öğretim materyalleri kitabı

Transkript

ÖĞRETİM
MATERYALLERİ
KİTABI
27.05.2014
Doç. Dr. Bülent ÇAVAŞ
Bu kitap Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında
verilen Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme dersi kapsamında
üretilen ve sergilenecek öğretim materyallerini içermektedir.
ÖĞRETİM MATERYALLERİ KİTABI
Editör
: Doç. Dr. Bülent ÇAVAŞ
Kapak Tasarımı
: Öğr.Gör.Dr.Ekin BOZTAŞ
iletişim: [email protected]
Mayıs 2014
Buca, Izmir – TURKEY
yazara bilgi vermek ve ticari olmamak koşuluyla bu kitap çoğaltılabilir ve öğrenme & öğretme
ortamlarında kullanılabilir
Sayfa 1
ÖĞRETİM MATERYALLERİ
KİTABI
ÖNSÖZ
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersi Fen Bilgisi Eğitimi
Anabilim Dalı 3. Sınıfında verilen zorunlu derslerden birisidir.
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersinin içeriğine
bakıldığında; “Öğretim Teknolojisi ile ilgili kavramlar, çeşitli öğretim
teknolojilerinin
özellikleri,
öğretim
teknolojilerinin
öğretim
sürecindeki yeri ve kullanımı, okulun ya da sınıfın teknoloji
ihtiyaçlarının belirlenmesi, uygun teknoloji planlamasının yapılması ve yürütülmesi,
öğretim teknolojileri yoluyla iki ve üç boyutlu materyaller geliştirilmesi öğretim
gereçlerinin geliştirilmesi (çalışma yaprakları, etkinlik tasarlama, tepegöz saydamları,
slaytlar, görsel medya (VCD, DVD) gereçleri, bilgisayar temelli gereçler), eğitim
yazılımlarının incelenmesi, çeşitli nitelikteki öğretim gereçlerinin değerlendirilmesi,
İnternet ve uzaktan eğitim, görsel tasarım ilkeleri, öğretim materyallerinin etkinlik
durumuna ilişkin araştırmalar, Türkiye’de ve dünyada öğretim teknolojilerinin kullanım
durumu.” konularının işlendiği görülmektedir.
Ders, 2 Teorik ve 2 Uygulama saati olmak üzere 4 saatlik bir derstir.
Bu kitabın yazılış amacı Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersi
kapsamında dönem sonu ödevi olarak öğrenciler tarafından hazırlanan materyallerin
tanıtımını yapmaktır.
Bu kitap gelecek yıllarda öğrenciler tarafından geliştirilecek öğretim materyalleri
için bir kaynak kitap oluşturması açısından önemlidir.
Sayfa 2
Burada sunulan materyaller öğrenciler tarafından geliştirilen 76 materyal arasından
seçilerek 28 Mayıs 2013 tarihinde Buca Eğitim Fakültesinde ikincisi düzenlenecek olan
II.Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Şenliğinde sunulması planlanmıştır.
Bu kitapta sunulan materyallerin hepsi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı 3.Sınıfında
okuyan öğrencilerimizin katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerimizin bu ders
kapsamında tamamen kendi imkanlarıyla ve zamanlarını etkin bir şekilde kullanarak
geliştirdikleri öğretim materyalleri için kendilerine teşekkürü bir borç bilirim.
Bu kitap hiçbir ticari boyut düşünülmeden tasarlanmıştır ve tüm fen eğitimcilerinin
kullanımına açıktır.
Görüş, önerileriniz ve her şeyden öte işbirliği mesajlarınız bizim için önemlidir.
Buca – İzmir, 27.05.2014
Doç. Dr. Bülent ÇAVAŞ
Sayfa 3
İçindekiler
ÖNSÖZ ................................................................................................................................................... 2
BASİT BİR ELEKTRİK SÜPÜRGESİ ............................................................................................... 5
GÖZE YOLCULUK ............................................................................................................................ 11
YAPILANDIRILMIŞ FEN................................................................................................................. 18
HORMONOT ...................................................................................................................................... 23
DENİZALTI ......................................................................................................................................... 28
TELEMİKROSKOP ............................................................................................................................ 33
SESİMİZİ DUYURALIM .................................................................................................................. 40
HOPARLÖR YAPALIM .................................................................................................................... 46
METRO FRENLERİ ........................................................................................................................... 58
KIRMIZI YOLCULUK ...................................................................................................................... 62
İNDİKATÖR UĞUR BÖCEĞİ ........................................................................................................ 67
BASİT BİR SAÇ KURUTMA MAKİNASI .................................................................................... 72
MIKSER ............................................................................................................................................... 76
HIRSIZLARIN KORKULU RÜYASI ............................................................................................. 81
HÜCREFELEK..................................................................................................................................... 85
ASFALT AĞLIYOR............................................................................................................................ 89
Sayfa 4
BASİT BİR ELEKTRİK SÜPÜRGESİ
Tasarlayanlar
: Seden Kırte, Ayşe Ege Akar, Bülent Çavaş
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin elektrik enerjisinin hareket
enerjisine dönüştüğünü kavramalarını ve elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu bir şekilde
kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini anlamalarını sağlamaktır.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fiziksel Olaylar
Konu
: Elektrik Enerjisi
İlgili Kazanımlar
: 1. Elektrik enerjisinin hareket enerjisine, hareket enerjisinin de elektrik
enerjisine dönüştüğünü kavrar; 2. Elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu kullanılmasının aile ve
ülke ekonomisi bakımından önemini tartışır.
Gerekli Malzemeler
: Pet şişe, kola kutusu, tahta çubuklar (dondurma çubukları), oyuncak
araba motoru, bakır tel, pil, bant, makas, falçata.
Resim 1. Gerekli malzemeler
Sayfa 5
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerin kendi elektrik süpürgelerini tasarlamaları
istenmelidir. Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hemde yaratıcılıklarını kullanarak
teknolojik bir tasarım ortaya koyacaklardır. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar sadece öğretmenlerin
bu konuda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak için yazılmıştır. Öğrencilere aşağıdaki yapım
aşamalarının birebir verilmesi kesinlikle önerilmemektedir.
Pet şişenin kesilmesi:
Pet şişenin arka tarafı bir makas yardımıyla aşağıdaki resimde görüldüğü gibi kesilmelidir.
Resim 2. Pet şişenin kesilmesi (yetişkin yardımı gerektirir)
Elektrik motoru ve fan tasarımı
Kola veya herhangi bir teneke kutusu alınır ve makas kullanarak bir pervane tasarımı yapılır.
Yapılan bu pervane elektrik motoruna plastik bant yoluyla adapte edilir.
Resim 3. Pervane tasarımı - I
Sayfa 6
Resim 4. Pervane tasarımı - II
Fanı test etme
Fanı ve motoru kapağa takmadan önce test etmek gerekmektedir. Motora pilleri takın. Eğer
fan kapağa iyice uymuşsa, küçük kağıt parçalarını çekmeye başlayacaktır. Eğer çekmek yerine
dışarı doğru üflüyorsa, pildeki bağlantıların yerlerini değiştirin. Eğer fan çok büyükse devam
etmeden önce fanın boyutunu ayarlamanız gerekecektir.
Resim 5. Fanın test edilmesi
Elektrik motorunun pet şişeye sabitlenmesi
Elektrik motorunun pet şişeye sabitlemesini sağlamak için birden fazla yol bulabilirsiniz.
Aşağıdaki şekilde görülen sistem sadece bir öneri olarak sunulmaktadır. Siz çok daha iyi bir
yöntem geliştirebilirsiniz.
Resim 6. Elektrik motorunun şişeye sabitlenmesi – I
Sayfa 7
Elektrik motorunu pet şişeye sabitlemek için dondurma çubukları yukarıdaki ve aşağıdaki
şekilde görüldüğü gibi kullanılabilir.
Resim 7. Elektrik motorunun şişeye sabitlenmesi - II
Pilin sabitlenmesi ve basit bir anahtar tasarımı
Yukarıdaki aşamadan sonra pilin pet şişeye sabitlenmesi gerekmektedir. Aşağıda resimde
görüldüğü gibi pil şişeye sabitlenir ve bakır tel ve ataç kullanılarak basit bir anahtar
oluşturulur.
Resim 8. Pilin şişeye sabitlenmesi ve anahtar yapımı
Elektrik süpürgesinin test edilmesi
Yukarıdaki aşamaların tamamlanmasının ardından yapmış olduğunuz elektrik süpürgesini
test edebilirsiniz. Öğrenciler tarafından yapılan farklı elektrik süpürgeleri test edilebilir.
Sayfa 8
Resim 9. Test aşaması
Öğretim materyali hazırlanırken ve kullanılırken dikkat edilmesi gereken noktalar:
Aşağıda verilen öneriler öğretim materyalinin sınıf ortamında eğlenceli bir şekilde hazırlanması ve
kullanılmasını sağlaması açısından önemlidir.
1. Öğretim materyali 3 kişiden oluşacak öğrenci grupları tarafından hazırlanmalıdır
2. En iyi süpürge tasarımı ve en iyi çekiş yapan tasarımların ödül alabileceği bir ortam
yaratılmalıdır.
3. Gruplar hazırlandığında kullanılacak malzemelerin öğrencilere tanıtılması ve hangi malzeme ve
ekipman kullanılırken nelere dikkat etmeleri gerektiği açıklanmalıdır.
4. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için günlük yaşamda evlerimizde kullandığımız
elektrikli araçların neler olduğu ve elektrik enerjisinden tasarruf yapabilmek için neler yapılması
gerektiği sorulmalıdır.
5. Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır. Bunun
için aşağıda tanımlanan mühendislik tasarım sürecini kullanmaları sağlanmalıdır.
6. Ders sonunda tasarlanan ürünler için daha iyi çekim gücü için neler yapılabilirdi? Motorun gücü
nasıl artırılabilir? Elektrik enerjisinden nasıl tasarruf sağlanabilir? gibi soruların sorulması önerilir.
Sayfa 9
MTS modeli beş basamaktan oluşmakta ve bu basamaklar aşağıda detaylandırılmıştır.
Mühendislik Tasarı Süreci
Basamakları
Basamakların Tanımları
Sor
Problem durumuyla ve problemin çözümüne yönelik alternatif
yöntemlerle ilgili uygun sorular sormak,
Problemi tanımlamak
Tasarı için (varsa) engelleri belirlemek (kullanılacak materyallerin
yetersizliği vs.)
Öğrencilerin önceki bilgileriyle konuyu ilişkilendirmek (fen
kavramları vs.)
Hayal Et
Beyin fırtınası yapmak,
Olası çözüm önerileri üretmek,
Üretilen fikirleri yazıya dökmek ya da çizmek
Planla
Üretilen fikirlerden birinin uygulama yöntemlerinden birini
seçmek,
Seçilen bu fikri şema haline getirmek,
Gerekli materyalleri tedarik etmek,
Şartları belirlemek
Yarat
İlgili planı uygulamak,
Tasarıyı oluşturmak,
Oluşturulan tasarıyı test etmek
Geliştir
Tasarıyı daha iyi bir hale getirebilmek için fikirler üretmek,
Üretilen fikirler doğrultusunda geliştirmek,
Tekrar test etmek
Sayfa 10
GÖZE YOLCULUK
Tasarlayanlar
: Gamze Kırkıncı
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı; öğrencilere duyu organlarından biri olan
gözün yapısını, bölümlerini ve göz kusurlarını tasarlanan bir model üzerinde gösterip, kavratmaktır.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Canlılar ve Hayat
Konu
: Duyu Organları
İlgili Kazanımlar
: 1- Duyu organlarına ait yapıları model üzerinde gösterir ve açıklar. (Duyu
organlarında bulunan özel almaçların uyarıları nasıl aldığı ve cevap verme süreci açıklanır.)
2- Duyu organlarındaki kusurlara ve bu kusurların giderilmesinde kullanılan teknolojilere örnekler
verir.
3- Duyu organlarının sağlığını korumak için alınması gereken tedbirleri tartışır.
4- Duyu organları ve sağlığı ile ilgili meslek gruplarını araştırır ve bu meslek gruplarının toplum
açısından önemini tartışır.
Gerekli Malzemeler
: 2 adet ıraksak mercek, 1 adet yakınsak mercek, 1 adet numarasız mercek,
renkli kalemler, renkli oyun hamurları, makas, maket bıçağı, 2 adet lazer, kil hamuru, kuvvetli
yapıştırıcı, renkli bantlar, karton, sulu boya.
Resim1: Gerekli malzemeler I
Sayfa 11
Resim 2: Gerekli malzemeler II
Yapılışı
:
Göz modelinin hazırlanması:
Kil hamuruna bir kase yardımıyla 2 adet içi boş yarım bir küre gibi şekil verilerek göz akı yapılır.
Resim 3: Kile şekil verilir.
Sayfa 12
Şekil verilen kil kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra korneanın büyüklüğü kadar ön kısımda
yuvarlak bir bölüm açılır.
Resim 4: Kurutulmuş yarım göz akı
Resim 5: Korneanın yeri
Bir miktar kil ile yarım kürenin içersine koroid ve retinayı temsil edecek şerit yapılır. Korneanın
bulunduğu yerin tam karşına denk gelecek şekilde bir miktar kil ile optik sinirlerin geçeceği yeri temsil
eden bölüm yapılır.
Resim 6: Koroid, retina ve optik sinirler bölümleri
Sulu boya ile göz modelinin en iç kısmı turuncuya, orta kısım pempeye en dış kısım beyaz renkte
olacak şekilde boyanır.
Resim 7: Göz modeli boyanır.
Sayfa 13
Lacivert ve kırmızı keçeli kalemler ile optik sinirleri ve kan damarlarını temsilen çizgiler çizilir.
Resim 8: Kan damarları ve sinirler çizilir.
Göz modeli böylelikle hazırlanmış olur. Gözün bölümleri materyal üzerinde gösterilir.
Resim 9: Göz modeli
Sayfa 14
Göz kusurlarını gösterme:
Saydam beyaz bir karton gözün içi büyüklüğünde kesilerek içine yerleştirilir. Işık kaynağı olarak
kullanılacak lazerler paralel bir biçimde gözün kendi merceği olan ıraksak merceğe tutulur ve sarı
noktada kesişmesi sağlanır.
Resim 10: Sağlıklı bir göz
İki ışık kaynağı sarı nokta önünde bir yerde kesiştirilir.
Resim 11: Miyop bir göz
Sayfa 15
Bu şekilde oluşan durum miyop bir göze aittir ve ıraksak bir mercek kullanılarak bu göz kusuru
düzeltilir.
Resim 12: Iraksak mercek ile göz kusuru düzeltilir.
Işık kaynakları göz merceğine paralel gönderilerek sarı nokta arkasında bir yerde kesiştirilir. Yakınsak
mercek ile hipermetrop olan bu göz kusuru düzeltilir ve kesişen ışınlar sarı nokta üzerine düşürülür.
Resim 13: Hipermetrop bir göz
Sayfa 16
Resim 14: Yakınsak mercek ile göz kusuru düzeltilir.
1-Kil kuruduktan sonra kolay bir şekilde kırılabileceği için daha sonradan yapılan işlemler için dikkat
edilmesi gerekir.
2-Göz merceğinin ıraksak mercek olduğu bilinmelidir.
3-Göz kusurlarında hangi mercek türünün kullanılacağı bilinmelidir.
4-Mercekler arası uzaklıklar iyi ayarlanmalıdır ki kırılan ışınlar sarı nokta üzerine sağlıklı bir şekilde
düşürülebilsin.
Sayfa 17
YAPILANDIRILMIŞ FEN
Tasarlayanlar
: Gizem AÇIKALIN
Amacı
:Bu öğretim materyali öğrencinin ucuz ve basit malzemeler kullanarak
tasarım yapmayı öğrenmesini, aynı zamanda el becerilerini geliştirerek öğretmeyi amaçlamaktadır.
Tasarladığım materyal Vücudumuzdaki Sistemler ünitesinin birçok kazanımını karşıladığı için de ünite
sonu ölçme ve değerlendirme aracı olarak kullanılabilir. Böylece öğrencinin analitik düşünme yetisini
kullanması da amaçlanır. Bu tasarım alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerinden biri olan
yapılandırılmış grid tekniği örnek alınarak geliştirilmiştir.
Sınıf Seviyesi
: 6.Sınıf
Öğrenme Alanı
: Canlılar ve Hayat
Konu
: Vücudumuzdaki Sistemler
İlgili Kazanımlar
:
6.1.1.1.Hayvan ve bitki hücrelerini temel kısımları ve görevleri açısından karşılaştırır.
6.1.2.1.Destek ve hareket sistemine ait yapıları açıklar ve görevlerini belirterek örnekler verir.
6.1.3.1.Solunum sistemini oluşturan yapı ve organları model üzerinde gösterir.
6.1.3.2.Akciğerlerin yapısını açıklar ve alveol-kılcal damar arasındaki gaz alışverişini model üzerinde
gösterir.
6.1.4.1.Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organları görevleri ile birlikte açıklar.
6.1.4.2.Büyük ve küçük kan dolaşımını şema üzerinde gösterir.
6.1.4.4.Kan grupları arasındaki kan alışverişini kavrar.
6.1.4.6.Dolaşım sisteminin sağlığını korumak için yapılması gerekenleri araştırma verilerine dayalı
olarak tartışır.
Gerekli Malzemeler
: Oyun hamuru,akrilik boyalar,renkli tahta çubuklar,sunta,pipet,balon,pet
şişe,bakır tel,eva kağıdı,renkli kumaşlar,iğne,iplik,yapıştırıcı,silikon yapıştırıcı,serum borusu,pet
bardak,Köpük levha,cırt cırt,pamuk.
Sayfa 18
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali hazırlanırken öğrencinin üst düzey düşünme becerilerini kullanmaları
istenmiştir.Aynı zamanda el becerilerini de kullanarak atık malzemelerden materyal tasarımı yapmayı
öğrenmeleri amaçlanmıştır.
Oyun hamuruyla bitki hücres ,hayvan hücresi, virüs ve el kemikleri yapımı;
Bitki ve hayvan hücresi için organellere oyun hamuruyla elle şekil verilir.El kemikleri yapılırken bakır
tel üzerine oyun hamuruyla kemik şekli verilir.Virüs modeli yapılırken yine bakır telle önce virüsün
kuyruk bölgesi yapılır ve üzeri oyun hamuruyla kaplanır. Baş bölgesi için pet bardak kesilerek şekil
verilir boyun için de pipet kullanılır.
Renkli tahta çubuklardan kan grupları simgeleri yapımı;
Renkli tahta çubuklar çizilen harfler üzerine silikon yapıştırıcıyla mukavva üzerine sabitlenir.
Sayfa 19
Eva kağıdıyla model yapımı;
Belirlenen resimlerin yardımıyla serum ve aşı modeli eva kağıtları ile yapılır.
Kumaş yardımıyla model yapımı;
Düz kas ve soluk borusu için kumaş dikilir ve içi pamukla doldurularak şekil verilir.
Renkli karton ve atık malzemelerle model yapımı;
Sayfa 20
Serum boruları boyanarak atardamar ve toplardamar yapılır. Köpükten kalp yapılarak küçük ve büyük
kan dolaşımı gösterilir.Pet şişe etrafına karton kesilerek kaburga kemiği modeli hazırlanır. Pipet ucuna
yerleştirilen balon pet şişe içine konularak akciğer modeli hazırlanır.
Kesilen cırt cırtlar tutkal yardımıyla suntaya yapıştırılır. 16 kare için aynı işlem
gerçekleştirilir.Hazırlanan 16 farklı levhanın arkasına da cırt cırt yapıştırılarak sunta ve levhanın
birbirini tutması sağlanır.
Sayfa 21
1.Tasarıma başlamadan önce kullanılacak malzemeler tanıtılmalı hangi modelde hangi
malzemelerin kullanılacağı öğrencilere söylenmelidir.
2. Tasarım yapılırken öğrencilerin birbiriyle etkileşim kurmaları ve işbirliği halinde olmaları
sağlanmalıdır.
3.Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır.
4.Öğrencilere materyal yaparken evde kullanılmayan ve atık malzemeleri değerlendirmesi
teşvik edilmelidir.
5.Silikon yapıştırıcı ve tutkal kullanırken yardım istemeleri tasarıma başlanmadan önce söylenmeli,
güvenlik uyarıları yapılmalıdır.
Sayfa 22
HORMONOT
Tasarlayanlar
: Büşra HABİB, Hande DİLEKÇİ
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, hormonların nerelerden salgılandığını ve
görevlerini eğlenceli bir şekilde deneyerek öğretmektir.
Sınıf Seviyesi
: 7.sınıf
Öğrenme Alanı
: Canlılar Ve Hayat
Konu
: Vücudumuzdaki sistemler
İlgili Kazanımlar
görevlerini açıklar.
: 1. İç salgı bezlerini, model, levha ve/veya şema üzerinde göstererek
Gerekli Malzemeler
: Renkli pastel boyalar, mukavva, renkli karton, makas, renkli keçeli
kalemler, bant, kırmızı led (9 tane), 85*65lik kağıt,
Sayfa 23
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerden hormonlarımızın salgılandıkları yerleri öğrenmeleri
için gerekli yerlere bilgiler ile ulaşmasını sağlayacak tasarım yapmaları istenmelidir. Böylelikle
öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hem de düşünürken öğrenmeleri sağlanacaktır. Bu nedenle
aşağıda anlatılanlar sadece öğretmenlerin bu konuda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak için
yazılmıştır. Öğrencilere aşağıdaki yapım aşamalarının birebir verilmesi kesinlikle önerilmemektedir.
. 85*65lik kağıt üzerine bayan ve erkeği temsil etmek üzere iki insan vücudu çizilir.
. Gerekli organların ve bezlerin yerleri renkli pastellerle boyanır.
.Kağıt mukavvanın üzerine yapıştırılır.
. Organlardan ve bezlerden oklar çıkartılarak iki vücut arasında kesiştirilir.
Sayfa 24
. Kesiştirilen noktalardan mukavvada delinecek şekilde delikler açılır.
. Deliklerden ledler geçirilir.
. Ledlere iletken kablolar bağlanır.
. İletken kablolarda anahtarlara aynı hizada olmaktan ziyade karışık bir şekilde bağlanır.
Sayfa 25
. Anahtarların (düğmelerin) altına kartonlar yapıştırılır.
. Kartonlara o anahtarın (düğmenin) hangi organı belirttiği yazılır.
. Küçük kartonlara sorular ve başka küçük renkli kartona da cevaplar yazılır.
Sayfa 26
1. Öğretim materyali 3 kişiden oluşacak öğrenci grupları tarafından hazırlanmalıdır.
2. Gruplar hazırlandığında kullanılacak malzemelerin öğrencilere tanıtılması ve hangi malzeme
ve ekipman kullanılırken nelere dikkat etmeleri gerektiği açıklanmalıdır.
3. Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve düşünürken öğrenmeleri sağlanmalıdır.
Sayfa 27
DENİZALTI
Tasarlayanlar
: Aykan Kara, Selami Mutlu
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin yüzen ve batan cisimleri
kavraması ve bunu eğlenceli bir materyal ile öğrenmeleridir. Günlük hayatta kolaylıkla bulunabilecek
malzemeler ile denizaltını tasarlamaktır.
Sınıf Seviyesi
:8. Sınıf
Öğrenme Alanı
:Fiziksel Olaylar
Konu
:Kuvvet ve Hareket
İlgili Kazanımlar
:1.Bir cismin yoğunluğu ile daldırıldığı sıvının yoğunluğunu karşılaştırarak
yüzme ve batma olaylarına genelleme yapar; 2.Denge durumunda, yüzen bir cisme etki eden kaldırma
kuvvetinin cismin ağırlığına eşit olduğunu fark eder.
Gerekli Malzemeler
:Pet şişe, 2 tane oyuncak araba motoru, 2 tane su motoru, bakır tel(pervane
yapımında), pil, bant, makas, silikon, tahta parçası(kumanda yapımında)
Resim1. Gerekli Malzemeler
Sayfa 28
Yapılışı
:Bu öğretim materyali ile öğrencilerin el ve zihin becerilerinin geliştirilmesi
amaçlanmıştır. Burada öğretmen bir model denizaltı tasarlamıştır. Öğrencilerden de kendi
denizaltılarını tasarlamasını istemelidir.
Pet Şişeye Motorların Sabitlenmesi
Pet şişenin arkasına 2 tane araba motoru silikon yardımı ile sabitlenir.
Resim 2. Pet şişeye motorların sabitlenmesi
Pervane Tasarımı ve Test Edilmesi
Metal tenekeden kesilen parçalar doğru şekil verilerek pervane halini alır. Bu pervanelerin çalıştığı
test edilir.
Resim 3. Pervane yapımı
Sayfa 29
Su Motorlarının Sabitlenmesi
Su motorları kesilen açıklıktan pet şişenin içine silikon yardımı ile sabitlenir. Bu motorlardan birisi
suyu içeriye almaya diğeri ise içerdeki suyu tahliye etmeye yarar.
Resim 4. Su motorlarının Takılması
Su Motoru Kablolarının Takılması ve Dışarıya Alınması
Su motorları pet şişenin içine takıldıktan sonra kabloları dışarı alınır. Pet şişenin açıklığı silikon ile
kapatılır.
Resim 5. Su motorlarının Kabloları
Sayfa 30
Denizaltı Kumandasının Yapımı
Bir tahta üzerine pervanelerin ileri gitmesi için 2 tane metal teneke ile yuva açılır, kablolar bağlanır.
Aynı işlemler geri gitmesi içinde yapılır. Suyun tahliyesi ve içeri su alınması için gerekli olan su
pompaları içinde ayrıca 2 tane metal tenekeden tuş tasarlanır.
Resim 6. Kumanda Yapımı
Kumandanın Bitimi ve Denizaltı ile Birleştirilmesi
Kumanda son halini alır. Kablolar ile deniz altına bağlanır. Denizaltı suyu boşaltırken ortamda hava
olmadığı için bir boru yardımı ile delik açılır.
Resim 7. Denizaltının Birleştirilmesi
Sayfa 31
Bir öğretim materyali tasarlanırken sınıf ortamının verimli ve eğlenceli kullanılması için aşağıdaki
unsurlar önemlidir.
1. Öğrenciler kendi aralarında gruplar oluşturmalıdır. Her grup en fazla 3 kişi olmalıdır.
2. En iyi denizaltı tasarlayan gruba ödül verileceği söylenmelidir. Buda öğrencilerin
motivasyonunu arttırmada çok önemlidir.
3. Öğrencilere materyalde kullanılacak malzemeler tanıtılmalıdır. Kazalara yol açabilecek
aletlerin kullanılış biçimi öğrencilere gösterilmelidir.
4. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için denizaltı ile ilgili resim ve videolar
gösterilmelidir.
5. Ders sonunda yapılan tasarımlardan yola çıkarak denizaltılarda eksik kalan yönleri ve
geliştirilebilecek yönleri öğrencilere sorulmalıdır.
Sayfa 32
TELEMİKROSKOP
Tasarlayanlar
: Aykut Alabay, Fecri Karakaya
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin mercekler ve kullanım
alanları konusunu kavramaları ve ucuz maliyetle bitki ve hayvan hücrelerini inceleyebilecekleri kendi
gözlem araçlarını tasarlamalarını sağlamaktır.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Işık
Konu
: Mercekler ve Kullanım Alanları
İlgili Kazanımlar
: 1. Işığın ince ve kalın kenarlı merceklerde nasıl kırıldığını keşfeder;
2. Merceklerin kullanım alanlarına örnekler verir; 3. Mercekleri kullanarak gözlem araçları tasarlar.
Gerekli Malzemeler
: 20cmx20cm tahta parçası, 20cmx20cm ve 20cmx10cm saydam plastik
tabaka, matkap, oyuncak lazer merceği, akıllı telefon, küçük fener, 3 adet altıköşeli somun, 3 adet
kelebek somun, 3 adet kapalı somun, 2 adet demir halka, 3 adet vida yuvası, 3 adet uzun vida, cetvel
Sayfa 33
Yapılışı
:
Kesme ve Delme İşlemleri:
20cmx20cm boyutlarında tahta parçası, 20cmx20cm ve 20cmx10cm boyutlarında saydam plastik
tabaka kesilir.
Tahta parçasına ve plastik tabakalara vidaların girmesi için resimlerdeki gibi matkapla aynı hizada
delikler açılır.
Ayrıca tahta parçasına fenerin girmesi için, büyük plastik tabakaya lazer merceğinin girmesi için ve
küçük plastik tabakada preparat incelenmesi için delikler açılır.
Materyali Kurma İşlemleri:
Tahta parçasındaki küçük deliklere uzun vidalar girecek şekilde vida yuvaları yerleştirilir.
Uzun vidalar vida yuvalarına, küçük fener ise tahtaya açılan daha büyük deliğe yerleştirilir.
Sayfa 34
Vidalara orta kısımdan biraz daha yukarıda kalacak şekilde kelebek somunlar geçirilir.
Kelebek somunların üstünde kalacak şekilde demir halkalar geçirilir.
Demir halkaların üstünde kalacak şekilde 20cmx10cm boyutlarında kesilen saydam plastik tabaka
yerleştirilir.
Sayfa 35
Arada kısa bir mesafe kalacak şekilde altıköşeli somunlar vidaya yerleştirilir.
Altıköşeli somunların üstüne 20cmx20cm boyutlarında kesilen saydam plastik tabaka yerleştirilir.
Plastik tabakayı sabitleştirmek için kapalı somunlar yerleştirilir.
Sayfa 36
Üstte kalan plastik tabakada bulunan boş olan deliğe oyuncak lazerden çıkarılan mercek yerleştirilir.
Akıllı telefonun kamerası açılır.
Akıllı telefonun kamera merceği lazerden çıkarılıp plastik tabakaya yerleştirilen mercekle üst üste
gelecek şekilde tasarımın üstüne koyulur.
Fenerin düğmesine basılarak açılır.
Böylece alt plastik saydam tabakaya yerleştirilen preparatların büyütülmüş görüntüsü akıllı telefonun
ekranından görülüp fotoğrafı çekilerek kaydedilebilir.
Sayfa 37
Aşağıda telemikroskop tasarımı ile elde edilen yaprak ve gazete kağıdının büyütülmüş görüntüleri
görülmektedir:
Sayfa 38
2. En iyi mikroskop tasarımı ve en iyi görüntü elde edilen tasarımların ödül alabileceği bir ortam
yaratılmalıdır.
3. Öğretim materyali hazırlanırken yapılacak kesme ve delme işlemleri tehlikeli olacağından
yetişkin yardımı gerekmektedir.
5. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için günlük yaşamda kullandığımız mercekli
sistemlere örnek vermeleri istenebilir.
6. Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır.
Sayfa 39
SESİMİZİ DUYURALIM
Tasarlayanlar
: Elif Bektaş, Tugay Yağcı
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilere solunum organlarının ses
oluşumundaki görevlerini model üzerinde göstererek kavratmaktır.
Sınıf Seviyesi
: 6. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Vücumuzda Sistemler
Konu
: Solunum Sistemi
İlgili Kazanımlar
: 1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/veya
şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar.
Gerekli Malzemeler
dosya, makas, bant.
: Balon(iki adet), spiral boru, y bağlantı, tükenmez kalem(içi alınmış), poşet
Sayfa 40
Yapılışı
:
Öğretim materyali yapılırken öğrencilerin el becerileri gelişecek hem de göremeyecekleri olayları
model yaparak gözlemlemeleri sağlanacaktır. Yapılış aşamalarının birebir verilmemesi, öğrencileri
düşünmeye sevk edeceği için yerinde olacaktır.
Balonların takılması:
Y bağlantıya iki adet kırmızı renkte balon resimde görüldüğü gibi takılır.
Resim 2. Y bağlantıya balonların takılması.
Borunun kesilmesi:
Alınan spiral boru resimde görüldüğü gibi makas yardımıyla kesilir.
Resim 3. Borunun kesilmesi (yetişkin yardımı gerektirir)
Sayfa 41
Poşet dosya kesimi:
Poşet dosyanın bir kısmı uzun ince şeritler halinde yarıya kadar kesilir. Daha sonra şeritlerin devamı
bütün şeklinde dosyadan kesilerek ayrılır.
Resim 4. Dosya kesimi
Birleştirme Aşaması
Resimdeki malzemeler kullanılarak model tamamlanır.
Resim 5. Birleştirme aşaması
İçi çıkarılan tükenmez kalem y bağlantısına resimdeki gibi takılır.
Sayfa 42
Resim 6. Birleştirme aşaması I
Kesilen spiral borunun içinden ince uzun poşet şeritlerin alt kısmı geçirilir.
Resim 7. Birleştirme aşaması II
İçerisinde poşet dosya bulunan spiral boru y bağlantı borusunun üst kısmına geçirilerek oynamaması
için bantla sabitlenir.
Sayfa 43
Resim 8. Birleştirme aşaması III
Test Aşaması
Yukarıdaki aşamaların tamamlanmasının ardından yapılan model test edilir.
Resim 9. Test Aşaması
Sayfa 44
Materyal hazırlanırken balonların ve tükenmez kalemin(içi alınmış) y bağlantısına uygun olmasına
dikkat edilmelidir.
1. Öğretim materyali 2 kişiden oluşacak gruplar şeklinde hazırlanmalıdır.
2. Öğrencilere spiral boru kesiminde yardım edilmelidir.
3. Kullanılacak olan malzemeler için nelere dikkat edilmesi gerektiği açıklanmalıdır.
4. Model uygulaması yapılırken ses telleri yapımında daha çok sesin çıkışını gözlemleyebilmek amacı
ile poşet dosyanın ince bir genişlikte kesilmesine dikkat edilmelidir.
5. Model uygulaması yapılırken balonların ikisinin de aynı oranda şişirilmesine dikkat edilmelidir.
6. Öğrencilerin materyali daha iyi anlayabilmeleri için nefes alırken konuşup konuşamadıkları
sorulmalıdır. Konuşurken seslerinin çıkması için hangi solunum organlarına ihtiyaç duydukları ve
organların ne gibi görevlerinin olduğu sorularak tasarlanmış materyalin kazanıma uygunluğu
sağlanmalıdır.
Sayfa 45
HOPARLÖR YAPALIM
Tasarlayanlar
: Yasin-KAYA
Melahat-ÖZKAN
Amacı
: Elektrik enerjisinin sadece ısı, ışık veya hareket enerjisine dönüştüğünü
görebilmenin yanı sıra (zor olduğu düşünülen) ses enerjisine dönüştüğünü görmeleri ve oluşan sesin
özelliğinin nelere bağlı olduğunu öğrenmek.
Sınıf Seviyesi
: 8. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fiziksel Olaylar
Konu
: Ünite7 : Yaşamımızdaki Elektrik
İlgili Kazanımlar
: SINIF 8 ÜNİTE 7
1.1. Üzerinden akım gecen bir bobinin, bir cubuk
mıknatıs gibi davrandığını fark eder.
1.3. Üzerinden akım gecen bobinin merkezinde
olusan manyetik etkinin, bobinden gecen
akım ve bobinin sarım sayısı ile değistiğini
deneyerek keşfeder
1.5. Elektrik enerjisinin hareket enerjisine
donustuğunu fark eder.
2.1. Elektrik akımı gecen iletkenlerin ısındığını
deneyerek fark eder (BSB-30,31).
2.2. Elektrik enerjisinin bir iletkende ısı enerjisine
donuseceği sonucuna varır (BSB-30,31).
Gerekli Malzemeler
1 adet küçük keski
:
Çakmak
Sayfa 46
Timsah bağlantı kabloları
1 adet usb 5w gücünde laptop speaker
1adet köpük tabak
20 m 0.25mm çapında bakır kalvanizli tel
1 adet kağıt çift taraflı bant
Sayfa 47
1 adet mp3 çalar
1 adet solisyonlu yapıştırıcı
2adet neoidyum mıknatıs( 2,5cm boy-2cm çapında ve 2,5cm boy- 1,5cm çap )
Usb adaptör
AVometre
Sayfa 48
Yapılışı
:
Bu öğretim materyalinde öğrencilerden oluşturulacak gruplardan kendi hoparlörlerini daha basit ,
ucuz ve kolay ulaşılabilir malzemelerle (köpük tabak gibi ) yapmaları istenecektir.Böylelikle öğrenciler
materyal yapmak için pahalı malzemelerin olması gerekmediğini , o malzeme yerine kullanılabilecek
başka malzeme ile de güzel materyallerin ortaya çıkabileceğini fark etmeleri sağlanır. Fen ve teknoloji
derslerinde elektrik konusunda daha çok elektrik enerjisinin hareket enerjisine ,ışık enerjisine veya
ısı enerjisine dönüşümünden bahsedilmektedir. Fakat bu materyal sayesinde öğrenciler elektrik
enerjisinin ses enerjisine dönüşümünü de öğrenmiş olacaklardır. Aynı zaman da Bu öğretim materyali
sayesinde öğrencilerin el becerileri ve tasarım yetenekleri gelişecek ilgili kazanmaları daha
kolaylaşacaktır.Yapılış basamağında ki bilgilerin hepsinin öğrenciye verilmemesi öğrencilerin kendi
hayal güçlerini kullanarak materyali tasarlamaları istenilmesi önerilmektedir. Yapılış basamaklarında
ki Parantez içine alınmış olan metinlerin kesinlikle öğrenciler ile paylaşılmaması tercih edilmelidir.
Parantez içindeki metinler öğretim görevlisini bilgilendirmek için yazılmıştır.
Gereksiz olan Hoparlörün Bozalım:
Almış olduğumuz speaker ın ayar düğmelerinin olduğu taraftaki hoparlörünü bir tornavida veya
makas yardımı ile vidalarını açıyoruz. Ardından + veya – kablosunu kesiyoruz geri yerine takıyoruz.
Hoparlörü Bağlayacağımız Devreyi Hazırlama:
Bu adımda ise diğer hoparlöre giden +,- ses kablosunu kesip uçlarını pense ile sıyırıyoruz.
Sayfa 49
Hoparlörün Tasarımı:
Daha sonra (2,5cm boy-2cm çapında)neoidyum mıknatısın etrafına silindir şeklinde kağıt bandı
yeterli kalınlıkta sarıyoruz.
Sardıktan sonra içinden birkaç kat kağıt banttan çıkaralım ki mıknatıs içeride rahat hareket
edebilsin. ( Bu kağıt silindirlerden 3 adet yapalım)
Yaptığımız kağıt silindirlere 30 50 100 sarımlı olacak şekilde 0,25 mm kalınlıktaki telimizi düzgün
şekilde saralım. Öğrencilerden farklı sarım sayılarına sahip silindirler yapmaları istenerek sarım
sayısının sesin şiddetini nasıl etkilediğini kendilerinin fark etmelerini ve bir sonuç çıkarmaları
beklenir.
Sardığımız bobinleri yapıştırıcı yardımıyla köpük tabağın arka ve orta kısmına yapıştıralım.
Sayfa 50
Daha sonra sarımların uçlarını çakmak veya ocakta yakalım ki üzerindeki izolasyon maddesini
çıkarmış olalım.
Hoparlörü Devreye Bağlama:
Sarımlardaki kabloları kestiğimiz hoparlörün +,- kutuplarına bağlantı kabloları ile bağlayalım.
Sayfa 51
Hoparlörü Çalıştırma:
Sayfa 52
Usb
adaptörüne
hoparlörün
güç
kablosunu
adaptör
ile
prize
Daha sonra yaptığımız tabağı mıknatısın üstüne koyalım ve mp3 ten müzik açalım.
Hoparlörün volume ayarını sonuna kadar açalım.
Sayfa 53
takalım.
Sarım sayısının ses şiddetine etkisini görelim:
Daha sonra aynı şekilde yaptığımız diğer 30 50 100 sarımlı hoparlörleri teker teker takıp
deneyelim. (Sarım sayısı arttıkça bobinin sahip olduğu manyetik kuvvet artacağı için sarım sayısı
arttıkça ses şiddetinin de artması beklenir.Deneyi deneme sırasında yaptığımız bobinlerin
ısındığını ve birer mıknatıs özellik kazandıklarını gözlemleyelim.)
Mıknatısların manyetik özelliklerinin ses şiddetine etkisini görelim:
Sayfa 54
Bu iki farklı boyda mıknatısların her birinde ayrı ayrı olmak üzere kabinimizi alttaki şekildeki
gibi üzerine koyarak ses şiddetini gözlemleyelim. Mıknatısların büyüklüklerinden de
anlaşılacağı gibi manyetik şiddetleri de farklıdır.(Dolaysıyla manyetik kuvvet arttıkça daha iyi
titreşeceğinden ses şiddeti de artacaktır.)
Sayfa 55
Akımın ses şiddetine etkisini görelim: Aşağıdaki şekilde görüldüğü üzere;
Soldaki hoparlör devresine bağlı olan (potasiyo metre) ses ayar düğmesinden sesi azaltıp
çoğaltma işlemi sırasında sağdaki şekilde görüldüğü gibi devreye avometre bağlayalım ve
devreden geçen akımı ses şiddeti fazlayken ve azken akımı ölçelim. Buradan akım ile ses
şiddeti arasındaki bağıntıyı kuralım. (akım arttıkça yapmış olduğumuz bobinin
elektromanyetik özelliği de artacağından manyetik kuvvetin etkisiyle ses şiddetinin de akımla
doğru orantılı olması beklenir.)
Aşağıdaki verilen öneriler doğrultusunda hazırlanan öğretim materyalinin sınıf ortamında
öğrencilerin tasarımdaki verimlilikleri açısından yarışma havası oluşturulmalıdır.
1. Öğretim materyali 3 veya 4 kişiden oluşacak öğrenci grupları şeklinde hazırlanmalıdır.
2. En iyi hoparlör tasarımı ve en kaliteli (yüksek ve net) ses çıkaran hoparlör tasarımı sahipleri
ödüllendirilmelidir.
3. Teknoloji: İnsan hayatını kolaylaştırmak amacıyla yaratıcılık ve zekanın; bilim, sanat,
mühendislik, ekonomi ve sosyal çalışmayla oluşturulan bir bireşimidir. Dolayısıyla öğrencilerin
teknolojik tasarım yaparken aşağıdaki Ek1 tasarım süreci basamaklarını takip etmeleri
önerilmektedir.
4. Gruplar hazırlandığında öğrencilere malzemeler tanıtılmalı materyal yapımı aşamasında
dikkat etmeleri gereken adımlar hatırlatılmalıdır.
5. Ders sonunda tasarlanan materyallerdeki ses kalitesini veya ses şiddetini nasıl arttırabiliriz?
Günlük hayatta kullandığımız amfibiler cihazlarını tasarladığımız materyalle ilişkilendirelim?
Sarım sayısını sabit tutarak sesin şiddetini nasıl arttırabiliriz? Kullandığımız köpük tabak
yerine neler kullanabiliriz? Gibi sorular sorulması önerilmektedir.
Sayfa 56
Ek1
Sayfa 57
METRO FRENLERİ
Tasarlayanlar
: Tuğba DÖNMEZ Olcay BİRVAR Selin AYDOĞAN Devran TANİŞ
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı öğrencilerin, mıknatıslar tarafından
çekilen ve çekilmeyen maddelerin ayırt edilmesini sağlamak, günlük yaşamda kullanım alanları
arasında ilişki kurar.
Sınıf Seviyesi
: 5. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Madde Ve Değişim
Konu
: Maddenin Değişimi Ve Tanınması
İlgili Kazanımlar
: 1.6 Mıknatıslar tarafından çekilen ve çekilmeyen maddeleri ayırt eder.
(BSB-5,6,15)
1.8 Maddelerin özellikleri ile gündelik hayatta kullanım alanları arasında ilişki kurar.
Gerekli Malzemeler
: 2 adet uzaktan kumandalı araba, 3 adet neodyum mıknatıs, mıknatıslarla
eşdeğer ağırlıkta kütleler, alüminyum levha, bant, el işi kağıdı, mukavva şeritler.
Sayfa 58
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerden metro gibi günlük yaşamda rahatlık sağlayan araçların
fen ve teknoloji ile ilişki kurması amaçlanmaktadır. Böylelikle öğrenciler fen ve çevreyi etkileşim
halinde bulacak ve yaratıcılıklarını kullanarak hayatımızı kolaylaştıracak teknolojik tasarımlar
geliştirebileceklerdir.
ALÜMİNYUM LEVHAYA ŞEKİL VERELİM
Bir adet büyük mukavvamızı alınır..Mukavvayla aynı boyutta olan alüminyum folyoda
hazırlanır.Alüminyum folyoyu aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibi mukavvaya yapıştırarak daha kalın
bir yüzey olması sağlanır.Alüminyum folyodan dolayı arabaların yön değiştirmesini engellemek için
yolun ortasında mukavvadan kalın şerit oluşturulur.Yolun çizgilerini belirtmek için elişi kağıtlarından
çizgiler oluşturulur.Ve aşağıdaki görülen yol ortaya çıkar.
ARABALARIN OLUŞTURULMASI
İki adet uzaktan kumandalı araba alınır.Aldığınız arabaya göre tornavida veya el yardımıyla arabalar
ikiye ayrılır.Öncelikle ilk araba açılır.Hazırlanan mıknatıslar arabanın içine aşağıdaki görselde
görüldüğü gibi bant yardımıyla yapıştırılır.Mıknatıslar yapıştırıldıktan sonra arabanın yol üzerinde
gidip gitmediği kontrol edilir ve olumlu sonuç alınırsa araba kapatılır.İkinci arabada ilk araba da
olduğu gibi aynı şekilde açılır.Bu arabanın içine ise mıknatıslarla özdeş kütleye sahip kütleler
yerleştirilir.Araba kontrol edilir ve kapatılır.
Sayfa 59
SÜRÜŞ TESTİ
Aşağıdaki görsel de görülen sistem tam olarak oluşturulduktan sonra sürüş testi yapılarak sonuçlar
gözlenir. Öğrenciler tarafından yapılan farklı sistemlerde de test edilebilir.
Sayfa 60
ve eşya kullanılırken nelere dikkat etmeleri gerektiği açıklanmalıdır.
3. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için
4. Materyal hazırlanırken öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını
kullanmaları sağlanmalıdır.
5. Böyle materyalleri günlük hayatta nerelerde kullanabileceğimizi öğrencinin kavraması
sağlanmalıdır.
Sayfa 61
KIRMIZI YOLCULUK
Tasarlayanlar
: Seçil Akın, Öykü Erkulus, Tuğçe Hatıhan Yavuz.
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı anlaşılması zor olan konulardan biri olan
dolaşım sistemi konusunu öğrencilere daha iyi kavratmaktır.
Sınıf Seviyesi
: 6.Sınıf
Öğrenme Alanı
: Biyolojik Olaylar
Konu
: Dolaşım Sistemi
İlgili Kazanımlar
: 1.Büyük ve küçük kan dolaşımını şema üzerinde gösterir. 2.Kanın yapı ve
görevlerini kavrar. 3.Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organları görevleri ile birlikte açıklar.
Gerekli Malzemeler
: Kırmızı ve mavi kartonlar ,mukavva,yapıştırıcı,zar,4
piyon,makas,renkli kalemler,bir kitaptan kesilmiş akciğer ve kalp resimleri.
adet
Şekil-1:malzemeler
Yapılışı: Öğretim materyali tasarlarken öğrencilerin konuyu görsel olarak kavramları ve
öğrenmelerinde anlamlı bir artış olmasını sağlayacak yapıda bir tasarım düşünülmelidir. Konuyu
Sayfa 62
derste işleyen öğretmen materyali öğrencinin tasarlamasını da isteyebilir .Böylece öğrencinin
zihnindeki kavramsal yanılgılar da belirlenebilir ve tasarımın iyileştirilmesi sürecinde öğrenci bu
yanılgısının farkına vardığında kavramsal yanılgı yerini kalıcı bir bilgi bütününe bırakır.Kırmızı
yolculuk oyununu öğrencileri için derste uygulamak isteyen ve büyük dolaşım,küçük dolaşım,kan,kan
hücreleri,akciğer,atardamar,toplardamar,kirli kan,temiz kan gibi ünitede yer alan kavramları
öğrencilerine daha iyi kavratmak isteyen bir öğretmen şu aşamaları izlemelidir.
1.Oyunda hangi kavramlara yer vermesi gerektiğini bilmelidir;
Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı(2013)’te yer aldığı üzere bu seviyede dolaşım sistemini
oluşturan yapı ve organlar, kalbin yapısı ve görevi, kan damarları,büyük ve küçük kan dolaşımı,kan
grupları gibi kavramlara yer verilebilir.
Uyarılar;Ayrıca yine bu seviyede kalp kaslarının ve kapakçıklarının isimlerine yer verilmez,kan
gruplarında moleküler temellere girilmez,Alyuvarlarda hemoglobin ile gaz alışverişine değinilmez.
2.Ele alınan temel kavram ile hangi bilgi bütününe ulaşılması gerektiği özetlenmelidir;
Kırmızı yolculuk adlı oyunda ele alınan temel öğreti; küçük kan dolaşımının, kirli kanın sağ karıncıktan
akciğer atardamarı ile akciğerlere gönderildiği ve akciğerlerde oksijence zenginleştirilen kanın
temizlenerek akciğer toplardamarı ile sol kulakçığa gelerek son bulduğunu büyük kan dolaşımının ise
sol karıncıkta yer alan temiz kanın AORT ile vücuda dağıldığını göstermektir.
3.İstenilen kazanımları sağlayabilmek için oyunun yönergeleri ve kuralları belirlenmelidir;
Kazanımları sağlayabilmek için düzlem üzerinde ilerlenilecek yollar kabaca belirlenmeli ve yönergeler
oluşturulduktan sonra bir kağıda oyunun taslağı çizilmelidir. Taslak çizildikten ve öğrencinin nasıl
yönlendirileceğine karar verildikten sonra tasarımdan, tasarımı gerçekleştirme aşamasına geçilebilir.
Kırmızı Yolculuk oyunu için;
a)Sağ karıncıktan çıkan çıkan kirli kan gösterilmiş ve kanın çıktığı ilk nokta başlangıç noktası olarak
belirlenmiştir.
b)Oyuncu/oyuncular piyonlarını başlangıç noktasında bekletir. Oyun zarla oynanır ve ilerleme bu
şekilde sağlanır. Oyuna zarı büyük atan Oyuncu/Oyuncular başlar.
c)Öğrencinin oyunda izleyeceği yollar yönerge halinde belirtilmiştir ve zarı atan kişiler belirtilen
yönde ilerler. Oyuncu /oyuncular piyonunu atılan zarda yazan rakam değerinde kutucuklarda ilerleme
kaydeder.
d)Üzerinde soru işareti olan kutucuğa gelen oyuncu/oyuncular bir kart seçmek zorundadır. Çekilen
kartta Dolaşım sistemi ile ilgili bir soru yer alır. Oyuncu/Oyuncular soruyu bilirlerse bir kere daha zar
atıp ilerleme sağlarken bilemedikleri takdirde kartta yazan notlara göre ceza olarak 1 ya da iki el
beklemek durumundadır.
e) Oyundaki kartlarda 2 tane joker kartı yer alır. Üzerinde soru işareti olan kutucuğa gelen
oyuncu/oyuncular joker kartını seçerlerse soru yanıtlamalarına gerek yoktur.Joker kartını seçen
oyuncu/oyuncular tekrar zar atıp oyuna devam ederler.
Sayfa 63
f)Oyuncu/Oyuncular dur bekle! Yazısını gördükleri zaman yol ayrımına gelmiş demektir. Yol ayrımına
gelen oyuncu ilerlerken attığı zarda kaç rakamı yazarsa yazsın o nokta üzerinden geçerken beklemek
zorundadır.Oyuncu o noktada durur ve bir kere daha zar atar.Attığı zar çift ise pembe oku tek ise mavi
oku takip ederek ilerler.
g)Oyun boyunca soru kartları oyun tablasında yer alan ? yazan kısımda bulunur. Yanıtlanan kart en
alta koyulurak oyuna devam edilir.
Şekil-2:oyun tablası
h)Oyunda temel amaç çıkış noktasına en kısa sürede varmaktır. Çıkış noktasına en kısa sürede varan
oyuncu/oyuncular oyunu kazanır.
ı)Çıkış noktasına ulaşıldığında kanının tekrar temizlenmesini isteyen oyun/oyucular kırmızı yolculuk
oyununu tekrar oynamak için başlangıç noktasına geri dönmek zorundadır.
Sayfa 64
Oyunda yer alan bazı kartlar;
Şekil-3:oyun kartlarından bazıları
Sayfa 65
Öğrencinin oyunda izleyeceği yol bellidir fakat bunun sırf bir oyun olmadığını aynı zamanda öğretim
materyali olduğunu kavraması için karşısına konu ile ilgili kavramlar çıkmalı ve bu kavramlar
hakkında düşünerek doğru sonuca ulaşılmalıdır. Aksi takdirde oyun öğretici amacını yitirmiş olur ve
öğrenme kavramı gerçekleşmez. Oyunda yer alan kartlar bunun için tasarlanmıştır. Kartlarda dolaşım
sistemi ünitesi içinde yer alan kavramlar hafızdaki bilgileri kontrol etmek ve unutulan bilgileri
hatırlatma amacı taşır.
Oyuncu/Oyuncular her zar attığında soru işaretli kutucuğa denk gelmeyebilir. Şans faktörünü
azaltmak için soru kutucuğuna yakın bölgelerde de “bir adım ileri git”,”iki adım geri gelmen
gerekmekte ”gibi ifadeler eklenmelidir.
Dolaşım sisteminde en çok karıştırılan konulardan biri de dört odacığa sahip olan kalbimizden hangi
damarların çıktığı ve hangi damarların kalbe temiz kan,hangi damarların kirli kan getirdiğininin bir
türlü hatırımızda tutamamaktır.Oyun tablası bütünü aslında baktığımızda bu olayın anlaşılması için de
bizlere görsel bir veri sunmaktadır.
Öğretim Materyali hazırlamak zor ve emek isteyen bir süreçtir. Fakat öğrenciler bu materyaller
oldukça öğrenme işlemini daha kalıcı gerçekleştireceğinden fen eğitiminde önemli bir yere sahiptir.
Sayfa 66
İNDİKATÖR UĞUR BÖCEĞİ
Tasarlayanlar
: Betül Aydın , Ayşe Öztürk
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin günlük yaşamdaki maddeleri
asit ve baz olarak ayırt edebilmelerini, asit ve bazların genel özelliklerini kavrayabilmelerini
sağlamaktır.
Sınıf Seviyesi
: 8. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Madde Ve Değişim
Konu
: Asitler Ve Bazlar
İlgili Kazanımlar
: 1. Maddenin ph değerlerini kullanarak asitlik ve bazlık durumları
hakkında çıkarımlarda bulunur; 2. Asit ve bazların genel özelliklerini kavrayarak günlük yaşamdan
örnekler verir.
Gerekli Malzemeler
: Eva, maket bıçağı, makas, mukavva kağıdı, farklı renkli A4 kağıtları,
yapıştırıcı, silikon tabancası, plastik kap, renkli kalemler, çıt çıtlar, cetvel, 2 adet pil, 2 adet led, kablo,
alüminyum folyo
Resim 1.Malzemeler
Sayfa 67
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerden kendi indikatörlerini tasarlamaları istenmelidir.
Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hem de öğrenciler yaratıcılıklarını kullanmaya
teşvik edilecektir.
Asit ve baz cetvelinin olduğu panonun hazırlanışı:
İlk olarak mukavvanın üzerine asidi temsilen kırmızı ve bazı temsilen mavi fon kağıtlarından
resimdeki gibi bir cetvel çizilip yapıştırılır.Daha sonra üzerine çıt çıtlar rastgele yapıştırılır.Küçük
kağıtların konacağı keseler yapılır.
Resim 2. Panonun yapımı
Sayfa 68
Asit ve baz örneklerinin olduğu kağıtların yapımı:
Eva resimde görüldüğü gibi küçük parçalar şeklinde kesilir. Daha sonra bilgisayardan alınan resimli
çıkartmalar evanın üzerine yapıştırılır.Sonra bu evalara çıt çıtlar yapıştırılır ve arkasına alüminyum
folyo L şeklinde yapıştırılır.Alüminyum folyonun koyulma amacı elektrik iletimini
sağlamaktır.Folyonun bir kısmını bantladığımızda elektriği belli bir kısmı iletecektir ve uğur böceğine
yapıcağımız ledler mavi yanacaktır.Diğer uç kısmını da bantladığımızda o uç elektriği
iletmeyeceğinden dolayı kırmızı yanacaktır.
Resim 3.Çıkartmalı eva yapımı
Asit ve bazların genel özelliklerini gösteren kağıtların yapımı:
Fon kağıtları oval şekilde kesilir ve arkasına çıt çıt yapıştırılır.Fon kağıtlarının üzerine genel özellikleri
yazılır.
Sayfa 69
Uğur böceği yapımı:
Plastik kaba uğur böceğinin gözleri ve burnu açılır.Kırmızı eva kabın etrafına yapıştırılır.Uğur
böceğinin benekleri yapılır.Uğur böceğinin içerisine gözükmeyecek şekilde elektrik devresi
kurulur.Gözlerinin birine mavi diğerine kırmızı led takılır.Kafasına kablodan iki anten yapılır.Uğur
böceği mukavvanın üzerine yapıştırılır.
Resim 4.Uğur böceği yapımı
İndikatör denemesi:
Asit olan kağıt örneklerinden birisi indikatöre konur ve kırmızı ışık yandığı görülür.Daha sonra baz
olan örneklerden birisi denenir ve mavi ışık yandığı görülür.
Resim 5.Deneme
Sayfa 70
1 .Öğretim materyali 2 veya 3 kişilik gruplar oluşturularak hazırlanmalıdır.
kullanılırken nelere dikkat edilmesi gerektiği açıklanmalıdır.
3.Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için asit ve baz olabilecek maddelere günlük
yaşamdan örnekler verilmesi istenmelidir.
4.Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır.
5.Ders sonunda tasarlanan ürünler için uğur böceği yerine ne kullanılabilirdi? Farklı olarak
başka ne tür asit baz indikatörleri hazırlanabilirdi? Uğur böceği içerisindeki elektrik devresi
daha farklı nasıl kurulabilirdi? gibi soruların sorulması önerilir.
Sayfa 71
BASİT BİR SAÇ KURUTMA MAKİNASI
Tasarlayanlar
: Muhammed Sağlam, Onur Kara, Emin Berk Özkan
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin elektrik enerjisinin hareket
ve ısı enerjisine dönüştüğünü kavramalarını ve bunu test etmeleridir.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fiziksel Olaylar
Konu
: Elektrik Enerjisi
İlgili Kazanımlar
:
1. Basit bir elektrik devresi kurar ve çalıştırır.
2. Elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüştüğünü fark eder.
3. Elektrik enerjisinin bir iletkende ısı enerjisine dönüşeceği sonucuna varır.
4. Üzerinden akım geçen bir iletkende açığa çıkan ısının; iletkenin direnci, üzerinden geçen akım ve
akımın geçiş süresiyle ilişkili olduğunu deneyerek keşfeder.
Gerekli Malzemeler
: Pet şişe, fan(8lik-12V), kola kutusu, elektrik bandı, devre anahtarı, 4 adet
pil(9V), bakır tel, rezistans teli (0.15mm kalınlıkta ve 10 cm uzunlukta), maket bıçağı, makas, pens,
tornavida, bıçak-(varsa saç kurutma başlığı)
Sayfa 72
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerin kendi saç kurutma makinaları tasarlamaları istenmelidir.
Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hem de yaratıcılıklarını kullanarak teknolojik bir
tasarım ortaya koyacaklardır. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar sadece öğretmenlerin bu konuda bilgi ve
deneyim kazanmalarını sağlamak için hazırlanmıştır. Öğrencilere aşağıdaki yapım aşamalarının
birebir verilmesi kesinlikle önerilmemektedir.
Pillerin Birleştirilmesi: Elimizdeki 4 adet 9V pillerin her birini elektrik bandı yardımıyla kaplıyoruz.
Bunun sebebi piller birbirine bağlandıktan sonra elektrik geçişini engellemektir. Ardından pillerin; +
kutuplarını birbirleriyle, – kutuplarını da birbirleriyle bakır kablo yardımı ile bağlıyoruz. Amacımız 4
adet pilden bir tane + kutup, bir tane – kutup çıkış elde etmektir. Bunu elde ettikten sonra 4 pili
birbirine elektrikli bant yardımıyla sabitlemelisiniz.
Anahtarın Bağlanması: + veya – kutuplardan herhangi bir kablonun geçişine anahtarı bağlayabilirsiniz.
-Bu iki adımdan sonra biz anahtarı pillerin üzerine bağlamayı ve pilleri de arka arkaya tutturmayı
düşündük. Sonuçta böyle bir malzeme elde ettik.  Malzeme1
Rezistans Telinin ve Fanın Kontrolü: + ve – kutuplara ister tek tek bağlayarak, isterse ikisini birden
bağlayarak bu kontrolü sağlayabilirsiniz.
Kola Kutusu ve Fanın Birleştirilmesi: Kola kutusunun alt kısmını ve üst kısmını maket bıçağı yardımıyla
kesiyoruz. Kutunun alt kısmını 8 kere kesiyoruz(yaklaşık 1.5 cm derinlikte). Kenarlara gelecek
kısımlar 3 cm uzunlukta, köşelere gelecek kısımlar 1 cm uzunlukta kesilmelidir. Köşelere gelen
kısımlar fanın köşesinde bulunan deliklere bakır tel yardımıyla sabitliyoruz. Sonuç olarak böyle bir
malzeme elde ettik.  Malzeme2
Sayfa 73
Kabloların Birleştirilmesi: Artık materyalimizin kabataslak hali hazır durumda sadece elektriksel
bağlantı işlemleri kaldı geriye. Yaptığımız Malzeme2’nin tam ortasından karşılıklı 2 adet delik
açıyoruz. Malzeme1’in + kutbu ile fanın + kutbunu bağlıyoruz. Deliklerden birinden içeri sokuyoruz. +
kutup ile rezistans telini bağlıyoruz. Ardından – kutup ile fanın – kutbunu bağlıyoruz ve diğer delikten
içeri sokuyoruz. Ardından rezistans telini – kutup ile bağlıyoruz. Devremiz Hazır!  Malzeme3
Kapak Hazırlanması: Önceden bulduğunuz, kullanılmayan saç kurutma makinası kapağı yardımıyla
tasarımınızı gerçek bir saç kurutma makinasına benzetebilirsiniz. Elinizdeki pet şişenin alt kısmından
10cm, üst kısmından 2cm kesiniz. Üst kısmına bulduğunuz veya kullanmadığınız kapağı yerleştirip
bantlayınız.  Malzeme4
**Son olarak Malzeme4’ü Malzeme3’ün üzerine takınız ve devreyi çalıştırınız. Sonuç olarak böyle bir
malzeme elde ettik.
Sayfa 74






Elektrikle uğraşmayı gerektiren bu materyali yaparken dikkat ediniz.
Rezistans telinin yeterli elektrik ile ısınan bir yapısı vardır. Yanma ve tahrişe sebep olabilir.
Fanı bağlarken kutuplara dikkat ediniz.
Kabloları birleştirirken anahtarın kapalı olduğundan emin olmalısınız. Aksi elde eliniz
yanabilir.
Malzeme3’ün alt tarafındaki kesik kısımlar için elektrik bantları kullanmalısınız. Aksi halde
fandan çıkan enerjinin bir kısmı kaybolacaktır ve kesiklere, yaralanmalara sebep olabilir.
Bant kullanırken farklı renk seçimleri yapabilirsiniz. Böylece materyalinizi kendinize özgü
tasarımlara çevirebilirsiniz.
Sayfa 75
MIKSER
Tasarlayanlar
: Alper Arda, Duygu Kılıç, Pelin Kılınçoğlu
Amacı : : Bu öğretim materyalinin amacı, öğrencilerin elektrik enerjisinin
hareket enerjisine dönüştüğünü kavramalarını ve elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu bir
şekilde kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini anlamalarını sağlamaktır.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fiziksel Olaylar
Konu
: Elektrik Enerjisi
İlgili Kazanımlar
:1. Elektrik enerjisinin hareket enerjisine, hareket enerjisinin de
elektrik enerjisine dönüştüğünü kavrar; 2. Elektrik enerjisinin bilinçli ve tasarruflu
kullanılmasının aile ve ülke ekonomisi bakımından önemini tartışır.
Gerekli Malzemeler : Pet şişe, tahta çubuklar (dondurma çubukları), 2 adet oyuncak
araba motoru, bakır tel, makas, falçata, USB kablosu.
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerin kendi mikserlerini tasarlamaları
istenmelidir. Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hem de yaratıcılıklarını
kullanarak teknolojik bir tasarım ortaya koyacaklardır. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar sadece
öğretmenlerin bu konuda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak için yazılmıştır. Öğrencilere
aşağıdaki yapım aşamalarının birebir verilmesi kesinlikle önerilmemektedir.
Pet şişenin kesilmesi:
Pet şişenin arka tarafı bir makas yardımıyla aşağıdaki resimde görüldüğü gibi kesilmelidir.
Sayfa 76
Resim 2. Pet şişenin kesilmesi (yetişkin yardımı gerektirir)
Elektrik motoru ve mikser uçları tasarımı
Metal veya bakır tel kullanılarak, el yardımıyla mikser uçları tasarlanır.
Resim 3. Mikser uçlarının tasarımı
Motoru test etme
Motoru kapağa takmadan önce test etmek gerekmektedir. Motora USB kablosunu takın. Eğer motor
USB kablosuyla uyumluysa çalışmaya başlayacaktır.
Elektrik motorunun pet şişeye sabitlenmesi
Elektrik motorunun pet şişeye sabitlemesini sağlamak için birden fazla yol bulabilirsiniz.
Aşağıdaki şekilde görülen sistem sadece bir öneri olarak sunulmaktadır. Siz çok daha iyi bir
yöntem geliştirebilirsiniz.
Sayfa 77
Resim 4. Elektrik motorunun şişeye sabitlenmesi – I
Elektrik motorunu pet şişeye sabitlemek için dondurma çubukları yukarıdaki ve aşağıdaki
şekilde görüldüğü gibi kullanılabilir.
Resim 5. Elektrik motorunun şişeye sabitlenmesi – II
Usb kablosunun sabitlenmesi ve basit bir anahtar tasarımı
Yukarıdaki aşamadan sonra pilin pet şişeye sabitlenmesi gerekmektedir. Aşağıda resimde
görüldüğü gibi usb kablosu şişeye sabitlenir ve bakır tel ve ataç kullanılarak basit bir anahtar
oluşturulur.
Sayfa 78
Resim 6. Anahtar tasarımı ve USB kablosunu sabitleme
Mikserin test edilmesi
Yukarıdaki aşamaların tamamlanmasının ardından yapmış olduğunuz mikseri test
edebilirsiniz.
Resim 7. Mikserin test edilmesi
Sayfa 79
Aşağıda verilen öneriler öğretim materyalinin sınıf ortamında eğlenceli bir şekilde hazırlanması
ve kullanılmasını sağlaması açısından önemlidir.
2. En iyi mikser tasarımı yapan tasarımların ödül alabileceği bir ortam
yaratılmalıdır.
4. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için günlük yaşamda evlerimizde kullandığımız
elektrikli araçların neler olduğu ve elektrik enerjisinden tasarruf yapabilmek için neler
yapılması gerektiği sorulmalıdır.
5. Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır.
Bunun için aşağıda tanımlanan mühendislik tasarım sürecini kullanmaları sağlanmalıdır.
6. Motorun gücü nasıl artırılabilir? Elektrik enerjisinden nasıl tasarruf sağlanabilir? gibi soruların
sorulması önerilir.
Sayfa 80
HIRSIZLARIN KORKULU RÜYASI
Tasarlayanlar
: Aslıhan DEDEOĞLU / Nagehan ÇORBACIOĞLU
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, elektriğin iletken madde sayesinde
devrede dolaşıp elektrik akımının iletildiğinin gözlemlenmesini sağlamaktır.
Sınıf Seviyesi
: 7. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Elektrik akımı
Konu
: Elektrik Devresinde Neler Oluyor?
İlgili Kazanımlar
: 2.1. Elektrik enerjisi kaynaklarının devreye elektrik akımı sağladığını ifade
eder. 2.2. Elektrik devrelerinde akımın oluşması için kapalı bir devre olması gerektiğini ifade eder. 2.3.
Elektrik devresindeki akımın yönünün üretkenin pozitif kutbunda negatif kutbunda doğru olduğunu
ifade eder.2.4.Maddeleri, elektrik enerjisini iletme bakımından iletken ve yalıtkan maddeler olarak
sınıflandırır (BSB-4) 2.5.Elektrik akımı geçen iletkenlerin ısındığını fark eder.
Gerekli Malzemeler
yapıştırıcı, makas
: Kapı zili, duy, lamba, iletken tel, mukavva, pil, alüminyum folyo, bant,
Yapılışı
:
Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerin kendi elektrik devrelerini tasarlamaları istenmelidir.
Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hem de yaratıcılıklarını kullanarak teknolojik bir
tasarım ortaya koyacaklardır. Tasarım süresince öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesine
dikkat edilmelidir. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar sadece öğretmenlerin bu konuda bilgi ve deneyim
kazanmalarını sağlamak için yazılmıştır. Öğrencilere aşağıdaki yapım aşamalarının birebir verilmesi
kesinlikle önerilmemektedir.
Kapı zilinin açılması
Kapı zilinin dikkatli bir şekilde aşağıda görüldüğü gibi içi açılır.
Sayfa 81
Resim 2. Kapı zilinin açılması (yetişkin yardımı gerektirir)
Alüminyumun devreye eklenmesi
Mukavvadan uzun bir şerit kesilir ve ikiye katlanır. Alüminyum folyodan aynı uzunlukta iki kesit alınır.
Katlanan mukavvanın ucuna bant yardımıyla alüminyum folyolar sarılır.
Resim 3. Alüminyum folyonun devreye eklenmesi
Kapı zilinin ve alüminyum folyonun devreye eklenmesi
İletken kablolar ve pil ile kapalı bir elektrik devresi kurulur. Kapı zili ve alüminyum folyo yapıştırıcı
yardımıyla devreye eklenir.
Sayfa 82
Resim 4. Kapı zilinin ve alüminyumun devreye eklenmesi
Duy-lambayı devreye ekleme
Kapalı devremize duya taktığımız lambamızı iletken teller yardımıyla ekliyoruz.
Resim 5. Lambanın devreye eklenmesi
Sayfa 83
Aşağıda verilen öneriler öğretim materyalinin sınıf ortamında eğlenceli bir şekilde hazırlanması
ve kullanılmasını sağlaması açısından önemlidir.
2. En iyi elektrik akımı devresini tasarlayan grubun ödül alabileceği bir ortam
yaratılmalıdır.
4. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için devre çeşitleri örneklerle açıklanmalı ve devre
elemanlarının işlevleri ile ilgili sorular sorulmalıdır.
5. Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır. Bunun için
aşağıda tanımlanan mühendislik tasarım sürecini kullanmaları sağlanmalıdır.
6. Öğrencilerin kavram yanılgılarının düzeltilmesine dikkat edilmelidir.
7. Ders sonunda tasarlanan devrelerin daha iyi zil sesi çıkarması ve ışığı yakması için neler
yapılabilirdi? Işığın şiddeti ve zilin şiddeti nasıl artırılabilir? Hırsızlar için kurduğumuz elektrik
devremizi nasıl geliştirebiliriz? gibi soruların sorulması
önerilir.
8. Öğrencilere fikir yürütmeleri için basit bir elektrik devresi modeli verilir.
Basit bir elektrik devresi
Sayfa 84
HÜCREFELEK
Tasarlayanlar
: Mürvet YÜKSEL – Merve KABUKÇU – Belgin KIVCI
Amacı
: Bitki hücresini eğlenceli bir şekilde kavratmak
Sınıf Seviyesi
: 6. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fen Bilimleri
Konu
: Hücre
İlgili Kazanımlar
:
1.2. Hücrenin temel kısımlarını levha, model üzerinde göstererek görevlerini açıklar.
1.3. Gözlemleri sonucunda bitki ve hayvan hücresi arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları listeler.
1.5. Farklı tipte hücrelere örnek verir.
Gerekli Malzemeler
: Renkli boncuklar, ip, yapıştırıcı, makas, büyük strafor top, küçük strafor
top, yeşil keçe, sarı keçe, tel, makas, renkli şönil, akrilik boya, misina, bant, deterjanlı su
Yapılışı
:
İlk olarak hücremizin yer alacağı hücre modelini yapıyoruz(akvaryumda kullanılabilir).
Asetat kâğıdı ve tahta çubuklar yardımıyla modelimizi hazırlıyoruz. Daha sonra sırasıyla
organellerimizi yapmaya başlıyoruz.
Sayfa 85
koful
kloroplast
mitokond
ri
Golgi
aygıtı
Endoplazmik retikulum
ribozom
Büyük
çekirdek(Kırmızı)
Küçük çekirdek (Siyah)
Sayfa 86
sitoplazma
Hücre
zarı
Hücre
çeperi
1-Koful: Balonun içine taş koyup biraz şişiriyoruz.(Suyun içinde batmaması için)
2-Kloroplast: Yeşil keçe ile içi boş kayık şeklini oluşturuyoruz. İçine renkli boncuk ve ipler
yapıştırıyoruz.
3-Mitokondri: Sarı keçeyle mitokondri yapıyoruz.
4-Endoplazmik retikulum: Yeşil şönillerle endoplazmik retikulum şeklini veriyoruz.
5-Golgi aygıtı: İpleri birbirlerine paralel şekilde bantın üzerine yapıştırıyoruz. İplerin ucuna boncuk
koyup tekrar üzerini bantlıyoruz. Böylece araları şeffaf ama bir bütün golgi aygıtı tasarlıyoruz.
6-Ribozom: Büyük delikli boncukları ribozom modelinde kullanıyoruz.
7-Çekirdek: Büyük strafor topu ortadan ikiye kesiyoruz. İçini küçük strafor top girecek şekilde
oyuyoruz. Son olarak akrilikle boyuyoruz.( Çekirdeğin üzerine renkli boncuklar ve tel yardımıyla DNA
ve RNA eklenebilir.)
8-Çekirdekçik: Küçük strafor topu ortadan ikiye kesiyoruz. Çekirdekten farklı renkte akrilik boyasıyla
boyuyoruz.
9-Sitoplazma: Sitoplazma yerine deterjanlı su kullanıyoruz.
10- Hücre Zarı: Akvaryumun dışını hücre zarı yerine kullanıyoruz.
11-Hücre Duvarı: Hücre duvarı için akvaryumun dışına yeşil kartonlar ile kapak yapıyoruz.
Yapmış olduğumuz bu organelleri numaralandırıyoruz. Daha sonra misina yardımı ile hazırlamış
olduğumuz akvaryumun yanlarından bantlıyoruz.
Sayfa 87
Çarkıfeleğimizi şekildeki gibi hazırlıyoruz.
Uygulanışı:
Öğrenciden çarkıfeleğin çevrilmesi isteniliyor. Çevrildikten sonra çıkan sayıya eş olan bitki hücresi
modelimizdeki numaralandırılmış organeller içerisinden o sayıyı bularak açıklaması isteniliyor.




Hücre duvarı kapak şeklinde yapılmalı ve yandan bakıldığında organeller görülmelidir.
Çekirdek ve çekirdekçiğin içine RNA ve DNA yapılabilir.
Akvaryum elde yapılacaksa su doldurduğumuzda boşluk olmamasına dikkat edilmelidir.
Koful yerine kullandığımız balonun su yüzeyine çıkmaması için içine ağırlık koyulmalıdır.
Sayfa 88
ASFALT AĞLIYOR
Tasarlayanlar
: Betül GÜL, Meltem ALĞAN, Şerife KILBAŞ
Amacı
: Bu öğretim materyalinin amacı, farklı yüzeylere etki eden sürtünme
kuvvetinin öğrenciler tarafından gözlemlenmesidir.
Sınıf Seviyesi
: 5. Sınıf
Öğrenme Alanı
: Fiziksel Olaylar
Konu
: Kuvvet ve Hareket
İlgili Kazanımlar : 1) Çeşitli yüzeylerin cisimlerin hareketlerine etkilerini karşılaştırır.
2)Bir cismin kaygan bir yüzeyde daha kolay, pürüzlü bir yüzeyde ise daha zor hareket
ettirilebileceğini gözlemler.
3) Bir cismin kaygan bir yüzeyde daha kolay, pürüzlü bir yüzeyde ise daha zor hareket
ettirilmesinin sebebini, sürtünen yüzeylerin farklılığı ile açıklar.
4)Yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen kuvveti, sürtünme
kuvveti olarak tanımlar.
5)Sürtünmenin bir temas kuvveti olduğunu ifade eder.
Gerekli Malzemeler : köpük, mukavva, kuvvetli yapıştırıcı, uzaktan kumandalı oyuncak araba,
falçata, taş, kum, tahta, fayans, renkli led lambalar
Resim1.Gerekli Malzemeler
Sayfa 89
Yapılışı :Bu öğretim materyali yapılırken öğrencilerin kendi sürtünme kuvveti pistlerini
tasarlamaları istenmelidir. Böylelikle öğrencilerin hem el becerileri gelişecek hemde
yaratıcılıklarını kullanarak teknolojik bir tasarım ortaya koyacaklardır. Bu nedenle aşağıda
anlatılanlar sadece öğretmenlerin bu konuda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak için
yazılmıştır. Öğrencilere aşağıdaki yapım aşamalarının birebir verilmesi kesinlikle
önerilmemektedir.
Mavi Köpüğün Kesilmesi
Mavi köpük resimde görüldüğü gibi sütunlar halinde kesilmelidir.
Resim 2. Mavi Köpüğün Kesilmesi (Yetişkin yardımı gerektirir)
Farklı yüzeyli pistin hazırlanması
Mavi köpükten kestiğimiz uzun sütunları resimde görüldüğü gibi kuvvetli yapıştırıcıyla mukavvaya
sabitleyiniz. Daha sonra sırasıyla taş, toprak, tahta ve fayanslar sabitlenen sütunlar arasına
yerleştirilmek suretiyle farklı yüzeylerin oluşturulması sağlanır.
Sayfa 90
Resim3. Farklı yüzeyli pistin oluşturulması
Kum ve taşlar iki sütun arasına düzgünce yerleştirilir.
Resim4. Kum ve taşların yerleştirilmesi
Resim5. Uzaktan kumandalı oyuncak araba
Sayfa 91
Sütunlara yerleşecek şekilde tahta ve fayansın boyu ayarlanarak kesilir.
Resim6. Tahta ve fayanslar
Son olarak tamamlanan pistin çevresine resimdeki gibi led ışıklar yapıştırılır.
Resim7. Renkli Led Işıkların Takılması
Sayfa 92
2. En iyi materyalin değerlendirilebileceği bir ortam yaratılmıştır.
3. Gruplar hazırlandığında kullanılacak malzemelerin öğrencilere tanıtılması ve hangi malzeme ve
ekipman kullanılırken nelere dikkat etmeleri gerektiği açıklanmalıdır.
4. Öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için gerçek yaşamda arabaların yollarda nasıl
gittiğini, hangi yolların daha hızlı gidilebileceğini söylemeleri istenir.
Öğrencilerin el becerilerini geliştirmeleri ve yaratıcılıklarını kullanmaları sağlanmalıdır.
6.Öğrencilerin bu materyalle gerçek yaşamdaki arabaların yollardaki durumlarını hayal etmeleri sağlanır.
Materyalin Maliyeti
Mavi köpük: 2 tl
Yapıştırıcı:2 tl
Falçata:2 tl
Bant (2 adet):1 tl
Oyuncak Araba: 25 tl
Kuvvetli Yapıştırıcı: 6.5 tl
Sayfa 93

öğretim materyalleri kitabı

Transkript

Benzer belgeler

BÜTÜNLÜK ADiNA SISTEM 8.8.1993 BILGI KITABI VE BERZAH

Eroğlu - Kıbrıs Postası

Bayim Olur Musun?

Otobüs Rayiç Bedelleri - izmir yüksek teknoloji enstitüsü

Facebook paylaşım detaylarını kişiselleştirme

Limanın dertleri kendisi kadar eski Limanın dertleri

Mach3 Türkçe Kullanma Kılavuzu

öğretim materyalleri kitabı

ÖĞRETİM MATERYALLERİ KİTABI - Fen Okulu |www.fenokulu.net