adapazarı özel enka ortaokulu / lisesi orta yıllar programı el kitabı

ADAPAZARI ÖZEL ENKA
ORTAOKULU / LİSESİ
ORTA YILLAR PROGRAMI
EL KİTABI
2015-2016
İÇİNDEKİLER
IB MİSYONU & ADAPAZARI ENKA OKULLARI MİSYONU
PROGRAMIN TARİHÇESİ
MYP FELSEFESİ
IB ÖĞRENEN PROFİLİ
MYP EĞİTİM MODELİ
KAVRAMA DAYALI ANLAMA
ANAHTAR KAVRAMLAR
BAĞLANTILI KAVRAMLAR
EVRENSEL BAĞLAMLAR
ATL (ÖĞRENME İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR)
KİŞİSEL PROJE
HİZMET
DERS GRUPLARI
AKADEMİK DÜRÜSTLÜK
ÖLÇME - DEĞERLENDİRME
SÖZLÜK
2
IB ( Uluslararası Bakalorya ) MİSYON TANIMI
Uluslararası Bakalorya, kültürler arası anlayış ve saygı yoluyla daha iyi ve daha huzurlu bir
dünya yaratmak isteyen, sorgulayan, bilgili ve duyarlı gençler yetiştirmeyi amaçlar.
Bu amaçla organizasyon, uluslararası geçerliliği olan üstün eğitim programları ve titiz ölçmedeğerlendirme programları geliştirmek için okullar, hükümetler ve uluslararası kuruluşlarla
işbirliği yapar.
Bu programlar, dünyanın her köşesinden öğrencileri, kendinden farklı olanların görüşlerinin de
doğru olabileceğini anlayan, aktif, sevecen ve yaşam boyu öğrenen kişiler olmaya teşvik eder.
ADAPAZARI ENKA OKULLARI MİSYON TANIMI
Adapazarı Enka Okulları, eğitimde fırsat eşitliği sunarak tüm disiplinlerde eleştirel düşünme ve
iletişim becerilerini kullanan, sorgulayan, farklı dillerde kendini ifade eden, farklılıklara saygılı,
uluslararası bilince sahip, yaratıcı bireyler yetiştirmeyi amaçlar.
3
PROGRAMIN TARİHÇESİ
IB Diploma Programı (DP) 1968 yılında gençlerin, dünyamızın karmaşıklıklarını daha
OyO anlaması ve yönetebOlmesOnO sağlamak ve dünyamızı daha OyO hale getOrmek üzere eyleme
geçmek OçOn gereklO becerOler ve davranışları edOndOrmek OçOn uluslararası bOr eğOtOm sunmak
amacıyla kurulmuştur. Böyle bOr eğOtOm hem o dönemOn daha yenOlOkçO eğOtsel düşünme
yapısında hem de dOsOplOner, kültürel, ulusal ve coğrafO sınırları aşan kavram, fOkOr ve
meselelere odaklanan bOr eğOtOm yoluyla dünyanın daha OyO hale getOrOleceğO Onancında
temelleniyordu.
1994 yılında Orta Yıllar Programı’nın (MYP) ve 1997‘de İlk Yıllar Programı‘nın (PYP)
uygulamaya konmasıyla bOrlOkte IB 3 Ola 19 yaşındakO öğrencOlere uluslararası eğOtOm sürecO
sunmuş oldu. On yıl sonra, süreç boyunca IB öğrenen profOlOnOn ve uluslararası düşünebOlen
öğrenen profOlOnOn benOmsenmesO her bOrO IB‘nOn eğOtsel yaklaşımını gelOşOmsel açıdan uygun bOr
bOçOmde Ofade eden üç güçlü, bağımsız programa önemlO bOr ortak zemOn sundu. 2012 yılında IB
KarOyere İlOşkOn SertOfOka‘nın (IBCC) sunulması sürecO daha da Olerleterek 16-19 yaş arası
öğrencOlerOn DP‘nOn yanında seçebOleceğO uluslararası eğOtOm yolları yaratmıştır.
MYP 11 Ola 16 yaş arasındakO öğrencOlere akademOk gayret Omkanı sunan ve yaşam
becerOlerOnO gelOştOren tutarlı ve kapsamlı bOr müfredat çerçevesO sunmak üzere tasarlanmıştır.
Bu yıllar gençlerin gelOşOmOnde krOtOk öneme sahOptOr. Okul başarısı kOşOsel, sosyal ve duygusal
sağlıkla çok yakından OlgOlOdOr. ÖğrencOlerOn kOmlOklerOnO oluşturduğu ve özsaygılarını Onşa ettOklerO
dönemde MYP öğrencOlerOn hem okul hem de sınıfın ötesOnde hayatta başarıya ulaşmalarına
yardımcı olmak üzere onları teşvOk eder. Program öğrencOlere kOşOsel güçlü yanları üzerOne
gOderek üstün başarı gösteremeyebOleceklerO alanların zorluklarını da göğüsleme Omkanı
tanıyor. MYP öğrencOlere potansOyellerOnO gelOştOrme, kendO öğrenOm seçOmlerOnO araştırma,
uygun rOskler alma ve güçlü bOr kOşOsel kOmlOk üzerOne düşünme ve gelOştOrme fırsatları verOyor.
MYP OlerOye yönelOk başarılı bOr eğOtOme öğrencOlerO hazırlayan ve tüm okulu dahOl eden
bOr uygulama olarak görülmektedOr. Program kapsayıcı olarak tasarlanmıştır ve IB bütün
öğrencOlerOn programdan yararlanabOleceğOne Onanmaktadır. MYP, okul çağının orta yılları OçOn
bOr müfredat gelOştOrmek Osteyen uluslararası eğOtOm alanında faalOyet gösteren bOr grup
öğretmen ve yönetOcOnOn ortaya koyduğu bOr OnOsOyatOf olarak doğdu. Bu müfredatın DP‘nOn
felsefesOyle hemen hemen aynı felsefeyO taşıması ve öğrencOlerO bu programda başarıya
ulaşmaya hazırlaması öngörüldü. MYP‘nOn Olk taslağı 1987 yılında bOr grup uygulayıcının
ünOversOte dOplomasına Omkan tanıyan bOr çerçeve hazırlamasıyla oluşturuldu. Bu çerçevede,
gOderek küreselleşen topluma katılım göstermek OçOn gereklO becerO ve davranışlar, kavram ve
bOlgOlerOn kavranışı vurgulanıyordu.
MYP okullarda mesleğOnO Ocra eden öğretmenlerOn emek ve vOzyonuyla ortaya çıktı.
MYP‘nOn 1980‘dekO Olk fOkOrlerden OtObaren gelOştOrOlmesOnOn ardında yatan önemlO bOreyler, gruplar
ve araştırma etkOlerO Orta Yıllar Programı’nın TarOhçesO‘nde (2010) bulunabOlOr. 2010 yılında IB
programı cOddO bOr bOçOmde gözden geçOrmeye başladı. Bu süreç 2014 yılında tüm ders
gruplarına yenO rehberler getOrOlmesOne doğru ilerledi.
Program, doğuşundan berO önemlO ölçüde gelOştO ve öğrencOlerOn ve okulların
OhtOyaçlarına, hızla değOşen dünyanın taleplerOne ve Onsan gelOşOmO ve öğrenOm sürecOne daOr
anlayışımızın değOşOmOne cevap vermek adına da gelOşmeye devam edecek.
4
MYP ( ORTA YILLAR PROGRAMI ) FELSEFESİ
Uluslararası Bakalorya (IB) uluslararası eğitimde dört program sunmaktadır:
•
•
•
•
İlk Yıllar Programı (PYP) - 1997 yılında tanıtıldı. Orta Yıllar Programı (MYP) - 1994 yılında tanıtıldı. Diploma Programı (DP) - 1969 yılında tanıtıldı.
Kariyer Odaklı Program ( IBCC ) -2012 yılında tanıtıldı.
Dört programın ortak bOr eğOtOmsel çerçevesO vardır:
Her program dOl, Onsanlık, bOlOm, matematOk ve sanatta öğrenOm geleneklerOnO Oçeren,
entelektüel, duygusal, sosyal ve fOzOksel büyümeyO vurgulayarak kOşOnOn bOr bütün olarak
eğOtOmOnO destekler. Okulların bOrden fazla programı sunma gereklOlOklerO olmadığından her
program bağımsızdır. Ancak bu programlar erken çocukluk dönemOnden mezunOyete kadar
süreklO uluslararası eğOtOm deneyOmO sunmaları OçOn okullara fırsatlar sunar. 11-16 yaş aralığındakO öğrencOler OçOn tasarlanmış olan MYP, 1994 yılından beri IB
tarafından sunulmaktadır. MYP, akademOk görevler sunan ve bu yaş grubuna uygun yaşam
becerOlerOnO gelOştOren uyumlu ve kapsamlı bOr müfredat çerçevesOdOr. Bu çerçeve, bOr dOzO
becerOlerO, tutumları ve değerlerO bOrleştOren anlamlı, zorlayıcı ve düzenlO bOr çalışmanın OçOne
öğrencOlerO dahOl etmek OçOn öğretmenlerO grup çalışması yapmaları konusunda destekleyen bOr
yapı Ole öğrencOyO merkezde tutar.
MYP'nin Üç Temel Kavramı Ergenler genOş ve genellOkle şaşırtıcı seçOmler düzenO Ole karşı karşıyadır. MYP
öğrencOlerOn sağlam bOr muhakeme gelOştOrmelerOnO sağlayacak değerlerO ve fırsatları sunmak
üzere tasarlanmıştır. Başlangıcından OtObaren MYP, IB mOsyon bOldOrgesOnde yerleşmOş olan üç
ana kavram Ole güdümlenmOştOr. Bu üç ana kavram: • HolXstXk öğrenme—tüm bOlgOnOn OlOşkOlO olduğu ve müfredatın IB öğrenen profOlO Ole
tanımlanan davranışları olan kOşOnOn gelOşOmOnO desteklemesO gereken nosyonları temsOl
eder •
Kültürlerarası farkındalık—okul toplumunun IB öğrenen profOlOnOn nOtelOklerOnde
yansıtılan uluslararası eğOtOmOn ana özellOğO olan dOğer kültürlerle OlOşkO kurarak ve onları
keşfederek uluslararası bOlOncO desteklemesO ve teşvOk etmesi gereken misyonu temsil
eder.
•
İletXşXm—okulların IB öğrenen profOlOnOn nOtelOklerO Ole örneklendOrOldOğO şekOlde
uluslararası anlayışa katkıda bulunan açık ve verOmlO OletOşOmO, önemlO becerOlerO
desteklemesO gerektOğOnO temsOl eder.
MYP’nin hedef kitlesi 11-16 yaş arasındaki öğrencilerdir. Bu program öğrencilerin
yaratıcı, eleştiren ve dönüşümlü düşünen bireyler olmasını teşvik etmek için bir öğrenme
çerçevesi sağlar. MYP, öğrencilerin çalışmalarında okulda gördükleri derslerle gerçek hayat
arasında bağlantılar kurabilmelerini teşvik ederek, entelektüel açıdan çaba gösterilmesine
vurgu yapmaktadır. Aynı zamanda evrensel katılım, kültürlerarası anlayış ve iletişim için
gerekli olan becerilerin geliştirilmesini sağlar, bu beceriler gençlerin evrensel liderler
olabilmeleri için gerekli özelliklerdir.
5
MYP birçok milli ve yerel müfredatın gerekliliklerini karşılayacak kadar esnektir.
Program, IB İlk Yıllar Programında (PYP) geliştirilen bilgi, beceri ve davranışlar üzerine
kurulmuştur, sonrasında da öğrencilerin IB Diploma Programı’nın (DP) akademik zorluklarını
karşılayabilmeleri ve IB Kariyer Bağlantılı Sertifika (IBCC) için öğrencileri hazırlamayı amaçlar.
MYP:
-
Bütünsel olarak
öğrencilerin
entelektüel, sosyal, duygusal ve
fiziksel olarak
refahını/sağlığını önemser.
-
Öğrencilerin gelecekte karşılaşabilecekleri herhangi bir zorluğu yönetebilmeleri ve
buna yönelik sorumlu bir şekilde harekete geçebilmeleri için ihtiyaç duyacakları bilginin,
davranışların ve becerilerin edinilmesinde onlara imkân sağlar.
-
Sekiz ders grubu aracılığıyla anlamalarının derinlemesine ve ayrıntılı olmasını sağlar.
-
Öğrencilerin kendi kültürlerini ve başka kültürleri daha iyi anlamalarını sağlamak için en
az iki dil öğrenilmesini şart koşar.
-
Toplum hizmetine katılmaları için öğrencileri motive eder.
-
Öğrencilerin devam edecekleri eğitim, çalışma hayatı ve yaşam boyu öğrenme için
hazırlanmalarına yardımcı olur.
6
IB ÖĞRENEN PROFİLİ
Bütün IB programlarının amacı, tüm insanlığın ve paylaştığımız gezegenin farkında
olarak daha iyi ve daha huzurlu bir dünya yaratmaya yardımcı olan uluslararası zihniyete sahip
insanlar yetiştirmektir.
IB öğrenenleri şu özelliklere sahip olmak için çalışırlar:
Araştıran sorgulayan: Doğal meraklarını geliştirirler. Sorgulama ve araştırma yürütmek için
gerekli becerileri kazanırlar ve öğrenmede bağımsızdırlar. Etkin olarak öğrenmekten zevk
alırlar ve bu öğrenme merakı ömür boyu sürer.
Bilgili: Yerel ve küresel önemi olan kavramları, fikirleri ve sorunları araştırırlar. Böylelikle,
kapsamlı ve dengeli dağılmış disiplinler hakkında derin bir bilgi birikimine ve anlayışa sahip
olurlar.
Düşünen: Karmaşık sorunları fark etmek ve sorunları çözmek amacıyla eleştirel ve yaratıcı
düşünme becerilerini kullanmada inisiyatif sahibidirler. Mantığa ve ahlaka uygun kararlar
verirler.
İletişim kuran: Bilgileri, düşünceleri birden fazla dilde yaratıcı biçimde, kendine güvenerek ve
çeşitli iletişim yollarıyla algılar, ifade ederler. Başkalarıyla etkin ve istekli biçimde çalışırlar.
İlkeli: Doğruluk, dürüstlük, hakkaniyet, adalet duyguları ile hareket ederler. Bireylerin,
toplulukların ve toplumların onuruna saygılıdırlar. Kendi davranışlarının ve bunların
sonuçlarının sorumluluğunu üstlenirler.
Açık görüşlü: Kendi kültürlerini ve kişisel tarihlerini bilir ve takdir ederler. Diğer bireylerin ve
toplumların bakış açılarına, değerlerine ve geleneklerine açıktırlar. Farklı bakış açılarını
bulmaya ve değerlendirmeye alışıktırlar ve bu konudaki tecrübelerini geliştirmeye isteklidirler.
Duyarlı: İnsanların gereksinimleri, duyguları konusunda hassastırlar ve saygılıdırlar.
Kendilerini başkalarının yerine koyabilirler. Hizmete yönelik kişisel bağlılık duygusu taşırlar,
başkalarının yaşamları ve çevre üzerinde olumlu bir etki yaratmaya çalışırlar.
Riski göze alan: Alışılmadık durumlara ve belirsizliklere cesaretle ve düşünerek yaklaşırlar.
Yeni görevleri, fikirleri ve stratejileri keşfetmek için gerekli bağımsız ruha sahiptirler.
İnandıklarını savunurken cesur ve anlaşılır olmaya özen gösterirler.
Dengeli: Kendilerinin ve başkalarının sağlığı açısından zihinsel, bedensel ve duygusal
dengenin önemini bilirler.
Dönüşümlü düşünen:
Kendi öğrenme süreçlerini, deneyimlerini dikkatle ele alırlar.
Öğrenimlerini, kişisel gelişimlerini desteklemek için güçlü yönlerini ve sınırlılıklarını
değerlendirebilirler.
IB Öğrenen Profili, IB Dünya Okulları tarafından değer verilen 10 özelliği temsil
etmektedir. Biz bu özelliklerin ve buna benzer diğer özelliklerin yerel, ulusal ve evrensel
toplulukların sorumluluk sahibi bireyleri olmaları konusunda öğrencilere hem bireysel hem de
topluluk olarak yardımcı olacağına inanmaktayız.
7
MYP ( ORTA YILLAR PROGRAMI ) EĞİTİM MODELİ
Şekil 1
MYP ( Orta Yıllar Programı ) Eğitim Modeli
IB program modelleri bir IB eğitiminin ortak önemli özelliklerini vurgular:
-Öğrenen profilinin özelliklerini geliştirmek -Öğretmeye yaklaşımlar ve öğrenmeye yaklaşımlar -Yaşa uygun bitirme deneyimleri (Kişisel Proje)
-Ders grubu ya da disiplinlerin düzenli ve birbiriyle uyumlu yapısı -Öğrenimin ana amaç ve bağlamının uluslararası düşünmenin gelişimi olması Orta Yıllar Programı MYP 5. Yıl (10. Sınıf) öğrencileri için kişisel projeyle bitmektedir.
MYP öğretme ve öğrenmeyi sekiz ders grubuyla düzenlemektedir: dil ve edebiyat, dil edinimi,
bireyler ve toplumlar, fen bilimleri, matematik, tasarım, sanat, beden ve sağlık eğitimi. Ders grupları evrensel bağlamlar ve anahtar kavramlar yoluyla birbirine bağlanmaktadır.
8
KAVRAMA DAYALI ANLAMA
IB Programlarında Kavramsal Anlama
Uluslararası Bakalorya (IB), eğitime bilgi aktarımı ve konuların ezbere dayalı bir
biçimde öğretilmesi olarak değil, kişisel anlamaların dönüştürülmesi ve anlamın ortaklaşa
yapılandırılması olarak değer verir. Sonuç olarak kavramsal anlama IB programlarında öğretim
ve öğrenim için önemli ve sağlam bir hedeftir.
IB programları geniş ve dengeli, aynı zamanda da kavramsal ve birbiriyle ilişkili olan
müfredat çerçeveleri ve dersler sunar. İlk Yıllar Programı (PYP) ve MYP müfredat
çerçevelerinde öğrenciler önceden belirlenmiş biz dizi anahtar ve bağlantılı kavramla çalışır.
Diploma Programı’ndaki (DP) her bir dersin, öğrencilerin kendi kavramsal anlamalarını nasıl
geliştirdiğini gösteren belirli bir ders tanıtımı vardır. Zaman içinde okullar öğrencilerin öğrenme
çevrelerine dâhil olma yolunda yeni fikirlerle karşılaşmaları için onlara zorlayıcı fırsatlar
yaratırken, öğrencilerin anlamalarının derinliği de artmaktadır.
Kavram büyük fikir demektir—zamanın içindeki belirli bir köken, konu veya mekân gibi
boyutların ötesinde bir öneme sahip olan, devamlığı olan bir ilke veya görüştür (Wiggins ve
McTighe 1998). Kavramlar dersin özünün incelenebileceği araçları sunarak öğrencilerin
kişisel, yerel ve evrensel öneme sahip konuları ve fikirleri sorgulamaları için aracı rolünü temsil
eder.
Kavramlar, bilginin yapısında vazgeçilmez bir yere sahiptir. Öğrencilerin, gerçeklerin
veya konuların ötesine varan düşünme düzeyleri sergilemelerini gerektirir. Kavramlar,
öğrencilerin ileride sahip olmaları gereken anlayışların iskeletini oluşturmada kullanılır;
öğrencilerin dünyayı anlamak ve okul dışındaki ek çalışmaları ile yaşamlarında başarılı
olabilmek için kullanabilecekleri ilkeler ve genellemeleri teşkil eder.
Kavramların araştırılması
yönlenmelerini sağlar:
-
ve
yeniden
incelenmesi
öğrencilerin
aşağıdakilere
Ders grubuna yönelik daha derin bir anlayış
Disiplinlerin sınırlarını aşan fikirleri anlama
Düşünce ve becerileri yeni durumlara uygulayabilme ve dönüştürebilme becerisi de
dâhil olmak üzere karmaşık düşünceler üretme (Erickson 2008).
Öğrenciler kavramlara çeşitli perspektiflerden yaklaştıkça kavramsal anlamalarını
yavaş yavaş derinleştirme yönünde çalışırlar. MYP’nin kavram odaklı müfredat çerçeveleri
öğrenenlerin, bilgiyi dönüştürebilen ve kendi öğrenmeleri için sorumluluk alabilen giderek daha
fazla yetkinleşen birer eleştirel ve yaratıcı düşünenler hâline gelirken yeniden anlam
oluşturmada onlara yardımcı olur.
Kavram yoluyla öğretim, öğretmenleri ulusal ve kültürel kimliklerin ötesinde çalışmaya
teşvik eder. Kavramlar pek çok düşünme yöntemini kapsayan ve çeşitli deneyimleri teşvik
eden çeşitli düşünme şekillerini kapsayarak çeşitli deneyimleri teşvik eder. Öğrencileri
harekete geçirir ve disiplinlerarası öğrenmede güçlü bağlantılar kurulmasını sağlar.
9
ANAHTAR KAVRAMLAR
Anahtar kavramlar, pek çok boyutu ve tanımı olan güçlü, soyut düşüncelerdir. Bu
kavramların önemli bağlantıları vardır ve birbiriyle örtüşür. Anahtar kavramlar öğrencilerin
konularla gerçek hayatın daha karmaşık kavramsal anlamalarıyla bağlantısını kurmalarına
yardımcı olarak, onları yüksek düzeyde düşünmeye teşvik eder. Anahtar kavramlar
“entelektüel bir sinerji” oluşturur (Erickson 2007), disiplinler ve ders alanları arasında bilgi ve
anlama transferi yapmak için gerekli iletişim noktalarını sunar.
Tüm derslerde kullanılar anahtar kamramları aşağıda görebilirsiniz:
Estetik
(Sanat)
Değişim
(Fen, Sanat, Bireyler ve
Toplumlar, Beden ve
Sağlık Eğitimi)
İletişim
(Sanat, Tasarım, Dil
Edinimi, Edebiyat,
Beden ve Sağlık
Eğitimi)
Toplumlar
(Tasarım)
Bağlantılar
(Dil Edinimi, Edebiyat)
Şekil
(Matematik)
Bakış açısı
(Edebiyat)
Evrensel etkileşimler
(Bireyler ve Toplumlar)
İlişkiler
(Fen, Matematik, Beden
ve Sağlık Eğitimi)
Kültür
(Dil Edinimi)
Kimlik
(Sanat)
Zaman, mekân ve uzay
(Bireyler ve Toplumlar)
Gelişim
(Tasarım)
Mantık
(Matematik)
Sistemler
(Fen, Tasarım, Bireyler
ve Toplumlar)
Yaratıcılık
(Dil Edinimi, Edebiyat)
Tablo 1
Öğretmenler, kendi ders gruplarındaki ve başka ders gruplarındaki anahtar kavramları
disipline özgü ve disiplinlerarası sorgulama ünitelerini planlamak için kullanır. Öğretmenler,
ünitenin ilerleyişine yön veren bir anahtar kavram tanımlar.
Aşağıdaki geniş kapsamlı tanımlar ders grupları arasında kullanılacak şekilde
tasarlanmıştır ve MYP ders rehber kitapçıklarında derse özgü anlamalara eklemeler yapılması
önerilir. Bu kavramlara “anahtar kavram” denilmesinin nedeni yalnızca önemli olmaları değil,
aynı zamanda bir anahtar yani yapılandırılmış ve istikrarlı bir sorgulama yoluyla belli bir bilgi
yapısına gidecek yolu sağlamalarıdır. Bunlar bilginin genişliği veya anlamaların derinliğine
sınırlama getirmez. Bu yüzden de bireysel eğilim ya da becerileri ne olursa olsun erişimi tüm
öğrenciler için mümkün kılarlar.
10
BAĞLANTILI KAVRAMLAR
Bağlantılı kavramlar akademik alan ve disiplinlerin anlaşılmasını sağlamak için
öğrenmenin derinleştirilmesini sağlar ve anlama tutarlılık kazandırır. Bağlantılı kavramlar belirli
alan ve disiplinlerde bulunur ve anahtar kavramların çok daha detaylı incelenmesinde
kullanılır. Bağlantılı kavramların incelenmesi, öğrencilerin daha karmaşık ve entelektüel bir
kavramsal anlama geliştirmelerine yardımcı olur. Bağlantılı kavramlar bir ünitenin veya ders
becerisinin konusundan ortaya çıkabilir.
Ders rehber kitapçıklarında bağlantılı kavramların tanımı ve MYP ünitelerini
oluşturmada nasıl kullanıldıklarına yönelik örnekler yer almaktadır. Öğretmenler, öğrencilerin
ihtiyaçlarını, yerel veya ulusal müfredat gerekliliklerini karşılamak amacıyla ek olarak başka
bağlantılı kavramlar da üretebilir. Öğretmenler her ünite için öğrenmeyi geliştirecek, öğrencileri
daha derin bir anlayışa götürecek veya tanımlanmış olan anahtar kavramların anlaşılabileceği
başka bir perspektif sunabilecek bir veya daha fazla bağlantılı kavram tanımlayabilir.
EVRENSEL BAĞLAMLAR
Evrensel Katılım
Giderek artan bir karmaşıklık ve karşılıklı bağımlılığın olduğu dünyamızda bağlamsal
öğrenme, öğrencilere küresel sorunların çoklu boyutunu inceleme olanağı sunarken aynı
zamanda öğrencilerin yaratıcı çözümler bulmalarını da teşvik eder. MYP öğretmenlerin
ünitelerini, küresel iklim değişikliği, uluslararası çatışmalar, uluslararası ticaret ve borsa dâhil
olmak üzere önemli evrensel sorun ve konular etrafında tasarlamalarını teşvik eder.
Gerçek yaşamın karmaşıklığı, öğrencilerin aşağıdakileri yapmalarına yardımcı olacak
disiplinlerarası perspektiflerin olmasını gerektirir:
-
-
Önyargıların ele alınması ve bakış açılarına farklı yorumlar getirmek
Kişisel ilgi alanlarında çalışma ve öğrenmeye olan motivasyonu yükseltmek
Öğrencilerin kişisel olarak etkiye sahip olduğu durumlara yönelik bilinçlerini artırmak
Dersle ilgili bilgi toplayıp bu bilgileri değerlendirerek, alternatifleri analiz ederek, olası
sonuçları düşünerek ve sonuçları belirleyerek eleştirel ve kavramsal düşünme
becerileri geliştirmek
Öğrencilerin yaşına uygun tedbirler almak ve yetişkin bireyler olarak evrensel sorunlara
karşı sorumluluklarını üstlenecekleri önlemler almak
11
MYP’de Evrensel Bağlamların Yapısı
MYP öğretimi ve öğrenimi, kavramların belirli bağlamlar içerisinde anlaşılmasını
zorunlu kılar. Küresel bağlamlar öğretim ve öğrenmeye daha somut bakış açıları getiren belirli
yer, durum veya olaylar tanımlayarak güçlü bağlamsal öğrenmelerin gerçekleşebileceği ortak
bir dil sunar. Öğretmenler öğrenme için küresel bağlamı seçtiğinde aşağıdaki soruları
yanıtlıyor olmaları gerekir:
-
Neden bu sorgulamayı yapıyoruz?
-
Bu kavramlar niçin önemli?
-
Benim bunları anlamam neden önemli?
-
İnsanlar bu konuda hangi nedenlerden dolayı duyarlı?
Şekil 2 MYP’de evrensel bağlamlar
(saat yönünde: kimlikler ve ilişkiler, zaman ve uzayda oryantasyon, kişisel ve kültürel ifade,
bilimsel ve teknik yenilik, evrenselleşme ve sürdürülebilirlik, adalet ve gelişim)
12
ÖĞRENME İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR (Approaches to Learning)
MYP’de ATL’nin odaklandığı temel nokta öğrencilere yaşam boyu öğrenmeden zevk
alarak kendi bilgi ve becerilerini geliştirmede yardımcı olmaktır. ATL becerileri öğrencilerin
MYP ders gruplarının zorlayıcı hedeflerine erişmeyi başarmalarında onları destekler ve onları
DP ve IB sertifikası gibi güçlü akademik programlarda daha başarılı olmaya hazırlar.
MYP’de ATL hem genel, hem disipline özgü becerileri kapsar. Pek çok ATL becerisi
tüm MYP ders gruplarına uygulanabilir. Bu genel “öğrenme araçları” öğrencilerin ve okulun
özel ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılabilir. Etkili ve yeterli öğrenmeyi kolaylaştıracak ATL
becerilerini geliştirmek için öğrencilerin örnek modele, net beklentilere, gelişim göstergelerine
(veya amaçlarına) ve çoklu uygulama olanaklarına ihtiyaçları olacaktır. ATL becerileri MYP’de
formal olarak değerlendirilmese de öğrencilerin tüm ders gruplarında başarılı olmasına katkı
sağlar. Öğretmenlerin öğrencilere, öğrenme bağlamları ve süreç değerlendirmesi yoluyla ATL
becerilerinin gelişimi üzerine düzenli ve özel olarak geribildirimde bulunması gerekmektedir.
Her bir MYP ünitesi öğrencilerin sorgulama süreçleri boyunca geliştirecekleri ve
mümkünse süreç ve sonuç değerlendirmelerinde gösterecekleri ATL becerilerini tanımlar. Pek
çok ATL becerisi ders grubu kazanımlarının doğrudan edinilmesini destekler.
ATL’yi geliştirmenin en etkili yolu devamlı yapılan ve süreç odaklı disipline özgü ve
disiplinlerarası öğretme ve öğrenmedir. Öğretmenler anahtar ve bağlantılı kavramlarla küresel
bağlamları etkin öğrenme stratejilerini öğretmek için araç olarak kullanabilir. Bunun gibi, ATL
becerileri önemli ders içeriklerinin araştırılması için güçlü araçlar da olabilir. İçerik ve süreç
üzerine bu iki şekilde odaklanılması, öğrencinin dersle daha çok ilgilenmesini, derin anlayışı ve
becerilerin ve akademik başarının aktarılmasını sağlar.
MYP’de ATL becerilerinin yapısı
MYP, ATL becerilerini gelişimsel olarak uygun olan 10 alt öğrenme alanına böler. ATL
becerileri birbiriyle ilişkilidir, bireysel beceriler ve beceri alanları çoğunlukla birbiriyle örtüşür ve
birden çok beceri kategorisinde bulunabilir. Tablo 2’de öğrencilerin MYP öğrenimleri boyunca
geliştirmeleri gereken önemli ATL becerileri verilmiştir. Okullar bu listeyi kendi öğrenmelerini
yönlendiren öğrenciler yetiştirmek amacıyla kendi çerçevelerini oluşturmak için kullanabilir; her
ders grubundan öğretmenler de öğrencilerin MYP ünitelerinde geliştirecekleri öğrenme
yaklaşımlarını tanımlayan bu becerileri kullanabilir.
13
ATL becerilerinin kategorileri
MYP beceri kümeleri
İletişim
I. İletişim
Sosyal
II. İşbirliği
Özyönetim
III. Organizasyon
IV. Duyuşsal
V. Dönüşümlü düşünme
Araştırma
VI. Bilgi okuryazarlığı
VII. Medya okuryazarlığı
Düşünme
VIII. Eleştirel düşünme
IX. Yaratıcı düşünme
X. Transfer
Tablo 2
KİŞİSEL PROJE
Kişisel projeler bireysel olarak öğrenciler tarafından hazırlanarak tamamlanır fakat
bazen projenin tamamlanması için grup çalışması gerekebilir (örneğin bir oyun sergilenmesi).
Ürüne ya da sonuca işbirliği yaparak ulaşılmış olsa da, her öğrencinin sürece bireysel katkısı
ve beş öğrenme aşaması boyunca geçirdiği süreç görünür olmalıdır. Projenin farklı yönleri için
öğrencilerin bireysel olarak sorumluluk almalarına olanak sağlayan grup projeleri de değerli
deneyimler olabilir. Kişisel projenin değerlendirmesi her zaman her öğrenci için bireysel olarak
yapılır.
Öğrencilerin ilgilerini çeken alanları ya da konuları dikkate alarak bir hedef belirlemeleri
gerekmektedir. Öğrencilerin fikirler hakkında düşünüp beyin fırtınası yapabilmesi ve konuyla
ilgili başkalarıyla tartışabilmesi oldukça faydalıdır. Tartışabilecekleri kişilere örnek olarak diğer
öğrenciler, okul dışındaki arkadaşları, akrabaları ve öğretmenleri verilebilir. Proje
danışmanlarının öğrencilerin seçtikleri konu üzerine öğrencilere rehberlik yapması ve onlara
tavsiyelerde bulunması gerekecektir. Ancak danışmanların objektif olarak yardımcı olmakla
projenin sorumluluğunu öğrencinin üzerinden almak arasındaki dengeyi iyi koruması önemlidir.
Projenin sahibi öğrencidir.
Öğrencilerin düşündüklerini, araştırma süreçlerini, ilk başlardaki fikirlerindeki değişiklik
ve gelişimleri belgelemeleri gereklidir. Öğrenciler takip etmek istedikleri hedefi ana hatlarıyla
14
belirleyeceklerdir, bu da genellikle öğrenci ve danışmanı arasındaki ilk toplantı için temel
oluşturur.
Öğrencilerin bilgi, beceri ya da teknikleri uygun şekilde zorlayan ama aynı zamanda
gerçekleştirebilecekleri bir hedef belirlemeleri gerekir. Hedefler hem zaman hem de mevcut
kaynak açısından gerçekleştirilebilir olmalıdır. Önerilen projelerden bazıları aşırı derecede
karmaşık süreçleri ya da çok uzun süren öğrenme süreçleri gerektirebilir. Diğer yandan başka
projeler de çok basit kalabilir ya da öğrenciyi hiç zorlamayabilir. Öğrenci için projenin yapılabilir
olup olmayacağının kararı öğrenci ve danışmanı arasında gerçekleşen görüşmelerden sonra
verilir.
Öğrencinin özel ilgileri ve ön bilgisinin yanı sıra, bireysel olarak zayıf ya da güçlü
hissettiği yönlerinin de göz önünde bulundurulması gerekir. Her ne kadar başkalarıyla işbirliği
yapmak projenin bir parçası olsa da, proje öğrencinin kendisinin olmalıdır. Öğrencinin
başkalarının yardımına ihtiyaç duymadan, projeyi tek başına tamamlayabilme kapasitesi
olmalıdır. Öğrenci, öğretmenleri ya da uygun diğer yetişkinleri projesi için kaynak olarak
kullanabilir fakat öğrencinin projeyi tek başına tamamlaması zorunludur.
HİZMET
Etkinlik (yaparak ve deneyimleyerek öğrenme) tüm IB programlarında yer alan öğretme
ve öğrenme dahil birçok oluşturmacı eğitim modellerinin ana öğesidir. Etkinliğin bir alt kümesi
olarak hizmet her zaman IB toplumunun ortak değeri olmuştur. IB öğrenenleri hizmete kişisel
bir bağlılık gösteren ilgili toplum üyeleri olmaya gayret eder ve başkalarının hayatlarına ve
çevreye olumlu bir fark yaratmak için eyleme geçer.
Öğrenciler daha bilinçli hale gedikçe ve sorumluluklarının bağlamına dair daha iyi bir
anlayış geliştirdikçe, nasıl düşünceli ve olumlu etkinlik gerçekleştirecekleri konusunda seçim
yapabilme yetkisini ellerine alırlar. Bu etkinlik öğrenciden öğrenciye ve bağlamdan bağlama
değişiklik gösterecektir. Etkinlikler öğrencilerin şu eylemlere geçmelerini içerebilir:
-başkalarına karşı empati hissetme -davranışlarında küçük ölçekli değişiklikler gerçekleştirme -daha büyük ve daha önemli projeler üstlenme -kendi kendilerine eyleme geçme -işbirliği içerisinde eyleme geçme -fiziksel eyleme geçme -mevcut bir sistemde, sisteme dahil olan herkesin yararına olacak değişiklikler önerme
-daha nüfuzlu yerlerdeki insanları eyleme geçirme konusunda lobi faaliyetinde bulunma
Hizmet öğrencilerin sınıfta öğrendikleriyle toplumda karşılaştıkları şeyler arasında
gerçek bağlantı kurabilmelerini gerektirir. Öğretmenler, hizmet öğrenim modelini kullanarak
gerçek, belirlenmiş ihtiyaçları karşılamak üzere plan ve ortaklık geliştirmek için öğrencileri ana
fikri uygulamaya yönlendirebilir. Gerçek bir toplum ihtiyacına yönelik bir eyleme götürecek
rehber eşliğinde ya da sınıf içi eğitim öğrencilerin ilgi, beceri ve yeteneklerini kapsayan öğrenci
15
inisiyatifine izin verdiğinde anlamlı hale gelmektedir. Hizmet deneyimi, dahil olan herkese
yönelik anlam ve amaç ifade ettiğinde, dönüşümlü düşünmeye katılım da tatminkar bir hal alır.
Hizmet deneyimleri üzerine düşündüklerinde öğrenciler içinde yaşadıkları toplum ve dünyaya,
kendilerinin ve başkalarının hayatlarını iyileştirmeye yönelik görev ve sorumluluklarına dair
daha büyük bir bilinç elde edebilirler.
Hizmete ilişkin MYP öğrenme çıktıları
Uygun rehberlik ve destek eşliğinde MYP öğrencileri hizmet etkinlikleriyle;
•
•
•
•
•
•
•
kendi güçlü yanlarının ve gelişim alanlarının daha fazla bilincinde olmalı, yeni beceriler geliştiren zorluklar üstlenmeli,
öğrencilerin başlattığı etkinlikleri tartışmalı, değerlendirmeli ve planlamalı, eyleme geçme konusunda sabır göstermeli, başkalarıyla işbirliği içinde çalışmalı, küresel düzeyde eyleme geçme, çokdillilik ve kültürler arası anlayış yoluyla uluslararası
düşünme niteliklerini geliştirmeli, eylemlerinin etik sonuçlarını göz önünde bulundurmalıdırlar. Bu öğrenme çıktıları öğrencilerin eylem olarak hizmete ilşikin kendilerine dair dönüşümlü
düşünmelerinin özünü oluşturmaktadır. Bütün bu öğrenme çıktıları IB Öğrenen Profili ve ATL
becerileriyle yakından ilişkilidir. Hizmete katılımları yoluyla öğrenciler daha özgüveni yerinde
ve öz-yönlendirmeli öğrenenler olabilmekteler.
DERS GRUPLARI
FEN BİLİMLERİ
MerkezOnde sorgulamayı yerleştOrmOş olan MYP Fen BOlOmlerO’nOn çerçevesOnde öğrencOlerO
araştırma, gözlem ve deney yoluyla OşbOrlOkçO bOçOmde ve bağımsız olarak sorunları araştırmaya
yönlendirmek yer alır. MYP Fen Bilimleri’nin müfredatı, Fen bOlOmlerO Ole günlük yaşam
arasındakO bağlantıları araştırmalıdır.
Fen Bilimleri Ders Grubu Kazanımları
A. Bilme ve Anlama
Bu hedef, öğrencOlerOn bOlOmsel bOlgOyO (gerçekler, fOkOrler, süreçler, kanunlar, Olkeler, modeller ve
teorOler) kullanabOlmelerO, bu bOlgOyO bOlOmsel açıklamalar OçOn kullanabOlmelerO, problem
çözebOlmelerO,
bOlOmsel
olarak
desteklenmOş
yargılarını
Ofade
edebilmeleri
için
kullanabilmeleriyle ilgilidir.
B. Sorgulama ve Tasarlama
Bu hedef öğrencOlerOn tasarlayarak, analOz ederek, bOlOmsel sorgulamalar gerçekleştOrerek
entelektüel beceriler ve uygulamalı becerileri edinmeleriyle ilgilidir.
16
C. İşleme ve Değerlendirme
Bu hedef, öğrencOlerOn nOtel ve/ya nOcel verOlerO toplaması, OşlemesO ve yorumlaması, uygun
şekOlde ulaşılmış sonuçları açıklaması ile ilgilidir. ÖğrencOlerden yöntemO değerlendOrebOlmek
OçOn analOtOk becerOlerOnO gelOştOrmelerO ve muhtemel OyOleşme ve gelOşmelerO açıklayabOlmelerO
beklenir.
D. Fen Bilimlerinin Etkileri Üzerine Yansıtma Yapma
Bu hedef, bOlOmsel gelOşmelerOn etkOlerOnOn değerlendOrOlmesO, belOrlO bOr problem ya da soruna
uygulanmaları yoluyla öğrencOlerOn fen bOlOmlerO Ole OlgOlO evrensel bOr anlayış kazanmaları Ole
OlgOlOdOr. Bu hedef, Fen BOlOmlerOnOn anlaşıldığını göstermek OçOn çeşOtlO OletOşOm modlarının
uygulanması OçOn fırsatlar sunar. Bu hedefte öğrencOlerden, başkalarının çalışmalarının
belgelenmesOnOn önemlO olduğunun farkına varmaları beklenOr.
BEDEN VE SAĞLIK EĞİTİMİ
Beden ve sağlık eğOtOmO vasıtasıyla, öğrencOler başkalarının fOkOrlerOnO anlamayı ve takdOr etmeyO
öğrenOp etkOlO bOr ortak çalışma ve OletOşOm becerOlerOnO gelOştOrOrler. Bu ders grubu ayrıca
öğrencOlerOn sosyal sorumluluk duygularını gelOştOrmelerOne yardımcı olan olumlu kOşOlerarası
OlOşkOler oluşturmak OçOn gereken fırsatları sunar. BasOt bOr Ofadeyle, Beden ve Sağlık eğOtOmO
derslerO, öğrencOlerOn dengelO ve sağlıklı bOr hayata sahOp olmaları ve bunu korumaları OçOn
ihtiyaçları olan yükümlülük, güven ve haz alma duygusunu gelOştOrOr.
Beden ve Sağlık Eğitimi Ders Grubu Kazanımları
A. Bilme ve anlama
ÖğrencOler, problemlerO tanımlamak ve çözmek OçOn sağlık ve beden eğOtOmO konusunda bOlgO ve
anlayışlarını gelOştOrOrler.
B. Performans Planlama
ÖğrencOler, sorgulama tasarımı sayesinde Beden ve Sağlık EğOtOmOndekO performanslarını
artırmak için analiz eder, değerlendOrOr ve bOr plan ortaya koyarlar.
C. Uygulama ve Performans
ÖğrencOler, çeşOtlO fOzOkO faalOyetlere katılım sayesOnde pratOk becerOler, teknOkler, stratejOler ve
hareket kompozOsyonları gelOştOrOr ve uygularlar.
D. Dönüşüm ve Performansı Artırma
ÖğrencOler kOşOsel ve sosyal gelOşOmlerOni artırırlar, hedef belirlerler.
17
DİL EDİNİMİ
ÖğrencOnOn, süreklO artan sosyal, kültürel ve akademOk bağlamlarda ve artan çeşOtlO amaçlarla
düzgün, uygun ve etkOn bOr şekOlde OletOşOm kuracak becerOlerO gelOştOrmesO beklenmektedOr.
ÖğrencOlerOn kendO sözel, görsel ve yazılı okuryazarlığını gelOştOrerek çok dOllO olmalarını sağlar.
Dil Edinimi Ders Grubu Kazanımları
A. Sözlü ve görsel metni kavramak
Sözlü ve görsel dOlO anlamak, dOnleme ve Oncelemeyle OlgOlO alanları kapsamalıdır. Ayrıca,
öğrencO sözlü metOnlerle sunulan resOmlerO, fOkOrlerO, değerlerO ve tavırları Oletmek OçOn nasıl
etkOleştOğOnO anlayarak sözlü ve görsel dOlO yorumlamalı ve anlam oluşturmalıdır. MetOnle
çalışmak, öğrencOnOn OnceledOğO şeyle OlgOlO yaratıcı ve eleştOrel düşünmesOnO, görsel metOnde
verOlen fOkOrlerOn, tavırların ve kültürel OlOşkOlerOn farkına varmasını gerektOrOr. ÖrneğOn öğrencO,
metOnden anladıklarıyla, duyguları ve eylemlerO üzerOne dönüşümlü düşünebOlOr, kendOsOnO bOr
başkasının yerOne koyabOlOr, yenO bakış açıları kazanarak empatO gelOştOrebOlOr.
B. Yazılı ve görsel metni kavramak
Yazılı ve görsel metni kavramak, okuma ve inceleme alanlarını kapsar. Ayrıca öğrencO, yazılı
metOnlerle sunulan resOmlerO, fOkOrlerO, değerlerO ve tavırları Oletmek OçOn nasıl etkOleştOğOnO
anlayarak yazılı ve görsel dOlO yorumlamalı ve anlam oluşturmalıdır. MetOnle çalışmak,
öğrencOnOn OnceledOğO veya okuduğu şeyle OlgOlO yaratıcı ve eleştOrel düşünmesOnO; görsel/yazılı
metOnde verOlen fOkOrlerOn, tavırların ve kültürel OlOşkOlerOn farkına varmasını gerektOrOr. ÖrneğOn
öğrencO, metOnden anladıklarıyla, duyguları ve eylemlerO üzerOne dönüşümlü düşünebOlOr,
kendOsOnO bOr başkasının yerOne koyabOlOr, yenO bakış açıları kazanarak empatO gelOştOrebOlOr. C. Konuşma, yazılı ve görsel metne cevaben iletişim kurmak
Dil edinimi sınıfında öğrencOler OletOşOm becerOlerOnO gelOştOrmek OçOn OlgOlendOklerO veya önemlO
olan kOşOsel, yerel ve küresel konularda etkOleşOm kurabOlOr ve hedef dOlde yazılı, konuşma ve
görsel metine cevap verebilirler. D. Dili yazılı ve sözlü şekilde kullanmak Bu hedef, yazılı ve sözlü dilin doğru ve uygun bOr şekOlde kullanılmasıyla OlgOlOdOr. DOnleyOcOye ve
amaca göre uygun dOlOn farkına varmak ve kullanmak bu başlığın altındadır. ÖrneğOn, evde
kullanılan dil, sınıfta kullanılan dil, resmi ve gayriresmO paylaşımlar, sosyal ve akademOk dOl gObO.
ÖğrencOler, hedef dOlde yazarlarken, öğrendOklerO dOlsel ve edebO kavramları uygulayarak çeşOtlO
yapılar, stratejiler (yazım, dil bilgisi, konu, karakter, noktalama, ses gibi) ve teknikleri artan bir
beceri ve etkiyle kullanmalıdırlar.
DİL VE EDEBİYAT
Orta Yıllar Programındaki dil ve edebiyat bilgi, kavramsal anlama ve beceriler, dOsOplOnler üstü
ünOteler ya da bağımsız dOl sorgulamaları Ole gelOştOrOlecektOr. İlk Yıllar Programında ele alınan
dOlOn altı becerO alanı – dOnleme, konuşma, okuma, yazma, medya- okuryazarlığı ve sunumOrta Yıllar Programında daha da gelOştOrOlOr.
18
Dil ve Edebiyat Ders Grubu Kazanımları
A. Analiz Etme
DOl ve edebOyat çalışmaları yoluyla öğrencOler anlam ve temel öğelerO belOrlemek amacı Ole
metinlerin çözümlemesini yaparlar. Çözümleme (Analiz) yaratıcının seçimlerini anlamayı, bir
metinde ve metinlerdekO değOşOk öğeler arasındakO OlOşkOyO, okuyucunun bOr metne nasıl tepkO
gösterdOğO konusunda ve aynı zamanda yaratıcının metni üretmesindeki amacı hakkında
çıkarımlar yapmayı OçerOr. ÖğrencOler kOşOsel düşüncelerOnO ve tepkOlerOnO desteklemek OçOn metni
kullanabilmeliler. Okur yazarlık ve eleştOrel okur-yazarlık temel yaşam boyu becerOlerOndendOr;
metOnler üzerOnde çalışma yapmak eleştOrel düşünce üretme, farkındalık sergOleme,
değerlendOrebOlme becerOsO ve metnOn farklı yönlerden yorumunu gerektirir.
B. Düzenleme
ÖğrencOler, çeşOtlO kuralları kullanarak OletOşOmOn farklı bOçOm ve amaçlarını anlayabOlmelO ve fOkOr
ve düşüncelerOnO düzenleyebOlmelOdOr. ÖğrencOler aynı zamanda entelektüel mülkOyet haklarına
saygı duyarak ve tüm kaynakları belOrterek akademOk dürüstlüğü benOmsemenOn önemOnO
anlamalıdırlar.
C. Metin Üretimi
ÖğrencOler, yaratıcılık sürecOnOn kendOsOne, yazar ve hedef kOtle arasındakO bağlantıya
odaklanarak yazılı ve sözlü metOnlerO ortaya koyacaklardır. YenO, değOşen bakış açılarını ve
fOkOrlerO keşfedOp kabullenerek hem yazarı hem de hedef kOtleyO etkOleyen metOnler yazılmasını
amaçlayan seçimler yapabilme yetisini gelOştOreceklerdOr.
D. Dili Kullanmak
ÖğrencOlerOn kendOlerOnO Ofade etmek ve düşüncelerOnO, fOkOrlerOnO ve bOlgOyO Oletmek OçOn olanakları
vardır. ÖğrencOlerden bağlam ve amaca uygun olan doğru ve zengOnleştOrOlmOş dOlO kullanmaları
beklenir. Bu kazanım yazılı, sözlü ve görsel metinleri içerir.
DOl öğrenOmO yOnelenen bOr süreçtOr ve gOttOkçe genOşleyen bağlamda ve derOnlemesOne okumada
sorgulama Ole gelOşOr. ÖğrencOler MYP DOl ve EdebOyat çalışmalarında Olerleme kaydettOkçe
kendilerinden kültürler ve tarOhO dönemler arası uzanan edebO eserlerOn ve bOlOmsel metOnlerOn
genOş yelpazesOnO keşfedOp OlgOlenmelerO beklenOr. Bu metOnler aynı zamanda öğrencOlerOn
sosyal, kültürel ve akademOk bağlamlarda etkOlO ve uygun OlOşkOlendOrme yetkOnlOğOnO gelOştOrmede
model oluşturur.
SANAT
Sanat derslerOnde öğrencOlerOn gelOştOrdOklerO becerOler, tutumlar ve bOlgO, OlerOkO çalışmaları OçOn
anlamlı bOr temel oluşturur ve öğrencOlerOn Onsan odaklı çalışma alanlarındakO karOyerlerO OçOn
hazırlanmalarına yardımcı olur.
Sanat Ders Grubu Kazanımları
A. Bilme ve anlama
SanattakO kuramcı ve uygulamacıların çalışmaları aracılığıyla öğrencOler sanat türlerOndekO
19
estetOğO keşfedecekler, alana özgü bOr dOlde analOz yapıp OletOşOm kurabOleceklerdOr. ÖğrencOler
evrensel bOr bağlamda sanatın rolüne daOr anlayışlarının yanı sıra açık ve örtük bOlgOyO
kullanarak, çalışmalarını ve sanatsal yaklaşımları oluştururlar.
B. Becerileri geliştirme
BecerOlerOn edOnOmO ve gelOşmesO sanat yaratma sürecOne ve sanat dalına aktOf olarak katılmak
OçOn Omkân sağlar. BecerO uygulaması öğrencOlerOn sanatsal fOkOrlerOnO gerçekleşme noktasına
getOrmelerOnO sağlar. Gerçekleşme noktası farklı şekOller alabOlOr. Ancak, öğrencOnOn sanat eserOnO
OzleyOcOye sunması gerçekleşme noktasının tam olarak ayırt edOlebOldOğO andır. BecerOler hem
süreçte hem de üründe belirgindir.
C. Yaratıcı düşünme
Sanat, merak gelOştOrmelerO ve amaca uygun olarak sınırları araştırıp zorla maları OçOn
öğrencOlerO motOve eder. Yaratıcı düşünme sanatsal amaçlarını, süreçlerOnO ve çalışmalarını
gelOştOrmek amacıyla öğrencOlerOn tanıdık olmayanı araştırmaları ve yenOlOkçO şekOllerde deneyler
yapabilmeleri için onları cesaretlendOrOr. Yaratıcı düşünme öğrencOlerOn sanatsal kOmlOklerOnO fark
edebOlmelerOnO ve kOşOsel Omzalarını keşfetmelerOnO sağlar.
D. Karşılık verme
ÖğrencOlerOn kendO dünyalarına, sanatlarına ve başkalarının sanatına karşılık verme Omkânı
olmalıdır. Karşılık bOrçok şekOlde verOlebOlOr. Karşılık verme olarak sanat yaratmak öğrencOlerOn
bağlantılar yapmasını ve öğrenmelerOnO yenO ortamlara transfer etmesOnO teşvOk eder.
Çalışmalarının kendOlerO ve OzleyOcO üzerOndekO etkOsO Ole sanatsal nOyetlerO üzerOne dönüşümlü
düşünerek öğrencOler, kendO sanatsal gelOşOmlerOnOn ve sanatın kendO hayatlarındakO Ole
dünyadakO rolünün daha fazla farkında olurlar. ÖğrencOler sanatın değOşOklOğe bOr karşılık
olabOleceğO gObO değOşOklOğO başlatabOleceğOnO de öğrenOrler.
BİREYLER VE TOPLUMLAR
MYP Bireyler ve Toplumlar, öğrenenleri etrafındaki dünyaya uyum sağlama ve anlamaya
teşvik eder ve bireyler, toplumlar ve çevre üzerinde etkisi olan tarihi, çağdaş, coğrafi, siyasi,
sosyal, ekonomik, dini, teknolojik ve kültürel faktörleri araştırıp sorgulamak için gereken
becerilerle donatır. Hem öğrenci hem öğretmen olmak üzere öğrenenleri, yerel ve küresel
bağlamları değerlendirmeye davet eder. Bireyler ve toplumlardaki çalışmalar empati ve
uluslararası vizyon geliştirmek için esastır.
Bireyler ve Toplumlar Ders Grubu Kazanımları
A. Bilme ve anlama
Öğrenciler, bireyler ve toplumlar hakkında gerçekçi ve kavramsal bilgi birikimi geliştirirler.
B. Araştırma
Öğrenciler, insan bilimleri ve sosyal bilimlere dahil disiplinler ile bağdaştırılan sistematik
araştırma becerileri ve süreçler geliştirirler. Öğrenciler tek başlarına ve başkalarıyla işbirliği
içinde araştırma yapmaya yönelik başarılı stratejiler geliştirirler.
20
C. Aktarma
Öğrenciler, çeşitli araç ve sunum formatlarını kullanarak öğrenmelerini organize etme,
belgeleme ve karşısındakine aktarma becerisi geliştirirler.
D. Eleştirel düşünme
Öğrenciler, bireyler ve toplumlardan anladıklarına ve araştırma süreçlerine uygulamak üzere
geliştirecekleri eleştirel düşünmeyi kullanırlar.
TASARIM
MYP’de Tasarım, tüm öğrencileri tasarımsal problemleri çözme konusunda uygulayıcı olmaya
ve yaratıcı düşünme becerileri kullanmaya yöneltir; onları tasarımın hem tarihi bağlamda hem
de günümüz koşullarında rolünü keşfetmeye teşvik eder; tasarımla ilgili karar verirken ve
uygulama yaparken öğrencilerin sorumluluklarının bilincinde olmasını sağlar. Sorgulama ve
problem çözümü bu branşın odak noktasıdır. MYP’de Tasarım, sorunların analizini ve
araştırılmasını, geçerli çözümlerin geliştirilmesini, çözümlerin üretilmesini ve bu çözümlerin
test edilmesini gerektirir. Aynı zamanda bu testlerin değerlendirilmesini düzenlemekte
kullanılan yöntemleri içeren tasarım çemberinin bir araç olarak kullanılması da koşuldur. MYP
Tasarım dersinde bir çözüm, öğrencilerin bağımsız olarak geliştirdikleri ve yarattıkları bir
model, prototip, ürün ya da sistem olarak tanımlanabilir
Tasarım Ders Grubu Kazanımları
A. Sorgulama ve Analiz Etme
Öğrencilere çözmeleri gereken bir problemi tespit edecekleri bir tasarım görevi verilir. Çözüm
gerekliliğine yönelik analiz yaparlar ve problemin kaynağına yönelik bir sorgulama
gerçekleştirirler.
B. Fikir Geliştirme
Öğrenciler çözümün gelişim sürecini yönlendirecek detaylı bir yönerge hazırlarlar. Çözümü
sunarlar.
C. Çözüm Üretme
Öğrenciler tercih edilen çözümün üretimini planlar, test etme ve değerlendirmede yeterli olacak
bir prototip üretebilmek için hazırlanan planı uygularlar.
D. Değerlendirme
Öğrenciler hazırladıkları çözümü değerlendirmek için testler tasarlarlar, bunları uygularlar ve
nesnel bir şekilde ürünün başarısını değerlendirirler. Öğrenciler, çözümün geliştirilebileceği
alanları tespit eder ve bu çözümün hedef kitle üzerinde yapacağı etkiyi açıklarlar.
MATEMATİK
Matematik; fen, mühendislik ve teknoloji bilimleri çalışmaları için temel oluşturur. Ancak,
matematik sanatta da açık olarak görülür ve artarak ekonomide, sosyal bilimlerde ve dilin
21
yapısında önem kazanır. MYP öğrencileri, bilgi temsili, durum keşfi ve modelleme ve çeşitli
problemlere çözüm bulmak için ICT araçları kullanmaya teşvik edilir. Bunlar geniş alanlarda
kullanılabilecek becerilerdir. MYP matematik, tüm öğrencileri, matematikteki diğer alanlara
hitap edecek bilgi, anlama ve entellektüel yeterlilikle ve ayrıca onları genel çalışma, iş alanı ve
yaşamlarında matematiği kullanma konusunda donatmayı amaçlar.
Matematik Ders Grubu Kazanımları
A. Bilme ve anlama
Bilgi ve anlama, matematiği çalışmak, kavramları keşfetmek ve becerileri geliştirmek için temel
oluşturur. Bu hedefle öğrencilerin çeşitli durumlarda tanıdık veya bilmedikleri problemlerle
karşılaştıklarında gerekli matematik yöntemini seçebilmeleri ve uygulayabilmeleri
değerlendirilir.
B. Örüntüleri İnceleme
Örüntüleri inceleme öğrencilere matematiği keşeftmenin heyecanı ve memnuniyetini
yaşamalarına olanak verir. İnceleme yoluyla çalışma öğrencilerin risk alan, araştıran ve kritik
düşünen öğrenciler olmalarına teşvik eder.
Öğreniclerin problem çözme tekniklerinden birini seçmelerine olanak vermeyen bir çalışma
gereğinden fazla açıklamalıdır ve (1.ve 2. Yıllar için) öğrencinin maximum başarı seviyesi olan
6’yı, 3.yıl ve üstü içinse maximum başarı seviyesi olan 4’ü almalarıyla souçlanır. Buna rağmen,
öğretmen bütün öğrencilerin araştırmayı başlatabilmeleri için yeterli yönergeyi verdiğinden
emin olmalıdır.
3. ve daha üstü yıllar için yanlış hesaplamalardan elde edilmiş genel kuralı tanımlayan bir
öğrenci eğer kuralın aynı derecede karmaşık olduğunu da ortaya koyabilirse, maximum başarı
seviyesi olan 6’yı alabilecektir.
C. İletişim
Matematik güçlü ve evrensel bir dil sağlar. Öğrencilerden matematiksel fikirleri, bulguları,
nedenleri paylaşırken, hem yazılı hem de sözlü olarak uygun matemakisel dil ve farklı
sunumlar kullanmaları beklenir.
D. Matematiği gerçek yaşam bağlamlarına uygulama
MYP Matematik dersi, öğrenciyi matematiği gerçek hayatta problemleri çözmek için
kullanabileceği bir araç olarak görebilmeleri için cesaretlendirir. Öğrencilerden teorik
matematiksel bilgiyi gerçek hayattaki olaylara uygun problem çözme tekniğini kullanarak
uygulayabilmelerini ve geçerli çıkarımları yaparak elde ettikleri sonuçlara yansıtabiliyor
olmalarını bekler.
22
AKADEMİK DÜRÜSTLÜK
Akademik dürüstlük IB programlarında tüm okulların, öğretmenlerin ve öğrencilerin
sorumluluğundadır ve okulun ATL yaklaşımı kapsamında tüm müfredat boyunca
geliştirilmelidir. Erken yaştan itibaren PYP‘de öğrencilere bir işin sahipliği ve ona göre atıfta
bulunma öğretilmelidir. Öğrenciler deneyim elde ettikçe çeşitli akademik dürüstlük becerileri
öğretilmelidir ki MYP ya da DP‘de IB tarafından yapılacak değerlendirmelerle karşı karşıya
kaldıklarında iyi gelişmiş becerileri olsun ve tehlikelerden uzak durabilsinler.
MYP öğrencileri alıntı yapma ve referans gösterme gibi temel ATL becerilerini
öğrenmeli ve kendilerine MYP sonrasındaki çalışmalarına iyi hazırlanmış olmak için hata
yapma ve hatalarından öğrenme fırsatları verilmelidir.
Akademik dürüstlük, öğretimde kişisel doğruluk ve iyi uygulamayı destekleyen değerler
ve beceriler bütünü olarak görülmelidir.
Tüm MYP öğrencileri akademik dürüstlüğe ilişkin, özellikle fikri mülkiyet ve orijinallik
kavramlarının temel anlam ve önemini kavramalıdır. Ancak yalnızca kavramsal anlayış tek
başına yeterli değildir; öğrenciler bu tür kavramları çalışmalarında uygulayacak bilgi ve pratik
becerilere de sahip olmalıdır.
İşbirliği geniş anlamda, ortak bir amaç etrafında paylaşılan bilgiyle birlikte çalışmak
olarak tanımlanabilir ve kişinin çalışmasının diğeri tarafından değerlendirilmek üzere
kopyalanmasına veya teslim edilmesine yol açmayan açık ve işbirliğine dayalı davranıştır. Hile
öğrencinin eş öğrenenleri atıf göstermediği bir kaynak olarak kullanması halinde ortaya çıkar.
Orijinal çalışma öğrencinin bireysel ve özgün fikirlerine dayalıdır.Bu nedenle formatı ne
olursa olsun değerlendirmeye alınan tüm ödevler tamamen ve orijinal biçimde öğrencinin kendi
dili, ifadeleri ve fikirlerini kullanmalıdır. Doğrudan alıntı ya da yeniden cümle haline getirme
yoluyla olsun, bir öğrencinin çalışmasında başka bir kişiye ait fikirler ya da eser temsil
ediliyorsa o fikirlerin ya da eserin kaynağı/kaynakları tam olarak ve uygun biçimde
tanınmalıdır.
IB, intihali başka bir kişinin fikirleri veya eserinin öğrencinin kendine aitmiş gibi sunması
olarak tanımlasa da, yalnızca bu tanım öğrencilere neyin intihal teşkil ettiği ve ondan nasıl
kaçınılabileceğine dair yeterli bilgi ve rehberlik sunmamaktadır. Öğrenciler eserlerinde ne
zaman ve nasıl alıntı yerleştirecekleri konusunda yönlendirilmelidir. Aynı şekilde, başka
cümlelerle ifade etme uygulaması bir ATL becerisi olup, öğrencilerin bir parçayı
kopyalamaktansa kendilerine ait birkaç kelimeyi koyup bu kelimeleri orijinal çalışmaları olarak
görmelerini sağlacak bu beceri onlara öğretilmelidir. Başka bir kişiye ait kelimeler
kullandığında öğrenci, kelimelerinin kendine ait olmadığını göstermek için tırnak işareti, satır
başı eklemeyi ya da kabul gören başka bir yöntemi kullanmayı alışkanlık edinmelidir. Ayrıca
alıntının kaynağı (ya da yeniden ifade edilen metin) alıntıyla beraber açık bir biçimde
gösterilmelidir ve yalnızca kaynakçada yer almamalıdır. Kendi savlarını desteklemek için
başkasının kelime ve fikirlerini kullanmak her türlü akademik çalışmanın temel bir öğesidir ve
bu kelime ve fikirleri kendilerininkine nasıl dahil edileceği ATL becerisi olarak açık biçimde
öğretilmesi gereken önemli bir beceridir.
23
ÖLÇME - DEĞERLENDİRME
MYP Değerlendirme İlkeleri
Değerlendirme her türlü öğretme ve öğrenmenin ayrılmaz parçasıdır. MYP
değerlendirmesi, öğretmenlerin programın her yılında her ders grubuna ait değerlendirme
kriterlerini kullanarak saptanmış ders grubu hedeflerini değerlendirmesini gerektirir.
Öğrencilere en yüksek seviyede başarıya ulaşma fırsatları tanımak için MYP öğretmenleri
çeşitli değerlendirme stratejilerini benimseyen zorlayıcı görevler geliştirmektedir.
MYP‘de öğretmenler şart koşulan, önceden bilinen ve kesin kriterlerin yönlendirdiği
şekilde kendi profesyonel muhakemelerini kullanarak değerlendirmenin şeffaf olmasını temin
eder. Çeşitli değerlendirme görevleri arasında öğretmenler, öğrencilerin başarı seviyelerini
değerlendirme kriterleri uyarınca tanımlayıcılar kullanarak belirlemektedir.
MYP‘de değerlendirme;
•
•
•
•
•
•
•
•
öğrenme sürecine yönelik geri bildirim sağlayarak öğrenci öğrenimini destekler ve
teşvik eder, öğretme sürecini besler, geliştirir ve iyileştirir, öğrencilerin becerilerini kişisel proje ve disiplinlerarası değerlendirmelerde olabileceği
gibi disiplinler boyunca aktarmaları için fırsat sunar, öğrenmeye yönelik olumlu öğrenci davranışlarını destekler, öğrencileri gerçek dünya bağlamlarındaki sorgulamaları esnasında destekleyerek ders
içeriğine dair derin anlayış geliştirmeyi hedefler, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimini destekler, çeşitli kültürel ve dilsel bağlamlarda yer alan değerlendirmelerle birlikte programın
uluslararası düşünme boyutunu yansıtır, öğrencinin bütünüyle gelişimini dikkate alan örnek ilkeleri dahil ederek programın
bütüncül yapısını destekler.
MYP‘deki değerlendirme uygulamaları bazen okullardaki mevcut uygulamalarda ciddi
zorluklar yaratmaktadır. MYP değerlendirmesinin bazı ana özellikleri şunlardır: •
•
•
dahili toplamsal değerlendirme ve destekleyici oluşsal süreçlerin ayrımı
mekanik ve eleştiriye dayanmayan başarı seviyeleri ya da verili raporlama süreçleri
yerine en kesin öğrenci performansı ispatına verilen önem
dersin bitiminde, öğelerine değil dersin tamamına dayalı öğrenci anlayışı
değerlendirmesi
MYP değerlendirmesinin amacı öğrenci öğrenimini desteklemek ve teşvik etmektir.
MYP öğrenci performansı üzerine bilgi toplayan ve bu bilgiyi analiz eden ve öğrencilere
performansları hakkında zamanında geri bildirimde bulunan değerlendirme süreçlerine vurgu
yapmaktadır. MYP değerlendirmesi özellikle ders grubu hedefleriyle yakından ilgili ATL
becerilerinin gelişiminde çok önemli rol oynamaktadır. MYP‘nin değerlendirmeye yaklaşımı
yalnızca öğrenmenin ortaya koyduğu ürünlerin değil sürecin de değerlendirilmesinin önemini
tanımaktadır.
Ders gruplarına göre MYP değerlendirme kriterleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
24
B
A
C
D
Dil ve edebiyat
Analiz etme
Düzenleme
Metin üretimi
Dili kullanmak
Dil edinimi
Sözlü ve görsel metni
kavramak
Yazılı ve görsel
metni kavramak
Konuşma, yazılı ve
görsel metne cevaben
iletişim kurmak
Dil yazılı ve sözlü
şekilde kullanmak
Bireyler ve
toplumlar
Bilme ve anlama
Araştırma
Aktarma
Eleştirel düşünme
Fen Bilimleri
Bilme ve anlama
Sorgulama ve
tasarlama
İşleme ve
değerlendirme
Fen bilimlerinin
etkileri üzerine
yansıtma yapma
Örüntüleri inceleme
İletişim
Matematiği
gerçek yaşam
bağlamlarına
uygulama
Becerileri geliştirme
Yaratıcı düşünme
Performans
planlama
Uygulama ve
performans
Matematik
Sanat
Bilme ve anlama
Bilme ve anlama
Beden ve sağlık
eğitimi
Bilme ve anlama
Tasarım
Sorgulama ve analiz
etme
Fikir geliştirme
Çözüm üretme
MYP projeleri
Araştırma
Planlama
Eyleme geçme
Disipliner temellendir
me
Sentez ve uygulama
İletişim kurma
Disiplinlerarası
Ünite
Karşılık verme
Dönüşüm ve
performansı
artırma
Değerlendirme
Dönüşümlü
düşünme
Dönüşümlü
düşünme
Tablo 3
25
MYP genel not tanımlayıcıları
Orta Yıllar Programını kullanan okulların verdiği final notlarının açıklamaları aşağıdaki
tabloda verilmiştir:
Not Sınır
Tanımlayıcı
birimleri
1
2
3
4
5
6
7
1–5
Çok sınırlı kalitede çalışma üretiyor. Birçok kavrama ve bağlama ilişkin çok sayıda yanlış
anlayış veya eksik anlayış aktarıyor. Çok nadiren eleştirel ya da yaratıcı düşünce gösteriyor.
Hiç esnek değil, çok ender bilgi ve beceri kullanıyor.
6–9
Sınırlı kalitede çalışma üretiyor. Birçok kavrama ve bağlama ilişkin yanlış anlama veya
anlayışında ciddi düzeyde boşluk ifade ediyor. Seyrek olarak eleştirel veya yaratıcı düşünce
gösteriyor. Bilgi ve becerilerin kullanımında genelde esnek değil, seyrek olarak bilgi ve
becerilerini uyguluyor.
10–14
Kabul edilebilir düzeyde çalışma üretiyor. Birçok kavrama ve bağlama ilişkin temel anlayış
aktarıyor, ara sıra ciddi yanlış anlamalar ve boşluklar gösteriyor. Az düzeyde temel eleştirel
ve yaratıcı düşünce göstermeye başlıyor. Bilgi ve beceri kullanımında genelde esneklik
göstermiyor ve sınıf içi durumlarda bile desteğe ihtiyaç duyuyor.
15–18
İyi kalitede çalışma üretiyor. Birçok kavrama ve bağlama ilişkin az düzeyde yanlış anlayış ve
boşlukla birlikte temel anlayış aktarıyor. Sıklıkla temel eleştirel ve yaratıcı düşünce gösteriyor.
Bilindik sınıf içi durumlarda belli düzeyde esneklikle bilgi ve becerilerini kullanıyor ancak
bilindik olmayan durumlarda desteğe ihtiyaç duyuyor.
19–23
Genelde yüksek kalitede çalışma üretiyor. Kavram ve bağlamlara ilişkin özgüveni yerinde
anlayış aktarıyor. Bazen karmaşık düzeyde eleştirel ve yaratıcı düşünce ortaya koyuyor. Bilgi
ve becerileri bilindik sınıf ortamlarında ve gerçek dünya ortamlarında ve destekle beraber bazı
bilinmedik gerçek dünya durumlarında kullanıyor.
24–27
28–32
Yüksek kalitede, ara sıra yenilikçi çalışma üretiyor. Kavram ve bağlamlara ilişkin geniş bir
anlayış aktarıyor. Sıklıkla karmaşık düzeyde eleştirel ve yaratıcı düşünce ortaya koyuyor. Bilgi
ve becerileri sıklıkla bağımsız biçimde bilindik ve bilinmedik sınıf içi ve gerçek dünya
ortamlarında kullanıyor.
Yüksek kalitede, sıklıkla yenilikçi çalışma üretiyor. Kavram ve bağlamlara ilişkin kapsamlı,
incelikli anlayış aktarıyor. Devamlı olarak karmaşık eleştirel ve yaratıcı düşünce ortaya
koyuyor. Sıklıkla bilgi ve becerilerini bağımsız olarak ve uzmanlıkla çeşitli karmaşık sınıf içi ve
gerçek dünya ortamlarında aktarıyor.
Tablo4
Değerlendirme için ders grubu kitapçıklarında yer alan yıllara ait değerlendirme kriter
rubrikleri kullanılır. Bu rubriklerden öğrencinin alabileceği en yüksek puan sekizdir. Her bir
kriterin sonuç puanı en iyi uyan yaklaşım (Best-fit Approach) ile belirlenir. En iyi uyan yaklaşım
26
öğrencinin kriterden aldığı puanlar göz önünde bulundurularak öğretmenin profesyonel
muhakemesini kullanmasıdır. Adapazarı Enka Okullarında, kriterin sonuç puanı belirlenirken
öğrencinin o kriterden aldığı en düşük puanın altında bir puan verilmez.
Her kriter için uygulanan bu yöntem ile kriter sonuç puanları belirlenir ve bu puanlar
toplanarak 32 üzerinden yıl sonu puanı elde edilir. Alınan puanın 7 üzerinden karşılığı yıl sonu
notu olarak başarı seviyelerinin ve tanımlayıcılarının içinde olduğu MYP karnesinde gösterilir.
Bu notlar ile ulusal program gereklilikleri doğrultusunda yapılan değerlendirmelerde alınan
notlar arasında herhangi bir dönüştürme yapılamaz. Notların tutarlı bir şekilde verilebilmesi
için okulumuzda standardizasyon çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda öğretmenler bir
araya gelerek öğrencilerin çalışmalarının hangi açılardan incelenmesi gerektiği ve nasıl ortak
anlayışa sahip olunacağı konusunda uygulamalar yaparlar.
Öğrencilerin MYP sertifikası almaya hak kazanması için MYP 5 (10. Sınıf)’de tüm
derslerden ve kişisel projeden notunun 7 üzerinden en az 3 ve üzeri olması gerekmektedir.
Tüm yıllarda, MYP karnesindeki tüm ders notları en az 6 olan öğrencilere MYP Takdir
ve tüm dersleri 7 olan öğrencilere MYP Onur Belgesi verilir.
Ulusal eğitim programı gereklilikleri dahilinde okulumuzda ölçme ve değerlendirme çalışmaları
yapılmaktadır. Yönetmelikte belirtilen puan ve not baremi üzerinden yapılan değerlendirme
sonuçları öğretmenler tarafından e-okul sistemine girilmektedir. E-okula girilen notlar dönem
sonlarında MEB karnesine otomatik olarak aktarılmakta, karneler öğrenci ve velilerle
paylaşılmaktadır.
Okulumuzda uygulanmakta olan Orta Yıllar Programı ile ilgili daha detaylı bilgilere Adapazarı
Enka Okullarının web sitesindeki MYP okul politikaları bölümünden ulaşabilirsiniz.
27
MYP TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
Başarı seviyesi
Öğrenci çalışmasının ona karşılık gelen tanımlayıcıyı yansıttığı seviye. Başarı seviyeleri
değerlendirme kriterlerinin sol sütununda gösterilmektedir.
Amaç
Amaç genel anlamda öğretmenin ne öğretmeyi ya da yapmayı beklediğini, öğrencinin neyi
deneyimlemeyi ya da öğrenmeyi beklediğini ya da öğrencinin öğrenme deneyimle nasıl
değişebileceğini ifade eder.
Uyuşma
Prensipte ve uygulamada öğrenme üzerine ortak değer ve beklentiler konusunda anlaşmaya
varılması (yazılı müfredat), öğretmenlerin esasen nasıl çalıştığı (öğretilen müfredat), ve
öğrencilerin asıl ne öğrendiği (değerlendirilen müfredat)
Öğrenmeye
yaklaşımlar
(ATL)
Düşünme becerileri, stratejileri ve davranışlarıyla ve kişnin kendi öğrenmesi üzerine dönüşümlü
düşünebilmesiyle ilgilidir.
Eklemleme
Kurumlar ve müfredat programları/ resmi müfredat sınırları arasındaki geçişler dahil yıldan yıla
(dikey) ve dersten derse (yatay) öğrenme hedeflerinin arasındaki korelasyon ve mantıklı
ilerleme.
ATL Lideri
Okullar ATL için lider atayabilir; ilgili öğretmenler, veliler ve öğrenciler ve gerekiyorsa toplum
arasında bağ kurmakla görevlidirler.
Değerlendirme
kriterleri
Bir öğrencinin performansının üretilen çalışmayla ispatlanarak ölçüldüğü kriterler. Ders grubu
rehberleri her ders grubunun ve kişisel projenin değerlendirilmesi için değerlendirme kriterleri
sunmaktadır.
Değerlendirme
Seviyeleri ve tanımlayıcıları içeren kılavuz.
Değerlendirme
stratejisi
Öğretmenlerin gözlem, açık uçlu görevler ve seçili cevaplar gibi, öğrenci öğrenmesine ilişkin
bilgi toplarken kullandığı yöntem ya da yaklaşım.
Değerlendirme
görevi
Öğrencilerin değerlendirmenin gerçekleşebilmesi için katılması gerektiği etkinlik ya da
etkinlikler bütünü.
Değerlendirme
aracı
Anekdot kayıtları gibi, değerlendirme bilgilerini ve toplanan kayıtları ölçmek ve kaydetmek için
öğretmenlerin kullandığı araç.
Toplum
hizmeti
Öğrenciler kendi ihtiyaçlarını ve başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak için anlayışla ve karşılıklı
sorumluluk bilinciyle harekete geçerek topluma hizmet eder.
Kriter
seviyeleri
toplamı
Verili herhangi bir derste her bireye verilen son seviyelerin toplamı.
28
Birleştirilen
ders grupları
MYP 1-3 yılları arasında zamanlama seçeneği. Okullarda yerel şartların gerektirdiğI şekilde bir
ya da birden fazla programlanmış/ zamanlanmış dersteki bir konunun zorunlu öğretme
saatlerini başka (bir) ders grubu/ gruplarının içine dahil etmesi.
Eşzamanlı
öğrenme
MYP ve DP‘deki zorunlu derslerin eşzamanlı olarak çalışılması.
Kriterle ilgili
değerlendirme
Başarı seviyesini belirlemek üzere önceden anlaşmaya varılmış kriterlere dayalı değerlendirme
süreci. MYP değerlendirmesi kriterle ilgilidir.
Müfredat
çerçevesi
Öğretme ve öğrenme için düzenlenen bir plan. MYP müfredat çerçevesi öğrencilerin amaç ve
hedeflere ulaştığı seviyeleri tespit eden ve titizlikle değerlendirdiği yapıları ve pedagojik
yaklaşımları belirler. MYP‘de müfredat çerçevesinin temel öğeleri arasında kavramsal anlayış,
küresel bağlamlar, öğretmeye ve öğrenmeye yaklaşımlar ve geniş ve dengeli çeşitli
disiplinlerdeönemli içerik bulunmaktadır.
Tanımlayıcılar
Başarı seviyesi tanımlayıcıları her değerlendirme kriterinde öğrenci başarısının farklılıklarını
tanımlar ve verilmesi gereken başarı seviyesine karşılık gelir.
Farklılaştırma
Farklı beceri seviyelerine göre planlama
Disiplin
Öğrenme branşı ya da akademik çalışma alanı; öğretme amacıyla bilginin düzenlenmesi (MYP
ve DP‘de pratik değerlendirme amaçları için genel olarak ders diye geçmektedir). Bazı MYP
ders grupları ve derseleri birden fazla disiplini kapsayabilir. Örneğin MYP ders grubu sanat
görsel sanatlar, drama, müzik, medya ve dans gibi disiplinleri kapsar. Entegre bilimler dersi
biyoloji, kimya ve fiziği içermektedir.
Harici
moderasyon
Bkz. moderasyon.
Harici
değerlendirme
Öğrencinin öğretmeni tarafından değil IB tarafndan belirlenen ve notlandırılan değerlendirme.
Nihai
değerlendirme
MYP‘nin beşinci yılının sonunda öğrenci çalışmasının toplamsal değerlendirmesi.
Oluşsal
değerlendirme
Öğretmeyi yönlendirecek bilgi sunmak ve öğrenci performansını artırmak amacıyla süregiden
değerlendirme.
Küresel katılım
Küresel zorluklara ilişkin yerel, ulusal ve uluslarası boyutta sorgulama, eyleme geçme ve
dönüşümlü düşünme.
Not sınırı
Belirli bir nota karşılık gelen en düşük ve en yüksek kriter seviyeleri toplamı. Dahili
değerlendirme için önerilen sınırlar MYP: İlkelerden uygulamaya belgesinde yer almaktadır.
(Seçmeli) harici MYP eDeğerlendirmelerine
ilişkin not sınırları yıllık olarak belirlenmektedir.
Öğrenci başarısı standartlarına verilen rakan. Not sınırları tablosunun öğrencinin kriter
seviyeleri toplamına uygulanmasıyla bulunur. Not yalnızca tüm derse özel kriterlerin
değerlendirme için kullanıldığı zamanda elde edilir.
Not
MYP‘de öğrenci çalışmalarına ilişkin final notları 1‘den (en düşük) 7‘ye (en yüksek)
kadardır.
Okullar nihai değerlendirme dışındaki değerlendirmelerde bu ölçeği kullanabilir ancak
29
bireysel çalışmalar için uygun değildir.
Yatay
planlama/
yatay
eklemleme
Yatay planlama aynı sınıf seviyesindeki öğretmenler takımının öğrenme için plan yapmak
üzere bir araya gelmesini içerir.
IB MYP
sertifikası
IB‘nin yayımladığı, MYP sonuçlarıyla
tamamlandığını gösteren sertifika.
IB MYP ders
sonuçları
IB MYP sertifikasını kazanmayan MYP eDeğerlendirme adaylarının başarılı sınav ve/veya
ePortfolyo notlarının kayıtlarını içeren resmi IB belgesi.
IB MYP
sonuçları
Adayın başarılı sınav ve/veya ePortfolyo notlarının kayıtlarını içeren IB MYP sertifikasına ek
resmi IB belgesi.
IBIS
MYP koordinatörlerinin idari prosedürleri tamamlama ve parola korumalı web sunucusu yoluyla
IB‘den haber ve bilgi alma imkanı sunan sistem.
Dahili
değerlendirme
Öğrencinin öğretmen(ler)i tarafından yürütülen öğrencinin çalışmasının değerlendirilmesi
Dahili
standardizasyo
n
Okuldaki bir ders grubunun tüm öğretmenlerinin kriterler ve tanımlayıcılara ilşkin ortak bir
anlayış tesis ettiği süreç.
Bütünleşmiş
öğrenme
Bir MYP ders grubunda iki ya da dah fazla disiplinin tek bir derste bütünleştiği disiplinlerarası
müfredat yaklaşımı. MYP bütünleşmiş beşeri bilimler ve bütünleşmiş bilim dersleri için IB harici
değerlendirme hizmetleri sunmaktadır. Okullar aynı zamanda IB tarafından harici olarak
moderasyona tabi tutulacak şekilde tasarım ve sanat derslerinde de bütünleşmiş yaklaşımlar
düzenleyebilir.
Disiplinlerarası
İki ya da daha fazla öğrenme branşını ya da akademik çalışma alanını birleştirme. MYP‘de
disiplinlerarası çalışma ders gruplarının hem içinde hem de arasında geliştirilebilir.
Sonuçların
çıkması
Öğrencilerin harici değerlendirme notlarını aldıkları süreç.
Karar
Bireysel değerlendirme kriterine göre öğrencinin çalışmasının değerlendirilmesi.
Değerlendirme
ölçütleri
Öğretmenin belirli bir görev için nasıl seviye belirlediğinin göstergesi. Bazı durumlarda
değerlendirme ölçütleri yayınlanan MYP kriterleri olabilmektedir. Diğer durumlarda öğretmen bir
cevap anahtarı sunmak durumunda olabilir, okuma anlama için soru seviyeleri belirtir ya da
görev ve amaca göre göreve özel olduğu açık olan kriterler sunabilir.
Orta Yıllar
Programı
(MYP)
11 ila 16 yaş arası öğrenciler için tasarlanan IB programı.
Moderasyon
Değerlendirmenin MYP kriterlerine uygun yapılıp yapılmadığını temin etmek için
öğretmenlerden alınan, değerlendirilmiş kişisel projeler örneğinin harici olarak gözden
geçirilmesi ve düzeltilmesi.
beraber
programın
gerekliliklerinin
30
başarıyla
Moderasyon
faktörü
Ortak bir değerlendirme belirlemek için kriter seviyeleri toplamına uygulanan matematiksel
düzeltme.
Anadil
İlk öğrenilen dil(ler); ―ana diliniǁ konuşan kişi olarak anılan dil, en iyi bilinen dil; en çok
kullanılan dil.
MYP
koordinatörü
Programın etkili gelişimini gözeten MYP‘nin okuldaki pedagojik lideri. MYP koordinatörü okulda
ve okulla IB arasında programa dair etkin iletişim kurar.
Hedef
Bir ders veya kişisel proje için ders/projede değerlendirilecek becerileri, bilgileri ve anlayışı
tanımlayan beyanlar bütünü. Değerlendirme kriterleri hedeflere karşılık gelmektedir.
Öğrencilerin hedeflere ulaşıp ulaşmadığı değerlendirme kriterleri kullanılarak değerlendirilir.
Online
müfredat
merkezi (OCC)
http://occ.ibo.org adresinde İlk Yıllar Programı, Orta Yıllar Programı ve IB Kariyerle İlgili
Sertifika‘yla ilgili okulları destekleyen web tabanlı hizmet. Öğretmenler online tartışmalara
katılabilir, seçtikleri IB yayınlarına erişebilir, fikir ve kaynak paylaşabilir, IB‘den haber ve bilgi
okuyabilir ve özel etkinliklere katılabilir.
Akran çalıştayı
Öğrencilerin mevcut görev, konu, kavramlar ve beceriler hakkında görüş elde etmek, geri
bildirimde bulunmak ve taslak halindeki çalışmayla ilgili öneri getirmek için birbirleriyle
tartışması.
Anlayış
performansları
Yeni durumlarda bilgiyle esnek düşünmeyi teşvik eden özel bir tür öğrenme deneyimi.
Öğrencilerden bilgiyi bilerek yeni bir anlayışa doğru ilerlemek için kullanmaları talep edildiğinde
―anlayış performanslarıǁ oluşur. Anlayış performansları öğrencilere anlayışlarını derste ve
diğer derslerde anlayışlarını inşa etme ve ortaya koyma imkanı tanır. Anlayışın elimizde
bulundurduğumuz olgular gibi sahip olduğumuz bir şey değil, daha ziyade yaptığımız bir şey
olduğunu savunan kurama dayalıdır.
Kişisel proje
Öğrencilerin MYP‘deki deneyimlerinin doruk noktasıdır ve ATL ve küresel bağlamlardaki
deneyimlerini göstermektedir. Programın son yılında tamamlanıır.
Kişisel proje
danışmanı
Kişisel projenin tamamlanmasında öğrenciyle doğrudan çalışmaktan sorumlu okul personeli.
Politika
MYP‘nin uygulaması ve gelişminin her gün okul hayatında nasıl desteklenerek pratiğe
döküleceğini fade eden, toplu olarak yazılan belgeler.
Program
değerlendir
mesi
MYP‘yi sunan IB Dünya Okulları‘nın, okulların özdeğerlendirme prosedürleri ve programın
kalitesini temin etmelerinde IB‘nin okullara yardımcı olduğu zorunlu süreç.
Yönlendirici
yardım
Öğrencilere sunulan desteğin kademeli olarak azaldığı ve buna karşılık öğrencilerin kendi
öğrenmelerine dair daha fazla sorumluluk üstlendiği öğretmenlerin geliştirdiği ve uyguladığı
adımlar ya da aşamalar.
Özel eğitim
ihtiyaçları
(SEN)
IB‘nin tanımlarına göre özel eğitim ihtiyaçları şunlar olabilmektedir:
•
•
öğrenmeye engel teşkil eden zorluklar gösteren ya da şartlarla yaşayan, bu nednele
sınıf yönetimi ve etkili eğitim için özel öğretme stratejilerine ihtiyaç duyma,
müfredatın hızlanmış öğrenme ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde uyarlanmasını
31
gerektirecek düzeyde bir ya da birden fazla derste ortalamadan yüksek yetkinlik
gösterme
Öğrenci kaydı
MYP koordinatörünün öğrencileri harici sınav için kaydettirdiği süreç.
Ders
Tekil ya da bütünleşmiş akademik disiplinlerin (ve resmi olarak oluşturulan disiplinlerarası
çalışmaların) pratik olarak bölünmesi. MYP ve DP‘de derler değerlendirilebilir dersler olarak
tanımlanmıştır.
Ders grubu
Bir araya geldiklerinde geniş ve dengeli bir müfredat temsil eden, ortak bir kategoride
gruplandırılan ilgili dersler bütünü. MYP‘de sekiz ders grubu bulunmaktadır: sanat, tasarım,
bireyler ve toplumlar, dil edinimi, dil ve edebiyat, matematik, beden ve sağlık eğitimi ve bilim.
Ders grubu
esnekliği
MYP 4. ve 5. yılında, eğer öğrencilerin ya da okulun ihtiyaçlarını daha iyi karşılayacaksa belirli
önemli şartlar dahilinde yalnızca 6 MYP dersini çalışmak üzere sunulan müfredat seçeneği.
Ders grubu
rehberi
Her MYP ders grubu için IB‘nin yayınladığı ve müfredat gereklilikleri ve saptanmış hedefler ve
değerlendirme kriterlerini içeren rehber.
Toplamsal
değerlendirme
Belirli hedeflere göre öğrencinin başarı seviyesine dair bilgi vermek üzere tasarlanan, bir ünite,
dönem ya da müfredat programının bitiş değerlendirmesi.
Sinerjik
düşünme
Olgusal ve kavramsal düşünme arasındaki etkileşim
Göreve özel
başlık
Tek tür göreve özel açıklama örneği. Öğretmen tarafından uyarlanan, verili bir görevde
öğrencilerin genel başarı seviyesi tanımlayıcılarına nasıl eğilebileceğini daha iyi tanımlayan bir
değerlendirme kılavuzu. Göreve özel başlıklar MYP‘nin her yılında faydalıdır. Göreve özel
başlıklar derse özel kriterlerin yerine geçme amacı taşımaz ve öğrenciler orijinallere de
erişebilmelidir. Göreve özel başlık öğrencilerin genel tanımlayıcılara dair anlayışlarını daha da
geliştirmesine yardımcı olur.
Öğretmen
toplantısı
Mevcut görev, konu, kavramlar ve becerilere ilişkin bilgi almak ve taslak halindeki çalışma
üzerine geri bildirimde ve öneride bulunmak için öğrencilerin öğretmenlerle yaptıkları
görüşmeler.
Öğretmen
destek
materyali
IB‘nin yayınladığı öğretmen destek materyali ders grupları ve kişisel projeye ilişkin
değerlendirmeye alınmış öğrenci çalışmaları örnekleri içerir. Bu materyal CD-ROM ya da
internet üzerinde yayımlanabilir. Ders rehberlerinde anlayış ve kuram uygulanışına dair pratik
yardım sunma amacı taşır.
Öğretme saati
Öğrencilerle temasa geçilen saatler (60 dakika aralar).
Ünite
Bir sorgulama beyanı ve sorgulama sorularına odaklanan, öğrencilerin MYP ders grubundaki
hedeflerin bazılarına ulaşmalarını sağlamak üzere tasarlanan dersler bütünü.
Dikey
planlama/
dikey
eklemleme
Yatay planlamanın hedefi, ders hedefleri ve ATL açısından, öğrenmeyi sıraya dizmek ve 1.
yıldan 5. yıla dek devamlılık ve ilerleme tesis etmekdir.
Ağırlık ölçümü
Her değerlendirme kriterinin görece vurgusunun (böylece her hedefin vurgusunun) ölçüsü.
MYP değerlendirme kriterleri eşit ağırlıktadır.
Tablo 5
32
33