KITAPCIK-21 ENM

Yang›n Söndürme (fi fi) Sistem Pompalar›
ENM SER‹S‹
KULLANIM BAKIM
EC DECLARATION OF CONFORMITY
AT UYGUNLUK BEYANI
Manufacturer / ‹malatç›
: MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi.
Address / Adres
: Ataflehir Bulvar› Ata Çarfl› Kat:4 No:59 34758 Ataflehir/‹STANBUL-TÜRK‹YE
Name and address of the person
authorised to compile the technical file
Teknik Dosyay› derleyen yetkili kifli ve adresi
Ataflehir Bulvar› Ata Çarfl› Kat:4 No:59 34758
Ataflehir/ ‹STANBUL - TÜRK‹YE
The undersigned Company certifies under its sole responsibility that the item of equipment
specified below satisfies the requirements of the Machinery Directive 2006/42/EC which is
apply to it.
The item of equipment identified below has been subject to internal manufacturing checks with
monitoring of the final assessment by MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi.
Afla¤›da tan›mlanm›fl olan ürünler için Makine Emniyeti yönetmeli¤i 2006 / 42 / AT'nin
uygulanabilen gerekliliklerinin yerine getirildi¤ini ve sorumlulu¤un al›nm›fl olundu¤unu
beyan ederiz.
Afla¤›da tan›mlanan ürünler iç üretim kontrollerine ba¤l› olarak MAS DAF MAK‹NA
SANAY‹ A.fi. taraf›ndan kontrol edilmifltir.
Equipment / Ürün
: FIRE FIGHTING (FIFI) SYSTEM PUMPS/ YANGIN SÖNDÜRME
(FI FI) S‹STEM POMPALARI
Seri / Model-Tip
: ENM
For pumps supplied with drivers / Elektrikli pompa üniteleri
Directives / Yönetmelikler
2006/42/EC Machinery Directive / Makine Emniyeti Yönetmeli¤i
2006/95/EC Low Voltage Directive / Alçak gerilim yönetmeli¤i
2004/108/EC Electromagnetic Compatibility Directive / Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeli¤i
Regulations applied acc. to harmonize standards / Uygulanan Uyumlaflt›r›lm›fl Standartlar
ISO 12100-1/A1, ISO 12100-2/A1, EN ISO 14121-1, EN 809/A1, EN 60204-1:2006
For pumps supplied without drivers / Motorsuz pompa üniteleri
We hereby declare that this equipment is intended to be incorparated into, or assembled
with other machinery to constitute relevant machinery to comply with essential health and
safety requirements of Directive
The machinery covered by this declaration must not be put into service until the relevant
machinery into which it is to be incorporated has been declared in conformity with provisions
of the directive
Ekipman, uygun bir makina oluflturmak amac›yla di¤er ekipmanlar ile birlefltirilirken yada monte
edilirken gerekli sa¤l›k ve güvenlik yönetmeliklerine uyulmas› gerekmektedir.
Bu bildiri kapsam›nda yönetmelikte belirtilen bütün hükümler yerine getirilmeden makinan›n
devreye al›nmamas› gerekmektedir.
Place and date of issue / Yer ve Tarih
: ‹stanbul, 17.05.2011
Name and position of authorized person
Yetkili kiflinin ad› ve görevi
: General Manager / Genel Müdür
Signature of authorized person
Yetkili kiflinin imzas›
:
‹Ç‹NDEK‹LER
Sayfa No
Girifl
1
1. Önemli Güvenlik Tedbirleri
1
2. Genel
2
3. Güvenli Çal›flma Koflullar›
2
4. Teknik Bilgiler
3
5. Tafl›ma ve Depolama
4
6. Yerlefltirme/Montaj
4
6.1. Montaj
4
6.2. Ba¤lant› fiekli
4
6.3. Temel
4
6.4. Kaplin Ayar›
5
6.5. Borulama
6
6.6. Motor Ba¤lant›s›
7
7. Devreye alma / Durdurma
7
7.1. Devreye Alma Öncesi Haz›rl›klar
7
7.2. Dönme Yönünün Kontrolü
7
7.3. Pompaya Yol Verme
8
7.4. Pompay› Durdurma
8
8. Bak›m
8
8.1. ‹flletme S›ras›nda Yap›lacak Kontroller
8
8.2. Servis Hizmeti
9
8.3. Yedek parça
9
9. Ses Seviyesi ve Titreflim
10
10. Demontaj, Tamir ve Montaj
10
11. Olas› Ar›zalar, Nedenleri ve Çözümleri
11
12. Pompa Boyut Tablosu ve Pompa A¤›rl›klar›
12
13. S›kma Momenti
13
14. Pompa Flanfllar›na Gelen Kuvvet ve Momentler 13
15. ENM Serisi Kapasite Tablosu
14
16. ENM Kesit Resmi ve Parça Listesi
15
G‹R‹fi
* Bu kitapç›k, MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi. ürün gam›nda
bulunan ENM tipi tek kademeli santrifüj pompalar›n montaj,
devreye alma ve bak›m önerilerini içerir.
* Do¤ru seçilen ve do¤ru kullan›lan bir santrifüj pompan›n
ar›za ç›karmamas› ve sorunsuz çal›flabilmesi için bu
kitap盤› önce dikkatlice okuyunuz ve burada belirtilen
tüm uyar›lar› tam olarak uygulay›n›z. Bu kitapç›kta çal›flma
koflullar›, montaj, iflletmeye alma, ayarlar ve ana kontroller
ile ilgili bilgiler bulunmaktad›r.
* Bu iflletme ve bak›m talimatlar› MAS DAF MAKINA SANAY‹
A.fi.'nin önerilerini içerir. Bu talimatlarda pompan›n ba¤l›
bulundu¤u sisteme ait çal›flt›rma ve bak›m özel bilgileri
göz önüne al›nmam›flt›r. Bu bilgiler ancak sistemin yap›m
ve planlamas›ndan sorumlu kifliler (sistem imalatç›s› )
taraf›ndan verilmelidir.
* Lütfen sistem imalatç›s›n›n çal›flt›rma talimatlar›na
baflvurunuz.
* El kitab›nda bulunan uyar›lara dikkat ediniz ve montajdevreye alma ifllemlerinden önce kitap盤›n okunmas›n›
sa¤lay›n›z. MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi. ihmalden
kaynaklanan kazalardan veya sonuçlar›ndan sorumlu
olmayacakt›r.
* Bu kitapç›kta cevab›n› bulamad›¤›n›z soru ve sorunlar›n›zda
mutlaka MAS DAF MAKINA SANAY‹ A.fi.' den yard›m
isteyiniz. Yard›m istedi¤inizde pompa etiket de¤erlerini
ve özellikle seri numaras›n› bildiriniz.
* Bu kitapç›ktaki güvenlik talimatlar›, geçerli ulusal kaza
koruma yönetmeliklerini kapsamaktad›r. Bunlar›n yan› s›ra
müflterinin iflletme, çal›flma ve ifl güvenli¤i tedbirleri de
uygulanmal›d›r.
Çal›flt›rma Talimatnamesinde Kullan›lan ‹flaretler
Talimat› dikkatlice okuyunuz ve
gerekti¤inde kullanabilmek için saklay›n›z.
Elektriksel Risklere karfl› ikaz iflareti
Kullan›c› güvenli¤i için ikaz iflareti
1. ÖNEML‹ GÜVENL‹K TEDB‹RLER‹
Ba¤lama ve devreye alma s›ras›nda do¤abilecek ifl kazalar›n›
en aza indirmek için afla¤›daki kurallar uygulanmal›d›r:
1. Ekipman ile ilgili güvenlik önlemi almadan çal›flmay›n›z.
Gerekti¤inde halat, güvenlik fleridi ve maske kullan›lmal›d›r.
2. Ortamda yeterli miktarda oksijen oldu¤undan ve de
herhangi bir zehirli gaz olmad›¤›ndan emin olunuz.
3. Kaynak veya herhangi bir elektrik cihaz›n› kullanmadan
önce patlama riski olup olmad›¤›n› kontrol ediniz.
4. Sa¤l›¤›n›z› tehlikeye atmamak için (toz, duman...) ortam
temizli¤ini titizlikle denetleyiniz.
5. Elektrik kazalar› riskini akl›n›zdan ç›karmay›n›z.
6. Tafl›ma ekipmanlar›n› kontrol etmeden pompay›
kald›rmay›n›z.(vinç, halat...)
7. Bir By-pass hatt›n›z oldu¤undan ve tesisat›n›z›n aç›k
oldu¤undan emin olunuz.
8. Güvenli¤inizi sa¤layacak kask, gözlük ve koruyucu
ayakkab› kullan›n›z.
9. Belirlenen uygun güvenlik mesafesi çerçevesinde tak›lma,
kayma riski için pompa çevresine koruyucu engel
yerlefltiriniz.
10. Afl›r› ›s›nmaya, k›sa devreye, paslanmaya ve yang›na
sebep olabilecek toz, s›v› ve gazlar pompa ünitesinden
uzak tutulmal›, gerekli güvenlik tedbirleri al›nmal›d›r.
11. Pompa grubunun gürültü seviyesini kontrol ederek, (Ref.
ISO EN 3744) personel ve çevreye verebilece¤i etkilere,
zararlara ve gürültülü çal›flmaya karfl› önlem al›n›z.(bknz.
Madde 8)
12. Tafl›ma ve depolama yönüne dikkat ediniz.
13. Hareketli parçalar› personel yaralanmas›n› engellemek
için düzgünce kapat›n›z. Pompay› çal›flt›rmadan kaplin
korumas›n› ve varsa kay›fl kasna¤› ba¤lay›n›z.
14. Tüm elektrik ve elektronik uygulamalar EN 60204-1
ve/veya yerel talimatnamelere uygun yetkili personel
taraf›ndan yap›lmal›d›r.
15. Elektrik ekipmanlar›n› ve motoru afl›r› yüklemeye karfl›
koruyunuz.
16. Yan›c› ve patlay›c› ak›flkanlar pompaland›¤›nda, statik
elektriklenmeye karfl› uygun topraklama sa¤lanmal›d›r.
17. Pompa ünitesini ani ›s› de¤iflimlerine maruz b›rakmay›n›z
18. At›k sistemleriyle çal›flan tüm personel bulaflabilecek
hastal›klara karfl› afl›lanmal›d›r.
19. E¤er pompada insan veya çevre için tehlikeli s›v›lar
kullan›l›yor ise s›v›n›n püskürme ihtimaline karfl› koruyucu
bafll›k, s›z›nt› ihtimaline karfl› uygun bir kapta biriktirme
sa¤layarak güvenlik tedbirlerini al›n›z.
Tüm Di¤er Sa¤l›k Ve Güvenlik Kurallar›n› ve Yasa ve
Yönetmelikleri Uygulay›n›z
01
2. GENEL
2.1 Pompa Tan›m› ve kullan›m alanlar›
ENM serisi pompalar tek kademeli, uçtan emiflli
salyangoz tip pompalard›r.
* Yang›n sistemlerinde
* Sulama, ya¤murlama ve su boflaltma
* Depo ve tanklar›n doldurulmas›-boflalt›lmas›
* Is›tma ve so¤utma sistemlerinde, s›cak veya so¤uk su
sirkülasyonu
* Kondens pompaj›
* Yüzme havuzlar›nda su sirkülasyonu
* Endüstriyel ve sosyal tesislerde
* Gemilerde tatl› ve deniz suyu pompaj›nda
‹nce, temiz, afl›nd›r›c› olmayan, iri kat› parçac›klar veya elyaf
ihtiva etmeyen temiz ve hafif kirli, olan s›v›lar›n
bas›nçland›r›lmas›nda kullan›labilir.
D‹KKAT
Temin edilen pompan›n çal›flma emniyetinin sa¤lanmas› için
belirtilen talimatlar›n yerine getirilmesi gerekir.
2.4 Garanti fiartlar›
Sat›fl program›m›zda bulunan ürünler, firmam›z›n ve uluslararas›
MAS-DAF MAKINA SAN. A.fi. kuruluflunun garanti ve
güvencesi alt›ndad›r.
Garanti süresi; pompan›n, müflteriye MAS DAF MAKINA
veya bayii taraf›ndan fatura edildi¤i tarih itibariyle 24
ayd›r. Ürünün kullan›m ömrü 10 y›ld›r.
Pompa ünitesinin; montaj ve devreye al›nmas› bu kitapç›kta
belirtilen uyar›lar dikkate al›narak yap›ld›¤›nda garanti flartlar›
geçerli olacakt›r.
2.5 Test
Tüm pompalar, performans ve bas›nç testi yap›ld›ktan sonra
fabrikam›zdan sevk edilir. Taraf›m›zca performans garantisi
verilen pompalar›n, hatas›z çal›flma ve uygun malzeme temini
MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi. garantisi alt›ndad›r.
2.6 Bas›nç Limiti
Bu özelliklerin d›fl›ndaki kimyasal ve fiziksel özellikli s›v›lar için
firmam›za baflvurunuz.
ENM tipi pompalar
Teknik Özellikler
Emme Flanfl› DN 300 - DN 500
Basma Flanfl› DN250 - DN 400
Çark anma çap› ø500
Q: 800-4000m3/h
Hm:150m.
H›z: 1500-1800 d/d.
Pompa çal›fl›rken ç›k›fl flanfl›ndaki bas›nç 20Bar'dan daha
yüksek olmamal›d›r. Daha yüksek bas›nç oluflan
uygulamalarda özel siparifl gerekir.
3. Güvenli Çal›flma Koflullar›
Bu kitapç›k; montaj, çal›flt›rma ve bak›m için temel güvenlik
talimatlar›n› içermektedir. Montaj ve iflletmeye alma öncesinde,
müflterinin gerekli olan tüm personeli taraf›ndan okunmal›d›r.
Talimatname montaj yerinde her zaman el alt›nda
bulundurulmal›d›r. Genel güvenlik talimatlar› ile birlikte ilk
sayfada belirtilen önemli güvenlik tedbirlerine ve di¤er
bölümlerde tekrarlanan güvenlik önlemlerine de uyulmal›d›r.
2.2 Pompa Etiketi
3.1 Personelin E¤itimi
Çal›flt›rma, bak›m, muayene ve montaj personeli verilen görevi
yapabilmek için gerekli bilgilere sahip olmal›d›r. Bu personelin
sorumluluklar›, yeterlilikleri ve kontrol görevleri müflteri taraf›ndan
belirlenmeli ve personelin, çal›flt›rma talimat›n›n içeri¤ini
tamamen anlamas› sa¤lanmal›d›r. Personel yeterli bilgiye
sahip de¤il ise; iflletmeci taraf›ndan gerekli e¤itim verilmelidir.
Talep edildi¤inde iflletmeci ad›na imalatç› / sat›c› taraf›ndan
e¤itim deste¤i sa¤lanacakt›r.
2.3 Performans bilgisi
Pompan›n gerçek performans› siparifl sayfas›ndan ve / veya
test raporundan al›nabilir. Bu bilgiler pompa etiketinde yaz›l›d›r.
Katalogda çizilen performans e¤rileri yo¤unlu¤u (=1 kg/dm3
ve kinematik viskozitesi V=1cst olan ak›flkan (su) için çizilmifltir.
Yo¤unluk ve kinematik viskozitesi sudan farkl› olan ak›flkanlar
için performans e¤rileri farkl› olaca¤›ndan, gerekiyorsa
firmam›za dan›fl›n›z
D‹KKAT
Katalogda ve etiket üzerinde verilen de¤erlerin d›fl›nda
pompay› farkl› bir güçte motor ile çal›flt›rmay›n›z.
Sipariflte belirtilen ve firmam›zca sa¤lanan çal›flma noktas›n›n
d›fl›na ç›k›lmamal›d›r.
02
D‹KKAT
Güvenlik tedbirlerine uyumsuzluk ve personelin e¤itimsizli¤i,
personele oldu¤u kadar makinaya ve çevreye karfl› da risk
oluflturabilir. Oluflabilecek zararlardan MAS DAF MAK‹NA
SANAY‹ A.fi. sorumlu olmayacakt›r.
3.2 Güvenlik talimatlar›na uyulmamas› halinde oluflabilecek
tehlikeler
Güvenlik talimatlar›na uyulmamas› kiflileri, çevreyi ve makineyi
tehlike alt›nda tutarak, risk ve hasar oluflturabilir. Güvenlik
talimatlar›na uyulmamas› afla¤›daki tehlikeleri do¤urabilir :
Fabrikan›n önemli fonksiyonlar› durabilir.
Bak›m ve servis için uygulanacak yollar t›kanabilir
Elektriksel, mekanik veya kimyasal etkiler ile insan hayat›
tehlikeye girebilir.
4.1.4 Çark
ENM pompa çarklar› tam radyal, çift e¤imli (Francis tipi) veya
kar›fl›k ak›ml› tiptedir. Çarklar elektronik balans tezgah›nda
dinamik olarak dengelenmifltir. Eksenel itme kuvveti arka
afl›nma halkas› ve denge delikleri ile dengelenmifltir.
4.1.5 Mil
Pompalarda, farkl› yüklerde çal›flabilen rijid flaft bulunmaktad›r.
E¤ilmeye mukavim çap ve yatak ile salmastra aras›ndaki k›sa
mesafe sayesinde salmastra için optimum koflullar› yaratan
do¤ru bir çal›flma sa¤lanmaktad›r.
3.3 Kullan›c› / Operatör için güvenlik tedbirleri
Sahada, tehlikeli, s›cak veya so¤uk parçalar kazara temasa
karfl› korunmal›d›r.
Hareketli parçalar ( kaplin gibi) kazara temasa karfl›
korunmal›d›r. Makine çal›flma halindeyken bu parçalar›n
koruyucular› sökülmemelidir.
Elektrik enerjisinden do¤an tehlikeler giderilmelidir. Bu husustaki
detaylar için VDE' ye ve yerel elektrik yönetmeliklerine
baflvurabilirsiniz.
4.1.6 Yataklama ve Ya¤lama
Norm santrifüj pompalarda rulmanl› yatak kullan›lmaktad›r.
Yataklama, DIN 24255 kapsam›ndaki pompalarda özel bir
gres ile ömür boyu ya¤lanm›fl DIN 625'e uygun iki adet 63002RS-C3 tipi sabit bilyal› yatak ile sa¤lan›r. Daha büyük
pompalarda ise bir adet 3300 tipi, bir adet 6300 veya NU
300 tipi rulman kullan›l›r. Rulman yata¤› içine su kaçmas›n›
önlemek için yatak kapaklar›n›n önünde su siperi
bulunmaktad›r.
3.4 Bak›m ve montaj için güvenlik tedbirleri
‹flletmeci firma tüm bak›m, ara kontrol ve montaj ifllerinin
çal›flt›rma talimatlar›na uyan yetkili ve kalifiye personel
taraf›ndan yap›lmas›n› temin etmelidir.
Makine üzerinde çal›flma sadece makine duruflta iken
yap›lmal›d›r. Bu çal›flt›rma talimatlar›nda tarif edilen makinenin
kapat›lmas› ile ilgili talimatlar›n her zaman uygulanmas›n›
gerektirir.
Sa¤l›¤a ayk›r› s›v›lar› pompalayan pompa ve setlerin tamamen
uygun flekilde temizlenmesi gerekir. ‹flin bitiminde tüm emniyet
ve koruyucu ekipmanlar›n tak›larak çal›fl›r duruma getirilmesi
gereklidir. ‹flletmeye almadan önce "iflletmeye almaya haz›rl›k"
bölümündeki talimatlar uygulanmal›d›r.
4.1.7 Salmastra
Standart üretimde s›zd›rmazl›k eleman› olarak, teflon örgülü
so¤utulmam›fl yumuflak salmastra kullan›lmaktad›r. (90°C'ye
kadar uygundur)
Salmastra kutusunda sulama halkas› bulunmaktad›r.
‹ste¤e ba¤l› olarak so¤utulmam›fl mekanik salmastra
uygulanabilir (90°C'ye kadar)
4.2 Pompa Grubunun Konstrüksiyonu
4.2.1. Tahrik
Pompada ; DIN IEC ve VDE standartlar›na uygun 3 fazl›, tam
kapal›, fan so¤utmal›, sincap kafesli, IM 1001B3 tipi; DIN
42673'e uygun güç ve h›zlarda elektrik motoru tahrik için
kullan›l›r.
Elektrik Motorunun;
‹zolasyon s›n›f›: F
Koruma s›n›f› :IP 54-IP 55
Frekans :50 Hz.
Çal›flma flekli : S1
3.5 Parça de¤iflimi
Parça de¤iflim ve modifikasyonu sadece imalatç› ile
görüflmelerden sonra yap›lmal›d›r. ‹malatç› taraf›ndan
onaylanm›fl de¤iflim parçalar› ve aksesuarlar emniyeti
aç›s›ndan önemlidir.
NOT: Uygun olmayan parça kullan›mlar› MAS-DAF MAKINA
A.fi sorumlulu¤unda de¤ildir.
4. Teknik Bilgiler
4.1. Yap›sal Dizayn
Yatay, tek kademeli, tek giriflli, emme a¤z› yatay eksenli,
basma a¤z› düfley eksenli DIN 24255 ve EN 733'e uygun
kapal› radyal çarkl›, yatay milli salyangoz tip pompalard›r.
4.2.2 Mil Kaplini ve Kaplin Muhafazas›
Ara parças›z veya ara parçal› DIN 740'a uygun elastik mil
kaplini kullan›lmaktad›r. Pompa taban plakas› (flase) ve kaplinin
pompa grubu içine dahil olmas› durumunda EN 953 'e uygun
kaplin muhafazas› verilmektedir.
4.1.1 Salyangoz Gövde
Emme a¤z› yatay eksenli basma a¤z› düfley eksenli olup
gövde salyangoz tiptedir. Emme ve Basma flanfllar› DIN
2533'e uygundur.
Kaza güvenlik yönetmeliklerine göre pompa
sadece EN 953'e uygun kaplin muhafazas›
ile çal›flt›r›lmal›d›r.
E¤er kaplin muhafazas› temin edilmemiflse,
iflletmeci taraf›ndan tak›lmal›d›r.
4.1.2. Flanfl Pozisyonlar› - Flanfllar
Emme flanfllar› : Eksenel yönde DN300-DN500
Basma flanfl› : Radyal olarak DN250-DN400
yukar› do¤ru
Basma flanfllar› : DIN 2533 -PN 16
Emme flanfllar› : DIN 2533-PN 16
4.2.3. Taban Plakas›
U profil çelikten imal edilmifltir.
4.1.3 Yard›mc› ba¤lant›lar
Gerekli yard›mc› ba¤lant›lar için montaj resimlerine bak›n›z.
03
5. Tafl›ma ve Depolama
Emme ve basma ba¤lant›lar› ve tüm yard›mc› ba¤lant›lar
tafl›ma ve stoklama s›ras›nda kapat›lmal›d›r. Kör kapaklar
pompa grubu monte edilirken ç›kar›lmal›d›r.
6. Yerlefltirme / Montaj
6.1. Montaj
Pompa ve motor; standart imalat›m›zda ortak bir taban
plakas› üzerine yatay yerlefltirilmifltir.
5.1 Tafl›ma
Pompa ve pompa grubu montaj yerine kald›rma ekipmanlar›
kullan›larak güvenli bir flekilde tafl›nmal›d›r.
6.1.1 Montaj Yeri
Pompa kontrol ve bak›m için kolayl›kla ulafl›labilir bir yerde
olmal›d›r. Pompa odas›; kren, yük asansörü veya forklift
gibi kald›rma sistemlerini kullanmaya uygun olmal›d›r.
Pompa emme bas›nc›n›n en yüksek de¤erde olabilmesi
için grup mümkün oldu¤unca tesisin en alçak noktas›na
monte edilmelidir.
D‹KKAT
Geçerli olan genel yük kald›rma güvenlik yönetmelikleri
uygulanmal›d›r. Pompa ünitesini kald›r›rken ve tafl›rken alttaki
flekildeki gibi bir ask› sistemi kullan›n›z. Pompa grubunu
kald›r›rken motorun veya pompan›n ask› halkalar›n›
kullanmay›n›z. Afl›r› yük nedeni ile k›r›labilir ve hasara neden
olabilir. Ask› için örgülü bez halat› tercih ediniz.
6.1.2 Montaj Yeri-Ortam S›cakl›¤›
Pompa gruplar›n›n bulundu¤u ortam›n s›cakl›¤›n›n
+40 Co 'nin üzerine ç›kt›¤› durumlarda, ortama yay›lan
›s›y› yok edecek ve temiz hava sa¤layacak uygun bir
havaland›rma sa¤lanmal›d›r.
6.2 Ba¤lant› fiekli
Ba¤lant› tipi; pompa ve motorun tasar›m tipine ve
büyüklü¤üne oldu¤u kadar, yerel montaj flartlar›na da
ba¤l›d›r. Ayakl› ve motorlu dikey pompalar ortak taban
plakas›na yerlefltirilmifltir.
6.3 Temel
6.3.1 Genel
Pompa kaidesinin (taban plakas›) beton ile doldurulmas›
zorunludur. Zemin / beton esasl› temel veya çelik iskeletli
temel fleklinde olmal›d›r.
NOT: Temel, pompa grubunun a¤›rl›¤›n›n tüm alana yay›laca¤›
flekilde olmal›d›r.
fiekil 1: Pompa Grubunun Tafl›nmas›
Yanl›fl kald›rma personelin yaralanmas›na ve pompa ünitesinin
zarar görmesine neden olabilir.
6.3.2 Çelik ‹skeletin Temel Özellikleri
Çelik iskeletli temel; taban plakas› tüm alana temas ederek
yere civatalanacak veya kaynaklanacak flekilde olmal›d›r.
Tafl›ma hasarlar›
Pompay› teslim al›rken kontrol ediniz. Her hangi bir hasar
varsa firmaya bildiriniz.
D‹KKAT
5.2 Depolama
E¤er taban plakas› sadece dört noktadan desteklenmifl ise,
pompa grubu ortada kalacak, kaplin ayar›n›n bozulmas›na
ve ses seviyesinin artmas›na sebep olacakt›r.
Depolama süresince üniteyi temiz ve kuru bir alanda
saklay›n›z.
Pompan›n uzun süre devre d›fl›nda kalaca¤› (yede¤e
al›nca¤›)durumlarda afla¤›daki yönergeleri uygulay›n›z.
1. Pompa içinde su varsa boflalt›n›z.
2. Pompa gövdesi ve çark›n›, emme ve basma hatt›na k›sa
bir süre temiz s›v› f›flk›rtmak suretiyle temizleyin.
3. Pompa gövdesi, emme ve basma hatt›n› boflalt›n.
4. E¤er tamamen boflalmas› imkans›z ise, pompa gövdesi
içine az bir miktar antifriz ekleyin. Mili el ile döndürerek
antifrizin kar›flmas›n› sa¤lay›n.
5. Emme ve basma ç›k›fllar›n› conta ile kapat›n›z.
6. Pompa gövdesi içine uygun bir marka pas önleyici ve
korozyon önleyici sprey s›k›n›z.
7. Donmay› engellemek ve rulmanlar›n ya¤lanmas› için ayda
bir kez pompa milini el ile çeviriniz.
Harç
fiase
Kal›p
Mn. 20mm
6.3.3 Zemin Özellikleri
Temel yatay, düzgün, temiz ve tüm a¤›rl›¤› kald›rabilecek
kapasitede olmal›d›r.
NOT : Betonarme temeller en az B 25 dayan›m s›n›f›nda
standart betondan yap›lmal›d›r.
fiekil 2: Örnek Beton Zemini
fiasenin alt›nda min. 20 mm boflluk b›rak›n›z
Kaide yüzeyini pürüzlü b›rak›n›z ve harç
dökmeden önce ›slat›n›z
Beton kaide.
04
6.3.4 Pompa Grubunun Sabitlenmesi
Grubun temel üzerinde ayarlar› yap›ld›ktan sonra ;
karfl›l›kl› sabitleme civatalar› dönüflümlü olarak eflit flekilde
s›k›lmal›d›r.
Taban plakas›n›n tüm alan› mümkün oldu¤unca sulu harç
kar›fl›m› ile doldurulmal›d›r.
NOT: Kal›plama ve harç kar›fl›m› ile sabitleme s›ras›nda
taban plakas›n›n tüm yüzeyinin temel ile temas etti¤inden
ve boflluklar kalmad›¤›ndan emin olunmal›d›r. fiasenin içi
komple betonla doldurulmal›d›r.
90°
90°
90°
6.4 Kaplin Ayar›
6.4.1. Genel
Bir pompa grubunun sa¤l›kl› çal›flabilmesi için kaplin
ayar›n›n iyi yap›lmas› gerekmektedir. Titreflim, gürültü,
yatak ›s›nmas›, afl›r› yüklenme (Çok Amper çekme) gibi
sorunlar›n nedeni eksen ayar› bozuk veya yanl›fl seçilmifl
kaplindir.
Elastik kaplin, motor ve pompa eksenleri
aras›ndaki eksenleme hatalar›n› düzeltmez;
fakat hatalar› görmemizi sa¤lar.
Is›nma, titreflim, gürültü ve rulmanlarda afl›nma
problemlerinin görülmemesi için kaplin ayar hatalar›
mutlaka giderilmeli ve s›k s›k kontrol edilmelidir.
Üzerinde tak›l› bulunan kaplin d›fl›nda farkl› bir kaplin
kullanmay›n›z.
Y1
x1
fiekil 3:Yatay ve düfley düzlemde kaplin ayar›n›n kontrolü
Afla¤›daki flekiller kaplin ayar›ndaki hatalar› ve
düzeltme yöntemlerini göstermektedir.
6.4.2 Kaplin Ayar›n›n Yap›l›fl fiekli
Kaplin ayar› için en az iki adet yaklafl›k 10 cm boyunda
düzgün kenarl› metal parças› ( Çelik cetvel veya mastar
v.s.) ve bir adet hassas kumpas gereklidir.(fiekil 3)
( Daha hassas ayar için özel cihazlar kullan›labilir.)
Bir kaplinde genellikle iki çeflit ayar hatas› olabilir
1. Paralel eksen kayma hatas›. (fiekil 4 -fiekil 6)
Paralellik hatas›n› kontrol etmek için düzgün kenarl› mastar,
kaplinin yüksekte olan parças› üzerine eksene paralel
olarak bast›r›l›r. Mastar›n di¤er parçaya göre durumuna
bak›l›r. Mastar her iki parçaya da ayn› anda temas etmelidir.
Bu ifllem kaplinin üstünde ,alt›nda, sa¤›nda ve solunda
olmak üzere dört farkl› yönde yap›lmal›d›r. Her yönde uygun
sonuçlar bulundu¤unda kaplinde paralellik sa¤lanm›flt›r.
fiekil 4:Düfley düzlemde paralel kayma hatas› ve
düzeltilmesi
2. Aç›sal hata. (fiekil 5 -fiekil 7)
Aç›sal hatay› kontrol etmek için kaplinin iki yar›s› aras›ndaki
mesafe karfl›l›kl› olarak yatay ve düfley düzlemde ölçülür.
Dört noktada al›nan ölçüler eflit olmal›d›r.
fiekil 5: Düfley düzlemde aç› hatas› ve düzeltilmesi
Ayar hatalar› yatay veya düfley düzlemde olabilir. Yatay
düzlemdeki hatalar pompa veya motor ayaklar› alt›na ince
sac parçalar› (Liner - flim) koyarak, düfley düzlemdeki
hatalar ise; pompa veya motoru ba¤lant› deliklerinden
yatay düzlemde kayd›rarak düzeltilir.
fiekil 6: Yatay düzlemde paralel kayma hatas› ve
düzeltilmesi
Pompa grubu kaplinlerinin ayn› eksende oldu¤undan
(fiekildeki gibi) emin iseniz kaplin muhafazas›n› tak›n›z.
fiekil 7: Yatay düzlemde aç› hatas› ve düzeltilmesi
05
6.4.3 Pompa ve Motorun Akuplaj›
E¤er, pompa grubu kullan›laca¤› yerde akuple ediliyor ise
kaplin afla¤›daki gibi tak›lmal›d›r.
1. Pompa ve motor flaft ucunu içine bir molibden disülfit
tabakas› ile kaplay›n ve kamay› tak›n.
2. Kaplin yar›lar›n› bir itme cihaz› vas›tas› ile pompa ve motor
flaftlar›na do¤ru, flaft ucu kaplin göbe¤ine oturana dek
itin, e¤er bir çekici mevcut de¤il ise kaplin parçalar›n›
(kaplin lastikleri ç›kar›larak) yaklafl›k 100oC'ye kadar
›s›tmak itmeyi kolaylaflt›r›r. Kaplin montaj› s›ras›nda pompa
ve motor parçalar›nda oluflabilecek eksenel itme
engellenmelidir. Kaplin parçalar›n› yerlefltirirken, pompa
milini çark taraf›ndan, motor milini de pervane taraf›ndan
destekleyin, gerekirse pervane bafll›¤›n› sökün.
3. Her iki kaplin göbe¤indeki vidalar› (set-screw) s›k›n.
4. Pompa ve motoru ba¤larken kaplin parçalar› aras›nda
uygun aral›¤›n kald›¤›ndan emin olun.
5. Taban plakas›na veya direkt temele ba¤l› yatay pompa
gruplar›nda kaplin ayar› madde 6.4.2' de tarif edildi¤i gibi
yap›lmal›d›r.
6. Kaplin muhafazas›n› yerlefltirin.
6.5.2 - Boru Montaj›nda Yap›lacak ‹fllemler
Boru montaj›nda afla¤›daki ifllemleri mutlaka yap›n›z.
* Pompay› temel betonu üzerine flekil 2'de belirtildi¤i flekilde
montaj›n› yap›n›z.
* Emme ve basma a¤›zlar›na firmam›z taraf›ndan konmufl,
üzerinde firman›n logosu olan koruyucular› sökünüz .
* Emme ve basma a¤›zlar›n› içi dolu (Orta deli¤i aç›lmam›fl)
lastik veya klingrit contalarla kapat›n›z.. Bu önlem boru
montaj› s›ras›nda pompa içerisine kaynak çapa¤›, kaynak
cürufu, kum, tafl , tahta parças› v.s. gibi yabanc› maddelerin
girmesini önlemek için önemlidir. Bu contalar› montaj
bitene kadar sökmeyiniz.
* Boru montaj›na pompa taraf›ndan bafllay›n›z. S›ra ile
gereken parçalar›n montaj ve kaynak ifllemlerini yaparak
ilerleyiniz.
* Bu ifllemler s›ras›nda tafl›y›c› destek parçalar›n› yerlerine
koymay› ihmal etmeyiniz.
* Böylece emme taraf›nda emme deposu veya var ise dip
klapesine, basma taraf›nda basma kollektörüne ve
ard›ndan basma borusuna kadar olan tüm boru sistemini.
* Tüm montaj ve kaynak ifllemleri tamamland›ktan ve kaynak
iflleminden gelen ›s›nma yok olduktan sonra, emme
deposundan basma borusuna (Cebri boru) kadar olan
bütün c›vatal› ba¤lant›lar› sökünüz; sökülebilen tüm
parçalar› ay›r›n›z.
* Bu parçalar› temizleyiniz ve ard›ndan astar boya ile içini
d›fl›n› tamamen boyay›n›z.
* Parçalar› tekrar yerlerine ba¤lay›n›z. Ancak bu defa basma
hatt›ndan bafllayarak pompaya do¤ru ilerleyiniz. Bu s›rada
flanfl contalar›n› kontrol etmeyi unutmay›n›z. Gerekiyorsa
(Kaynak s›ras›nda bir bozulma olmuflsa ) de¤ifltiriniz.
* Pompa flanfl›na ulafl›ld›¤›nda, bu son ek noktas›nda
pompa flanfl› ile boru sisteminin son flanfl› aras›nda bir
eksen veya delik kaç›kl›¤› varsa, bu kaç›kl›¤› gidermek
için manivela v.s. kullanarak sistemi zorlamay›n›z. Kolayca
düzeltilemeyecek hatalara neden olabilirsiniz.
* Pompa flanfl› ile boru flanfl› aras›nda kaynak çekmelerinden
yada baflka nedenlerden meydana gelen eksen kaç›kl›¤›
var ise; düzeltmek için boruyu uygun bir yerinden kesiniz.
Pompa taraf›ndaki parçay› pompaya ba¤lay›n›z. Kesti¤iniz
yerde gerekli düzeltmeyi yaparak parçalar› yeniden
kaynakla birlefltiriniz.
* Son kaynak yap›lan parçay› sökerek temizleyiniz ve
yeniden boyay›p yerine monte ediniz.
* Bütün bu ifllemler bittikten sonra pompa girifl ve ç›k›fl›na
koydu¤unuz deliksiz contalar› sökünüz. Deliklerini açarak
tekrar yerine yerlefltiriniz.
Kaza önlem yönetmeliklerine göre, dönen parçalara ait tüm
korumalar ve koruyucu ayg›tlar yerinde ve ifller durumda
olmal›d›r.
6.5 Borulama
6.5.1- Genel
*
*
*
*
*
*
*
*
Pompay› boru donan›m› için bir tafl›y›c› veya destek noktas›
gibi kullanmay›n›z.
Boru sistemi alt›na yeterli destekler koyarak boru ve
armatürlerin a¤›rl›¤›n› bu desteklerin tafl›mas›n› sa¤lay›n›z.
Pompan›n girifline ve ç›k›fl›na esnek parçalar
(Kompansatör) koyarak boru sisteminin pompaya
yüklenmesini önleyiniz.
Bu tafl›y›c› esnek parçalar›n bas›nç alt›nda uzayaca¤›n›
düflünerek ;özellikle basma taraf›nda , pompa flanfl ekseni
do¤rultusunda ( Genellikle Düfley do¤rultuda) yerlefltiriniz.
Emme borusu pompaya do¤ru yükselen bir e¤imde olmal›,
borudaki havan›n pompaya do¤ru ilerlemesi sa¤lanmal›d›r.
Basma boru hatt›n›n pompadan depo veya ç›k›fl noktas›na
do¤ru yükselen bir e¤imde olmas› ve hava cebi yapacak
flekilde yükselip alçalmalar olmamas› önemlidir. Hava
cebi yapabilecek noktalara vantuz veya purjör gibi hava
boflaltmaya özel parçalar konmal›d›r.
Boru çap›n›n ve kullan›lan armatürlerin en az pompa a¤›z
çap› kadar veya tercihen bir veya iki boy büyük olmas›
önemlidir. Pompa a¤›z çap›ndan küçük çapta armatürler
kesinlikle kullan›lmamal›d›r. Özellikle dip klapesi, süzgeç,
pislik tutucu , filtre , çekvalf ve vana gibi elemanlar›n
serbest geçifl alanlar› büyük, hidrolik kay›plar› az olanlar›
tercih edilmelidir.
S›cak s›v›larla çal›flan sistemlerde ›s›l genleflmeler
hesaplanmal›, kompansatörler bu genleflmeye uygun
özellikte ve pompaya yük getirmeyecek konumda
yerlefltirilmelidir.
06
6.5.3 Boru montaj› sonras› yap›lacak ifllemler ve boru
donan›m›
Girifl hatt› üstten
Pompa girifl flanfl
6.6.2 Motor Korumas›
* Güç kayna¤›na üç fazl› motor ba¤lanmal›d›r.
* Termik korumal› bir motorun ›s› nedeniyle devreden
ç›k›fl›ndan sonra, motorun so¤umas›n› bekleyiniz ve
motor tam olarak so¤umadan otomatik olarak
çal›flmayaca¤›ndan emin olunuz.
* Motoru afl›r› yükleme ve k›sa devrelere karfl› korumak
için termik veya termik-magnetik röle kullan›n›z. Bu röleyi
motorun çekti¤i nominal ak›ma göre ayarlay›n›z.
Pompa girifl flanfl
Girifl hatt› alttan
Borular›n döflenmesi
fiekil 8: Boru donan›m›
Örnek boru donan›m› fiekil 8'de gösterilmifltir. Emme ve
basma boru hatlar›na uygun manometreler tak›lmal›d›r.
Elektrik ekipmanlar›, terminalleri ve kontrol sistemlerinin
unsurlar› çal›flmazken de ak›m tafl›yabilir. Ölümcül ve
ciddi yaralanmalara yada onar›lmaz malzeme zararlar›na
neden olabilir.
Pompa sisteminde yard›mc› boru donan›m› varsa bunlar›
tamamlay›n›z. (Salmastra veya yatak so¤utma suyu, drenaj
borusu, ya¤ borusu v.s.)
7. Devreye Alma /Durdurma
6.4 Motor Ba¤lant›s›
Motor elektrik ba¤lant› flemas›na uygun olarak, elektrik
teknisyeni taraf›ndan ba¤lanmal›d›r. Yerel elektrik kurallar›
ve geçerli VDE yönetmelikleri uygulanmal›d›r.
7.1.Devreye Alma Öncesi Haz›rl›klar
YA⁄ KONTROLU: ENM tipi pompalar gresli rulmanlar ve
yataklarla donat›lm›flt›r. Ya¤ kontrolü gerekmektedir.
* Pompa salmastralar›n› kontrol ediniz.
* Yol verme öncesi pompan›n ve emme borusunun tamamen
su ile dolu oldu¤undan emin olunuz. Bu konuda cebri
beslemeli pompalar için bir sorun yoktur. Emme vanas›
varsa aç›l›r, hava tapalar› gevfletilerek havan›n at›lmas› ve
pompan›n tamamen su ile dolmas› sa¤lan›r.
* Dip klapeli pompalarda ise pompa doldurma tapas›
aç›larak su ile doldurulur. Veya basma hatt›nda birikmifl
sudan yararlanarak küçük bir vana ile çekvalf baypas
edilerek pompan›n dolmas› sa¤lan›r.
* Vakum pompas› ile yol verilen pompalarda vakum pompas›
çal›flt›r›larak suyun emme borusunda yükselmesi ve
ard›ndan pompay› doldurmas› sa¤lan›r.
* Elektrik ba¤lant›lar› yetkili elektrikçiler taraf›ndan
yap›lmal›d›r.
* Pompa demontaj› s›ras›nda motor kapa¤›n› sökmeden
elektri¤in kesilmifl oldu¤undan emin olunuz.
* Motorunuza uygun, elektrik ba¤lant›s› kullan›n›z.
Patlama riski bulunan ortamlarda yetkililer taraf›ndan
öngörülen güvenli¤i sa¤lay›c› yasa ve yönetmelikler
uygulanmal›d›r.
D‹KKAT
6.6.1 Motor Ba¤lant› fiemas›
* Kalk›flta yüksek moment gerektiren pompa motorlar›n›
y›ld›z-üçgen ba¤lamay›n›z.
* Frekans kontrollü motorlar; kalk›flta yüksek moment ve
düflük h›zlarda uygun so¤utma gerektirirler. Bu motorlar
için gerekli so¤utmay› sa¤lay›n›z.
Pompan›z› kuru (SUSUZ) çal›flt›rmay›n›z.
7.2 Dönme Yönünün Kontrolü:
D‹KKAT
*
Üçgen
*
Y›ld›z
fiekil 9: Elektrik Ba¤lant› fiemas›
07
Pompan›n dönme yönü pompa etiketi üzerinde bir ok
ile gösterilmifltir. Özel durumlar d›fl›nda, motordan
pompaya do¤ru bak›ld›¤›nda saat ibresi yönündedir.
fialtere çok k›sa bir süre için basarak pompan›n bu
yönde döndü¤ünü görünüz. Ters yönde dönüyor ise
faz ba¤lant›lar›n›n ikisinin yerini de¤ifltiriniz.
Motor ba¤lant›s› üçgen ise, basma taraf›nda vanay›
yavafl yavafl aç›n›z.
*
*
Motor ba¤lant›s› y›ld›z-üçgen ise, zaman rölesini maksimum
30 saniyeye ayarlay›n›z. Start butonuna basarak, y›ld›zdan
üçgene geçiflini izleyiniz. Üçgene geçti¤inden emin
oldu¤unuzda ç›k›fl vanas›n› yavafl yavafl aç›n›z. Vanay›
motor üzerindeki amper de¤erini panoda okuyuncaya
kadar aç›n›z.
Dönüfl yönü Ve Ak›flkan ba¤lant› yönü gibi iflaretlere
mutlaka uyulmal› ve her zaman görülecek biçimde
muhafaza edilmelidir. Dönüfl yönü kontrolü için kaplin
muhafazas›n› söktüyseniz, muhafazay› yerine ba¤lamadan
pompay› tekrar çal›flt›rmay›n›z.
*
*
*
7.3 Pompaya Yol Verme
* Emme vanas›n›n (Varsa ) aç›k, basma vanas›n›n kapal›
oldu¤unu kontrol ediniz.
fialteri kapatarak motora yol veriniz.
* Motorun yeterli h›za eriflmesini bekleyiniz.(Y›ld›z-Üçgen
yol vermeli motorlarda motorun üçgene geçmesini
bekleyiniz.
* Pano üzerindeki ampermetreyi gözleyerek, basma vanas›n›
yavafl yavafl aç›n›z.
* ‹lk çal›flt›rmada cebri boru bofl ise vanay› sonuna kadar
açmay›n›z. Ampermetreyi izleyerek ak›m›n motor etiketinde
yaz›l› de¤eri geçmemesini sa¤layacak flekilde kontrollü
olarak aç›n›z.
* Vanay› tamamen açt›ktan sonra pompa ç›k›fl›ndaki
manometreden bas›nc› kontrol ediniz ve bu de¤erin pompa
iflletme noktas›ndaki (veya pompa etiketindeki) de¤er
oldu¤unu görünüz.
* Vana tam aç›k iken manometrede okudu¤unuz de¤er
etiket de¤erinden küçükse, yükseklik fazla hesaplanm›fl
demektir, vanay› k›sarak manometredeki de¤eri artt›r›n›z
ve etiket de¤erine getiriniz.
* Vana tam aç›k iken manometrede okudu¤unuz de¤er
etiket de¤erinden büyükse, manometrik yükseklik eksik
hesaplanm›fl demektir. Pompa istenenden az debi
basmaktad›r. Tesisat›n›z› ve hesaplar›n›z› yeniden kontrol
ediniz.
* Minimum Debi: Pompa iflletme s›ras›nda zaman zaman
s›f›r debi ile (Kapal› vana durumunda)
çal›flacaksa, pompa içindeki su afl›r› ›s›narak pompaya
zarar verebilir. Böyle durumlarda pompa ç›k›fl›na bir
Minimum Debi Valfi (Min Flow Valve) ba¤lanmal›d›r.
fialteri aç›n›z, motoru durdurunuz. Rotorun yavafllayarak
durdu¤unu görünüz.
En az bir iki dakika geçmeden motora tekrar yol vermeyiniz.
Pompa uzun süre devre d›fl› kalacaksa emme vanas›n›
ve yard›mc› devreleri de kapat›n›z. Pompa bina d›fl›nda
ve don tehlikesi var ise , tüm boflaltma tapalar›n› sökünüz
ve pompa içindeki suyu tamamen boflalt›n›z. Bak›n›z 5.2
Depolama
Dona karfl› pompa tapalar›n› açarak, içerideki suyu
boflalt›n›z.
8. BAKIM
D‹KKAT
Bak›m operasyonlar› sadece yetkili personel taraf›ndan
uygulanmal›d›r. Her zaman koruyucu giysi giyilmelidir. Yüksek
›s›lara ve zararl› ve/veya yan›c› s›v›lara karfl› koruma gelifltirin.
Personelin el kitab›n› okumas›n› sa¤lay›n ve özellikle, gerekli
özel ifller için o bölümlere uyarlay›n›z.
* Güvenlik tedbirlerindeki talimatlar bak›m ve tamir esnas›nda
uygulanmal›d›r.
* Düzenli takip ve bak›m pompa ve motorun ömrünü
artt›racakt›r.
Afla¤›daki talimatlar uygulanmal›d›r.
8.1 ‹flletme S›ras›nda Yap›lacak Kontroller
* Pompa hiçbir zaman susuz çal›flt›r›lmamal›d›r.
* Pompa uzun süre kapal› vana (S›f›r debi) konumunda
çal›flt›r›lmamal›d›r.
* Ortam s›cakl›¤› ortalama 30°C oldu¤u kabul edilirse, yatak
s›cakl›¤› hiçbir zaman 80°C' yi aflmamal›d›r.
* Sistemin parçalar› veya sistemin ›s›s› 60°C' yi aflt›¤›
durumlarda alevlenmeye karfl› tedbir al›nmal›d›r. Gerekli
alanlara koruma anlam›na gelen "s›cak yüzey" uyar›s›
konulmal›d›r.
* Pompa çal›fl›rken yard›mc› sistemlerin tümü devrede
olmal›d›r.
* Yumuflak salmastral› pompalar›n glenlerinden damla
damla su akmal›d›r.( Dakikada 20-30 damla)
* Glen somunlar› fazla s›k›lmamal›d›r. Uzun bir çal›flma
dönemi sonunda salmastralardan akan su miktar›
fazlalaflm›flsa glen somunlar› karfl›l›kl› olarak 1/6 tur
s›k›lmal›d›r. Somunlar sona dayanm›flsa yeni bir halka
salmastra eklenmelidir.
* Pompa mekanik salmastral› ise fazla bir bak›m gerekmez.
Mekanik salmastradan su gelmesi salmastra yüzeylerinin
afl›nd›¤›n› ve yenilenmesi gerekti¤ini gösterir.
* Sisteminizde yedek pompa var ise, yedek pompay› haftada
bir kez k›sa bir süre çal›flt›rarak iflletmeye haz›r tutunuz.
Bu pompalara ait yard›mc› sistemleri de kontrol ediniz.
* Kaplinin elastik elemanlar›n› belirli aral›klarla kontrol ediniz.
Afl›nma gördü¤ünüz parçalar› yenileyiniz.
D‹KKAT
Pompada afl›r› ›s›nma meydana gelirse motoru
durdurunuz, so¤umas›n› bekleyiniz. So¤uduktan sonra
dikkatlice yol veriniz.
7.4 Pompay› Durdurma
Ani durufl ve kalk›fllarda basma borusu uzun olan yüksek
debili pompalarda su darbesinin oluflmamas› için araya
bas›nç düflürücü valf konulmal›d›r. Aksi halde ani duruflta,
suyun geriye hareketi su darbesine neden olur ve pompay›
patlatabilir. Bu da ak›flkan›n çevreye yay›lmas›na (özellikle
k›zg›n, zehirli, kimyasal) pompa gövdesinden parçan›n
f›rlamas›na sebep olacakt›r.)
Normal flartlarda (ani elektrik kesilmesi v.b. haller d›fl›nda),
pompay› afla¤›daki gibi durdurunuz:
* Basma vanas›n› yavafl yavafl kapat›n›z.
8.1.1 Parça kontrolü
D‹KKAT
Görsel tetkiki yapabilmek için pompaya her yönden
ulafl›labilmelidir. Özellikle motor ve pompa iç ünitesini
sökebilmek amac›yla yeterli bak›m ve tamir alan› b›rak›lmal›d›r.
08
(Kirli su pompalar›nda, kimyasal proses ve rafinerilerde
sanayi pompalar›nda)
2- Montaj› kolayd›r ve daha az bak›m ister.
3- Milde afl›nma yaratmaz.
4- Salmastran›n çal›flmas› mil yüzeyi kalitesine ba¤l›
de¤ildir.
Ayr›ca boru hatt›n›n kolayca tak›l›p sökülebilece¤inden emin
olunmal›d›r.
8.1.1.1 Yatak ve Ya¤lama
DIN 625' e uygun iki adet bak›m gerektirmeyen rulmanl› yatak
bulunur. Rulmanl› yataklar›n normal servis ömrü en az DIN
ISO 5199 teknik spesifikasyonlar›nda belirtilen iflletme saatlerine
ulafl›r.
8.1.3 Kaplin
Bölüm 6.4 'de belirtildi¤i gibi kaplin ayar› s›k s›k kontrol
edilmelidir.
8.1.2 Salmastra Bak›m›
8.1.2.1 Yumuflak Salmastralar
* Yumuflak salmastra de¤iflimine bafllarken önce gleni
söküp geriye al›n›z, eski salmastralar› özel tirbuflon veya
sivri uçlu bir aletle ç›kar›n›z. Varsa sulama halkas›n› ç›kar›n›z
ve salmastra kutusunun içini, gleni ve sulama halkas›n›
temizleyiniz.
* Uygun ölçü ve kalitedeki salmastray› mil burcu üzerine
sararak uçlar›n›n tam kapand›¤›n› görünüz.
* ‹lk halkay› ek yeri üste gelecek flekilde yerlefltirip, gleni
kullanarak yerine itiniz.
* Varsa sulama halkas›n› yerine itiniz.
* Di¤er halkalar› da ek yerleri bir alta, bir üste gelecek
flekilde yerlerine itiniz.
* Son halkay› da yerlefltirdikten sonra, gleni yerine yerlefltirip
önce tamamen s›k›n›z. Böylece ezilen salmastra halkalar›
salmastra kutusunun fleklini al›r.
* Sonra somunlar› gevfletiniz. Mili döndürerek somunlar›
yavafl yavafl tekrar s›k›n›z. Milin hafifçe frenlendi¤ini fark
etti¤iniz zaman s›kmay› durdurunuz.
* Pompay› çal›flt›rd›ktan sonra salmastralardan damla damla
su gelmesi gerekir. Damla miktar› dakikada 10 damladan
az, 30 damladan fazla olmamal›d›r. Glen somunlar›n›
karfl›l›kl› olarak hafifçe s›k›p gevfleterek uygun ayar› bulunuz.
*
*
Afl›nm›fl olan lastikler mutlaka de¤ifltirilmelidir.
8.1.4 Tahrik
Motor üreticisinin iflletme talimatlar›na müracaat ediniz.
8.1.5 Di¤er Elemanlar
Boru ba¤lant›lar›n›n ve contalar›n›n düzenli kontrolünü yap›n›z,
afl›nan parçalar› de¤ifltiriniz.
8.2 Servis Hizmeti
Müflteri Hizmetleri Departman›m›z, sat›fl sonras›
hizmetleri/servis deste¤ini sa¤lamaktad›r. ‹flletmeci
montaj/demontaj ifllemlerini yetkili veya e¤itimli personele
yapt›rmal›d›r. Montaj/demontaj iflleminden önce pompan›n
içinin bofl ve temiz olmas›na dikkat edilmelidir. Bu fabrikam›z
veya yetkili servislerimize gönderilen pompalar için de
geçerlidir.
Sahada yap›lacak tüm ifllemlerde, personel ve çevre
güvenli¤ini sa¤lay›n›z.
8.3 Yedek Parça
ENM tipi pompalar›n yedek parçalar›, üretim tarihinden
itibaren ON YIL MAS DAF MAK‹NA SANAY‹ A.fi. taraf›ndan
temin edilme garantisi alt›ndad›r.
Yedek parça siparifllerinizde pompan›z›n etiketinde yaz›l› olan
afla¤›daki de¤erleri taraf›m›za bildirilmesi gerekmektedir:
Pompa Tipi ve Boyutu :
Motor Gücü ve H›z›
:
Pompa Seri No
:
Debi ve Man.Yükseklik :
Deponuzda yedek parça bulundurmak istiyorsan›z, ayn›
tipteki pompa say›s›na ba¤l› olarak iki iflletme y›l› için afla¤›daki
tabloda görülen adetler firmam›z taraf›ndan tavsiye
edilmektedir.
Salmastra bölgesinden akan suyun , çevre ve güvenlik
aç›s›ndan uygun bir yöntemle toplanmas›n› ve/veya
tahliyesini sa¤lay›n›z.
Glen ayar› yapt›ktan sonraki iki saat sonunda salmastra
s›cakl›¤›n› kontrol ediniz. Salmastra s›cakl›¤›, ortam
s›cakl›¤›ndaki suyu basan bir pompa için 80°C' yi
geçmemelidir.
Yüksek s›cakl›kta s›v›lar basan pompalarda salmastra so¤utma
uygulamalar› bulunmaktad›r.
D‹KKAT
Glen somunlar›n› s›karken bol kollu giysi giymeyiniz.
Aksi halde kolunuzu dönen mile kapt›rman›za ve
yaralanmalara sebep olabilir.
8.1.2.2 Mekanik Salmastralar
Mekanik salmastra; pompalarda kesin s›zd›rmazl›k sa¤layan,
yumuflak salmastradan daha az bak›m isteyen, daha geliflmifl
bir salmastra türüdür.
Mekanik salmastra;
1- A¤›r çal›flma koflullar›nda güvenli s›zd›rmazl›k sa¤lar.
09
9. Ses Seviyesi ve Titreflim
Ses seviyesini artt›ran sebepler afla¤›da belirtilmifltir;
*
*
*
*
10.2. Pompan›n Montaj›
* Montaj ifllemi sökme iflleminin ters s›ralamas›nda yap›l›r.
Bu konuda ekteki kesit resimleri size yard›mc› olacakt›r.
* Montaja bafllamadan önce, temas yüzeylerine ve vida
yüzeylerinegrafit, silikon veya benzeri kaygan bir madde
sürünüz. Bu maddeleri bulam›yorsan›z s›v› ya¤ sürebilirsiniz.
(‹çme suyu basan pompalarda metalik ya¤ kullanmay›n›z)
* Söktü¤ünüs contalar› ve O-Ringleri tekrar kullanmay›n›z.
Yeni Conta ve O-Ringlerin sökülenler ile ayn› boyut ve
ölçüde olmas›na özen gösteriniz.
* Montaja Yatak grubundan bafllay›n›z. Rulmanlar› hafifçe
›s›starak veya pres kullanarak mil üzerindeki yerlerine
tak›n›z.
* Üzerinde rulmanlar bulunan mili so¤umaya b›rak›n›z
(Mümkün ise so¤utunuz).Ve kaplin taraf›ndan Rulman
yata¤›ndaki yerine geçiriniz. (Presle veya plastik çekiçle)
* Rulman kapaklar›n› yerlerine tak›n›z.
* Mekanik salmastral› pompalarda: Mekanik salmastra
kapa¤›n› () (içine mekanik salmastran›n sabit eleman›
yerlefltirilmifl olarak) mil üzerine geçiriniz. Ard›ndan Mekanik
salmastran›n döner parças›n› da mil üzerindeki yerine
yerlefltiriniz.
* Yumuflak salmastral› pompalarda: salmastra glenini yerine
tak›n›z, somunlar›n› s›kmay›n›z.
* Salmastra kutusu ve rulman yata¤›n› ba¤lay›n›z.
* Bu aflamada Yumuflak salmastralar› ve sulama halkas›n›
takabilirsiniz.
* Çark kamas›n› ve Pompa çark›n› yerine tak›n›z. Çark
somununu s›k›n›z.
* Kaplini ve kaplin kamas›n› yerine tak›n›z.
* Mekanik salmastral› pompada mekanik salmastra kapa¤›n›
s›k›n›z, yumuflak salmastral› pompada glen somunlar›n›
s›k›n›z.
* Böylece rotor grubunun montaj› tamamlanm›fl olur.
* Son olarak rotor grubunu, salyangoz gövdeye ba¤lay›n›z.
(Bu ifllem Salyangoz gövdeyi atölyeye getirdiyseniz
atölyede, yerinde b›rakt›ysan›z yerinde yap›lacakt›r).
* Montaj s›ras›nda conta ve O-Ringlerin yerlerine düzgün
oturmufl, ezilmemifl, kaymam›fl veya araya s›k›flmam›fl
olmas›na dikkat ediniz.
* Pompay› flaseye yerlefltiriniz, motoru monte ediniz, emme
ve basma borular›n› ve yard›mc› boru ve donan›mlar›
ba¤lay›n›z, motor elektrik ba¤lant›lar›n› yap›n›z ve pompay›
belirtildi¤i gibi iflletmeye al›n›z.
Kaplin lasti¤i da¤›lmas› sonucu, kaplinlerin birbirine temas›
sonucunda ses seviyesi artar. (Kaplin eksen ayars›zl›¤›
meydana gelir.)
Pompa zemine gerekti¤i gibi sabitlenmemiflse, titreflimden
dolay› ses seviyesi artar.
Tesisatta kompansatör olmamas› ses ve titreflimi artt›r›r.
Motor rulman›ndaki afl›nma da ses seviyesini artt›rmaktad›r.
Tesisatta ses seviyesini artt›r›c› etkenlerin olup olmad›¤›n›
kontrol ediniz.
10. Demontaj, Tamir ve Montaj
Pompa üzerinde çal›flmaya bafllamadan önce, bütün elektrik
ba¤lant›lar›n› sökünüz ve yanl›fll›kla çal›flt›r›lmamas› için gerekli
önlemleri ald›¤›n›zdan emin olunuz.
10.1. Pompan›n Sökülmesi (Demontaj)
* Emme ve basma hatt›ndaki izolasyon vanalar›n› kapat›n›z.
Boflaltma tapas›n› ( 260 ) açarak pompa içinde kalan suyu
boflalt›n›z.
* S›v› ya¤l› pompalarda rulman yata¤›ndaki (261) boflaltma
tapas›n› açarak ya¤› boflalt›n›z.
* Kaplin ve di¤er güvenlik muhafazalar›n› sökünüz..
* Ara parçal› (Spacer) kaplin kullan›lan pompalarda motoru
sökmek gerekmez- Kaplin ara parças›n› sökmek yeterlidir.
* Pompa tasar›m› "Arkadan sökülebilen"- (Back Pull Out)
sistemde oldu¤u için, e¤er salyangoz gövde üzerinde bir
ifllem yap›lmayacak ise , boru ba¤lan-t›lar›n› sökmek
gerekmez.
* Salyangoz gövde üzerinde ifllem yap›lacaksa veya
pompay› baflka bir mekana tafl›mak gerekiyorsa Pompa
emme ve basma flanfllar›n› ve varsa yard›mc› boru
ba¤lant›lar›n› sökerek pompay› boru sisteminden ve
flaseden ay›r›n›z.
*
*
*
*
*
*
*
*
Salmastra kutusunu Salyangoz gövdeye ba¤layan
Saplama somunlar›n› () sökünüz . Ve rotor grubunu ( Çark
+ Mil + Rulman yata¤› + Rulmanlar + Yatak kapaklar› +
Salmastra + Salamastra kutusu v.s) salyangoz gövdeden
ay›r›n›z.
Çektirme kullanarak kaplini sökünüz ve Kamay› ç›kar›n›z.
Çark somununu (65) söküp Uygun çektirme veya manivela
kullanarak pompa çark›n› (20) sökünüz ve çark kamas›n›
ç›kart›n›z. Gerekirse pas çözücü solvent kullan›n›z.
Rulman yata¤›n› salmastra kutusuna ba¤layan somunlar›
(360) sökünüz.
Mekanik salmastra varsa salmastra kapa¤›n› (55) sökünüz,
salmastra kutusunu rulman yata¤›ndan ay›r›n›z. Mekanik
salmastra mil üzerinde kalacakt›r.
Pompa yumuflak salmastral› ise salmastra kutusunu
do¤rudan rulman yata¤›ndan ay›rabilirsiniz.
Rulman kapaklar›n› sökünüz.
Rulmanlar› çektirme veya pres ile sökebilirsiniz, çekiç
kullanmay›n›z.
10
11. Olas› Ar›zalar, Nedenleri ve Çözümleri
Afla¤›daki tabloda s›k karfl›lafl›lan hatalar ve çözüm önerileri verilmifltir. Sorunu çözemedi¤iniz durumlarda firmam›z
Müflteri Hizmetleri Departman›na müracaat ediniz.
Hatalar giderilirken pompa daima bas›nçs›z ve kuru olmal›d›r.
OLASI ARIZALAR
OLASI ARIZALARIN NEDENLER‹
OLASI ARIZALARIN ÇÖZÜMLER‹
1) Pompa yetersiz bir
debi sa¤l›yor.
* Pompa afl›r› yüksek bir ç›k›fl
bas›nc›nda çal›fl›yor.
* Afl›r› yüksek karfl› bas›nç.
* Pompa ve/veya boru havay› atam›yor,
emifl yapam›yor.
* Boruda hava cepleri oluflmufl.
* Tesisin Net Pozitif Emme Yükü
(NPSH) çok az.
* Çal›flma noktas›n› yeniden ayarlay›n›z.
* Tesiste yabanc› maddeleri
kontrol ediniz.
* Pompa ve borunun komple
havas›n› al›n›z.
* Borulama fleklini de¤ifltiriniz.
* S›v› seviyesini yükseltiniz.
2) Motor afl›r› yüklenmifl.
* Sistem bas›nc› siparifl de¤erinde
belirtilenden daha az.
* Afl›r› h›z
* Pompalanan ak›flkan›n yo¤unlu¤u
veya viskozitesi sipariflte belirtilen
de¤erden daha yüksek.
* Motor iki fazda çal›fl›yor.
* Çal›flma bas›nc›n› etiket de¤erine
göre ayarlay›n.
* H›z düflürülmeli.
* Motor gücünü artt›rmak gerekir.
* Hatal› sigortay› de¤ifltirin, elektrik
ba¤lant›lar›n› kontrol edin.
3) Pompan›n basma bas›nc›
afl›r› yüksek.
* Sistem bas›nc› siparifl de¤erinde
belirtilenden daha fazla.
* Çal›flma bas›nc›n› etiket de¤erine
göre ayarlay›n.
4) Yatak s›cakl›klar›nda art›fl var.
* Kaplin afl›nm›fl veya ayar› bozuk.
* Çok fazla, çok az yada uygun
olmayan ya¤lama.
* Eksenel itmede art›fl var.
* Kaplini de¤ifltirin veya ayar›n› yap›n.
* Ya¤› de¤ifltirin, azalt›n veya artt›r›n.
* Çarktaki dengeleme deliklerini
temizleyin yeni afl›nma halkas›
kullan›n
5) Salmastradan afl›r› kaçak var.
* Salmastra bölgesinde afl›nma.
* Glen gevflek.
* Yeni salmastra ba¤lay›n.
* Salmastra burcunu de¤ifltirin.
* Glen somunlar›n› s›k›n.
6) Gürültülü çal›flma var.
* Motor veya pompa rulmanlar› afl›nm›fl
* Düflük manometrik yükseklik.
(Kavitasyon)
* Kaplin afl›nm›fl veya ayar› bozuk.
* Performans e¤risinin çok solunda
veya sa¤›nda çal›flmak.
(Debi çok az veya çok fazla)
*
*
*
*
7) Pompa içinde afl›r› s›cakl›k
art›fl› var.
* Pompa ve/veya boru havay› atam›yor,
emifl yapam›yor.
* Debi çok az.
* Pompa ve borunun komple
havas›n› al›n.
* Vanay› bir miktar aç›n.
8) Pompa titreflimli çal›fl›yor.
* Pompa ve/veya boru havay› atam›yor,
emifl yapam›yor.
* Tesisin Net Pozitif Emme Yükü
(NPSH) çok az.
* Pompan›n iç elemanlar› afl›nm›fl.
* Sistem bas›nc› siparifl de¤erinde
belirtilenden daha az.
* Kaplin ayar› bozuk.
* Çok fazla, çok az yada uygun
olmayan ya¤lama
* Rotor balanss›z.
* Hatal› yataklar
* Pompa ve borunun komple havas›n› al›n.
* S›v› seviyesini yükseltin.
* Y›pranm›fl komponentleri yenisiyle
de¤ifltirin.
* Çal›flma noktas›n› etiket de¤erine
göre ayarlay›n.
* Sürekli afl›r› yüklenme durumunda,
gerekirse çark›n çap›n› küçültün
(torna edin).
* Kaplin ayar›n› yap›n.
* Ya¤› de¤ifltirin, azalt›n veya artt›r›n.
* Çark› yeniden balans yap›n.
* Yeni yatak kullan›n.
11
De¤ifltirin.
Ç›k›fl vanas›n› k›s›n.
Kaplini de¤ifltirin veya ayar›n› yap›n.
Pompay› etiket de¤erinde çal›flt›r›n.
12. POMPA BOYUT TABLOSU VE POMPA A⁄IRLIKLARI
12
13. SIKMA MOMENT‹
14. POMPA FLANfiLARINA GELEN KUVVET VE MOMENTLER
Uygulanan yüklerin tamamı müsaade edilen azami de¤erlere ulaflmadı¤›nda, afla¤›daki ilave flartların sa¤lanması
kaydıyla, bu yüklerden biri normal sınırı aflabilir:
- Bir kuvvetin veya bir momentin herhangi bir bilefleni, müsaade edilen azami de¤erin 1,4 katı ile sınıflanmal›,
- Her bir flanfla etkiyen gerçek kuvvet ve momentler afla¤›daki formülü sa¤lamalıdır:
Burada;
, gerçek ve müsaade edilen azami de¤erlerin cebirsel iflaretleri dikkate al›nmaksızın, pompa
seviyesindeki (giriflf flanfl› + ç›k›fl› flanfl) her bir flanfl
(girifl ve ç›k›fl) için aritmetik yüklerin toplamıdır.
Pompa flanfllar›na gelen kuvvetler TS EN ISO 5199 standart›na göre hesaplanm›flt›r.
Hesaplamalar dökme demir ve bronz malzemeler için geçerlidir. Paslanmaz malzemeden imal edilen flanfllara gelecek
kuvvet ve momentler yaklafl›k olarak tablodaki momentlerin iki kat› olacakt›r.
13
15. ENM SER‹S‹ KAPAS‹TE TABLOSU
EN
M
EN
EN
EN
M
M
25
M
25
25
0-5
2
0
50
0-5
-55
50
55
50
0
0
Q - m3/h
14
16. ENM KES‹T RESM‹ VE PARÇA L‹STES‹
fiekil 11-a:Yumuflak Salmastral› Dizayn
Parça listesi
15
NOTLAR
NOTLAR
Fabrika / Merkez Servis
www.masgrup.com • [email protected]