Tedaş Bilal Simsek TEDAS_v3

Solarex İstanbul
Mevzuatın Değerlendirilmesi
08 Nisan 2016 İstanbul
Bilal Şimşek
GES Proje Müdürü
www.tedas.gov.tr
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1
Kurulu Güç – 2015 Sonu
YAKIT TÜRÜ
KURULU GÜCÜ (MW) SANTRAL SAYILARI
TERMĠK
HĠDROLĠK
RÜZGAR
JEOTERMAL
GÜNEġ
TOPLAM
41.903,0
25.867,8
4.503,2
623,9
449
560
122
248,8
362
1.514
73.146,7
21
KURULUġLAR
KAMU
KURULU GÜÇ KATKI
20.322,6
27,8
ÖZEL SEKTÖR
TOPLAM
52.824,2
73.146,7
72,2
100,0
Kaynak: TEİAŞ, www.teias.gov.tr
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2
Kurulu Gücün Yakıtlara Dağılımı
KAYNAKLAR
KURULU GÜÇ
KATKI
MW
%
KÖMÜR(TaĢ+Ġthal+Linyit+Asfaltit)
15.492,5
20,6
DOĞALGAZ + LNG
21.260,9
29,1
HĠDROLĠK
25.867,8
35,4
RÜZGAR
4.503,2
6,2
YENĠLENEBĠLĠR+ATIK +JEO
986,3
1,3
DĠĞER-1- (Fueloil+Nafta+Motorin)
461,3
1,2
4.325,9
5,9
248,8
0,3
73.146,7
100,0
DĠĞER-2- (Çok Yakıtlı Katı+Sıvı)
GÜNEġ
TOPLAM
Kaynak: TEİAŞ, www.teias.gov.tr
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3
Üretimin Kaynaklara Dağılımı (2015 Sonu)
KAYNAKLAR
KÖMÜR (TaĢ+Ġthal+Linyit+Asfaltit)
DOĞALGAZ+LNG
HĠDROLĠK
RÜZGAR
YENĠLENEBĠLĠR ATIK + JEO
2015 YILI
73.872,6
98.193,4
66.903,2
11.552,1
4.831,8
DĠĞER-1-(Fueloil+Motorin+Nafta)
4.243,2
DĠĞER-2-(Çok Yakıtlı+Katı+Sıvı)
TOPLAM
94,1
KAMU
ÖZEL
TOPLAM
259.690,3
2015 YILI
55.368,8
204.321,5
259.690,3
BR:GWh
KATKI
28,4
37,8
25,8
4,4
1,9
1,6
0,0
100,0
KATKI %
21,3
78,7
100,0
Kaynak: TEİAŞ, www.teias.gov.tr
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
4
TEDAġ Genel Müdürlüğü
 Türkiye elektrik dağıtım sisteminde serbest piyasa düzenine geçiĢ çalıĢmaları çerçevesinde,
dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik iĢletmelerinin yeniden
yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satıĢ hizmetlerinin özelleĢtirilmesine
karar verilmiĢ ve TEDAġ 2004 yılında ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu kararı ile özelleĢtirme
kapsam ve programına alınmıĢtır.
 Bu kapsamda Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıĢtır. Dağıtımda ilk özelleĢtirmeler 2009
yılında 3 bölgede yapılmıĢtır.
 30.09.2013 tarihi itibarıyla dağıtım tesislerinin mülkiyeti TEDAġ’a ait olmak kaydıyla 21
dağıtım bölgesinin tamamında iĢletme hakkı özel sektöre devredilmiĢ durumdadır.
ÖzelleĢtirme sonunda 12.744.750.000 ABD Doları gelir elde edilmiĢtir.
 ÖzelleĢtirme sonrası TEDAġ Genel Müdürlüğü, Ankara bulunan merkez teĢkilatı ve 21
Dağıtık
Verimlidağıtım sektöründe çalıĢmalarını
dağıtım bölgesindeDağıtım
bulunan 21 Temsilciliği ile elektrik
Üretim
Tüketim
yürütmektedir.
 TEDAġ’ın Yeni Misyonu; Eğitim, Mühendislik ve DanıĢmanlık, Koordinasyon ve
Standardizasyon, Kontrol ve Denetim olarak belirlenmiĢtir. Kamunun TEDAġ’a verdiği
birtakım görevleri yerine getirmektedir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5
Dünya’da Yenilenebilir Enerjinin Son On Yılı
Tespitler
 Yenilenebilir enerji tüm
beklentileri aşarak
büyüme kaydetmiştir.
 Yenilenebilir enerji
teknolojilerinden elektrik
üretim kapasitesi önemli
ölçüde artmıştır.
 Pahalı teknoloji yerini
daha uygun maliyetlere
bırakmıştır.
 Yenilenebilir enerji
kaynaklarını destekleyen
politik gelişmeler artış
göstermiştir.
REN21 Renewables 2015 Global Status Report
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
6
Photovoltaik (PV) – Toplam Kapasite
PV




TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Son bir yılda 40
GW’lık güç ilavesi
oldu.
Toplam kapasite
177 GW
Dünya çapında tüm
PV kapasitesinin
%60’ı son üç yılda
kuruldu.
Asya ülkelerinde
yüksek miktarda
kurulum
gerçekleĢti.
7
Photovoltaik (PV) – Ülkeler Sıralaması
PV Kurulum
(Ülkeler)


TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Çin 2014 yılında
en fazla kurulum
yapan ülke oldu.
Japonya ve
Amerika takip
eden ülkeler.
BeĢ ülke 1 GW
kurulum
gerçekleĢtirdi.
8
CSP (Concentrating Solar Power)
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
9
Dağıtım ġebekeleri ve Üretim
 Merkezi santrallerden son
kullanıcılara doğru tek yönlü güç
akıĢı
 Bilindiği üzere mevcut dağıtım
Ģebekesi tek yönlü güç akıĢı
varsayılarak,
 Talebin karĢılanması,
 Teknik kalitenin yükseltilmesi,
 Tedarik sürekliliğinin artırılması,
Dağıtım
Dağıtık
Üretim
 Ġletim tesisleri ile bütünlük
Verimli sağlaması,gibi kriterlere göre
Tüketim
dizayn ediliyordu.
 Dağıtım Ģebekeleri üretim
santrallarının bağlantısı için değil
tüketiciler için planlanıyordu.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
10
AG ve OG’den Bağlı Santraller Artmakta
380 kV EİH
Ototrafolar
380kV ve 154 kV seviyesinden
bağlı büyük güçlü,
Hidrolik, Kömür, Doğalgaz,
Rüzgar Santralleri
154 kV EİH
34,5 kV OG ENH
Orta Gerilimden
Bağlı/Bağlanacak
Santraller (Hidrolik,
Rüzgar, Doğalgaz,
Güneş, vs)
154/OG TM
Küçük güçte
dağıtılmış üretim
(PV Ağırlıklı)
0,4 kV AG
Dağıtım
Trafosu
Enerji alanında farkında olmasak da sessiz bir
devrim gerçekleĢiyor.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Yeraltı AG Hattı
11
ġebeke Ġhtiyaçları
 YEK Entegrasyonu (asenkron, senkron ve evirici tabanlı sistemler),
 Yüklerdeki değiĢim (elektrikli araç, depolama imkanları),
 Tedarik sürekliliği gereklilikleri (otomatik uzaktan izleme ve kontrol
sistemleri),
 Enerji kalitesi ölçüm sistemleri,
 Elektrik kesinti sayısı ve süreleri,
 Akıllı ölçümler (OSOS)
 Herkesin serbest tüketici olacağı bir piyasa yapısı (Dağıtım ve
Perakende AyrıĢımı),
 Varlık
Dağıtık
Dağıtım
yönetim
sistemi,Üretim
Verimli
Tüketim
 Akıllı ev, iĢyeri ve rezidans sayısında artıĢ (ısıtma, soğutma,
havalandırma ve aydınlatma sistemleri sabit saatlerde değil, ihtiyaca
göre anında devreye giren sistemler),
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
12
Aktif ġebekelere GeçiĢ
34
34



Radyal şebeke
Tek yönlü güç akışı
Aşırı akım koruma
röleleri ve sigortalar ile
şebeke işletimi,

Arıza akımının büyüklüğü
ve yönü değişebilir.
Fiderler için yanlış açma
Koruma cihazları
arasındaki
koordinasyonun
değişmesi
Başka sorunlar olabilir.



TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
13
Çözüm: Akıllı ġebeke?
Talep
Yönetimi
Akıllı
Sayaçlar
YEK
Entegrasyonu
Saha
Uygulamaları
(Varlık
Yönetimi,
CBS vb.)
SMART GRID
Dağıtım
Arıza Yönetim
Sistemi
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dağıtık
Üretim
Otomasyon
(SCADA, DMS)
Verimli
Tüketim
Yük Profil
Değişimleri
Güç Kalitesi ve
Planlama
14
Bağlantı Noktası
OG ġebeke
OG ġebeke
Bağlantı Noktası
TEDAġ Trafo
MüĢteri Trafo
AG ġebeke
Bağlantı Noktası
AG Tüketiciler


Dahili Yükler
G
G
Üretim tesisi şebekeye hangi gerilim seviyesinden bağlı ise kurallar ona göre değişir.
Şebeke bağlantı noktasının neresi olduğu çok önemlidir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
15
GES ve Güç Kalitesi
Konvansiyonel ve modern dağıtım sistemi yapıları
Dağıtım Sistemi
Pasif (Konvansiyonel)
Tüketim Tesisi
Var
Dağıtık Enerji Santrali
Yok
Güç Kalitesi
𝑓 𝑇𝑢𝑘𝑒𝑡𝑖𝑚
Aktif (Modern)
Var
Var
𝑓 𝑇𝑢𝑘𝑒𝑡𝑖𝑚, 𝑈𝑟𝑒𝑡𝑖𝑚
Aktif bir dağıtım sisteminde güç kalitesi sorumluluk matrisi
Parametre
TTB
V
Fliker
DC Akım Enjeksiyonu
İlgili Elektriksel Büyüklük
Toplam Talep (Akım) Bozuşması (Harmonik)
Gerilim Düşümü/Yükselmesi
Gerilim Salınımı (f < 50 Hz)
DC Akım (Amper veya % Inom)
Sorumlu
GES
GES
GES
GES
Pasif bir dağıtım sistemi için tanımlanan teknik kalite sorumluluk matrisi
Güç Kalitesi Parametresi
f
V
V-/V+
THB
TTB
Fliker
İlgili Elektriksel Büyüklük
Frekans
Gerilim Düşümü
Gerilim Dengesizliği
Gerilim Bozuşması
Talep (Akım) Bozuşması
Gerilim Salınımı (f < 50 Hz)
Sorumlu
TEİAŞ
Dağıtım Şirketi
Dağıtım Şirketi
Dağıtım Şirketi
Tüketici
Tüketici
Mevzuat
 “Elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretimine ilişkin yönetmeliğin uygulanmasına dair tebliğ” ve
 “Elektrik piyasasında dağıtım sisteminde sunulan elektrik enerjisinin tedarik sürekliliği, ticari ve teknik kalitesi hakkında
yönetmelik”
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
16
GES ve Güç Kalitesi
-
Akım harmonik bozuşması sorumluluğu kullanıcıya ve ilgili fidere bağlı GES
sahibine,
-
Gerilim Düşümü/Yükselmesi (V) sürekli çalışmada dağıtım şirketine, devreye
girip çıkma nedeniyle ise ilgili fidere bağlı GES sahibine,
-
Düşük frekanslı gerilim salınımı (f < 50 Hz) flicker sorumluluğu kullanıcıya ve
ilgili fidere bağlı GES sahibine,
-
DC akım enjeksiyonu ilgili fidere bağlı GES sahibine ve tüketicilere aittir.
-
Aynı fidere birden fazla GES’in bağlı olması durumunda herbir bağlantı
noktasında ölçüm yapılarak güç kalitesi bozulmasının kaynağı tespit edilebilir.
Ölçümler yapılırken fidere bağlı diğer santrallerin kapalı olması gerekir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
17
Uyulması Gereken Temel Standartlar
Santral Kurulu Gücü
Standart Adı
< 16 A
TS EN 50438
> 16 A ve AG’den Bağlı
TSE K 191
> 16 A ve YG’den Bağlı
TSE K 192
TSE K 191
Faz akımı 16 A’den büyük olan
jeneratörler için bağlantı kuralları Dağıtım sistemine ag seviyesinden
bağlanan
TSE K 192
Faz akımı 16 a’den büyük olan
jeneratörler için bağlantı kuralları Dağıtım sistemine og seviyesinden
bağlanan
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
18
Akım Harmonikleri
ITEPE
Toplam
IRMS
Temel
Bileşen 50 Hz
Temel Bileşen
50 Hz
IH1
+
3. Harmonik
3. Harmonik
150 Hz
IH3
5. Harmonik
250 Hz
IH5
7. Harmonik
250 Hz
IH7
9. Harmonik
250 Hz
IH9
Bozuk dalga şeklinin harmoniklere ayrıştırılması
=
Harmoniksel bozuk
dalga şekli
Üçüncü harmoniğin akım dalga şekline bozucu etkisi
Faz akımı ≤ 16 A olan ve AG seviyesinden bağlanan tesisler için akım harmonikleri
Harmonik No
2
3
5
7
9
11
Sınır
1,08
2,3
1,14
0,77
0,4
0,33
ª % 50 veya en yüksek ve en düşük arasında orta noktaya yakın diğer beyan edilen değerler.
13
0,21
15 ≤ n ≤ 39
0,15 ª (15/n)
Türkiye’de GES’lerin uymakla yükümlü olduğu akım harmonik sınır değerleri verilmiştir.
Bu değerler BS EN 50438 ve IEC 61000-3-2 ile uyumludur.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
19
Gerilim Dalgalanması (V)
Türkiye’de uygulanan gerilim düşümü/yükselmesi sınır değerleri (IEC 61000-3-3)
Maksimum Değer (%)
GES Devreye Girerken
±3.3
GES Devreden Çıkarken
±3.3
GES devreye girerken oluşturabileceği en büyük gerilim yükselmesi
V (pu)
GES devreden çıkarken oluşturabileceği en büyük gerilim düşümü
V (pu)
Dağıtım Şirketi Üst Sınır
1.1
V= + % 10
VGES= + % 3.3
VNOM
1.0
Dağıtım Şirketi Üst Sınır
1.1
VNOM
1.0
0.9
Dağıtım Şirketi Alt Sınır
GES OFF
tON
GES ON
zaman
V= - % 10
V= + % 10
VGES= - % 3.3
0.9
Dağıtım Şirketi Alt Sınır
GES ON
tOFF
GES OFF
V= - % 10
zaman
Gerilimin kabul edilebilir sınırlar dışına çıkmaması için bağlanacak GES’lerin en kötü durum analizleri yapılarak özellikle uzun ve kırsal
hatlarda gerilim dalgalanması değerlerine bakılmalıdır. En kötü durum analizleri minimum üretim-maksimum yük ve maksimum üretimminimum yük koşullarını içermelidir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
20
KırpıĢma (Flicker)
Türkiye’de uygulanan flicker sınır değerleri (IEC 61000-3-3)
GES (IEC 61000-3-3)
Tüketici (IEC 61000-2-2)
PST
≤ 1.00
≤ 1.00
PLT
≤ 0.65
≤ 0.80
Kırpışma şiddeti zamansal olarak iki farklı parametre ile değerlendirilir:
PST: Kısa dönem kırpışma şiddeti. 10 dakikalık ölçüm ile belirlenir.
PLT: Uzun dönem kırpışma şiddeti.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
21
DC Akım Enjeksiyonu
Dağıtım sistemine alçak gerilim seviyesinden bağlanan PV GES’lerin eviricilerinin sisteme DC akım verme
olasılığı vardır. PV sistemlerde transformatör kullanımı açısından 3 tip evirici vardır:
-
Yüksek frekans transformatörlü,
Alçak frekans (50 Hz) transformatörlü,
Transformatörsüz
Standard
İzin verilen maksimum DC akım
(Transformatörsüz)
İzin verilen maksimum DC akım
(Transformatörsüz
Türkiye
IEEE 929-2000
Evirici nominal akımının % 0.5’i
Evirici nominal akımının % 0.5’i
ABD
IEEE 929-2000
Evirici nominal akımının % 0.5’i
Evirici nominal akımının % 0.5’i
AS 4777.2
5 mA
5 mA
Almanya
DIN VDE 126
-
1000 mA
İspanya
RD 1663/2000
-
-
Japonya
Tech. Guidline for Grid
Interconnection
Evirici nominal akımının % 1’i
Evirici nominal akımının % 1’i
İngiltere
ER G83/1
-
5 mA
Ülke
Avusturalya
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
22
GES Evirici Standartları
Güvenlik Standartları
Standard No
Standard Adı
IEC 62109-1 (EN 62109-1)
Safety of power converters for use in photovoltaic power systems - Part 1: General requirements
IEC 62103 (EN 50178)
Electronic equipment for use in power installations
AS 3100
Approval and test specification - General requirements for electrical equipment
Inverters, Converters, Controllers and Interconnection System Equipment for Use With Distributed Energy
Resources
Standard for Interconnecting Distributed Resources with Electric Power Systems
UL 1741
IEEE 1547
Etkilenmezlik (immunity) standartları
Standard No
IEC 61000-6-1 (EN 61000-6-1)
IEC 61000-6-2 (EN 61000-6-2)
Standard Adı
Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 6-1: Generic standards - Immunity for residential, commercial
and light-industrial environments
Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 6-2: Generic standards - Immunity for industrial environments
Emisyon standartları
Standard No
IEC 61000-6-3 (EN 61000-6-3)
IEC 61000-6-4 (EN 61000-6-4)
EN 55022/CISPR 22
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Standard Adı
Electromagnetic compatibility (EMC) – Part 6-3: Generic standards – Emission standard for residential,
commercial and light-industrial environments
Electromagnetic compatibility (EMC) – Part 6-4: Generic standards – Emission standard for industrial
environments
Information Technology Equipment - Radio disturbance characteristics - Limits and methods of
measurement
23
GES Evirici Standartları
Elektromanyetik uyumluluk standartları- Harmonikler
Standard No
IEC 61000-3-2 (EN 61000-3-2)
IEC 61000-3-12 (EN 61000-3-12)
IEC 61727
AS 4777
Standard Adı
Electromagnetic compatibility (EMC) – Part 3-2: Limits – Limits for harmonic current emissions
(equipment input current ≤ 16 A per phase)
Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 3-12: Limits - Limits for harmonic currents produced by
equipment connected to public low-voltage systems with input current >16 A and ≤ 75 A per phase
Photovoltaic (PV) systems - Characteristics of the utility interface
Grid Connections of Energy Systems via Inverters
Inverters, Converters, Controllers and Interconnection System Equipment for Use With Distributed
Energy Resources
Standard for Interconnecting Distributed Resources with Electric Power Systems
UL 1741
IEEE 1547
EMC uyumluluk standartları- Voltaj Salınımı ve Kırpışma
Standard No
IEC 61000-3-3 (EN 61000-3-3)
IEC 61000-3-11 (EN 61000-3-11)
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Standard Adı
Electromagnetic compatibility (EMC) – Part 3-3: Limits – Limitation of voltage changes, voltage
fluctuations and flicker in public low-voltage supply systems, for equipment with rated current ≤ 16
A per phase and not subject to conditional connection
Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 3-11: Limits - Limitation of voltage changes, voltage
fluctuations and flicker in public low-voltage supply systems - Equipment with rated current ≤ 75 A
and subject to conditional connection
24
GES Raporu (Lisanssız)
Proje Onayı Yapılan Başvurular
Toplam Başvurular
TESİS TİPİ
BIYOGAZ
Sayı
(Adet)
Kurulu Güç
(kW)
Tesis Geçici Kabul Yapılan Başvurular
Onay İşlemi
Tamamlanan
Başvurular
Sayı
(Adet)
Kurulu Güç
(kW)
Kabul İşlemi
Tamamlanan
Sayı
(Adet)
Kabul Aşamasında Olan
Kurulu Güç
(kW)
Sayı
(Adet)
Kurulu Güç
(kW)
32
31.651
24
25.882
11
17.703
1
1.204
GES
6.194
5.213.727
583
2.884.249
501
366.449
155
136.059
RES
247
193.668
14
100.278
7
7.970
6
1.038
TRI/KOJEN
63
180.087
22
111.640
16
42.043
3
22.576
6.536
5.619.133
643
3.122.049
535
434.165
165
160.877
TOPLAM
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
25
GES Proje Durumları
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
26
Dağıtım ġirketlerine Göre Proje Sayısı
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
27
Ġllere Göre Proje Sayısı
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
28
Lisanssız Elektrik Üretimi (Adımlar)
Başvuru Yapılması
ve Bağlantı
Anlaşmasına Çağrı
Mektubu Alınması
• 1.AŞAMA
Proje Onaylanması
ve Bağlantı
Anlaşması
Yapılması
• 2.AŞAMA
Geçici Kabul ve
Sistem Kullanım
Anlaşması
Yapılması
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
• 3. AŞAMA
29
Proje Süreci
Dağıtım Şirketi
ile Bağlantı
Anlaşması
İmzalanması
Geçici Kabul
TEDAŞ ONAY
TEDAŞ
Başvuru
Çağrı
Mektubu
Tebliğ Tarihi
Proje tasarım, yerel
onayların alınması
90 gün
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEDAġ Onayı
Bağlantı AnlaĢması
Tesisin Yapımı
90 gün
30 gün
AG – 1 yıl
OG – 2 yıl
30
ÇalıĢmalarımız - 1
 Genel Müdürlüğümüze onay için sunulan projeler, “LUY Proje Takip
Programı” vasıtasıyla geliş tarihine göre sıralanmakta ve iş durumu uygun
olan personelimize (elektrik mühendisi) yönlendirilmektedir. Söz konusu
projelerin öncelikle mevzuat çerçevesinde temel belgelerin ön kontrolü
yapılmaktadır. Belgelerde eksiklik olması halinde projeler ilgili firmaya
iade edilmekte, eksiklik bulunmaması durumunda, proje paftaları,
hesapları ENH projeleri kontrol edilmektedir. Bu safhada eksiklik tespit
edilmesi sonucunda proje dosyasındaki eksiklikler bir yazı ile ilgili firmaya
verilmekte ve eksiklikler süresi içinde tamamlandıktan sonra proje onayı
yapılmaktadır.
 Genel Müdürlüğümüze onay için gelen projeler sadece üretim santralleri
olmayıp, bu projeler kapsamında tesis edilecek olan AG/OG bağlantı
hatları ENH projeleri de incelenmektedir. Bu projelerin incelenmesi de ayrı
bir uzmanlık konusu olup, Genel Müdürlüğümüzdeki bu konuda tecrübeli
ve dağıtım tesisi projeleri alanında yetişmiş personel tarafından
incelenmektedir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
31
ÇalıĢmalarımız - 2
 Hem proje hem de kabul aşamasındaki olumsuzlukların önüne geçilebilmesi ve yaşanan
sürecin kısaltılarak işlemlerin hız kazanması bakımından ilgili personelin takviyesi,
personel eğitimi, belli bir güce kadar projelerin tipleştirilmesi, proje ve kabul dosyalarında
gerekli evraklar, teknik dokümanlar ve bilgilerin TEDAŞ’ın Web sayfasında paylaşılarak
yatırımcılar ile projecilerin önceden bilgi sahibi olmasının sağlanması için Genel
Müdürlüğümüzce gerekli çalışmalar yapılmakta ve yapılmaya devam edecektir.
 Proje hazırlama sürecinden önce yaşanan olumsuzluklara ilave olarak, lisanssız üretim
tesisi kurulması sürecinde proje hazırlayan firmaların/kişilerin de oldukça yetersiz olduğu
bugüne kadar Genel Müdürlüğümüze ulaştırılan projelerden görülmektedir. Projelerin,
Dağıtım Şirketinin verdiği Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun tebliğ tarihinden
itibaren 90 gün içinde Genel Müdürlüğümüze verilmesi gerekmekteyken, genellikle bu
sürenin sonuna doğru 80-85 inci gününde projeler teslim edilmekte, hatta proje
dosyasında gerekli hiçbir belge olmaksızın son günde sadece bir dilekçe ile başvuru bile
yapılmaktadır. Bu konudaki eksikliği gidermek için Teşekkülümüz elemanlarınca çeşitli
ortamlarda eğitimler verilmiş, hem piyasadaki projeci, yatırımcı ve Dağıtım Şirketlerinin
elemanları hem de TEDAŞ koordinatörlüklerindeki mühendisler bilgilendirilmiştir.
Önümüzdeki süreçte de eğitim çalışmalarına devam edilecektir. Ayrıca proje incelenmesi
aşamasında Genel Müdürlüğümüze gelen projeci mühendislere de elden gelen her türlü
yardım yapılmış, bir kısım projeci proje hazırlama konusundaki eksikliklerini Genel
Müdürlüğümüzdeki incelemeler sırasında gidermiştir.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
32
ÇalıĢmalarımız - 3
 Proje inceleme ve onay sürecini hızlandırmak amacıyla TEDAġ Genel Müdürlüğünde hafta içi
ve hafta sonu mesai yapılmıĢtır. 2015 yılının Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında hafta içi
akĢam 20.00’ye kadar ve hafta sonları 09.00 ila 17.00 saatleri arası gayretli çalıĢmalar ile proje
onayları hızlandırılmıĢtır. Bu fazla mesai sonucunda yaklaĢık 400 GES proje onayı yapılmıĢtır.
 Ayrıca sahada kabuller gerçekleĢtirilmiĢ ve çok yoğun bir mesai ile santraller devreye alınmıĢ
ve alınmaya da devam edilmektedir.
 Sahada elde edilen tecrübe ve talepler doğrultusunda dağıtım Ģirketlerince; bir parsele ait 1
MW' tan küçük üretim santralleri için yapılacak baĢvurularda ve aynı parsel içerisinde birden
fazla farklı gerçek ve tüzel kiĢi için yapılacak baĢvurularda hiçbir kurum veya kuruluĢtan ÇED
Raporu yada ÇED Raporuna gerek olmadığına dair herhangi bir belge talep edilmemesi
konusunda çalıĢma yapılarak sektörün önü açılmasına katkı sağlanmıĢtır.
 Ayrıca imar uygulamaları konusunda çalıĢmalar yapılarak sorunun çözümünde katkı
sağlanmıĢtır.
 GES projelerinde statik projelerin onayı konusunda alternatif çözüm olarak üniversite onayları
da devreye sokularak proje onay süreci hızlandırılmıĢtır.
 Sektörün bütün taraflara ile toplantılar yapılarak sorunlar tespit edilmiĢ ve çözümüne yönelik
somut adımlar gerçekleĢtirilmiĢtir. Dağıtım ġirketleri ve OSB çalıĢanların bilgilendirilmesi ve
eğitilmesi amacıyla etkinliklere katılım sağlanmıĢtır.
 Küçük güçteki santraller için baĢvuru, izin, proje onay ve kabul iĢlemlerinin kolaylaĢtırılması için
Tip ġartname çalıĢmaları yapılmıĢtır.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
33
Hatalı Uygulamalar
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
34
Hatalı Uygulamalar
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
35
Hatalı Uygulamalar
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
36
Hatalı Uygulamalar
 Özellikle Avrupa’daki uygulamalar
incelendiğinde Almanya, Ġtalya ve
Ġspanya gibi ülkelerde ilk yıllarda
çok hatalı tesis kurulmuĢ ve
birçok
olumsuzlukla
karĢılaĢtırılmıĢtır.
 Ancak
TEDAġ
Genel
Müdürlüğünün proje inceleme
aĢamasında baĢlamak üzere
gösterdiği
hassasiyet
kabul
aĢamasında da sağlanmıĢ ve
yaklaĢık
366
MW’lık
güç
iĢletmeye alınmasında tek bir
sorun dahi yaĢanmamıĢtır. Proje
onay ve kabul iĢlemleri için
standart ve disiplin sağlanmıĢtır.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
37
Sonuçlar
 YEK ve enerji verimliliği konusunda bilimsel, kurumsal ve teknolojik
kapasitenin artırılması için, TEDAŞ Genel Müdürlüğü olarak dünyadaki
teknolojik gelişmeler takip edilmekte, fuarlara katılım sağlanmakta ve
uygulamalar yerinde incelenmektedir. Ayrıca üniversite işbirliği ve yurtdışı
kurumlar ile ortak projeler geliştirilmektedir.
 Nitelikli insan gücü yetiştirilmesi amacıyla, teknisyen ve mühendis düzeyinde
olmak üzere eğitim konusunda projeler hazırlanmakta ve eğitim çalışmaları
yapılmaktadır.
 Ülkemizde son zamanlarda sıkça gündeme gelen lisanssız elektrik
üretiminden kaynaklı kapasitenin hızla artarak enerji sektörüne katkısı
küçümsenemez bir gerçektir. Gerek yatırımcıların gerek dağıtım bölgelerinin
gerekse TEDAŞ’ın yoğun çalışmaları ve iyileştirmeleriyle lisanssız kurulu
gücün toplam kurulu güçteki payı hızla artmaktadır. Sürekli devam eden
iyileştirmeler ve bilinçli yatırımcıların artmasıyla birlikte bu süreç daha da
kolaylaşacaktır. Yakın bir zamanda tüketicilerin aynı zamanda potansiyel bir
üretici olduğu hepimizin kabul edeceği bir gerçek olacaktır.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
38
Proje Onay Ekibimiz
MEHMET MUTLU
DAİRE BAŞKANI
BİLAL ŞİMŞEK
MÜDÜR(G)
ÇETİN ÇELİK
MÜDÜR YRD (G)
[email protected]
İBRAHİM ERSOY
MÜDÜR YRD (G)
İ[email protected]
LEYLA ARSLAN
E.MÜHENDİS
CEM EDİZ
BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH)
CİHANGİR TOZKOPARAN
E.MÜHENDİS
[email protected]
AYŞEGÜL ETCİ
E.MÜHENDİS
[email protected]
MURAT YILMAZ
E.MÜHENDİS
[email protected]
GÜNER KOÇAK
E.MÜHENDİS
[email protected]
MURAT GÜÇLÜ
BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH)
[email protected]
YÜKSEL BAYKAN
E.MÜHENDİS
[email protected]
VOLKAN TAN
E.MÜHENDİS
[email protected]
FIRAT ÖNCİN
E.ÖĞRT.
[email protected]
SELMA EROĞLU
E.MÜHENDİS
[email protected]
GÖKAY ARSLANOĞLU
E.MÜHENDİS
[email protected]
SAVAŞ TAN
E.ÖĞRT.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Savaş[email protected]
39
Teşekkürler!
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
© Bilal ġĠMġEK / Tüm Hakları Saklıdır.
40