Web-tabanlı Eğitim

Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
Uzaktan Eğitim Nedir?
2002 de yapılan bu seminerde amaç
Türkiye’de yeni yayılan e-öğrenme olgusunda
işin aslında, ve hep göz ardı edildiği gibi, bir
eğitim sorunu olduğu ve kalıcılığın ölçüsünün
kalite olacağı mesajını vermekti. Kalite
konusunu artık daha farklı değerlendirmeme
rağmen, yine e-öğrenmeyle ilgili bazı temel
konuları bir araya getirdiğini düşünüyorum. O
zamanki anlayış düzeyimi yansıtması
açısından önemi var.
Günümüzün gelişen teknolojisi ve değişen
ihtiyaçları yaygın olarak kullanılan eğitim ve
öğretim metotlarında değişikler yapmaktadır.
Genelde öğrenci ve öğretmenin aynı zamanda ve
aynı mekanda olmasını gerektiren ve öğretmenin
hem kaynak hem de idareci rolünü üslendiği
öğretim biçimleri artık işi, başka sorumlulukları
ya da kişisel tercihlerinden dolayı belli bir zaman
ve mekanda olamayan öğrencilere uyum
sağlamak durumundadır.
Kısaca, uzaktan eğitim aynı zaman ve mekanı
paylaşamayan öğrenci ve öğretmeni teknoloji
yoluyla bir araya getirerek öğretimi/öğrenmeyi
gerçekleştirmektir.
Web-tabanlı eğitim semineri kısa tanıtım
Günümüzün popüler konusu uzaktan eğitimde
yeni teknolojiler nasıl kullanılıyor. Web-tabanlı
eğitim öğrencisi, öğretmeni, hazırlayıcısı ve
sunucusu nelere dikkat etmelidir. Hangi konular
nasıl işlenir. Kaliteli bir içerik nasıl geliştirilir.
Yaklaşık 150 yıllık bir geçmişe sahip uzaktan
eğitimde daha önceleri öğrenci-öğretmen
etkileşimi mektup, daha sonralarıysa radyo ve TV
gibi toplu iletişim kanalları ya da video veya
basılı malzeme gibi kişiye özel malzemeler
yoluyla gerçekleşiyordu. Yeni gelişen ve
yaygınlaşan video-konferans ve İnternet
teknolojileriyse öğrenci ve öğrenmeni aynı ya da
faklı zaman ve mekanlarda buluşturma imkanı
vermektedir.
İçerik
Web-tabanlı eğitim semineri kısa tanıtım............ 1
Uzaktan Eğitim Nedir?....................................... 1
Uzaktan eğitim işe yarıyor mu? ........................ 1
Uzaktan eğitim öğrenci ve öğretmenin işini
kolaylaştırır mı?................................................. 1
Uzaktan eğitim herkese uyar mı? ..................... 1
Uzaktan Eğitim size uygun mu? ........................ 2
Web-tabanlı Eğitim................................................ 2
Tanımı................................................................ 2
Nasıl çalışır ........................................................ 2
Ortama özgü özellikler ..................................... 2
Bir web-tabanlı öğrenme çerçevesi...................... 3
WTÖ çerçevesi alanları ..................................... 3
1.
Pedagojik.............................................. 3
2.
Teknolojik ............................................ 4
3.
Arayüz tasarımı .................................... 4
4.
Değerlendirme ..................................... 4
5.
Yönetim ................................................ 4
6.
Kaynak desteği..................................... 4
7.
Etik ....................................................... 4
8.
Kurumsal............................................... 4
Web-tabanlı eğitim ekibi ...................................... 6
Konu danışmanı ................................................. 6
Öğretim tasarımcısı........................................... 6
Elektronik öğretim tasarımcısı ......................... 6
Teknik geliştirme .............................................. 6
Dersi veren ........................................................ 6
Teknik destek .................................................... 6
Ders sunma altyapısı ......................................... 6
Pratikte durum ...................................................... 7
Felsefi temel.......................................................... 7
Medya etkisi ...................................................... 7
Öğrenci tercihi .................................................. 7
Mesafe olgusu .................................................... 7
Hedef ................................................................. 7
10 aşamalı web entegrasyonu................................8
Uzaktan eğitim işe yarıyor mu?
Yapılan araştırmalar uzaktan eğitimin en az
geleneksel öğretim durumları kadar başarılı
olduğu göstermekte. Ancak, bu etki öğretilene
uygun teknolojiler kullanıldığında ve öğretmen
zamanında öğrenciye geri döndüğünde ortaya
çıkmakta.
Uzaktan eğitim öğrenci ve öğretmenin işini
kolaylaştırır mı?
Öğrenciler uzaktan eğitim programlarının
esnekliği sayesinde normalde alamayacakları
dersleri ya da programları tamamlayabilirken kısa
sürede uzaktan eğitimin geleneksel eğitimden
daha çok çaba ve zaman aldığını fark
etmektedirler. Düzenli ve etkin okuma ile konu
hakkındaki soru ve görüşlerini yazılı olarak ifade
etme en gerekli beceriler olup öğrenciyi
zorlayabilmektedir.
Öğretmenlerse, sadece belli bir zamanda belli bir
yerde olma zorunda olmayıp daha pek çok yeni
ve zaman alan hazırlık ve eğitim etkinlikleriyle
uğraştıklarından, başlarda daha çok zaman
harcamakta, ancak işi kotarana kadar
zorlanabilmektedirler.
Uzaktan eğitim herkese uyar mı?
Uzaktan eğitimde başarılı olan öğrencilerin şu
özellikleleri taşıdıkları gözlenmiş:
1
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Web-tabanlı Eğitim
Motivasyonu yüksek.
Bağımsız çalışabilen
Derse etkin katılabilen
Düzenli ve zamanını iyi kullanan
Kimsenin hatırlatmasına gerek
kalmadan ders çalışabilen
Yeni öğrenme ortamlarına uyum
sağlayabilen
Dersin gerektirdiklerini, okuma,
egzersiz, ödev vs, zamanında ve
tamamen isteyerek yapan
Öğrenmekten zevk alan
Zamanın kıymetini bilen
Eleştirel düşünen
Tanımı
Günümüzün gelişen teknolojisi ve değişen
ihtiyaçları yaygın olarak kullanılan eğitim ve
öğretim metotlarında değişikler yapmaktadır.
Genelde öğrenci ve öğretmenin aynı zamanda ve
aynı mekanda olmasını gerektiren ve öğretmenin
hem kaynak hem de idareci rolünü üslendiği
öğretim biçimleri artık yetersiz kalmakta,
günümüzün başka sorumlulukları ya da kişisel
tercihlerinden dolayı belli bir zaman ve mekanda
olamayan öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarını
karşılamamaktadır.
İşlevsel olarak uzaktan eğitimi çalışan, meşgul ve
ihtiyaç duyduğunu hemen ve gerektiği kadar
öğrenmek isteyenler için, istediği zamanda,
yerde, miktarda ve hızda öğrenme imkanı
sağlamak şeklinde tanımlayabiliriz.
Uzaktan eğitimden yararlananların çoğu 25
yaşının üstünde, çalışan ve iş ve
sorumluluklarından dolayı esnek öğrenim zaman
ve mekanlarına ihtiyaç duyan kişilerdir.
Moore (1996) ise uzaktan eğitimi genellikle
öğretim yerinden başka bir mekanda gerçekleşen
planlı öğrenme olarak tanımlıyor. Bu nedenle,
öğrenci, öğretmen ve dersi buluşturmak için
alternatif ders tasarımı, öğretme teknikleri,
elektronik ya da başka teknolojiler yoluyla
iletişim biçimleri, örgütsel ve idari düzenlemeler
gerekir.
Uzaktan Eğitim size uygun mu?
Kayıt olmadan önce şunları bir düşünün:
Kendinizi ne kadar tanıyorsunuz?
Öğrenen en nihayetinde insanın kendisidir ve
bunu kendi iradesi ve çabasıyla yapar. Nasıl bir
öğrenci olduğunuzu ne kadar bilirseniz, kendinizi
bu konuda o kadar iyi yönlendirirsiniz. Sizin istek
ve gayretiniz olmadan en iyi öğretmenin bile
yapabileceği bir şey yoktur. O halde aktif olmak
durumundasınız.
Web, öğrenci-öğretmen-ders buluşmasını
sağlayan bir teknolojidir ve aynı ya da farklı
yerlerdeki birey ve grupların bilgisayarlar yoluyla
bağlanarak metin, veri, grafik ve metin gibi
öğelerin paylaşıldığı elektronik ortamlar
oluşturur.
Siz
Ciddi, gayretli ve disiplinli misiniz?
Teknoloji kanalıyla öğrenme size uyuyor mu?
Sorunların üstesinden gelmede ısrarcı ve
yaratıcı mısınız?
Nasıl çalışır
İnternet ya da intranet üzerinden çalışan belli bir
zamandan ve mekandan bağımsız ağ tabanlı
öğrenme programları genelde e-öğrenme adıyla
bilinmektedir. E-öğrenme programları öğrenme
malzemesi, iletişim, öğrenciye destek, dönüt
verme ve değerlendirme gibi eğitsel etkinliklerin
elektronik yollarla yapıldığı yeni iletişim ve
etkileşim kanallarından oluşmaktadır. Tartışma
listeleri, ağ sayfaları, ek yazılımlar, e-posta,
forum, ağ üzerinden çoklu ortam, sanal sınıf,
telekonferans ve video konferans, dijital-analog
televizyon, telefon, ağ üzerinden CDROM ve DVD
gibi ortamlar öğreneme faaliyetlerinin
gerçekleşmesini sağlayan bazı araçlardır.
Gerekli yazılım, teknik destek ve malzemeniz
var mı?
• Bir bilgisayar (işe yarayan)
• İnternet erişimi
• E-posta yoluyla ek dosya yollama ve
alabilme
• Tartışma ve sohbet odalarına girebilme
• Uygun yazılım (sözlük işlemci, hasep
tablosu, zipleme ve sunu programları)
• Video oynatıcısı
Başarılı öğrencilerin tavsiyeleri:
• Bu işe kendinizi tamamen verin
• Derse katılın, izleyin ve soru sorun
• Bilgisayarı iyi öğrenin
• Birbirinize destek olmak için diğer
öğrencilerle küçük gruplar oluşturun
• Bağımsız çalışamaya hazır olun
Ortama özgü özellikler
Temel olarak öğrenciye istediği zamanda, istediği
yerde ve istediği kadar ilgili konuyu öğrenme
avantajı sunan ağ tabanlı ya da ağ destekli
eğitimin bazı avantajları şöyledir:
•
2
Zaman ve mekandan bağımsız öğrenme
fırsatı.
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
•
Hızlı ya da yavaş öğrenme
gereksinimlerine yanıt verebilen bir
öğrenme düzeneği.
•
Uzman bilgisine daha çok , hızlı ulaşma
ve onunla çalışma olanağı.
3. Dağıtılmış öğrenme sistemlerinin, şirket
üniversitelerinin, sanal üniversitelerin ve
siber okulların tasarlanması,
•
İyi tasarlanmış malzeme ile geleneksel
sınıf ortamına oranla hatırlamada %25
artış ve öğrenme süresinde %40 ile %60
kısalma.
4. Kapsamlı tasarım ve geliştirim
sistemlerinin tasarlanması,
•
Bireysel gereksinimlere uygun
malzemelerle öğrenme olanağı.
•
Çoklu ortam olanaklarıyla birden fazla
duyuya hitap eden öğrenme fırsatı.
•
Hızlı içerik güncelleme olanakları.
•
Derse yardımcı kaynak olarak engin ve
hızlı erişilebilir Internet kaynakları ve
referanslar.
•
Öğrencinin kendi öğrenme gereksinimi
doğrultusunda istediği konuyu istediği
sırada ve yoğunlukta çalışabilmesi.
•
(Şimdilik) ücretsiz ulaşılabilen pek çok ek
ders malzemesi.
•
Öğrencinin kendi öğrenmesini
denetleyebilmesi.
•
Genelde eğitim maliyetinin azalması:
Başlangıçta, geleneksel eğitim
ortamlarına oranla, tasarım ve üretim
aşamalarındaki yüksek maliyete karşın
öğrenci sayısı arttıkça azalma.
2. Kaynakların web-tabanlı öğrenmeye göre
düzenlenmesi,
5. Web-tabanlı eğitimin ve ders/kursların
değerlendirilmesi,
6. Web-tabanlı tasarlama araç/sistemlerin
değerlendirilmesi.
1. Pedagojik
1.1. Amaçlar/Hedefler
•
Ders kesin ve net bir biçimde
öğrencilere neler beklemeleri
gerektiğini belirtiyor mu?
1.2. Tasarım biçimi
•
Öğretmenin rolü ne?
◊
bilgi kaynağı olmaktan çok
yönlendirici?
◊
yönlendirici olmaktan çok
bilgi kaynağı?
◊
ikisinin ortası
1.3. Organizasyon
•
Derste bir süreklilik var mı?
(örneğin her ünite bir öncekine
dayanıyor gibi)
1.4. Metotlar ve stratejiler
•
Ders soru sorma, yön bulma, kaynak
önerme ya da sağlama ve sınıf
arkadaşlarıyla ortak projeler yapma
için olumlu bir ortam yaratarak
öğrenciler arası işbirliğini
destekliyor mu?
1.5. Medya
•
Ders webin çoklu ortam
imkanlarından yararlanıyor mu?
(metin, ses, video, grafik gibi)
Bir web-tabanlı öğrenme çerçevesi
Kaynak: Khan, B. H. (2001). A framework for
Web-based learning. In B. H. Khan (Ed.), Webbased training. Englewood Cliffs, NJ:
Educational Technology Publications.
E-öğrenme sistemlerinin alanı açık, esnek ve
dağıtılmış öğrenme ortamlarıdır. E-öğrenme
Web-tabanlı Eğitim (WTE), Web-tabanlı Öğrenme
WTÖ, İnternet-tabanlı Eğitim Dağıtılmış
Öğrenme, Gelişmiş Dağıtılmış Öğrenme ve online
(çevrimiçi) eğitim gibi çeşitli adlar altında
anılmaktadır. Açık, esnek ve dağıtılmış öğrenme
sistemlerinin tasarlaması, geliştirmesi,
uygulaması ve değerlendirmesi, öğretim tasarımı
ilkeleri ve çevrimiçi öğrenme ortamlarının çeşitli
boyutlarına uygun olarak Web'in potansiyelinin
nasıl kullanılabileceği konusunda derinlemesine
analiz ve araştırma gerektirir.
WTÖ çerçevesi alanları
1. Web-tabanlı öğrenme malzemesinin
planlanması ve tasarımı,
3
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
◊
◊
2. Teknolojik
2.1. Altyapı planlaması
•
ders yeni başlayanlara altyapılarını
kurmak için destek sağlıyor mu?
2.2. Donanım
•
Ders için gerekli donanım net
biçimde belirtilmiş mi?
2.3. Yazılım
•
Ders bütün gerekli yazılımın
indirilebileceği linkler sağlıyor mu?
Telefon
posta
6. Kaynak desteği
6.1. Çevrimiçi destek
•
Dersin teknik yardım sağlayan bir
hattı var mı?
6.2. Kaynaklar
•
Ders daha önce dersi almış
öğrencilerin çalışmalarını sağlıyor
mu?
3. Arayüz tasarımı
3.1. Sayfa ve site tasarımı
•
Web sayfaları farklı tarayıcılarda
problemsiz gösterilebiliyor mu?
3.2. İçerik tasarımı
•
Ders “paragraf başına bir fikir”
kuralını izliyor mu?
3.3. Dolaşım
•
Ders dolaşımı kolalaştıracak yardım
ya da site haritası gibi olanaklar
içeriyor mu?
3.4. Kullanılabilirlik testi
•
Öğrenciler site içinde yapmak
istediklerini ne kadar çabuk ve
kolay yapabiliyorlar?
7. Etik
7.1. Sosyal ve kültürel çeşitlilik
•
Kültürler arası iletişimi geliştirmek
ve yanlış anlamaları önlemek için
ders belli deyimleri, teknik dili,
ters tepebilecek ya da küçümseyici
şakaları ve kısaltmaları azaltmak ya
da kaldırmak için çaba gösteriyor
mu?
7.2. Coğrafi çeşitlilik
Eğer ders uzak mekanlara
•
veriliyorsa:
farklı zaman dilimlerindeki
öğrencilere hassasiyet gösteriyor
mu? (örneğini eş zamanlı iletişim
bütün katılımcılar için makul
zamanlarda oluyor mu?)
7.3. Öğrenci çeşitliliği
•
Ders ferdi dağıtılmış öğrenme
ortamlarına diğerlerine oranla daha
yavaş uyum sağlayan öğrencilere
sabırlı davranacak biçimde
tasarlanmış mı?
7.4. Bilginin ulaşılabilirliği
•
Bilgiye erişim "dijital bölüm" olarak
ifade edilen "olan" ve "olmayan"
biçiminde ifade edilmelidir. Bu
bölünmeden etkilenecek öğrenciler
göz önüne alınmalıdır
7.5. Etiket (iletişim adabı)
•
Öğrenci mesajlarının başkalarını
rencide etmesi için ders öğrencilere
nasıl davranılacağı ve mesaj
yazılacağı konusunda yol gösteriyor
mu?
7.6. Yasal mevzular
•
Ders aşağıdakileri yayımlamak için
öğrenciden izin alıyor mu?
◊
Öğrenci fotoğrafları
◊
Öğrenci projeleri
4. Değerlendirme
4.1. Öğrencilerin değerlendirmesi
4.2. Öğretimin ve öğrenme ortamının
değerlendirilmesi
•
Dersin öğrencilerin kopya
çekmeden sınanabileceği bir sistemi
var mı?
•
Dersin öğrencilerin aşağıdaki
konular konusundaki
değerlendirmelerini iletebileceği
bir sistemi var mı?
İçerik
◊
◊
Öğretmen
◊
Öğrenme ortamı
◊
Öğrenme kaynakları
◊
Ders tasarımı
◊
Teknik destek
5. Yönetim
5.1. Öğrenme ortamının yönetimi
•
Dersin öğrencilerin aldığı sınav ve
verdiği dokümanların çetelesini
tutan bir sistemi var mı?
5.2. Bilginin dağıtımı
•
Ders aşağıdaki yollarla ödev teslim
tarihi ya da başka ilgili konularda
öğrencileri bilgilendiren bir sistemi
var mı?
◊
E-posta
◊
Duyuru sayfası
◊
Uyarı alanı
◊
Sayfaya ekli bir alt not
8. Kurumsal
8.1. Akademik işlemeler
•
Ders geleneksel bir dersten
beklenecek düzeyde bir akademik
kalite sağlıyor mu?
8.2. Öğrenci hizmetleri
4
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
•
Çevrimiçi derse hazırlık aşamasında
öğretmen ve teknik destek ekibi de
var mı?
5
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
malzemeleri, etkileşimi, değerlendirmesi ve
dönüt alınmasının bu ortamda istenen biçimde en
etkin ve verimli biçimde nasıl olacağını
tasarlamaktır. Teknik ve destek unsurlarıyla
beraber çalışarak öğretim tasarımının
gerçekleşmesinde kilit bir rol oynar.
Web-tabanlı eğitim ekibi
Bir ekip işi olduğu deneyimle de sabit olan webtabanlı eğitimde etkili, verimli, kalıcı ve kaliteli
ürünleri geliştirmek ve sunmak için gerekli bir
ekip kabaca altı unsurdan oluşmaktadır. Bu
Unsurlar ve iş bölümleri şöyle sıralanabilir:
• Konu danışmanı
• Öğretim tasarımcısı
• Elektronik öğretim tasarımcısı
• Teknik geliştirme (ekibi)
• Dersi veren
• Teknik destek (ekibi)
• Ders sunma altyapısı
Teknik geliştirme
Bu kişi ya da ekip elektronik öğretim
tasarımcısıyla birlikte çalışarak dersin elektronik
ortamın potansiyeline ve öğretim tasarımına en
uygun biçimde oluşturulmasını sağlar. Bu ekipte
bilinen tabiriyle "programcı" ve "grafik
tasarımcıları" yer alacaktır. Genelde programcılar
ve grafik tasarımcılar kendi en iyilerini ve
ilginçlerini yapma eğiliminde olduğunda, öğretim
tasarımcısı ve elektronik öğretim tasarımcısı bu
ekipten ne istediklerini net bir biçimde belirtmeli
ve üretim aşamasında aralarında açık bir iletişim
olmalıdır.
Konu danışmanı
Daha önceleri konu uzmanı olarak belirtilen bu
elemanın adı konu danışmanı olarak değiştirilmiş
çünkü deneyimler bir konuyu hiçbir "uzmanın"
aynı biçimde tanımlamadığını göstermiş. Bu
nedenle belli bir danışmanın yorumunu kabul
etmek gerekiyor. Danışman konuyu bilen, konuyu
bilen kişilerin sahip olması gereken bilgi, beceri
ve tutumlar konusunda otorite olarak kabul
edilen kişi ya da kişilerdir. Konu danışmanları
konularının nasıl öğretileceği konusunda bir
beceriye sahip olabilirler ancak her zaman için
zorunlu değildir.
Dersi veren
Öğretmen, eğitici, ders yöneticisi gibi sıfatları
olan bu eleman dersi hazırlayan ekipten
olabileceği gibi, sadece konu danışmanı,
konusunda eğitme deneyimi olan kişilerden
olmalıdır. Ancak, çevrimiçi (online) eğiticinin
ortama özgü özellikleri olup bunlar geleneksel
öğretmen rolünden farklıdır. Burada, eğitmen,
tek ya da ana bilgi kaynağı olmaktan ziyade,
öğrenme yöneticisi, kaynak sağlayıcısı ve yol
gösterisi rolünü üstlenir. Öğrencinin bilgiyi
bulması, anlaması, özümsemesi ve
uygulamasında yardımcı olur. Öğrencilerin
performansını izler ve dönüt sağlar. İşi,
öğrencinin bu faklı öğrenme ortamında en iyi
uyumu sağlamasına ve başarılı olmasına yardımcı
olmaktır.
Öğretim tasarımcısı
Konu danışmanıyla birlikte çalışıp konunun
öğrenilebilir bir biçime gelmesini sağlayan
elemandır. Öğretim tasarımı (instructional
design) kendi başına bir iç olup konunun öğrenme
hedeflerinin belirlenmesi ve öğrencinin bu
hedeflere ulaşabilmesi için gerekli öğrenim
ortamının tasarlanmasıdır. Tasarım öğrenme
amaçlarından yola çıkarak gerekli öğretim
malzemelerini, etkileşimi, değerlendirme ve
dönüt alınmasını içerir. Tasarımcı öğrencilerin
inceleyerek onların konu hakkındaki bilgi, beceri
ve tutumlarını belirler ve tasarımda bunlar
belirleyici rol oynar. Kısaca, öğretim tasarımcısı
öğretim etkinliğinin etkili ve verimli olmasını
sağlayacak kişidir. Konu uzmanıyla çalışıp hedef
bilgi, beceri ve tutumları belirler.
Teknik destek
Öğrencinin ders öncesi ve ders esnasında dersle
ilgili gereksinimlerini en etkili ve sorunsuz
karşılamasına yardımcı olur. Bu destek öğrenciye
en kısa sürede, tercihen telefon ya da faxla
hemen, ya da e-posta ya da forumlar yoluyla en
kısa sürede sağlanmalıdır. Dersi bırakma oranının
çok yüksek olabildiği web-tabanlı eğitimde teknik
destek ders içeriğinden sonra en önemli
belirleyici unsurdur.
Elektronik öğretim tasarımcısı
Tam olarak rolü kısmen konu danışmanı, daha
çok öğretim tasarımcısı, kısmen da teknik ve
destek unsurlarıyla ilgilidir. EÖT, bir konu
uzmanının, o konuyu bilmemesine karşın, konu
anlayışını paylaşır, öğretim tasarımını bilir ve
tasarımcının dilini anlar. Web-tabanlı eğitimin
ilgili bant genişliği, öğrenme platformları, video
ve ses standartları ve tasarım araçları gibi
konuları bilir. Uzmanlık alanı ise öğretim
Ders sunma altyapısı
Bu, dersin web ortamında güvenilir ve sürekli bir
biçimde sunulmasını ve yürümesini sağlayan
altyapıdır. Ders bir kurumun ya da ticari bir
sunucudan 7/24 erişebilir olmalı ve hatasız
çalışmalıdır. Genelde, öğrencilerin en çok
yakındıkları konulardan biri kesilen bağlantılar ve
6
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
uzun zaman olan sayfa açılması ve indirmedir.
Elektronik öğretim tasarımcısı dersi öğrencinin
genel erişim altyapısı profilinin en alt seviyesine
göre tasarlamalıdır.
etkilemektedir. Pek çok kişi teknolojiler gelişip
olgunlaştıkça, mesafenin nispeten daha az önem
taşıyacağını düşünmektedir.
Başarılı web-tabanlı öğretim tasarımı planlama,
çok iyi iletişim becerisi, öğrenmeyi anlama,
ayrıntılara ve yaratıcılığa önem vermeyi
gerektirir. Her takım çalışması gibi, bir lider
gereksinimi vardır. Bu ekibi dışarıdan biri liderlik
yapabileceği gibi, elektronik öğretim tasarımcısı
ekip içinden liderlik için en uygun kişi
konumundadır ancak bu şart değildir.
Hedef
Uzaktan eğitim çarpıcı bir fikirdir. Eğitimi
değiştirebilir, hatta yeniden düzenleyebilir,
ancak bu sadece uzaktan öğrenenin en az
geleneksel öğrenci kadar bütün, tatminkar ve
kabul gören bir deneyim yaşaması durumunda söz
konusu olacaktır.
Ancak, web-tabanlı ya da değil, uzaktan eğitim,
ne eğitimin sorunlarını halledecek yeni teknolojik
çözümdür, ne de telekomünikasyonun etkisi
konusunda büyük iddialarda bulunmalıdır. Bunun
yerine, uzaktan eğitim iddiası, teknoloji ve
teknolojik yaklaşımları uzaktan öğrenenle
geleneksel öğrenenlerin deneyimlerini mümkün
olduğunca olumlu ve eşdeğer yapmaya çalışmak
olmalıdır.
Pratikte durum
Küçük çaplı, ya da bütçeli web-tabanlı eğitim
uygulamalarında yukarıdaki roller birbirine
kaynaşabilir. Konu danışmanı muhtemelen ayrı
bir unsur olarak kalacaktır. Ancak, okullarda ya
da üniversitelerde dersini web-tabanlı hale
geçirmek isteyen öğretim elamanları, öğretim
tasarımı ve dersin web ortamına uyarlanması için
destek almalıdırlar.
Kaynak:
http://itde.nova.edu/itde/guides/leadership_an
d_distance_education/sguides23_winter02_itde7
007.htm
Konu danışmanı ile birlikte bir elektronik eğitim
tasarımcısı hem öğretim tasarımı hem de bu
tasarımın gerçekleştirmesi kısmını yapabilir,
ancak kısmen ya da alabildiği ölçüde yazılımcı ve
grafik tasarımcı yardımına ihtiyaç duyacaktır.
Dersi veren kişi konu danışmanı olabilir. Ancak,
bu klasik ya da geleceksel yüz yüze öğretimden
farklı bir ortam olduğundan dersi verenin bu
konuda destek alması ve kendini bir uyum
sağlama dönemine hazırlaması gerekecektir.
Felsefi temel
Medya etkisi
Kullanılan medya, öğrenci başarısını doğrudan
etkilememektedir. Öğrenmenin önemli
belirleyicileri, öğretmen ve öğrencilerce
tasarlanan ve uygulanan içerik ve yaklaşımdır.
Öğrenci tercihi
Öğrenciler, sağladığı kolaylıklara rağmen uzaktan
öğrenmeyi tercih etmiyorlar. Hemen herkesin asıl
tercihi bir sınıfta, laboratuarda ya da konferans
salonunda diğer öğrencilerle birlikte olmaktır.
Öte yandan, uzaktan öğrenebilme gittikçe daha
çok istenmektedir.
Mesafe olgusu
Öğrencilerin, uzaktan ne daha iyi ne de daha
kötü öğrendikleri bilinmektedir. Mesafe dışındaki
başka unsurlar öğrenmeyi daha çok
7
Web-tabanlı Eğitim Semineri, Boğaziçi Üniversitesi, BÖTE 31 Mayıs 2002 Dr. Hamdi ERKUNT (seminere özeldir)
10. Ders bir web-tabanlı programa dahildir:
Öğretmen ve idare kurumun web-tabanlı
dersleri arasında yer alır (öğretim
yöntemi= Sanal ve bir WebCT, Blacboard,
Learning Space türünden ticari ya da
ısmarlama bir Öğrenme Yönetim Sistemi
kullanılır. (örneğin
http://cet.boun.edu.tr )
10 aşamalı web entegrasyonu
Web destekli ve web tabanlı dersleri
tanımlayabilmek için bir dersin konumunu
belirlemek amacıyla kullanılabilecek bir ölçek:
1. Ders tanıtım bilgilerini webe koyma:
Öğretmen, web aracılıyla dersle ilgili
bilgileri duyurur (ders programı, içeriği,
kayıt bilgileri).
2. Web kaynaklarının öğrencilerce
araştırılması:
Öğrenciler dersle ilgili kaynakları webde
araştırır (alternatif kaynaklar).
3. Öğrencilerin hazırladığı kaynakların webe
konulması:
Öğrenci dersle ilgili çeşitli kaynakları ve
örnek ürünleri webe koyar (öğrenci
sunuları, öğrenci dönütleri).
4. Ders kaynaklarının webde olması:
Öğretmen ders malzemesi, önceki
derslerden örnek öğrenci ödevleri, ders
notları ve elektronik sunular gibi
kaynakları oluşturmak ve dağıtmak için
webi kullanır (ses ve video akışı,
Powerpoint sunuları, elektronik tahta,
animasyon, yazılım, cd, fdf, veritabanı,
notlar gibi)
5. Web kaynaklarının ders için uyarlanması:
Öğretmenler web kaynaklarını ve ders
etkinlilerini alıp bazı değişlikler yaparak
web koyarlar (quiz, ödev, etkileşimli ders
programı gibi).
6. Web üzerinden yapılan önemli ve
notlanan etkinlikler:
Öğrenciler, ders notunu etkileyecek bir
haftalık makale inceleme ya da tartışma
gibi faaliyetleri gerçekleştirirler (eposta, listerv, tartışma grubu, sohbet ve
video konferans gibi).
7. Sınıfın dışında taşan elektronik konferans
etkinlikleri:
Öğrencilerden elektronik konferans
yoluyla arkadaşları, alanda çalışanlar,
öğretmenler, ve uzmanalarla iletişime
geçmeleri istenir (e-posta, listerv,
tartışma grubu, sohbet ve video
konferans gibi).
8. Webin alternatif ders verme sistemi
olarak kullanılması:
Dersleri kısmen ya da tamamen katılma
imkanı olan öğrencilere yüz yüze ders, ya
da görüşme imkanıyla birlikte dersin web
üzerinden verilmesi (öğretim yöntemi=
Karma)
9. Herhangi bir yerdeki öğrenci için bütün
dersin web üzerinde verilmesi:
Dünyanın her hangi yerindeki bir öğrenci
bu dersi alabilir (öğretim yöntemi= Sanal)
Kaynakça:
Ten Level Web Integration Continuum for College
Courses
http://php.indiana.edu/~cjbonk/paper/edmdia9
9.html
Determining the Web Presence of Facultyauthored Websites
http://www.yorku.ca/irlt/reports/webpresence.
htm
Not:______________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
_______________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
_________________________________________
8