indir

KAKTÜS
BAKIM TOHUM ÜRETİM VE ANATOMİ
BİLİMSEL SINIFLANDIRMA
• Alem: Plantae (Bitkiler)
• Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
• Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
• Takım: Caryophyllales (Çiçekli bitkiler)
• Familya: Cactaceae (Kaktüsgiller)
• Varyete: Varietas (Bir türün çeşitleri)
• Kaktüsgiller (Cactaceae), gövdeleri etli ve yaprakları diken şeklini almış bir çiçekli bitkiler familyası. Kaktüs,
cins adı olmamasına rağmen, kaktüsgiller familyasını oluşturan gövdeleri etli, yassılaşmış ve sulu olan,
yaprakları diken şeklini almış bütün çiçekli bitkilere verilen ortak addır.
• Kaktüs İsim ve Resimleri için tıklayınız. http://www.kaktusdekorasyon.com/kaktusrehber/
✔ ÜRETİM
• Plastik bardak ya da üstünü kapatabileceğiniz bir kap içerisine, kum, torflu toprak karışımı, malzemeyi
yerleştirerek tohumları gelişigüzel yüzeye serptikten sonra bir milim belli belirsiz kum serperek üzerlerini örtün.
Sonra saksıyı spreyler gibi sulayarak, üzerini bir naylonla kapatıp 20-22 derece sıcaklıkta, direkt güneş ışığı
almayan ama aydınlık bir yere koyun.
• Böyle bir yer bulamıyorsanız her gün üç-beş saat flüoresan ya da led lamba ışığı olabilir. Sabit ısı alması için bir
elektronik cihaz(Modem vs..) üzerine koyun. Ancak kalorifer petekleri üzerine asla koymayın. Genellikle bir-iki
hafta ile 30 gün arasında çimlenme başlayacaktır.(Bu süre kaktüsün cinsine göre uzamaktadır. Rebutia cinsi
kaktüsler de çimlenme süresi 15-20 gündür)
BAKIM BİLGİLERİ
✔ IŞIK - Aydınlık, güneşli ortam. Kaktüslerin tamamı güneşli ortamı sevmekle birlikte özellikle yaz aylarında
uzun süre ve doğrudan gelen güneş ışınlarından korunmalarında fayda vardır. Bitkileriniz tüm günü ya da günün
çoğunu teras ya da sera ortamı gibi direkt güneşe maruz kalan bir yerde geçiriyorsa, güneşle aralarına
çekeceğiniz %40-60 geçirgenlikteki sera gölgeliği, yaz aylarında, doğru ışık koşullarını bitkilerinize sağlayacaktır.
Özellikle kış ve ilkbahar aylarını görece gölge ya da az ışıklı ortamlarda geçirmiş bitkilerinizi aşamalı olarak gün
ışığına çıkartınız. Aksi halde, kaktüs de olsa, bitkilerinizde gövde yanıklarıyla karşılaşabilirsiniz.
✔ SULAMA (Mart-Ekim) Toprağı kurudukça saksıdaki toprak tamamen ıslanacak şekilde. Kaktüsler
sukkulent (etli bitki) bitkilerdendir. Ancak diğer etli bitkilerden farklı olarak suyu gövde ve yapraklarında değil
sadece gövdelerinde depolarlar. Geçirdikleri evrim sonucu yaprakları dikene dönüşmüştür. Bu sayede yapraktan
kaynaklanan su kaybı ortadan kalkarak kurak koşullarda yaşamlarını daha kolay ve uzun süre devam ettirmeleri
olanaklı olur.
(Kasım-Şubat) Sulama yapılmaz. Bahar ve yaz aylarında gövdelerine su depolayan kaktüsler, su kaybının en aza
indiği kış aylarında suya gereksinim duymazlar. Kaktüslerinizin kışı, aydınlık bir ortamda ve sulanmadan (kuru
toprakta) geçirmelerini sağlamalısınız. Kışın topraklarını nemli tutmanız halinde kök ve gövde çürümeleri ile
mantar başta olmak üzere pek çok hastalığa zemin hazırlamanın yanı sıra kaktüslerinizin soğuğa ve kısa süreli
donlara karşı dirençlerini de büyük ölçüde azaltmış olursunuz.
✔ SOĞUK DAYANIMLARI
• Özellikle kaktüslerin, kış aylarını mutlaka sulanmadan, kuru toprakla geçirmeleri gerekir. Aksi halde dondan çok
daha kolay etkilenecekleri gibi nemden kaynaklanan çeşitli hastalıklara açık hale geleceklerdir.
• Bitkilerinizi barındırdığınız ortam örneğin bir balkon camekanıysa bitkilerinizi cam kenarından uzak tutmakta
fayda vardır. Bu tür mekanların içindeki ısı ile cam kenarındaki sıcaklık arasında zaman zaman ciddi farklar
oluşabildiğini unutmamak lazım.
• Yine bu tür mekanların ısı izolasyonunu sağlamak için içeriye bir kat naylon çekilebileceği gibi cam kenarlarına
beyaz straforla destek de verilebilir.
• Bitkileri soğuktan koruma amaçlı naylonla sarmak, içerisinde nem biriktireceğinden bitkileriniz için hastalık ve
çürüme nedenidir.
• Bitkilerinizin kışı geçirdiği ortamı ılık günlerde havalandırmak ortamda biriken nemi dışarı atmak açısından da
son derece faydalıdır.
• Aynı şekilde, örneğin sera ortamında toprakta ekili bir bitkinin saksıda ekili bir bitkiye göre ortamdaki düşük ısıya
gösterdiği direnç daha yüksektir.
• Pek çok kaktüs türü ortam ısısı kendi limitlerinin altına düşse de kısa süreli donlara mukavemet gösterir.
• Bitkilerin bakıldıkları ortam ani olarak değiştirildiğinde ortaya çıkacak ısı farklarından, tıpkı gölgede bakılırken
birden güneşli ortama alınan bitkiler gibi, bitkileriniz bu ani soğuklamadan çok daha kolay etkilenecektir. Bu
durumda, yeni ortam ısıları bitkilerinizin direnç sınırları içinde bile olsa, ortama hemen adapte olamayıp soğuktan
etkileneceklerdir. Bitkilerinizin yerlerini olabildiğince değiştirmemeye çalışın.
• Çok soğuk kış günlerinde ev içinde bakmadığınız bitkilerinizin bulunduğu ortamı ılıtmanız faydalı olacaktır.
• Bitkileri barındırdığınız ortamda bulunduracağınız bir maximum-minimum termometre size ortamda oluşan en
düşük ve en yüksek ısı hakkında bilgi vereceğinden çok faydalıdır. Bu ürünü alış-veriş sitelerinden
araştırabilirsiniz.
• Soğuklama-Çiçek Açma İlişkisi:
• Bir yandan bitkilerimizi soğuklar ve olası etkilerinden korumaya çalışırken diğer yandan özellikle kaktüslerin kışı
ılık yerine soğuk/serin ortamda geçirmeleri onların bahar ve yaz aylarında daha çok çiçek açacaklarını
unutmamamız gerekir. Kaktüslerimizin düşmanı soğuk değil, onların direnç düzeylerinin altında maruz kalacakları
don koşullarıdır.
KAKTÜS ANATOMİSİ VE ÖNEMLİ BAZI CİNSLER
✔ Bitki Anatomisi Genel Bilgi
✔ Çiçekli Bitkiler
• Çiçek bitkinin üreme organıdır. Bitkiler çoğalmak için çiçek açarlar. Çiçekli bitkilerde diğer canlılarda olduğu
gibi, çeşitli görevleri yapmak için değişik organlar vardır. Bu organlar kök, gövde, yaprak ve çiçektir.
• Besin kaynaklarımızdan önemli bir kısmını oluşturan sebze ve meyveler çiçekli bitkilerdendir. Örneğin;
elma, armut, portakal, vişne, kiraz, şeftali, kayısı, erik gibi meyveler; lahana, fasulye, ıspanak, pırasa,
patates, soğan gibi sebzeler çiçekli bitkilerdendir.
✔ Bitkinin Toprakla İlişkisini Kuran Kök
• Bir bitkinin tohumu ekildiğinde, öncelikle kök gelişir. Daha sonra diğer organlar oluşur. Kök bitkiyi toprağa
bağlayarak dik durmasını sağlar. Topraktaki su ve suda çözünmüş madensel tuzları emerek bitkiye
kazandırır.
✔ Kökün Görevleri
1- Bitkiyi toprağa sağlam bir şekilde bağlamak ve dik tutmak.
2- Topraktan su ve madensel tuzları emmek ve bunları gövdeye iletmek.
✔ Kök Çeşitleri
• Kökler şekil ve yapılarına göre ikiye ayrılırlar. Bunlar kazık kök ve saçak kök tür.
1- Kazık Kök
• Bazı bitkilerde ana kök çok uzun ve kalındır. Yan kökler ise ana köke göre daha ince ve kısadır. Böyle
köklere kazık kök denir. Örnek olarak fasulye, biber, papatya, yonca, bamya gibi bitkilerin köklerini verebiliriz.
2- Saçak Kök
• Bitkinin gövdesinden çıkan ve hepsi aynı boyda olan köklere saçak kök denir. Örnek olarak soğan, buğday,
arpa, yulaf, mısır gibi bitkileri verebiliriz.
✔ Tohumdan Bitkiye
• Topraktaki tohum ana kök oluşturur. Ana kök su emdikçe tohum içerisindeki embriyo etrafındaki hazır
besinlerle beslenir. Su tohumda sıkıştırılmış ve paketlenmiş besinleri embriyonun emebileceği şekilde
parçalar. Taslak geliştikçe daha fazla suya gereksinim duyar. Ana kök dallanarak yan kökleri oluşturur. En uç
kısımda da emici tüyler oluşur. Emici tüylerin, suyu kuvvetlice emme özelliği vardır. Toprak içerisinde iyice
dağılarak, kökün toprakla dokunma ve emme yüzeyini arttırır. Önlerine gelen taş, kaya gibi yapıları
salgıladıkları asitli maddelerle parçalarlar. Bu arada bitki gövdesi gelişir, yaprak oluşmaya başlar.
✔ Bitkilerde Gövde Çeşitleri
• Bitkide, kökten sonra oluşan ikinci organ gövdedir. Bitkilerin genellikle toprak üstünde bulunan kısmıdır.
Gövde, bitkinin toprak üstünde görünen dal, yaprak ve meyve gibi kısımlarını taşıyan yapıdır.
✔ Gövdenin Görevleri
1-Bitkiyi dik tutarak; yaprak, çiçek ve meyveleri taşır.
2-Kökün emdiği su ve madensel tuzları bitkinin tüm kısımlarına iletir.
3-Bitkinin yaprağında fotosentezle üretilen besini tüm kısımlara iletir.
• Kaktüs gibi kurak bölgelerde yaşayan bazı bitkiler de su depo ederler.
• Bazı yeşil gövdeler, sebzelerde olduğu gibi, fotosentez yapabilir ve besin üretebilir.
✔ Etli Gövdeler
• Kaktüs gibi kurak ve sıcak yerlerde yaşayan bitkilerde gövde, etli bir yapıdadır ve su depo eder. Bitki bu
şekilde depo ettiği su ile zaman yaşayabilmektedir.
✔ DOĞAYA GÜZELLİK KATAN ÇİÇEK
• Çiçekli bitkilerde kök, gövde ve yapraklardan sonra en son oluşan organ çiçektir. Çiçek bitkilerin üreme
organıdır. Çiçek 4 ana kısımdan oluşur. Bunlar dıştan içe doğru
1-Çanak yaprak
2-Taç yaprak
3-Erkek organ
4-Dişi organ
Kaktüs Çiçeğinin Bölümleri
 Tohumluk kaktüs çiçeğinin altında yer almaktadır. Kaktüs çiçeklerinin altında bir yumurtalık varlığı
ile ayırt edilir. Kaktüs çiçekleri mavi hariç tüm renklerde olabilir.
Kaktüs Taç Yapısı
 Dikenler, tüyler, çiçekler, yeni büyüyen ve meyveli kaktüs türlerinin çoğunda bu ped-benzeri yapı
bulunmaktadır.
Uzunlamasına Kaktüs Kesiti
 Resim Mammillaria ve Coryphantha cinslerindeki bitkilere benzer bir tüberküloklamidospor kaktüs
bir uzunlamasına kesitini göstermektedir. Tüberkül ve sütunlu kaktüslerin kaburgaları, bol yağış
zamanlarında su depolamak için genişleyebilir. Vasküler doku öncelikle iki doku tipiden oluşur.
Köklerden gelen su bitki boyunca(Floem) şeker aktarımını kolaylaştırır. Bitki yaşlandıkça, vasküler
doku ahşap üretir.
✔ Hastalık
ve Zararlıları:
 Kaktüslerde görülen en önemli hastalıklar şunlardır:
 Kök ve gövde çürüklüğü: Düşük sıcaklık ve aşırı nemden dolayı meydana gelen bir hastalıktır.
Mücadelesinde, saksı toprağının patojen ile bulaşık olmamasına dikkat edilmeli, bitki için uygun
sıcaklık ve nem sağlanmalıdır.
 Fusarium solgunluğu: Ksilem (odun) borularını tıkayarak ve işlevlerini bozarak solgunluğa neden
olur. Bitkinin aşağıdan yukarıya su iletimi dengesi bozulur. Solgunluk önce yaşlı yapraklarda başlar.
Daha sonra bitkinin tamamına yayılır. Mücadelesinde enfekte olmuş bitkilerden çelik alınmamalıdır.
 Kurşuni küf: Yaprak, gövde ve çiçeklerde etkilidir. Fazla nemli ortamlarda bitki kısımlarının üstlerini
gri küf tabakası kaplar. Bulaşmalar çiçeklerde küçük koyu renkli lekeler halinde görülür. Uzun süre
devam eden yüksek orantılı nem ve özellikle 15-25 C sıcaklıklar hastalığın yayılması için en uygun
ortamdır. Mücadelesinde, yayılma koşulları olan sıcaklık ve nem oranları uygun düzeyde
tutulmalıdır.
 Yaş çürüklüğü: Bitkinin fazla sulanması ve fazla nem altında kalmasından dolayı meydana gelir.
Bitkinin fazla sulanması bitkinin köklerinin ve kendisinin çürümesine neden olur.
 Kırmızı örümcekler Bitkilerin yapraklarının özellikle alt kısmını sokarak öz suyunu emerler. Ayrıca
emme sırasında salgıladıkları zehirli maddelerden dolayı yapraklarda beyaz, sarı ve kahverengimsi
lekeler oluşur. Bitkinin yapraklarının tümünü kurutabilir. Mücadelesinde, akarları öldüren
akarisitlerden uygun olan biri ile bitki ilaçlanır. İlaçlama sırasında özellikle yaprakların alt kısmının
ilaçlanmasına dikkat edilmelidir.
Yaprak bitleri
 Yaprak bitleri, bitkileri sokup bitki öz suyunu emerek yaşar. Emme sırasında salgıladıkları toksik ve
tahriş edici maddeler, yaprakların kıvrılmasına veya şişkinlik gibi anormal oluşumlara neden olurlar.
Daha sonra yaprak sararır ve kurur.
Kabuklu bitler:
 İnce uzun hortumlarıyla bitkinin yaprak ve yaprak saplarını sokarak bitki öz suyunu emerler.
Salgıladıkları tatlı madde ile fumajin mantarlarının çoğalmasına neden olur. Yapraklar sararır ve
kurur.
Unlu bitler
 Kabuklu bitlerle benzer zararlar gösterir.
Pamuklu bit üzerini pamuksu ve yapışkan bir malzemeyle kaplar. Bundan dolayı beyaz sinek,
yaprak biti gibi zararlılara uygulanan basit mücadele yöntemleri bunlarda işe yaramaz. Çünkü
üzerini kapladığı yukarda bahsettiğim madde ilacın içeri geçmesini önler. Bundan dolayı
çiçekçilerden alacağınız en kuvvetli ilaç bile bunlarda işe yaramaz. Bitkinin sadece üzerinden
yaptığınız temizleme işe yaramaz. Çünkü bu zararlı kökler arasınada girer. Hızlı yayılıcı ve
bulaşıcıdır. Yakınında başka bitki varsa hemen uzaklaştırın. İki seçeneğiniz var.
 Birincisi bitkiyi atabilirsiniz.
 İkincisi tarım malzemeleri satan yere gidip unlu bit için ilaç alın. Bu ilaçları ev içi kapalı ortamda
kullanmak çok sağlıklı değil. Bu ilaçların zararlıya ulaşabilmesi için zehirli olmak zorunda. Bitkiyi
balkona ya da kullanılmayan bir mekana alıp ilaçlamak gerek. Bitki kurtarılmak isteniyorsa tüm
toprağı atılmalı. Saksısı mümkünse atılmalı. Bu bitkiyi ellediğinizde başka bitkileri ellemeyin
yumurtaları taşırsınız. Bitki çıplak kök kaldıktan sonra duş başlığıyla bitkiye zarar vermeyecek
yüksek basınçta bitkiyi yıkayın kökler dahil. Elle iyice temizleme yapın. Aldığınız ilacı uygulayın.
Tamamen yeni toprak ve saksıya tekrar ekin. Bu ilaçlamayı 15 gün arayla 3 kez uygulamak
zorundasınız. Görünürde zararlı temizlenmiş olsa da kalan yumurtalardan çıkacakların döngüsünü
kırmak için bu periyot uygulanmak zorunda...
Salyangozlar:
 Yapraklarda delikler ve çevrede parlak ince yol şeklindeki izler şeklinde belirti gösterir.
Mücadelesinde hazır satılmakta olan salyangoz paletleri ya da yine özellikle salyangozlar için
üretilmiş kepek
ilaçları kullanılır. Salyangoz ve sülük için kullanmaya müsait ilaçlar, Kepek veya ince toz talaş ile
karıştırılarak gezinme alanlarına serpilir.
- Böceklerle ilgili olan mücadelede, böcek etkili olan ilaçlar uygulanır.
✔ ÖNEMLİ BAZI KAKTÜS
``Acanthocalycium``
``Acanthocereus``
``Acharagma``
``Armatocereus``
``Arrojadoa``
``Arthrocereus``
``Astrophytum``
``Austrocactus``
``Austrocylindropuntia``
``Aztekium``
``Bergerocactus``
``Blossfeldia``
``Brachycereus``
``Brasilicereus``
``Brasiliopuntia``
``Browningia``
``Calymmanthium``
``Carnegiea``
``Cephalocereus``
``Cephalocleistocactus``
``Cereus``
``Cintia``
``Cipocereus``
``Cleistocactus``
``Cochemiea``
``Coleocephalocereus``
``Consolea``
``Copiapoa``
``Corryocactus``
``Coryphantha``
``Cumulopuntia``
``Cylindropuntia``
``Dendrocereus``
``Denmoza``
``Discocactus``
``Echinocactus``
``Echinocereus``
``Echinomastus``
``Echinopsis``
``Epiphyllum``
``Epithelantha``
``Eriosyce``
``Escobaria``
``Escontria``
``Espostoa``
``Espostoopsis``
``Eulychnia``
``Facheiroa``
``Ferocactus``
``Frailea``
``Geohintonia``
``Grusonia``
``Gymnocalycium``
``Haageocereus``
``Harrisia``
``Hatiora``
``Hylocereus``
``Isolatocereus``
``Jasminocereus``
``Lasiocereus``
``Leocereus``
CİNSLERİ
``Lepismium``
``Leptocereus``
``Leuchtenbergia``
``Lophophora``
``Maihuenia``
``Maihueniopsis``
``Mammillaria``
``Mammilloydia``
``Matucana``
``Melocactus``
``Micranthocereus``
``Mila``
``Miqueliopuntia``
``Myrtillocactus``
``Neobuxbaumia``
``Neolloydia``
``Neoraimondia``
``Neowerdermannia``
``Obregonia``
``Opuntia``
``Oreocereus``
``Oroya``
``Ortegocactus``
``Pachycereus``
``Parodia``
``Pediocactus``
``Pelecyphora``
``Peniocereus``
``Pereskia``
``Pereskiopsis``
``Pilosocereus``
``Polaskia``
``Praecereus``
``Pseudoacanthocereus``
``Pseudorhipsalis``
``Pterocactus``
``Pygmaeocereus``
``Quiabentia``
``Rauhocereus``
``Rebutia``
``Rhipsalis``
``Samaipaticereus``
``Schlumbergera``
``Sclerocactus``
``Selenicereus``
``Stenocactus``
``Stenocereus``
``Stephanocereus``
``Stetsonia``
``Strombocactus``
``Tacinga``
``Tephrocactus``
``Thelocactus``
``Tunilla``
``Turbinicarpus``
``Uebelmannia``
``Weberbauerocereus``
``Weberocereus``
``Yungasocereus``
Kaktüs Dekorasyon On-Line Market
Web site: http://www.kaktusdekorasyon.com/