1-Hastane infeksiyonlarının önemi ve tanımı

1-Hastane infeksiyonlarının önemi ve tanımı

HASTANE İNFEKSİYONLARININ
ÖNEMİ VE TANIMI
Prof.Dr. Selma KARABEY
İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı A.D.
Tanım
• Hastaneye kabulde bulunmayan, bir
inkubasyon kanıtı da olmayan,
hastanede ortaya çıkan infeksiyonlar
• Hastaları, hastayla teması olan tüm
sağlık çalışanlarını, ziyaretçileri
ilgilendirir.
• Bir bölümü hasta taburcu olduktan
sonra belirti verir.
Adlandırma
• Nozokomiyal infeksiyon
• Hastane İnfeksiyonu
• Sağlık Hizmetiyle İlişkili İnfeksiyon
Hİ NEDEN ÖNEMLİ?
• Öldürür: Meksika’da ilk beş, ABD’de ilk
on ölüm nedeni arasında. Türkiye’de
???
• Pahalıdır: ABD’de 5-10 bin $/hasta,
Türkiye’de 270 $-2280 $
• Önlenebilir: ABD’de %30-50’si,
Türkiye’de %70’i önlenebilir.
IGNAZ PHILIPP SEMMELWEIS
(1818-1867)
• Viyana’da Avrupa’nın en büyük doğum
kliniğinde başasistan oluyor (1847).
• Tıp ve ebelik öğrencilerine eğitim
veriliyor.
• Yoksul hastalara imzalı belge karşılığı
ücretsiz bakılıyor.
Lohusalık hummasından (puerperal
sepsis) ölüm oranı;
• Tıp öğrencilerinin servisinde %10
• Ebelik öğrencilerinin servisinde %3
“Servisler arasında yiyecek, su,
havalandırma, çamaşır, hastaların
sosyo-ekonomik durumları arasında fark
yok!”
• Adli Tıp Profesörünün ölümü
• Otopsi bulgularının ölen kadınlarınkine
benzemesi
VARSAYIM: Tıp öğrencileri otopsi
yaptıktan sonra servise gidip, gebeleri
muayene ediyorlar. (Ebeler otopsi
yapmıyor.)
Geçmiş kayıtların incelenmesi:
• Otopsi yapılmayan yıllarda (1784-1822)
mortalite %1.2
• 1823-1846 arasında %5.3
ÖNLEM: Tıp öğrencileri otopsiden sonra
ellerini kadavra kokusu gidene kadar
klorlu kireç suyu ile yıkayacaklar.
SONUÇ
• Nisan 1847’de mortalite %18.3
EL YIKAMA uygulamasından sonra;
• Mayıs 1847’de %12.2
• Sonraki 7 ayda %1.2-5
• Ertesi yıl ebe servisinde
%1.2
tıp öğr. servisinde %1.3
İlk Hastane İnfeksiyon Kontrol
Hemşiresi
• Florence Nightingale
• 1856, Kırım Savaşı
• Hastane infeksiyonu
mortalitesi
• Sivil hastanelerde de
hijyenin düzeltilmesi
HASTANE İNFEKSİYONLARININ DİNAMİKLERİ
Yanlış ve yaygın antibiyotik kullanımı
İnvazif işlemlerin sık uygulanması
Mikroorganizmalarda direnç gelişimi
Hijyen kurallarının ihmali
Koruyucu floranın bozulması
HASTANE İNFEKSİYONLARINDA ARTIŞ
ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE RİSK YÜKSEK
Hasta/personel
yoğunluğu
fazla
Ağır
hastalar
çok
Hastane
infeksiyonlarında
artış
Sürekli
öğrenci
değişimi
İnvazif
İşlemler
çok
Yoğun bakım,
yanık,
diyaliz
üniteleri
Görülme sıklığı ve Mortalite
• Yatan her 100 hastadan 5-10 tanesinde
• Kan dolaşımı ve pulmoner
infeksiyonlarda en yüksek (%25)
• Nozokomiyal kan dolaşımı inf.ları kriter
alınırsa ABD’de 8.ölüm nedeni
Wenzel R. A Guide to Infection Control
in the Hospital, 2014
HASTANE İNFEKSİYONU MALİYETİ
• Doğrudan maliyet
- Ek yatış süresi
- Laboratuvar incelemeleri
- Radyolojik inceleme
- İlaç
- Evde bakım maliyeti
- Ayakta kontrol giderleri
• Önleme çalışmalarının maliyeti
- Sürveyans
- İnfeksiyon kontrolü
- İ.K.personeli
- Bilgisayar
- Veri toplanması, girişi, analizi
- İnfeksiyonu önleme ve tedavi protokolleri
- Yeni personelin eğitimi
- Personel eğitimi
- Antibiyotik profilaksisi
• Dolaylı/ileriye dönük maliyet
- Sakatlık
- Fiziksel/ruhsal eziyet
- Erken ölümler
- Yaşam kalitesinin azalması
- İşe/gündelik yaşama dönüşün gecikmesi
- Üretim kaybı
- Gelir vergisi azalması
- Hastaneye güvenin azalması
Hastane İnfeksiyonları
Mali Yük-Türkiye
• İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Kliniği’nde 1992-1994 arasında
hastane infeksiyon hızı  %18,3
– Hasta başına düşen ek maliyet  8.304.000TL
– Türkiye genelindeki cerrahi hastalarına
yansıtılması 1,5 trilyon TL
– Aynı dönemde Sağlık Bakanlığı bütçesi 18
trilyon TL
Klinik Gelişim 1995;8:3444-7.
Hastane İnfeksiyonları
Mali Yük-Türkiye
Hastane İnfeksiyonu
Gelişen Hastalar
Hastane İnfeksiyonu
Gelişmeyen Hastalar
Yatış süresi 1-35 gün
Mortalite %19.6
Maliyet 2280$/hasta
Yatış süresi 8-14 gün
Mortalite %2.9
Maliyet 698$/hasta
Hastane İnfeksiyonları Dergisi 1997;1(1):46-49
SHİ Tanımları-I
•1988: İlk tanı kriterleri
•1992: Cerrahi yara inf.,
cerrahi alan inf.na dönüştü:
- yüzeyel insizyonel
- derin insizyonel
-organ/boşluk CAİ
Am J Infect Control 1988, 1992, 2008
SHİ Tanımları-II
• 2004, 2008, 2013: Gözden geçirildi.
-Pnömoni tanıları ayrıntılandırıldı.
-Yenidoğan YBÜ dışında klinik sepsis
tanısı kaldırıldı.
- Artık laboratuvar onaylı KDİ geçerli.
• Tanı kriterleri kullanışlı olmadığı için
eleştiriliyor.
Am J Infect Control 1988, 1992, 2008
Önlenebilirlik
Hastane
infeksiyonlarının
1/3’ü önlenebilir
(?)
Am J Epidemiol 1985;121(2):182–205
Am J Infect Control 2005;33:258-67
İstanbul Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Kliniği (1992-1994)
Hastane infeksiyonlarının %70’i önlenebilir
J Hosp Infect, 1995;30:149-54
Hastane İnfeksiyonlarına Tolerans YOK!
• “Benchmarking”den “Zero tolerance”a
• “Vasat”a razı olunmuyor!
• Yasal boyut???
Am J Infect Control 2008; 36(10):683-684
Hangi Hastane İnfeksiyonları “Sıfır”a
İndirilebilir?
• Sıfıra indirilebilecek olanlar:
– Laboratuvar onaylı KDİ
– Koroner ve Dahili YBÜ’deki VİP
– Küçük hastanelerdeki nozokomiyal MRSA
– Nozokomiyal influenza
• En aza indirilebilecek olanlar:
– Cerrahi alan inf.
– Cerrahi YBÜ ve travmatolojideki VİP
– Büyük eğitim hastanelerindeki nozokomiyal MRSA
– C. difficile koliti, VRE, yenidoğan YBÜ’de RSV
– Yüksek endemik yerlerde nozokomiyal TB
http://nursing.columbia.edu/CIRAR/Presentation_Slides/Haley_11.16.07.pdf
Santral Kateter Demeti (Bundle)
• El hijyeni
• Optimal uygulama bölgesi
• Maksimum steril bariyer kullanımı
• Cildi antiseptikle hazırlamak: %70’lik izopropil
alkol içinde %2’lik klorhekzidin
• Kateterin gerekliliğinin hergün sorgulanması
• Kateterin erken çıkarılması
• Kateter giriş yerinin sağlam bir şekilde
kapatılması
http://nursing.columbia.edu/CIRAR/Presentation_Slides/Haley_11.16.0.
pdf
Hekimlerin İzlenmesi
Sıfır Hıza Ulaşmanın Yapay Yolu
• Hİ tanımlarıyla (özellikle sübjektif bölümleriyle)
oynamak,
• Tanımları daha az vaka bulacak şekilde değiştirmek
(VİP hızları, farklı tanımlarla %20 ile %80 arasında
değişebilir),
• Yatışta kolonize ise infeksiyon olarak saymamak
(MRSA taraması bunu sağlayabilir),
• Hasta temelli sürveyansı tümüyle mikrobiyoloji temelli
sürveyansa dönüştürmek
SONUÇ: CAİ, VİP ve postop pnömoni hızları yarısına
düşer!
http://nursing.columbia.edu/CIRAR/Presentation_Slides/Haley_11.16.07.pdf
Mikrobiyolojideki gelişmeler
•
•
•
•
Bakteri-hastalık ilişkisi
Antisepsi uygulamaları
Eldiven/maske kullanımı
Antibiyotiklerin keşfi, asepsi-antisepside
gevşeme
• Hastanelerde metisiline dirençli
S.aureus (MRSA) ile oluşan salgınlar
(1950-60’lı yıllar)
Türkiye’de İnfeksiyon Kontrol Süreci
• İnfeksiyon kontrol komitelerinin (İKK)
kurulması:
- 1984 Hacettepe Üniversitesi Tıp Fak.
- 1985 İstanbul Tıp Fak.
• 1992: 1.Türk Hastane İnfeksiyonu
Kongresi
• 2000: Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü
Derneği’nin kurulması
• 2005: Hastane İnfeksiyonları Kontrolü
Yönetmeliği’nin yayınlanması
• 2006: Ulusal sürveyans sistemi
geliştirilmesi
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
Ne yapıyoruz?
Nasıl geliştiririz ?
Neden yapıyoruz ?
Nasıl yapıyoruz ?
Ortopedi ve Travmatoloji A.D.
Mayıs 2007
Ortopedi ve Travmatoloji A.D.
Mayıs 2007
Ortopedi ve Travmatoloji A.D.
Mayıs 2007
Ortopedi ve Travmatoloji A.D.
Mayıs 2007
Unutmayalım!!!
• İyi uygulanan bir infeksiyon kontrol
programı
– Hastanede yatış süresini kısaltır
– Morbidite ve mortaliteyi azaltır
– Maliyeti düşürür
– İlaç ve diğer sarf malzemesinin uygun
kullanımını en üst düzeye çıkarır
– Antibiyotik direncini azaltır
– Hasta memnuniyetini artırır
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
Ne yapıyoruz?
Nasıl geliştiririz ?
Neden yapıyoruz ?
Nasıl yapıyoruz ?
Teşekkür ederim…