Özel Ağaçlandırma Sahasının Adına Tahsis Edilmesi veya Muadil

T.C.
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
ŞİKAYET NO
:2015/5451
KARAR TARİHİ :15/04/2016|tarih|
RET KARARI
ŞİKAYETÇİ
:
ŞİKAYETÇİ VEKİLİ
:
ŞİKAYET EDİLEN İDARE
: Orman ve Su İşleri Bakanlığı
ŞİKAYETİN KONUSU
: Özel ağaçlandırma sahasının adına tahsis edilmesi veya
muadil saha verilmesi ve zararının giderilmesi hakkında.
ŞİKAYET BAŞVURU TARİHİ : 25/11/2015
I. USÛL
A. Şikayet Başvuru Süreci
1) Şikayet başvurusu, e-başvuru yolu ile yapılmış olup 25/11/2015 tarih 12242 sayılı ile Kurumumuz
kayıtlarına girmiştir. Şikayet başvurusunun karara bağlanması 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul
ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 41/1-a maddesi ve İmza Yetkileri Yönergesinin 7 inci maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, şikayetin incelenmesine ve araştırmasına geçilmiş, 2015/5451
şikayet numaralı Ret önerisiyle Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
B. Ön İnceleme Süreci
2) Yapılan ön inceleme neticesinde, şikayet konusunun Kurumumuzun görev alanına girdiği
şikayetçinin menfaat ihlali koşulunu taşıdığı, idari başvuru yollarının tüketildiği, şikayetçinin …
Orman İşletme Müdürlüğü hitaplı …../2015 tarihli dilekçesi üzerine anılan idarenin …../2015 tarih
….. sayılı yazı ile cevap vermesi üzerine İdari Yargılama Usulü Kanunun 10 uncu maddesi gereği
hukuk dünyasında bir işlem tesis edildiği ve Kurumumuza altı ay içerisinde başvuru yapıldığından
şikayetin süresinde yapıldığı ve şikayetin diğer ön inceleme konularında da eksikliğin bulunmadığı,
bu nedenlerle şikayetin incelenme ve araştırılmasına engel bir durumun bulunmadığı tespit edilmiştir.
II. OLAY VE OLGULAR
A. Şikayetçinin Konu Hakkındaki Açıklamaları ve İddiaları
3) Şikayetçi, ….. tarihinde …. sayı ile Mülga ….. Orman Bölge Müdürlüğüne özel ağaçlandırma saha
tahsis işlemlerinin yapılması için .. isimli şahısla ortak olarak başvuru yaptıklarını, kamu hizmet
standardı gereği Orman ve Su İşleri Bakanlığının hizmet kusuru işleyerek hizmeti geç ve yanlış olarak
tamamladığını, süresinde işlem yapmayarak mevzuat değişikliği ile geriye yürüme yasağını ihlal
ederek hak kaybına neden olduğu, bu nedenle adına tahsis edilmesi gereken özel ağaçlandırma
sahasının adına tahsis edilemediğini ve konu kapsamında mağduriyetini gösterir inceleme raporu
1/8
olduğundan bahsederek, özel ağaçlandırma sahasının adına tahsis edilmesi veya muadil saha verilmesi
ve zararının giderilmesi hususunu şikayete konu ettiği anlaşılmıştır. Konu kapsamında şikayetçi ile
06/01/2015 tarihinde yapılan telefon görüşmesinde, şikayet başvurusunda zararının giderilmesi istemi
hakkında somutlaşmış bir zararı olup olmadığı sorulduğunda, fiili zararının olmadığı ancak kazançtan
mahrum kaldığını belirtmiştir.
B. İdarenin Şikayete İlişkin Açıklamaları
4) Şikayet konusu hakkında …../2016 tarih …. sayılı yazı ile Orman Genel Müdürlüğünden maddeler
itibariyle istenen bilgi-belge talebi, Orman Genel Müdürlüğünün …../2016 tarih ….. sayılı cevabi
yazısı maddeler itibariyle açıklamıştır. (Sorular numaralandırılmış olup ilgili idareden gelen cevaplar
hemen altında yer almıştır.
Buna göre;
4/1) Özel ağaçlandırma saha tahsis istem dilekçesinin ne zaman verildiği hususunda,
İlgililer ….. tarihinde idarelerine dilekçe ile başvuruda bulunduğu,
4/2) Konu kapsamında düzenlenmiş özel ağaçlandırma tespit, ilan, hak sahipliği tutanağı, izin raporu,
uygulama projelerinin vs gönderilmesi ve şikayetçinin özel ağaçlandırmanın hangi sürecinde olduğu
hususunda,
İlgililerin hak sahipliliği gerçekleşmediği için, izin raporu ve uygulama projesinin bulunmadığı
müracaat aşamasında konu talebin uygun görülmediği,
4/3) Şikayetçi tarafından adına tahsis edilmesi gereken özel ağaçlandırma saha tahsisinin yapılmadığı,
bu kapsamda saha tahsisinin yapılmama gerekçesi, buna ilişkin bilgi ve belgeler hususunda,
Mevzuat hükümlerine göre gerçek kişilere 50 hektar (ha) dan fazla özel ağaçlandırma saha izni
verilemediği, …. in daha önce adına 50 ha. dan fazla saha izni verildiği için talebi kabul edilmediği,
4/4) Şikâyetçinin hak sahipliği isteminin hangi tarihte uygun görülmediği hususunda,
Şikâyetçinin hak sahipliliği isteminin …. tarihinde uygun görülmediği,
4/5) Ekte yer alan şikayet başvurusunda belirtilen hizmet kusuru hakkında idarenizin açıklamaları
hususunda,
Hizmet kusurunun olmadığının değerlendirildiği,
4/6) Şikayetçinin başvurusunun talep kısmında belirttiği, adına saha tahsis edilmesi veya muadil saha
verilmesi ve zararının oluşup oluşmadığı zarar oluşmuşsa giderilmesinin mümkün olup olmadığının
yasal dayanaklarıyla bildirilmesi hususunda,
İlgiliye özel ağaçlandırma saha izninin verileceğine ilişkin taahhüt verilmediği, her müracaat
neticesinde özel ağaçlandırma izni verileceğine dair herhangi bir garanti olmadığı, özel ağaçlandırma
amacıyla saha tahsisi yapılması için bir dizi aşamaların yerine getirilmesi gerektiği, bu nedenle ilgilinin
yapmış olduğu harcamaların idareleriyle ilgisi bulunmadığı bununla birlikte herhangi bir maddi zarar
var ise karşılanmasına dair mevzuatlarında herhangi bir hüküm bulunmadığı,
Belirtilmiştir.
2/8
C. Olaylar
5) Şikayetçi, …. Orman Bölge Müdürlüğüne …. adlı şahısla birlikte ….. tarihinde verdiği dilekçe ile
…. İli Merkez İlçesi ….. Köyü hudutlarında bulunan …. ve …. numaralı bölmelerde, yaklaşık 141,5
hektarlık bozuk orman vasfında olan arazide özel ağaçlandırma yapmak istediklerini belirtmiştir.
6) …. tarihinde inceleme komisyonu tarafından düzenlenen talep sahibi belirleme tutanağında,
müracaatçılardan ..’ in adına daha önceden orman alanlarında verilmiş 50 hektardan fazla özel
ağaçlandırma sahası bulunduğundan özel ağaçlandırma talebinin kabul edilmediği belirtilmiştir.
7) Hak kaybı olduğu iddiası ile şikayetçi tarafından ….. Orman İşletme Müdürlüğüne verilen …./2015
tarihli dilekçe üzerine anılan işletme müdürlüğünce düzenlenen …./2015 tarihli inceleme raporunda;
….. ili, ….. İlçesi ….. Mahallesinde …. tarihinde Mülga ….. Orman Bölge Müdürlüğüne müracaat
edildiği, talebin idari, hukuki ve teknik yönden incelenmesi için komisyon kurulduğu ancak
komisyonun ….. tarihinde inceleme raporu düzenlediği, inceleme raporunun yapıldığı tarihteki 20
nolu özel ağaçlandırma tamiminin 7 nci maddesine göre işlem tesis edilerek ..’e daha önce 50,0 ha
üzerinde özel ağaçlandırma sahası verilmesi nedeniyle ..’nin talep dışı bırakıldığı ancak müracaat
tarihi (…) itibari ile inceleme yapılması halinde o tarihte yürürlükte olan 19 no’lu tamime göre işlem
tesis edilmesi durumunda alan sınırlaması olmadığından dolayı …’in hak sahiplerinden olması
gerekirken, incelemenin geç yapılmasından dolayı mağduriyet söz konusu olduğu, kurumun kusuru
olup olmadığının görevlendirilecek bir muhakkik tarafından incelenmesinin daha uygun olacağı
değerlendirilmiştir.
8) Muhakkik sıfatıyla Orman Yüksek Mühendisi …. tarafından düzenlenen …./2015 tarihli raporun
sonuç bölümünde, şikayetçiye 19 numaralı tamime göre …. ve …. köylerinde toplam 65,79 ha alanda
özel ağaçlandırma tahsisi yapıldığı, 20 numaralı tamimin 7 ncı maddesine göre ise bir kişiye 50
hektardan fazla tahsis yapılamadığı,
Özel ağaçlandırma çalışmalarının 25254 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ağaçlandırma
Yönetmeliği ve 17 numaralı tamim doğrultusunda Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü tarafından
yürütülmekte iken …. tarihinde yayımlanan 19 numaralı tamim ile Orman Genel Müdürlüğü
tarafından yürütüldüğü özel ağaçlandırma taleplerinin izin haline dönüşmeden önce Maden İşleri
Genel Müdürlüğünden maden ruhsatı sahası içinde kalıp kalmadığına dair görüş yazısı istendiği bu
işleminde bir ay ile bir yıl arasında sürdüğü, Bakanlık seviyesinde teşkilattaki kuruluşlarda açılıp
kapanmalar, yeni yapılanmalar olduğu ve ağaçlandırma çalışmalarının o tarihteki yetkili Genel
Müdürlük tarafından zaman zaman bu sebeplerle bekletildiği,
Orman işletmelerine dilekçe ile her müracaat edenin hak sahibi olmadığı hem 19 hem de 20 numaralı
tamim de ‘’…. verilir değil ….verilebilir’’ ifadesi olduğu, dolayısıyla idarenin mecbur olduğu bir iş
söz konusu olmaması ve herhangi bir zararın söz konusu olmaması nedeni ile hizmet kusurunun
oluşmadığı,
Netice olarak; orman işletmesince yapılan iş ve işlemlerin yürürlükteki mevzuata uygun olduğu,
Belirtilmiştir.
D. Kamu Denetçisinin İnceleme ve Araştırma Bulguları
9) Şikayet konusu işleme ilişkin bilgi ve belgeler, Orman Genel Müdürlüğünden istenmiş olup ilgili
idarece konuya ilişkin görüş ve gerekli bilgi ve belgelerin örnekleri gönderilmiştir.
III. HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
3/8
A. İlgili Mevzuat
10) 2709
Sayılı Türkiye
Cumhuriyeti Anayasasının ‘’Ormanların Korunması ve
Geliştirilmesi’’ başlıklı 169 uncu maddesinde, Devletin ormanların korunması ve sahalarının
genişletilmesi için gerekli kanunları koyacağı ve tedbirleri alacağı.... ifade edilmiştir.
11) 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun (Değişik: 29/6/2011-KHK-645/30
md.) ‘’Görevler ‘’ başlıklı 2 nci maddesinin (d) bendi, Orman sınırları içinde veya orman sınırları
dışında her türlü arazide; ağaçlandırma…çalışmalarını yürütmek… şeklindedir.
12) 04/7/2011 tarih 27984 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 645 Sayılı Orman ve Su İşleri
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin, ‘’Hak ve
Yetkiler ile Personelin Devri’’ başlıklı geçici 2 nci maddesinde,
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte (02/11/2011) …Ağaçlandırma ve
Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğüne… ait hak ve yükümlülükler, hiçbir işleme gerek kalmaksızın
Orman Genel Müdürlüğüne devredilmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
13) 6831 Sayılı Orman Kanunun,
‘’Ağaçlandırma ve İmar İşleri’’ başlıklı 57 nci maddesinde, Orman sahasını artırmak maksadıyla,
orman sınırları içinde açıklıklarda,…gerçek kişiler tarafından Orman Genel Müdürlüğünce uygun
görülecek planlara göre ağaçlandırma yapılabileceği yer almıştır.
14) 09/10/2003 tarih 25254 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ağaçlandırma Yönetmeliğinin
‘’Başvuru ve Projelendirme’’ başlıklı 11 inci maddesinde değişiklik yapan 30/04/2009 tarih
27215 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ağaçlandırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmeliğin 8 inci maddesinde,
Özel ağaçlandırma…çalışması yapmak üzere saha tahsisi talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler; bir
dilekçe ile orman idaresine başvuru yapabileceği,
…Müracaata konu saha orman ise bölge müdürlüğünün müracaatı on beş gün içinde inceleneceği,
…Bölge müdürlüğünce, müracaat sahasının idari, teknik ve hukuki yönden özel ağaçlandırmaya engel
bir durumunun tespiti halinde, müracaat sahibine hususun gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak
bildirileceği ifade edilmiştir.
15) 23/08/2012 tarih 28390 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ağaçlandırma Yönetmeliğinin,
15/1) ‘’Saha Büyüklüğü’’ başlıklı 17 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında, Devlet ormanlarında özel
ağaçlandırma…çalışmalarında saha ile ilgili üst sınırın Genel Müdürlükçe belirleneceği hüküm altına
alınmıştır.
15/2) ‘’Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik’’ başlıklı 28 inci maddesinde,
09/10/2003 tarihli ve 25254 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Ağaçlandırma Yönetmeliği
yürürlükten kaldırılmıştır.
16) Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğünün 23/07/2009 tarihli 19 numaralı
Tamimin 7 nci maddesinin 2 nci fıkrası,
Orman alanlarında… bir seferde en fazla 300,00 hektar sahada özel ağaçlandırma, …yapılabileceği
şeklindedir.
4/8
17) Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğünün 28/04/2010 tarihli 19-Ek:1 ile 19
numaralı Tamimin 7 nci maddesi ikinci fıkrasında yer alan ‘’Orman alanlarında… üst sınır gerçek
kişilere 50 hektarı geçmemek üzere özel ağaçlandırma saha tahsisi yapılabileceği ibaresi getirilmiştir.
18) Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğünün 14/02/2011 tarihli 20 numaralı
Tamimin,
18/1) ‘’Saha Büyüklüğü’’ başlıklı 7 nci maddesinde, Orman alanlarında gerçek kişilere yapılan saha
tahsisi miktarı toplamda 50 hektarı geçemeyeceği ve orman alanlarından 50 hektar ve üstü saha tahsisi
yapılmış gerçek kişilere yeniden özel ağaçlandırma…saha tahsisinin yapılamayacağı yer almıştır.
18/2) Geçici 1 inci maddesi, Bu tamimin yürürlüğe girdiği tarihte saha tahsisi gerçekleşmemiş tüm
özel ağaçlandırma, müracaatlarında, bu tamim hükümleri uygulanacağı şeklindedir.
19) Orman Genel Müdürlüğünün 12/03/2013 tarihli 6912 sayılı Özel Ağaçlandırma Tamiminin
‘’Saha Büyüklüğü’’ başlıklı 12 nci maddesi, Devlet ormanlarında gerçek kişilere verilen saha izni
toplamda 50 hektarı geçemeyeceği … şeklindedir.
B. Şikayet Konusuna İlişkin Uygulamalar
20) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 12/11/2014 tarihli Esas 2012/477 Karar 2014/3990
sayılı kararında,
…İmar planlarının objektif nitelikte düzenleyici işlem olduğu ve tesis edildikleri usule uygun olarak
kaldırılmaları veya değiştirilmelerinin mümkün olduğu, planların idarece kaldırılması veya
değiştirilmesi durumunda bu planların yürürlükte oldukları süre içerisinde ve bu planlara dayalı olarak
tesis edilen bireysel işlemlerin kişiler bakımından sübjektif nitelikte kazanılmış hak doğuracağı, idari
işlemlerin geriye yürümeyeceğine ilişkin idare hukuku ilkesi ile bu gibi durumlarda kazanılmış
hakların korunması ve idari istikrarın sağlanmasının amaçlandığı ancak bu şekilde bir kazanılmış
hakkın var olduğu hallerde idari işlemin ve dayanağı olan düzenleyici işlemin hukuka uygun olduğu
konusunda bir tartışmanın mevcut olmadığı kararı verilmiştir…
C. Kamu Denetçisi Zekeriya Aslan’ın Kamu Başdenetçisi’ne Önerisi
21) Kamu Denetçisi tarafından şikayet konusu olayda, kazanılmış hakkın olmadığı şu an lehe kanuni
düzenlemenin mevcut olmadığı ve hizmet kusuru bulunmadığı gerekçeleriyle şikayete konu sahanın
şikayetçi adına tahsisinin mümkün olmadığı, diğer taraftan saha tahsis işlemlerinde bir dizi aşamaların
yerine getirilmesi gerektiğinden muadil saha verilmesi talebininde uygun olmadığı ayrıca fiili zarar
olmadığından kardan mahrumiyette olmadığı değerlendirilerek, şikayetin reddi yönündeki öneri Kamu
Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
D. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Yönünden Değerlendirme
23) Şikayet başvurucusu 3 numaralı başlıkta açıklandığı üzere; … tarihinde özel ağaçlandırma saha
tahsis işlemlerinin yapılması için başvuru yapıldığını ancak Orman ve Su İşleri Bakanlığının hizmet
kusuru işleyerek hizmeti geç ve yanlış olarak tamamlaması nedeniyle hak kaybına uğradığını,
belirterek tahsisi gerçekleşmeyen özel ağaçlandırma sahasının adına tahsis edilmesi veya muadil saha
verilmesi ve zararının giderilmesini talep etmektedir.
24) Şikayet konusu olayda, 30/04/2009 tarihli Ağaçlandırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmeliğin 8 inci maddesince, 5 numaralı başlıkta belirtildiği üzere şikayetçi yaklaşık 141,5
hektarlık bozuk orman vasfında olan arazide özel ağaçlandırma yapmak amacıyla ….. Orman Bölge
5/8
Müdürlüğüne ….. tarihli dilekçeyle başvuru yapmış olup 6 numaralı başlıkta yer aldığı üzere 50
hektardan fazla özel ağaçlandırma sahası bulunduğundan talebi ….. tarihinde reddedilmiş olup
idarenin talebi reddetmesinde herhangi bir hukuka aykırılık tespit edilememiştir.
25) Bu bağlamda; somut olayımız kazanılmış haklara saygı ilkesi, lehe olan kanunlarının geriye
yürümesi, hizmet kusuru ve maddi zarar açısından incelenecek olursa;
25/1) Kazanılmış haklara saygı ilkesinin, hukukun genel ilkeleri ve hukuk devleti kavramı içerisinde
yer aldığı, bu ilkenin temel amacının bireylerin hukuk güvenliğini sağlamak olduğu, Devlet
faaliyetlerinin hukuk kurallarınca uygun olması, kazanılmış haklara saygı duyulması gerektiği, ancak
kazanılmış haktan söz edilebilmesi için bir hakkın ya da borcun yeni yasadan önce yürürlükte olan
kurallara göre bütün sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş gerektiği yer almıştır. AnMK, 10.4.2003,
E.2002/112, K.2003/33, RG: 4.11.2003-25279, AnMK, 20.12.1983, E.1982/4, K.1983/17, RG:
13.12.1984-18604.
25/2) Bozuk orman alanlarında özel ağaçlandırma başvurusunun yapıldığı ….. tarihli dilekçe itibariyle
23/07/2009 tarihli 19 numaralı tamimin yürürlükte olduğu, bu tamimin 7 nci maddesince orman
alanlarında gerçek kişilerin en fazla 300 hektar sahada özel ağaçlandırma yapabileceğinin düzenlediği
ancak özel ağaçlandırma talebinin uygun görülmediği tarih olan 18/07/2011 tarih itibariyle yürürlükte
bulunan 20 numaralı tamiminin 7 ve geçici 1 inci maddesine göre 50 hektar sınırlamasına uygun olarak
özel ağaçlandırma talebinin karşılanmaması nedeniyle bütün sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş
somutlaşmış bir durum olmadığından kazanılmış haktan söz edilemeyecektir.
25/3) Lehe olan kanunların geriye yürümesi açısından, Yasalar geçmişe yönelik olan ve kişisel olan
hukuki durumlar için özel kural içeriyorsa geriye yürür niteliktedir. Böylece bir bakıma geçmişte
kişisel durum olarak meydan gelmiş ve hükmünü tamamlayarak sona ermiş durumların korunması
amaçlanmaktadır. Akıllıoğlu, Tekin ‘’Yasaların (Anayasa Dahil) Zaman İçinde Uygulanması’’
http://www.todaie.edu.tr/resimler/ekler/1a35a99dcbf3818_ek.pdf?dergi=Amme%20Idaresi%2
0Dergisi
25/4) Olayımızda geçmişe yönelik hükmünü tamamlamış bir durum olmadığı ve özel ağaçlandırma
talebinin uygun görülmemesinin kanuni dayanağı olan 20 numaralı tamimden sonra yürürlüğe giren
6912 Özel Ağaçlandırma Tamiminin saha büyüklüğü başlıklı 12 nci maddesinde de lehe bir düzenleme
mevcut değildir.
25/5) Hizmet kusuru yönünden ise; İdare yükümlülüklerini ifa esnasında ihtiyatlı, gerekli önlemleri
öngörüp, almak ve özenli olmak zorundadır. Böyle bir gerekliliğe bağlı gecikme hizmet kusuru ve
sorumluluğu doğurmaz. Atay Ethem, E. Hasan Odabaşı ve Hasan Tahsin GÖKCAN (2003). Teori
ve Yargı Kararları Işığında İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, Seçkin Kitabevi,
Ankara.
25/6) Konu hakkında 7 numaralı başlıkta belirtilen ….. Orman İşletme Müdürlüğü tarafından
düzenlenen 01/07/2015 tarihli inceleme raporunda, şikayetçinin hak sahibi olması gerektiği,
incelemenin geç yapılmasından dolayı mağduriyet söz konusu olduğu, konunun bir muhakkik
tarafından incelenmesinin daha uygun olacağı belirtildiğinden 8 numaralı başlıkta yer alan muhakkik
tarafından düzenlenen 03/12/2015 tarihli raporda, özel ağaçlandırma müracaatlarının izin haline
dönüşmeden ilgili kuruluşlardan görüş yazıları istendiği, teşkilatta yeni yapılanmalar olduğu
gerekçeleri ileri sürülmüş olup bu bağlamda idarenin ihtiyat ve özen gereği davrandığı
değerlendirildiğinden hizmet kusuru oluşmamıştır. Zira idare tarafından müracaatının uygun
bulunmamanın dayanağı olan 20 numaralı tamiminin yürürlükte olduğu 18/07/2011 tarih değil de
6/8
28/04/2010 tarihli 19 numaralı tamiminin Ek-1 ine göre işlem yapılmış olsa dahi bu tamimde de özel
ağaçlandırma alanlarında üst sınır 50 hektardır.
25/7) Maddi zarar açısından ise; maddi zararının kapsamına fiili zararla birlikte bu zarar nedeniyle
yoksun kalınan kar girer. Reisoğlu, Safa (2004). Borçlar Hukuku Genel Hükümler 16. Baskı, Beta
Basım, Kırklareli.
25/8) Şikayetçi ile 06/01/2015 tarihinde yapılan telefon görüşmesinde, şikayetçi fiili zararının
olmadığını ancak kardan mahrum kaldığını belirtmiştir. Şikayetçinin bu beyanı ve idarenin
şikayet konusuna ilişkin açıklamaları doğrultusunda, herhangi bir fiili zarar tespit edilemediğinden
bundan kaynaklanan kardan mahrumiyet de söz konusu değildir.
26) Yukarıdan bu yana yapılan açıklamalar ışığında, idarenin cevabi yazıları, doktrin, mevzuat
ve içtihat birlikte değerlendirildiğinde, özel ağaçlandırma başvurusunun yapıldığı …. tarihli dilekçe
itibariyle yürürlükte bulunan objektif nitelikte düzenleyici bir işlem olan 19 numaralı tamim ile
sübjektif nitelikte özel ağaçlandırma hak sahipliği kazanımının söz konusu olmaması şu an yürürlükte
bulunan 6912 sayılı özel ağaçlandırma tamimde lehe kanuni bir düzenlemenin mevcut olmaması ve
anılan başvurunun, idare tarafından 18/07/2011 tarihinde ret edilmesinin hizmet kusurunu önlemek
açısından özen, ihtiyat gereği olduğundan şikayete konu sahanın şikayetçi adına tahsisinin mümkün
olmadığı, diğer taraftan saha tahsis işlemlerinde bir dizi aşamaların yerine getirilmesi gerektiğinden
muadil saha verilmesi talebinin uygun olmadığı ve fiili zarar olmadığından kardan mahrumiyet de
bulunmadığından idarenin işleminde hukuka uyarlığa aykırı bir durum bir durum bulunmamaktadır.
E. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme:
27) 2709 sayılı T.C. Anayasasının "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10 uncu maddesinde ifadesini
bulan kanun önünde eşitlik ilkesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13 üncü maddesindeki etkili
başvuru hakkının ve 17 inci maddesindeki hakları kötüye kullanma yasağının ihlal edildiğine dair
herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanmadığı gibi şikayete konu olayda, Birleşmiş Milletler İnsan
Hakları Evrensel Beyannamesi ile İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinde yazılı ve güvence altına
alınmış olan haklara da aykırı bir durum tespit edilememiştir.
F. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme:
28) Günümüzde demokratik, modern ve katılımcı yönetim anlayışında idarelerden sadece hukuka
uygun olarak hareket etmeleri değil aynı zamanda iyi yönetim ilkelerine de uygun işlem tesis etmeleri
beklenmektedir.
29) 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği
Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde
"Kurum, inceleme ve araştırma yaparken idarenin, insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde;
kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin kötüye kullanılmaması, eşitlik,
tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik, haklı beklentiye uygunluk, kazanılmış
hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, makul sürede karar verme,
kararların gerekçeli olması, karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın geciktirilmeksizin
bildirilmesi, kişisel verilerin korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve eylem ile tutum veya
davranışta bulunup bulunmadığını gözetir ve iyi yönetim ilkelerine uyar." hükmü yer almaktadır.
Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesinin 41 inci maddesi ve Avrupa Parlamentosu tarafından kabul
edilen Avrupa Doğru İdari Davranış yasası gibi uluslararası mevzuatlarda da iyi yönetim ilkelerinin
ne olduğuna ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
7/8
30) Söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; şikayet başvurusu
kapsamında Kurumumuzca istenilen bilgi ve belgelerin İdare tarafından süresi içerisinde ve gerekçeli
olarak Kurumumuza gönderildiğinden bu yönden iyi yönetim ilkelerine uygun davranıldığı, diğer
taraftan idarenin ihtiyatlı davranarak gerekli önlemleri almak için idari işlem için zamana ihtiyaç
duymuş olsa da bu aşama içerisinde işlemin safahatı hakkında bilgilendirme yapılmaması ve
makul sürede karar verilmemesi ayrıca kısa zaman içinde özel ağaçlandırma tamiminde yer alan
saha büyüklüğü üst sınırının istikrarsız bir şekilde değiştirilerek yetkinin kötüye kullanılması ve
başvurunun gerekçeli reddine ilişkin karara karşı başvuru yollarının gösterilmemesi yönünden iyi
yönetim ilkelerine uyulmadığı anlaşılmış olup İdarenin bundan böyle bu ilkelere de uyması
beklenmektedir.
IV. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
A. Dava Açma Süresinin Yeniden Başlaması
31) 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca,
durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden
işlemeye başlayacaktır.
B. Yargı Yolu
32) 2709 sayılı 1982 Anayasası'nın Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Başlıklı 40 ıncı maddesinin
2 nci fıkrasında, “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını
ve sürelerini belirtmek zorundadır.” hükmü yer almakta olup, 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu
Kanununun 20 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarenin işlemine karşı 60 günlük dava
açma süresinden varsa arta kalan süre içinde …. İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
V. KARAR
Yukarıda yer alan gerekçeler ve dosya kapsamına göre ŞİKAYETİN REDDİNE,
Kararın şikayet başvurucusu ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na tebliğine, Türkiye
Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisi’nce karar verildi.
M.Nihat ÖMEROĞLU
Kamu Başdenetçisi
8/8