FRANCHISING

SÖYLEŞİ / DR. MUSTAFA AYDIN
UFRAD Başkanı Dr. Mustafa Aydın:
FRANCHISING
TÜRKİYE’NİN
İSTİHDAM DEPOSU
Dr. Mustafa Aydın, franchising sisteminin sağladığı
istihdama vurgu yaparak, “Yatırımlar bu şekilde
artmaya devam ederse en üst yöneticiden mavi yakalı
çalışanlara kadar istihdam sağlanacaktır” diyor.
T
ürkiye’deki franchising sektörünü tek
çatı altında toplayan Franchising Derneği
(UFRAD), kuruluş tarihi olan 1991’den
bu yana faaliyetlerine son hız devam
ediyor. Yıllık 40 milyar dolarlık ticari işlem hacmine sahip Türkiye’deki franchising sisteminin tek
temsilcisi UFRAD, bünyesinde barındırdığı 200’ü
aşkın markayla dünyanın köklü franchising dernekleri arasında yer alıyor.UFRAD Başkanı Dr. Mustafa
Aydın, UFRAD’ın bu başarısını ve Türkiye’de
franchising sektöründe yaşanan son gelişmelerle
ilgili Ekovitrin’in sorularını yanıtladı. Son dönemde
dünyada hizmet sektörünün çok hızlı bir büyüme
96 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015
kaydettiğini ve buna paralel olarak franchising sektöründe olumlu gelişmeler yaşandığını vurgulayan
Aydın, önemli açıklamalarda bulundu.
n Türkiye’de franchising sektörünün gelişimini
nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son dönemde dünyada hizmet sektörünün çok
hızlı bir büyüme kaydettiğini görüyoruz. Hizmet
sektörünün büyümesine paralel şekilde, franchising
sisteminde de çok hızlı bir büyüme oldu. Franchising
sisteminin bu hızlı büyümesinin nedenleri arasında,
sistem için gerekli sermaye tutarı, girişimcinin motivasyonu, sistemin standart olması, kabul görmüş bir
marka ve kontrol mekanizmasını sayabiliriz.
Dr. Mustafa Aydın:
Franchising sektörü
ülkemizde yaklaşık 40 milyar
dolar işlem hacmine sahip.
Ülke ekonomisinin gelişimi ve
büyümesinde markalaşma ve
franchising en önemli
etkenlerden biri.
Günümüzde müşteriler, zamanı etkin kullanmak üzere, en kısa zamanda kaliteli mal ve
hizmet satın almayı arzu etmektedirler. Bu da
kalitesini ve markasını kabul ettirmiş ürünlerin satıldığı mağazalardan alışverişle mümkün
olmaktadır. Bu aşamada franchising’in önemi
bir kez daha ortaya çıkıyor.
n Sektörün Türk ekonomisi içindeki yeri
nedir? Ekonomik olarak ne kadarlık bir değere
sahip? Franchising sistemi, yatırımcıya, marka
sahibinin yıllarca kurumsallaşmak üzere oluşan
bilgi birikimini kullanarak, bulunduğu bölgede fırsat eşitliği yaratmasını ve yatırımcının
sermayesini kullanırken var olan bilgi birikimi
ile bir iş sahibi olmasını sağlıyor. Fırsat eşitliği
yaratması ve iş olanakları sağlaması ekonominin tam istihdam seviyesine yaklaşmasına ve
ekonomide önemli ölçüde gelişmelere yardımcı
oluyor. Bunun yanında firmalar bu sistemle sadece yurt içinde değil, yurt dışında da markalarını tanıtma fırsatı bularak, ülkeye döviz girişini
sağlıyorlar.
Ayrıca bu sistem işsizlik sorununa da çözüm
üreten ve istihdam artışı sağlayan bir sistemdir.
Franchising sisteminin gelişmesi en üst yöneticiden mavi yakalı çalışanlara kadar geniş bir
yelpazeye istihdam olanakları yaratıyor. Bugün
Dr. Mustafa
AYDIN,
Franchising
Derneği’nin
(UFRAD)
Başkanlağını başarı
ile sürdürüyor.
EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 97
SÖYLEŞİ / DR. MUSTAFA AYDIN
franchising sektörü ülkemizde
yaklaşık 40 milyar dolar işlem
hacmine sahipken, Avrupa ve
Amerika’da bu rakamlar çok
daha yüksek. Bu da gösteriyor
ki, ülke ekonomisinin gelişimi
ve büyümesinde markalaşma
ve franchising en önemli etkenlerden biri. Önümüzdeki
dönemlerde, ekonomik anlamda
büyük potansiyele sahip olan
franchising sistemine daha fazla
girişimcinin dâhil olmasını bekliyoruz. Türkiye’nin franchising
ile tanışması başlangıçta yabancı
şirketlerin atılımıyla gerçekleşmiş olsa da, Türk şirketlerin de
satış ve hizmet ağlarını genişletmesinin en güvenli yolunun bu
sistemi benimsemek olduğunu
söyleyebiliriz.
n Bugün itibarıyla kaç marka franchise veriyor?
Türkiye’de bugün bin 850
civarında zincir işletme mevcut.
Yüzde 24’ü yabancı, yüzde 76’sı
Türk kökenli marka zincirine bağlı şube sayısı ise 50 bin
civarında. Franchise veya bayilik
verenlerin sayısı bin 471, zincirler
içindeki oranı ise yüzde 78. Sadece kendi şubelerini açarak işleten
zincirler ise yüzde 22 oranında.
Her sektörden birçok farklı
markanın sektörde franchise
uygulamaları yaparak geliştiğini,
her geçen gün daha da başarılı
olduklarını memnuniyetle gözlemliyoruz.
n Sektörün geleceğini nasıl
görüyorsunuz?
Global piyasalarda yaşanan
çalkantılar, ekonomik krizler bizleri çok fazla etkilemedi. Ancak
98 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015
Franchise sisteminin
başarılı olması için
kalite standartlarının
yüksek tutulması
ve operasyon/kontrol
mekanizmasının
çok etkin kullanılması
lazım. Franchising
sistemi tüm dünyada
hızla büyüyen sektör
olma özelliğini
ülkemizde de
gösterecek.
Türkiye’de bugün
bin 850 civarında
zincir işletme var.
Yüzde 24’ü yabancı,
yüzde 76’sı Türk
kökenli marka
zincirine bağlı şube
sayısı ise 50 bin
civarında.
hiç etkilenmedik de diyemeyiz.
Daha önceki yıllarda ülkemizin
geçirdiği ekonomik kriz ortamları her duruma daha hazırlıklı
olmamızı sağladı.
Bu tür kriz ortamlarında
franchising sektöründe ters
orantılı bir büyüme görürüz,
zira beyaz yakalıların kendi
işlerini kurma isteklerinde artış
olur. Bu sebeple markalarımız
ve franchise sektörü için 2014
yılı iyi geçti diyebiliriz. 2015 de
iyi başlamakla birlikte, genel
piyasalarda yatırım durağanlığı
bizim sektörümüzde de yavaşlamaya neden olabilir. Bu nedenle
gerekli tedbirleri markalarımız
ile birlikte alıyoruz.
Franchise veren markaların
öncelikle konseptlerini doğru
oturtup müşterilerin istek ve
ihtiyaçlarına göre markalarını
geliştirmeleri gerekiyor. Franchise sisteminin başarılı olması
için kalite standartlarının yüksek
gerektiren bu sistem, ana firma
tarafından verilen eğitimler ve
denetlemeler sayesinde gelişiyor.
Mesela, bir hamburger zincirinin
araştırma ve geliştirme aşaması 5
yıl sürmüş ise, bu beş yıllık bilgi
birikimine ve tecrübeye 1 ay gibi
kısa bir sürede ulaşılabilecektir.
Yani girişimciler bu tür bir yatırıma nasıl girecekleri konusunda
kendi başlarına olmayacaklar,
ana firmanın sürekli desteğini
yanlarında bulacaklar. Her konuda ana firmanın desteği ile adım
atacakları için günümüz rekabet
koşulları içerisinde yalnız, küçük
bir firma olmak yerine, güçlü ve
büyük bir zincirin parçası haline
gelecekler.
n Franchising
sistemi ana firmaya
ne gibi avantajlar
sağlıyor?
Bu sistemin
tabii ki ana firmalar için de
belirli avantajları söz konusu.
Franchising sistemini benimseyen firmalar çoğunlukla, nihai
tüketiciler direk ilişki içinde
bulunan hizmet, ürün ya da dağıtım firmalarıdır. Bu firmaların
franchise sistemini benimsemelerinde rol oynayan temel avantajlar vardır. Bu firmalar büyümek
ve pazarda daha büyük paylara
ulaşmak istiyorlar. Direkt olarak
nihai tüketici ile karşı karşıya
olduklarından, kendi bünyelerinde sistemlerini genişlettiklerinde,
hizmet noktalarında ya da mağazalarında çalıştıracakları personeli denetlemeleri dolayısıyla
hizmet kalitesini korumaları da zorlaşacaktır.
Özellikle mesafe
ve ulaşım açısından uzak noktalarda bulunan hizmet
noktalarında yer
tutulması ve operasyon/kontrol
mekanizmasının çok etkin kullanılması lazım. Ancak bu şekilde
franchising sistemi tüm dünyada
hızla büyüyen sektör olma
özelliğini ülkemizde de
gösterecek.
n Franchising
almanın bayilere
sağladığı avantajlar
nelerdir?
Franchising ile
iyi organize edilmiş
ve kanıtlanmış bir
sistemin parçası
haline hızlıca
gelinebiliyor. Bu
nedenle belirli
bir tecrübe ve
bilgi birikimi
EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 99
SÖYLEŞİ / DR. MUSTAFA AYDIN
Yatırımcılar franchising sistemi sayesinde destek
alıyor. Rekabet koşulları içerisinde yalnız ve
küçük bir firma olmak yerine, güçlü ve büyük
bir zincirin parçası haline geliyor.
alacak mağazaların işletmeleri, o
işletmenin sahibi olan ve gelirini
oradan elde eden franchise’ler
tarafından çok daha iyi yapılabilecektir. Yine çeşitli bölgelerde
yaşayan insanların alışveriş
alışkanlıkları, kültürleri ve yaşam
tarzları farklı olabileceğinden, bu
bölgelerde yaşayan insanlara en
doğru şekilde yaklaşmak ancak
o bölgenin içinden gelen ve o
bölgeyi iyi tanıyan yatırımcılarla
mümkün olacaktır. Çünkü ticari
hayatta kültürel farklar büyük
önem taşıyor ve bu farkların
sistemin başarısı
için oluşturabileceği avantaj ve
dezavantajlar en iyi bölgeden gelen yatırımcılar tarafından tespit
edilebilir.
n Girişimcilere tavsiyeleriniz nelerdir?
Franchise zincirlerin gelişmesindeki
en önemli etken,
yönetimdir. Vasat
yönetilen bir zincir
büyüyemez, markalaşamaz, hatta
rakipleri büyüdükçe
o küçülür. İyi yönetilen
YAŞAM KOÇU
bir zincir sıfırdan yola çıksa bile
marka olur. Mesela alışveriş merkezlerinin markalara yer vermesi
de, franchise zincirlerin gelişmesindeki en önemli etkenlerden
biri.
UFRAD olarak franchise
veren zincirlerin ülkemiz ekonomisine kalıcı fayda sağlaması
için franchise sistemlerini tam
kurmalarını ve doğru işletmelerini gerekli görüyoruz. Bunun için
en önemli unsur doğru eğitimleri
sağlamak, franchise sistemini
doğru uygulayabilecek ekipleri
oluşturmak ve eğitmektir. Biz
sektörü, İstanbul Aydın Üniversitesi işbirliği ile kurduğumuz
UFRAD Franchise Akademisi eğitimlerimizle
destekliyor, sistem
değerlendirme
programı ile
markalarımızı
dünya standartlarına
taşıyoruz.
Çocukların okul başarısı
anne ve babaya bağlı
D
oğru eğitimin ve kaliteli bir
tatilin, sıcak, ilgili, geliştirici ve
Tatile giren
destekleyici olması gereklidir.
çocukların
Destekleyici ailenin çocuğa kendi sososyal ve
rumluluklarını göstererek, onun ilerideki
psikolojik
hayatında korkusuzca kendi ayakları
üzerinde duran, güvenli ve bağımsız bir
sorunlar
kişilik oluşturmasını sağlayacağı gerekyaşayabileceğini lidir. Ebeveynlerin çocuklarına kendi
göz önüne
yaşantısı ve davranışlarıyla olumlu bir
örnek sergileyerek de rol model oluştualmalıyız.
rabilmesi çocuklarımızın önünü açar.
Önümüzdeki
ders yılında
Anne-baba kontrolü
çocuklarımızın çocuğun kişiliğini yansıtır
Anne-babalar okul öncesi okulun ve
başarılı olması okumanın
çocuğa kazançları hakkında
biraz da anne
örneklerle konuşabilirler, kendilerinden
ve babalarımıza de örnekler vererek ömür boyu arkadaşlıklar, hoş anılar, eğlenceler, okulda
bağlı.
öğrendiklerini özel hayatta nasıl uyguladıklarını; okulun daha sonraki meslek ve
eğitim için gerekliliğini ve kazançlarını
anlatarak sevdirebilirler.
Anne-baba kontrolü; sınırları tanıma
ve kuralları öğrenmenin temelidir. Burada olabilecek aksaklıklar
bağımlı, saldırgan, zayıf kişiliklerin
oluşmasına neden olur. Çocuklar
bozarak, deneyerek öğrenir. Her şeyi
çocuğunuzun yerine yapar, önüne hazır
koyarsanız normal gelişmesini ve öğrenmesini engellersiniz.
Okul çağındaki çocukla
nasıl ilgilenilmeli?
1. Ailece birlikte zaman geçirmek
ve bu zamanı problem konuşmak için
değil birlikte oyunlar oynayarak eğlen100 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015
Dr. İnci Şen
Uluslararası Koçluk
Enstitüsü Başkanı
[email protected]
celi bir birlikteliğe dönüştürmek etkili
olacaktır.
2. Çocuğu okul seçiminde de karar
aşamasına katarsanız çocuk, kendisinin
geleceği ile ilgili bir kararda sorumluluk
alarak, okulu ve okul hayatını daha fazla
sahiplenir ve özgüveni artar.
3. Okulun bir sorumluluk ve kişisel
gelişme aracı olduğunu unutmamak,
anne-baba olarak çocukları yarışa çıkmış
bireyler olarak görmemek, sadece okulla
ilgili ortak konu yapmayıp, çocuğun
başka gereksinimlerini de gözlemlemek
ve bu ihtiyaçlarını gidermek.
4. Çocuk okulda başarılı olduğu
zaman ödüllendirilerek kendisine olan
güveni ve motivasyonu geliştirilmelidir.
5. Çocuğa moral verip, güvenini
artırmak, kaygı ve endişelerini azaltmak,
6. Onunla ailece veya birebir onun
hoşlandığı bir uğraşı paylaşmak. Örneğin; oturup birlikte onun müziğini
dinlemek. Sonunda fikrimiz ne olursa
olsun, çaba önemlidir. Böylelikle saygılı
ve dürüst davranış örneği oluşur.
7. Neleri sever, neleri sevmez, onu
merak edip ilgilenmek,
8. Onu anlamaya çalışmak, zor da
olsa olayları onun açısından ele alıp ona
yaklaşabilmek,
9. Sevginizi açık bir şekilde gösterin
ki hayır dediğinizde verdiğiniz kurallara
saygı duysun, sizi korktuğu için değil
saydığı için dinlesin.
10. Ona saygı duymak, onu ciddiye
almak, kişiliği hakkında sadece olumsuzlukları değil iyi taraflarını da görüp bunu
belli etmek, onunla gurur duyduğumuzu
belli etmektir.
EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 101