Davron personel

izmir krosu Y h t i m Kurulunun
30.12.1997 gin ve 65 say111karan ile
kabul edilen Bergama/Camkoy
alhn madeni haklandaki
mahkeme kararlanna ili~kinhukuki
Baslm
Dizgi ve Duzenieme
: Ocak - 1998
izmir B o w Yiinetim KUTUIU~
1 136 Sayml Awkadt
Kanunun 95/ 17 saydm maddesi gergince Bergam/
bmk6y Alhn Madeni rnahkeme kamrlan hakkmdo,
hukuksal inceleme, arast~rmave deerlendirme yapmak suretiyle giirii~irnirhazmrlamm~tmr.
:Selda Tan~k
Mehtap 6ztiiiirk
Tahsin Tuna
Duzeltmen
:$ukret Sevgener
Bergama Bdediyesi Kultur Yay~nlanNo: 40
Sirket, Enerii Bakanl~g~
Maden Doiresinden
Maram
nrhrahWa h .
Sirket, Maden Dairesi Ba,kanl~a~ndan
on
isletme ruhsot~al~r.
Srket, O m n Bokanl~g~ndan
isletme imi aCr.
Sirket, Valilik Bay~ndlrllkMiidiirliigiine I n w t
imi almak iqin bawrur.
3
mrlanmk ruretiyle iddialann~ ortap koymu$hd~r. Yap~bn
tarhm ve degerlendirrne sonucunda ortoyo bir mohkeme kamn
gkmi$hr. Korar. T h K
ADINA verikni$tir.
~~
I m i r I. ldare Mahkemesinin 97/636 E., 97/877 K., 97/635 E.
97/876 K. karar nolu Mehmet Kumaz, Arif Gun ve 650 dava a r
kada$ltarofindan Cevre Bakanll~laleyhine aglan iptal davalar~na
ait dosyolar ve eklerindeki tiim belgeler. Dovoc~yuritu$lar ile
davali Bakanl~kve mijdahil $irket taraf~ndandosyalara sunulan
tiim Iayihalar ve deliller.
Anapsan~n138/4. maddesine giire; Vasarno ve yiirilme o r
gadan il. idare, m o b kamdamo uyrmk zorundadir; bu
organbr n idare, mohkem kararbnm hiqbir sire&
Yi9tiremez ve bunlann yen'ne getiriimini gecilair~mer.~
Anayosan~n2. maddesinde Tiirkye Cumhuriyeti'nin bir Hukuk
Devleti oldu@~belirtiImi$tir. h a y a m Mahkemesinin 10.04.1 996
gun ve 22607 sayll~komrlnda Hukuk Davletinin tanimi ppi\mi$hr:
Hukuk DevW. insan haklar~nasayg~gosteren, bu haklari koruyucu
adaletli bir hukuk duzeni l r u p surdunnelde kendisini @kiim\ij
sayan. b u ~ etkinliklerinde
n
h u l k a ve Anayoro'p uyan, i$bmve
eylanleri bcgj~ms~z
p r g denetimine
~
bog11olan devlet demektir.(..)
Anayasa'da Turkiye Cumhuriyetinin dernokratik hukuk dwleti niteligi wrgubn~rken,dwletin tiim eylem ve i$lemlvinin yaql denetimine baa11olmas~amwIanm~$hr.Cunkii p r g i dmetimi, hukuk
dwletinin "olmaua dmaz" ko~uludur.
Olaylar bijliimunde kronoloiik srro ile belirtilen tiim yaz~$rnalar.
1) Anayasa Hukuku Aclslndan:
Anayasa, devletin yiikurnliilukbrini, yaplslni belirleyen, yurttajlar~nhak ve ijzaurluklerini gwenceye boglayan temel hukuk belgesidir. Demokratik, laik ve sosyol hukuk devletini tiim ~agda$ni~ dayanag~dir.
telikleriyle gerceklestirme ~abas~nrnk a y n a ~ ve
Anayaslnin 11. maddesine gore; Anayasa Hukiimleri, yasama
yijrijtme ve yargi organlarlni, idan makamlarin~ve d i ~ e rkurulus
ve ki$ileri baglayan temel hukuk kurallar~dlr. Andan madde
uyarlnca olayln taraflari olan yorede yosayan koyluler, madenci
$irket, Cevre Bakanlrg~, lzmir Valiligi, tiim icraat, eylem ve
islernlerinde ANAYASININ BAGLAYICIUGIVE ijs~ij~~uGij
ilkesine uyrnakla yukimludur.
Yijrede yosayan koylii yurtta~lar,Anayasan~n36.maddesinde
WK ARAMA H ~ ~ R R ~ Ydayall
E T ~olarak, lzmir 1.idare Mahkemesine dcrva a ~ m ~ ~ l a r dAGilan
~ r . davada, davali idare ve
mijdahil sirket aynl ijzaiirlukten ve kutsol savunma hakk~ndanyo-
$
1
Anapsa'nm 10. rnaddesine gore; Hiqbirki$iye, aibye. ziimreye
veya s~n~fa
imtiyoz tonmamu. Devlet otganbn ve idori makamambr
butiin i$lemlerinde kanun &iinde eritlik ilkesine uygun hanket
etmek zonmdadrrlar.
hopsa'nm 129.mddesi uyonnca; "Manudar ve 6Qer
kamu g&dileri Anayasa ve Kanunbm sadt kalamk faaliyette
bulunmakla yiikiimliidiider."
Anayosa'nin 137/g maddesine giire; "Konusu s u ~tykileden
emir, hiqbir suretie yerim ge~%Iemez; yerine geEren kimu sorumluluktan kurtulamz."
;
0
3
-c 2 0 g p
E3 $ = . _
o
- af 2
',z-4
*a,
=g
U"h.,.g8
"dl( ' c
rs
'1-e., g".a=$.<
&3*:8
8 6
g"
3 "='9:g
.!5
n
- .8 8 as
%
-,
P 3% g2
7c=
c:
3 8 &=
sg s $ T1
-c -.
2
;f
r3-
=
2.0 Z
n o
- cor o
y
q
s 43
5 G
0
b
t:
Cevre ~ a k a n l l ~ ~ nkaran
l n temyiz ehnip olrnas~, karann gecikrnebizin uygulanmas~prosedurune hicbir etkisi yoktvr. 2577
say111kUK1nun3622 Nolu yasayla deipik 52. maddesine gore:
Ternyiz veya itiraz yoluna ba~vuwlmupolmas~, hokim mahkeme
veya Dan~ptoykarann~nyijriitiilmesini durdurmaz. Ancak, bu kararlorln teminot kar$~ll~rnda
yijrutiilmesinin durdurulmas~natemyiz
incelemesini incelemeye yetkili Dan~ptoyDairesi (,) karar verebilir.
Kald~ki, Cevre Bakanl~g~,
son olarak yapmlp oldugu ternyiz
bapvurusunda "yerel mahkemenin iptal karar~na"yiiruhnesinin
durdululmasln~talep etrnemiptir. ~stelik,temyiz bapvurusunu inceleyecek olan Don~ptay6. Dairesinin 13.05.1997 gunlu karar
gereksesinden dijnmeyeceai ve yerel mahkemenin karar~
n~onayl a y a c a ~olasal~g~
~
buyiiktiir.
3) Ceza Hukuku Aqrslndan:
Cevre Bakanl~g~n~n
mahkeme kararln~gonderdigi tum bakanllklar~n yetkili merkez ve tasra personeli (il ldare Sube
Ba$kanlan] ile tiim bakanl~klannmiimessili olan l m i r Valisinin,
mahkeme kararrnln icaplarln~ gecikmeksizin (en g w 30 gun
isinde) tatbik etrnemeleri halinde haklar~ndakademeli olarak TCK
228.230. 146 maddeye muhalefetten dava ac~hr.
Yargltay Ceza Genel Kurulunun 25.09.1 978 gun ve E. 78/230
K.78/303 No kararlna gore,: "Yijrutme organlan ile idarenin
mahkerne kararlarlna uymak zorunda bulunmaslna dair don
Anayasa hikmii yiirutme organlar~ ile idareye takdir hakkl
tan~madanuyulmas~zorunlu bir gorev yuklernektedir. Bu gijrevin
yerine getirilmesinde ihmal gosterilmesi veya lsrarla yerine getirilmdaen kaglnllmas~derece derece gorevi savsaklamok veya
gijrevi kotiiye kullanmak sugunun olugmas~na yo1 agar."
(Aq~klomal~
ldare Yargllarna Usulu Prof. Dr. $ere( Gijzhjyuk,
Giiven Dinger 1996 sh. 475)
I
I
i
Yarg~tayktihad~Birleptirme Genel Kurulunun 22.10.1979 giin
ve E. 1978/7 K, 1979/2 nolu b m r ~ n agiire; 'Anayasa ve
yamnm, kararlonmn keinlikk y 6 n e ge(id&d
ydundaki
/i
agk
emn' karyunda, karorlonn uygulanmomasl, Anayaw ve yawnln
&giirdirgii kumllar~kaglt iizerinde blrakan ve onu dNeniz
siizciikler haline getiren bir davranlj olur."
Uygulamada, ldari yargl kararlann~uygulamayan idare aianlar~n~n
bu fiileri nedeniyle k~upturulmalarr,Memurun Muhakernat
Konunu hukumlerine gore idarelerce yap~lrnakiud~r.
Doktimde,
baz~h~kuk~ular,
Anayasa 138. maddesinin ihlalinin, anayasayl
ihlal sucu olu$tumcag~n~
kabul etmektedirler Bu goriiste olankrr,
mahkeme karamlnn~nyerine getirilrnemesi halide, TCK 146.
maddesinin tatbik edilmesi gerektiaini ileri siirmektedirler.
(Aqklamall IYUK C.Kamvelio& sh. 684)
.
Valiler, il ldaresi Kanunu 9. madde uyannca "il'de Devlerin ve
hiikiimetin temsilcisi ve ayn ayn her Bokamn miimessili ve bunlann idari ve sipsi yiiriitme vas~hs~d~r."
Ayrlca, Anayasa 11 ve
129 do belirtilen "Anayasanln BaglaytcL&" ve "Anayasayo Sadakotn ilkderi uyarlnca Anayasa 138. maddesinin u y
gulanmas~ndansorumludurlar. Anayasan~nanllan hukcmlerini u y
gulamayan, geciktiren, uygulamaz hale getiren hakk~ndaTCK
146. maddesine muholefetten kamu davas~ac~lmol~drr.
2845 nolu
Devlet Gwenlik Mahkernelerinin Kurulus ve Yarg~lamaUsulleri
Hakhnda Kanunun 9. maddesine gore TCK. 146'ya mahalelet
sup DGM'lerin gkev alanldlr. Madde 10 uyarlnco; Bu kanun
kapsam~nagiren suglar hakk~nda, suc gijrev slraslnda veya
g&evden do(ayl i~lenmipolsa bile Cumhuriyet ~avclllklar1~;o
dogrudan dogruya takibat yaporlor."
Devletin Anayasa ve temel nizamln~b o r n e y h i Tiirk Ceza
Kanununun 146. maddesinde duzenlenmi$tir. Anllan maddeye
gore; Turkiye Cumhuriyeti Teskilah Esasiye Kanunun tamanlnln
veya bir losm~n~
tagyir ve tebdil veya ilgaya cebren tesebbiis edenler idam cezaslna mahkum olurlar.
9J
3
Baromuzun y~llard~r
yerle$mi$genel politakaslna @re idam cezalan ve Devlet Guvenlik Mahkemeleri, dernokratik cogdo$ bir
hukuk devletine yak~$mayanceza ve kurumlardlr. Bir an b c e
kald~r~lmal~d~r.
Ancak $u andaki hukuki durum ve mueyyideler ise
bunlardlr.
Burada bahse konu olan, Anayasa duzenini, hukuk-d~$t
mew
olmayan yollardan, tarnarnen veya k~smenhukumsuz, fiilen islemez
hale getiren butiin hareketlerdir. Yani fiilen, Anayas~'n~n
iradesi
d~s~ndo
bit irade yoratmakt~r.Buradoki "cebrilik" Anayasa iradesinin ihlali anlamrn~tasrr. Cebir, keyfi, me$ruolmayan, hileli hareketlerle de olobilir. Cebir, foilin fiilinde deil, meydana gelen
hukuk dl91degisikliktedir. ( ..) ~ e g i $
klii k, mqru olmayan hukuk-dq~
bir faaliyet neticesi rneydana gelmi, ise Anayasa nizamln~n"cebren de$$tirmeyew yonelen fiil vardlr. "Cebir" istenilen degi~ikligi
gercekle$tirmek uzere gerek maddi ve gerekse manevi her tijrlu
vas~tanln kullan~lmastn~ifade eder. (Turk Ceza Kanunun
A~tklamasr,Abdulah Pulat Guliibuyijk C.II, Szh. 654,655)
Mahkeme kararln~ uygulamamak veya vysulanmas~n~
geciktirmek fiileri Anayasan~n ihlali boyutlar~na ulawn ciddi
acmaktad~r.Burada aqkca Anayasal nizam ve kamu
sonuclara
diizeni bozulrnoktad~r.lzmir Valisi, II ldare Kanunu uyannca Il'de
kamu duzenini korumoklo gorevlidir. (md. 11) Mahkeme kararlarlnln uygulanmadlgin~goren, duyan haberdar olan sokakta
yiiriiyen vatonda$, bu dururna &ce hayret eder, iiziilur tepki
ghterir; ancak sonradan 'mademki Devlet yekilileri Anayasa ve
kanunlar~ihlal ediior ben de ederim" manhg~ylahareket debilir.
Bir ba$ka deyisle, bir ulkede adaletin kesin olarak tecelli etmesinde
en onemli gosterge okrn "mohkeme kamnnln icm ve infan",
gerekpkle$tirilemiyorsa,o ulkede ne hukuk devletinden ne de demokmtik kamu duzeninden siiz edilebilir.
'4
4) Personel hukuku Acrslndan:
lzmir Valisi ve il idare $ube Ba$kanlar~n~n,
an~lanmahkeme
kararln~n icoplarln~n uygulanmamas~ durumunda, cezoi sorumluluklar~n~n
yanlsrm disiplin sorumlulugu da mevcutrur.
Yukar~da belirtilen Anayasal Sadakat ve Bagl~lrk ilkeleri
uyarlnca, 657 say111yasaya tabi devlet memurlar~nlnve kamu
12
gijrevlilerinin Anoyasa 138/4 ve IYK. 28 maddeleri titizlikle uygulamak ve uygulanrnas~n~n
denetlemek @rev, yetki ve sorumluluklanndad~r.Aksi dururnda, her kamu gijrevlisi icin, ceza
sotu$tutvrmgs~ndanmustokil olamk bir disiplin ko@$turmas~
a c ~ lve
~r
657 s y l yasadaki
~
disiplin cezolar~veya kendi iizel disiplin rnevzuatlannda Mirtilen disiplin cezalan totbik edilir.
a
5442 sayrll II idaresi Kanunu uyarlnca, Vali, ilin
idaresinden her Bakana . kaq1 ayrl ayrl sorumludur. Bakanlar, Bakanl~klannaait isleri i ~ i nvalilere resen emir ve talimat verirler.
(Md. 9/A) Vali, kanun, tijzuk yhetmelik ve hukumet kararlonnln
nqir ve ilan~n~n
ve uygulamas~n~
saglamak ve Bakonbklar~ntalimat
ve emirlerini yuriiir-nekle iidevlidii. Bu islerin geqekle$tirilmesii ~ i n
gereken butiin tedbirleri almaya yetkilidirler. (Md. 9/0)
Cevre Bakanl~g~,
23.10.1 997 gun ve 6971 say111yazlsl ile
lzmir Valiligi ve tiim kamu kurumlanndan mahkeme karannln
gereginin ifas~n~
talep ehni$tir. l m i r Valisi, Cevre k k a n l ~ g ~ n
ta-~ n
limahnl yerine getirrnekle yiikumludur.
13
~
. ..:
.~
:,.
-.>
-., s !).
~
..
.,a,.-
,
..
,.....,.'
-,,., .,,.
:,,,
..,
I
Bu deb durum, Dan~stay'nesas hakk~ndakib o r n karar~ncn
uygulanmas~ s~recinden farklidir. Ciinkii, Mahkerne karar~nln
davolt s ~ f a t ~ ~muhotob~
la
olan Cevre &Ikanhgl, kararln uygulanmas~ndatereddut etmemis ve tebligden 1 gun sonra yerine
getirilmesi icin ilgilifiim kurumlar~uyarrnt$hr. (Bkz. Cevre Bakanhgi
Hukuk Mu$wirIiginin 10.12.1997 gun ve 1279 sayd~yazls~)
Bu olayda, bir boska bakanll~tn,mahkeme kararln~icaplarlnln
yerine getirilmesini engelle~ici bir tutum ve icraata giri~mesi
dii$iini.ilemez. Anayasa 138/A ve ~YUK28 gayet acik ve sgik
hiikiimlerdir. Bir an icin bir ba$kabakanl~gtnsorumsuz ve keyfi bir
politikayla mahkeme karortntn uygulanmasina, yani maden
sahas~ndakifaaliyetin durdurulmasina karst bir politika izledigini
ve bunun i ~ i nsayin valilik makamtna emir ve talimat verdigini
dij$unelirn. Bu dururnda dahi, Sayn Vali, Anayasan~n137/2 maddesi uyartnca, bu emir ve talimati yerine getirmemekle yiikumludur.
Anayasa 137/2: "Konusu sug teqkil eden emir higbir surehe yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumlulukton kuriulamaz."
657 Sayilr Devlet Memurlari Kanunu Md. 6: "Devlet memudarl,
Tiirkye Cumhuriyeti Anayasas~na ve kanunlar~nasadakatla
boo11 kalmak ve milletin hizmetinde Turkiye Cumhuriyeti Kanunlar~n~
sadakala uygulamak zorundod~rlar."
657 Sayll~DMK Madde 11/3: "Konusu sus tegkil eden emir,
higbir suretli yerine getirilmez: yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz"
Danistay 6.Dairesinin ve [ a i r 1. idare Mahkemesinin anrlan
korarlar~TURK ~ill.ETi ADlNA veriImi$tir. i m i r Valisi ve diger
kamu gorevlileri, anayasa 138/A12,11; Devlet Memurlart Kanunun
6. Maddesi uyannca, TURK M~UST~N~N
HIzMETINDE olarak, Ber-
1
b
gomall kiirlijler lehine v e r i h i o h mohkeme karann~bir an iince
uygulamak durwnundod~rlar.Ca~dasbir kamu yijnetiminde, yosobr &uncle, Bergam11koylu bir yurttu~ile Eurogdd s i h t i qittir.
Anayasann 10. moddeside Azenlenen "konun iinunde qitlik" ilkesi uyartnca, Hihir kisiye, oileye, liimreye veyo s~n~fa
imtiyaz
tan~namaz.ijnce Don~stay6. Doiresinin ve sonro Izmir 1.Idare
Mahkemesinin kararlann~n~~gulanmomas~
ve maden baliyetinin
devam etmesi ile madenci sirketin imtiyazll bir hale getirildigi,
koyluler ile sirket araslndaki qitiigin bozuldugu ve bu nedenlerle
kamu duzeni ve otoritesinin xln~ld~gl
ve aglr bir prestii kayblna
ugrad~gtgersekleri orta yerde durmaktadlr. Bu olaydon en fazla
zorarl son tahlilde komu yonetimi ve kamu personeli gorecektir.
Dava konusu; *re Bakonl~gln~n
taahhutnameye dayall olarak
Eurogold A.$.'ye faaliyet izni verilmesine iliskin 19.10.1 994 gunlu
iplemden once ve sonra alinan izin ve ruhsodar, son mahkerne
karan ile osklya olinm~sdurumdad~r.Yetkili makamlar tarahndan
geri allnmalt ve iptal edilmelidr. lnceleme konusu belgeler ve davo
dosyalarl igerigine gore, Cevre Bokanlrgt'n~n~PTN edilen idari
isleminden iince, Eneii Bokanl~~t-MadenDoiresi Bo$kanl~gi
tarahndon "aroma ruhsah" (16.08.1 989), "on iglelme nrhsah"
(04.07.1 991) ve "i$etme ruhsah" (12.02.1 992); Orman Bakanl~g~
taraf~ndan"igletme izni" (12.08.1991) verilmi~tir.Ancok
rirket, arama ve isletme ruhsadonna ragmen, Cevre Bokanl~g~~n~n
kosullu hatiyet iznine kadar moden sahas~ndainwat ve istikros faaliyeti yapamam~shr. Bokanl~k ise; sirketin, toahhutname imzalamas~nve tiim baliyetierin A. bolumijnde kgoriilen Valilik lzleme ve Dendeme Komisyonu denetiminde surdijriilmesini; $art
ko~mustur.
l$te bundan sonra sirkete, Sagilk hkonbg~tarafindon "Tesis
-i
0
0
?J
er rg
-%
C
$.3
m
80
~
$
3
E g3-9
o 8
a
3 0
a E
gg 3
us z3?
Q
a
O % & C5 F
- r ' DkU . E $
-
o_3 k k %
3
0
0
9.5- 5
.-, 2o ma --G ..
Q
E,o
$
0
< = - '
ia
a-co F S
- 3 9 3 . ' .
r"
2..
a- ; q r%
a
*
%rZ F %
Y
G.B$'
0
3-0
0
3 0 Zrpm
r i 770
r y g g (0.
g
2
0.
3 0 -
3 3 ' 6 z 9
5La8f 3:
~
~
~
9,
3.
3
i
i'
N
OI
-
dogom o takdirde mali sorumluluk prensibi iki y h l u i$&+ibcek,
uygulamamodan zaror goren kiSi, dilene idore okyhine idari
yorglda, dilerse kamn kosten uygubmayon kamu 8&erlisi akyhine odli yarg~dotominat dwos~as~lobilecektir.Bijylece, idare
yargl karannln uygulanmas~nazarlanmaktad~r.
Kirisel kusur "idare aian~n~n
kamu giirevini yerine gehrirken,
idare fonksiyonu. kamu p i & ~ e r e kve ko~ullannoaykm ve ya-,
bana olan, bu nwlmb idareye ahf ve isnad dunornayan.
dogrudan d ~ r u y aaian~n$ahs~naisnad olunan ve ki~iselso~ r n l u l u ~ u n ugerektiren tutum ve davran~p" olorak
tan~mlanmaktad~r.
(Prof. Rag~p Sarlca idari Kazo, Istanbul 1949,
s.389, Prof. Haluk Tandogon Turk Mesuliyet Hukuku, Ankara
1961, s.142)
idare ojonlnln lzrar kasd~yla,garaz, kin, husumet, k~skon~lrk,
intikam ve benzeri duygular~netkisi abnda yopt181i s l e n * eylemlerde kirisel kusurun bulundugu kuskusuzdur. Ancak kisisel kusurlar sayllan bu dovron~$larve benzerlerinden iboret deildir.
idore odlno iolem yopan kamu gorevlisinin bunlar d~slndo emredici yoso kurallor~nove hukuka as~kcokar,~ gelme durumlar~,
sug teskil d e n dwran~slar~
olabilir.
Bu gibi hallerde de kamu gorevlisinin hukuki sorumlulugu i ~ i n
husumet, kin, garaz ve benzeri duygular~netkisi altlndo hareket etmesi aranacak m ~ d ~ r ?
Yukar~dodo oglklond181gibi Anayasa kurallan, buyurucu ve
b o ~ l a y ~temel
c ~ hukuk kuralland~r.Mahkeme kararlonn~ngeciktirilmeden yerine getirilmesi zorunludur. insan hak ve
ozgurluklerini: sosyal adoleti, toplumun huzur ve refahln~
gergeklestirmeyi ve giivence alt~naalmay~ amaglaml$ demokratik
bir hukuk devletinde, ag~
klanan Anayosa ve yosa kurallar~na
bir mohlans iromnnm yerim gdrimnmri
r*
d i i f l n h e r . Aksi hold. bu yasa Lmlfan kc@t iizerinde kaC
mop xorunlu, dsgersiz sikciikkr o h h oteye gidemar.
*
I
Mohkeme kararbrln~nyerine getirilmesi, bir hukuk devknde
o kodar h m l i d i r ki, rnohkeme kararlnln yerine getirilmernesi konuno aylur~&mnl$tan daho o81r bir kuwr k o h l edilmektedir.
(Prof. Rag~pSanca, ldori Kozo, Istanbul 1949,s.233 ve Dr. Neidet ijzdemir. Hizrnet Kusvru Teorbi ve idarenin SorumluluQu Ankara 1963 K. 80)
Bir b k a n yo d.Don~$taykararbnn~uyguhma durumundo bulunan dieer kamu gorwlilerinin yukanda aq~klananyam kurallar~
bilmedikleri ileri siiriilemez. byle ise, as~k,kesin ve emredici yosa
kurallar~na bilerek oykrr~davron~$do kisisel kusur kabul edilmek
gerekir.
Dddorinde de kisisel kusurun alan~yaln~zkotu maksat ve nis ~ n ~ r h n d ~ n lihmal,
m o ~ tedbirsizlik,
~
dikkatsizlik gibi, holler
ki$sel kusur kovram~iqinde du$unulmekteve ozellikle idare d ~ n o
i~lem
yopon kisinin sorumhlugu konusunda cogunluk goriifl yorgl
kararlarln~nsadece uygulanmamas~n~idare aion~n~n
kisisel kuwru soymaktad~r.(Y~ldlr~m
uluer1ldari yarglda lptal Kororhnnm
Sonuglan, Ankara 1970 s. 128 ve dip notta gqen Sanca, Dvmn
Feyzi@lu, &yoriik, (Xkd, Yayla Mumcu ve yine bumda
edilen Frons~zyazadanmn g6rw$leri, oyr~coUtfd Duran, idom
Hukuku Meseleleri, Istanbul 1964 s.123 ve 140 Dr. N&
bdemir, Hiznet Kusuru Teorosi ve ve idarenin Sorumlulugu Ankara 1963 5.1 29 - 130)
? '.,2::,."i't:
Dan~$tay'ca
verilen yiiriitrnenin durdurulrnas~k a m r l a r ~
,,.,..x%5.i
~?~ya
getirilmasinck ihmal g6sbrilrnesi veya lsrarla y8:ri.yi:igf&1
tirilmesinden kosln~lmas~
derece derece @mis o v ~ m kveyo
g6revi kotiiye kullanmak suqunu olu$turdu~uYargrtoy Ceza Genel
Kutulunun ifihodr Bir(qtirmeye konu don 25. 9. 1978 gun ve
230/303 soyrlr kamnnda benim~enmi~tir.
Donr~toykamrlorini yerine getirmeyen idare aionlorrnrn bu eylembrinin N r w i kotiiye kullanma suqunu olusturdugu IXmr$tay
lkinci Doiresinin 10. 5. 1966 gun E. 1965/ 2884, K. 1966/ 1203
sayil~karari ile de kabul edilmistir. ( Yuksel Esin - Erol Dijndar
Danl$taylda agtlacak Tazminat Davalar~,Birinci kitap, Ankam
1971 s.81)
Giirijlijyor ki Yargttay ve Danl$toy kararlannda suwn
olu$masr icin Danl$tay kororinr yerine getirrneyen kamu
gorevtisinin aynca goroz, kin, husumet ve benzeri duygularin etkisi
alhndo hareket etmesi oranmamoktadlr. Sodece karorin uygulonmomosi suc teskil ettigine gore bu su-n bir zomr meydana
gelmiose, zararrn odetilmesi de d ~ a l d i r .
.&
yondon, ki$irel kuwrun saptanmos~icin sayilon duygular~n
etkisi olhndo dwranildi~in~n
betirknip ortoyo ~ikarilmostnaispat
yonunden buyijk guclukler vardtr. Myle bir gijrijgun kabulu halinde
karar gerqini yerine getirmeyen gorevlinin hukuki sarumlulu~u
ancak pek vntrh durumlordo mumkijn otabilecek ve btjylece
Danrstay korarlarrnrn uygulanmasi olanag~hemen hemen ortadan
kalkacaktir.
Bu nedenlerle Danlptay'ca verilen yiirutmenin durdurulmos~
veya iptal kararlarln~nyalnlzca uygulanmamasrnrn bu kararlari
uygulamayan kamu glirevlilerinin, zomrrn gercekle$mesi halinde
tazminatlo sarumlu tutulmosl isin yeterli oldugu sorumluluk iqin
oyrica kin, goraz, husumet ve benzeri duygulann etkisi olhndo horeket ettiklerinin arastrrrlmaslna gerek bulunrnadr~~
kabul edilmistir.
Doni$toy 6. Doiresinin ve lzmir 1. ldore Mahkemesinin @we
s6recindeki
B o k o n l ~torafrndon EUROGMD A.$.'ye CEO
taahhhomeye b& kolmk ve Valilik lzleme ve D a n e h Komisyonu'nun deneh'me tobi o l d kaydylo; ydriln
izni
icttul edilmistir, Iptol karonnln yetlrili mokamlom tebliginden bu
yona 60 gun gsgmsine ka~tn,moden fodiyeti dswm etmektedir.
Bu durumda Anoyosa'nrn 2, 1 1, 138/4. Moddeleri ve IWK 28.
Maddesi aqrkca ihlal edilrnektedir. Her3qrden ijnce; *re
Bokanlrgin~n~n
folimah uyannca l m i r Valiligi ( veya Bergama Kayrnakamligr) torafrndon mahkeme karorinrn icaplorr uyonnca,
maden sohasrndaki insai ve fiziki faaliyetler derhal dur
durulmalrd~r.
-
fww
Mahkerne kamrkrnnrn uygulanmas~niengelleyen, gwikfiren
kamu gorevlikrinin yukarrda g n h l i obrak belirtilen hukuki, mali
ve cezai sorumluluklarr d@mu$tur. Tiim Bokanliklarin ternsilcisi
olan l m i r Valisi, su anda yasanan whim ve telafisi imkons~zdurumu iinlemek aqrsindan;
a) CEO YiKletmeligi 28. moddeye gijse faoliyeti durdurobilir.
b] 5442 saylll IIldaresi Kanunu 9. maddesi uyarlnca w e Bakanliglnrn "mahkeme k a m n ~ ngereginin yerine getirilmeri"
hakk~ndakitolirnahni tiim il idare sube baskanlanna giinderrnek
suretiyle faaliyeti durdurabilir
.
Mohkerne kamrrnin gereginin yerine getirilrnemesi, huhk dew
leti ilkesine agrr bir darbe indinni$tir.Ayni zamanda, Anayasa'nrn
yrrsabnn % ~ kve aglr ihbh ib, ydnlzca h
c 652
~ yurtins
;I bu olvn Tiirkiye komuayuna ma1 olmas~nedenivk,
, . kamu
- diizeni etkilenmekte ve tehlikeli bir bisimde bozulmaM~r.Devletin
g h n l i k giislerinin, rnahkeme kamr~na s~g~non
ve hukukun
iisiiinlugiine inanan koyliilerin karyslna dikilerek, adeto &nu
Grketin bekgiligini yapmaW~rlar. Derletin gwenlik g*lerine
bylesine Anayasa ve yosa dl51bir durumda kullan~lmos~
son de
m e rok~ncal~d~r.
Y o d e bozulan topbmsd humr ve b r a i n yeniden tesisi isin sayln volinin maden sohas~ndakiinsoot ve madencilik faaliyetlerine son vermesi gerekrnektedir.
Anayasa'ya sadakat ve Hukuk Devleti ilkeleri uyonnca orhk katlan~lmozve surdiiriilemez hale gelen bu sorunun en klso zamanda
sozulec@i inanc~yla,izmir Barowlnun hukuki gor"5ijnii bilgi M
d~erlendirmenizlesunarlz.
izmir Barosu Yonetim Kurulu
Ad~na
Avukat Getin TURAN
F
-
1 Atatiirk Daneminde Bergama
2- Bergama Uygarllk Tarihi
3- Bergama ~aylenderi
4- Sijrgundeki Zeus
5- Bergama Tarihinde Asklepion
6- BergamaTarihinde Akropd
7- Bergamayi Sevrnek Nisin?
8- Cumhuriyetin Ilk Ylllar~ndaBergama
9- Bergama IIOlmal~d~r
10- Aristonikos Ayaklanmas~
11- Gambrieon Antik $ehri
12- Bergama Kaynak~as~
13- Bergarna
14- Bergama'da Ebander, Adetler
15-Alhn, Siyanijr ve Cewe
16- Bergarna Kaylerinde Cevre Bilinci
17- Bergama Sevgisi
18- Bergama'da ~ i j ~Hamam
lu
19- Orta ~ a k l r s Havzas~nda
a~
Pamuk,
Tutijn Tar~mlnlnToprak ve lklim
Sorvnlar~
20- Bergama Hiimanimas~
21- Bergama Tarihinde Tiirk-Islam Ewrleri
22- Bergama Tarihinde Ilks@
23- Bergama Tarihinde Krall~kDevil
24- Bergama ldwpata ~ijzellikIlaas~
25- Bergama Tarihinde Sanat berleri ve
Abideler
Eyup Eri,
1989
Eyiip €rip
1990
Eyiip Eri,
1990
~efa
Ta,kln
1991
Osman Bayah 1991
Osman ~ a y a d ~1991
Haluk Elbe
1992
Filiz Peker
1992
Sefa Ta&n
1992
Hasan Malay
1993
Seher~zkan 1993
~ a w tjlmakas
z
1993
Tevfik Kekq
1994
Osman ~ a y a d ~1994
~efa
Ta$kn
1994
Nihat Erdgan 1994
M.Haluk ~keren1994
Osman ~ a y a d ~1995
%if G n q
Sefa Ta+k~n
Osman Bayah
Osman Bayah
Osrnan Bayah
$wki Filiz
1995
1995
1996
1996
1996
1996
Osman Bayafl~ 1996