kuveyt ülke profili - Türk Kuveyt İş Çevreleri Derneği

GEN
KUVEYT ÜLKE PROFİLİ
Resmi adı:
Kuveyt Devleti
Yönetim Sekli
Anayasal Emirlik
Emir
Seyh Sabah al-Ahmed al-Jabir al-Sabah
Basbakan
Seyh Nasır al-Muhammad al-Ahmad al-Sabah
Yüzölçümü
17.820 km2
2010 tahminiyle yaklaşık 2,7 milyondur
Nüfusu
Ortalama yasam süresi 77,2
Okuma yazma oranı
% 83.5
İklim
Çöl iklimi: yazlar çok sıcak, kıslar soğuk ve kısa
Konusulan Diller
Arapça (resmi) ve İngilizce
Baslıca Sehirler
Kuveyt, Hawalli, Ahmadi, Jahra, Farwaniya, Mubarak al-Kabeer
Para Birimi
Kuveyt dinarı
Zaman Dilimi
GMT+3
Telefon Kodu
965
Din
%85’ini (% 70’i Sünni, % 30’u Sii) Müslümanlar, % 15’ini Hristiyanlar
ile Hindu ve Farsiler oluşturur
1
GENEL EKONOMİK GÖSTERGELER (2009)
2008a
2009b
2010b
2011b
GSYiH (milyar $)
148.169
130.386
154.701
169.114
GSYiH (büyüme, %)
8.5
-0.7
4.4
4.8
Enflasyon
(TÜFE, ort.%)
10.6
5.7
4.5
3.2
İhracat (milyon $)
86.943
49.494
64.245
64.790
İthalat (milyon $)
Döviz Kuru (ort., KD:$)
22.939
0.269
20.798
0.283
21.608
0.286
23.495
0.278
Dıs Borçlar (milyar $)
36.9
33.5
32.6
31.7
İş Yapma Kolaylığı Sıralaması
61. (2010
verilerine göre
Kaynak: Economist Intelligence Unit Country Report; a gerçeklesen, b EIU tahminleri
Nüfus Yapısı
2003
Nüfus (milyon)
Toplam
2,5
Erkek
1,6
Kadın
1
Yaş dağılımı (toplam nüfus %)
0-14
27,9
15-64
69,5
65+
2,6
Nüfus artışı (%)
2008
2013
3,4
2,2
1,3
4,1
2,6
1,5
26,6
70,6
2,9
2004-08
6,2
25,6
71,2
3,2
2009-13
3,7
Kaynak: International Labour Organization (ILO), labour force projections; EIU estimates
and forecast, 2010
Ana dili Arapça olan ülke;nüfusunun %26,9’u 0-14 yas arasında, %70,3’ü 15-64 yas arasında,
%2,8’si ise 65 yasın üzerindedir. Milli Meclis adıyla anılan Kuveyt Parlamentosunu 50 kisilik
seçilmis parlamenterler heyeti ile atama yoluyla seçilen diger parlamenterler olusturmaktadır.
Anayasal monarsiyle yönetilen Kuveyt’in Devlet Baskanlıgı görevini Ocak 2006’dan itibaren Seyh
Sabah al-Ahmed al- Jabir al-Sabah yürütmektedir. Al-Sabah ailesinin üyeleri Bakanlar Kurulu’nda
2
önemli pozisyonlarda bulunmaktadır. Parlamentonun kısıtlı bir yasama yetkisi bulunmaktadır.
Ülkede siyasi parti faaliyetlerine izin verilmemektedir.
Kuveyt’in siyasi gündemine, ekonomik yeniden yapılanma ve bunun refah devleti ve
ülke gelir dagılımına yansımaları ile ilgili tartısmalar hakimdir.1990’ların sonundan itibaren
basbakanın ve hükümetin bazı üyelerinin çabaları sonucu uygulamaya konmaya çalısılan
reformlar, Milli Meclis’teki muhafazakar milletvekilleri tarafından refah devletinin halka
sagladıgı imkanları ortadan kaldıracagı endisesiyle engellenmektedir. Yine bir grup milletvekili,
yabancıların petrol sektörüne yatırım yapmasını saglayan Kuveyt Projesi’nin (Project Kuwait)
uygulamaya konmasına muhalefet etmektedirler. Kuveyt, Körfez _sbirligi Konseyi’nin altı
üyesinden biridir. ABD Kuveyt’in güvenligine 1991 yılında imzalanan ve 2001 yılında yenilenen
10 yıllık bir savunma anlasması ile destek olmaktadır. Ayrıca Kuveyt ile İngiltere, Fransa
ve Rusya arasında da savunma anlasmaları bulunmaktadır.
EKONOM_2008 yılında Kuveyt’in GSYİH’sinin bir önceki yıla oranla artarak 148,17 milyar dolar
olarak gerçeklesmistir. Özel sektörün büyük oranda kamu ihalelerine
baglı olması ve kamu harcamalarının yüksek düzeylerde gerçeklesmesi ekonominin büyüme
trendi göstermesine neden olmaktadır. Ancak 2009 yılında petrol ihracat hacmindeki artısta
beklenen düsüsle GSYIH’ deki büyümenin - %0.7’ye gerilemesi beklenmektedir. 2010 yılında ise
GSYIH’da %4.8 oranında büyüme kaydedilecegi tahmin edilmektedir. 2008 yılında enflasyon
oranının %10.6 gibi görece yüksek seviyelerde bulunması büyük ölçüde zayıf ABD doları
karsısında uygulanan döviz çıpası nedeniyle enflasyon ithalinden kaynaklanmaktadır. 2010 yılı
tahminlerine göre düsen emtia fiyatlarına baglı olarak enflasyon oranının %4.5’a oranına kadar
gerilemesi söz konusu olabilecektir.Kuveyt ekonomisi diger Körfez ülkeleri gibi temelde petrol
üretimine dayalıdır ve ülkedeki imalat sektörü ve özel girisim zamanla gelisme göstermektedir..
İmalat sanayinin GSY_H’ye katkısı yaklasık %8 civarındadır. Irak’ın yeniden imarı, özellikle
bölgedeki koalisyon ordularına yapılan gıda ve araç-gereç satısları, alınan ihale ve taseronluk
isleri ekonomiyi canlı tutmaktadır.Hükümetin hedefi, limanların rolünü arttırarak, Kuveyt’i
bölgenin ticaret ve finansman merkezi yapmaktır. Yatırımların çogunun yap-islet-devret
modeliyle gerçeklestirilmesi planlanmaktadır.Ekonominin çesitlendirilmesi ve petrole baglı
olmaktan çıkarılması, petrol dısı gelirlerin arttırılması, degisken petrol fiyatları nedeniyle
ekonominin dalgalanmasının engellenmesi ve daha çok Kuveyt vatandaslarına is alanı
yaratılması hükümetin üzerinde durdugu konulardır. Fakat reformlar ve liberallesme çabası,
muhafazakar kanadın çogunlugu elinde bulundurdugu parlamentodan destek alamaması ve
petrol fiyatlarının artmasına baglı olarak yavas ilerlemektedir. Ekonomide liberallesmeyi
saglayacak özellestirme, vergi, rekabet, tüketiciyi koruma, çalısma hayatı ve kamu ihalesi
mevzuatı ile ilgili kanun degisiklikleri tamamlanamamıstır. Yabancılara yönelik % 55 vergi
oranının % 25’e indirilmesine iliskin vergi yasası degisiklik tasarısı da gecikmistir. Bu nedenlerle
de ekonomi hala korumacı bir tablo çizmektedir. Milli Meclis’in özellestirme konusunda
kapsamlı bir kanun degisikligi yapılmasını engellemesi ve kamu hizmeti ve iletisim alanlarında
yapılacak özellestirmelere durum bazında onay verilmesi kararını alması ile birlikte
özellestirmede istenen hıza kavusulamamıstır. Özellestirme konusundaki ilk adımlar Qurain
Petrol Sirketi’nin özellestirilmesi ve ilk özel akaryakıt pazarlama sirketinin kurulması olmustur.
Kamuya ait sirketlerin bazılarının hisselerinin bir kısmı Kuveyt Borsasında satısa çıkarılarak
özellestirilmektedir.2001 yılında Kuveyt hükümeti, Kuveyt Havayollarını, gaz istasyonlarını,
posta,telgraf, telekomünikasyon servislerini, limanları ve ulasım hizmetlerini, elektrik, su ve
3
petrokimya sektörlerini kapsayan bir özellestirme programı açıklamıstır. Fakat bu programla
hedeflenen sonuca su ana kadar ulasılamamıstır.2008 yılı itibariyle Kuveyt’in isgücü 1,73
milyondur. Kuveytlilerin ve Kuveytli olmayanların gerek toplam isgücünde gerekse kamu veya
özel sektördeki istihdam oranları birbirinden oldukça farklıdır. Ülkedeki toplam isgücünün
% 80’i yabancı olup yabancılar daha çok özel sektörde istihdam edilmektedir.Kuveytli isgücünün
ise % 86’sı kamu sektöründe çalısmaktadır. Hükümet,Kuveytlileri de özel sektörde çalısmaya
yöneltmek için bir plan yürürlüge koymustur. Bu plan uyarınca her yıl özel sektörde çalısan
yabancı isçilerin %10’unun Kuveytlilerle degistirilmesi düsünülmektedir. Bunun için de Kuveytli
çalıstıran özel sektör kuruluslarına tesvikler verilmesi ve bazı sektörlerde Kuveytli isçi
çalıstırılması için kotalar konması planlanmaktadır.
Eğitim
Anayasaya göre ilk öğretim tüm vatandaşlar için zorunlu olup, üniversite düzeyine kadar
eğitim ücretsizdir. Birleşmiş Milletler verilerine göre okur yazarlık oranı 15 yaş üzeri için %
93 oranında olup, bu oran Arap dünyası için oldukça yüksektir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Petrol ve doğal gaz haricinde dikkate alınmaya değer başka doğal kaynaklara ve madencilik
faaliyetlerine sahip değildir.
Ülke topraklarının büyük çoğunluğu çöl olup, yer altı su kaynakları bulunmamaktadır. Ülkede
tuzu arındırılmış deniz suyu kullanılmaktadır.
DIŞ TİCARETTE SON DURUM
Kuveyt’in ihracatının % 97,8’ni ham petrol oluşturmaktadır. İthalatının ise % 41’ni tüketim
ürünleri, % 34’nü ara mallar, % 25’ni nihai ürünler ağırlıklıdır. Kuveyt petrollerinin büyük
çoğunluğu üç Asya ülkesine, Japonya, Güney Kore ve Singapur’a ihraç edilmektedir. ABD
ise Kuveyt’in ihracatında önemli başka bir ülkedir.
Kuveyt’in savaş süresince ABD ve koalisyon güçlerine sağladığı destek ve lojistik imkanlar,
bölgede bulunan ABD ordusunun açmış olduğu pek çok ihalenin Kuveytli firmalar tarafından
üstlenilmesine ve Irak’taki ABD ve koalisyon güçlerinin ihtiyaçlarının Kuveytli firmalar
aracılığıyla temin edimesine imkan sağlamıştır. Kuveyt’in Irak ile ilişkilerini geliştirmek ve
bu ülkenin yeniden inşasından daha fazla pay almak istemesi, Irak’ı bir yatırım noktası olarak
görmesi, Kuveytlilerin Irak’ta doğrudan veya Iraklılar ile birlikte faaliyet göstermelerini
sağlamıştır.
TÜİK verilerine göre Kuveyt, Türkiye'nin dış ticaretinde, ticaret fazlası veren bir ülke. 2009 yılında
bu ülkeye yapılan ihracat 214 milyon dolar olurken, ithalat 184 milyon dolarda kaldı. 2010
yılında ihracat 412 milyon dolar seviyesine yükseldi, ithalat ise 11 aylık dönemde 192 milyon
dolar oldu. Böylece Türkiye Kuveyt'e ihracatı geçen yıl yüzde 95,2 artırdı. Yıllar itibariyle hızla
artış gösteren ve 2008 yılında 1 milyar doları aşan Katar'a ihracat 2009 yılı sonunda 289 milyon
dolara kadar geriledi. 2010 yılında ise ihracat 202,4 milyon dolar olurken, ithalat ise 11 aylık
dönemde 184.2 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
4
EKTÖRL
KUVEYT’İN DIŞ TİCARETİNDE BAŞLICA ÜRÜN VE ÜLKELER
Başlıca İhraç Ürün ve
Grupları
Petrol ve İşlenmiş Petrol ürünleri ,Gübre
Başlıca İthal Ürün ve Gıda Ürünleri,İnşaat Malzemeleri,Taşıt ve Taşıt Aksamları ,Giyim
Grupları
İhracatında
Ülkeler
Başlıca Japonya % 17.9,Güney Kore %17.2 ,Hindistan %12.4 ,Tayvan % 9.1
,ABD %7.9 ,Çin %7.5 ,Singapur %5.4 ,Türkiye % 0.36
İthalatında
Ülkeler
Başlıca ABD %11,2 ,Çin %9.1 ,Almanya %7.6 ,Japonya % 7,14 ,Suudi
Arabistan % 6,2 İtalya % 5 ,Fransa %4,7 ,Hindistan % 4,1 ,İngiltere
% 4 ,Türkiye % 1.1
Kaynak : CIA FactBook (2009)
Petrol
Kuveyt dünya petrol rezervlerinin yaklasık %8’ine karsılık gelen 101,5 milyar varil kanıtlanmıs
petrol rezervine sahiptir. Kuveyt’in petrol rezervlerinin önemli bir bölümü dünyanın ikinci büyük
petrol sahası olarak kabul edilen 70 milyar varillik Büyük Burgan bölgesinde yer almakta olup
bölgenin günlük petrol üretim kapasitesi ise 1,2 milyon varildir. Kuveyt’in sahip oldugu rezerv, su
andaki üretim miktarı devam ettigi takdirde 100 yıldan daha fazla bir süre için yeterli olacaktır.
Kuveyt, dünya petrol üretiminde 13’üncü, petrol ihracatında 8’inci sıradadır. 2008 yılında
Kuveyt’in yükselen petrol fiyatları nedeniyle üretimini artırmasından ötürü net ham petrol
ihracat gelirinin 69 milyar dolar olarak gerçeklesmistir. Bu rakamın 2009 yılında 50 milyar dolar,
2010 yılında ise bu rakamın 64 milyar dolar olacagı tahmin edilmektedir. Ülkede üretilen 2.5
milyon varil/gün petrolün 290-300 bin v/g kadarı ülke içinde kullanılmakta kalanı ise rafine
petrol ürünleri veya ham petrol olarak ihraç edilmektedir. Kuveyt petrol üretim kapasitesini
2020 yılına kadar 4 milyon varile çıkarmak amacıyla; üretim altyapı modernizasyonu, stoklama,
üretim kapasitesi artırımı, petrol alanında uluslararası firmalarla isbirligi ile ihraç ve rafineri
kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik 55 milyar dolarlık bir yatırım programı baslatılmıstır.
Önemli petrol arıtma tesisleri ve petrole baglı sanayi isletmeleri de Kuveyt sehrine yakın Ahmadi
ve Shuaiba bölgelerinde bulunmaktadır. Kuveyt, Mina al-Ahmadi, Mina al-Abdullah ve
Shuaiba’daki mevcut rafinerilerine Mina al- Zour’da günde 615 bin varil üretim gerçeklestirecek
ve insası için bütçeden 6,3 milyar dolar ayrılmıs bulunan bir rafineri eklemeyi planlamaktadır. Bu
konudaki yatırım süreci devam etmektedir. Yüksek Petrol Konseyi tarafından önerilen Kuveyt
Projesi (Project Kuwait), uluslararası petrol sirketlerini ülkenin kuzeyindeki petrol sahalarındaki
gelistirme planlarına dahil etmeyi ve ülkenin kuzeyinde (4 tane) ve batısındaki (2 tane) petrol
üretim alanlarının genisletilmesini öngören bir projedir. Öncelikle ülkenin kuzeyinde bulunan ve
5
10 milyar varil rezervi oldugu bilinen alanların kapasitesinin günde 900.000 varile çıkarılması
hedeflenmektedir.Ülkenin batısındaki alanların ise kapasitesinin günde 190.000 varilden
460.000 varile çıkarılması planlanmaktadır.
Doğalgaz
Kuveyt’in dogalgaz rezervleri 52.4 trilyon ft³’dir ve dünya dogalgaz rezervinin % 1’ini
olusturmaktadır. Ülkede üretilen hemen tüm dogalgaz, petrol üretiminde kullanılmaktadır.
Bunun dısında, yerel tüketim sınırlıdır. Fakat petrokimya sanayinin gelismesi ile birlikte yerel
tüketimin artması beklenmektedir. Ülkenin kuzeyinde kesfedilen genis dogal gaz sahalarında
2008 yılında ayında üretime baslamıstır. ABD’li petrol saha hizmetleri firması Schlumberger,
kuzeydeki 35 trilyon kubik fit rezervin bulundugu tahmin edilen gaz sahalarında bir inceleme
baslatmak üzere görevlendirilmistir. Söz konusu gazın daha çok elektrik ve su üretimi basta
olmak üzere yerli talebi karsılaması beklenmekte olup ülke, komsu ülkelerden gaz ithal etmeye
yönelecektir.
İmalat
Ülkenin imalat sanayi içindeki en önemli sektörler, petrole dayalı olan petrokimya ve petrol
arıtma sektörleridir. Petrol arıtma sektörü dısındaki üretimin GSYİH’ye katkısı oldukça düsük bir
seviyededir. Petrol dısı sanayi gıda isleme ve insaat malzemeleri gibi alanlarda
yogunlasmaktadır. Ayrıca orman ürünleri, mobilya, metal ürünleri ve makinalar önemli
ürünlerdir. 1999’dan bu yana kurulan sirketler en fazla temel metaller, agaç ürünleri, tekstil,
hazır giyim ve deri sektörlerinde faaliyet göstermektedirler.İlk olarak 1960’ların sonlarına dogru
kurulan ve pek de verimli olmayan petrokimya sektörünün, 1991 Körfez Savasından sonra devlet
tarafından stratejik sebeplerle gelistirilmesine karar verilmistir. Ayrıca Kuveyt Petrochemical
Industries Co. (Kuveyt Petrokimya Sanayi) yıllık 850 bin ton amonyak ve 792 bin ton üre üretimi
gerçeklestirmektedir. PIC ile Union Carbide ortaklıgı ile olusturulan EQUATE firması yıllık 650 bin
ton etilen, 350 bin ton etilen glikol ve 450 bin ton polietilen üretmektedir. Üretilen etilen, etilen
glikol ve polipropilenin büyük kısmı Avrupa ve Asya’ya ihraç edilmektedir.
Finans
Kuveyt, finans sektöründe bölgesinde öne çıkmaya aday bir ülkedir. Ülkede petrol sektöründen
sonra en önemli güç Bankacılık Sektörüdür. Ülkede 6’sı %100 Kuveytlilere ait 8 ticari banka ve
sanayi, gayrimenkul, tasarruf ve İslami bankacılık alanlarında hizmet veren 4 banka olmak üzere
12 banka bulunmaktadır. HSBC, PNB Paribas, Abu Dhabi Milli Bankası ve Citibank gibi
yabancı bankaların da ülkede faaliyet göstermelerine izin verilmistir. 2009 yılının ilk dokuz
ayında Kuveyt bankalarının varlıklarının toplamı 213 milyar dolar olarak açıklanmıstır. Ayrıca,
Kuveyt Merkez Bankası’na kayıtlı 57 yatırım sirketi, 92 yatırım fonu ve 53 döviz sirketi hizmet
vermektedir. Sigortacılık sektörü 8’i ulusal, 6’sı Arap ve 6’sı yabancı sirket olmak üzere toplam 20
sirketten olusmaktadır.
6
Altyapı
Kuveyt’te bir yıl içinde ülkenin üçüncü mobil telefon sirketinin kurulması için yetki veren yasa
Ocak 2007 sonunda kabul edilmistir. Yeni yasaya göre hükümet söz konusu sirketin %24 hissesini
elinde bulunduracak, hisseleri %26’sı ülke içinde ya da dısındaki stratejik bir yatırımcıya
satılacak, kalan %50 hisse ise Kuveytlilere sunulacaktır.
İnşaat
Geçtigimiz yirmi yıllık dönem itibariyle ülkedeki kamu yatırımlarının politik istikrarsızlık ve
güvenlik tehditlerinden ötürü ertelenmesi nedeniyle altyapı ve telekomünikasyon alanlarında
yatırıma ihtiyaç bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda Kuveyt’te otoyol, konut, köprü, liman ve
depolama tesisi, demiryolu,havaalanı, dogal gaz ve petrol tesisleri gibi çesitli altyapı yatırımları
öngörülmektedir. Bu da insaat sektöründe bir hareketlenmeye isaret etmektedir. Özellikle konut
yapımı ve saglık kurulusları insaatı gelimse gösteren iki alandır. 2020 yılına dek büyük yatırım
projeleri için 40 milyar dolardan fazla harcama yapılacaktır. Kuveyt’te insaat sektörü büyük
ölçüde kamu ihalelerine baglı olup 1998 yılında petrol fiyatlarının düsmesiyle birlikte hükümet
büyük kamu projelerini ertelemis ve yap-islet-devlet modeline yönelmistir. Yakın zamanda
petrol fiyatlarındaki artısla birlikte Bayındırlık ve _skan Bakanlıgı Subiya yarımadasını gelistirmek
ve Failaka ve Bubiyan adalarında turizmi canlandırmak üzere iddialı projelere girismistir. 1 milyar
dolar degerinde otoyolların modernlestirilmesi ve genisletilmesi projesi yanında Kuveyt sehrinde
bir metro yapım projesi planlanmaktadır. Metro projesinde birinci etap, 32 kilometrelik bir hat
yapım projesidir ve 1- 2 milyar dolar tutarındadır. Bölgesel Demiryolu Yapım Projesi ile, Kuveyt
ile KİK ülkelerinin ve KİK ülkeleri ile Irak, Suriye, Ürdün, Türkiye ve İran’ın birbirine
baglanması planlanmaktadır.Bunların dısında, maliyeti 5 milyar ABD dolarını bulan 70.000
lojman yapımı,idari binalar, ulusal bir kütüphane (35 milyon ABD doları), devlet hastaneleri
(620 milyon ABD doları), Shdadiyah üniversite kampüsü (3.5 milyar ABD doları), Merkez
Bankasının yeni binası (100 milyon ABD doları), çesitli ofis ve olimpik standartlarda bir spor tesisi
insaatı gündemdedir.Halihazırda yapılan insaat projelerinin tutarı 10 milyar ABD doları olup
bunun 20 yıllık bir süre zarfında kümülatif olarak 30 milyar doları geçmesi beklenmektedir.
İnsaat sektörü, Irak’taki Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasının ardından Kuveyt yatırımının geri
dönmesi ve petrol gelirlerindeki artıstan olumlu etkilenmekle birlikte ekonomide oldukça ufak
bir yer tutmakta olup 2008 yılında GSYIH içindeki payı %8’den az olmustur.
YATIRIM ORTAMI
DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE VERGİLER
Dış Ticaret Politikası
Ülkede yabancı faaliyetlere getirilen kısıtlamalar, ticaret ve ekonomik faaliyetleri düzenleyen
uygulamaların değişkenliği ve açık olmayışı, vergi sistemi, kamu alımlarında yerli firmalara
sağlanan avantajlar, acentalık sistemi gibi pek çok husus nedeniyle Kuveyt serbest bir
ekonomi olmaktan oldukça uzaktır.
İthalatçılar Sanayi ve Ticaret Bakanlığından her yıl ithalat lisansı almak ve Bakanlık ile
Kuveyt Sanayi ve Ticaret Odasına kayıt olmak zorundadır. Lisanslar bir yıl için geçerli olup,
ve birden fazla nakliyeye izin verir. Ateşli silahlar, patlayıcılar, ilaçlar ve vahşi hayvanlar gibi
çeşitli ürünler için farklı bakanlık ve kurumlardan lisans almak gerekir.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri birleştirilmiş gümrük kanunu çerçevesinde Kuveyt
gümrük vergisi oranlarını % 5 olarak uygulamaktadır. Çoğu gıda maddesi olan yaklaşık 417
7
üründe gümrük vergisi oranı sıfır olarak uygulanmaktadır.
Kuveyt ülkedeki ekonomik duruma bağlı olarak bazı malların ihracatına da yasaklamalar
getirebilmektedir. Demir çelik ürünleri ihracatı, ülkenin demir çelik ihtiyacının
karşılanmasında yaşanabilecek sıkıntıların önlenmesi ve demir çelik hurda ihracatı ülkedeki
sanayicilerin uygun fiyattan hammadde bulabilmelerinin sağlanması amacıyla yasaklanmıştır.
Hurda bakır ve pirinç ihracı ise Savunma Bakanlığı ile Elektrik ve Su Bakanlıklarının iznine
bağlanmıştır.
Ülkedeki ekonomik ve ticari faaliyetleri düzenleyen diğer bir önemli husus ise Kuveytlilere
ve Kuveyt’te kurulan firmalara sağlanan avantajlardır. Mevcut düzenlemeler ile kamu
alımlarına ilişkin ihalelerde Kuveytli firmalara %10, KİK ülkelerinin ürünlerine ise %5 fiyat
avantajı sağlanmaktadır.
Kamu alımlarında yabancılara getirilen diğer bir sınırlama, ülkedeki ihale sisteminin, yabancı
firmaların uluslararası ihaleler dışındaki ihalelere katılabilmelerini önlemesidir.
Kuveyt’in üye olduğu bir ekonomik Topluluk olan Arap Birliği ülkeleri arasında gümrüksüz
ticaret yapılmasına imkan sağlayan GAFTA, 2005 yılı başında uygulamaya konulmuş olup,
Suudi Arabistan, Kuveyt, BAE, Bahreyn, Katar, Umman, Yemen, Suriye, Mısır, Libya,
Lübnan, Irak, Sudan, Tunus, Fas karşılıklı olarak anlaşma kapsamı ürünlerde gümrük
muafiyeti uygulamaya başlamıştır.
ABD, Suudi Arabistan dışındaki KİK ülkeleri ile STA imzalamayı planladığını, KİK üyesi
ülkelerin farklı ekonomik özelliklere sahip olmaları nedeniyle, blok anlaşma yerine ikili
anlaşmaları tercih ettiğini açıklamıştır. Bu çerçevede, Bahreyn ve Umman ile ABD arasında
STA imzalanmış, ABD ile BAE arasında STA görüşmeleri başlatılmıştır. Kuveyt ve Katar ile
ise, STA görüşmelerine başlamadan önceki aşama olarak değerlendirilen “Trade and
Investment Framework Agreement-TIFA” imzalamıştır.
Kuveyt’in üye olduğu diğer bir kuruluş ise OPEC’tir. OPEC 1960 yılında İran, Irak, Suudi
Arabistan, Venezuella ve Kuveyt tarafından kurulmuş; üye ülkeler arasında petrol
politikalarının koordinasyonu ve birlikteliğinin sağlanması, petrol fiyatlarında istikrar ve
devamlılığın oluşturulması, petrol arzının ekonomik, verimli ve düzenli olmasının, ve
yatırımlardan makul kar elde edilmesinin sağlanması amacıyla oluşturulmuştur. Katar, Libya,
Endonezya, Cezayir, BAE, Nijerya, Gabon ve Ekvator daha sonra kuruluşa üye olmuşlar,
ancak, bu ülkelerden Ekvator ve Gabon daha sonra üyelikten ayrılmışlardır. Irak’ın OPEC’e
üyeliği devam etmekle beraber, OPEC tarafından alınan kararlar dışında tutulmaktadır. Halen
Angola ile beraber OPEC’in 12 üyesi bulunmaktadır.
İthalat Yasakları ve İthalatı İzne Bağlı Ürünler
Kuveyt’in İsrail’e uyguladığı boykot nedeniyle bu ülke ile ticaret yapılması ve İsrail menşeili
ürünlerin ülkeye girişi yasaktır. Ayrıca domuz eti ve domuz ürünleri ile alkol ve alkollü bazı
maddelerin ülkeye ithalatı yasaktır. Ayrıca, Kuveyt ürün ithalatlarını belirli bazı ülkelerle
sınırlı tutarak yasaklayabilmektedir.
Kuveyt’e ithalatı yasak ve ithalatı izne bağlı olan tüm ürünlerin listesi Kuveyt Ticaret
Müşavirliği’mizin web sayfasından öğrenebilmektedir. (www.musavirlikler.gov.tr)
8
Yürürlükteki Başlıca Anlaşma Ve Protokoller
ANLAŞMA ADI
İMZA TARİHİ
Türk-Kuveyt Ekonomik ,Sınai ve Teknik İşbirliği Karma Komitesi VIII. 27,05,2010
Dönem Tutanağı
İşgücü Değişimi Anlaşması
30,03,2008
Türk Standartları Enstitüsü ile Kuveyt Sanayi Standartları ve Sanayi 30,03,2008
Hizmetleri Kamu İdaresi arasında Teknik İşbirliği Mutabakat Zaptı
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
07,10,1997
Ticaret Anlaşması
03,12,1997
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
27,10,1988
Ticaret ,Sınai ve Teknik İş Birliği Anlaşması
22,03,1977
Hava Ulaştırma Anlaşması
29,03,1977
Kültürel İş Birliği Anlaşması
19,07,1975
Eşya ve Yolcuların Transit Nakliyatına ve iki ülke arasındaki Nakliyata 03,06,1970
Mütedair Anlaşma
Konut, yerlesim saglık, egitim, enerji, su ulasım, çevre alanları ile ülkedeki petrol sektörünün
üretim kapasitesinin ve islenmis petrol üretiminin arttırılmasına yönelik petrokimya ve rafineri
projelerini kapsayan alanlarda yatırımlar öngörülmektedir. 2001 yılında Kuveyt Ulusal
Meclisi’nden geçen Dogrudan Yabancı Yatırım Kanunu’na göre yabancı girisimciler birçok
sektörde sponsora ihtiyaç duymadan, çogunluk hisseye, hatta %100 hisseye sahip oldukları
sirketler kurabilmektedir. Aynı kanun yabancı yatırımcıya 10 yıla kadar vergi muafiyeti, ülkeye
yabancı isçi getirilmesi, isletmenin kurulabilmesi için arazi tahsisi, üretim için gerekli hammadde,
ekipman, yarı mamulün gümrüksüz ithalatına izin verilmesi, kamulastırma riskine karsı güvence
verilmesi, yabancı yatırımcının gelecekteki kanun degisikliklerine karsı korunması, sermaye
transferine kısıtlama getirilmemesi gibi yatırımcı lehine hükümler içermektedir. Tüm bu
avantajların yatırımcı tarafından kullanılabilmesi ise yerel isçi istihdam etme sartına
baglanmıstır. Yabancı yatırımcılar petrokimya alanında ortak yatırım yapabilmektedir. Fakat
petrol arama çalısmalarının yabancı sirketler tarafından yapılmasına hala izin verilmemektedir.
Su anda ülkede faaliyet gösteren tamamı veya bir kısmı yabancı yatırımcıya ait olan tüm firmalar
kurumlar vergisine tabidirler. Bu vergi firmanın toplam karının % 25’inden fazla olmamaktadır.
Yeni yabancı yatırımcılar yeni Dogrudan Yabancı Yatırım Kanunu uyarınca 10 yıl vergiden muaf
olacaklardır. Ülkede son yıllarda hiçbir kamulastırma vakası görülmedigi gibi eger olursa yabancı
yatırımcılar adı geçen kanun uyarınca güvence altındadırlar.
9
Şeyh Ahmed daha önceki açıklamalarında Kuveyt’in 2015 yılına kadar büyüyen konut
ihtiyaçlarını karşılamak üzere 70.000 yeni ev inşa etmeyi planladığını ,söz konusu konut planının
küresel mali krizin etkileri sonrasında ,ülkenin gayrimenkul sektörüne iyileşme yolunda itici
yönde yardımcı olacağını belirtmiştir.Bu iddialı emlak planı Kuveyt Konut idaresi ( Public
Authority for Housing Care –PAHC) tarafından yapılacaktır.
Kuveyt’te ilk defa 1986 yılında oluşturulmuş Kalkınma Planlarından ,2010-2014 dönemini
kapsayan en son Kalkınma Planı ile özellikle özel sektörün ekonomi içindeki rolünün artırılmasını
amaçlamaktadır.
2000-2009 dönemine gayrimenkul satış ve işlemlerine ilişkin veriler aşağıdaki tabloda yer
almaktadır. Söz konusu dönemlerde özellikle 2007 yılına kadar artışın yaşandığı ,2002 yılında
işlemler
bazında % 27,1 ‘lik ,değer bazında da % 54,7 oranında bir artış olduğu
görülmektedir.Ekonomik kriz ve diğer etkenlerin kendisini gösterdiği 2008 ve 2009 yıllarında ise
sektörde ortaya çıkan düşüş açıkça görülmektedir.2008 yılında işlemler bazında % 33,5 ,değer
bazında % 32,8 ; 2009 yılında ise işlemler bazında % 25,8 değer bazında % 30,5 düşüş söz
konusudur.
TOPLAM GAYRİMENKUL TİCARET DEĞERLERİ VE İŞLEMLERİ 2000-2009
Yıl
Değişim %
Vekalet
Değişim %
Gayrimenkul Değeri ( KD 1.000)
Toplam
2000 640,168
-
458,845
-
1,099,013
-
2001 769,08
20,1 %
636,036
38,6%
1,405,116
27,9%
2002 1,200,501
56,1 %
1,085,573
70,7%
2,286,074
62,7%
2003 1,413,112
17,7%
1,415,145
30,4%
2,828,257
23,7%
2004 1,505,819
6,6%
1,252,896
-11,5%
2,758,715
-2,5%
2005 1,537,246
2,1%
693,614
-44,6%
2,230,860
-19,1%
2006 1,813,737
18,0%
915,306
32,0%
2,729,043
22,3%
2007 2,806,537
54,7%
1,640,104
79.2%
4,446,640
62,9%
2008 1,887,117
-32,8%
871,450
-46,9%
2,758,627
-38,0%
2009 1,311,195
-30,5%
566,692
-35.0%
1,877,887
-31,9%
2000 5,224
-
4,301
-
2001 5,603
7,3 %
5,782
34,4%
11,385
19,5%
32,1%
9,117
57,7%
16,518
45,1%
2002
Sözleşme
7,401
Değişim %
Gayrimenkul İşlemleri
9,525
-
10
2003
7,178
-3,0%
8,953
-1,8%
16,131
2004
7,143
-0,5%
6,217
-30,6%
13,36
-2,3%
2005
6,645
-7,0%
2,140
-65,6%
8,785
-17,2%
-34,2%
2006
7,333
10,4%
2,980
39,3%
10,313
17,4%
2007
9,318
27,1%
4,554
52,8%
13,872
34,5%
2008
6,192
-33,5%
1,269
-72,1%
7,461
-46,2%
2009
4,593
-25,8%
622
-51,0%
5,212
-30,1%
Ortalama İşlem Değeri
2000
122,5
-
106,7
-
115,4
-
2001
137,3
12,0%
110,0
3,1%
123,4
7,0%
2002
162,2
18,2%
119,1
8,2%
138,4
12,1%
2003
196,9
21,4%
158,1
32,7%
175,3
26,7%
2004
210,8
7,1%
201,5
27,5%
206,5
17,8%
2005
231,3
9,7%
324,1
60,8%
253,9
23,0%
2006
247,3
6,9%
307,1
-5,2%
264,6
4,2%
2007
301,2
21,8%
360,1
17,3%
320,5
21,1%
2008
304,8
1,2%
686,7
90,7%
369,7
15,3%
2009
285,5
-6,3%
911,1
32,7%
360,1
-2,6%
11
Gayrimenkul Satışları ve SCB
Kredileri
Gayrimenkul Satışları
Aylık
Ort.
2008
Aylık
Ort.
2009
Kas.09 Ara.09 Oca.10 aydan yıldan
aya%
yıla%
Satış Değeri (mn Kd)
156,2
108,7
193,2
164,2
116,4
-29,1
48,0
Konut
74,8
55,5
87,6
98,5
66,4
-32,6
91,9
Bina
56,7
36,9
66,7
60,3
50,1
-16,9
53,1
Ticari
24,7
16,3
38,9
5,4
0,0
NA
NA
İşlem sayısı
514
382
542
582
387
-33,5
32,1
konut
381
277
379
476
285
-40,1
59,2
Bina
Ticari
Ortalama İşlem
Büyüklüğü(000Kd)
Konut
Bina
Ticari
Tasarruf Ve Kredi Bankası
Kredileri (SCB)
121
11
320,3
100
6
281,2
156
7
356,4
102
4
282,1
102
0
300,9
0
NA
6,7
-5,6
NA
12,1
203,3
477,2
2563.4
Aylık
Ort.
2008
199,3
373,3
28880,6
Aylık
Ort.
2009
231,0
427,8
5550,0
Kas.09
206,9
590,7
1357,5
Ara.09
232,9
490,7
NA
Oca.10
12,6
-16,9
NA
aydan
aya%
20,5
62,1
NA
yıldan
yıla%
Onaylanan Krediler Değeri (mn
kd)
Yeni İnşaat
Ev alımı
Eklenti ve Yenileme
Onaylanan Kredi Sayısı
Yeni İnşaat
Ev alımı
15,0
13,5
9,2
9,2
9,0
-2,9
-16,8
10,2
3,2
1,5
412
195
89
8,0
3,9
1,6
371
126
77
3,0
4,1
2,0
313
48
81
3,6
3,9
1,8
354
62
79
2,8
4,8
1,3
322
63
89
-20,4
25,1
-27,9
-9,0
1,6
12,7
-84,6
39,5
-17,0
-36,5
-77,3
23,6
12
Eklenti ve Yenileme
Harcama kredisi değeri (mn kd)
Yeni İnşaat
Ev alımı
Eklenti ve Yenileme
128
12,1
7,0
3,6
1,5
167
12,8
7,8
3,3
1,6
184
11,5
6,7
3,2
1,7
213
13,9
8,2
3,8
2,0
170
13,0
7,9
3,4
1,7
-20,2
-6,3
-3,2
-8,5
-14,6
7,6
1,1
-1,6
4,6
7,0
Global Finance House’un finansal verileri (krediler ve mortgage) dikkate alarak yaptığı
tahminlere göre 2009-2011 döneminde Kuveyt’e emlak talebinin ; konutta yatay bir seyir
izleyeceği ,yatırım ve ticari emlak bakımından ise düşüş göstereceği tahmin edilmektedir.
MÜTEAHHİTLİK İLİSKİLERİ
Türk müteahhitlerinin bugüne kadar Kuveyt’te üstlendikleri projelerin toplam degeri 594 milyon
dolar olmustur. Diger Körfez Ülkeleri ile karsılastırıldıgında bu rakamın düsük kaldıgı
görülmektedir. Bugüne kadar Türk insaat firmalarının üstlendikleri projeler arasında; Fahaeel
Otoyolu _nsaatı, Acquila Su Rezervuarları, Kuveyt-Irak sınırında 800 km2’lik alanın mayından
temizlenmesi, Altamer 4 adet petrol depolama tankı yapımı, 8 adet çelik petrol tankı imalatı,
Wafra Mina Sauda 20 petrol boru hattı, okul insaatları, polis merkezi insaatı, 500 adet müstakil
konut insaatı, Subiya-Mutla arasında boru hattı ve kablo kanatı insaatı, kargo apronu beton
kaplama ve derzlerin insaatı, Kuwait Oil Company Petrol ihraç tesisleri kapasite arttırımı
tesisleri isi ve T.C. Kuveyt Büyükelçiligi insaatı yer almaktadır.
Ülkede inşaat sektörü kamu sektörünün harcamalarına dayanmaktadır. Son beş yıl içerisinde
artan petrol fiyatlarına bağlı olarak Kuveyt’te büyük projelere daha fazla kaynak ayrılmaya
başlamıştır. Bu projeler arasında Subiya Bölgesi’nde şehirleşme, Kuveyt Körfezi ile başkent
arasını bağlayacak oto yol projesi, Failaka ve Bubiyan Bölgeleri’nde turizm yatırımları yer
almaktadır. Devletin alt ve üst yapı harcamalarında karşılaşılan bürokratik sıkıntılar ve
projelerin sık sık iptal edilmesi karşılaşılan sorunlar arasındadır.
Kuveyt gayrimenkul sektörü konut, yatırım ve ticari binalar olarak üç altbaşlıkta incelenebilir.
Kuveyt hükümetinin her vatandaşına bir ev verme politikasının bir yansıması olarak en
popüler olan grup konut alt sektörüdür. Yatırım alt sektöründe özel sektör tarafından kiralama
amaçlı inşa edilen villalar ile binalar, ticari binalar alt sektöründe ise iş merkezleri ve ofis
inşaatları bulunmaktadır.
Kuveyt’de emlak talebi, ülkedeki ekonomik gelişmelere bağlı olarak oluşan işyeri ve yatırım
amaçlı emlak talebi ile yine ekonomideki gelişmelere bağlı olarak ülkeye çalışmak amacıyla
gelen yabancılar ve artan nüfus nedeniyle oluşan konut talebi ile yakından ilgilidir. Emlak
piyasasını etkileyen diğer unsurlar ise; düşük faiz oranları, daha önce diğer ülkelerde bulunan
ve 11 Eylül sonrasında ülkeye dönen yatırımların konut sektörüne yönelmesi, Irak Savaşının
sona ermesi ile ülkede artan istikrar, artan petrol fiyatlarına bağlı olarak artan likidite, yabancı
sermaye mevzuatının uygulamaya konulması ile ülkede faaliyet gösterecek yabancı firmaların
13
yaratacağı işyeri amaçlı emlak talebinde artış beklentisi ve sanayileşme politikalarıdır.
Bunlara bağlı olarak ülkedeki inşaat faaliyetlerinin ve gayrimenkul sektörünün gelişmeye
devam etmesi beklenmektedir.
Konut Refahı Kamu İdaresi (Public Authority for Housing Welfare) tarafından 2006 Mayıs
ayı içerisinde “Yeni Kurulacak Şehirlerde” inşa edilecek konut projeleri için yerel ve
uluslararası müteahhitlik firmaları ön yeterlilik başvurusuna davet edilmişlerdir.
Söz konusu projeler kapsamında Sabiya bölgesinde 50.000, Al-Zour bölgesinde New Khairan
City için 30.000, Arifjan’daki Sabah Al Salem City için 11.000, Mutlah Side için 17.000 ve
Abdali Jahra Side için 9400 konut yapılacağı açıklanmıştır.
Arifjan yerleşim bölgesi projesi kapsamında 20 yıllık bir süreç içerisinde 10 milyar dolarlık
yatırımla yaklaşık 100.000 kişiye konut ve diğer tesislerin inşaası planlanmaktadır. Kheiran
projesinin de 20 milyar dolara mal olması ve 40 milyon metrekarelik konut inşa edilmesi
planlanmaktadır.
Subiyah bölgesinde 25 kilometre karelik bir alanda “Silk City- Madinat Al Hareer” adıyla
yerleşim, ekonomi, eğlence, ticaret, eğitim, sağlık ve kültür merkezi olacak çok maksatlı bir
şehir kurulmasının planlandığı ifade edilmektedir. Proje kapsamında dünyanın en yüksek
kulesi olması planlanan “Mübarek Tower”, yediyüz bin kişilik nüfus için evler, yollar,
havaalanları, hastaneler, stadyumlar, okullar ve muhtelif kamu binaları inşa edilmesi
planlanmaktadır. Şehrin inşası için 25 yıllık bir süre zarfında 80 milyar dolar harcanacağı
tahmin edilmektedir. 700 bin kişinin yaşayacağı şehirde 430 bin kişiye de istihdam imkanı
sağlanacaktır.
11 Eylül’de gerçekleşen saldırılar sonrasında ortaya çıkan yeni durum ve Irak savaşının sona
ermesi ile sürekli ertelenen belli başlı projeler ve yeni yatırımların tekrar başlaması, Kuveyt
müteahhitlik piyasasını olumlu etkilemiştir. Çeşitli konut ve yerleşim projeleri, sağlık, eğitim,
enerji, su, ulaşım, çevre alanlarında açıklanan yeni projelerin yanısıra petrol sektörünün
üretim kapasitesinin ve işlenmiş petrol üretiminin artırılmasına yönelik petrokimya ve rafineri
projelerini kapsayan yatırımlar gündeme gelmiştir.
Firmalarımızın Kuveyt pazarından aldıkları payın düşük olmasının en önemli nedeni belli
başlı firmaların önemli bir kısmının Kuveyt’i hedef pazar olarak değerlendirmemeleri,
Kuveyt iş kanunlarındaki sınırlandırmalar nedeniyle ortaya çıkan güven sorunu, bazı
bankalarımız tarafından düzenlenen teminat mektuplarının kabul edilmeyebilmesi ile projeler
içerisinde önemli bir yer tutan, petrol, enerji, su ve çeşitli büyük çaplı projelere katılım için
gereken ön yeterlilik sürecinde yer alınmaması olarak belirtilebilir.
14
Dünya Bankası Kriterleri Işığında Kuveyt’in Yatırım Ortamı
İs kurma prosedüründeki basamak sayısı degerlendirmeye konu olan tüm ülke ve bölgelerden
fazla olmasına ragmen, is kurma sürecinin aldıgı vakit (35 gün), maliyet ve is kurmak için gereken
minimum sermaye göz önünde bulunduruldugunda, ülkenin kendi
bölgesindeki ülkelere kıyasla çok elverisli bir portre çizdigi ve dünya çapında da OECD yüksek gelir
grubu ülkelerine hayli yakın oldugu görülmektedir. İşe alma ve isten çıkarma islemleri hem KİK
bölgesine hem de diger bölgelere göre daha kolaydır. _sten çıkarmanın maliyeti
oldukça düsük ve OECD yüksek gelir grubu ülkelerinin ortalamasına yakındır. Buna karsın tüm KİK
bölgesinde oldugu gibi çalısma saatleri esnek degildir. Kuveyt’te mülkiyet kaydı ve devri ile ilgili
düzenlemelerin hem sayısı hem süresi fazladır. Buna karsın maliyeti son derece düsüktür.
Kredi teminatı maliyeti Kuveyt’te tüm bölge ve ülkelerden daha düsüktür. Krediler konusundaki
yasal haklar, OECD yüksek gelir bölgesi hariç, diger bölgelerden daha fazladır.
Kurumsal yönetisim ve bilgilendirme konusunda Kuveyt, tüm KİK bölgesinde oldugu gibi;
dünyadaki diger bölgelere göre çok geridedir. Anlasmazlık sırasında sözlesmenin uygulatılması
amacıyla hukuki sürecin baslatılması için gereken yasal prosedür Kuveyt’te hem
kendi bölgesine hem de diger bölgelere göre daha uzundur. Buna karsın, uyusmazlıkların
çözümlenmesi için gereken zaman ve uyusmazlıkların çözümlenmesinin maliyeti OECD yüksek
gelir grubu ülkeleri hariç diger bölgelere nazaran daha düsüktür. İflas durumunda isletmenin
kapatılmasının aldıgı zaman Kuveyt’te KiK ortalamasından biraz daha kısa, dünya genelinde
bakıldıgında ise hayli uzundur. Buna karsın, iflas sürecinin maliyeti dünyadaki en
düsük seviyededir.
TİCARİ İLİŞKİLER
Yıllar
İhracat
Türkiye – Kuveyt Ticareti (Milyon ABD Doları)
İthalat
Hacim
Denge
2000
2001
2002
73,4
104,8
139,0
161,4
123,3
26,5
234,8
228,1
165,5
-88
18,5
112,5
2003
2004
165,9
265,6
15,9
25,7
181,8
291,5
150,0
240,1
2005
2006
210,3
219,02
41,6
56,04
251,9
275,06
168,7
162,98
2007
2008
2008
2009
221,15
493,03
441,39
211,302
90,50
80,64
69,60
184,219
311,65
573,67
510,99
395,521
130.65
412,39
371,79
27,083
Kaynak: TUİK
15
Türkiye – Kuveyt ticareti, Kuveyt’in ithalat hacmi ve iki ülkenin potansiyeli düsünüldügünde kısıtlı
kalmaktadır. Türkiye’nin 2009 yılında Kuveyt’ten ithalatı, bir öceki yıla göre 2 kattan fazla artıs
göstererek yaklasık 493 milyon dolar seviyesinde gerçeklesmistir. Kuveyt’ten ithalat ise 2008
yılında 2007 yılına oranla % 10 azalarak 80 milyon dolara düsmüstür. 2009 yılı ilk on aylık
verilerine göre bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatımız %62.5 oranında azalmıstır.
Kuveyt’e ihracatı gerçeklesen baslıca kalemler arasında demir ve çelik ürünleri, elektrikli makina
ve cihazlar, demir veya çelikten esyalar yer alırken, organik kimyasal müstahzarlar, plastik ve
plastikten mamul esya ile elektrikli makina ve cihazlar baslıca ithalat kalemleri olmustur.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler ( Bin Dolar)
GTİP
Ürün Adı
NO
2709
Ham petrol
2007
2008
38610940
59373072
2009
34825520
2710
Petrol yağları
18660808
18419280
10337900
2711
Petrol gazları
1937864
2853206
1739905
2905
Asıklık alkoller
0
406911
594666
3901
Etilen polimerleri
1085773
735660
56475
3102
Azotlu mineral, kimyasal gübreler
290197
522949
210072
7113
Kıymetli metaller ve kaplamalarından
mücevherci eşyası
Sıklık Hidrokarbonlar
25425
228521
156618
12
9076
109811
3902
Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri
(ilk şekıllerde)
123419
102424
95386
2713
Petrol yağlarının /bitumenli minerallerden
elde
edilen yağların kalıntıları
Altın (Ham, Yarı İşlenmiş, Pudra Halinde)
890
113994
80748
2825
30174
70679
0
69793
93091
0
424723
155129
107644
40570
68999
65966
60128
53256
70633
55212
50704
2902
7108
2503
7204
8544
2909
7019
Her Nevi Kükürt
Demir/çelik döküntü ve hurdaları
İzole edilmiş tel/kablo
Eterler, eter-alkoller, eter fenoller,
fenoller, peroksitler vb. türevleri
Cam lıifleri cam yünü ve mamülleri-iplik,
dokuma vb
16
8411
720
30772
40148
7404
Turbojetler, Turbo-Propeller, Diğer Gaz
Türbinleri
Bakır hurda ve döküntüler
17090
45266
30577
7602
Alüminyum hurda ve döküntüler
31130
36561
26743
3815
Reaksiyon Baslatıcılar, Hızlandırıcılar,
Katalıtık Müstahzarlar
4305
16844
19657
8803
7372
4034
18541
10289
35318
14626
8705
Balon, Hava Gemisi, Planör vb. Diğer Hava
Taşıtlarının Aksam ve Parçaları
Plastikten tüpler, borular, hortumlar,
conta, dirsek vb.
Özel Amaçlı Motorlu Taşıtlar
6440
88
11343
8471
Otomatik Bilgi işlem Makineleri, Üniteleri
2598
2865
11284
2814
Saf Amonyak/Amonyağın Sulu Çözeltileri
13916
17310
10328
2620
0
24388
9444
9406
Metalleri/Metal Bileşiklerini İçeren Küller
Ve Kalıntılar
Prefabrik Yapılar
5718
25562
7974
4707
Kağıt ve Karton Döküntü ve Kırpıntıları
5389
7116
7335
3105
Azot, Fosfor ve Potasyum Karışımları
0
2
7087
1932
5637
3917
8431
Ağır İş Makine ve Cihazlarının Aksamı,
34207
Parçaları
Kaynak: ITC calculations based on COMTRADE statistics
Kuveyt’in en önemli ithal ürünü otomobil olarak görülmektedir. Diğer başlıca ithal ürünleri
ise kıymetli metallerden mücevherci eşyası, hava taşıtları, beyaz et, pirinç, elktrik
malzemeleri, ilaçlar, genel olarak inşaat malzemeleridir.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler ( Bin Dolar)
GTİP
Ürün Adı
NO
8703
Otomobil
2007
2008
2009
2610098
3012275
2013782
7113
Kıymetli metaller ve kaplamalarından
mücevherci eşyası
230121
369994
355862
8802
Diğer hava taşıtları
0
163427
341114
8517
Telli telefon için elektrikli cihazlar
106532
560969
329862
17
0207
3004
Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen
sakatatı
Tedavide/korunmada kullanılmak üzere
hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
Pirinç
161794
328259
295012
249645
281550
275858
139582
244144
229962
343071
226692
221918
472497
396418
218860
179559
220573
194712
8704
Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü,
termostatik valf dahil
Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri
işlemek için cihazlar
Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı,
parçaları
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
234801
264521
176754
8544
Izole edilmiş tel, kablo
400022
228356
159964
4011
Kauçuktan yeni dış lastikler
145113
184864
156413
8411
Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz
türbinleri
Elektrik transformatorleri, statik
konvertisörler,
endüktorler
Toplu halde yolcu taşımaya mahsus
motorlu taşıtlar
Toprak, Maden, Cevheri Taşıma, Ayırma,
Seçme vb. İş Makineleri
Sıvılar için pompalar, sıvı elevatorleri
216629
577165
155849
146371
172330
150069
56690
160254
147123
57857
30158
146769
216737
154646
143368
7208
Demir/Çelik Sıcak Hadde Yassı MamulleriGenişlik 600mm. Fazla
58602
96641
138255
7304
327157
491012
136286
9403
Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp,
boru, içi boş profil
Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları
206939
207548
127392
8471
Otomatik bilgi işlem makinelerı, üniteleri
236536
170404
126204
2710
Petrol yağları
95115
315836
120768
7308
Demir çelikten inşaat ve aksamı
231243
129251
119252
8414
Hava-vakum pompası, hava/gaz
kompresörü, vantilator,aspirator
Santrifujle Çalısan Kurutma, Filtre, Arıtma
Cihazları
Kara taşıtları için aksam, parçaları
166493
117213
115582
89449
78471
115005
227692
135150
113629
1006
8481
8419
8431
8504
8702
8430
8413
8421
8708
18
7108
Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halınde)
113763
8415
Klima cihazları-vantilatorlü, ısı, nem
205957
değiştirme tertibatlı
9018
Tıp, Cerrahi, Dışçilik, Veterinerlik Alet Ve
74184 1
Cihazları
Kaynak: ITC calculations based on COMTRADE statistics
172111
109521
126175
107404
07317
101259
KUVEYT İLE TİCARETTE İLK 10 FİRMA
Türkiye’nin Kuveyt’e İhracatında ilk 10 Firma (2009)
Firma Adı / Ürün Grubu
DİLER DIŞ TİCARET A.Ş. ( YUVARLAK ÇUBUK)
TÜPRAŞ TÜRKİYE PETROL RAFİNELERİ A.Ş. (BENZİN ;KURŞUNSUZ 95 OKTAN)
RÜYA İÇ VE DIL TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ (MERMER ,TRAVERTEN)
MERKO GIDA SANAYİ VE TİC. A.Ş. ( DOMATES,KURU MADDE))
YAŞAR DIŞ TİCARET A.Ş. (PEYNİR)
DOST KARDEŞLER TEKSTİL SANAYİ VE TİC ANONİM ŞİRKETİ ( YER KAPLAMALAR)
İSTANBUL GIDA DIŞ TİC. A.Ş. (TAZE PEYNİR)
SAEAMETAL SANAYİ VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. (DÜZ PROFİL,HADDELENMİŞ ÜRÜN)
KARDEMİR İTHALAT İHRACAT LİMİTED ŞTİ. ( DÜZ PROFİLLER)
NESTLE TÜRKİYE GISA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ (ÇORBALAR)
İLK 10 FİRMA TOPLAMI
GENEL TOPLAM
KUVEYT’E İHRACATIMIZDA İLK 10 FİRMANIN PAYI
DEĞER ($)
35,649,718
16,043,731
12,030,076
6,506,580
5,681,053
5,441,959
5,405,811
4,848,491
4,508,420
2,825,874
98,940,713
211,293,029
46,82
Türkiye’nin Kuveyt’e İhracatında ilk 10 Firma (2010/10)
Firma Adı / Ürün Grubu
İÇDAŞ ÇELİK ENERJİ TERSANE VE ULAŞIM SAN. A.Ş. (DEMİR / ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YARI
MAMULLER)
DİLER DIŞ TİCARET A.Ş. (DEMİR / ÇELİK ÇUBUKLAR)
HABAŞ SINAİ VE TIBBİGAZLAR İSTİHSALEND. A.Ş. (DEMİR / ÇELİK ÇUBUKLAR)
KARDEMİR İTHALAT İHRACAT LİMİTED ŞTİ. (DEMİR / ÇELİK ÇUBUKLAR)
DEĞER ($)
102,762,591
80,272,909
13,281,046
6,940,965
SANMAR DENİZCİLİK MAK. VE TİC. LTD. ŞTİ. (YATLAR )
6,083,561
DOST KARDEŞLER TEKSTİL SANAYİ VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ (DOKUNMUŞ HALILAR,YER 4,890,907
KAPLAMALAR )
İZMİR DEMİR ÇELİK SAN. A.Ş. (DEMİR / ÇELİK ÇUBUKLAR)
YAŞAR DIŞ TİC. A.Ş. (PEYNİR VE LOR)
SEAMETAL SANAYİ VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. (DEMİR/ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN PROFİL)
4,853,862
4,292,600
3,999,709
19
MERKO GIDA SANAYİ VE TİC. A.Ş. (DOMATES)
LİSTE TOPLAMI
GENEL TOPLAM
İLK 10 FİRMANIN KUVEYT’E İHRACATIMIZDAKİ PAYI %
3,753,263
231,131,413
348,423,294
66,3
Türkiye’nin Kuveyt’den İthalatında İlk 10 Firma (2009)
Firma Adı / Ürün Grubu
TÜPRAŞ TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş. (KERESON ; JET YAKITI)
KORTEKS MENSUCAT SAN. VE TİC. A.Ş. (ETANDİOL)
ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş. (ETANDİOL)
ARTENİUS TURKPET KİMYEVİ MAD.PET AMBALAJ SAN. A.Ş. (ETANDİOL)
ARKEM KİMYA SAN. VE TİC. A.Ş. (ETANDİOL)
CONTİNENTAL KİMYA SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş. (POLİETİLEN ,ETANDİOL)
BP. PETROLLERİ ANONİM ŞİRKETİ (ETANDİOL)
DOĞAN NAKLİYAT PLASTİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. (POLİETİLEN)
CMS CONCEPT PLASTİK AMB TEKSTİL SAN. A.Ş. (POLİETİLEN)
PRİMA GIDA İHT. MAD. AMBALAJ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. (POLİETİLEN)
İLK 10 FİRMA TOPLAMI
GENEL TOPLAM
KUVEYT’TEN İTHALATIMIZDA İLK 10 FİRMANIN PAYI
DEĞER ($)
96,773,041
20,107,615
14,988,366
14,035,199
6,310,119
5,639,961
2,405,682
2,317,910
1,277,704
1,110,884
164,966,481
184,219,239
89,6
Türkiye’nin Kuveyt’e İhracatında ilk 10 Firma (2010/10)
Firma Adı / Ürün Grubu
ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş. (ASİKLİK ALKOLLER)
KORTEKS MENSUCAT SAN. VE TİC. A.Ş. (ASİKLİK ALKOLLER)
ARTENİUS TURKPET KİMYEVİ MAD.PET AMBALAJ SAN. A.Ş (ASİKLİK ALKOLLER)
EASTCHEM KİMSAYAL END İM TİC. VE SAN. A.Ş. (ASİKLİK HİDROKARBONLAR)
BOYTEK REÇİNE BOYA VE KİMYA SANAİİ TİCARET A.Ş. (ASİKLİK HİDROKARBONLAR)
KARHAN KİMYA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ. (ETİLEN POLİMERLERİ)
ARKEM KİMYA SAN. VE TİC. A.Ş. (ASİKLİK ALKOLLER)
MELTEM KİMYA VE TEKSTİL SANAYİ İTH. İHR. VE TİC. LTD. ŞTİ. (ASİKLİK ALKOLLER)
ÜNAL SENTETİK DOKUMA SANAYİ TİCARET A.Ş. (PROPİLEN)
DOĞAN NAKLİYAT PLASTİK SAN VE TİC LTD. ŞTİ. (ETİLEN POLİMERLERİ)
İLK 10 FİRMA TOPLAMI
GENEL TOPLAM
KUVEYT’TEN İTHALATIMIZDA İLK 10 FİRMANIN PAYI %
DEĞER ($)
27,171,341
26,530,125
24,493,154
22,614,314
10,376,612
6,480,200
5,730,216
3,866,390
2,628,970
2,402,167
132,293,489
171,641,113
77,1
20
KARŞILIKLI YATIRIMLAR
2009 yılı Agustos ayı itibariyle Kuveyt’in Türkiye’deki dogrudan yatırım miktarı yaklasık 600
milyon dolardır. Ülkemiz ile Kuveyt arasındaki Yatırımların Karsılıklı Tesviki ve Korunması
Anlasması 27.10.1988 tarihinde imzalanmıs olup, anılan anlasma 25.04.1992 tarihinde yürürlüge
girmistir. 16.09.2009 tarihi itibarıyla ülkemizde 63 adet
Kuveyt sermayesine sahip firma faaliyet göstermektedir. Bu yatırımlar arasında en önemlileri,
Kuveyt Türk Katılım Bankası, Docar A.S, M H Al-Shaya Co., _zocam A.S.,TAV (Kuveytli yatırım
sirketi Global Investment House 2006 yılında TAV’ın 75 milyon ABD Doları tutarındaki hissesini
satın almıstır. ), Fon Finansal Kiralama, NBK Capital, Cevahir Alısveris Merkezi,Beitek’tir.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Kuveyt, tasımacılık konusunda önemli avantajlara sahiptir. Biri Shuwaikh digeri Shuabia’da
olmak üzere iki ticari limana sahiptir. Kuveyt’in 5 bin km’ye yakın iyi durumda olan bir karayolu
agı bulunmaktadır. Kuveyt Uluslar arası Havaalanının kapasitesi günde 30 yolcu uçagının inis ve
kalkısına izin vermektedir. En geç 2015 tarihinde 3 milyon yolcu kapasiteli ve 700 milyon ile
1 milyar ABD doları arasında maliyeti olan ikinci bir havaalanı yapma planı bulunmaktadır. Bu
planla Kuveyt, Körfez bölgesinde hava tasımacılıgında Dubai’ye rakip bir üs olmayı
hedeflemektedir. Proje bir otel, park yeri, inis/kalkıs pisti, mevcut pistlerin uzatılması hususlarını
da içermektedir.
Karayolu
Ülkede 5 000 km’lik kara yolu ulaşım ağı mevcuttur. Başkentte trafik sıkışıklığı artmaktadır.
Otobüs sadece düşük ücretlerle çalışan yabancı işçilerin kullandığı bir ulaşım şeklidir.
Kuveyt’te şehir içi ulaşım konusunda öncelik özel vasıtalardadır. Bir Kuveytli ailenin
ortalama 3,7 adet arabası bulunmaktadır. Bir kamu şirketi olan Kuwait Public Transport
Company (KPTC) de genel olarak ülkede çalışan düşük gelirli yabancı nüfusa toplu taşıma
hizmeti vermektedir.
Kuveyt Kamu İşleri Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamada ulaşım konusunda rahatlama
sağlanması amacıyla 32 km uzunluğunda bir metro inşaatı için danışmanlık firmalarına bir
çalışma yaptırılacağı açıklanmıştır.
Limanlar
Ülkede iki büyük ticari liman bulunmaktadır. Bunlar, başkent yakınlarındaki Shuwaikh ve
güneydeki Shuaiba Limanları’dır. Her iki limanın da genişletme çalışmaları devam
etmektedir. Shuwaikh Limanı yanında serbest bölge bulunmakta olup, burada % 100 yabancı
mülkiyetine izin verilmekte, ayrıca burada kurulan işletmeler şirket vergilerinden ve kambiyo
kısıtlamalarından muaf tutulmaktadır.
Irak’ta mevcudiyeti devam eden Amerikan ordusunun ihtiyaçlarına bağlı olarak Kuveyt’de
nakliye ve lojistik hizmeti veren firmaların yoğunluğu da artmaktadır. Bubiyan adasına bir
liman inşa edilmesi gelecekte Irak’a yönelik lojistik hizmetlerini sağlamak üzere
gündemdedir. Irak’ın tek limanı Umm Qasr ’da denizin çok sığ olması ve ciddi derinleştirme
yatırımı gerektirmesi nedeniyle, Bubiyan limanı stratejik olarak iyi konumlanmış bir proje
21
olarak düşünülebilir. Ancak, gelecekte Irak’ın Umm Qasr limanını geliştirmesi ve planladığı
gibi mevcut 4 terminali 11 terminale çıkartması durumunda Bubiyan limanı Irak’a yönelik
nakliye konusunda ikincil konuma düşebilecektir. Bubiyan Adası Limanı inşaat maliyetinin
4.6 milyar $ tutması beklenmektedir.
Havaalanları
Kuveyt Uluslararası Havaalanı günlük kapasitesi 100-150 uçuş olup, yolcu kapasitesi ise
yıllık yaklaşık 7 milyon kişidir. Yolcu kapasitesinin yıllık 20 milyon kişiye çıkarılması için
yatırımlar yapılmaktadır.
Bankacılık ve Finans
Kuveyt Bankacılık sektörü petrol sektöründen sonra ekonominin en önemli itici gücü olmaya
devam etmektedir. Kuveyt Merkez Bankasının yakın takibi ve sektörü liberalize eden politika
tedbirleri, sektörün bölge ülkeleri arasında çok iyi bir yere gelmesine imkan sağlamıştır.
Halihazırda Kuveyt’te faaliyet gösteren bankalar National Bank of Kuwait (NBK), Kuwait
Finance House (KFH), Gulf Bank (GB), Commercial Bank of Kuwait (CBK), Bank of
Kuwait and the Middle East (BKME), Burgan Bank (BB), Al Ahli Bank (ABK), Bank of
Bahrain and Kuwait (BBK), Kuwait International Bank (Eski Kuwait Real Estate Bank KREB), Boubyan Islamic Bank, Industrial Bank of Kuwait (IBK), BNP Paribas, National
Bank of Abu Dhabi, HSBC Bank Middle East ve Citibank olarak sıralanabilir.
Yabancı bankalar Kuveyt’te sadece bir şube açabilmekle beraber, bu uygulamanın Merkez
Bankası tarafından değiştirileceği ifade edilmektedir.
Batılı anlamda sigortacılığın İslami kaygılar nedeniyle Körfez ülkelerine oldukça geç
girmesine rağmen Kuveyt ilk sigorta şirketini 1960 yılında kurarak bu konuda öncülük
yapmıştır. Kuveyt vatandaşları ücretsiz sağlık, sosyal güvenlik ve emeklilik hizmetlerinden
yararlanmaktadırlar.
İSBiRLİGİ FIRSATLARI
İki ülke arasında öne çıkan isbirligi fırsatları sunlardır:
1. Kuveyt’te enerji, su ve tarım alanlarında taahhüt projeleri
2. Tekstil ve hazır giyim alanında ortaklasa yatırım imkanları
3. Mühendislik alanında her türlü danısmanlık hizmetleri
4. Gıda, mobilya, klima, buzdolabı, petrol ve petrokimya sektörlerinde isbirligi
5. Kuveyt’te geleneksel Türk mutfagına has restoran zincirleri
6. İnsaat malzemeleri satısı ve taseronluk hizmetleri
7. Ticaret, sanayi, yatırım, bankacılık, turizm alanlarında faaliyet gösteren
Türk firmalarıyla ortaklık
8. Körfez sermayesinin İMKB’de portföy yatırımına yönlendirilmesi
9. Kuveytli firmaların Türkiye’de daha fazla yatırım yapmları yönünde
çalısmalar yapılması
22
FAYDALI ADRESLER
T.C KUVEYT BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres: AL DAIYAH, EMBASSIES AREA PLOT NO: 16 YEMEN STREET KUWAIT
POSTA ADRESİ: TURKISH EMBASSY, P.O.BOX: 20627, SAFAT 13067 KUWAIT
Telefon: 00 965 2253 1466 - 00 965 2253 1785 - 00 965 2256 4029
Faks: 00 965 2256 0653 - 00 965 2256 0403
E.mail: [email protected]
Web: http://kuveyt.be.mfa.gov.tr
TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
Adres: AL DAYIAH, EMBASSIES AREA, PLOT NO: 16, YEMİN STREET, KUWAIT
POSTA ADRESİ: P.O. BOX: 24517, SAFAT 13067 KUWAIT
Telefon: 00 965 2256 06 58
Faks: 00 965 2256 06 73
E.mail: [email protected]
Web: www.musavirlikler.gov.tr
KUVEYT DEVLETI BÜYÜKELÇILIĞI
Adres:Reşit Galip Caddesi No: 110 G.O.P., Ankara
Telefon: 445 05 76
Faks: 446 68 39- 446 28 26
E.mail: [email protected]
Çalışma Saatleri: 09:00 – 15:00
KUVEYT DEVLETİ İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres:Cebeci Cad. No:22 Akatlar-Etiler/ İSTANBUL
Telefon: (212) 351 18 88
Faks: (212) 352 76 60
E.mail: [email protected]
Çalışma Saatleri: 09.00-15.00
KUWAIT MUNICIPALITY (GIDA ÜRÜNLERİNİN KONTROLÜ)
İlgili kişi: Mr. Khalid Al-Zahmoul (964 43 22)
Ünvanı: Gida Ürünleri ithalati, Genel Mudur
Mrs. Umm Talal (904 62 83)
23
Ünvanı: İthal Gıda Ürünleri Müdür Yardımcısı
Adres: P.O. Box 10, Safat
13001, Kuwait
Tel: (965) 573 5375 - 5748341
Faks: (965) 573-5144
PUBLIC AUTHORITY FOR INDUSTRY
İlgili kişi: Mr. Khalid A. Al-Fahed
Ünvanı:Director of Standards and Metrology
Adres: P.O. Box 4690, Safat
13047, Kuwait
Tel: (965) 5302626 - 5302621
Faks: (965) 5302625
www.pai-iccp.com
THE PUBLIC AUTHORITY FOR AGRICULTURAL AFFAIRS AND FISH RESOURCESANIMAL
AND FISH RESOURCES
İlgili kişi: Dr. Mohammed W. Al-Muhanna (2253999)
Ünvanı:Deputy Director of Animal Health
Mrs. Nabila Al Ali(2253980)
Ünvanı: Hayvan Sağlığı Bölümü Müdürü
Yusuf Al Nijm (225 3930)
Ünvanı: Hayvansal Üretim Bölümü Müdürü
Adres:P.O.Box 21422, Safat
13075 Kuwait
Faks: (965) 2253933
KUWAIT CHAMBER OF COMMERCE & INDUSTRY
Adres: Businessmen Center
P.O. Box No. 775 Safat 13008
KUWAIT.
Tel : 805580 Ext. 556/558/559
Fax : 2404110 / 2433858 / 2420357
E-Mail : [email protected]
Website: http://www.kcci.org.kw
24
HABER AJANSLARI
The Associated Press
P.O.Box: 28516 Safat 13146 Kuwait
Tel : 2564089
Fax : 2564087
Email : [email protected]
Deutsche Presse - Agentur GmbH
P.O.Box: 28308 Safat 13144 Kuwait
Tel : 2426044
Fax : 2451772
Kuwait News Agency (KUNA)
P.O.Box: 24063 Safat 13101 Kuwait
Tel : 4822000
Fax : 4815668
MBC – Middle East Broadcasting Center
Adres:P.O.Box: 29646 Safat Kuwait
Tel : 5730099
Fax : 5731616
Middle East News Agency
Adres:P.O.Box: 1927 Safat 13020Kuwait
Tel : 2433135
Fax : 2465056
Reuters Middle East
Adres:P.O.Box: 5616 Safat 13057 Kuwait
Tel : 2431920
Fax : 2465056
25
GAZETELER
Al-Anba Newspaper (Arapça)
P.O.Box: 23915 Safat 13100 Kuwait
Tel : 4830805
Fax : 4831217
Arab Times (İngilizce)
P.O.Box: 2270 Safat 13023 Kuwait
Tel : 4813566
Fax : 4818267
Kuwait Times (İngilizce)
P.O.Box: 1301 Safat 13014 Kuwait
Tel : 4835616
Fax : 4835621
Al-Qabas Newspaper (Arapça)
P.O.Box: 21800 Safat 13078 Kuwait
Tel : 4812819
Fax : 4834355
Rai-Al-Aam Newspaper (Arapça)
P.O.Box: 695 Safat 13007 Kuwait
Tel : 4817777
Fax : 4838352
Al-Seyassah Newspaper (Arapça)
P.O.Box: 2270 Safat 13023 Kuwait
Tel : 4813566
Fax : 4833628
Al-Watan Newspaper (Arapça)
P.O.Box: 1142 Safat 13012 Kuwait
Tel : 4840950
Fax : 4835426
26
BELLİ BAŞLI EKONOMİK VE TİCARİ KURULUŞLAR
www.alommah.gov.kw : National Assembly
www.mofa.com : Ministry of Foreign Affairs
www.mof.gov.kw : Ministry of Finance
www.moinfo.gov.kw : Ministry of Information
www.mop.gow.kw : Ministry of Planning
www.kia.gov.kw : Kuwait Investment Authority
www.pai.gow.kw : Public Authority for Industry
www.cbk.gov.kw : Central Bank of Kuwait
www.kuwait-fund.org : Kuwait Fund For Arab Economic Development
www.kse.com.kw : Kuwait Stock Exchange
www.kpc.com.kw : Kuwait Petroleum Corporation
www.kibs.org : Institute of Banking Studies
www.nbk.com : National Bank of Kuwait
www.kuna.net.kw : Kuwait News Agency
www.mpw.gov.kw : Ministry of Public Works
www.mod.gov.kw : Ministry of Defence
www.moc.gov.kw : Ministry of Communications
www.municipality.gov.kw : Kuwait Municipality
www.kptc.com.kw : Kuwait Ports Authority
www.paaf.gow.kw : Public Authority for Agriculture Affairs and Fish Resource
TARIM, TİCARET, HİZMETLER, ULAŞTIRMA, İNŞAAT VE TURİZM SEKTÖRLERİNDE FAALİYET
GÖSTEREN BELLİ BAŞLI FİRMALAR, KURULUŞLAR VE MESLEKİ KURULUŞLARI
Kuwait Chamber of Commerce and Industry
Tel: 805580 extensions (556 – 557 – 558 – 559)
Fax: 2404110 / 2433858
E-mail: [email protected]
Website: www.kcci.org.kw
Central Bank of Kuwait
Tel: 2403257
Fax: 2440887
E-mail: [email protected]
Website: www.cbk.gov.kw
Kuwait Union for Food Stuff Traders and Manufacturers
Tel: 2422478
Fax: 2422476
27
Kuwait Banks Union
Tel: 2463308
Fax: 2462072
E-mail: [email protected]
Kuwait Industries Union
P.O. box (27517) Safat 13136 State of Kuwait
Tel: 2403561
Fax: 2403568
Union of Drug Importers and Pharmacy Owners
P.O. Box (20002), Safat 13061 State of Kuwait
Tel: 2421417
Fax: 2421417
Kuwaiti Union of Merchants and Importers of Fruits and Vegetables
P.O. Box (42184), Shuwaikh 70652 State of Kuwait
Tel: 4831215
Fax: 4846733
Kuwait Fishers Association
P.O. Box (25699), Safat 13117 State of Kuwait
Tel: 2400122
Fax: 2453416-2427639
Kuwait Union Farmers
P.O. Box (22166), Safat 13082 State of Kuwait
Tel: 4840592
Fax: 4836794
The Union of Kuwait Overland Transport Associations
P.O. Box (29906), Safat 13160 State of Kuwait
Tel: 4845524
Fax: 4845524-4810715
Union of Private Medical Services
P.O. Box (44630), Hawally 32061State of Kuwait
Tel: 5340584
Fax: 5340489
Aluminium Producers and Traders Association
P.O. Box (2230), Safat 13023 State of Kuwait
Tel: 3985210
Fax: 3984925
28
Kuwait Contractors Union
P.O. Box (5712), Safat 13058 State of Kuwait
Tel: 2437823
Fax: 2437824
Kuwait Travel and Tourism Agencies Association
P.O. Box (21417), Safat 13075 State of Kuwait
Tel: 2462350
Fax: 2458570
Union of Fresh Dairy Producers
P.O. Box (25390), Safat 13114 State of Kuwait
Tel: 4673360
Fax: 4675914
Union of Electronics and Electrical Appliances Agencies
P.O. Box (1574), Safat 13016 State of Kuwait
Tel: 4841382
Fax: 483024
Kuveyt Enerji Bakanlıgı (Petrol): www.moo.gov.kw
Kuveyt Planlama Bakanlıgı: www.mop.gov.kw
Kuveyt Dıs Ticaret Bakanlıgı: www.mofa.gov.kw
Kuveyt Haber Ajansı: www.kuna.net.kw
Kuveyt Maliye Bakanlıgı: www.gov.kw
Kuveyt Ticaret ve Sanayi Bakanlıgı: www.moci.gov.kw
REFERANSLAR
www.deik.org.tr
www.tim.org.tr
www.tuik.org.tr
Dünya Ticaret Merkezi A1 Blok Kat: 6 No: 245 Yeşilköy - Bakırköy / İstanbul / TÜRKİYE
T.: +90(212) 465 69 79 - +90(216) 316 55 00 / 147 F: +90(216) 523 13 06
W: www.kuvid.org - E: [email protected] / [email protected]
29