Bu PDF dosyasını indir - ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi

Transkript

DOSYA / ARAġTIRMA MAKALESĠ
FARKLI EĞĠTĠM YÖNTEMLERĠ UYGULANAN
ĠKĠ SAĞLIK YÜKSEKOKULUNDA HEMġĠRELĠK ÖĞRENCĠLERĠNĠN
PROBLEM ÇÖZME VE ATILGANLIK DÜZEYLERĠ
PROBLEM SOLVING AND ASSERTIVENES LEVELS OF NURSING STUDENTS
IN TWO HEALTH SCHOOLS APPLICATED DIFFERENT EDUCATION METHODS
Meral Bayat*
Öznur Tosun **
Emine Erdem***
Özlem Avcı****
Ümit Seviğ*****
GeliĢ Tarihi:30.04.2015, Kabul Tarihi:13.10.2015
ÖZET
Genel Bilgi: Hemşirelik eğitiminde problem çözme ve
atılganlık, öğrencilerde geliştirilmesi gereken özellikler
arasında yer almakta ve kullanılan eğitim yöntemleri bu
özelliklerin gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
Amaç: Bu çalışma, farklı eğitim yöntemleri uygulanan iki
sağlık yüksek okulunun hemşirelik öğrencilerinin problem
çözme ve atılganlık düzeylerini belirlemek amacıyla
yapılmıştır.
Yöntem: Bu çalışmaya, biri entegre (n=39), diğeri klasik
(n=38) hemşirelik eğitimi uygulanan iki sağlık yüksek
okulunun hemşirelik öğrencileri alınmıştır. Öğrencilere
birinci, üçüncü ve dördüncü sınıfta sosyodemografik
özelliklere ilişkin anket formu, Problem Çözme Envanteri
(PÇE) ile Rathus Atılganlık Envanteri (RAE) uygulanmıştır.
Verilerin değerlendirmesinde; tanımlayıcı istatistikler,
homojenlik ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi
kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmada; entegre eğitim alan öğrencilerin
problem çözme ve atılganlık düzeylerinin arttığı
belirlenmiştir (sırasıyla; p≤0.001, p≤0.001). Klasik eğitim
alan öğrencilerin ise problem çözme düzeylerinin
değişmediği, atılganlık düzeylerinin artığı saptanmıştır
(sırasıyla; p=0.159, p=0.029).
Sonuç: Entegre eğitim sisteminin, hemşirelik öğrencilerin
problem çözme ve atılganlık düzeylerinin gelişmesinde
olumlu etkisi olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: atılganlık, problem çözme, entegre
eğitim, hemşirelik.
*Meral Bayat, Doç.Dr. Erciyes Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi, Kayseri
** Öznur Tosun, Yrd. Doç. Dr., Erciyes Üniversitesi
E-mail: [email protected]
ABSTRACT
Background: Problem solving and assertivenes in nursing
education take a place between qualities that should be
improved in students and the education methods used plays
an important role in order to improve these quailities.
Objective: This study was designed to identify problem
solving and assertivenes levels of nursing students in two
health schools used different education methods.
Method: The nursing students in two health schools which
applicated integrated system (n=39) and classic system
(n=38) were participated in this study. Problem Solving
Inventory (PSI), Rathus Assertivenes Schedule (RAS) and
questionnaire form related to socio-demographic variables
were applied to students in the first, third and fourth grades.
The data were evaluated by tests of descriptive statistics,
homogeneity and analysis of variance for repeated
measurements.
Results: In this study, it was determined that problem
solving and assertivenes level of students having integrated
education have increased (respectively; p≤0.001, p≤0.001).
In the students having classic education, it was determined
that problem solving levels have not changed and
assertivenes levels have increased (respectively; p=0.159,
p=0.029).
Conclusion: It is seen that integratated education system has
a positive effect on improving problem solving and
assertivenes levels of the nursing students.
Keywords: assertivenes, problem solving, integrated
education, nursing.
***Emine Erdem, Doç Dr. Erciyes Üniversitesi
****Özlem Avcı, Yrd. Doç. Dr. Kocaeli Üniversitesi Kocaeli Sağlık Yüksekokulu
*****Ümit Seviğ,Prof. Dr. Erciyes Üniversitesi
Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt3 Sayı1 (2015)
51
Bayat ve ark., Problem Çözme ve Atılganlık
GĠRĠġ
Hemşirelik; bireyin gerçek ve potansiyel
özellikler
sağlığının
(Anderson 1980; Kabadayı 1992; Taylan
güçlü
ve
zayıf
yönlerini
arasında
almaktadır
belirleyen, sağlık yetersizliklerini çözecek
1990).
veya iyileştirecek en etkili metotları bulan
görmeden, onların haklarını yadsımadan
uygulamalı
olarak
kişinin kendi haklarını koruyabilme yolu
tanımlanmaktadır (Boney, Balker 1997).
olarak tanımlanmaktadır (Voltan 1980a;
Hemşirelerin
Voltan
bir
meslek
topluma
gereksinimlerine
duyarlı,
yanıt
sağlık
verebilen
Atılganlık,
yer
1980b).
başkalarını
Bu
davranış
küçük
biçimi
ve
olumsuz iki uç olan saldırganlık ve
politikalarda söz sahibi bireyler olmaları
çekingenlik kavramlarına karşılık olarak,
beklenmektedir.
bu
olumlu bir davranış tarzı olarak kabul
beklentileri karşılayabilmesi için problem
edilmektedir (Adana 2006; Adana 2009).
çözme
olmaları
Atılgan kişi, bireyin benliğine, onuruna,
Hemşirelerin
becerisi
kazanmış
önemlidir
(Abaan,
Altıntoprak
2005).
haklarına sahip çıkar, görüş, duygu ve
Problem
çözme;
yüksek
düzeyli
düşüncelerini pasif kalmadan, saldırgan da
çözüm
olmadan, kendi inanç gereksinimlerine
yollarının belirlenmesi, uygun olabilecek
saygı duyduğu kadar, başkalarının inanç ve
çözüm
gereksinimlerine
düşünmeyi
gerektiren,
yolunun
verilmesini
etkili
seçilmesi
karar
(Özcan
2006).
2001). Bu süreç hem bireysel sorunlarla
yaşamını
kolaylaştırır
başa çıkmak zorunda olan, hem de her an
arttırarak,
hayatı
stresli ve akut durumların yaşandığı,
sağlar (Tanığ 1993; Terakye 1998; Özcan
karmaşık ve hızlı değişim gerektiren ortam
2006). Hemşirelik alanında yapılan pek
ve durumlarda başkalarının sorunlarına
çok
çözüm aramak zorunda olan hemşirelerin
öğrenci ve çalışan hemşirelerin atılganlık
eğitim ve uygulamalarında tartışılan ve
davranışları
kullanılan bir yaklaşımdır. Bu süreç, bir
yarattığı gösterilmektedir (Voltan 1980b;
dizi zihinsel faaliyet ile birlikte, kendine
Kirkpatrcik, Forchuk 1992; Lee, Creckett
güven, karar verebilme, atılganlık gibi
1994; Cabe, Timmins 2003; Lin et al.
sosyal becerilere sahip olma durumunu da
2004; Adana 2010)
hemşirelik
eğitiminde, problem çözme ve atılganlık
öğrencilerde
geliştirilmesi
doğrudan
duyarak
davranışsal bir süreçtir (D’Zurilla, Nezu
ve
ve
saygı
ve
getirmekte
bilişsel
de
dürüstçe
beraberinde
kapsayan
ve
Bütün
araştırmada
ifade
edebilir
bunlar
bireyin
ve
özgüvenini
doyumlu
yaşamasını
atılganlık
üzerinde
olumlu
eğitiminin,
sonuçlar
Hemşirelik eğitiminde kullanılan eğitim
yöntemleri problem çözme ve atılganlık
gereken
Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt 3 Sayı 1 (2015)
52
gibi
becerilerin
gelişiminde
önem
Şahin
et
al.
1993).
Cronbach
Alfa
taşımaktadır. Bu çalışma, farklı eğitim
güvenirlik katsayısı 0.88 olan PÇE, 35
yöntemleri
maddelik, 1-6 arası puanlanan likert tipi,
uygulanan
iki
sağlık
yüksekokulunun hemşirelik öğrencilerinin
bireyin
problem çözme ve atılganlık düzeylerini
konusunda kendini algılayışını ölçen bir
belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak
kendini değerlendirme ölçeğidir. Ölçekteki
yapılmıştır.
maddeler sorun çözme ile ilgili olumlu ve
olumsuz
GEREÇ VE YÖNTEM
Çalışmaya başlamadan önce kurum izni
alınmıştır. Çalışmada evrenin tamamına
ulaşılması
planlanmış
ve
çalışmaya
katılmayı kabul eden biri entegre (n=39),
diğeri klasik (n=38)
problem
hemşirelik eğitimi
uygulanan iki sağlık yüksek okulunun
çözme
yargılardan
becerileri
oluşmakta
ve
gelişi güzel sıralanmaktadır. Düşük puan,
sorun çözmede etkililiği ve başarılı sorun
çözme ile ilgili davranış ve tutumları ifade
etmektedir. Yüksek puan ise, sorunlar
karşısında etkili çözümler
bulamamayı
göstermektedir.
hemşirelik bölümü öğrencileri çalışmaya
Rathus
alınmıştır. Her iki okul öğrencilerine
Öğrencilerin
birinci sınıfta sosyo-demografik özelliklere
belirlemek için Rathus (1973) tarafından
ilişkin
anket
formu,
hemşirelik
bölümü
şeklinde
atılganlık
düzeylerini
RAE
geliştirilen RAE kullanılmıştır. Ölçeğin
eğitim
alan
Türkiye’de geçerlilik güvenirlilik çalışması
öğrencilerinin
4. sınıftaki eğitim-öğretim planı intern
uygulaması
Envanteri:
ve
PÇE
Entegre
uygulanmıştır.
Atılganlık
yürütüldüğü
için
Voltan
tarafından
yapılmıştır
(Voltan
1980a). Voltan, envanterin geçerliğini
r=0.70
olarak
ve
test-tekrar
test
öğrenciler intern uygulamasına başlamadan
güvenirliğini r=0.92 olarak bulmuştur.
önce (her iki okul öğrencilerine 3. sınıfın
RAE 30 maddeden oluşan 6’lı likert tipi bir
sonunda) ve intern uygulaması bittikten
ölçektir. Ölçekten alınan puan arttıkça,
sonra (her iki okul öğrencilerine 4. sınıfın
atılganlık düzeyi de artmaktadır.
sonunda)
Verilerin değerlendirmesinde; tanımlayıcı
PÇE
ve
RAE
yeniden
aritmetik
istatistikler
Problem Çözme Envanteri: Heppner ve
ortalama, standart sapma), homojenlik ve
Peterson (1982) tarafından geliştirilen
tekrarlı ölçümlerde varyans analizi testleri
ölçeğin
kullanılmıştır.
Şahin
ve
Türkçe
çevirisi
Heppner
(1993)
Şahin,
(yüzde
değerler,
uygulanmıştır.
tarafından
gerçekleştirilmiştir (Savaşır, Şahin 1997;
53
BULGULAR
öğrencilerin
Farklı eğitim yöntemleri uygulanan iki
yaşamaktadır.
sağlık yüksek okulunun hemşirelik bölümü
öğrencilerin %46.2’sinin metropol dışı il
öğrencileri ile yapılan bu çalışmada,
merkezlerinde uzun süre yaşadıkları ve
entegre
%46.2’sinin
eğitim
alan
öğrencilerin
yaş
%89.5’i
çekirdek
Entegre
normal
eğitim
liseden
ailede
alan
mezun
ortalamaları 19.20±0.95 yıl (18-21), klasik
oldukları belirlenmiştir. Klasik eğitim alan
eğitim alan öğrencilerin yaş ortalamaları
öğrencilerin %47.7’sinin metropol dışı il
18.60±1.28
merkezlerinde uzun süre yaşadıkları ve
belirlenmiştir.
yıl
(17-23)
Entegre
eğitim
olarak
alan
%63.2’sinin
normal
liseden
mezun
oldukları saptanmıştır (Tablo 1).
öğrencilerin %87.2’si, klasik eğitim alan
Tablo1. ÇalıĢmaya Katılan HemĢirelik Bölümü Öğrencilerinin Tanıtıcı Özellikleri
TANITICI ÖZELLĠK
Uzun Süre YaĢadığı Yer
Metropol
Metropol dışı il merkezleri
İlçe merkezi
Kasaba/Köy
Geldiği YerleĢim Yeri
İl
İlçe
Köy
Gelir Durumu
Çok iyi
İyi
Orta
Kötü
Mezun Olduğu Lise
Lise
Süper Lise
Anadolu Lisesi
Meslek Lisesi
Anne Tutumu
Otoriter-baskıcı tutum
Demokratik tutum
Pasif tutum
Baba Tutumu
Otoriter-baskıcı tutum
Demokratik tutum
Pasif tutum
TOPLAM
ENTEGRE EĞĠTĠM
n
%
KLASĠK EĞĠTĠM
n
%
5
18
11
5
12.8
46.2
28.2
12.8
9
17
9
3
23.7
44.7
23.7
7.9
16
14
9
41.0
31.9
23.1
23
8
7
60.5
21.1
18.4
1
8
29
1
2.6
20.5
74.4
2.6
1
11
23
3
2.6
28.9
69.5
7.9
18
12
7
2
46.2
30.8
17.9
5.2
24
9
3
2
63.2
23.7
7.9
5.2
1
35
3
2.6
89.7
7.7
9
26
3
23.7
68.4
7.9
3
32
3
39
7.9
84.2
7.9
100.0
8
24
4
38
22.2
66.7
11.1
100.0
54
Tablo 1’de görüldüğü gibi; entegre eğitim
babalarının kendilerine karşı tutumlarını
alan öğrencilerin annelerinin %61.5’i,
demokratik
babalarının %38.5’i ilkokul mezunu; klasik
belirlenmiştir.
eğitim
öğrencilerin %39.5’i kendilerini uysal,
%60.5’i,
alan
öğrencilerin
babalarının
mezunudur.
annelerinin
%36.8’i
Entegre
eğitim
annelerinin,
değerlendirdiği
Klasik
eğitim
alan
ilkokul
%68.4’ü annelerinin, %66.7’si babalarının
alan
kendilerine karşı tutumlarını demokratik
öğrencilerin %46.2’sinin kendilerini uysal,
%89.7’sinin
olarak
olarak tanımlamaktadır (Tablo 1).
%84.2’sinin
Tablo 2. Entegre Eğitim Uygulanan HemĢirelik Bölümü Öğrencilerinin Problem Çözme
ve Atılganlık Düzeyleri
1. Sınıftaki
Değerlendirme
Ölçekler
3. Sınıftaki
Değerlendirme
X  sd
4. Sınıftaki
Değerlendirme
X  sd
Test
p
X  sd
PÇE
86.94±13.98
82.47±14.67
73.76±15.72
15.195
≤0.001
RAE
112.60±16.17
127.76±16.90
133.02±15.70
34.789
≤0.001
Entegre
eğitim
hemşirelik
hemşirelik bölümü öğrencilerinin birinci,
bölümü öğrencilerinin problem çözme ve
üçüncü ve dördüncü sınıftaki PÇE ve RAE
atılganlık düzeyleri Tablo 2’de verilmiştir.
puan
Hemşirelik öğrencilerinin birinci, üçüncü
PÇE’nde puan ortalamalarının azaldığı,
ve
RAE’nde
dördüncü
ortalamaları
uygulanan
sınıftaki
sırasıyla
PÇE
puan
86.94±13.86,
ortalamaları
puan
karşılaştırıldığında;
ortalamalarının
arttığı
belirlenmiş ve bu farkın istatistiksel olarak
82.47±14.67 ve 73.76±15.72, RAE puan
önemli
olduğu
saptanmıştır
ortalamaları ise sırasıyla 112.60±16.17,
p≤0.001, p≤0.001).
(sırasıyla;
127.76±16.90 ve 133.02±15.70 olarak
bulunmuştur. Entegre eğitim uygulanan
Tablo 3. Klasik Eğitim Uygulanan HemĢirelik Bölümü Öğrencilerinin Problem Çözme
ve Atılganlık Düzeyleri
Ölçekler
1. Sınıftaki Değerlendirme
Test
p
X  sd
X  sd
X  sd
PÇE
83.31±19.71
87.05±20.09
82.81±15.56
1.886
0.159
RAE
120.36±20.93
124.28±17.29
128.71±18.01
7.093
0.029
55
Klasik
eğitim
uygulanan
hemşirelik
ile baş edebilmeleri, problem çözme
becerileri
atılganlık
yer
kazanabilmelerinde öğretim yaşantısındaki
öğrencilerinin
eğitim sistemi anahtar rol almaktadır. Bu
birinci, üçüncü ve dördüncü sınıftaki PÇE
çalışma farklı eğitim yöntemleri uygulanan
puan ortalamaları sırasıyla 83.31±19.71,
iki
87.05±20.09, 82.81±15.56, RAE puan
ortalamaları ise sırasıyla 120.36±20.93,
atılganlık düzeylerini belirlemek amacıyla
124.28±17.29 ve 128.71±18.01 olarak
yapılmıştır.
bulunmuştur. Klasik eğitim uygulanan
Çalışmada, iki sağlık yüksek okulunun
üçüncü ve dördüncü sınıftaki PÇE ve RAE
üçüncü
puan ortalamaları karşılaştırıldığında; PÇE
ortalamalarının değişimi dikkat çekicidir.
ve RAE’nde puan ortalamalarının arttığı
Entegre eğitim uygulanan öğrencilerin
belirlenmiş, RAE puan ortalamalarındaki
problem çözme becerilerinin ve atılganlık
artışın istatistiksel olarak önemli olduğu
düzeylerinin
saptanmıştır (sırasıyla; p=0.159, p=0.029).
uygulanan
TARTIġMA
çözme becerilerinde değişim olmadığı,
Hemşirelik mesleğine ilk adımı atan
sadece
öğrenci hemşireler; farklı roller üstlenmesi,
belirlenmiştir (entegre sistemde sırasıyla;
bir meslek üyesi olması, bağımsız karar
p≤0.001,
verilmesi gereken durumların artması,
sırasıyla; p=0.159, p=0.029) (Tablo 2 ve
düzeyleri
almaktadır.
Hemşirelik
yerleşim
farklı
sosyo-kültürel
Tablo
3’de
yerlerinden
düzeylerden
gelip
ve
yeni
ve
sağlık
atılgan
davranış
yüksekokulunun
ve
dördüncü
hemşirelik
sınıftaki
arttığı,
sistem
ise
problem
düzeylerinin
p≤0.001;
puan
klasik
öğrencilerinin
atılganlık
biçimi
klasik
arttığı
sistemde
3). Entegre eğitim sisteminde öğrenciler
araştırma
ve
öğrenmeye
yönelik
arkadaş çevresine girmesi gibi değişimler
aktivitelere yönlendirildikleri için problem
yaşamaktadır. Bu durum öğrencilerin bir
çözme ve atılganlık puan ortalamalarının
gruba ait olması, saygı görme, sevilme,
artmış olabileceği düşünülebilir. Yapılan
kimliğini tanıma, kendilik değeri gibi pek
başka bir çalışmada da, interaktif yöntem
çok
uygulanarak eğitime alınmış öğrencilerin,
gereksinimini
tehdit
etmektedir
(Karadağlı, 1993). Bu nedenle öğrencilerin
klasik
sistemdekilere
artan günlük yaşam stresleri ile baş
çözme
becerilerinin
edebilmeleri
belirlenmiştir
(Jones
Baumberger
de
önemlidir.
için
Hemşirelik
desteklenmeleri
öğrencilerinin
günlük yaşam stresleri ve klinik problemler
oranla
problem
daha
iyi
olduğu
et
al.
2006).
çalışmasında
vaka
çalışmaları kullanılarak eğitim verilen
56
öğrencilerin karar verme ve problem
1990). Bu süreci tam ve doğru olarak
çözme süreçlerini diğer öğrencilerden daha
anlama ve hasta bakımında kullanma,
iyi
belirlemiştir
profesyonel becerilerin gelişiminin temel
(Baumberger-Henry 2005). Öğrencilerin
gereğidir. Hemşirelik eğitiminde kullanılan
atılganlık puan ortalamalarındaki artışın,
eğitim
eğitim sistemi içerisinde kullanılan bilişsel
gelişiminde önem taşımaktadır (Chang,
ve davranışsal teknikleri içeren interaktif
Gaskill 1991; Cabe, Timmins 2003; Taşçı
eğitim
kaynaklanmış
2005; Roberts et al. 1993). Bu çalışmada;
olabileceği söylenilebilir. Benzer şekilde;
entegre eğitimin öğrencilerin problem
Lin ve arkadaşlarının tıp ve hemşirelik
çözme
öğrencileri ile yaptıkları çalışmada, bilişsel
gelişmesinde
ve davranışsal tekniklerin kullanıldığı,
belirlenmiştir. Farklı eğitim yöntemleri
atılganlık eğitiminin sonunda ve izleminde
uygulanan
kontrol
atılganlık ve problem çözme becerilerinin
atılganlık
algıladıklarını
yöntemlerinden
grubuna
puan
göre
öğrencilerin
ortalamalarının
arttığı
yöntemleri
ve
bu
atılganlık
olumlu
becerilerin
düzeylerinin
etkisi
okullardaki
olduğu
öğrencilerin
değerlendirilmesi önerilmektedir.
belirlenmiştir (Lin et al. 2004).
SONUÇ
Stresli ve akut durumların yaşandığı,
Hemşirelerin bireylere ve topluma nitelikli
karmaşık ve hızlı değişim gerektiren ortam
bakım sunabilmesi için problem çözme
ve durumlarda başkalarının problemlerine
becerisine ve atılganlık davranışına sahip
çözüm aramak zorunda olan hemşirelerin
olmaları gerekmektedir. Bu özelliklerin
eğitim ve uygulamalarında tartışılan ve
hemşirelik eğitimi süresince öğrencilere
kullanılan yaklaşımlardan biri de problem
kazandırılması önemlidir. Bu çalışmada
çözme sürecidir. Bu süreç, kendine güven,
entegre eğitimin öğrencilerin problem
karar verebilme, atılganlık gibi sosyal
çözme
becerilere sahip olmayı gerektirmektedir.
gelişmesinde
Bu nedenle problem çözme becerisi ve
belirlenmiştir. Bu bağlamda, farklı eğitim
atılganlık davranışı hemşirelik eğitiminde
yöntemleri
uygulanan
öğrencilerde
öğrencilerin
atılganlık
özellikler
geliştirilmesi
arasında
yer
gereken
almaktadır
(Anderson 1980; Kabadayı 1992; Taylan
çözme
ve
atılganlık
olumlu
becerilerinin
önerilmektedir.
.
57
düzeylerinin
etkisi
olduğu
okullardaki
ve
problem
değerlendirilmesi
KAYNAKLAR
Abaan S, Altıntoprak A. Hemşirelerde
students. Nurse Education in Practice
problem
2003;3:30-42.
çözme
değerlendirme
Hacettepe
becerileri:
sonuçlarının
Hemşirelik
Öz
analizi.
Chang AM, Gaskill D. Nurses perceptions
Yüksekokulu
of their problem-solving ability. Journal of
Dergisi 2005;62-76.
Advanced Nursing 1991;16:813-819.
Adana, F. Lise öğrencilerinin atılganlık
D’Zurilla TJ, Nezu AM. Problemsolving
düzeyi ve benlik kavramı üzerine atılganlık
therapies.
eğitiminin
Behavioral Therapies, 2nd ed. Editor:
etkisi.
Hemşirelik
Dergisi
Handbook
of
Cognitive
2006;56:23-32.
Dobson KS. Guilford Pres, New York,
Adana F, Aktaş B, Erdağı S ve ark.
2001.
Hemşirelik
Jones
ve
MJ,
Johnston
DW.
Is
the
sağlık
memurluğu
öğrencilerinin
atılganlık
düzeylerinin
introduction of a student-centered, problem
belirlenmesi.
Atatürk
Üniversitesi
based
Hemşirelik
Yüksekokulu
Dergisi
curriculum
associated
in
improvements in student nurse well-being
2009;12(2):51-56.
and performance? An observational study
Adana F. Karsta çalışan hemşirelerin
of effect. International Journal of Nursing
atılganlık
Studies 2006;43(8):941-952.
düzeylerinin
geliştirilmesi.
Hemşirelik Bülteni 2010;18(3):120-127.
Anderson JR. Cognitive Psychology and
Kabadayı R. Problem çözme süreci, gereği
ve eğitimdeki boyutları. Öğretmen Dünyası
Its Implications. W.H. Freeman & Co Ltd,
1992;146:32-33.
San Francisco, 1980, pp:119.
Karadağlı A. Öğrenci hemşirelerin benlik
Baumberger-Henry
M.
Cooperative
learning
study:
saygısı düzeyleri ve algıladıkları okul
the
yaşantıları arasındaki ilişkinin incelenmesi.
combination ımprove students’ perception
Türk Hemşireler Dergisi 1993;2(43):11-15.
of problem solving and decision making
Kirkpatrick H, Forchuk C. Assertiveness
skills?
training. Does it make a difference?
and
case
Nurse
Does
Education
Today
2005;25:238-246.
Journal of Nursing Staff Development
Boney J, Balker JD. Strategies for teaching
1992;8(2):60-65.
clinical
Lee
decision-making.
Nurse
Educ
C,
Timmins
Crockett
MS.
Effect
of
assertiveness training on levels of stres and
Today 1997;17(1):16-21.
Cabe
S,
F.
Teaching
assertiveness experienced by nurses in
assertiveness to undergraduate nursing
58
Taiwan, Republic of China. Issues Mental
güvenirlik çalışmaları. Sosyal Bilimler
Health Nurses 1994;15(4):419-432.
Enstitüsü, Ankara, 1990.
Lin YR, Shiah IS, Chang YC et al.
Terakye
G.
Evaluation of an assertiveness training
5.Baskı,
Zirve
program on nursing and medical students’
ss:134-141.
assertiveness,
and
Voltan N. Rathus Atılganlık Envanteri
interpersonal communication satisfaction.
Geçerlik, Güvenirlik Çalışması. Psikoloji
Nurse Education Today 2004;24:656–665.
Dergisi 1980a;10:23-25.
Özcan
Voltan N. Grupla atılganlık eğitiminin
self-esteem,
A.
Hemşire-Hasta
İlişkisi
ve
Hasta-Hemşire
Ofset,
İlişkileri.
Ankara,
1998,
İletişim. 2. Baskı, Ankara, 2006, ss:229-
bireylerin
256.
Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler
Roberts JD, While AE,
Fitzpatrick JM.
atılganlık
düzeyine
Dergisi 1980b;3:62-66.
Problem solving in nursing practice:
Application, process, skill acquisition and
measurement.
Journal
of
Advanced
Nursing 1993;18:886-891.
Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-davranışçı
terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan
ölçekler,
Türk
Psikologlar
Derneği
Yayınları No:9, Ankara, 1997.
Şahin
N,
Şahin
NH,
Heppner
PP.
Psychometric properties of the problem
solving inventory in a group of turkish
university students. Cognitive Therapy and
Research 1993;17(4):379-396.
Tanığ
Y.
Assertivite
ve
hemşirelik.
Hemşirelik Bülteni 1993;6(27):71-78.
Taşçı S. Hemşirelikte problem çözme
süreci.
Sağlık
Bilimleri
Dergisi
2005;14:73-78.
Taylan S. Heppner’in problem çözme
envanteri’nin
uyarlama,
geçerlik
ve
59
etkisi.

Bu PDF dosyasını indir - ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

CURRICULUM VITAE Name : Binnur Yeşilyaprak, Ph.D. Date of