(Microsoft PowerPoint - 6. SERACILIK 12 EKIM 2012, Cengiz T
Transkript
(Microsoft PowerPoint - 6. SERACILIK 12 EKIM 2012, Cengiz T
SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 Sera nedir? Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenlerinin kontrol edildiği örtü altı yapısına sera denir. Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenleri Sıcaklık Bağıl nem değeri Işınım miktarı Hava bileşenleri - Karbondioksit konsantrasyonu SICAKLIK Bitkiler, temel fizyolojik yaşam faaliyetlerinin gerçekleşebilmesi için sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Sera yetiştiriciliğinde amaç: En yüksek verim ve kaliteyi sağlayacak optimum sıcaklığın sağlanmasıdır. Optimum sıcaklık değeri bitki tür ve çeşitlerine göre büyük ölçüde farklılık gösterir. Bitkilerin gelişmeleri için gerekli sıcaklık değerleri (oC) Sebze Türü Minimum Optimum Maksimum Domates, biber 18 21-24 26 Patlıcan 18 21-30 35 Hıyar, kavun 15 18-24 32 Fasulye 10 15-21 26 Muz 14 27 34 Yüksek sıcaklık bitkilerde Strese Gövde direncinin azalmasına Fotosentez ile solunum dengesinin bozulmasına Yaprak alanının azalmasına Büyümenin yavaşlamasına Meyve verim ve kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Düşük sıcaklık bitkilerde Bitkinin donmasına sebzelerde döllenme sorunlarına meyve renginin oluşamamasına verim ve kalitenin düşmesine neden olur. Sera tarımında zarara yol açan düşük sıcaklıkları ortaya çıktıkları döneme göre üç ana başlıkta inceleyebiliriz: 1) Kış soğukları 2) İlkbahar geç donları 3) Sonbahar erken donları Kış döneminde veya düşük sıcaklıklarda üretim yapılıyorsa uygun bir ısıtma sistemi ile seralarımız ısıtılmalıdır. Isı perdeleri Yüksek tip seralar kış aylarında 2 °C sıcaklık korunumu sağlamakta yaz aylarında 3 °C serinlik sağlamaktadır. Bu nedenle üretimde yüksek seralar tercih edilmelidir. ------------------------------------------------------------------------------ Yaz aylarında yetiştiricilik yapılıyorsa sera içi ortam sıcaklığı, bitkilerin sıcaklık stresine girmeye başladığı değerlerin üzerine çıkmaktadır. Seralarda yaz aylarında gölgeleme materyali kullanılmalıdır. IŞIK Işık, bitkilerde Fotosentez Solunum Tohumun çimlenmesi Fide çıkışı Renk pigmentlerinin oluşumu Çiçeklenme Vejetatif gelişmenin gerçekleşmesini ve düzenlenmesini sağlar. Işık yoğunluğunun istenenden az olması durumunda bitkilerde Boyda uzama ve gövdede cılızlaşma Fotosentezin azalması ile yapraklarda küçülme Yapraklarda sararma meydana gelmektedir. Bitkilerin yeteri kadar ışık alamayan meyve ve salkımları, dış kısımlardaki kadar yoğun renk oluşturmazlar. Işık şiddetinin istenilen düzeyin üzerinde olması durumunda ise sıcaklıkla da bağlantılı olarak Sürgün boylarında kısalma Yapraklarda sertleşme ve tüylenme Güneş yanıklıkları meydana gelir. Serada Işınım Geçirgenliğine Etkileyen Etmenler Güneş ışınlarının geliş açısı Seranın yönlendirilmesi Sera çatısının tasarımı Örtü malzemesi Mevsimler Seralarda ışık geçirgenliği %’si Aralık Şubat Mart Nisan Haziran Doğu-batı % 45 % 58 % 59 % 60 % 65 Kuzey-güney % 35 % 53 % 62 % 67 % 70 Seraların kış aylarında ışık geçirgenliğini arttırmak için, seraların doğu-batı doğrultusunda yönlendirilmelidir. Işık geçirgenliğinin maksimum seviyede olması için ülkemiz koşullarında sera çatı eğim açısı 26 – 27 ° olmalıdır. Sera örtü malzemesi tercih edilirken ışık geçirgenliğinin yüksekliğine nem yoğunlaşması oranının az olmasına dikkat edilmelidir. Örtü Malzemelerinin Güneş Işınımı Geçirgenliği Cam % 88 PE % 88 – 92 UV katkılı PE % 87 IR katkılı PE % 82 Polyester % 87 Ülkemizde Yaygın Olarak Kullanılan Örtü Malzemeleri Cam Kullanım süresi uzun Kırılmaya direnci düşük Maliyeti fazla Ağırlığı fazla PE Plastik: Güneş ışınlarına karşı dayanımı 1 yıldır. ülkemizde şiddetli güneş ışınımı nedeniyle bir üretim sezonundan sonra bu plastikler değiştirilmelidir. UV Katkılı PE Plastik: İçine UV katkı maddesi katıldığından ömrü 2-3 yıldır. UV katkı maddesinden dolayı sarı bir renge sahiptir. IR Katkılı PE Plastik: IR katkılı plastik örtü, güneşten gelen ve topraktan yansıyan infrared (kızıl ötesi) ışınları bünyesinde tutarak sera içerisinin dış koşullara göre daha sıcak kalmasını temin eder. Böylece sera geç ısınıp geç soğuma özelliği vererek sıcaklık avantajı sağlar. Antifog PE Plastik: Antifog katkı maddesi plastiğin iç yüzeyinde yoğunlaşan su buharının damlacıklar halinde değil, ince bir film şeklinde yayılmasını sağlar. Bu da ışık geçirgenliğini olumlu yönde etkilediğinden diğer plastiklere göre daha fazla ışınımın sera içine ulaşmasını sağlar. Plastik örtü malzemelerinin ışık geçirgenliği her yıl % 5 - % 8 oranında azalmaktadır. Bu nedenden dolayı örtü malzemeleri ekonomik ömürleri tamamlandığında değiştirilmelidir. BAĞIL NEM Bağıl nemin istenilenden yüksek olması Bitki direncinin azalmasına Stomaların kapanması ve terlemenin azalmasına Büyüme ve gelişmenin yavaşlamasına Hastalık ve zararlıların artmasına Sonuç olarak ürün kalitesinin azalmasına neden olur. Bağıl nem oranının istenilenden düşük olması Meyvelerin verim ve kalitesinin azalmasına Bitkinin solmasına neden olur Sera Sebzeleri İçin En Uygun Bağıl Nem Değerleri (%) Hıyar Kavun Karpuz Domates Biber Fasulye Marul Kereviz Sarımsak 85 65 65 50 50 50 70 70 70 – 95 – 75 - 75 – 60 – 60 - 60 - 80 - 80 - 80 SERA İÇİ HAVA BİLEŞENLERİ - KARBONDİOKSİT CO2 fotosentez aktivitesine etkin bir şekilde katıldığından büyüme açısından önemli bir çevre faktörüdür. Sera ortamındaki CO2 miktarının artması bitki büyüme hızını da arttırır. Sera iç ortamında dışarıdaki havaya oranla daha az karbondioksit bulunmaktadır. Havadaki karbondioksit miktarı % 0,035 2 saat kapalı kalan bir serada % 0,01 Uygun havalandırma ile bitkilerin fotosentez için ihtiyacı olan karbondioksit sera içine girmiş olur. Karbondioksit Gübrelemesinin Yararları Erkencilik Toplam verimde artış Bitki gelişmesinin hızlanması HAVALANDIRMA Sera içindeki havanın dış ortamdaki hava ile yer değiştirmesine havalandırma denir. Havalandırmanın Amaçları Sera içindeki ortam sıcaklığının aşırı yükselmesini önlemek Sera ortamındaki bağıl nemi bitki gelişimi için uygun düzeyde tutmak Bitkilerden terleme sonucunda açığa çıkan su buharını ortamdan uzaklaştırmak Bitkiler tarafından fotosentezde kullanılan CO2 gereksinimini karşılamak Sera ortam havasındaki gaz yoğunluğunu kabul edilebilir bir düzeyde tutmak SERALARDA YAPISAL DAYANIM Rüzgar hızı dayanımı (km/saat) Kar yükü sayanımı (kg/m2) Ürün yükü (kg/m2) Havalandırma sistemlerinin oranı ve yeri ÜLKEMİZDE SERACILIK TÜİK 2010’a göre ülkemizde 563.486 da toplam örtüaltı alan 230.519 da plastik sera alanı 70.882 da cam sera alanı 81.226 da yüksek tünel 170.969 da alçak tünel ÜLKEMİZDE SERACILIK ÜLKEMİZDE SERACILIK ÜLKEMİZDE SERACILIK ÜLKEMİZDE SERACILIK ÜLKEMİZDE SERACILIK Islak yastıklar Karbondioksit gübrelemesi
Benzer belgeler
Seralarda Karbondioksit Düzeyi, Karbondioksit Gübrelemesi ve
beslemesi kesildiği veya azaldığı zaman,
komplike bitki hücre yapısı, güneş
enerjisinden tam yaralanamaz; yetişme ve
gelişme geriler.
Karbondioksit bitki yetişmesi için
gerekli maddeleri üretmek üz...