DOKU KliLTVRUNDE YETi~TiRiLEN EMBRiYO VE TUMOR

DOKU KliLTVRUNDE YETi~TiRiLEN EMBRiYO VE TUMOR

.,
'
..
DOKU KliLTVRUNDE YETi~TiRiLEN EMBRiYO VE TUMOR
HUCRELERiNDEKi PROTEiN VE TUREVLERiNiN DURUMU
Edip
TUN~EL
istanbul Oniversitesi, Radyobiyoloji Ki.irstisi.i
Bugi.in bir9ok hayvan grubunda iki ~§it bi.icre 9ogalmasma tesadi.if edilmektedir. Bunlardan birisi kontrollu hi.icre 9ogalmas1, digeri ise kontrolsuz hticre 90galmas1d1r. Gori.inti$e gore hayvanlar alemi i9in kontrollu hilcre 9ogalmas1 normal
olan hi.icre 9ogalmas1dtr. <;iinki.i bir hticreli canh veya bir hi.icreli koloniler ile
biiytimeleri smirlandmJmamI§ olan ilkel organizma guruplannda bile hi.icre 90galmas1 geli§i gi.izel olmaz. Belli i9 ve d1$ faktorler, hilcrelerin 9ogalma silratini ve
9ogalma neticesinde alacaklan §ekli tayin ederler, ~engiln (1972).
Buna mukabil baz1 hallerde normal 9ogalan hi.icrelerin arasmda bir veya
birka9 tanesi kontroldan 91karak geli$igiizel 9ogalmaya ba$lar. Bu hticrelere anormaJ bolilnme yapan hticreler diyoruz. Anormal hticrelerin stirekli bir §ekilde 90galmalan 9ok defa i9inde meydana geldikleri dokuyu ve daha ileride canhy1 tahrip
ettigi i9in, bunlann ne §ekilde meydana geldikleri, hangi ozelliklere sabip olduklan s1k s1k ara§tmlan konulardtr.
Bu ara$tlrmam1zdan maksat; doku ki.ilttiri.inde yeti§tirilen normal ve anormal hi.icrelerin ibtiva ettikleri protein ve protein ti.irevleri bakimmdan aralarmda
bir kar§Ila§hrma yapmaktir. Benzer ara§tlrmalar 9ok eskiden beri zaman zaman
yapllrru$tir. Ancak bugi.in bilinen bir gen;ek, 9e$itli anormal bollinme yapan hilcre
tiplerinde daima aym ozelliklerin gori.ilmeyi$idir. Bu nedenle bu ara$tlrma aym
paralelde olan 9all ~malara bir katk1da bulunacak ve daha sonra yapdacak 9ah§malar i<;in de bir temel te$kil edecektir.
MATERYAL VE METOD
Deneylerde iki tip hilcre kullanilm1§tir.
80
1. S19an (albino Rattus norvegicus) embriyolarmdan tripsinasyon metodu ile
elde olunan ve doku ki.iltilrtinde lasa siireli olarak yeti~tirilen embriyo hi.icreleri.
2. Kimyasal karsinojenlerin (kroton yag1 ve 7,12-dimetil-benz (a) antrasen)
s19an derisinde meydana getirdigi bir ttimorden orijinini alan ve doku ktilttiri.inde
muntazam pasajlan yapllmak suretiyle yeti~tirilen tumor hi.!creleri.
Her iki hticre tipi pasajdan 48 saat sonra kullanllm1~lardlr. Hticrelerin ihtiva
ettikleri protein ve amino asitlerin meydana kooulmalan i9in farkh metodlar uyg ula nrru~tir.
a. Hisfonlar i9in :
Fast green metodu tatbik edildi, Humason (1967).
b. Lisin-Arginin i9in :
Metafosforik asit-gallosyanin metodu kullamld1, Pearse (1968).
c. Triptofan i9in :
a-naftil etilendiamin metodu uyguland1, Pearse (1968).
d. Tirosin i9in :
Millon reaksiyonu tatbik edildi, Pearse ( 1968).
Lameller boyarnp preparat haline
trast mikroskobunda incelenmi~lerdir.
doni.i~ttirtildtikten
SONU<;LAR VE
Eide edilen sonu9lar bir tablo halinde
12 saat* sonra faz-kon-
TARTI~MA
gosterilmi~tir
(Tablo I).
TABLO: I
Protein ve amino asit
Organel
Normal hucre
Anormal hucre
HiSTON ........... .
Sitoplasma
Nukleus
Nukleolus
Boyanmam1s
Yesil-kirli yesil
Koyu yesil
A9tk yesil
Yesil-mavi
Koyu yesil-gri
LiSiN-ARGtNtN
Sitoplasma
Nukleus
Nukleolus
Pembe
Koyu pembe
Mor-pembe
Pembe
Pembe-k1rm1z1
Koyu mor-k121l
TRiPTOFAN
Sitoplasma
Nukleus
Nukleolus
Mor
Boyanmanus
Koyu mor
Mor
Boyanmam1s
Koyu mor
TiROSiN
Sito plasma
Nukleus
Nukleolus
A9tk turuncu
Sanms1
Turuncu-k1rm1z1
Turuncu
Sanms1
Kirli san-turuncu
*) Preparatm kurumas1 ii;in &C9Cn zaman aralt~1dtr. Boyarun1s preparatm maksimum 24
saatlik bir siire ii;ersinde tetkik edilmesi gerekmektedir. Aksi halde boyamn rengi zamanla de~is­
mektedir.
81
Tablo'dan da gori.ildilgii ilzere baz1 reaksiyonlar normal hilcrelerde ya hi<;
yok veya <;ok zay1ft1r. Buna mukabil anormal bticrelerde genellikle protein ve amino asit miktarmdaki fazlahk dikkati <;ekmektedir. Ozellikle her iki tip bticrenin ihtiva ettigi bazik karakterdeki protein ve amino asitler arasmdaki farklar
daha bariz olarak belirlenmektedir. Bu durumun a<;1klanmas1 bugtin i<;in milmkiin
degil gibi gorilnmektedir. Bilinen bir ger<;ek, normal hilcre ile anormal hilcre arasmdaki farkm boltinme silrati ile alakah oldugudur. Anormal hilcre, normal bilcreye nazaran daha silratle bolilnebildigi gibi hilcre bolilnmesini denetleyen kontrol
mekanizmalarma kar§l daba az duyarhdir, Watson (1968). Boltinen hilcrelerin
yeniden bolilnme fazma ula~ana kadar ge<;en zaman i<;ersinde once bilytidilkleri
ve bu bilyilme ile birlikte protein miktarmm artt1g1 bilinmektedir. Bu nedenle
anormal boltinen hilcrelerde protein sentezinin ve bu sentez i<;ine giren iptidai
madde birikmesinin daha stiratle olu§tugu dti§tinillebilir.
Bugtin protein ve amino asitler ilzerinde yap1lnl1§ ve yapllmakta olan <;ah§malardan almacak neticeler, geli§me mekanizmasmm ve giintimtiziin metabolik
hastahklannm a<;1kltga kavu§masma yarayan ip u<;lan elde etmemizi saglayacaktlf. Ancak bu sahalardaki ileri a§amalar, ilim adamlarmm deneysel belgelere
dayah ve mantlga uygun yarg1larda bulunmalan sayesinde yakm bir gelecekte
a<;1khga kavu§abilecektir.
OZET
Doku ktiltiirtinde yeti§tirilen normal ve anormal hticrelerin proteinleri ve
amino asitleri arasmdaki fark degi§ik metodlarla ara~tmldi. Renk reaksiyonlannm mukayesesi her iki hticre tipinde protein ve ti.irevleri baklffimdan farklar
bulundugunu gostermektedir.
SUMMARY
The differences of proteins and the amino acides of normal and abnormal
cells are investigated with different methods in tissue culture. The comparison of
the color reactions are showed some differences in proteins and their derivatives
in this two types of cells.
BtBLt'YOGRAFYA
l. HUMMASON, L. G. (1967) : Animal Tissue Techniques. Second Ed., San Francisco.
2. PEARSE, E.A.G. (1968) : Histochemistry Theoretical and Applied. Third Ed. ,
London.
3. ~ENGON, A. (1972) : Eczac1Jar i9in Genel Zooloji. 3. baskt 1stanbul.
4. WATSON, J. D. (1968): Gen ve molekiiler biyolojisi. Ankara.
82