Memeliler

Regnum (Alem ): Animalia (Hayvanlar)
Phylum (Şube): Chordata (Sırtipliler)
Subphylum (Alt şube): Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf (Classis): Cylostomata (Yuvarlak ağızlılar)
zSınıf (Classis): Chondricthyes (Kıkırdaklı balıklar)
zSınıf (Classis): Osteicthyes (Kemikli balıklar)
zSınıf (Classis): Amphibia (İki yaşamlılar)
z
z
Sınıf (Classis): Reptilia (Sürüngenler)
z
Sınıf (Classis): Aves (Kuşlar)
z
Sınıf (Classis): Mamalia (Memeliler)
Yrd.Doç.Dr. Tamer Albayrak
http://fef.mehmetakif.edu.tr/akademik/albayrak
1
2
3
4
Fig. 48.28
Sınıf: Mamalia (Memeliler)
z
z
z
z
z
z
z
Sınıf: Mamalia (Memeliler)
Omurgalı
Omurgalıları
ların en evrimleş
evrimleşmiş
miş grubudur.
Günümüzde 18 kadar takı
takımı ve 5.000 kadar tü
türü
bilinir.
Fosil kayı
kayıtları
tları memelilerin sinapsid kafatası
kafatasına
sahip fosil sü
sürüngenlerden Therapsida
takı
takımından kö
köken aldı
aldıkları
klarını işaret etmektedir.
Cüce fare, Suncus etruscus toplam boy 6 cm
(kuyruk dahil) ve 2 gr agı
nda
agırlığı
rlığında
Mavi balina, BAlaenoptera musculus 35 m boy ve
120 ton
3.5 m omuz yü
yüksekliğ
ksekliği, 8 ton Afrika fili,
Loxodonta africana
Diş
Dişiler yavruları
yavrularını doğ
doğurduktan sonra sü
süt ile
beslerler
Subclassis:
Subclassis: Prototheria,
Prototheria, Kloaklı
Kloaklılar
z Subclassis:
Subclassis: Metatheria,
Metatheria, Keseli
memeliler
z Subclassis:
Subclassis: Eutheria,
Eutheria, Plasentalı
Plasentalı
memeliler
z
5
6
1
zSubclassis:
Subclassis: Metatheria,
Metatheria, Keseli memeliler
Sınıf: Mamalia (Memeliler)
z
z
zSubclassis:
Subclassis:
Prototheria,
Prototheria, Kloaklı
Kloaklılar
z
z
z
z
Subclassis:
Subclassis: Eutheria,
Eutheria, Plasentalı
Plasentalı memeliler
7
Sınıf: Mamalia (Memeliler)
z
z
z
z
z
z
z
Deniz memelileri hariç
hariç 4 üyeli ve her bir üyede 5
yada daha az sayı
sayıda parmaklı
parmaklı ve tı
tırnaklı
rnaklı veya
toynaklı
toynaklı
Kalpleri 2 kulakç
kulakçık 2 karı
karıncı
ncık. Kuş
Kuşları
ların aksine
sadece sol aort yayı
yayı bulunur. Alyuvarları
Alyuvarları
çekirdeksiz. Sadece develerde, CAmelidae oval
ve nükleuslu
Solunum sadece akciğ
akciğerlerle, Larynx’
Larynx’te ses
çıkarma telleri ve karı
karın boş
boşluğ
luğunda kaslı
kaslı
diyafram
Vücut ısıları
ları sabit, Homoiothermous
Sidik keseleri var
Beyinleri geliş
gelişmiş
miş ve daima 12 çift sinir şeridi
çıkar
İç dölleme, yumurtalarda kabuk yok. Amnioni
Korion ve Allantois gibi embriyonik zarlar var
Vücutları
cutları genel olarak belirli zamanlarda
dökülen kı
kıllarla kaplı
kaplıdır.
Derilerinde ter, koku, ve sü
süt bezleri gibi
salgı
salgı bezleri vardı
vardır
Boyun omurları
omurları genellikle 7 tanedir
Kuyrukları
Kuyrukları uzun ve hareketli
Her iki çenede diş
dişler bulunur ve beslenme
şeklide gö
göre değ
değişiklik gözterir
Dış kulak kepç
kepçesi, gö
göz kapakları
kapakları ve
hareketli dilleri
8
Sınıf: Mamalia (Memeliler)
z
z
z
Herbivor,
Herbivor, Karnivor, Omnivor veya insektivor
olabilirler,
En hı
hızlı
zlı çita saatte 120120-140 km ye ulaş
ulaşabilir
Tembel hayvan saatte 2 km ye ulaş
ulaşabilir
9
10
11
12
Fig. 31.12
2
z
z
z
z
z
Baş ve bilhassa yüz bölgesinde deri kasları iyi
gelişmiştir.
Vivipar olanlarda embriyo gelişimi uterusta ve
genelde plasenta ile anneye bağlı.
Testisler bir kese, Scrotum içinde bulunur.
Erkeklerde kopulasyon organı penis bulunur
İnce bağırsakböcek ve et yiyenlerde çok kısa,
yalnız otcullarda çok uzundur. Bitkisel besinle
beslenenlerde gelişmiş bir kör bağırsak vardır
13
Temel bir memeli iskeleti
14
Aslan
15
Gergedan
16
Goril
17
18
3
Şempanze
Şempanze ve İnsan
19
Yarasa
20
Bazı kemikler
Ayakta yürüyen ayı
Parmaklarına basarak yürüyen köpek
21
MEMELİLERDE DİŞLER
22
Ön dişler
Köpek
Geyik
Toynaklı geyik
ön dişler
Kunduz
Köpek dişi
Öğütücü dişler
Kesici dişler
Oyucu dişler
Fil
İnsan
23
24
4
Köpek dişi
Ön molarlar, Küçük azı dişleri
25
26
27
28
29
30
Molarlar, Büyük azı dişleri
Altsınıf: Prototheria = Monotremata
5
Altsınıf: Metatheria = Marsupials
31
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
32
Altsınıf: Prototheria = Monotremata
z İlkel
memeliler
z Ovipar
z Kloak mevcut
z Gençleri dişli erginleri dişsiz
z Erginlerde çeneler kuşlardaki gibi gaga
şeklindedir.
z Tek takım: Monotremata
33
Altsınıf: Prototheria = Monotremata
Altsınıf: Prototheria = Monotremata
Ordo: Monotremata
Ordo: Monotremata
Avustralya bölgesinde bulunur
Süt bezleri basit dallanmamış
z Yavrular süt bezlerinin açıldığı çukurlukları
yalayarak beslenirler
z Familia: Ornithorhynchidae
z
z
Familia: Tachyglossidae, Dikenli karıncayiyenler
z
z
z
34
Dilleri uzun, hareketli ve yapışkandır. Kılları kirpilerinkine
benzer
Ornithorhynchus anaticus, Ördekgaga
35
36
6
Altsınıf: Metatheria = Marsupials
z
z
z
z
z
z
z
z
Amerika kıtasında ve Avustralya bölgesinde
yaşarlar
Sindirim borusu anüsle sonlanır
Urogenital sistem ayrı bir delikle dışarı açılır
Vivipardırlar
Embriyonun gelişmesi için MARSUPIUM
denen bir kese mevcuttur.
Dişişerde iki vagina bulunur
Gebelik süresi kısa (2-5 hafta) gelişimini kese
içersinde tamamlar
Yavrular memeye takılı olarak 65 gün kadar
beslenirler
Altsınıf: Metatheria = Marsupials
Takım sayıları farklı kaynaklara göre degişiklik gözterir
Familia: Didelphidae, Keseli fareler
z
FAmilia: Dasyuridae, Keseli etçiller
z
38
Altsınıf: Metatheria = Marsupials
Familia: Macropodidae, Kangurular
Fare boyundan insan boyuna kadar olan türleri vardır
z
Familia: Phalangeridae, Koalalar
z
Thylacinus cynocephalus, Keseli kurt
37
Altsınıf: Metatheria = Marsupials
z
Didelphis marsupialis, Opossum
Schoinobates volans, Uçan keseli sincap
Phascolarctos cinereus, Koala
z
z
Marcropus rufus, İri kızıl kanguru
Dendrolagus ursinus, Ağaç kangurusu
39
Avustralya’
Avustralya’da Metatheria ve Prototheria
z
Triassic Period
z
z
z
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
z
Memeller evrmleşti
Tek kıta Pangea
z
Jurassic Period
z
z
40
Metatherialar ve
Prototherialar güney
pangeada
z
Cretaceous Period
z
z
Pangea ayrılmaya
başladı
z
41
Vagina tek ve yavru gelişimini uterus içersinde,
Plesanta (göbek bağı) ile anneye bağlı olarak tamamlar
Bazı türlerde etçiller (Carnivora) ve tavşalarda
(Lagomorpha) yavruların gözleri kapalı olarak doğarlar
Toynaklılarda (Perissodactyla, Artiodactyla) ve
balinalarda (Cetacea) doğumdan hemen sonra görürler
koşşarlar ve yüzerler
Gebelik süresi degişkendir. Farede 21 gün, filde 600
gündür.
Avustralya bölgesinde birkaç fare türü ve yara türü hariç
bu altsınıftan tür bulunmaz
42
7
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Rodentia, Kemiriciler
Ordo: Insectivora, Böcekçiller
z
Familia: Erinaceidae, Kirpigiller
z
Familia: Talpidae, Köstebekgiller
z
z
z
Familia: Sciuridae, Sincapgiller
z
z
Erinaceus europaeus, Kirpi
z
Sciurus vulgaris, Sincap
Citellus citellus, Gelengi
Familia: Hystricidae, Oklu kirpigiller
z
Hystrx cristata, Oklu kirpi
Talpa europea, Köstebek
43
z
44
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Rodentia, Kemiriciler
z
Familia: Gliridae, Yedi uyuyanlar
z
Familia: Dipodidae, Kanguru fareleri, Arap tavşanıgiller
z
z
Glis glis, yedi uyuklayan
z
Ordo: Lagomorpha, Tavşanlar
z
Allactaga euphratica, Arap tavşanı
Familia: Leporidae, Tarla tavşanıgiller
z
Lepus europaeus, Tavşan
45
46
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Perissodactyla, Tek toynaklılar
z
Familia: Equidae, Atgiller
z
Familia: Rhinocerotidae, Gergedanlar
z
z
Ordo: Artiodactyla, Çift toynaklılar
Equus zebra, Zebra
z
Familia: Suidae, Domuzgiller
z
Familia: Cervidae, Geyikgiller
z
Ceratotherium simum, Afrika gergedanı
z
z
47
Sus scrofa, Yaban domuzu
Dama dama, Ala geyik
Capreolus capreolus, Karaca
48
8
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Artiodactyla, Çift toynaklılar
Ordo: Artiodactyla, Çift toynaklılar
z
z
z
z
Familia: Camelidae, Develer
z
Familia: Giraffidae, Zürafalar
z
FAmilia: Hippopotamidae, Su aygırları
z
Familia: Bovidae, Sığırgiller (sığırlar, koyunlar, keçiler,
ceylanlar, mandalar)
z
z
Ovis orientalis, Yaban koyunu
Capra aegagrus, Dağ keçisi
Gazella subgutturosa, Ceylan
z
Camelus dromedarius, Tek högüçlü deve
Giraffa camelopardalis, Zürafa
Hippopotamus amphibius, Su aygırı
49
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Chiroptera, Yarasalar
Ordo: Proboscidae, Hortumlular
z
z
z
z
Familia: Pteropodidae
z
Familia: Rhinolophidae, Nal burunlu yarasalar
z
Familia: Vespertilionidae, Düz burunlu yarasalar
z
Familia: Elephantidae, Filler
z
50
Elephas maximus, Asya fili
Loxodonta africana, Afrika fili
z
z
Afrika
Rousettus aegyptiacus, Meyve yarasası
Rhinolophus hipposideros, Küçük nal burunlu yarasa
Myotis myotis, Fare kulaklı yarasa
Asya
51
52
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Edentata
z
Familia: Dasypodidae, Armodillolar
z
z
Familia: Balaenopteridae, Oluklu balinalar
z
Bradypus tridactyla, Tembel hayvan
z
Familia: Myrmecophagidae, Karıncayiyenler
z
Ordo: Cetacea, Balinalar ve yunuslar
z
Familia: Bradypodidae, Tembel hayvanlar
z
z
z
Dasypus novemcinctus, Dokuz kemerli armadillo
z
Myrmecophaga tridactyla, Büyük karınca yiyen
Familia: Monodontidae
z
53
Balaenoptera musculus, Mavi balina
Megaptera novaeangliae, Kambur balina
Delphinapterus leucas, Beyaz balina
54
9
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
z
z
Ordo: Cetacea, Balinalar ve yunuslar
z
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Carnivora, Etçiller
z
Familia: Ursidae, Ayıgiller
z
Familia: Felidae, Kedigiller
Familia: Delphinidae, Yunusgiller
z
z
z
Orcinus orca, Katil balina
Delphinus delphis, Yunus
z
z
z
z
Ursus arctos, Kahverengi ayı
Felis silvestris, Yaban kedisi
Panthera pardus, Anadolu parsı, Leopar
Panthera tigris, Kaplan
Panthera leo, Aslan
55
56
Panthera pardus tulliana, Anadolu parsı, Leoparı
z
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Carnivora, Etçiller
z
Familia: Mustelidae, Gelincikgiller
z
Familia: Hyaenidae, Sırtlangiller
z
Familia: Canidae, Köpekgiller
z
z
z
z
Mustela nivalis, Gelincik
Hyaena hyaena, Sırtlan
Canis lupus, Kurt
Vulpes vulpes, Kızıl tilki
57
58
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Carnivora, Etçiller
z
Familia: Phocidae, Foklar
z
z
z
Monochus monachus, Akdeniz foku
z
Familia: Odobenidae, Morslar (tek tür)
z
Ordo: Primates, Primatlar
Subordo: Prosimiae, Yarı maymunlar
z
Odobenus rosmarus, Mors
Familia: Lemuridae, Lemurlar
z
59
Lemur catta, Halkalı kuyruklu lemur
60
10
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Primates, Primatlar
z
Subordo: Simiae, Maymunlar
z
Familia: Hylobatidae, Gibonlar
z
Familia: Colobidae, Kolobuslar
z
Familia: Pongidae, Orangutangiller
z
z
z
z
z
Hylobates concolor, Gibbon
Nasalis larvatus, Uzun burunlu maymun
Gorilla gorilla, Goril
Pan troglodytes, Şempanze
Pongo pygmaeus, Orangutan
61
62
Altsınıf: Eutheria = Placentalia
Ordo: Primates, Primatlar
z
Subordo: Simiae, Maymunlar
z
Familia: Hominidae, İnsanlar
z
z
z
Homo sapiens, Moderne insan
Homo neanderthalis, Neandertal insanı
Homo erectus, Pekin insanı
63
11