1 1.Giriş Elektronik günümüzde merak uyandıran ve merak

1.Giriş
Elektronik günümüzde merak uyandıran ve merak uyandırıcı gelişmelerin en sık
olduğu alandır. Elektronik yine her alanda işleri daha kolaylaştırmak için
kullanılmakta ve geliştirilmektedir. Bilgisayar gibi bir süper aletin ortaya çıkmasını
sağlayan elektronik sektörü yine gelecekte de en hızlı gelişen sektörlerden biri
olmaya devam edecektir.
Yepyeni ve hızlı gelişen bir sektörün yani elektroniğin en temel elemanlarından biri
olan transistor ün de temel yapı taşı olan diyotların önemli bir konu olduğunu ve en
temelinden bilinmesi gerektiğini düşündüğüm için bu konuyu en ayrıntılı yönüyle
incelemek ve öğrenmek için böyle bir araştırmayı seçtim.
1
2.DİYOTLAR HAKKINDA GENEL BİLGİ
2.1.Giriş
Diyotlar yarı iletken elektronik devre elemanlarının temel yapı taşıdır. Bütün
transistorler, lojik kapılar, entegreler diyotların birleşiminden imal edilmektedir.
Diyot genel anlamda bir yönde akım geçiren, diğer yönde akım geçirmeyen
elektronik devre elemanıdır. Kısacası üzerinden sadece tek yönde akım geçişine izin
veren elemandır.
Anot(+)
Katot(-)
Yandaki sembolde görüleceği gibi Anot(A) ve
Katot(K) olmak üzere iki uckatoda sahiptir.
Anot (+) ucu Katot (-) ucu ifade eder.
Diyotlar imal şekline bağlı olarak nokta temaslı diyotlar ve PN yüzey
birleşmeli
diyotlar olmak üzere iki ana grupta toplanırlar. İlk olarak nokta temaslı diyot üretimi
ile yarı iletken diyotlar ve ardından transistörler elektronik alanında kullanılmaya
başlanmış ve bu andan itibaren elektronik alanında çok kısa zamanda çok hızlı
gelişmeler yaşanmıştır.
2.2 Diyotların Çalışma Mantığı
Teknolojinin gelişmesiyle PN yüzey birleşmeli (jonksiyonlu) diyotlar, ardından aynı
teknikle transistörler, entegreler, çipler imal edilerek elektronik alanında akıllara
durgunluk verecek derecede çok kısa sürede çok hızlı gelişmelerin meydana geldiği
görülmüştür. Nokta temaslı diyotlar; düşük akım düşük sıcaklık ve güçlerde
2
çalıştıklarından yerlerini daha iyi özellikleri olan PN yüzey birleşmeli diyotlara
bırakmışlardır. Günümüzde nokta temaslı diyotların kullanım alanları çok sınırlıdır.
Diyot doğru polarize edilirse yani
anoduna pozitif(+) katoduna negatif gerilim
uygulanırsa iletken olur ve üzerinden, uygulanan gerilim miktarı ve oluşan ısı ile
doğru orantılı olarak akım akmaya başlar.
İmal edilen her diyotun yapısına bağlı olarak uygulanabilecek maksimum
doğru polarma gerilimi, çalışma sıcaklık bandı ve üzerinden geçebilecek akım
miktarı imal edilence hazırlanan kataloglarda belirtilmiştir. Bu değerler
kesinlikle aşılmamalıdır.
2.3 Diyot Katalog Kavramları
Is(Sızıntı Akımı): Diyot ters polarize edilirse yani anotuna(-) katotuna(+) gerilim
uygulanırsa yalıtkan olur ve üzerinden akım geçişine izin vermez.ancak azınlık akım
taşıyıcıları nedeniyle değeri çok küçük (µA kadar) ve ihmal edilebilir bir ters yön
akımı akar.Bu akıma sızıntı akımı denir.
PIV Voltajı: İmal edilen her diyotun yapısına bağlı olarak uygulanabilecek
maksimum ters polarma gerilimi, çalışma sıcaklık bandı imal edilence hazırlanan
kataloglarda belirtilmiştir. Bu değerler kesinlikle aşılmamalıdır.
Bu açıklamalardan sonra diyotun tanımını daha açık olarak şu şekilde yapabiliriz:
Diyot doğru polarma edildiğinde üzerinden akım geçişine izin veren ters
polarma edildiğinde üzerinden akım geçişine izin vermeyen elektronik devre
elemanı olarak tanımlayabiliriz.
Diyotun ters polarma geriliminin artırılmasıyla bir değerden sonra iletime geçtiği
noktaya diyotun ters yön devrilme noktası adı verilir. Bazı diyotlar (Zener diyot,
foto diyot, varikap diyot ) ters yön devrilme noktasında çalıştırılır.
3
3.DİYOT ÇEŞİTLERİ
3.1 Giriş
Diyotların kullanıldıkları devrenin özelliklerine göre davranış göstermesi beklenir.
Bu nedenle diyotlar yapım tekniğine, yapısındaki malzeme türüne, kullanım
alanlarına uygun olarak çeşitli olarak üretilmektedir.
Diyotlar yapım tekniğine bağlı olarak ;
1-Nokta temaslı diyotlar
2-Yüzey birleşmeli diyotlar olmak üzere iki gruba ayrılır.
Diyotlar yapımında kullanılan malzemeye göre
1-Germenyum diyotlar,
2-Silisyum diyotlar olmak üzere iki gruba ayrılır.
Diyotlar kullanım alanlarına göre;
1_Kristal diyotlar,
2_Zener diyotlar,
3_Tunnel diyotlar,
4_ LED diyotlar,
5- Varikap diyotlar,
6_Foto Diyotlar,
4
7_Gunn diyotlar,
8_İmpatt diyotlar,
9_Schottky diyotlar,
10_PIN diyotlar gibi çok çeşitli şekilde isimlendirilirler.
3.2 KRİSTAL DİYOTLAR
Kristal diyotları kullanım alanlarına göre;
1.Doğrultmaç diyotları,
2.Dedektör diyotları,
3.Anahtar diyotları olarak gruplayabiliriz.
Doğrultma diyotları; diyotların tek yönde akım geçirme özelliğinden yararlanılarak
DC güç kaynağı devrelerinde AC gerilimi DC gerilime çevirmede kullanılırlar.
Çeşitli gerilim ve akımlarda çalışmak üzere çok değişik fiziki görünüşlerde
üretilirler. Yapımlarında; yüksek akım ve gerilime dayanıklı olduğu için silisyum
malzeme kullanılır.
A
Katot
İşareti
K
a
b
c
Yukarıdaki şekil a da Kristal diyotun genel sembolünü görülmektedir. Bu sembol
aynı zamanda doğrultmaç, dedektör ve anahtar diyotları göstermek için de kullanılır.
Şekil b kristal diyotun üzerinden tek yönde akım geçişini göstermek üzere kullanılan
semboldür. Özellikle AC akım devresinde kullanılmışsa AC akımın sadece yarım
alternansında iletken, diğer altenansı da yalıtkan olduğunu anlatır. Fakat pek
kullanılan bir gösterim şekli değildir. Genelde şekil a da ki sembolü kullanılır.
5
Şekil c de ise diyotların uçları plastik kılıflı
türlerde üzerine çizili bir renk
halkasıyla, metal kılıflı türlerde üzerine çizilen diyot sembolü ile belirtilir. Renk
halkasını yakın olduğu uç katot ucudur, diğeri anottur.
Güç kaynağı devrelerinde AC gerilimli DC gerilime çevirmek amacıyla genelde iki
veya dört diyot kullanılır. Kullanıldıkları yerlerde fazla yer kaplamamaları ve kolay
montaj imkanı yaratmak için bu diyotlar tek gövdede üretilirler.
Şekil d dört diyotlu gövdelerde kullanılan
diyotların bağlantı şekillerini göstermektedir.
Dört diyotlu bağlantıya kısaca köprü diyot
denir
Şekil d
VR
IF
Ters Polarma Akım
Gerilim Karakteristiği
Doğru Polarma Akım
Gerilim Karakteristiği
VF
IR
C)İdeal Diyot Akım-Gerilim Karakteristiği
Yukarıda ki şekillerde ideal diyotun akım gerilim karakteristikleri ve polarma
şekilleri görülmektedir. İdeal diyot bir elektrik devresindeki anahtar gibi
düşünülebilir. Diyotun doğru polarma edilmesi kapalı anahtarı ters polarma edilmesi
açık anahtarı ifade eder.
6
Şekil a da görüldüğü gibi diyot doğru polarma edildiğinde iletime geçer ve üzerinden
geçen akımı dış devre yükü olarak kullanılan direnç ve kaynak belirler. Eğer dış
devre yükü kullanılmazsa diyot üzerinden geçen akımı sınırlayan bir eleman
olmadığından iletime geçen diyot tarafından kaynak kısa devre edilmiş olacak ve
diyotun üzerinden geçecek çok büyük kaynak akımı diyotu bozacaktır.
Bu
nedenle
diyot
dahil
hiçbir
yarı
iletken
eleman
kesinlikle
yüksüz
çalıştırılmamalıdır. Pratikte kullanılan diyotların doğru ve ters polarmadaki ideal
diyottan farklıdır. Diyotun yapıldığı malzemeye çalışma sıcaklığına uygulanan doğru
ve ters polarma gerilimlerine bağlı olarak akım gerilim karakteristiğinde farklılıklar
oluşur.
Diyot doğru polarma edildiğinde iletime geçme anı ancak belli bir gerilim
değerinden sonra gerçekleşmektedir. Bu gerilim değeri “eşik gerilimi” olarak
isimlendirilir.
Diyot ters polarma edildiğinde diyotun yapıldığı malzemeye çalışma sıcaklık bandına
ve uygulanan ters polarma gerilimine bağlı olarak belirli değerlerlerden sonra sızıntı
akımı akmaktadır.
3.3 ZENER DİYOT
Zener diyot ters polarma altında çalışan ve gerilim regülasyonunda kullanılan diyot
çeşididir. Diyotun ters polarma altındaki devrilme noktasından yararlanılarak
geliştirilmiş özel diyotlardır. Zener diyotlar doğru polarma yapılırsa bir kristal diyot
gibi (Germenyum=0,3V, Silisyum=0,7V) iletime egeçerler.
Zener Diyotun Sembolü
7
3.4 TUNNEL DİYOT
Tunnel diyot doğru polarma altında çalışan genelde Germenyum malzemeye katkı
malzemesi fazla katılarak üretilen özellikle mikro dalga alanında yükselteç ve
osilatör devrelerinde kullanılan bir yarı iletken diyot türüdür.
Tunnel Diyot Sembolü
3.5 LED (LIGHT EMITTING DIODE) DİYOT
Işık veren diyotlara kısaca ışık veren diyot kelimelerinin İngilizce karşılığının ilk
harflerinin birleştirilmesi sonucu LED diyot denir.
Led diyotlar doğru polarma altında çalışan ve uçlarına uygulanan doğru polarma
gerilimi miktarı ile doğru orantılı olarak ışık veren yarı iletken elemanlarıdır.
Led Diyotun Çalışma Prensibi: Led diyot doğru polarma yapılırsa enerji seviyeleri
farklı elektron ve oyuklar birleşebilmek için enerjilerinin bir kısmını vermek
zorundadırlar.elektronlar bu enerjilerini ısı ve ışık biçiminde ortama verirler. Eğer
diyot şeffaf bir plastik kılıfla kaplanırsa diyot yapısında elektron oyuk birleşimi
sırasında harcanan enerji ışık şeklinde ortama yayılır. Bizde böylece ışığı görmüş
oluruz.
Genel olarak kırmızı, sarı,yeşil olmak üzere üç değişik renkte yapılırlar. Çalışma
akımları 5mA ve 50mA arasındadır. Çalışma gerilimleri sırası ile kırmızının 1.5V,
sarının 1,8V, yeşilin 2,2V civarındadır. Led diyotların verdikleri ışık rengi ve ışığın
8
dalga boyu; yapımlarında kullanılan katkı maddelerinin oranlarına bağlıdır. Katkı
maddeleri ve oranları değiştirilerek istenilen renk ve istenilen dalga boyunda ışık
veren Led diyot yapılabilir. Gallium Arsenide (GaAs) katkısı ile gerçekleştirilen
diyot kırmızı ötesi yani gözle görülmeyen ışık veren diyottur. İnfrared diyot veya
kısaca IRED diyot olarak anılır. IRED diyot barkod cihazlarında delikli kart
okuyucularda infrared uzaktan kontrol sistemlerinde infrared band ölçmede ve
optokuplörlerde kullanılır.
Katkı maddesi ayarlanarak gerçekleştirilen hızlı GaAs IRED diyotları Mhz lere varan
frekans bantlarında fiber optik kablolu optik veri aktarma sistemlerinde kullanılırlar.
Özel olarak gerçekleştirilen yüksek performanslı kısa adıyla lazer diyotlar fiber
optik kablolarda optik veri aktarımında kullanılır.
IRED diyotların ışıkları gözle görülmediği için özellikle alarm devrelerinde tercih
edilirler. Led diyot deyimigenelde gözle görülebilir dalga boyunda ışık veren diyotlar
için kullanılır. Gallium Arsenide Phosphide (GaAsP) ve Gallium Phosphide katkıları
değişik oranlarda gerçekleştirilerek kırmızıdan yeşile kadar değişik renklerde
görünür.ışık veren Led’ler yapılır.
Yansıtıcı Gövde
Led Sistemi
Katot
Şeffaf Plastik
Au Tel
Anot
A
K
Led Diyotların Kullanım Alanları;
1.Bir elektronik devrede gerilimin varlığını polaritesini ve seviyesini göstermek için
kullanılır.
2.Dijital sistemlerde harf ve rakamları göstermek için kullanılır.
9
3.6 VARİKAP DİYOT
Bir diyotta PN maddelerinin birleşim bölgesinin iki tarafında bir nötr bölge
oluşmaktadır. Bu nötr bölgenin diyotun ters polarma edilmesiyle ve ters gerilim
miktarı arttıkça daha da genişlediğini biliyoruz. Bu nötr bölge yalıtkan madde gibi
davranıp diyot üzerinden akım geçişine izin vermez. Kondansatörün iki iletken levha
arasına bir yalıtkan madde konularak yapıldığını biliyoruz.
O halde diyot bileşimindeki P madde kondansatörün iletken levhalarından birisi, N
madde kondansatörün iletken levhalarından diğeri ve nötr bölgede kondansatörün
dielektriği kabul edilir.
A
K
3.7 FOTO DİYOT
Foto diyot ters polarma altında çalışan ters polarma akımı üzerine gelen ışık şiddeti
ile doğru orantılı olarak artan bir yarı iletken elemanıdır. Foto diyot elemanı üzerine
ışık gelmezse yalıtkandır ve ters polarma akımı akmaz.
Foto diyot polarize edilmezse bir ışık pili gibi davranır yani üzerine ışık geldiği
zaman uçlarında DC gerilim oluşur.
Foto Diyot Sembolü
10
3.8 GUNN DİYOT
Gallium Arsenide (GaAs) veya indium Phosphode den (InP) yapıları malzemelerden
elde edilir. Çok yüksek frekanslarda çalışan mikro dalga uygulamalarında kullanılan
negatif direnç bölgesine sahip bir diyot türüdür.
3.9 IMPATT DİYOT
Yapımında silikon ve gallium arsenide (GaAs) kullanılan ters polarmadaçalışan
mikro dalga uygulamalarında çok yüksek frekanslarda kullanılan diyot türüdür. Gunn
diyoduna göre daha yüksek akım ve gerilim gerilimlerde kullanılırlar.Negatif direnç
bölgesine sahiptir.
3.10 SCHOTTKY(BARİTT) DİYOTU
Schottky diyot doğru polarma altında
çalışan gallium arsenide kullanılarak yapılan bir diyot türüdür. Düşük gürültü ve hızlı
tepki zamanı gerektiren yüksek frekans uygulamalarında kullanılırlar. Radar
sistemleri haberleşme sistemlerinde mikser ve dedektör devrelerinde ADC ve DAC
devrelerinde TTL lojik kapı giriş devrelerinde ve devredeki transistör yapım
tekniğinde kullanılırlar.
3.11 PIN DİYOT
PIN diyotu katkılı P ve N maddeleri arasında ince bir yalıtkan tabaka olan doğru
polarmada ayarlı bir direnç ters polarmada ise sabit değerli bir kondansatör gibi
çalışan bir diyot türüdür.
11
PIN diyotlar AF’lı ses sinyalleri ile doğru polarmaları değiştirilerek HF’lı radyo
sinyallerinin modülasyonunda doğru polarma gerilimi değiştirilerek elektronik
zayıflatıcı eleman olarak ve uzaktan kontrol devrelerinde kumanda elemanı olarak
kullanılırlar.
P I N
Saf Malzeme
PIN Diyot Yapısı
4.DİYOT DENEY ÇALIŞMALARI
4.1 Diyotların sağlamlık kontrolü, diyot uçlarının deneysel yolla bulunması.
İŞLEM BASAMAKLARI :
DENEY 1
:KRİSTAL DİYOT
DENEY ARAÇ-GEREÇLERİ:AVO metre, diyot
DENEYİN YAPILIŞI
:
Diyotun Sağlamlık Kontrolü ve Uçlarının Tesbit Edilmesi:Diyotun sağlam olup
olmadığını; diyot uçlarını AVO metrenin diyot kademesinde probları diyot uçlarına
bağlayarak ekranda görülen direnç değerine bakılarak anlaşılabilir.Burada bizim
yaptığımız AVO metreyi diyot kademesine aldık problardan artı uç olanı diyot
üzerinde anot ucuna gelecek şekilde(anot uç=yanında katot işareti olmayan) ve diğer
probu katot ucuna bağladık AVO metrenin ekranında 0,602 Ω gibi küçük bir direnç
gösterdi. Bu sonuç bizim beklediğimiz ve olması gereken bir sonuçtu. Şimdi bir adım
daha kalmıştı o da AVO metre uçlarıyla diyot uçlarını birbirine zıt olarak yani artı uç
12
katota eksi uç anota bağlamak bu işlemi yaptıktan sonra ekranda sonsuz bir direnç
gördük bu sonuçla diyotun sağlam olduğu anlaşıldı
Yukarıdaki işlemleri tamamladığımızda yukarıdaki sonuçlar elde edilmişse ilk
bağladığımız konumdaki AVO metrenin uçları aynı zamanda diyotunda uçlarını
göstermektedir.Yani doğru polarma ile bağladığımız anota artı katota eksi
verdiğimizde diyot küçük direnç göstermişti bu konumda diyot uçları AVO metrenin
prob uçları diyot uçlarını gösterir aynı zamanda.
4.2 Led diyotun uçlarının belirlenmesi, sağlamlık kontrolü
DENEY 2
: LED DİYOT
DENEY ARAÇ-GEREÇLERİ:AVO metre, Led diyot
DENEYİN YAPILIŞI
:
(Led diyotlar hakkında teorik bilgi çalışma prensibi ve şekli sayfa 3 ve 4 te
diyot çeşitleri ana başlığı atında verilmiştir.)
Led Diyot Uçlarının Belirlenmesi ve Sağlamlık Kontrolü: Led diyotlarda kristal
diyotlarda olduğu gibi sağlamlık kontrolü yapılır. Yani led diyot doğru polarma
altında çalışır. Diyot doğru polarmalandırılırsa led diyot yanar bozuk değilse
eğer.Peki ilk başta led uçlarının hangisinin artı hangisinin eksi olduğunu bilmiyorsak
ancak deneme yoluyla uçların hangisi olduğunu tespit edebiliriz. Önce iki prob led
uçlarına isteğe bağlı olarak bağlanır led yanmazsa uçlar değiştirilerek bağlanır hagi
durumda yanarsa prob uçları aynı zamanda diyot uçlarını temsil eder. Hiçbir
durumda led yanmamışsa ve bağlantılarda bir kopukluk yoksa led bozuk anlamına
gelir. Yani AVO metrenin problarını led diyotun anotuna artı probu eksi ucuna eksi
probu bağladığımızda(Doğru polarmalandırılmış olur) led diyot yanarsa ve ters
polarmalandırdığımızda led ışık vermezse led bozuktur. Şekle bakılarak artık led
uçlarının ne olduğunu anlayabiliriz diğerine göre daha ince olan uç anot kalın uç ise
katot olduğunu anlayabiliriz.
13
Sonuç:Led diyotların ve diğer bütün yarı iletkenlerin bir devre yükü kullanılmadan
direkt olarak gerilim kaynağına bağlanmaması gerktiğini,led diyotun çalışma
prensibini, led uçlarının deneysel olarak bulunması ve led diyotun sağlamlık
kontrolünün nasıl yapılacağını anladık.
4.3 Yarım Dalga Doğrultma Devresinden Alınan Çıkışın Osilaskopta Sinyalin
Görüntülenmesi Frekans Ve Etkin Gerilimin Ölçülmesi
DENEY 3
:YARIM DALGA DOĞRULTMA DEVRESİ
DENEY ARAÇ-GEREÇLERİ:AVO
metre, kristal diyot, deney seti, 2,2K
direnç,osilaskop
DENEYİN YAPILIŞI
4.3.1
:
6V AC GERİLİMİN OSİLASKOPTA ÖLÇÜLMESİ
Osilaskop
yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi AC 5,97V giriş geriliminin osilaskoptaki sinyali
sinüs eğrisidir. Şekilde gibi devreyi oluşturduğumuzda osilaskopta okuduğumuz
değerler şunlardır. 1 periyottaki yk=4, dk=8 Time/div=5x10-3 s Volt/div=2V dir bu
verilerle frekans ve Vetkin değerlerini hesaplayalım
Hesaplamada kullanacağımız değişkenler ve anlamları:
14
T:Periyot
f:frekans
yk:yatay kare sayısı
T=yk*Time/div
dk:dikey(tepeden tepeye) kare sayısı (Vp-p)
T=4*5x10-3 ⇒T=2x10-2
Vm=Vp-p*Volt/div
f=1/T ⇒f=1/(2x10-2)
Vm=8*2
f=50 Hz
Vm=16 V
Ve=(Vm/2)*0,707(sinüs sinyali için sabit değer)
Ve=(16/2)*0,707
Ve=5,97V olur.
Sonuç:Devreyi çalıştırdıktan sonra ve AVO metrede okunan değer 5,65V tur. Bu
aradaki fark ise yapılan küçük işlem hatalarından(osilaskopta sinyalin dikey kare
sayısının işleme net olarak yansıtılamaması gibi..)kaynaklanmaktadır.
4.3.2 Yarım Dalga Doğrultma Devresi Çıkış Sinyali, Frekans Ve Çıkış Gerilimi
Ölçülmesi
Osilaskop
Yukarıdaki deney düzeneğini oluşturduktan sonra yapmamız gereken frekans
değerini ve Ve değerlerini bulmaktır.Şekilde oluşturup çalıştırdığımızda 1 periyot
arasındaki yatay kare sayısı(yk)=4 olarak görülmekte ve bu sırada V/div=2V tur.
Yine bu sırada dikey kare sayısı(dk)=3,8 ve Time/div değeri 5x10-3 ms dir. Şimdi bu
verilere göre Frekans ve Ve değerlerini bulalım.
2
Hesaplamada kullanacağımız değişkenler ve anlamları:
T:Periyot
f:frekans
yk:yatay kare sayısı
dk:dikey kare sayısı
T=yk*(Time/div)
T=4*5x10-3
T=20x10-3
Ve=Vp*0,318
T=2x10-2
Vp=dk*(V/div)
⇒Vp=3,8*2=7,6⇒Ve=7,6*0,318=2,41Volt
f=1 ⇒ f=1/2x10-2 ⇒ f=50Hz dir.
T
Bizim okuduğumuz değer=2,39 Volt
Sonuç: Deney düzeneğini oluşturup çalıştırdıktan sonra yaptığımız matematiksel
hesaplamalara göre AVO metrede okumamız gereken DC gerilim değeri yani
Vetkin=2,41 Volt tur bizim okuduğumuz değer ise 2,39 Volttur. Matematiksel
hesaplamaya göre çıkacak değere çok yakın bir değer bulduk.Aradaki
yapılan
küçük
işlem
hataları(küsuratların
iki
basamak
fark ise
değerlendirilmesi
gibi..)kaynaklanmaktadır.
4.4 Led diyotun devreye bağlanması ve üzerinde oluşan akım ve gerilimin
ölçülmesi
:LED DİYOTUN DEVREYE BAĞLANMASI
DENEY 4
DENEY ARAÇ-GEREÇLERİ:AVO metre, Led diyot, deney seti, 360 Ω direnç
DENEYİN YAPILIŞI
:
Led diyot, direnç aşağıdaki
şekildeki görüldüğü gibi deney setinde bağlantılar
yapıldıktan sonra 5V luk DC gerilimin bir kısmı direnç üzerine düşmektedir. Zaten
böyle
olması gerekmektedir. Çünkü 5V lik gerilimin tatamının led üzerine
düşmesi ledin bozulmasına neden olacaktır. Çünkü led ler ortalama 1,5V ile 2,2V
arasındadır bu gerilimlerden daha faza gerilim gelmesi led diyotun bozulmasına
neden olacaktır. Burada direnç üzerine düşen gerilim
2
Vdiyot
VR1
Deney seti üzerinden aldığımız gerilim DC 5,08V idi,
deney düzeneğini deney
setinde yukarıdaki şekildeki gibi yaptıktan sonra ölçtüğümüz VR1= 3V, Vdiyot=2,07V
toplam olarak yine 5,07 V olduğu görülmüştür.
Sonuç:
Burada
devreye
direnç
bağlamasaydık
eğer
diyot
doğru
polarmalandırıldığından ve üzerinden geçen akımı sınırlandıran bir eleman
olmadığından sonsuz bir akım geçecek ve bu da diyotun bozulmasına neden olacaktı.
Devreye direnci bağlayarak diyot üzerinden geçen akımı sınırlamış olduk.
5.SONUÇLAR
1.Dijital elektroniğin tamamı ve analaog elektroniğin büyük bir bölümü, temel
yapısını diyotların oluşturduğu elektronik elemanlardan meydana gelmektedir.
2. Elektronik devreleri analiz edebilmek için diyotun çalışma mantığı, yapısı çok iyi
bilinmelidir.
3.Elektronik devreleri daha iyi anlayabilmek için deneyler önemli bir araçtır.
4.Okulda öğrenilen elektronik bilgisi mutlaka tekrar edilmeli, karmaşık devreler
üzerinde de uygulama yapılmalıdır.
3
6.ÖNERİLER
1.Elektronik gibi köklü ve temel bir alanda, devreleri daha iyi anlayabilmek için bol
bol uygulama yapılmalı ders saatlerinde uygulama saati ve kredisi artırılmalı
öğrencilerin bilgileri uygulamalı olarak değerlendirilmelidir.
2.Elektroniğin temeli diyot olarak kabul edilebilir, bu nedenle diyot konusu çok iyi
bilinmelidir.
3.Elektroniği daha iyi anlayabilmek için Proteus gibi büyük çaplı elektronik
programlar öğrenilmeli bu programlarda kendimizi geliştirmeliyiz.
4
4.Öğrencilerin bu konuyu daha iyi anlayabilmek ve pekiştirmek için öğrencilere
bıktırıcı olmayan merak uyandıran ödevler verilmelidir.
5.Öğrenciler konuyu daha iyi anlayabilmesi için derse hazırlıklı gelmeli ve bu
konuda ön bilgisi olmalıdır.
KAYNAKLAR
[1].Elektronik Elemanlar ve Devre Teorisi, R. BOYLESTAD, L. NASHELSKY,
İstanbul 2004, 5. Baskı, Milli Eğitim Basımevi,
[2].Temel Elektronik, H. BAYRAM, Ağustos 1999 , 3. Baskı, Özkan Matbaacılık
5