bulunmaktadýr. Ayrýca Gediz ve Simav ilçeleri arasýnda Þaphane beldesinde rastlanýlmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Ateþ Opali (gittigidiyor.com) Kuvars Aydýn-Çine ilçesi, Aydýn-Denizli karayolu üzerindeki Karacasu ilçesi, Aydýn-Koçarlý, Aðrý-Taþlýçay, Yozgat-Yerköy, Trabzon-Çaykara-Ögene, TrabzonMaçka-Kuþdil, Gümüþhane-Karadað, KýrklareliDemirköy, Hakkari-Uludere, Çanakkale-Yenice, Konya-Tepeköy yörelerinde kristal kuvarslara rastlanmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Doðal dumanlý kuvars kristalleri (tr.wikipedia.org) Ametist Eflatun rengi ile karekteristik olan ametist açýk eflatun tonlarýndan koyu mor renge kadar deðiþen renklerde bulunabilir ve rengin koyuluðuna baðlý olarak deðeri artar. BalýkesirDursunbey-Güðü köyü civarýnda, ÇanakkaleLapseki, Yozgat-Divanlý, Ordu-Gülköy, GiresunÞebinkarahisar'da ametist kristalleri bulunmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Doðal kuvars (tr.wikipedia.org) Dumanlý Kuvars Dumanlý kuvars isminden de anlaþýlacaðý gibi açýk kahverengiden siyaha kadar deðiþebilen tonlarda dumanlý renk içeren bir kuvars çeþididir. AydýnÇine-Koçarlý yöresinde gözlenmektedir (Türeli ve dið.,2000). Doðal Ametist kristalleri (tr.wikipedia.org) 17 SDUGEO e-dergi SEMINER Kalsedon Kalsedon, düþük sýcaklýklarda kayaçlarýn boþluk ve çatlaklarýnda, silisli çözeltilerin çökelmesi ile oluþur. Eskiþehir-Sarýcakaya ve Seyitgazi, AnkaraBeypazarý ve Çubuk, Çankýrý-Orta, Bolu-Kýbrýscýk, Balýkesir-Dursunbey, Bandýrma ve Gönen, Çanakkale-Biga, Tokat-Zile, Sivas-Kangal, KonyaÇayýrbað ve Altýnekin, Ordu-Fatsa ve Ünye, Giresun-Bulancak, Rize-Ýkizdere, Bursa-Orhaneli gibi birçok yöremizde deðiþik renklerde kalsedonlar bulunmaktadýr. Ancak bunlar arasýnda mavi kalsedonun özel bir deðeri vardýr (Türeli ve dið.,2000). Rize-Ýkizdere, Giresun-Görele, Trabzon-Afþin Yanbolu yörelerinde agat bulunmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Agat (mta.gov.tr) Jasper Jasper içerdiði hematit nedeniyle kýrmýzý renklidir. Fakat diðer demir oksit mineralleri nedeniyle sarý veya kahverengi de olabilir. Ankara-Beypazarý Kösköy, Ýstanbul-Çatalca ve Silivri, BalýkesirGönen Þaroluk yörelerinde örnekler bulunmuþtur (Türeli ve dið.,2000). Kalsedon (tr.wikipedia.org) Mavi Kalsedon Mavi kalsedonlar kahverengi-kirli sarý renkli bir dýþ kabuklu çevrelenmiþ, çaplarý 5-20 cm. arasýnda deðiþebilen yumrular halindedir. EskiþehirSarýcakaya bölgesinde görülmektedir (Türeli ve dið.,2000). Mavi Kalsedon (kristalleringucu.blogcu.com) Agat Agat bantlarýnýn renkleri beyazdan gri ve siyaha kadar deðiþebilir. Ayrýca kýrmýzý gölgelenmeler kahverengi ve daha ender olarakda mavi yeþil veya lavanta renkleri gösterebilir. Ankara-Çubuk Susuz, Ankara-Çamlýdere Burçalar, AnkaraKýzýlcahamam Alpagut, Afyon-Karakaya, BilecikBozuyük Karaçayýr, Bilecik-Merkez Abbascý ve Aþaðýköy, Bursa-Orhaneli Büyükorhan, ÇanakkaleBayramiç, Eskiþehir-Ýnönü Dereyalak, Ordu-Fatsa, Ýstanbul-Þile, Gümüþhane-Þiran Norþun, Jasper (en.wikipedia.org) 18 SDUGEO e-dergi SEMINER Krizopras Ýnce taneli kuvarsýn yeþil renkteki çeþidine verilen isimdir. Rengi parlak elma yeþilinden soluk yeþilimsi sarýya kadar deðiþebilir. Çanakkale-Biga Dikmen köyü civarýnda, Tokat-Artova Doðanca ve Ulusu ile Tokat-Zile Çekerek yörelerinde gözlenmiþtir (Türeli ve dið.,2000). Granat kristali (en.wikipedia.org) Krizopras (kenzay.com) Nefrit Kemererit Demir içeren bir kalsiyum magnezyum silikat olan nefrit aktinolit-tremolit serisine baðlý bir amfibol cinsidir. Nefritler genelde yeþil rengin tonlarýnda çatlaklý bir yapý sunarlar. Nefrit mineraline Manisa'ya baðlý Gördes-Borlu ilçeleri arasýnda rastlanýr (Türeli ve dið.,2000). Mor menekþe renkli bir krom mikasý olan kemererit kristalleri Erzincan-Erzurum-Bayburt üçgeni arasýndaki Kop daðýnýn, Büyük Ezan krom ocaðýna baðlý Doðu Ezan ve Pembe Gül ocaklarýnda bulunmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). Kemererit kristalleri (mta.gov.tr) Granat Kübik sistemde kristalleþen oldukça sert, benzer kimyasal bileþimlere sahip aluminyum silikatlara verilen genel bir grup adýdýr. Þeffaf, güzel renklere sahip, iþlenebilecek irilikteki granat kristalleri süstaþý olarak deðerlendirilir. Muðla-Yataðan Kaplancýk, Aydýn-Menderes Görece, Sivas-Divriði Dumluca, Ankara-Bala Kesikköprü, MalatyaPötürge Ersele, Malatya-Sürgü, Bitlis-Mutki, BursaUludað, Çanakklae-Kazdaðý, Eskiþehir-Mihallýççýk Kavak, Elazýð-Guleman Heberte, Muðla-Fethiye Kuskavak yörelerinde granat çeþitlerine rastlanmaktadýr (Türeli ve dið.,2000). 19 Nefrit (tuanagem.com) Rodonit ve Rodokrozit Pembe renkli bir mangan silikat olan rodonit ile pembe renkli bir mangan karbonat olan rodokrozit Ýzmir'de gözlenmiþtir (Türeli ve dið.,2000). Ýþlenmiþ Rodonit (kenzay.com) SDUGEO e-dergi SEMINER Birçok ülkede süstaþý olabilecek nitelikteki malzemelerin gemolojik amaçlý kullanýmlarý düþünülmediði zaman, bu tür malzemeler ilk bakýþta gang diye tabir edilen atýk malzeme topluluklarý olarak kabul edilirler. Bu durumda da önemli bir ekonomik kayýp yada deðerlendirilmemesi söz konusu olmaktadýr. Bu tür malzemelerin bazýlarýnca zengin ülkemiz için de maalesef süstaþlarýnýn ekonomik potansiyeli henüz tam olarak fark edilmemiþtir. Bu çalýþmanýn baþlýca amacý, Türkiye'de halen büyük kýsmý atýl olarak duran süstaþý olabilecek malzemelerin çýkarýlmasýný teþvik etmek için, süstaþý yataklarýnýn en son bilgiler dahilinde ekonomik rezervini duyurarak, ülkemiz madencilik sektörüne süstaþlarýnýn da ilavesini saðlayarak, yerli ve yabancý yatýrýmcýlarýn ilgisini çekebilmektir. Süstaþý madenciliði bilinçli yapýldýðýnda ve iyi pazarlandýðýnda ülkemiz için yaklaþýk 10 milyar dolarlýk bir ekonomik potansiyeli temsil eder. Çünkü ülkemizde Süstaþý Bilimi (Gemoloji) ve süstaþý iþleme sanayi çok geliþmemiþ ve ülkemiz süstaþlarý potansiyeli henüz tam anlamýyla ortaya konulmamýþtýr. Sadece kulaktan dolma bilgilerle ve tam olarak yeri saptanmamýþ süstaþlarý, çok az kiþi tarafýndan zorlukla toplanabilmekte, bunun yerine para ödenerek daha kalitesiz olan türleri yurt dýþýndan ithal edilmektedir. Oysa sýnýrlýda olsa bazý bölgelerde yapýlan jeolojik çalýþmalarda bol rezervli ve zengin tenörlü süstaþlarý olduðu tespit edilmiþtir. Bunlarýn illegal olarak yurt içi ve yurt dýþýndaki alýcýlar tarafýndan satýn alýndýðý ve çok beðenildiði gözlenmiþtir. Þu anda süstaþý potansiyelimizin yaklaþýk %90'ý yeraltýnda beklemektedir. Yeþil Obsidyen Volkanik lavlarýn hýzlý soðumasý neticesinde oluþan obsidiyenler Doðu Anadolu, Ýç Anadolu ve Ege Bölgesinde oldukça yaygýn olarak bulunurlar. Genellikle siyah ve kahverengi olan bu tür obsidiyenlerin süstaþý olarak bir deðeri yoktur. Ancak yeþil renkli obsidiyenler dünyada oldukça nadir olarak bulunur. Türkiye'de koyu yeþil renkli obsidiyenler, Doðu Anadolu'da Nemrut krateri içerisinde andezitik ve perlitik volkanik ürünler arasýnda bir miktar bulunabilmektedir (Türeli ve dið.,2000). Yeþil Obsidyen (tr.wikipedia.org) Sonuç Türkiye doðal taþ potansiyeli içerisinde henüz ekonomik getirisi yeterince fark edilememiþ, kaynaklara alternatif olabilecek en önemli malzemelerden birisi ve ülkemizin endüstriyel hammaddeleri içerisinde geleceði en parlak ve en yüksek getirisi olabilecek ürünlerin baþýnda süstaþlarý gelmektedir. Yer kabuðunu oluþturan katý maddelerden bazý mineraller ve onlarýn alt türleri, bazý kayalar ve bazý organik maddeler; albenileri, ender bulunuþlarý, bazý fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki ayrýcalýklar ve iþlenmeye uygunluklarý nedeniyle süstaþý, mücevher taþý yada kýymetli taþ olarak deðer kazanýrlar. Bunlardan bazýlarý yalnýzca jeolojik deðiþimlerin bazý özel koþullarýnýn etkisi altýnda kalan belirli bölgelerde bulunur ve bulunduklarý yörenin dünyaca tanýnmasýný saðlayan doðal bir elçi olurlar. 20 SDUGEO e-dergi SEMINER Þu an ülkemizde V. Grup Maden Arama Sertifikasý ile ruhsatlandýrýlmýþ ve çýkarýlma aþamasýnda olan çok sayýda yarý kýymetli süstaþý yataklarý mevcuttur. Sadece birkaç ekskavatör, kompresör ve madenciyle çýkartýlabilecek ve en fazla 500 bin ABD dolarlýk yatýrým gerektiren bu süstaþý yataklarý, Türkiye'de karlý yatýrým yapmak isteyen insanlar için ele geçmez bir fýrsattýr. Bu gün için çok ucuz olan bu yataklar yakýn bir gelecekte milyon dolarlýk sahalar olacaktýr. Mermer ve bazý doðal taþ sahalarýnýn 30-40 yýl önceki çok ucuz deðerlerden, þimdi milyonlarca dolarlýk deðerlere ulaþtýklarý unutulmamalýdýr. Yapý taþlarýnda çok büyük rezervlere sahip olmamýza raðmen o zamanlarda da bu sektöre yatýrýmcýlarýn ilgisi çok azdý. Ancak geleceði iyi gören bazý yatýrýmcýlar sayesinde bugün dünyanýn doðal yapý taþlarý sektöründe en önemli ülkesi konumuna gelmiþ bulunmaktayýz. Üstelik mermer yataklarýnýn sayýsý binlerle ifade edilmesine raðmen, süstaþý yataklarý çok sýnýrlýdýr. Bu yüzden en saðlam ve kalýcý sektör olan maden sektöründe, süstaþý madenciliði, en düþük yatýrýmla en fazla gelir getiren alandýr. Bu alanda ülkemizin dünya devleri arasýnda hak ettiði yeri alabilmesi için, yatýrýmcýlarýn bu alaný göz ardý etmemesi gerekir (Hatipoðlu.,2007). Kaynaklar Hatipoðlu, M.,2007, Türkiye'deki süstaþý potansiyali, madenciðinin durumu ve ekonomik boyutu; 6. Uluslar arasý Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 201-212 s. Hatipoðlu, M., Kýrýkoðlu, M.S.,2005, Türkiye'de kýymetli taþlar borsasý kurulmasýnýn önemi ve gerekliliði; uluslar arasý Deðerli Taþlar ve Metaller Sempozyumu,56-88 s. Türeli, K., vd., Sayýlý, S., vd.,2000, Türkiye'nin kýymetli ve yarýkýymetli taþlarýnýn araþtýrýlmasý; Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüðü Pojesi, Ankara www.kenzay.com.tr http://kristalleringucu.blogcu.com www.mta.gov.tr www.melegim.net www.tuanagem.com http://urun.gittitidiyor.com http://en.wikipedia.org http://tr.wikipedia.org Dünyanýn en büyük elmaslarýndan Kaþýkcý Elmasý 21 SDUGEO e-dergi SENTEZ Bilimsel Yazý Yazmak... Kaynak Kullanýmý ve Gösterim Þekilleri SDUGEO Muhittin Görmüþ, SDÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü e-dergi [email protected] Öz Sunumlardaki kaynak gösterimleri okuyucunun dikkatini çekmekte ve yapýlan eksiklikler ile hatalar, bilimsel güvenirlik açýsýndan deðerlendirilmektedir. Bazen bu hatalar bilimsel etik kurullarýnca ele alýnmakta ve araþtýrýcýyý zor duruma düþürmektedir. Tüm bu nedenlerden ötürü, bu konulara ilk adýmlarýný atan öðrencilerimize, konularý kýsa ve öz bir þekilde verebilmek amacýyla bu yazý ele alýnmýþtýr. Tez, seminer, makale, rapor vb. çalýþmalarda gerek metin içi ve gerekse de metin sonlarýnda referans gösterim þekillerinde eksiklikler görülmektedir. Bu yazýnýn amacý kullanýlan kaynaklarýn doðru þekilde gösterilmesine örnekler vermek ve öðrencilerimizin bu konulara gereken önemi göstermelerini saðlamaktýr. Metin içinde deðinilen kaynaklarýn eksiksiz bir þekilde metin sonunda verilmesi, gereksiz kaynak gösterme, dergi kýsaltmalarýnda uluslar arasý standartlarda belirtilen kýsaltmalar uyulmasý gibi konularýn özellikle gelecek nesillerimiz olacak öðrencilerimiz tarafýndan dikkate alýnacaðý düþünülür. Gereksiz kaynak kullanmak Birçok tezde, önceki tezlerde anlatýlan ve verilen referanslar, cümleler aynen alýnýp kullanýlmakta; gereksiz kaynaklarla tez uzatýlmaktadýr. Alýnan bilgilerin gerekli mi ya da gereksiz mi olduklarý üzerinde düþünülmemektedir. Buna benzer hatalar bazý araþtýrma makalelerinde de rastlanýlmakta, konu dýþý makale referans deðinimleri araþtýrma yazýsýnýn deðerini azaltmaktadýr. Örneðin Kampus çevresinin tektoniði üzerindeki bir araþtýrmada Savköy dolaylarýndaki uygulamalý jeoloji aðýrlýklý bir çalýþmanýn gösterilmesi gibi. Bu nedenle yazýlacak tezlerde ya da makalelerde, referansý verilecek kaynaðýn konu ile iliþkili olup, olmadýðý, nerede, nasýl yararlanýldýðý düþünülerek yazýlmalýdýr. Giriþ Hepimiz yerbilimlerini ilgilendiren birçok konuda inceleme, araþtýrma ya da çalýþmalar gerçekleþtiriyoruz. Özellikle yerli yerinde kaynak kullanmak (1), kaynaklarý sentez ederek ve özünü vererek çalýþmanýn farklýlýðýný vurgulamak (2), metin içi ve metin sonu kaynak gösterim þekilleri (3) ile metin içi ve sonu kaynak iliþkileri (4) üzerinde gerekli özenin verilmediðini görmekteyiz çoðu kez… Yerbilimlerindeki araþtýrmalar, genellikle saha ve laboratuar çalýþmalarýna dayandýrýlmaktadýr. Bununla birlikte, önceki araþtýrmalarýn sentezi ile farklý yorumlar da getirilmektedir. Belirtilen çalýþmalar sonrasýnda gerçekleþtirilen tez, makale ya da rapor sunumlarýnda; anlatan kiþi ya da kiþilerin cümlelerinde ya da makalelerinde referans verilmeden yapýlan cümle, þekil ve çizelge alýntýlarý, metin içi ve metin sonu referans gösterim þekilleri problemler olarak ortaya çýkmaktadýr. Önceki araþtýrmalara ait önemli, konuyla ilgili bazý bilgilerin metin içerisinde deðinilmesi ya da verilmesi gerekebilir. Böyle bir durumda kaynak deðinmeleri zorunlu olmaktadýr. Bu nedenle, yerbilimlerindeki bilimsel bulgularýn elde edilmesi kadar sunumlarýnýn da önemi dikkate alýnmaktadýr. Dünyanýn sürekli yayýnlanan ilk bilimsel dergisi “ Philosophical Transactions of the Royal Society” 1. sayý kapaðý 1665 (wikipedia.org) 22 Amerika’da halen yayýnlanan ilk bilimsel jeoloji dergisi “ The American Journal of Science and Arts” 1. sayý kapaðý 1819 (diva.library.cmu.edu/ajs) SDUGEO e-dergi SENTEZ Önceki araþtýrmalarý önemsemek ve sentez Çalýþma konusu üzerinde gerçekleþtirilmiþ önceki araþtýrmalara mutlaka deðinilmelidir. Her bir önceki çalýþmanýn ya da çalýþmalarýn temel bulgularý üzerine deðinerek yapýlan çalýþma ile farklýlýklarý vurgulanmalýdýr. Varsa önceki araþtýrma bulgularýndaki hatalar ve eksikler metin içerisinde belirtilmelidir. Böylece gerçekleþtirilen araþtýrmanýn farklýlýðý ortaya çýkacak, bilime katkýsý anlaþýlacaktýr. Önceki çalýþmalarýn yazýmýnda 1) Konu ile ilgili olanlarýn dikkate alýnmasý, gereksiz referans kullanýlmamasý, 2) Konu bütünlüðü içerisinde önceki araþtýrma bulgularýnýn tartýþýlmasý (örneðin stratigrafik çalýþmalar sentez ediliyorsa, çalýþýlan birim için önceki araþtýrýcýlarýn yaþ, ortam yorumlarýndaki farklýlýklarýn ortaya konmasý gibi…) 3) Mümkünse en son çalýþmalardan yararlanýlmasý, gerektiðinde orijinal ilk refaranslara ulaþýlmasý, 4) Kitap, makale, rapor, tez ve internetten yararlanarak önceki çalýþmalarýn deðerlendirilmesi, 5) Önceki çalýþmalarda belirtilen her referansýn metin sonunda da gösterilmesi önerilir. Salt bir tarih sýralamasý içerisinde önceki çalýþmalara ve önceki çalýþmalarda konu dýþý bilgilere deðinilmesi bilimsel görünmemektedir. Metin içi kaynak gösterim ve örnekler Metin içi yazýmlarda ve referans gösterimlerindeki önemli noktalar þunlardýr: 1. Yazýlacak yazý metninde (tez, makale, rapor, kitap, derleme vb.) kiþi ya da kiþilerin kendi cümlelerinin olmasýna özen gösterilmelidir. 2. Noktalama iþaretlerinden sonra bir boþluk býrakýlmalýdýr. 3. Metinde alýntýsý yapýlan cümle, bilgi, çizelge, þekil ve fotoðraf mutlaka yazým standartlarýna uygun olarak verilmelidir. 4. Metin içerisinde deðinilen her kaynak, metin sonundaki deðinilen belgelerde mutlaka verilmelidir. 5. Alýntýsý yapýlan þekillerde ve çizelgelerde bazý düzenlemeler yapýlmýþ ise (..'dan deðiþtirilerek) ifadesi ile sunulmalýdýr. 6. Metin içerisindeki kaynak gösterimleri a) soyad gösterimi, b) numara gösterimi c) hem soyad, hem de numara gösterimi þeklinde yapýlabilir. Her bir gösterimin kendine göre avantaj ve dezavantajlarý bulunmaktadýr. Örneðin soyad gösterim þeklinde kimden ya da kimlerden alýntý yapýldýðý, bilinen referanslarýn hemen algýlanmasý hemen gözükürken, numara gösteriminin metni uzatmama açýsýndan avantajý bulunmaktadýr. Fakat, kaynaklar kýsmýnda düzensiz sýralanýþ, kaynaðýn hemen görülmemesi dezavantajdýr. 7. Soyad gösterim þeklinde metin içerisinde yalnýzca araþtýrýcý ya da araþtýrýcýlarýn soyadlarý ve tarih yazýlýr. Örneðin Görmüþ (1990) gibi. Ad kýsaltmalarý yazýlmaz. Örneðin Görmüþ, M. (1994) gibi gösterilmez. 8. Numara gösterim þeklinde, kaynaklar metin içerisinde tez/ makele/ rapor baþlangýcýndan sonuna kadar sýrasý ile genellikle köþeli parantezler kullanýlarak yapýlýr. Örneðin, ……. yaþý verilmiþtir [ 1 ] . 9. Ya da kaynaklar soyad gösterimine göre sýralanarak ve bu numaralar dikkate alýnarak metin içi referanslar düzenlenebilir. 10. Yerbilimleri ile ilgili dergilerde ve tez yazýmlarýnda genellikle soyad gösterimi tercih edilmektedir. 11. Makale yazýmlarýnda ilgili dergilerin yazým kurallarý, tezlerde ise bölüm/enstitü tez yazým kurallarý dikkate alýnmalýdýr. Öðrencilerin ve araþtýrýcýlarýn metin içi referans gösterim þekillerine örnekler aþaðýdaki gibi özetlenebilir. Buradaki örnekler, Görmüþ tarafýndan hazýrlanan jeolojik rapor ders notlarýndan deðiþtirilerek verilmiþtir. Belirtilen referanslarýn bazýlarý örnek olmasý açýsýndan konulmuþ olup, gerçek bir kaynak deðildir. Deðinilen metin içi kaynak gösterimleri, örnek olarak konulduðundan yararlanýlan kaynaklarda belirtilmemiþtir. Cümle sonunda 1) Tek yazarlý araþtýrmadan yararlanýlýyorsa ve bilgi size ait deðilse kaynak parantez içerisine yazýlýr ve parantez sonuna nokta konulur. Örnek: Tohma resiflerinin yaþ aralýðý Üst Kampaniyen – Alt Maastrihtiyen'dir (Görmüþ, 1992). 2) Araþtýrýcýnýn farklý yýllara ait birkaç eserinden yararlanýlýyorsa, bu eserler eski yayýndan yeni yayýna doðru virgüller ile parantez içerisinde yazýlmalýdýr. Örnek: Orbitoidal foraminiferlerde üç tip üreme bilinir (Meriç, 1964, 1975). 23 SDUGEO e-dergi SENTEZ vi. Karaman vd. (1989) Isparta çevresinde yaptýklarý stratigrafik amaçlý çalýþmada ...... bulmuþlardýr. vii. Gutnic vd. (1979)'a göre ...... viii. Meriç (1964a, b), Görmüþ (1992, 1994), Meriç vd. (1989) Türkiye'nin deðiþik yörelerinde orbitoidal foraminiferlerde yaptýklarý çalýþmada þizogonik üremeyi ayrýntýlý bir þekilde açýklamýþlardýr. ýx. Bu tür üreme döngüleri Meriç (1976) tarafýndan olaðan olmayan þizogonik ürüme olarak tanýmlanýr. x. Ýnceleme alanýnda tektonik (Koçyiðit, 1976; 1982) ve stratigrafik (Yalçýnkaya vd. 1986; Aþýk, 1992) amaçlý araþtýrmalar yoðunluk kazanmýþtýr. 3) Araþtýrýcýnýn ayný yýla ait birkaç eserinden yararlanýlýyorsa, a, b, c gibi küçük harfler kullanýlarak kaynak parantez içerisinde gösterilmelidir. Örnek: Ýmrezi kireçtaþlarý temel birimleri açýsal uyumsuzlukla örter (Yalçýnkaya, 1986a, b). 4) Çift yazarlý Türkçe bir yayýn kaynak olarak gösteriliyorsa 've' baðlacý kullanýlmalýdýr. Örnek: Senirce kireçtaþý'nýn yaþ aralýðý Orta-Üst Maastrihtiyen'dir (Yýldýz ve Toker, 1991). 5) Eðer çift yazarlý yabancý bir araþtýrmaya deðiniliyorsa 'and' kelimesi yerine 've' kelimesi kullanýlmasý önerilir. Örnek: Þizogonik üreme örnekleri AntalyaKorkuteli yöresinden de tanýmlanmýþtýr (Neumann ve Poisson, 1982). 6) Ýkiden fazla araþtýrýcýlý Türkçe bir yayýdan yararlanýlýyorsa 'vd' harfleri kullanýlmalýdýr. Örnek: Senirce kireçtaþý, Söbüdað kireçtaþýný uyumsuz olarak örter (Karaman vd. 1989). 7) Ýkiden fazla araþtýrýcýlý yabancý bir yayýn kullanýlýyorsa 'and others', 'et al.' kelimeleri yerine 'vd' harfleri tercih edilmelidir. Örnek: Batý Toros kuþaðýnýn göller yöresi Isparta Büklümü olarak da bilinir (Poisson vd. 1984). 8) Ayný anda farklý eserlerde bu bilgiler yer alýyorsa, bu eserler parantez içerisinde noktalý virgüller kullanýlmak suretiyle ayrýlmalýdýr. Örnek: . .... kýrmýzý renkli yarý karasal serilere geçiþ gösterirler (Yüksel, 1970; Ünalan vd. 1976; Çiner, 1992). Kaynak bir baþka yayýn içerisinde ya da elde edilmemiþse Refere edilecek kaynaða ulaþýlamýyor, kaynaðýn tam referansý alýnamýyorsa bu aþaðýdaki þekillerden biriyle yazýlmalýdýr. Orijinal kaynaðýn gerektiðinde tarihi de belirtilebilir. Buradaki kaynak gösterme sorumluluðu kaynaðýn gösterildiði araþtýrmaya býrakýlmýþ olur. i. Görmüþ (1992) tarafýndan bildirildiðine göre fosillerdeki Lamarck'ýn ikili adlama kuralý.....olarak bilinmektedir. ii. Lamarck'ýn ikili adlama kuralý ..... olarak bilinir (Görmüþ, 1992). iii. Görmüþ (1992) tarafýndan bildirildiðine göre fosillerdeki Lamarck'ýn (1801) ikili adlama kuralý.....olarak bilinmektedir. iv. Lamarck'ýn (1801) ikili adlama kuralý ..... olarak bilinir (Görmüþ, 1992). v. Koçyiðit'in Batý Toroslarda deðiþik orojenik dönemler belirlediði bilinmektedir (Görmüþ, 1994). vi. Koçyiðit'in (1982) Batý Toroslarda deðiþik orojenik dönemler belirlediði bilinmektedir (Görmüþ, 1994). Cümle baþlangýcý ve ortasýnda Yukarýda belirtilen alternatifler cümle baþlangýcýnda ve ortasýndaki kaynak gösterimlerinde de geçerlidir. Farklýlýk kaynaklarýn cümle baþýna ve cümle ortasýna gelmiþ olmasýdýr. Örnekler: i. Görmüþ'e (1994) göre, Tohma resiflerinin yaþ aralýðý Üst Kampaniyen- Alt Maastrihtiyen'dir. ii. Varol'a göre (1997, 1998) göre, ...... iii. Meriç (1964a, b) tarafýndan orbitoidal foraminiferlerde üreme üç tip olarak belirlenmiþtir. iv. Yýldýz ve Toker (1991) Senirce kirectaþýný OrtaÜst Maastrihtiyen olarak yaþlandýrmýþlardýr. v. Neumann ve Poisson (1972) Antalya yöresinde yaptýklarý çalýþmada orbitoidal foraminiferlerde gözlenen þizogonik üreme verilerini deðerlendirmiþlerdir. Sözlü ve Yazýlý Görüþmeler Metin içerisinde bazen sözlü ve yazýlý görüþmelere deðinmek gerekebilir. Böyle bir durumda, görüþme yapýlan kiþi ya da kiþilerin ilk ad (lar)ýnýn baþ harf(ler)i ve soyad(lar)ý yazýlarak DÝPNOT olarak verilebileceði gibi metin içerisinde de belirtilebilirler. Sözlü ve yazýlý görüþme(ler)in yapýldýðý yýl (lar) belirtilmeli, atýfta bulunulan kiþi(ler)nin adresi de yazýlmalýdýr. 24 SDUGEO e-dergi SENTEZ Sözlü ve yazýlý görüþmeler metin sonundaki 'Kaynaklar' dizinine konmamalý, bu kiþi(ler)ye teþekkür kýsmýnda yaptýðý yardým(lar)dan dolayý teþekkür edilmelidir. Örnekler: i.................................................................................................................................................... 1 Gölcük volkanitlerinin kimyasal analiz deðerlendirmelerinde Bilgin vd. (1989) ve M. Yýlmaz'ýn ( ) çalýþmalarýndan yararlanýlmýþtýr. 1 Yazýlý görüþme, 1999, Y.Doç.Dr., SDÜ, Jeoloji Mühendisliði Bölümü, Isparta ii. Senirce kireçtaþý'ndan derlenen örneklerde aþagýdaki fosiller belirlenmiþtir. ............................ ............................ ............................ (Fosil tayinleri: Doç. Dr. Muhittin Görmüþ, SDÜ, Müh. Fakültesi, Jeoloji Müh. Bölümü, sözlü/yazýlý görüþme, 1999) Alýntýlar Bir baþka kaynaktan alýnmýþ konu ile ilgili cümleler aynen aktarýlmak isteniyorsa, alýntý ayrý bir paragrafta ve “ ....” ayýraçlarý içerisinde farklý karakter ve puntolarla yazýlmasý önerilir. Bu alýntý öncesi ve sonrasýnda birer satýrlýk boþluk býrakýlmasýnda da fayda gözükmektedir. Örnek: .................... Ýnceleme sahasý çevresindeki araþtýrmalarýn özeti Görmüþ ve Özkul (1995) tarafýndan aþaðýdaki gibi verilmiþtir. “…….. Yöredeki ilk çalýþmalar 40-60'lý yýllarda Blumenthal (1947, 1960-1963), tarafýndan gerçekleþtirilmiþtir. Bu çalýþmalarý 70-80'li yýllar arasýnda Fransýzlarýn (Brun vd. 1971; Dumont, 1976; Gutnic vd. 1979), Türk ve Fransýzlarýn (Allasýnaz vd. 1974; Dumont ve Kerey, 1976; Monod ve Akay, 1984), 80'li yýllarda Ýngilizlerin (Woodcock ve Robertson, 1985; Waldron, 1981-1982) araþtýrmalarý takip etmiþtir. ..........” Ayrýca, ........................ Metin sonu kaynak gösterim ve örnekler Þu önemli konularýn dikkate alýnacaðý düþünülür: 1. Daha önceden de deðinildiði gibi metin içerisinde deðinilen her bir kaynak metin sonunda mutlaka verilmelidir. 2. Kaynaklarda (deðinilen belgeler) kullanýlan referanslara da mutlaka metin içerisinde deðinilmelidir. 3. Soyad sýralamasý alfabetik yapýlmalýdýr. Soyadlarýn hemen gözükmesi açýsýndan ikinci ve diðer satýrlarýn içten yazýmý önerilebilir. 4. Noktalama iþaretlerinden sonra bir boþluk býrakýlmalýdýr. 5. Yabancý ve yerli yazýlarda orijinal dille yazýlmýþ olmasý dikkate alýnmalý ve o dilde referansý yazýlmaya çalýþýlmalýdýr. Dergi isimleri ya da makale baþlýklarý yabancý dile çevrilip yazýlmamalýdýr. Bununla beraber hepsi yabancý dile çevrilip, yazýlabilir, en sonuna (in Turkish) gibi ana dili yazýlabilir. 6. Tek yazarlý ve çok yazarlý örnek gösterimleri, tarih yazýmlarý, dergi sayýlarý, sayfa sayýlarý hep ayný standartta olmalýdýr. 7. Çok yazarlýlarda (isterse ondan fazla yazar olsun) bütün yazarlarýn soyadlarý ve ad kýsaltmalarý yazýlmalýdýr. vd.; et. al. Yazýlýp kýsaltmaya gidilmemelidir. 8. Mümkünse dergilerin uzun yazýmlarý gerçekleþtirilmeli (örneðin MTA yerine Maden Tetkik Arama gibi), dergi kýsaltmalarý yapýlmamalýdýr. Dergi kýsaltmalarý gerekiyorsa aþaðýdaki web sitelerine bakýlabilir. 25 SDUGEO e-dergi SENTEZ Bir rapor referansý Sempozyum-kongre vb. bilimsel toplantý özet kitapcýklarýnda bir özet referansý (Uluslararasý) Bir dergide makale referanslarý (Ulusal) Sempozyum-kongre vb. bilimsel toplantý özet kitapcýklarýnda bir özet referansý (Ulusal) Tez özet kitapcýklarýnda bir özet referansý (En stitüler) Yabancý bir kitap referansý Yerli bir kitap referansý Sempozyum-kongre vb. bilimsel toplantý bildiri kitaplarýnd a bir makale ya da bir kitabýn bir bölümü referansý (Ulusal) Bitirme Ödevi referansý Bir dergide makale referansý (Yabancý) Yüksek lisans/doktora referansý Sempozyum-kongre vb. bilimsel toplantý bidiri metni yada bir kitab ýn bir bölümü referansý referansý (Uluslararasý) Web sitesi referansý KAYNAKLAR Atýlgan, A. ve Topçam, A., 1975. Isparta-Þarkikaraaðaç ovasý planlama kademesinde hidrojeolojik etüt raporu. Devlet Su Ýþleri, 44 s., Isparta (yayýnlanmamýþ). Agarkov, Y. V., 2004. Microp aleontological information system. In: 4th International Congress Environmental Micropaleontology, Microbiology and Meiobentology, Program and Extend ed Abstracts (eds. Yanko Ho mbach, V., Görmüþ, M., Ertunç, A., McGann, M., Martin, R., Yacob, Y. and Ishman, S.), p. 19, 4th EMMM Congress, September 13-18, 2004, Isparta, ISBN: 975 7929 78 6. Dinçer, F. ve Avþar, N., 2004 . Çamardý (Niðde) yöresi Tersiyer (Lütesiyen) sedimanlarýnýn bentik foraminifer biyostratigrafisi. Hacettepe Üniversitesi Yer Bilimleri Dergisi, 30, 35-48, Ankara, ISSN: 1301 2 894. Engin, M. A., 2004. Sismik izin terslemesi. Türkiye Petrol Jeologlarý Derneði Bülteni, 16(2), 49-57, Ankara, ISSN: 1300 09442. Görmüþ, M., Nielsen, J. K. ve Uysal, K., 2003. Gönen (Isparta)- Aðlasun (Burd ur) arasýndaki Tersiyer yaþlý sedimanlarýn iz fosil bulgularý. In: 20. Yýl jeo loji Sempozyu mu, Bildiri özleri kitabý (eds. Görmüþ, M., Çoban, H., Cengiz, O. ve Davraz, A.), s. 65, 20. Yýl Jeoloji Sempozyumu, 14-16 Mayýs 2003, Isparta, ISBN: 975301. Karaþahin, Þ., 1998. Kovada gölü ve kanal bentik faunasý üzerinde bir araþtýrma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tez Özetleri Kitabý, 123 s., Isparta (yayýnlanmamýþ). Kirkaldy, J. F., 1975. Fossils in colour. Blanford Press, 223 p., ISBN: 07137 0743 7. Öna lan, M., 1993. Çökelmenin fiziksel ilkeleri, fasiyes analizleri ve karasal çökelme ortamlarý, Cilt 1. Ýstanbul Üniversitesi Basým Evi ve Film Merkezi, Üniversite yayýn no: 3 825, Fakülte yayýn no: 8 8, 328 s. Ýstanbul, ISBN: 975 4004 334 9. Özyalvaç, M., 2002. Sualtý gö rüþ þartlarý. In: Sualtý bilim ve teknoloji toplantýsý. Bildiriler kitabý (Derleyen: Çapur, H.), Boðaziçi Üniversitesi, 22-24 Kasým 2002. Boðaziçi Üniversitesi Matbaasý Yayýn no:75 1, 13-17, Ýstanbul (ISBN olmadýðý için yazýlmadý, olduðunda yazýlmalý) Þimþek, N., 2002. Dinar (Afyon) yöresi stratigrafisi ve Nummulites’lerin biyometrik incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi MühendislikMimarlýk Fakültesi, Jeoloji Mühendisliði Bölümü, Bitirme Tezi, 35 s. Isparta (yayýnlanmamýþ). Titterto n, R., and Whatley, R., 1998. Recent Bairdiinae (Curustacea, Ostrocoda) from the solomon ýslands. Journal of Mikropaleontolo gy, 7(2), 111-1 42, Lo ndon (ISSN olmadýðý için yazýlmadý, olduðunda yazýlmalý). Uysal, K., 2 004. Uzaktan algýlamada landsat MSS ve Sp ot XS uydu verilerinin kullanýmý ile ayrýntýlý jeolojik harita alýmý ve yorumu: Dere boðazý (Isparta) ve çevresi örneði. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1 49 s., Isparta (yayýnlanmamýþ). Yað murlu, F. and Bozcu, A., 2001. Correlatio n of sedimantary units in the Western Taurides from the p oint of petroleum geology. In: 4th internatio nal symposiu m o n eastern mediterranean geolo gy (eds. Akýncý, Ö., Görmüþ, M., Kuþçu, M., Karagüzel, R., Bozcu, M.), p 140, 21-25 May 2001, Isp arta, ISBN: 975 7929 48 6. www.deprem.gov.tr- Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý, Afet Ýþleri Genel Müdürlüðü web sitesi, Farklý kaynaklarýn metin sonunda gösteriliþi ve yazýmýna ait örnekler (alfabetik soyadý sýralamasýna dikkat ediniz) 26 SDUGEO e-dergi SENTEZ Sonuç 9. Son yýllarda dergilerin ISSN numaralarý, kitaplarýn ISBN numaralarýnýn da yazýmý görülmektedir. Bu nedenle ISSN ve ISBN numaralarýn yazýlmasý da önerilebilir. 10. Makale, tez, rapor, kitap, kitap içerisinde makale, internet sitesi, özetler kitabýnda öz, bildiriler kitabýnda makale gösterimleri eksiksiz yapýlmalý ve dergi/tez yazým kurallarýna uygun olmalýdýr. Eðer bilimsel ve formata uygun bir makale, tez, rapor, yazý vb. yazmak isteniyorsa, bu metinde belirtilen kurallara uygun olarak yazýlarýn düzenleneceði düþünülür. Bilimde bulgu kadar, sunumlarýn da önemli olduðu ortaya çýkmaktadýr. Yararlanýlan Kaynaklar Görmüþ, M., 2010. Jeolojik rapor ders notlarý. Süleyman Demirel Üniversitesi MühendislikMimarlýk Fakültesi, Jeoloji Mühendisliði Bölümü, 75 s. http://scieng.library.ubc.ca/coden/ (eriþim tarihi: 30.03.2011) Dergi kýsaltmalarý Dergilerin mümkünse kýsaltma yapýlmadan yazýlmasý önerilir. Fakat bazý dergiler kýsaltma isteyebilir. Dergi kýsaltmalarý ile ilgili olarak ilgili birkaç web sitesi þunlardýr: http://scieng.library.ubc.ca/coden/ http://library.caltech.edu/reference/abbreviations/ Kýsaltma Dergi kýsaltmalarýnda kullanýlabilecek örnekler ve ilgili web sitesi (http://scieng.library.ubc.ca/coden/) 27 SDUGEO e-dergi GELECEGIN MÜHENDISLERI Gelecegin Mühendisleri; TÜBÝTAK’ýn Gençlere Yönelik Burslarýndan Biri - 2209 Fatma (Seyman) Aksever, SdÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü, Isparta, [email protected] SDUGEO e-dergi Üniversite Öðrencileri Yurt Ýçi / Yurt Dýþý Araþtýrma Projeleri Destekleme Programý (2209) TÜBÝTAK; üniversite öðrencileri tarafýndan, eðitmenlerin gözetiminde yürütülen araþtýrma projelerine mali destek saðlanmaktadýr. Bu kapsamda üniversitelerin 3. sýnýfýnda okuyan öðrenciler, kendi bölümleri ile ilgili konularý içeren ve 4. sýnýfta hazýrlayacaklarý bitirme ödevlerine ýþýk tutacak projeler hazýrlayýp, TÜBÝTAK’a baþvuru yapabilirler. Üniversite Öðrencileri Yurt Ýçi / Yurt Dýþý Araþtýrma Projeleri Destekleme Programý’na (2209) bu yýl bölümümüzden 6 danýþman rehberliðinde toplam 13 öðrenci projesi katýlmýþtýr. PROJE DANIÞMANI PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ PROJE ARAÞTIRMACILARI MUSTAFA KUÞCU Onur Yýlmaz AYÞEN DAVRAZ Bilal BÝBER KAMÝL YILMAZ MEHMET ÖZÇELÝK Faih BAYRAMOÐLU Emrah CANKILIÇ Alican SEVÝM Þükriye ERGÝ Tahir KOLDEMÝR Ezgi CEYLAN Gamze YILDIRIMTÜRK Kübra Ökmen OYA CENGÝZ Ahmet Semih DENÝZ KUBÝLAY UYSAL Ýlknur KAVAS PROJE KONUSU Cemalçavuþ-Gökbel bölgesindeki olasý arsenopirit altýn cevherleþmesi mineral parajenezi Dombay Ovasý’nýn (Afyonkarahisar) Hidrojeoloji ve Hidrojeokimyasal Hocalar-Sincanlý arasýnda kalan volkanik kayaçlarýn petrografik ve Kayaç analizi Mustafakemalpaþa-Bursa yöresindeki mermerlerin jeolojisi ve maden jeolojisi özellikleri ile ekonomik potansiyelinin araþtýrýlmasý Denizli ili jeolojik miras envanterinin ve jeoturizm potansiyelinin araþtýrýlmasý Kayhan IÞIK ww w.tu bita k. gov 28 .tr SDUGEO e-dergi GELECEGIN MÜHENDISLERI YURT ÝÇÝ ARAÞTIRMA PROJELERÝ: 2209 – A Üniversitelerimizin Doða Bilimleri, Mühendislik ve Teknoloji, Týbbi Bilimler, Tarýmsal Bilimler, Sosyal Bilimler ve Beþeri Bilimler alanlarýyla(*) ilgili bölümlerinden birinde öðrenim gören lisans öðrencileri, hazýrladýklarý araþtýrma projesinin desteklenmesi için baþvurabilirler. BAÞVURU KOÞULLARI, DESTEK SÜRESÝ VE MÝKTARLARI 1. T.C. vatandaþý olmak. 2. Proje yürütücüsü olmak, 3. Üniversitede kayýtlý öðrenci olmak, 4. Lisans eðitiminin son sýnýfýnda olmamak, 5. Danýþman bir hocanýn rehberliðinde proje yapýyor olmak, 6. Ayný anda birden fazla baþvuru yapmamýþ olmak, 7. Daha önceki proje baþvurusu desteklendiyse, bu projeyi tamamlamýþ olmak, Bir danýþmanýn rehberlik ettiði projelerden sadece bir tanesi desteklenebilir. Projeler en çok bir yýllýk süre boyunca desteklenir. Destek süresince öðrencinin/öðrencilerin, lisans öðrenimine devam ediyor olmasý gerekir. Destek süresinin baþlangýcýndan itibaren ilk altý ay içinde projedeki geliþmeleri anlatan bir ara rapor, destek süresinin bitiminden önce kesin rapor TÜBÝTAK-BÝDEB'e iletilir. 2011 yýlý için öngörülen destek miktarý proje baþýna en çok 2.000.-TL'dir. Proje destek miktarý avans olarak " Proje Yürütücüsü " öðrenciye verilebilir. BAÞVURU FORMUNA EKLENECEK BELGELER 1. Proje önerisi (kaynak araþtýrmasý dahil) (proje önerisi formatý web sayfasýnda yer almaktadýr), 2. Çalýþma planý (çalýþma planý formu web sayfasýnda yer almaktadýr), 3. Projenin yürütüleceði birim sorumlusunun, projenin o birimde yapýlmasýný onaylayan ve birimde laboratuar vb. olanaklarýn bu projeyi yürütebilmek için yeterli olduðunu açýklayan yazýsý, 4. Canlý hayvanlar üzerinde yapýlacak deneylerle ilgili projeler için üniversitelerin Etik Kurulundan alýnacak yazý, 5. Proje yürütücüsü öðrencinin, varsa danýþmanýndan, yoksa ayný konuda çalýþan bir öðretim üyesinden alacaðý bir referans mektubu, 6. Proje yürütücüsü öðrencinin özgeçmiþi, 7. Proje yürütücüsünün onaylý not belgesi (transkript), 8. Proje ile ilgili taslak bütçe (taslak bütçe formu web sayfasýnda yer almaktadýr) Baþvurular internet üzerinden http://e-bideb.tubitak.gov.tr adresine yapýldýktan sonra, baþvuru formu ve eklerinin bulunduðu bir asýl dosyanýn son baþvuru tarihi mesai bitimine kadar BÝDEB'e ulaþtýrýlmasý gerekmektedir. Baþvuru koþullarýndan herhangi birini saðlamayan, belgeleri tam olmayan, son baþvuru günü mesai bitiminden sonra gelen ve faksla yapýlan baþvurular iþleme konulmaz. 29 SDUGEO e-dergi GELECEGIN MÜHENDISLERI DESTEK VERÝLME YÖNTEMÝ Projeler BÝDEB Deðerlendirme ve Destekleme Kurulu tarafýndan belirlenen uzman danýþmanlarýn veya panelistlerin görüþleri doðrultusunda ya da BÝDEB Deðerlendirme ve Destekleme Kurulu tarafýndan incelenerek deðerlendirilir ve baþkanlýk onayýyla kesinleþir. YÜKÜMLÜLÜKLER 1. Proje ekibi, araþtýrma desteðinin baþladýðý tarihten itibaren ilk altý ay içinde projelerin geliþmelerini anlatan ara raporu (ara rapor formatý web sayfasýnda yer almaktadýr) ve destek süresinin bitiminden önce de sonuç raporunu (sonuç raporu formatý web sayfasýnda yer almaktadýr) TÜBÝTAK-BÝDEB'e vermekle yükümlüdür. Öðrenciler, projelerini, desteklenmeye baþladýktan sonra en geç bir yýl içinde (bu süre son sýnýf öðrencileri için daha kýsadýr) ve lisans öðrenimlerini bitirmeden tamamlamak zorundadýr. 2. Alýnan avansýn, yapýlan harcamalardan hemen sonra kapatýlmasý zorunludur. 3. Desteklenen proje zamanýnda bitirilmediði takdirde, verilen destek BÝDEB Deðerlendirme ve Destekleme Kurulu kararý ile iptal edilebilir. Bu durumda "Proje Yürütücüsü" aldýðý avansý TÜBÝTAK Muhasebesi'ne geri ödemekle yükümlüdür. * Avans kapatma iþleminde kullanýlan avans mahsup fiþi'ne TÜBÝTAK adýna alýnmýþ (Atatürk Bulvarý 221 Kavaklýdere Ankara, Kavaklýdere Vergi Dairesi Hesap No: 1750003600) faturalarýn asýllarýnýn eklenerek BÝDEB'e iletilmesi gerekmektedir. Fiþ kesinlikle kabul edilmemektedir. Avans kapatma iþleminde gecikme olmasý durumunda, her ay için kanuni faiz oranýnda ceza uygulanýr. Yukarýda belirtilmeyen özel durumlarda BÝDEB Deðerlendirme ve Destekleme Kurulu kararlarý geçerlidir. TÜBÝTAK Adres : TÜBÝTAK-BÝDEB 2209 Üniversite Öðrencileri Yurt Ýçi / Yurt Dýþý Araþtýrma Projeleri Destekleme Programý Tunus Caddesi No: 80 06100 Kavaklýdere/ANKARA Tel E-mail Weblink : 0(312) 468 53 00 / 3808 : [email protected] :http://www.tubitak.gov.tr 30 SDUGEO e-dergi GELECEÐÝN MÜHENDSÝLERÝ 2209 PROJE FORMU ÖRNEÐÝ 2209 projesini aþaðýda verilen form örneði þeklinde hazýrlanmalýdýr. Proje 8 ana baþlýktan oluþmaktadýr. Bu baþlýklar çalýþma konusu ile baðlantýlý olarak yazýlmalýdýr. Proje Baþlýðý ÖZ: Konunun ve çalýþýlacak sahanýn tanýtýlmasý, amaç, izlenecek yol, varýlmasý gereken sonuçlarýn tahmini 1. Giriþ ve Teorik Çerçeve: Konunun ve sahanýn tanýtýmý biraz daha ayrýntýda þekille verilebilir (örneðin bir google görüntüsü içerisinde). Amaca deðinilebilir. Bu amaç doðrultusunda yapýlacak iþlemler kýsaca verilebilir. Projenin neden düþünüldüðü ve önceki çalýþmalara kýsa katkýsýnýn ne olacaðý yazýlabilir. Þekil 1. Yer bulduru ve çalýþýlacak lokasyonlar 2. Problemin Tanýmý Çalýþma konusu ile ilgili problemin tanýmlanmasý ve çözümü ile ilgili sonuçlarýn belirlenmesi hakkýnda bilgi verilmelidir. 3. Çalýþmanýn Amacý: Projenin bu bölümünde çalýþma konusunun amaçlarý açýkça ortaya konulmalýdýr. Ayrýca bu amaca yönelik yapýlmasý planlanan uygulamalar sunulmalýdýr. 4. Literatür Taramasý: Çalýþma sahasý ve çevresinde yapýlmýþ daha önceki çalýþmalar hakkýnda detaylý bilgi verilmelidir. Ayrýca, tüm bu bilgilerin bir araya getirilmesi ve yeni gözlemlerle yeni yapýlacak çalýþmanýn revize edilmesi saðlanmalýdýr. 5. Araþtýrma Sorusu ve/ veya Hipotez Ýnceleme alaný ve civarý ile ilgili sorularýn belirlenmesi ve bu araþtýrma sorularýna bütünüyle cevap veren bir çalýþmanýn ortaya konulmasý ile ilgili hipotezler sunulmalýdýr. 6. Dizayn- Yöntem ve Prosedürler i. Örnekleme: Araþtýrma sahasýnda konuyla ilgili yapýlacak örnekleme çalýþmalarýnýn detaylý olarak bu baþlýk altýnda anlatýlmasý gereklidir. ii. Aletler-Araç Gereç –Cihaz: Çalýþma konusu ile ilgili verilerin toplanmasýnda yardýmcý olan alet, araç, gereç ve cihazlar bu bölüm baþlýðý altýnda verilmelidir. iii. Veri toplama-Veri Analizi: Arazi çalýþmalarý sonucunda ortaya çýkan verilerin elde edilmesi ve bu verilerin laboratuar ve bilgisayar ortamýnda deðerlendirilmesi hakkýnda bilgiler bu bölümde anlatýlmalýdýr. 7. Çalýþmanýn Önemi: Çalýþma konusunda yapýlmýþ araþtýrmanýn ve bu konu çerçevesinde elde edilecek sonuçlarlarýn önemi konusunda bilgiler sunulmalýdýr. Ayrýca, çalýþmanýn konusu ile ilgili olasý yaklaþýmlar getirilmeye çalýþýlacaktýr. 8. Kaynaklar Çalýþma konusu ile ilgili yararlanýlan kaynaklarýn aþaðýdaki yazým kuralýna göre verilmesi gerekmektedir. Yazar soyadý, Yazar adýnýn baþ harfi., Yayýnýn tarihi, Yayýnýn ismi, Yayýnýn yayýmlandýðý yer, sayfa no, sayý no. Örnek: Gül, A. ,Boyraz, S., Özkul, M., 2007. Kýsýk Kanyonu (Çal-Denizli) Jeositi ve Jeoturizm Özellikleri, 60. Türkiye Jeoloji Kurultayý, 16-22 Nisan 2007, Bildiri Özleri, 16-22 Nisan 2007, Ankara, s. 155-156., 31 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Isparta ve Jeoloji; Gölcük Volkanizmasý (Isparta) ve Çevresel Sorunlar SDUGEO e-dergi Ömer Elitok, Muhittin Görmüþ SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta, [email protected] Magmanýn, yeryüzünde ya da yeryüzüne yakýn derinliklerdeki faaliyetleri olarak bilinen volkanizma; insan ve diðer organizmalarýn yaþamý açýsýndan faydalý olabildiði gibi felaketlere de neden olmaktadýr. Yerkürenin iç kýsýmlarý hakkýnda bilgiler saðlamalarý, deðerli element ve mineral zenginleþmeleri ile jeotermal çýkýþlarýn kaynaðý olmalarý birkaç faydasýna örnek olarak verilebilir. Bununla beraber, yeryüzüne çýkan kýzgýn lavlarýn, volkan küllerinin ve gazlarýn yalnýzca insanlar için deðil, diðer organizmalar için de olumsuz etkilerinin bulunduðu açýktýr. Günümüzden yaklaþýk 5 milyon yýl öncesinde lav çýkýþlarý ile baþlayan (Pliyosen) ve 24 bin yýl öncesine (Pleistosen) kadar faaliyet gösteren Gölcük volkanizmasý güneybatý Türkiye için önemli bir volkan sahasýdýr. Bu incelemede, muhtemelen insanlýk tarihi öncesinde Isparta il merkezi civarýndaki Gölcük odaklý volkanik faaliyetlerin ne zaman, nerede ve ne þekilde oluþtuðu irdelenmiþtir. En az üç evreli bir jeolojik öykünün verileri, görüntüleri sentez edilerek sunulmuþ, çevre ile baðlantýlarý üzerinde durulmuþtur. Ayrýca, volkanizma ile iliþkili radyasyon, tekrar patlama olasýlýðý, gaz çýkýþlarý ve sulardaki flor gibi önemli konularý da kýsaca ele alýnmýþ, örnekler verilerek önemleri üzerinde durulmuþtur. Yöredeki radyasyon oranlarýnýn önceki çalýþmalarda ortalama deðerlerin üstünde olduðunu ortaya koymasý, saðlýkla ilgili araþtýrmalarýn da yapýlmasý gerekliliðini ortaya koymaktadýr. Jeolojik süreç içerisinde volkanizma faaliyetinin duraksama süreleri dikkate alýndýðýnda tekrarlanma olasýlýðýnýn birkaçbin yýl ile birkaç onbin yýl olabileceði görülmektedir. Yine, volkanizma baðlantýlý Yakaören gaz çýkýþlarýnýn yýllar sonra etkileri ile Darýören barajýndan temin edilen sulardaki flor oranýnýn da araþtýrýlmasý gereken diðer önemli konular olduðu düþünülmektedir. Giriþ Bu konuyla ilgili olarak uzman kiþilerin yazýlý ve görsel basýndabirbirleriyle uyumlu ya da uyumsuz demeçleri, Gölcük volkaný yarýn patlayacakmýþ gibi verilen bazý ifadeler, bölge halkýnda huzursuzluða yol açmýþ ve yerel yöneticilerinde aklýný karýþtýrmýþtýr. Kýsacasý, tüm bu belirtilen konularla iliþkili olarak Gölcük Volkanizmasý ve jeolojisi ele alýnmýþ, arazi görünümleri ile sunulmaya çalýþýlmýþtýr. Volkanizma ile ilgili deðinilen problemler, daha önce yapýlan bilimsel çalýþmalarýn ýþýðýnda irdelenmiþtir. Isparta þehir merkezinde dolaþtýðýmýz kaldýrým taþlarý (traki andezitler) Gölcük volkanizmasý ile oluþmuþ taþlardýr. Isparta Valiliði binasýnýn ya da Isparta merkezinde bulunan birçok tarihi cami ve eserin yapý taþlarý da (sýkýlaþmýþ tüfler) yine Gölcük volkanizmasý ile baðlantýlýdýr. Tüm bu taþlar nasýl oluþmuþtur? Nerede ve ne zaman meydana gelmiþtir? Bu yazý ile bu sorularýn cevaplarý verilmeye çalýþýlmýþtýr. Ayrýca, Gölcük'ten gelen ya da volkanoklastik odaklý yer altý sularýndaki flor ile yerleþim alanlarýndaki radyasyon oraný, CO2 ve çok az da olsa hidrojen sülfür çýkýþlarý da her an yaþamýmýzla iliþkili sorunlardýr. Þöyle ki, 2007 yýlýnda Yakaören köyünün hemen batýsýnda termal su elde etmek amacýyla yapýlan bir sondaj kuyusu çalýþmasý esnasýnda yüksek oranda ve basýnçta karbondioksit gazý ile karþýlaþýlmýþ, yüksek basýnçtan dolayý gazýn çýkýþý zor kontrol altýna alýnmýþtýr. Çevreye verdiði rahatsýzlýk ile gündeme gelen gaz çýkýþlarý günümüzde de yer altýndan gelmeye devam etmektedir. Pompei’de Vezüv volkanýn patlamasýnýn canlandýrmasý (bbc.co.uk) foto:K.Uysal 2008 32 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Önceki çalýþmalar Antalya körfezi kuzeyinde KD-GB doðrultulu Beydaðlarý-Karacahisar otoktonu ile KB-GD doðrultulu Anamas-Akseki otoktonu, Isparta civarýnda ters V þeklinde bir büklüm yapýsý oluþturmakta ve bu önemli yapý büklüm bölgesinde yer alan Isparta'ya atfen Isparta Büklümü olarak adlandýrýlmaktadýr (Þekil 1). Þekil 1. Güneybatý Türkiye'nin basitleþtirilmiþ jeoloji haritasý (Juteau, 1980'den alýnmýþtýr) Pompei’de 2000 yýl önce patlayan Vezüv volkaný ve külleri ile taþlaþmýþ insanlar (bbc.co.uk) foto:K.Uysal 2008 33 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Çizelge 1. Gölcük volkanizmasý ile ilgili olarak yapýlan çalýþmalarýn kronolojisi, mi. Miyosen, pli. Pliyosen Kronolojik olarak yapýlan çalýþmalar Gutnic et al. (1979) Lefevre et al. (1983) Çalýþýlan yer ya da verilen isim Isparta volkanizmasý Volkanikler Yaþ Çalýþýlan konu/ önemli bulgu pli. pli Sarýiz (1985) Burdur fm. Gölcü k üy./Milas üy. Burdur fm. Gölcü k tüf üy. pli. Jeolojik harital ama, karasal volkani zma Bölged eki volkaniklere 4-4.7 milyon yýl yaþý Stratigrafi, kükürt pli. Batý Toros Kuþaðý stratigrafisi Burdur fm. Gölcü k üy. pli. Karaman ve dið. (1988) Kazancý ve Karaman (1988) Gölcük volkanikleri pli. Gölsel tüfit, aglomera, andezitik lav ayrýmý Stratigrafi Gölcük volkanoklastikleri pli. Yalçýnkaya (1989) Gölcük volk./ Pürenova fm.Yakaören tüf üy. Tüf, trak-andezit pli. Gölcük fm. Volkanikler- pli. pli. Alt volkano tortul/Üst volkano tortul Sýký tüf, kül tüf, traki-andezit pli-Q pli. Endüstriyel hammadde olabilirliði, Alt Kuv. yaþý Kil mineralleri Alt volkano tortul/Üst volkano tortul Alt volkano tortul/Üst volkano tortul Gölcük fm. Gölcük volkanikleri pli.-Q. Endüstriyel hammadde olabilirliði pli-Q Pomza ve metalik madenler mi-pl i. pli-Q Stratigrafi, tektonik Jeolojik anl amda çok genç Eðirdir Gölü GB Türkiye volkanizmasý pli-Q mi-pl i. Alýcý ve dið. (1998) Gölcük volkanikleri pli. Nemec ve di ð. (1998) Eðirdir tephra pli.-erken pleis. Karaman (2000) Gölcük fm. pli. Coban ve dið. (2001) Görmüþ ve dið. (2001) Gölcük potasik volkanikleri Gölcük volk. geç mi.-pli. pli.-Q Davraz ve dið. (2008) Gölcük volkanikleri/Gölcük piroklastikleri Gölcük volkanikleri pli. Volkanikler/Ýgnimbiri t Gölcük volkanikleri pli-Q. pli-Q 1.3 my. K-G graben fay doðrultularý boyunca, kuzeyden güneye gençleþen al kalen bir volkanizma Potasik volkanizma, gerilme tektoniði ve litosferik mantodan türedikleri volkanik cam kýymýklarýnda trakit, bazenitik bileþenler, alt/üst tephra üniteleri ayrýmý, 1.5-1.3 my. Akdað bindirmesi ile eþ yaþlý yanal atýmlý faylarýn et kileri ile volkanizma geliþimi Flor kaynaðýnýn mikalar olduðu Miyosen çökellerini kesen lamprofirik dayklar Çoban ve dið. (2001)’i destekleyici bulgular, flor ve yeraltýsuyu Trakiandezit bileþi mli yaþlý lavlar için 2.77±0.06 my (Pliyosen) Genç volkanikler için 24.000 yýl yaþ aralýðý (Kuvaterner Isparta içme suyu veri leri ReMi tekniði Gölcük volkanikleri Gölcük volk./Gölcük fm. pli-Q. pli. Mavikent çevresi sismik çalýþmalar Radyoakti vite ölçümleri Gölcük volk. pli. Volkanik zemin Yalçýnkaya ve dið. (1986) Karaman (1986) Bilgin ve dið. (1989) Karaman (1990) Pekdeðer ve dið. (1990) Kuþcu ve Gedikoðlu (1990) Bilgin ve Köseoðlu (1991) Kuþcu ve Selçuk (1993) Kuþcu (1994) Karaman (1994) Görmüþ ve Özkul (1995) Kazancý (1995) Yaðmurlu ve dið. (1997) Platevoet ve dið. (2008) Demer ve dið. (2010) Kanbur ve Kan bur (2009) Çimen ve dið. (2010) Kalyoncuoðlu ve dið. (2010) Mutlutürk ve Totiç pli. pli.-Q. 34 Alt/üst volkanoklastik istif ayrýmlarý, maar tip volkanizma, sýð karasal i ki evreli geliþi m Stratigrafi Mineralojik, petrografik, jeokimyasal incelemeler Stratigrafi, tektonik Florun volkanik kaynaklý olduðu SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Böylece güneybatý Türkiye'ye jeolojik açýdan da isim olarak damgasýný vurmuþ olan bir kent olan Isparta ve çevresinde Türkiye'nin en genç patlamalý volkanlarýndan birisi, Gölcük volkaný yer almaktadýr. Gölcük volkaný uzun yýllar araþtýrma konusu olmuþ olup, halen yerli ve yabancý araþtýrmacýlar tarafýndan çalýþýlmaktadýr. Patlamalý volkanizma açýsýndan laboratuar niteliðindeki volkan, jeoloji eðitimine de önemli katkýlar sunmaktadýr. Volkanizma ile ilgili yapýlan jeolojik çalýþmalar kronolojik olarak aþaðýdaki gibi özetlenebilir. Son iki çalýþma ulusal ve uluslararasý Tübitak projeleri çerçevesinde gerçekleþtirilmiþtir. Prof. Dr. Nevzat Özgür'ün yürütücülüðünü yaptýðý, Süleyman Demirel Üniversitesi ile Paris Sud 11 Üniversitesi (Fransa) ve CNRS (Fransa) iþbirliðinde gerçekleþen Gölcük volkanizmasý bulgularý (Proje no: TUBITAK 104Y213) Platevoet ve dið. (2008) yayýnýnda sunulmuþtur. Dr. Ömer Elitok yürütücülüðünde yapýlan Ulusal Tübitak projesi sonuçlarý da (Proje no: TUBÝTAK 104Y181) Elitok ve dið. (2010) tarafýndan yayýnlanmýþtýr. Belirtilen yayýnlar dýþýnda, yine Gölcük Volkanikleri ile iliþkili ve endüstriyel anlamda kullanýlan pomzalar üzerine Maden Mühendisliði öðretim üyelerinden Lütfullah Gündüz ve arkadaþlarýnýn, jeofizik kayýtlarla iliþkili Jeofizik Bölümü ve týbbi jeolojiye yönelik Týp Fakültesi öðretim üyelerinin çalýþmalarýna da rastlanýlmaktadýr. Kýsaca özetlenen bu çalýþmalar ile Isparta ve çevresinin genel olarak Üst Miyosen'e kadar sýkýþma rejimi altýnda olduðunu ve Üst Miyosen sonrasý dönemde gerilme rejiminin etkisi altýna girdiðini göstermektedir. Dolayýsýyla gerilme rejimi etkisi altýnda faaliyet gösteren Gölcük volkanizmasýnýn tektonizma kontrollü bir volkanizma olduðu anlaþýlmaktadýr. Jeolojik Öykü Gölcük volkaný, Isparta yerleþim alanýnýn hemen güneybatýsýnda yer almakta ve içerisinde küçük bir gölün yer aldýðý geniþ bir maar krater (2.5 km geniþliðinde) ve etrafýnda yaklaþýk 150 m kalýnlýðýnda geliþmiþ tüf konisi ile karakterize edilmektedir (Platevoet ve dið., 2008). Gölcük volkaný odaklý, Isparta ve çevresinde yer alan volkanik kökenli kayaçlar, temel kayaçlarý keserek yüzeye çýkmýþlardýr. Trakit, trakiandezit, bazaltik trakiandezitik, lamprofir ve tefrifonolit bileþimli lav çýkýþlarý; patlamalý volkanizma sonucu oluþmuþ piroklastik ürünler ve kaldera içi lavlar geniþ alanlarda görülürler (Þekil 2). Pliyosen yaþlý lav çýkýþlarý genel olarak Isparta yerleþim alanýný batýdan ve güneyden sýnýrlayan yükseltilerde ve Isparta yerleþim alaný kuzeyinde gözlenmektedir. Bunlar, temel kayaçlarý keserek yüzeye çýkan düzensiz lav çýkýþlarý, dayk (3a,b) ve lav domu þeklindedirler (Þekil 3c,d). Kuvaterner döneminde patlamalý volkanizma ürünleri geliþmiþ olup, bunlar da tefrifonolit ve trakitik bileþimli kaldera içi volkanikler (Þekil 4a,b,c) ile volkanik patlama sýrasýnda magma odasýndan dýþarý atýlarak çevreye yayýlmýþ olan piroklastik kayaçlarla temsil edilirler (Platevoet ve dið., 2008). Piroklastik akma ve yaðma çökelleri yer yer temel kayaçlar ve bunlarý kesen volkanik kayaçlar üzerinde mostra vermekte ve hatta Isparta yerleþim alanýnýn temelinde de yer almaktadýr (Þekil 3e, 4d). Platevoet ve dið. (2008) Kuvaterner volkanik aktivitesini kendi içerisinde her biri farklý volkanik ürünler ile temsil edilen üç farklý püskürme evresine ayýrmýþlardýr: (i) Birinci püskürme evresi: altý piroklastik akma seviyesi ile temsil edilen ignimbritik piroklastik akma çökelleri, (ii) ikinci püskürme evresi: kaldera içerisinde geliþmiþ tefrifonolitik lav domlarý, (iii) üçüncü püskürme evresi: maar tipi volkanik aktiviteye baðlý birden fazla püskürme faaliyeti sonucu oluþmuþ tüf halkasý çökelleri ve en son olarak da maar krater içi trakitik bileþimli lav domu oluþumlarý. Volkanik kayaçlardan ve piroklastiklerden alýnan kayaç ve mineral örneklerinde (40K/40Ar) ve 40Ar/39Ar yöntemleri ile yaþ tayinleri yapýlmýþtýr (Yaþ tayin yöntemleri ve sonuçlarý için Platevoet ve dið., 2008'e bakýnýz). 35 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Gölcük Isparta 36 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Þekil 2. Gölcük volkaný ve yakýn çevresinin jeolojisi (a), Gölcük çevresinden geçen jeolojik enine kesit (b) (Platevoet ve dið. 2008'den alýnmýþtýr.) 37 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Þekil 3. Darý Deresi içerisinde sedimanter ve volkanik kayaçlarý kesen dayklar (a,b), dom þekilli lav çýkýþlarý (c,d), Piroklastik akma çökelleri. Birinci püskürme evresi: Birinci püskürme evresi piroklastik akma çökelleri ile karakterize olmakta ve bu çökeller volkandan yaklaþýk 10-15 km kadar uzaða yer yer izlenebilmektedir. Kaldera oluþumuna baðlý geliþen bu piroklastik akma çökelleri çoðunlukla aþýnmýþ olup Gölcük kalderasý içi, Isparta ve Burdur çöküntü havzalarý içerisinde kýsmen korunmuþlardýr. Piroklastik akma çökelleri en iyi þekilde Gölcük volkanýnýn hemen doðusunda ve Dere Mahallesi güneyinde yer alan vadi içerisinde ve üçüncü püskürme evresine ait tüf konisi altýnda, Isparta Çay vadisi boyunca, Isparta yerleþim alaný tabanýnda, Likya naplarýna ait melanj üzerinde ve kireçtaþý bloklarý arasýnda, Pliyosen öncesi temel kayaçlar ve bunlarý kesen volkanikler üzerinde, maar kraterin hemen güneyindeki Pürenliova civarýnda kaldera içi dolgusu þeklinde ye almaktadýr. Birinci püskürme evresine ait piroklastik akma çökeller en iyi þekilde maar kraterin doðusunda yer alan vadinin batý yamacýnca üst üste geliþmiþ 6 piroklastik akma düzeyi ile karakterize olmaktadýr. Platevoet ve dið. (2008) bu piroklastik akma çökellerinin farklý seviyelerinden aldýklarý anortoklas-sanidin kristallerinden elde ettikleri yaþ bulgularýna göre yaklaþýk 200 bin yýl önce büyük bir patlama ile birinci püskürme evresinin baþladýðýný ve yaklaþýk olarak da 50 bin yýl sürdüðünü ileri sürmüþlerdir. 38 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Þekil 4. Gölcük maar krateri içerisinde üçüncü püskürme evresi sonrasý tefrifonolitik lav domu kalýntýlarý ve üçüncü püskürme evresinde oluþmuþ trakitik domlar (a,b,c), Isparta il merkezine doðru yayýlým gösteren piroklastik akma ve yaðma çökelleri (d). Þekil 5. Isparta il merkezinde Gölcük volkanýna doðru geliþen yapýlaþma. Ýkinci püskürme evresi: Ýkinci püskürme evresi tefrifonolitik lav domlarý ve bunlarý kesen ayný bileþimde dayklarýn geliþimi ile karakterize olunmaktadýr (Platevoet ve dið., 2008). Ýkinci püskürme evresine ait tefrifonolitik lav çýkýþlarý maar kraterin kuzeydoðu, güneydoðu ve batý kenarlarý boyunca mostra vermekte ve üçüncü püskürme evresine ait piroklastik yaðma çökelleri tarafýndan da örtülmektedir. 39 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Maar kraterin güneydoðu ve batý kenarlarýnda, lavlar yaklaþýk 30-50 m kalýnlýðýnda daha çok masif yapýda olup muhtemelen üçüncü püskürme evresinde freatomagmatik aktivite sýrasýnda parçalanan lav domlarýndan arta kalan kalýntýlar olarak yorumlanmaktadýr. Bu lav domlarý ya da lav çýkýþlarý ayný magma haznesi ile baðlantýlý olup birinci püskürme evresi sonrasýnda yerleþmiþlerdir (Platevoet ve dið., 2008). Ýkinci püskürme evresine ait olan tefrifonolitik lav çýkýþlarýndan alýnan iki örnek 115± 3 bin yýl ve 62±2 bin yýl gibi yaþlar vermiþtir (Platevoet ve dið., 2008). Üçüncü püskürme evresi: Üçüncü püskürme evresine ait piroklastik yaðma çökelleri kaldera içindeki birinci püskürme evresine ait ignimbritik piroklastik akma çökelleri (Pürenliova) ile tefrifonolitik lav akýntýlarýný örtmekte ve maar krater etrafýnda geniþ bir tüf konisi oluþturmaktadýr. Bu evreye ait tefralarýn gözlenen maksimum kalýnlýðý maar krater civarýnda 100-150 m arasýnda deðiþmekte, maar krater kenarlarýndan uzaklaþtýkça hýzla azalmakta, Isparta yerleþim alaný içerisinde ve Eðirdir grabeni kenarlarýnda 30-100 cm kalýnlýðýna kadar düþmektedir (Platevoet ve dið., 2008). Piroklastik akma ve yaðma çökel ardalanmalarýndan oluþan tefralarý tanýmlayýcý belirgin özellikler volkanýn kuzey ve doðu yamaçlarýnda gözlenebilmektedir. Bu piroklastik seviyeler tepe ve yamaçlarý kaplamýþ þekilde kesiksiz olarak düþük bir eðimle kuzeye ve Isparta yerleþim alanýna doðru yayýlým sunmakta ve bu tefralar bu kesimlerde oldukça aþýnmýþlardýr. Maar krateri içerisindeki iki genç trakitik lav domundan alýnan örneklerde K-Ar yöntemiyle 52±2± bin yýl ve 24±2 bin yýl gibi deðerler elde edilmiþtir (Platevoet ve dið., 2008). Maar kraterin doðusunda yer alan birinci püskürme evresine ait piroklastik akma çökellerinin üzerinde üçüncü püskürme evresine ait piroklastik yaðma çökellerinden alýnan örneklerde 72.5 ± 4.7 bin yýl gibi deðerler elde edilmiþtir (Platevoet ve dið., 2008). Tüm bu yaþ bulgularý Gölcük volkanizmasý ile ilgili þimdiye kadar saptanan en genç yaþ bulgularýdýr. Üçüncü püskürme evresindeki faaliyetler daha önce oluþmuþ olan tefrifonolitik lav domlarýný tamamen tahrip etmiþ olup bu lav domlarýnýn kalýntýlarýna sadece kalderanýn kenar kesimlerinde rastlanmaktadýr. Dolayýsý ile üçüncü püskürme evresi, 72 ile 24 bin yýl gibi bir zaman aralýðýnda maar tipi bir volkanda ardarda geliþen freatoplinian tip püskürmeler ile birlikte maar krater içerisinde þimdiki Gölcük gölünün güneyinde yer alan trakitik lav domlarýnýn geliþimiyle sonlanan tüm volkanik aktiviteyi kapsamaktadýr (Platevoet ve dið., 2008). Buna göre Gölcük volkanizmasýnýn Kuvaterner faaliyetleri istatiksel olarak deðerlendirildiðinde volkanik faaliyetlerin periyodik olarak tekrarlandýðý ve aktivitenin bundan sonraki dönemlerde de devam edebilme olasýlýðýnýn bulunduðu Platevoet ve dið. (2008) tarafýndan ileri sürülmüþtür BU ÖNGÖRÜ ÝSTATÝKSEL VERÝLERÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝNE DAYALI OLARAK ÝLERÝ SÜRÜLEN OLASI BÝR SENARYODUR.!!! ANCAK AÞAÐIDA DA TARTIÞILDIÐI ÜZERE ÝNCELENMESÝ GEREKEN BÝR KONUDUR. Gölcük’te kýþ (Foto: K. Uysal) 40 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Çevresel sorunlar Çevresel sorunlar aþaðýdaki alt baþlýklar halinde düzenlenmiþtir. Bunlar: 1) Olasý patlama, 2) Gaz çýkýþlarý, 3) Radyasyon, 4) Flor, 5) Zemin Olasý Patlama: Gölcük volkanýnýn püskürme faaliyetleri (1., 2. ve 3. püskürme evreleri) yaklaþýk olarak 200 bin yýl sürmüþtür. Üçüncü püskürme evresinin sonlarýnda geliþen iki trakitik dom arasýnda 30 bin yýl gibi bir zaman aralýðý bulunmaktadýr. Platevoet ve dið. (2008) tüm bu bulgulara dayanarak Gölcük volkanýnýn en azýndan 24 bin yýldan beri sakin suskunluk dönemi içerisinde olabileceðini, bir baþka ifadeyle uyuyan bir volkan olabileceðini belirtmiþlerdir. Gölcük volkaný ve yakýn çevresinin morfolojik yapýsýna bakýldýðýnda Gölcük ve Isparta arasýndaki bölgede tüm vadilerin Isparta'ya doðru geliþtiði ve düþük derecede eðimlendiði gözlenmektedir. Yazarlar olasý bir volkan patlamasý durumunda piroklastik malzemenin özellikle bu vadileri takip ederek aðýrlýklý olarak Isparta'ya doðru akabileceði þeklinde yorumlama yapmýþlardýr. Gölcük ile Isparta arasýndaki bölgede geniþ yayýlým gösteren piroklastikler çok genç olduklarý için henüz pekleþmemiþ gevþek malzemeden oluþmaktadýr. Ayrýca bu bölge bitki örtüsünün fazla geliþmemesi ve sarp topoðrafyasý ile dikkati çekmektedir. Þiddetli yaðýþlara baðlý olarak oluþan erozyon ve sellenmelerin Isparta yerleþim alanýna doðru geliþme olasýlýðýnýn bulunduðu ile ilgili öngörüde bulunmuþlardýr. Karaman (1994) kampüs güneyinden baþlayarak Kayýköy ve Yakaören'e doðru devam eden ve yüksek topografya ile Isparta ovasýný birbirinden ayýran bir normal faydan bahsetmekte ve bunu Kayýköy fayý olarak tanýmlamýþtýr. Ayný zamanda bu fay boyunca oldukça genç olduðu düþünülen ve Kayýköy formasyonunu kesen lav çýkýþlarý bulunmaktadýr. Kayýköy fayý boyunca zaman zaman sýð odaklý (~5-6 km) ve düþük þiddette (3-4 civarýnda) güncel deprem aktiviteleri meydana gelmektedir (Yalçýn Kalyoncuoðlu (SDÜ, Jeofizik Mühendisliði Bölümü, sözlü görüþme, 2011). Bu güncel sýð odaklý deprem aktivitelerinin tektonik ya da volkanik kökenli olup olmadýðý çözümlenememekle birlikte volkanik kökenli olma olasýlýðý ve daha çok bölgede bulunan olasý bir magma odasýnýn hareketi ile iliþkili olabileceði göz ardý edilmemelidir. Çünkü Volkanlarýn püskürmeye hazýrlanýrlarken küçük depremler ve sarsýntýlar oluþturduklarý, sürekli düþük düzeyde sismik faaliyet gösterdikleri fakat bu faaliyetteki artýþýn patlamaya iþaret edebildiði bilinmektedir. Bu açýdan Gölcük krateri civarýnda meydana gelen depremlerin sismoloji çalýþan jeofizik uzmanlarý tarafýndan iyi analiz edilmeleri gerekmektedir. Gaz çýkýþlarý: Volkanlar farklý oranlarda H2O, SO2, CO2, CO, H2, H2S, HF, HCl, CH4 gibi gazlar bulundurabilirler. Volkanlarýn asýl faaliyetleri sona erdikten sonra bir süre sonrasýna kadar gaz, buhar ve sýcak sularýn çýkmasý devam edebilir. Bu açýdan bakýldýðýnda Kayýköy Fayý ile Burdur Fay Zonu arasýnda kalan ve Yakaören'in hemen batýsýnda termal su elde etmek amacýyla açýlan kuyunun da içerisinde kaldýðý alanda yer yer yüzeyde hissedilen gaz çýkýþlarýnýn büyük bir olasýlýkla bahsedilen muhtemel bir aktif magma haznesi ile iliþkili olabileceði olasýdýr. Yakaören çevresindeki Gölcük volkanoklastiklerinin altýnda yer alan 600 metreden daha fazla kalýnlýktaki Eosen yaþlý kiltaþý, killi kireçtaþý egemenliðindeki Isparta formasyonu'nun (=Kayýköy formasyonu) geçirimsiz bir ortam oluþturabileceði görülmektedir. Yüzey sularýnýn (meteorik) da derinlere ancak kýrýk hatlarýyla gidebileceði varsayýlýr. Hazne kaya olabilecek karbonatlar ile volkanik kaya etkileþimlerinin ne olabileceði, derinliklerdeki kayalardan gelen elementlerin farklý yerlerde de incelemeleri; uydu verilerinin jeotermale duyarlý bantlarýnýn gözden geçirilmesi, sismik, jeolojik ve çevre kayýtlarýnýn birlikte deðerlendirmeleri ile yeraltý yapýsýnýn daha iyi yorumlanacaðý düþünülür. Gaz çýkýþlarýna neden olan böyle bir magma haznesinin varlýðýnýn izlenmeye alýnmasý gerekmektedir. Þu an büyük oranda CO2 çýkýþýndan bahsedilmekte, su buharýnýn izlerine rastlanýlmadýðý, basýncýn kontrol altýna alýndýðý belirtilmektedir (Fuat Oðuz, Isparta Belediyesi, sözlü görüþme, 2010). Yine de, çýkan gazlarýn periyodik olarak kontrollerinin yapýlmasý, varsa çýkan zararlý gazlarýn kýsa ve uzun zaman süreçlerinde ne gibi etkiler oluþturabileceði üzerinde çalýþmalar önerilebilir. 41 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Radyoasyon: Kalyoncuoðlu ve dið. (2010) Isparta il merkezi yerleþim alaný içerisinde gama ýþýn spektrometresi (GF Gamma Surveyor 2” x 2” (6.3 inc3) NaI (TI)) kullanýlarak 103 noktada soðurulmuþ doz hýzý, 238U, 232Th, 40K konsantrasyon deðerlerini ölçmüþlerdir. Yazarlar, büyük çoðunluðu Gölcük volkanizmasýna ait piroklastik ürünlerle kaplý olan Isparta il merkezinde yaþayan insanlarýn dünya ortalamasýnýn (57 nGy/saat) üzerinde radyasyona maruz kaldýðýný ifade etmiþlerdir. Bölgede 238U, 232Th, 40K radyonüklitlerinin aktivite konsantrasyonlarýnýn sýrasýyla 10-23 ppm, 20-65 ppm, %2-5.68 ve soðurulmuþ doz oranýnýn 150-365 nGy/saat arasýnda olduðunu belirtmiþlerdir. Alan ortalamasý ve etkin doz oranýnýn 267 nGy/saat ve 1.26-2.24 mSv/yýl olarak hesaplamýþlardýr. Bölgede Gölcük volkanizmasý ürünlerinden kaynaklanan toplam radyasyonun; %19.55'inin 40K, %35.45'inin 238U ve %45'inin 232Th kaynaklý olduðunu ileri sürmüþlerdir. Yýllarca volkanoklastikler üzerinde yaþayan insanlarýn, bu radyasyon miktarýndan ne kadar etkilendikleri bir araþtýrma konusudur. Nevþehir çevresindeki volkanoklastikler üzerinde yaþayan insanlarýn kýsa ömürlü olmalarý, kanser akalarýna sýkca rastlanýlmasý farklý araþtýrmacýlar tarafýndan incelenmiþ ve ortaya konmuþtur. Radyasyon miktarlarý farklý yörelerdeki volkanoklastikler üzerinde karþýlaþtýrmalý bir þekilde yapýlabilir, kanser vakalarý ve uzun süreçte radyasyon etkisi araþtýrýlabilir kanýsýndayýz. Flor: Davras (2011) Isparta ili yeraltýsularý için en belirgin jeojenik kökenli kirliliðin volkanik ve piroklastik kayaçlar içerisinden geçen yeraltýsuyu kaynaklarýnda gözlenen flor artýþý olduðunu, Gölcük gölü ve Andýk deresi kaynaklarýndan içme suyu alýnan 1999'dan önceki yýllarda flor artýþýna baðlý saðlýk problemlerinin yaygýn olarak gözlendiðini belirtmiþtir. Bu konuyla ilgili olarak Çelik ve dið. (2010) Isparta ilindeki 11-12 yasýndaki çocuklarýnýn diþ çürüðü ve florozis prevalansýnýn deðerlendirilmesine yönelik çalýþma yapmýþlardýr. Yazarlar çalýþmaya katýlan çocuklarýn diþ çürüðü prevalansýnýn bu yaþ için Dünya Saðlýk Örgütü'nün (DSÖ) 2000 yýlý hedeflerinden ve Türkiye genelinden düþük olduðunu ve florozisin bu bölgede hala yaygýn bir sorun olduðunu belirtmiþlerdir. Isparta il merkezindeki su kaynaklarýndaki florür oranýnýn diþ çürüðünü önlemede yeterli olan ve dental florozis oluþturmayan seviyeye düþürülmesi ve florür düzeyi yüksek bölgelerde yaþayan bireylerin çocuklarýnýn diþ geliþimi döneminde çeþme suyunu yiyecek ve içeceklerde kullanmamalarý konusunda uyarýlmalarý gerektiðini ifade etmiþledir. Zemin: Isparta il merkezindeki yapýlaþmalarýn Gölcük volkanýna doðru ilerlediði bilinmektedir (Þekil 4d, 5). Yukarýda da belirtildiði üzere Gölcük volkanýnýn Kuvaterner aktivitesi sýrasýnda özellikle birinci ve üçüncü püskürme safhalarýna ait piroklastik akma ve yaðma çökellerinin Isparta il merkezinide içine alacak þekilde kuzey ve kuzeydoðuya doðru düþük bir eðimle yayýldýðý gözlenmektedir. Yine Isparta'nýnda içerisinde yer aldýðý Isparta Büklümü'nün doðu ve batý kanatlarýnýn saatin normal ve tersi dönme yönünde rotasyon yaptýklarý ve buna baðlý bölgede aktif tektonik yapýlarýn geliþtiði bilinmektedir (Kissel ve dið., 1993; Duermeijer ve dið., 2000). Ayrýca Isparta il merkezine en yakýn durumda ve Türkiye'nin en önemli aktif fay zonlarýndan birisi olan Fethiye-Burdur fay zonunun yer aldýðý ve yakýn tarihte periyodik olarak 6 þiddeti üzerinde deprem ürettiði ve bundan sonra da üretebileceði tartýþma götürmemektedir. Bir baþka ifadeyle Isparta Türkiye'de birinci derece deprem kuþaðý üzerinde yer almaktadýr. Gölcük volkanýna ait gevþek ve çoðunlukla tutturulmamýþ ve eðimli piroklastik malzemelerin üzerine ve Gölcük volkanýna doðru yer yer yüksek katlý binalarýn yapýldýðý ve yakýn civarda 6 þiddeti üzerinde deprem oluþabileceði dikkate alýndýðýnda can ve mal kaybý ile sonuçlanan felaket kaçýnýlmazdýr. Dolayýsýyla yerel yöneticilerin kýsa, orta ve uzun vade de Isparta'da yapýlaþma ile ilgili planlamalarýný gözden geçirmeleri önerilmektedir. Sonuç Yaþadýðýmýz mekanlardaki yapý taþlarýnýn özellikleri, zeminlerin olumlu, olumsuz yönleri, soluduðumuz havadaki gazlar ve içtiðimiz sulardaki elementler her an yaþamýmýzý etkilemektedir. Gölcük volkanik odaklý gaz çýkýþlarý, su akiferleri, zeminler ve yapý taþlarýnýn Isparta þehir halký için önemleri üzerinde durulmuþtur. Her bir konunun yýllar içerisinde etkilerinin yeniden gözden geçirilmesi, bilimsel bulgularla halkýn aydýnlatýlmasýna yönelik açýklamalarýn yapýlmasýnda yararlar gözükmektedir. Bu kapsamda þehir ve üniversite iþbirliðinin devamý önemlidir. 42 SDUGEO e-dergi ISPARTA VE JEOLOJI Kaynaklar Alýcý, P., Temel, A., Gourgaud, A., Kieffer, G., Gündoðdu, M.N., 1998. Petrology and geochemistry in the Gölcük area (Isparta, SW Turkey): genesis of enriched alkaline magmas, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 85, 423-446. Bilgin, A., Köseoðlu, M., 1991. Isparta Gölcük yöresindeki kil minerallerinin mühendislik önemi. Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi 6, 41-53. Bilgin, A., Köseoðlu, M., Özkan, G., 1989. Isparta Gölcük yöresi kayaçlarýnýn mineraloji, petrografi ve jeokimyasý, TÜBÝTAK Dergisi (DOÐA), 14, 342-361. Çelik, E.U., Çelik, B., Önal, S., Örmeci, A., Ulutaþ, H., 2010. Isparta ilindeki 11-12 yaþýndaki çocuklarýn diþ çürüðü ve florozis prevalansýnýn deðerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Diþ Hekimliði Fakültesi Dergisi, 20(3), 170-175. Çimen, Ö., Uyanýk, O., Elmasdere, E., Korkmaz, K.A., Keskin, S.N., 2010. Mavikent-Isparta örneginde sismik mikrobölgeleme çalýsmalarý için yerel zemin kosullarýnýn belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 46-54. Çoban, H., Caran, Þ. & Gormus, M. 2001. Origin of flourine within the Afyon-Isparta volcanic district, SW Turkey: Is flourmica the key. 10th. Water Rock Interaction Symposium, 10-15 July 2001, Villasimius, Italy, Proceedings, 477-488. Davraz, A., 2011. Isparta Ovasýnýn hidrojeoloji incelemesi. SDUGEO (Online), 4, 19-23 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Davraz, A., Sener, E., Sener, S., 2008. Temporal variations of fluoride concentration in Isparta public water system and health impact assessment (SW-Turkey). Environmental Geology, 56: 159-170. Demer, S., Memiþ, Ü., Özgür, N., 2010. Investigation of drinking water quality in Isparta, SW Turkey: Acta Geographica Debrenica Landscape and Environmental Series, 4(1): 71-82, ISSN 1789-7556. Duermeijer, C.E., Nyst, M., Meijer, P.Th., Langereis, C.G., Spakman, W., 2000. Neogene evolution of the Aegean arc: paleomagnetic and geodetic evidence for a rapid and young rotation phase. Earth and Planetary Science Letters, 176, 509-525. Elitok, Ö., Özgür, N., Yýlmaz, K., 2008, Gölcük volkanizmasýnýn (Isparta) jeolojik evrimi, GB Türkiye. Süleyman Demirel Üniversitesi, TÜBÝTAK Araþtýrma Projesi Final Raporu, 171s. Elitok, Ö., Özgür, N., Drüppel, K., Dilek, Y., Platevoet, B., Guillou, H., Poisson, A., Scaillet, S., Satýr, M., Siebel, W., Bardintzeff, J-M., Deniel, C., Yýlmaz, K., 2010. Origin and geodynamic evolution of late Cenozoic potassium-rich volcanism in the Isparta area, southwestern Turkey. International Geology Review, 52(4–6), 454–504. Görmüþ, M., Özkul, M., 1995. Gönen-Atabey (Isparta) ve Aðlasun (Burdur) arasýndaki bölgenin stratigrafisi, Suleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 43-64. Görmüþ, M., Sagular, E.K., Çoban, H., 2001. The Miocene sequence characteristics, ist contact relation to the older rocks and lamprophyric dikes in the Dereboðazý area (S Isparta, Turkey). 4th Intertational Symposium on Eastern Mediterranean Geology, Isparta, Turkey, 21-25 May 2001, Proceedings, 69-90. Gutnic, M., Monod. O., Poisson, A., Dumont, J. F. 1979. Geologie des Taurides occidentales (Turquie). Mem. Soc.Geol. France 137, 112pp. Paris. Juteau, T., 1980. Ophiolites of Turkey. Ofioliti, 2, 199-237. Kalyoncuoðlu, Ü.M., Anadolu, N.C., Baykul, A., Erek, Y., 2010. Isparta þehir merkesi yüzey topraðýndaki radyoaktivite düzeyi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 111-119. Kanbur, Z., Kanbur, S., 2009. Isparta þehir merkezi kuzeyinin sismik kýrýlma-mikrotitreþim (ReMi) tekniði ile S-dalgasý hýz daðýlýmý. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2), 156-172. Karaman, M. E., 1986. Burdur dolayýnýn genel stratigrafisi. Akd.Üniv. Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi, 2, 23-35. Karaman, M. E. 1990. Isparta güneyinin temel jeolojik özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 33, 57 - 67. Karaman, M. E. 1994. Isparta-Burdur arasýnýn jeolojisi ve tektonik özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 37 (2), 119- 134. Karaman, E., 2000. Tectono-stratigraphic outline of the Burdur-Isparta area (western Taurides, Turkey), Türkiye Jeoloji Bülteni, 43 (2), 71-81. Karaman, M. E., Meriç, E., Tansel, Ý. 1988. Çünür (Isparta) dolaylarýnda Kretase-Tersiyer geçiþi. Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi 4, 80-100, Isparta. Kazancý, N., 1995. Eðirdir Gölü çanaðýnýn oluþum zamanýna iliþkin gözlem II. Jeoloji Mühendisliði 47; 32-33, Ankara. Kazancý, N., Karaman, M., E.,1988. Gölcük (Isparta) Pliyosen volkanoklastiklerinin sedimenter özellikleri ve depolanma mekanýzmalarý. Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi, 4, 16-35. Kissel, C., Averbuch, O., Frizon, D., Lamotte, D., Monod, O., Allerton, S., 1993. First paleomagnetic evidence for a post-Eocene clockwise rotation of the Western Taurides thrust belt east of the Isparta reentrant (Southwestern Turkey), Earth and Planetary Science Letters,117, 1-14. Lefevre, C., Bellon, H., and Poisson, A., 1983. Presence de leucitites dans le volcanism Pliocene de la region d'Isparta (Taurides occidentales, Turquie). C. R. Acad. Sc. Paris 297, 367-372. Kuþcu, 1994. Gölcük (Isparta) volkanizmasýna baðlý olarak geliþmiþ endüstriyel hammadde ve metalik maden yataklarý. Çukurova Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlýk Fakültesi 15. Yýl Sempozyumu, 4-7 Nisan 1994, Özel Sayý, ISSN 1019-1011, 169-185. Kuþcu M., Gedikoðlu, A., 1990. Isparta-Gölcük yöresi pomza yataklarýnýn jeolojik konumu, Jeoloji Mühendisliði Dergisi, 37, 69-78. Kuþcu, M., Selçuk, G., 1993. Isparta yöresi ignimbritlerinin tras olarak kullanýlabilirliliðinin araþtýrýlmasý, Jeoloji Mühendisliði Dergisi, 43, 15-23. Mutlutürk, M., Totiç, E. 2010. Isparta Ovasý Volkanik Zeminlerinin Mühendislik Özellikleri, 63. Türkiye Jeoloji Kurultayý, 5-9 Nisan 2010, bildiri özleri, 137-138. Nemec, W., Kazancý, N., Mitchell, J.G., 1998. Pleistocene explosions and pyroclastic currents in west-central Anatolia, Boreas, 27, 311-332. Lefévre, C., Bellon H., Poisson, A., 1983. Présences de leucitites dans le volcanisme pliocène de la région d'Isparta (Taurides occidentales, Turquie). Comptes-Rendus de l'Académie des Sciences, 297 (II), 367-372. Özgür, N., Yaðmurlu, F., Ertunç, A., Karagüzel, R., Görmüþ, M., Elitok, Ö., Yýlmaz, K., Çoban, H., 2008, Assesments of tectonics and volcanic hazards in the area of Isparta around the Gölcük volcano: Süleyman Demirel Üniversitesi, TUBITAK Araþtýrma Projesi Final Raporu, 46 s. Pekdeðer, A., Özgür, N., Schneider, H.J., Bilgin, A., 1990. High fluorine contents in aqueous systems of the Gölcük area, Isparta/ W Tauurides. In: Savaþcýn, M.Y., Eronat, H. (eds.): Proceedings, International Earth Science on Aegean Regions, IESCA Publication 2, 160-170. Platevoet, B., Scaillet, S., Guillou, H., Blamart, D., Nomade, S., Massault, M., Poisson, A., Elitok, Ö., Özgür, N., Yaðmurlu, F., Yýlmaz, K., 2008 Pleistocene eruptive chronology of the gölcük volcano, Isparta Angle, Turkey. Quaternaire, 19(2), 147-156. Sarýiz, K., 1985. Keçiborlu kükürt yataklarýnýn oluþumu ve yörenin jeolojisi. Anadolu Üniversitesi yayýn., 91, Doktora tezi, Eskiþehir. Yaðmurlu, F., Savaþçýn, Y., Ergün, M., 1997. Relation of alkaline volcanism and active tectonism within the evolution of the Isparta Angle, SW Turkey, The Journal of Geology, 105, 717-728. Yalçýnkaya, S., 1989. Isparta-Aðlasun (Burdur) dolaylarýnýn jeolojisi. Ýstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (yayýnlanmamýþ), 176s. Ýstanbul. Yalçýnkaya, S., Ergin, A., Afþar, Ö. P. Taner, K. 1986. Batý Toroslarýn jeolojisi, Isparta projesi raporu. MTA Genel Müdürlüðü Raporlarý (yayýnlanmamýþ), Ankara. 43 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER Bölümden Haberler; Ocak, Þubat, Mart 2011 SDUGEO e-dergi SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü Uzman atamasý Mezunlarýmýz (Ocak, Þubat, Mart 2011) Bölümümüz Uygulamalý Jeoloji Anabilim Dalýnda doktora eðitimini sürdüren Simge VAROL Mühendislik Mimarlýk Fakültesi Jeoloji Mühendisliði Bölümü Uygulamalý Jeoloji Anabilim Dalýndaki uzman kadrosuna Ocak ayý baþlangýcýnda atanmýþ olup, Su Enstitüsü’nde kýsmi görevlendirilmiþtir. Arkadaþýmýza yeni görevinde ve akademik hayatýnda baþarýlar diliyoruz. LÝSANS No 0411003060 0511003010 0521003023 Yardýmcý Doçent atamasý LÝSANSÜSTÜ Bölümümüz Uygulamalý Jeoloji Anabilim Dalýnda araþtýrma görevlisi Dr. Þehnaz ÞENER, Mühendislik Mimarlýk Fakültesi Jeoloji Mühendisliði Bölümü Uygulamalý Jeoloji Anabilim Dalýndaki Yardýmcý Doçent Doktor kadrosuna Mart ayý içerisinde atanmýþtýr. Arkadaþýmýza yeni görevinde ve akademik hayatýnda baþarýlar diliyoruz. w w Adý Soyadý Mezuniyet Tarihi Utkan Aslý 15.02.2011 Birce Özcan 15.02.2011 Mehmet Tunçtürk 15.02.2011 YÜKSEK LÝSANS Adý Soyadý Danýþman Ali Rýza Demirci Prof. Dr. Ali Bilgin Mezuniyet Tarihi: 16.02.2011 Tez Konusu: Baþlamýþ (Hüyük-Konya) çevresinin jeolojisi, metamorfik kayaçlarýn jeokimyasý ve petrografisi t. r u d e . u d s . o e g . w Fýrat Tekin Prof. Dr. Fuzuli Yaðmurlu Mezuniyet Tarihi: 09.03.2011 Tez Konusu: Soma-Deniþ Linyit sahasýnýn jeolojisi ve rezerv durumu DOKTORA Hasan Hüseyin Aksu Prof. Dr. Muhittin Görmüþ Mezuniyet Tarihi: 12.01.2011 Tez Konusu: Eðirdir ve Beyþehir Gölü havzasý tektoniðinin jeofizik çalýþmalarla yorumlanmasý Kubilay Uysal Prof. Dr. Muhittin Görmüþ Mezuniyet Tarihi: 19.01.2011 Tez Konusu: Eðirdir- Burdur Gölleri çevrelerindeki Pliyo-Kuvaterner çökellerinin stratigrafik, sedimantolojik ve bazý tektonik özellikleri 44 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER 2008-2011 Yýllarý Arasýnda SDÜ Jeoloji Mühendisliði Bölümü Akademik Personeline Ait Yayýmlanmýþ Bilimsel Makaleler Listesi 2008 YILI (27) Yurt dýþý makaleler (12) 1. Aydoðan, S., Çoban, H., Bozcu, M. & Akýncý, Ö., 2008. Geochemical and mantle-like (Nd, Sr) isotopic composition of the Baklan granite, Uþak, western Turkey: Implications for input of juvenile magmas in the source domains of western Anatolia Eocene-Miocene granites. Journal of Asian Earth Sciences, 33: 155-176. 2. Davraz, A., 2008. Hydrogeochemical and hydrogeological investigations of thermal waters in the Uþak area (Turkey). Environmental Geology, 54 (3): 615-628. 3. Davraz, A., Sener, E. & Sener, S., 2008. Temporal variations of fluoride concentration in Isparta public water system and health impact assessment (SW-Turkey). Environmental Geology, 56: 159-170. 4. Dolmaz, M.N., Elitok, Ö. & Kalyoncuoðlu, Ü.Y., 2008. Interpretation of low seismicity in the eastern Anatolian collisional zone using geophysical (seismicity and aeromagnetic) and geological data. Pure and Applied Geophysics, 165 (2): 311330. 5. Elitok, Ö. & Dolmaz, M.N., 2008. Mantle flow-induced crustal thinning in the area between the easternmost part of the Anatolian plate and the Arabian Foreland (E Turkey) deduced from the geological and geophysical data. Gondwana Research, 13 (3): 302-318. 6. Elitok, Ö. & Drüppel, K., 2008. Geochemistry and tectonic significance of metamorphic sole rocks beneath the BeyþehirHoyran ophiolite (SW-Turkey). Lithos, 100: 322-353. 7. Kýrcý Elmas, E., Algan, O., Özkar Öngen, Ý., Struck, U., Altenbach, A.V., Sagular, E.K. & Nazik, A., 2008. Palaeoenvironmental investigation of sapropelic sediments from the Marmara Sea: A Biostratigraphic approach to palaeoceanographic history during the last glacial-Holocene. Turkish Journal of Earth Science, 17: 129-168. 8. Meriç, E., Yokeþ, M.B., Nielsen, J.K., Görmüþ, M., Avþar, N. & Dinçer, F., 2008. Abnormal formations in peneroplid foraminifers: Peneroplis-Coscinospira togetherness, Anales de Biologia, 30: 1-7. 9. Meriç, E., Avþar, N., Yokeþ, M.B., Tuðrul, A.B., Bayar, S., Özyurt, N., Barut, Ý.F., Balkýs, N., Uysal, K. & Kam, E., 2008. Morphological abnormalities in benthic foraminifers of the Antalya coast, Micropaleontology, 54 (3-4): 241-276. 10. Meriç, E., Görmüþ, M., Avþar, N., Yokeþ, B. & Dinçer, F., 2008. Twin, triplet and quadruplet teratogens in benthic foraminifera from Antalya. Micropaleontology, 54(3-4): 293-306. 11. Möller. P., Dulski, P. & Özgür, N., 2008. Partitioning of rare earths and some major elements in the Kýzýldere geothermal field, Turkey. Geothermics, 37: 132-156. 12. Platevoet, B., Scaillet, S., Guillou, H., Blamart, D., Nomade, S., Massault, M., Poisson, A., Elitok, Ö., Özgür, N., Yaðmurlu, F. & Yýlmaz, K., 2008. Pleistocene eruptive chronology of the Gölcük Volcano, Isparta Angle, Turkey, Quaternaire, 19 (2): 147-156. Ulusal makaleler (8) 1. Davraz, A., Karagüzel, R., 2008. The importance of hydrogeology assessments for agricultural water demand: A case study from southwest Turkey, Beykent University Journal of Science and Technology, 2(2): 218-234. 2. Görmüþ, M., Avþar, N., Dinçer, F., Uysal, K., Köse-Yeþilot, S., Kanbur, S., Ýç, Z., 2008. Dinar (Afyon) yöresi Eosen (Lütesiyen) bentik forominiferlerinde biyofabrik bulgular. Geosound, 52: 247-263. 3. Kanbur, Z., Görmüþ, M., Kanbur, S., 2008. Isparta yerleþim alaný kuzey kesiminin sýð S-Dalgasý kesitinin çýkarýlmasýnda Kýrýným-Mikrotitreþim Tekniðinin (ReMi) kullanýlmasý. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Dergisi, 29(2): 77–86. 4. Meriç, E., Avþar, N., Nazik, A., Tunoðlu, C., Yokeþ, M.B., Barut, I.F., Yücesoy-Eryýlmaz, F., Tuðrul, B., Görmüþ, M., Öncel, M.S., Orak, H., Kam, E. ve Dinçer, F. 2008. Harmantaþý Mevkii (Saros Körfezi-Kuzey Ege Denizi) deniz içi kaynaklarý çevresindeki foraminifer ve ostracod topluluðuna bu alandaki çevresel koþullarýn etkisi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 136: 63-84. 5. Þengün, N., Altýndað, R., Mutlutürk, M., Karagüzel, R., Kýstýr, R., 2008. Kireçtaþlarýnda donma-çözünme (F-T) çevrimlerinin fiziksel ve mekanik özelliklere etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2): 128-134. 6. Varol, S., Davraz, A., Varol, E., 2008. Yeraltýsuyu kimyasý ve saðlýða etkisinin týbbi jeoloji açýsýndan deðerlendirilmesi, Türk Silahlý Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Dergisi, 7 (4): 351-356 7. Yýlmaz, A., Kuþcu, M., 2008. Süleymaniye (Mihallýçýk-Eskiþehir) Bölgesindeki manyezit oluþumlarýnýn Kökeni. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 136: 19-29. 8. Seyman, F., Davraz, A., 2008. Sandýklý (Afyonkarahisar) havzasý yeraltýsuyu bilançosu. Ekologiya ve Su Teserrüfatý jurnali, 5: 82-86. Azerbaycan 45 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER Ulusal bildiri metinleri (7) 1. Aksu, H.H., Kanbur, Z., Görmüþ, M., 2008. Kumdanlý Fayý'nýn Eðirdir Gölü üzerinden yer radarý (GPR) ile incelemesi. Yüzeye Yakýn Yapýlarýn Belirlenmesinde Jeofizik ve Uzaktan Algýlama Sempozyumu, Nisan 2008, Geniþletilmiþ özetler kitabý, 182-185. 2. Altýndað, R., Mutlutürk, M., Þengün, N., 2008. Kayaçlarýn Gevreklik ve Cerchar aþýnma indeksi arasýndaki iliþkilerin deðerlendirilmesi. IX. Bölgesel Kaya Mekaniði Sempozyumu, Ýzmir, bildiriler, 194-206, 3. Bilgin, A., Yeprem, H.A., Bilgin, N., 2008. Isparta ve yöresindeki kil minerallerinin doðal kitle hareketleri açýsýndan önemi. Dayk 2008, 1. Ulusal Doðal Afetler ve Yerbilimleri Sempozyumu,19-22 Mart 2008, Adapazarý, bildiriler, 225-232. 4. Erik, D.M., Mutlutürk, M., 2008. Yukarý Kelkit Vadisi Koyulhisar-Reþadiye arasýndaki paleomoloz akmalarý. IX. Bölgesel Kaya Mekaniði Sempozyumu, Ýzmir, bildiriler, 496-506. 5. Özçelik, M., 2008. Antalya kýyý þeridindeki falezlerde süreksizliklerin geliþimi ve yenilme mekanizmalarý. IX. Bölgesel Kaya Mekaniði Sempozyumu, Ýzmir, bildiriler, 554-560. 6. Özçelik, M., Yalçýn, A., 2008. Volkanik kayalarýn dokusal özellikleri ile mühendislik özellikleri arasýndaki iliþkiler. Isparta andezit traki-andezitlerinden Örnek. IX. Bölgesel Kaya Mekaniði Sempozyumu, Ýzmir, bildiriler, 544-553. 7. Þener, E., Morova, N., Polat, E., Terzi, S., Serin, S., 2008. Kentiçi trafikten kaynaklanan gürültülerin coðrafi bilgi sistemleri ile haritalandýrýlmasý: Isparta kenti örneklemesi, 2. Uzaktan Algýlama ve Coðrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 13-15 Ekim 2008, Kayseri, 656-667. 2009 YILI (31) Yurt dýþý makaleler (5) 1. Davraz, A., Karaguzel, R., Soyaslan, Ý., Þener, E., Seyman, F., Sener, Þ., 2009. Hydrogeology of karst aquifer systems in SW Turkey and an assessment of water quality and contamination problems, Environmental Geology, 58 (5): 973988 2. Ýmamoglu, Þ., Nathan, Y., Çoban, H., Sudbury, D. & Glain, C., 2009. Geochemical, mineralogical and isotopic signatures of the Semikan, west Kasrick "Turkish" phosphorites from the Derik-Mazidagi-Mardin area, SE Anatolia. International Journal of Earth Sciences, 98: 1679-1690. 3. Özer, S., Meriç, E., Görmüþ, M. & Kanbur, S., 2009. Biogeographic distributions of rudists and benthic Foraminifera: An approach to Campanian-Maastrichtian Palaeobiogeography of Turkey. Geobios, 42: 623-638. 4. Sagular, E. K., 2009. Fossil didemnid ascidian spicule records in the Plio-Quaternary marine clastics of the Antalya basin (Eastern Mediterranean) and their stratigraphic calibration to new nannofossil data. Geosciences Journal, 13 (2): 121-131. 5. Þener, E., Þener, Þ. & Davraz, A., 2009. Assessment of aquifer vulnerability in the lake basin based on GIS and DRASTIC method: A case study of Senirkent-Uluborlu (Isparta-Turkey) Basin. Hydrogeology Journal, 17: 2023–2035. Ulusal makaleler (9) 1. Demer (Altýnkale), S., Özgür, N., Türk, G., 2009. Göller Bölgesi su kaynaklarýnýn belirlenmesi, deðerlendirilmesi ve kalitesinin korunmasý: Tabiat ve Ýnsan, 43: 7-23. 2. Hepdeniz, K., Sagular, E.K., 2009. Direkli ve Darýdere Köyleri (Isparta güneyi) yöresindeki Tersiyer yaþlý denizel kýrýntýlýlarýnýn nannofosil verilerinin kökensel ayýrýmýna dayanan stratigrafik çözümlemesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(3): 245-264. 3. Kanbur, Z., Kanbur, S., 2009. Isparta þehir merkezi kuzeyinin sismik kýrýlma-mikrotitreþim (ReMi) tekniði ile S-dalgasý hýz daðýlýmý. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2): 156-172. 4. Sagular, E., Çoban, H., 2009. Antalya Neojen havzasýndaki volkanik tüflü denizel kýrýntýlýlarýn nannofosillere dayanan kronostratigrafik yorumu. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Dergisi, 30 (2): 145-167. 5. Sagular, E.K., Görmüþ, M., 2009. Isparta yöresindeki Kretase-Tersiyer denizel tortullarýnda taþýnmýþ nannofosil ve foraminifer bulgularý. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Dergisi, 30 (2): 83-103. 6. Þener, Þ., Þener, E., Davraz, A., 2009. DRASTIC ve analitik hiyerarþi süreci yöntemlerinin entegrasyonu ile akifer duyarlýlýk haritalarýnýn hazýrlanmasý: Senirkent - Uluborlu Havzasý (Isparta) örneði. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13 (1): 48-59. 7. Varol, S., Davraz, A., 2009. Yarýþlý Gölü (Burdur- Türkiye) sulak alanýnýn hidrojeolojisi ve hidrojeokimyasal özelliklerinin saðlýða etkisi açýsýndan deðerlendirilmesi. Ekologiya ve Su Teserrüfatý Jurnalý,; 1, 30- 47, Azerbaycan 8. Varol, S., Davraz, A., Varol, E., 2009. Týbbi jeoloji ve kardiyovasküler hastalýklarla iliþkisi. Genel Týp Dergisi, 19(1): 45-49. 9. Varol, E., Varol, S., Tokgözlü, A., 2009. Isparta Ýlinde Koroner Arter Ektazisinin Demografik Özellikleri ve Hastalýðýn Bölgesel Daðýlýmýnýn Coðrafi Bilgi Sistemleri ile Gösterilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fakültesi Dergisi, 16(1): 11-15. 46 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER Uluslararasý bildiri metinleri (13) 1. Altindað, R., Þengün, N., Saraç, S., Mutlutürk, M., Güney, A., 2009. Evaluating the Relations Between Brittleness and Cerchar Abrasion Index of Rocks, Eurock 2009, ISRM Regional Symposium, 195-200, Crotia. 2. Altindað, R., Demirdað,S., Þengün, N., Güney, A., Mutlutürk, M., Karagüzel, R., 2009. Evaluation of Empirical Equations for Assessing the True UCS of Rocks, Eurock 2009, ISRM Regional Symposium, 201-207, Crotia. 3. Bilgin, A., Özkahraman, T., 2009. Marble potential of Isparta and some related problems. International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 231-237. 4. Bilgin, N., Bilgin, A., 2009., Waste water treatment by titan oxide. International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 200-207. 5. Bilgin, N., Bilgin, A., Yeprem, H. A., 2009. Physical and chemical properties of Isparta clays, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 203-209. 6. Ýsmailov, T. Totiç, E., 2009. Determination of several geotechnical properties of clay soils and useful usage for building studies, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 172-177. 7. Ýsmailov, T., Ýsmailova, A.R., 2009. Reserves of clay deposits in Azarbaijan Republic, negative-positive properties of clay soils as construction materials and evaluation of effects of clay deposits to country economy, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 2224 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 238-239. 8. Özçelik, M., 2009. Engineering features of the rocks causing mass movements in the Eðirdir (Isparta) settlement area, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 184-187. 9. Özçelik, M., Kuþcu, M., 2009. Quality of Atabey (Isparta) aggregates and material pruduct, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 240-244. 10. Polat, E., Þener, E., Þener, Þ., 2009, Comparison of the SSP and AHP methodologies to determination land suitability for settlement: A Case study in Egirdir District (Turkey), International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 194-197. 11. Seyman, F., Davraz, A., Karagüzel, R., 2009. Hydrogeological investigations of Sandýklý Basin (Afyonkarahisar) – Preliminary studies, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 178-183. 12. Þener, Þ., Þener, E., Nas, B., 2009. Landfill site selection by using GIS and multicriteria decision analysis: A case study in Beyþehir Lake catchment area (Konya, Turkey), International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 188-193. 13. Þener, Þ., Elitok, Ö., Þener, E., Davraz, A., 2009. The relationship between Mn-bearing ophiolitic rocks and high Mn concentration in the Egirdir lake, SW Turkey, International Symposium on Engineering and Architectural Sciences of Balkan, Caucasus and Turkic Republics, Süleyman Demirel Univerity, 22-24 October, Isparta (Eds. Keskin, N., Akçil, A.U., Beyhan, M.), Proceedings, 198-202. Ulusal bildiri metinleri (4) 1. Bilgin, N., Yeprem, H.A., Bilgin, A., 2009. Isparta ve yöresinde üretilen tuðlalarýn mühendislik özellikleri, 14. Ulusal Kil Sempozyumu, 1-3 Ekim 2009 Karadeniz Teknik Üniversitesi, bildiriler, 241-247. 2. Mutlutürk, M., Altýndað, R., 2009. Terk edilmiþ Mermer Ocaklarý ve Çevre Etkileþimi: Burdur-Isparta-Antalya Örnekleri. Mermer Atýklarýnýn Deðerlendirilmesi ve Çevresel Etkilerinin Azaltýlmasý Sempozyumu, 16-17 Ekim 2009, Diyarbakýr, bildiriler, 230-240. 3. Yaðmurlu, F., Þentürk, M., Atcýl, A. 2009. Isparta ve yakýn çevresinin (Isparta Açýsýnýn) jeolojik özellikleri, petrol ve maden potansiyeli. In: Geçmiþten Günümüze Isparta, T.C.Baþbakanlýk Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayýný: 370, Araþtýrma-Ýnceleme Dizisi: 66, (Ed. H. Gül) 467-485. 4. Yücetürk, G., Bilgin, A., 2009. Isparta ve yöresindeki mermer pasalarýnýn yapay mermer üretiminde kullanýlmasý, Mermer Atýklarýnýn Deðerlendirilmesi ve Çevresel Etkilerinin Azaltýlmasý Sempozyumu, 16-17 Ekim 2009, Diyarbakýr, bildiriler, 130-147. 47 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER 2010 YILI (17) Yurt dýþý makaleler (16) 1. Caran, Þ., Çoban, H., Flower, M.F.J., Ottley, C.J., Yýlmaz, K., 2010. Podiform chromitites and mantle peridotites of the Antalya ophiolite, Isparta Angle (SW Turkey): Implications for partial melting and melt-rock interaction in oceanic and subduction-related settings. Lithos, 114: 307-326. 2. Demer, S., Memiþ, Ü. and Özgür, N., 2010. Investigation of drinking water quality in Isparta, SW Turkey: Acta Geographica Debrenica Landscape and Environmental Series, 4(1): 71-82, ISSN 1789-7556. 3. Elitok, Ö., Özgür N., Drüppel , K., Dilek, Y., Platevoet, B., Guillov, H., Poisson, A., Satýr, M., Siebel , W., Yýlmaz, K., Bardintzeeff, J.M. & Deniel, C., 2010. Origin and geodynamic evolution of late Cenozoic alkali potassium rich series within Isparta Area, SW Turkey. International Geology Review, 52(4–6): 454–504 4. Elitok,Ö., Kamacý,Z., Dolmaz,M.N., Yýlmaz,K. & Þener,M., 2010. Relationship between chemical composition and susceptibility in the alkaline volkanics from The Isparta Area,SW Turkey. Journal of Earth System Science, 119(6): 853860. 5. Ersoy, Ý.H., Alanoglu, E.G., Köroðlu, BK., Varol, S., Akcay, S., Ugan, Y., Ersoy, S., Tamer, M.N., 2010. Effect of endemic fluorosis on hematological parameters. Biological Trace Element Research, 138(1-3): 7-22. 6. Kanbur, Z., Görmüþ, M., Kanbur, S. & Durhan, Z. 2010. Significance of shallow seismic reflection (SSR) and ground penetrating radar (GPR) profiling on the Modern Coast line History of the Bedre area, Eðirdir Lake, Isparta, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences, 38: 262–273. 7. Meriç, E., Görmüþ, M., Luger, P., Inan, N. & Çoruh, T., 2010. Palaeogeographical distribution of Pseudomphalocyclus blumenthali Meriç (Foraminiferida) in the Maastrichtian of the eastern central Tethys with a short taxonomical review of some orbitoidid Foraminifera. Revista Española de Micropaleontología, 42 (2): 119-127. 8. Nielsen, J.K., Görmüþ, M.,Uysal, K. & Kanbur, S. 2010. First records of trace fossils from the Lake District, southwestern Turkey. Bulletin of Geosciences 85(4): 691-708 9. Þener, E., Davraz, A., Þener, Þ., 2010. Investigation of Aksehir and Eber Lakes (SW Turkey) coastline change with multitemporal satellite images. Water Resour Management, 24:727–745 10. Þener, Þ., Þener, E., Nas, B., Karagüzel, R., 2010.Combining AHP with GIS for landfill site selection: A case study in the Lake Beyþehir catchment area (Konya, Turkey), Waste Management, 30: 2037–2046. 11. Varol, S. & Davraz, A., 2010. Hydrogeological investigation of Sarkikaraagac Basin (Isparta/Turkey) and groundwater vulnerability, Water International, 35(2): 177-194. 12. Varol, E., Akcay, S., Ersoy, Ý.H., Ozaydin, M., Köroðlu, B.K., Varol, S., 2010. Aortic elasticity is impaired in patients with endemic fluorosis. Biological Trace Element Research, 133: 121–127. 13. Varol, E., Akcay, S., Ersoy, I.H., Koroglu, B.K., Varol, S., 2010. Impact of chronic fluorosis on left ventricular diastolic and global function. The Science of the Total Environment; 408(11): 2295-2298. 14. Yavuz, H., Demirdag, S. & Caran, Þ., 2010. Thermal effect on the physical properties of carbonate rocks, International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 47(1): 94-103 15. Yýldýz, A., Kuþcu, M., Dumlupýnar, Ý., Arýtan, E. & Baðcý, M., 2010. The Determination of the mineralogical alteration index andthe investigation of the efficiency of the hydrothermal alteration on physico-mechanical properties in volcanic rocks from Köprülü, Afyonkarahisar, West Turkey: Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 69(1): 51–61. 16. Yýlmaz, K., 2010. Origin of anorogenic 'lamproite-like' potassic lavas from the Denizli region in Western Anatolia Extensional Province, Turkey, Mineralogy and Petrology, 99: 219-239. Ulusal makaleler (7) 1. Demer (Altýnkale), S., Memiþ, Ü., Özgür, N., 2010. Süleyman Demirel Üniversitesi içme ve kullanma sularýnýn kalitesinin izlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2): 174-186. 2. Demer, S., 2010. Isparta Ovasý yeraltýsularýnýn izotop jeokimyasý. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(3): 285-292. 3. Þener, Þ., Sener, E., Davraz, A., Karagüzel, R., Bulut, C., 2010, Egirdir Gölü su kalitesine yönelik ön bulgular: Yerinde ölçümlerin deðerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14-(1): 72-83 4. Memiþ, Ü., Demer, S., Özgür, N., 2010. Afyon-sandýklý Hüdai jeotermal sisteminin rezervuar sýcaklýðýnýn araþtýrýlmasý. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(3): 293-299. 5. Varol, S., Davraz, A., 2010. Barutlusu ve Pýnarbaþý kaynak sularýnýn (Tefenni/ Burdur) hidrojeokimyasal deðerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2): 156-167. 6. Varol, E., Akcay, S., Ersoy, Ý.H., Ozaydin, M., Köroðlu, B.K., Varol, S., 2010. Electrocardiographic evaluation in patients with endemic fluorosis without clinically evident heart disease. Süleyman Demirel Üniversitesi Týp Fak. Dergisi, 17(4): 914 7. Varol, E., Varol, S., 2010. Çevresel bir hastalýk olarak Fluorosis ve insan saðlýðýna etkisi. Türk Silahlý Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Dergisi, 9:(3). 48 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER Uluslararasý bildiri metinleri (8) 1. Bilgin, N., Bilgin, A., Marþoðlu, M., Yeprem, H.A., Yücetürk, G., 2010. Isparta Burdur yöresinde yapay mermer üretiminde kullanýlan farklý minerallerin fiziksel özelliklerinin yapay mermer kalitesine olan etkileri, UDUSÝS 2010, Uluslararasý Katýlýmlý Kamu Üniversite Sanayi Ýþbirliði Sempozyumu ve Mermercilik Þurasý, 102-106. 2. Demer, S., Memiþ, Ü. and Özgür, N., 2010. Water quality system in Isparta and environs, SW Turkey: In: Birkle, P. and Torres-Alvaredo, I.: Internat. 13th Symp. on Water-Rock Interaction (WRI-13), August 16-20 2010, Guanajuato, Mexico, 371-374. 3. Özgür, N., 2010. A new genetical copper deposit model from the East Pontic metallotect, NE Turkey: The Murgul type: In: Birkle, P. and Torres-Alvarado, I. S.: Internat. 13th Symp. on Water-rock Interaction, 16-20 August 2010, Mexico, Guanojuato, 215-218. 4. Özgür, N., 2010, Hydrogeological, Hydrogeochemical and Isotope Geochemical Modeling of the Thermal Waters in the Continental Rift Zones of the Menderes Massif, Western Anatolia, Turkey. Proceedings World Geothermal Congress, Bali, Indonesia, 25-29 April 2010, 1-6. 5. Þener, Þ., Þener, E., Davraz, A., 2010, Landfill Site Selection Using Analytical Hierarchy Process and Geographic Information Systems: A case Study in Yalvaç Basýn, Isparta, Turkey. 10th International Multidisciplinary Scientific Geoconference (SGEM 2010), 20-26, June, Albena, Bulgaria, Proceedings Vol. II, 643-650. 6. Uður, Ý., Þener, E., 2010. Site selection for marble wastes using multicteria decision analysis and geographic information systems: A case study in Bucak (Burdur, TURKEY). 10th International Multidisciplinary Scientific Geoconference (SGEM 2010), 20-26, June, Albena, Bulgaria, Proceedings Vol. II., 765-773 7. Uður, Þ., Þener, Þ., Karaboyacý, M., 2010. A Novel Design Approach for Geotextiles Used in Solid Waste Disposal Sites, 10th International Multidisciplinary Scientific Geoconference (SGEM 2010), 20-26, June, Albena, Bulgaria, Proceedings Vol. II., 361-369. 8. Yavuz, H., Demirdað, S., Caran, Þ., Altýndað, R., 2010. Effect of heat on some material properties of rocks. The 42nd International October Conference on Mining and Metallurgy, 10-13 October 2010, Kladovo (Serbia), 194-197. Ulusal bildiri metinleri (4) 1. Demer, S. ve Özgür, N., 2010. Isparta ovasý su kalitesinin araþtýrýlmasý. Isparta Ýli Deðerleri ve Deðer Yaratma Potansiyeli Sempozyumu, 26 Nisan - 3 Mayýs, 2010, Isparta, Bildiri Envanteri Kitabý ve CD'si, 382-393, 2. Görmüþ, M., Uysal, K., Uysal, A., 2010. Eðirdir Gölü kýyýlarý ve kýyý-kenar çizgisi problemi. Isparta Ýli Deðerleri ve Deðer Yaratma Potansiyeli Sempozyumu, 26 Nisan - 3 Mayýs, 2010, Isparta, Bildiri Envanteri Kitabý ve CD'si, 625-640. 3. Görmüþ, M., Uysal, K., Kanbur, S., 2010. Sarýidris'in (Eðirdir) jeolojisi ve fosil deðerleri. Isparta Ýli Deðerleri ve Deðer Yaratma Potansiyeli Sempozyumu, 26 Nisan - 3 Mayýs, 2010, Isparta, Bildiri Envanteri Kitabý ve CD'si, 699-716. 4. Þener, Þ., Þener, E., Davraz, A., Karagüzel, R., 2010. Eðirdir Gölü'nün Ýçmesuyu Olarak Kullaným Özellikleri. Isparta Ýli Deðerleri ve Deðer Yaratma Potansiyeli Sempozyumu 26 Nisan - 3 Mayýs, 2010, Isparta, Bildiri Envanteri Kitabý ve CD'si, 666-680. 2011 YILI (Ocak-Mart, 11) Uluslararasý makaleler (5) 1. Dede, O., Varol, E., Altinbas, A., Varol, S., 2011. Chronic fluoride exposure has a role in etiology of coronary artery ectasia: Sialic acid/Glycosaminoglycan Ratio. Biological Trace Element Research, (in pres) DOI: 10.1007/s12011-0108913-9 2. Ersoy, I.H., Koroglu, B.K., Varol, S., Ersoy, S., Varol, E., Aylak, F., Tamer, M.N., 2011. Serum copper, zinc, and magnesium levels in patients with chronic fluorosis. Biological Trace Element Research, DOI: 10.1007/s12011-010-8892-x 3. Kalyoncuoðlu, Ü.Y., Elitok, Ö., Dolmaz, M.N., Anadolu, N.C., 2011. Geophysical and geological imprints of southern Neotethyan subduction between Cyprus and the Isparta Angle, SW Turkey. Journal of Geodynamics (in press). ,doi:10.1016/j.jog.2010.12.001. 4. Köroðlu, B.K., Ersoy, Ý.H., Köroðlu, M., Balkarlý, A., Ersoy, S., Varol, S., Tamer, M.N. 2010. Serum parathyroid hormone levels in chronic endemic fluorosis. Biological Trace Element Research, Sep 14. (in press) 5. Þener, Þ., Þener, E., Karagüzel, R., 2011. Solid waste disposal site selection with GIS and AHP methodology: A case study in Senirkent-Uluborlu (Isparta) Basin, Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, Environmental Monitoring and Assessment, 173: 533–554. Ulusal makaleler (6) 1. Aksever Seyman, F., Davraz, A., Karagüzel, R., 2011. Hydrogeological investigations of Sandikli Basin (Afyonkarahisar)Preliminary studies, SDÜ Mühendislik Bilimleri ve Tasarým Dergisi, 1(3): 107-111. 2. Demer (Altýnkale), S., Memiþ, Ü., 2011. Isparta Ýl Merkezinde Ýçme Sularýnýn Farklý Florür Ýçeriklerinin Ýncelenmesi. Ekoloji, (baskýda). 3. Dolmaz, M.N., Öksüm, E., Kalyoncuoðlu, Ü.Y., Elitok, Ö., Aydýn, Ý., Poyraz, S.A., 2010. Güneydoðu Anadolu Çarpýþma Kuþaðýndaki (Malatya-Elazýð-Bingöl-Diyarbakýr-Adýyaman) Litosferik Yapýnýn Manyetik ve Gravimetrik Yöntemler Ýle Araþtýrýlmasý. Ýstanbul Yerbilimleri Dergisi (baskýda) 49 SDUGEO e-dergi BÖLÜMDEN HABERLER Online e-dergilerdeki metin yazýlar (2010-2011) Davraz, A., 2011.Isparta Ovasýnýn hidrojeoloji incelemesi. SDUGEO (Online), 4: 19-23 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 13096656. Demer, S., 2010. Ýzotoplar ve hidrojeolojide kullaným alanlarý. SDUGEO (Online) 1(2): 11-17 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Görmüþ, M., 2010. Eðirdir Gölü'nün geçmiþi üzerine bir yorum. SDUGEO (Online), 1(2): 4-10 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Görmüþ, M., Uysal, K., 2010. Sayýsal verilerle jeoloji eðitimi. SDUGEO (Online) 1(1): 4-12 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Görmüþ M., Uysal, K., Kanbur, S., Uysal, B., Özdemir A. & Bayýr M., 2010. Söbüdað-Çünür (Isparta) arasýnýn jeolojisi. SDUGEO (Online), 1(2): 27-41, (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Görmüþ M., Yaðmurlu F., Sagular E.K., Pekuz Ü., Þentürk M., Uysal K., Kanbur S., 2010, Isparta ve çevresinin depremselliði üzerine. SDUGEO (Online), 1(3): 27-30, (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Þener, Þ., 2010. Aðýr metallerin çevresel etkileri. SDUGEO (Online), (www.geo.sdu.edu.tr) 3: 33-36, ISSN 1309-6656. Uysal, K., Sagular, E.K., Görmüþ, M., 2010. Toros Kuþaðýnýn incisi, Sagalassos, SDUGEO (Online), 1(2):18-24 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Uysal, K., Görmüþ, M., 2010. Görüntü analizi ve jeolojide kullanýmý, SDUGEO (Online), 1(2): 54-63 (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Varol, S., 2011. Çevre ve saðlýk araþtýrmalarýnda farklý bir boyut: Týbbi Jeoloji, SDUGEO (Online), 4: 38-43, (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. Zerener, M., 2010. Sivý Kapaným Çalýsmalarý, SDUGEO (Online), 1(1): 13-17, (www.geo.sdu.edu.tr), ISSN 1309-6656. 50 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] 11th Biennial SGA meeting, 26 Sep 2011 ? 30 Sep 2011; Antofagasta, Chile ? Contact : Dr. Eduardo Campos Chairman : [email protected] E-mail Sempozyum January 28, 2011 : Abstract submission opening April 2, 2011 : Abstract submission deadline May 1, 2011 : Confirmation of abstract acceptance May 27, 2011 : Finalabstract submission deadline May 27, 2011 : Abstract submission fee deadline Çalýþtay Fourth International IASPEI Symposium on Effects of Surface Geology on Seismic Motion, 23 Aug 2011 - 26 Aug 2011; Santa Barbara, California, United States Contact : Ralph J. Archuleta Department of Earth Science UCSB Santa Barbara, CA 93106 : [email protected] E-mail Seminer 25 April 2011 2 May 2011 20 June 2011 20 July 2011 23 August 2011 23-26 August 2011 27 August 2011 : : : : : : : Abstracts submission deadline Early Registration opens - $50 Discount Papers submission deadline Early Registration deadline NEES Workshop ESG4 Symposium Field trips Kongre IOC2 — 2nd Iraqi Oil Conference, 18 Oct 2011 ? 21 Oct 2011; Baghdad, Iraq Contact : Prof.Dr. Thamer K. Al-Ameri E-mail : [email protected] Fuar Mathematical Geosciences at the Crossroads of theory and practice, 05 Sep 2011 ? 09 Sep 2011; Salzburg, Austria Contact Phone Fax Weblink Panel : The IAMG 2011 is organized by ÖAW-GIScience, ÖGG, COGeo and Z_GIS. : +43-662-8044-7513 : +43-662-6389-5260 : www.iamg2011.at February 01, 2011 : Paper submission opens February 01, 2011 : Early registration opens May 01, 2011 : Paper submission closes June 24, 2011 July 01, 2011 : Formal notification to authors : Presenters of papers 51 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] 25th IAGS 2011-25th International Applied Geochemistry Symposium 22 Aug 2011 - 26 Aug 2011; Rovaniemi, ? Finland Contact : Pertti Sarala Senior Scientist (PhD) Geological Survey of Finland PO Box 77, 96101 Rovaniemi, Finland : +358 205 50 4222 : [email protected] : http://www.iags2011.fi Sempozyum Phone Email Weblink Second Circular and Call for Abstracts : 30 October 2010 Deadline for abstracts : 31 March 2011 Notification of acceptance sent by : 30 April 2011 Çalýþtay Deadline for early-bird registration Registration deadline for accepted presenters Registration deadline for workshops and field excursions : 31 May 2011 : 31 May 2011 : 31 May 2011 25th IAGS Conference : 22-26 August 2011 Deadline for Special Issue submission : 15 November 2011 Seminer II International Geology & Mining Forum ?Gold of the North Pacific Rim?, 05 Sep 2011 ? 08 Sep 2011; Magadan, Russia Contact Phone E-mail :Prof. Nikolai Goryachev Director of Northeastern Interdisciplinary Scientific Research Institute Far East Branch Russian Academy of Sciences Co-chair of the Organizing Committee : +7 (4132) 63-06-11 : [email protected] Weblink : http://gold-pacific.ru Fuar Kongre Preliminary application for participation accepted until Abstracts submission until Early registration after 2nd Letter of Information and Program Registration for field trips ends until Late registration starts after Registration upon arrival September : : : : : : : February 1, 2011 April 30, 2011 April 1, 2011 –until June 30, 2011 May 1, 2011 June 1, 2011 July 1, 2011 2-5, 2011 Panel Slope Tecto 2011 — 2nd Conference on Slope Tectonics 06 Sep 2011 - 11 Sep 2011; Vienna, Austria Weblink E-mail January, 2011 1st July, 2011 1st August, 2011 1st September, 2011 6th September, 2010 : http://www.geologie.ac.at/slope_tecto_2011/ : [email protected] : : : : : Opening of the pre-registration PRE-REGISTRATION Acceptance decision (oral or poster), 2nd Circular with program PDF version of the presentations should be sent to On-site registration 52 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] 34th International Geological Congress Organising Committee, 5 - 10 August 2012. Brisbane, Australia ? Contact : Carillon Conf. Management Pty Lim. Phone : P 61 7 3368 2644 / F 61 7 3369 3731 E-mail : [email protected] Sempozyum April 2011 August 2011 17 February 2012 30 March 2012 30 April 2012 : : : : : Abstract submission opens. Early registrations open (available until 30 April, 2012). Abstract submissions close. Formal notification to authors of the success or otherwise of their abstract submissions. Presenters of papers (oral and poster) accepted for the 34th IGC must pay for their registration for the congress by this date or be automatically deleted from the Congress Program. Çalýþtay ICGSE 2011-International Conference on Geological Sciences and Engineering, Tokyo, Japan, August 24-26, 2011 Contact Phone : Dr. Mashhood Qazi : ++447824879405 Paper submission Notification of acceptance Final paper submission and authors' registration Seminer : April 30, 2011 : May 31, 2011 : June 30, 2011 GEOMED 2011 — 4th International Conference on Medical Geology, 20 Sep 2011 - 25 Sep 2011; BARI, Italy Contact : Claudia BELVISO E-mail : [email protected] Weblink Kongre : http://www.geomed2011.org November 8, 2010 November 8, 2010 February 28, 2011 April 30 2011 June 30, 2011 : : : : : Registration commences Abstracts submission Abstract submittal deadline Abstract acceptance Registration fee deadline for the inclusion of abstracts in the Book of Abstracts Fuar GEOINDO2011 — International Conference on Geology, Geotechnology and Mineral Resources of INDOCHINA Contact Phone Fax E-mail Weblink Panel : : : : Mr. Natthawiroj Silarattana (Ph.D.) +66-83-405-1031, +66-43-362-125 +66-43-362-126 [email protected] : http://home.kku.ac.th/geoindo2011/ Paper/Poster Acceptance : April 30, 2011 The due date for full paper submission : October 15, 2011 53 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] International conference of the Geology of the Arabian Plate and the Oman Mountains, ? 07 Jan 2012 - 09 Jan 2012; Muscat, Oman Weblink : http://www.geoman2012.com July 2010 1 August 2011 15 September 2011 1 October 2011 30 October 2011 7-9 January 2012 : : : : : : First Circular and Announcement Deadline for abstract submission Notification of abstract acceptance Second Circular and Scientific Program Deadline for early registration and lodging Conference Sempozyum EUROCLAY 2011, 26 June, 1 July 2011, European Clay Groups Association (Ecga) & Turkish National Committee On Clay Science, Antalya, Turkey Çalýþtay Contact : Prof. Dr. Asuman Günal Türkmenoðlu Phone : +90 312 2105720 Fax : +90 312 2105750 E-mail : [email protected] : http://www.euroclay2011.org Weblink Seminer January 30, 2011 March 7, 2011 : Deadline for abstract submission is extended to : Deadline for early registration is extended to Geological Association of Canada (GAC) / Mineralogical Association of Canada (MAC) Annual Meeting, 25 May 2011 ? 27 May 2011; Ottawa, Canada Kongre Contact : Simon Hanmer (LOC Chair) Geological Survey of Canada Phone : (613) 992-4704 Fax : (613) 943-0843 Email : [email protected] Weblink : http://www.gacmacottawa2011.ca/welcome.html Fuar Panel GIA Symposium 2011: Advances in Gemological Research, 29 May 2011 - 30 May 2011; Carlsbad, California, United States Contact : Gemological Institute of America (GIA) World Headquarters The Robert Mouawad Campus 5345 Armada Drive Carlsbad, California 92008, USA Phone Fax Email Weblink : 800 421 7250 / 760 603 4000 : 760 603 4595 : [email protected] : http://symposium2011.gia.edu 54 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] ? Joint Urban Remote Sensing Event (JURSE) 2011, 11 Apr 2011 - 13 Apr 2011; Munich, Germany ? : Photogrammetry & Remote Sensing Contact Technische Universitaet Muenchen Arcisstr. 21, 80333 München Sempozyum Phone : +49 89 289 22671 Fax : +49 89 289 23202 E-mail : [email protected] Weblink :http://www.jurse2011.tum.de First announcement : 01 May 2010 Çalýþtay Second announcement : 24 July 2010 Full paper deadline (extended) : 11 October 2010 Notification of acceptance : 10 December 2010 Final Full Paper upload begin : 10 January 2011 Author registration deadline : 31 January 2011 Seminer Final Full Paper deadline : 31 January 2011 Early bird deadline for participants : 15 Februar 2011 JURSE 2011 Conference : 11-13 April 2011 EOGC 2011 Conference : 13-15 April 2011 Kongre SGEM 2011 — 11th International Multidisciplinary Scientific GeoConference and Expo, 19 Jun 2011- 25 Jun 2011; Albena, Bulgaria Fuar Contact : Acad Nikola Sabotinov E-mail : [email protected] Conference Accommodation & Registrations : 19 June 2011 Conference Sessions, Workshops & EXPO : 20 - 24 June 2011 Field Trip : 25 June 2011 Panel Abstract Submission / EXTENDED : 31 March 2011 Full Paper Submission : 1 May 2011 Poster Submission : 20 May 2011 Registration and payment for participants Late registration and payment for participants : 10 -30 May 2011 : 11 - 20 May 2011 55 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Uluslararas?Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] Seventh Hutton Symposium on Granites and Related Rocks, 04 Jul 2011 - 09 Jul 2011; Ávila, Spain Contact : Chairman: Fernando Bea E-mail : [email protected] Weblink : http://www.seventh-hutton.org/meeting/Welcome.html Sempozyum 20th October 2010 : First_circular 15th December 2010 : Second_circular Registration Reservation of accommodation Call for abstracts Call for titles for papers for the Hutton VII Lithos Special Volume Çalýþtay 15th February 2011 : Final registration 15th March 2011 : Deadline for abstract submission, and payment of fees for registration and field trips 15th April 2011 : Final cancellation of registration to qualify for a refund Final cancellation of field trips to qualify for a refund Seminer 15th June 2011 : Deadline for submission of travel details for shuttle service from and to Madrid-Barajas airport Kongre 11th Australasian Environmental Isotope Conference and 4th Australasian Hydrogeology Research Conference 12 Jul 2011 ? 14 Jul 2011; Cairns, Australia Contact : Dr. Chris Wurster Earth and Environmental Science, James Cook University or (isotopes) Phone : (+61 7) 4042 1196 E-mail : [email protected] Weblink : http://www.ainse.edu.au Fuar Panel Early bird full registration paid Full registration paid Early bird student registration paid Full registration paid :May 1st, 2011 :July 1st, 2011 : May 1st, 2011 :July 1st, 2011 56 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Ulusal Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] 64. Türkiye Jeoloji Kurultayý, 25-29 Nisan 2011, MTA Genel Müdürlüðü Kültür Sitesi, Ankara Kontak Tel Fax E-mail Weblink : Ýsmail Ömer YILMAZ 64. Türkiye Jeoloji Kurultayý Düzenleme Kurulu Sekreterliði : 0 (312) 434 36 01 : 0 (312) 434 23 88 : [email protected] : http://www.topraksukongre.org http://www.tgae.gov.tr II. Ulusal Toprak ve Su Kaynaklarý Kongresi, 22-25 Kasým 2011, Ankara Kontak Tel Fax E-mail Weblink : Sevinç MADENOÐLU : 0 (312) 315 65 60-64 : 0 (312) 315 29 31 : [email protected] : http://www.topraksukongre.org http://www.tgae.gov.tr Bildiri Özetlerinin Gönderilmesi Bildirilerin Kabulü Erken Kayýt Bildiri Tam Metinlerin Gönderilmesi Düzeltilmiþ Metinlerin Gönderilmesi :15 Mart 2011 :12 Mayýs 2011 :1 Haziran 2011 :1 Temmuz 2011 :15 Aðustos 2011 4. Mühendislik ve Teknoloji Sempozyumu, 28-29 Nisan 2011, Çankaya Üniversitesi, Ankara Kontak Tel Fax E-mail Weblink : Yrd.Doç.Haluk AYGÜNEÞ : 0 (312) 284 4500 : 0 (312) 284 8043 : [email protected] : http://www.mts4.cankaya.edu.tr Bildiri Özetlerin Gönderilmesi Bildirilerin Deðerlendirilmesi Tan Metinlerin Gönderilmesi : 18 Þubat 2011 : 28 Þubat 2011 : 1 Nisan 2011 4. Ulusal Hidrolojide Ýzotop Teknikleri Sempozyumu, 19-23 Eylül 2011, Ýstanbul Kontak Tel E-mail : Nermin DOÐAN : 0 (312) 399 27 96/600 : [email protected] [email protected] Sempozyum Baþvuru ve Özet Teslim Tarihi Tan Metinlerin Gönderilmesi Sempozyum Tarihi : 18 Þubat 2011 : 15 Nisan 2011 : 19-23 Eylül 2011 57 SDUGEO e-dergi AJANDA Ajanda; Ulusal Etkinlikler SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] 13. TMMOB Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayý Ölçme Teknolojileri ve Yazýlým Fuarý, 18-22 Nisan 2011, Ankara Kontak Tel Fax Weblink : Prof. Dr. Muhammed ÞAHÝN THBTK Kurultay Baþkaný : +90 312 232 5777 : +90 312 230 85 74 : http://www.hkmo.org.tr 5. Ulusal Su Mühendisliði Sempozyumu, 12-16 Eylül 2011, Orhantepe/Ýstanbul Kontak Tel Fax E-mail Weblink : Sempozyum Sekreteryasý DSÝ Genel Müdürlüðü Teknik Araþtýrma ve Kalite Kontrol Dairesi Baþkanlýðý Hidrolik Model Laboratuvarý Þube Müdürlüðü 06100, Yücetepe, ANKARA : 0 (312) 399 27 96 / 504 : 0 (312) 399 27 95 : [email protected] : http://www.dsi.gov.tr/sempser.htm Bildiri Metinlerin Gönderilmesi Kabul Edilen Bildiri Metinlerin Ýlan Tarihi :27.05.2011 :15 Aðustos 2011 3. Öðrenci Üye Kurultayý, 30 Nisan 2011, Ankara Kontak Tel E-mail Weblink : TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odasý Bayýndýr Sok. 06444 Yeniþehir, ANKARA : 0 (312) 434 36 01 0 (312) 432 30 85 : [email protected] : http://www.jmo.org.tr www.jeogenc.org Bildiri Gönderilmesi : 9 Nisan 2011 58 SDUGEO e-dergi DERGILERDEN Ulusal Dergilerden: - Fýrat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi (FFMÜ) - Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi (MBD) SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] Fýrat Üniveristesi Fen ve Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi (FFMÜ) (Science and Engineering Journal of Dergisi (MBD) Firat University) ISSN (Journal Of Engineering Sciences) : 1300-72708 ISSN : 1302-9304 Editör : Doç. Dr. A. Kadri ÇETÝN Yrd. Doç. Dr. Levent TAÞCI Editörler : Doç..Dr. Gürkan ÖZDEN Yayýmcý : Fýrat Üniversitesi Yayýmcý : Dokuz Eylül Üniversitesi URL :http://web.firat.edu.tr/ffmü/ URL 1987 Yýlýndan beri yayýmlanmakta olan Fýrat Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi (FFMÜ), ilk önceleri yýlda 2 sayý ve 2003 tarihinden itibaren de 4 sayý halinde hakemli ve danýþma kurullu olarak yayýn hayatýna aralýksýz devam etmektedir. Dergi, Fen, Mühendislik ve Teknoloji alanýnda yapýlmýþ tüm bilimsel çalýþmalarý etik kurallarý ve bilimsellik anlayýþý içerisinde yayýnlama misyonunu benimsemiþ bir dergidir. . : http://web.deu.edu.tr/fmd/ Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi (MBD), mühendislik alanýndaki geliþmeleri takip etmek ve bu alanda Türkçe bir kaynak oluþturmak amacýyla Ocak 1999'dan beri yayýn hayatýný sürdürmektedir. Dergide, en az iki hakem oluru ile basýma kabul edilen makaleler hem basýlý olarak hem de web sitesinde yayýnlanmaktadýr. Mühendislik Bilimleri Dergisi Ocak, Mayýs ve Ekim aylarýnda olmak üzere dört ayda bir ve yýlda üç kez yayýnlanmaktadýr. Derginin basýlan her sayýsý Mühendislik Fakültesi kütüphanelerine, yazarlara ve hakemlere daðýtýlmaktadýr. Dergi,uluslararasý kabule sahip SCI- Expanded, Engineering index vb. gibi indekslerde taranmak için adaydýr. Yazým dili Türkçe ve Ýngilizce’dir. t 59 SDUGEO e-dergi DERGILERDEN Uluslararasý Dergilerden: - Engineering Geology - Lithos SDUGEO e-dergi Fatma (Seyman) Aksever, SDÜ Jeoloji Mühendisligi Bölümü, Isparta [email protected] Engineering Geology Lithos (Mühendislik Jeolojisi) Editors : Price, David George Editors : Ian Buick G. Nelson Eby Andrew Kerr ISSN : 0024-4937 Publisher : ELSEVIER URL : http://www.elsevier.com Freitas, Michael de ISSN : 978-3-642-06725-9 Publisher : SPRINGER URL : http://www.springer.com Editörlüðünü Price ve Freitas’ýn birlikte yaptýðý Engineering Geology dergisi uluslararasý bir dergidir. Editörlüðünü Buick, Eby ve Kerr’in birlikte yaptýðý Lithos dergisiElsevier tarafýndan yayýmlanan uluslararasý bir dergidir. Engineering Geology dergisi Springer tarafýndan yayýmlanmaktadýr. Yayým dili ingilizce olan bilimsel derginin araþtýrma konularý jeoloji, temel mühendislik jeoljisi, inþaat mühendisliði baþlýklarý altýnda toplanabilir. Ayný zamanda dergi yerbilimleri ile ilgili multidisipliner ve spesifik çalýþmalarý da kabul etmektedir. Derginin içeriði, Mineraloji, Petroloji, Jeokimya konularýný ve problemlerini kapsamaktadýr. Derginin yazým dili Ýngilizcedir.Derginin Impact Factor’ü 3,537’dir. Ýlgili konular : Mineraloji, Petroloji, Jeokimya Ýlgili konular : Mühendislik Jeolojisi Dergilerden bölümünde ulusal ve uluslararasý hakemli bilimsel dergilerin tanýtýmýna yer verilmektedir. Tanýtýlmasýný istediðiniz dergileri lütfen iletiþim bölümünden bize ulaþtýrýn. 60 SDUGEO e-dergi SDUGEO e-dergi www.geo.sdu.edu.tr
Benzer belgeler
Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
olabilir. Bu iki oluşum mekanizmasının etkilerinin birbirleri ile geçişli olması beklenebilir. Her iki dalga türüde
ancak özellikle tsunami dalgaları sahanlıklardaki yarıduraylı yamaçlarda çekimsel...
e-dergi - Mühendislik Fakültesi
Jeoloji Mühendisliði Bölümü
Sorumlu Müdür
Muhittin Görmüþ
Sorumlu Yazý iþleri Müdürleri
Kubilay Uysal
Fatma Aksever