Çavdar - Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

Çavdar - Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

Çavdar Yetiştiriciliği
-300C ve daha düşük sıcaklıklara kar örtüsü
Türkiye’de çavdar, diğer ürünlerin verimli
olmaksızın dayanabilen çeşitleri vardır.
olmadığı fakir topraklarda yetiştirilir En çok,
Toprak İstekleri
Orta Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde
Çavdar toprak istekleri en az olan tahıl cinsidir. En
ziraatı yapılır. Çavdar, daha çok yayla
iyi kumlu-tınlı ve milli topraklarda yetişir. Asitli ve
ikliminde yetişir. Kuvvetli kök sistemi
killi topraklarda da yetişebilirler. Bataklık alanların
olduğu için kuraklığa ve soğuğa dayanma
kültüre alınmasında ilk yetiştirilecek bitkilerdendir.
ÇAVDAR
gücü yüksektir. Çavdar unundan yapılan
Yüksek
ekmek de buğday ekmeği gibi hafif olur.
olduğundan çoraklaşmış topraklarda yetişebilir. Bu
YETİŞTİRİCİLİĞİ
Buğday ve çavdar ununda bulunan protein
özelliğinden dolayı buğday, arpa, mısır ve pirinç
karışımları hamurun kabararak esnek ve
tarımına elverişli olmayan en verimsiz topraklarda
yumuşak olmasını sağlar. Bu yüzden, başka
bile öbür tahıllardan daha iyi ürün verir.
tahılların unundan ekmek yapılırken hamura
Yetiştirme Teknikleri
buğday ya da çavdar unu katılması gerekir.
Çavdarın toprak hazırlığı buğday ve arpa gibidir.
Besin değeri yüksek olan çavdar başka
Çorağı fazla olan yerlerde toprak işlenmesi 25-30
tahıllarla
da
cm derinliğinde yapılmalıdır. Toprak yüzünde
yedirilir. Sapları ambalaj ve el işlerinde
birikmiş olan tuzlar alt üst edilir. Şayet çorak
kullanılır.
topraklarda üstteki tuzlar derin işleme ile alta
T.C.
ERZURUM VALİLİĞİ
İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK
MÜDÜRLÜĞÜ
karıştırılarak
hayvanlara
İklim İstekleri
Soğuğa en dayanıklı tahıl olan çavdar kışları
BİTKİSEL ÜRETİM VE SAĞLIĞI ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜNCE HAZIRLANMIŞTIR.
çok sert geçen yörelerde bile yetiştirilir ve
sonbaharda ekilip ertesi yıl yaz başlarında
biçilir. Nem isteği azdır, kök gelişmesi fazla
Yayın No 2013-9
olduğundan yeterli suyu kolaylıkla bulabilir.
tuz
verilmezse
tuz
konsantrasyonuna
yoğunluğu
fazla
da
dayanıklı
olan
yerde
çimlenmez. Çavdar serpme ve sıraya ekim yapılır.
Ekim aletleri ile sıraya ekim en iyisidir. Çavdarın
Gübreleme
Hastalığı
dane ağırlığı düşük olduğundan 2-3 cm derinliğe
Çavdarın gübre isteği fazla değildir. Çavdar,
En önemli hastalığı Clavicepa purpurea mantarının
ekilmelidir.
topraktaki artık besin maddelerinden çok iyi
sebep
yararlanabilir. Asıl besin maddeleri alımı
Korunmak için, münavebeli ekim yapılmalı ve
sapa kalkma sırasında hızlanır. Serin iklim
hastalıklı bitkilerin başak bağlamadan önce sökülüp
tahıllar içerisinde azot ihtiyacı en az olan
yok edilmesi gerekir.
Dekara
22-24
kg
tohum
kullanılmalıdır.
çavdardır.
İlkbaharda
fazla
olduğu
çavdar
mahmuzu
hastalığıdır.
azotlu
gübrelerden kaçınmalıdır.
Çünkü
fazla
İyi bir verim elde edilebilmesi için güzlük ve
çavdarda
yatmaya
yazlık ekimleri erken yapmak en iyisidir. Çavdar,
açar. Fosforlu gübreler
birçok yıllar ard arda ekilebilir. Yalnız verimli
çavdarda belirgin verim
yaygındır.
tarlalarda gübreye gerek yoktur. Dekara 4 kg
Çavdar için en iyi münavebe, patates ve bir yeşil
azot ve 4-6 kg fosfor verilebilir. Fosforun
seçimi önemlidir. Orak veya tırpanla hasat sarı
gübre bitkisi ile olan münavebedir. Çavdar yeşil
tamamı ile azotun 1/3 ekimle birlikte, azotun
olum dönemi sonunda; biçerdöverle hasat ise tam
yem veya yeşil gübre amacıyla fiğ ya da üçgülle
2/3’ü ise sapa kalkma döneminde verilir.
olum dönemi başında ve günün erken saatlerinde
karışık olarak da yetiştirilebilir. Toprak fazla
Sulama
yapılmalıdır.
kumlu ise, yeşil gübre bitkisi ekilir. Güzün
Çavdar bitkisi kökü derine gidebildiği için
erkenden gübre toprağa verilir ve arkasından
kendisi ihtiyacı olan suya ulaşabilir. Çavdar
çavdar ekilir. Çavdar baklagillerden sonra da
bitkisi
gayet güzel yetişir. Buğday ve arpanın ön bitki
sulamasız yetiştirilebilir. Toprağın fazla yaş
olarak kullanılması, çavdar için pekiyi netice
olmasına dayanamaz.
dayanıklı
gübrelendiği
Çavdarın çiçek kavuzları taneyi gevşek tuttuğundan
genellikle
kurağa
bitkinin
Hasat ve Harman
artışı
sistemi
Ön
yol
olabilmesi için münavebe ister. Kurak bölgelerde
“çavdar-nadas”
sağlar.
azot
olduğu
için
ve dış kavuzlar dar olduğundan tane dökme önemli
bir sorundur. Bu nedenle çavdarın hasat zamanının
GENİŞ BİLGİ İÇİN
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve İlçe
Müdürlüklerine Başvurunuz
Atalar Mah. Ömer Nasuhi Bilmen Cad. No:11
Tel:0(442) 2352270-71 Fax:0(442) 2351054
vermez.
www.erzurum-tarim.gov.tr