Untitled - mezun web - Sabancı Üniversitesi

Transkript

This Catalogue is published by BIS/Body-Process Arts Association.
Produced in the context of the Exhibiton “Commons Tense / Müşterekler Zamanı”
New Media Arts from Turkey, realised 15–30 September 2012 in Den Haag / NL,
in cooperation with TodaysArt Festival, in frame of the celebration programm TRNL400 –
400 Years of diplomatic relations between Turkey and Nederlands –
and realised with the support of Ministery of Foreign Affairs of Turkey. /
Bu Katalog bir BIS/Beden İşlemsel Sanatlar Derneği yayınıdır.
“Commons Tense / Müşterekler Zamanı” Türkiyeden yeni medya sanatı adı altında
15–30 Eylül 2012 tarihleri arası Den Haag (Lahey)’da, TodaysArt Festivali işbirliği ile
Hollanda ile Türkiyenin diplomatik iliskilerinin 400. yılı kutlamaları çerçevesinde kurulan
TC. Dışişleri Bakanlığı, Kültür Fonu desteğiyle gerçekleştirilen sergi kapsamında yayınlanmıştır. /
© 2012 | amberTXT / BIS
ISBN: 978-605-88807-7-1
COMMONS TENSE
COMMONS TIJD
MÜSTEREKLER ZAMANI
New Media Arts from Turkey
Nieuwe Media Arts uit Turkije
Türkiyeden yeni medya sanatı
Proje Küratörleri / Project Curators:
Ekmel Ertan / Fatih Aydogdu
Program :
Sergi / Exhibition : 15–30 Eylül / September
Electriciteitsfabriek / Den Haag / TodaysArt Festival
Electriciteitsfabriek : De Constant Rebecqueplein 20, 2518 RA Den Haag
Açılış kokteyli / Opening : 15 Eylül / September
Workshop / Atölye : 15–16 Eylül / September
Kamusal Alan için Sanat Atölyesi / Public-Art Workshop : 17–19 Eylül / September
Seminer ve Sanatçı Tanıtımları / Seminar & Artist Presentations : 16 Eylül / September
Imprint / Impressum / Künye
Commons Tense / Commons Tijd/ Müşterekler Zamanı
editors / Editoren / Editörler:
Fatih AYDOĞDU, Ekmel ERTAN
publisher / Uitgever / Yayımcı:
BİS (Body-Process Art Association)
translations / vertaalwerk / çeviriler:
Nafiz Akşehİrlİoğlu, Zeynep GÜNDÜZ, Ezgi ARIDURU, Ekmel ERTAN, Fatih Aydoğdu
graphic design / grafisch ontwerp / grafik tasarım:
Fatih AYDOĞDU
photos / fotos / fotoğraflar:
© by the Artists / © door de kunstenaars / © sanatçılar
ISBN:
978-605-88807-7-1
repro, print, binding / repro, afdrukken, binden / kalıp, baskı, cilt:
Teknik Basım Matbaacılık
Keyap Ticaret Merkezi
Bostancı Yolu Cad., F1 Blok No :93
Y.Dudullu / İstanbul
tel.: +90 216 508 20 20
fax: +90 216 508 20 45
www.teknikbasim.com
organization / organisatie / organizasyon:
BİS / amberPlatform
Türkgücü Caddesi No:3A Tophane
34425 Beyoğlu İstanbul
tel. & fax: +90 212 243 22 04
www.amberplatform.org
coordination / coördinatie / koordinasyon:
Özlem Alkış, Fatih AYDOĞDU, Ekmel ERTAN, Zeynep GÜNDÜZ
office / bureau / ofis:
Çiğdem ZEYTİN
Glyph Generation Infrastructure:
Cem Sina Çetİn
© 2012
COMMONS TENSE
COMMONS TIJD
MÜSTEREKLER ZAMANI
Artists / Artiesten / Sanatçılar
Bager AKBAY
Özlem ALKIŞ
Sedef AYDOĞAN & Özgün KILIÇ
Fatih AYDOĞDU
Mehmet ERKÖK
Ekmel ERTAN
Osman KOÇ
Nagehan KURALI & Selin ÖZÇELİK
Ebru KURBAK
Ali MİHARBİ
Ahmet Sertaç ÖZTÜRK
Onur SÖNMEZ & Jaak KAEVATS
Candaş ŞİŞMAN
organisation & realisation / organisatie & realisatie / organizasyon ve realizasyon:
Danielle BOELLING / Natasja van der Horst /Olof VAN WINDEN (TodaysART, Den Haag NL)
Özlem ALKIŞ / Fatih AYDOĞDU / Ekmel ERTAN / Zeynep GÜNDÜZ (amberPLATFORM, Istanbul TR)
a project of | een project van | Proje sahibi
BEDEN-İŞLEMSEL SANATLAR DERNEĞİ
BODY-PROCESS ARTS ASSOCIATION
in cooperation of | in samenwerking met | Proje ortağı
in frame of | in frame van | Proje çerçevesi
INDEX
11–13
There is no right & no wrong
Geen goed of fout
Ne doğru var ne de yanlış
Olof van Winden
14–21
Commons Tense | New Media Arts from Turkey
Commons Tijd | Nieuwe Media Arts uit Turkije
Müşterekler Zamanı| Türkiyeden yeni medya sanatı
Ekmel Ertan & Fatih Aydoğdu
24–32
Common Times | Cultural exchange between Holland & Turkey
Gezamenlijke Tijden | Culturele uitwisseling Holland & Turkije
Müşterek Zamanlar | Hollanda ile Türkiye arasında kültür alıŞveriŞi
Deniz Erbaş
34–42
Transversal | Commons Tense & antihegemonial tactics
Transversale | Commons Tense & anti-overheersende tactieken
Transversal | Müşterekler Zamanı ve hegemonya karŞıtı taktikler
Fatih Aydoğdu
44–49
Nettachmental Art from Turkey
Nettachmental Kunst uit Turkije
Türkiye’den B(ağ)sal Sanat
Ebru Yetişkin
52–69
Commons Tense | New Media Arts from Turkey
Commons Tijd | Nieuwe Media Arts uit Turkije
Müşterekler Zamanı | Türkiyeden yeni medya sanatı
Ekmel Ertan
72–99
102–111
Artists & Works | Exhibition Concepts
Artiesten & Werken | Tentoonstelling Concepts
Sanatçılar ve işleri | Sergi Konsept Metinleri
Biographies | Artists, Authors
Biografieën | Artiesten, auteurs
Biyografiler | Sanatçılar, Yazarlar
9
N
O
W
S
Olof van Winden
There is no right & no wrong
As part of the TodaysArt Festival 2012 in The Hague in September and October, the
exhibition ‘Commons Tense’ will open at the Elektriciteitsfabriek, showcasing work
from new media artists from Turkey. ‘Commons Tense’ is part of the ‘amber Arts
and Technology Festival and Conference’, to be held in November 2012 in Istanbul,
themed ‘Paratactic Commons’. As its departure point, ‘Commons Tense’ uses the
urgent need to reclaim the public ownership of the commons.
Realized in collaboration with TodaysArt, the works presented at the exhibition
will offer various interpretations of this theme. The co-events, which consist of two
workshops, artist presentations, and a seminar, will be held parallel to the exhibition. The exhibition will take place within the framework of NLTR400, celebrating
400 years of diplomatic relations between Turkey and the Netherlands.
‘Paratactic Commons’ is an exciting and adventurous theme which reflects on urgent
and actual topics in our society. Own initiatives in public space, co-creation, and
redefining ownership of common objects and spaces are topics that are vital to harnessing and further developing the creative potential of cities. These tools respond
to both the needs derived from the ambitions of policy makers and municipalities,
as well as the needs derived from urges towards societal transitions. Through the
activities around these topics, hosted by the ‘amber Arts and Technology Festival
and Conference’, I am looking forward to activating and inspiring outcomes.
Today, there are many forms of expression, many media we can use, many different information flows. The speed at which we now consume information is unprecedented. We pick anything we like from the potpourri that is at our fingertips
at every moment of the day. So what really matters in this enormous amount of
content? How do we determine what is important? The only guiding principle in
selection of content is our emotions. There is no right and wrong, no comparisons
with what has gone before, or what is yet to come. All that matters is whether things
resonate with you touch your emotions. We ‘like’ countless things that touch us,
we ‘heart’ and ‘share’ each other’s discoveries, we build up an immense reservoir
of inspirational bits of information. From it, we construct our identity, we fuel our
dreams, we stimulate our imagination. We draw experiences to us, in search of inspiration and dreams. Over time, we have become more and more adept at collecting information, sucking it up at an unprecedented rate. What it all leads to, no one
knows. But it is exciting to be a part of it, because it might lead to an epiphany, to
new dreams, to new paradigms.
Olof van Winden is director of TodaysArt Festival and Curator of Seoul International Media Arts Biennale
(Media City Seoul 2012)
11
Olof van Winden
Geen goed of fout
Als onderdeel van TodaysArt Festival 2012, dat in september en oktober wordt
gehouden in Den Haag, opent ‘Commons Tense’ in de Elektriciteitsfabriek; een
tentoonstelling met werken van nieuwe mediakunstenaars uit Turkije. ‘Common
Tense’ is onderdeel het ‘amber Arts and Technology Festival and Conference’, dat
in november 2012 in Istanbul wordt gehouden, en het thema ‘Paratactic Commons’
draagt. Het richt zich op de dringende noodzaak om publiek eigendom van gemeenschapsbezit terug te winnen. De werken in de tentoonstelling bieden interpretaties op dit thema. Ook vinden parallel aan de tentoonstelling evenementen
plaats, bestaande uit twee workshops, kunstenaarspresentaties en een seminar.
De tentoonstelling vindt plaats in het kader van NLTR400, waarin 400 jaar diplomatieke relaties tussen Nederland en Turkije wordt gevierd.
'Paratactic Commons' is een spannend en avontuurlijk thema dat reflecteert op urgente en actuele thema's in onze samenleving. Eigen initiatieven in de openbare
ruimte, co-creatie, en het herdefiniëren van het eigendom van de gemeenschappelijke objecten en ruimtes, zijn onderwerpen die van vitaal belang zijn voor het
gebruik en de verdere ontwikkeling van het creatieve potentieel van steden. Deze
middelen beantwoorden aan zowel de behoeften die voortkomen uit de ambities
van beleidsmakers en gemeenten, evenals aan de behoefte naar maatschappelijke
verschuivingen. Ik ben benieuwd naar de activerende en inspirerende resultaten
van de activiteiten rond deze thema’s.
Vandaag de dag zijn er vele vormen van expressie, uiteenlopende media die we
kunnen gebruiken, veel verschillende informatiestromen. De snelheid waarmee
we tegenwoordig informatie consumeren is ongekend. Wij halen alles wat we leuk
vinden uit de potpourri die bij de hand is, op elk moment van de dag. Maar wat
doet er nog echt toe, in deze enorme hoeveelheid aan informatie? Hoe bepalen we
wat belangrijk is? De enige leidraad bij dit principe van selectie is onze emotie. Er
is geen goed of fout, geen vergelijkingen met wat ooit is geweest, of wat nog moet
komen. Het enige dat telt is of de dingen resoneren, je emoties raken. We ‘liken’
talloze dingen die ons raken, we delen elkaars ontdekkingen, en bouwen een immens reservoir van inspirerende stukjes informatie. Daaruit construeren we onze
identiteit, voeden we onze dromen, stimuleren we onze verbeelding. We dragen
ervaringen bij ons, op zoek naar inspiratie en dromen. Na verloop van tijd zijn we
uitgegroeid tot meer en meer bedreven in het verzamelen van informatie, zuigen
het op in een ongekend tempo. Waar het allemaal toe zal leiden, weet niemand.
Maar het is spannend om een deel van te zijn, omdat het zou kunnen leiden tot een
openbaring, tot nieuwe dromen, en nieuwe paradigma's.
Olof van Winden is directeur van TodaysArt Festival & Curator van Seoul International Media Arts Biënnale (Media City Seoul 2012)
12
Olof van Winden
Ne doğru var, ne de yanlış
Lahey’de Eylül ve Ekim aylarında gerçekleştirilen “TodaysArt Festivali 2012” kapsamında Elektriciteitsfabriek’de yeralan “Commons Tense / MüŞterekler Zamanı” sergisi Türkiye’den yeni medya sanatçılarının çalışmalarından oluŞuyor. “MüŞterekler
Zamanı” Kasım 2012 de İstanbulda “Parataktik MüŞterekler” temasıyla gerçekleştirilecek “amber Sanat ve Teknoloji Festivali ve Konferansı’nın” bir altteması. “MüŞterekler Zamanı” çıkış noktası olarak kamu mülkiyeti olan müştereklerimizin geri
iadesinin aciliyet ve gerekliliğini vurguluyor. TodaysArt işbirliği ile hayata geçirilen sergide sunulan eserler, bu temanın farklı yorumlarını işliyorlar. Sergiye paralel
olarak, iki atölye çalışması ve sanatçı sunumlarından oluşan ortak etkinlikler de
yapılıyor. Sergi Türkiye ve Hollanda arasındaki diplomatik ilişkilerin 400 yılının
kutlandığı, “NLTR400” programı çerçevesinde gerçekleşiyor.
“Paratactic Commons / Parataktik MüŞterekler” toplumumuzdaki acil ve güncel bir konuyu irdeleyen, heyecan verici ve cesur bir tema. Kamusal alandaki sivil insiyatifler,
ortak yaratım, ortak nesne ve mekanların aidiyetlerinin yeniden tanımlanması, şehirlerin yaratıcı potansiyelini kullanmak ve geliştirmek adına önemli ve hayati konular.
Bu araçlar gerek yerel politikada belirleyici yaklaşım ve istemlerden, gerekse halkın
sosyal ihtiyaçlarından yola çıkarak toplumsal bir değişimin gerekliliğini irdelemekte.
“Amber Sanat ve Teknoloji Festivali ve Konferansı” tarafından sunulan bu konu çerçevesinde ortaya çıkacak ilham verici sonuç ve aktiviteleri sabırsızlıkla bekliyorum.
Günümüzde kullanabileceğimiz çok çeşitli ifade biçimleri, muhtelif medya ve bilgi akışı
mevcut. Bugün bilgi tüketmekte eriştiğimiz sürat emsalsizdir. Günün akışı içinde, sürekli parmaklarımızın ucuna potpuri olarak gelen herşeyi heran kabulleniriz. Peki bu
muazzam miktardaki bilgiyığını içerisinde, bizim için içerik olarak gerçekten önemli
olanları hangileridir? Bunu nasıl belirleriz? Bu seçimde izini sürebileceğimiz yegane çizgi duygularımızdır. Ne doğru vardır, ne yanlış, ne de önce olanla, sonra olacak olan arasında bir karşılaştırma yapmak mümkündür. Bütün mesele sizin duygu ve dokunuşlarınız üzerinden birşeylerin rezonansta olup olmadığındadır. Hergün, bizi duygulandıran
birçok seyi ‘like’ ediyoruz, karşılıklı yaptığımız keşifleri ‘seviyor’ ve ‘paylaşıyor’, ilham
verici ‘bit’ ve ‘enformasyonlar’dan muazzam bir rezervuar oluşturuyoruz. Buradan kimliklerimizi kuruyor, fantazilerimizi dolduruyor, hayal gücümüzü tetikliyoruz. Hayal ve
ilhamlarımızın izini sürerken birçok yeni deneyim ediniyoruz. Zamanla, bilgi toplamakta giderek ustalaşarak, bilgi özümsemekte emsalsiz bir hıza ulaşıyoruz.
Bu yolun varacağı noktayı hiçbirimiz bilmiyor olsak da, bunun bir parçası olmak heyecan verici, çünkü bu durum yeni oluşumlara, yeni paradigma ve hayallere ulaşmamıza
önayak olabilir.
Olof van Winden TodaysArt Festivali’nin direktörü ve Seoul Uluslararası Media Sanatı Biennalinin (Media
City Seoul 2012) küratörüdür.
13
EN
NL
Commons Tense
Commons Tijd
Müşterekler Zamanı
TR
New Media Arts from Turkey
Türkiye’den yeni medya sanatı
“Commons Tense” exhibits the works of new
media artists from Turkey. Being a sub-theme
of amberPlatform’s 2012
theme entitled “Paratactic Commons”. Commons Tense points out
that it is now time to talk
within a new category
that embeds the Commons in.
“Commons Tense” vertoont werken van mediakunstenaars uit Turkije. Als subthema van
amberPlatform’s thema
voor 2012 met de titel
“Paratactic Commons”,
wijst Commons Tense op
de noodzaak om binnen
de mediakunst te praten
over een nieuwe categorie waarin ‘de Commons’
is verwerkt.
“Müşterekler
Zamanı”
Türkiye’de yeni medya
alanında çalışan sanatçıların eserlerini sunuyor.
amberPlatform’un 2012
teması “Parataktik Müşterekler” temasının bir
alt teması olarak, “Müşterekler Zamanı”, şimdi
Müşterekleri dahil eden
yeni bir dilsel kategori
kullanmanın zamanının
geldiğine vurgu yapıyor.
The decade that followed
9/11 witnessed a radical
regression of communal
energies, forcing us to
live strictly in individual
spheres; the fear and control
society in the guise of a war
on terror, the tendency of
nation-states to impose their
ideological agendas onto
everyone and everything
under their control and the
conflicts and collaborations of a global consumerist economy that urges the
rapid privatization of public
goods have all taken a toll
on the common values of
human societies around the
Globe. The commons that
we need to regain entail a
broad spectrum.
In het decennium dat volgde
na 9/11 vond er een radicale
afname van gemeenschappelijke energie plaats die ons
er toe dwong uitsluitend in
individuele domeinen te leven. De angst- en controle in
de samenleving in de vorm
van terrorismebestrijding, de
tendens van staten om hun
ideologische agenda’s op te
leggen aan alles en iedereen
onder hun bevel en de conflicten en samenwerkingen
van een globale consumptieeconomie die aandringt op
een versnelde privatisering
van publieke voorzieningen: deze zaken hebben
allemaal hun weerslag gehad op de gemeenschappelijke waarden van menselijke
9/11 sonrası “terörle mücadele” adı altında dayatılan
korku ve kontrol toplumunun, herşeyi kendi ideolojisine bağlama eğilimindeki
ulus-devletin ve her ölçekte,
her şeyin özelleştirilmesini
teşvik eden global tüketim
ekonomisinin
işbirlikleri
ve çatışmaları arasında bireysel özgürlüklerimizi ve
müştereklerimizi hızla kaybederek daralan bireysel
atmosferlerimizde yaşamak
zorunda bırakıldık. Müşterekler olarak sahip çıkmak
zorunda olduğumuz değerler, doğal kaynaklarımızın
özelleştirilerek ya da ortak
hayati çıkarlarımız göz ardı
edilerek sorgusuzca ve sorumsuzca kullanılmasının
14
Ekmel Ertan & Fatih Aydoğdu
They range from ecological
unbalances, which result
from the privatization of
natural resources, to the ‘de
facto’ privatization of judicial systems, which has led
to the degradation of a justice that is common to all.
Meanwhile, the ever-popularizing digital media, beginning with the Internet
itself as a common resource,
has been a major source of
inspiration in revitalizing
the idea of the commons.
More specifically, the capacities offered by new media
have helped to re-understand that information is
a “common” as well as the
right to access information.
samenlevingen wereldwijd.
De commons die we moeten
herwinnen bestrijken een
breed scala. Deze commons
variëren van ecologische
onevenwichtigheden
die
voortvloeien uit de privatisering van natuurlijke bronnen
tot de feitelijke privatisering
van juridische systemen die
tot een afname van gemeenschappelijke gerechtigheid
hebben geleid.
Ondertussen is de digitale
media, constant in populariteit toenemend, en het internet als gemeenschappelijke
hulpbron op zich, een belangrijke bron van inspiratie voor
het doen herleven van het
concept van commons. Specifieker, de mogelijkheden die
de nieuwe media bieden, hebCan digital commons be
ben geholpen in het herdefian alternative platform to
niëren van informatie als een
launch a political thought
whose main aim is sharing, “common”, net als het recht op
toegang tot informatie.
transparency, and freedom
to access information? What
can we learn from free soft- Kunnen digitale commons als
ware’s, copyleft movements, alternatief platform dienen
voor een politiek gedachtepeer-2-peer systems, the
logic of open source, and goed dat zich toespitst op delen, transparantie en vrijheid
creative commons? Could
van informatie? Wat zijn de
the digital-commons help
sonucunda ekolojik dengelerin
bozulmasından,
adalet sisteminin ‘de facto’
olarak özelleştirilmesiyle
insanlığın ortak değerlerini
savunmak yerine özel çıkarların ve resmi ideolojinin
emrine verilmesine kadar
geniş bir yelpazeye yayılıyor.
Öte yandan da yeni medya
yeniden
müştereklerimizin farkına varmamızın ve
hararetle sahiplenişimizin
esin kaynağı oldu. Yeni
medyanın olanakları içerisinde bilginin herkese ve
hepimize ait vazgeçilemez
varlığımız olduğunu ve bilgiye erişim hakkımızın kutsallığını, sınırsız ve özgürce
iletişim ve kendini ifade
etme hakkımızı, adım adım
elimizden alınan kamusal
alanı yeni medyada yeniden
yaratarak dayanışmanın ve
paylaşmanın gücünü yeniden keşfettik, hatırladık.
Dijital Müşterekler ana fikri
açıklık, paylaşım ve özgürlük
olan bir politik sistemin hayata geçirilebilmesi için alternatif bir platform olabilir mi?
15
for the creation of another
form of economy and ecology? Could humans share
their common resources
rather than exploit them?
What kind of paratactic artistic strategies could digital
commons consist of?
Realized in collaboration
with TodaysArt Festival in
Den Haag, the artworks presented at the exhibition will
offer various interpretations
of the theme. The co-events,
which consist of two workshops, artist’s presentations,
and a seminar, will be held
parallel to the exhibition.
One of the workshops focuses on art in public spaces
and is a collaborative workshop among Turkish and
Dutch artists. The second
workshop targets younger
public with the aim to practice new media in a handson manner.
Considering the frame of the
exhibition that is entitled
“400 years of Diplomatic
Relations Between Turkey
and The Netherlands”, it is
a typical expectation that
the exhibition will be set in
a national or geographical
context. Which artists are
invited, what is the coverage of the exhibition and are
the artists truly representing the context. We ignored
all those questions. This
exhibition does not represent any national or geographical values, although
16
lessen die we kunnen leren
van gratis software, copyleftbewegingen, peer-2-peer netwerken, de logica van open
source en creative commons?
Kunnen de digitale commons
dienen als hulpmiddelen bij
het ontstaan van een andere
vormen van economie en
ecologie? Kan de mens zijn gemeenschappelijke hulpbronnen delen in plaats van deze
te exploiteren? Uit welke paratactische artistieke strategieen kunnen digitale commons
bestaan?
Free Softwareler’den, copyleft hareketinden, peer-2-peer
sistemlerden, open source /
open knowledge mantığından, creative common’lardan
bu bağlamda neler öğrenebiliriz? Commons (Müşterekler)
başka bir ekonomi, başka
bir ekoloji için olası bir temel
oluşturmakta kullanılabilir
mi? İnsanlar, kaynakları sömürmek yerine paylaşmak
yetisine hala sahipler mi? Bu
bağlamda oluşturulabilecek
parataktik sanat stratejileri
neler olabilir?
De gepresenteerde kunstwerken op de tentoonstelling, gerealiseerd in samenwerking
met het TodaysArt Festival
in Den Haag, zullen verschillende interpretaties van het
thema tonen. De randprogrammering, bestaande uit
twee workshops, presentaties
door kunstenaars en een seminar, vindt parallel plaats aan
de tentoonstelling. Een van de
workshops richt zich op kunst
in publieke ruimte en is een
collaboratieve workshop tussen Turkse en Nederlandse
kunstenaars. De tweede workshop richt zich op een jonger
publiek met het doel om nieuwe media praktijkgericht te gebruiken. Gezien het kader van
de tentoonstelling, getiteld
“400 years of Diplomatic Relations Between Turkey and The
Netherlands”, is de verwachting dat de tentoonstelling
zich afspeelt in de nationaleen geografische context, met
vragen als: welke artiesten
TodaysArt Festival işbirliği ile gerçekleştirilen
sergideki eserler temanın
farklı açılımlarını sunuyor.
Sergiye paralel olarak iki
atölye çalışması, sanatçı sunumları ve Türkiye’de yeni
medya sanatı üzerine bir
seminerden oluşan yan etkinlikler gerçekleştirilecek.
Atölyelerden ilki kamusal
alanda sanata odaklanan,
Türkiye’li ve Hollanda’lı
sanatçıların
işbirliğiyle
gerçekleştirecekleri bir çalışma diğeri ise yeni medya
pratiğini geliştirmeye yönelik gençleri hedefleyen bir
atölye olacak.
Türkiye ve Hollandanın diplomatik iliskilerinin 400. Yılını kutladığı bir çerçevede
Türkiye’den Yeni Medya
Sanatı” alt başlığıyla açılan bir sergiden, ilk bakışta ulusal ya da coğrafya
bağlamına oturan bir sergi
beklentisi olacaktır. Sanatçı
it naturally may have the
traces of them. All the artists and curators talk on behalf of themselves. What is
important for us is to raise a
collaborative voice that emphasizes the importance of
the commons today, against
anything that classifies and
separates.
worden uitgenodigd, wat is
het bereik van de tentoonstelling en vertegenwoordigen de
kunstenaars daadwerkelijk
de context? Al deze vragen
hebben we genegeerd. Deze
tentoonstelling vertegenwoordigt geen nationale of geografische waarden, ondanks dat
hier toch sporen van zichtbaar
zullen zijn. Alle kunstenaars
en curatoren spreken namens
zichzelf. Wat voor ons belangrijk is, is om een collaboratief
geluid te laten horen dat de nadruk legt op het belang van de
commons vandaag de dag, tegenover alles dat classificeert
en opdeelt.
The creation process of the
artworks in this exhibition
was based on collaboration,
comparing the usual way
that curatorial exhibitions
follow. Curators invited
the artists to work together
for an exhibition entitled
“Commons Tense” under the
theme “Paratactic Com- Het creatieve proces van de
kunstwerken in de tentoonmons”, which is the theme
for amberFestival 2012. stelling was gebaseerd op samenwerking, en week af van
Artists and curators came
de gebruikelijke methoden
together every two weeks to
discuss the possible expan- voor het maken van tentoonstellingen. Curators nodigden
sions of the theme. These
meetings formed a fruitful de kunstenaars namelijk uit
and creative as well collabo- om samen te werken aan een
tentoonstelling met de naam
rative working frame in line
with the title “Commons “Commons Tense”, binnen het
thema “Paratactic Commons”,
Tense”.
dat ook als thema dienst voor
These meetings took place amberFestival 2012. Kunstenaars en curators kwamen om
in amberPlatform with the
participation of artists who de week samen om mogelijke
uitbreidingen van het thema
lives in İstanbul in person
te bespreken.
and others who live abroad
through online connection.
Deze tentoonstelling bestaat
Artists discussed about their
uit nieuwe werken van geseworks made comments to
lecteerde kunstenaars die zich
each others’ and proposed
solution in some cases. Af- in of rondom het amberPlatform netwerk bevinden. We
ter a while meetings were
stopped, artists started pro- hebben getracht diversiteit
aan te brengen in de selectie
duction in their atelier.
olarak kimlerin davet edildiği ya da edilmediği, nasıl
bir kapsayıcılığı olduğu, ya
da seçilmiş sanatçıların/
işlerin gerçekten bu bağlamı yeterince temsil edip
etmedikleri soruları akla
gelecektir. Biz bu çerçevede sınıflayan ve ayrıştıran
herhangi bir bağlamdan
kaçınarak, projeyi iki ülke
arasında bir işbirliği bazında değerlendirdik ve konu
olarak sadece bu iki ülkeyi
değil, küresel bağlamda
da zamanımızın nabzını
tutan, sistemsel ve yapısal
olarak önemli gördüğümüz
bir konu üzerine eğilmeyi
yeğledik.
Bu sergideki eserlerin üretimi de alışılagelmis küratoryal sergilerden daha
farklı gelişti. Aynı zamanda
amber’12 festivali içinde
öngördügümüz “commons
/ müşterekler” temasının
dinamiği ile de doğrudan
ilintili olarak, küratörler ve
sanatçılar konu etrafında
birlikte çalışarak sergiyi
ortaya çıkardılar. Onbeş
günde bir yapılan toplantılarla tema tartışıldı çeşitli
açılımlarının ve bunların
sanatsal ifadelerinin ne
olabileceği araştırıldı. Yurtdışında yaşayan sanatçıların çevrimiçi katılımıyla
amberPlatform’da gerçekleşen bu toplantılar, herkes
için “Müşterekler Zamanı” başlığına uyan verimli
bir ortak çalışma süreci
oluşturdu. Tüm sanatçılar
17
This exhibition consists of
new works of selected artists who are in or around
amberPlatform community.
We tried to create diversity
with the selection of the
artists. The age group is differing from 20s to late 40s,
which means almost three
generation of artists are presenting in this exhibition
but on the other hand they
all belong to so called new
media generation. Some are
internationally established
researchers and artists in
the field and some are in the
beginning of their career.
We also wanted to make
less known or younger artist visible beside the ones
already in the international
art circuits. We believe this
creates a good sampling for
the visitor as well.
The works in this exhibition
are various in relation to
the theme; some are more
direct some are more metaphorical… How can we talk
in Commons Tense? Artists
answer this question with
utilizing different concepts
and tools from a wide range
of possibilities opened up by
the question itself.
Ebru Kurbak created a data
catcher net which is an actual Faraday Cage, pointing out the electromagnetic
environment that we are
surrounded with which is
(in) the public space, but
carries coded and private in18
van de kunstenaars. De leeftijd van de kunstenaars varieert van in de 20 tot achterin
de 40, wat betekent dat bijna
drie generaties aan kunstenaars zich presenteren in de
tentoonstelling, maar aan
de andere kant behoren ze
allemaal tot de zogenoemde
nieuwe media generatie.
Sommigen van hen zijn internationaal gerenommeerde
onderzoekers en kunstenaars
in het werkveld en anderen
staan aan het begin van hun
carrière. We wilden ook minder bekende of jonge kunstenaars zichtbaar maken naast
degenen die al bekend zijn in
het internationale kunstcircuit. We denken dat dit een
helder overzicht aan het publiek geeft.
De werken binnen de tentoonstelling verhouden zich
op verschillende wijzen tot
het thema; sommigen zijn
direct gerelateerd en anderen
zijn metaforisch. Hoe kunnen
we spreken in “Commons Tense”? Kunstenaars beantwoorden deze vraag door middel
van het inzetten van verschillende concepten en middelen
uit een grote hoeveelheid mogelijkheden die ontstaan door
het stellen van de vraag zelf.
Ebru Kurbak maakte een
data-vangnet in de vorm van
de Kooi van Faraday die aantoont dat het elektro-magnetische veld waarin we ons begeven (in) de publieke ruimte
is, maar ondertussen geco-
konuya kendi yaklaşımını
saptadı, bir birine önerileriyle yardımcı oldu, çözüm
üretti. Bir süre sonra toplantılar kesildi, sanatçılar
işlerini üretmek için atölyelerine çekildiler.
Bu sergi amberPlatform
çevresinden davet ettiğimiz,
daha önce de birlikte çalıştığımız sanatçıların yeni
işlerinden oluşuyor. Sanatçıların seçimiyle de geniş
bir çeşitlilik yaratmaya çalıştık. Yaş grubu 20’lerden
40’lara kadar değişirken,
serginin neredesye 3-jenerasyona - ama eninde sonunda aslında hepsi yeni
medya jenerasyonuna ait
sanatçıların işlerini içermesi anlamına geliyor. Bazıları
uluslararası alanda tanınan
araştırmacı ve sanatçılar
iken bir kısmı henüz sanatçı
olarak kariyerinin başında.
Bir yandan da hali hazırda
uluslararası sanat çevrelerinde dolaşımda olan sanatçıların yanında az bilinen,
genç sanatçıları da görünür kılmak istedik. İnanıyoruz ki bu seçim izleyiciler
için de ilginç bir çeşitlilik
sağlayacak.
Bu sergide göreceğiniz
eserler çok geniş bir perspektife yayılarak tema ile
ilişkileniyor. Bu ilişkilenme
bazılarında daha doğrudan
bazılarında daha dolaylı. Müşterekler zamanında
nasıl konuşabiliriz? Sanatçılar bu soruya, sorunun
formation; how complicated
the state of commons became with the extension of
new media! Common-itchy
carries a lot of references
to the cultural background
of the artists environment;
Ahmet Sertaç Öztürk takes
itch, which has a wide range
of connotations in Turkish,
and creates a common tool/
station to agitate new associations to the word. Violation by Özlem Alkış, brings
the most common values of
humanity into attention and
denotes the Globe wide tragedy of Human Rights. Özgün
Kılıç and Sedef Aydoğan
deal with the most common state of mind: forgetting. They take Viktor Mayer
Schönberger’s
statement
and converge the digital and
physical in the exhibition
space in a highly abstract
manner.
To further elaborate on the
parent theme “Paratactic
Commons” guests can visit
amber’12 Arts and Technology Festival and Conference,
to be held in November 2012
in Istanbul. amber’12 will
host numerous international artists and researchers with their works around
the theme. It will question
whether ‘the commons’ can
function as a counter-tactic
to address a diversity of issues such as, the ecological
system, social inequalities,
ethnic conflicts, poverty
and other problems created
deerde en private informatie
bevat; het benadrukt eens te
meer hoe gecompliceerd het
concept ‘commons’ is geworden sinds de introductie van
nieuwe media. Common-itchy
bevat een hoop verbindingen
met de culturele achtergrond
van de kunstenaars; Ahmet
Sertaç Öztürk neemt het
woord ‘itch’, dat veel connotaties heeft in het Turks, en
creëert een ‘common’ hulpmiddel/werkstation dat aanzet tot nieuwe associaties van
het woord zelf. Violation door
Özlem Alkış brengt de gedeelde waarden van de mens onder de aandacht en verwijst
naar de wereldwijde tragedie
met betrekking tot het schenden van de Mensenrechten.
Özgün Kılıç en Sedef Aydoğan
behandelen de meest voorkomende geestestoestand; het
vergeten. Ze nemen Schönberger’s uitspraak en mengen het
digitale met het fysieke in de
tentoonstellingruimte op een
uiterst abstracte wijze.
Degenen die geïnteresseerd
zijn in het overkoepelende
thema “Paratactic Commons”
kunnen ook amber’12 Arts
and Technology Festival and
Conference bezoeken, in
november 2012 in Istanbul.
Bij amber’12 zal een aantal
internationale kunstenaars
en researchers hun werk
rondom het thema presenteren. Besproken wordt of ‘de
commons’ zouden werken om
diverse vraagstukken aan te
pakken, zoals het ecologische
araladığı geniş olasılıklar
dünyasından, farklı kavram
ve araçları kullanarak cevap veriyorlar.
Ebru Kurbak aslında bir
Faraday Kafesi olan kepçe
ile kamusal alan(da) olan
ama şifrelenmiş ve kişisel bilgi taşıyan elektromanyetik çevremize işaret
ediyor. Yeni medyanın da
eklemlenmesiyle müştereklerin durumu ne kadar karmaşıklaştı! Toplu-kaşıma
sanatçıyı çevreleyen kültürel geriplana çok güçlü
referanslar taşıyor. Ahmet
Sertaç Öztürk Türkçede çok
fazla çağrışımı olan kaşınma meselesini alıp yarattığı
toplu kaşınma istasyonları
ile sözcüğe yeni çağrışımlar ekliyor. İhlal’le Özlem
Alkış insanlığın en büyük
müştereği olan insan haklarını ele alıp, pratikteki
küresel trajediyi vurguluyor. Özgün Kılıç ve Sedef
Aydoğan aklın en müşterek
hali, unutmak ile uğraşıyor.
Schönberger’in tezini alıp
tamamen soyut bir düzlemde sergi alanında dijital ile
fiziksel olanı içiçe geçiriyor.
Parataktik Müşterekler temasını daha fazla izlemek
isteyen
izleyiciler
9-18
Kasım 2012 tarihlerinde
İstanbul’da
gerçekleşecek olan amber’12 Sanat
ve Teknoloji Festivali ve
Konferansını ziyaret edebilirler. Amber’12 tema etrafında çok sayıda sanatçı
19
by the hegemony of global
capitalism and privatization.
Since 2007 amberplatform
operates within the field of
new media in various ways:
it organizes an annual international festival and conference on arts and technology, it fosters research and
production, and it works on
building a network of new
media artists, by which it
fosters intercultural dialogue and artistic exchange.
amberplatform is supported
by BIS (Body-Process Arts
Association).
For more information visit:
systeem, sociale ongelijkheid,
etnische conflicten, armoede
en andere problemen die worden veroorzaakt door de overheersing van kapitalisme en
privatisering.
Sinds 2007 werkt amberPlatform op verschillende wijzen
in het veld van nieuwe media;
het organiseert een jaarlijks
internationaal festival en
conferentie gericht op kunst
en technologie, het stimuleert
onderzoek en productie en
het werkt aan een netwerk
van mediakunst, waardoor
het interculturele dialoog en
artistieke uitwisseling bevordert. amberPlatform wordt
gesteund door BIS (Body-Process Arts Association). Voor
meer informatie;
Acknowledgment
For creating the commons that
we have been sharing with
the people of The Netherlands,
which made this exhibition
possible as a consequence of
previous collaborations, we
like to thank all the actors of the
400 years, who established the
Diplomatic Relations Between
Turkey and The Netherlands.
We like to thank to all the artists that we worked together for
their invaluable effort and collaboration.
We like to thank TodaysArt
Festival for their collaboration
in this event. Without TodaysArts’s generous help and coop20
ve araştırmacıyı işleri ile
ağırlıyor olacak. Amber’12
müştereklerin
ekolojiden
sosyal eşitsizliğe, etnik çatışmalardan yoksulluğa ve geç
kapitalizmin yarattığı diğer
problemlere ve özelleştirmeye doğrudan bir karşı taktik
olarak kullanılıp kullanılamayacağını sorgulayacak.
2007’den beri amberPlatform
yeni medya alanında farklı
perspektiflerle çalışıyor. Sanat ve Teknoloji kesişiminde
yıllık bir festival ve konferans
düzenliyor. Araştırma ve üretimi destekliyor. Yeni medya
kültürler arası diyaloğu ve
sanatsal değiştokuşu arttıracak bir ağ oluşturmak için
uğraşıyor. amberPlatform bir
BİS projesidir.
Daha fazla bilgi için:
Erkenning
Voor het creëren van de commons die we delen met het
Nederlandse volk, de commons die deze tentoonstelling mede mogelijk maakten als gevolg van eerdere
samenwerking, willen we
graag alle partijen bedanken die gedurende 400 jaar
aan diplomatieke banden
tussen Turkije en Nederland
hebben gewerkt.
We willen alle kunstenaars
waar we mee samenwerkten
bedanken voor hun waardevolle inspanning en medewerking.
Teşekkürler
İnşa ettikleri karşılıklı ilişkilerin devamı olarak bu sergiyi
olanaklı kılan müşterekleri
yarattıkları için 400 yıldır Türkiye ile Hollanda arasındaki
diplomatik ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunan herkese
teşekkür ederiz.
Eşsiz çabaları ve projeye angaje katılımları için birlikte
çalıştığımız tüm sanatçılara
teşekkür ederiz.
TodaysArt Festivaline desteği için çok teşekkür ederiz.
eration this exhibition would
not be managed with such
a smooth operation. We are
happy to know and work with
TodaysArt and looking forward to continue with the new
opportunities of collaboration.
The Netherlands is most mentioned country in amberFestival catalogs due to the artistic
collaborations that we executed, artists and researchers we
hosted during the amberFestivals and amberConferences.
Of course this was possible
with the attitude of the Consulate of The Netherlands,
İstanbul. We like to use this
chance to thank all the cultural attaches and their teams
with whom we have worked
since 2007.
We like to thank Ministry of
Foreign Affairs of Turkish
Republic who financially supported this exhibition. We like
to thank to Turkish Embassy
in The Hague, without their
cooperation and the well functioning platform they created,
this exhibition would not be
possible.
We willen het TodaysArt
Festival bedanken voor hun
aandeel in dit evenement.
Zonder de hulp en medewerking van TodaysArt was deze
tentoonstelling niet zo makkelijk totstandgekomen. We
zijn verheugd over de banden
met het festival en kijken uit
naar verdere samenwerking.
Nederland is het meest genoemde land in de catalogussen van amberFestival door
de artistieke samenwerkingen
die we hebben uitgevoerd
en de kunstenaars en onderzoekers die we ontvingen gedurende de amberFestivals
en amberConferences. Dit is
mede mogelijk gemaakt door
de steun van het Nederlandse
Consulaat in Istanbul. We willen deze kans aangrijpen om
alle culturele attaches en hun
teams met wie we hebben gewerkt sinds 2007 te bedanken.
We like to thank “SAHA”
(Foundation to Support Contemporary Art) for their kind
support for the Production of
the Artworks.
We willen graag het Turkse
Ministerie van Buitenlandse
Zaken bedanken, die ons financieel ondersteunden voor
deze tentoonstelling. We willen de Turkse Ambassade in
Den Haag bedanken. Zonder
hun medewerking en het
goed functionerende platform dat zij hebben opgezet
zou deze tentoonstelling niet
mogelijk zijn geweest.
Finally we like to thank all
guests who shares our excitement on talking in a new paradigm best can be defined in
Commons Tense.
Tot slot bedanken we alle
bezoekers die ons enthousiasme delen in het praten
over een nieuw paradigma:
Commons Tense.
TodaysArt Festivalinin cö-mert
desteği ve işbirliği olmasaydı
bu sergi mümkün olamazdı.
TodaysArt’la tanıştığımız ve
birlikte çalışma fırsatı bulduğumuz için çok mutluyuz ve yeni
işbirliği olanakları için heyecanla fırsat kolluyoruz.
Hollanda, bugüne kadar birlikte çalıştığımız sanatçılar,
amberFestival ve amberKonferans’larda ağırladığımız araştırmacı ve sanatçılar açısından,
amberFestival kataloglarında
adı en çok geçen ülke oldu. Elbette bu ilişkilerin kurulması
İstanbul Hollanda Konsolosluğunun desteği ile mümkün
oldu. Bu şansı fırsat bilerek, kurulduğumuz günden bu yana
birlikte çalıştığımız tüm kültür
ateşelerine ve iş arkadaşlarına
teşekkür etmek isteriz.
Bu sergiyi finansal olarak
destekleyen T.C. Dış İşleri
Bakanlığına ve sağladıkları
işbirliği zemini ve yürüttükleri
ortak çalışma için Lahey Türk
Büyükelçiliğine teşekkür ederiz.
Projemize, sanatçı işlerinin
üretimi bağlamında yaptıkları
değerli yardımları için “SAHA”
Derneğine (Çağdaş Sanatı Destekleme Girişimi) çok
teşekkür ederiz.
Son olarak en iyi Müşterekler
Zamanı ile ifade edilebilecek
yeni bir paradigma üzerinden
konuşmak konusunda bizimle aynı heyecanı duyan tüm
izleyicilerimize sonsuz teşekkür ederiz.
21
22
Northkorea / Southkorea, “marked territories”; Ali Miharbi
23
Deniz Erbaş
Common Times
About the cultural relationships
between Holland & Turkey
Art trade between Holland and Turkey, although not centuries old like
their diplomatic relations, has followed an abundant and prolific progression. Art from Turkey was presented to the Dutch audiences first in
1948, in Amsterdam. National Exhibition of Turkish Art, comprised of 50
modernist painters from Turkey, presented a rendition of the parallels
drawn between the identity of the nation state and the production of
modern art within the context of diplomatic relations of the time.
The era of world exhibitions where the
centre received the communities and
cultures from the periphery, expired
simultaneously with the collapse of
the first, second and third world orders
and apprehension. Demolition of the
Berlin wall, end of the bipolar world
order, advances in the communication
technologies built the circumstances
for a postmodern global world. Now a
“global” world was articulated, and for
the first time in history, a network system span with social interactions having the potential to embrace all communities was spreading fast around
the world.[1] In the last thirty years,
optimistic or pessimistic, positive and
negative many theories were developed on the political, social, cultural
and artistic impacts of this global age.
Considering the impacts of globalization on the artistic field these outcomes
are detectable:
▸ Spread of the biennial system and
western art institutions to non-western
geographies and the spatial extension
of social interaction patterns of these
institutions,
▸ Increase in the mobility of artists, curators and art specialists around the
world,
▸ Creation of global communication
networks,
▸ Emergence of a global work and art
[1]
For more details on “global society”: SHAW Martin, Global Society and International Relations, Cambridge, Polity Press, 1994.
24
market downgrading national borders,
▸ Increase in the number of non-western artists and curators in exhibitions
and artistic events and the popularity
of a new global exhibition trend
These impacts of globalization on the
artistic field have been criticized as
much as being idealized. For example,
according to Marc Sheps the distinction between western and non-western
was soon to be history since the centerperiphery paradigm is interchanged
with a global network where different
art centers can interact on a non-hierarchical platform, thanks to an environment of “global dialogue” created
by new media and new art practices. [2]
Contemporary art production from
Turkey integrated into this system simultaneously with the non-western.
The increase in curiosity and interest
in the West towards its own east, primarily due to the demolition of The
Berlin Wall, led to a discovery of the
contemporary face of Turkey.
Contemporary art from Turkey once
again met Dutch audiences under
these circumstances, 45 years after
the first exhibition in 1948. The exhibition from 1993 titled “A foreigner =
A traveler” held in Stedelijk Museum
in the city of Shiedam, Holland was
curated by Vasıf Kortun and included
the works of Vahap Avşar, Gülsün
Karamustafa, Hale Tenger, H.Alptekin/
M.Morris, Bedri Baykam and Mehmet
İleri.
Whereas according to Christian
Kravagna, the increase in the visibility of non-western art is not solely a
Vasıf Kortun’s text from the catalogue
product of a world redefined by post- opened with a manifest on the zeitglobal discourse, but also a reflection
geist of the time:
of ethno-boom and exoticism trends, “The exhibition offers neither an exotic
continuing to fuel the orientalist per- taste, nor conforms to predispositions,
ceptions of the west. [3] According to
but it may nevertheless give certain
Olu Oguibe, on the other hand, the
clues regarding where the works come
new global culture game provided nei- from. The works offer neither a fluent
ther equal visibility nor easier access. international reading, nor display ‘fanTerms of inclusion reproduced similar
tasy-mythological’ roots. Away from prohegemonic codes, and the conditions
vincialism and outside imagined centers,
to include non-western artists in this
they are hybrid and abreast. What they
game without emphasizing their eth- share is a common distance to the crisis
nic or identity backgrounds were not
of equivalence of cultural synchronicity
provided. [4]
and liberal internationalism.” [5]
[2]
SCHEPS, Marc, Kunstwelten im Dialog. In: Marc Scheps, Yilmaz Dziewor and Barbara Thiemann (eds.),
Kunstwelten im Dialog – von Gauguin zur globalen Gegenwart. Köln 1999, pg. 16-20.
[3]
KRAVAGNA, Christian, Transkulturelle Blicke. Repräsentationsprobleme außereuropäischer Kunst.In:
Christoph Tannert and Ute Tischler (eds.), Men in Black. Handbuch kuratorischer Praxis. Berlin 2004,
pg.101-104.
[4]
OGUIBE, Olu, The Culture Game. Minneapolis – London 2004.
[5]
http://anibellek.org/en/?p=480
25
The second project in Holland to undertake contemporary art from Turkey
took a different route: Inclining to reproduce similarities instead of differences, the cultural exchange program
and exhibition “Between the Waterfronts” was realized in 2002 with the
theme “sea that binds cities and people.” The exhibition, which brought
together 19 artists from two harbor
cities Rotterdam and Istanbul, was the
most extensive event on contemporary
art from Turkey to take place in Holland and aimed at exhibiting a sample
of the most competent contemporary
works from Istanbul. [6]
Now, once again ten years later, contemporary art from Turkey revisits Holland through celebrations for the 400th
year of diplomatic relations between
Turkey and Holland. Glancing at the
exhibitions, festivals and various art
events realized since the ‘90s, their
common ground appears to be implementing different strategies to accomplish tendencies and approaches
reproducing the contemporary image
of Turkey, reflecting its current reality,
clashing existing stereotypical images
[6]
of and prejudices against Turkey with
the current reality, building dialogue
and understanding between the two
communities and cultures through art.
The exhibition “Commons Tense” also
chose to take a new perspective to this
subject. New media, technology and
communication mediums, the essential components of the global reality
mentioned above, determine the daily
lives of people as well as social and
cultural constructs of communities,
and with this power, converge and
crossbreed different geopolitical fields,
geographies and cultures as never
before. Information, produced and
spread around the world by communication networks constitute a common
ground to contemplate and produce on
relation, interaction and crossbreeding
between cultures. Thus, instead of the
paradigm of national representation
of Turkey in the West with its contemporary art production, which has been
long problematized within the dualisms of east-west, center-periphery,
advanced-behind, a new perspective
emphasizing common knowledge and
communications is welcomed.
Erdemci, Fulya, “Between the Waterfront” catalogue text, pg. 12–15
26
Deniz Erbaş
Gezamenlijke Tijden
Over de culturele relaties
tussen Nederland en Turkije
Kunsthandel tussen Nederland en Turkije, hoewel niet eeuwenoud zoals
hun diplomatieke betrekkingen, heeft een overvloedige en vruchtbare
vooruitgang geboekt. Kunst uit Turkije werd voor het eerst aan een Nederlands publiek gepresenteerd in 1948 in Amsterdam. De Nationale Tentoonstelling van Turkse kunst, waaraan vijftig modernistische schilders
uit Turkije deelnamen, presenteerde een weergave van de parallellen
tussen de identiteit van de natiestaat en de productie van de moderne
kunst in het kader van de diplomatieke betrekkingen van die tijd.
Het einde van het tijdperk van de
wereldtentoonstellingen, waarin het
centrum de gemeenschappen en culturen uit de periferie ontving, viel samen met de ineenstorting van de eerste, tweede en derde wereld orders.
De val van de Berlijnse muur, het
einde van de bipolaire wereldorde en
de vooruitgang van de communicatietechnologie creëerden het klimaat
voor een postmoderne mondiale wereld. Nu een "globale" wereld was gearticuleerd, ontstond voor het eerst
in de geschiedenis een netwerksysteem van sociale relaties die het potentieel had alle gemeenschappen
te omhelzen, en die snel werd verspreidt over de hele wereld.[1] In de
afgelopen dertig jaar werden veel
- positieve en negatieve - theorieën
ontwikkeld over de politieke, sociale,
culturele en artistieke gevolgen van
dit mondiale tijdperk. Van de impact
van de globalisering op artistiek gebied zijn de volgende effecten waarneembaar:
▸ Verspreiding van het biënnale-systeem en aandacht van westerse kunstinstellingen aan niet-westerse regio's
en de ruimtelijke uitbreiding van de
sociale interactiepatronen van deze
instellingen,
▸ Toename van de mobiliteit van kunstenaars, curatoren en kunstspecialisten over de hele wereld,
▸ Ontstaan van wereldwijde communicatienetwerken,
Voor meer informatie over de "global society": SHAW Martin, Global Society en Internationale Betrekkingen, Cambridge, Polity Press, 1994.
[1]
27
▸ Opkomst van een wereldwijd werk
en kunstmarkt en het vervagen van
nationale grenzen,
▸ Toename van het aantal niet-westerse
kunstenaars en curatoren in tentoonstellingen en artistieke evenementen,
en de populariteit van een nieuwe wereldwijde tentoonstellingstrend
De effecten van de globalisering op het
artistieke veld zijn zowel bekritiseerd
als geïdealiseerd. Volgens Marc Sheps
bijvoorbeeld, zal het onderscheid
tussen westerse en niet-westerse al
snel tot het verleden behoren, omdat
het centrum-periferie paradigma is
verwisseld voor een wereldwijd netwerk waar verschillende kunstcentra
kunnen communiceren op een nonhiërarchisch platform, dankzij een
omgeving van “wereldwijde dialoog”
gecreëerd door nieuwe media en nieuwe kunstpraktijken. [2]
Volgens Christian Kravagna is de toename van de zichtbaarheid van nietwesterse kunst niet alleen een product
van een wereld die is geherdefinieerd
door een post-globaal discours, maar
ook een weerspiegeling van een ‘ethno-boom’ en exotisme trends, die de
oriëntalistische perceptie van het
westen blijven voeden. [3]
Volgens Olu Oguibe anderzijds, zorgde
het nieuwe globale cultuur-spel niet
voor een grotere zichtbaarheid of eenvoudigere toegang. Termen van insluiting reproduceerden soortgelijke hegemonische codes, en de voorwaarden
om niet-westerse kunstenaars aan het
spel toe te voegen, waren dat er geen
nadruk mocht worden gelegd op hun
etnische achtergrond of identiteit. [4]
Hedendaagse kunstproductie uit
Turkije integreerde in dit systeem
gelijktijdig met de niet-westerse. De
toename van de nieuwsgierigheid en
interesse in het Westen in de richting
van zijn eigen oosten, voornamelijk
als gevolg van de val van de Berlijnse
muur, leidde tot een ontdekking van
de hedendaagse blik op Turkije.
Hedendaagse kunst uit Turkije werd
45 jaar na de eerste tentoonstelling in
1948 opnieuw onder deze omstandigheden aan het Nederlandse publiek
getoond. De tentoonstelling “A foreigner = A traveler” die in 1993 werd
gehouden in het Stedelijk Museum
Schiedam, was samengesteld door Vasif Kortun en omvatte de werken van
Vahap Avşar, Gülsün Karamustafa,
Hale Tenger, H.Alptekin / M.Morris,
Bedri Baykam en Mehmet Ileri.
De catalogustekst van Vasif Kortun
opent met een manifest over de toenmalige tijdgeest:
“De tentoonstelling biedt noch een exotische smaak en bevestigt evenmin
[2]
Scheps, Marc, Kunstwelten im Dialog. In: Marc Scheps, Yilmaz Dziewor en Barbara Thiemann (red.),
Kunstwelten im Dialog - von Gauguin zur Gegenwart globalen. Köln 1999, pg. 16-20.
[3]
KRAVAGNA, Christian, Transkulturelle Blicke. Repräsentationsprobleme außereuropäischer Kunst.
In: Christoph Tannert en Ute Tischler (red.), Men in Black. Handbuch kuratorischer Praxis. Berlijn 2004,
pg.101-104.
[4]
Oguibe, Olu, The Culture Game. Minneapolis - Londen 2004.
[5]
28
vooroordelen, maar kan toch bepaalde
aanwijzingen geven over waar de werken vandaan komen. De werken bieden
geen vluchtige internationale lezing, en
tonen evenmin 'fantasy-mythologische'
wortels. Weg van provincialisme en
buiten ingebeelde centra, zijn ze hybride en op de hoogte. Wat de werken delen is een gepaste afstand tot de crisis
van de gelijkwaardigheid van culturele
synchroniciteit en liberale internationalisme.” [5]
Het tweede project in Nederland om
hedendaagse kunst uit Turkije te tonen, nam een andere route: met het
doel overeenkomsten in plaats van
verschillen te laten zien, werd het
cultureel
uitwisselingsprogramma
en de tentoonstelling “Tussen de Waterfronts” in 2002 gerealiseerd, met
als thema “zee die steden en mensen
bindt.” De tentoonstelling, waaraan
werd deelgenomen door 19 kunstenaars uit de twee havensteden Rotterdam en Istanbul, was een uitgebreid
evenement om hedendaagse kunst uit
Turkije in Nederland te tonen en om
een voorproefje van de beste hedendaagse werken uit Istanbul te geven. [6]
Nu, wederom tien jaar later, is hedendaagse kunst uit Turkije weer in Nederland te zien, in het kader van de
vieringen voor 400 jaar diplomatieke
betrekkingen tussen Turkije en Nederland. Met het oog op de verschillende
tentoonstellingen, festivals en diverse
kunstevenementen die sinds de jaren
[6]
'90 worden gerealiseerd, lijken deze
allen verschillende strategieën te gebruiken om het hedendaagse imago
van Turkije neer te zetten, en daarbij
zowel de huidige realiteit, als botsende bestaande stereotiepe beelden en
vooroordelen te tonen. Door middel
van kunst wordt bijgedragen aan de
dialoog en het begrip tussen de twee
gemeenschappen en culturen.
De tentoonstelling “Commons Tense”
kiest ook voor een nieuw perspectief op dit onderwerp. Nieuwe media, technologie en communicatie
media, de essentiële onderdelen van
de globale werkelijkheid die hierboven wordt genoemd, bepalen zowel
het dagelijks leven van mensen als
sociale en culturele constructies van
gemeenschappen. Met deze kracht
ontstaan kruisverbanden tussen
verschillende geopolitieke gebieden, regio's en culturen als nooit tevoren. Informatie, geproduceerd en
verspreid over de hele wereld door
communicatienetwerken, vormt een
gemeenschappelijke basis om na
te denken over de relatie, interactie en kruising tussen culturen. De
nationale representatie van Turkije
in het Westen is al lange tijd onder
de aandacht gebracht. In plaats van
de inmiddels bekende dualistische
benadering van oost-west, centrumperiferie, geavanceerde-achter, wordt
nu een nieuw perspectief op gemeenschappelijke kennis en communicatie verwelkomd.
Erdemci, Fulya, "Between the Waterfront" catalogustekst, pag. 12-15
29
Deniz Erbaş
Müşterek Zamanlar
Türkiye ve Hollanda arasındaki
kültürel alış veriş üzerine
Türkiye ile Hollanda arasındaki sanat alışverişi, diplomatik ilişkiler
gibi yüzyıllara yayılmasa da 20. yüzyıl boyunca verimli ve üretken bir
süreç izledi. Türkiye’den sanat üretimi ilk kez 1948’de Amsterdam’da
Hollandalı izleyicilerin beğenisine sunuldu. Farklı kuşak ve eğilimlerden
50 Türkiyeli modernist ressamın katıldığı Türk Sanatı Ulusal Sergisi, ulus
devlet kimliğiyle, modern sanat üretimi arasında kurulan paralelliğin, o
dönemdeki diplomatik ilişkiler bağlamındaki bir temsilini sunuyordu.
Merkezin, çevre toplum ve kültürleri
ağırladığı bu dünya sergileri dönemi,
birinci, ikinci ve üçüncü dünya paradigmasının çökmesiyle eşzamanlı
olarak tarihe karıştı. Berlin duvarının
yıkılması, kutuplu dünya düzeninin
sonu ve iletişim teknolojilerindeki
gelişmeler, postmodern global dünya
paradigmasının koşullarını inşa etti.
Artık “küresel” bir dünyadan söz ediliyor, insanlık tarihinde ilk kez tüm
toplumları kapsama potansiyeli olan
sosyal ilişkilerden örülü bir ağ sistemi
dünyaya hızla yayılıyordu. [1]
Bu küresel çağın siyasi, sosyal, kültürel ve sanatsal alanlar üzerindeki etkileri hakkında iyimser ya da kötümser, olumlu ya da olumsuz birçok teori
geliştirildi son otuz yıl içerisinde.
Küreselleşmenin sanat alanı üzerindeki etkilerine gelince, geriye dönüp
baktığımızda şu olgular tespit edilebiliyor:
▸ Bienal sisteminin ve batılı sanat kurumlarının batı dışı coğrafyalara yayılması ve bu yapıların sosyal ilişki
kalıplarının mekansal olarak genişlemesi,
▸ Sanatçı, küratör ve sanat uzmanlarının dünya üzerindeki hareketliliğinin
artması,
▸ Küresel iletişim ağlarının oluşması,
▸ Ulusal sınırları gerileten bir küresel
çalışma ve sanat pazarının doğması,
“global society / küresel toplum” hakkında daha fazla bilgi için: SHAW Martin, Global Society and International Relations, Cambridge, Polity Press, 1994.
[1]
30
▸ Sergi ve sanat etkinliklerinde batılı
olmayan sanatçı ve küratörlerin sayısının giderek artması ve yeni bir küresel sergi eğiliminin popülerleşmesi
Küreselleşmenin sanat alanı üzerindeki bu etkilerini idealleştirenler kadar eleştirenler de oldu. Örneğin Marc
Sheps’e göre yeni medya ve yeni sanat
pratiklerinin ürettiği bir “küresel diyalog” ortamı sayesinde merkez-çeper
paradigmasının yerini, farklı sanat
merkezlerinin hiyerarşik olmayan bir
düzlemde diyaloga geçebildiği küresel ağın almasıyla, yakında batı ve batı-dışı ayrımı tarihe karışabilecekti. [2]
Oysa Christian Kravagna’ya göre, batı-dışı sanatın görünürlüğündeki artış sadece küreselleşme sonrası söylemlerin yeniden yapılandırdığı bir
dünyanın değil, batının oryantalist
algısını beslemeye devam eden etnoboom ve ekzotizm modasının da bir
yansımasıydı. [3]
Olu Oguibe’e göre ise yeni küresel
kültür oyunu ne eşit bir görünürlük
sağladı ne de kaloy erişim. Dahil olma
koşulları, öncekine benzer hegemonik kuralları yeniden üretti ve batı
dışından gelen sanatçının etnik ya da
kimlik kökeni vurgulanmaksızın bu
oyuna katılmasının koşulları oluşturulamadı. [4]
Türkiye’nin çağdaş sanat üretimi de
bu sisteme, batı dışıyla eşzamanlı
olarak dahil oldu. Öncelikle Berlin
duvarının yıkılmasıyla batı’nın doğusuna karşı merak ve ilgisindeki artış,
Türkiye’nin de güncel yüzünün keşfedilmesine yol açtı.
Türkiye çağdaş sanatı, 1948 deki sergiden 45 yıl sonra tekrar Hollanda’lı
izleyicilerle bu koşullarda buluşacaktı. 1993 yılında Vasıf Kortun’un
küratörlüğünde Hollanda’nın Shiedam şehrinde Stedelijk Museum’da
gerçekleştirilen “A foreigner=A traveller” sergisine, Vahap Avşar, Gülsün
Karamustafa, Hale Tenger, H.Alptekin/
M.Morris, Bedri Baykam ve Mehmet
İleri katılmıştı. Vasıf Kortun’un, katalog metni zamanın ruhuna dair bir
manifestoyla açılıyordu:
“Bu sergi egzotik bir tad sunmakla ya
da geldiği yerin tarihiyle ilgili edinilmiş bilgileri doğrulamakla menkul
değildir, ancak, o yerle ilgili ipuçları
verebilir. İşler hemen tanınıp arşivlenecek bir enternasyonal çizgiye
oturmaz, yerelci fantazi-kökenlerini
yeniden sunmaz ancak sanatın başka yerlerdeki duruşlarını da bilen,
kendiliğinden melez bir durum alır.
İşlerindeki ortak faktör, kültürel eşzamanlılığın aynılık krizinin, liberal
enternasyonalizmin dışında kalmasıdır.” [5]
[2]
SCHEPS, Marc, Kunstwelten im Dialog (Sanat dünyaları diyalogda). Marc Scheps, Yilmaz Dziewor ve
Barbara Thiemann (editörler), Kunstwelten im Dialog – von Gauguin zur globalen Gegenwart (Sanat
dünyaları diyalogda – Gauguin’den küresel günümüze). Köln 1999, pg. 16-20.
[3]
KRAVAGNA, Christian, Transkulturelle Blicke. Repräsentationsprobleme außereuropäischer Kunst
(Transkültürel bakıŞlar. AvrupadıŞı sanatın sunum problemleri). Christoph Tannert ve Ute Tischler
(editörler), Men in Black. Handbuch kuratorischer Praxis (Küratoryal pratik için elkitabı). Berlin 2004,
sayfa: 101-104.
[4]
OGUIBE, Olu, The Culture Game (Kültür Oyunu). Minneapolis – London 2004.
[5]
31
Hollanda’da Türkiye’den çağdaş sa- diyaloğu geliştirme eğilim ve yaklanatı içeren ikinci proje ise farklı bir
şımlarının farklı stratejilerle hayata
yolu izleyerek, farklılık yerine ortak- geçirilmeye çalışıldığı görülüyor.
lık temasıyla “kent ve insanları birbirine bağlayan deniz” temasıyla 2002 “Commons Tense” sergisi de, bu konuyılında gerçekleştirilen “Rıhtımlar
ya yeni bir perspektiften yaklaşma
Arasında (Between the Woterfronts)” yolunu seçti. Yukarıda değindiğimiz
kültürel değişim programı ve sergi- küresel gerçekliğin temel öğesi olan
siydi. İki rıhtım kenti Rotterdam ve
yeni medya, teknoloji ve iletişim orİstanbul’dan sanatçıları bir araya ge- tamları, toplumların sosyal ve kültütiren sergi, Türkiye çağdaş sanatına
rel yapıları kadar bireylerin gündelik
dair Hollanda’da düzenlenen en kap- hayatlarını da uzun süredir belirliyor
samlı etkinlikti. [6]
ve bu gücüyle farklı jeopolitik alanları, coğrafyaları ve kültürleri hiç olŞimdi yine bir 10 yıl sonra, bu kez
madığı kadar birbiriyle karşılaştırıp,
Türkiye-Hollanda diplomatik ilişkile- melezliyor. Yeni teknolojilerin üretrinin 400. Yılı vesilesiyle Türkiye’nin
tiği ve iletişim ağları yoluyla dünyaçağdaş sanatı bir kez daha
nın her yerine yaydığı bilgi, kültürler
Hollanda’yı ziyaret ediyor. 90’lardan
arası ilişki, etkileşim ve melezlenme
bu yana düzenlenen sergiler, festival- üzerine düşünmek ve üretmek için
ler ve çeşitli sanat etkinliklerine bak- ortak bir zemin oluşturuyor. Böylece
tığımızda bunların ortak noktasının, doğu-batı, merkez-çeper, ileri-geri
Türkiye’nin çağdaş imajını üretme, gibi ikilikler üzerinden düşünülegüncel gerçekliğini yansıtma, batıda
gelen Türkiye’den çağdaş sanatın
Türkiye’ye dair mevcut kalıplaşmış
Batı’da temsili paradigmasının yeimaj ve önyargıları güncel gerçek- rine, ortak bilgi ortamına yapılan
likle çarpıştırma, sanat yoluyla iki
vurguyla yeni bir yaklaşım yerleştitoplum ve kültür arasında anlayış ve
riliyor.
[6]
Erdemci, Fulya, “Rıhtımlar Arasında / Between the Waterfront” katalog metni, sayfa: 12–15
32
33
“The Cube (the3)”; Ekmel ERTAN
Fatih Aydoğdu
Transversal
Commons Tense & antihegemonial tactics
“The limits of my language…, the limits of my world ...” [1]
An art practice, which operates by means of individual criteria and frame
conditions, does not necessarily establish lasting (museal) merits, but
creates a proper aesthetics of communication. Categories of analysis,
tactical media, activist interventions react upon and/or influence the
current social conditions. Via its pragmatics, swift or uncomplicated media produces a modality, which embraces the implementation of different procedures – aesthetical, activist or partly theoretical ones.
The connotative level of the visual,
from the point of view of its contextual
reference and positioning in different
discursive meaning and association
realms, denotes the point where already coded signs meet the depth of
the semantic code of a culture and
adopt additional, more active dimensions. Here, there exists no pure objective (denotative) – and least of all
natural – representation. Each visual
sign (in a specific language) connotates a characteristic, a value or a conclusion, which is present depending
on its connotating position as implication or implicated meaning.
[1]
The fields of preferred concepts
hold social structures in the form of
meanings, practices and opinions:
the popular knowledge of social structures, of how all practical concerns
function within this culture, of the
ranking of power and interest and of
the structures of legitimating, limitations and determinations. Thus, the
chosen signs have to be related by
means of codes to the order of the
social life, to the economic, political
power and the ideology, in order to
make them readable. The term “reading” does not merely point at the
capability to identify and decode a
Ludwig Wittgenstein: Tractatus logico-philosophicus
34
special number of signs, but it also
addresses a subjective ability to relate
these to other signs in a creative approach: a skill that is a precondition
for conscious acting within an environment.
As long we can reflect upon ourselves
through the world of art and reflect
upon art through our world, the
meaning of art can take on various
forms and purposes, such as counterbalancing political conditions in the
form of an upside-down pissoir. Digital arts takes the network society as
its plane of resonance. Different than
traditional/modern art, digital arts invites the audience to actively take part
in the art work rather than merely provoking them. This quality is, of course,
contained in the very nature of art. In
a way, art functions to re-invent itself,
time, and environment by responding
and commenting on the socio-cultural
and political contexts. By so doing, it
creates other alternate visions while
incorporating various available medium and technologies in order to
achieve this goal. Here, politicization is not just an attitude operating
through practices of production but
it is an essential component of a concrete structural positioning. Art consists of a platform, which blends its
field of interaction with creative, technical, and social energies by which it
resolves and redefines such forces. It
functions to pinpoint and question
the contradictions and inconsistencies that operate within such forces
that falls in its scope of analysis.
The strategies used or described in art
are not limited to innovation or tradition. In this sense, each artwork may
function as a ‘shifter’ among other
artworks, meaning, it comments on
the world on the basis of its differentiation to other artworks. From a societal perspective, this differentiation
does not only function to ‘label’ the
work of art according to its form (such
as ‘revolutionary’, ‘innovative’, ‘epigonal’). Rather, art attains its meaning
on the basis of its positioning within
a certain social context, which entails
artworks that are not as strongly related to the public domain such as Art
in Public spaces, Street Art, mobileapplications or participatory art. Topdown-art is art that we obtain one way
or another, bottom-up-art is art that
we need to obtain one way or another.
Each artwork is a question addressed
at society at large.
Despite the common association of
network society with omnipresent
control and surveillance (which could
perhaps explain why traditional arts
tend to lean towards individualization
and a-socialization), social media,
network structures, and the Internet
are perhaps the final “public space”
that we possess as individuals today.
Massmedia (as a passive consumption
device), which have rapidly influenced
our everyday life since the second half
of the 19th century, play a strong role
in determining our agenda at present.
Since the decrease in the political and
social connotations of “public space”
in a modernist, transparent, and
cognitive society, “massmedia” has
taken on a central role in the creation
and dissemination of meaning, taking public opinion under its hegemony and replacing “knowledge” -so
important to cognitive society- with
metaphors of “meaning” and “opinions”.
35
Here, “public” denotes a passive
monitoring formula. On the one
hand, “public” designates the impossibility of going beyond the internal
operations of the system; on the other hand, it points to the possibility
of new types of communication with
other external systems. Hence, the
meaning and ideas produced by the
media do not actually represent the
opinion of the public.
In the 400th year of relations between Turkey and the Netherlands,
why did “amberPlatform” opt for an
exhibition entitled “Commons Tense/
Müşterekler Zamanı” rather than a
conventional topic, privileged within the rhetorics of geographical contexts (such as tulips or bridges).
images imposed on us by massmedia,
we believe that this description of
our current situation is not exaggerated.
By connecting social media with discussions on ecology, society, and participatory democracy from a social
organizational perspective, “Commons Tense/ Müşterekler Zamanı” establishes an alternative platform for
re-constructing urgent societal questions, to search for solutions to existing and future crises, to advocate the
need for self-organization within the
hegemony of market economy, which
privatizes all aspects of everyday life.
Digital Commons are platforms offering tools, information, theory, art,
and culture that are open for public and are free. Commons are what
we share with others. Commons/
Müşterekler is a new form of expression that goes beyond the hegemony
of the market and centralized modes
of control and, therefore, it is a kind
of language.
The rapid rise of the turbocapitalistsystem resulting from the fall of the
iron curtain in 1989 and the cold
war, the loss of public commons as
a result of the privatization necessary for “economic growth”, the crises of participatory democracy, the
dilemma between transnationalism
and nationalisms, the decrease of “Commons Tense / Müşterekler Zamanı”
individual rights after 9/11 under
designates a hypothetical language
the banner of protection from terror, that goes beyond local and national
religion wars, our irresponsible con- data to discuss certain problems,
sumption of world resources, finan- and to produce alternative options
cial crises, bankruptcies emerging
within the current social, economic,
from the management of democratic
and political systems in which we
states as private companies released
live in.
from social responsibilities, the diminishment of working rights and
It establishes a foresight to think
essential social structures of a soci- beyond borders physically and inety, moving towards (social, political, tellectually, within and without the
and economic) erosion as a result of
system.
the growing gap between different classes, in society: although we
may have become accustomed and
insensitive to the daily catastrophic
36
Fatih Aydoğdu
Transversal
Commons Tense & anti-overheersende tactieken
"De beperkingen van mijn taal..., de beperkingen van mijn wereld...”
[1]
Een kunstuiting, die opereert door middel van individuele criteria en
randvoorwaarden, stelt niet noodzakelijkerwijs duurzame (museale)
verdiensten vast, maar creëert een gepaste esthetiek van communicatie. Categoriën van analyse, tactische media, activistische interventies
reageren op en/of beinvloeden de huidige sociale omstandigheden. Via
de pragmatiek ervan, produceert snelle of ongecompliceerde media een
modaliteit die de implementatie van verschillende procedures omarmt esthetisch, activistisch of gedeeltelijk theoretisch.
Het connotatieve niveau van het visuele, vanuit het perspectief van de contextuele referentie en positionering in
verschillende beredeneerde betekenissen en associatieve werelden, verwijst
naar het punt waar reeds gecodeerde
signalen de diepte van de semantische
code van een cultuur ontmoeten en additionele, actievere dimensies aanneemt.
Op dit punt bestaat er geen puur objectieve (aanduidende) - en bovenal geen
natuurlijke - representatie. Ieder visueel
teken (in een specifieke taal) omvat een
kenmerk, een waarde of een conclusie,
die aanwezig is afhankelijk van de positie ervan als implicatie of geïmpliceerde
mening. De gebieden van gewenste concepten bevatten sociale structuren in
de vorm van betekenissen, praktijken
[1]
en meningen: de pupulaire kennis van
sociale strcuturen, van hoe alle praktische betrekkingen functioneren binnen
deze cultuur, van de rangschikking van
macht en belangen en van de structuren
van legitimering, limitatie en determinatie. Daarin moeten de gekozen signalen
en tekens gerelateerd worden door middel van codes in de orde van het sociale
leven, in de economische en politieke
macht en de ideologie, om deze leesbaar
te maken. De term ‘lezen’ verwijst niet
alleen naar het vermogen om een aantal
tekens te identificeren en te decoderen,
maar het spreekt ook een subjectieve
capaciteit aan om aan andere tekens te
relativeren in een creatieve benadering:
een vaardigheid die vereist is om bewust
te handelen binnen een omgeving.
37
Zolang we kunnen reflecteren op onszelf
via de kunsten, en vice versa reflecteren
op de kunsten via de wereld, kan de betekenis van kunst verschillende vormen
en betekenissen aannemen. Een voorbeeld hiervan is terug te zien in het contra evenwicht aanbrengen in politieke
omstandigheden in de vorm van een
omgekeerd urinoir. Digitale kunst neemt
de genetwerkde gemeenschap als klankbord. Anders dan traditionele hedendaagse kunst, nodigt digitale kunst het
publiek uit om actief deel te nemen aan
het kunstwerk, zo wordt het publiek niet
enkel uitgedaagd. Deze kwaliteit is uiteraard inbegrepen in de aard van kunst. In
zekere zin functioneert kunst om zichzelf, tijd en omgeving opnieuw uit te vinden door te reageren en commentaar te
geven op sociaal-culturele en politieke
kaders. Daarmee creëert het andere (alternatieve) visies maar integreert het
tegelijkertijd verschillende beschikbare
media en technologien ten einde dit doel
te bereiken. Hierin is politisering niet
alleen een houding waarin geopereerd
wordt middels praktijken van productie,
maar ook een essentiële component van
een concrete structurele positionering.
Kunst bestaat uit een platform, waarin
de interactie met creatieve, technische
en sociale energiën opgelost en geherdefinieerd worden. Het heeft als functie
om de contradicties en inconsistenties
die met deze krachten gemoeid zijn te
benadrukken en te bevragen binnen het
toepassingsgebied van de analyse.
De strategiën die gebruikt of beschreven
worden in de kunst zijn niet beperkt tot
innovatie of traditie. In dit opzicht kan
elk kunstwerk fungeren als een ‘shifter’ tussen andere kunstwerken, wat
inhoudt dat het de wereld becommentarieert op basis van waarin het werk
varieert ten opzichte van andere werken.
38
Vanuit een maatschappelijk perspectief,
functioneert deze differentiatie niet alleen om het kunstwerk te “labelen” aan
de hand van de vorm (zoals b.v. “revolutionair” of “innovatief”). Het is eerder het geval dat kunst een betekenis
verkrijgt aan de hand van de positie ervan t.o.v. een sociale context, waardoor
kunstwerken ontstaan die niet zo sterk
gerelateerd zijn aan het publieke domein zoals kunst in de publieke ruimte,
straatkunst, mobiele applicaties of interactieve kunst. Top-down-kunst is kunst
die we op een of andere manier verkrijgen, bottom-up-kunst is kunst die we op
een of andere manier moeten verkrijgen.
Elk kunstwerk is een vraag geadresseerd
aan de samenleving als geheel.
Ondanks de gemeenschappelijke associatie van de netwerksamenleving met
alomtegenwoordige controle en surveillance (waaruit wellicht ook blijkt waarom traditionele kunst de neiging heeft
om te leunen naar individualisatie en asocialisatie), zijn sociale media, netwerk
structuren en het internet misschien wel
de laatste “openbare ruimtes” waarover
we vandaag de dag beschikken als individuen.
Massamedia (als een passief consumptie apparaat), die op een zeer hoog
tempo ons alledaagse leven zijn gaan
beinvloeden sinds de tweede helft van
de 19e eeuw, spelen een grote rol in het
bepalen van onze agenda tot op de dag
van vandaag. Sinds de afname van de
politieke en sociale connotaties van “publieke ruimte” in een modernistische,
transparante en cognitieve maatschappij, hebben massamedia een centrale rol
ingenomen in de creatie en disseminatie
van betekenis, waarin het de publieke
opinie is gaan overheersen en “kennis”
- wat van essentieel belang is voor een
cognitieve maatschappij - is gaan vervangen met metaforen van “betekenis”
en “meningen”. Hierin verwijst “publiek” naar een passieve controle formule. Aan de ene kant duidt “publiek” de
onmogelijkheid aan om buiten de interne activiteiten van het systeem te treden;
aan de andere kant verwijst het naar de
mogelijkheid van nieuwe manieren van
communicatie met andere externe systemen. Daarom kan er gezegd worden dat
de betekenissen en ideeën geproduceerd
door de media niet daadwerkelijk de de
mening van het publiek weergeven.
Waarom heeft amberPlatform er voor
gekozen om in de 400 jaar van diplomatieke relaties tussen Turkije en Nederland een tentoonstelling te realiseren genaamd “Commons Tense/ Müşterekler
Zamanı”, in plaats van een conventioneel onderwerp, bevoorrecht binnen de
retoriek van geografische contexten (zoals tulpen of bruggen)?
en economische) erosie als een resultaat van de groeiende kloof tussen verschillende klasses in de samenleving;
ondanks dat we inmiddels gewend zijn
geraakt en ongevoelig geworden zijn
voor de dagelijkse rampzalige beelden
die ons worden voorgeschoteld door de
massamedia, geloven we dat deze omschrijving van onze huidige situatie niet
overdreven is.
Door sociale media te koppelen aan
discussies over ecologie, maatschappij
en participatieve democratie vanuit een
sociaal organiserend perspectief, stelt
“Commons Tense / Müşterekler Zamanı”
een alternatief platform vast voor de heropbouw van urgente maatschappelijke
vragen, in een zoektocht naar oplossingen voor bestaande en toekomstige crisissen, om te pleiten voor de noodzaak
voor zelf-organisatie binnen de overheersende markteconomie, waardoor alle aspecten van het dagelijkse leven geprivatiseerd worden. Digitale Commons zijn
platformen die instrumenten, informatie, theorie, kunst en cultuur aanbieden
die open en gratis toegankelijk zijn voor
het publiek. Commons zijn wat we delen
met anderen. Commons / Müşterekler is
een nieuwe vorm van expressie die verder gaat dan de hegemonie van de markt
en gecentraliseerde modes van controle,
en het is daarom een taal.
De snelle opkomst van het turbokapitalistische systeem, voortkomend uit de
val van het ijzeren gordijn in 1989 en de
koude oorlog, het verlies van publieke
commons als het resultaat van privatisering die nodig was voor “economische
groei”, de crisissen van participatieve
democratie, het dilemma tussen transnationalisme en nationalismen, de afname van individuele rechten na 9/11
onder het mom van bescherming tegen “Commons Tense / Müşterekler Zamanı”
terrorisme, religieuze oorlogen, onze
verwijst naar een hypothetische taal
onverantwoorde consumptie van wereld
die verder gaat dan lokale en nationale
middelen, financiele crisissen, faillisse- data om specifieke problemen aan te
menten voortkomend uit het beheer van
kaarten, en alternatieve mogelijkheden
democratische staten als zijnde private
te produceren binnen de huidige sociale,
bedrijven vrijgelaten van sociale ver- economische en politieke systemen waar
antwoordelijkheden, de achteruitgang
we in leven. Het legt de basis voor een
van arbeidsrechten en essentiele soci- vooruitziende blik om buiten de grenzen
ale structuren van een samenleving, de
te denken, zowel fysiek als intelectueel,
beweging richting (sociale, politieke
binnen en zonder het systeem.
39
Fatih Aydoğdu
Transversal
Müşterekler zamanı ve
hegemonya karşıtı taktikler
“Dilimin sınırları …, dünyamın sınırları ...” [1]
Kendi ölçüt ve bağlamlarında üreten bir sanat pratiği, kalıcı (müzelik)
değerler yaratmaktan çok kendine özgün bir iletişim estetiği (dil) yaratmak kaygısındadır. Çözümleyici kategoriler, taktik medyalar, katılımcı
müdahaleler, gündemi belirleyen toplumsal koşullara yönelik analitik
eleştiriyle, toplumsal değişime müdahele eder ve sorgularlar.
Süratli ya da doğrudan (aracısız) iletişim araçları kendi doğaları gereğince
farklı oluşum etkenlerinin (estetik, pratik ya da kısmen teorik) aynı platformda
kullanımlarını olası kılan modeliteler
öngörür. Görsel dil, ilinti düzlemi, bağlam gönderimleri ve ait olduğu dispozitif ve karşılaştırıcı söylemler içindeki
konumuyla, önceden kodlanmış imgelerin bir kültürün semantik kodlarıyla
kesiştiği ve yeni aktif boyutlar kazandığı noktayı belirlerler. Burada ne olgusal
ne de doğal bir sunum sözkonusu değildir. Spesifik bir dile ait görsel her imge
karmaşık ilintilerin belirleyicisi olan
ya da aradaki ilintileri kuran taşıyıcıları belirleyen, bir özelliği, bir durumu,
bir değeri ya da bir çıkarımı vurgular.
Tercih konusu kavramlar kendi içer[1]
lerinde anlam, eylem ve güven olarak
şekillenen toplumsal kategorileri de
kapsarlar: Toplumsal yapılar hakkındaki gündelik deneyimleri, bir kültürün pratikte işlerliği, çıkarsal ve iktidari, meşru, sınırlandırıcı ve kısıtlayıcı
yapılarına dair herşeyi. Bu çerçevede
kullanılan imgeler kodları üzerinden
toplumsal düzene, ekonomik ve politik
iktidara ve ideolojilere gönderme yaparak, durumu okunur hale getirme çabasındadırlar. Burada “okuma” olarak
kastettiğimiz yalnızca belli sayıdaki
imlerin çözümlenip, deşifre edilmesi
değil, kendiyle başka imlerin arasına
yaratıcılıkla girebilen (nesnel) bir yetidir, yani doğal bir çevre içinde tamamen tutarlı ve bilinçli davranabilmenin
temel kıstası olan bir yeti.
40
Sanatın dünyasıyla kendimizi, kendi “yenilikçi”, “izlemeci”) algılanmaz; Kadünyamızla da sanatı bağdaştırabil- musal Sanattan, Sokak Sanatına, modigimiz ölçüde, sanatın verili politik
bil-aplikasyonlardan, katılımcı sanadüzene ters asılmış bir pisuara dek
ta kadar olanların da ötesinde, sosyal
herşey olabileceğini biliyoruz. Dijital
bir mekana ait olduğunca anlam busanat Ağ toplumu kendine rezonans
lur. Yukarıdan sanat, öyle ya da böyle
mekanı olarak temel alır ve gelenek- elde varolan, aşağıdan sanat ise öyle
sel/modern sanatlardakinden farklı
ya da böyle edinmek durumunda ololarak izleyiciyi sadece provoke etmek
duğumuz sanattır. Her sanat eseri topyerine aktif katılımını öngörerek işin
luma yöneltilmiş başka bir sorudur.
bir parçası olmaya motive eder, bir aksiyona katılmayı tetikler. Bu aslen bir
Ağ (net) toplumuna dahil olmanın hersanat eserinin doğası gereği içerdiği de
zaman kontrol ve gözetlenme anlamıbir öngörüdür. Sanat bir anlamda ken- na geldiği gerçeğine rağmen (belki de
dini, zamanı ve çevreyi toplumsal, po- geleneksel sanatların kendisini bireylitik ve kültürel bağlamlarda yeniden
selleştirmesi ve asosyalleştirmesi bu
tasarlamanın, gündemdeki verili po- gözetleme ve kontrol mekanizmalarınlitikaya ve düzenin yapısal işleyişine
dan kaçma istemiyle bağdaştırılabilir)
tepki ve yorumda bulunarak, bir karşı- sosyal medya, hızlı iletişim ağları ve
ya da öte-vizyon üretmenin oyununu
Internet, belki de gerçek anlamıyla
oynarken, güncel tüm taşıyıcı ve tek- elimizde birey olarak tuttuğumuz son
nolojileri de kendine malzeme yapar.
“kamu mekanıdır”.
Buradaki politizasyon sadece üretim
Katılımcı ağ-kültürün berisinde (papratikleri üzerinden işleyen değil, sif bir tüketim medyası olarak) duran,
aynı zamanda yapısal somut bir tavır
19. yy’ın ikinci yarısından itibaren
olarak da vazgeçilmez bir bileşendir. gündelik yaşantımıza hızla bulaşEtkileşim alanını, yaratıcı, teknik ve
maya başlamış kitle iletişim araçları
sosyal enerjilerin birbirleriyle har- (Massmedia) giderek artan bir güçle
manlandığı, birbirlerine çeşitli dürtü- gündemimizi belirler hale gelmiştir.
ler vermek suretiyle dönüştürüldükle- “Kamu mekanının” modernist, şeffaf,
ri ve çözümlendikleri bir platformun
bilgi toplumu içerisinde üstlendiği
oluşturduğu, kurgusal işlevi ise analiz
politik ve sosyal anlamını yitirmesinettiği çelişkileri açığa çıkartmak, yo- den sonra “massmedia” sürekli anlam
rumlamak, sorgulamak olan bir sanat.
üreten ve dağıtan bir misyon üstlenerek toplumun merkezine yerleşmiş ve
Sanatın kullandığı ya da betimlediği
kamusal düşünceyi hegemonyası altıstratejiler saadece inovasyon ve gele- na almaya ve böylece bilgi toplumunnekten ibaret de değildir. Her sanat
da ön planda olan “bilgi” kavramının
eseri bir anlamda diğerleriyle bağlan- yerini “anlam” ya da “fikri olma” metıda kaydırıcı bir fonksiyon üstlenir;
taforlarıyla doldurmaya başlamıştır.
diğerlerinden farklılaştığı ölçüde dün- Burada “kamu” kavramı saadece pasif
ya üzerine önermelerde bulunur. Top- bir gözlemleme formülünü temsil etlumsal olarak bu farklılaşma yalnızca
mektedir. “Kamu” bir tarafta sistemiçi
biçimsel bir çerçevede sanat meka- sınırların aşılamayacağının vurgunının belirleyicisi olarak (“devrimci”, su olarak bir yansıtmaya gönderme
41
yaparken, öte yandan da verili diğer
sistemlerle yeni iletişim olasılıkları
üretmenin yetisi olarak da tanımlanır.
Yani medyadan üreyerek kamuya yayılan fikirler, gerçekte kamunun fikrini temsil etmezler.
Hollanda ve Türkiyenin politik ilişkilerinin 400. yılının kutlandığı bir çerçevede, genelde retorik olarak öncellik
tanınan klişe bir coğrafya bağlamı içerisinde bir sergi yapmak yerine (laleler,
köprüler vs.), amberPlatform olarak
neden “müşterekler zamanı / commons
tense” diye bir konuyu seçtik?
imajlarına bakarken gerçekliğe olan
hertürlü duyarlılığımızı yitirmekteysek de, günümüzü anlatan manzarayı
bu şekilde betimlemenin fazla abartılı bir tasvir olduğunu söyleyemeyiz.
Commons/Müşterekler meselesi yukarıda çizdiğimiz manzara çerçevesinde,
sosyal medya ve sosyal örgütlenme bağlamlarında ökolojik, sosyal ve katılımcı demokratik politika tartışmalarını
birbirine bağlayan bir organizasyon
biçimi olarak, acil toplumsal soruları
yeniden kurgulayarak sorduğumuz,
varolan ve olası muhtelif krizlere geleceğe dair yanıtlar aradığımız, pazar
ekonomisinin hegemonyasında gözardında kalmış konular bağlamında sivil örgütlenmelerin gerekliliğini, burada üretilen çözümlerin pratikte hayata
geçirilmesinin önemini ön plana çıkartan, yaşam için gerekli olan herşeyin
özelleştirildiği bir dünyada başka bir
vizyon yaratabilmek için alternatif bir
platform oluşturmaktadır.
Demirperdenin 1989 yılında düşmesi
ve soğuk savaş yıllarının sonunun
ilanından sonra zaferini hızla ve
tartışmasız ilan eden küresel turbokapitalist sistemin, “ekonomi” argümanıyla herşeyi özelleştirme baskısı
altında iyice kaybolan kamusal müştereklerimiz, katılımcı demokrasinin
krizi, transnasyonal ve milliyetçilik
ikilemleri, 9/11 ve terör argümanlarıyla bireysel haklarımızın birer birer “Digital Commons / Sayısal Müşterekyok edilip kontrol altına alınması, din
ler” kamuya açık gereçler, bilgi, teori,
savaşları, doğal kaynakların hayasız- sanat ve kültüre herkesin karşılıksız
ca tüketimi, ekonomik baloncukların
ulaşabildiği platformlardır. Compatlatılmasıyla peydahlanan küresel
mons/Müşterekler, diğerleriyle paykrizler, demokratik devletlerin her- laştıklarımızdır. Commons/Müşterektürlü sosyal sorumluluktan vazgeçe- ler pazarın ve merkeziyetçi kontrolün
rek bir şirketmiş gibi yönetilmesi so- hegemonyasının ötesinde kurduğunucu açığa çıkan iflas durumları, bu
muz yeni anlatım biçimidir, bu anlaçerçevede kökten yok edilen iş hak- mıyla da bir cins dildir.
ları ve toplumda belkemiği oluşturan
sosyal yapıların imhası ve bunların “Commons Tense / Müşterekler Zamasonucu olarak da sosyal dengele- nı” yerel ve ulusal verilerin ötesinde,
rin hiçe sayıldığı ve giderek aradaki
hepimizin sisteme dair ortak sorulaaçığın belirginleşerek arttığı sınıflı
rını tartışabilmek, alternatifler üretebir topluma doğru ilerleyen (sosyal, bilmek üzere birlikte kullanabileceğipolitik ve ekonomik) bir erozyon: her
miz faraziye bir dile gönderme yapar.
ne kadar kitle iletişim araçlarının
Fiziksel ve düşünsel, sistem içi ve sisgündelik mönüsünde yeralan ve bize
tem dışı her türlü sınırın ötesinde dütekrarlaya tekrarlaya dayattığı afet
şünebilmek için bir öngörüdür.
42
“Isofield”; Candaş Şişman
Ebru Yetişkin
Nettachmental Art from Turkey
Restoring the lost meaning of a common world by renovating the fractures in the social bond, Commons Tense is weaving an innovative fabric
for the modest connections of a micropolitics of intersubjectivity. For the
re-invention of everyday life (a theme ‘bricolaged’ by Michel de Certeau
in his The Practice of Everyday Life), [1] Commons Tense may first be
considered as one of the contemporary forms of “Dolce Utopia” as Maurizio Cattelane would call it. Nevertheless, Commons Tense should be
considered as an interactive space and time in which one is actualized
with others among many possibilities.
Turkey is also experiencing the dilemmas of modern politics in its contemporary capitalist transformation.
Sociologically speaking, as we are
now in the period of megalopolis, we
are also creating differences while
repeating, appropriating and differentiating the existing spaces, meanings, functions and institutions.
New media works in the exhibition
create singular perspectives while
dealing with the existing features.
By emphasizing the exclusive tools,
methods and ways of doing things
offered and only experienced by new
media technologies, the artists of
the exhibition create a nettachmental space and time.
[1]
Michel de Certeau, The Practice of Everyday Life, translated by Steven Rendall, Berkeley: University of
California Press, 1984. The French title was L’Invention du quotidien, Vol. 1, Arts de faire (1974).
44
Nettachments are dynamic, transformative actions and smooth relations which are fleeing from being
defined and categorized in their given circumstances. By becoming both
as an attachment and a network, the
artists as well as their works involve
acting with problems and materials
to produce Ideas and operate where
science, technology, philosophy,
teleology, politics and ecology intersect. With a collective innovative
effort, nettachmental arts generates
concordant relations with minor histories, geographies, philosophies,
literatures, everyday practices and
people who have been marginalized
and eliminated by the pre-existing
and hegemonic power relations.
Since these works do not carry on
conventional ways of making art,
they are frequently perceived as
uncanny or deficient. It is clear that
they are not a substitute for maintaining or reproducing Ideas and actions within the existing order.
They do not reproduce lame complaints intended to passify nor do
they mourn or repeat grievances
about social, economic and political problems. In contrast to being or
becoming a part of the existing order, these works or collective actions
leave for somewhere else, a new destination, a new understanding, a new
perspective on producing different
Ideas and this approach is preferred
as an ontological “obligation”. Since
existing is to differ for Gabriel Tarde,
this effort should be considered as
an alternative way of making and
transforming traditional politics.
Appropriating the tension between
recognition and irrelevance, visible
and invisible, public space and private space, use-value and junk-value, contemporary forms of consensus and decision-making are both
examined, criticized, transpassed,
innovated and suggested by the artists of the exhibition.
As a last remark, it can be noted
that if commons tense is captured by
the popular within hegemonic political economy, the exhibition also
proposes a critical approach with
regard to the tragic privatization of
the commons. Today as the production and media administration of
consensus, contemporary populism
is the shadow cast by the commodification of politics and life when the
People and Human are lacking and
becomes, by their lack, one of the
most ‘repeated and imitated Supplement’ of parliamentary democracy in
its reality. Transiting through their
own subjectivity, the artists as well
as their works suggest and share a
transformative action.
As contemporary populism is the
dominant postpolitical form of integrated transnational capitalism
inasmuch as it expresses in the most
immediately ‘binarised’ manner the
Rest of the World, when the Rest and
the World is implicitly remained
separated and consigned to the sele c t ive/p a r t ic ip ator y/i nte rac t ive
governmentality of infotainment
(Market Populism qua Capitalistic
Democracy), nettachmental works
from Turkey suggest for imagining
and creating a new world of possibilities as a micropolitics of intersubjectivities.
45
Ebru Yetişkin
Nettachmental Art uit Turkije
Om de verloren betekenis van een gemeenschappelijke wereld te herstellen wil Commons Tense een innovatief ‘verband’ maken om de gebroken
sociale banden mee te verbinden. Voor de heruitvinding van het dagelijks
leven (thema 'bricolaged' van Michel de Certeau in zijn The Practice of
Everyday Life) [1], kan Commons Tense allereerst worden beschouwd
als een van de hedendaagse vormen van "Dolce Utopia" zoals Maurizio
Cattelane deze noemt. Echter dient Commons Tense beschouwd te
worden als een interactieve ruimte en tijd waarin men door middel van
actualiteit op de vele mogelijkheden wordt gewezen.
Turkije ervaart ook de dilemma’s van
de moderne politiek in zijn hedendaagse kapitalistische transformatie.
Sociologisch gesproken, omdat we
ons nu in een periode van megalopolis bevinden, zijn we zowel verschillen aan het creëren alswel herhalen.
We eigenen ons de bestaande ruimtes, betekenissen, functies en instellingen toe en passen deze aan onze
wil aan. De mediakunst-werken in
Commons Tense creëren nieuwe perspectieven deze bestaande thema’s .
Door de nadruk op de exclusieve instrumenten, methoden en manieren
die alleen te ervaren zijn door het
gebruik van nieuwe media technologieën, creëren de kunstenaars van de
tentoonstelling een nettachmental
space.
[1]
46
Nettachments
zijn
dynamische,
transformatieve acties en connecties
die niet kunnen worden gedefinieerd
en gecategoriseerd in hun gegeven
omstandigheden. Door zich zowel als
een bijlage en een netwerk te presenteren, kunnen de kunstenaars en hun
werken zich bezighouden met problemen en materialen waar wetenschap,
technologie, filosofie, teleologie, politiek en ecologie elkaar kruisen.
Met een collectieve innovatieve inspanning, genereert ‘nettachmental
arts’ overeenkomsten als kleine geschiedenissen, regio's, filosofieën,
literatuur, alledaagse praktijken en
mensen die zijn gemarginaliseerd en
geëlimineerd door de reeds bestaande en hegemonische machtsrelaties.
Omdat deze werken doorgaan op de
conventionele manieren van kunst
maken, worden ze vaak gezien als
griezelig of niet doeltreffend.
Het is duidelijk dat ze geen vervanging zijn voor het handhaven of het
weergeven van ideeën en acties binnen de bestaande orde. Ze reproduceren geen verlammende klachten, en
treuren niet om, of herhalen zij, sociale, economische en politieke problemen. In plaats van deel te worden
van de bestaande orde, zullen deze
werken of collectieve acties deze
verlaten voor een nieuwe bestemming, een nieuw begrip, een nieuw
perspectief op de productie van
verschillende ideeën. Deze aanpak
wordt een ontologische "verplichting" genoemd. Aangezien bestaan
gelijkstaat aan een verschil maken
voor Gabriel Tarde, moet dit werk
worden beschouwd als een alternatieve manier om traditionele politiek
te transformeren.
De spanning tussen erkenning en irrelevantie, het zichtbare en onzichtbare,
de openbare ruimte en private ruimte,
gebruikswaarde en junk-waarde, hedendaagse vormen van consensus en
besluitvorming zijn onderzocht, bekritiseerd, vernieuwd en voorgesteld
door de kunstenaars van de tentoonstelling.
Als laatste kan worden opgemerkt
dat, indien Commons Tense wordt gevangen genomen door de populisten
binnen hegemonische politieke economie, ook de tentoonstelling een kritische benadering met betrekking tot
de tragische privatisering van de commons voorstelt. Vandaag de dag als de
productie en media beheer van consensus, hedendaagse populisme is de
schaduw van de commodificatie van
de politiek en het leven bij de mensen
en Human ontbreken en wordt, door
hun gebrek, een van de meest 'herhaald en imiteerde Supplement' van
de parlementaire democratie in zijn
werkelijkheid. Reizen door hun eigen
subjectiviteit, de kunstenaars en hun
werken suggereert en deelt een transformerende werking.
Hedendaagse populisme is de dominante postpolitieke vorm van geïntegreerde transnationale kapitalisme,
aangezien het in de meest direct e binarised' manier de rest van de wereld.
De rest en de wereld worden hierbij
impliciet gescheiden en verzonden
naar de selectieve / participatieve / interactieve overheid van infotainment
(Markt Populisme qua kapitalistische
democratie), nettachmental werken
uit Turkije pleiten voor verbeelding
en het creëren van een nieuwe wereld
van mogelijkheden als een micropolitiek van intersubjectiviteit.
47
Ebru Yetişkin
Türkiye’den
B(ağ)sal Sanat
Commons Tense toplumsal bağdaki çatlak ve yarıklar ile ortak bir
dünyanın kaybolmuş anlamını yenileyerek öznellikler arası bir mikro
politikanın yalın bağlantılarına dair inovatif bir doku örüyor. Gündelik
hayatın yeniden icadı (Michel de Certeau’nun The Practice of Everyday Life adlı kitabından yaptaklanan bir tema)[1] için Commons Tense
ilk başta Maurizio Cattelane’nın deyişiyle bir ‘Tatlı Ütopya’nın güncel
versiyonlarından biri olarak düşünülebilir. Ancak Commons Tense birinin
diğer olasılıklar arasında gerçekleştirildiği interaktif bir zaman ve mekan
olarak düşünülmeli.
Bugün Türkiye de kendi kapitalist dönüşümü içinde modern siyasetin ikilemlerini deneyimliyor. Sosyolojik olarak bakıldığında, şu anda megalopol
dönemi içinde olduğumuz göz önünde bulundurulsa, bizlerin bir yandan
mevcut anlamları, işlevleri ve kurumları tekrar ederken diğer yandan onları
kendine mal etmek ve farklılaştırmak
suretiyle fark yarattığımız da ortada.
Sergideki Türkiye’den yeni medya işleri de bu bağlamda mevcut olanla uğraşırken son derece tekil perspektifler
yaratıyor. Yalnızca yeni medya teknolojilerine özgü araçlar, yöntemler ve iş
yapış tarzlarını vurgulayarak serginin
sanatçıları b(ağ)sal bir zaman ve mekan yaratıyor.
[1]
48
Ne de olsa b(ağ)lar dinamik, dönüştürücü eylemler ve verili durumlar
içinde tanımlanmaktan ve sınıflandırılmaktan kaçan kaygan ilişkilerdir. Hem bir bağ hem de bir ağ olarak
gerek sanatçılar gerek işleri, Fikir
üretmek ve bilimin, teknolojinin,
felsefenin, teleolojinin, siyasetin ve
ekolojinin kesiştiği yerde işlemek
suretiyle sorunlarla ve materyallerle
hareket etmeyi içeriyor. Zira kolektif
sayılabilecek bir inovatif çabayla
b(ağ)sal sanat, mevcut hegemonik
iktidar ilişkileri tarafından elenen,
görülmeyen, okunmayan ve tercüme edilmeyen tarihler, coğrafyalar, felsefeler, literatürler, gündelik
pratikler ve insanlara uyan minör
etkileşim ilişkileri üretiyor. Bu işler
konvansiyonal sanat yapma yollarını sürdürmedikleri için de sıklıkla
tekinsiz, eksik ya da anlaşılmaz olarak algılanabiliyor.
Şurası kesin ki bu işler mevcut düzen içindeki Fikirleri ve eylemleri
muhafaza etmek ya da yeniden üretmek üzere bir ikame sayılamaz. Ne
pasifleştirmek niyetini içeren yavan
sızlanmaları ve şikayetleri yeniden
üretirler ne de toplumsal, siyasi ve
ekonomik sorunlar hakkında kederlenerek yas tutma eylemini tekrar
ederler. Yalnızca mevcut düzenin
bir parçası olmak yerine bu işler ya
da kolektif eylemler başka Fikirler
üretmek üzere başka bir yere, başka
bir anlayışa ve yeni bir perspektife
bir gidiştir, bir ayrılıştır ve bu yaklaşım ontolojik olarak bir ‘zorunluluk’ olarak tercih edilir. Gabriel
Tarde’un deyişiyle var olmak değişmek olduğu için, bu çaba geleneksel siyaset yapmayı dönüştürmenin
alternatif bir yolu olarak değerlendirilmelidir.
Tanınma ve ilgisizlik, görünürlük
ve görünür olmama, kamu ve özel
alan, kullanım-değeri ve çöp değeri
arasındaki gerginlik sanatçılar tarafından kendilerine mal edilir; uzlaşma ve karar almanın güncel formları
sorgulanır, eleştirilir, kat edilir, inove edilir ve önerilir.
Son olarak ortak kipin bugün popüler olan tarafından kapıldığı göz
önünde bulundurulsa, sergi müşterek olanların hegemonik siyasiekonomi tarafından trajik bir şekilde özelleştirilmesine dair eleştirel
bir yaklaşım da sunar. Günümüzde
uzlaşmanın medya tarafından yönetildiğini ve üretildiğini hesaba
katarsak, güncel popülizm siyasetin
ve hayatın metalaşmasıyla bir gölge
haline gelmiştir. Halkın ve İnsan’ın
eksikliği ile de parlamenter demokrasinin en çok tekrar ve taklit edilen
Ek’lerinden biri haline gelmiştir.
Kendi öznelliklerini kat ederek sanatçılar ve işleri bir dönüştürücü eylem ortaya koyar ve paylaşır.
Güncel popülizm entegre edilmiş
transnasyonal kapitalizmin tahakküm eden siyaset sonrası biçimidir çünkü ikili mantığı çalıştırarak Dünyanın Geri Kalanını, tam
da Dünya ve Geri Kalanı arasında
dolaylı bir şekilde ayrım yaparak
infoğlencenin seçici, katılımcı ve
etkileşimsel yönetimselliğine göndermeyi ifade eder. Bu durumda
Türkiye’den b(ağ)sal işler yeni bir
olasılıklar dünyasını tahayyül ederek yaratmayı öznellikler arası bir
mikro-politika olarak önerir.
49
50
“Toplu Kaşıma / Common-Itchy”; Ahmet Sertaç ÖZTÜRK
51
Ekmel Ertan
“Commons Tense
New Media Art From Turkey”
New media scene in Turkey can be thought in parallel with the establishment of visual communication design departments, which goes back
to the end of 90’s. In the last decade, with the opening of visual communication design departments in public and private universities, screen
based digital medium gained a momentum in Turkey. One of the pioneers in Turkey was Bilgi University’s VCD department, which started
organizing annual student works exhibits in 2001. These exhibits created
a wide awareness of digital technologies among the younger generation.
The earliest VCD departments founded
by private universities starting from
1996. Yıldız Technical University is the
first state university which started such
a program but also the first master and
doctoral degree program in the field.
Now there are roughly 170 universities in Turkey, about 45 of them are in
İstanbul and most of them have a visual
communication design or similar programs.
There is not a department or program
dedicated to new media in any art faculties of any universities in Turkey. For
the large part, art education in Turkey
still follows a conventional art educational practice, although it has to be
said that learning outcomes have shifted slowly towards conceptual art work
which integrates various media such as
three dimensional installations, audio
and video, even within the more conservative institutions such as the Mimar
52
Sinan Faculty of Fine Arts and Marmara
University’s Faculty of Fine Arts.
Thus, it is no coincidence that integrative design/art and technology education centers around the visual communication design programs at various
institutions where these programs find
their place within either Faculties of
Communication -as would be the case
for Bilgi University’s VCD departmentor within the Art Faculties –as in Sabanci University’s VCD program.
Screen-based interaction has been in
the curriculums of all those programs
from the beginning. But only in 2005,
the first course, which tries to go beyond the screen-based interaction and
emphasizes works on spatial and tangible interfaces from the point of view
of design and art disciplines, was started in 2005 at Bilgi University –it was
actually by me. I continued this course
at Sabancı University later on.
In 2005 Elif Ayiter and Selim Balcısoy
started a multidisciplinary course at
Sabancı University, which was open
to both CS and VAVCD students, which
emphasized collaborative work of design and engineering students. Koray
Tahiroğlu who is a musician educated
abroad, started similar courses at the
Music Department of Bilgi University
and in 2008 the students presented
their interactive compositions in a
club. This was the first event of its
kind.
On the other hand a new generation
of young academics are started taking
over. These days, many Universities
opening up more space to new media
in their curriculums and some of them
are started some programs titled “new
media” under the communication
faculties. But these “new media” programs are in fact journalism programs,
not design or art programs. Therefore
the Visual Communication Design programs or departments are still the only
creative resources for new media art
and design in Turkey. This field is still
waiting for its dedicated programs.
While there are several –mostly individual- attempts to develop the new
media education, none of them ended
The earliest attempt to create a platup as a separate program that focus- form in new media art in Turkey was a
es exclusively on new media design
media art and theory magazine titled
and art practice. Although one could “h@t” (Hybrid Arrested Translation)
find a few extraordinary new media
only one issue could be published in
works in the student output, design
1998. Fatih Aydoğdu was the editor and
and, until recently art programs could
initiator of the magazine. In its first
simply not go further other than just
and only issue, “h@t” was focusing on
changing the design tools to the digi- the “body in the information age” with
tal medium. New media did not be- the texts featuring (a.o.) P. Virilio, V.
come mainstream even among the
Flusser, A. Kroker, H. Moravec and Artpotential young generation. It is not a
ists like Stelarc, Orlan, Aziz + Coucher.
coincidence that almost all of the few
Turkish new media artists in the world
NOMAD was founded in 2002 as an inscene continued or completed their
dependent formation and registered as
education abroad.
“association” in 2006. NOMAD, in their
own words, aims to produce and experIn 2005 Istanbul Technical University, iment with new patterns in the digital
which is the oldest and one of the most
art sphere by using the lenses of varirespected technical school of Turkey, ous other disciplines. Başak Şenova,
started a master degree program ti- Emre Erkal and Erhan Muratoğlu were
tled Information Technologies in De- the initiators of the project. NOMAD
sign. Since the academics started the
realized the first sound art festival
program with a new perspective and
titled “cntr_alt_del” in 2003 then conbased on the experience gained till
tinued in 2005 and 2007-2008. NOMAD
that time, the program could have
developed an important local network
been one of the foremost new media
and carried out many projects, which
programs of Turkey. Unfortunately, it
evolved into networking and to procould not manage to survive because
jects concurrence of contemporary art
of bureaucratic complications.
and social issues.
53
In 2006, Ekmel Ertan and Aylin Kalem
who were then colleagues at “Bilgi University”, organized TECHNE Digital Performance Platform, which was the first
new media event of its kind in Turkey.
It was a one-week festival, consisting
of a small exhibit, seminars, two dance
performances and a few workshops
around new media. TECHNE was very
popular only among a small number
of students from the above mentioned
programs and some young artists.
Up to 2007, there were only academics
and some individuals in the –up coming- new media field of Turkey and a
need for an independent institutional
organization was clear. Some of the
people who worked together in TECHNE organization started Body Process
Arts Association (BIS), which is the
first and still only independent NGO in
the field. BIS initiated by Ekmel Ertan,
Özlem Alkış and Nafiz Akşehirlioğlu
who started amber art and technology
festival same year in 2007.
Since then BIS realized five editions of
the festival, which were very successful in creating international visibility
for the art and technology field and
new media art in İstanbul. This year
we are going to realize the sixth issue
of amberFestival in November. I will
talk about BIS and amberFestival later.
[Current State]
Today, VCD programs of the universities are continuing to produce interesting outcomes on individual bases. Bilgi
University’s VCD department is still
continuing its Track exhibitions (annual students exhibition), which, however, do not repeat the same success as
before.
54
In 2006 Bilgi University moved to its
new Santral campus, which includes a
contemporary art museum in the inspiring terrain of an old Power Station. This
space created a new challenge for new
practices in the field. Management of
Performing Arts Department of the same
university contributed by opening workshops and including new technologies
in their curriculum. BODİG which is an
artist platform started by Aylin Kalem
and Beliz Demircioğlu was born there
and started research and workshops in
dance and performance that utilize new
technologies.
A very promising initiative in the last
years is that Güven Çatak at Bahçeşehir
University started a Game Lab titled “Bug”,
which already designed a few games, collaborated in making of a documentary
about the game industry in Turkey and
also publishing course documentaries
online. The long-term plan is to start a
game design department, which will be
the first in Turkey.
Kurye Video Festival started an interest in
new media and gradually developed new
media events in the frame of its Kurye
Festival. Last year they carried out the
2011 issue of their festival on Game with
the title “Space Invaders”.
Gallery and museums are also interested
in new media lately; Pera Museum hosted
Japan Media Art exhibition in 2010 and
Borusan Music House opened their second collection of the media exhibition titled “Material and Light”. The director of
Borusan Music House declared that their
long-term aim is to open a new media museum in Istanbul.
Art scene or better to say “art market” is
developed considerably in the last years
in İstanbul. Therefore it is more often now
that we will see single new media works
as part of contemporary art exhibitions in
the galleries. I prefer to say art market because the art has been almost totally left
or given to the private sector; the state is
not a real actor in this scene any more in
Turkey.
Indeed outside of the early Republican
period when the major art schools were
founded the state never has never really supported art in Turkey. It was in fact
the opposite. It was only in the year 2010,
when İstanbul was the European Capital
of Culture that independent artists and
organizations working in contemporary
art field were supported by the state for
the first time through the İstanbul 2010
ECC Agency. That experience also showed
us that no practice or procedure through
which artists and the state can work together, had been developed. Today you
can imagine an art scene in which almost
all big national corporates have their own
cultural institutions, there are only commercial galleries, only a small audience
which is not enough to make the only
contemporary performance theatre of
İstanbul (garajistanbul) survive, and no
city or state support except the traditional
arts or cinema.
Therefore, the corporations and collectors started to lead the art scene. Since
the mainstream markets react slower
to the changes of the time and Turkey is
only a follower of Western art scene, what
we managed to get is a conventional art
market at the end. This can be also true
for many other countries these days; less
state money for arts and whatever is available mostly goes to traditional or conventional arts. But the lack of public money
in the art scene in Turkey makes it totally
open to the manipulation of the power
actors and in which artists, artist groups,
independent institutions, etc. are in the
danger of losing their voice. This actually
explains the choice of amberPlatform’s
theme around the concept of Commons
for this year in 2012.
In such an art scene, it is difficult to find her
way as an artist, especially if you are working in a niche. As I mentioned before there
are only a few artist in Turkey who could
have developed a career in new media.
Ebru Kurbak lives and works in Vienna.
After completing her graduate and MA in
architecture, she thought at Bilgi university VCD department, later she moved to
Austria for her PhD study. Ebru Kurbak
became known especially with their collaborative work with Mahir Yavuz, titled
News Knitter, they created pullovers that
visualize large scale data; specifically
news about the Turkish military. It is
partly a political work that consists of
data collected through the Google search
in a certain time scale and processed with
custom software to create the visualization. Kurbak intersted in wearables and
continue creating wearable artworks.
Mahir Yavuz also studied and thought at
Bilgi University's VCD Department before
moving to Linz for his PhD. He workes on
information visuzalization and created
many infiviz in the frame of artistic representations. He is currently working in
New York as a designer an also producing
artworks in the same channel.
Burak Arıkan is the best-known Turkish
media artist. He studied at MIT after his
civic engineering education and master’s
degree in media design in Turkey. He is
the most productive artist in the field.
During his education at MIT he worked
on different topics and collaborated with
55
many international artists. Lately he is
working on Network Mapping, which
he developed as an artistic tool to analyze social relations among the actors in
many different fields but especially in
the art scene. Among his other works I
would like to mention is Mypocket.
Ali Miharbi is another media artist who
completed all his higher education
in the United States. Miharbi is using
face tracking software and developed
most of his late works on related concepts. Delegation and Faces on Mars are
among his works. RTÜK is another work
which is a plug-in written for Firefox to
let the ordinary users to ban the part
of the web sites that they believe is not
suitable; this is a critical work against to
the state’s internet policy.
Onur Sönmez is another young artist
who completed his graduate study at
Linz after his undergraduate studies
at Bilgi University. Sönmez started his
career as a designer after his graduate study he worked at Future Lab as
a research artist. He lives abroad and
works as an artist and researcher internationally. I would like to mention The
Mexican Standoff, Jason Shoe, and White
Shadow among his works, which cover a
wide range.
Not all of these artists are coming from
the digital background but also not from
conventional art education or practices.
Of course there are many established
artists in Turkey who use new technologies among other techniques and media.
I did not mention them here as New Media Artists. Mainly because new media
or technologies themselves are not the
main medium of their work; also even
if they create such works, these do not
form their artistic repertoire. although I
56
believe that such artworks deserve the
same merit as others, it is a totally different artistic approach as well as a different methodology that distinguishes
new media artist from the conventional.
[amberPlatform]
After this brief history of new media in
Turkey I will continue with our own experience, BIS and amberPlatform.
BIS (Beden-İşlemsel Sanatlar Derneği
/ Body-Process Arts Association) is an
Istanbul based initiative that aims to
explore artistic forms of expression at
the conjunction of the body and the
technological processes. It was founded
in 2007 as an association by a team of
researchers and artists from disciplines
such as dance, performance, design, social sciences and engineering.
BIS fosters to create an international discussion and production platform in its
locale, on art and technology in a world
itself transformed by new technologies.
It defines its area of interest through
the wording of its subtitle. The concept
of body-process arts envisages artistic
forms that explore, think, embody and
question the complex and multifaceted
relationship and the fluid boundaries
between body and technology and the
consequences of their interaction.
BIS started amber Art and Technology
Festival in November 2007 which consisted of a new media art exhibition,
performances, workshops, seminars
and artist presentations. It continues
annually since then.
[amberFestival’s objectives]:
▸ To promote research and production
in the new forms of artistic expressions
that exploit new technologies;
▸ To provide visibility to the artworks
and young artists working in the field of
art and technology in Turkey
▸ To present international artworks to
the young artists and Turkish audience
▸ To bring the critical topics in art and
technology to the public attention
▸ To improve young generations’ perception of technology by encouraging active and creative use of it
▸ To create a new international art and
technology network between East and
West in Istanbul
amberFestival realized these objectives in the past years and created a
new international scene in its locale in
the conjunction of art and technology.
The themes for the past 5 festival were
“Voice and Survival” “Interpassive Persona”, “Uncyborgable?”, “Datacity”, “Next
Ecology”; each with references to local
as well as international panorama. This
year the theme is “Paratactic Commons”.
In the five editions of amberFestival
up to now, 192 artists and researchers presented their works; Stelarc, Bill
Vorn, Marcel.li Antunez Roca, Mladen
Dolar, Robert Pfaller are some names to
be mentioned among them. More than
136 installations exhibited, 21 workshops, 17 performances, 14 lectures, 52
artists presentations realized. From
the first installment of the festival to
present the work of the local artists has
been an important issue. amberFestival
encouraged young artists and tried to
make sure that a quarter of the exhibited works to be the creation of local
artists. 43 local artists have exhibited
their works at amberFestivals. For most
young artists it was the first international presentation of their work and a
certain chance for networking.
amberFestival helped to create awareness about the art and technology field
and brought critical topics into the public attention. The themes of the festival
helped to deeply and widely discuss the
important topics related to the technology and society. Starting from 2009 with
amberConference the topics became
even more visible and elicited the participation of a larger audience.
The first international “amberConference” held in conjunction with the amber Art and Technology Festival in 2009,
in collaboration with İstanbul Modern
and with the support of “Sabancı University”. amberConference aims at
creating a platform of discussion and
dissemination for the various themes
and topics in which science, art and
technology converge. This is its fourth
year. amberConference is continuing in
close collaboration with İstanbul Technical University, Sabancı University and
University of Southampton.
amberPlatform also created or collaborated other projects abroad and exhibited works of artists who live and work
in Turkey. Luna Park was a collaboration with Dortmund based Artsceneco;
the exhibition-performances realized in
Munich, İstanbul and Dortmund. Intercult Playface was another exhibition in
Museums Quartier in collaboration with
Interface Culture Masterprogram. Right
after Commons Tense in the Haag, we
will be exhibiting some of the works in
Saarbrucken in collaboration with HBK.
BIS also runs several projects in the conjunction of art, technology and society
which are not mere artistic projects. It
continues to be one of the important actors that shaped and continue to shape
the art and technology scene in Turkey
57
Ekmel Ertan
“Commons Tijd
De nieuwe media scene in Turkije kan in een adem genoemd worden met
de oprichting van visuele communicatie design faculteiten, wat teruggaat naar het eind van de jaren 90. In het afgelopen decennium, met de
opening van deze afdelingen binnen de publieke en private universiteiten,
kreeg het scherm gebaseerde medium een momentum in Turkije. De
vroegste VCD afdelingen werden opgericht door private universiteiten
vanaf 1996. Yıldız Technical University was de eerste staatsuniversiteit
die een dergelijk programma startte, en had eveneens het eerste Master
en doctorale programma op dat terrein.
Een van de pionierende initiatieven
in Turkije was Bilgi University’s VCD
afdeling, die in 2001 startte met de
organisatie van jaarlijkse tentoonstellingen met werken van studenten.
Deze tentoonstellingen creeerden een
breed bewustzijn voor digitale technologien onder een jongere generatie.
Vandaag de dag zijn er grofweg 170
universiteiten in Turkije, waarvan er
45 in İstanbul gevestigd zijn en waarvan het grootste aantal een VCD of
een soortgelijk programma aanbied.
Er is echter geen afdeling of programma toegewijd aan nieuwe media in
de kunst faculteiten van de Turkse
universiteiten. Voor het grootste deel
volgt de kunsteducatie in Turkije nog
steeds een conventionele praktijk,
58
alhoewel er gezegd moet worden
dat - zelfs bij de meer conservatieve
instituten als Mimar Sinan’s Faculty
of Fine Arts en Marmara University's
Faculty of Fine Arts - de leerresultaten
langzaamaan verschoven zijn naar
conceptuele kunstwerken waarbij
verschillende media geintegreerd
worden, zoals driedimensionale installaties, audio en video.
Daarom is het geen toeval dat geintegreerde design-, kunsten technologieprogramma’s hun plek in beginnen te nemen binnen de visuele
communicatie design programma’s
van verschillende educatie instellingen, maar ook binnen de groter communicatie faculteiten of kunst faculteiten.
Scherm-gebaseerde interactie is sinds
het begin verwerkt geweest in de curriculums van deze programma’s. Pas in
2005 werd door mij het eerste vak gestart bij Bilgi University waarin verder
werd gegaan dan scherm-gebaseerde
interactie en de nadruk lag op ruimtelijke en tastbare interfaces vanuit het
perspectief van ontwerp en kunst disciplines. Dit vak werd later opgevolgd bij
Sabancı University. Eveneens in 2005
startte Elif Ayiter en Selim Balcısoy
een multidisciplinair vak bij Sabancı
University, dat toegankelijk was voor
zowel CS als VAVCD studenten. Hierdoor kwam de nadruk te liggen op gezamenlijk werk in ontwerp en bouwkunde studenten. Koray Tahiroğlu, een
in het buitenland opgeleide muzikant,
startte gelijksoortige vakken aan de
muziek afdeling van Bilgi University
en in 2008 presenteerden de studenten
hun interactieve composities in een
club. Dit was het eerste evenement van
zijn soort.
Alhoewel er meerdere - veelal individuele - pogingen waren om nieuwe media
educatie te ontwikkelen, eindigde geen
ervan als opzichzelfstaand programma
waarbij uitsluitend op nieuwe media
en kunst praktijk werd gefocust. Ondanks dat er een aantal uitzonderlijke
nieuwe media werken werden gerealiseerd door studenten, konden ontwerpen - tot vrij recentelijk - kunstprogramma’s niet verder ontwikkelen totdat er
simpelweg ontwerptools werden geüpgradet naar digitale media. Nieuwe media werd eveneens niet opgepakt door
de mainstream beweging onder de jongere generaties. Het is geen toeval dat
vrijwel alle nieuwe media kunstenaars
uit Turkije op wereldniveau hun educatie in het buitenland hebben voorgezet
en/of afgerond.
In 2005 startte Istanbul Technical University (İTÜ), de oudste en een van de
meest gerespecteerde technische scholen van Turkije, een master programma
genaamd Information Technologies in
Design. Gezien het feit dat de academici gestart waren vanuit een nieuw
perspectief en gebaseerd op de ervaringen die voorheen waren opgedaan,
had het programma de potentie om een
van de vooraanstaande nieuwe media
programma’s van Turkije te worden.
Helaas kon het programma uiteindelijk
niet overleven door bureaucratische
complicaties.
Vandaag de dag is er een nieuwe generatie van jonge academici opgestaan
die het roer aan het overnemen zijn.
Veel universiteiten zijn recentelijk bezig geweest met het vrijmaken van
meer ruimte voor nieuwe media in de
curriculums, en sommige zijn gestart
met “New Media” programma’s vanuit de communicatie faculteiten. Maar
deze programma’s zijn eigenlijk journalistieke programma’s, geen ontwerpof kunst programma’s. Daarom zijn
tot op de dag van vandaag de Visuele
Communicatie Design programma’s of
afdelingen de enige creatieve bronnen
voor nieuwe media kunst en ontwerp in
Turkije. Op dit terrein is het nog steeds
afwachten op toegewijde programma’s.
De eerste poging om een nieuw mediaplatform op te zetten in Turkije was
een media kunst en theorie magazine
genaamd “h@t” (Hybrid Arrested
Translation), waarvan slechts 1 editie
kon worden uitgegeven in 1998. Fatih
Aydoğdu was de editor en initiator van
het magazine. In haar eerste en enige
editie van “h@t” lag de focus op het “lichaam in het informatie tijdperk”, met
teksten van o.a. P. Virilio, V. Flusser,
59
A. Kroker en H. Moravec en bijdragen
van kunstenaars als Stelarc, Orlan en
Aziz + Coucher.
NOMAD startte in 2002 als een onafhankelijke formatie, geregistreerd
als “associatie” in 2006. In hun eigen
worden richtte NOMAD zich op het
produceren en experimenteren met
nieuwe patronen in de digitale kunsten door deze te benaderen vanuit het
perspectief van verschillende andere
disciplines. Başak Şenova, Emre Erkal
en Erhan Muratoğlu waren de initiators van het project. NOMAD initieerde
het eerste sound art festival genaamd
“cntr_alt_del” in 2003, dat werd voortgezet in 2005, 2007 en 2008. NOMAD
was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van een belangrijk lokaal netwerk en realiseerde vele projecten op
het vlak van hedendaagse kunst en
sociale vraagstukken.
In 2006 organiseerde Ekmel Ertan en
Aylin Kalem – destijds collega’s aan
Bilgi University – het TECHNE Digital
Performance Platform, het eerste nieuwe media evenement van zijn soort in
Turkije. Het was een week durend festival bestaande uit een kleine tentoonstelling, seminars, twee dansvoorstellingen en enkele workshops rondom
nieuwe media. TECHNE was erg populair, maar slechts onder een klein
aantal studenten van de hierboven genoemde programma’s en enkele jonge
kunstenaars. Tot 2007 waren er twee
academici en enkele indivisuen actief
in het opkomende terrein van nieuwe
media in Turkije, en de behoefte aan
een onafhankelijke institutionele organisatie groeide. Ekmel Ertan, Özlem
Alkış en Nafiz Akşehirlioğlu startte de
Body Process Arts Association (BIS),
wat de eerste - en nog steeds de enige
60
- onafhankelijke NGO in het werkveld
was. De eerste activiteit van BIS was
het amber art and technology festival
in 2007. Sinds 2007 heeft BIS vijf edities van het festival gerealiseerd die
een sterke bijdrage hebben geleverd
aan de zichtbaarheid van de kunst en
technologie en nieuwe media kunst
sector in İstanbul. Dit jaar in november
vindt de zesde editie van het festival
plaats. Op BIS en amberFestival zal ik
later nog terugkomen.
Vandaag de dag blijven de VCD programma’s van de universiteiten zeer
interessante uitkomsten produceren
op individuele basis. Bilgi University’s
VCD afdeling zet nog steeds de Track
tentoonstellingen voort, die helaas
niet meer het succes als voorheen behalen. In 2006 verplaatste Bilgi University naar de nieuwe Santral campus, in
het inspirerende terrein van een oude
elektriciteits centrale, waar tevens
een museum voor hedendaagse kunst
is gevestigd. Deze omgeving creeerde
een uitdaging voor nieuwe praktijken.
Het Performing Arts Department droeg
hieraan bij door de organisatie van
workshops en de toetreding van nieuwe technologien in hun curriculum.
BODİG, een kunstenaarsplatform
gestart door Aylin Kalem en Beliz
Demircioğlu werd in deze omgeving
geboren. BODİG doet onderzoek en organiseert workshops in dans en performance waarbij gebruik gemaakt wordt
van nieuwe technologien. Een ander
veelbelovend initiatief is Bug, een
Game Lab door Güven Çatak van de
Bahçeşehir University. Bug heeft al een
aantal games ontworpen, meegwerkt
aan een documentaire over de game
industrie in Turkije en ook educatieve
documentaires online publiceerd.
Het lange termijn plan is om een game
design department te starten, dat de
eerste in Turkije zal zijn. Kurye Video
Festival is een ander initiatief dat heeft
gezorgd voor het interesseren van veel
mensen in nieuwe media. Ze begonnen
snel na de oprichting met het geleidelijk opzetten van nieuwe media evenementen als onderdeel van het festival.
Galleries en musea lijken ook steeds
meer interesse te tonen in nieuwe
media; Pera Museum organiseerde in
20120 een Japan media Art tentoonstelling en Borusan Music House opende
een tweede collectie van de media
tentoonstelling onder de titel “Material and Light”. De directeur van het
Borusan Music House verklaarde zelfs
dat hun plan op de lange termijn is
om een museum voor nieuwe media te
openen in İstanbul.
De kunst scene of beter gezegd de
kunst markt in İstanbul is ontzettend
sterk ontwikkeld in de afgelopen jaren.
Daarom komt het steeds vaker voor dat
er een of twee nieuwe media kunstwerken onderdeel worden van hedendaagse kunst tentoonstellingen in galleries.
Ik geef de voorkeur aan de term kunstmarkt aangezien de kunst vrijwel volledig overgeleverd is aan de private sector; de staat is in deze sector geen echte
speler meer. Afgezien van de vroege
Republikeinse periode waarin de grote kunstacademies werden opgericht
door de staat, heeft de staat nooit echt
kunst ondersteund. Het was zelfs het
tegenovergestelde. Pas in 2010, toen
İstanbul Culturele Hoofdstad van Europa was, werden onafhankelijke kunstenaars en organisaties op het gebied
van hedendaagse kunst ondersteund
door de staat. Die ervaring toonde ons
ook dat er geen praktische of procedu-
rele structuren waren opgebouwd die
kunstenaars en de staat in staat stelde
om samen te werken. Vandaag is daaruit een kunstscene ontstaan waarin
vrijwel alle grote nationale corporaties
hen eigen culturele instituties hebben,
er zijn enkel commerciele galleries,
slechts een klein publiek dat niet groot
genoeg is om het enige hedendaagse
podiumkunst theater (garajistanbul)
niet kan overleven en waar geen gemeentelijke of staatsondersteuning
bestaat voor de kunsten, afgezien van
de traditionele hedendaagse kunsten
of cinema. Op die manier zijn de corporaties en verzamelaars de kunstsector
gaan leiden. Aangezien de mainstream
markten langzamer reageren op de veranderingen van de tijd, en omdat Turkije slechts een volger is van de westerse kunstsector, is er een conventionele
kunstmarkt ontstaan.
Ditzelfde kan gezegd worden over vele
andere landen dezer dagen; minder
geld van overheidsinstellingen voor de
kunsten en het weinige dat er nog beschikbaar is gaat naar de traditionele
en conventionele kunsten. Maar het gebrek aan publiek geld in de kunstsector
maakt dat deze volledig openstaat voor
de manipulatie van partijen met macht,
waardoor kunstenaars, collectieven,
onafhankelijke organisaties etc. in het
gevaar komen hun stem te verliezen.
Dit is tevens de aanleiding voor de keuze van amberPlatform om het thema
in 2012 te richten op Commons. In een
dergelijke kunstensector is het moeilijk
voor kunstenaars om zich te ontwikkelen, voornamelijk in de niche disciplines. Zoals ik al eerder beschreef zijn er
slechts een klein aantal Turkse kunstenaars die een carrière hebben kunnen
ontwikkelen in nieuwe media.
61
Niet al deze artiesten komen vanuit
een digitale achtergrond, maar ook
niet uit conventionele kunsteducatie
of praktijken. Uiteraard zijn er veel
gevestigde Turkse kunstenaars die
gebruik maken van nieuwe technologieën, maar ook andere technieken en
media. Ik noem hen hier niet nieuwe
media-artiesten. Voornamelijk omdat
nieuwe media of de bijbehorende technologiën niet het hoofdmedium zijn in
hun werk; en zelfs als ze dit soort werken maken, dan is dat niet hun volledige artistieke repertoire. Ook al geloof
ik dat zulke kunstwerken net zoveel
lof verdienen als anderen, betreft het
wel een totaal andere artistieke benadering en methodologie, wat nieuwe
mediakunst daardoor apart zet ten opzichte van conventionele kunst.
[amberPlatform]
Na deze korte geschiedenis van de
nieuwe media in Turkije zal ik verder
gaan met onze eigen ervaring, BIS en
amberPlatform.
BIS (Beden-İşlemsel Sanatlar Dernegi /
Body-Process Arts Association) is een
in Istanbul gebaseerd initiatief dat is
gericht op het onderzoeken van artistieke vormen van expressie op het snijvlak van lichaam en technologie. Het
werd in 2007 als een vereniging opgericht, door een team van onderzoekers
en kunstenaars uit disciplines zoals
dans, performance, design, sociale
wetenschappen en techniek.
BIS positioneert zich als een internationaal discussie- en productieplatform
op het gebied van kunst en technologie, in een wereld die zelf getransformeert is door nieuwe technologieën.
Het definieert het interessegebied door
62
middel van de formulering van de ondertitel. Body-Process Art brengt artistieke vormen voort die de complexe en
veelzijdige relatie en de flexibele grenzen tussen lichaam en technologie, en
de gevolgen van hun interactie onderzoeken, bevragen en belichamen.
BIS begonnen met amber Art and Technology Festival in november 2007, dat
toen bestond uit een nieuwe mediakunst tentoonstelling, performances,
workshops, seminars en kunstenaarspresentaties. Het festival heeft sinsdien ieder jaar plaats gevonden.
[De doelstellinge van amberFestival]:
▸ Om het onderzoek en de productie
met betrekking tot de nieuwe vormen
van artistieke expressie met gebruik
van nieuwe technologieën te promoten;
▸ Om zichtbaarheid te geven aan
kunstwerken en jonge kunstenaars die
werkzaam zijn in het gebied van kunst
en technologie in Turkije
▸ Om internationale kunstwerken te
presenteren aan jonge kunstenaars en
een Turks publiek
▸ Om belangrijke onderwerpen met
betrekking tot kunst en technologie
onder de aandacht te brengen van het
publiek
▸ Om het inzicht in technologie van
jonge generaties te verbeteren door het
stimuleren van een actief en creatief
gebruik ervan.
▸ Om een nieuw internationaal kunst
en technologie netwerk tussen Oost en
West in Istanbul te creëren
amberFestival realiseerde deze doelstellingen in de afgelopen jaren en creëerde een nieuwe internationale scène
rondom het veld van kunst en technologie. De thema's voor de laatste vijf
festivals waren “Voice and Survival”
“Interpassive Persona”, “Uncyborgable?”, “Datacity” en “Next Ecology”;
en opereerden elk op zowel lokaal als
internationaal niveau. Het thema van
dit jaar is “Paratactic Commons“.
In de afgelopen vijf edities van amberFestival presenteerden 192 kunstenaars
en onderzoekers hun werk, waaronder
Stelarc, Bill Vorn, Marcel.li Antunez Roca,
Mladen Dolar en Robert Pfaller. Meer dan
136 installaties werden tentoongesteld,
21 workshops, 17 voorstellingen, 14 lezingen, 52 kunstenaarspresentaties werden
gerealiseerd. Vanaf de eerste editie van
het festival is een grote rol weggelegd
voor het presenteren van werk van lokale kunstenaars. amberFestival moedigde jonge kunstenaars aan, en zorgde
ervoor dat een kwart van de tentoongestelde werken van lokale kunstenaars
was. 43 plaatselijke kunstenaars hebben
inmiddels hun werk tentoongesteld op
amberFestivals. Voor de meeste jonge
kunstenaars was het de eerste internationale presentatie van hun werk - en een
unieke kans om te netwerken.
AmberFestival heeft bijgedragen aan de
bewustwording van het veld van kunst
en techniek, en bracht belangrijke onderwerpen onder de aandacht van het
publiek. De thema's van het festival hebben bijgedragen aan brede en diepe discussies over belangrijke onderwerpen met
betrekking tot de rol van technologie in
de samenleving. Dit werd vanaf 2009 met
amberConference nog meer zichtbaar en
maakte de deelname van een groter publiek mogelijk.
De eerste internationale “amberConference“ werden gehouden in samenwerking met het amber Art and Technology Festival in 2009, dat tot stand
kwam in samenwerking met Istanbul
Modern en met de steun van "Sabanciuniversiteit". amberConference is gericht op het creëren van een platform
voor discussie en de verspreiding van
de verschillende thema's en onderwerpen waarin wetenschap, kunst en
technologie samenkomen. Dit is het
vierde jaar waarin amberConference
wordt voortgezet in nauwe samenwerking met de Technische Universiteit
van Istanbul, de Sabanci-universiteit
en de Universiteit van Southampton.
Daarnaast creeerde en werkte
amberPlatform mee aan andere projecten in het buitenland en stelde
het werk van in Turkije wonende en
werkende kunstenaars tentoon. Luna
Park was een samenwerking met het
in Dortmund gebaseerde Artsceneco,
waarvan tentoonstellingen en performances werden gerealiseerd in München, Istanbul en Dortmund. Intercult
Playfare was een tentoonstelling in
Museums Quartier en kwam in samenwerking met Interface Culture Masterprogram tot stand. Direct na Commons
Tense in Den Haag, zullen we een
aantal van de werken in Saarbrücken
tentoonstellen, in samenwerking met
HBK.
BIS heeft ook een aantal projecten op
het snijvlak van kunst, technologie
en samenleving georganiseerd.die
niet kunnen worden gezien als louter
artistieke projecten. Het is nog steeds
een van de belangrijkste spelers die
kunst en technologie in Turkijke vorm
gaf - en vorm zal blijven geven.
63
Ekmel Ertan
“Müşterekler Zamanı
Türkiye’den yeni medya sanatı
Türkiye’de Yeni Medya Alanı’ 1990’ların sonunda kurulmaya başlayan
görsel İletişim tasarımı (GİT) bölümleriyle paralel bir gelişme gösterdi.
Ekran bazlı dijital tasarım aracı Türkiye’de son on yılda kamu ve özel üniversitelerde açılan bu bölümlerle birlikte ivme kazanmıştı. 2001 yılında
yıllık öğrenci çalışmaları sergisi düzenlemeye başlayan Bilgi Üniversitesi
VCD bölümü bu konudaki öncülerdendir. Bu sergiler genç nesillerde dijital teknolojiler konusunda yaygın bir farkındalık yaratmıştır.
GİT bölümleri özel üniversitelerde 1996
yılından itibaren kurulmaya başlandı.
Yıldız Teknik Üniversitesi hem bu alanda bir program başlatan hem de ilk
yüksek lisans ve doktora derecelerini
veren ilk devlet üniversitesiydi.
Şu anda Türkiye’de 45 tanesi İstanbul’da olmak üzere 170 üniversite var
ve bunların birçoğunda GİT veya benzeri bir bölüm mevcut.
Buna karşılık Türkiye’deki hiç bir
üniversitenin sanat fakültesinde yeni
medyaya odaklanmış bir bölüm yok.
Sanat eğitimi genellikle alışılageldik
sanat pratiğini izler; buna karşılık
Mimar Sinan Üniversitesi ve Marmara
64
Üniversitesi gibi gelenekçi kurumlarda
alınan öğrenme sonuçlarının üç boyutlu enstalasyonlar, ses ve görüntü
gibi araçları kullanan kavramsal sanatlara doğru kaydığı söylenebilir.
Nitekim, bütünlükçü bir tasarım/sanat
ve teknoloji eğitiminin bir çok kurumdaki GİT programlarında gerçekleşmesi bir tesadüf değil. Bu programlar ya
Bilgi Üniversitesi örneğinde olduğu
gibi İletişim Fakültesinde, ya da Sabancı Üniversitesindeki gibi Güzel Sanatlar fakültesinde yer alıyorlar.
Ekran-bazlı etkileşim (interaksiyon)
başından beri bütün GİT programlarının müfredatında yer aldı. Ancak
ekran bazlı etkileşimin ötesine geçip
mekânsal ve somut arayüzlere tasarım ve sanat disiplinlerinden bakan
ilk ders 2005 yılında tarafımdan Bilgi
Üniversitesinde açıldı. Bu derse daha
sonra Sabancı Üniversitesinde devam
ettim. 2005 yılında Elif Ayıter ve Selim
Balcısoy Sabancı’da bilgisayar mühendisliği (BM) ve görsel sanatlar ve görsel
iletişim tasarımı (GSGİT) öğrencilerine
açık, ortak tasarım çalışmalarına yönelik çok-disiplinli bir ders başlattılar.
Eğitimini ülke dışında almış bir müzisyen olan Koray Tahiroğlu da 2008
yılında Bilgi Üniversitesinde benzer bir
ders başlattı. Bu derse katılan öğrenciler 2008 yılında ürettikleri interaktif
besteleri kamuya açık bir kulüpte sergilediler. Bu etkinlik türünün ilk örneğiydi.
Türkiye’nin önde gelen yeni medya
programı olabilirdi. Maalesef bürokratik komplikasyonlar yüzünden devam
edemedi.
Yeni medya eğitimini geliştirmek için
bir çok –bireysel- girişim gerçekleşse de bunların hiçbiri gerçekten yeni
medya tasarımı ve sanatsal pratiklere
yoğunlaşan bir programa dönüşmedi.
Öğrencilerin ürettikleri işler arasında
bir kaç olağanüstü çalışmaya rastlansa, tasarım ve sanat programları son
yıllara kadar tasarım araçlarını değiştirmek dışında fazla ilerleyemediler.
Yeni medya genç nesil için bile bir ana
akım haline gelmedi. Dolayısıyla Dünya sahnesindeki az sayıda Türk yeni
medya sanatçısının neredeyse hepsinin eğitimini yurtdışında yapmış veya
devam ediyor olması tesadüf değil.
Türkiye’de bir yeni medya platformu
yaratmak için yapılan ilk girişim HAT
(Hybrid Arrested Translation) adlı ve
sadece bir kez yayınlanabilen medya
sanatı ve teori dergisiydi. Derginin
editörü ve fikir babası Fatih Aydoğdu
idi. İlk ve tek sayısında dergi “bilgi çağında beden’i ele alıyor ve P. Virilio, V.
Flusser, A. Kroker, H. Moravec gibi düşünürlerin yanında Stelarc. Orlan, Aziz
+ Coucher gibi sanatçıların yazılarına
yer veriyordu.
2005 yılında Türkiye’nin en eski ve
saygın teknik okullarından İstanbul
Teknik Üniversitesi Tasarımda Bilgi
Teknolojileri başlıklı bir yüksek lisans programı başlattı. Program ona
önayak olan bilim insanlarının o zamana kadarki deneyimlerini yeni bir
perspektifte ele alabildikleri ölçüde
Diğer taraftan da yeni ve genç bir akademik nesil kurumlarda söz sahibi
olmaya başladı. Bu günlerde bir çok
üniversite ders programlarında yeni
medyaya yer açıyor; bazıları da İletişim Fakülteleri altında “yeni medya”
başlıklı programlar başlattılar. Ancak
bu yeni medya programları aslında gazetecilik programları, tasarım ya da sanata yoğunlaşmıyorlar. Dolayısıyla GİT
bölümleri ya da programları hala yeni
medya sanatı ve tasarımı için tek yaratıcı kaynak konumundalar. Bu alan
hala sadece ona adanmış akademik
programlarını bekliyor.
NOMAD 2002 yılında bağımsız bir oluşum biçiminde kuruldu ve 2006 yılında kendini dernek olarak kaydettirdi.
Kendi sözlerinden alıntıyla, “NOMAD”
bir çok başka disiplinin merceğini kullanarak dijital sanatlarda yeni kalıplar
araştırır ve üretir. Projenin kurucuları Başak Şenova, Emre Erkal ve Erhan
Muratoğluydu. NOMAD ülkenin ilk ses
sanatı festivalini “cntr_alt_del” adıyla 2003 yılında düzenledi ve etkinliği
2005 ve 2007-08 yıllarında tekrarladı.
65
Böylelikle önemli bir yerel ağ da
oluşturdu ve bir çok önemli proje yürüttü. Bu projeler genişleyen bir ağa, daha
sonra da çağdaş sanat ve toplumsal meselelerin kesişim noktalarını irdeleyen
projelere doğru evrildi.
2006 yılında Bilgi Üniversitesinden meslektaş Ekmel Ertan ve Aylin Kalem TECHNE Dijital Performans Platformu’nu düzenlediler. Festival formatındaki bu
etkinlik Türkiye’de yeni medya konusunda türünün ilk örneğiydi. Festival
kapsamında bir hafta süresince küçük
bir sergi, seminerler, iki dans performansı ve yeni medya üzerine bir kaç
workshop düzenlendi. TECHNE sadece
yukarıda sözü edilen programlara devam eden az sayıda öğrenciler ve bazı
genç sanatçılar arasında oldukça popülerdi.
2007’ye kadar Türkiye’de gelişmeye başlayan yeni medya alanında sadece öğretim üyeleri ve bireysel sanatçılar yer
alıyordu. Yeni bir bağımsız ve kurumsal
bir organizasyona ihtiyaç olduğu açıktı.
TECHNE’nin organizasyonunda çalışan
bir kaç kişi bir araya gelerek Beden İşlemsel Sanatlar Derneği’ni (BİS) kurdu,
bu oluşum halen yeni medya alanında
çalışan tek bağımsız NGO konumunda.
2007 yılında Ekmel Ertan, Özlem Alkış
ve Nafiz Akşehirlioğlu tarafından kuruldu ve aynı yıl amber’07 sanat ve teknoloji festivalini düzenledi.
BIS başlangıcından bu güne kadar bu
festivali beş kez gerçekleştirdi. Bu etkinlikler İstanbul’daki sanat, teknoloji
ve yeni medya çalışmalarına uluslararası görünürlük sağlamak ve bu alanda
çalışan sanatçılara bir platform sunmak adına başarılı oldu. Bu yıl altıncısı
yapılacak olan amberFestival Kasım
ayında gerçekleşecek.
66
[Yeni Medya Sanatlarının
Mevcut Durumu]
Bu gün üniversitelerin VCD programları bireysel bazda ilginç ürünler vermeye devam ediyor. Bilgi Üniversitesinin
yıllık öğrenci projeleri sergisi hala aktif
ancak önceki yıllardaki başarısını yakalayamıyor.
2006 yılında Bilgi Üniversitesi yeni kampüsüne taşındı. İlham verici bir eski
elektrik santraline eklemlenmiş bir çağdaş sanatlar müzesi de içeren bu mekan
yeni pratikler yaratmak anlamında yeni
medya sanatları için yeni olanaklar
sundu. Üniversitenin Sahne ve Gösteri
Sanatları Yönetimi Bölümü workshoplar düzenleyerek ve eğitim programlarında yeni teknolojilere yer vererek
alana katkıda bulundu. Aylin Kalem ve
Beliz Demircioğlu tarafından başlatılan
bir sanatçı platformu olan BODİG de
burada faaliyete başladı, araştırmalar,
yeni teknolojilerin kullanıldığı dans
ve performans workshoplarıyla devam
ediyor.
Son yılların oldukça umut vadeden girişimlerinden biri Güven Çatak’ın Bahçeşehir Üniversitesinde başlattığı oyun
laboratuarı “Bug” idi. Bir kaç oyun
tasarlamanın yanı sıra, Türkiye’deki
oyun endüstrisi hakkında hazırlanan
bir belgeselin yapımına katıldılar. Ayrıca online ders notu yayınlamaya devam
ediyorlar. Uzun dönemdeki planları
Türkiye’de bir ilk olacak bir oyun tasarımı bölümü açmak.
Kurye Video Festivali de yeni medyaya
ilgi duymaya başladı ve Kurye festivali
çerçevesinde yeni medya etkinlikleri
düzenlemeye başladı. 2011 yılındaki
festivallerini “Space Invaders” başlığıyla Oyun üzerine gerçekleştirdiler.
Son zamanlarda galeri ve müzeler de yeni
medya’ya ilgi duyuyorlar. Pera Müzesi
2010 yılında Japon Medya Sanatları sergisine ev sahipliği yaptı, aynı yıl Borusan
ikinci yeni medya seçkisini “Madde-Işık”
başlığıyla sergiledi. Borusan Müzik Evi
direktörü yaptığı açıklamada uzun dönemdeki amaçlarının İstanbul’da bir yeni
medya müzesi açmak olduğunu söyledi.
İstanbul Sanat ortamı, ya da daha uygun
bir deyimle sanat piyasası, son yıllarda
büyük gelişme gösterdi. Artık sanat galerilerinin çağdaş sanat sergilerinde tekil
yeni medya eserlerine daha çok rastlıyoruz. Sanat piyasası diyorum çünkü sanat
artık tamamıyla özel sektöre bırakılmış,
onun kontrolünde; devlet artık bu konuda
gerçek bir aktör değil.
olabilir. Genel olarak azalan ve çoğu geleneksel ya da konvansiyonel sanatlara
giden devlet desteği. Ancak Türkiye sanat
dünyasında kamusal desteğin eksikliği
ortamı iktidar sahiplerinin manipülasyonuna açık bırakıyor; sanatçılar, sanatçı
gurupları ve bağımsız kurumlar ise seslerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyalar.
amberPlatform’un 2012 yılı için seçtiği
tema Müşterekler bu duruma dikkati çekmeyi amaçlıyor.
Özellikle de niş bir konuda çalışıyorsanız,
böylesi bir sanat ortamında bir sanatçı
olarak yolunu bulmak kolay değil. Daha
önce belirttiğim gibi Türkiye’de yeni medya alanında kariyer yapabilen az sayıda
sanatçı var.
İlk defa 2010 yılında İstanbul Avrupa Kültür Başkenti sıfatını taşıdığında çağdaş
sanat alanında çalışan bağımsız sanatçı
ve girişimler 2010 AKB Ajansı aracılığıyla
devlet tarafından desteklendiler. Bu deneyim bize devlet ve sanatçıların birlikte çalışabileceği pratik ve prosedürlerin henüz
geliştirilmediğini de gösterdi. Bugünkü
durum ise neredeyse bütün büyük ulusal
şirketlerin kendi kültür kurumlarına sahip olduğu, sadece ticari galerilerin mevcut olduğu, İstanbul’un tek çağdaş performans sahnesi Garajİstanbul’u bile ayakta
tutabilecek kadar seyirci bulunamayan,
ve sinema veya geleneksel sanatlar dışında Belediye veya devlet desteği alamayan
bir sanat ortamına dönüştü.
Ebru Kurbak Viyana'da yaşayan ve çalışan bir sanatçı. Mimarlık eğitimini ve
yüksek lisansını İTÜ'de tamamladıktan
sonra, Bilgi Üniversitesi VCD departmanında ders verdi. Daha sonra doktora çalışması için Avusturya'ya taşındı. Ebru
Kurbak özellikle Mahir Yavuz'la birlikte
yaptıkları Haber Örücü başlıklı ortak çalışmalarıyla tanındılar. Bu yarı politik
veri görselleştirme çalışması Türk Silahlı
Kuvvetleriyle ilgili haberlerin kazak deseni olarak görselleştirilmesinden oluşuyor.
Google’dan belirli bir zaman ölçeğinde
toplanan veriler özel bir yazılım aracılığıyla görselleştiriliyor. Kurbak sonraki
çalışmalarında da giyilebilir teknoljilerle
ilgilendi ve bu alanda sanatsal üretimine
devam ediyor.
Böylelikle şirketler ve koleksiyonerler sanat ortamının hakimleri haline geldiler.
Temel piyasalar zamansal değişikliklere
daha yavaş cevap verdiği ve Türkiye sadece Batı sanat piyasasının bir takipçisi
olduğu için, elimizdeki nihai sonuç konvansiyonel bir sanat piyasası. Bu günlerde bu durum bir çok ülke için geçerli
Mahir Yavuz egitimini Bilgi Üniversitesinde tamamlayip ayni yerde ders verdikten
sonra doktorası için Linz'e taşındı. Yavuz
özellikle bilgi görselleştirme ile ilgilendi
ve bu alanda farklı formatlarda sanatsal
işler üretti. Halen New York'ta tasarımcı
olarak çalışan Yavuz, sanatsal bilgi görselleştirmeleri üretmeye devam ediyor.
67
Burak Arıkan Türkiye’nin en tanınmış
yeni-medya sanatçısı ve alanın en üretken sanatçısı. Türkiye’de inşaat mühendisliği lisans eğitimi ve medya tasarımı
yüksek lisansı yaptıktan sonra MIT’de
çeşitli konularda çalıştı ve bir çok uluslararası sanatçıyla işbirliği yaptı. Son
zamanlarda Network Mapping (Ağ haritalaması) üzerine çalışıyor. Bu farklı
alanlarda, ama özellikle de sanat ortamındaki aktörlerin aralarındaki sosyal
ilişkileri incelemeye yarayan sanatsal
bir araç. Bir başka önemli çalışması da
Mypocket.
Ali Miharbi eğitimini ABD’de tamamlayan bir başka medya sanatçısı. Yüz takibi yazılımı kullanan Miharbi’nin son
dönem çalışmaları da benzer kavramlar
üzerine. Önemli çalışmaları arasında
Delegation (Vekalet) ve Faces on Mars
(Mars’ta Yüzler) sayılabilir. RTÜK ise
Firefox için yazılmış bir plug-in; anonim kullanıcıların bulundukları web
sayfasında sakıncalı buldukları yerleri
sansürlemesini sağlıyor. Çalışmanın adı
Türkiye’de halen faaliyette olan devlet
sansür kurumuna referans veriyor ve Internet politikalarını eleştiriyor.
Onur Sönmez Bilgi Üniversitesindeki
lisans eğitiminden sonra yüksek lisansını Linz’de tamamlayan bir başka genç
sanatçı. Sönmez kariyerine tasarımcı
olarak başladı ve yüksek lisans eğitiminden sonra Future Lab’da araştırmacı
sanatçı olarak çalıştı. Türkiye dışında
yaşıyor ve uluslararası ölçekte sanatçı ve
araştırmacı olarak çalışıyor. Önemli çalışmaları arasında The Mexican Standoff,
Jason Shoe ve White Shadow sayılabilir.
Bu sanatçıların hepsi dijital bir geçmişe sahip değil ancak konvansiyonel bir
sanat eğitiminden ve pratiğinden de gelmiyorlar. Türkiye’de yeni teknolojileri ve
68
medyayı kullanan bir çok tanınmış sanatçı mevcut ancak onları burada yeni
medya sanatçıları olarak anmadım. Bunun bir nedeni yeni medya ve teknolojilerin işlerinin ana aracı olmaması. Diğer
bir neden ise bu tip çalışmalar yapsalar
bile bunların sanatsal repertuarlarını
oluşturmaması. Bu tip eserler diğerleri
kadar önemli olsalar da farklı bir sanatsal yaklaşım ve yöntem yeni medya sanatçılarını diğerlerinden ayırıyor.
[amberPlatform]
Türkiye’de Yeni medya’nın bu kısa tarihinden sonra, kendi deneyimimizden,
BIS ve amberPlatform’dan sözetmek
istiyorum.
Beden-İşlemsel Sanatlar Derneği (BIS)
İstanbul’da kurulu bir yeni medya girişimi. Beden ve teknolojik süreçlerin
kesişimindeki sanatsal ifade olanaklarını araştırıyor. 2007 yılında dans, performans, tasarım, sosyal bilimler ve
mühendislik gibi alanlarda çalışan bir
gurup araştırmacı ve sanatçı tarafından
kuruldu.
Teknoloji tarafından dönüştürülen bir
Dünyada BIS kendi yerelinde sanat ve
teknoloji üzerine bir tartışma ve üretim
platformu oluşturmayı amaçlıyor. İlgi
alanlarını isminde barındırıyor. Bedenişlemsel kavramı insan bedeni ve teknoloji arasındaki karmaşık ve çokyüzlü
ilişkiyi ve kaygan sınırları ve bu ilişkinin sonuçlarını düşünmeyi öneriyor.
BİS, amber sanat ve teknoloji festivalini
2007 yılı Kasım ayında düzenlemeye
başladı. Festival bir yeni medya sergisi,
performanslar, workshoplar, seminerler ve sanatçı sunumlarından oluşuyordu. Halen her yıl aynı tarihlerde düzenleniyor.
[amberFestivalin amaçları]:
▸ Yeni teknolojilerden yararlanan yeni
sanatsal ifade biçimleri konusunda
araştırma ve üretim yapmak.
▸ Sanat ve teknoloji alanında çalışan
genç Türkiyeli sanatçılarına görünürlük sağlamak.
▸ Tanınmış yabancı sanat eserlerini
Türkiyeli sanatseverler ve sanatçılara
tanıtmak.
▸ Aktif ve yaratıcı kullanımı özendirerek genç nesillerin teknoloji algısını
iyileştirmek.
▸ Sanat ve teknoloji alanındaki önemli
konuları kamunun dikkatine sunmak.
▸ İstanbul’da yeni bir uluslarası sanat
ve teknoloji ağı oluşturmak.
amberFestival geçtiğimiz beş yılda
bu amaçlarına ulaşarak kendi yerelinde uluslararası bir sanat ve teknoloji platformu yaratmayı başardı.
Geçtiğimiz beş yılın temaları Ses
ve Tutunma, İnterpasif Persona, Siborglaştıramadıklarımızdan mısınız?
Verikent, Öteki Ekolojiydi ve her biri
yerel ve evrensel durumlara işaret
ediyordu. Bu yılın teması is Parataktik Müşterekler olarak belirlendi.
amberFestival’in bu güne kadar
gerçekleşen beş nüshasında 192 sanatçı ve araştırmacı çalışmalarını
sundu; Stelarc, Marcel.li Antunez
Roca, Mladen Dolar, Robert Pfaller
bu isimlerden bazıları. 136dan fazla
enstalasyon sergilendi, 21 workshop
düzenlendi, 17 performans, 14 konuşma ve 52 sanatçı sunumu gerçekleşti.
En baştan itibaren yerel sanatçıların
işlerini sunmak önemli bir konuydu.
Amberfestival yerel sanatçıları destekledi ve sergilenen eserlerin dörtte
birinin yerel sanatçıların işleri olmasına çalışıldı. Bu güne kadar 43 yerel
sanatçı amberfestival’de sergilendi.
Bir çok genç sanatçı için bu çalışmalarının ilk uluslararası sunumuydu
ve yeni bağlantılar kurabilmek için
gerçek bir şanstı.
İlk uluslararası amberKonferans,
2009 yılında amber sanat ve teknoloji festivaliyle eşzamanlı olarak,
İstanbul Modern müzesi işbirliği ve
Sabancı Üniversitesi desteğiyle gerçekleşti. Konferansın amacı bilim,
sanat ve teknolojinin birleşimindeki
bir çok konu ve temanın çevresinde
bir tartışma platformu yaratmak. Bu
yıl dördüncüsü düzenlenecek olan
konferans İstanbul Teknik Üniversitesi Sabancı Üniversitesi ve Southampton Üniversitesi işbirliğinde
gerçekleşecek.
amberPlatform Türkiye’de yaşayan
ve çalışan sanatçıların çalışmalarının yurt dışında sergilendiği projeler de üretti ve mevcut projelere katıldı. Luna Park Dortmund merkezli
Artsceneco işbirliğiyle gerçekleşti
ve Münih, İstanbul ve Dortmund’da
sergi-performanslar düzenlendi. Intercult Playface Viyana Museums
Quartier’de Linz Interface Culture
Master Programı işbirliğiyle gerçekleşen bir başka sergiydi. Haag’da
gerçekleşecek Commons Tense’den
hemen sonra işlerden bir bölümünü
Saarbrucken’de HBK işbirliğiyle sergileyeceğiz.
BIS sanat, teknoloji ve toplumun
kesişiminde sadece sanatsal olmayan başka projeler de yürütüyor ve
Türkiye’nin sanat ve teknoloji alanını şekillendiren önemli aktörlerden
biri olmaya devam ediyor.
69
70
“I am an artist”; Bager AKBAY
Artists & Works
Artiesten & Werken
Sanatçılar & Eserleri
71
EN
NL
TR
Bager AKBAY
“I am an artist / ben sanatçıyım”
The role of the artist, in the
mental and physical production of the work, varies
through centuries. Before
modern art, the meaning of
being an artist was somehow related to the amount of
time and energy spent while
creating the piece. The artist was expected to work on
the piece in detail, for a long
time. With the beginning
of conceptual art, the idea
started to be more important than the labor. In some
examples of conceptual art,
3 lines on a paper describing
how to build the piece was
enough, even if it was produced by someone else and
sometimes the artist never
saw the piece being built,
but it was clear that she was
still the artist.
Nowadays, curators and
galleries have strong impact
on art communities which
shows that process of selection is becoming as important as the idea. In fact,
the selection process is critically important for the artist, for example a photographer chooses what to shoot
among a huge set of images
s/he sees daily.
72
De rol van de kunstenaar,
in de mentale en fysieke
productie van zijn werk, varieert door de eeuwen heen.
Voor de komst van de moderne kunst werd de waarde
van het kunstenaar zijn
gerelateerd aan de hoeveelheid tijd en energie die er
besteed werd aan het maken
van een kunstwerk. Er werd
van de kunstenaar verwacht
dat deze veel tijd besteedde
aan details. Met de komst
van de conceptuele kunst
begon het idee belangrijker
te worden dan de hoeveelheid werk die in een kunstwerk zit. In enkele voorbeelden van conceptuele kunst
zijn drie zinnen op papier
die beschrijven hoe een bepaald kunstwerk gebouwd
dient te worden al genoeg,
ook al wordt het geproduceerd door iemand anders
dan de kunstenaar zelf.
Sanat eserinin, fiziksel ve zihinsel üretim sürecinde, sanatçının
rolü dönem dönem değişmektedir. Modern sanattan önceki
dönemlerde, sanatçı olmak
esere harcanan süre ve enerji
ile sahiplenilen bir olguydu.
Sanatçının eseri ağır ağır şekillendirmesi, esere yıllar boyunca
edindiği tüm zanaat becerisini
katması beklenmekteydi. Kavramsal sanatın ortaya çıkışıyla
bu durum temelden değişti.
Sanatçı artık, üretim sürecinden ziyade fikir ile öne çıkmaya
başladı. Kimi sanatçılar sadece
tanımı yaparak eser üretmeye
başladılar. Bir kağıt parçası ve
üzerindeki eserin nasıl yapılacağıyla ilgili üç satır yazı, eserin
kendisini oluşturmaktaydı. Her
sergilenmede, bu yazı başka
birileri tarafından üretime geçirilse de, sanatçı yazısı (fikri) ile
oluşturulan nesneyi, hiç bir zaman görmese de, kimin sanatçı
olduğu tartışılmaz hale gelmişti.
Tegenwoordig hebben curators en galleries veel invloed
op
kunst-communities,
waaruit blijkt dat het selectieproces even belangrijk
wordt als het idee. Sterker
nog, het selectieproces is
voor de kunstenaar van cruciaal belang geworden.
Günümüzde küratörlerin, galerilerin, sanat topluluk-ları
üzerindeki etkileri ve yer yer
kendilerini üretici olarak tanımlamaları, artık fikirin yanında
seçimin de öneminin arttığını
göstermektedir. Aslında sanatçı
bir eseri üretirken bir çok kez seçim yapar . Örneğin, bir fotoğraf
In the work “I am an artist”
the participator is shown
randomly created images
and if an image is not chosen, it is deleted forever. If
the participator prevents
the disappearance of the image by pressing a red button
called, „I am an artist“, s/he
becomes the most important
reason of its existence.
Actually this process is very
similar to the creation process of an artwork. Can you
become an artist with that
simple decision? Who is the
artist of the work? The owner of the idea? The coder?
The code? The participator?
“you are the artist”
In het werk "I am an artist",
krijgt de deelnemer willekeurige beelden te zien.
Wanneer een beeld niet
wordt gekozen door de deelnemer wordt het definitief
verwijderd. Met een druk op
de rode knop ‘I am an artist’ kan de deelnemer voorkomen dat het beeld wordt
verwijderd. Hiermee wordt
hij of zij de belangrijkste reden van het blijven bestaan
van het beeld.
Dit proces is eigenlijk vergelijkbaar met het ontstaan
van een kunstwerk. Bent
u door deze eenvoudinge
handeling een kunstenaar?
Wie is nu eigenlijk de kunstenaar van het werk? De eigenaar van het idee, de code
of de deelnemer?
“You Are The Artist”
sanatçısı zaten orada olan bir
gerçeği tekrar önümüze koyarak
kendi gözüyle gördükleri arasından bir seçim yapmaktadır.
“I am an artist”, çalışmasında, izleyicinin karşısına çıkan
eserler, o anda rastgele veriler
ile üretilmektedir ve eser seçilmediği takdirde bir daha
ortaya çıkmamak üzere yok
olmaktadır. İzleyici, üzerinde
„I am an artist“ yazan kırmızı bir düğmeye basarak, eserin
yok olmasını engellediği anda
onun varlığının en önemli sebebi olur, kendi kültürel bilgi
birikimiyle, o eseri var etme
kararını verir ve bu karar aslında bir eserin yaratılma sürecindeki kararlara benzemektedir. Bu kadar basit bir seçim
yapmak bir izleyiciyi sanatçıya
dönüştürebilir mi? Ortaya çıkan eserin! üreticisi kim? Fikrin sahibi mi? Yazılımcı mı?
Yazılım mı? İzleyici mi?
“sanatçı sensin“
73
Özlem ALKIŞ
“Violation / İhlal”
“The Universal Declaration “DE Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens’,
of Human Rights”, prepared
werd opgesteld en gepreand presented to United
senteerd door een groep
Nations General Assembly
mensen uit het verzet in
after the Second World War
Frankrijk en door de VN
by a group of people who had
aangenomen na de Tweede
joined the resistance against
Nazi’s invasion of France, offi- Wereldoorlog in 1948. Dit
cially accepted by United Na- document werd (verplicht
tions in 1948. This document, door de VN) goedgekeurd
with its mandatory applica- door het Kabinet van Turkije
tion by the UN-member coun- om onderwezen te worden
tries in the frame of funda- op scholen en onderwijsinstellingen. Hoewel het
mental rights, was approved
zichtbaar aanvaard is door
by the ministerial cabinet
of the Republic of Turkey de politieke discours over
to be taught and discussed at de gehele wereld, wordt het
schools and educational insti- nauwelijk verdedigd in de
werkelijkheid, met name in
tutions, and to be broadcasted
bepaalde politieke klimaby press. Although it is visibly
accepted by the political dis- ten zoals in Turkije.
course all over the world, it is
hardly defended in reality, es- ‘VIOLATION’ probeert de
pecially in certain political cli- schendingen van de Universele Verklaring van de Rechmates such as today’s Turkey.
ten van de Mens door Turkse
functionarissen bloot te legVIOLATION aims to expose the
violation of The Universal Dec- gen. Uit de toespraak van de
laration of Human Rights in counselors worden data en
Turkish representatives’ eve- sleutelwoorden verzameld
en vergeleken met artikelen
ryday speech. The data and
uit de Verklaring. De gaten
keywords collected from the
tussen de officiële positie
counselors’ speech will be
van de functionarissen en
associated with the related
articles in the declaration. de Verklaring worden in een
artistieke visualisatie weerThe result will be visualized
in an artistic manner that gegeven.
makes visible the gaps in the
implementation of the “official decision” and the disregard toward the declaration.
74
İkinci Dünya Savaşında
Nazi Almanyasının Fransayı işgali karşısında aktif rol
oynamış bir grup direnişçi
tarafından, savaş sonrası
hazırlanarak
Birleşmiş
Milletler Genel Kurulu’na
sunulan “İnsan Hakları
Evrensel Bildirisi” 1948
yılında Birleşmiş Milletler
tarafından resmi belge niteliğine kavuştu. BM’ye üye
olan tüm ülkeler tarafından,
insani temel haklar çerçevesinde uygulanmasının gerekliliği ve zorunluğu kabul
edilmiş olan bu bildiri, 1949
yılında Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu tarafından da okullarda ve eğitim
kurumlarında okutulması
ve tartışılması, yayın kurumlarında işlenmesi kararı
ile onaylandı.
İHLAL, İnsan hakları Evrensel Bildirisi’nin bugünkü ‘kanunlar çerçevesinde’
ihlalini göz önüne sermeyi
amaçlayan bir iştir. Çeşitli
anahtar kelimeler ve taramalar ile topladığı veriyi,
İnsan Hakları Evrensel
Bildirisinde bulunan ilgili
madde ile ilişkilendirerek,
hem uygulamadaki boşluk
ve aksaklıkları, hem de
metnin göz ardı edilişini
görünür kılmayı hedefler.
75
Sedef AYDOĞAN & Özgün KILIÇ
“_ _ _ _ _ _ is forgotten”
“Since the beginning of time, for us humans, forgetting has been the norm and remembering the
exception. Because of digital technology and global networks, however, this balance has shifted.
… forgetting has become the exception, and remembering the default.”
(DELETE, Mayer -Schönberger, Viktor )
Most of what is commonly created today are stored digitally
and also spread using digital
tools and networks.
“_ _ _ _ _ _ is forgotten.” is a
spatial design, consisting of
video mapped sculptures,
questioning the expiry date
and decision-maker of digitally stored private and public
information, and furthermore
if that information could and
should ever be forgotten. The
interactive space has its own
“time” and “memory”, and
it is welcoming visitors w/o
exposing the fact that their
existence in that very space
is being recorded as numerical data and projected visually on the room’s “memory”.
Yet soon they will realize that
the 6 digit number screened
within the title of the work
is changing continuously
throughout the exhibition,
the room itself deleting (forgetting) all visitor data in its
memory at the end of a two
week period.
76
Een groot deel van wat tegenwoordig gemaakt wordt is digitaal opgeslagen en wordt verspreid via digitale netwerken
en instrumenten.
“_ _ _ _ _ _ is forgotten.” is een
ruimtelijk ontwerp waar met
mapping sofware videobeelden op worden geprojecteerd.
Het stelt vraagtekens bij de
houdbaarheidsdatum en het
eigendom van digitaal en opgeslagen private en publieke informatie, en of deze informatie
kan en vergeten mag worden.
De interactieve ruimte heeft
zijn eigen ‘tijd’ en ‘geheugen’
en verwelkomt bezoekers zonder dat zij doorhebben dat hun
aanwezigheid wordt opgenomen als numerieke data en geprojecteerd op het ‘geheugen’
van de kamer. Later zal de deelnemer zich echter realiseren
dat het zes-cijferige nummer in
de titel van het werk, dat tijdens
de tentoonstelling continue
verandert, vanzelf vergeten
wordt door de kamer aan het
einde van de tentoonstelling.
Günümüzde ortak bilgi/ortak
ürün olarak yaratılan şeylerin
çoğu dijital olarak saklanmaktadır ve dijital araç ve ağlar
kullanılarak yayılmaktadır.
„_ _ _ _ _ _ Is Forgotten“
,Viktor Mayer-Schönberger’in
“expiry date” önermesinden
yola çıkarak dijital olarak
kaydedilmiş bilginin bir son
kullanma tarihi olup olmadığını ve aynı zamanda bu
özel veya kamusal bilginin
karar mekanizmasını sorgulayan bir mekan tasarımıdır.
Buradaki interaktif mekanının kendine ait bir zaman
parametresi ve belleği vardır. Yapmakta olduğu şey
ise, ziyaretçilerinin gözüne
sokmaksızın, onların bu mekandaki varlığını sayısal veri
olarak sergi süresi boyunca
belleğine kaydediyor olmasıdır. Sergi bittiğinde bu verilerin son kullanma tarihinin
geldiği varsayımı üzerinden
tüm ziyaretçi verilerini belleğinden silerek unutmayı
amaçlamaktadır.
77
Fatih AYDOĞDU
“ERROR – Title Included”
“ERROR – Title Included” is “ERROR - Title Inluded” is “ERROR – Title Included” fiziksel kamu alanlarının özeleen stuk dat ontworpen is om
a piece that is designed to
leştirilmesinden sonra, dijital
evoke resistance against weerstand op te roepen tegen
iletişimi de tümden kontrolü
het censuur-mechanisme door
censorship
mechanisms
altına almak isteyen, sansürcü,
nationale en transnationale
employed by national and
merkezi otoriter girişim karşımachtscentra om digitale
transnational power centers
sında, PC ve internet gramatito monitor digital commu- communicatienetwerken te
ğinde en başından beri varolan
nication networks. Utilizing controleren. Door gebruik te
maken van de bestaande ken- ‘uyarı şemalarını’ kullanarak
existing notification schemes
intrinsic to Internet gram- nis van het internet gramma- farklı bir ‘sentaks’ oluşturmak
tica, wil “ERROR – Title In- ve bu gramer üzerinden günmar, this work aims to derive
a new ‘syntax’ capable of cluded” een nieuwe zinsbouw demdeki politik, toplumsal,
arousing direct commentary ontwikkelen om direct com- ekonomik ve ökolojik bağlantılara doğrudan bir yorumda
on current issues of political, mentaar te kunnen leveren
social, economic and ecologi- op actuele politieke, sociale, bulunmak üzerine kurgulanmıştır. Sergide basit ışıklı kucal significance. The work economische en ecologische
tular yerleştirerek gösterilecek,
vraagstukken.
will be presented both as an
ayrıca amberPlatformun web
aggregate of plain light boxes
Het werk wordt gepresen- ortamında, TodayArts festiinstalled in physical space
and also as a surprise effect, teerd in een aggregraat van vali ve diğer sanat enstitülerin
a ‘pop up’, activated via hid- platte lichtbakken in de fy- websayfalarında, ‘pop up’larla
kullanıcının karşısına çıkarak
sieke ruimte en door middel
den links that are embedded
van een verrassings-effect, şaşırtacak, gündemdeki probwithin the amber platform
lem alanlarına doğrudan yowebsite as well as other relat- een ‘pop-up’, geactiveerd via
verborgen links in de amber- rum yapan, bir cins “commons
ed institutional web spaces.
tense” oluşturacaktır.
Platform websites als ook in
andere gerelateerde instituti“ERROR – Title Included” is
Internetten yüklenebilir bir
meant to evolve into a mini onele webruimtes.
mini yazılımla kamu malına
web application, a “commons
tense”, that is freely download- Het is de bedoeling dat dönüştürülerek, herkesin kulable by public in order to call “ERROR – Title Included” lanımına açılacak, çeşitli webfor discussion and provide cri- uitgroeit tot een mini web-ap- platformları, blog ya da webplicatie, een ‘commons tense’ sayfalarında karşımıza çıkarak,
tique regarding public issues.
ironik/ısırgan politik slogandie gratis te downloaden is
Offering a potential to reappear door het publiek om te discus- larla, her isteyenin, çeşitli durumlarda sesini duyurmak için
sieren en kritiek te geven op
in a diverse variety of online
kullanabileceği bir cins protescontexts, this piece proposes to openbare kwesties. Het werk
to biçimi, bir pankart (banner)
wil een nieuw instrument zijn
define a new tool for political
olarak, sanal ortamda yeni bir
voor politieke demonstraties
demonstration and provoke a
politik demonstrasyon biçimi
new mode of social protest that en lokt een nieuwe vorm van
sociaal protest op het web uit. olarak yayılması sağlanacaktır.
is unique to the cyberspace.
78
ERROR 404! FILE NOT FOUND!
YOU WAS SEARCHING FOR „MINORITY RIGHTS“
NO ITEM WAS FOUND UNDER
„MINORITY RIGHTS“
not allowed in attributes values
OF this NATIONAL STATE
OK
WARNING!
YOu WAS TRYING TO ACCESS in to THE EUROPEAN ZONE
You need A national permission
to perform this action!
You must get require permission from THE
government to ACCESS to this ITEM
OK
79
Mehmet ERKÖK
“Digital Junkman”/ Dijital Atık Eskicisi”
Will the street junkmen
be collecting digital scrap
from the garbage containers one day?
Zal ooit de dag aanbreken
dat zwervers digitale troep
verzamelen uit vuilnisbakken?
Sokaklarda çöp bidonlarından çöp toplayan adamlar
gün gelip te ‘dijital atık’ toplayacakmı?
If every object has a service
life, how long is the digital’s? The Internet’s? Like
plastic or paper, could it
have a recycle value at the
end of it’s lifespan? Will it
be something more valuable than seeking food remains in garbage cans? A
pair of old shoes (junkman)
pulling his ‘electronic junk
car’ will move like ‘z’ tracks
on the exhibition floor. The
‘z’ motion here simulates
the junkman tracking from
one trash barrel to another
alternately.
Wanneer elk object een levenscyclus heeft, hoe lang
is dit dan van een digitale?
En van het internet? Kan het
net als plastic en papier een
recyclende waarde hebben
aan de eind van zijn levensduur? Zal het meer waardevol zijn dan naar het zoeken
van overgebleven voedselresten in vuilnisbakken?
Een paar oude schoenen
trekt zijn ‘elektronische
vuilniswagen’ zigzaggend
over de tentoonstellingsvloer. De zigzaggende beweging simuleert hier de
zwerver die het pad van de
ene naar de andere vuilnisbak neemt.
Her nesnenin bir kullanım
ömrü varsa, dijitalin- datanın, internetinki ne kadardır? Ömrünü tamamladığında bir plastik veya
kağıt-karton atığı gibi geri
dönüşüme girermi? bir ‘değer’ olurmu? çöp kutularında aranan yemek atıklarından daha mı değerli bir
şey olur? Bir çift eski püskü
ayakkabı (eskici), arkasından sürüklediği ‘dijital atık
arabasını’ mekan zemininde ‘z’ler şeklinde dolaştıracak- ’z’ hareketi- sokaklarda
bir o çop bidonuna bir bu
çöp bidonuna gidip eşeleyen eskicinin hareketini simüle ediyor.
Een reeks foto’s van de
zwerver begeleidt het werk.
Sokak çöp toplayıcılarından bir fotoğraf seçkisi de
kurguya eşlik edecek.
A series of photographs of
the street junkmen will accompany the work.
80
81
“Digital Junkman”; Mehmet ERKÖK
Ekmel ERTAN
“theCube (the3)”
theCube is a conceptual gallery, a white cube converted
inside-out. The codes on the
three faces of the cube connect
the audience to the artworks
exhibited in the virtual gallery,
utilizing a smart mobile device.
theCube also moves the gallery
outdoor to the public space.
Therefore it is a literally public
gallery which is available to the
by passers in public space.
theCube is a public art project,
which is a sculpture as well as
a virtual gallery.
The virtual gallery is also networked through out theCubes
placed in various location in
different cities on the globe.
Every sculpture takes audience
to the different exhibitions in
the rooms of the virtual gallery. The(AMBER)3 which is
theCube that will be placed
in a public space in İstanbul
will take the audience to the
AMBER exhibition, the(ISSYKKUL)3 which is placed by IssykKul lake in Kyrgyz Republic
as the first installment of the3
takes the audiences to the
Bishkek Art Center’s exhibition
and so on. The co-operating
institution curates their exhibition in the dedicated rooms
of the virtual gallery. Virtual
gallery has a custom interface
for the curator organization
through which the organiza82
theCube is een conceptuele galerie, een white cube die binnenstebuiten is gekeerd. De codes op de
drie oppervlaktes van de kubus
verbinden het publiek met de
kunstwerken die worden geëxposeerd in de virtuele galerie
door middel van een smart phone. Ook verplaatst theCube de galerie naar buiten, in de publieke
ruimte. Daardoor is het letterlijk
een openbare galerie die toegankelijk is voor voorbijgangers.
theCube is een openbaar kunstproject, dat zowel een sculptuur
als een virtuele galerie is.
De virtuele galerie is verbonden
met theCubes die wereldwijd in
verschillende steden staan. Elk
sculptuur neemt het publiek
mee naar verschillende tentoonstellingen in de ruimtes van de
virtuele galerie. The(AMBER)3,
de kubus die geplaatst wordt
in de publieke ruimte in Istanbul, zal het publiek meenemen
naar de AMBER-tentoonstelling.
De (ISSYK-KUL)3 die geplaatst
is aan het Issyk-Kul meer in de
Kirgizische Republiek neemt het
publiek mee naar de tentoonstelling in het Bishkek Art Center,
enzovoort. De meewerkende instelling cureert hun tentoonstelling in de toegewezen ruimtes
van de virtuele galerie. Deze virtuele galerie heeft een aangepaste interface voor de curerende
organisatie met welke de organi-
theCube bir kamusal sanat projesi olup, aynı zamanda hem bir heykel hem
de bir sanal galeridir.
theCube kavramsal olarak
ters-yüz edilmiş (içi dışına
çıkmış) bir galeri metaforunu kullanmaktadır. Kübün iki yüzündeki kodlar
akıllı mobil cihazlar vasıtasıyla izleyiciyi sanal
galeriye bağlar. theCube
galeriyi sokağa, kamusal
alana taşır, tam anlamıyla
kamusallaştırarak
gelip
geçenlere teklifsizce sunar.
Sanal galeri dünyanın
farklı şehirlerine yerleştirilmiş theCube vasıtası ile aynı zamanda bir
ağ oluşturur. Her küp
izleyiciyi sanal galerinin farklı odalarındaki
sergilere götürür. İstanbul’daki
the(AMBER) 3
izleyicileri sanal galerinin AMBER salonlarına,
the(TODAYSART) 3
izleyicileri sanal galerinin TodaysArt Festivali
salonlarına götürür. Kübün üretimi ve yerleştirilmesinde işbirliği yapılan
kurum o kübe bağlı galeri
salonlarının küratörü olur.
Küratörlere sergileri yönetmeleri için ayrı bir administrator arayüzü verilir.
tion curates new exhibition, as
they like.
theCube is a cube-like sculpture.
The sculpture is a one cubic meter block stands on one of its corners which is cut partially to let
the cube stand on with its 3 faces diagonal to the ground. This
position lets only the three faces
of the cube exposed to public
in a conveniently visible angle.
Those three faces have three
different QR-Codes, by which
the cube connects people to the
three halls of the online gallery.
Virtual gallery is like a gallery
with connected rooms, which
has doors in different cities of
the world.
satie een nieuwe tentoonstelling
cureert, zoals zij het willen. theCube is een kubus-vormig sculptuur. Het sculptuur is een blok
van een kubieke meter die op
een van haar hoeken leunt, die
gedeeltelijk is afgesneden met
drie oppervlaktes diagonaal aan
de grond. Deze positie creëert
een kijkhoek voor het publiek
waarin alleen de drie oppervlaktes van de kubus zichtbaar zijn.
Die drie oppervlaktes bevatten
verschillende QR-codes, waardoor de kubus mensen verbindt
met de drie hallen van de virtuele galerie. Deze virtuele galerie is
een verzameling van verbonden
ruimtes met deuren in verschillende delen van de wereld.
Her küratör kendi sergi
kuramını, kendi stratejisi
bağlamında belirler.
theCube fiziksel olarak
1 metre küplük bir objedir.
Bir köşesi kesilerek yere
oturtulmuştur. Kamu mekanına yerleştirilecek ve
ilk bakışta minimal bir
heykel izlenimi yaratan bu
objenin yukarı bakan 3 yüzündeki, izleyicileri mobil
cihazları üzerinden uzaktaki sanal galeriye bağlayan
kodlar (QR-Codes) vardır.
theCube bu haliyle, sanal
galeri odaları dünyadaki
farklı şehirlere açılan bir
galeri gibidir.
83
Osman KOÇ
“Corporeal Experiences”
/ Cismani Deneyimler”
The concurrent development
of web 2.0 and natural user
interfaces (touch or gesture
based) created the sense of being omnipresent while diminishing the tactile sensation.
Experience is a multi-sensorial
phenomenon, thus while sharing commonizes experiences,
the essence of these experiences are lost in digitization,
which makes the sensation of
being omnipresent artificial.
De huidige ontwikkelingen
van web 2.0 en natuurlijke interfaces creëren het gevoel van
overal aanwezig te zijn - omnipresentie - maar het vermindert
de zintuiglijke beleving. Beleving is een multi-zintuigelijk
fenomeen. Door het delen van
onze belevingen op een digitale manier, is de essentie van
de beleving verloren gegaan
en creërt het een kunstmatig
gevoel van omnipresentie.
Web 2.0 ve doğal kullanıcı arayüzlerindeki (dokunmatik veya
hareket tabanlı) eşzamanlı gelişmeler, aynı anda birden fazla yerde varolma hissiyatı yaratırken,
dokunma hissiyatını azaltmaktadır. Deneyimler birden çok algıyı
içeren olgulardır, dolayısıyla bu
müşterek deneyimleri paylaşırken, deneyimin özü sayısallaştırma sürecinde kaybolmaktadır.
Bu durum da aynı anda birden
fazla yerde varolma hissiyatının
suni olduğunu gösterir.
Mens-machine-interfaces zijn
Human-machine interfaces
are inspired by human-hu- geïnspireerd op mens-mens- İnsan-makina arayüzleri, insan- insan etkileşiminden ilham
interactie; het zou naïef zijn om
man-interaction, it would be
naive to think that this ef- te denken dat dit effect maar 1 alınarak tasarlanmaktadır. Bu
ilhamın sebebiyet verdiği sonuçrichting opgaat. Het ontbreekt
fect is unidirectional. Touch
ların tek yönlü olduğunu düşüntouchscreen interfaces aan
based interfaces lack tactile
een tastelijke beleving en web- mek naif olur. Dokunmatik arafeedback, and camera based
yüzlerin dokunsal geribesleme
cams hebben niet eens een
gesture recognition software
fysieke interface. Daarom evo- eksikliği bulunurken, kamera
does not even deploy any
lueert de richting van interac- tabanlı hareket tanıyan arayüzphysical interface. Therefore
as the way of interaction, tie, ingegeven door deze inter- ler herhangi fiziksel bir arayüz
barındırmamaktadır. Dolayısıydictated by these interfaces, faces, van een gewoonte naar
la, bu arayüzlerin kullanıcılara
een instinct: het zal invloed
evolve from being a habit to
an instinct, human-human- hebben op mens-mens inter- dikte ettiği etkileşim methodları
zamanla alışkanlıktan içgüdüye
interaction will be effected. actie. Zo kan worden voorzien
dönüşmektedir. Bu da sosyal
Thus it may be foreseen that dat interactie gebaseerd op
etkileşimdeki dokunma hissiyacontact in de sociale interactie
contact based interaction in
social interaction will dimin- zal afnemen. De dubbelzin- tını azaltmaktadır. Son on yılda,
nigheid van het werkwoord “paylaşmak” sözcüğünde oluşan
ish. The ambiguation of the
anlam karmaşasının sebeplerinverb “share” also evolved “delen” komt ook voort uit deze
den bazıları bunlardır.
problematiek.
from these matters.
Bu projenin amacı, kullanıcılaHet project is gericht op het
The project aims to create the
simulation of “shared” expe- simuleren van "gedeelde" er- rın birbirlerine dokunmalarını
dikte eden bir arayüz üzerinriences by dictating the physi- varingen door van het fysieke
contact van meerdere gebrui- den müşterek tecrübelerin sical contact of multiple users
mulasyonunu yaratmaktır.
kers een interface te maken.
as an interface.
84
85
“Korporeal Experiences”; Osman KOÇ
Nagehan KURALI & Selin ÖZÇELİK
“Probable Needlework”
/ Olası elişi”
“Probable Needlework” of- De commons waar we van- ‘Olası Elişi’, goblen ile katılımfers visitors a limited crea- daag de dag over praten cılara önceden tamımlanmış
zijn vage ‘goederen’ waar sınırlı bir yaratım alanı sunar.
tion space by means of a
Goblen işleme geleneğinde
we zelf niet veel meer vanaf
goblin stitch. Goblin stitch
weten. De unieke indivi- uygulanan, ‘örneğin aynısıis an analog tradition with
a main focus on the concept duele bijdrage is of wegge- nı yapma’ yani ‘kopyalama’
üzerine giden üretim aslında
vaagd door industrialisatie
of replication/reproduction
yaratıcılıktan çok el becerisi
rather than creativity. In- of hebben we geen invloed
meer op vanwege copyright. ve zamanla doğru orantılı olaspired by the core idea of
such an analog tradition, Beiden hebben ervoor ge- rak değişen görsel bir sonuç
vermekte. Bu geleneğin doğa“Probable Needlework” in- zorgd dat het concept van
samenzijn niet langer be- sından yola çıkarak hazırladıvites visitors to contribute
ğımız kurguda, katılımcılara
staat. Aanvaarding van het
to a replication process
verdiğimiz dijital imajların
via a digital screen and a ‘andere’ of inachtname van
üzerinde belirlenen 10-pixelalternatieve
aanpakken
goblin canvas. During the
lik kadraj alanının, müşterek
van een specifieke taak of
installation visitors see
digital images with a goblin gedachte verdwijnen uit (common) goblen kanvası üzeeffect on the digital screen. onze moderne samenleving. rine uygulanması söz konusu.
Kavramsal açıdan, ortak yara10 px areas are marked with
tımın söz konusu olamayacağı
a red square which invites “Mogelijke Needlework” is
bu geleneğe farklı bir bakış
each user to contribute for een interactief project dat
açısı getirerek aslında bir kolaj
a specific part of the image. een voorwerp presenteert
However, the red square on dat is gecreëerd door ver- oluşturmak hedefleniyor.
the digital screen is ran- schillende bijdragen. Tege- Katılımcılar bunu günümüz
lijkertijd laat het verschil- dünyasında politik ve/veya
domly displayed after each
sosyal, globalde common olalende andere aanpakken
user’s contribution to the
rak bizi yönlendiren güçlerin
zien die gebruikt hadden
needlework.
sembolik imajları üzerinden
kunnen worden tijdens het
The visitors are asked to re- ontstaan van het werk. Be- yapıyorlar. Bu sembolik imajlar
şöyle sıralanıyor: Dini sembolzoekers worden tijdens de
produce 10 px areas of the
ler, United Nations, NATO, EU,
tentoonstelling gevraagd
images which are marked
bij te dragen aan een wand- Federal reserve, World Bank,
with the red square that is
EU Bank, USA, İran, Çin, Rusya,
tapijt. De bezoeker wordt
differing according to each
Latin Amerika, Brezilya, Coca
betrokken in het proces
user. Each image referring
to a political icon includes: en krijgt verschillende uit- Cola, Mc Donald’s ikonları vs.
komsten te zien van keuzes Olası Elişi’nde bu öğelere dair
Religious symbols, United
Nations, NATO, EU, Fed- die ze hadden kunnen ma- sembolik imajlar needlework
eral reserve, World Bank, ken op een digitaal wandta- şeklinde görsellerle goblen ekranı üzerindedirler. İmajların
EU Bank, USA, Iran, China, pijt. Daardoor ziet iedereen
Russia, Latin America, Bra- andere resultaten. In dit 10-pixellik alanları kırmızı bir
86
zil, Coca Cola, Mc Donald’s
logos etc. As the visitors
stitch, reproduce and replicate some parts of these
political icons, they play
in a free-zone to contribute
their own comment. The
analog device as the goblin stitch plays a role as the
“common” that gathers the
collective act of reproduction.
This collective reproduction of the political icons on
the screen occurs as a new
alternative image stitched
on the canvas via user interaction. Thus, “Probable
Needlework”
metaphorically questions whether we
can make an alternative
approach to all these welldefined solid structures in
the global political setting?
geval is het wandtapijt een
leeg canvas. De bezoeker
wordt niet verteld op een
bepaalde manier te handelen. Het publiek kan wanneer ze dat willen een steek
maken met een bepaalde
naaitechniek op het wandtapijt. Doordat de naaitechniek er pixelachtig uitziet
lijkt het echte canvas op het
digitale canvas dat ernaast
staat.
Het maken van wandtapijten kan gezien worden als
een traditionele toepassing
op een gelimiteerde oppervlakte met een vooraf bepaald patroon. Het is echter
mogelijk om alternatieven
te maken voor strak-gedefineerde, stugge structuren
te maken, zolang er maar
individuele bijdragen zijn
kutu ile işaretlenmiştir. Bilgisayar rastgele imajların her
işleme sonrası belli bir deseni
takip etmesi ve işlenecek total
alanın tam bir goblen kanvasını tamamlamasını öngörür. Algoritmik olarak belirlenen bu
öngörü katılımcıların o sistemi
nasıl kullandıklarına bağlı olarak farklılaşacaktır. Seçtikleri
renkler, pixel olarak algıladıkları ve işledikleri alan, boş goblen kanvası üzerinde işlemeyi
seçtikleri bölge vs. gibi bir çok
değişken işin içine girdiğinde
ortaya çıkacak olan kolaj her
kullanıcıda bambaşka bir görsel yaratacaktır. 15 günlük sergi boyunca common’ın ürettiği
imajlar toplanır ve bunlar ana
imajlar, olası algoritmik kolaj
ve common’ın işlediği kolaj
olmak üzere üretim sürecinin
birbirine bağlı 3 adımını sergileyen bir ürün olarak sergilenir.
87
88
89
“Data Catchers”; Ebru KURBAK
Ebru KURBAK
“Data Catchers”
Formerly celebrated as the
domain of pseudonymity and
anonymity, digital information spaces have gradually
become structured with regard
to real persona. It is no secret
anymore that each one of us is
perfectly profiled not only on
the Internet through websites
we choose to visit or searches
and clicks we make, but also
through our activities on other
electronic communication networks such as mobile telephony. Consumer-tracking technologies are fuelled by today’s
commercial interest in targeted
marketing and personalized
ads, whereas state interventions allege conserving social
morals, ensuring criminal
justice and protecting intellectual property rights as excuses
for data retention. The consequences are a popular matter of
debate when it comes to cases
of top-down mass suppression
of freedom of expression and
access to information. What is
often overlooked is the inevitable intimidation of individuals
in the most casual online activities, the subtle but constant
inner anxiety towards accessing commonplace information,
and the consequent self-censorship that takes place in the
everyday.
We are becoming more and
more concerned with “fashion90
Digitale informatiehouders, voormalig geprezen als het domein
van pseudonimiteit en anonimiteit, zijn langzaam gestructureerd
met het oog op werkelijke personen. Het is niet langer een geheim
dat ieder van ons perfect geprofileerd is op het internet, niet alleen
door websites die we bezoeken
of zoekopdrachten en muisklikken die we uitvoeren, maar ook
door onze activiteiten op andere
elektronische communicatie netwerken, zoals mobiele telefoons.
Technologieën die consumenten
volgen, worden gevoed door
commerciële belangen, voor persoonsgerichte marketing en gepersonaliseerde advertenties, terwijl staten dezelfde technologie
gebruiken voor het behoud van
sociale moralen, er toe leidend
dat criminele gerechtigheid en
het beschermen van intellectueel eigendom als excuus worden
gebruikt voor het achterhouden
van informatie. De gevolgen zijn
populaire onderwerpen van discussie: onderdrukking van vrijheid van meningsuiting en vrije
toegang tot informatie. Wat vaak
over het hoofd wordt gezien is de
onontkoombare intimidatie van
individuen bij veel informele online activiteiten, de subtiele maar
constante innerlijke ongerustheid
bij het bekijken van alledaagse
informatie, en de zelf-censuur die
we onszelf elke dag opleggen. We
zijn meer en meer bezorgd over
het uiterlijk van onze profielen en
Önceleri rumuzların ve anonimliğin mecrası olarak bilinen dijital veri mekanları
zamanla gerçek şahıslar ile
bağlantılı olarak yapılanır
oldu. Günümüzde her birimizin kişisel özellikleri internette ve diğer elektronik
iletişim mecralarında gezdiğimiz siteler, yaptığımız
aramalar, tıklamalar, ya da
telefon görüşmeleri gibi eylemler incelenerek kusursuz
bir şekilde tahmin edilebiliyor. Bir yanda ticari güdülerle tüketici izleme ve kişiye
özel reklam teknolojileri geliştiriliyor. Diğer yanda devletler sosyal ahlakı korumak,
cezai adaleti sağlamak ya
da fikri mülkiyet haklarını
savunmak gibi gerekçeler
göstererek veri saklama ve
izleme yollarına başvuruyor.
Bunların sonucu olarak ifade özgürlüğü ve bilgiye erişimin baskıcı ve kitlesel bir şekilde kısıtlandığı durumlar
yaygın tartışma konusu haline geliyor. Ancak kullanıcı
izleme ve veri saklamanın
çoğunlukla gözardı edilen
bir başka sonucu daha var.
Kişiler gündelik çevrimiçi
aktiviteleri esnasında bu durumdan ister istemez huzursuzluk duyuyor, sıradan bilgiye ulaşmaktan bile çekinir
hale geliyor, sonuç olarak da
oto sansür uygulamaya başlıyorlar.
ing” our profiles and restraining our most genuine curiosities to achieve profiles that
perfectly fit in societal norms.
We indeed live in a “global village”, not in the positive sense
the phrase used to connote,
but rather through what we
call “neighborhood’s pressure”
in Turkish language, the domineering influence of peers on
the individual in miniature
communities.
Data Catchers is a series
of speculative archaeology
objects that address this rising phenomenon. They are
conceptualized as subversive
instruments allegedly developed by individuals who try
to cope with the dilemma of
maintaining a decent profile
and accessing the desired information that would threaten
that profile. Inspired by the
long tradition of animal trapping, the instruments ceaselessly try to sense ambient data
propagated by electromagnetic
waves and confine it in its most
physical and encrypted form in
the user’s personal inventory.
Keeping the user’s anonymity
is achieved by avoiding decryption. This ironically prevents
the user herself from knowing
what exactly has been captured, whereas grants her with
the satisfaction of laying her
hands on what was potentially
out of reach. The instruments
are products of fine and exhausting handcraft, evidential
to an overwhelming thirst for
information.
Çevrimiçi
profillerimizin
houden onze meest werkelijke
tasarımı konusunda gitgide
nieuwsgierigheden tegen zodat
we profielen bewerkstelligen daha kaygılı hale geliyor ve
toplumsal normlara uyan
die perfect binnen de sociale
normen passen. We leven inder- imajlar yaratabilmek için en
daad in een “global village”, samimi meraklarımızı dizniet in de positieve zin van het ginlemek durumunda kalıyoruz. Küçük topluluklarda çevwoord, maar eerder door wat we
renin birey üzerinde yarattığı
ervaren als groepsdruk uit de
buurt, de dominante invloed van “mahalle baskısı”na benzer bu
baskı sayesinde hakikaten
leeftijdsgenoten op het individu
de hep bahsedilen o “küresel
in kleinere gemeenschappen.
köy”de yaşar hale geldik.
Data Catchers is een serie verzonnen archeologische object Veri Yakalayıcılar bu meseleyi
ele alan bir kurgusal arkeoloji
dat inspeelt op dit opkomende
nesneleri dizisidir. Bir yandan
fenomeen. Ze zijn gevormd als
profilinin saygınlığını korumasubversieve instrumenten die
ya çalışırken öte yandan bu
zogenaamd ontwikkeld zijn
profile zarar verebilecek bilgidoor individuën die proberen te
ye erişme arzusunun yarattığı
leven met het dilemma van het
ikilemle başa çıkmaya çalışan
ophouden van een fatsoenlijk
bireyler tarafından sözde geprofiel tegenover het openen
liştirilen araçlar olarak kurguvan gewenste informatie die dat
profiel zouden bedreigen. Geïn- lanmıştır. Geleneksel hayvan
tuzaklarından
esinlenerek
spireerd door de lange traditie
tasarlanmış olan bu araçlar
van dierenvallen, proberen de
instrumenten onophoudelijk om- elektromanyetik dalgaların
yaydığı verileri durmaksızın
ringende informatie, verspreid
door elektro-magnetische golven, algılar ve bunları en fiziksel
ve şifrelenmiş halleriyle kulop te vangen en het op te slaan
in haar meest fysieke en geco- lanıcının kişisel envanterine
hapsetmeye çalışır. Kullanıcıdeerde vorm in de persoonlijke
boedel van de gebruiker. De ano- nın anonimliği şifre çözme eyleminden tümüyle kaçınarak
nimiteit van de gebruiker wordt
sağlanır. Kullanıcı bir yandan
gewaarborgd door het vermijden
van decodering. Ironisch genoeg daha önce elde edemediği bir
şeye sahip olmanın tatminini
voorkomt dit de gebruiker ervan
te weten wat er exact is vastge- yaşarken, diğer yandan ironik
legd. Dit geeft de gebruiker de vol- bir şekilde yakalanan verinin
içeriğinin ne olduğunu bildoening van het verkrijgen wat
mekten mahrum edilir. Veri
eigenlijk buiten zijn bereik lag. De
instrumenten zijn producten van Yakalayıcılar bilgi edinmeye
delicaat en vermoeiend hand- duyulan büyük açlığı temsilen
ince ve zahmetli el işi ile ürewerk die de overweldigende dorst
tilmiştir.
naar informatie laten zien.
91
Ali MİHARBİ
“Marked Territories / İşaretli Bölgeler”
“Marked Territories” is a “Marked Territories” is een se- “İşaretli Bölgeler”, özel olarak hazırlanmış bir ‘şekil
rie digitale prints die worden
series of digital prints that
are created by custom pat- gecreëerd door patroon-her- tanıma’ yazılımı yardımıytern recognition software. A kenningssoftware op maat. la üretilmiş dijital baskılarEen grote database van wil- dan oluşuyor. Bu baskılalarge database of random
lekeurige foto’s wordt geana- rın oluşturulması için, çok
photographs of all varieties
lyseerd om de vormen van çeşitli tür görselden oluşan
will be analyzed to match
the shapes of country bor- landsgrenzen te laten pas- büyük bir resim veritabanı,
sen met de randen gevonden dünyadaki ülke sınır çizgiders with the edges found
lerinin görsel üzerinde bir
in de foto’s. Op deze manier
in the photographs, thus
worden de gedecteerde ran- şekil ile eşlenip, işaretleabsurdly highlighting the
detected edges as country den gemarkeerd als lands- neceği şekilde analiz edildi.
Resimler doğa, moda, spor
borders on a completely ir- grenzen op een compleet
benzeri çok çeşitli kaynakirrelevante foto. De beelden
relevant photograph. The
tan alınan görsel koleksiworden vanuit meerdere
images will be taken from
yonlarından seçildi.
several sources such as na- bronnen verzameld, zoals
natuur, mode, sport of stock
ture, fashion, sports or stock
fotografie-collecties.
photography collections.
92
93
Marked Territories: Syria-Turkey (2012), Output of custom shape detection software; Ali MIHARBI
“Common-Itchy / Toplu Kaşıma”
Homo internetus is lack of
a companion to scratch its
back. Wall mounted selfscratching apparatus in a
common space. Mechanical
hands are placed separately
on different heights. Each
mechanical hand will be set
in by a motion detector (PIR)
solely.
Ferdinand Tönnies simply
describes the community
on Gemeinschaft und Gesellschaft in 1887, with the diversity between profit based
and accidental relationships in city life. Scratching is a unilateral and also
private action. This action
could be seen as a profit
based manner, do we ask
for a reliable communicaton
before resign into somebodies hand? Should we consider the borders of confidence
before the submission on
the urban space? How common-itchy examines the
interconnection
between
these two relationships and
is it possible to provide a
public invention?
94
Homo Internetus ontbreekt
het aan een metgezel om zijn
rug te krabben. Dit is een op
de muur gemonteerd zelfkrabbend mechanisme, geinstalleerd in een gedeelde
ruimte. Vier mechanische
handen zijn geplaatst op
verschillende hoogtes. Stemmen van vorige gebruikers
worden afgespeeld tijdens
het krabben om een ander
communicatieveld aan te
duiden. Elke hand wordt
geactiveerd door een eigen
bewegingssensor (PIR).
Ferdinand Tönnies beschreef
de gemeenschap in Gemeinschaft und Gesellschaft in
1887 met het onderscheid
tussen
winst-gerelateerde
en incidentele relaties in het
stadsleven. Krabben is een
eenzijdige en persoonlijke
actie. Moeten we de grenzen
van het publieke in acht nemen voordat we ons overgeven aan iets in deze ruimte?
Hoe onderzoekt CommonItchy de verbinding tussen
deze twee relaties en is het
mogelijk een publieke interventie te bieden?
Homo internetus, sırtını kaşıyacak bir ikinci kişi bulamaz
bir haldedir. Bu cihaz, çok
kişisel bir ihtiyacın toplumsal alanda karşılanması için
çeşitli yüksekliklerde duvara
asılmış kaşıma işlevini yapan
mekanik kollardan oluşmaktadır. Önüne gelen kullanıcıların
hareketini algılayan kollar bireyle iletişime geçer. Kaşınma
kişisel ve doğal bir eylemdir.
Fakat bu durum bir tek kişiyi
kaşınan özneyi ilgilendirirken,
çoğunlukla ikinci bir kişiyi
kaşıyanı da içine alarak bir iletişim alanı kurar.
Ferdinand Tönnies 1887 yılında
kaleme aldığı Gemeinschaft
und Gesellschaft’ında toplum
yapısını, çıkar ilişkileri etrafında oluşanlar ve tesadüfi karşılaşmalar olarak iki gruba ayırır.
Kaşıma eylemi bu noktada
tamamen tek taraflı bir çıkar
ilişkisi üzerine kurulu gibi
gözükse de, sırtımızı yaslayacağımız savunmasızca kendimizi teslim edeceğimiz bir
eylem için toplumsal bir güven
alanı oluşması beklenmez mi?
Kamusal alanda farklı yükseklikte bir kaç kaşıyıcı kol
mekanizması başka ne gibi
başka işlevlere bürünebilir ya
da kural koyucuları seçenler,
karşılaştıklar bu kuralları nasıl bozar/esnetir?
95
“Common-Itchy / Toplu Kaşıma”, Ahmet Sertaç ÖZTÜRK
Onur SÖNMEZ & Jaak KAEVATS
“Jason Shoe”
Sharing quantified personal
data has become a common
ritual of contemporary life.
Inherent human activities
as running, sleeping or eating are reduced to distilled
sensory data represented by
kilometers, hours or calories and shared on social
networks.
Het delen van gekwantificeerde persoonlijke informatie is
een dagelijks ritueel geworden.
Inherente menselijke activiteiten zoals hardlopen, slapen en
eten worden gereduceerd tot
gefilterde zintuiglijke data vertegenwoordigd door kilometers,
uren of calorieën en gedeeld op
sociale netwerken.
The Jason Shoe experiment
is carried out using a bottle of water equipped with a
servo as an actuator, simulating the patterns of real
human running, to deceive
the widely used Nike+ running sensor. The setup is
producing a tweaked and
adjusted alternate reality as
there is no actual running
involved. By finding new
ways of exploiting already
existing sensory interfaces, we attempt to find new
thresholds of reality and investigate their interactions
within the existing cultural
context.
Het Jason Shoe experiment
wordt uitgevoerd door het uitrusten van een fles water met
een servo-mechanisme die fungeert als een drijfveer. Door het
simuleren van de patronen van
daadwerkelijk hardlopen wordt
de veel gebruikte Nike+ running sensor voor de gek gehouden. De opstelling produceert
een aangepaste alternatieve realiteit, aangezien er niet echt gerend wordt. Door het vinden van
nieuwe manieren om bestaande
zintuiglijke interfaces uit te buiten, trachten we nieuwe drempels van realiteit te vinden en
hier aan gekoppelde interacties
te onderzoeken binnen de huidige bestaande culturele context.
The reality is unconvincing without measured and
published evidence. No-one
is questioning the accuracy
of the alternate reality as
long as the objective quality of the measurement is
guaranteed by a commonly
accepted value system.
96
De realiteit is onovertuigend
wanneer er niet gemeten en
bewezen wordt. Niemand zet
vraagtekens bij de precisie van
de alternatieve realiteit zolang
de objectieve kwaliteit van het
meten is gegarandeerd door
een gemeenschappelijk geaccepteerd waardesysteem.
Ölçülmüş kişisel bilgiyi
paylaşmak çağdaş hayatın
vazgeçilemez bir parçası
haline geldi. Koşmak, uyumak veya yemek yemek
gibi insanın doğal aktiviteleri, kilometreler, saatler ve kaloriler tarafından
temsil edilen duyumsal
veriler haline indirgenerek
sosyal ağlarda paylaşılmaya başladı.
The Jason Shoe deneyi
yaygın şekilde kullanılan
Nike+ koşu sensörünü aldatmak için insanın doğal
koşusunu simüle etmektedir. Düzenek fiilen bir koşu
içermediğinden kurulmuş
ve ayarlanmış altenatif bir
gerçeklik üretmektedir. Halihazırda var olan duyumsal arayüzleri kullanmanın yeni yollarını bularak
gerçekliğin yeni eşiklerine
ulaşmayı ve bunların var
olan kültürel bağlam içindeki etkileşimlerini araştırmayı amaçlıyoruz.
Gerçeklik, ölçülmüş ve
yayınlanmış kanıt olmadığında ikna edici değildir.
Ölçümün tarafsız niteliği
geniş çapta kabul edilen
bir değer sistemiyle desteklenmediği sürece, hiçkimse alternatif gerçekliğin
tutarlılığını
sorgulamamaktadır.
“Jason Shoe”; Onur SÖNMEZ & Jaak KAEVATS
Candaş ŞİŞMAN
“Isofield”
If we consider that the new
media provides a wider and
more liberal sharing of information than public space,
we can observe that the new
media possesses a greater expanse of space, which derives
from real world. As e compare
these two spaces, we can
see that the new media is far
more organic and variable
whereas the public space is
shaped and limited by state
and authority.
We might envisage the aforementioned spaces as an entwined and layered structure.
Without doubt, public space
constitutes the central point
of departure. What manner
of form would be achieve, if
we attempted to physically
mould this abstract spaces
that have no physical substance? Some data might be
consulted during the formation of this form. For instance,
the information concerning
“the proportion of resources
and methods of data circulation”.
Can we reverse this physical
data visualization, which is
produced out of non-physical
information? By covering a
physical surface with a digital layer, can we soften the
concept of reality between
98
Aangezien in de nieuwe media informatie breder en vrijer
wordt gedeeld dan in publieke
ruimte, kunnen we stellen dat
nieuwe media een grotere expansie van ruimte bezitten, die
is afgeleid van de echte wereld.
Wanneer we deze twee ruimtes
vergelijken, zien we dat nieuwe
media organischer en variabeler zijn dan de publieke ruimte,
die gevormd en gelimiteerd
wordt door staat en autoriteit.
We kunnen deze ruimtes voor
ogen hebben als verstrengelde
en als gelaagde structuren. Zonder twijfel is de publieke ruimte
het basisprincipe. Welke vorm
wordt bereikt als we proberen
om fysiek vorm te geven aan
deze abstracte ruimtes die geen
fysieke inhoud hebben? Er is
data te raadplegen gedurende
het creëren van deze vorm, bijvoorbeeld de informatie die
draait om de proportie van hulpbronnen en methoden van data
circulatie.
Kunnen we deze fysieke data
visualisatie, die voortkomt uit
niet-fysieke informatie, omdraaien? Kunnen we het concept van realiteit tussen het fysieke en het digitale verzachten
door een fysieke oppervlakte te
bedekken met een digitale laag?
De installatie gaat over het delen van digitale data, door reï-
Günümüzde yeni medya alanının, kamusal alana göre
daha geniş ve özgür bir bilgi
paylaşımı sağladığını düşünürsek, yeni medya alanının
sosyal hayattan çıkan fakat
reel dünyadaki bilgi paylaşımına göre çok daha büyük
bir alana sahip olduğunu görürüz. İki alanı karşılaştırdığımızda, yeni medyanın çok
daha organik ve değişken olduğunu, kamusal alanın ise
devlet ve otorite tarafından
şekillendirildiğini ve kısıtlandığını görürüz.
Bahsettiğimiz alanları birbirleriyle iç içe geçmiş katmanlı
bir yapı olarak düşünebiliriz,
bu yapının çıkış (merkez)
noktasını hiç şüphesiz kamusal alan oluşturur. Aslında
fiziksel olarak varolmayan
bu soyut alanları, fiziksel
olarak biçimlendirmeye çalışırsak nasıl bir biçim elde
edebiliriz? Fiziksel olmayan
bilgilerden yola çıkarak oluşturduğumuz fiziksel bilgi
görselleştirmesini, tekrar terse çevirebilirmiyiz? Fiziksel
bir yüzey üzerine dijital bir
katman giydirerek, fiziksel
olan ile dijital olan’ın arasındaki gerçeklik kavramını homojenleştirebilirmiyiz?
Fiziksel olarak yüzey şekilleri hakkında bilgi veren
the “physical” and “digital”?
Digital data sharing; reification of the real-world space
and value of the new media
and coating the resultant
parametric surface with a
digital layer, by employing
ISOHIPS mapping method,
which provides physical data
on the surface forms. Combining an information, which
is originally physical, with
a non-physical information
(isohips-digital media) and
re-digitizing the physical result; an audio-visual installation that questions and aims
for the entwining of these two
concepts.
ficatie - het voorstellen van iets
abstracts als iets concreets - van
de ruimte in de ‘echte wereld’ en
reïficatie van de nieuwe media,
door de resulterende parametrische oppervlakte te bedekken
met een digitale laag door het
gebruik van de ISOHIPS mapping methode, die fysieke data
op de oppervlakte vormt. De
installatie combineert een stuk
informatie, die oorspronkelijk
fysiek is, met een non-fysiek
stuk informatie (ISOHIPS) en digitaliseert het fysieke resultaat.
Het is daardoor een audio-visuele installatie die vraagtekens
zet en als doel heeft deze twee
concepten te verstrengelen.
İZOHİPS harita yöntemi kullanılarak, dijital bilgi paylaşımı ve yeni medya alanının,
reel dünyada kapladığı alan
ve değerinin, bilgi görselleştirme mantığı çerçevesinde
fiziksel bir hale getirilmesi
ve elde edilen parametrik
yüzeyin üzerine tekrardan
dijital bir katman giydirilmesi. Temeli fiziksel olan bir
bilgiyi, fiziksel olmayan bir
bilgiyle bir araya getirmek
(izohips-dijital-medya) ve
çıkan fiziksel sonucu tekrar dijitalleştirip, iki kavramın iç
içe geçmesini sorgulayan ve amaçlayan audiovisual bir
enstalasyon.
99
“Digital Junkman”; Mehmet ERKÖK
100
biographies
biografieën
biyografiler
101
Bager AKBAY
Geboren in 1976 in Istanbul, studeerde Visuele Communicatie
Design aan de Yildiz Technische
Universiteit en Interface Cultures
aan de kunstacademie in Linz.
Bager was een acteur en een poppenspeler in Dark Theatre en is
zes jaar lang werkzaam geweest
als docent in zijn vakgebied. Hij
kijkt ernaar uit om zich te richten
op kunst en wetenschap. Bager
Akbay geeft les in interactieve
media aan de Plato Hogeschool,
Istanbul en is directeur van Plato
Media Lab.
1976, İstanbul doğumlu Bager Akbay, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde
İletişim Tasarımı ve Linz Sanat
Üniversitesi’nde Interface Cultures
eğitimi aldı. Bager, İstanbul, Kara
Tiyatro’da aktör ve kuklacı olarak
yaptığı çalışmaların ardından 6
yıldır kendi alanında çeşitli üniversitelerde ders vermekte ve yaşamını
sanat ve bilim arasında deneyselci
bir şekilde sürdürmektedir. Bager
Akbay, şu anda İstanbul, Plato Meslek Yüksekokulu’nda Görsel İletişim
program başkanlığını yürütmekte
ve Plato MediaLab’ın yöneticiliğini
yapmaktadır.
Na haar dansopleiding aan
After completing her dance training at “ex.e.r.ce”, run by Centre "ex.erce", gerund door Centre
Chorégraphique National de
Chorégraphique National de MontMontpellier, werd Özlem Alkis
pellier, Özlem Alkış was invited to
“essais” choreographic research pro- uitgenodigd om een choreografisch onderzoeksprogramma bij
gram at Centre National de Danse
het Centre National de Danse
Contemporaine d’Angers between
Contemporaine d'Angers, dat
2005 and 2006 with the grant of
werd opgezet tussen 2005 en
French State. In August 2010, she
participated in “Performing Politics” 2006 met subsidie van Frankrijk.
In augustus 2010 volgde ze (met
Hamburg International Summer
een DAAD beurs) "Performing
Academy with DAAD grant. She has
Politics’ aan de Hamburg Interbeen invited to research residencies
at Tanzquartier Vienna and Récollets, national Summer Academy. Ze
is uitgenodigd om onderzoek te
International Residence Program in
Paris in 2012. Currently she is organ- doen binnen Tanzquartier Wenen en Recollets, International
izing series of workshops in Istanbul
Residence Programma in Parijs
with invited guest choreographers to
in 2012. Momenteel organiseert
extend the notion of work, choreogzij workshops in Istanbul met
raphy and dance-making through
gast-choreografen. Ze heeft
critical discourse.
gedanst in stukken van Loïc
Having danced in the works of
TOUZÉ, Deborah Hay, Emre
Loïc Touzé, Deborah Hay, Emre
Koyuncuoğlu en Sabine Jamet
Koyuncuoğlu and Sabine Jamet,
op diverse locaties in Europa. Ze
Özlem’s own works are presented in
is een van de mede-oprichters
various venues of Europe. She is one
van Amber Kunst en Technoloof the co-founders of amber Art and
Technology Platform and Çatı Con- gie Platform en CATI Contemporary Dance Artists Association
temporary Dance Artists Association
in Istanbul.
in Istanbul.
Centre Chorégraphique National de Montpellier’de “ex.e.rce”
programında dans stajını tamamlayan Özlem Alkış, 20052006 yılları arasında Fransız
Devletinin sanatçı bursu ile
Angers- Centre National de
Danse’ta “essais” koreografi
araştırma programına, 2010 senesinde DAAD bursu ile “Performing Politics” konulu Hamburg
Uluslararası Yaz Akademisi’ne
katıldı. 2012 senesinde araştırma
bursu ile Tanzquartier Viyana’ya
ve Paris’te Uluslararası Récollets
Misafir Sanatçı Programı’na davet edildi. Şu anda İstanbul’da
“Özel Sayı” Projesi ile Gösteri Sanatları alanında eleştirel düşünce ve söylem pratiklerini geliştirmek amacı ile atölyeler organize
etmektedir.
Loic Touzé, Deborah Hay, Sabine
Jamet ve Emre Koyuncuoğlu’nun
işlerinde dans eden, Avrupa’nın
çeşitli sahnelerinde kendi işlerini sahneleyen Özlem, amber
Sanat ve Teknoloji Platformu ile
Çatı Çağdaş Dans Sanatçıları
Derneği kurucularındandır.
Born in 1976 in Istanbul, studied
Visual Communication Design
at Yildiz Technical University
and Interface Cultures at Linz
University of Arts. Bager was an
actor and a puppeteer in Dark
Theatre, Istanbul, has been
worked as a lecturer for 6 years
in his field, and eager to live his
life between art and science as
an experimentalist. Bager Akbay
is currently teaching Interactive
Media at Plato College of Higher
Education,Istanbul and working
as the director of the Plato Media
Lab.
Özlem ALKIŞ
102
Sedef AYDOĞAN
Born in 1987 and currently living
in Istanbul, Sedef Aydoğan is a
visual storyteller specialising in
multimedia conceptual art, graduated from Sabanci University with
Visual Communication Design major. She focuses on building spatial
and narrative installations for the
stories behind the seen scenario
mediated audio-visual elements
via interactive/telematic methods.
Her practices with different media
have been exhibited since 2009 in
different art spaces, such as 19th
Istanbul Art Fair, Photokina’10 in
Cologne, and Sparks Digital Media/
Art Exhibition in Singapore.
Sedef Aydogan werd geboren in
1987 en woont momenteel in Istanbul. Aydogan is een visuele verhalenverteller gespecialiseerd in
multimedia en conceptuele kunst,
afgestudeerd aan de Sabanci University met Visual Communication
Design als major. Ze richt zich op
het bouwen van ruimtelijke en narratieve installaties en interactieve /
telematica-methoden. Haar werk
wordt sinds 2009 tentoongesteld
in verschillende kunstruimten,
zoals 19e Istanbul Art Fair, Photokina'10 in Keulen, en Sparks
Digitale Media / Art Exhibition in
Singapore.
1987 doğumlu ve İstanbul’da yaşayan Sedef Aydoğan, multimedya
kavramsal sanat konusunda uzmanlaşmış görsel hikaye anlatıcısıdır.
Sabancı Üniversitesi Görsel İletişim
Tasarım bölümü mezunudur. Şu
anda interaktif / telematik yöntemler
ile görsel-işitsel elemanlar aracılığıyla, görülen senaryonun arkasında
hikayeler için mekansal ve öyküsel
enstalasyonlar kurulması üzerinde
çalışmaktadır. Çeşitli medyalardaki
işleri 2009 yılından bu yana farklı
sergi alanlarında görülebilir.(19.
İstanbul Sanat Fuarı, Köln Photokina’10, Singapur Dijital Medya / Sanat
Sergisi, Sparks…)
Fatih AYDOĞDU
Fatih Aydoğdu was born in Turkey, lives and works in Vienna
and Istanbul. He studied at Academy of Fine Arts in Istanbul and
graduated from Academy of Fine
Arts in Vienna. Aydoğdu is visual artist, designer, curator and
sound artist focused on concepts
of media aesthetics, migration &
politics of Identity and linguistical issues. He took part at numereous exhibitions throughout
Europe, Asia and USA. He ist the
member of Curatorial Board of
„Amber Platform“.
Fatih Aydoğdu is geboren in Turkije, woont en werkt in Wenen en
Istanbul. Hij studeerde aan de
cademy of Fine Arts in Istanbul
en studeerde af aan de Academy
of Fine Arts in Wenen. Aydoğdu
is beeldend kunstenaar, ontwerper, curator en geluidskunstenaar
gericht op concepten van media
esthetiek, migratie & politiek van
identiteit en taalkundige kwesties.
Hij nam deel aan verschillende
tentoonstellingen in Europa, Azië
en de VS. Hij is lid van het curatorteam van “amberPlatform“.
Fatih Aydoğdu İstanbul ve Viyana Güzel Sanatlar Akademilerinde sanat eğitim gördü. Aydoğdu
medya estetikleri, migrasyon ve
kimlik politikaları, dilbilimi ve
ses kavramları üzerine çalışan bir
sanatçı, tasarımcı ve küratördür.
Avrupa, Asya ve ABD’de çok sayıda sergi ve projeye sanatçı ve küratör olarak katılan Aydoğdu’nun,
uluslararası birçok publikasyonda yazıları yayınlanmıştır. Viyana ve İstanbul‘da yaşar ve çalışır.
amberPlatform-Curatorial-Board
üyesidir.
Deniz ERBAŞ
Deniz Erbaş curated exhibitions and attended international
meetings in Istanbul, Nicocia,
Erlangen, Munich, Tbilisi, Paris,
Berlin, Bishkek, Barcelona and
Brussels. She was one the founders and general coordinator in
2007-2008 of Hafriyat Karakoy
an independent artist run space
in Istanbul. Between 2008 and
Deniz Erbaş cureerde tentoonstellingen en woonde internationale
bijeenkomsten bij in Istanbul, Nicocia, Erlangen, München, Tbilisi,
Parijs, Berlijn, Bishkek, Barcelona
en Brussel. Ze was een van de oprichters en in 2007-2008 algemeen
coördinator van Hafriyat Karakoy, een onafhankelijke kunstenaarsruimte in Istanbul. Tussen
Deniz Erbaş İstanbul, Lefkoşa,
Erlangen, Münih, Tiflis, Paris,
Berlin, Bişkek, Barselona ve
Brüksel'de sergiler düzenledi
ve uluslararası etkinliklere katıldı. Bağımsız sanatçı mekanı
Hafriyat Karaköy'ün kurucu
ekibinde yer aldı ve mekanın
2007-2008 arası genel koordinatörlüğünü üstlendi. 2008-2010
103
2010, she was the deputy director for Visual Arts Projects in Istanbul 2010 ECOC Agency where
she coordinated Portable Arts
and Lives and Works in Istanbul main projects as well as the
Kadirga Art Production Center.
Since the beginning of her career, she is focused on independent artist initiatives and their
relation to the public and private
institutions. She is currently living in Paris for her research master in Aesthetics and Art History
department of the University
Paris 8 and is the curator-coordinator for the 3rd Intarnational
Çanakkale Biennial
2008 en 2010 was ze de adjunctdirecteur van voor de beeldende
kunstprojecten tijdens Istanbul
2010.agentschap waar ze gecoördineerd Draagbare Kunst en woont
en werkt in Istanbul belangrijkste
projecten en de Kadirga Art Production Center. Sinds het begin
van haar carrière is ze gericht op
zelfstandige kunstenaarsinitiatieven en hun relatie tot openbare en
particuliere instellingen. Ze is momenteel woonachtig in Parijs voor
haar research master in Esthetiek
en Kunstgeschiedenis aan de Universiteit Paris 8, en is de curator-coördinator voor de 3e Intarnational
Çanakkale Biënnale
yılları arasında İstanbul 2010
AKB Ajansı Görsel Sanatlar Yönetmen yardımcılığını yürüttü
ve Taşınabilir Sanat, İstanbul'da
Yaşıyor ve Çalışıyor projeleriyle Kadırga Sanat Üretim
Merkezi'nin koordinatörlüğünü
yaptı. Bu süreçte bağımsız sanatçı girişimleri ve bunların kamusal ve özel kurumlarla ilişkileri
üzerine yoğunlaştı. Halihazırda
Paris 8 Üniversitesi, Estetik ve
Sanat Tarihi bölümünde mastır
tezini hazırlamakta ve 3. Uluslararası Çanakkale Bienali'nin
küratör-koordinatörlüğünü yürütmektedir.
Mehmet Erkök (Zürich, 1963) studeerde in 1988 af aan de Mimar
Sinan University in Istanbul in
Industrieel Ontwerpen. Sinds 1993
geeft hij aan de Universiteit van
Istanbul les in modelmaken en design visualisatie. Hij heeft professionele ervaring met model maken,
illustratie-airbrushen,
productontwerp, kinetische sculpturen en
fotografie.
1963’te Zürich, İsviçre’de doğdu.
1988’de Mimar Sinan Üniversitesi
Endüstriyel Tasarım bölümünden mezun oldu. 1994’ten beri
İTÜ Endüstriyel Tasarım bölümü
öğretim görevlisidir. Profesyonel
deneyimleri, çeşitli türde maketler, illüstrasyon- airbrush, ürünobje tasarımı ve üretimi, kinetik
heykel, ‘custom’ otomobil, fotoğrafçılık.
Ekmel Ertan werkt als kunstenaar, curator en onderwijzer.
Ertan is de oprichter en artistiek leider van amberPlatform
in Istanbul, een onderzoeksen productieplatform gericht
op kunst en nieuwe technologieën. Ertan is de curator van
het internationale amber Art
and Technology Festival sinds
2007. Hij programmeerde ook
internationale amberPlatform
tentoonstellingen en performances.
İTÜ'den Elektronik ve Haberleşme
mühendisi olarak mezun oldu,
Yıldız Teknik Üniversitesinden Etkileşimli Medya Tasarımı master
derecesini aldı. Turkiye, Almanya ve
Belçika'da tasarım mühendisi olarak
çalıştı. 1999'dan bu yana Bilgi Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi
tasarım bölümleri ve İTÜ TBT programında multimedya tasarımı, proje
geliştirme, tasarım için programlama dersleri verdi. Halen Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal bilimler Fakültesinde Etkileşim Tasarımı ve son
sınıf Proje Stüdyosu derslerini veriyor.
Mehmet ERKÖK
Born in 1963 in Zurich, Switzerland. Graduated fom Mimar Sinan
University in Istanbul with a major of industrial Design in 1988.
Lecturer at İTU İndustrial Design
Dept. since 1994. Proffessional experiences in many types of modelmaking, illustration-airbrush,
product-object design and production, kinetic sculpture, automobile
customization, photography.
Ekmel ERTAN
Ekmel Ertan works as artist, curator and educator. Ertan is the
founder and artistic director of
İstanbul based amberPlatform (
by BIS, Beden-İşlemsel Sanatlar
Derneği / Body-Process Arts Association), which is a research
and production platform on art
and new technologies. Ertan is
the curator of the international
“amber Art and Technology Festival” since 2007. He curated
also international amberPlatform exhibitions and performances.
104
Ertan has exhibited his photography work in New York and
Turkey. He has exhibited his
new media installations and
cooperative performance works
in Turkey and international festivals and venues. Ertan is also
working as the site coordinator
and director for several international projects.
Ertan heeft zijn fotografisch
werk in New York en Turkije
tentoongesteld. Hij heeft zijn
nieuwe media installaties en
performances in samenwerking
in Turkije tentoongesteld, en
op internationale festivals en
locaties. Ertan werkt ook als
locatie-coördinator en directeur
voor meerdere internationale
projecten.
New York ve Türkiye'de fotoğraf sergileri açtı. Etkileşimli enstalasyonları
ve ortak performans projelerini çeşitli uluslararası mekanlarda sergiledi.
Yeni Teknolojiler ve Sanat alanında
araştırma ve üretim platformun olarak 2007 yılında kurulan BIS, Beden
İşlemsel Sanatlar Derneğinin kurucusu olan Ertan BIS’in ve "amber
Sanat ve Teknoloji Festivalinin" de
sanat yöneticisidir.
Jaak Kaevats (born 1988 in Tallinn) is a MA candidate in the
Interface Cultures Lab at University of Art and Design in Linz.
He works collaboratively across
disciplines researching the implications and possible applications of emerging technologies
and developing interfaces in the
intersection of technology, society and human condition. He has
exhibited and/or given talks at
EXPO 2010 (Shanghai), ECA (Edinburgh), Tallinn Art Hall (Tallinn), MuseumsQuartier (Vienna),
Austrian National Sculpturepark
(Graz), Perla-Mode (Zürich), National Design Museum (Tallinn)
and Ars Electronica Center (Linz).
Jaak Kaevats (geboren in 1988
in Tallinn) studeert aan het Interface Cultures Lab in Linz. Hij
werkt in samenwerkingsverband
aan verschillende onderzoeken
en mogelijke toepassingen op het
gebied van nieuwe technologiën.
Hij heeft zijn werk tentoongesteld bij EXPO 2010 (Shanghai),
ECA (Edinburgh), Tallinn Art
Hall (Tallinn), MuseumsQuartier (Vienna), Austrian National
Sculpturepark (Graz), Perla-Mode (Zürich), National Design Museum (Tallinn) en Ars Electronica
Center (Linz).
1988 yılında Tallinn‘de doğan Jaak
Kaevats, Linz Sanat ve Endüstriyel
Tasarım Üniversitesinde, Interface
Cultures bölümünde yüksek lisansına devam etmektedir. Gelişen
teknolojilerin hayatımız üzerindeki
etkileri ve olası uygulama alanları
konusundaki disiplinler arası araştırmalarına devam eden Kaevats,
teknoloji ve toplumun kesişme noktasında yeni arayüzler geliştirmeye
çalışmaktadır. EXPO 2010 (Shanghai), ECA (Edinburgh), MuseumsQuartier (Vienna), Austrian National
Sculpturepark (Graz), Perla-Mode
(Zürich), National Design Museum
(Tallinn), Science Gallery (Dublin)
ve Ars Electronica Center (Linz)'de
sergi ve panellere katılmıştır.
Jaak KAEVATS
Özgün KILIÇ
Born in 1989 and currently living in Istanbul, Özgün Kılıç is an audio/visual
artist in practice and a new media artist in theory, graduated from Sabanci
University with VCD major and Art
Theory and Criticism minor diploma.
Her works derive from narrating
& generating mobile architectural
systems in digital environment to
building these interactive systems in
physical space; from optics to haptics,
and backwards. Her practices with
different media have been exhibited
since 2009 in various art spaces, such
OZGUN Kılıç werd geboren in
1989 en woont in Istanbul. OZGUN Kılıç is een audio / beeldend
kunstenaar in de praktijk en een
mediakunstenaar in theorie, afgestudeerd aan de Sabanci University. Haar werk richt zich op
mobiele architectuur in digitale
omgevingen, en ze bouwt deze
interactieve systemen ook in
het echt. Haar werk wordt sinds
2009 tentoongesteld in diverse
kunstruimten, zoals: Young Photographer’s Award Ceremony
1989 İstanbul doğumlu Özgün
Kılıç Sabancı Üniversitesi Görsel
Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı bölümünden Sanat Teorisi
ve Eleştirmenliği yandal programını da tamamlayarak mezun
olmuştur. Sanatçının son çalışmaları dijital ortamda hareketli
mimari sistemler görselleştirme
ve bu sistemlerin tensel etkileşimli olarak fiziksel ortama yönelik kurgulanması üzerinedir.
Çeşitli medyalardaki çalışmaları New York, Köln, Singapur ve
105
as Moons and Stars: Young Photographer’s Award Ceremony in New York,
Photokina’10 in Cologne, Sparks Digital Media/Art Exhibition in Singapore,
19th Istanbul Art Fair and amberFest’11 in Istanbul. From September
2012 on, she will continue with her
post graduate education in the Royal
College of Art, London, in Animation.
in New York, Photokina’10 in
Cologne, Sparks Digital Media/
Art Exhibition in Singapore, 19th
Istanbul Art Fair en amberFest’11
in Istanbul. Vanaf september
2012 zal ze haar animatiestudie
vervolgen aan de Royal College
of Art in Londen.
İstanbul’da sergilenmiştir. Ekim
2012’den itibaren Royal College
of Art, Londra’da yüksek lisans
eğitimine üç boyutlu animasyon
alanında devam edecektir.
Osman Koç is een ingenieur en kunstenaar in Istanbul die zich voornamelijk richt op onderzoek naar het
experimenteren met verschillende
manieren van fysieke interactie
voor responsieve omgevingen en
installaties. Hij ontving zijn M.Sc. in
2010 in Mechatronics Engineering,
en zijn B.Sc. in 2008 in Electronics
Engineering bij de Universiteit
van Sabanci. Op het moment is hij
actief in zijn eigen atelier, waar hij
prototypes ontwikkelt voor industriële, reclame en artistieke applicaties,
naast het geven van technisch advies. Zijn werken zijn tentoongesteld
in Bodies of Synthesis(Enghien
les Bains, 2009), Playface Intercult
(Wenen, 2010) en Amber (Istanbul,
2011). Hij presenteerde zijn papers
op IEEE ICM’10 en ISEA2011 en
werd geselecteerd als spreker voor
TEDxSabancıUniversity 2012.
Osman Koç, İstanbul’da ikamet
eden ve genel araştırma odağı
yerleştirme ve tepkili ortamlar yaratmak için farklı fiziksel etkileşim
methodları olan mühendis/sanatçıdır. Yüksek lisans derecesini 2010
yılında Mekatronik Mühendisliği ve
lisans derecesini 2008 yılında Elektronik Mühendisliği bölümlerinden
Sabancı Üniversitesinden almıştır. Şu anda teknik danışmanlığın
yanısıra, endüstriyel, reklam veya
sanatsal uygulamalar için prototip
çalışmaları yaptığı atöylesini idame
ettirmektedir. Seçilmiş işleri, Sentez
Bedenler (Enghien les Bains,2009),
Playface Intercult (Viyana,2010) ve
Amber (İstanbul, 2011) sergilerinde sergilenmiştir. IEEE ICM’10 ve
ISEA2011 konferanslarında makalelerini sunmuş olup, TEDxSabancıUniversity konferansında konuşmacı olmuştur.
Nagehan Kurali werd geboren
in Bursa in 1983. Nadat ze afstudeerde in VAVCD aan de
Universiteit van Sabanci deed
ze professionele ervaring op in
post-productie. In 2007 startte
ze haar Digital Media Master’s
studie aan de University of the
Arts Bremen. Gedurende haar
residentie in Duitsland werkte ze
bij Urbanscreen en Atelier Markgraph. Haar werken richten zich
1983 Bursa dogumlu Nagehan Kuralı Kadıkoy Anadolu Lisesi’nden
sonra Sabancı Üniversitesi Görsel
Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı
Programı‘ndan mezun oldu. PostProdüksiyon alanındaki mesleki
deneyiminin ardindan University
of the Arts Bremen, Digital Media
bölümünde yüksek lisans eğitimini Interaction Design, Bio Art, Media
Theory, Urban Screenings alanlarinda yaptigi akademik ve pratik calis-
Osman KOÇ
Osman Koç is an Istanbul based
engineer/artist, whose main research focus is on experimenting
different ways of physical interaction for responsive environments
and installations. He recieved his
M.Sc. in 2010 on Mechatronics
Engineering, and B.Sc. in 2008
on Electronics Engineering from
Sabanci University. Currently he
is running his own atelier, where
he does prototypes for industrial,
advertorial and artistic applications besides technical consultation. His selected works have been
exhibited in Bodies of Synthesis
(Enghien les Bains, 2009),Playface
Intercult (Vienna, 2010) and Amber (Istanbul, 2011). He has presented his papers in IEEE ICM’10 and
ISEA2011 and was selected as a
speaker at TEDxSabancıUniversity
2012.
Nagehan KURALI
Nagehan Kuralı was born in
Bursa in 1983. After her graduation from VAVCD at Sabanci University, she gained professional
experience in Post-Production
field. In 2007 she started her
Digital Media Master’s study at
the University of the Arts
Bremen. During her residence
in Germany she worked in companies; Urbanscreen and Atelier Markgraph. Her works focus
106
on architectural projections
and interaction design. Currently she founded the design
collective In Situ (www.designinsitu.com) with Selin Ozcelik
in Istanbul.
op architectonische projecties
en interactie ontwerp. Recent
richtte ze het ontwerp collectief
In Situ (www.design-insitu.com)
op samen met Selin Ozcelik in
Istanbul.
malarla tamamladi. Almanya’da Urbanscreen ve Atelier Markgraph’da
yaklaşık bir buçuk senelik mesleki
deneyiminin ardından çalışmalarına
şuan Selin Özçelik ile kurucu ortağı
olduğu tasarım şirketi Design In Situ
altında Türkiye’de devam etmektedir.
Ebru KURBAK
Ebru Kurbak is an artist, researcher
and educator, currently based in Vienna. Her works deal with cultural
and psychological implications of
body-technology-space
relations.
In her recent works, she has been
designing body-worn technologies
and exploring their instrumental,
aesthetic and semiotic potentials.
She has shown her work in international platforms such as the Ars
Electronica Festival, Siggraph, and
FILE Festival among others. Ebru
studied architecture at the Istanbul
Technical University. After graduating, she worked as a lecturer at the
Departments of Visual Communication Design and Photography and
Video in the Istanbul Bilgi University.
She currently teaches at the Department of space&designstrategies in
the University of Arts and Industrial
Design in Linz.
Ebru Kurbak is een kunstenaar, onderzoeker en onderwijzer, en woont
in Wenen. Haar werken behandelen
culturele en psychologische implicaties van lichaam-technologie-ruimte
verhoudingen. In haar recente werken ontwierp ze op het lichaam gedragen technologieën en verkent ze
hun instrumentale, esthetische en
semiotische potentieel. Ze heeft haar
werk getoond op internationale platformen zoals o.a. het Ars Electronica
Festival, Siggraph en FILE Festival.
Ebru studeerde architectuur aan de
Technische Universiteit van Istanbul. Vervolgens werkte ze als docent
aan de departementen van Visual
Communication Design en fotografie en video aan de Istanbul Bilgi
Universiteit te Istanbul. Ze doceert
momenteel aan de afdeling space &
designstrategies aan de University
of Arts and Industrial Design in Linz.
Ebru Kurbak iyana’da yaşamakta
olan bir sanatçı, araştırmacı ve
eğitimcidir. Çalışmaları genellikle
günümüz beden-teknoloji-mekan
ilişkilerinin kültürel ve psikolojik
etkilerini ele alır. Son dönem çalışmalarında giyilebilir teknolojiler
tasarlamakta ve bu teknolojilerin
enstrümental, estetik ve semiyotik
potansiyellerini sorgulamaktadır.
İşleri Ars Eletronica Festivali, Siggraph, FILE Festivali gibi uluslararası platformlarda sergilenmiştir.
Ebru İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlik eğitimi aldı. Mezun
olduktan sonra İstanbul Bilgi Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı
ile Fotoğraf ve Video Bölümlerinde
öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Halen Linz Sanat ve Endüstriyel
Tasarım Üniversitesi Mekan ve Tasarım Stratejileri Bölümü’nde ders
vermektedir.
Ali MİHARBİ
Ali Miharbi is an artist whose work
can take many forms from photographic, graphic or sculptural
pieces to dynamic systems driven
by live or stored data. His recent
work focuses on the relationships
between analytic and synthetic
processes that can be encountered
in many fields such as economy,
management, sociology, computer
science, linguistics where topdown and bottom-up approaches
are used in conjunction, e.g. in
urban development organic and
Ali Miharbi is een artiest die
werkt met fotografie, grafisch
design en sculpturen evenals
dynamische systemen met
live of opgeslagen data. Zijn
recente werk focust zich op de
relatie tussen analytische en
synthetische processen die
zich op vele gebieden plaatsvinden, zoals: economie, management, sociologie, computer wetenschap en bottom-up
benaderingen die gebruikt
worden in de stedelijke ont-
Ali Miharbi’nin işleri fotografik,
grafik veya nesnel üretimlerden,
canlı veya kayıtlı veriler ile işleyen dinamik sistemlere kadar çok
çeşitli biçimler alabiliyor. Son çalışmalarında tepeden alta (“topdown”) ve tabandan yukarıya
(“bottom-up”) yöntemlerin birlikte kullanılarak oluşturdukları geri-besleme sonucu ortaya çıkan;
ekonomi, yönetim, psikoloji, sosyoloji, bilişim, linguistik, şehircilik gibi birçok alanda kendini
gösteren sistemler ile ilgileniyor
107
planned architecture together
forming more vibrant cities and
in human brain analytic and synthetic thinking together helping us
make sense of the world. Miharbi’s
work has been exhibited in Turkey,
Mexico, USA, Germany, South Korea, Australia and Brazil.
wikkeling van organische en
doordachte architectuur. Miharbi's werk is tentoongesteld
in Turkije, Mexico, Verenigde
Staten, Duitsland, Zuid-Korea,
Australië en Brazilië.
ve bunlara kavramsal kısa devreler yaptırıyor. Ali Miharbi’nin
işleri şu ana kadar Türkiye, Meksika, ABD, Almanya, Güney Kore,
Avustralya ve Brezilya’da çeşitli
sergilerde yer aldı.
Selin Özçelik werd in Izmir geboren
in 1982. Ze kreeg haar Bachelors
bij de Sabanci University in VAVCD.
Hierna studeerde ze aan de Bremen
University of Arts waar ze het MA
programma Digital Media volgde
met als hoofdvak Interaction Design.
Ze co-creëerde vele projecten en
publiceerde papers over Persuasive
Technologies, Social Networks, Spatial Interaction as User Experience.
Hiernaast richtte ze zich op Interactive Installation in Public Space in
haar Master Thesis. Na haar opleiding heeft bij een aantal bedrijven
gewerkt waaronder GfG Bremen,
MESO Digital Interiors en Atelier
Markgraph GmbH. Recent richtte ze
het ontwerp collectief In Situ op samen met Nagehan Kurali in Istanbul.
1982 İzmir doğumlu Selin Özçelik
İzmir Bornova Anadolu Lisesi’nin ardından Sabancı Üniversitesi Görsel
Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı
Programı’ndan mezun oldu. Ardından yüksek lisansını University of
Arts Bremen, Digital Media Program’ında tamamlayarak Almanya’da
Meso Digital Interiors, Gruppe
für Gestaltung Bremen ve Atelier
Markgraph’ta çalışarak interaction
design alanında birçok ödül alan
projede konsept tasarımı ve görsel
tasarım alanlarında görev aldı. Selin
Özçelik 2010 yılında Nagehan Kuralı
ile ortak kurdukları tasarım şirketi
Design In Situ altında interaction design alanında çalışmalarına devam
etmektedir.
Afgestudeerd aan de Istanbul Technical University Architectural Faculty in 1999. Hij geeft lezingen aan
de Instanbul Technical University
Industrial Design Department sinds
2005 waar hij zijn Master’s afrondde.
In 2006 richtte hij Hayalbilim op, een
design, architectuur en kunst studio
gericht op onderzoeks-ontwikkeling
op de as van maakbaarheid door
verschillende
productieprocessen. In elk project probeert hij het
ontwerp zelf te herdefnieren als
een experimental laboratorium van
kunst. Hij geeft workshops in ontwerp, mechanisch sculpturen en
1977’de ankara’da doğdu. tasarımcı, mimar ve üretici. 2006
senesinde hayalbilim adında
araştırma geliştirme konularına
ve üretime odaklanmış tasarım,
mimarlık ve sanat stüdyosunu
kurdu. her farklı projede deneysel laboratuvarında, tasarım
tanımını tekrar sorgulamaya çalışmaktadır. ahmet sertaç, 2005
senesinden beri istanbul teknik
üniversitesi endüstri ürünleri tasarımı bölümünde yarı zamanlı
öğretim görevlisi olarak ders
vermektedir. tasarım, mekanik
heykeller ve demir dövmecilik
Selin ÖZÇELİK
Selin Özcelik was born in Izmir in
1982. She got her Bachelors at Sabanci University VAVCD in Istanbul.
Afterwards she studied at Bremen
University of Arts Digital Meida MA
Program within a focus of Interaction Design. She co-created many
projects and published papers
about Persuasive Technologies, Social Networks, Spatial Interaction
as User Experience. In addition to
this, she focused on Interactive
Installations in Public Space in her
Master Thesis. After her education
she worked at companies in Germany such as GfG Bremen, MESO Digital Interiors and Atelier Markgraph
GmbH. Currently she founded the
design collective In Situ with Nagehan Kurali in Istanbul.
Graduated from istanbul technical university architectural faculty
in 1999. He is a visiting lecturer at
istanbul technical university industrial design department since 2005
where he completed his master
program. In 2006 he established
hayalbilim; where is a design, architecture and art studio focuses
on research-development by the
axis of producibility using different
manufacturing processes. In every
different project he tries to redefine
the design itself, as an experimental
laboratory of art. He performs workshop studies in design, mechanical
108
sculpturing and blacksmithing.
Two of his projects (collaborated
with mehmet erkök) exhibited in
amber’10 art and technology festival in Istanbul.
ijzersmeden. Twee van zijn projecten (in samenwerking met Mehmet
Erkök) werden tijdens amber’10 Art
and Technology Festival in Istanbul
vertoond.
konusunda çalışmalar yapmaktadır. çalışmaları çeşitli karma
sergilerde ve istanbul amber’10
sanat ve teknoloji festivali’nde
yer almıştır.
Onur Sönmez is a designer, who
has a wide range of interest in
interaction design / interface
design research. He exhibited
and gave talks in many places
such as Venice Biennale Architecture, Ars Electronica
(2005,07,08,09,10), Medialab
Prado, IAMAS – Institute of Advanced Media Arts and Sciences
Japan.
Onur Sönmez is een ontwerper met een brede interesse in
interaction
design/interface
design research. Hij exposeerde
en gaf lezingen op veel plaatsen, zoals Venetië Biënnale
Architectuur, Ars Electronica
(2005,07,08,09,10),
Medialab
Prado, IAMAS - Institute of Advanced Media Arts and Sciences
Japan.
Onur Sönmez etkileşim tasarımı ve
insan-makine ilişkisi gibi konular
üzerinde çalışan bir tasarımcıdır.
Venedik Mimarlık Bienali, Ars Electronica (2005,07,08,09,10,11), Linz 09
Avrupa Kültür Başkenti, “Wearable
Technology, Powered Art and Fashion Design”/NIMk, Amsterdam
5-DAYS OFF Festival, Pixelache,
Santralİstanbul, Medialab Prado/
Madrid, OPEN CONTAINERRR/
Linz, Ich Machine Festival/D ,
Hyperwerk Basel/CH, IAMAS/Japonya sergilerine katılmıştır.
Onur SÖNMEZ
Candaş ŞİŞMAN
(born in İzmir, 1985) after finishing İzmir Anatolian Fine Arts
High School graduated from
Eskişehir Anatolian University
Animation Department. During
his undergraduate studies he
took multimedia design education for one year in Netherlands.
in 2011 he founded NOHlab studio
with Deniz Kader. Since 2006 he
has received many awards such
as honorary mention from ARS
ELECTRONİCA in Computer Animation/ Film /VFX category and
Rome Viedram Festival Video
and Sound Design best prize. He
has participated to many important festivals like Nemo Digital
Arts and Film Festival and Offf
İstanbul 2012. Candaş Şişman
recently realized Yekpare projection mapping with Nerdworking
within İstanbul 2010 European
Capital of Culture activities and
‘FLUX’ audiovisual installation
Candas Sisman (İzmir, 1985)
studeerde Animation and Fine
arts in Turkije en Multimedia
Design in Nederland, en heeft
tegenwoordig zijn eigen studio.
In 2011 richtte hij samen met
Deniz Kader NOHlab studio
op. Sinds 2006 ontving hij verschillende onderscheidingen,
zoals een eervolle vermelding
van ARS ELECTRONICA in de
categorie Computer Animation/
Film/VFX en een prijs van het
Rome Viedram Festival Video
and Sound Design. Hij heeft
deelgenomen aan belangrijke
festivals, zoals Nemo Digital
Arts and Film Festival en Offf
İstanbul 2012. Candas Sisman
realiseerde onlangs de projecten Yekpare projection mapping
in het kader van Istanbul Culturele Hoofdstad van Europa 2010,
en de audiovisuele installatie
'FLUX' op het İlhan Koman Hul-
1985 İzmir doğumlu Candaş
Şişman, İzmir Anadolu Güzel
Sanatlar Lisesi’ni bitirdikten
sonra Eskişehir Anadolu Üniversitesi Animasyon bölümünden mezun oldu. Üniversite eğitiminin bir yılını Hollanda’da
multimedya tasarım eğitimi
alarak geçirdi. 2011 yılında Deniz Kader ile birlikte NOHlab
oluşumunu kurdu. 2006’dan
bu yana aralarında Prix ARS
Electronica Computer Animation/Film/VFX Mansiyon ödülü,
Roma Viedram Video ve Ses
Tasarımı Festivali en iyi ses
videosu ödülü’nü aldı. Candaş
Şişman en son Nerdworking ile
birlikte İstanbul 2010 Kültür
Başkenti kapsamında Haydarpaşa Garı’nda gerçekleştirilen
‘Yekpare’ projection mapping
performansını ve İlhan Koman
Hulda
festivali
kapsamında ‘FLUX’ isimli audiovisual
109
among İlhan Koman Hulda festival in İstanbul. The artist is representing by Pgart gallery in Turkey.
da festival in Istanbul. De kunstenaar wordt in Turkije gerepresenteerd door Pgart gallery.
enstalasyonu
gerçekleştirdi.
Sanatçı Türkiye’de Pgart galeri
tarafından temsil edilmektedir.
Olof wan Winden (1976 Mukumu,
Kenia) bracht zijn jeugd door in Afrika. Op twaalf jarige leeftijd verhuisde
hij naar Nederland. Na een jaar werken in het bedrijfsleven keerde van
Winden terug naar de ondergrondse
kunstscène van Den Haag, waar hij
zijn eerste stap in een nieuw werkveld met het Sound/ Vision Festival,
een stedelijk Festival in het centrum
van Den Haag. Kort daarna programmeerde Van Winden een podium op
het Detroit Electronic Music Festival
(DEMF). In 2004 richtte hij The Generator Foundation op, een organisatie
van jonge creatieve geesten die uitgroeide tot een professioneel festival
en productie platform, dat - naast
andere activiteiten - het jaarlijkse
TodaysArt Festival in Den Haag organiseert. Dit festival onderzoekt en
activeert de sociale mogelijkheden
van kunst, geluid en technologie,
waar deze kruisen met stedelijke
instellingen en de openbare ruimte.
TodaysArt streeft naar het ontwikkelen en ondersteunen van lokale initiatieven en internationale banden
te versterken door aan te sluiten bij
onafhankelijke organisaties en creatieve centra over de hele wereld. Als
directeur van TodaysArt, heeft Van
Winden onderdelen van verschillende internationale festivals in onder
ander Montreal, New York, Brussel,
Berlijn en Krakau geprogrammeerd.
In mei 2011 begon hij zijn werk als directeur van het Nederlands Instituut
voor Mediakunst (NIMk) in Amsterdam. Onlangs is Olof van Winden
benoemd tot het team van curatoren
van de 7e Seoul International Media
Art Biennale (Media City Seoul 2012).
Deze biënnale is in 2000 opgericht
met het specifieke doel de stad Seoul
Olof van Winden (1976, Mukumu, Kenia'da doğdu) - çocukluğunu Afrika'da geçirdi.
1988'de Hollanda'ya taşındı.
Bir süre Reel sektörde çalıştıktan sonra Lahey yeraltı sanat sahnesine geri döndü, Ses
/ Görüntü Festivalleri ile çalışmak üzere yeni bir alana
adım attı. Kısa bir süre sonra,
van Winden Detroit Elektronik Müzik Festivali (DEMF)
bir sahne programladı. 2004
yılında etkinlikleri arasında,
- Lahey'deki yıllık TodaysArt
Festivalini de organize eden
“Generator
Foundation'u”
kurdu. TodaysArt Festivali
kentsel ve kamusal alanlarda
kesişen sanat, ses, ve teknolojinin sosyal olanaklarını
inceler ve harekete geçirir.
Van Winden TodaysArt'ın direktörü olarak, Montreal, New
York, Brüksel, Berlin ve Krakow kentlerinde çeşitli uluslararası festivallerin program
küratörlüğünü yaptı. 7. Seul
Uluslararası Medya Sanat Bienali (Media City Seul 2012)
küratörler kuruluna seçilen
van Winden 2011 den beri
Amsterdam Hollanda Medya Sanatları Enstitüsü'nün
(NIMk) direktörlügünü de yapmaktadır. 2000 yılında Seul
kentinin Teknolojik gelişimin
merkezlerinden biri olarak
görünürlüğünü güçlendirmek
amacı ile düzenlediği sergi,
‘medya sanatına’ odaklanan
birkaç uluslararası bienalden
biri olarak göze çarpmış, burada bir adım daha öteye giderek, medya sanatı konusunda
Olof van WINDEN
Olof van Winden (1976, Mukumu, Kenia)- spent his
childhood in Africa. 1988 he
moved to the Netherland. After working in the corporate
sector he went back to the
underground art
scene of
The Hague where he made his
first step into a new field of
work with the Sound/Vision
Festival. Shortly after, van
Winden programmed a stage
at the Detroit Electronic Music Festival (DEMF). In 2004,
he established The Generator
Foundation, which organizes
– among other activities – the
annual TodaysArt Festival
in The Hague. This festival
investigates and activates
the social possibilities of art,
sound, and technology where
it intersects with urban settings and public spaces. As
the director of TodaysArt, van
Winden has curated stages at
several international festivals
in Montreal, New York, Brussels, Berlin, and Krakow to
name a few. He is since 2011
director of the Dutch Media
Art Institute (NIMk) in Amsterdam. Recently he has been appointed to the curatorial team
of the 7th Seoul International
Media Art Biennale (Media
City Seoul 2012). Inaugurated
in 2000 with a specific aim to
enforce the images of the city
Seoul as a capital of technological development, the exhibition has been recognized
as one of the few international
biennales with a focus on
‘media art’ and aims to take
110
on the biennale one step further and think about media
beyond its formal definitions.
In addition to his work for TodaysArt and the NIMk he sits
on committees for the Department of Art and Culture in Rotterdam and for the Mondriaan
Foundation.
te positioneren als hoofdstad van
technologische ontwikkeling. De
tentoonstelling is erkend als een van
de weinige internationale biënnales
met een focus op 'mediakunst' en
heeft als doel om met de biënnale
een stap verder te gaan, en na te denken over media buiten haar formele
definities. Naast zijn werk voor TodaysArt en NIMk zit Van Winden in
commissies voor het Ministerie van
Kunst en Cultuur in Rotterdam en
voor de Mondriaan Stichting.
resmi tanımların ötesinde
düşünmeyi amaçlamıştır. Olof
Van Winden, TodaysArt ve
NIMk'de yaptığı çalışmalara
ek olarak, Rotterdam Sanat ve
Kültür Bakanlığı ve Mondriaan Vakfı komiteleri üyesidir.
Ebru Yetİşkİn
Ebru Yetişkin studied RadioTV-Cinema as a bachelor degree in Istanbul University. She
attended the master program
on Science, Technology and Society in Istanbul Technical University and Université Louis
Pasteur in 2001. She completed
the PhD program in sociology
in Mimar Sinan Fine Arts University in 2008. She conducted
the preliminary phase of her
thesis research in Centre Sociologie de L’Innovation in
Ecole Nationale Supérieure
des Mines de Paris as a visiting scholar. Since 2002, she has
been working as a researcher
in ITU and teaching “Sociology” as well as “Media and
Society” in The Department of
Humanities and Social Sciences. She teaches part-time in Işık
University on “Contemporary
Arts, Science and Technology”,
“Sociology of Science and Technology” and “Communication
of Science and Technology”.
She is a member of International Association of Art Critics
(AICA) and has edited a special volume of Toplumbilim on
Postcolonial Thought, which is
the first edited volume on the
subject in Turkey.
Ebru Yetişkin studeerde RadioTV-Film als bachelor aan de
universiteit van Istanbul. Vervolgens volgde ze de masteropleiding over wetenschap, technologie en samenleving aan
de Techniche Universiteit van
Istanbul (ITU) en de Universite
Louis Pasteur in 2001. Ze voltooidde het PhD-programma in
sociologie in Mimar Sinan Fine
Arts University in 2008. Ze deed
het voorbereidend onderzoek
van haar proefschrift in Centre Sociologie de l'Innovation
in Ecole Nationale Superieure
des Mines de Paris. Sinds 2002
werkt ze als onderzoeker in de
ITU en onderwijst in "Sociologie" en "Media en Maatschappij" in het departement Humane
Wetenschappen,
Daarnaast
doceert ze parttime aan de Isik
University de vakken "Hedendaagse Kunst, wetenschap en
technologie", "Sociologie van
Wetenschap en Technologie 'en'
Communicatie van Wetenschap
en Technologie". Ze is lid van de
International Association of Art
Critics (AICA) en bewerkte een
speciale editie van Toplumbilim
over het postkoloniale denken,
de de eerste bewerkte editie over
dit onderwerp in Turkije.
Ebru Yetişkin lisans eğitimini 1999
yılında İstanbul Üniversitesi, İletişim
Fakültesi, Radyo-TV-Sinema bölümünde tamamladı. Yüksek lisans
eğitimini Université Louis Pasteur ve
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından yürütülen Bilim, Teknoloji
ve Toplum programında tamamlayarak bilim ve politika etkileşimi ve
bilgi sosyolojisi konularına odaklandı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar
Üniversitesi’nde sosyoloji alanında
doktora yapan Yetişkin, 2005 yılında Ecole Nationale Supérieure des
Mines de Paris’de bulunan Centre
Sociologie de L’Innovation’da misafir
araştırmacı olarak çalıştı. 2002 yılından beri İTÜde araştırmacı olarak
çalışmaya devam eden Yetişkin, İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde
“Sosyoloji” ve “Medya ve Toplum”
derslerini vermektedir. Ayrıca Işık
Üniversitesi’nde yarı-zamanlı olarak
“Bilim ve Teknoloji İletişimi”, “Çağdaş
Sanat, Bilim ve Teknoloji” ve “Bilim
ve Teknolojisi Sosyolojisi” derslerini
vermeyi sürdürmektedir. Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği üyesi
olan Yetişkin’in çağdaş sanat alanında yazdığı makaleler ulusal ve uluslararası dergilerde yayınlanmaktadır.
2010 yılında Toplumbilim Dergisi’nin
Türkiye’de konuyla ilgili ilk derleme
olarak yayınlanan “Postkolonyal
Düşünce Özel Sayısı”nı hazırlamıştır.
111
Workshops / Workshops / Atölyeler
“City Commons”
PAPERSCENES Workshop
Duration: 3 hours x 2days
Age group: 12-16
Number of participants: 12
Pre-conditions: none
Needs: Big table surface suitable to paint and cut cartoons on, a PC or a mac, stereo
active sound system, a wall suitable to tape works over
Date: 15-16 September 2012
In the first part of this workshop, the participants work on the concept of the commons. Participants freely discuss about the idea and try to name the commons in
the city. Then, they are asked to visualize those ideas and link them in a simple
story. Later they will create an interactive scene from cutout and painted drawing
cartoons which gives audio responses when touched.
Participants will use paints and drawing cartoons to visualize their ideas, will cut
them out and bring together on a wall to visually create the city scene. They will
also add circuitry hidden in the cartoons, record and edit the sound and finalize
the work.
“Commons Tense”
Public Art Workshop
Duration: 4 hours x 3 days
Age group: adults
Number of participants: 6-8
Needs: A projector, tables to sit and work around, wi-fi Internet connection
Pre-conditions: Artist and art students are expected to take part
Dates: 17-19 September 2012
In order to create a public work together, we want to work with an abstract idea
related to the title of the exhibition, which is “Commons Tense”. The grammatical
structures of the tenses convey the meaning based on the time related references.
When we talk about past, present, future, etc. we use corresponding tenses… If it
were not the time the tenses refer but the social concepts, how would a sentence
told in the common tense have been formed? Or a practical question: how would
we form our artistic sentence to talk in the commons tense? What would be the
medium to transform such a sentence? How we can create a legible expression constituted on commons?
112
Sergi / Exhibition:
15–30
Eylül / September
Electriciteitsfabriek / Den Haag / TodaysArt Festival
Electriciteitsfabriek : De Constant Rebecqueplein 20, 2518 RA Den Haag
Açılış / Opening :
15 Eylül / September / 17.30h
113
114
115
ISBN: 978-605-88807-7-1

Untitled - mezun web - Sabancı Üniversitesi

Transkript

Benzer belgeler