Egzersize Dolaşım ve Kan Uyumları

EGZERSİZDE
DOLAŞIM SİSTEMİ
Prof.Dr.Fadıl Özyener
UÜ TF Fizyoloji AD
Kaslara O2 taşınmasını belirleyenler
 Kan akım miktarı (kalp, damarlar ve
lokal unsurlar)
 Ventilasyon
 Kanın O2 miktarı (Hb düzeyi)
 Kandaki O2’in hücreye geçişi
EGZERSİZE SİRKULATUVAR UYUM
Egzersizde Kan Akımına Etkili Unsurlar
 Kalp Atım Sayısı /Nabız
 Atım Hacmi = (DSV-SSV=70 ml)
 Venöz Dönüş = Bir dakikada
ventiküllere damar sisteminden geri
gelen kan miktarı
 Damar çapı
KARDIAK DEBİ/OUTPUT=Nbz X AH =
 70 X 70 = 4.9 l.dak-1 (istirahatte)
 200 x 100 = 20 l.dak-1 (maksimal
egzersizde)
 200 x 150 = 30 l.dak-1 (maksimal
egzersiz yapan antrenmanlı kişide)
Venöz dönüşü etkileyen unsurlar
 Kas Pompası (kasların ritmik
kasılması)
 Solunum Pompası (akciğerler ve
göğüs kafesinin etkisi)
 Genel sempatik deşarj:
Vazokonstriksiyon – çalışan kaslarda
vazodilatasyon
Kas pompası:
Solunum pompası:
Genel sempatik deşarj:
Damar Çapının Düzenlenmesinde
Etkili Unsurlar
 LOKAL: O2,ısı, CO2,, asidite,
adenozin, Mg+2, K+ , nitrik oksit
artışı
 HORMONAL: Adrenalin ve
noradrenalin artışı (Kalp ve iskelet
kası dışında vazokonstriksiyon
yapar)
Noradrenerjik Uyarılar
Effektör Organlar
Kolinerjik Uyarıya Yanıtlar
R.Tipi
Yanıt
Kalp
S-A düğüm
Kalb hızında , vagal arrest
 1, ß2
Kalb hızında artma
Atriumlar
Kasılabilirliğinde azalma ve (gen.
ileti hızında artma
 1, ß2
Kasılabilirlik ve ileti hızında 
A-V düğüm
İleti hızında azalma
 1, ß2
İleti hızında artma
His-Purkinje Sistemi
İleti hızında azalma
 1, ß2
İleti hızında artma
Ventriküller
Kasılabilirliğinde azalma
 1, ß2
Kasılabilirliğinde artış
Arterioller
Koroner
Büzülme
1,2
Büzülme
2
Genişleme
Deri ve mukoza
Genişleme
1,2
Büzülme
İskelet kası
Genişleme
1
Büzülme
2
Genişleme
Beyin
Genişleme
1
Büzülme
Akciğer
Genişleme
1
Büzülme
2
Genişleme
1
Büzülme
2
Genişleme
1, 2
Büzülme
1, 2
Büzülme
 1,  2
Genişleme
1, 2
Büzülme
2
Genişleme
Karın içi organlar
Tükrük bezleri
Böbrek
Sistemik venler
...
Genişleme
...
...
KAN BASINCI (KB) =
Kanın damar çeperine uyguladığı
kuvvet =
kardiyak debi X toplam periferik
direnç (rezistans)
= KD x TPR
toplam periferik
direnç
(rezistans) =
arteriyel
damarların
gösterdiği direnç
 Sistolik basınç = kalbin sistolde
perifere fırlattığı kan miktarı ile
orantılı
 Diyastolik basınç = kalbin diyastolde
gevşemesi sırasında toplam arter
sisteminin gösterdiği direnç ile
orantılı
 Ortalama kan basıncı =
DB + [0.33 (SB- DB)] =
KAN BASINCI =TPR x KD
Kuvvet-Çabukluk
egzersizleri
 Genel sempatik
desarj
 Yerel (etkin
çalışan kaslarda)
vazodilatasyon
 Hem sistolik hem
diyostolik AT’de
artma
Dayanıklılık
egzersizleri
 Genel sempatik
desarj
 Genel (etkin
çalışan
kaslarda)
vazodilatasyon
 Sistolik AT’da
belirgin,
diyostolik AT’de
az artma
Kan basıncı örnekleri
Antrenman Sonucu Kan
Basıncı değişiklikleri
4-6 haftalık dayanıklılık egzersizi sonucu:
– Dinlenim sistolik ve diyastolik kan
basıncında 6-10 mmHg azalma
– Submaksimal egzersiz sistolik ve
diyastolik kan basıncında 12-20
mmHg azalma
Kan basıncı değişiklikleri nasıl gelişir:
 Daha verimli çalışan bir miyokard
 Azalan sempatik sinir etkinliği
 Böbrekler üzerine olan diüretik
etki ile Na+ ve sıvı kaybı
KANDA O2 TAŞINMASI
Kanın toplam O2 içeriği
 1gr hb 1.34 ml O2 bağlar.
 Kan Hb düzeyi ~15gr.dl-1
 Arterlerde:(15x0.98)X 1.34 = 19.7 ->
19.7 +0.3 = 20 ml.dl-1
 Venlerde: (15x0.75)X 1.34 = 15.1 ->
15.1 +0.12 = 15.2 ml.dl-1
Arterler ile venler arasında O2 farkı
(Ca-vO2)
Antrenman ile Ca-vO2 yükseltilme
mekanizmaları
Kasların hipertrofisi:
-kapilleritede artış
-mitokondrilerin hacim ve sayısında artış
-sitazol ve mitokondride aerobik
enzimlerin artışı
-piruvat, yağ asitleri, keton cisimcikleri
gibi enerji kaynaklarını metabolize etme
yeteneğinde artış
Egzersizde pH