Turkiyede Oqush Pursiti

Turkiyede Oqush Pursiti
Turkiye Hokumiti Doletlik Oqush Mukapat Puli Bilen Turkiyede Oqush Pursiti Toghrisida
Turkiye Hokumiti 1992-yilidin bashlap, Ottura Asiya, Balqan, Ottura Sheriq, Afriqa , Rusye Fidratsiyesi we
Yawrupa qatarliq rayon we doletlerdiki Turk we Qerindash helqlerning oqughuchillirigha Turkiyede oqush
imkaniyitini yaritip berish arqiliq, kelguside Turkiye bilen bu rayon we doletlerning iqtisadi we medinyet
hemkarliqini tehimu kucheytish uchun uzun yilliq kop tereplik maarip hemkarliqini yolgha qoyup,
izchil orunlap kelmekte.
Bu maarip hemkarliqining Tepsili ehwalini towendiki Turkiye Ali Maarip Komtiti (YoK=Yuksek Ogretim
Kurulu ) tor sehipilirini ziyaret qilip bileleysiz.
1) http://www.yok.gov.tr/
2) http://www.yok.gov.tr/yabanci/turki.htm
3) http://www.yok.gov.tr/yabanci/ikili_kulturel.htm
Turkiyediki bu oqushqa Junggodiki Uyghur,Ozbek yaki Tatar oqughuchilarmu iltimas qilalaydu. Bu oqushqa
iltimas qilishning eniq shertliri towendikidek:
1. Kishiliki (Exlaqi-peziliti)
Turkiyede oqushqa iltimas qilghan oqughuchi chuqum exlaqliqi,eqli, jismani we ruhi jehettin etrapliq
yitilgen,tirishchan, ghayilik we toghra dunya qarashqa ige, oz wetnini qizghin suyidighan Uyghur, Ozbek
we Tatar yashliridin bulushi telep qilinidu.
2. Kimlikte Uyghur , Ozbek yaki Tatar
Salahiyet kimliki bolushi we salahiyet kimlikide milliti choqum Uyghur, Ozbek yaki Tatar dep eniq
yezilghan bolushi kerek .
Qazaq , Qirghiz we bashqa qerindash Turklerni Turkiye Hokumiti Ottura Asya Rayoni, Rusye we Ottura
Sherq rayonliridin biwasite qobul qilidu.
3. Passport
Passport bijirgen bulushi kirek.Eger passport bijirmigen bolsa,awwal iltimas qilip turup, 2.aydin burun
bijirip bulup ewetsimu buludu.
Aliy mektepte toluq kursta oqumaqchi bolghan oqughuchlarning yeshi 22 din, Magistirliqta (aspirantliqta)
oqumaqchi bolghan oqughuchilarning yeshi 28 din, doktorluqta oqumaqchi bolghan oqughuchilarning yeshi
34 din ashmighan bolushi kerek.
Meslihet:
Ichkirde oquwatqan oqughuchilar teximu asan passport elish imkanigha ige. Passport elish her bir
puxraning qanuni huquqi, shunga eng yaxshisi oqush putturushtin burun, passport eliwelish nahayiti
paydiliq. Teklipname bolsun yaki bolmisun, awwal sinap beqishini tewsiye qilimiz. Teklipname telep qilinip,
1
peqet amal bolmisa, Turkiyediki birer aliy mektepning til Bolumidin teklipname elishqa toghra kilidu.
Mektepler bu teklipnamige 70 dollar telep qilidu.
4. Oqush Netijisi, Sewiye Kenishkisi we Diplum
Tuluq kurusta oqush uchun:
1) Aliy mektep toluq kurusta oquydighanlarning aliy mektep imtihan omumi pen netijisi, Xenzuche Sewiye
Sinash Imtihanisidin (HSK) 5-derije kinishkisi we toluq otturini putturgen diplomining kopeytilgen nusxisi
we uning In’glizche terjime nusxisi bolushi kerek.
2) Aliy mektep netijisi eng towen bolghandimu tuluq kurus 2-turkum nomur siziqidin yoquri bolishi kerek.
Uningdin towenlerning iltimasi qobul qilinmaydu. Aliy mektep netijisi qobul qilish olchimining eng muhim
shertidur.
Turkiyede aliy mektep toluq kursi besh (1+4) yilliq bolup, qobul qilin’ghan oqughuchilar bir yilliq Türk tili
teyyarliq basquchini tugkendin kiyin, Turkiyening herqaysi mekteplirige netijisi we arzusigha qarap qobul
qilinidu.
Magistirliq (aspirantliq) ta oqush uchun:
1) Aliy mektep tuluq kursini putturush diplomi we dolet bir tutash tarqatqan Unwan Kenishkisining
kopeytmilliri we ularning In’glizche terjime nusxilliri bolushi kerek.Hazir ali mektep 4.yilliqida oquwetip
iltimas qildighanlar diplom bilen unwanni 7-aydin burun ewertip bergendin kiyin iltimas andin kuchke ige
buludu.
2) Aliy mektepte oqush jeryanidiki putun derslerning imtihan netijisi we uning In’glizche terjimisi bolushi
kerek. Eger shu oqush yili putturmekchi bolsa 3 yerim yilliq oqush netijillirini ewertip turishi kirek. Bu eng
muhim. Chunki oqughuchining tallinish-tallanmaslighi ashu netijisining qandaq bolushigha, oqughan
mektipige we kespige baghliq.
3) Dolet bir tutash alghan Ali Mektep In’giliz Tilidin 4-derije (CET-4) sewiye kenishkisi bulushi kirek.
4)Dolet bir tutash alghan kompyuter 2-derije kenishkisi bulushi kirek.
(Bu sewiye kinishkilerning bulishi mutleq birdin-bir zorur shert emes, emma Inglizche we Kompeyoter
sewiye kinishkilliri alalghanlar aldin oylishilidu.)
Turkiyede magistérliq 2 yildin 4 yilghiche. Qobul qilin’ghan oqughuchilar bir yilliq Türkche Teyyarliq
tügkendin kiyin Türkiyening herqaysi mekteplirige netijisi we arzusigha qarap qobul qilinidu.
Dokturluqta oqush uchun:
1) Magisterliqni (Aspirantliqni) putturgen doktorlaqta oqumaqchi bolghan oqughuchilarning Magisterliq
diplomi we unwani (Ingilizche terjimesi qoshup ewetilidu) bolishi kerek.
2
2) Magisterliq oqushidiki ders netijisi (Ingilizche terjimesi qoshup ewetilidu) bolushi kerek . Eger bu oqush
yili putturmekchi bolsa diplomini we unwan guwahnamisini 6- yaki 7-ayda alghandin keyin tezdin ewetip
berishi kerek.
3) Dolet bir tutash alghan Ali Mektep In’gilizchidin 6-derije (CET-6) sewiye kenishkisi bulushi kirek.
4) Dolet bir tutash alghan Kompyuter 2-derije kenishkisi bolushi kirek.
(Bu sewiye kinishkilerning bulishi mutleq birdin-bir zorur shert emes, emma Inglizche we Kompeyoter
sewiye kinishkilliri alalghanlar aldin oylishilidu.)
Turkiyede doktorluq oqushi 4 yildin 6 yilghiche. Qobul qilin’ghan oqughuchilar bir yilliq Turk tili teyyarliq
basquchini tugkendin keyin Turkiyening herqaysi mekteplirige netijisi we arzusigha qarap qobul qilinidu.
Eskertish:
Netije , Diplom we sewiye kenishkiliri Junggo hokumitining alaqidar organ we tor betliridin tekshurulup
ras-yalghanliqi eniqlanghandin keyin and kuchke ige bolidu. Shunga yalghanchiliq qilishtin saqlinish kerek.
5. Towendiki Oz-ozini tunushturush we Iltimas xetliri
1) Bir parche oz-ozini we ailisini tepsiliy tonushturup yazghan tonushturush xeti.
2) Bir parqe Turkiyege kelip oqush toghrisidiki Iltimasname bolushi kerek,
Iltimasname we ozini , ailisini tonushturush xetliri Uyghur Kona Yeziqida tepsili we retlik yezilishi hem
In’gilizchige terjime qilinishi shert.
Oz-ozini tunushturush we Iltimasnamilerni choqum ozi etrapliq oylinip musteqil yezishi we In’gilizchige
terjime qilishi kirek. In’gilizchige terjime qilinmighan tonushturushname we iltimasname qobul qilinmaydu.
6. Oqutquchi we kesip ehlining tewisiyenamisi
Wetende toluq kurusni we magistirliqni putturgen we putturdighan oqughuchilar ozige ders bergen bir
oqutquchining( oqutquchi Uyghur bolsa, Uyghurche we Inglizche, Oqutquchi Xenzu Bolsa, Xenzuche we
Inglizche ) yezip bergen tewisiyenamisi (Recommendation Letters) we ozini obdan bilidighan oz kespige
alaqidar ilim-pen sahesidiki bir Uyghur kesip ehlining Uyghurche yazghan Tewsiyenamisi bulishi alahide
teshebbus qlinidu.
Ozige Tewsiyename yezip bergen yoqurdiki 2 shexisning alaqilishish pochta adrisi, el-xet adrisi we telefun
nomurini qoshup ewertip birishi kerek. Bu oqushqa iltimas qilghanlar kop, riqabet kuchluk bolup ketkende
bu tewisiyenamilerge alahide qarilip tallash elip berilidu.
7. Ata-anilarning maqulluq ispati
3
Iltimas qilghan oqughuchi chuqum ata-anisigha bu oqushqa iltimas qilghanliqini eytishi we ularning
maqulliqini alghanliq ispat xetining Uyghurche we In’glizche nusxisini ewertishi kerek. Hemde ata-anisining
biwaste alaqilishish telefun nomuri we adrisini ewertip berishi kirek.
8. Adris
Daimliq alaqilishish pochta adrisi, muqim telefun hem yanfun nomuri we el-xet adrisini ewertip berishi
kerek. Bular hem Uyghurche hem In’gilizche bulishi kerek.
9. Resim
Yeqinqi 2 ay ichide chushken yalangbash 2 diyomluq renglik resim ewertilishi kerek.
Telepler yuqiriqidek. Bu telepke uyghun bolmighanlarning qobul qilinish nisbiti intayin towen. Emma
iltimas qilip sinap baqsa bolidu. Bahalashtin otup qalsa ejep emes.
Barliq matiryallarni chuqum intayin estayidil teyyarlash tallinishqa tulimu paydiliq bulishi mumkin, shunga
sel qarimang!
Alaqe we meslihette: Doktur Erkin Sidiq we Yalqun Tash
Erkin Sidiq we Yalqun Tash bilen alaqilishish uchun, siz towendiki ikki el-xet sanduqigha tengla xet yezing,
barliq matiryallarni biraqla ewetip biring.
Erkin Sidiq bek aldirash bolghanliqi uchun, bek zorur bolmighan ishlarda Yalqun Tashtin meslihet we yolyuruq sorshingizni umut qilimiz.
Yalqun Tash: [email protected]
Erkin Sidiq:
[email protected]
Materiyal ewertish usuli:
Yuqirida telep qilin’ghan putun materiyallarni Scanner (Saomiao) qilip, ret tertip buyunche isim ( Mesilen:
Passport, Kimlik, Diplum, Unwan, Derije Kinishke, Iltimasname,, Oz tunushturushi, Aile tunushturushi,
Tewsiyename, Ata-ana maqulliqi, Adris we Resim…digendek eniq at) qoyup, yuqirqi el-xet sanduqigha
yollap biring. Yeziq sheklini tunumasliqtin kilp chiqqan awarichiliqtin saqlinish uchun, barliq kompeyoterda
yezilghan matiyallarni PDF (Acrobat) hojjiti sheklide ewetip biring. Undaq qilmighanda qalaymiqanchiliq
kilip chiqip, ozingiz ziyan tatishingiz mumkin. Yezishqa tigishliklerni eng yaxshisi kompeyoterda yezishni
umut qilimiz. Barliq matiryallarni tuluq teyyarlap bolghandin kiyin, bir kunning ichide tuluq ewertip biring.
Sherti toshqanlargha kiyinki qedemde nimilerni qilish kirekliki toghrisida eniq yol korsitimiz.
Wetendiki qerindashlirimizning eside bolsunki, bu yolni mengip berimen diguchilerge pul bersingiz, siz
putunley aldan’ghan bolisiz. Shunga aldi bilen Amerikidiki Erkin Sidiq we Yalqun Tash bilen alaqilashsingiz,
ular sizning matiryalingizni korup, resmi layaqetliq ikenlikingizge hokum qilghandin keyin, sizning
matiryalingizni Turkiyediki bu oqushqa mes’ul bolghan alaqidar organlargha ewertip, sizning Turkiyege
berip oqushingizgha imkaniyet bilen teminleydu.
4
Iltimas Qubul Qilish Mezgili:
Turkiyede uqushqa iltimas qilish waqti her yili 11-aydin bashlap kiyinki yili 4-ayghiche dawamlishidu.
Jemi 5 ay mohlet birilgen. Emma iltimas qilghanlarning layaqetlik bolghanliri belgilik sangha yetkende
kandidat tallash aldin axirlishishimu mumkin. Shunga imkan bar burunraq iltimas qilishingizni tewsiye
qilimiz. Qanchiki baldur iltimas qilsingiz, tallinish ehtimalingizmu shunche yoquri bolishi mumkin.
Qoshumche Uchurlar
Turkiye hazir Yawropa Ittipaqigha kirish uchun tez islahat qiliwatdu. Turkiye Yawropa we Asiyaning siyasiy,
iqtisadiy we mediniyet munasiwetliride kowrukluk rolini oynawatidu. Iktisadiy we medeniyet jehette tiz
ozgiriwatdu.
Turkiye Hokumiti her yili yoqarqi rayon we doletlerdiki Turk we Qerindash xelqlerdin nechche
minglighan oqughuchilarni qobul qilidu. Buning ichde Uyghur, Özbek we Tatarlarghimu melum
sanda oqush imkaniyeti berilgen. Tehminen 30 etrapida, Shunga pursetni ching tutung!
Oqush ehwali we oqush yardimi towendikiche:
Qobul qilin’ghan barliq Uyghur , Ozbek we Tatar oqughuchilar Istanbul yaki Enqerede bir yil Turkiye
Turkchisi oginidu. Bir yilliq til oginish uchun mektepke tapshurulidighan oqush puli texminen 600 dollar
(texminen 4800 yuen).
Bir yilliq Turkche oqush putkende Turkche we kespiy Imtihandin oteligenler 2-yilidin bashlap toluq kurs ,
magisterliq we doktorluqta oqushida Turkiye Doletlik Oqush Mukapati elish imkanigha erisheleydu. Oqush
puli , yataq puli tolimeydu.
Turkche Teyyarliq Axirdiki Resmi Oqushqa Kirishte Zorur Imtihanlar:
Ali Mektep Tuluq Kursi uchun:
Chetellikler uchun Turkiye Ali Mektep Imtihani
(Turkchesi: Yabanci Ogrenci Sinavi, YOS).
Bu Imtihanda Matimatka, Turkche, Fizika, Ximiye qatarliq penler bar.
Magistir we Dokturluqni Dangliq Ali Mekteplerde Oqush uchun:
GRE, GMAT we TOEFL imtihan netijilliri kuchke ige we yaki bu imtihan netijilliri bolmisa, Turkiye Magistirliq
we Dokturluq Imtihani (Turkchesi: Lisansustu Egitim Sinavi, LES ) (Bu imtihan Matimatka we Turkchidin
elinidu, qiyinliq derijisi xilila yuqiri, emma yiterlik tirishchanliq korsetkende yenila yuqiri numur alghili
buludu.)
Her qaysi mekteplerning ozliri alghan Ingilizche Yiterlik Imtihani(Texminen TOEFL da 550 Nunur
sewiyeside.)
5
Oqughuchi resmi Magistirliq yaki Dokturluq oqushigha qubul qilinghandin kiyin, bikitilip birilgen Danishmen
(Yitekchi Oqutquchi) ozi imtihan elish almasliqni belgileydu .Adette, kespi netijisi bek towen bolmisila
imtihan almaydu.
Turkiye Doletlik Oqush Mukapati Uchun:
Meyli Tuluq Kurs , Magistliq we Dokturluqta oqushta Turkiye Doletlik Oqush Mukapatigha irshish uchun,
Turk we Qerindash oqughuchilar Turkche Imtihani (Turkchesi: Turk Cumhuryetliri ve Akraba Toplum
Ogrenciler Turkce Sinavi , TCS) da B derijidin yuqiri numur elish kirek, shundila oqush mukapati bilen
oqush imtiyazigha irishkili buludu.
Meyli Turkiyening qaysi shehrige berip oqung, 2.yilidin bashlap Turkiye Hokumitining Doletlik Oqush
Mukapat puli Toluq kurus oqughuchilliri uchun 110 dollar, Magistir we Doktur oqughuchilliri uchun 130
dollar etrapida buludu(Turkiyelik oqughuchilar bu oqush mukapat pulidin behriman bulalmaydu, Peqet
yuqarida tilgha elip otken rayun we doletlerdin kelgen Turk we Qerindash heliqler oqughuchillirighila bu
oqush mukapat puli birilidu.).
2-yili Istanbuldiki ali mekteplerge otelisingiz Turkiye Hokumeti Oqush Mukapat puli we Bashqa yardemler
bulup ayda texminen 110-350 dollarghiche oqush mukapat puli alalishingiz mumkin hemde Istanhul
sheher ichidiki kocha aptobusi ,tramvay we metrolar uchun heqsiz yurush karti alalaysiz, buning bilen
sheher ichide yol kirasi tijilip qalidu.
Emma Istanbul sirtidiki bashqa sheherlerdiki ali mekteplirige otsingiz 2.yilidin bashlap Turkiye Doletlik
Oqush Mukapat Pulidin bashqa yardem puli almaq xili qiyin.
Turkche we kespiy Imtihandin otelmigenler oqush mukapatigha irshelmeydu we oqush imkanidin mehrum
qalidu.
Eskertish:
1. Turkiyede bir oqughuchining ayliq turmush xirajiti texminen ottura hesabta 150 - 250 dollar etrapida .
Shunga Turkiyede oqushni iltimas qilghuchi Uyghur we Ozbek oqughuchilar 1-yilida oqush we turmush
chiqimlirini toluq hazirlishi kerek, bolmisa 1-yili turmush we oqushta qiynilip qalidu.
2. Aliy mektep Imtihanida alahide yuqiri nomur alghan, aliy mektep we magisterliq oqushida netijisi
alahide yuqiri bolghan, emma ailisining iqtisadi anche yaxshi emes oqughuchilar Turkche teyyarliq
basquchidimu (Tunji kelgen yilimu) Turkiye Doletlik Oqush Mukapati elish imkanigha erishelishi mumkin,
buning uchun netijisi alahide yuqiri bolushi shert.
Eger oz xirajitide oqughanda ,bir yilliq Turkche oqush puligha 600 dollar, bir yilliq yataq puligha 500 dollar,
ayliq turmush xirajiti we tamaqqa 200 dollar (bir yilliq 2400 dollar) serip qilishqa toghra kelidu, bir yilliq
oqush, yataq, tamaq we turmush xirajiti uchun jem’iy 3500 dollar (600+500+2400=3500 dollar) etrapida
pul ketidu, bu xirajetni ikkige bolup, yerim yilliqni aldi bilen teyyarlap aparsimu buludu. Emma Turkche
teyyarliq axiridiki alaqidar imtihanlardin otkendin keyin 2-yilidin bashlap Turkiye Doletlik Oqush
Mukapatigha irsheleydu.
3. Bu oqushqa meslihet elishqa we tallinish uchun kereklik resmiyetlerge hechqandaq heq telep
qilinmaydu
6
Biz peqet eng yaxshi oqughan Uyghur, Ozbek we Tatar oqughuchilarni tallap Turkiyede oqushigha yol
korsetkuchimiz we sizning matiryalingizni korup, heqiqeten muwapiq bolsa, Turkiyening alaqidar
organlirigha ewertip, sizning bu oqush pursitige irishishingizge yardem qilghuchimiz.
Turkiye til, din we medeniyet jehette Uyghur we Ozbekler uchun yat bir makan emes. Türk Tili Uyghur we
Ozbek Tillirigha 70% tamamen ohshash bolup qerindash tildur.
Turkiyede oqusingiz nurghun penniy bilim igellepla qalmastin, belki turmushingizda sizge kireklik
mediniyet-turmush bilimlirigimu ige bolalaysiz.
4.Turkiyede oqush putunley qanunluq bulup, Jong Gu hokumiti we Turkiye Hokumitining maarip
hemkarliqi astida, iqtisadi we medeniyet jehette birlikte gullinishni nishan qilghan.
Turkiyede, Oqushtin sirt tetil kunliride Xenzuche - Turkche terjimanliq qilipmu turmush pulingizni we
tetildiki weten’ge berip-kelish ayrupilan beliti pulinimu tapalaysiz. Iltimas qilghuchilargha utuq tileymiz!
Turkiye
Turkiye toghrisida eniq chushenche we bilimge ige bulay disingiz towendiki tor sehipillirini ziyaret qiling!
http://en.wikipedia.org/wiki/Turkey
Bu Ingilizche tor betide Turkiye toghrisida nahayiti mol uchurlar bar.
http://www.tourismturkey.org/
Bu Ingilizche tor bettin Turkiye medinyet-seniti, tarixi we sayahet jehetlerdiki mol uchurlargha irsheleysiz!
Turkiyediki Ali Mekteplerning Tor Adrisliri :
http://web.inonu.edu.tr/~hturkay/universite.htm
Turkiyediki eng dangliq 10 ali mektepler
1.Ottura Sheriq Tehnika Biligyurti
(Orta Doğu Teknik Üniversitesi), Enqerede .
http://www.metu.edu.tr/
http://www.odtu.edu.tr/
2. Boghazichi Biligyurti
(Boğazici Üniversitesi), Istanbulda.
http://www.boun.edu.tr./index_eng.html
http://www.boun.edu.tr./
7
3.Istanbul Tehnika Biligyurti
(Istanbul Teknik Üniversitesi), Istanbulda .
http://www.itu.edu.tr/e/
http://www.itu.edu.tr/
4.Bilkent Biligyurti
(Bilkent Üniversitesi, Shehsi Ali Mektep), Enqerde.
http://www.bilkent.edu.tr./
http://www.bilkent.edu.tr/bilkent-tr/index.html
5. Hajitepe Biligyurti
(Hacettepe Üniversitesi), Enqerede .
http://www.hun.edu.tr/english/
http://www.hun.edu.tr/
6. Yiltiz Tehnika Biligyurti
(Yildiz Teknik Üniversitesi), Istanbulda .
http://www.ytu.edu.tr/
http://www.yildiz.edu.tr/english/index2.php
7. Istanbul Biligyurti
(Istanbul Üniversitesi), Istanbulda.
http://www.istanbul.edu.tr/
http://www.istanbul.edu.tr/english/
8. Mermere Biligyurti
(Maramara Üniversitesi), Istanbulda.
http://www.marmara.edu.tr/
http://www.marmara.edu.tr/index_en.php
9. Ghazi Biligyurti
(Gazi Üniversitesi), Enqerede.
http://www.gazi.edu.tr/english/indexeng.php
http://www.gazi.edu.tr/
10. Enqere Biligyurti
(Ankara Üniversitesi), Enqerede.
http://www.ankara.edu.tr/english/
8
http://www.ankara.edu.tr/
Yuqardiki Turkiyening 10 dangliq ali mektepleridur, bularning aldinqi 5 ali mektep uqutushni asasen
Englizche elip baridu. Ular Junggodiki eng dangliq ali mekteplerdin qelishmaydu. shunga eng yahshi
uqughan Uyghur oqughuchilarning pursetni ching tutup, Turkiyede oqushini qarshi alimiz! Pursetni
qachurup qoymang! Sizge utuq tileymiz!...
9