HIV Nasıl Bulaşır ve AIDS Tehlikesi

HIV Nasıl Bulaşır
ve AIDS Tehlikesi
Riskli ve risksiz durumlar
Durumlar / Riskler / Tavsiyeler
Türkische Ausgabe „HIV-Übertragung und Aids-Gefahr“
HIV’e karşı koruyan bir aşı yoktur. Ancak virüsün bulaşmasından korunmak için kolay
ve etkili bir yöntem vardır: Kondomlar korur!
Asıl önemli olan, ne zaman kendimizi korumamız gerektiğini ve hangi durumlarda bulaşma tehlikesinin olmadığını bilmektir.
Özet halinde riskler:
Kan, sperm veya vajina salgısı dolaşım sistemine girdiğinde bulaşma ihtimali doğar. Bu durum şırınganın
ortak kullanılması ve özellikle de korunmasız seks sonucunda meydana gelir.
HIV pozitif olan bir anne, virüsü çocuğuna anne karnında, doğum esnasında ya da emzirirken bulaştırabilir.
Almanya’da kan ürünlerinden ve kan naklinden doğan
bulaşma riski en düşük düzeye indirilmiştir.
Başka ülkelere seyahat edilmesi durumunda bu ülkelerdeki tıbbi tedavi ve bakımın kalitesinin farklı olabileceği
bilinmelidir. Eğer şüphelenirsen dezenfekte edilmiş aletlerin ve yalnızca test edilmiş kan ürünlerinin kullanılmasını iste.
Avrupa dışı birçok ülkede HIV/AIDS ve cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar (CYBE) bize oranla çok daha
yaygındır. Ve bazen kondomlar da alışık olduğumuz
kalitede değildir. Yola çıkarken yanına yeterli sayıda
kondom al.
Kondomlar sadece yağ içermeyen kayganlaştırıcı
maddeler için uygundur. Sıvı ve katı yağlar, losyonlar,
kremler ve vazelin kondoma zarar verirler. Ayrıca kondomlar ısıya dayanıksızdır.
Yaşam koşullarına bağlı olarak HIV riskinin derecesi
de değişir. Bu küçük broşürün hedefi, riskleri hızlı bir
şekilde gözden geçirmeni sağlamaktır. Bu nedenle
aşağıda tarif edilen durumlar, tehlikeler ve tavsiyeler
farklı renklerle işaretlenmiştir:
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Kondom ve
kayganlaştırıcı
madde
ÖNEMLİ!!!
Kondomlar HIV’den korur. Kondomları seçerken kalitelerine dikkat et. Test edilmiş kondomların paketlerinin
üzerinde CE ya da dlf işareti vardır. Kondom paketinin
üzerindeki son kullanım tarihine bakmayı da unutma.
Kayganlaştırıcı madde kullananların dikkat etmesi
gereken noktalar:
Kayganlaştırıcı maddede yağ olmamalı! Sıvı ve katı yağlar, losyonlar, kremler ya da vazelin kondoma zarar verirler ve yırtılmasına neden olabilirler. Bu nedenle özellikle
kondomlar için uygun olan, sadece suda çözünen veya
yağsız olan kayganlaştırıcı madde kullanılmalıdır.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Kondomsuz
anal seks
Risk çok büyüktür. Kondomsuz anal sekste (penis
poponun içindeyken) her iki partner için de risk vardır.
Pasif olan partner için risk, ister kadın isterse erkek
olsun özellikle büyüktür. Risk, boşalma olsa da olmasa
da vardır.
› Tavsiyemiz: Anal seks yaparken kondom ve yeterli
miktarda yağsız kayganlaştırıcı madde kullan.
4
5
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Kondomsuz
vajinal seks
Risk çok büyüktür. Kondomsuz vajinal sekste (penis
vajina içindeyken) bulaşma riski yüksektir.
› Tavsiyemiz: Vajinal seks yaparken kondom kullan.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
HIV pozitif bir
kadının hamile
kalması
Çocuk için risk büyüktür. HIV pozitif olan anne adayı
hamilelik süresince, doğum esnasında ve doğumdan
sonra (emzirirken) çocuğa virüs bulaştırabilir. Ancak
çok kapsamlı bir tıbbi bakım ve HIV ilaçlarıyla yapılan
bir tedavi, çocuk için var olan riski çok azaltabilir. HIV
enfeksiyonu ihtimali olan ve çocuk isteyen her kadına
ve partnerine HIV testi yapması tavsiye edilir.
› Tavsiyemiz: Doktora olabildiğince erken başvurarak
danışmanlık alınmalıdır!
6
7
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Şırınga ve iğnenin
ortak kullanılması
Risk çok büyüktür. Aynı iğne ve şırınganın birkaç
kişi tarafından ortaklaşa kullanılması çok büyük bir
tehlikedir.
› Tavsiyemiz: Hep kendi steril iğne ve şırınganızı
kullanın. İğne ve şırınganızı başkasıyla paylaşmayın.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Oral seks
(Erkek veya kadında
ağızla yapılan seks)
Tehlike düşüktür. Oral seks esnasında ağıza sperm
veya kan değmediği sürece HIV’in bulaşma riski
düşüktür.
› Tavsiyemiz: Ağıza sperm veya kan almaktan kaçının.
8
9
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Öpüşmek,
dille öpüşmek
Öpüşmede risk yoktur. Dille öpüşmede teorik olarak
bir risk vardır ancak dünya çapında hiçbir vakada bulaşma yolu olduğu ispatlanamamıştır.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Bedensel
temaslar, cilt
temasları
El sıkmak, okşamak ve sarılmak gibi cilt temasları ve
bedensel temaslarda risk yoktur.
10 11
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Aile yaşamı,
ortak yaşam
Risk yoktur. Bir ailede veya ortaklaşa yaşanan evde
HIV pozitif olan biriyle yakın bir şekilde birlikte yaşanılsa
dahi bulaşma ihtimali yoktur.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Hava yoluyla
bulaşma
Risk yoktur. Birisi yüzünüze öksürse veya hapşırsa dahi
HIV bulaşmaz.
12 13
RİSK BÜYÜK
Yemek ve
lokanta
Risk yoktur.
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Tabak çanak, kıyafet,
çamaşır
Risk yoktur. Çatal bıçak takımlarının ortak kullanılmasında herhangi bir tehlike yoktur. HIV pozitif insanların
kıyafet veya çamaşırları da ayrı yıkanmak zorunda
değildir.
14 15
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Yüzme havuzları,
saunalar, tuvaletler,
banyolar
Risk yoktur: Ortak kullanım mekanlarının ortaklaşa
kullanımı sırasında HIV bulaşmaz.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Doktor,
diş doktoru,
hastane
Tıbbi müdahaleler, genel hijyen kuralları dikkate alınıldığı sürece (tek kullanımlık malzemeler veya sterilize
edilmiş aletlerin kullanması gibi) risk taşımaz.
Kan ve kan plazması verilmesi durumunda çok etkin
güvenlik yöntemlerine rağmen çok az bile olsa yine de
risk söz konusudur. Bu nedenle daha önceden planlanabilen ameliyatlarda kişinin kendi kanını bağışlaması
önerilir. İnaktif kan ürünleri usulüne uygun üretildikleri sürece HIV bakımından aslında güvenilirdirler.
16 17
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Kuaför, dövme,
manikür, piercing,
kulak delme
Genel hijyen kurallarına sadık kalındığı takdirde risk
yoktur. Kan ile temas etme ihtimali olan tüm delici ve
kesici aletler, her zaman tek bir kez kullanılmalı ya da
etkili bir şekilde dezenfekte edilmelidir.
› Tavsiyemiz: Piercing, dövme veya kulak delme
işlemlerini yalnızca bu işin uzmanına yaptırın.
RİSK BÜYÜK
RİSK DÜŞÜK
R İ S K YO K
Böcek sokması
Risk yoktur.
18 19
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung’un
şahsi ve anonim telefon danışma hattını arayabilirsin: ☎ 0221 892031, www.aidsberatung.de
Daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduğunda, örneğin HIV
testi konusunda bilgi edinmek istediğinde, Sağlık
Müdürlüğü’ne (Gesundheitsamt), AIDS-Hilfe’ye
veya diğer AIDS danışma merkezlerine başvurabilirsin. Danışmanlık, istendiğinde isim verilmeden
de yapılır.
Burada belirtilen bilgi ve danışmanlık hizmetlerinin
büyük kısmının Almanca olarak verildiğini lütfen göz
önünde bulundur.
Ücretsiz bilgilendirme materyallerini aşağıdaki
adresten edinebilirsin:
Bundeszentrale für gesundheitliche
Aufklärung, 51101 Köln
Faks yoluyla: 0221 8992-257
E-Posta yoluyla: [email protected]
www.bzga.de, www.gib-aids-keine-chance.de ve
Deutschen AIDS-Hilfe e.V. (DAH)
Wilhelmstraße 138, 10963 Berlin
E-Posta yoluyla: [email protected]
www.aidshilfe.de
Bu broşürü aşağıdaki dillerde bulabilirsin:
Almanca
Sipariş No.: 70280000
İngilizce
Sipariş No.: 70280070
Fransızca
Sipariş No.: 70280080
Rusça
Sipariş No.: 70280110
Türkçe
Sipariş No.: 70280060
“HIV Nasıl Bulaşır ve AIDS Tehlikesi” adlı broşürün
siyah-beyaz kopyasını 29 dilde aşağıdaki internet adresinden edinebilirsin: www.gib-aids-keine chance.de.
BZgA’nın AIDS’i önleme yayınları kataloğunun sipariş
numarası: 70950000.
20 21
Künye:
Sağlık Bakanlığı adına Almanya Federal Cumhuriyeti’nin desteğiyle merkezi Köln’de bulunan
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung
(Federal Sağlık Bilgilendirme Dairesi) tarafından
yayınlanmıştır.
Çeviri: Elif Amberg, Berlin
Tüm hakları saklıdır.
Güncellenmiş baskı: Nisan 2014
9.10.05.14
Baskı: Ollig, Köln
Sipariş No.: 70280060
Elinizdeki broşür “BZgA 51101 Köln” adresinden
ücretsiz edinilebilir. Broşür, sahipleri veya üçüncü
şahıslar tarafından satılamaz.
Impressum:
Herausgegeben von der Bundeszentrale für
gesundheitliche Aufklärung, Köln, im Auftrag des
Bundesministeriums für Gesundheit, gefördert
durch die Bundesrepublik Deutschland
Übersetzung: Elif Amberg, Berlin
Alle Rechte vorbehalten.
Aktualisierte Auflage, April 2014
9.10.05.14
Druck: Ollig, Köln
Best.-Nr.: 70280060
Diese Broschüre wird von der BZgA, 51101 Köln,
kostenlos abgegeben. Sie ist nicht zum Weiterverkauf durch die Empfängerin oder den Empfänger
oder durch Dritte bestimmt.
BZgA telefon danışma hattı:
0221 892031
Daha fazla bilgi için:
www.gib-aids-keine-chance.de