2. Otomatik Vites Ders notları için

ATALAY SÜRÜCÜ KURSU DĐREKSĐYON EĞĐTĐMĐ NOTLARI
OTOMATĐK VĐTESLĐ ARAÇLAR ĐÇĐN
OTOMATĐK VĐTES KULLANIMI
DĐREKSĐYON SĐMĐDĐ
Direksiyon: Direksiyonu 9'u 15 geçe, A ve B noktaları
durumunda tutun ve içten çevirmeyin.10’u 15 geçe de
tutabilirsiniz.Direksiyonu sıkmayın, ona gerektiği kadar yön
verin. Eğer direksiyonu sıkarsanız onu yönlendiremezsiniz.
KOLTUĞA OTURMA ŞEKLĐ
Aracın ön koltuğuna oturduğunuz zaman sırtınızı koltuğa
dayayıp kolunuzu öne doğru uzatın. Bileğiniz direksiyon
simidinde saat 12 noktasına değecek şekilde koltuğu
ayarlayın. (Koltuk sırtı 20’ derecelik açı ile arkaya eğimli
olması gerekir.)
► ( P ) : Park. Bu pozisyonda şanzıman kilitlidir. Kullanım
yeri : Park halinde dururken, uzun süreli beklemelerde,
aracı ilk çalıştırmalarda kullanılır.
► ( R ) : Geri vites. Geri gitmek için kullanılır.
► ( N ) : Boş. Vites boşta pozisyonudur. Duraklamalarda
kullanılabilir. Araç hareket halindeyken boşa alınmamalıdır.
Yetersiz yağlamadan dolayı şanzıman hasar görür.
► ( D ) : Sürüş. Đleri gitmek için kullanılan vitestir. Bu
aracın hızına göre otomatik olarak vitesleri değiştirir.
► ( 2 ) : Yavaş. Đleri gitmek için kullanılan vitestir. Bu
pozisyonda aracın hızı max.60 km. ye kadar kullanılmalıdır.
Şanzımanın bu pozisyonda geri kayma kilidi vardır. Dik
yokuşlarda ve yüklü iken araç rahat çıkar.
► ( L ) : Çok yavaş ileri. Çok yavaş ileri gitmek için
kullanılan vitestir. Bu pozisyonda aracın hızı max.30 km. ye
kadar kullanılmalıdır. Bu km. ye kadar düşük hızlarda
kullanım bu pozisyonda olabilir. Dik yokuşlarda rahat çıkar.
► ( S veya O ) : Speed, Over drive. Hızlı kullanım veya
Spor kullanım. Bu butonlar devredeyken aracın normal
vites değiştirme, devir aralığı yükselir. Hızlanma artar.
Yakıt sarfiyatı maksimuma çıkar
PEDALLAR
1. Đleri - Geri ayarı
3. Sırtlık eğim ayarı
2. Yükseklik ayarı
4.Baş dayanağının yükseklik ayarı
KONTAK ANAHTARI
►
►
►
►
LOCK. Anahtarın takılması
ACC. Araçta 12 voltluk cihazların çalışması
ON. Araç ateşleme konumunda,tam çalışmaya hazır
START. Aracın marş konumu,çalıştığında elinizi çekiniz.
ĐÇ ve DIŞ DĐKĐZ AYNALAR
► Debriyaj pedalı olmadığı için Sol ayak kullanılmaz
► Sağ ayak hem fren hem gaz pedalını kullanır,frenin
altında ayak topuğu yere sabit durur,ayağı kaldırmadan
sadece parmakların ucu ile gaz ve frene basılır .
Gaz: Gaza kesinlikle birden bire basmayın, az az basın.
Ayrıca gaz pedalını basarken motorun sesini dinleyin,
Fren : Frene de kesinlikle birden basmayın, az az basın
Ayak freni bütün tekerleklerin aynı anda frenlemesini
sağlar. Aracı ilk çalıştırırken de frene basılması gerekir.
Araçlarımızda ABS fren bulunur.ABS çok iyi bir fren
sistemidir.Yağışlı havalarda emniyetlidir.
► Ayna ayarlarını yapmayı unutmayınız. Araç içi dikiz
aynası arka camın tamamını görecek şekilde ayarlanır.
► Sol dış ayna ise aracınızın arka kapı kolunu ve yolu
görecek şekilde ayarlanır.
ATALAY SÜRÜCÜ KURSU OTOMATĐK VĐTESLĐ ARAÇLAR ĐÇĐN DĐREKSĐYON DERS NOTLARI
www.ehliyetokulu.com
-1-
ARACA BĐNĐLDĐĞĐNDE YAPILANLAR
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
SAĞA DÖNÜŞLER
Koltuk ve Ayna ayarlanır,
Emniyet Kemeri takılır,
Ayak Fren pedalına konur,
Vitesin P konumunda olduğu kontrol edilir
► Dönüş işareti verilir.
ARACI KULLANIRKEN YAPILANLAR
► Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara,
Fren pedalına basılı şekilde araç çalıştırılır
Vites D konumuna yan düğmesine basılarak alınır.
El freni indirilir
Sol sinyal verilir
Sol aynadan trafik akışı kontrol edilir
Fren bırakılıp, çok az gaza basılarak yola çıkılır.
varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
► Sağ şeride veya işaretle izin verilen şeride girilir.
► Hız azaltılır,
► Dar bir kavisle dönülür,
ARACI DURDURURKEN YAPILANLAR
► Aynadan trafik akışı kontrol edilir
► Sağ sinyal verilir
► Sağ ayak önce gaz pedalından çekilip yavaş şekilde
frene basılır ve durulur
► Vites gerekirse N veya P alınır.
KALKIŞTA YAPILACAK ĐŞLEMLER
SOLA DÖNÜŞLER
► Dönüş işareti verilir.
► Yolun gidişe ayrılan kısmının soluna yanaşılır,
► Hız azaltılır.
► Dönüşe başlamadan önce sağdan ve karşıdan gelen
taşıtlara ilk geçiş hakkı verilir,
► Geniş kavisle dönülür,
► Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara,
varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
► Girilen yol çok şeritli ise, en sağ şerit dışında uygun bir
şeride girilir.
1) Araca binmeden önce sağdan akan trafiği kontrol edilir,
uygunsa kapı açılıp içeri girilir.
2) Ayna kontrolleri yapılır, oturduğunuz koltuk kendi
durumunuza göre ayarlanır ve emniyet kemeri takılır.
3) Aracın frenine basılır.Vites P konumunda olması gerekir
4) Kontak yerine takılıp çevrilir,motor çalıştırılır,
5) Motor çalıştıktan sonra vites D kalkış durumuna getirilir.
6) Kalkış sinyali verilir. ( Sol sinyal)
7) El freni bırakılır.(El frenini bırakırken hafif yukarı
çekerken düğmeye basılır,o durumda aşağı indirilir.)
8) Kalkış esnasında iç ve dış ayna kontrolleri araç var mı
diye tekrar yapılır.
9) Sağ ayak fren pedalından çok yavaş çekilerek gaz
pedalının üzerine getirilir ve bir miktar gaz verilir.
10) Trafik akışı ve o andaki hızımız uygunsa, gaz belirli
ölçüde arttırılır.
DURUŞTA YAPILACAK ĐŞLEMLER
1) Gazdan ayak çekilir,araç kendi halinde biraz hareket
eder.(Önünüz uygun değilse hemen frene basılır)
2) Ayna kontrol edilir,sağ sinyal verilir. Frene basarken
arabayı sarsmayacak şekilde kullanılır. Duracağınız yer,
arabanın istediği yer değil,sizin istediğiniz yer olmalıdır.
3) Vites P konumuna alınır,sinyal kapatılır. Motor stop
ettirilir kontak anahtarı kapatılır.
4) El freni düğmesine basmadan yukarı doğru çekilir.
5) Frenden ayağınız çekilir. Emniyet kemeri çözülür.
6) Sağ elle kapı açılır. Araçtan kontrollü bir şekilde inilir.
U DÖNÜŞÜ YAPMAK
► Yolun sağına yanaşılır ve durulur.
► Sol sinyal lambası yakılır ve direksiyon tam sola çevrilir.
► Dönüşe başlamadan önce arkadan ve karşıdan gelen
taşıtlara ilk geçiş hakkı verilir,
► Araç A konumuna gelinceye kadar dönülür,
► Dönüş tek manevrada tamamlanamamış ise durulur
► Direksiyon tam sağa çevrilir,1 m. geri gidilir ve durulur,
► Tekrar tam sola çevrilip ileri gidilir ve dönüş tamamlanır.
ATALAY SÜRÜCÜ KURSU OTOMATĐK VĐTESLĐ ARAÇLAR ĐÇĐN DĐREKSĐYON DERS NOTLARI
www.ehliyetokulu.com
-2-
GERĐ GERĐ PARK ETMEK.
►Park edeceğiniz boşluk
belirlenir.Park edilecek
yerin önündeki araç ile
aynı hizaya gelinir
Aranızdaki mesafe 80 cm
olmasına dikkat edilir. Aracınızın arka tamponu ile
yanınızdaki aracın arka tamponu aynı hizada iken durulur
►Araç R konumuna (geri
vitese) alınır, direksiyon
tam sağa çevrilir. geri
gitme konumunda arkaya
bakılarak bizim aracımızın
ön tamponu ile yanımızdaki aracın arka tamponu aynı
hizaya gelinceye kadar geri gidilir .
► Bu konumdan sonra
direksiyon tam sola
çevrilerek geri gitmeye
devam edilir. aracımızın
jantları ile kaldırım arasında
en fazla 30 cm mesafe elde edilmesine dikkat edilir.
► Direksiyonu düzelterek bir
miktar vites D konumunda
öne gidilir. Öne gittiğimiz
zaman önümüzde ve
arkamızdaki araçların daha
rahat çıkması için mesafe eşit bırakılmaya çalışılır.
GERĐ GERĐ GĐTMEK :
►Araç geri gitmek için en sağ şeride veya yolun en sağına
çekilir.
► Vites geri vites
konumuna getirilir.
► Ön ve arka trafik kontrol
edilir. Bu kontrol ya arka
camdan veya pencereden
bakarak yapılır.
► Geri giderken araçta
oturuş pozisyonu çok
önemlidir.
ÖNDEKĐ ARACI GEÇME
► Arkadan gelen bir başka sürücünün kendisini geçmeye
başlamamış olmasına,
► Geçilecek olan aracın bir başka aracı geçmediğine,
► Geçme için kullanılacak şeridin yeteri kadar ilerisinin
görüşe açık ve boş olmasına,
► Geçişin, geçilen araç için bir güçlük doğurmamasına,
► Araçların hız farkları ve uzunlukları itibariyle geçiş için
yeterli mesafenin bulunup bulunmadığına, dikkat etmeleri
gerekir.
Bunların hepsi tamamsa;
► Sol dönüş işareti verilir,
geçilecek araç sürücüsü
gündüz korna ile, gece
selektör ile uyarılır.
►Geçilecek araca takip
mesafesi kadar mesafe önce
sol şeride geçilir.
►Geçilen araç, geriyi görme aynasından görülünceye
kadar geçiş şeridinde gidilir.
►Sağ dönüş işareti verildikten sonra sağ şeride girilir.
TAKĐP MESAFESĐ
► Sürücüler, önlerinde giden araçları, kendi araçlarının
km. cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metre
mesafeden takip etmek zorundadırlar.Örneğin, 90 km/s.
hızla giden bir aracın öndeki aracı takip mesafesi 45 m.dir.
► Takip mesafesi aynı zamanda, takip eden aracın 2
saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadardır. Bu sürenin
tespitinde, 88-89 yöntemi kullanılır. (Bu sayılar aralıksız
söylendiğinde aradan iki saniye geçmektedir.)
OTOMATĐK VĐTES ÇEŞĐTLERĐ.
1 – TAM OTOMATĐK ARAÇLAR
► P, R, N, D, 2 , L pozisyonları
varsa; Aracınızda tam otomatik
şanzıman özelliğine sahiptir.
► Vites kolu P konumu Park, R
konumu geri, N konumu Boş ve
D konumu ileri hareketi sağlar.
► Eğimli yolda veya yük varken
2 ve L konumunda kullanılmak suretiyle düşük hızla
gitmesi sağlanıp aracın gücü yükseltilmiş olur
2 – TAM OTOMATĐK+TRĐPTRONĐK ARAÇLAR
► P, R, N, D, 2 , L ve ( +, - )
pozisyonları varsa; Aracınızda
otomatik şanzıman ve ilaveten +,- ile
kumanda edilen TRĐPTRONĐK özelliği
de konulmuştur.
► Vites kolunu D pozisyonuna getirip
sağa doğru iterseniz, TRĐPTRONĐK
kullanıma geçersiniz.
► Bu konumda, vites kolunu öne ( + ) veya arkaya ( - )
iterek vitesi büyütür veya küçültürsünüz.Her öne ittiğinizde
araç bir vites yükselmiş olur. Her geriye (-) konuma
çekerseniz bir vites küçülmüş olur.
3– YARI OTOMATĐK ARAÇLAR
► Yeni nesil araçlarda sıklıkla
kullanılmaya başlayan vites sistemi,
aracın yakıt sarfiyatını azaltmış,
performansı yükseltmiş ancak araç
viteste olsa bile düz vitesli araçlar gibi
bir miktar geri kaçırmaktadır.
► Yokuşta geri kaçırma problemiyle
ilgili olarak yapılan çalışmalar sonucunda, aracın yokuşta
geri kaymasını önleyen HĐLL HOLDER sistem geliştirilmiş
ve kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistem geri ve ileri viteste
fren pedalından gaz pedalına geçerken 1,5, 2 sn. süreyle
ek bir fren etkisi yapar. Bu sistem her araçta yoktur.
► Araçlardaki yarı otomatik sistemlere firmalar farklı
isimler vermiştir
CVT, ASM : FORD
SPEEDGEAR : FIAT
MULTIMODE : TOYOTA
EASYTRONIK : OPEL
DGS : BMW, WOLKSWAGEN, HONDA
SEQUENTRONĐK : MERCEDES
ATALAY SÜRÜCÜ KURSU OTOMATĐK VĐTESLĐ ARAÇLAR ĐÇĐN DĐREKSĐYON DERS NOTLARI
www.ehliyetokulu.com
-3-
YOKUŞTA ARACI KALDIRMAK.
FARLAR,GÖSTERGELER,CAM SĐLECEĞĐ
1 – TAM OTOMATĐK ARAÇLAR ĐLE KALKIŞ TEKNĐĞĐ
► Aracınızı uygulama yapacağınız yokuşta durdurunuz.
► Sağ ayağınız fren pedalına basılı durumda olmalıdır.
► Aracı D konumunda ileri vitese alınız.
► Bu durumda, freni yavaş bırakıp bir miktar gaz veriniz.
Motorun sesini normale getirecek kadar
► Gaza basarken aracınız yokuşun durumuna göre çok az
kendini geri bırakabilir. Bunu normal vitesli araç gibi
düşünmeyin.Siz yavaş şekilde gaz pedalına basmaya
devam edin .Asla heyecanlanıp çok gaza basmayın
► Aracınız, geri kaymadan ileri gitmeye başlayacaktır
1 – YARI OTOMATĐK ARAÇLAR ĐLE KALKIŞ TEKNĐĞĐ
► Aracınızı uygulama yapacağınız yokuşta durdurunuz.
► Araç çalışır,vites D konumunda,sağ ayağınız fren
pedalına basılı , el freni çekili olmalıdır
► Sağ ayağınızı frenden çekip gaz pedalını yavaşça
basmaya başlayınız.
► Motorun sesini çok dikkatli bir şekilde dinleyin, motorun
sesinde bir değişiklik olduğunu duyacaksınız. Bu durumda,
gaz pedalını tutun. Ayağınız sabit kalsın.
► Şimdi el frenini yavaşça bırakın. Aracınızın geri
gitmediğini sabit olarak yerinde durduğunu göreceksiniz.
► Bir miktar gaz vererek aracı geri kaçırmadan kalkmış
olursunuz.
► Aracınızda yokuşta geri kaymasını önleyen HĐLL
HOLDER sistemi kullanılıyor ise, bu sistem geri ve ileri
viteste fren pedalından gaz pedalına geçerken 1,5, 2 sn.
süreyle ek bir fren etkisi yapar. Bu sistem her araçta
yoktur .Yokuşta tam otomatik araçlar gibi el freni
kullanmadan kalkış sağlanabilir
AZAMĐ HIZ SINIRLARI
Araç Cinsi
Şehir Şehir
Otoyol
içi
Dışı
Otomobil
50
90
120
Otobüs
50
80
100
Minibüs Kamyonet Kamyon
50
80
90
Arazi taşıtı, Motosiklet
50
70
80
Tehlikeli madde taşıyan araç
30
50
60
Motorlu ve motorsuz bisikletlerde
30
50
Traktör,arızalı aracı çeken araçlar,
20
20
iş makinaları
Sürücüler:
► Kavşaklara, Dönemeçlere, Tepe üstlerine yaklaşırken,
► Yaya ve okul geçitlerine Demiryoluna yaklaşırken,
► Dar köprü ve menfezlere, Tünellere yaklaşırken,
► Yapım, bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol
kesimlerine yaklaşırken,Hızlarını azaltmak zorundadırlar.
► Aksine bir karar veya işaret yok ise, azami hız sınırı %
10'a kadar aşılabilir.Daha fazla aşana para cezası ve ceza
puanı işlenir.
► Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşan sürücülerden, suçun
işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içersinde aynı kuralı 5
defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri 1 yıl süre
ile geri alınır.Bu süre sonunda psikoteknik rapor ile ehliyeti
iade edilir.
► Sürücü koltuğuna oturduğumuz zaman direksiyonun
altındaki sol el ile kontrol edilen kol aşağı ve yukarı
çekildiğinde sinyaller, kolun ucu bir kademe çevrildiğinde
park lambaları,iki kademe çevrildiğinde kısa far,kol yukarı
çekildiğinde uzun far yanar.
► Sürücü koltuğuna oturduğumuz zaman direksiyonun
altındaki sağ el ile kontrol edilen kol ön ve arka cam
sileceği,cam suyunu çalıştırmaktadır.Kol birer kademe
aşağı çekildiğinde ön cam sileceği çalışır.Ucunu bir kademe
çevirdiğimizde arka cam sileceği çalışır. Kolu yukarı doğru
esnettiğimiz zaman cam suyu cama püskürür.
LASTĐK DEĞĐŞĐMĐ
► Lastik patladığı zaman bagajda bulunan kriko,bijon
anahtarı ve stepne(yedek lastik) çıkarılarak patlak olan
değiştirilir.
► Araçta önce krikonun takıldığı yeri bilmek gerekir.
► Kriko ile aracı havaya kaldırıp, bijon vidaları çıkarılır.
► Stepne lastik takılır.Bijon vidaları çapraz şekilde
sıkılması gerekir.
KARAYOLUNU KULLANMA KURALLARI
Sürücüler:
► Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,
► Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının
gerektirdiği şeritten sürmek,
► Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların
emniyetle geçmesini beklemek,
► Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit
değiştirmemek,
► Gidişe ayrılan şeritlerden en soldakini sürekli olarak işgal
etmemek,
zorundadırlar.
► Geçme, dönme, duraklama ve park etme gibi haller
dışında şerit değiştirmeleri,
► Đki şeridi birden kullanmaları,
► Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında 150 m,
yerleşim yerleri içinde 30 m mesafe içinde ve kavşaklarda
şerit değiştirmeleri,
► Đşaret vermeden şerit değiştirmeleri,
► Bölünmüş yollarda, karşı yönden gelen trafik için
ayrılmış yol bölümüne girmeleri,
► Đki yönlü ve üç şeritli yollarda en sol şeride girmeleri,
Yasaktır.
Atalay Sürücü Kursu
Direksiyon Eğitmenleri
0216 414 66 66
www.ehliyetokulu.com
ATALAY SÜRÜCÜ KURSU OTOMATĐK VĐTESLĐ ARAÇLAR ĐÇĐN DĐREKSĐYON DERS NOTLARI
www.ehliyetokulu.com
-4-