T.C KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU ŞİKAYET NO : 01.2013/428

T .C
K A M U D E N ETÇ İLİĞ İ K U R U M U
KAMU DENETÇİllCi
KURUMU
ŞİK A Y E T NO
: 01.2013/428
K A R A R T A R İH İ:2 1/03/2014
R E T K A RARI
ŞİK A Y ET ED İLEN İDARE
Em niyet Genel M üdürlüğü
ŞİK AY ETİN K O NUSU
İ l l e r B a n k a s ı A n o n im Ş ir k e t i H a k k ı n d a K a n u n
k apsam ında sözleşm e im zalayarak İller B ankası A .Ş.'de
g ö rev y ap m ay a devam eden, sözleşm e im zalandıktan 6
ay s o n ra 3 'ü n c ü d e re c e n in 1'in c i k a d e m e s in e g e ç e n
şikayetçinin H ususi (Y eşil) pasaport verilm esi talebinin
reddi
ŞİK A Y ET BA ŞV URU TARİH İ
0 2/0 8 /2 0 1 3
L USÛL
A. Şikayet Başvuru Süreci
1) Şikayet başvurusu, K u ru m u m u za posta yolu ile gön d erilen ve 05/08/2013 tarih v e 5 960 sayı ile kayıt
altına alınan gerçek kişiler için şikayet başvuru form u vasıtasıyla yapılm ıştır. Şikayet başvurusunun karara
bağlanm ası için 28/3/2013 tarihli ve 28601 m ükerrer sayılı R esm i G azetede yayım lanan K am u D enetçiliği
K u ru m u K anununun U ygulanm asına ilişkin U sul v e E saslar H ak k ın d a Y önetm eliğin 4 1 /1 -a m addesi v e
İm za Yetkileri Y önergesinin 7 inci m addesinin birinci fıkrasının (e) bcııdi uyarınca, şikayetin incelenm esine
ve araştırmasına geçilmiştir.
B. On İncelem e Süreci
2) Y apılan ön incelem e neticesinde, şikayetin incelem e ve araştırm asına engel b ir eksikliğin bulunm adığı
tespit edilmiştir.
IL
olay ve olgular
A . Şikayetçinin Konu H alikındaki Açıklam aları ve İddiaları
3) İlle r B a n k a sı G en el M ü d ü rlü ğ ü Ü sty ap ı U y g u la m a D a ire si B a şk a n lığ ı b ü n y e sin d e m ü h e n d is lik
kadro su n d a 4 'ü n cü derecenin 3 'ü n cü k ad em esin d e çalışan şikayetçi tarafın d an 6 107 Sayılı İller B ankası
A nonim Şirketi H akkında kanun kapsam ında sözleşm e im zalanarak İller B ankası A Ş.'de g ö rev yapm aya
devam edildiği, sözleşm e im zalandıktan 6 ay som a 3'üncii derecenin 1'inci kadem esine geçildiği belirtilerek,
bu durum da kendisine H ususi (Yeşil) pasaport verilmesi yönünde tavsiye karan verilm esi talep edilmektedir.
¡76
6 . id a r e n in Ş ikayete ilişkin A çık lam aları
4) İçişleri B akanlığı E m niyet Genel M üdürlüğü tarafından şikayet konusu ile ilgili istenilen bilgi ve belgeler
gönderilm iş ve konunun hukuki boyutlarına ilişkin açıklam ada bulunulm uştur. İdarenin 27/09/2013 tarih ve
162123 sayılı yazılarında, şikayetçinin 06/06/2013 tarihli B İM E R aracılığıyla yaptığı hususi pasaport alm a
talebiyle ilgili 1 1/06/2013 tarihinde P asaport D airesi B aşkanlığınca verilen cevap yazısında; K urum u ile
sözleşm e im zalam adan önce hususi dam galı pasaport alm ayı hak etm iş olm ası ve em ekli sandığı ile ilgisinin
devam ediyor olması halinde söz konusu pasaportu alabileceği belirtilmiştir.
5) Ş ik a y e tç iy e v e rile n sö z k o n u su c e v a b ın h u k u k i d a y a n a ğ ı o la ra k da D a n ışta y 1 0 'u n cu D a ire sin in
2 0 0 4 /1 3 1 4 6 E sa s v e 2 0 0 7 /6 7 8 K a rar sayılı İlam ı v e İçişleri B ak a n lığ ın ın 2 0 1 1 /2 4 v e E m n iy e t G enel
M ü d ü rlü ğ ü n ü n 42 nolu G en elg e hüküm leri gö sterilm iştir. Ş ik ay etçin in ille r B ankası G enel M ü d ü rlü ğ ü
bün y esin d e 4. D erecenin 3. K adrosu n d a m ü h en d is olarak çalışm akta iken 6 107 Sayılı İller B ankası A Ş.
H akkındaki K an u n u n y ü rü rlü ğ e g irm esin in ardından im zalam ış olduğu h izm et akdi ile İş K an u n u n a tabi
personel statüsüne geçtiği, sözleşm e im zaladığı tarih itibari ile hususi pasaport alm a hakkını kazanm am ış
olduğu, sözleşm e im zalandıktan sonra üçüncü dereceye yükseltildiği anlaşıldığından 5682 Sayılı Pasaport
K anunu, anılan D anıştay karan ile İçişleri B akanlığı'nın 2011/24 ve E m niyet Genel M üdürlüğü'nün 42 nolu
G enelge hükümleri doğrultusunda hususi damgalı pasaport alma hakkının bulunmadığı belirtilmiştir.
C. Olaylar
6) Şikayetçinin I Iususi (Y eşil) pasaport talebinin E m niyet G enel M üdürlüğünce 4. ve 5. paragrafta y e r alan
gerekçelerle kabul edilmediği anlaşılmıştır.
D. K am u D enetçisi Sn. Zekeriya A SL A N 'ın İncelem e ve Araştırına Bulguları
7) Ş ikayet başv u ru su n a ilişkin E m n iy et G enel M ü d ü rlü ğ ü n d en 04/09/2013 tarihli ve 4223 sayılı yazı ile
istenen bilgi ve belgelere E m niyet Genel M üdürlüğü tarafından 27/09/2013 tarihli ve 162123 sayılı yazı ile
cevap verilm iş v e söz konusu yazıda yer alan şikayetçinin talebinin reddine yönelik yapılan açıklam alara 4.
ve 5. paragrafta yer verilmiştir.
III. H U K U K İ D E Ğ E R L E N D İR M E VE G ER E K Ç E
A . İlgili M evzuat
8) 08.02.2011 T arihinde Y ayım lanan 6107 Sayılı İller Bankası .Anonim Şirketi H akkında K anunun Geçici
4'üncü maddesinin;
9) 1. fıkrasında "Bu Kanunun 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasıyla kadroları ip lal edilen personelden
Bankada sözleşmeli olarak çalışmak isteyenler; bu Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında
belirlilen yönetmeliğin yayımlanmasından itibaren en geç üç ay içerisinde Bankadaki durumlarına
uygun pozisyonlara atanır ve söz konusu pozisyonlara atama işlemi yapılıncaya kadar Bankaca
ihtiyaç duyulan ve statülerine uygun işlerde görevlendirilir. ",
10) 3. fık rasın d a "a) Bankanın bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki mevcut personelinden 5510
sayılı Kamınım geçici 4 üncü maddesi uyarınca haklarında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye
Cum huriyeti Emekli Sandığı Kanunu hüküm leri uygulananların Bankada sözleşm eli olarak
atandıkları tarihten başlayarak otuz giin içinde 5510 sayılı Kanunun 4 iincii maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olma talebinde bulunmamaları halinde, emekli kesenekleri
kendilerince, kurum karşılıkları Banka tarafından karşılanmak suretiyle 5434 sayılı Kanun ile
ilgileri devam ettirilir. Hu şekilde 5434 sayılı Kanunla ilgileri devam ettirilenlerin emeklilik hak ve
yüküm lülüklerinin tespitinde , ('niceden emeklilik hak ve yükümlülüklerine esas alınmakta olan
kadro, görev veya pozisyonları aynı şekilde dikkate alınmaya devam olunur. Ayrıca, bu şekilde ilgi
devamında geçen süreleri kıdem aylıklarının hesabında dikkate alınır ve bunların kazanılmış hak
aylık derece ve kademeleri de genel hükümler çerçevesinde yükseltilmeye ve ilerletilmeye devam
olunur.",
Hüküm leri yer almaktadır.
11) 6107 Sayılı İller Bankası A nonim Şirketi H akkında K anunun 14'üncü m addesi ile K anunun yürürlüğe
girdiği tarihte İller B ankası G enel M ü d ü rlüğüne ait kadrolar iptal edilerek 13/12/1983 tarihli v e 190 sayılı
Genel K adro ve U sulü H akkında K anun H ükm ünde Kararnam enin ilgili bölüm ünden çıkarılmıştır.
12) Şirket A na Sözleşm esinin B anka Personeli ile ilgili 28'inci m addesinde B anka hizm etlerinin gerektirdiği
görevlerin 657 Sayılı D evlet M em urları K an u n u n a ve d iğ er K anunların sözleşm eli personel hakkındaki
hüküm lerine tabi olmayan sözleşmeli personel eli ile yürütüleceği hüküm altına alınmıştır.
13) 5682 Sayılı P asaport K an u n u n 14'üncü m addesinde; H ususi dam galı pasaportların; birinci, ikinci ve
ü çü n cü d erece k adrolarda b u lu n an v ey a bu k ad ro lar karşılık g ö sterilm e k v ey a T C. E m ekli Sandığı ile
ilgilendirilip em ekli kesenekleri bu derecelerd en kesilm ek suretiyle sözleşm eli olarak çalıştırılan D evlet
memurları ve diğer kam u görevlilerine verileceği belirtilmiştir.
14) İçişleri Bakanlığı E m niyet Genel M üdürlüğünün 25.04.2011 tarih ve 42 nolu G enelgesinde; 08.02.2011
tarihinden itibaren sözleşm e im zalayarak Em ekli Sandığı ile ilişkileri devam şartıyla görev yapm aya devam
edenlerin kazanılm ış hak aylık derece ve kadem eleri söz konusu K anunun geçici 4'üncü m addesinin 3'üncü
fıkrası gereği yükseltilerek birinci, ikinci ve üçüncü dereceye gelenlerin sözleşm e im zalanm adan önce hususi
dam galı pasaport alm ayı hak etm iş olm aları gerek tiğ in d en hususi dam galı pasaport alm alarının m ü m k ü n
görülmediği,
15) A n c ak , 5 5 1 0 S ayılı K a n u n u n 4 'ü n cü m a d d e sin in 1'inci fık rasın ın (a) b e n d in e g ö re sig o rtalı o lm a
ta le b in d e b u lu n m a y a n v e 5434 Sayılı K an u n ile ilgileri d ev am e ttirilere k em ekli k e se n e k leri E m ekli
Sandığına kesilm eye devam eden, kam u personeli olan ve kuruluşun serm aye payının en a z % 51 D evlete
ait olması durum unda 0 8 .0 2 .2 0 1 1 tarihinden önce hususi damgalı pasaport alm a hakkını elde etm iş olanların
hususi damgalı pasaport almalarının m üm kün olduğu,
Y er almaktadır.
B. Şikayet K onusuna İlişkin U ygulam alar
16) D anıştay 10. D airesi'nin 2 3 .0 2.2 0 0 7 günlü, E :2 0 0 4 /1 3 146, K: 2 0 0 7 /6 7 8 sayılı kararında; 399 Sayılı
K anun H ü k m ü n d e K ararn am ey e tabi olarak sözleşm eli statüde çalışm ak ta iken em eldi k esen eğ in e esas
derecesi itibariyle hususi dam galı pasaport alm aya hak kazanan davacının, 4603 Sayılı K anun uyarınca İş
K an u n u n a tabi personel statüsüne g eçtik ten sonra da, 5434 Sayılı T ü rk iy e C u m h u riy eti E m ekli Sandığı
K anunun Geçici 192. maddesi uyannca sosyal güvenlik yönünden Em ekli Sandığı ile ilgilendirildiği ve hususi
dam galı pasaport verilm esi istem iyle başvurduğu tarih itibariyle de bu ilgisinin devam ettiği ve sözleşm eyi
im zalam adan önce de P asaport K anunundaki k o şu llan taşıdığının çek işm esiz olduğu, davacının T ürkiye
H alk B an k ası A Ş. G enel M ü d ü rlü ğ ü n d e 3 9 9 Sayılı K an u n H ü k m ü n d e K a ra rn a m e y e tabi sö zleşm eli
personel olarak çalışm akta iken 19.3.2002 tarihinde im zaladığı hizm et akdi ile iş K an u n u n a tabi personel
statüsüne geçtiği ve hizm et akdini imzaladığı tarih itibariyle emekli keseneğine esas aylığının, 1. derecenin 4.
kademesi olduğu anlaşıldığından; davaya konu işlemde hukuka uygunluk görülm ediği,
17) K endi k usuru olm aksızın g ö rev yaptığı k u ru m u n m ev zu atın d ak i d eğ işik lik seb eb iy le istihdam şekli
değiştirilen ve E m ekli Sandığı ile ilg ilen d irilip , em ekli kesenekleri halen em ekli k esen eğ in e esas aylığı
üzerinden kesilen çalışanların durum unun; Em ekli Sandığı ile ilgisi devam ettiği sürece tıpkı bu hakkın elde
e d ilm e s in d e n s o n ra e m e k li o la n y a da ç e k ile n D e v le t m e m u rla rı v e d iğ e r k a m u g ö re v lile ri g ib i
d eğ erlen d irilerek hususi p asap o rt alm a hakkının korunm ası g erek m ek te olup; bu hakkın ilgililerin 5682
Sayılı Pasaport K anununun 14. m addesindeki koşullan sözleşmeyi im zalam adan önce taşım ış olması şartına
bağlı olduğu, bu d u ru m d a d av acın ın hususi dam galı p asap o rt verilm esi istem iy le yaptığı b aşv u ru su n u n
reddine dair davaya konu işlem de hukuka uyarlık bulunm adığına,
18) D anıştay 10. D airesi'nin b ir diğer 12.06.2007 günlü, E :2006/5886 Y ürütm eyi D urdurm a K ararında; bu
haliyle, kendi kusuru olm aksızın görev yaptığı kurum un m evzuatındaki değişiklik sebebiyle istihdam şekli
d eğ iştirilen v e E m ekli Sandığı ile ilg ilen d irilip , em ekli k esen ek leri h alen em ekli k esen eğ in e esas aylığı
üzerinden kesilen çalışanlann durum unun; Em ekli Sandığı ile ilgisi devam ettiği sürece tıpkı bu hakkın elde
e d ilm e s in d e n s o n ra e m e k li o la n y a da ç e k ile n D e v le t m e m u rla rı v e d iğ e r k a m u g ö re v lile ri g ib i
değerlendirilerek hususi dam galı pasaport alm a hakkının korunm ası, 5682 Sayılı Pasaport K anununun 14
üncü maddesindeki koşullan sözleşmeyi im zalam adan önce taşımış olması gerekm ekte olduğuna,
K arar verilmiştir.
C. K am u D enetçisi Sn. Z ekeriya A S L A N ’ın K am u Başdenetçisine Önerisi
19) Ş ik ay etçin in , 6 1 0 7 Sayılı İller B ankası A n o n im Şirketi H a k k ın d a K an u n k a p sa m ın d a h iz m e t akdi
im zaladığında İller B ankası G enel M üdürlüğünde 4'üncü derecenin 3'üncü kadem esinde görev yaptığından
d o lay ı 5682 S ayılı P a sa p o rt K a n u n u n 14 'ü n c ü m a d d e sin e g ö re h u su si d am g alı alm a h ak k ın ı ö n ced en
kazanmadığı ve Danıştay'ın bu yöndeki kararlan doğrultusunda kam u görevlilerinin hususi damgalı almasının
5682 Sayılı P asaport K anununun 14. m addesindeki koşulları sözleşm eyi im zalam adan önce taşım ış olması
şartına bağlı olm asından bahisle şikayetin reddi yönünde öneride bulunulm uştur.
D. H ukuka ve H akkaniyete U ygunluk Y önünden D eğerlendirm e ve G erekçe
2 0 ) İlle r B an k ası G en el M ü d ü rlü ğ ü Ü sty ap ı U y g u la m a D a ire si B a şk a n lığ ı b ü n y e s in d e m ü h e n d islik
kadrosunda 4'üncü derecenin 3'üncü k adem esinde çalışan şikayetçinin 6107 Sayılı İller B ankası A nonim
Şirketi H akkında kanun kap sam ın d a sö zleşm e im zalayarak İller B ankası A .Ş .'d e g ö rev y ap m ay a devam
ettiği, sözleşm e im zalandıktan sonra 6 ay sonra 3'üncü derecenin l'in c i k ad em esin e geçtiği, bu d u n ım d a
şikayetçinin H ususi (Y eşil) p asaport talebiyle ilgili olarak;
21) Ş ikayetçinin daha ö n ced en 4 7 5 9 Sayılı İller B an k ası K an u n u k a p sam ın d a İller B ankası b ü n y esin d e
m ü h e n d is k a d ro su n d a 4. D e re c e n in 3. K a d e m e s in d e ç a lışm a k ta ik en 6 1 0 7 Sayılı İlle r B an k ası A Ş.
H akkındaki K anunun 08.02.2011 tarihinde yürürlüğe girm esinden sonra sözleşm e im zalayarak İller Bankası
A .Ş.'de çalışm aya başladığı, sözleşm e im zalandıktan sonra 3'üncü dcrcceye yükseltildiği, 5510 Sayılı Sosyal
S igortalar v e G enel Sağlık Sigortası K anunun 4'iincü m addesi l'inci fıkrasının a bendine g ö re im zalanan
hizm et akdi ile 4857 Sayılı İş K anuna tabi personel statü sü n e geçtiği anlaşılm ıştır. 6 107 Sayılı K anunun
14'üncü m addesi gereğince anılan kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle İller B ankasına ait kadrolar iptal
edilerek, 190 sayılı G enel K adro v e U sulü H akkında K anun H ü k m ü n d e K ararnam enin ilgili bölüm ünden
çı kani iniştir.
2 2 ) 5682 sayılı P asap o rt K an u n u u y a rın c a k im le re H ususi D am g alı P a sap o rt verileceği 13. p arag rafta
açıklanmıştır.
23) 9. v e 10. paragraflarda açıklandığı üzere, İller Bankası A nonim Şirketinde çalışan personel 5510 sayılı
K anunun 4 üncü m addesinin bilinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olabilecek ya da; emekli kesenekleri
kendilerince, kurum karşılıkları B anka tarafından karşılanm ak suretiyle 5434 sayılı K anun ile ilgileri devam
ettirilebilecektir.
24) İçişleri B akanlığı E m niyet G enel M üdürlüğünün 42 nolu G enelgesinde, 6107 sayılı K anunun yürürlük
ta rih in d e n ö n c e h u su si dam g alı p a sa p o rt alm a h ak k ın ı e ld e e tm iş o la n la rın h u su si d am g alı p a sa p o rt
almalanmn m üm kün olduğu belirtilmiştir.
25) D anıştay 10'uncu dairesinin 16., 17. v e 18. parag raflard a değinilen k ararlan n d a başvuru sahiplerinin
H u su si (y e şil) p a sa p o rt a lab ilm esi için 5682 S ayılı P a sa p o rt K a n u n u n u n 14. m a d d esin d e k i k o şu lları
sözleşmeyi imzalam adan önce taşım ış olmaları şartına bağlı olduğuna karar verilmiştir.
IV. H AK A R A M A Ö Z G Ü R L Ü Ğ Ü N E İLİŞKİN Y A SA L M EV ZU A T
A. Dava A çm a Süresinin Yeniden Başlam ası
2 6 ) 2 2 /0 1 /2 0 1 4 tarihli v e 311 sayılı y a z ım ız ile, 6 ay lık in c elem e v e a ra ştırm a sü re sin in 0 2 /0 2 /2 0 1 4
tarihinde sona ereceği ve anılan tarih itibariyle dava açm a süresinin yeniden işlem eye başlayacağı hususunda
şikayetçiye bilgi verilmiştir.
B. Yargı Yolu
2 7 ) 2 7 0 9 S ayılı 1982 A n a y a sa sı'n ın T em el H a k v e H ü rriy e tle rin K o ru n m a sı B aşlık lı 4 0 .m a d d esin in
2 .fıkrasında, "Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yollan ve m ercilere başvuracağını ve sürelerini
belirtm ek zorundadır." hükm ü yer alm akta olup, 6328 sayılı K am u D enetçiliği K urum u K anununun 20 inci
m addesinin ikinci fıkrası uyarınca, ilgili idarenin işlem ine karşı 60 günlük dava açm a süresinden arta kalan
süre içinde A nkara İdare M ahkem esine yargı yolu açıktır.
V. K A R A R
Y ukanda açıklanan gerekçeler ve tüm dosya kapsam ına göre;
Şikayetin R ED D İN E,
K arann şikayetçiye ve İçişleri Bakanlığına (Em niyet Genel M üdüıiüğü) tebliğine,
Türkiye Cum huriyeti K am u Başdenetçisi'nce karar verildi.
M N ihat Ö M E R O Ğ L U
K am u Başdenetçisi
6/6