Kent Kaynaklarının Etkili ve Verimli

Kent Kaynaklarının Etkili ve Verimli Kullanımında e-Belediye
Sisteminin Faydaları
Mustafa Çoruh
International School of Management, Paris
Ph.D Öğrencisi
[email protected]
ÖZET
Keywords
Bu makalede Bilişim Teknolojilerinin (BT) yerel
kaynakların etkili ve verimli kullanılmasındaki etkileri
Belediye yönetimleri açısından incelenmiştir. Bu amaçla
önce belediyelerin dört temel sorunu listelenmiş ve
bunlardan dördüncüsü olan “Kaynakların etkisiz ve
verimsiz kullanımının” çözümü için kullanılacak üç
Bilişim Teknolojisinden bahsedilmiştir: Belediye Bilişim
Sistemi (BBS), e-Belediye ve Belediye Kablosuz
Internet Ağı. Bu teknolojilerin kullanımıyla oluşacak
Belediye Yönetim Değişim süreci ve bu süreç için
geliştirilen model anlatılmış ve özellikle e-Belediyenin
getirebileceği faydalar sıralanmıştır. Sonuç bölümünde
ise Dünya’da yaşanan küreselleşme ve teknolojik
değişimlerin nasıl belediye yönetimlerini yeni bir
yapılanmaya zorladığı açıklanmış ve Internet’in bilişim
çağında kentlerimiz için bir altyapı hizmeti olarak
algılanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Municipalities, Productivity, Effectiveness, Internet,
Municipal Wireless Network, Democracy, Information
Technology, Web Site, Municipal Management
Information System, e-Municipality.
GİRİŞ
Ülkemizde yerel yönetimlerin ve özelde de
belediyelerin çözmesi gereken dört temel sorun vardır:
1.
2.
3.
4.
Kaynak yetersizliği,
Özerk yönetimin olmaması (Merkezi idari
veraset),
Sürdürülemez Kalkınma,
Kaynakların etkisiz ve verimsiz kullanımı.
Belediyelerin kaynak yetersizliğini merkezi (ulusal)
yönetim, yerel eşraf ve uluslar arası kuruluşların yardımı
olmadan çözmesi imkânsızdır. Özerk yönetime sahip
olabilmesi ise merkezi yönetimin yetkisindedir.
Sürdürülebilir kalkınma ise ekonomik, sosyal ve en
önemlisi de doğanın çevre (ekolojik) dengesine bağlıdır.
Belediye yönetimlerinin tam yetki ve kontrolünün
olduğu tek temel sorun “kaynakların etkisiz ve verimsiz
kullanımını” önlemektir. Kaynakların verimli ve etkin
kullanımı uzun dönemde diğer üç sorunun çözümüne de
katkı sağlayabilir.
Anahtar Kelimeler
Belediyeler, Verimlilik, Etkinlik, Internet, Kablosuz
Belediye Internet Ağı, Demokrasi, Bilişim Teknolojisi,
Web Sitesi, Belediye Bilişim Sistemi, e-Belediye.
SUMMARY
The purpose of this paper is to research the effects of IT
over effective and productive usage of local resources
from municipal governance perspective. For this reason,
the paper first listed the four main problems of a
Municipal Government and proposes to use three
Information Technologies: Municipal Management
Information System (MMIS), e-Municipality, and
Municipal Wireless Internet (MWN) for solving the 4th
problem, which is “Ineffective and unproductive usage
of resources”. Then, the paper talks about the developed
process and the framework of Municipal Management
Transformation process and benefits of e-Municipality.
Paper concludes that the Internet services have become
an infrastructure service for cities in the Information
Age.
Belediye kaynaklarının etkin kullanımı demek halkın
ihtiyaçlarının görülmesi için doğru kararların doğru
zamanda ve yerde alınmasıdır. Verimlilik ise belediye
hizmetlerinin az kaynakla (girdi) kaliteli ve yeterli
miktarda üretilmesi demektir. Genellikle Verimlilik =
Girdi/Çıktı orantısıyla belirlenir. Belediye hizmetlerinde
etkinlik ve verimliliğin birlikte sağlanması kaynak
kullanımında en uygun (optimum) şartları sağlar.
Örneğin, kentlerimizde kaldırımların granit taşlarla
döşenmesi ve ikide bir yeniden sökülerek yapılması ve
asfalt üstüne asfalt dökülerek sokakların asfaltlanması
kararları verimlilik hesaplamaları yapılmadan hayata
geçirilen belediye işleridir. Dünya’nın hangi gelişmiş
ülkesinde kaldırımlar beton harici bir maddeyle döşenir?
Yollar asfalt üstüne asfalt dökülerek yenilenir? Sonuç
1
kaynakların israfıdır ve verimsiz kullanımıdır. Aynı
durum teknoloji kullanımında da geçerlimidir?
yy’da, bu demokratikleşme hareketinin
altyapısını e-Belediye sağlamaktadır.
E-BELEDİYE İLE BELEDİYE YÖNETİMİ DÖNÜŞÜM
SÜRECİ
E-Belediyenin sisteminin hayata geçirilmesi belirli bir
süreç sonunda olabilmektedir. Aslında, e-Belediye
sisteminin kurulması bir teknoloji kullanım ve kent
yönetiminin dönüşüm süreci veya projesidir. Bu süreç
(Şekil-1) 9 adımdan oluşmaktadır (Güler, 2001;Henden,
2005;Coruh, 2009):
Tüm organizasyonlarda olduğu gibi belediyelerde de
kaynakların etkili ve verimli kullanımının sağlanmasında
yeni teknolojilerin, özellikle de Bilişim ve Internet
Teknolojileri’nin kullanılması gerekmektedir. Bu
teknolojilerden bir tanesi de e-Belediye Bilişim
Sistemidir. E-Belediye sisteminin kurularak belediye
hizmetlerini 7/24 hizmete açılmasıyla belediye
kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı sağlanabilir. EBelediye sayesinde belediye yönetimlerinin daha
demokratik, şeffaf, hesap verir olması ve halkın
ihtiyaçlarını daha hızlı karşılaması sağlanabilir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Tüm kentleri etkileyen yatırımların, üretimin, tüketimin,
ulaşımın, örgütlü suçun ve çevre kirliliğinin
küreselleştiği Dünya’mızda, küreselleşmenin altyapısını
sağlayan Bilişim ve İnternet Teknolojileri’nin belediye
yönetimleri ve yerel demokrasi üzerine etkilerinin
irdelenmesi özellikle önem arz etmektedir. Halkın yerel
yönetimlere demokratik katılımını sağlamak tüm yerel
yönetimlerin en önemli görevleri arasındadır.
Demokratik katılımın sağlanması ancak siyasal
yönetimin meşruiyetini halka dayandırmak ve buna da
halkı inandırmaktan geçmektedir. Bu ise ancak şeffaf,
hesap veren bir yerel yönetişimle gerçekleşebilir. 21.
8.
2
teknolojik
Bilgisayarlaşma: Belediyedeki tüm birimlerde
bilgisayar ve Internet kullanımının sağlanması
SWOT analizi: Kentin güçlü ve zayıf yönleri ile
Dünya’da beliren yeni fırsat ve tehditlerin
belirlenmesi,
Kent Vizyonu: Kentin vizyonunun (gelecek
öngörüsü), amaçlarının (misyon) ve değerlerinin
belirlenmesi veya yenilenmesi,
Stratejik Plan: Kent stratejik planının yeni
vizyon doğrultusunda belirlenmesi veya
yenilenmesi,
Belediye Bilişim Sistemi (BBS) Otomasyonu:
Belediyenin önemli iş süreçlerinin belirli
standartlara oturtularak programlarının
yazılması ve tüm bilişim sistemlerinin
bütünleştirilmesi. Yani belediye içi mali,
personel, yazı işleri, imar planlaması, satın
alma, vergilendirme, ödemelerin takibi, altyapı
hizmetleri gibi yönetim süreçlerinin
otomasyonuyla Belediye Bilişim Sisteminin
(BBS) kurulması,
Web Sitesi: Belediye Web sitesinin kurulması
ve yayına başlatılarak, kentle ilgili temel
bilgilerin halkla 7/24 paylaşılması (tek yönlü
iletişim),
E-Belediye: BBS hizmetlerini İnternet’e
taşıyarak e-Belediye sisteminin kurulması ve
tüm hizmetlerin e-Belediye web sitesi
vasıtasıyla sunulması. Bu hizmetler, kentte
yaşayanların şikâyet, istek ve görüşlerinin
alınması; belediye yetki alanındaki iş ve
işlemler konusunda bilgi verme işlemlerinin
yapılması; belediyeden işyeri açma, proje
onaylatma, ruhsat veya izin alma, bunların
onaylarının takibinin yapılması; belediye
hizmetleri için satın alma veya ihale
işlemlerinin yapılması; belediye tarafından
tahsil edilen yasal ödemelerin internet üzerinden
yapılması gibi birçok hizmetler olabilir.
Kısacası tasarlanan BBS’nin web sitesi yoluyla
7/24 herkesin kullanımına açılması (Çift yönlü
iletişim),
Entegrasyon: Belediye yönetimine ilişkin temel
veri ve bilgilerin (BBS) e-Belediye sistemi
vasıtasıyla, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
9.
e-Devlet kanalıyla bütünleştirilmesi ve
denetlenmesinin sağlanması,
Internet Kullanımını Yayma: Halkın internet
kullanımının yaygınlaştırılması. Kablolu ve
kablosuz Internet yardımıyla tüm kentin eBelediye sisteminden yararlanmasını sağlama.
Tüm kente kablosuz Internet sağlanması yeni
geliştirilen Wi-Fi, Wi-Max ve 4G-LTE
teknolojileriyle ekonomik hale gelmektedir.
Literatür de Belediye Kablosuz Internet Ağı
(Municipal Wireless Network) olarak geçen bu
teknolojinin ülkemizde Internet kullanımının
yayılmasında önemli rol oynayacağı
söylenebilir.
Şekil-1’de gösterilen bu sürecin sonunda BBS ve eBelediye sisteminin geliştirilip, kablolu ve kablosuz
Internet ağı sayesin de Internet kullanımının
artırılmasıyla kentin bir tekno kent haline gelmesi,
belediye yönetiminin demokratikleşmesi ve kentte
yaşayan halkın, Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK),
yerel firmaların ve belediye birimlerinin kent
kaynaklarını daha etkin ve verimli kullanılması sağlanır.
Yerel firmaların daha verimli çalışabilmeleri
için AR-GE yapması ve yenilik üretir hale
gelmesi sağlanır,
3.
Belediye yönetiminin daha şeffaf, hesap verir ve
demokratik olması sağlanır,
4.
Kente turist ve yatırımcı çekilmesi ve
tanıtımının daha rekabetçi olması sağlanır,
Halkın ve belediyenin hizmet alım ve
sunumunda zamandan ve paradan tasarruf
yapması sağlanır,
7.
Halkın, STK’ların ve yerel firmaların
ekonomik, sosyal ve politik imkânlarının
artması sağlanır,
8.
Kentte çalışan ve yaşayan kişilerin daha verimli
olması sağlanır,
9.
Halkın yatırım yapmada, yeni işyerleri açmada
ve sosyal faaliyetlerde daha müteşebbis ve
girişimci olması sağlanır,
12. Halkın vergi, su borcu vs gibi ödemelerinde
kolaylık sağlanır,
13. Halkın ve belediyenin zamandan ve paradan
tasarruf yapması sağlanır,
14. Belediye hizmetleriyle ilgili kayıtların daha
sağlıklı ve kolayca yapılması sağlanır.
Bu faydalara daha onlarcası eklenebilir ama en önemlisi
de tüm paydaşların kent kaynaklarını daha etkin ve
verimli kullanılması sağlanır.
E-Belediye sisteminin kent kaynaklarının Belediye
Yönetimi ve diğer Kent paydaşları tarafından etkin ve
verimli kullanılmasında getirebileceği bazı faydalar
aşağıda sıralanmıştır:
2.
6.
11. Halkın hizmetleri hızlı ve güvenilir bir şekilde
alması sağlanır,
E-BELEDİYENİN FAYDALARI
Yerel firmaların daha rekabetçi hale gelmesi
için daha esnek bir şekilde örgütlenmesi ve
bilgiye ulaşması sağlanır,
Devletin, halkın ve sivil kuruluşların belediyeyi
kolayca denetlemesi sağlanır,
10. Ekonomik, sosyal ve çevreye duyarlı bir
sürdürülebilir kent gelişimi sağlanır,
Burada anlatılan sürecin 7. adımında anlatılan BBS’den
e-Belediye’ye geçiş aslında hizmetin kendisinin değil;
hizmet üretme süreç yönetiminin yani belediye
yönetiminin Internet’e taşınma sürecidir (Güler, 2001).
Bu sayede yönetim süreçlerinin iyileştirilmesi,
hızlandırılması, maliyetlerin düşürülmesiyle kaynak
kullanımında verimlilik ve etkinlik artışı sağlanır. Bu
süreç sırasında kentte ve kent yönetiminde oluşacak
değişimler e-Belediyenin sayesinde kontrol altında
tutulabilir.
1.
5.
SONUÇ
Bilişim çağı olan 21. yy da Internet, kentlerimiz için aynı
su, elektrik, çöp, kanalizasyon, doğalgaz ve yol gibi bir
altyapı hizmeti haline gelmiştir ve bu anlayışla
yönetilmeli ve sunulmalıdır. Dünya’da yaşanan bilimsel,
teknolojik, hukuksal, demokratik ve sosyal gelişmeler
doğrultusunda halkın yaşam boyu öğretimini sağlamadan
ve kentlilik bilinci oluşturulmadan bir kentin arzulanan
amaçlara
(vizyona)
ulaşması
pek
mümkün
görülmemektedir.
Bugün literatürde en çok tartışılan konulardan birisi
kamuda Bilişim elemanı yetersizliğidir. Ancak bundan
çok daha önemli olanı ise kamuda BT’ lerinden anlayan
ve bunları kamunun iş süreçlerinde kullanılmasını
sağlayacak yönetici eksikliğidir.
3
(MIS) konusunda Master diploması almıştır. Halen
International School of Management’ta (ISM) İşletme
Yönetimi alanında Doktorasını (PhD) yapmaktadır.
Her zaman ve her işte olduğu gibi yerel kaynakların
etkin ve verimli kullanımını artırmak için önce insana ve
onun değerlerine yatırım yapılmalı ancak BBS, eBelediye ve Kablosuz Belediye Internet Ağları gibi yeni
teknolojilerin kullanımı da sağlanmalıdır.
Bilişim Teknolojileri uzmanı olan Mustafa Çoruh,
University of Phoenix (UOP) ve SMSU’da Matematik
ve Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri alanında uzun
yıllar
öğretim
görevlisi
olarak
çalışmıştır.
ABD,
Canada, İngiltere
ve
Türkiye’de
küçük
büyük
birçok
firmada
danışmanlık
yapmış ve Bilişim
Sistemleri dizayn
etmiştir.
KAYNAKÇA
Çoruh, Mustafa, (2008). “Bilişim Teknolojisi, Ekonomisi
ve Toplumu. Evde, Okulda, İşyerinde ve Kentte
Yaşantımız Nasıl Değişiyor?”, Ankara.
Coruh, Mustafa, (2009). “The Factors Involved in
Utilizing e-Municipality and Municipal
Wireless Network (MWN) Technologies for
Effective, Efficient and Productive Use of City
Resources in Municipal Governments in the
Information Age”, International School of
Management, Paris, Doktora Tezi.
Çalıştığı
firmalardan bazıları
şunlardır: Alarko,
Mavi Jeans, Escort
Bilgisayar,
Erensan,
Ebil
Eğitim, MCI, SHL,
Syncor international, PTC Therapeutics, Citi Bank,
Texas Utilities, Allstate, Banctec, Strasburger & Price
L.L.P., Fiber Optics, CompuCom, Movo Media ve
CRF. Halen bir ABD Firmasında Intranet, Veritabanları
ve Veriambarları (DW) alanında Sistem Tasarımları
yapmaktadır
(http://www.mustafacoruh.com/Resumes.aspx).
Güler, Birgül Ayman, (2001). “Yerel Yönetimler ve
Internet”,http://www.inet-tr.org.tr/inetconf7/
Sunum/yerelyonetim.doc, 29 Eylül 2009
tarihinde ulaşıldı.
Henden, Yrd.Doç. Dr. Rıfkı ve Henden, Öğr. Gör.
H.Burçin, (2005). “Yerel Yönetimlerin Hizmet
Sunumlarındaki Değişim ve e-Belediyecilik”,
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi http://www.esosder.com/dergi/1448-66.pdf ISSN:1304-0278 Güz
2005 C.4 S.14 (48-66). 3 Ekim 2009 tarihinde
ulaşıldı.
Mustafa Çoruh, 2005-08 yılları arasında Kdz. Ereğli
Demokrat TV'de 'Bilgi Teknolojileri Dünyası' adlı canlı
yayın TV program yapmıştır. Demokrat Gazetesinde
ve diğer yerel yayınlarda Bilişim Teknolojileri
konusunda yazıları çıkmaktadır. 2008 yılında
yayınlanan "Bilişim Teknolojileri, Ekonomisi ve
Toplumu" adlı kitabı yayınlanmıştır. Okullara ve özel
şirketlere Bilişim Teknolojileri ve Internet alanlarında
seminerler vermektedir.
ÖZGEÇMİŞ
Mustafa Çoruh
Endüstri yüksek mühendisi olan Mustafa Çoruh
İstanbul Teknik Üniversitesi’nden (İTÜ) 1984 yılında
mezun oldu. İşletme Mastırını (MBA) ABD’de 1994
yılında Southwest Missouri State University (SMSU)
aldı.
2003
yılında
Claremont
Graduate
Üniversitesi’nden (CGU) Bilgi Sistemleri Yönetimi
Mustafa Çoruh’la ilgili detaylara ve çalışmalarına
kendi sitesinden (http://www.mustafacoruh.com/)
ulaşılabilir.
4