Erzincan Havaalanı Örneği
Transkript
Erzincan Havaalanı Örneği
EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE Pist Aydınlatma ve Işıklandırma Kontrol Sistemleri: Erzincan Havaalanı Örneği Mustafa ŞAHİN 1 Tarık TAŞCI 2 Yüksel OĞUZ 3 1 Erzincan Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü 2 3 Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Erzincan Havaalanı Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü 1 [email protected] [email protected] [email protected] görüş şartları için ışık özellikleri ve kullanılacak taksi yolları, ışık yoğunluğu ayarları, pist içine yönlendirme ışıklandırma sistemi, turlama kılavuz ışıkları, görerek yaklaşma eğimi gösterge sistemleri, pist ve taksi yolu ışıklandırması, yüzey hareket kılavuzu ve kontrol sistemleri, levhalar, görerek park etme ve park alanı görsel yönlendirme sistemleri, apronun projektörlerle aydınlatılması, maniaların işaretlenmesi ve ışıklandırılması, görsel yardımcıların kırılabilme özelliği, yaklaşma ve pist ışıklandırma sistemlerinin uygulanması, ışıklandırma performansının bakımı ile sabit yanan ve yanıp sönen ışıkların ışık yoğunluğunun ölçülmesi gibi bir çok konu açıklayıcı şekiller ve resimlerle desteklenmiş şekilde yer almaktadır. Yönetmelikler görsel yardımcıların doğru tasarlanması ve kurulması, sivil havacılığın emniyeti ve düzenliliği için önkoşullardır. Bu yönetmeliklere göre düzenlenen ışıklar sayesinde pilotlar piste yaklaştıklarında pistin yerleşim planı gibi bir takım bilgileri pist ışıklarının renginden ve yanıp sönme sıklığından anlamaktadır. Özet Bu çalışmanın amacı; uçakların emniyetli olarak iniş ve kalkışlarını gerçekleştirebilmesi için kullandıkları pist aydınlatma sistemlerini, ışıklı yönlendirme elemanlarını ve bu ekipmanların kontrol ünitelerini incelemektir. Bu bilgiler doğrultusunda çalışmada, Erzincan Havaalanına ait pist ışıklandırma sistemi incelenmiştir. Pist ışıklandırma sistemine ait eşik ışıkları, pist eşiği tanıtma ışıkları, pist sonu ışıkları, pist merkez hattı ışıkları, pist kenar ışıkları, tekerlek temas bölgesi ışıkları, taksi yolu kenar ışıkları, taksi yolu merkez hattı ışıkları incelenmiş. Ayrıca, durma barları, yaklaşma armatürleri, pist armatürleri, pist kenar armatürleri, beacon ışık sistemi, PAPI vb. aydınlatma elamanları ve bunlara ait control sistemleri hakkında geniş bilgilere yer verilmiştir. 1. Giriş Teknolojinin gelişimine paralel olarak her alanda olduğu gibi havacılık sektörü de büyük bir hızla gelişmektedir. Bu gelişmeyle birlikte mevcut havaalanlarına her geçen gün bir yenisi eklenmekte ve inşa edilen her yeni havaalanı ise mevcut havaalanlarından teknolojik olarak daha ileri bir hizmet sunmaktadır. İniş ve kalkış güvenliğinin sağlanması ise bu hizmetlerin başında gelmektedir. Uçakların iniş ve kalkışları esnasında emniyetli bir şekilde yönlendirilmeleri gerekmektedir. Bu amaçla pist boyunca kılavuz ışıkları kullanılmaktadır. Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) (International Civil Aviation Organisation) pist ışıklarının boyutlandırılması, rengi, yanma ve sönme aralığı gibi bir takım standartlar belirleyerek bu standartlara ait yönetmelikler hazırlamıştır. Yönetmelikte, görsel yer yardımcılarının fonksiyonel gereklilikleri, işaretlemeler ve işaretleyiciler, sinyal alanı ve panoları, düşük 2. Havacılık Kullanılan Başlıca Aydınlatma Elemanları 2.1 Aldis (Sinyal Lambası) Kule operatörü ile uçak pilotu arasındaki iletişimi sağlayan sistemlerin devre dışı kalması durumunda haberleşmeyi sağlamak üzere kontrol kulesinde bir tür sinyal lambası bulundurulur. Şekil 1’de farklı açılardan görünen ve mors kodları ile haberleşmeyi sağlayan bu sinyal lambasına Aldis adı verilir. Aldis yeşil, kırmızı ve beyaz renklerde sinyal verebilmektedir [1]. 229 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE alçak bir biçimde piste yaklaşmasını ve piste elektronik cihazlarla emniyetli iniş yapmasını sağlar. Pilota istikamet ve süzülüş hattı bilgisi verir [5]. Şekil 3. Aletli İniş Sistemi (ILS) (Instrument Landing System) [6] Aletli İniş Sistemi olmayan bir pistte Şekil 4’de görülen PAPI sistemi doğru bir yaklaşma koridoru sağlayarak pilota kılavuzluk eder. Bu sistemde ışıklar farklı yükseklikte farklı renklerde görünür. Şekil 1. Aldis’in (sinyal lambası) faklı açılardan görünümü 2.2 Meydan Beacon (Aerodrome Beacon) Bir havalimanını veya havaalanının yerinin havadan tanınması için kullanılan havacılık işaretidir (Şekil 2). Gece trafiğine açık tüm hava meydanlarında bulunur. Kara meydanlarında yeşil-beyaz ışık veren ve dakikada 12-30 defa çakan döner ışık sistemidir. Bikinin ışıkları her istikametten görülebilecek şekilde meydanın en yüksek noktası olan genellikle kule üzerine tesis edilirler [2]. Şekil 4. PAPI (Hassas yaklaşma yol göstergesi) [7] 2.4 Pist Eşik Işıkları (Runway threshold lights) Şekil 2. Meydan Beacon (Aerodrome Beacon) [3-4] 2.3 PAPI (Hassas Yaklaşma Yol Göstergesi) Pist eşiğini belirlemek üzere, iniş istikametine yönlendirilmiş, en az 6 ışıktan oluşan yeşil renkli ışıklardır [1]. Aletli İniş Sistemi (ILS) (Instrument Landing System), pist başına yerleştirilmiş vericiler vasıtasıyla uçakların inişine yardımcı olan bir hassas yaklaşma sistemidir (Şekil 3). ILS, uçağın pist başına kadar hassas yaklaşmasını sağlayan bir seyrüsefer yardımcı sistemidir. Bulut tavanının alçak, görüş faktörlerinin kötü olduğu hava koşullarında, uçağın 2.5 Pist Eşik Belirleme Işıkları (Runway threshold identification lights) (RTIL) Düşük görüş şartlarında, pist eşiğini belirlemek üzere, eşik ışıklarının her iki başında yer alan, dakikada 60-120 defa yanıp sönen çok yüksek yoğunluklu beyaz renkli ışık 230 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE sistemidir [1]. 2.11 Durma Barları (Stop bar Lights) Taksi yollarının piste giriş kısımlarında taksirut kavşaklarında ve bekleme yerlerinde, uçağı bekletmek maksadıyla tesis edilen 3 metreyi geçmeyen aralıklarla, taksi yolu merkez hattına dik olarak yerleştirilmiş tek yönlü kırmızı renkli ışık sistemidir (Şekil 6). Gömülü tip olarak imal edilirler. Bu ışıklar sürekli yanık vaziyettedir. Trafiğin müsait olması durumunda, kule operatörü tarafından söndürülen, uçağın geçmesini müteakip otomatik olarak tekrar yanan ışık sistemidir [2]. 2.6 Eşik Işıkları (Threshold Lights) Pist eşiğinin yerini belirlemek maksadıyla kullanılan yeşil renkli ışık dizisidir (Şekil 5). Eşik ışıkları, pistin başlangıcına ya da pist başlangıcından 3 metreden fazla dışarıda olmayacak şekilde monte edilirler. Gömülü tipte veya yerüstü tipte imal edilirler. Aletsiz ve hassas yaklaşmasız pistlerde en az 6 adet eşik ışığı bulunur [8]. Şekil 6. Durma Barları [11] 3. Özel Aydınlatma Armatürleri ve Özellikleri Ampul, ışığın renkli görünmesini sağlayan filtre, ışığın belirli noktada toplanmasını sağlayan mercek ve bunlarla ilgili diğer teçhizatı içeren, kullanıma hazır hale getirilmiş aydınlatma cihazlarına armatür adını verilir. Armatürler, fonksiyonları itibarıyla, ya boyutları belirlenmiş bir sahayı aydınlatırlar. Örneğin apron aydınlatması futbol sahalarının aydınlatması, arabaların farları gibi. Ya da kendisinin bulunduğu yeri işaretler örneğin araçlardaki stop lambaları, mânia ışıkları gibi. Pist aydınlatma armatürleri, belirli bir sahayı aydınlatma maksadıyla değil de bulundukları yeri belirlemek için kullanılırlar. Şekil 5. Pist eşik ışıkları [9] 2.7 Pist Sonu Belirleme identification lights)(REIL) Işıkları (Runway end Düşük görüş şartlarında, pist sonunu belirlemek üzere, pist sonu ışıklarının her iki başında yer alan, dakikada 60-120 defa yanıp sönen çok yüksek yoğunluklu beyaz renkli ışık sistemidir [1]. 2.8 Pist tekerlek temas touchdown zone lights) bölgesi ışıkları Pist aydınlatma sistemleri içersinde yer alan armatürler fiziki özellikleri açısından gömülü tip armatürler, yarı gömülü tip armatürler ve yer üstü armatürler olmak üzere üçe ayrılırlar [2]. (runway Düşük görüş şartlarında, tekerlek temas bölgesini belirlemek üzere, 30/60 metre aralıklarla pist merkez hattının her iki tarafına yerleştirilmiş, 3/ 4,5 metre uzunluğunda baret şeklinde beyaz renkli ışık sistemidir [1]. 3.1 Pist Kenar Işıkları (Runway Edge Lights) 2.9 Taksiyolu kenar ışıkları (taxiway edge lights) Pist kenarı ışıkları pistin tam uzunluğu boyunca yerleştirilecek ve merkez hattından eşit mesafede iki paralel sıra halinde olacaktır. Pist kenar ışıkları pist olarak kullanılacağı beyan edilen alanın kenarları boyunca veya alanın kenarları dışında en fazla 3 m bir mesafeye yerleştirilebilen ışıklardır (Şekil 7) [8]. Taksi yolu kenarını belirlemek üzere, en fazla 60 metre aralıklarla yerleştirilmiş mavi renkli ışıklar [1]. 2.10 Taksiyolu merkez hattı ışıkları (taxiway center line lights) Düşük görüş şartlarında, taksi yolu merkez hattını belirlemek üzere, en fazla 30 metre aralıklarla yerleştirilmiş, pisti terk edişlerde pist eksen ışıkları ile durma barları arasında yer alanlar; sarı yeşil renkli, diğerleri yeşil renkli ışıklardır [10]. 231 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE bilgisayardaki SCADA programından, söz konusu olan uçak inişlerine yardımcı olacak görsel pist ışıklarının daha kısa süre içinde ve otomatik olarak kumanda edilmesi hedeflenmiştir. Konunun daha anlaşılabilir bir hale getirilmesi amacıyla Pist aydınlatma sistemleri içerisinde Hassas Yaklaşma Yol Göstergesi (PAPI) ve pist kenar ışıkları örnek olarak ele alınmıştır. 4.1 Papi (Hassas Yaklaşma Yol Göstergesi) PAPI’ler, yaklaşma ışık sistemleri arasında en güçlü görsel yardımcıdır. Papi ışık huzmesi, gündüz açık havada 6-15 km mesafeden, gece açık hava da ise 15-30 km mesafeden pilot tarafından karşılanan ilk görsel işarettir. ILS sistemine sahip olmayan bir piste doğrudan yaklaşma yapılması halinde, papi sistemi, doğru bir yaklaşma koridoru sağlamak ve pist eşiği üzerinde pilota kılavuzluk etmek amaçlı kullanılır. Işıklar Şekil 9’da görüldüğü gibi farklı yükseklikte ve farklı renklerde görünür. Şekil 7. Pist Kenar Işıkları [12-13] 3.2 Pist Merkez Hattı Işıkları (Runway Centre-Line Lights) Pist merkez hattı ışıkları (Şekil 8), özellikle pistin yüksek iniş hızlarına sahip uçaklar tarafından kullanılması veya pist kenar ışıklarının arasındaki genişlik 50 m’den büyük olması halinde bir hassas yaklaşma pisti kategori I üzerinde sağlanmalıdır. Pist merkez hattı ışıkları bir hassas yaklaşma pisti kategori II ve III de sağlanacaktır. Şekil 8. Pist Merkez Hattı Işıkları [14] Şekil 9. Papi sistemine ait farklı yükseklikte ışıkların farklı renklerde görünümü Pist eksenini işaretlemek maksadıyla, pist eşiğinden itibaren pist sonuna kadar 15 metreyi geçmeyen aralıklarla yerleştirilmiş, kırmızı ve beyaz renkli ışık sistemidir [8]. Aşağıdaki Şekil 10’da ise pilotun bakış açısından PAPI sistemine ait görüntü verilmiştir. 3.3 Kule Kumanda Masası Kule operatörü Kulede bulunan kumanda masası sayesinde, aydınlatma elemanlarının kumanda buton ve anahtarlarına kumanda ederek her bir sistemi ayrı ayrı çalıştırabilir. 4. Erzincan Işıklandırma İncelenmesi Havaalanı Pist Aydınlatma, ve kontrol Sistemlerinin Pist özel aydınlatma sistemlerinin standardı Uluslar arası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından belirlenmektedir. Türkiye’deki denetim ve uygulamaları, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından yürütülmektedir. Yapılan bu çalışma ile tüm bu standartlar da göz önünde bulundurularak hem PLC’den, hem de bir Şekil 10. Pilotun bakış açısından PAPI sistemi 232 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE Bu nedenle papi, aletli iniş sistemi (ILS) ile teçhiz edilmemiş hava alanlarında bir uzun mesafe G/P ve localizer görevi görür. Papi sistemi, seyrüsefer emniyeti ile yakından ilgidir. Talimatlara uygun olarak kullanıldığında sistemin aşağıdaki hususları temin etmesi beklenir: Pist eşiği üzerinde emniyetli bir minimum tekerlek açıklığı, Nihai yaklaşmada tüm engellerin açığında bir emniyet payı, Pistin fiziksel karakteristiği ne olursa olsun, uçağı uygun değer tekerlek temas noktasına götüren bir yaklaşma hattı temin eder [2]. (b) Şekil 11. Pist başı (a) ve pist ortasından (b), pist kenar ışıklarının görünümü PAPI sistemi, eşit aralıklarla yerleştirilmiş 4 keskin geçişli çok lambalı (veya çiftli tek lambalı) bir kanat barından oluşmaktadır. Sistem, fiziken gerçekleştirilmesi imkânsız olmadıkça, pistin sol tarafına yerleştirilmektedir [15]. Pist kenar ışıkları aşağıdaki maddelerde belirtilen haller dışında değişken beyaz renkte sabit ışıklardır: 4.2 Pist Kenar Işıkları (Runway Edge Lights) Pist kenarı ışıkları pist boyunca yerleştirilir ve merkez hattından eşit mesafede iki paralel sıra halindedir. Pist kenar ışıkları pistin kenarları boyunca veya alanın kenarları dışında en fazla 3 m lik bir mesafeye yerleştirilir. Işıklar bir aletli pist için en fazla 60 m aralıklarla ve bir aletsiz pist için en fazla 100 m aralıklarla sıralar halinde düzgün şekilde yerleştirilir. Pist ekseninin karşılıklı kenarlarındaki ışıklar o eksenle dik açılardaki çizgiler üzerinde sıralı haldedir. Pistlerin kesişme noktalarında ışıklar pilota uygun rehberliğin mevcut kalması şartıyla düzensiz aralıklarla yerleştirilebilirler [8]. Şekil 11’de Erzincan Havaalanına ait pist kenar ışıklarının pist başı (a) ve pist ortasından (b), görünümü verilmiştir. Kaydırılmış bir eşik durumunda pistin başlangıcı ile kaydırılmış eşik arasındaki ışıklar yaklaşma yönünde ve kırmızı olacaktır. Pist kalkış koşusunun başladığı uçtan pistin uzak ucunda ışıkları 600 m veya pist uzunluğunun üçte biri kadar ki bir bölümü hangisi daha az ise sarı renk olabilir. Pist kenarı ışıkları herhangi bir yönde iniş veya kalkış yapan bir pilota rehberlik sağlamak üzere erekli her açıda görülecektir. Pist kenar ışıkları ön görülen tüm açılarında pistin kalkış veya iniş için kullanımı öngörüldüğü görüş mesafesi ve çevre ışığı koşulları için elverişli bir yoğunlukla yatayın 15 dereceye kadar üzerinde açılarda görülecektir. Yoğunluk her halükarda en az 50 cd olacak, ancak ilgisiz ışıklandırması olmayan bir havaalanında ışıkların yoğunluğu, pilotun gözlerinin kamaşmasını önlemek için en az 25 cd düşürülebilir [8-10] 4.3 Pist armatürlerinin elektriksel bağlantısı Pist üzerinde bulunan armatürler güvenlik amacıyla birer atlamalı olarak farklı iki regülâtörden beslenmektedir. Böylece devrenin birinde problem olduğunda diğer sistem faal olmaktadır. Şekil 12’de pist kenar devresinin regülatör ile besleme devresi ve Şekil 13’de papi devresinin regülatör ile besleme devresi gösterilmektedir. (a) 233 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE Şekil 12. Pist kenar devresinin regülatör ile beslenmesi [16] Şekil 15. Sabit akım regülatörlerinin pist devre bağlantısı[16] Kumanda Monitörü Şekil 16’da görüldüğü gibi pist aydınlatma, döner Beacon, mânia ışıkları, apron aydınlatma, rüzgâr konisi ve rüzgâr yön göstergesi “rüzgâr T” gibi görsel aydınlatma sistemlerine kumanda etmek üzere tesis edilen kule teçhizatlarındandır. Şekil 13. Papi devresinin regülatör ile beslemesi [16] 4.4 Pist Aydınlatma Kumandası 4.4.1 Kule Kumanda Masası Pist aydınlatmasının kontrolünü kulede bilgisayarından yapılmaktadır. Kuleden, trafo binalarındaki sabit akım regülâtörleri (Şekil 14) kumanda edilmektedir. Şekil 16. Erzincan Havaalanına ait kumanda monitörü pist harici aydınlatma ekipmanları kontrol ekranı Kumanda masası, monitör kısmı ve kumanda butonları ile anahtarların yer aldığı iki bölümden oluşmaktadır. Monitör kısmında; pist, taksi yolları (Şekil 17), apron ile yaklaşma hatların bulunduğu yerler, pist sonu, eşik, pist kenar (Şekil 18), papi (Şekil 19), hızlı çıkış eksen ışıkları, Beacon, mânia, apron ışıkları, rüzgâr konisi ve rüzgâr yön göstergesi simgesel olarak yer almaktadır. Şekil 14. Trafo binalarındaki sabit akım regülâtörleri Sabit akım regülatörleri de Şekil 15 de görüldüğü gibi pist devresini beslemektedir. Adnan Menderes ile Atatürk Hava Limanları ve bazı yeni yapılan meydanlardaki kumandalar ise I/OBox denilen akıllı rölelerle yapılmaktadır. 234 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE Kule operatörü, kumanda buton ve anahtarlarına kumanda ederek her bir sistemi ayrı ayrı çalıştırabilir. Operatör, monitör üzerinde yer alan mimik diyagramdaki simgesel görünümlerin aydınlatılması ile cihaz ve sistemlerden hangilerinin devrede olduğunu kolaylıkla görebilmektedir. Bazı büyük havalimanlarında olduğu gibi Erzincan Havalimanında da kule kumanda masası yerine kumanda kontrolü dokunmatik ekranlı monitörlerle birlikte scada sistemi üzerinden yapılmaktadır. 4.4.2 PLC Kullanarak Scada Vasıtasıyla Pist Aydınlatma Kontrolünü Yapan Regülatörlerin Kontrolü Şekil 17. Kontrol ekranı kullanılarak Taxi way ışıklandırma sisteminin devreye alınması Şekil 20’de soldaki ara yüz ana pist olarak kullanılan ve pistin kontrollerini içermektedir, sağdaki ara yüz ise acil durumlarda pist olarak kullanılacak taksiyolunun kontrollerini içermektedir. Kullanıcı öncelikli olarak pistin yönünü seçmelidir (29 veya 11). Pist yönü seçildikten sonra kullanıcı ara yüzden gündüz (DAY) seçerse gündüz faal olması gereken ışıkları yakar. Gece (NIGHT) modunu seçerse gece faal olması gereken ışıklar aktif olur. Kullanıcı ihtiyaç olması halinde gece gündüz modları dışında ışıkların kontrolünü de yapabilmektedir. Şekil 18. Kontrol ekranı kullanılarak pist kenar ışıklandırma sisteminin devreye alınması (sarı renkli kısımlar) Şekil 20. Erzincan Havaalanına ait PLC Kullanarak Scada vasıtasıyla pist aydınlatma kontrolünü ekranı 5. Tartışma ve Sonuç Çalışmada, Erzincan Havaalanına ait pist ışıklandırma ve aydınlatma sistemleri incelenmiştir. Bu aydınlatma elamanları ve bunlara ait kontrol sistemleri hakkında geniş bilgilere yer verilmiştir. PLC ve SCADA sistemine Şekil 19. Kontrol ekranı kullanılarak papi sisteminin devreye alınması. 235 EEB 2016 Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2016, Tokat TÜRKİYE bakıldığında Erzincan hava alanında pist aydınlatma sistemine ait ışıkları teker teker açmak yerine sistemden bütün ışıkların aynı anda tek hareketle açılması sağlanmıştır. Benzer şekilde sisteme ait bir gündüz modu oluşturulmuş ve bu yolla pist ışıklarının sadece gündüz ihtiyaç duyulan kısımlarının devreye alınması sağlanmıştır. Bu sayede aydınlatma ve ışıklandırma sistemlerinde PLC ve SCADA kullanımı ile ışık yoğunluğu ve kontrolü kararlı bir şekilde sağlanmıştır. Pist aydınlatma ve ışıklandırma sistemini manuel olarak devreye alırken ya da devreden çıkartırken hızlı açma kapama olaylarından ötürü sistemde ani ve aşırı yüklemeler meydana gelebilmektedir. Bu gibi olumsuz durumlarda kesici ve sigortalar açmadan dolayı bir harmonik meydana getirebilmektedirler. Aynı şekilde PLC ve SCADA kullanımı ile olası sorunların önüne geçilmiştir. [4] Airport Beacon, Erişim http://www.americanflyers.net/ 25.01.2016, [5] Uluslararası Sivil Havacılıkta Kullanılan Uluslararası Standartlar ve Tavsiye Edilen Uygulamalar. Seyrüsefer Sistemleri: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) yayıları Annex-10 1. cilt. [6] Aletli İniş Sistemi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Aletli_ini%C5%9F_sistemi, Erişim tarihi: 25.01.2016, [7] ABD Airfel Solition, User Manual, ‘L-880 & L-881 PAPI, Style A Precision Approach Path Indicator (Voltage Powered)’, 2014. [8] DHMİ Genel Müdürlüğü İşletme Dairesi Başkanlığı Elektrik Müdürlüğü Özel Aydınlatma Sistemleri Ders Notları, 2015. Aydınlatma sisteminde yanlış açma kapama gibi insan faktörü temelli hatalar devreye girdiğinde ise uçakların iniş ve kalkışları için tehlikeli durumlar meydana gelebilir. İnceleme yapılan sistemde PLC ile kontrol yapılmak suretiyle bu gibi olumsuzlukların önüne geçilmiştir. Özellikle kış aylarında gündüz görüş mesafesinin düşük olduğu anlarda ışıklandırma sisteminin kullanımı işaretleme sisteminin kullanımından daha etkili olabilir. Işıklandırma sistemine ait elemanların bu gibi şartlarda daha etkili olmaları şarttır. Bu sorunu ortadan kaldırmak için sisteme ait ışıklar far haline getirilmiş ve ışık dim edilmek suretiyle bu sorun aşılmıştır. [9] Instrument Procedures, Approach Lighting System, http://code7700.com/approach_lighting_system.html, Erişim tarihi: 25.01.2016. [10] Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Havaalanı Emniyet Standartları Talimatı (SHT-HES) (Rev 01) [11] Doug Nancarrow, Aviation Business Asia Pacific, ‘New runway safety lights installed at Sydney Airport’, 2012. [12] Incandescent Elevated Runway Edge Light, ADB Airfi eld Solutions, Data sheet, LLC 977 Gahanna Parkway Columbus, OH 43230 USA Görüldüğü gibi aydınlatma ve ışıklandırma sistemlerinde PLC ve SCADA kullanımı sayesinde; aydınlık düzeyinin kontrolü sağlanmış, güç sistemindeki harmoniklerin önüne geçilmiş, zaman tasarruf sağlanmış ve insan faktörüne bağlı hatalar mümkün olduğunca ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. [13] IREL Inset Runway Edge Light, http://www.cooperindustries.com/content/public/en.html, Erişim tarihi: 25.01.2016, [14] William Charles Electric, Aviation, Erişim tarihi: 25.01.2016, http://www.williamcharlesconstruction.com/Electric/Capabili ties-Aviation.aspx 6. Kaynaklar [15] International Civil Aviation Organization (ICAO) Annex 14 Part 1 [1] T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Yayınları – 16, ‘Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Terimleri Sözlüğü’, ISBN: tarihi: 978-975-493-031-3, 2012 [16] Ardıç U. ‘Uçak İniş Kalkış Pisti Özel Aydınlatma Sistemlerinin Programlanabilir Mantık Denetleyicisi ve SCADA Programı ile Kontrolü’ Yüksek Lisans Tezi, Muğla, 2012. [2] DHMİ Genel Müdürlüğü Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği Çerçevesinde Gerçekleştirilen Elektrik Teknikerliği Ders Notları, 2015. [3] Airport Rotating Beacon, Flight Light Inc. http://www.flightlight.com/index.html, Erişim tarihi: 25.01.2016 236
Benzer belgeler
SEYRÜSEFER SİSTEMLERİ Aletli İniş Sistemi (ILS) (İng: Instrument
meydanlarında yeşil-beyaz ışık veren ve dakikada 12-30 defa
çakan döner ışık sistemidir. Bikinin ışıkları her istikametten
görülebilecek şekilde meydanın en yüksek noktası olan
genellikle kule üzer...
Özel Aydınlatma Sistemleri - KKTC Sivil Havacılık Dairesi
gerekliliklerini yerine getirecek şekilde yönlendirilmiş olmalıdır.Pist aydınlatma sistemi, ilgili ışık
yoğunluklarının aynı sonucu sağlayacak uygun şekilde bir araya getirilmelerini temin etmek üz...