ıstanbul tıp fakultesı mecmuası

tssN0301-7s62
ISTANBULUNIVERSITESI
ISTANBUL
TIP FAKULTESI
MECMUASI
3 AYDA BIR YAYINLANIR
i
64:1-2,2001
ist, TrpFak.Mecmuasr
ORTALAMADOGALMENAPOZYASINAETKISI OLAN BAZI
FAKTORLER
SuphivEHiD+, SelSukKOKSAL*, SinanARAN**, Ay$€KAYPMAZ+
ozE"l
Kadlndadogugannkfizyolojikbir ijzellikolup,ilk adeikanamasnnsdnilmesiile baqiav'P
en sor a.ietkananasnakadarSegensiireqigindedevametnektedir'Kadtntndogurganltk
en ivi
kadnn fizyolojikya$lnmasDagosterilebilecek
olanmenapoz,
iizelliiinin kayboLmast
dmek olup, alt $nn 65 olarak kabul edilen konolo.jik yallmaya gtjre gok dahaerken vaqta
Ulkemiz giderekyalla.maka olan bir toplum ozelligindedir' Bum baEholdlk hef geeengrin
menapozve il\kili semptonlar a96urda.ritk E4bundakikadn savlsrorrnaktldr' Bugiin
Bu saynn y'klaq* 1 5 nilvonunu'15'50 vaq
iEinbu sayryatlaqk 6.5 milyoncivanndadtr.
grubundakikadtnld olu$untaktadtr.
belinilenfaktorlerarasndaver aldaktaolo
Bu qahmada,henapoznzerineetkili olabilecegi
ya$akullanrlan
dogunkortrolvijntenininme
eEitid diizeyi,obesite.
tocuk sayrsr,doEurgan
napozyalL ijzerine etkilerini Silivri bdlgesindemenapozagirm\ kadnlff ijzenndesaptamayr
semPtonlarns*ltgLn!onava
menapozlailSili
ve ayncabdigedeki
b;e*ileri deEe.lendimeyi
koynal<ana9llnd'q!r.
Silivri bijlgesindeTabakal,omeklemeile yaqler30 _ 60 arasndadegr!€n8'15
Qairlmamrz,
yapnnllxr Qalllma kesitsclitzetliktaymakodtrDemo$afikbileller.adetgdr
kidm iizerinde
me durumu,boy ve ki1o,uygulmdndolud kontrolyonteni.egitimdurunu.9ocuksay$r,me
nrpozlailitkili olebilecegidtitiinijlenarel basmrsr,sindLLik.vorgunluk,lgn Sibi belirdleri
igcrcnso.ufomu tahmaya dahilcdilen8'15kadrnmtananlnasorulmdiur'VedlcnvalrtlaF
d; 176kadrnrndoealmenapoza
sidi]reri saptandrltr'Eldeedilenvamraflnistatisrikselola
ydntcmi,gruplardalrndagift vijnlnManovavdnreni'
gtup
Anova
iainde
$k incelenmesinde,
ytzdeseldaEdmkullan'1m\nr.
igin sadece
nenapozlailgili semptomla.
I 1.95olatakbulmurken,okurvazarolmavanludabu onalana
OnalamaMenapozyaqL4?..17
42 00 t 6-19 litjl
43.00r 6.'10,doEumamr!kadrnlarda
diiiiik
olanlarda
t
3.72,
BkI
en
47.09
yonremiylekorunnlyai r,tmlarda43.?5t 3 50 ola.akbulunnuglur'Atc! busncs(%7443)
en vk belirtilensemp(% 70.45), menapoza
ve hi,ag degrtik-liEi
simi! kadmlartaranndan
tomiarolaraksaptanm$l,..
va:Ba erkili fakldr
Sonnqol&k !' l\mamlzdabedenkitLeindeksiiie gocuksavstmenapoz
ler olaral bul;nuken, egitinrdiizeyide locuk savsr iizetjneolanetkisinedenil'leortalama
neMpozyatrnadolayiretkili bir iaktorolank saptom'ltrr'
Anahta. kelidekt Menrpoz, eEitim, bedenkide indeksi.locuk savtsl
SUMMARY
Injl@1ca of sone Fa.brc ar MeanAse of Nat|at M.hDPad?.Fenilitvis rhePhvsiologlcal
until thelastnensesMeno
of wonrn. It beeinswith mendcheandcondnues
chuactcristics
for phvsiologic
ageine
whichmeanslos ofthe feniliry oflemales,is thebestexample
Dause.
aseingfte loweflimit ofvhich is 65 vears
;f women:occurseadierthanchronotosical
gradulllv Due to ftis fact
In ourcountrythepropordonof theeldetlypopulationis increasing
and irs complicaiiotsis increa'
rhenunberof femaleswho arc unde.Iherisk of nenopause
sing.Today,the numberof this iimale populationis nearlv6 5 nillion. l'5 hillion of thefl
areberv€en45 - 50 ye&sofage..
ot conia
suchaslevelof educ.tion.lariry, bodymrssindex(BMI) methods
Somevariabies.
ain
of thts
The
on
age
of
nlenopause
influences
period
are
having
ceptionusedin fefiile
amongfemales
srudys to dctedine andelaluatelhe intluenceofthesetacto6on menopause
Meqmuala
eeldiii ftih: 16.02.2001
' Lr-no,-lni:e: (..nfDj,J
r pl d d h e ' r F - l J 'r J g s A n d b i i l D . l
" I L l r u t i n i . - F . , ( n ' i . r ' r p l : N 1 " . { l eF e \ r r ' , . \ n ' b i i m D .
39
f
OrIalam.DoC.lMenapozyarh,ElkisiOlsnBa, Fakri,
e.
liline in Silivri disrrjct,andshowfiefrequencjes
ofnenopalseretared
synpromsin rhisregi_
district.
A,o,a,numberor845
Silil'"',.',xiJ:'d;Tfi"*i5::#iH:.1i:1"'irivri
::"jr,:ff.,":*;riff
j:n*.":,'"ti:";
+js.;rTl*ri*",""ffi
i"fu*'$,'T
fi
;
ll:ll,i,i.:;"it'*1;.l.
illii.'#x.:l
J;".::lI;,nin;::il.,::f
;1.:;l[:l
"
;H::il'.':]
ff"';,',x,*:':l
iJifl::,,;i:::;;H;*.
; ;nffi;".:ru;j
'+;;ii*
#,i''i,'i$*iifl
tll
fi
Tr#i
:{#ifiiiil
#ff:;u
##:;::',,';:i:$:'S::l;,1i"$,1",::":;Jd":l
:J#J:t
t"l6;;
Mea^agefor naruntmenopruse
wastoxndrs 47.47
":i,",:"T;%::
l"ll'J,*+"j,r:::r*lii?t"j[*.:$j,ili:il:l,'.',;fi
.'r#;,ilffi
t(.J ,ordr: Menop.usc.
edlcar'on.bodymar rnaer.nLmbe-of.ri.dr€n
GIRI$
Insamnyailanmasrile ilgili bir gok te.im ve
tanlmlamabulunmaktadir.
Bunlarbiyolojik,
sosyal, ekonomik,kronotojik, fizyolojik,
psikolojik ve roplumsalya$l *tr. En slk
kullamlanve Diinya SaEirkorgiirrincede
kabul edilentanlm,alt smln 65 ya$ olarak
kionolojikydslrlrLrrr.
edsrerilen
Ancal)u)_
lanmabil olojll, bilimlerde"organizmanrn
fizyolojik olarak yeterlili!inin azaimasr',
olarrk ranrmlanmaktadr
.r).
KadmdadoEurganlrk
fizyotojik bir dze ik
olup, ilk adetkanamasfrmgitriilmesi ile ba,s_
laytp en son adetkanamasrna
kadargegen
siiregigindedevametmektedi..Kadnm doEuryanl*dzelliEininkaybolmasr
olanmena
poz,kadlnD fizyolojik yallanmaslnagiiste_
nlebileceken iyi itmek olup, alt srnm 65
olarakkabul edilcn kronolojik yatlanmaya
g6re9okdahae*en ya$taolmal(tadr.
40
Kadmlardafizl,olojikyaslanmasonlrcuortaya g&an,gonadali$levlerinazalmasr
ile ka_
nkterize olan anenapoz
erkenalcjnemde
slcak
basmasr,
geceterlemesi,uykusuzluk,sinirlF
lil gibi vasomoror
\empromlan ve
teg db_
nemdeijrogenitalkomplikasyoniann
yanr-
da kemik yoEunluEunun
azalmasrsonuou
osteoporozriskinin ve dola$tmsistemiralaF
srzhgtriskininafitr$ bir diinemolarakbitrnmektedir€).
Me apoz, geneliikle 45-50 ya$ amsmda
meydanagelenbi olaydr. Giniimiizderanl
ve tedavi olanaklarmmgeliSmesine
paralel
olaJak
dogumda
bekleaen
.ijre.
iimidr
)a$am
sr artmaktadrr.Kadlnlardabu siirenin70'li
ya$langegmekleotduEugdzdniineahnacak
olLrsa.ladrnrn
yalamrnrn
yaklrrdiijfle bri
nl menapozolarakgegirdiEiortayag*makladr. Diler rarafianmenapozta
it8ili selnp
tomlannuzuny lar devametiEi dii$ijniilirr_
se.kadtnlarrn
yine iigrebirini
)atamlar|nrn
menapozabaEll gikayetlcrleBegirmekleve
ya$amkaliteleriburabaEholarakde*i$mek_
reotI.
Ulkemizgide.ekyaSlanmakta
olan bir ron_
lum itzetliEindedir.Buna balL olarat hir
gegengun menapozvc bagtrkomptikasyon_
tar agtsrndanrisk grubundakikadm sayrsl
admaktadtr.
BugiJriginbu sayryaklayrk
65
milyon civarDdadtr.Bn saynrnyaklaqtk1.5
mrlyonunu45 - 50 yaggrubundakikadnlar
olu$tum,
aktadu(3).
Vchid S.!Liiksl S.,Amn S.' Kavpn.z a.
ee$itli faktorlerinmenapozyall uzerlne
Buealrtbelirlilmektedir'4'6'.
elkiliolduSu
bemada,menapoziizerineetkili olabileceEi
olan
yer
almakta
aftsrnda
lirtilen faktiirler
egitim diizeyi,obesite,Eocuksaylsl'doEurgan ya$!akullitmlal!doEumkontroi y6nteS:livri
erkilerini
mininmenapo/
)cll iizerine
bdlgesindemenapozagirmiq kadnlar iizeinde saptamayl,bu etkileri degerlendimeyl
ve ayrlcabtilgedekimenapozlailgili semptomlannslkhglnl ortayakoymak amaqlanmDrr,
MATERYAL VCMETOD
Qahlmamlz,Silivri biilgesindeOlanhsrzTabakah Omeklcme 1r ile yaqlan 30 - 60 ara8,+5kadmizerindeyap mrqtrr
smdadeEiQen
qahqmakesitseltjzellik taslmakladr'Yaq,
aaletgdrme durumu,adet gbrmeycdevan
dijlenliolup olmldlEI.
adellerinln
edenlere
menapozagirmit olanlaraise kaq y iince
girdNeri. dogumkonlrolyijntemi
menapoza
uygulamadurumlan,doEumkontrol ydntehangiydntemiuyguladrkmi uygulayanlara
lan (gerigekme,kondom,olal kontraseptif'
spiral,fitil, diEerlei) ve eEitimdurum{rkapah uglusorularla,qocuksayrsr'hoy ve kilo
ile ilgili sorularaqk uqluolarak'menapozla
ililkili olabileceEidiiliiniilen uykusuzluk'
geceterlen€si,ateqbasmasl,mizaqdeEiqikligi, unutkaollk,ekstremiteve bel agnsr!1kayetierinin varhgl veYa
yoklugunu igeren ;ru
f;r-
hariclbrakllbu nedenlegahqma
saptanmlg,
girdiklerisaptam$lardr. Dogalmenapoza
nan 176kadndaneldeedilenyamdarbulgui'i'
YanlllaJln
sunulmalledlf
lar bdliimiinde
eEirimdii
ik'el olxrakincelenmeqinde.
ralisr
zeyi. bedenkitle indeksi,eocuksayNrre1n
degerlendi'
iiqijnlinbrrlikLe
Arova ydntemi,
ydntemi,
me'
rilmesinde9it y6nlii Manova
napozlai18ili semPtomlarigin ise sadece
yiizdeseldaE lm kullan mllbr.
BULGULAR
845 kadm iizerindeyaprlangalllmamlzda
184 kadlnmmenapozagirdiEi,bunlannda
amelr8'inir gegirmi!oldukla histerektomi
grrdil(leri
sapranmenapozd
yarrnedeniyle
kadln_
girmiq
olan
mrShr.DoEalmenapoza
lardaoflalamamenapozyatl4'l .4'7! 3.95ve
medyanmenapozya$r48 olaraksaptanmrls_
l1r.
Menapozagirmi$olan kadnla eEitimdninceledilimizdetablol'de vezeyiagrsrndan
rilmekle olan daE rm o aya Erkmakladr'
Bunagijre grup igerisindeegitim aglslndan
anlamlldaElllmfarklhEl bulunmamaktadrr
(p: 0.532).
Menapozagirmi$olankadtnlanbedenkitle
indeksine(BKI) gdregruplamayroPincelediiimizde tablo2'deverilmekleolandagrllm
ort'ayaqrkmaktadrr'TablodaBKi gruplannrn
eijrcdagnrnt
Tablo r' Mempozagimit kadnldn egilimdnzevine
mlr EaLlmayadahil edilen
EgilimDnzeyi
845 kadmln tamamrnasorulmultur. VerilenYanrtlardan 184 kilinin menapoza
girdiEi,184kiSininadetleriMezunu
nin diizensizolufu, 485 ki- ilkokul
linin ise halendiizenliadet
StirdiiEiissptanmlqxr'Menapozagirmi$ olanlardan8
kiqinin gegirmig olduklart
histereklomiameliyalnedeniyle menapozagirdikleri lA 0 t2)
MenapozaGirmig Kadm
yaEt
Sryt
32
18.2
47.(A! 3.72
103
58.5
4 7 . 6 5+ . | l 2
t2
6.8
48.0812.47
46.0014.08
15
t76
8.6
100.0
4',7
.81!4.21
47.47t:3.95
41
OrlalamaDolalM€napoz
YatrnaErkisiOtanBazrFakritrler
Tcblo.l, Men.pv, Brr '" la.'n doc DKI go c dcgrt.,
BMI
Menapoza
cirmir Kadm
dr buaklldrgrndada anlamll fark
gitzlenmemektedir
(p:0.055).
Bedenkitle indeksive gocuk$yrsr ile
menapoza
girme yalr arasrnda
istatis20<
tikselolank ANOVA yainremi
5
2.8
ile sap41.00t 6.40
tanan
farkhhEa
eEidm
diizeyj
ile uy2t-25
56
I1_8
47.00! 2.94
gulanandoEumkontrolydntemlerinin
25,34
36.4
4 8 . 1 6t 4 . 2 8
etkisi MANOVA ycintemiiie incelen
30>
51
29_0
diginde;egitim diizeyi ve uygulan:ur
),76
100.0
4 7 . 4 7! 3 . 9 5
dogumkonfol yatnlemi
ile gocuksayl
(p:4.426)
sr arasrndaanlamhfark gdzlenirken,
bedenkitle indeksi ile anlamh fark
menapoza
girrne)z!rnagdredegerlendi.ilg6zienmemektedir.
mesindeistatistikselolarakanlamhfarkhhk
b u l u r ,uI ) u | p : 0 . 0 2 0 ,B
. L c o n u cgab r e( d Menapoza
gitrni$kadrnlarda
menapoz
semp
lr)mamr,/da
Bf,l de!e.ler o m l a D ngr d
n r u l msei l l & l a r I r a b5l o' l e\ e r i , ) er alankadInlarrn
rine gdreortalamamenapozyaQldaErltmlan
mektedir.
b i r b i r i n d efna r ^ l r d r rB. u t a r k l r l r s rhna n g i
gruplank.rynal,landtE
In gd5rerebilmek
amdc r ) l ap o \ ' - h o )cd n r e r r e r d eTnu k e va n a l r z i
TARTISMA
kullanrlmlqtf.Bu farkhhk BKI srmflamasrSilivri bdlgesindeyallan 30 - 60 arasrnda
na gdregok zayf olankadn grubuiie hafif
d
e E i t e8n4 5k a d r ni i T e n - d)ea p r . a an r a \ I | r Si$mankadrnlarrnyer aldr!r gruplararasrnm a m r / d al ( 4 t a d l n r nm e n a p o , g/ ci r o i !
dadr.
bunlardan
S inrnmenapola
gecirdikleri
hi.Menapoza
\ahrpolduklar,
terektominedeniylegirdikleri,geriyekalan
Sirmirkadrnlart
qocu\\ay,snagdreSrupltua
a)rrp inceledi176 kadrndaofialamamenapozyasrnrn
olandagrhmlar
4'7.4'lt 3.95,medyanmenapozya$min48
Eimizdetablo3'teveritmekre
ortaya glkmaktadtr.Tablonunistatistiksel
oldIEuor'aya9*m*trdI|. OrLalama
nrena
olarak Anova yajntemiile incelenmesinde
poz 1a;r Mrsrida " yaprlanbir Ealr$madortalamamenapozya!1ile gocuksay$r ara46.'10! 5.44,iilkemizdeise AnLara
da bi,
s r n d aa n l a m l fra r k l r . r tb,u l u n m i k r a d rpr:
menapozkliniSincbal\uranhasrdl"rda'
0.002\Bu larUrlrirnfocLkdogurmamr!
La
47.8= 4.0.Raradeniz
40 24 l
bctrge\indet0
dlnlarile tablodayer almaktaolan diTablo 3- MenapoTi gim\ L1dnlsda gocuk sayNna sdre daErlm
Eer grupiar arasrndaoldugu Tukey
analiziile saptanml$tr.
Menapoz.a
Girmig Kadrn
Sayr
eocuk
Menapozagimis kadnlan uygutad*lan doEumkontrol ycjntemle agrsmdan inceledigimizderablo 4'!e veril- 0
mekteolan daErlrmortayaErkmakta- t - 2
drr.TablonunistatistikselolarakAno
va yiintemiyieiacelenmesinde.
doEum
5 6
konnol )Onremledile o.talamamena,
poz yasrarasrnda
anlamltfarkl * sap- 7 - +
tannamr$tr(p:0.085).Aynca he angi bir yatnrem
kullanmayanlar
gallqma h:4.402)
.Ya$
Sayr
42.0016.19
63
35.8
4-t.22! 4.21
78
44.3
48.01 1.6.1
t2
6.8
47.081t.5r
116
i00.0
41.41!3.9a
VehidS,,KitksalS,,Ar.n S.,ruypnazA.
OrtalamamenapozYaql
BKI gdre degerlendirildiginde ;statistikselolarak anlamll daglllm farktat'
lltrEr gijzlenmekledir
(p:0.026)Bu farkhl*
48.65r 3.48
BKI en diiliik olarak
17.',]5!3.93
gttzlendigigrubundiEer:18.00
leine gore daha diiguk
t 3.70
ortalamamenapozyall45-21,
!3.93
na sahip oldugu giiriil,13.?5
t 3.50
mektedi. Ofialamame4 1 . 1 8! 4 . \ 7
napoz ya$1en yiiksek
4 6 . i 1! 1 . 5 1
BKI 25- 30 araslndaki
r3.95
4'.7
.41
kadrnlardagdriilmekledir. BKI indeksinegiire
endliliikortrlsmamenrpoz)a)r ile en yiik
5 y dan
sekortalamamenapozyall araslnda
En
dahafazla bir fark gdzlenmektedlr' diiqiik
menapozya$mrn gdzlendiEi grupla BKI
n o r m i rol l a r a kk e o u le d i l d i g2r 0 ' 2 5 a r a srndakigrup arasmdaise 4 yrllk bir fark
IjlkemizdeAnkaradaki bir
gdzlenmektedir.
men.rpo/kliniginebrsvuranha.lalsrijze
rinde yaprlanlal$mada BKI ile menapoz
ya$1arasmdaanlamllili$ki oldugubildidlmektedirp).Amerikadayaprlanbir gahlmaaiaise menapozye$rnmBKI altlqmapaialel
'':
o l a r a kr n l r g rb i l d i r r l m e k r e d i rA l r t r r i l mankadrnlardaise menapozyalmrnorlalaki BeserE
mayayakn olduguStjriilmektedir
Karadenizbolgesikadmla_
ve arkadallaflnca
aQfi lilman kadlnnnda yaprlan9a14mada
larrnnormallereoranla1.7yll dncc ]erapo(r0).
za girdikleribelifiilmektedir
Tablo 4. Menapozasim\ kaddam uvgulamtt olduklan doEumkoorrol vnntemierine goredaEn'mtu'
DogunKontrol
MenapozaGirmi$ Kadrn
Say'
KONDOM
20
t1.37
GERJqEKME
92
52.27
'1.95
l5
8.51
OR}I KONTR"ASEPTiF
SPIRd'L
2.28
FITIL
DiCERYONTEMLER
UYGUI-AMAYAN
28
15.90
3
1.70
t76
i00.00
'fablo5. Menapoz
semplonldmn goriiln€srklrts
Sryr
ATESBASMASI
lli
14,11
U\'KUSUZLUK
102
57_95
GECETERLEMESi
90
51.t3
MDAQDEdi$iKl-ici
124
70.45
UNUTKANLIK
78
44.31
42-M
AdRISI
EKSTREMiTE
BELAGRISI
58
32.95
med0 . 1 J\,4 e k s i l a d rr ' ) a p r l afne l r l m l d e
o?)
yaplyan menapozyaql 48, Amedka'da
ian gal\madamenapozmedyanyaqr5i, Bir(13)
leqikArapEmiriikleri'nde yapllarbir 9a48 olarakbildirilmektedir'
hqmada
Egitimdiizeyininofialamamenapoziizerine
e t k i s ie a l l ) m a m l z dgad T l e n m e m i l tripr :
0.532).Ancak okur yazarolmayangrupla
ollalamamena_
ortaokulmezunlarlarasrnda
poz ysgr agrsrndenyaklar* bir vrll* fark
dikkat gekicidir.JoyceT ve arkada$larlnca
eEitimdiizeyiile ortalama
yaprlanqallqmada
yir!riursrrdadnldmltbrr iliqLib"
menapoz
(r0),
Beser E ve arkadallarl
lunmazken(a),
Brambillave McKinlay eEitimino alama
belinme\le
mendpoz
'a!L'lae|-kllloldtrSLnu
dirler{'a).
Ortalamamenapozya€qocuksayrsmagdre
istatistikselolarak anlamh
incelendiEinde,
daErllmfarkt r$ giizlenmektedt(p:0.002).
Cocuksahibiolmayanlannen d0liik ortalamarnenapo/
)J$lndsehipoldugu.bunrkafqrl* qocuksryrsmtnbelli bir diizeyekadar
Anmenapozyaqlnlartrdtgl g6riilmektedir.
hastakara'dakimenapozkliniEinebalvuran
lrrda, doEumsay6rilc mcnapozya:' arasrnda i.rari.rk.elolxrrk anldrnlriliykroldu!u
43
OrtalamaDolal M€napozYasmaEtkisi Olan 8aaFaklrter
bildirilmcktedirG).Amerika'daKaroI ve drkada$laanca
yaprlangahlmadahig dolum
yapmamr$
kadnlann 3 ve dahafazlasaytda
dogum yapm{ kadrnlaragiire menapoza
0.86y dahadncegirdikleribelirrilmekredir
' r r . B i z i mg a l r l m a m r zi sd ea\ i f d o g u m
yapmamrtkadl ann 3,6 saytdadoEumyapml!
kadmlaragdre 6 yd kadardncemenapoza
girdikleri ortayaglkmaktadr. QaL5mamrz
doEumyapmam$kadlnlanndoEumyapmr!
kadmlanoranladahadiisiikya$tamenapoza
girdikleriqeklindekidiiqiinceyidesteklemektedir.
Dotum konlrolvarnremlefl\
le onalarna
me
napozya$rarasndakiili$ki ara$tml&gmda;
en yiiksekortalamamenapozyagl kondom
kullananlarda,
en dijqiik ortalamamenspoz
ya$rfitille korunmayagahlanlardagdzleomektedir.Olal kontraseptifkullanlmrnmorr a l a m dm e n d p o zy d ) r L 7 e r . , e o l u r r . l rc r l r s i
olduEunubelirtenqah$malara
raEmen13),
Eaiumamlzda Joyce Ta ve arkadallartnca,
Brambilla DJ, McKinlay SMrararafindan
yapdangahqmalara
benzerolarakoral konlraseptifkullananlardasaptananortalirmamenapozya!1grubun tiimiinde saptananortala,
ma menapozya$1ndan
farkL deEildir.Kulla,
n an diEerydntemlereg6re oral kontraseptif
kullananlannotalama menapozyaqrkondom d$rndatilerdendahayiiksektir.qah$mamrzdakondomkullananlararasrnda
saptananen yiiksekortalamamenapozyasmtve
fitil kullananlardasaptananen dii$iik orralama rnenapoz
ydtrnrdsslekle)ecrll,aynaklata rastlanmamrttr.qab$mamlzdadikkat
gekici diger bir nokra ise gal$mayadahil
edilen kadtnlann ya dan fazlasrnrn
(qa52.27)modembi dogumkonrrolyajnremi olmayangeri gekmemetoduile korunmayaEahlmr$olmalaldf. Bu durumun9ahfmanmkrsal alandayaprlmisolmasrndan
ve egilimdiizeyinindtiQiikltEiinden
ileri geF
diEinidiitiindiimektedir.
44
Qahfmamrzdamenapozabalh tikayetler
arastrrldrgrnda;
en s* olarakate$basmasr
(Ea14.43)
vc mizagdeEi!;kligi(7070.45),
en
diiqilk orandaise bel aEnsr(7032.95)
Eah$mayakahlankadmlartarafindanbelirlilmektedir. Yanrtlaramsmdayer alandiEer!ikayeller uylusuzluk4a57.95gecele-lemesi
%5l. | 3. unullanhk.7o4a.3i.
eksrremile
a!'fle Eo42.04oluak belirtilnriltir. Neslihan
Cardave arkadaflannca
yaptlangahlmada,
en srk .astlanrlansemptomlzrkas - kemik
agnslve atel basmaslolarat belirtilmektedir
(e).Dennerstein
L ve arkadaqlannca
yaptlan
ga]r$mada
postmenapozal
arasnda
tikayetler
ate!basmasin 6ndegeldiEibehtilmektedir
(15),
Sonuqolaral falllmamtzda
bedenblle Indeksiile gocuksay61menapozyalma erkili
takldderolaral bulunurl'en.
eeitimduTe\i
de gocuksayrsliizerineolanetkisinedeniyle
o alamamenapozyallna dolayh etkili br
faktdr olaraksaptanml$tu.
KAYNAKI,AR
L DurgunB: Ya$ * veYaglitraSuDlan Hizmerler,
Bclbi6 Marbaasr,
Istdbtrl 19{1999).
2. HousloiJC,.loindCL, Trcune JR:I(& iq Hblalrtlan.
. e v i F n . r A e l , o d . B .B e r d r d oN . o ^ a n i r L t . o z r h r n
Mr qaEdarsaEl* TesnlenA.S.htobul (t985).
3. TiirkiyehBdsrik Ydl& 1999.T.C. Batbakannk
Devler
lseiisrik EnsririisiiMarbasr Ankarat20001.
4. JoyceT. Btunberyer. Kden A, ManhewsL.w( H, Kul
ler, RcnaR, wing. Elaine N Meilahn.Pm plalliga:
Prospectivestudyof rhederminmb of ageal nenopause.An.l Epidemiolvol 145No 2 (199?1.
5. LuotoR, Kapio J, UurelaA:Age ar naturalnenopduse
, n d . d . o d e m o E r a D h ' . r r F i l l d n dA
. h J lprderi".,ru
ol,Je 1:139:6a{1994).
6. Do KA,lelod SA, PandeyaN. PurdieD. creen AC,
HeathAC, Manin NG: Prdictile facro^ of a8eat menv
paus.in legeAlstraiie rwin srudy.Hum BiolDeci ?O:
(r998).
r0?3
7. Tercd s: om.klehe; Epidemiyoloji_
TrbbiAmgrmala
nn YiinftmBiliri, Hacelrepc
Hall SaEl6 Valfl, Anka
ft236 (1992).
8. HidayeiNM, Shml SA, Aref SR,Tawit TA, Moubdnl H: EaslMednedHealrhJ Maii 5:307(1999).
9. NeslihanCardaS, Bige SA, Oriirk TN. OyaC, EceO,
Hahiyet B: The nenopausalage.relard llcroB and cnneienc slrpLomsin Turkhhwone!. MaruriEsSep2",
3 0 : 3 ?( 1 9 8 8 ) .
10. BeserE. Aldemn V, BozkayaH: Bod! frassindexaid
rge atnenoFuse.CynccolObslet
lnve$i 3?:40(t994).
. Mun o-UribeA, Carmza Lra S, Mcdrz -Trtjo NA,
5 o r o . C o r . a l . . J I E o r d -r ' o l o p - . r E D . e . r p o " n .
Yebid S" (dkel
nopalsalwooen-cyn€col olster Mex ocli 6?: 478
o99).
tz K'lo L ToruoloP,Aklnedkneov A, KoenigKL. ShoR
A Pn\nrcriKtudy of factors
R,z.s:h a. lacquon.
Dn!.ncing$e (ret ot natuElnemPaN I ClmEPide'
miolD4; 51:1271(1998).
13. Bcnr A, RDLDE,EzinokhaiM, Ha$t! M, Mielef R,
S.wayc M: CosdBu'niry
sd
Lh. sEF of memP.ce
in
S, Aru S, KayPo& A.
$e United AEb Eniates. Ill J Gynecol Obslll F!b: 60:
1550988).
Bmbilla DJ, McKinlay SM: A ProsPediv€studyof fac'
to6 affecritrs as€ at senoDalse. I Clin Epideniol
a2:1031(1969).
1 5 .Dede*t6in L. Dud.y EC, Hopp.r JL, cutbrie JR, BUF
EerHC: A posFctive population bed stody of mcio_
p'G.l synphn\ okter Gyn4ol Sep:96:15Ll20m).
1
I
II
45