İnteraktif Defter Üretim Aşamaları

1
PBL
EL KİTABI
Fezalar Eğitim Kurumları
El Kitapları Serisi
- 02 2014 - 2015 Öğretim Yılı
Yayına Hazırlayan
Komisyon
M.AGPAK
2
3
GİRİŞ
İçindekiler
GİRİŞ................................................................................ 5
İnteraktif Defter Tanımı ve Amacı...................................... 7
Defterin Faydaları............................................................. 9
İnteraktif Defter Kullanımı Öğrenci Düşünceleri............... 11
İnteraktif Defter Kullanımı Öğretmen Düşünceleri............ 13
İnteraktif Defter Kullanmada Beyin Fonksiyonu............... 17
İnteraktif Defter Üretim Aşamaları.................................... 21
İnteraktif Defter Oluşturulması........................................ 23
İnteraktif Defter Kelime Çalışma Örnekleri....................... 33
İnteraktif Defterle Sınava Hazırlık..................................... 35
İnteraktif Defter/Ünite Değerlendirme.............................. 37
İnteraktif Defter Linkleri................................................... 38
İnteraktif Defter Hazırlama Sözleşmesi............................. 41
Defter Değerlendirilmesi Nasıl Olacak?............................. 42
4
“Notlarımı bulamıyorum,”
“Ödevimi unuttum,”
“Geçen derse katılmadım,”
“Dün derste ne anlatıldığını hatırlamıyorum,”
“Notlarımı unutmuşum,”
gibi benzer ifadeler öğretmenlere yabancı değildir.
Öğrencilerin bu mazeretlerine
öğretmenler kendilerince çözümler bulmaya çalışırlar
ve çoğu zamanda öğrencilerle karşı karşıya gelirler.
Bütün bu mazeretleri ve olumsuzlukları ortadan kaldıracak çözüm yolları
elbette vardır. Bunlardan biri ise
interaktif defter
hazırlamak ve kullanmaktır.
İnteraktif defter kullanımı bir program değildir.
Belirli bir meteryal kullanımını veya hazırlama süreci ile sınırlandırılmış
proje kurallarını da kapsamaz. Defter kullanım çalışmaları öğrencilerin
okuma ve yazmaya başlamasından itibaren başlar ve bütün eğitim hayatını içeren bir üretim ve öğrenme aktivitesini içerir. Öğrenciye kabiliyetlerini ortaya çıkartan, bilgiyi farklı şekilde ortaya koyma ve kavrama
çalışmasıdır. Bu kitapçıktaki amacımız eğitim işiyle uğraşan veya üretmeyi seven herkese kısmen rehberlik yapmaktır.
5
İnteraktif
Defter Tanımı
ve Amacı
1. Bölüm
Interaktif defter, daha önce öğrenilen bilgilerin yeni öğrenmelerle irtibatlandırılması, öğrencinin kendi düşüncesini gözden geçirmesine, çevresinde olan
biteni kavranmasına yardım eden etkili öğrenme bir öğrenme aracıdır..
Bu defterin asıl gayesi; üreten, bağımsız düşünen ve bu düşünceleri rahatlıkla
ifade edebilen öğrenciler yetiştirmektir.
İnteraktif defter, sınıf notları, ödevler, kelime çalışmaları, grafik organizatörler,
katlanabilinir çalışmalar ile diğer konu materyalleri kapsar.
Thomas Edison, Fatih Sultan Mehmed, Albert Einstein ve Leonard Da Vinci
gibi ünlü ilim ve devlet adamlarının defterlerinde interaktif çalışmalar görmek
mümkündür.
İnteraktif Defterin Faydaları
Öğrencinin düşünme gücünü geliştiren ve başarısını artıran bu defterler, aktif
olarak yenilenen bir dergi, kişisel bir ders kitabı ve dinamik bir portfolio dosyası
olarak hizmet ettiği yapılan uygulamalar sonucunda gözlemlenmiştir.
İnteraktif defter kullanımı bütün öğrenme modelleri ile çoklu zekayı içinde bulunduran, görselleştirmeyi kolaylaştıran ve geliştiren bir uygulamadır. En düşük
sınıflardan başlayıp en üst sınıflara kadar bütün dersler için rahatlıkla kullanılması mümkündür.Yapılan çalışmaların hepsinde aktif ve üretkenliğe dayanan
bir süreç söz konusudur. Ayrıca interaktif defterler proje tabanlı çalışmaların en
önemli basamaklarından biridir.
Bu defterler, öğrencinin konuları daha iyi kavramasına ve hatırlamasına
yardımcı olduğu gibi, öğrenciye yeni bakış açıları da kazandırmaktadır.
6
7
Öğrencinin sanatsal yönü bu defterleri kullanım sürecinde ortaya çıkmaktadır. Zaman içinde çalışmalar kitaplaşmaktadır. Öğrencilerin sorularına kolayca
cevap bulacakları ilk kaynak olmaktadır.
Öğrenciler evde ödevlerini yaparkan sadece öğrencinin kendisi değil aile üyeleri de öğrenmenin içine dahil olmaktadırlar. Ayrıca interaktif defterler öğretmen
ile öğrenci, öğrenci ile öğrenci, öğrenci ile ebeveyn, ebeveyn ile öğretmen arasında
fikir alışverişini aktif olarak desteklemektedir.
Defterin faydalarını şu şekilde özetleye biliriz:
1. Bilgiye kolayca ulaşmayı sağlar.
2. Ders calışma ve dolaysiyla öğrenme eğlenci hale gelir.
3. Öğrenci odaklı çalışma gerçekleşir.
4. Dikkati artırır.
5. Duygusal analiz yapılmasına imkan sağlar.
6. Duygusal gelişmeye katkıda bulunur.
7. El becerisini geliştirir.
8. Günlük hayatla bağlantı kurar.
9. Korku yenilir.
10. Öğrenme ve ders hazırlanması ile ödeve yapma çalışmalarını monotonluktan
kurtarır.
11. Motivasyon sağlar.
12. Öğrenci olaylara veya konulara geniş bir bakış açısından bakar, daha bağımsız
ve organizeli düşünebilir.
13. Öğrenci kendini keşfeder ve gelişim sürecini görür.
14. Öğrencinin kendine olan güveni artar.
15. Öğrenme bireyselleşir ama diğer çalışmaları
8
9
16. Öğrenmeyi sevdirir.
17. Sembolleştirme gerçekleşir.
18. En önemlisi ise ‘Ne yapacağımı bilmiyorum?” sorusunu ortadan kaldırır.
19. Ayrıca sınıfta sunulan bilgilerin sentezlenmesi ve organize edilmesine katkıda
bulunur.
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğrencilerin Düşünceleri
İnteraktif defter sayesinde öğretmenlerimizin anlatıklarını daha iyi anlıyorum.
Hem yaparken eğleniyorum hem de zihni gelişimime faydalı oluyor. İnteraktif
defter yaptığım zaman konuları daha iyi kavrıyorum. Derste işlediğimiz dersleri kolayca tekrar edebiliyorum. – Matematik Öğrencisi –
1) “Defter kullanımı kendime ait bir çalışma olduğu için sorumluluk bana ait
oluyor. Kişisel düşüncemi ve üretkenliğimi interaktif defterler sağlıyor. Bir
başkasının beni yönlendirmesine gerek kalmadan, kendi başıma karar verip,
üretiyor ve hatalarımı da görebiliyorum. İnteraktif defterleri kendime ait bir
kitap olarak gördüğüm için sorular yazıp onlara cevap verebiliyorum. Bir başkasının defterine bakınca nasıl kişinin karakteri belirlenebiliyorsa, aynı şekilde benim de kişiliğim ortaya çıkıyor.”
2) İnteraktif defter kullanımını özellikle sosyal derslerde daha çok seviyorum. Tarih
dersini sevmediğim gibi, ilgim de yoktu. Bu defterler sayesinde daha farklı
düşünebiliyor ve düşündüklerimi deftere rahat bir şekilde işleyebiliyorum.
3) İnteraktif defter kullanımı çok eğlenceli olduğundan defterimi çok seviyorum.
4) Sınıfta çoğu zaman fikrimi rahatlıkla açıklayamıyorum. Oysa interaktif defterler
çalışmakta olduğumuz konu hakkında fikrimi ifade etme imkanını sağlıyor.
– Ortaokul Öğrencisi –
10
11
İnteraktif Defter Kullanımı Hakkında Öğretmen Düşünceleri
Okullarda yaptığımız gözlemlerde, sınavlarda başarılı, kurallara uymakta hassas olan bir öğrenci yeni bir şey üretmekte veya araştırma yapmakta geri kalabiliyor. Aynı şekilde söyleneni yapan, devam konusunda problem olmayan bu öğrenci,
bir konuyu dizayn etmekte veya bir uygulamayı detaylı anlatmakta zorlanabilmektedir. Bazen de bir öğrenci ödev yapmaktan uzak, verilen çalışma kağıtlarını
sağa sola atan, materyal üretmeyen ama spor dallarında başarılı olabiliyor. Akademik çalışmaların hiçbir değeri olmadığını düşünen bu öğrenciler motivasyonlarını
başka yönlere kaydırıyorlar. Bu ve benzeri öğrenciler okul çalışmalarına bağlı kalmayı reddedebiliyor. Buna benzer öğrenci profilleri hemen hemen her okulda
mevcuttur. Eğitimciler olarak. her öğrenciyi akademik olarak üretmeye yönelik
çalışmalar yapmaları için yollar bulmak da bir vazifedir. Fen öğretmeni olarak bu
tür problemlerin üstesinden gelmek için interaktif defter kullanmaya yöneldim ve
büyük oranda da başarılı olduğumu söyleyebilirim.
Yüzde seksen altılık öğrenci diliminin interaktif defter kullanmak suretiyle
başarılı olmaktadır. Ayrıca ders konularının kolayca hatırlanmasında ve ders
materyalinin öğrenilmesinde bu defterlerin ciddi rol almaktadır.
- Susan M. Johnson, Fen Bilgisi Öğretmeni Onuncu sınıflara Dünya Tarihi ve Coğrafya dersleri verdim. Çoğu zaman
öğrenciler Dünya Tarihini karmaşık buldular. Fakat, resim çizme, şiir yazma, yeni
şarkı sözleri keşfetme ve günlük yazma aktivitleri yapan öğrenciler, konulara daha
fazla ilgi gösterdiler. Bu tür aktiviteler daha fazla üretici olma ve konuya daha fazla
ilgi göstermelerine yardım etti. Ödev yapma sıradan olay olmaktan çıktı. Öğretmen
olarak benim de öğrenci çalışmalarına ilgimi artırdı.
-Chris Roe, CSU Stanislaus, California, USA, [email protected]İnteraktif Defter kullanımı öğrencileri daha sorumlu yaptı. Derslerde daha
katılımcı oldukları gibi, aktivite hazırlamakta daha üretici oldular. Bunun yanında
derste not almaları gelişti, okuma derslerinde daha fazla dikkatli oldular.
-Bir Ortaokul Öğretmeni12
13
İngilizce eğitim yapan bir ilköğretim öğretmeninin görüşleri ise bir yıl boyunca
yapılan pilot uygulama sonrası gözleme dayanmaktadır. İnteraktif defter:
1.Yazma işlemini daha zevkli hale getiriyor. Saatlerce konuyu yazmak yerine,
bilgileri daha öz ve kısa olarak şekle dökerek anlamayı kolay hale getiriyor.
2.Kelime ezberini kolaylaştırıyor.
3.Günlük ders tekrarına teşvik ediyor. Öğrenci, bugün hangi üniteyi veya
konuyu özetleyeyim diye düşünüyor.
4.Gelecek konuya hazırlığı artırıyor.
5.Kesme, katlama ve şekil yapma ile öğrencinin el-motor kasları gelişiyor.
6.Yapılan çalışmalar deftere renk katıyor.
7.Öğrenci daha düzgün ve sistemlik bir biçimde defter kullanıyor.
8.Kavram haritaları yaptıkları için daha kalıcı bilgi elde ediliyor.
9.Eşyalara farklı boyuttan bakabiliyor; mesela çadır resminin içine kamp
eşyalarını yazıyor diğer kelime çağrışımlarında bulunabiliyor.
10. Öğrenciler resimler çizerek ve boyayarak stres atıyorlar.
11. Özgüveni artırır.
12. Sözel, matematiksel, mantıksal, somut beceriler gibi deftere yapılan
çalışmalar çoklu zekayı kapsıyor.
13. Özellikle English ve Science derslerinde daha etkili oluyor.
14. Beyin fırtınası yapma alışkanlıkları çok gelişiyor.
15. Çocukların evde aşırı TV izlemelerini, değişik oyunlar oynarak zamanını bitirmelerini engelliyor. Evde daha verimli vakit geçiriyorlar.
16. Hazırcılıktan kurtarıyor; üretmeyi sağlıyor.
17. Öğrenciler özel hayatında düzenli hareket etmesini geliştiriyor.
18. Üretim için beyni zorluyor.
19. Yaparak ve yaşayarak öğreniyor.
14
15
20. Interaktif defter tutmaya devam eden öğrenciler, yapmayan öğrencilere
nazaran daha başarılı oluyorlar. Arkadaşlarının başarılarını farkeden diğer öğrenciler de defter tutmaya başlıyorlar.
21. Zayıf olan çocukların özgüvenini artıyor.
22. Öğretmenin her zaman materyal istemesine gerek kalmıyor.
-Aysel Turan, Birayati İlköğretim 3. Sınıf Öğretmeni-
İnteraktif Defter Kullanmada Beyin Fonksiyonları
Beynin yapısı ve fonksiyonları üzerine son yıllarda yoğun araştırma ve
çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan çalışmalar ve deneyler; beynin iki tarafının farklı
düşünme davranışlarından sorumlu olduğunu, interaktif defterlerin de sağ ve sol
kısımları belirgin ve sistemli bir şekilde kullanılması neticesinde kavramaya ve
anlamaya ciddi anlamda katkısı olduğu gözlemlenmiştir.
Beynin sağ tarafı çevreyi görme, etrafa dikkat etme gibi çok geniş ve kompleks
fonksiyonlar yanında, vücudun sol yarısına da kumanda eder. Beynimizin sol
tarafı ise tam aksine vücudumuzun sağ tarafını kontrol eder.
Öğrenmede sol veya sağ beyincikden biri dominant olabilir. Bu bakımdan
öğretmenler sadece bir yöne hitap eden eğitim yapmamaya dikkat etmelidirler.
Aşağıdaki listede, sol beyin ve sağ beyin loblarının düşünce tarzları arasında
ki bilinen bazı özellikler ve farklar verilmiştir.
Sağ beyin lobu:
1.Sezgisel: Kalıplar, sezgiler, hisler ve görsel imajlara dayalı anlayışlara hitap
eder.
2.Uzamsal/Uzaysal: Nesnelerin arasındaki ilişkileri ve parçaların nasıl bir
araya gelerek bütünü oluşturduğunu görür, anlar.
3.Sözel değildir: Şekillerin farkındadır, fakat kelimeler arasındaki ilişkilerde
zayıftır.
16
17
4.Bütünsel: Şekilleri bütünlüğüyle görür, tüm şablon ve yapısını anlar, sıksık
birbirinden uzak çıkarımlarda bulunur.
5.Somut: Dokunup hissedebileceği nesnelerle ilgilenir.
6.Rasyonel (akılcı-gerçekçi) değildir: Sebep yada olguların esasına, temeline
gerek duymaz, hüküm çıkarmayı askıya alma isteği içindedir; hemen yargıya varmaz.
Sol Beyin Lobu:
1.Sözel: İsimlendirmek, tasvir etmek ve tanımlamak için kelimeler kullanır.
2.Analitik: Nesneleri basamak basamak ve parça parça düşünür.
3.Sembolik: Herhangi bir şeyi ifade ederken sembol kullanır. (örnek: göz için
Ø sembolü, toplama için + semolü kullanır).
4.Soyut: Küçük bir bilgiyi, tüm resmi tamamlamak için kullanır.
5.Geçici: Zamanı takip etme, ardışık işlemleri takip etme, önceliklere göre
yapmak.
6.Rasyonel (akılcı-gerçekçi): sebep ve olgulara dayanarak sonuca varır,
yargıya ulaşır.
7.Sayısal: Sayıları kullanarak hesaplama yapar.
8.Mantıksal: Mantığa dayanarak sonuçlara ulaşır, bir şey mantıksal sırada
diğerini takip eder..
9.Matematik teoremleri veya iyi düzenlenmiş, hazırlanmış tartışma.
10. Doğrusal: Doğrudan birbiriyle ilişkili fikirlere ait kavramlarla düşünür, sık
sık yaklaşık yargılara ulaşır.
18
19
İnteraktif Defter Üretim Aşamaları
a)Eğitim-Öğretim Yılı Dönem Başı Tanıtımı
Dönem başı oryantasyon haftasında öğrencilere interaktif defter hakkında bir
sunum yapılır:
- Sunulacak derse ait -daha önceden hazırlanmış- defter örnekleri,
- Farklı branşlarda geliştirilmiş örnekler,
- Öğretmenin hazırlamış olduğu defterler,
- www.4mulafun.com/back-to-school-interactive-notebooks/
www.twisterteaching.blogspot.com/2013/08/first-foldables-and-interactive.html
- Video gösterimi
(https://www.youtube.com/results?search_query=interactive+notebook),
- Resimler (Google-image ve pinterest (www.pinterest.com ) paylaşım portallarında bulunan çalışmalar,
- Bu konuda yazılmış tez örnekleri, yapılmış istatistikler,
(www.scholarworks.montana.edu/xmlui/bitstream/handle/1/2815/JohnsonS0813.pdf?sequence=1)
- Ayrıca interaktif defter çalışmasını yapan öğrenci ve öğretmen görüşleri de
bu sunumda yer almalıdır.
b)İnteraktif Defter Kullanımında İhtiyaç Listesinini Verilmesi
Öğrencilerin defterlerini organize etmeleri için bazı araç-gereçlere ihtiyaçları
olacaktır. Bu malzemeler yaşa, sınıfa ve ders durumuna göre değişiklik gösterebilir. Eğitim yıl başında öğrencilere bu listenin verilmesinde fayda vardır.
- Spiral defter (Kitap konularına göre her dönem için en az 100 yapraklı bir
deftere ihtiyaç olabilir),
20
21
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Siyah kurşun kalem
Renkli kurşun kalemler,
Tükenmez (mavi, yeşil, kırmızı, siyah) kalemler,
Çok yönlü cetvel,
Yaşa göre bir makas,
Fosforlu (highlighted) kalemler,
Çeşitli renklerde A4 kağıt,
Farklı ebatlarda post-itler,
Yapıştırıcı.
c)İnteraktif Defter Oluşturulması
Eğitim-Öğretim yılı başının ilk haftasında öğrencilerden büyük boy spiral
veya formalı defter almaları istenir. Defterlerin kullanışlı olmasına ve spirallerin
sağlamlığına dikkat etmekte fayda vardır. Bu defterlerin en büyük özelliği; görsel
olmalarıdır. Defterin düzenli olması, her başlığı ve tarihi özenle yazılmış olması gerekir. Mümkün olabilecek herşey defterde olmalıdır. İnteraktif defter oluşturmak
için:
1.Sayfa numaralandırma:
Defterin her sayfası numaralandırılmalıdır.
2.Kapak oluşturulması:
Defterin ilk sayfasına dikkat çekici ve orjinal bir başlık yazılır; yaşa göre
süsleme veya dizayn yapılır. Yapılan düzenleme dersin içeriğine göre yapılır. Bu
sayfaya dersin adı, öğrenciye ve ders öğretmenine ait bilgi yazılır.
22
23
İçindekiler Çizelgesi
Sayfa
No:
Tarih
Ünite
Ne Öğrendim
Arzu edilirse şehir ismi, doğum tarihi ve ders ile ilgili düşünceler de yazmak
mümkündür. Böylece deftere kitap formatı kazandırılmış olur.
3.Tarih: Anlatılan her konunun başlığı ve tarihi olmalıdır. Dersin işlendiği
tarihler sağ üst kısma yazılır.
4.Defter kullanma kuralları ve puanlama:
Öğretmen tarafından hazırlanan defter kuralları ve puanlama sistemi öğrencilerden defterin ön kapağının arka kısmına yapıştırılması istenir.)
5.İçindekiler:
Kitap formatında hazırlanır. İçindekiler bölümü için defterin ilk sayfalarında
2 veya 3 yaprak ayrılır. İçindekiler çizelgesinde:
- ünite/konu başlıkları,
- tarih,
- sayfa numarası yer alır.
6.Senelik/dönemlik/aylık hedefler:
Öğrenciden dönem veya senelik hedefler istenir ve defterin ‘içindekiler’ kısmından sonraki sayfaya yazılır.
7.Ödev ve proje çizelgesi:
.Öğrenci ödev veya projeleri yazacağı bir çizelgeyi defterin arka kısmına
yapıştırmalıdır. Verilen sorumluluklar buraya yazılmalıdır.
d)İnteraktif Defter Kullanım Kuralları
Interaktif defter öğrenci kullanım kuralları her ders için farklı olabilir. Bazı
temel kuralları şöyle sıralayabiliriz:
- Zımba kullanılmamalıdır.
- El yazısına önem gösterilmelidir
- Noktalama işaretleri ve gramer kurallarına uyulmalıdır
- Defterden sayfa koparılmamalıdır.
- İnteraktif defterler her ders saatinde sınıfa getirilmelidir.
24
25
- Defter düzenli olmalıdır.
- Farklı derslerin çalışmaları aynı defterde yer almamalıdır.
- Ders öğretmeni tarafından belirlenmiş tarihte defterler kontrol için getirilmelidir.
- İnteraktif defterin içindekiler kısmı düzenli şekilde yenilenmelidir.
Bu ve benzeri kuralların yer aldığı, bunun yanında hangi malzeme listesine ihtiyaç duyulacağını belirten bir bilgilendirme broşürünün öğrencilere dönem
başında verilmesinde fayda vardır. Bu kağıda öğrencinin ve velinin de imzası attırılır.
e)İnteraktif Defterde Sağ ve Sol Kısımlar
Daha önce de belirtildiği gibi interaktif defter kullanımı defterin sağ ve sol
olarak ele alınmaktadır. Bazı öğretmen ve öğrenci uygulamalarında ise defterin
hem sağı hem de sol tarafı aktif olarak kullanılmaktadır. Beynin sağ ve sol kısımlarının algılama ve kavrama yönlerinin farklı olmasından dolayı tavsiye edilen
defter sayfalarının sağ ve sol olarak kullanılmasıdır. Sağ taraf bilgi akışı, sol taraf
ise bilginin ne kadar kavranıldığını yansıtmaktadır.
Şu unutulmamalıdır ki, interaktif defteri başarıyla kullanan öğrencilerden
standart sınavlardan yüksek not almalaları beklentisi olmamalıdır. Bunun tersi
olarak da standart sınavlardan başarılı olan öğrencilerden de çok düzenli ve
sistemli bir defter tutma beklentisi içinde olunmamalıdır.
Sağ Taraf (input page)
Ders ile ilgili öğrenilen bilgilerin yer aldığı kısımdır. Öğretmenin sunduğu,
öğrettiği bilgilerin yazıldığı bölümdür de diyebiliriz. Bu kısımda mavi veya siyah
kalem kullanılır; çok çeşitli renkli kalem kullanılmaz. Önemli kısımlar fosforlu
(highligted) kalemlerle işaretlenebilir. Defterin sağ kısmında:
- Tarih,
- Konu başlığı ve ünite sayfa numaraları,
- Öğrenilen yeni anathar kelimeler (varsa),
26
27
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Dersin içeriği ve amacı,
Ders notları,
Öğretmenin verdiği notlar,
Kitap notları,
Yapılan aktiviteler,
Çalışma kağıtları,
Araştırma notları,
Konu ile ilgili öğrenci soruları,
Grup çalışma notları,
Kavram harita başlıkları,
Laboratuvar aktiviteleri gibi çalışmalar bulunur.
Sol Taraf (output page)
Kişisel çalışmalarla yeni fikirlerin şekillendirildiği alandır. Bu kısımda öğrenciler kendi bakış açısını ve üretkenliğini gösterir ve ayrıca bilgileri sentezlerler. İleri
seviyede düşünmeyi geliştirir. Konuyu kendi bakış açılarından yansıtırlar. Deneyimlerini, üretkenlikleri ile hayallerini gerçekleştirmesine defterin sol kısmı katkıda
bulunur. Fosforlu ve renkli boya kalemlerini, renkli kağıtları, post-it’leri kullanma
konusunda öğrenciler kendini rahat hisseder ve üretim kabiliyetleri gelişir. Bütün
görsel çalışmaların yer aldığı sol kısımda:
- Şekiller,
- Resimler,
- Karikatürler,
- Grafikler veya diyagramlar,
- Öğrenci notları,
- Kısa özet ve sonuçlar,
- Katlanabilir grafik organizatörler,
- Şarkılar,
28
29
- Şiirler,
- Sorular,
- Kısa hikayeler,
- Ödevler,
- Beyin fırtınası,
- Kavram haritaları bulunabilir.
Ayrıca defterin sol tarafında yapılacak bütün çalışmalar:
- İşlenilen konuları yansıtmalıdır.
- Renkli olmalıdır.
- Yazılar okunaklı olmalıdır.
- Testler, quizler ve ödevler de bu kısımda olabilir.
Öğrenciler, ders kitapları ve diğer kaynaklardan gelen bilgileri irdeler ve defterin sağ tarafına 5 N, 1 K, 1 H sorularına cevap vermek suretiyle konulara kendilerince bakış açısı kazandırırlar.
f) İnteraktif Defter Üretiminde Yardımcı Sorular ve Temel Başlıklar
Aşağıdaki benzer başlıklar kullanılarak öğrencileri yapacakları çalışlamalar
için yönlendirmek mümkündür:
30
31
1.Bugün öğrendiğiniz konunun ilginç olan yönü nedir? Konuyu üç-dört
cümle ile yorumlayın.
2.Ana fikri destekleyen önemli detaylar nelerdir? İşlenilen konudan bir başlığı
hikayeleştirin.
3.Bu konu hakkında daha fazla ne öğrenmek istiyorsunuz?
4.Konuyu daha iyi anlamak için nelere ihtiyacınız var?
5.Öğrendiklerinizi daha kolay hatırlamanız için ne üretebilirsiniz?
6.Konuyu öğrendikten sonra, evinizi, okulunuzu, yaşadığınız çevreyi, ülkeyi
ve dünyayı nasıl güzelleştirebilirsiniz?
7.“Şayet?” sorusuna cevap vermelisiniz. Şayet (........) şöyle olsaydı, ne olurdu?
Sorularından 4 tane hazırlayın.
8.Öğrendiğiniz konu ile ilgili arkadaşınıza uzun bir not veya mektup yazın.
9.Öğrendiklerinizle ilgili karşılaştırma veya benzetme çalışmalarını Venn diyagramı kullanarak yapmınız.
10. Konu ile ilgili problemler yazmalı ve çözüm getirmelisiniz. Bunun için konu
hakkında en az 3 tane orjinal soru veya problem yazın.
11. Konuyu kişisel olarak şahsınızla irtibatlandırın.
12. Konuda geçen kelimeleri ve bilgileri görselleştirin.
13. Konuda geçen bilgileri kavram haritasında gösterin.
g)İnteraktif Defter Kelime Çalışma Örnekleri
Aşağıdaki aktiviteleri post-it kullanarak yapabileceğiniz gibi, renkli kağıtlar ve
defter sayflarında küçük kesmelerle de yapabilirsiniz.
1.Kelime ilgili örnek cümle yazınız.
2.Kelimenin özelliklerini ifade eden ipuçları veriniz.
3.Kelime ilgili sorular yazınız.
4.Kelimenin eş veya zıt anlamını yazınız.
5.Kelimeleri kullanarak kısa bir hikaye yazınız.
32
33
6.Kelime ile ilgili bir sembol veya hızlı bir resim çiziniz.
7.Kelimenin hayatınızla veya çevrenizle olan ilgisini anlatan çizimler veya
resimler yapınız.
8.Kelimeyi farklı ifadelerle yorumlayınız.
İnteraktif Defterle Sınava Hazırlık
1.Hergün düzenli olarak defterinizin sol tarafını gözden geçirin,
2.Konuyu arkadaşlarınıza, anne-babanıza veya diğer kardeşlerinize anlatın.
3.Özet fırtınası defterinizde konunun özetlenmiş halini okuyun.
4.Kendiniz bir sınav oluşturun.
5.Önemli bilgileri sarı işaret kalemleriyle renklendirin.
6.Sağ taraftan içerikleri kullanarak sorular yazın. Bu soruları küçük kartlara
yazabilirsiniz
İnteraktif Defter Kullanımında Öğrencinin Rolü
Özellikle günümüzde eğitim farklı strateji veya metodlarla gerçekleştirilmesi
gereken önemli bir faaliyettir. Öğrencinin ders içi veya dışında ele alınmış bir
konuyu öğrenmeyi anlamlı ve kalıcı kılan aktivitelerle desteklemesi gerekir.
Interaktif defter kullanımı da anlamaya ve üretmeye katkıda bulunan en
önemli araçlardan biridir. İnteraktif deftere bütün notların, çalışma kağıtlarının,
sınıf çalışmalarının ile quizlerin yer aldığı geniş vitrin olarak bakılmalıdır. Bu sebeple öğrenci bu defter çalışmasına bir ödev olarak bakmaması gerekir. Öğrencinin
defterin sol tarafına yoğunlaşması gerekmektedir. Konu iyi anlaşıldığı taktirde sınıf
içinde çalışılan bilgilerin iyi pekişmesi için öğrenci şunları yapmalıdır:
- Hergün düzenli olarak vakit ayırması,
- Üretken olması,
- Kendi fikrini yansıtması,
- Defter kullanımında kendine sınır tanımaması,
34
35
İnteraktif Defter - Ünite Değerlendirme
Tarih
Ünite ve
Konu
Ne Öğrendim /
Ünite Değerlendirme
Öğretmen
İmzası
Veli imzası
Her ünite üzerinde yapılan çalışmalar sonrasında bu çizelgenin doldurulması
sayesinde konunun tekrar gözden geçirilmesine imkan sağlayacak ve öğrenme
kalıcı olacaktır. Aşağıdaki sorular yapılacak değerlendirmeye katkısı olacaktır:
1.Üzerinde çalıştığınız ünitenin en önemli kısmı nedir?
2.Yapıtığınız çalışmaların kaliteli olduğuna inanıyor musunuz? Neden?
3.İnteraktif çalışma yaptıktan sonra ne tür farklı bir çalışma yapabilirdiniz?
4.Bir sonraki ünite için fikirleriniz nelerdir?
İnteraktif Defter Kullanımında Öğretmenin Rolü
Defter kullanımında öğretmenin rolü sadece danışmanlık yapmak ve öğrencilere zaman tanımaktır.
Birinci kademe sınıflarda interaktif defter kullanımı zor gelebilir. Bu bakımdan
öğretmenin sabırlı olması, yönlendirici danışmanlık yapması güzel sonuçlar almak
için önemlidir. En önemli basamak ise öğrencilere güzel örnekler sunulmasıdır.
Bu defterler sayesinde, öğrenci derste işlenilen konun hangi bölümünü daha
iyi anladığını veya hangi noktalara önem verdiğini öğretmenin gözlemlemesi mümkündür.
İnteraktif Defter Öğretmen Değerlendirme Formatı
Bazı branş hocalarının günde dört veya beş ders saati olmaktadır. Her sınıfta
ortalama 25 öğrenci olduğu düşünülürse yaklaşık 100’den fazla öğrenci demektir.
Her öğrencinin interaktif defter kullanıldığı düşünülürse büyük bir iş gücü ortaya
çıkar. Bunu önlemek için bir değerlendirme formatı geliştirmek gerekir. Her hafta
bir sınıfın defteri kontrol edilirse sistemli değerlendirme yapılır.
İnteraktif defter değerlendirmesi görselliği ve nitelikli olmasına göre değerlendirilir. Bazı okullarda genel notun % 25’ini interaktif deftere vermektedirler.
Öğretmen kanaatinin veya proje notunun belirli oranı bu defter için kullanılması
mümkündür.
36
37
Daha önce de belirtildiği gibi defter değerlendirme kriteri öğretmen tarafından
hazırlanıp öğrenciye deftere yapıştırılmak üzere verilmelidir.
Öğrenci, kendisinden bekleneni değerlendirme formatında rahatlıkla görmelidir. Dolaysiyle öğrenci defter kontrollerinin bu formata göre yapılacağını bilecektir.
İnteraktif defter kullanım değerlendirmesi şu şekilde yapılmasında fayda
vardır. Defterin:
Değerlendirme Başlıkları %
1 Organize ve el yazısı
20
2 Görsellik
20
3 Her sayfada tarih ve başlık
5
4 Etkin renk kullanımı
10
5 Ders konusu ile paralelliği
20
6 Öğrenmeye yönelik olması, 20
7 Harcanılan zaman
5
Not: Bazı uygulamalarda öğrencilerden kendi defterlerini değerlendirmeleri
(grade yourself) istenmiştir.
Interaktif Defter Linkleri:
http://hodgesherald.blogspot.com/p/math-interactive-student-notebooks.
html Matematik http://mathequalslove.blogspot.com/2013/08/algebra-2-interactive-notebook-pages.html Matematik
http://mathequalslove.blogspot.com/p/foldables-templates-graphic-organizers.html Matematik
http://mrsrojasteaches.blogspot.com/2013/08/common-core-worksheets3rd-grade-edition.html (4. Sınıf Öğretmeni Çalışması)
http://mrsrojasteaches.blogspot.com/p/freebies.html güzel paylaşımlar
38
http://serc.carleton.edu/introgeo/firstday/activities/21674.html
http://thesciencepenguin.com/2013/07/primary-interactive-science-notebook- Fen Dersi activities.html?cuid=50b74d49c07ec76f2160b1f9fde9b259 Fen
Dersi
http://www.huffenglish.com/interactive-notebooks/
https://fezalar.wordpress.com/category/interactive-notebook-student
öğrenci çalışmaları
https://interactive-notebooks.wikispaces.com
www.ateacherstreasure.com/2012/04/interactive-student-notebook.html?m=1 örnek çalışmalar
www.bestlifemistake.blogspot.com/2014/07/interactive-notebook-roundup.
html kompozisyon
www.edweb.tusd.k12.az.us/templates/summarizing_notetaking.htm
www.etp.sdcoe.net/americanhits/resources/SheehanInquiry.pdf.
www.everybodyisageniusblog.blogspot.com/p/interactive-notebooks.html
Matematik Dersi Örnekleri
www.forloveoflearning.weebly.com/math.html
www.huffenglish.com/interactive-notebooks/
www.interactive-notebooks.wikispaces.com Birçok örnek ve bilgi
www.members.tripod.com/cynthiasparks/interactive_notebook.htm
www.mrshester.blogspot.com/
www.pinterest.com/explore/algebra-interactive-notebooks/ pinterest
www.sagepub.com/upm-data/34986_Chapter_1.pdf.
www.scholarworks.montana.edu/xmlui/bitstream/handle/1/2815/JohnsonS0813.pdf?sequence=1.
www.sciencenotebooking.blogspot.com/2011/09/third-grade-title-pagesand-safety.html (Fen Dersi)
www.teachingwithtaskcards.com/2014/02/using-task-cards-in-interactive.
html
39
www.theeducatorsroom.com/2013/04/interactive-student-notebooks-my-mathematical-lifesaver/
www.thesciencepenguin.com/2013_07_01_archive.html
www.theteacherstudio.com/2014/05/bright-ideas-pocket-chart-problem.
html
https://www.youtube.com/watch?v=xamqnwA7mW4 Videolar
http://www.mrgreer.net/interactivenotebook.html - Social studies teacher;
research
http://my.hrw.com/nsmedia/intgos/html/igo.htm - Great graphic organizers
ready to use
http://www.huffenglish.com/?p=933 – thorough explanation
http://interactive-notebooks.wikispaces.com- Examples from every subject
area
http://www.nonags.org/members/dasaunders/notebook.html - A teacher
made the Interactive Notebook ALL digital – Wow!
http://mrsgannon.wordpress.com/interactive-notebooks - Social Studies examples
http://www.squidoo.com/interactive-notebook - LOTS of great information
Kaynak:
Green, T. (2010). The Effects of the Interactive Student Notebook on Fifth
Grade Math and Science
Achievement. ftp://ftp.successforall.org/Public/Science/green.pdf.
Zike, D. (2008). California Algebra 2, Noteables Interactive Study Notebook
with Foldables. Mc Graw Hill
Glenceo: Columbus.
http://bilimkulubum.blogspot.com/2014/05/sag-ve-sol-beynin-ozelliklerinelerdir.html#.VJa3VUCIM
Çiğdem Çakır / Biyografi - Ekim 1993Beyinden Bir Pencere: http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/beyinden-bir-pencere.html
40
Fezalar Eğitim Kurumları
İnteraktif Defter Hazırlama Sözleşmesi
İnteraktif Defterin Amacı Nedir?:
İnteraktif defter kullanımında amacımız, bir konu üzerinde bağımsız düşünen,
yeni ve zekice fikirler ortaya koyan, planlayan ve tasarlayan öğrenciler yetiştirmektir. Sadece ders notları değil aynı zamanda diğer aktiviteler de bu defterde yer
alacaktır.
İnteraktif Defter Hazırlanmasında ihtiyaç Listesi Nedir?
1.Kitap konularına göre her dönem için en az 100 yapraklı bir defter,
2.Renkli kurşun kalemler,
3.Fosforlu kalemler,
4.Çeşitli renkte tükenmez kalemler,
5.Cetvel (30 cm),
6.Yaşa göre bir makas,
7.Çeşitli renklerde A4 kağıt,
8.Farklı ebatlarda post-itler,
9.Yapıştırıcı.
Defterde Neler Olacak?
Defter, sınıfta çalışılan veya ders öğretmeni tarafından verilen ödev ve çalışmaları içerecektir. İşlenilen üniteler görsel aktivilerce desteklenecektir. İyi tasaranmış
fikirlerin gösterilmesi ve ifade edilmesi bu defterlerce sağlanacaktır.
Defterde olması gerekenler:
1.Sayfa numaraları,
2.İşlenilen günün tarihleri,
41
3.Kapak oluşturulması,
4.Defter kullanma kurallar ve puanlama çizelgesi,
5.İçindekiler ,
6.Defter sahibinin sayfası,
7.Senelik/dönemlik/aylık hedefler,
8.Ödev çizelgesi,
Defter Değerlendirilmesi Nasıl Olacak?
Defterden yüksek not almak almak isteyen öğrenciler düzenli, nitelikli,
zamanında bitirilmiş, üniteleri tamamlanmış deftere sahip olmalıdırlar. Defter
kontrolleri belli peryotlarda yapılacaktır.
Değerlendirmeler aşağıdaki başlıklara göre olacaktır.
Derste olmadığım zaman ne yapmalıyım?
Derse devam edilmediği günler, öğrenci sınıf arkadaşlarından işlenilen konuları öğrenmeli ve ona göre bir hazırlık yapmalıdır.
Değerlendirme Başlıkları %
1 Organize ve el yazısı, 20
2 Görsellik
20
3 Her sayfada tarih ve başlık, 5
4 Etkin renk kullanımı,
10
5 Ders konusu ile paralelliği
20
6 Öğrenmeye yönelik olması, 20
7 Harcanılan zaman
5
Öğrenci Adı ve İmzası:
42
Veli Adı ve İmzası:
43