In, On, At Kullanımı Konu Anlatımı

24. In, On, At Kullanımı Konu Anlatımı (www.konuanlatımı.com)
Yeniden merhaba,
Bu dersimde sizlere in, on, at konusunu anlatacağım. 11. derste in, on ve at sözcüklerinin yer edatı olarak kullanımını
anlatmıştım. Evde, arabada, okulda gibi ifadelere -de/-da anlatımı katarken hangisinin nerede kullanıldığını öğrenmiştik. Bu
derste ise bu sözcüklerin zaman edatı olarak kullanımını göreceğiz. Saat beşte, hafta sonunda, nisan ayında gibi ifadelerdeki de/-da anlamını katan bu sözcüklerin hangisinin nerede kullanıldığını öğreneceğiz.
Ben bir konuyu anlatırken, “bu kalıptır; bunu böyle öğreneceğiz” demeyi pek sevmem. Ancak, zaman edatları konusunda
anlaması çok güç istisna durumlar var olduğu için biraz ezber yapmamız gerekecek. Ben yine de mümkün olduğunca
kurallaştırarak anlatmaya gayret göstereceğim.
İlk olarak in sözcüğünün nerelerde kullanıldığını göstermek istiyorum. Günün kısımlarında in kullanıyoruz. Örneğin, Türkçedeki
sabah, akşam ve öğleden sonra ifadelerini İngilizcede söylerken in kullanıyoruz. Yanına da olmazsa olmaz the sözcüğünü
getiriyoruz:
in the morning - sabahleyin
in the evening - akşamleyin
in the afternoon - öğleden sonra
In, on, at sözcükleri -de/-da anlamı katıyor demiştik. O zaman tam çevirilerine bakacak olursak; sabahta, akşamda, öğleden
sonrada şeklinde oluyor. Yani gördüğünüz gibi, Türkçe ve İngilizcenin yolları her zaman kesişmeyebiliyor ve bir ifade bir dilde
farklı söylenirken, diğer bir dilde farklı şekilde söylenebiliyor. Şimdi bunlarla örnek cümleler kuralım:
Müzik dersim sabahleyin. - My music class is in the morning.
Akşamleyin yemek yiyebiliriz. - We can have dinner in the evening.
Öğleden sonra görüşürüz. - See you in the afternoon.
In sözcüğünü bunların dışında, aylarda, mevsimlerde, yıllarda, yüzyıllarda kullanabiliyoruz. Hepsini aklınızda tutması zor
olduysa Özer hocanın sihirli formülünü dinleyin: ay ve aydan daha uzun zaman dilimlerinde in kullanılır. Mevsimler 3 aydan
oluşur, yıllar 12 aydan oluşur, yüz yıllar 1200 aydan oluşur. Dolayısıyla hepsi bir aydan uzun ve demek ki hepsinde in
kullanacağız. Örnek cümleler kuralım:
Toplantı haziran ayında. - The meeting is in June.
Yazın Kaliforniya’ya gidiyoruz. - We are going to California in summer.
2019 yılında öğretmen olabilirim. - I can be a teacher in 2019.
Şimdi on sözcüğüne bakalım. İlk kullanım yeri günler:
on Monday
on Sunday
on Thursday
Örnek cümlemiz gelsin:
Salı günü bulaşabiliriz. - We can meet on Tuesday.
Size herkesin vermeyeceği bir ipucu daha vereyim; içinde day lafı geçen her ifadede on kullanabilirsiniz. Örneğin “Doğum
günümde partime gelin” cümlesinde kullanacağımız birthday kelimesinde day ifadesi geçtiği için başına on geliyor:
Come to my party on my birthday.
Ya da, Noel gününde anlamına gelen Christmas Day ifadesinde day geçtiği için, gözünün yaşına bakmadan on kullanıyoruz:
“Noelde büyük bir parti veriyoruz” diyelim:
We are having a big party on Christmas Day.
Şimdiki zamanı öğrendiğimiz için artık korkamadan şimdiki zaman cümleleri kullandığıma dikkat ettiniz mi? Henüz
öğretmediğim bir konuyu derslerime katmıyorum ama öğrettiğim konuların pekişmesi için de böyle yapıyorum. O ana kadar
neyi öğretip neyi öğretmediğimin listesine ulaşmak için, sağ üst köşedeki i harfine tıklayınca çıkan oynatma listesini
kullanabilirsiniz.
On sözcüğünü, gün belirten tarihlerde de kullanıyoruz. Yani, “Doğum günüm iki mayısta” derken, gün olarak mayısın ikisini
belirttiğimiz için on kullanıyoruz; çünkü nihayetinde o da bir gün ve günlerde on kullanıyoruz demiştik.
My birthday is on the second of May / on May 2nd.
Böyle demeyip sadece “Doğum günüm mayısta” demek isteseydik in kullanırdık çünkü aylarda ve daha uzun zaman
dilimlerinde in kullanılır demiştik. Soru geliyor: “Cumartesi sabahı pikniğe gidebiliriz” cümlesinde, in mi yoksa on mu
kullanırız? Sabahleyin derken in kullandığımızı öğrenmiştik ama günlerin başında da on kullanacağız diye öğrendik.
We can go on picnic …… Saturday morning.
Az önce ben size bir ipucu vermiştim, neydi o? “İçinde day lafı geçen her ifadede on kullanabilirsiniz…” Saturday derken day
kullandığımıza dikkat edin. O zaman doğru cevap “on”. Şu cümleyi de buna göre çevirelim:
“Cuma akşamı onu ziyaret edebiliriz.”
We can visit him on Friday evening.
Şimdi at sözcüğüne bakalım. Saatlerin başında at kullanıyoruz.
saat altıda - at six o’clock
saat üç buçukta - at half past three
akşam on birde - at eleven PM.
gibi. At sözcüğünün -de/-da anlamı kattığını unutmayın. Yani, “Saat ikide burada ol” cümlesinde at kullanıyoruz:
Be here at two o’clock.
Ancak, “İki saat içinde burada ol” demek istediğimizde, bir süreç belirttiğimizden, içinde anlamını veren in sözcüğünü
kullanıyoruz ve artık tam saat belirtmediğimizden, o’clock yerine hour sözcüğünü tercih ediyoruz:
Be here in two hours.
In sözcüğünü anlatırken sabah, akşam ve öğleden sonrada in kullanıyoruz demiştik. Peki öğlen, gece, gece yarısında derken ne
kullanıyoruz? In ve at aralarında işbölümü yapmış ve bunları at sözcüğü sahiplenmiş:
at noon
at night
at midnight
İşte gördüğünüz gibi, bu durumu herhangi bir kuralla açıklayamıyoruz ve bu şekilde öğrenmemiz gerekiyor. Resmi tatillerde
de at kullanıyoruz:
at Christmas - Noelde
at Easter - Paskalyada
Hatta hafta sonları bile resmi tatile girdiği için İngilizler at kullanmayı tercih ediyor:
at the weekend
Amerikalılar ise onu tercih etmeyip “on” kullanıyor:
on the weekend
Son olarak, yemek vakitlerinde de at kullanıyoruz:
at breakfast
at lunch
at dinner
“Lütfen beni daha sonra ara, öğlen yemeğindeyim” diyelim:
Please call me later, I’m at lunch.
Şimdi genel bir özet verelim:
Günün kısımlarında in: in the morning, in the evening, in the afternoon
Ama öğlen, gece, gece yarısında derken at: at noon, at night, at midnight
Ay ve aydan daha uzun zaman dilimlerinde in: in February, in winter, in 1996, in the 20ieth century
Günlerde ve içinde day ifadesi geçen durumlarda on: on Thursday, on New Year’s day, on Tuesday afternoon
Saatlerde, resmi tatillerde ve yemek vakitlerinde at: at nine o’clock, at weekends, at dinner
Son birkaç hatırlatma.
Bir olayın zamanını belirtirken sırlama yapmanız gerekirse, kısa zaman diliminden uzun zaman dilimine doğru gitmeniz
gerektiğini unutmayın. Mesela, “Salı günü sabah saat dokuzda sınavım var” diyelim:
I’ve got an exam at nine o’clock in the morning on Tuesday.
Günlerden, aylardan, yıllardan, saatlerden ve bu tür kelimelerden önce, next, last, this, every gibi sözcükler geliyorsa in, on, at
kullanmaya gerek kalmıyor. Örneğin, “Gelecek yaz İspanya’ya gidiyorum” cümlesinde, gelecek anlamını veren next sözcüğünü
kullanacağım için, normalde mevsimlerden önce yazılan in kelimesini kullanmama gerek kalmıyor:
I’m going to Spain next summer.
(www.konuanlatımı.com)