PATATES Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

Transkript

PATATES HASTALIK ve ZARARLILARI
T.C.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü
PATATES
Hastalık
ve
Zararlıları ile Mücadele
Ankara - 2010
1
2
ÖNSÖZ
Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara
neden olan toplam 506 hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır.
Bunlarla gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında ürün kaybı ortalama
%35 dolaylarında olmaktadır. Bu kaybın kültür bitkisine, zararlının tür ve
yoğunluğuna bağlı olarak bazen % 100’lere ulaşabilmesi mümkündür.
Bitkisel üretimde ekonomik yönden oldukça büyük rakamlara ulaşan bu
kayıpların önlenmesi için bitki koruma çalışmalarını yeterli önemi vermek
gerekmektedir.
Sözkonusu çalışmaların insan sağlığı, agroekosistem, çevre ve
biyolojik dengenin korunarak sürdürülebilir tarımsal üretim tekniklerine
uygun yapılması zorunluluk haline gelmiştir.
Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji Ülkemizde yıllık olarak
kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru
kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye
alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler,
kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre
Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir.
Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan Bitki
koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik,
tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına
sebep olabilmektedir.
Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber
olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal
ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı
probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır.
Hazırlanan El kitabı sayesinde; üreticiler tarımsal ürünlerde hangi
zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını,
son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari
ürünler yetiştirebileceklerdir.
El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder,
üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde
edilmesine vesile olmasını temenni ederim.
Mehmet Mehdi EKER
Tarım ve Köyişleri Bakanı
3
İÇİNDEKİLER
1-BAKTERİYEL SOLGUNLUK VE PATATES KAHVERENGİ ÇÜRÜKLÜĞÜ
HASTALIĞI (Ralstonia solanacearum)................................................................5
2-PATATES HALKA ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Clavibacter michiganensis
subsp. sepedonicus)............................................................................................7
3-PATATESTE BAKTERİYEL YUMUŞAK ÇÜRÜKLÜK VE KARABACAK
HASTALIĞI
(Erwinia carotovora subsp. carotovora) (E. carotovora subsp. atroseptica)
(E. chrysanthemi).................................................................................................9
4-SOLANACEAE FAMİLYASI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE
STOLBUR HASTALIĞI...................................................................................... 11
5-PATATESTE ADİ UYUZ HASTALIĞI (Streptomyces scabies).......................12
6-DOMATES, PATLICAN VE PATATESTE ERKEN YANIKLIK HASTALIĞI
(Alternaria solani) . .......................................................................................14
7-PATATES SİĞİL HASTALIĞI (Synchytrium endobioticum)............................15
8-SİYAH SİĞİL (=KÖKBOĞAZI NEKROZU)HASTALIĞI
(Rhizoctonia solani)............................................................................................17
9-PATATES MİLDİYÖSÜ (GEÇ YANIKLIK) HASTALIĞI (Phytophthora
infestans)............................................................................................................18
10-PATATES BÖCEĞİ (Leptinotarsa decemlineata)..........................................20
11-PATATES GÜVESİ (Phthorimaea operculella)..............................................22
12-SEBZELERDE TELKURDU (Agriotes spp.).................................................24
13-SEBZELERDE BOZKURT (Agrotis spp.).....................................................25
14-MANAS (KADI LOKMASI) (Polyphylla turkmenoglui Petr., P.fullo L.).........27
15-SEBZELERDE YAPRAKBİTLERİ ...............................................................28
16-SEBZELERDE YAPRAK PİRELERİ (Empoasca decipiens Paoli,
Asymmetrasca decedens (Paoli)........................................................................29
17-PATATES ÇIZGI VIRÜSÜ (PATATES Y VIRÜSÜ)
(Potato Y potyvirus, PVY)...................................................................................30
18-PATATES YAPRAK KIVRILMA VIRÜSÜ
(Potato leafroll luteovirus, PLRV).......................................................................32
19-PATATES X VIRÜSÜ (Potato X potexvirus, PVX)........................................34
20-PATATES A VIRÜSÜ (Potato A potyvrus, PVA)...........................................35
21-PATATES KİST NEMATODLARI (PATATES ALTIN NEMATODU;
Globodera rostochiensis Wollenweber ve
PATATES BEYAZ KİST NEMATODU; G. pallida Stone)..................................36
22-KÖK-UR NEMATODLARI (Meloidogyne spp.).............................................38
23-PATATES ÇÜRÜKLÜK NEMATODU (Ditylenchus destructor Thorne)........40
24-SOĞAN SAK NEMATODU [Ditylenchus dipsaci (Kühn)].............................42
25-Patates Hastalık ve Zararlıları Mücadelesinde Kullanılan Ruhsatlı Bitki
Koruma Ürünlerinin Ticari İsimleri..................................................................43
4
BAKTERøYEL SOLGUNLUK VE PATATES KAHVERENGø ÇÜRÜKLÜöÜ
HASTALIöI
(Ralstonia solanacearum)
PATATES
HASTALIK VE
ve ZARARLILARI
BAKTERøYEL
SOLGUNLUK
PATATES KAHVERENGø ÇÜRÜKLÜöÜ
HASTALIöI
Hastalk Belirtisi
(Ralstonia
solanacearum)
xHastal÷ oluúturan
etmen bir bakteridir. Patates bitkisini kökl
BAKTERøYEL
SOLGUNLUK
VEVE
PATATES
KAHVERENGø
ÇÜRÜKLÜöÜ
BAKTERİYEL
SOLGUNLUK
PATATES
yoluyla hastalandrr.
EtkiliKAHVERENGİ
bir mücadele yöntemi yoktur. Tohum
HASTALIöI
taúnabilir.HASTALIĞI
Ayrca belirti vermeyen yumrularda latent enfeksiyonla
ÇÜRÜKLÜĞÜ
da
sebep
olmaktadr.
Latent enfeksiyonlar tespit etmek anc
Hastalk
Belirtisi
(Ralstonia
solanacearum)
(Ralstonia
solanacearum)
laboratuar
analizleri etmen
ile mümkündür.
Bu Patates
hastalkla
bulaúkkökl
ol
xHastal÷ oluúturan
bir bakteridir.
bitkisini
tarlalardahastalandrr.
patates tarmna
5 ylbirsüreyle
izin verilmez.
yoluyla
Etkili
mücadele
yöntemi yoktur. Tohum
taúnabilir.
Ayrca
belirti vermeyen
latent
enfeksiyonla
xPatatesin
yeúil
aksamndaki
(gövde yumrularda
ve yapraklar)
ilk belirtiler,
sc
Hastalık
Belirtisi
Hastalk
Belirtisi
da
sebep
olmaktadr.
Latent
enfeksiyonlar
tespit
etmek
anc
günlerde
dallarn
uçlarndaki
yapraklarda
meydana
gelen
solgunlukt
xHastal÷
oluúturanetmen
etmen bir
bir bakteridir.
bakteridir. Patates
bitkisini kökl
• Hastalığı
oluşturan
Patates
laboratuar
analizleri
ile
Buyöntemi
hastalkla
bulaúk
ol
Susuzluktan
dolay oluúan
solgunluktan
fark
gece
serinli÷in
yoluyla
hastalandrr.
Etkilimümkündür.
bir
mücadele
yoktur.
bitkisini
kökleri
yoluyla
hastalandırır.
Etkili
bir Tohum
tarlalarda
patates
tarmna
5
yl
süreyle
izin
verilmez.
solgunlu÷un
kaybolmamasdr.
taúnabilir. Ayrca belirti vermeyen yumrularda latent enfeksiyonla
xPatatesin
yeúil
aksamndaki
(gövde
ve yapraklar)
ilk belirtiler,
sc
xHastalk
geliútikçe
kök Latent
bo÷aznn
hemen
üzerindeki
bölgede
çiz
mücadele
yöntemi
yoktur.
Tohumla
taşınabilir.
Yeúil aksamda solgunluk
da
sebep
olmaktadr.
enfeksiyonlar
tespit
etmek anc
günlerde
dallarn
uçlarndaki
yapraklarda
meydana
gelen
solgunlukt
úeklinde
kahverengileúme
yapraklarda
bronzlaúma
görülür.
Buol
laboratuar
analizleri
ile ve
mümkündür.
Bu
hastalkla
bulaúk
Ayrıca
belirti
vermeyen
yumrularda
latent
Susuzluktan
dolay
oluúan
solgunluktan
fark gece
belirti
gösteren
bitkilerin
gövdeleri
kesildi÷inde
veya serinli÷in
krld÷n
tarlalarda
patates
tarmna
5 yl
süreyle
izin
verilmez.
enfeksiyonlara
da
sebep
olmaktadır.
Latent
solgunlu÷un
beyaz,
sümüksü
bir
akntnn
çkt÷
görülür.
xPatatesin yeúil aksamndaki (gövde ve yapraklar) ilk belirtiler, sc
enfeksiyonları
tespit
etmek
ancak
laboratuar
xHastalkdallarn
geliútikçe
kök
bo÷aznn
hemen
üzerindeki
bölgede
çiz
xYumrularn
gözlerinden
ve
patatesin
gövdeye
olan gelen
ba÷lant
ksmnd
günlerde
uçlarndaki
yapraklarda
meydana
solgunlukt
úeklinde
yapraklarda
görülür.
Bu
damlacklar
úeklinde
bir ve
aknt
çkar. Bubronzlaúma
aknt
kuruyunca
topr
Yeşil aksamda solgunluk
analizleri
ilekahverengileúme
mümkündür.
Bu
hastalıkla
bulaşık
Susuzluktan
dolay oluúan
solgunluktan
fark
gece
serinli÷in
belirti
gösteren
bitkilerin
kesildi÷inde
veya krld÷n
parçalar
patatesin
gözlerine gövdeleri
yapúk olarak
kalr.
solgunlu÷un
olan xHastalkl
tarlalarda
patates
tarımına
5kahverengileúme
yıl süreyle ve hafif
beyaz,
sümüksü
bir akntnn
çkt÷
görülür.
yumrular
kesildi÷i
zaman
xHastalk
geliútikçe
kök
bo÷aznn
hemen
üzerindeki
bölgede çiz
izin verilmez.
xYumrularn
gözlerinden
patatesin
gövdeye
olan ba÷lant
ksmnd
skld÷nda
krem
rengi birveve
aknt
ortaya
çkar.
úeklinde kahverengileúme
yapraklarda
bronzlaúma
görülür.
Bu
damlacklar
úeklinde
bir aknt
çkar.kesildi÷inde
Bu
aknt kuruyunca
topr
• Patatesin
yeşil
aksamındaki
(gövde
ve krld÷n
belirti gösteren
bitkilerin
gövdeleri
veya
parçalar
patatesin
yapúk
olarak kalr.dalların
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
beyaz, sümüksü
birgözlerine
akntnn
çkt÷günlerde
görülür.
yapraklar)
ilk
belirtiler,
sıcak
xHastalkl
yumrular
kesildi÷i
zaman
kahverengileúme
hafif
xPatates,
domates,
tütün,
biber,
patlcan.
xYumrularn
gözlerinden
ve patatesin
gövdeye
olangelen
ba÷lantve
ksmnd
uçlarındaki
yapraklarda
meydana
rengibir
bir aknt
damlacklar krem
úeklinde
aknt ortaya
çkar. çkar.
Bu aknt kuruyunca topr
solgunluktur.
Susuzluktan
dolayıkalr. oluşan
Mücadele
Yöntemleri:
parçalar patatesin
gözlerine yapúk olarak
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
Kültürel
solgunluktan
farkı
gecekesildi÷i
serinliğinde
xHastalklÖnlemler:
yumrular
zaman solgunluğun
kahverengileúme ve hafif
tütün,
biber,
patlcan.
xxPatates,
Hastalkdomates,
yumru
ile bir
taúnd÷ndan,
hastal÷n görüldü÷ü üret
krem
rengi
aknt
ortaya
çkar.
Gözlerden
çkan
bakteriyel
aknt
kaybolmamasıdır.
Gözlerden çıkan bakteriyel
alanlarndan tohumluk alnmamal, hastalktan ari sertifikal tohuml
•
Hastalık
geliştikçe
kök
boğazının
akıntı
kullanlmaldr.
Mücadele
Yöntemleri:
Hastal÷n
Görüldü÷ü Bitkiler:
Kültürel
Önlemler:
hemen
üzerindeki
bölgede
çizgi
şeklinde
xxPatates,
Hastal÷
oluúturan
bakteri
karantinaya
tabidir.
Bu nedenle hastal÷
domates, tütün, biber, patlcan.
xgörüldü÷ü
Hastalk tarlalarda
yumru ve
ile
görüldü÷ü
üret
ya 5yapraklarda
yl süreli nadas hastal÷n
ya
da 3 yl nadas
daha sonra
bronzlaşma
Gözlerden çkan bakteriyel aknt kahverengileşme
alanlarndan
tohumluk
alnmamal,
hastalktan
ari sertifikal tohuml
yl süreyle Yöntemleri:
hububat
ekimi
yaplmasna
izin verilmektedir.
Mücadele
görülür.
Bu tür belirti gösteren bitkilerin gövdeleri
x Sulama Önlemler:
kanallarnn kenarlarnda yetiúen köpek üzümü gibi yaban
Kültürel
kesildiğinde
veya
beyaz,
sümüksü
x Hastalk
Hastal÷
oluúturan
bakteri
karantinaya
tabidir.
Bu görüldü÷ü
nedenle hastal÷
otlar
ve kendi
gelenkırıldığında
patates
bitkileri
imhahastal÷n
edilmelidir.
x
yumru
ile
üret
Gözlerden çkan bakteriyel aknt
tarlalarda
yaoldu÷u
5 yl süreli
ya da
3ari
ylsertifikal
nadas
daha
sonra
bir akıntının
xgörüldü÷ü
Hastalklaçıktığı
bulaúkgörülür.
tespitnadas
edilen
üretim
yerlerinde
yetiú
alanlarndan
tohumluk
alnmamal,
hastalktan
tohuml
yl süreyle
hububat
ekimi
yaplmasna
izin verilmektedir.
bitkisel
materyal
çöp
frnnda
yaklarak
veya
organizmann yaúam
• Yumruların
gözlerinden
ve patatesin
gövdeye
xx Sulama
kanallarnn
kenarlarnda
yetiúen
köpek
üzümü
gibi
yaban
riski
olmayan
yerlerde
scak
uygulamas
sonras
hayvan
yemi
olar
Hastal÷ oluúturan
bakteri karantinaya
tabidir.
Bu
nedenle
hastal÷
olan kullanlarak
bağlantı
kısmından
damlacıklar
şeklinde
otlar
ve kendi
gelen
patates
bitkileri
imha ya
edilmelidir.
veya
tarmsal
sznt
riski
görüldü÷ü
tarlalarda
ya 5 ylalanlara
süreli nadas
da 3olmayan
yl nadasveya
dahatarm
sonra
bir akıntı
çıkar.
Bu
akıntı
kuruyunca
toprak
alanlarn
kullanlan
suedilen
kaynaklaryla
temas etmeyec
xylHastalkla
bulaúk
oldu÷u
tespit
üretim
yerlerinde
yetiú
süreylesulanmasnda
hububat
ekimi
yaplmasna
izin
verilmektedir.
İletim demetlerinde
yerlerde
derin
úekilde
gömülerek
imha
edilmelidir.
bitkisel
materyal
çöp
frnnda
yaklarak
veya
organizmann
yaúam
parçaları
patatesin
gözlerine
yapışık
olarak
øletim
demetlerinde
bakteriyel
aknt
x Sulama kanallarnn kenarlarnda yetiúen köpek üzümü gibi yaban
bakteriyel akıntı
olmayan
yerlerde
scak
uygulamas
sonras
hayvan
yemi olar
Kullanlan
makine,
alet
ve depolama
alanlar
temizlenmeli
otlar
ve
kenditüm
gelen
patates
bitkileri
imha edilmelidir.
kalır.xriski
kullanlarak
veya
tarmsal
alanlara
sznt
riski
olmayan
veya tarm
uygun
bir dezenfektan
ile muamele
edilmelidir.
x
Hastalkla
bulaúk
oldu÷u
tespit
edilen
üretim
yerlerinde
yetiú
• Hastalıklı yumrular kesildiği
zaman
kahverengileşme
ve hafifçe
alanlarn
sulanmasnda
kullanlan
su kaynaklaryla
temas etmeyec
bitkisel materyal
çöp frnnda
yaklarak
veya organizmann
yaúam
Kimyasal
Mücadele:
sıkıldığında krem rengi bir akıntı
ortaya
yerlerde
derin çıkar.
úekilde
gömülerek
imha edilmelidir.
øletim demetlerinde bakteriyel aknt
riski olmayan
yerlerde
scak uygulamas
xEtkin
ve ekonomik
bir kimyasal
mücadelesonras
yöntemihayvan
yoktur.yemi olar
xkullanlarak
Kullanlan veya
tüm makine,
alet ve depolama
temizlenmeli
tarmsal alanlara
sznt riskialanlar
olmayan
veya tarm
uygun
bir
dezenfektan
ile
muamele
edilmelidir.
alanlarn
sulanmasnda
kullanlan
su
kaynaklaryla
temas
etmeyec
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
yerlerde
derin
úekilde
gömülerek
imha
edilmelidir.
Kimyasal
Mücadele:
øletim
demetlerinde
bakteriyeltütün,
aknt biber, patlıcan.
• Patates,
domates,
x Kullanlan
tüm makine,
alet vemücadele
depolama
alanlar
temizlenmeli
xEtkin
ve ekonomik
bir kimyasal
yöntemi
yoktur.
uygun bir dezenfektan ile muamele edilmelidir.
Kimyasal Mücadele:
xEtkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.
5
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler:
• Hastalık yumru ile taşındığından, hastalığın görüldüğü üretim
alanlarından tohumluk alınmamalı, hastalıktan ari sertifikalı tohumluk
kullanılmalıdır.
• Hastalığı oluşturan bakteri karantinaya tabidir. Bu nedenle hastalığın
görüldüğü tarlalarda ya 5 yıl süreli nadas ya da 3 yıl nadas daha sonra 2
yıl süreyle hububat ekimi yapılmasına izin verilmektedir.
• Sulama kanallarının kenarlarında yetişen köpek üzümü gibi yabancı
otlar ve kendi gelen patates bitkileri imha edilmelidir.
• Hastalıkla bulaşık olduğu tespit edilen üretim yerlerinde yetişen
bitkisel materyal çöp fırınında yakılarak veya organizmanın yaşama
riski olmayan yerlerde sıcak uygulaması sonrası hayvan yemi olarak
kullanılarak veya tarımsal alanlara sızıntı riski olmayan veya tarımsal
alanların sulanmasında kullanılan su kaynaklarıyla temas etmeyecek
yerlerde derin şekilde gömülerek imha edilmelidir.
• Kullanılan tüm makine, alet ve depolama alanları temizlenmeli ve
uygun bir dezenfektan ile muamele edilmelidir.
Kimyasal Mücadele:
• Etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.
6
PATATES HALKA ÇÜRÜKLÜöÜ HASTALIöI
PATATES HALKA ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI
(Clavibacter
michiganensis
subsp.
sepedonicus)
(Clavibacter
michiganensis
subsp.
sepedonicus)
Hastalık
Belirtisi: HASTALIöI
PATATES HALKA
ÇÜRÜKLÜöÜ
Hastalk
Belirtisi:
•
Hastalık
bir ve bakteridir
ve En öne
(Clavibacterx michiganensis
subsp.
sepedonicus)
HastalkÇÜRÜKLÜöÜ
etmenietmeni
bir bakteridir
karantinaya tabidir.
PATATES HALKA
HASTALIöI
karantinaya
tabidir.
En
önemli
yayılma
yolu enfekteli
patatesler, bulaúk konteynr
(Clavibacteryaylma
michiganensis
subsp.tohumluk
sepedonicus)
Hastalk
Belirtisi:tohumluk
yolu
enfekteli
patatesler, bulaşık
ekipmanlar
ve depolardr.
x Hastalk etmeni bir bakteridir ve karantinaya tabidir. En öne
konteynırlar,
ekipmanlar
ve
depolardır.
xHastalk
Belirtileryolu
genellikle
vejetasyon
döneminin
sonlarnda
çk
Belirtisi:
yaylma
enfekteli
tohumluk
patatesler,
bulaúk ortaya
konteynr
•ekipmanlar
Belirtiler
genellikle
vejetasyon
döneminin
x
Hastalk
etmeni
bir
bakteridir
ve
karantinaya
En öne
Solgunluk en
alttaki yapraklardan baúlar.
Bitkinin tabidir.
tamamnda
ya
ve depolardr.
yaylma
yolu
enfekteli
tohumluk
patatesler,
bulaúk
konteynr
xsapn
Belirtiler
genellikle
vejetasyon
döneminin
sonlarnda
çk
sonlarında
çıkar..
Solgunluk
en ortaya
sadece
birortaya
tarafnda
görülebilir.
Yapraklarn
kenarlar
içeri
ekipmanlaren
ve alttaki
depolardr.
Solgunluk
baúlar. Bitkinin
alttaki
başlar.
Bitkinin
yukar
do÷ruyapraklardan
kvrlr. yapraklardan
Yapraklarda
önce
donuksonlarnda
açk tamamnda
yeúilortaya
renk, ya
so
x Belirtiler
vejetasyon
döneminin
çk
sapn
sadecegenellikle
bir tarafnda
görülebilir.
Yapraklarn
kenarlar
içeri
tamamında
ya
da
sapın
sadece
bir
tarafında
grimsi
yeúil
rast
gele
bir
beneklenme,
sararma
ve
son
olarak
kahvere
Solgunluk
alttaki Yapraklarda
yapraklardan önce
baúlar.
Bitkinin
ya
yukar
do÷ruenkvrlr.
donuk
açk tamamnda
yeúil renk, so
sapn yeúil
sadece
tarafnda
görülebilir.
Yapraklarn
kenarlar
içeri
nekrotik
alanlar
oluúur.
görülebilir.
Yaprakların
kenarları
içeri
ve
grimsi
rastbir
gele
bir beneklenme,
sararma
ve son olarak
kahvere
Yapraklarda
oluşan
belirtiler
Yapraklarda oluúan belirtiler
yukar
do÷ru
kvrlr.
Yapraklarda
önce donuk
açk
yeúil renk, so
alanlar
oluúur.
xnekrotik
Enfekteli
saplar
enine
kesildiklerinde,
iletim
dokusunda
re
yukarı
doğru
kıvrılır.
Yapraklarda
önce
yeúil rast
geleenine
bir beneklenme,
sararmailetim
ve son dokusunda
olarak kahvere
xgrimsi
Enfekteli
saplar
kesildiklerinde,
re
de÷iúikli÷i
belirgin
de÷ildir.
donuk
açık
yeşil
renk,
sonra
grimsi
yeşil
nekrotik alanlar
oluúur.
de÷iúikli÷i
belirgin
de÷ildir.
xxxYumrular
kesildi÷inde
iletim
demeti
dar,
rast
gele enine
bir
beneklenme,
sararma
ve son
Enfekteli
saplar
enine kesildiklerinde,
iletim
dokusunda
Yumrular
enine
kesildi÷inde
iletim
demeti etrafnda
etrafnda
dar, úeffaf
úeffaf (c
(cr
de÷iúikli÷i
belirginrenkli
de÷ildir.
gibi),
krem-sar
renkli
alanlar görülür.
görülür.
Dahaoluşur.
sonra bu
bu alanla
alanla
gibi),
krem-sar
alanlar
Daha
sonra
olarak
kahverengi
nekrotik
alanlar
x Yumrularrenk
enine
kesildi÷inde
iletim demeti etrafnda dar, úeffaf (c
de÷iúikli÷i
oluúur.
kahverengi
renk
de÷iúikli÷i
oluúur.
•kahverengi
Enfekteli
saplar
enine
kesildiklerinde,
renkli
görülür.
Daha sonra bu alanla
xgibi),
Daha krem-sar
ileri evrelerde
renkalanlar
de÷iútiren
bölge yumuúar.
xkahverengi
Daha ileri
evrelerde
renk
de÷iútiren
bölge yumuúar.
iletim
dokusunda
renk
değişikliği
belirgin
renk
de÷iúikli÷i oluúur.
x Bu yumrular
skldklarnda
dú doku kolaylkla iç dokudan ayrlr
xkremimsi,
yumrular
dú
doku
kolaylkla
iç dokudan
xBu
Daha
ileri
evrelerde
renk
de÷iútiren
bölge
yumuúar.
değildir.
peynir gibi, kokusuz bakteriyel aknt ortaya
çkar. ayrlr
Bu yumrular
dú
doku iletim
kolaylkla
içkahverengi
dokudan
peynir
gibi, gözlerin
kokusuz
bakteriyel
akntdemeti
ortaya
çkar. ayrl
xxYumrular
Hastalk
ilerledikçe
etrafnda
krmzms
leke
•kremimsi,
enine
kesildiğinde
peynir gibi,gözlerin
kokusuzetrafnda
bakteriyelkrmzms
aknt ortaya
çkar. leke
görülür.
xkremimsi,
Hastalk ilerledikçe
kahverengi
etrafında
dar,
şeffaf
(cam
gibi),
kremHastalkkabu÷unda
ilerledikçeçökük
gözlerin
etrafnda
krmzms
xxYumru
alanlar
ve çatlaklar
oluúur.kahverengi lek
görülür.
sarı
alanlar
görülür.
Daha
sonra enfeksiyon
xgörülür.
Hemrenkli
hassas hem
de tolerant
çeúitlerde
orta úiddetteki
xyumrularda
kabu÷unda
çökük
alanlar
ve
çatlaklar
oluúur.
xYumru
Yumru
kabu÷unda
çökük
alanlar
ve
çatlaklar
oluúur.
bu
alanlarda
kahverengi
renk
değişikliği
latent enfeksiyonlara sebep olmaktadr. La
xHem
Hem hassas
hassas tespit
hem de
de
tolerant
çeúitlerde
orta
úiddetteki
enfeksiyo
etmek
ancak
laboratuar
analizleri
ile mümkündü
xenfeksiyonlar
hem
tolerant
çeúitlerde
orta
úiddetteki
enfeksiyon
oluşur.
Alt yapraklardan baúlayan solgunluk
latent Ralstonia
enfeksiyonlara
sebep (Patateste
olmaktadr.
L
xyumrularda
Yumru belirtileri
solanacearum
bakteri
yumrularda
latent
enfeksiyonlara
sebep
olmaktadr.
La
•
Daha
ileri
evrelerde
renk
değiştiren
bölge
Alt yapraklardan başlayan
enfeksiyonlar
tespit etmek
ancak laboratuar
ile mümkünd
kahverengi
çürüklük
hastal÷)
tarafndananalizleri
oluúturulan
belirtile
enfeksiyonlar
tespit etmek
ancak laboratuar
analizleri
ile mümkündü
Alt
yapraklardan baúlayan solgunluk
solgunluk
yumuşar.
x Yumru belirtileri
Ralstonia
solanacearum
(Patateste
bakter
karútrlabilir.
Alt yapraklardan baúlayan solgunluk
Yumru
belirtileri
(Patateste
çürüklükRalstonia
hastal÷)solanacearum
tarafndan
belirtil
•xkahverengi
Bu yumrular
sıkıldıklarında
dış oluúturulan
doku bakteri
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
kahverengi
çürüklük
hastal÷)
tarafndan
oluúturulan belirtile
kolaylıkla
iç dokudan
ayrılır
ve kremimsi,
xPatates
peynir
gibi, kokusuz bakteriyel akıntı
øletim demetlerinde renk de÷iúikli÷i
İletim demetlerinde renk
değişikliği
Yumru kabu÷undaki belirti
Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler:
ortaya
xPatates çıkar.
Mücadele
Yöntemleri:
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:gözlerin etrafında
Kültürel
Önlemler:
• Hastalık
ilerledikçe
xMücadele
Hastal÷Yöntemleri:
oluúturan bakteri karantinaya tabidir. Bu nedenle hastal
xPatates
kırmızımsı
kahverengi lekeler görülür.
Kültürel
Önlemler:
görüldü÷ü
tarlalarda patates dikimine 3 yl süreyle i
•x verilmemelidir.
Yumru
kabuğunda
çökük
ve
Hastal÷ oluúturan
karantinaya
tabidir.
nedenle
hastal
Bu bakteri
süre içerisinde
tarlaalanlar
kendi Bu
gelen
(kendili÷ind
Mücadele
Yöntemleri:
görüldü÷ü
tarlalarda
patates kontrol
dikimine
3 yl
süreyle
yetiúen)
patates
bitkileri yönünden
edilmeli
ve bunlar
sökü
çatlaklar
oluşur.
Kültürel
Önlemler:Bu süre içerisinde tarla kendi gelen (kendili÷in
verilmemelidir.
imha
edilmelidir.
• Hem
hassas
hem
de
tolerant
çeşitlerde
yetiúen)
patates
bitkileri
yönünden
kontrol
edilmeli
ve bunlar
sökü
En
önemli
mücadele
metodu
hastalktan
ari,Bu
sertifikal
tohum
x Hastal÷
oluúturan
bakteri
karantinaya
tabidir.
nedenle
hastal
orta
enfeksiyonlar, yumrularda
imhaşiddetteki
edilmelidir.
yumrularn
kullanlmasdr.
görüldü÷ü
tarlalarda patates dikimine 3 yl süreyle i
x Patates
En önemli
mücadele
metodu
hastalktan
ari, sertifikal tohum
enfeksiyonlara
sebep
olmaktadır.
xlatent
tohumluklar
kesilmeden
dikilmelidir.
verilmemelidir.
Bu süre
içerisinde
tarla kendi gelen (kendili÷ind
yumrularn
xLatent
Patates
üretiminde
kullanlan
her türlü
alet, ekipman
enfeksiyonları
tespit
etmek
ancak ve depolar
patates bitkileri
yönünden
kontrolsuyuyla
edilmeliyüzeyleri
ve bunlarensökü
x yetiúen)
Patates tohumluklar
kesilmeden
dikilmelidir.
nakilde
kullanlan
tüm
araçlar
çamaúr
az
laboratuar
analizleri
ile
mümkündür.
edilmelidir.
x imha
Patates
üretiminde
her türlü
alet, ekipman
ve depolar
dakika
süreyle
temaskullanlan
edecek úekilde
dezenfekte
edilmelidir.
nakilde
kullanlan
araçlar hastalktan
çamaúr
suyuyla
yüzeyleri tohum
en
Patates
çuvallar
ve tüm
paketlemede
kullanlan
di÷er
materyaller
biraz
d
xx En
önemli
mücadele
metodu
ari, sertifikal
7
dakika süreyle temas edecek úekilde dezenfekte edilmelidir.
yumrularn
x Patates Mücadele:
çuvallar ve paketlemede kullanlan di÷er materyaller bir d
Kimyasal
xxEtkin
Patates
tohumluklar
dikilmelidir.
ve ekonomik
bir kesilmeden
kimyasal mücadele
yöntemi yoktur.
x Hastal÷ oluúturan bakteri karantinaya tabidir. Bu nedenle hastal
PATATES HASTALIK
ve ZARARLILARI
görüldü÷ü tarlalarda
patates dikimine 3 yl süreyle
verilmemelidir. Bu süre içerisinde tarla kendi gelen (kendili÷in
yetiúen) patates bitkileri yönünden kontrol edilmeli ve bunlar sökü
imha edilmelidir.
x En
önemli belirtileri
mücadele metodu
hastalktan
ari, sertifikal tohum
• Yumru
Ralstonia
solanacearum
yumrularn kullanlmasdr.
(Patateste
bakteriyel
kahverengi
x Patates tohumluklar kesilmeden dikilmelidir.
çürüklük
hastalığı)
tarafından
oluşturulan
x Patates
üretiminde
kullanlan
her türlü alet,
ekipman ve depola
nakilde
kullanlan
tüm araçlar çamaúr suyuyla yüzeyleri en az
belirtilerle
karıştırılabilir.
dakika süreyle temas edecek úekilde dezenfekte edilmelidir.
x Patates çuvallar ve paketlemede kullanlan di÷er materyaller bir
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
• Patates
Kimyasal
Mücadele:
Yumru kabu÷undaki belirti
xEtkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.
Yumru kabuğundaki belirti
• Hastalığı oluşturan bakteri karantinaya
tabidir. Bu nedenle hastalığın görüldüğü
tarlalarda patates dikimine 3 yıl süreyle
izin verilmemelidir. Bu süre içerisinde
tarla kendi gelen (kendiliğinden yetişen) patates bitkileri yönünden kontrol
edilmeli ve bunlar sökülüp imha edilmelidir.
• En önemli mücadele metodu hastalıktan ari, sertifikalı tohumluk
yumruların kullanılmasıdır.
• Patates tohumlukları kesilmeden dikilmelidir.
• Patates üretiminde kullanılan her türlü alet, ekipman ve depolar ile
nakilde kullanılan tüm araçlar çamaşır suyuyla yüzeyleri en az 10 dakika
süreyle temas edecek şekilde dezenfekte edilmelidir.
• Patates çuvalları ve paketlemede kullanılan diğer materyaller bir defa
kullanılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
• Etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.
8
PATATESTE BAKTERøYEL YUMUùAK ÇÜRÜKLÜK VE KARABACAK
PATATESTE BAKTERøYEL
YUMUùAK ÇÜRÜKLÜK VE KARABACAK
HASTALIöI
HASTALIöI
PATATES HASTALIK
ve ZARARLILARI
(Erwinia carotovora
subsp. carotovora)
PATATESTE
YUMUùAK
ÇÜRÜKLÜK
PATATESTE BAKTERøYEL
BAKTERøYEL
YUMUùAK
ÇÜRÜKLÜK
VE KARABACAK
KARABACAK
(Erwinia
carotovora
subsp.
carotovora) VE
(E. carotovoraHASTALIöI
subsp. atroseptica)
HASTALIöI
(E. carotovora
subsp.
atroseptica)
(E.
chrysanthemi)
(Erwinia
carotovora
subsp.
carotovora)
PATATESTE BAKTERİYEL
YUMUŞAK
ÇÜRÜKLÜK
VE KARABACAK
(E.
chrysanthemi)
(Erwinia
carotovora
subsp.
carotovora)
Hastalk
Belirtisi:
(E.
carotovora
subsp.
atroseptica)
Hastalk
Belirtisi:
HASTALIĞI
(E.xPatates
carotovora
bitkisinesubsp.
bakteriatroseptica)
yaralardan girer. Bakterinin hücreleri
xPatates
bitkisine
bakteri yaralardan
girer. birBakterinin
(E. chrysanthemi)
chrysanthemi)
patates
yumrusunda
sulu ve yumuúak
çürüklük hücreleri
(E.
(Erwiniaparçalamasyla
carotovora
subsp.
carotovora)
parçalamasyla
patates yumrusunda sulu ve yumuúak bir çürüklük
Hastalk
Belirtisi:
oluúur.
Hastalk Belirtisi:
(E. carotovora
subsp. atroseptica)
oluúur.
xPatates
yaralardan
xBakteriler
toprakta, bakteri
topra÷a karúmú
yumrugirer.
ve bitkiBakterinin
parçalar hücreleri
xPatateskúbitkisine
bitkisine
bakteri
yaralardan
girer.
Bakterinin
hücreleri
(E.
chrysanthemi)
xBakteriler
kú patates
toprakta,yumrusunda
topra÷a karúmú
yumru
ve bitki çürüklük
parçalar
parçalamasyla
sulu
ve
yumuúak
üzerinde
geçirir.
parçalamasyla patates yumrusunda sulu ve yumuúak bir
bir çürüklük
üzerinde
oluúur. geçirir.
xHastalk
tarlada kendini belli eder. Topra÷a dikilen yumru e÷er
oluúur.önce
Hastalık
Belirtisi:
xHastalk
önce
tarlada
kendini
belli
eder. toprak
Topra÷a
dikilen
yumru e÷er
xBakteriler
kú
toprakta,
topra÷a
karúmú
yumru
ve
bitki
bakteriyle
bulaúksa,
çkú
olmaz
ve
yumrular
altnda
xBakteriler
kúbitki
toprakta,
topra÷a
karúmú
yumru
veçürür
bitki parçalar
parçalar
bakteriyle
bulaúksa,
bitki
çkú
olmaz
ve yumrular
toprakvealtnda çürür
üzerinde
geçirir.
• yaPatates
bitkisine
bakteri
yaralardan
girer.
Bakterinin
da
çkú
olsa
bile
bitkilerin
geliúmesinde
bir
durgunluk,
çallaúma
üzerinde geçirir.
ya da çkú
olsa bile bitkilerin
geliúmesinde
bir durgunluk,
çallaúma
ve
xHastalk
önce
kendini
belli
eder.
Topra÷a
dikilen
yumru
bodurlaúma,
yukarya
do÷ru
kvrlma,
sararma,
solgunluk
hücreleri
parçalamasıyla
patates
yumrusunda
xHastalkyapraklarnda
önce tarlada
tarlada
kendini
belli
eder.
Topra÷a
dikilensulu
yumru e÷er
e÷er
bodurlaúma,
yapraklarnda
yukarya
do÷ru
kvrlma,toprak
sararma,
solgunluk
bakteriyle
bulaúksa,
bitki çkú
çkú
olmaz
ve yumrular
yumrular
altnda
çürür
ve
baz
durumlarda
ölüm
gözlenir.
bakteriyle
bulaúksa,
bitki
olmaz
ve
toprak
altnda
çürür
ve yumuşak
bir çürüklük
oluşur.
ve
bazçkú
durumlarda
ölüm
gözlenir.
ya
olsa
bitkilerin
bir
durgunluk,
xKarabacak
belirtisi
genellikle
bitki geliúmesinde
çkúndan sonra
Hastaçallaúma
ya da
da çkú
olsa bile
bile
bitkilerin
geliúmesinde
birgörülür.
durgunluk,
çallaúma ve
ve
• bitkilerin
Bakteriler
kışı
toprakta,
toprağa
karışmış
yumru
xKarabacak
belirtisi
genellikle
bitkido÷ru
çkúndan
sonra
görülür.
Hasta
bodurlaúma,
yapraklarnda
yukarya
kvrlma,
sararma,
solgunluk
gövdesinin
hemen toprak
üstündeki
ksmnda
siyahlaúma
ve ve
bodurlaúma,
yapraklarnda
yukarya
do÷ru
kvrlma,
sararma,
solgunluk
bitkilerin
gövdesinin
hemen
toprak
üstündeki
ksmnda
siyahlaúma
ve
ve
baz
durumlarda
ölüm
gözlenir.
üzerinde
geçirir. siyahlaúma gövdenin üst
yumuúama
görülür.
Baz
veparçaları
baz durumlarda
ölümdurumlarda
gözlenir.
Geliúmede durgunluk, bodurlaúma ve bitki
yumuúama
görülür.
Bazgövdedeki
durumlarda
siyahlaúma
gövdenin üst
xKarabacak
belirtisi
genellikle
bitki
çkúndan
sonra
görülür.
kadar
ulaúr.
Ana
ve
çürüme
Geliúmede
xKarabacak
belirtisi
genellikle
bitki siyahlaúma
çkúndan
sonra
görülür. Hasta
Hasta
Hastalık
önce
tarlada
kendini
belli eder.
Toprağa
solgunluk durgunluk, bodurlaúma ve• ksmlarna
ksmlarna
kadar
Ana
gövdedeki
ve çürüme
Gelişmede durgunluk,
bitkilerin
gövdesinin
hemen
toprak
üstündeki
ksmnda
siyahlaúma
ve
stolonlara
ve yeni
oluúan ulaúr.
yavru
yumrulara
do÷ru
yaylr.siyahlaúma
A÷r bulaúk
solgunluk
bitkilerin
gövdesinin
hemen
toprak
üstündeki
ksmnda
siyahlaúma
ve
dikilen
yumru
eğer
bakteriyle
bulaşıksa,
bitki
çıkışı
olstolonlara
ve
yeni
oluúan
yavru
yumrulara
do÷ru
yaylr.
A÷r
bulaúk
yumuúama
görülür.
Baz
durumlarda
siyahlaúma
gövdenin
üst
çkangörülür.
bitkilerdeBaz
yan kökler
hiç oluúmaz.
Bu úekildeki
bodurlaşma
vebodurlaúma ve yumrulardan
Geliúmede
durgunluk,
yumuúama
durumlarda
siyahlaúma
gövdenin
üst
Geliúmede durgunluk, bodurlaúma vemaz
yumrulardan
çkan
bitkilerde
yan
kökler
hiç
oluúmaz.
Bu
úekildeki
ksmlarna
kadar
ulaúr.
Ana
gövdedeki
ve
veçekildi÷inde
yumrular
toprak
altında
çürür ya siyahlaúma
da çıkış olsa
bitkiler
toprak
seviyesinden
solgunluk
solgunluk
ksmlarna
kadar
ulaúr.
Ana kopar.
gövdedeki
siyahlaúma
ve çürüme
çürüme
solgunluk
bitkiler
çekildi÷inde
toprakyavru
seviyesinden
stolonlara
ve
yeni
do÷ru
yaylr.
xHasta
bitkilerden
hasta oluúan
yumrular
oluúur.
Bu tip kopar.
yumrular
kesildi÷inde
bile
bitkilerin
bir yumrulara
durgunluk,
çalılaşma
ve bulaúk
stolonlara
vegelişmesinde
yeni
oluúan
yavru
yumrulara
do÷ru
yaylr. A÷r
A÷r
bulaúk
xHasta
bitkilerden
hasta
yumrular
oluúur.
Bu
tip
yumrular
kesildi÷inde
yumrulardan
çkan
bitkilerde
yan
kökler
hiç
oluúmaz.
Bu
úekildeki
baúlangçta
krem, yapraklarında
beyaz
ve suluyan
bir kökler
çürüme doğru
gözlenir.
Zamanla
yumrulardan
çkan renkte
bitkilerde
hiç
oluúmaz.
Bu úekildeki
bodurlaşma,
yukarıya
kıvrılma,
baúlangçta
krem,
beyaz
renkte
ve
sulu
bir
çürüme
gözlenir.
Zamanla
bitkiler
çekildi÷inde
toprak
seviyesinden
patates
yumrusunda
hasta ve
sa÷lam
doku arasndakopar.
siyah snr oluúur ve
bitkiler
çekildi÷inde
toprak
seviyesinden
kopar.
hasta
ve sa÷lam
doku
arasnda
snr
oluúur ve
sararma,
solgunluk
ve
bazı
durumlarda
ölüm
gözlexHasta
bitkilerden
hasta
yumrular
oluúur.
Bu
kesildi÷inde
renkpatates
hzla yumrusunda
de÷iúir.
Böyle
yumrularda
ve kokulu
birsiyah
çürüme
xHasta
bitkilerden
hasta
yumrularhzl
oluúur.
Bu tip
tip yumrular
yumrular
kesildi÷inde
renk hzla
de÷iúir.
Böyledepoya
yumrularda
hzlçürüme
veyeni
kokulu
çürüme
baúlangçta
krem,
beyaz
sulu
gözlenir.
gözlenir.
Hastalkl
yumrularn
girmesi
halinde,
yumrubir Zamanla
nir.
baúlangçta
krem,
beyaz renkte
renkte ve
ve
sulu bir
bir
çürüme
gözlenir.
Zamanla
gözlenir.yumrusunda
Hastalkl
yumrularn
depoya
girmesi
halinde,
yeni
yumru
patates
hasta
ve
sa÷lam
doku
arasnda
siyah
snr
oluúur
bulaúmalar
olmakta
ve
ürün
kayb
artmaktadr.
patates yumrusunda
hasta
ve sa÷lambitki
doku çıkışından
arasnda siyahsonra
snr oluúur ve
ve
• Karabacak
belirtisi
genellikle
bulaúmalar
olmakta
ve
ürün kayb
artmaktadr.
renk
hzla
de÷iúir.
Böyle
yumrularda
hzl
ve
kokulu
bir
çürüme
renk hzla
de÷iúir.
Böyle yumrularda
hzl
ve kokulu
bir çürüme
görülür.
Hasta
bitkilerin
gövdesinin
hemen
toprak
gözlenir.
Hastalkl
yumrularn
depoya
girmesi
halinde,
yeni
yumru
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
gözlenir.
Hastalkl
yumrularn depoya girmesi halinde, yeni yumru
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
Karabacak
veya dip veya
yankl÷
belirtisi üstündeki
Karabacak
dip
bulaúmalar
olmakta
ve ürün
ürün
kayb
artmaktadr.
kısmında
siyahlaşma
ve kabak,
yumuşama
dúnda
havuç, turp,
so÷an,
sümbül,
zambak,
hyar,
x Patates
bulaúmalar
olmakta
ve
kayb
artmaktadr.
Karabacak veya dip yankl÷ belirtisi
dúnda
havuç,
turp, spanak
so÷an, konukçular
sümbül, zambak,
kabak, hyar,
x Patates
yanıklığı belirtisi
patlcan,
domates,
biber,
lahana,
marul,
arasndadr.
görülür.
Bazı
durumlarda
siyahlaşma
gövdenin
üst
patlcan, domates,
biber,Bitkiler:
lahana, marul, spanak konukçular arasndadr.
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
kısımlarına
kadar
ulaşır.
Ana
gövdedeki
siyahlaşma
Karabacak
veya
dip
yankl÷
belirtisi
xx Patates
Karabacak veya dip yankl÷ belirtisi
Patates dúnda
dúnda havuç,
havuç, turp,
turp, so÷an,
so÷an, sümbül,
sümbül, zambak,
zambak, kabak,
kabak, hyar,
hyar,
ve
çürüme
stolonlara
ve
yeni
oluşan
yavru
yumrupatlcan,
domates,
Mücadele
Yöntemleri:
patlcan,
domates, biber,
biber, lahana,
lahana, marul,
marul, spanak
spanak konukçular
konukçular arasndadr.
arasndadr.
Mücadele
Yöntemleri:
Hastalkla
mücadele
kültürelAğır
önlemlere
dayanmaktadr.
lara
doğru
yayılır.
bulaşık
yumrulardan çıkan
Hastalkla
mücadele kültürel önlemlere dayanmaktadr.
Kültürel
Önlemler:
bitkilerde
yan
kökler
hiç
oluşmaz.
Bu şekildeki bitkiler
Kültürel
Önlemler:
Mücadele
Yöntemleri:
xTemiz
tohumluk
Mücadele
Yöntemleri:
çekildiğinde
toprak
seviyesinden
kopar.
xTemiz
tohumluk
Hastalkla
mücadele
kültürel
önlemlere
xPatates
yumrular
kesilmeden
dikilmelidir.
Hastalkla
mücadele
kültürel
önlemlere dayanmaktadr.
dayanmaktadr.
xPatates
yumrular
kesilmeden
dikilmelidir.
Kültürel
Önlemler:
• xA÷r
Hasta
bitkilerden
hastakaçnlmaldr.
yumrular
oluşur. Bu tip yumtopraklarda
derin dikimden
Kültürel
Önlemler:
xA÷r
topraklarda
derin
dikimden
kaçnlmaldr.
xTemiz
tohumluk
xHastalkl
bitki artklar
yumrular
ile birlikte
rular
kesildiğinde
başlangıçta
krem,
beyaztarladan
renkte
xTemiz
tohumluk
Yumuşak
çürüklüğün
Yumuúak
çürüklü÷ün
kabuktaki ilk
xHastalkl
bitki kesilmeden
artklar dikilmelidir.
yumrular ile birlikte tarladan
xPatates
yumrular
uzaklaútrlmaldr.
Yumuúak
çürüklü÷ün
kabuktaki ilk ve
xPatates
yumrular
kesilmeden
dikilmelidir.
belirtileri
sulu
bir
çürüme
gözlenir.
Zamanla
patates
yumkabuktaki
ilk belirtileri
xA÷r
topraklarda
derin
dikimden
belirtileri
xBulaúk
domates kaçnlmaldr.
dúndaki bitkilerle (hububat,
xA÷r topraklarda
topraklardapatates
derin ve
dikimden
kaçnlmaldr.
rusunda
hasta
ve
sağlam
doku
arasında
siyah
sınır(hububat,
xBulaúk
topraklarda
patates
ve
domates
dúndaki
bitkilerle
xHastalkl
bitki
artklar
yumrular
ile
birlikte
msr
v.s) ekim nöbeti
uygulanmaldr.
Yumuúak
xHastalkl
bitki
artklar yumrular ile birlikte tarladan
tarladan
Yumuúak çürüklü÷ün
çürüklü÷ün kabuktaki
kabuktaki ilk
ilk oluşur
msr
v.s) renk
ekim
nöbeti
uygulanmaldr.
ve
hızlakabu÷u
değişir.
Böylesonra
yumrularda
hızlı
xHasat
patates
yumrularnn
kalnlaútktan
yaplmaldr.
belirtileri
belirtileri
xHasat
patates
yumrularnn
kabu÷u
kalnlaútktan
sonra
yaplmaldr.
xBulaúk
topraklarda
patates
ve
domates
dúndaki
bitkilerle
xYumru
üzerinde
bulunan
toprak
depolama
srasnda
havalanmay
ve
kokulu
bir çürüme
gözlenir.
Hastalıklı
yumruların
xBulaúk
topraklarda
patates
ve
domates
dúndaki
bitkilerle (hububat,
(hububat,
xYumru
üzerinde
bulunan
toprak
depolama
srasnda
havalanmay
msr
v.s)
ekim
nöbeti
uygulanmaldr.
engelledi÷inden
depolama
öncesinde
yumrularn
üzerindeki
toprak
msr
v.s)
ekim
nöbeti
uygulanmaldr.
depoya
girmesi
halinde,
yeni
yumru
bulaşmaları
olengelledi÷inden
depolama kabu÷u
öncesinde yumrularn
üzerindeki toprak
xHasat
patates
mümkün
oldu÷unca
xHasat
patates yumrularnn
yumrularnn
kabu÷u kalnlaútktan
kalnlaútktan sonra
sonra yaplmaldr.
yaplmaldr.
makta
vesk
ürün
kaybı
artmaktadır.
mümkün
oldu÷unca
xYumru
üzerinde
bulunan
toprak
depolamaayklanmal
srasnda vehavalanmay
xDepolar
sk kontrol
edilerek
hasta yumrular
xYumru üzerinde bulunan toprak depolama srasnda havalanmay
xDepolar
sk skdepolama
kontrol edilerek
yumrularüzerindeki
ayklanmal
ve
engelledi÷inden
öncesindehasta
yumrularn
toprak
engelledi÷inden
depolama öncesinde
yumrularn
üzerindeki toprak
mümkün
oldu÷unca
xToprak
alt
zararlar
ile
mücadele
edilerek,
yumrularda
yara
açlmas
mümkün oldu÷unca
Hastalığın
Görüldüğü
Bitkiler:
Yumru içinde sulu
xToprak
alt
zararlar
ile mücadele edilerek,
yumrularda
yara açlmas
xDepolar
sk
kontrol
hasta
ayklanmal
ve
xDepolardışında
sk sk
sk havuç,
kontrol edilerek
edilerek
hasta yumrular
yumrular
ve
• önlenmelidir.
Patates
turp, soğan,
sümbül,ayklanmal
zamyumuşak çürüme
önlenmelidir.
Kimyasal
Mücadele:
Yumru içinde sulu yumuúak çürüme
Kimyasal
Mücadele:
kabak,
hıyar,
patlıcan,
domates,
biber,
lahana,
Yumru içinde sulu yumuúak çürüme bak,
xToprak
alt
ile
edilerek,
yumrularda
xEtkin
ve ekonomik
bir kimyasal
mücadele
yöntemi
yoktur.
xToprak
alt zararlar
zararlar
ile mücadele
mücadele
edilerek,
yumrularda yara
yara açlmas
açlmas
xEtkin
ve ekonomik
bir kimyasalarasındadır.
mücadele yöntemi yoktur.
önlenmelidir.
marul,
ıspanak
konukçuları
önlenmelidir.
Kimyasal
Yumru
Kimyasal Mücadele:
Mücadele:
Yumru içinde
içinde sulu
sulu yumuúak
yumuúak çürüme
çürüme
9
xEtkin
xEtkin ve
ve ekonomik
ekonomik bir
bir kimyasal
kimyasal mücadele
mücadele yöntemi
yöntemi yoktur.
yoktur.
• Hastalıkla mücadele kültürel önlemlere dayanmaktadır.
• Temiz tohumluk kullanılmalıdır.
• Patates yumruları kesilmeden dikilmelidir.
• Ağır topraklarda derin dikimden kaçınılmalıdır.
• Hastalıklı bitki artıkları yumruları ile birlikte tarladan uzaklaştırılmalıdır.
• Bulaşık topraklarda patates ve domates dışındaki bitkilerle (hububat, mısır
v.s) ekim nöbeti uygulanmalıdır.
• Hasat patates yumrularının kabuğu kalınlaştıktan sonra yapılmalıdır.
• Yumru üzerinde bulunan toprak depolama sırasında havalanmayı
engellediğinden depolama öncesinde yumruların üzerindeki toprak mümkün
olduğunca uzaklaştırılmalıdır.
• Depolar sık sık kontrol edilerek hasta yumrular ayıklanmalı ve
uzaklaştırılmalıdır.
• Toprak altı zararları ile mücadele edilerek, yumrularda yara açılması önlenmelidir.
Kimyasal Mücadele:
·Etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.
10
SOLANACEAE FAMøLYASI KÜLTÜR BøTKøLERøNDE STOLBUR HASTALIöI
SOLANACEAE
FAMøLYASI
KÜLTÜR
BøTKøLERøNDE STOLBUR HASTALIöI
SOLANACEAE
FAMİLYASI
KÜLTÜR
Hastalk
Belirtisi:BİTKİLERİNDE STOLBUR
HASTALIĞI
xBu
hastal÷ oluúturan bir fitoplazmadr . Yaprak pireleri bu hastal÷n
Hastalk Belirtisi:
taúycsdr.
Tarla sarmaú÷ ve küsküt yoluyla da bir bitkiden di÷erine
Hastal÷n tipik belirtisi
Hastalığın
belirtisi
Hastal÷n
tipiktipik
belirtisi
Solda
hastalkl
yumrunun
iplik
Solda
hastalıklı
yumrunun
úeklinde çimlenmesi, sa÷da
iplik şeklinde çimlenmesi,
sa÷lam
yumru yumrunun iplik
Solda hastalkl
sağda çimlenmesi,
sağlam yumru
úeklinde
sa÷da
sa÷lam yumru
Hastalık
Belirtisi:
taúnabilir.
Mekanik
yolla
temasla geçmez.
xBu hastal÷
oluúturan
birvefitoplazmadr
. Yaprak pireleri bu hastal÷n
• xHastalk
Bu hastalığı
oluşturan
bir yoluyla
fitoplazmadır
taúycsdr.
Tarla sarmaú÷
vepatateste
küsküt
da bir bitkiden
di÷erine
tarlada
bulaútysa
ilk belirtiler,
uç .yapraklarda
taúnabilir.
Mekanik
temasla
geçmez.
morumsu
renk
de÷iúimi
vevekülah
úeklinde
kvrlma ileTarla
birlikte sararma
Yaprak
pireleri
buyolla
hastalığın
taşıyıcısıdır.
úeklinde
Bitkinin bo÷um
aralar
ksalmaya,uçbo÷umlar
ve
xHastalk görülür.
tarlada bulaútysa
patateste
ilk belirtiler,
yapraklarda
sarmaşığı
ve küsküt
yoluyla
da
bir
bitkiden
koltuk
sürgünleri
kalnlaúmaya
baúlar ve
ileri ile
safhalarda
koltuk
morumsu
renk de÷iúimi
ve külah úeklinde
kvrlma
birlikte sararma
diğerine
taşınabilir.
Mekanik
yolla
ve
temasla
yumrular
oluúur. Ayn
dönemde
bo÷aznda
havai bo÷umlar
yumrular da
úeklinde görülür.
Bitkinin
bo÷umkök
aralar
ksalmaya,
ve
oluúmaya
baúlar. kalnlaúmaya
Solgunlukla baúlar
birlikteve kökler
tamamen koltuk
ölür.
koltuk sürgünleri
ileri safhalarda
geçmez.
yumrularda
pörsümekök
meydana
gelir.havaiilkyumrular da
yumrular
oluúur.
Ayn dönemde
bo÷aznda
• Olgunlaúmamú
Hastalık
tarlada
bulaştıysa
patateste
oluúmaya
baúlar.
Solgunlukla
birlikte
kökler
tamamen sonra
ölür.
xE÷er
hastalkl
yumru
dikilmiúse çkan
bitkide
ilk belirtilerden
belirtiler,
yapraklarda
morumsu
renkbitki ölür ya
Olgunlaúmamú
yumrularda
pörsümeçiçeklenme
meydana
gelir.
solma
baúlar uç
ve yumru
ba÷lamadan
devresinde
değişimi
ve külah
kıvrılma
ileilkbirlikte
da
ipliksi
sürgün
oluúur,şeklinde
yeúil aksamçkan
oluúmaz.
xE÷er
hastalkl
yumru
dikilmiúse
bitkide
belirtilerden sonra
solma baúlar
ve yumru
ba÷lamadan
çiçeklenme
devresinde
xHastal÷n
depodaki
belirtisi
iplik
úeklinde
çimlenmedir.
sararma
şeklinde
görülür.
Bitkinin
boğum
aralarıbitki ölür ya
da ipliksi sürgün oluúur, yeúil aksam oluúmaz.
kısalmaya,
boğumlar
ve koltuk sürgünleri
Hastal÷n
Bitkiler:
xHastal÷nGörüldü÷ü
depodaki belirtisi
iplik úeklinde çimlenmedir.
kalınlaşmaya
xPatates, domatesbaşlar ve ileri safhalarda koltuk
Hastal÷n oluşur.
Görüldü÷ü
Bitkiler:
yumruları
Aynı
dönemde kök boğazında
Mücadele
Yöntemleri:
xPatates,
domates
havai yumrular da oluşmaya başlar. Solgunlukla
birlikte
kökler
tamamen
ölür. Olgunlaşmamış
Mücadele
Yöntemleri:
xEkim
alannn
çevresi
yüksek a÷açlarla
çevrilmemelidir.
yumrularda
pörsüme
meydana
xYaprak
pirelerinin
yo÷un
olarak gelir.
görüldü÷ü fundalk, orman
xEkim
çevresi
yüksek
a÷açlarla
çevrilmemelidir.
ve yamaçlarda
ekim
yaplmamaldr.
• kenarlarnda
Eğer alannn
hastalıklı
yumru
dikilmişse
çıkan bitkide
xYaprakiçinde
pirelerinin
yo÷un tarla
olarak
görüldü÷ü
fundalk,otlarorman
xTarla
ve etrafndaki
sarmaú÷
gibi yabanc
yok
ilk belirtilerden sonra solmaedilmelidir.
başlar ve
yumru bağlamadan
çiçeklenme
kenarlarnda
ve yamaçlarda
ekim yaplmamaldr.
devresinde bitki ölür ya da ipliksi
oluşur,
yeşil tarla
aksam
oluşmaz.
xTarlasürgün
içinde
ve
etrafndaki
gibi yabanc
otlar
yok
xPatates
tohumlu÷u
dikilmeden
öncesarmaú÷
filizlendirilmeli,
ipli÷imsi
filizler
edilmelidir.
ayklanmal
ve bunlar dikilmemelidir.
• Hastalığın depodaki belirtisioluúturanlar
iplik şeklinde
çimlenmedir.
Hastalığın Görüldüğü
• Patates, domates
Kimyasal
Mücadele:dikilmeden önce filizlendirilmeli, ipli÷imsi filizler
xPatates tohumlu÷u
oluúturanlar
ayklanmal
ve bunlar dikilmemelidir.
xEtkin
bir kimyasal
mücadelesi
yoktur, ancak bu hastal÷ taúyan
Bitkiler:
Kimyasal
Mücadele:
yaprak
pireleriyle
mücadele yaplmaldr.
xEtkin bir kimyasal mücadelesi yoktur, ancak bu hastal÷ taúyan
yaprak pireleriyle mücadele yaplmaldr.
• Ekim alanının çevresi yüksek ağaçlarla çevrilmemelidir.
• Yaprak pirelerinin yoğun olarak görüldüğü fundalık, orman kenarlarında
ve yamaçlarda ekim yapılmamalıdır.
• Tarla içinde ve etrafındaki tarla sarmaşığı gibi yabancı otlar yok edilmelidir.
• Patates tohumluğu dikilmeden önce filizlendirilmeli, ipliğimsi filizler
oluşturanlar ayıklanmalı ve bunlar dikilmemelidir.
Kimyasal Mücadele:
·Etkin bir kimyasal mücadelesi yoktur, ancak bu hastalığı taşıyan yaprak
pireleriyle mücadele yapılmalıdır.
11
PATATESTE ADø UYUZ HASTALIöI
(Streptomyces
PATATESTE
ADø scabies)
UYUZ HASTALIöI
PATATESTE
ADø
HASTALIöI
PATATESTE
ADİUYUZ
UYUZ
HASTALIĞI
(Streptomyces
scabies)
Hastalk
Belirtileri: scabies)
(Streptomyces
(Streptomyces scabies)
Hastal÷
toprakta yaúayan bir bakteridir. Patates yetiútirilen
Hastalkoluúturan
Belirtileri:
tüm
alanlarda
bulunur.
Genel yaúayan
olarak kumlu,
tnl ve alkali
Hastalk
Belirtileri:
Hastal÷
oluúturan
toprakta
bir bakteridir.
Patatestopraklarda
yetiútirilen
Hastalık
Belirtileri:
yaúar.
Bu hastalktan
dolay
patates
bitkisinin
toprak
üstündeki
gövde ve
Hastal÷
oluúturan
toprakta
yaúayan
bir bakteridir.
Patates
yetiútirilen
tüm
alanlarda
bulunur.
Genel
olarak
kumlu,
tnl ve
alkali topraklarda
•
Hastalığı
oluşturan
toprakta
yaşayan
bir
yapraklarnda
herhangi
bir
belirti
görülmez.
Hastalk
yumrularda
tüm alanlarda
bulunur.
Genel
olarak
kumlu, toprak
tnl veüstündeki
alkali
topraklarda
yaúar.
Bu hastalktan
dolay
patates
bitkisinin
gövdeilk
ve
belirti
olarak
küçük
yuvarlak
lekeler
halinde
ortaya
çkar.
Bu
lekecikler
yaúar.
Bu hastalktan
dolay
bitkisinin
toprak
üstündeki
gövde ilk
ve
yapraklarnda
herhangi
bir patates
belirti
görülmez.
Hastalk
yumrularda
bakteridir.
Patates
yetiştirilen
tüm
alanlarda
yumruyla
birlikte
büyüyerek
renkleri
koyulaúr.
Buçkar.
lekelerin
oldu÷uilk
yapraklarnda
herhangi
bir belirti
Hastalk
yumrularda
belirti olarak
küçük
yuvarlak
lekelergörülmez.
halinde
ortaya
Bu lekecikler
bulunur.
Genel
olarak
kumlu,
tınlı
ve
alkali
yerdeki
kabu÷u
incebüyüyerek
bir úekilde
kesersek,
altta
saman
sars
biroldu÷u
renk
belirti
olarak
küçük
yuvarlak
lekeler
halinde
ortaya
çkar.
Bu lekecikler
yumruyla
birlikte
renkleri
koyulaúr.
Bu
lekelerin
oluútu÷u
görülür.
farkl
görünüúlerine
yüzeysel,
derin
yumruyla
birlikteYumrudaki
büyüyerek
renkleri
koyulaúr.
Bu lekelerin
oldu÷u
yerdeki
kabu÷u
ince
bir úekilde
kesersek,
altta göre;
saman
sars dolayı
bir
renk
topraklarda
yaşar.
Bu
hastalıktan
veoluútu÷u
kabarkkabu÷u
uyuz úeklinde
birbirinden
ayrlr.
yerdeki
ince
birbelirtiler
úekilde
kesersek,
altta
saman
sars bir derin
renk
görülür.
Yumrudaki
farkl
görünüúlerine
göre; yüzeysel,
Yüzeysel uyuz lekeleri
patates
bitkisinin
toprak
üstündeki
gövde
ve
oluútu÷u
Yumrudaki
farkl
görünüúlerine
göre; yüzeysel,
derin
kabarkgörülür.
uyuz
belirtiler
birbirinden
ayrlr.
x ve
Yüzeysel
uyuz,úeklinde
açk
kahverengi
veya
pas rengi,
mantarms,
pütürlü,
veyapraklarında
kabark
uyuz
úeklinde
belirtiler
birbirinden
ayrlr.
herhangi
bir
belirti
görülmez.
benzeri bir
görünüútedir.
x a÷Yüzeysel
uyuz,
açk kahverengi veya pas rengi, mantarms, pütürlü,
Yüzeysel
uyuz lekeleri
Yüzeysel
uyuz,
açk
veya belirti
pas
rengi, olarak
mantarms,
pütürlü,
ilk
küçük
a÷
benzeri
biryumrularda
görünüútedir.
x x Hastalık
Kabark
uyuzda
ise, kahverengi
yumru üzerinde
kabark,
pürüzlü, kaba
ve
a÷ benzerioluúumlar
bir görünüútedir.
mantarms
meydana
gelir.
yuvarlak
lekeler
halinde
ortaya
çıkar.
x Kabark uyuzda ise, yumru üzerinde kabark, pürüzlü, kabaBu
ve
Kabark
uyuzda
ise,
yumru
üzerinde
kabark, oluúur.
pürüzlü, kaba ve
mantarms
oluúumlar
meydana
gelir.
x x lekecikler
Derin
uyuzda
çukur
veya
yarklar
halinde girintiler
yumruyla
birlikte
büyüyerek
renkleri
mantarms oluúumlar meydana gelir.
Derin hastal÷
uyuzda çukur
veya yarklar
halinde girintiler
oluúur.
x x koyulaşır.
Uyuz
yumrularn
görünüúünü
bozarak
patatesin
pazar
Bu
lekelerin
olduğu
yerdeki
kabuğu
x de÷erini
Derin uyuzda
çukur veya yarklar halinde girintiler oluúur.
düúürür.
x ince
Uyuz bir
hastal÷
yumrularn
görünüúünüaltta
bozarak
patatesinsarısı
pazar
şekilde
kesersek,
saman
x de÷erini
Uyuz hastal÷
düúürür. yumrularn
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler: görünüúünü bozarak patatesin pazar
bir
renk
oluştuğu
görülür.
Yumrudaki
farklı
de÷erini
düúürür.
Patates,
turp,Görüldü÷ü
havuç, úalgam
Hastal÷n
Bitkiler:
görünüşlerine
göre;
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:yüzeysel, derin ve kabarık
Patates,
turp,
havuç, úalgam
Kabark uyuz lekeleri
Mücadele
Yöntemleri:
Patates,
turp,
havuç, úalgam
uyuz
şeklinde
belirtiler
birbirinden ayrılır.
Kabarık uyuz lekeleri
Kültürel
Önlemler:
Mücadele
Yöntemleri:
•
Yüzeysel
uyuz,
açık
veyaüretim
pas
x Kültürel
Hastalk Önlemler:
yumru ile taúnd÷ndan, kahverengi
hastal÷n görüldü÷ü
Mücadele
Yöntemleri:
alanlarndan
tohumluk
alnmamal,
hastalktan
ari
tohumluk
xKültürel
HastalkÖnlemler:
yumru ile
hastal÷n
görüldü÷ü
üretim
rengi,
mantarımsı,
pütürlü,
ağsertifikal
benzeri
bir
x Hastalk yumru
ilealnmamal,
hastal÷n
görüldü÷ütohumluk
üretim
alanlarndan
tohumluk
hastalktan
ari sertifikal
görünüştedir.
x alanlarndan
Bulaúk alanlarda
dayankl
patates
çeúitleritohumluk
tercih
tohumlukhastal÷a
alnmamal,
hastalktan
ari sertifikal
edilmelidir.
•Bulaúk
Kabarık
uyuzda
ise, yumru
kabarık,
xkullanlmaldr.
alanlarda
hastal÷a
dayankl üzerinde
patates çeúitleri
tercih
x edilmelidir.
5.5’unhastal÷a
altnda tutarak
hastal÷n
úiddetini
azaltmak
xToprak
BulaúkpH’sn
alanlarda
dayankl
patates
çeúitleri
tercih
pürüzlü,
kaba
ve
mantarımsı
oluşumlar
meymümkündür.
A÷r bulaúk
kükürthastal÷n
verilerek pH
düúürülebilir.
edilmelidir.
x Toprak pH’sn
5.5’untopraklara
altnda tutarak
úiddetini
azaltmak
Ancak
yumru
gözlerinde
yanmalara
sebep
olabilece÷inden
toprak
x dana
Toprak
pH’sn
5.5’un altnda
tutarak
hastal÷n
úiddetini
azaltmak
gelir.
mümkündür.
A÷r
bulaúk
topraklara
kükürt
verilerek
pH düúürülebilir.
analizi
sonucuna
göre
kükürttopraklara
uygulamas
yaplmaldr.
mümkündür.
bulaúk
verilerek
pH düúürülebilir.
Ancak
yumruA÷r
gözlerinde
yanmalarakükürt
sebep
olabilece÷inden
toprak
•
Derin
uyuzda
çukur
veya
yarıklar
halinde
x Ancak
Topraksonucuna
pH’sngözlerinde
yükselten
gübre
uygulamalarndan
kaçnlmaldr.toprak
yumru
yanmalara
sebep
olabilece÷inden
analizi
göre kükürt
uygulamas
yaplmaldr.
x analizi
A÷r
bulaúk
topraklarda
yumrulu
bitkilerin
üretiminden
vazgeçerek,
girintiler
oluşur.
sonucuna
göre
kükürt
uygulamas
yaplmaldr.
x Toprak pH’sn yükselten gübre uygulamalarndan kaçnlmaldr.
etmenin
konukçusu
olmayan bu÷day,
arpa,
çavdarüretiminden
gibi kaçnlmaldr.
bitkilerle
en az 3
Toprak
pH’sn
yükselten
gübre uygulamalarndan
x •A÷r
bulaúk
topraklarda
yumrulu
bitkilerin
vazgeçerek,
Uyuz
hastalığı
yumruların
görünüşünü
bozarak
yllk
bir ekim
nöbeti
uygulanmaldr.
xetmenin
A÷r
bulaúk
topraklarda
yumrulu
üretiminden
vazgeçerek,
konukçusu
olmayan
bu÷day, bitkilerin
arpa, çavdar
gibi bitkilerle
en az 3
patatesin
pazar
değerini
düşürür.
x etmenin
Patates
uyuzu
ile bulaúk
yumrularn
kullanlma
zorunlulu÷u
olmayan
bu÷day, arpa,
çavdar gibi
bitkilerleoldu÷u
en az 3
yllk
birkonukçusu
ekim nöbeti
uygulanmaldr.
durumlarda,
çiftlik
gübresi
yerine
birkaç
yl
kimyasal
gübrelerle
birlikte
bir ekim
nöbeti
uygulanmaldr.
xyllk
Patates
uyuzu
ile bulaúk
yumrularn kullanlma zorunlulu÷u oldu÷u
Çukur uyuz lekeleri
yeúil
gübreler
uygulanmaldr.
xdurumlarda,
Patates uyuzu
bulaúkyerine
yumrularn
oldu÷u
çiftlikilegübresi
birkaç kullanlma
yl kimyasalzorunlulu÷u
gübrelerle birlikte
Hastalığın
Bitkiler:
x yeúil
Yumrularn
ilk Görüldüğü
oluúmaya
baúlad÷
dönemde
etmenin
yumrulara
durumlarda,
gübresi yerine
birkaç
yl kimyasal
gübrelerle
birlikte
gübrelerçiftlik
uygulanmaldr.
giriúini
engellemek
için,
bo÷az
doldurmadan
15 günetmenin
sonra birer
hafta
gübreler
uygulanmaldr.
xyeúil
ilk
oluúmaya
baúlad÷
dönemde
yumrulara
•Yumrularn
Patates,
turp,
havuç,
şalgam
arayla
6 sulama
yaplmaldr.
x Yumrularn
ilk oluúmaya
dönemde
etmenin
yumrulara
giriúini
engellemek
için, bo÷azbaúlad÷
doldurmadan
15 gün
sonra birer
hafta
Kimyasal
Mücadele:
giriúini
için, bo÷az doldurmadan 15 gün sonra birer hafta
arayla 6 engellemek
sulama
yaplmaldr.
arayla 6 sulama
yaplmaldr.
Kimyasal
Mücadele:
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak ølaçlar
ve Dozlar:
Kimyasal
Mücadele:
Kültürel
Önlemler:
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar:
•Etkili
Hastalık
yumru
ile taşındığından,
hastalığın
alanlarından
madde
ad
ve oran
Formülasyonu
Doz görüldüğü üretim
Son ilaçlama
ile hasat
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak
ølaçlar ve Dozlar:
(Preparat/100
kgtohumluk
tohum)
arasndaki
sureile(gün)
tohumluk
hastalıktan
sertifikalı
kullanılmalıdır.
Etkili maddealınmamalı,
ad ve oran
Formülasyonu ari
Doz
Son ilaçlama
hasat
Maneb
% madde
80
WP
1.6Doz
kg kg tohum)
- sure
ad ve oran
Formülasyonu
Son
ilaçlama
ile (gün)
hasat
(Preparat/100
arasndaki
• Etkili
Bulaşık
alanlarda
hastalığa
dayanıklı
patates
çeşitleri
tercih
edilmelidir.
(Preparat/100
arasndaki -sure (gün)
Maneb % 80
WP
1.6 kgkg tohum)
•Maneb
Toprak
tutarak hastalığın
şiddetini azaltmak
müm% 80 pH’sını 5.5’un altında
WP
1.6 kg
-
kündür. Ağır bulaşık topraklara kükürt verilerek pH düşürülebilir. Ancak yumru
gözlerinde yanmalara sebep olabileceğinden toprak analizi sonucuna göre
kükürt uygulaması yapılmalıdır.
12
mümkündür. A÷r bulaúk topraklara kükürt verilerek pH düúürülebilir.
Ancak yumru gözlerinde yanmalara sebep olabilece÷inden toprak
analizi sonucuna göre kükürt uygulamas yaplmaldr.
x Toprak pH’sn yükselten gübre uygulamalarndan kaçnlmaldr.
x A÷r bulaúk topraklarda yumrulu bitkilerin üretiminden vazgeçerek,
• Toprak pH’sını yükselten gübre
etmenin uygulamalarından
konukçusu olmayan bu÷day,kaçınılmalıdır.
arpa, çavdar gibi bitkilerle en az 3
• Ağır bulaşık topraklarda yumrulu
bitkilerin
üretiminden vazgeçerek, etmenin
yllk bir ekim
nöbeti uygulanmaldr.
konukçusu olmayan buğday, arpa, çavdar gibi bitkilerle en az 3 yıllık bir ekim
x Patates uyuzu ile bulaúk yumrularn kullanlma zorunlulu÷u oldu÷u
nöbeti uygulanmalıdır.
durumlarda, çiftlik gübresi yerine birkaç yl kimyasal gübrelerle birlikte
• Patates uyuzu ile bulaşık yumruların kullanılma zorunluluğu olduğu durumÇukur
uyuz
lekeleri
yeúil gübreler
uygulanmaldr.
larda, çiftlik gübresi yerine birkaç
yıl kimyasal
gübrelerle birlikte yeşil gübreler
x Yumrularn ilk oluúmaya baúlad÷ dönemde etmenin yumrulara
uygulanmalıdır.
• Yumruların ilk oluşmaya başladığı
dönemde
etmenin
yumrulara
girişini
engiriúini engellemek
için, bo÷az
doldurmadan
15 gün sonra
birer hafta
gellemek için, boğaz doldurmadan
15
gün
sonra
birer
hafta
arayla
6
sulama
arayla 6 sulama yaplmaldr.
yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
Kimyasal Mücadele:
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Etkili madde ad ve oran
Maneb % 80
Formülasyonu
WP
Doz
(Preparat/100 kg tohum)
1.6 kg
Son ilaçlama ile hasat
arasndaki sure (gün)
-
13
PATATES
HASTALIK ve
ZARARLILARI
DOMATES, PATLICAN
VE PATATESTE
ERKEN
YANIKLIK HASTALIöI
(Alternaria solani)
DOMATES, PATLICAN VE PATATESTE ERKEN YANIKLIK HASTALIöI
DOMATES,
PATLICAN(Alternaria
VEPATATESTE
PATATESTE
HASTALIöI
HastalkERKEN
belirtisi:YANIKLIK
DOMATES,
PATLICAN
VE
ERKEN
YANIKLIK
HASTALIĞI
solani)
xBu solani)
hastal÷a bitkilerin her devresinde rastlanr. Erke
(Alternaria
(Alternaria
solani)
Hastalk belirtisi:
devrelerde
fidelerde kök çürüklü÷ü veya kök bo÷az yankl÷
xBu hastal÷a
bitkilerin
her devresinde
Erkengörülür.
yapar.
ølk belirtiler
yaúl rastlanr.
yapraklarda
Hastalık
belirtisi:
Hastalk
belirtisi:
devrelerde fidelerde kök çürüklü÷ü veya kök bo÷az yankl÷
xYaprak,
sap
ve
meyvede
gayri
muntazam
küçük
xBu
hastal÷a
bitkilerin
her
devresinde
rastlanr.
Erken kahvereng
• Bu
hastalığa
bitkilerin
her
devresinde
rastlanır.
yapar. ølk belirtiler yaúl yapraklarda görülür.
xYaprak,
saplekeler
ve meyvede
gayri muntazam
küçükçürüklüğü
kahverengi
halinde
baúlar.
Lekeler
içkök
içe bo÷az
daireler
úeklinde
devrelerde
fidelerde
kök
çürüklü÷ü
veya
yankl÷
Erken
devrelerde
fidelerde
kök
veya
kök 1–2 cm
lekeler halinde
baúlar.
Lekeler iç
içe daireler
úeklinde
1–2 cm
yapar.
ølk belirtiler
yaúl
yapraklarda
görülür.
büyürler.
boğazı
yanıklığı
yapar.
İlk
belirtiler
yaşlı
yapraklarda
büyürler.
xYaprak,
sap ve úiddetli
meyvede
gayri
muntazam
küçük kahverengi
xHastal÷n
halinde
xHastal÷n úiddetli
olmas halinde
bütünolmas
yapraklar
kururlar.bütün yapraklar kururlar.
görülür.
halinde
baúlar.yakalanrsalar
Lekeler
içhastal÷a
içe
daireler
úeklinde 1–2 cm
xÇiçek velekeler
meyve
saplar
dökülürler,
xÇiçek
vehastal÷a
meyve
saplargayri
yakalanrsalar
dökülürler,
• Yaprak,
sap
ve
meyvede
muntazam
küçük
büyürler.
meyvelerde
genellikle
sapn tutundu÷u
ksmda
koyu
renkli
meyvelerde
genellikle
sapn
tutundu÷u
ksmda
kahverengi
lekeler
halinde
başlar.
Lekeler
iç koyu
içe renkli
çökük, ço÷u
zamanda
snrlanmú
lekeler halinde
oluúur.
xHastal÷n
úiddetli
olmas
bütün
yapraklar
kururlar.
ço÷u koúullar
zamanda
snrlanmú
lekeler oluúur.
xHastalk şeklinde
içinçökük,
uygun geliúme
28–30
qC’dir.
daireler
1–2
cm
büyürler.
ve meyve
hastal÷a
yakalanrsalar
dökülürler,
Hastal÷nxÇiçek
Görüldü÷ü
Bitkiler:
xHastalk
içinsaplar
uygun
geliúme
koúullar 28–30
qC’dir.
Yapraktaki iç içe halka úeklindeki belirtiler. • Hastalığın
şiddetli
olması
halinde
bütün
yapraklar
genellikle
sapn
tutundu÷u
ksmda
renkli
xHastalk meyvelerde
domates,
patlcan,
patates,
lahana,
karnabahar
ve koyu
Yapraktaki iç içe halka
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
havuçta
görülür.
çökük,
ço÷u
zamanda
snrlanmú
lekeler
oluúur.
kururlar.
Yapraktaki
iç içebelirtiler.
halka úeklindeki belirtiler.
xHastalk
domates,
patlcan,
patates,
lahana, karnabahar v
şeklindeki
MücadelexHastalk
Yöntemleri:
için uygun
geliúmehastalığa
koúullar 28–30yakalanırsalar
qC’dir.
• Çiçek
ve
meyve
sapları
havuçta
görülür.
Hastal÷n
Görüldü÷ü Bitkiler:
dökülürler,
meyvelerde
genellikle sapın tutunduğu
xTemiz tohum
kullanlmal
Mücadele
Yöntemleri:
Yapraktaki iç içe halka úeklindeki belirtiler.
domates,
patlcan, patates, lahana, karnabahar ve
xFideliklerxHastalk
vekoyu
seralar sk
sk
havalandrlmal
kısımda
renkli
çökük, çoğu zamanda
Kültürel
Önlemler:
havuçtakaçnlmal
görülür.
xAúr sulamadan
sınırlanmış
lekeler
oluşur.
xTemiz
tohum
kullanlmal
xHastalklMücadele
bitki
artklar
ve fideler
tarladan uzaklaútrlmal
Yöntemleri:
KimyasalKültürel
Önlemler:
• Hastalık
için uygun
28–30 °C’dir.
xFidelikler
ve gelişme
seralar sk koşulları
sk havalandrlmal
Önlemler:
xølaçl mücadeleye ilk belirtiler görülür görülmez
Hastalığın
Görüldüğü
Bitkiler:
xTemiz
tohum
kullanlmal
xAúr
sulamadan
kaçnlmal
baúlanmaldr
• xBitkinin
Hastalık
domates,
patlıcan,
patates,
xFidelikler
ve seralar
sk
sk havalandrlmal
tüm
yüzeyi
ilaçlanmal,
serinve
vefideler
rüzgârsz
xHastalkl
bitkiilaçlama
artklar
tarladan lahana,
uzaklaútrlmal
zamanlarda
7–10
gün havuçta
araylaÖnlemler:
yaplmaldr.
xAúr
sulamadan
kaçnlmal
karnabahar
ve
görülür.
Kimyasal
xHastalkl
bitki artklar ve
tarladan
uzaklaútrlmal
Mücadele
Yöntemleri:
xølaçl
mücadeleye
ilkfideler
belirtiler
görülür
görülmez
Önlemler:
baúlanmaldr
KültürelKimyasal
Önlemler:
xølaçl
mücadeleye
belirtiler
görülür görülmez
xBitkinin
tüm ilk
yüzeyi
ilaçlanmal,
ilaçlama serin ve rüzgârsz
• Temiz tohum
kullanılmalı
meyvedeki
belirtilerbelirtiler
Meyvedeki
baúlanmaldr
zamanlarda
7–10
gün
arayla
yaplmaldr.
Kimyasal mücadelede kullanlacak ilaçlar ve
• dozlar:
Fidelikler
ve
seralar
sık
sık
havalandırılmalı
xBitkinin tüm yüzeyi ilaçlanmal, ilaçlama serin ve rüzgârsz
zamanlarda 7–10 gün arayla yaplmaldr.
• Aşırı sulamadan kaçınılmalı
Son
Doz
ile
• Hastalıklı bitki artıkları ve fideler tarladan uzaklaştırılmalı ilaçlama
hasat
Etkili
madde ad ve
oran
Kimyasal
Önlemler:
Formülasyonu
arasndaki
100 l suya
Dekara
meyvedeki belirtiler
süre
•
İlaçlı
mücadeleye
ilk
belirtiler
görülür
görülmez
başlanmalıdır
Kimyasal
mücadelede
(gün)
meyvedeki
belirtiler kullanlacak ilaçlar ve dozlar:
• Bitkinin tüm yüzeyi ilaçlanmalı, ilaçlama serin ve rüzgârsız zamanlarda
7–10
14
Bakr
hidroksit mücadelede
%40
DF ve dozlar:
250g (Patates)
Kimyasal
kullanlacak ilaçlar
gün arayla yapılmalıdır.
WP
500g
Kimyasal mücadelede kullanılacak ilaçlar ve dozları:
Bakr oksiklorit %50
Bakr oksiklorit +Maneb %37.5+%20
WP
Cymoxanil+Mancozeb %5+%45
300g
WP
(Domates)
Formülasyonu
Mancozeb
% 80 ad ve oran
Etkili madde
WPFormülasyonu 200g
Maneb %80
WP
Propineb %70
WP
Bakr hidroksit %40
300g (Domates)
200g
DF
300g
Doz
Doz
100 l suya
100 l suya
250g (Patates)
14
Son
7
Son ilaçlama ile
14
ilaçlama ile hasat
hasat arasndaki
28
Dekara
arasndaki
süre
Dekara
28
süre
(gün)
7
(gün)
Bakr hidroksit %40
DF
250g (Patates)
14
WP
500g
14
BakrBakr
oksiklorit
+Maneb %37.5+%20
oksiklorit +Maneb %37.5+%20
WP
WP
WP
Cymoxanil+Mancozeb
Cymoxanil+Mancozeb%5+%45
%5+%45
WP
WP
Mancozeb
% 80
Mancozeb
% 80
WP
WP
500g
300g (Domates)
14
14
7
7
14
14
200g 200g
28
28
300g (Domates)
300g 300g
(Domates)
(Domates)
Maneb
%80%80
Maneb
WP
WP
200g 200g
28
28
Propineb
Propineb
%70%70
WP
WP
300g 300g
7
7
14
PATATES SøöøL HASTALIöI
PATATES
HASTALIK
ve
ZARARLILARI
(Synchytrium
endobioticum)
PATATES
SøöøL HASTALIöI
PATATES endobioticum)
SøöøL HASTALIöI
(Synchytrium
Belirtileri:
(Synchytrium endobioticum)
Hastalk, kökler hariç tüm toprak alt ksmlarda ortaya
Belirtileri:
PATATES
SİĞİL
HASTALIĞI
çkmaktadr.
Belirtileri:
Hastalk,
hariç tüm
toprak
alt ksmlarda
ortaya
Hastalk,
kökler
hariç
tüm birleúti÷i
toprak
alt
ksmlarda
ortaya yumrunun
Gövdenin
toprakla
yerler
(kök bo÷az),
xkökler
(Synchytrium
endobioticum)
çkmaktadr.
bitki ile ba÷lant noktalar (stolonlar) ve yumrular enfeksiyon
çkmaktadr.
toprakla
birleúti÷i yerler
(kök bo÷az),
yumrunun
x Gövdenin
Belirtileri:
yerleridir.
Bu yerlerdeki
hastalkl
alanlarn
anormal büyümesi
toprakla
birleúti÷i
yerler
(kök
bo÷az),
yumrunun
x Gövdenin
bitki ile
ba÷lant
(stolonlar)
ve yumrular
enfeksiyon
sonucu
urlarnoktalar
oluúur.
Hastalık,
kökler
hariç
tüm
toprak
altı
kısımlarda
bitki ile
ba÷lant
noktalar
(stolonlar)
ve yumrular
enfeksiyon
yerleridir.
Bu
yerlerdeki
hastalkl
alanlarn
anormal
büyümesi
morfolojik olarak karnabahara benzeyen hiperplastik
x çıkmaktadır.
sonucu
urlar
oluúur.
ortaya
yerleridir.
BuUrlar
yerlerdeki
hastalkl alanlarn anormal büyümesi
doku
úeklinde
geliúen
biçimsiz,
tomurcuklanmú
x Urlar morfolojik olarak karnabahara benzeyen hiperplastik yapdadr.
urlar úeklinde
oluúur. geliúen
•sonucu
Gövdenin
toprakla
birleştiği
yerler (kök
toplu
i÷ne tomurcuklanmú
baú büyüklü÷ünden
yumruk
dokuBoyutlar
biçimsiz,
yapdadr.
morfolojik
olarak kadar
karnabahara
benzeyen
x UrlarBoyutlar
toplu
i÷ne olabilir.
baú
büyüklü÷ünden
yumruk
büyüklü÷üne
Tipikhiperplastik
bir ur baúlangçta
beyazdr,
boğazı),
yumrunun
bitki
ile
bağlantı
noktaları
kadar
olabilir.
Tipik ancak
bir ur baúlangçta
beyazdr,
doku büyüklü÷üne
úeklinde
geliúen
biçimsiz,
tomurcuklanmú
yapdadr.
kabaca
elips
úeklinde,
yap
olarak
genellikle kat
(stolonlar)
yumrular
kabaca elips ve
úeklinde,
ancak yapenfeksiyon
genellikle yerleridir.
kat
olmayp,
yumuúak
ve etli, olarak
pürüzlü,
yapdadr.
Yumrudan
Boyutlar
topluyumuúak
i÷ne
baúetli,büyüklü÷ünden
yumruk
olmayp,
ve
pürüzlü,
yapdadr.
Yumrudan
Bu
yerlerdeki
hastalıklı alanların anormal
kolaylkla
kopabilmektedir.
büyüklü÷üne
kadar
olabilir.
Tipik bir ur baúlangçta beyazdr,
kolaylkla
kopabilmektedir.
büyümesi
sonucu
urlar
oluşur.
bulaúmalarda
yumrunun
gal halini alabilir.
x ùiddetli
bulaúmalarda
tamam
galtamam
halini
kabacax ùiddetli
elips
úeklinde,
ancak yumrunun
yap
olarak
genellikle
kat alabilir.
ùiddetli
enfeksiyonlar,
yumru
oluúumunu
önlemek suretiyle
ùiddetli
enfeksiyonlar,
yumru oluúumunu
önlemek suretiyle
Yumrudaur
ur oluúumu
oluúumu
Yumruda
•olmayp,
Urlar
morfolojik
olarak
karnabahara
yumuúak
ve tahrip
etli, pürüzlü,
yapdadr.
Yumrudan
patates
üretimini
etmektedir.
Hastalk
önemli
derecede
patates üretimini tahrip etmektedir. Hastalk önemli derecede
kolaylkla
kopabilmektedir.
benzeyen
hiperplastik
doku
ürünürün
kayplarna
neden olur,
hasta
yumrular
ya
tarlada veya
Yumruda ur oluşumu
kayplarna
neden
olur,
hasta şeklinde
yumrular
ya gelişen
tarlada veya
depoda
çürür.
ùiddetli
bulaúmalarda
yumrunun tamam gal yapıdadır.
halini alabilir.
xbiçimsiz,
tomurcuklanmış
Boyutları
depoda
çürür.
x Nadir olarak yaprak ve çiçek enfekte olabilse de hastalanmú
ùiddetli
enfeksiyonlar,
yumru
oluúumunu
önlemek
suretiyle
olarak
yaprak
ve
çiçek
enfekte
olabilse
deyumruk
hastalanmú
x Nadir
toplu
iğne
başı
büyüklüğünden
patates
bitkilerinin
yeúil
aksamnda
hiçbir
de÷iúiklik
Yumruda ur oluúumu
patatestahrip
yeúil
aksamnda
de÷iúiklik
patatesgörülmez,
üretimini
etmektedir.
Hastalk
önemli
derecede
tpkbitkilerinin
sa÷lam
bitki
görünümünde
olurTipik
vehiçbir
zarar bir
büyüklüğüne
kadar
olabilir.
ur
hasada
kadar
sakltpk
kalr.
Ancak
bazen
bitki
susuzveya
kalmú gibi
görülmez,
sa÷lam
bitki
görünümünde
olur ve zarar
ürün kayplarna
neden
olur,
hasta
yumrular
ya
tarlada
başlangıçta
beyazdır,
kabaca
elips
şeklinde,
canllkta
bir kadar
azalma sakl
olabilir.
hasada
kalr.
Ancak
bazen
bitki
susuz
kalmú
gibi
depodax çürür.
Hastalk
etmeni
toprakta
çok uzun yllar katı
canll÷n
ancak
yapı
genellikle
olmayıp,
canllkta
birolarak
azalma
olabilir.
olarak
yaprak
ve
çiçek
enfekte
olabilse
de
hastalanmú
x Nadirkoruyabilmesi
nedeniyle,
bulaúk
tarlada
çok uzun yllar
Hastalk
etmeni
toprakta
çok uzun
yllar canll÷n
x üretimi
yumuşak
veyaplamamaktadr.
etli,
pürüzlü,
yapıdadır.
Yumrudan
gibi alanlar
ihraç amaçl
patatespatates
bitkilerinin
yeúil nedeniyle,
aksamnda Buhiçbir
de÷iúiklik
bulaúk
tarlada
çok uzun yllar
bitkikoruyabilmesi
üretiminde
ve her türlü üretim
materyali
yetiútirmek
kolaylıkla
kopabilmektedir.
görülmez,
tpk kullanlamaz.
sa÷lam
bitki
görünümünde olur Bu
ve gibi
zarar alanlar ihraç amaçl
Stolonda ur oluúumu
patates
üretimi
yaplamamaktadr.
amacyla
kadar
saklüretiminde
kalr.
Ancak ve
bazen
susuzyumrunun
kalmú materyali
gibi
•hasada
Şiddetli
bulaşmalarda
tamamı
bitki
herbitki
türlü
üretim
yetiútirmek
ur oluúumu
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
amacyla
kullanlamaz.
StolondaStolonda
ur oluşumu
canllkta
bir
azalma
olabilir.
gal
halini
alabilir.
Şiddetli enfeksiyonlar,
Kültür bitkisi konukçusu patatestir. Domates ve Solanaceae
etmeniba÷ltoprakta
çokönlemek
uzun
yllarSolanum
canll÷n
x Hastalk
yumru
oluşumunu
suretiyle
patates
familyasna
di÷er bitkiler
ve yabani
türleri
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
etmen tarafndan
hastalandrlabilirler.
koruyabilmesi
nedeniyle,
bulaúk
tarlada
çok uzunHastalık
yllar
üretimini
etmektedir.
önemli
Kültürtahrip
bitkisi konukçusu
patatestir. Domates
ve Solanaceae
patates üretimi
yaplamamaktadr.
Bu gibi
alanlarveihraç
amaçlSolanum türleri
familyasna
ba÷l
di÷er
bitkiler
yabani
derecede
ürün
kayıplarına
neden
olur, hasta
bitki üretiminde
vetarafndan
her türlü :hastalandrlabilirler.
üretim materyali yetiútirmek
etmenya
Mücadele
Yöntemleri
yumrular
tarlada veya depoda çürür.
Stolonda ur oluúumu
amacyla
kullanlamaz.
Kimyasal
mücadelesi tavsiye edilmedi÷inden, etmenin
• Nadir
yaprak
veönlemleri
çiçek enfekte
yaylmasn olarak
önlemek için mutlaka
karantina
uygulanmaldr.
Mücadele
:
olabilse
de Yöntemleri
hastalanmış
patates bitkilerinin
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
KültürKarantina
bitkisi
konukçusu
patatestir.hiçbir
Domates
Solanaceae
Kimyasal
mücadelesi
tavsiyevedeğişiklik
edilmedi÷inden,
etmenin
yeşil
aksamında
görülmez,
Önlemleri
Kök bo÷aznda ur oluúumu
yaylmasn
önlemek
içintespit
mutlaka
karantina
önlemleri
bir bitkide
hastalk
edilmesi
halinde,
o tarla
familyasna
ba÷ltekdi÷er
bitkiler
vegörünümünde
yabani
Solanum
türleri
xTarlada
Kök boğazında ur
tıpkı
sağlam
bitki
olur
ve zarar
bulaúk olarak kabul edilir. Bulaúk oldu÷u belirlenenetmen
tarlalarda
patates
üretimi ve her türlü üretim materyali (fide, fidan
uygulanmaldr.
tarafndan
hastalandrlabilirler.
hasada
kadar
saklı kalır. Ancak bazen bitki
oluşumu
gibi) ve úeker pancar, so÷an vb. gibi toprak taúyabilecek
bitkiler yetiútirilmemelidir.
tohumluk,
sofralk ve hayvan
olarak kullanlmamal,
x Bulaúk tarlalardan elde edilen yumrular kesinliklesusuz
kalmış
gibi yemi
canlılıkta
bir azalma olabilir.
Karantina
Önlemleri
Kök bo÷aznda
ur suda)
oluúumu
yaklarak, kaynatlarak
(> 80°C
veya bulundu÷u tarlada derin çukurlara gömülerek imha edilmelidir.
tek bir bitkide koruyabilmesi
hastalk tespit edilmesi
halinde, o tarla
xTarlada
•xBulaúk
Hastalık
etmeni
toprakta
çok
uzun
yıllar
canlılığını
nedeniyle,
tarlada kalan yeúil aksam ve yumru artklarMücadele
da yaklarak
imha edilmelidir.
Yöntemleri
:
bulaúk
olarak kabul
edilir.
Bulaúk
oldu÷u
belirlenen
tarlalarda patates
üretimiyapılamamaktadır.
ve her türlü üretim materyaliBu
(fide,gibi
fidan
bulaşık
tarlada
yıllar
patates
üretimi
Solanumçok
türlerineuzun
ait yabanc
otlar temizlenmelidir.
xTarla kenarndaki
gibi)xve
úeker pancar,
vb.
gibi toprak
taúyabilecek
bitkiler
yetiútirilmemelidir.
Kimyasal
mücadelesi
tavsiye
edilmedi÷inden,
etmenin
Üreticilerin
bulaúk so÷an
tarlada
kullandklar
tarla
iúleme,
çapalama
ve her
hasat
srasnda
kullandklaramateryali
her türlü araç ve yetiştirmek
gereç
alanlar
ihraç
amaçlı
bitki
üretiminde
ve
türlü
üretim
tarlalardan
elde edilen
yumrular
kesinlikle
tohumluk,
sofralk
ve
hayvan
yemi
olaraktemiz
kullanlmamal,
x Bulaúk
ile hayvanlarn
ayaklarna
ve hasat
ettikleri ürünün
üzerine
yapúan
topraklarn
tarla
dúna
çkartlmas,
alanlarn
yaylmasn
önlemek
için mutlaka
karantina
önlemleri
amacıyla
bulaúmasna
nedenkullanılamaz.
olaca÷ndan,
bunu önleyici
tedbirler alnmaldr.
yaklarak,
kaynatlarak
(> 80°C suda)
veya bulundu÷u
tarlada derin çukurlara gömülerek imha edilmelidir.
uygulanmaldr.
tarlalarda
her türlü
araç ve artklar
gereç %5’lik
çamaúr suyu
(NaOCl)
ile dezenfekte edilmelidir.
x Bulaúk
tarlada
kalankullanlan
yeúil aksam
ve yumru
da yaklarak
imha
edilmelidir.
xBulaúk
tarlalarn
etrafndaki
alanlarnaitkoruma
altna
alnmas
ve bu alanlarda patates üretimi yaplacaksa, etmenin
x Bulaúk
kenarndaki
Solanum
türlerine
yabanc
otlar
temizlenmelidir.
xTarla
Hastalığın
Görüldüğü
Bitkiler:
rklarna dayankl oldu÷u
resmi olarak testlenmiú
olan
patates
çeúitleri
yetiútirilmelidir.
Karantina Önlemleri
bo÷aznda
ur oluúumu
x Üreticilerin Kök
tarlada
kullandklar tarla iúleme, çapalama ve hasat srasnda kullandklara her türlü araç ve gereç
Kültür bulaúk
bitkisi
konukçusu
patatestir.
Domates
vetarla
Solanaceae
tekyapúan
bir
bitkidetopraklarn
hastalk tespit
edilmesi
halinde,
o tarla familyasına
xTarlada
ile hayvanlarn ayaklarna ve hasat ettikleri ürünün
üzerine
dúna
çkartlmas,
temiz alanlarn
bağlı
diğer
bitkiler
ve tarlalarda
yabani
Solanum
türleri
bulaúk
olarakneden
kabul
edilir.
Bulaúk
oldu÷u
patates
üretimi
ve her türlü üretim
materyalietmen
(fide, fidan tarafından
bulaúmasna
olaca÷ndan,
bunubelirlenen
önleyici
tedbirler
alnmaldr.
gibi)
ve úeker
pancar,kullanlan
so÷an vb. gibi
bitkiler
yetiútirilmemelidir.
hastalandırılabilirler.
tarlalarda
hertoprak
türlütaúyabilecek
araç ve gereç
%5’lik
çamaúr suyu (NaOCl) ile dezenfekte edilmelidir.
x Bulaúk
etrafndaki
alanlarn
koruma
altnasofralk
alnmas
ve bu yemi
alanlarda
üretimi yaplacaksa, etmenin
x Bulaúk
tarlalardan elde
edilen yumrular
kesinlikle
tohumluk,
ve hayvan
olarak patates
kullanlmamal,
x Bulaúk tarlalarn
rklarna
oldu÷u
testlenmiú
olan
patates
çeúitleri
yetiútirilmelidir.
yaklarak,dayankl
kaynatlarak
(> 80°Cresmi
suda)olarak
veya bulundu÷u
tarlada
derin
çukurlara
gömülerek
imha edilmelidir.
Mücadele Yöntemleri :
tarlada kalanmücadelesi
yeúil aksam ve yumrutavsiye
artklar da yaklarak
imha edilmelidir. etmenin yayılmasını önlemek
xBulaúk
Kimyasal
edilmediğinden,
Solanum
türlerine ait yabanc
otlar temizlenmelidir.
xTarla
içinkenarndaki
mutlaka
karantina
önlemleri
uygulanmalıdır.
x Üreticilerin bulaúk tarlada kullandklar tarla iúleme, çapalama ve hasat srasnda kullandklara her türlü araç ve gereç
ile hayvanlarn ayaklarna ve hasat ettikleri ürünün üzerine yapúan topraklarn tarla dúna çkartlmas, temiz alanlarn
bulaúmasna neden olaca÷ndan, bunu önleyici tedbirler alnmaldr.
15
x Bulaúk tarlalarda kullanlan her türlü araç ve gereç %5’lik çamaúr suyu (NaOCl) ile dezenfekte edilmelidir.
x Bulaúk tarlalarn etrafndaki alanlarn koruma altna alnmas ve bu alanlarda patates üretimi yaplacaksa, etmenin
rklarna dayankl oldu÷u resmi olarak testlenmiú olan patates çeúitleri yetiútirilmelidir.
Karantina Önlemleri
• Tarlada tek bir bitkide hastalık tespit edilmesi halinde, o tarla bulaşık olarak
kabul edilir. Bulaşık olduğu belirlenen tarlalarda patates üretimi ve her türlü
üretim materyali (fide, fidan gibi) ve şeker pancarı, soğan vb. gibi toprak
taşıyabilecek bitkiler yetiştirilmemelidir.
• Bulaşık tarlalardan elde edilen yumrular kesinlikle tohumluk, sofralık ve
hayvan yemi olarak kullanılmamalı, yakılarak, kaynatılarak (> 80°C suda)
veya bulunduğu tarlada derin çukurlara gömülerek imha edilmelidir.
• Bulaşık tarlada kalan yeşil aksam ve yumru artıkları da yakılarak imha
edilmelidir.
• Tarla kenarındaki Solanum türlerine ait yabancı otlar temizlenmelidir.
• Üreticilerin bulaşık tarlada kullandıkları tarla işleme, çapalama ve hasat
sırasında kullandıklara her türlü araç ve gereç ile hayvanların ayaklarına ve
hasat ettikleri ürünün üzerine yapışan toprakların tarla dışına çıkartılması,
temiz alanların bulaşmasına neden olacağından, bunu önleyici tedbirler
alınmalıdır.
• Bulaşık tarlalarda kullanılan her türlü araç ve gereç %5’lik çamaşır suyu
(NaOCl) ile dezenfekte edilmelidir.
• Bulaşık tarlaların etrafındaki alanların koruma altına alınması ve bu
alanlarda patates üretimi yapılacaksa, etmenin ırklarına dayanıklı olduğu
resmi olarak testlenmiş olan patates çeşitleri yetiştirilmelidir.
• Bulaşık yumrularla beslenen hayvanlarda, patojen hayvan bağırsaklarında
da canlılığını sürdürebildiği ve hayvan dışkısı ile de yayılabileceğinden,
hastalıklı yumrular çiğ olarak hayvan yemi olarak kullanılmamalıdır.
Kültürel önlemler :
• Patates üretiminde sertifikalı tohumluk kullanılmalı
• Hastalık gübre ile de taşınabildiğinden, çiftlik gübresi güvenilir yerden
temin edilmeli
• Tarlada kullanmak amacı ile hastalıkla bulaşık yerlerden tarla alet ve
ekipman mutlaka çok iyi bir şekilde çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
Kimyasal önlemler :
Bu hastalığa karşı, etkili olmadığı için kimyasal mücadele tavsiye
edilmemektedir.
16
SøYAH SøöøL (=KÖKBOöAZI NEKROZU)
HASTALIöI
PATATES HASTALIK ve(Rhizoctonia
ZARARLILARIsolani)
x Bulaúk yumrularla beslenen hayvanlarda, patojen hayvan ba÷rsaklarnda da canll÷n sürdürebildi÷i ve hayvan
dúks ile de yaylabilece÷inden, hastalkl yumrular çi÷ olarak hayvan yemi olarak kullanlmamaldr.
Belirtileri:
x Kültürel önlemler : SİYAH SİĞİL (=KÖKBOĞAZI NEKROZU)
x Patates üretiminde sertifikal tohumluk kullanlmal
HASTALIĞI xGövde ve kök bo÷az üzerinde krmz
edilmelimeydana gelir.
x Hastalk gübre ile de taúnabildi÷inden, çiftlik gübresi güvenilir yerden temin
yaralar
(Rhizoctonia
solani)
yerlerden tarla alet
ve ekipman mutlaka çok iyi bir úekilde çamaúr
x Tarlada kullanmak amac ile hastalkla bulaúk
x Çkú döneminde çökertene sebep olab
suyu ile dezenfekte edilmelidir.
Belirtileri:
dönemlerde solgunluk ve kurumalara ne
ka
• Gövde
kök boğazı
x Kimyasal önlemler :
x ve
Yumru
üzerindeüzerinde
siyah yada
kırmızımsı-kahverengi,
çökükgeliúir.
Bu hastal÷a karú, etkili olmad÷ için kimyasal mücadele tavsiye
edilmemektedir.
kahverengi sert si÷il úeklinde
yaralarxmeydana
gelir. yüzeysel, sert ve top
Si÷iller düzensiz,
• Çıkış döneminde
çökertene
ve
yumru
üzerinde sebep
düzensiz úekild
SøYAH SøöøL (=KÖKBOöAZI NEKROZU)
olabilir,yumrunun
daha tamamn
ileri dönemlerde
kaplayabilirler.
HASTALIöI
ve kurumalara
neden büyükl
üzerindeki si÷ilerin
(Rhizoctonia solgunluk
solani) xYumru
olur. büyüklü÷ünden yarm bezelye büyüklü
Yumru üzerindeki siyah siğil belirtileri Belirtileri:
• Yumru
üzerinde
siyah toprak
yada uzaklaút
Yumru
ykand÷nda
xGövde ve kök bo÷az üzerinde krmzms-kahverengi, çökük
Yumru
üzerindekiyüzeysel
siyah si÷ilkahverengi
belirtileri
kahverenginde
sert
siğil
şeklinde
gelişir.
uzaklaút÷
halde
si÷iller
kalr.
yaralar meydana gelir.
• Siğiller düzensiz, yüzeysel, sert
toprak
kümelerine
ve
x Çkúve
döneminde
çökertene
sebep olabilir, dahabenzer
ileri
solgunluk
ve kurumalara
neden olur. tamamını
Hastal÷n
Görüldü÷ü
Bitkiler:
yumru üzerinde düzensiz şekilde dönemlerde
bulunurlar.
Bazen
yumrunun
x Yumru üzerinde siyah yada kahverenginde yüzeysel
x Patates
kaplayabilirler.
kahverengi sert si÷il úeklinde geliúir.
• Yumru üzerindeki siğilerin büyüklüğü
topluyüzeysel,
iğne sert
başı
büyüklüğünden
x Si÷iller düzensiz,
ve toprak
kümelerine benzer
yumru üzerinde
düzensizyıkandığında
úekilde
bulunurlar. :toprak
Bazen
Mücadele
Yöntemleri
yarım bezelye büyüklüğüne kadarveoluşabilir.
Yumru
yumrunun tamamn kaplayabilirler.
uzaklaştığı yumru üzerinden uzaklaştığı
halde
siğillerbüyüklü÷ü
kalır.
x Kültürel
Önlemler
: baú
xYumru üzerindeki
si÷ilerin
toplu i÷ne
büyüklü÷ünden yarm
bezelye ve
büyüklü÷üne
kadar tohum
oluúabilir. kullanlmal
x Temiz
sertifikal
ykand÷nda toprak uzaklaút÷ yumru üzerinden
Hastalığın
Görüldüğü
Bitkiler: Yumru
Yumru üzerindeki
siyah si÷il belirtileri
xDikim
uzaklaút÷ halde si÷iller
kalr. öncesi belirti gösteren yumrular
• Patates
x Islak topra÷a dikim yapmaktan kaçnlm
Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler:
x Tohumluk iyi filizlendirilmelidir
x Patates
• Kültürel Önlemler :
•
Temiz
ve
sertifikalı
tohum
kullanılmalı
x Kültürel Önlemler :
Kimyasal Önlemler :
x Temiz ve ayrılır
sertifikal tohum kullanlmal
• Dikim öncesi belirti gösteren yumrular
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak
öncesi belirti gösteren
yumrular ayrlr ølaçlar ve Dozlar
xDikim
• Islak toprağa dikim yapmaktan kaçınılmalıdır
x Islak topra÷a dikim yapmaktan kaçnlmaldr
• Tohumluk
filizlendirilmelidir
x Tohumluk iyi filizlendirilmelidir
Etkili madde
ad ve iyi
oran
Formülasyonu
Doz
Son ilaçla
Kimyasal Önlemler :
Kimyasal
Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları
:
x Kimyasal Önlemler
Tolclofos-methly+Thiram
Fludioxanil
Kimyasal
ølaçlar
ve Dozlar
WPMücadelede Kullanlacak40g
/100kg
tohuma
FS
Formülasyonu
Doz
20ml/100Sonkgilaçlama
tohum
ile hasat arasndaki
AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
Tolclofos-methly+Thiram
WPürünlerde 40g
/100kg tohuma
Rusya’ya
ihraç edilecek
kullanlmamal
Fludioxanil
FS
20ml/100 kg tohum
ihraç edilecek
ürünlerde
kullanlmamal
AB veAB’ye
Rusya’ya
ihraç
edilecek
ürünlerde kullanlmamal
süre
90 gün
-
Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal
17
PATATES MøLDøYÖSÜ (GEÇ YANIKLIK) HAST
PATATES HASTALIK
ve ZARARLILARI
(Phytophthora
infestans)
Hastalk(GEÇ
Belirtisi:
PATATES MøLDøYÖSÜ
YANIKLIK) HASTA
xølk belirtiler yaprakta küçük, soluk yeúil
(Phytophthora
infestans)
PATATES MİLDİYÖSÜ (GEÇ
YANIKLIK)
HASTALIĞI
görülür.
(Phytophthora infestans)
xHastal÷n ilerlemesiyle lekelerin oldu÷u k
Hastalk
Belirtisi:
doku ölür.
Uygun koúullarda tüm bitkiye ya
xølk
belirtiler
yapraktaocaklar
küçük,halinde
soluk yeúil
xTarlada
baúlangçta
birkaçv
Hastalık Belirtisi:
görülür.
%80 veyaprakta
scakl÷nküçük,
19–22qC’de
tüm tarlaya v
• İlk belirtiler
soluk yeşil
xHastal÷n
ilerlemesiyle
lekelerin oldu÷u ks
etraftaki
tarlalara
yaylr.
veya sarımsı lekeler halinde görülür.
doku
ölür. Uygun
koúullarda
bitkiye úeklin
yayl
xYumrularda
yüzeysel
kurutüm
çürüklük
• Hastalığın
ilerlemesiyle
lekelerin
olduğu
xTarlada
baúlangçta
ocaklar
halinde
birkaç
arasnda sert lekeler
belirir.ölür.
Hastalk bi
yu
kısımlarrenk
kahverengileşir
ve doku
%80 ve scakl÷n 19–22qC’de tüm tarlaya ve
Uygun koşullarda tüm bitkiye yayılır.
etraftaki
tarlalara
yaylr. Bitkiler:
Hastal÷n
Görüldü÷ü
• Tarlada
başlangıçta
ocaklar halinde
Yaprakda lekelerin alt yüzeyindeki beyaz
xYumrularda
yüzeysel
kuru çürüklük
úeklind
patates veorantılı
domateste
görülür.
birkaç xHastalk
bitkide görülür,
nemin
mantar tabakas
renk
arasnda
sert
lekeler
belirir.
Hastalk
yum
Yaprakda lekelerin
%80 ve sıcaklığın
19–22°C’de
tüm tarlaya ve
Kültürel
Önlemler:
alt yüzeyindeki beyaz
etraftaki tarlalaraHastal÷n
yayılır.
Görüldü÷ü
x Temiz ve
Sertifikal Bitkiler:
tohum kullanlmaldr
mantar lekelerin
tabakası alt yüzeyindeki beyaz
Yaprakda
• Yumrularda yüzeysel
kuru
xHastalk
patates
veartklar
domateste
görülür. tarlad
xHastalkl bitkiçürüklük
veşeklinde,
yumrular
mantar tabakas
düzensiz eflatunMücadele
ilexPatates
siyah renk
arasında
sert
lekeler
Yöntemleri:
tarm çi÷ tutmayan güneye bakan y
belirir. Hastalık yumru
etine
doğru ilerler.
Kültürel
Önlemler:
Kimyasal
Mücadele:
x Temiz
ve
Sertifikal
görüldü÷ü
yerlerde ve
xHastal÷n her yl tohum
Hastalığın Görüldüğü
Bitkiler:
xHastalkl
bitki
artklar
ve yumrular
tarladan
alanlarnda
hastalk
belirtileri
görülmeden,
• Hastalık patates
ve
domateste
görülür.
xPatates
tarm
çi÷
tutmayan
güneye
bakan
ye
qC veya en düúük scakl÷n 10qC’yi bulmas
Kimyasal
Mücadele:
xHastal÷n her yl görülmedi÷i alanlarda
her ylgörülmez
görüldü÷ü
yerlerdebaúla
ve
xHastal÷n
belirtiler görülür
ilaçlamaya
alanlarnda hastalk belirtileri görülmeden, gü
qC veya en düúük scakl÷n 10qC’yi bulmasy
xHastal÷n
her yl görülmedi÷i alanlarda is
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar
ve Dozlar:
belirtiler görülür görülmez ilaçlamaya baúlanm
Doz
• Temiz ve Sertifikalı tohum kullanılmalıdır.
•
Hastalıklı
bitki
artıkları
ve
yumrular
tarladan
uzaklaştırılmalı
Formülasyonu
• Patates
tarımı çiğKullanlacak
tutmayan güneye
yerlerde yapılmalıdır
Kimyasal
Mücadelede
ølaçlarbakan
ve Dozlar:
100 l suya
Kimyasal Mücadele:
Doz
• Hastalığın her yıl görüldüğü yerlerde ve büyük zarar yaptığı üretim alanBakr karbonat %50
WP
500g
larında
hastalık
belirtileri görülmeden, günlük
ortalama sıcaklığın 16 °C
Etkili
madde
ad ve oran
Formülasyonu
100 l300g
suya
D
veya
en
düşük
sıcaklığın
10°C’yi
bulmasıyla
ilaçlamaya
başlanmalıdır.
Bakr oksiklorid %50
WP
• Hastalığın her yıl görülmediği alanlarda ise çevrede yada tarlada ilk
Bakr
Sülfat
% 25 (Bordo
bulamac)
Suda Çözünen Kristal
1000g + 500 g
belirtiler
görülür
Bakr
karbonat
%50 görülmez ilaçlamaya başlanmalıdır
WP
500g
Bakr Sülfat+Mancozeb+Cymoxanil
WP
Bakr
oksiklorid %50
WP
300g
% 57.7+20+2.4
Bakr
tuzlar+Mancozeb
21+20 %
Bakr
Sülfat
% 25 (Bordo bulamac)
Bakr
Sülfat+Mancozeb+Cymoxanil
Captan
%50
18
%Bakr
57.7+20+2.4
Hidroksit % 53,8( % 35 Metalik
Bakr
tuzlar+Mancozeb 21+20 %
Bakr)
WP Kristal
Suda Çözünen
WP
WP
DF
WP
1000g + 500 g
350g
PATATES
xPatates tarm çi÷ tutmayan güneye bakan yerlerde yaplmaldr
Kimyasal Mücadele:
xHastal÷n her yl görüldü÷ü yerlerde ve büyük zarar yapt÷ üretim
alanlarnda ve
hastalk
belirtileri görülmeden, günlük ortalama scakl÷n 16
HASTALIK
ZARARLILARI
qC veya en düúük scakl÷n 10qC’yi bulmasyla ilaçlamaya baúlanmaldr.
xHastal÷n her yl görülmedi÷i alanlarda ise çevrede yada tarlada ilk
belirtiler görülür görülmez ilaçlamaya baúlanmaldr
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Doz
Formülasyonu
100 l suya
Dekara
Son ilaçlama
ile hasat
arasndaki
süre
(gün)
Bakr karbonat %50
WP
500g
Bakr oksiklorid %50
WP
300g
14
14
Bakr Sülfat % 25 (Bordo bulamac)
Suda Çözünen Kristal
1000g + 500 g
14
Bakr Sülfat+Mancozeb+Cymoxanil
% 57.7+20+2.4
WP
400 g
7
250
14
Bakr tuzlar+Mancozeb 21+20 %
WP
Captan %50
WP
Bakr Hidroksit % 53,8( % 35 Metalik
Bakr)
DF
200 g
14
Bakr Hidroksit % 35
DF
200 g
(Domates)
14
Dimethomorph + Mancozeb 9+60%
WP
250
7
Famoxadone+Cymoxanil %22.5+%30
DF
40g
14
350g
7
Famoxadone+Mancozeb %6.25+%62.50
DF
80g
14
Fenamidone+Mancozeb %10+%50
DF
150g
14
Fentin acetate %54
WP
60g
14
Fosetyl-Al+Mancozeb %35+%35
WG
350g
14
Maneb %80
WP
300g
14
Metalaxy+Mancozeb %4+%64
WG
250g
Metalaxy+Mancozeb %8+%64
WP
Metiram %80
Oxadixyl+Cymoxanil+ Mancozeb
%8+%3.2+%56
14
250g
14
14
WP
200g
WG/WP
-
250g
7
250ml
Propamocarp hidroklorit 722 g/l
EC
-
Propineb %70
WP
200g
7
WG
180g
14
Zoxamide+Mancozeb %8.3+%66.7
Mandipromid + Mancozeb 5+60 %
WP
Cymoxanil + metiram 4,8+57 %
WG
Mancozeb % 13,3 + % 30Metalik Bakra
Eú De÷er BakrOksiklorür ve Bakr
Sülfat+ % 4 Cymoxanil
WG
250 g
200 ml
3
7
28
250 g
21
19
(Leptinotarsa
decemlineata)
tarafta olmak üzere
10 tane uzunlamasna siyah renkl
Tanm ve Yaúayú:
xOlgun larva kambur duruúlu, baú koyu kahvere
Tanm 10-12
ve
Yaúayú:
mm boyunda, sar krmzms ren
xErgin
portakal
sars
rengindedir.
PATATES bombelidir.
HASTALIK
ve
ZARARLILARI
Sertleúmiú
olan üst kanatlarn
üzerinde 5
10-12
boyunda,
sarolarak
krmzms
xErgin
xPatates böce÷i mm
kú toprakta
ergin
geçirir. ren
tarafta
olmakSertleúmiú
üzere 10 tane
renkl
bombelidir.
olan uzunlamasna
üst kanatlarn siyah
üzerinde
5
xølkbaharda kúlama yerini terk ettikleri sahalarda pa
tarafta olmak
10 tane
uzunlamasna
siyah
renkl
larvaüzere
kambur
duruúlu,
baú koyu
kahvere
xOlgun
besin aramak üzere baúka yerlere uçarlar. Patates bö
PATATES
portakalBÖCEĞİ
sars rengindedir.
larva
kambur duruúlu, baú koyu kahvere
xOlgun
bu srada
olmaktadr.
(Leptinotarsa
decemlineata)
Patates böce÷i ergini
portakal
sars
xPatates
böce÷irengindedir.
kú toprakta ergin olarak geçirir.
gruplar halinde veya bazen tek te
xYumurtalarn
Tanımı
ve Yaşayışı:
xPatates
böce÷i
kú toprakta
ergin
olarak
geçirir.
kúlama
yerini terk
ettikleri
sahalarda
pa
xølkbaharda
brakrlar.
Yumurta
koyu
sar renkli
• Erginyüzlerine
10-12 mm
boyunda,
sarı kırmızımsı
ren- ve ova
besin
aramak
üzere
baúka
yerlere
uçarlar.
Patates
bö
kúlama
yerini
terk
ettikleri
sahalarda
pa
xølkbaharda
kli, sırtı
kuvvetli
bombelidir. Sertleşmiş olan üst
2 mm
uzunlu÷undadr.
bu srada
olmaktadr.
besin
aramak
üzere
baúka
yerlere
uçarlar.
Patates
kanatların
üzerinde
5
bir
tarafta,
5
diğer
tarafta
3
xPatates böce÷i Marmara Bölgesi koúullarnda bö
bu
srada10
olmaktadr.
veya renkli
bazen tek te
xYumurtalarn
olmak
üzere
tane gruplar
uzunlamasına
siyah
Bölgesi
koúullarnda
1..5 halinde
döl vermektedir.
bant vardır.
yüzlerine
brakrlar.
Yumurta
koyuveya
sar renkli
gruplar
halinde
bazen ve
tekova
te
xYumurtalarn
• Olgun
larva
kambur
duruşlu,
başı
koyu
kah- ve ova
2
mm
uzunlu÷undadr.
yüzlerine
brakrlar.
Yumurta
koyu
sar
renkli
Zarar
ùekli:
Patates böceği ergini
verengi
olup,uzunlu÷undadr.
vücudu
rengindedir.
2xPatates
mm
böce÷i portakal
Marmarasarısı
koúullarnda
3
böce÷i'nin
veBölgesi
larvalar
patates ve pa
xPatates
• Patates
böceği
kışı ergin
toprakta
ergin olarak
Bölgesi
koúullarnda
1..5
döl
vermektedir.
böce÷i
Marmara
Bölgesi
koúullarnda
3
xPatates
geçirir.genellikle dútan baúlayarak içe do÷ru yemekte, yada
Bölgesi
koúullarnda
1..5
döl
vermektedir.
• İlkbaharda
terk ettikleri
sahalarda
açarak kışlama
bu deli÷iyerini
geniúletmek
suretiyle
beslenmektedir
Zarar
ùekli:
patates
bitkisi
besin
aramak
üzere başka
veyoksa,
erginler
patates
ve patlcann
çiçekleri il
xLarva
Patates böce÷i yumurtalar
yerlerexPatates
uçarlar.
Patates böceğinin
yayılması
bu ve pa
Zarar
ùekli:
böce÷i'nin
ergin ve yemektedirler.
larvalar
patates
patlcan
meyvesini
kemirerek
sıradagenellikle
olmaktadır.
dútan baúlayarak
içe
do÷ru yemekte,
böce÷i'nin
ergin
ve
larvalar
patates
veyada
pa
xPatates
beslenerek
yapt÷
zararn
xPatates böce÷i'nin
• Yumurtalarını
gruplar
halinde
veya
bazen
tek yan s
açarak
bu deli÷i
geniúletmek
suretiyle
beslenmektedir
genellikle
dútan
baúlayarak
içe
do÷ru
yemekte,
yada
etmenlerinin
da rol oynad÷
bilinmekte
altyaylmasnda
yüzlerine bırakırlar.
Yumurta
Patates böceği yumurtaları tek yaprakların
açarak
bu
geniúletmek
beslenmektedir
vedeli÷i
erginler
patates
vesuretiyle
patlcann
çiçekleri il
xLarva
Patates
böce÷i yumurtalar
koyu sarı
renkli
ve oval
şeklinde
olup,
1-2
mm
patlcan
meyvesini
erginler kemirerek
patates veyemektedirler.
patlcann çiçekleri il
xLarva ve
Patates böce÷i yumurtalar
uzunluğundadır.
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
• Patates
böceği
Marmara
Bölgesi
koşullarında
patlcan
meyvesini
kemirerek
yemektedirler.
böce÷i'nin
beslenerek
yapt÷
zararn yan s
xPatates
böce÷inin
Ülkemizdeki
ana
konukçular
xPatates
3-4, Orta
Anadolu
Bölgesi
koşullarında
1..5
döl yanpata
etmenlerinin
yaylmasnda
da rol
oynad÷
bilinmekte
böce÷i'nin
beslenerek
yapt÷
zararn
s
xPatates
Domates ve yabani Patlcangillerde konukçular aras
vermektedir.
etmenlerinin yaylmasnda da rol oynad÷ bilinmekte
Zarar Şekli:
Zararlböceği’nin
Oldu÷u
Bitkiler:
• Patates
ergin ve larvaları paMücadele
Yöntemleri:
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
böce÷inin
Ülkemizdeki
ana konukçular
xPatates
tates Kültürel
ve patlıcan
yapraklarını
genellikle
dıştan pata
Önlemler:
başlayarak
içeböce÷inin
doğru
yemekte,
yada
yaprakta
Domates
ve
yabani
Patlcangillerde
konukçular
Ülkemizdeki
ana
konukçular
pata
xPatates
Patates böce÷i
larvalar bir delik
patatesgenişletmek
hasadnn suretiyle
tamamylaaras
y
xSonbaharda
Patates
böceği larvaları
açarak
bu
deliği
Domates
ve
yabani
Patlcangillerde
konukçular
aras
gösterilmeli
ve
tarlada
yumru
braklmamaldr.
beslenmektedir.
önceki
dikili olan
alanlar dol
• Larvaxølkbaharda
ve erginlerbir
patates
ve yl
patlıcanın
çiçekleri
Kültürel
Önlemler:
Mücadele
Yöntemleri:
ile de beslenmekte,
patlıcan
meyvesini
patates bitkileri,
üzerindeki
böceklerkemirerek
ile birlikte yok e
Patates böce÷i larvalar yemektedirler.
patates hasadnn tamamyla y
xSonbaharda
xKüçük alanlarda larva ve erginleri toplaya
Patates böce÷i larvalar • Patates
gösterilmeli
ve tarlada
yumru
böceği’nin
beslenerek
yaptığı
patates
hasadnn
y
xSonbaharda
yumurtalarn ezmek
oldukça
etkilidir. tamamyla
zararınxølkbaharda
yanı sırave
virüs
ve yumru
bakteri
etmenlerinin
gösterilmeli
tarlada
bir
önceki
yl dikili
olan alanlar dol
yayılmasında
da rol
bilinmektedir.
patates
bitkileri,
üzerindeki
böcekler
ile birlikte
e
biroynadığı
önceki
yl
dikili
alanlar
dol
xølkbaharda
xKimyasal
mücadeleye
karar vermede,
bu olan
husus
özellikleyok
dikk
Kimyasal
Mücadele:
Zararlı
Olduğu
Bitkiler:
alnmaldr.
Bu
durum
dikkate
alnarak
birinci
döle
karú
ilaçla
patates
bitkileri,
üzerindeki
böcekler
ile
birlikte
yok
e
alanlarda
larva ilaçlamas
ve konukçuları
erginleri
toplaya
xKüçük
Yumurtadan yeni çıkan
aksam
ve
tohumluk
úeklinde
mücad
xYeúil
• Patates
böceğinin
Ülkemizdeki
ana
yaplacaksa,
bitkilerde
ilk
olgun
larvalar
(dördüncü
döne
yumurtalarn
ezmek
oldukça
etkilidir.
alanlarda
larva
ve ve
erginleri
xKüçük
larvalar
patates
ve aksam
patlıcandır.
Domates
yabanitoplaya
xYeúil
ilaçlamas:
Patates
böce÷i’nin
kimyasa
görüldü÷ünde
yaplmaldr.
Yumurtadan yeni çkan larvalarPatlıcangillerde
yumurtalarn
ezmek
oldukça
etkilidir.
konukçuları
arasındadır.
döle
karú
ilaçlama
yaplmas
durumunda
ise
yumurta
açlmy
xøkinci
bir eúik bulunmamakla birlikte; patates bitkisi
böcek
Mücadele
Yöntemleri:
Kimyasal
Mücadele:
tamamlanmas
beklenmelidir.
bitkinin
dönemine
ve
geliúimine
ba÷l
olarak
%20-40
Kültürel
Önlemler:
xTohumluk
ilaçlamas:
Dikim öncesi
yumrular
ilacn mücad
etiketi
Kimyasal
Mücadele:
aksam
ve tohumluk
ilaçlamas
úeklinde
xYeúil
meydana
gelecek
ürün
kaybn
tolere
edebilmektedir.
• Sonbaharda
patates
hasadının
tamamıyla
önerildi÷i
ilaçlanr.
aksam
ve
tohumluk
ilaçlamas
úeklindekimyasa
mücad
xYeúil úekilde
aksam
ilaçlamas:
Patates
böce÷i’nin
Yumurtadan yeni çkan larvalaryapılmasına özen gösterilmeli ve tarlada yumru
bir
eúikaksam
bulunmamakla
birlikte;
patates
bitkisikimyasa
böcek y
xYeúil
ilaçlamas:
Patates
böce÷i’nin
Yumurtadan yeni çkan larvalarbırakılmamalıdır.
bitkinin
dönemine
ve
geliúimine
ba÷l
olarak
%20-40
bir
eúik
bulunmamakla
birlikte;
patates
bitkisi
• İlkbaharda bir önceki yıl dikili olan alanlar böcek y
meydana
gelecek
ürün
kaybn
tolere
edebilmektedir.
bitkinin
ve geliúimine
ba÷l
olarak %20-40
dolaşılmalı
vedönemine
kalan patates
bitkileri,
üzerindeki
böce÷i
zarar
PatatesPatates
böceği
zararı
böcekler
ile birlikte
yokürün
edilmelidir.
meydana
gelecek
kaybn tolere edebilmektedir.
20 Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar
Kimyasal
Doz
Son ilaçlama ile
• Küçük alanlarda larva ve erginleri toplayarak yok etmek, yumurtalarını
ezmek oldukça etkilidir.
Kimyasal Mücadele:
xKimyasal mücadeleye karar vermede, bu husus özellikle dikkate
• Yeşil aksam ve tohumluk ilaçlaması
şeklinde mücadelesi yapılır.
alnmaldr. Bu durum dikkate alnarak birinci döle karú ilaçlama
Yeşil aksam ilaçlaması: Patates
böceği’nin
mücadelesinde
bir
yaplacaksa,
bitkilerde kimyasal
ilk olgun larvalar
(dördüncü dönem)
eşik bulunmamakla birlikte; görüldü÷ünde
patates bitkisi
böcek yoğunluğuna, bitkinin
yaplmaldr.
döle karú
ilaçlama oranında
yaplmas durumunda
ise yumurta
açlmnn
dönemine ve gelişimine bağlıxøkinci
olarak
%20-40
meydana
gelecek
tamamlanmas beklenmelidir.
ürün kaybını tolere edebilmektedir.
xTohumluk ilaçlamas: Dikim öncesi yumrular ilacn etiketinde
• Kimyasal mücadeleye karar vermede,
bu husus özellikle dikkate alınmalıdır.
önerildi÷i úekilde ilaçlanr.
Bu durum dikkate alınarak birinci döle karşı ilaçlama yapılacaksa, bitkilerde
ilk olgun larvalar (dördüncü dönem) görüldüğünde yapılmalıdır.
• İkinci döle karşı ilaçlama yapılması durumunda ise yumurta açılımının
tamamlanması
beklenmelidir.
Patates böce÷i
zarar
Tohumluk ilaçlaması: Dikim öncesi yumrular ilacın etiketinde önerildiği
şekilde ilaçlanır.
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları
Acetamiprid, %20
Benfuracarb, 200 g/l
Beta-cyfluthrin, 25 g/l
Chlorpyriphos-ethyl, 480 g/l
Chlorpyriphos, 500 g/l +
Cypermethrin, 50 g/l
Cyfluthrin, 50 g/l
Clothianidin, %50
Deltamethrin, 25 g/l
Fenpropathrin, 185 g/l
Imidacloprid, 350 g/l
Imidacloprid, %70
Lambda cyhalothrin, 50 g/l
Lambda cyhalothrin, 50 g/l
Lambda cyhalothrin, %3.75
Phosmet, %50
Quinalphos, 245 g/l
Spinosad, 480 g/l
Teflubenzuron 120 g/l+
Alphacypermethrin 40 g/l
Azadiracthin 10 g/l
Chlorantraniliprole 200 g/l
Thiamotoxam 350 g/l
Novaluron 100 g/l
Doz
Formülasyonu
Dekara
SP
EC
EC
EC
EC
6g
100 ml
50 ml
180 ml
50 ml
EC
EC
WG
EC
EC
SC
WS
FS
EC
CS
WG
WP
EC
SC
EC
50 ml
100 ml
10 ml
100 ml
EC
SC
FS
EC
250 ml
6 ml
25 ml
100 l suya
4g
30 ml
15 ml
40 ml
40 ml
50 g
100 kg
Tohuma
20 ml
20 ml
15 g
125 ml
200 g
-
10 ml
-
Son ilaçlama ile
hasat arasndaki
süre (gün)
7
21
14
7
7
14
7
7
3
7
7
3
3
3
14
21
3
14
3
14
56
14
21
PATATESGÜVESø
GÜVESø
PATATES
(Phthorimaeaoperculella)
operculella)
(Phthorimaea
PATATES GÜVESİ
Tanmve
veYaúayú:
Yaúayú:
Tanm
(Phthorimaea
operculella)
çok dar,
dar, vücut
vücut ince
ince uzun
uzun olup
olup 5-6
5-6 mm
mmkadardr.
kadardr. Antenler
Antenler
xKanatlar çok
xKanatlar
Tanımı
ve
Yaşayışı:
vücuttan daha
daha
uzundur. Ön
Ön kanatlar
kanatlar grimsi
grimsi kahverengi,
kahverengi, üzeri
üzeri koyu
koyu
vücuttan
uzundur.
kahverengiirili
irili
ufakl
noktaldr.
kahverengi
ufakl
noktaldr.
• Kanatları
çok
dar,
vücut ince uzun olup 5-6 mm
larva 8-10
8-10 mm
mm uzunlu÷undadr.
uzunlu÷undadr. Baú,
Baú, koyu
koyu kahverengidir.
kahverengidir.
xOlgun larva
xOlgun
kadardır.
Antenler
vücuttan
daha
uzundur.
Ön
rengi patates
patates yumrularyla
yumrularyla beslenenlerde
beslenenlerde vücut
vücut pembemsi
pembemsi
xLarvann rengi
xLarvann
beyaz,
yapraklaryla
beslenenlerde
yeúil,
patlcan
yapraklarn
kanatlar
grimsi
kahverengi,
üzeri
koyu
kahverengi
beyaz, yapraklaryla beslenenlerde yeúil, patlcan yapraklarn
yiyenlerdeise
isedaha
dahakoyudur.
koyudur.
irili yiyenlerde
ufaklı
noktalıdır.
kú ambar
ambar veya
veya tarlada
tarlada kalmú
kalmú patatesler
patatesler üzerinde
üzerinde larva
larva ve
ve
xZararl kú
xZararl
• Olgun
larva
8-10
mm uzunluğundadır.
Baş,
koyu
pupahalinde
halinde
geçirir.
ølkbaharda
ortalamascakl÷n
scakl÷n15ºC’ye
15ºC’ye
ulaúmas
pupa
geçirir.
ølkbaharda
ortalama
ulaúmas
ile(mart
(martsonu-nisan
sonu-nisanbaú)
baú)erginler
erginlerçkar
çkarve
veyumurta
yumurtabrakmaya
brakmayabaúlar.
baúlar.
ile
Patatesgüvesi
güvesiergini
ergini
kahverengidir.
Patates
geceaktiftir.
aktiftir.Zararl
Zararlylda
ylda3-8
3-8döl
dölverir.
verir.
xKelebeklergece
Patates güvesi ergini
xKelebekler
• Larvanın rengi patates yumrularıyla beslenenlerde
Zarar
ùekli:
Zarar
ùekli:
vücut
pembemsi
beyaz, yapraklarıyla beslenenlerde
yumruiçine
içinegirerek
girerekdüzgün
düzgünolmayan
olmayangaleriler
galerileraçar.
açar.
xLarvalaryumru
xLarvalar
yeşil,
patlıcan
yapraklarını
yiyenlerde
daha
yüzeyliolan
olanbu
bugalerilerin
galerileriniçi
içibeyaz
beyaz
renktepisliklerle
pisliklerleise
doludur.
xSertyüzeyli
renkte
doludur.
xSert
a÷zndaise
iseyumru
yumruüzerinde
üzerindebiriken
birikensiyah
siyahrenkteki
renktekipislikler
pislikler
xGalerilerina÷znda
xGalerilerin
koyudur.
ilezararlnn
zararlnnvarl÷
varl÷kolayca
kolaycaanlaúlr.
anlaúlr.
ile
• Zararlı
kışıyumrular
ambar
veya
tarlada
kalmış
paxZarargörmüú
görmüú yumrular
bakterive
vefunguslarla
funguslarladaha
dahaçabuk
çabukbulaúarak
bulaúarak
xZarar
bakteri
çürürler
ve
yemeklik
olarak
kullanlamayacak
duruma
gelebilir.
tatesler
üzerinde
larva
ve
pupa
halinde
geçirir.
çürürler ve yemeklik olarak kullanlamayacak duruma gelebilir.
xPatates yumrusunda
yumrusunda gözlerin
gözlerin zarar
zarar görmesi
görmesi sonucunda,
sonucunda, patateslerin
patateslerin
xPatates
İlkbaharda
ortalama
sıcaklığın
15ºC’ye
ulaşması
tohumluközellikleri
özellikleride
deazalr
azalrveya
veyakaybolur.
kaybolur.
tohumluk
Patatesgüvesi
güvesizarar
zarar
Patates
ile
(mart
sonu-nisan
başı)
erginler
çıkar
ve
yumurPatates güvesi zararı
ZararlOldu÷u
Oldu÷uBitkiler:
Bitkiler:
Zararl
ta
bırakmaya
başlar.
MücadeleYöntemleri:
Yöntemleri:
Mücadele
familyas bitkilerinin
bitkilerinin hemen
hemen hepsinde
hepsinde bulunur.
bulunur. En
En
xPatlcangiller familyas
xPatlcangiller
Kültürel
Önlemler: gece aktiftir. Zararlı yılda 3-8 döl verir.
Kültürel
Önlemler:
• Kelebekler
önemli konukçusu
konukçusu patatestir.
patatestir. Patatesin
Patatesin tarla
tarla ve
ve ambar
ambar zararlsdr.
zararlsdr.
önemli
Patlcan,tütün,
tütün,domates
domatesve
vebiberde
biberdede
degörülmektedir.
görülmektedir.
Patlcan,
bo÷azdoldurma
doldurmave
vebakm
bakmiúlemlerinin
iúlemlerininiyi
iyiyaplmas
yaplmasgerekir.
gerekir.
xPatatestebo÷az
xPatateste
Zarar
Şekli:
edilenpatatesler
patateslertarla
tarlakenarnda
kenarnday÷n
y÷nyaplmadan
yaplmadandepoya
depoyataúnmal.
taúnmal.
xHasatedilen
xHasat
• Larvalar
yumru
içinekelebeklerin
girerek geçmeyece÷i
düzgün
galeriler
açar. depoya
depolarndaki
pencerelere
kelebeklerin
geçmeyece÷iolmayan
sklktakafes
kafestellerinin
tellerinintaklmasna,
taklmasna,
depoyabulaúk
bulaúk
xPatates
depolarndaki
pencerelere
sklkta
xPatates
çuval
vemalzemenin
malzemenin
konulmamasna,
boúdepo
depotemizli÷ine
temizli÷ine
veilaçlamasna
ilaçlamasna
özen
gösterilmesidoludur.
gerekir.
çuval
ve
boú
ve
gösterilmesi
gerekir.
• Sert
yüzeylikonulmamasna,
olan bu galerilerin
içi beyaz
renkteözen
pisliklerle
xZararl10ºC’nin
10ºC’ninaltnda
altndageliúmedi÷inden,
geliúmedi÷inden,patatesler
patateslerbu
buscakl÷n
scakl÷naltnda
altndaemniyetle
emniyetledepolanabilir.
depolanabilir.
xZararl
• Galerilerin ağzında ise yumru üzerinde biriken siyah renkteki pislikler ile
Kimyasal
Mücadele:
Kimyasal
Mücadele:
zararlının
varlığı kolayca anlaşılır.
yeúil aksamnda
aksamnda Patates
Patates güvesi
güvesi zararna
zararna rastlanmad÷ndan,
rastlanmad÷ndan, tarla
tarla döneminde
döneminde ilaçlama
ilaçlama tavsiye
tavsiye
xPatatesin yeúil
xPatatesin
•
Zarar
görmüş
yumrular bakteri ve funguslarla daha çabuk bulaşarak
edilmemektedir.
edilmemektedir.
xSo÷utma
sistemli
veyascakl÷
scakl÷10ºC’nin
10ºC’nin
altnda
olandepolarda
depolardazararl
zararlbulunsa
bulunsabile
bilegeliúememektedir.
geliúememektedir.
xSo÷utma
sistemli
olan
çürürler
ve veya
yemeklik
olarakaltnda
kullanılamayacak
duruma
gelebilir.
úekildeki depolamann
depolamann yaplmad÷
yaplmad÷ ve
ve zararlnn
zararlnn yo÷un
yo÷un oldu÷u
oldu÷u yerlerde
yerlerde depolamadan
depolamadan önce
önce yumru
yumru
xBu úekildeki
xBu
•
Patates
yumrusunda
gözlerin
zarar
görmesi
sonucunda,
ilaçlamasgerekebilir.
gerekebilir.Yumrular
Yumrulardepoya
depoyaalnmadan
alnmadanönce
önceayrca
ayrcaboú
boúdepo
depoilaçlamas
ilaçlamasyaplmaldr.
yaplmaldr.patateslerin
ilaçlamas
tohumluk özellikleri de azalır veya kaybolur.
KimyasalMücadelede
MücadeledeKullanlacak
Kullanlacakølaçlar
ølaçlarve
veDozlar
Dozlar(Ambarda)
(Ambarda)
Kimyasal
Doz
Sonilaçlama
ilaçlamaile
ile
Son
Doz
Zararlı
Olduğu
Bitkiler:
Etkilimadde
madde
adve
veoran
oran
Formülasyonu
Hasatarasndaki
arasndaki
Etkili
ad
Formülasyonu
Hasat
Dekara
100l lsuya
suya
Dekara
100
süre
(gün)
süre
(gün)
• Patlıcangiller familyası bitkilerinin hemen hepsinde
bulunur.
En
önemli
2
’ye(Boú
(Boúambar
ambar
Pirimiphos-methyl,500
500g/l
g/l
EC
300ml/100
ml/100mm2’ye
-Pirimiphos-methyl,
EC
300
ilaçlamas)
konukçusu patatestir. Patatesin tarla veilaçlamas)
ambar zararlısıdır. Patlıcan,
tütün, domates ve biberde de görülmektedir.
• Patateste boğaz doldurma ve bakım işlemlerinin iyi yapılması gerekir.
• Hasat edilen patatesler tarla kenarında yığın yapılmadan depoya
taşınmalı.
22
xZarar görmüú yumrular bakteri ve funguslarla daha çabuk bulaúarak
çürürler ve yemeklik olarak kullanlamayacak duruma gelebilir.
xPatates
gözlerin zarar görmesi sonucunda, patateslerin
PATATES HASTALIKyumrusunda
ve ZARARLILARI
tohumluk özellikleri de azalr veya kaybolur.
Patates güvesi zarar
Zararl Oldu÷u Bitkiler:
• Patates depolarındaki pencerelere
kelebeklerin geçmeyeceği sıklıkta
familyas
bitkilerininçuval
hemen ve
hepsinde
bulunur. En
xPatlcangiller
kafes tellerinin takılmasına,
depoya
bulaşık
malzemenin
konulmamasına, boş depoönemli
temizliğine
ilaçlamasına
gösterilmesi
konukçusu ve
patatestir.
Patatesin tarlaözen
ve ambar
zararlsdr.
gerekir.
Patlcan, tütün, domates ve biberde de görülmektedir.
• xPatateste
Zararlıbo÷az
10ºC’nin
gelişmediğinden,
patatesler bu sıcaklığın altında
doldurmaaltında
ve bakm iúlemlerinin
iyi yaplmas gerekir.
emniyetle
depolanabilir.
xHasat edilen patatesler tarla kenarnda y÷n yaplmadan depoya taúnmal.
xPatates depolarndaki pencerelere kelebeklerin geçmeyece÷i sklkta kafes tellerinin taklmasna, depoya bulaúk
Mücadele
Yöntemleri:
çuval ve malzemenin
konulmamasna, boú depo temizli÷ine ve ilaçlamasna özen gösterilmesi gerekir.
Kimyasal Mücadele:
xZararl 10ºC’nin altnda geliúmedi÷inden, patatesler bu scakl÷n altnda emniyetle depolanabilir.
• Patatesin yeşil aksamında Patates güvesi zararına rastlanmadığından,
tarla döneminde ilaçlama tavsiye edilmemektedir.
Mücadele:
• Kimyasal
Soğutma
sistemli veya sıcaklığı 10ºC’nin altında olan depolarda zararlı
Patates güvesi zararna rastlanmad÷ndan, tarla döneminde ilaçlama tavsiye
xPatatesin
bulunsa yeúil
bile aksamnda
gelişememektedir.
edilmemektedir.
• Bu şekildeki depolamanın yapılmadığı ve zararlının yoğun olduğu yerxSo÷utma
sistemli veya scakl÷önce
10ºC’nin
altnda olan
depolarda zararl
bulunsa bile geliúememektedir.
lerde
depolamadan
yumru
ilaçlaması
gerekebilir.
Yumrular depoya
yaplmad÷
ve zararlnn
yo÷un oldu÷u
yerlerde depolamadan önce yumru
xBu úekildeki depolamann
alınmadan
önce ayrıca
boş depo
ilaçlaması
yapılmalıdır.
ilaçlamas gerekebilir. Yumrular depoya alnmadan önce ayrca boú depo ilaçlamas yaplmaldr.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları (Ambarda)
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar (Ambarda)
Pirimiphos-methyl, 500 g/l
Formülasyonu
EC
Doz
Dekara
100 l suya
2
300 ml/100 m ’ye (Boú ambar
ilaçlamas)
Son ilaçlama ile
Hasat arasndaki
süre (gün)
-
23
SEBZELERDE TELKURDU
(Agriotes
(Agriotes spp.)
spp.)
SEBZELERDE TELKURDU
PATATES
HASTALIK
Tanm
ve Yaúayú:
(Agriotes
spp.) ve ZARARLILARI
xTürlere göre de÷iúmekle birlikte, erginlerin renkleri genellikle grimsi
xTürlere göre de÷iúmekle birlikte, erginlerin renkleri genellikle grimsi
veya kahverengimsi siyahtr.
veya kahverengimsi siyahtr.
srtüstü çevrildiklerinde sçrayp ters dönerler ve bu srada
xErginler
Tanm
ve Yaúayú:
srtüstü
çevrildiklerinde sçrayp ters dönerler ve bu srada
xErginler
SEBZELERDE
TELKURDU
"çt" diye
çkarrlar.
göreses
de÷iúmekle
birlikte, erginlerin renkleri genellikle grimsi
xTürlere
"çt"
diye ses çkarrlar.
SEBZELERDE
TELKURDU
(Agriotes
spp.)
veya
kahverengimsi
siyahtr. úeklinde, sert vücutlu ve parlak görünümde,
xLarva
uzun silindir
xLarva
uzun
silindir
úeklinde,
sert vücutlu ve parlak görünümde,
(Agriotes
spp.)kiremit
srtüstü
çevrildiklerinde
sçrayp ters dönerler ve bu srada
xErginler
Tanımı
ve Yaşayışı:
kahverenginde
veya
rengindedir.
kahverenginde
veya kiremit rengindedir.
"çt"
diye
ses
çkarrlar.
xOlgun
larva
2-3
cm
boyundadr.
•xOlgun
Türlere
göre
birlikte, erginlerin
larva
2-3 cm değişmekle
boyundadr.
xLarva
silindir
sert vücutlu
parlakgeçirirler.
görünümde,ølkbaharda
larvagenellikle
veya úeklinde,
ergin grimsi
halde
toprak
xKú uzun
renkleri
veyaveiçinde
kahverengimsi
larva
veya
ergin
halde toprak
içinde
geçirirler. ølkbaharda
xKú ve
kahverenginde
veya
kiremit
rengindedir.
Tanm
Yaúayú:
havalarn
snmasyla
birlikte
larvalar
toprak
yüzeyine
yaklaúarak
siyahtır.
havalarn
snmasyla
birlikteerginlerin
larvalar
toprak
yüzeyine
xOlgun
larva
2-3
cm boyundadr.
göre
de÷iúmekle
birlikte,
renkleri
genellikle
grimsiyaklaúarak
xTürlere
beslenirler.
•veya
Erginler
çevrildiklerinde
sıçrayıp
ters
beslenirler.
kahverengimsi
siyahtr.
larva veyasırtüstü
ergin
halde
toprak içinde geçirirler.
ølkbaharda
xKú
Telkurdu ergini
Telkurdu ergini
Telkurdu
ergini
Telkurdu ergini
Telkurdu ergini
havalarn
larvalar
toprak
yüzeyine
srtüstü
sçrayp
ters dönerler
veyaklaúarak
bu srada
xErginler snmasyla
dönerler
ve çevrildiklerinde
bubirlikte
sırada
“çıt”
diye
ses çıkarırlar.
Zarar
ùekli:
beslenirler.
"çt"
diye ses
çkarrlar.
·Larva
uzun
silindir şeklinde, sert vücutlu ve
Zarar
ùekli:
xEsas zarar
larvalarúeklinde,
yapar. sert vücutlu ve parlak görünümde,
xLarva
uzun silindir
parlak
görünümde,
veya kirexEsas zarar
larvalar yapar. kahverenginde
kahverenginde
veya köklerini
kiremit rengindedir.
kemirerek, kaln kök ve yumrularn içine
xLarvalar
Zarar
ùekli:bitki
bitki köklerini kemirerek, kaln kök ve yumrularn içine
xLarvalar
mit
rengindedir.
xOlgun
larva
2-3 olurlar.
cmyapar.
boyundadr.
girerek
zararl
xEsas
zarar
larvalar
girerek
zararl
olurlar.
•xKú
Olgun
larva
2-3
cm boyundadır.
larva
veya
ergin
halde
toprak
içinde
geçirirler.
yaralanma
yerlerinden
patojen
veølkbaharda
funguslar
xAyrca
bitki
köklerini
kemirerek,
kaln
kök bakteri
ve yumrularn
içine bitkiye
xLarvalar
yaralanma
yerlerinden
patojen
bakteri
veyaklaúarak
funguslar
bitkiye
xAyrca
havalarn
snmasyla
birlikte
larvalar
toprak
yüzeyine
•
Kışı
larva
veya
ergin
halde
toprak
içinde
geçirirlgirerek
çürümeler
getirebilirler.
girerek zararl olurlar. meydana
girerek
çürümeler
meydana
getirebilirler.
beslenirler.
er. İlkbaharda
havaların
ısınmasıyla
birlikte larvaxAyrca
yaralanma yerlerinden
patojen
bakteri ve funguslar
bitkiye
girerek
çürümeler
meydana
getirebilirler.
lar
toprak
yüzeyine
yaklaşarak beslenirler.
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
zararldr. En çok zarar yapt÷ bitkiler arasnda
Zarar
ùekli:
bitkide
xÇok sayda
Zarar
Şekli:
sayda
bitkide
zararldr. En çok zarar yapt÷ bitkiler arasnda
xÇokzarar
larvalar
yapar.sebzeler,
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
patates,
so÷an,
bütün
yer fst÷, pamuk, msr, bu÷day, arpa,
•xEsas
Esas
zararı
larvalar
yapar.
patates,
so÷an,
bütün
sebzeler,
yer
fst÷,
pamuk,
msr,
bu÷day, arpa,
bitki
köklerini
kemirerek,
kaln
kök
ve yumrularn
içine
xLarvalar
sayda
bitkide
zararldr.
Ensaylabilir.
çok
zarar
yapt÷
bitkiler
arasnda
xÇok
yulaf,
úeker pancar
veköklerini
tütün
•girerek
Larvalar
bitki
kemirerek,
kalın arpa,
kök
yulaf,
úekerbütün
pancar
ve tütün
zararl
olurlar.
patates,
so÷an,
sebzeler,
yersaylabilir.
fst÷,
pamuk, msr, bu÷day,
Telkurdu
larvas
ve
yumruların
içine
girerek
zararlı
olurlar.bitkiye
xAyrca
yaralanma
patojen bakteri
ve funguslar
yulaf,
úeker
pancar
veyerlerinden
tütün
saylabilir.
Telkurdu
larvası
Telkurdu
larvas
Mücadele
Yöntemleri:
Mücadele
Yöntemleri:
çürümeler
meydana
getirebilirler.yerlerinden
•girerek
Ayrıca
yaralanma
patojen
Telkurdu larvas
Kültürel
Önlemler:
Kültürel
Önlemler:
Mücadele
Yöntemleri:
bakteri
ve
funguslar
bitkiye
girerek
çürümeler
veya sonbahar baúnda
yaplacak
toprak
iúlemesi sayesinde
xYaz sonu
Kültürel
Önlemler:
veya
sonbahar baúnda yaplacak toprak iúlemesi sayesinde
xYaz sonu
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
meydana
getirebilirler.
larvalarn
scak
ve kurak
úartlarda
braklarak
ölmesi sa÷lanabilir.
sonu
veya
sonbahar
baúnda
iúlemesi
sayesinde
xYaz
larvalarn
scak
vezararldr.
kurak
úartlarda
ölmesi
sayda
bitkide
Enyaplacak
çok braklarak
zarartoprak
yapt÷
bitkilersa÷lanabilir.
arasnda
xÇok
nöbetinde,
kurdu
bulunan
tarlalarda
zarardan
etkilenen
xEkim so÷an,
Zararlı
Olduğu
Bitkiler:
larvalarn
vebütün
kurakTel
úartlarda
braklarak
ölmesimsr,
sa÷lanabilir.
patates,
sebzeler,
yer
fst÷, pamuk,
bu÷day, aúr
arpa,
nöbetinde,
Tel
kurdu
bulunan
tarlalarda
zarardan
aúr etkilenen
xEkimscak
konukçular
ekilmemelidir.
•yulaf,
Çok
bitkide
zararlıdır.
En aúr
çoketkilenen
zarar
nöbetinde,
Telvekurdu
bulunan
tarlalarda zarardan
xEkim
úekersayıda
pancar
tütün
saylabilir.
konukçular
ekilmemelidir.
Kimyasal
Mücadele:
konukçular
ekilmemelidir.
yaptığı
bitkiler
arasında patates, soğan, bütün
Kimyasal
Mücadele:
Telkurdu larvas
fazla sayda
larva mevcutsa
ilaçlama
olarak
m22’de 6 ve daha
xOrtalama
Kimyasal
Mücadele:
Mücadele
Yöntemleri:
sebzeler,
yer
pamuk,
mısır,
’de 6 ve daha
fazla sayda
larva buğday,
mevcutsa ilaçlama
xOrtalama olarak
2 mfıstığı,
yaplmaldr.
olarak
m ’de 6 ve daha fazla sayda larva mevcutsa ilaçlama
xOrtalama
Kültürel
Önlemler:
yaplmaldr.
Telkurdu’nun tarladaki zararı yaplmaldr.
arpa,
yulaf,
şeker
pancarı
ve
tütün
sayılabilir.
xYaz sonu veya sonbahar baúnda yaplacak toprak iúlemesi sayesinde
scak ve kurak úartlarda braklarak ölmesi sa÷lanabilir.
Mücadele Yöntemleri: larvalarn
xEkim nöbetinde, Tel kurdu bulunan tarlalarda zarardan aúr etkilenen
konukçular ekilmemelidir.
• Telkurdu’nun
Yaz sonu tarladaki
veya sonbahar
başında
yapılacak toprak işlemesi sayesinde
Kimyasal
Mücadele:
zarar
Telkurdu’nun
tarladaki
zarar
Telkurdu’nun
tarladaki
fazla sayda
larva mevcutsa ilaçlama
m2’de 6 ve daha
xOrtalama olarak
larvaların
sıcak
vezarar
kurak şartlarda
bırakılarak
ölmesi
sağlanabilir.
yaplmaldr.
• Ekim
nöbetinde,
Tel kurdu
bulunan
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak
ølaçlar
ve Dozlartarlalarda zarardan aşırı etkilenen
Kimyasal Mücadelede
Mücadelede Kullanlacak
ølaçlar
ve Dozlar
Kimyasal
Kullanlacak
ølaçlar
ve Dozlar
konukçular
ekilmemelidir.
Etkili
oran
Formülasyonu
Son ilaçlama
Hasat
Etkilimadde
madde ad
ad ve
ve
Formülasyonu
Doz Doz
Son ilaçlama
ile Hasat ile
Etkili
madde
ad
veoran
oran
Formülasyonu
Doz
Son ilaçlama
ile Hasat
arasndaki
Kimyasal Mücadele:
arasndaki
süre(gün)süre(gün)
arasndaki
süre(gün)
Dekara
Tohuma
Tohuma
Dekara
Tohuma
• Ortalama olarak m2’de 6 ve dahaDekara
fazla
sayıda
larva
mevcutsa ilaçlama
Chlorpyrifos-ethyl,
%25
Chlorpyrifos-ethyl,
Telkurdu’nun%25
tarladaki zarar
yapılmalıdır.
Chlorpyrifos-ethyl,
%25
kg
12 g/112
kg g/1
12
g/1 kg
tohumatohuma
tohuma
Kimyasal
Mücadelede
Kullanılacak
İlaçlar
ve
Dozları
Imidacloprid,
%70
WS ve Dozlar
30 kg
g/100 kg
Imidacloprid,
%70
30 g/100
Kimyasal Mücadelede
KullanlacakWS
ølaçlar
Imidacloprid,
%70
WS
30 g/100 kg
tohuma
patatespatates
tohuma
Formülasyonu
Doz
Son ilaçlama ile Hasat
tohuma patates
Imidacloprid,600
600 g/l
FSFS
35 ml/100
kg
arasndaki- süre(gün)
Imidacloprid,
35 ml/100
kg
FS
35
ml/100 kg
Dekara
Tohuma
tohuma
patates
tohuma
patates
tohuma
patates
Thiamethoxam,
350
g/l
FS
30
ml/100
kg
56
Chlorpyrifos-ethyl,
%25
WP
1.2
kg
12
g/1
kg
Thiamethoxam, 350 g/l
FS
30 ml/100 kg
56
FS
30
ml/100 kg
56
tohuma
patates
tohuma
tohuma
patates
tohuma
Imidacloprid, %70
WS
30 g/100
kg patates
tohuma patates
FS
35 ml/100 kg
tohuma patates
FS
30 ml/100 kg
56
tohuma patates
24
WP
WP
WP
1.2 kg
1.2 kg
1.2 kg
Tanm
ve Yaúayú:
(Agrotis
spp.)
xBozkurt erginlerinin kanat açkl÷ 35-40 mm ka
veZARARLILARI
karn
üzerindeki tüyleri
grimsi kahverengidir.
ve Yaúayú:
SEBZELERDE
BOZKURT
PATATES HASTALIK Tanm
ve
erginlerinin
açkl÷özellik
35-40 mm
olu
xBozkurt
enkanat
belirgin
ön kadar
kanatla
xTanmlarnda
SEBZELERDE
BOZKURT
veúeklinde
karn üzerindeki
tüyleri
grimsi kahverengidir.
lekelerin
oluúudur.
(Agrotis
spp.)
en belirgin
özellik
ön kanatlarda
bu
xTanmlarnda
(Agrotis
spp.)
xLarvalar
yumurtadan
yeni
çkt÷nda
krem reng
SEBZELERDE
BOZKURT
úeklinde
lekelerin
oluúudur.
koyu-gri
renkte ve 45-50 mm boyundadr.
(Agrotis
spp.)
xLarvalar
yumurtadan
yeni çkt÷nda krem rengindedir
Tanm
ve Yaúayú:
Tanm
ve Yaúayú:
xYumurtalar
sarms
krem
renginde, üstten
koyu-gri
renkte
ve
45-50
mm
boyundadr.
erginlerinin
kanat
açkl÷
35-40
mm35-40
kadarmm
olup
xBozkurt
Tanımı ve
Yaşayışı:
erginlerinin
kanat
açkl÷
xBozkurt
Üzerlerinde
uzunlamasna
únsal
çkntlar
bulunu
ve
karn
üzerindeki
tüyleri
grimsi
kahverengidir.
xYumurtalar
sarms
krem
renginde,
üstten
bask k
•
Bozkurt
erginlerinin
kanat
açıklığı
35-40
mm
Bozkurt ergini
ve karn üzerindeki
tüyleri
grimsi
kahverengidir.
xYumurtalar
yakn
siyahms
kahverengi
enaçlmaya
belirgin
özellik
ön kanatlarda
bulu
Üzerlerinde
çkntlar
bulunur.
kadarxTanmlarnda
olup,
baş,uzunlamasna
göğüs
ve únsal
karın
üzerindeki
en
belirgin
özellik
öntoprakta
kanat
xTanmlarnda
úeklinde
lekelerin
oluúudur.
Bozkurt ergini
xBozkurtlar
kú yakn
olgunsiyahms
larva halinde
açlmaya
kahverengi
olur.
tüyleri xYumurtalar
grimsi
kahverengidir.
xLarvalar
yumurtadan
yeni
çkt÷nda
krem rengindedir.
úeklinde
lekelerin
oluúudur.
havalarn
ile
birlikte
faaliyete
geçerler.
• Tanımlarında
ensnmas
belirgin
özellik
kanatlarda
xBozkurtlar
kú
olgun
larva ön
halinde
toprakta
geçiri
koyu-gri renkte ve 45-50 mm boyundadr.
xLarvalar
yumurtadan
yeni
çkt÷nda
krembitk
re
bulunan
böbrek
şeklinde
lekelerin
oluşudur.
havalarn
snmas
ile
birlikte
faaliyete
geçerler.
xLarvalar sarms
gündüzleri
içinde
xYumurtalar
krem toprak
renginde,
üsttenveya
bask kü
• Larvalar
yumurtadan
yeni
çıktığında
krem
koyu-gri
renkte
ve
45-50
mm
boyundadr.
xLarvalar
gündüzleri
toprak
içinde
veya
bitki
diple
vaziyetteuzunlamasna
durur, geceleri
iseçkntlar
toprak sathna
Üzerlerinde
únsal
bulunur.çkarak
rengindedir.
Olgun
larva
koyu-gri
renkte
ve olur.
Bozkurt ergini
vaziyette
durur,
geceleri
ise
toprak
sathna
çkarak
xYumurtalar
sarms
krem
renginde,
üstten
xYumurtalar
açlmaya
yakn
siyahms
kahverengi
xBu
zararlya
“trpan
kurdu
veya
kesici
kurt”besleni
da de
45-50xBozkurtlar
mm
boyundadır.
Bozkurt ergini
xBu Üzerlerinde
zararlyakú
“trpan
kurdu
veyahalinde
kesici
kurt”
da denilmek
olgun
larva
toprakta
geçirir
uzunlamasna
únsal
çkntlar
bulun
ylda
24
döl
verir.
xBozkurtlar
•
Yumurtaları
sarımsı
krem
renginde,
üstten
havalarn
snmas
faaliyete
geçerler. kahveren
Bozkurt ergini
ylda ile
2-açlmaya
4birlikte
döl verir.
xBozkurtlar
yakn siyahms
basıkxLarvalar
kürexYumurtalar
şeklinde
Üzerlerinde
gündüzleri
toprak uzunlamasına
içinde veya bitki dipler
xBozkurtlar
kú iseolgun
toprak
ışınsalvaziyette
çıkıntılar
bulunur.
Zarar
ùekli:
durur,
geceleri
toprak larva
sathnahalinde
çkarak beslenir
Zarar
ùekli:
• Yumurtalar
açılmaya
yakın
siyahımsı
kahverengi
havalarn
snmas
ile
birlikte
faaliyete
geçerler.
xBuxBozkurt
zararlya
“trpan
kurdu
veya
kesici
kurt”
da
denilmekte
larvalar
baúlangçta
bitkilerin
taze ya
baúlangçta
bitkilerin
taze yaprak
ve
xBozkurt larvalar
olur. xBozkurtlar
ylda 24 ileriki
döl verir.
xLarvalar
gündüzleri
toprak
içinde
veya
b
yemek
suretiyle,
dönemlerde
yalnz
geceler
yemek
suretiyle,
ileriki
dönemlerde
yalnz
geceleri
beslen
·Bozkurtlar
kışı
olgun
larva
halinde
toprakta
Bozkurt
Bozkurt larvas
larvas
vaziyette
durur,
geceleri
ise
toprak
sathna
çkara
sathna
yakn
yerden,
kök
bo÷azndan
kesmek
vey
sathna
yakn
yerden,
kök
bo÷azndan
kesmek
veya
kemir
geçirir.
İlkbaharda
havaların ısınması ile
Zarar
ùekli:
xBukrlp
zararlya
“trpanneden
kurdu
veyaolurlar.
kesici
kurt” da
bitkinin
kurumasna
olurlar.
bitkinin
krlp
kurumasna
neden
birliktexBozkurt
faaliyete
geçerler.
larvalar
baúlangçta
bitkilerin
taze yaprak
ve
çimlenmekte
olan
tohumlar
yumrulu
bitk
xAyrca
• Larvalar
gündüzleri
toprak
veyave
bitki
ylda
2- 4içinde
döl
verir.
xBozkurtlar
yemek
suretiyle,
ileriki
dönemlerde
yalnz
geceleri
Bozkurt larvası
çimlenmekte
olan
tohumlar
ve beslenir
yumr
xAyrca
Bozkurt larvas
sathna
yakn
yerden,
kökdabo÷azndan
kesmek
veya kayb
kemirm
içindeki
yumrularn
yiyerek
ürün
kayb
meyda
diplerinde,
kıvrık
vaziyette
durur,
geceleri
ise
içindeki
yumrularn
da yiyerek
ürün
krlp
kurumasna
neden
olurlar.
toprakbitkinin
sathına
çıkarak
beslenirler.
xÜlkemizde
hemen
her
yerde
bulunmaktadrlar.
Zarar ùekli:
xÜlkemizde
hemen
herveya
yerde
bulunmaktadrlar.
çimlenmekte
olan
tohumlar
ve kurt”
yumrulu bitk
xAyrca
• Bu zararlıya
“tırpan
kurdu
kesici
larvalar
baúlangçta
taze
xBozkurt
içindeki
yumrularn
da
yiyerek
ürünbitkilerin
kayb meydan
da denilmektedir.
yemek
suretiyle,
ilerikibulunmaktadrlar.
dönemlerde yalnz gecel
xÜlkemizde
hemen
her
yerde
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
·Bozkurtlar
yılda
24
döl
verir.
xBozkurtlar çok sayda bitkide zararl olup, bütün seb
Bozkurt larvas Zarar Şekli:
sathnafakat
yakn
yerden,
bo÷azndan
kesmek
vf
çok
saydakök
bitkide
zararl patlcan
olup, bü
xBozkurtlar
yapmakta
özellikle
domates,
biber,
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
• Bozkurt
larvaları
başlangıçta
bitkilerin
taze
bitkinin
krlp
kurumasna
neden
olurlar.
yapmaktaçok
fakat
özellikle
domates,
biber, sebz
pat
patateslerde
daha
çok görülür.
sayda
bitkide
zararl
olup,
xBozkurtlar
yaprak
ve
sürgünlerini
yemek
suretiyle,
ilerikibütün
çimlenmekte
olan tohumlar
ve yum
xAyrca
patateslerde
daha
çok
görülür.
pamuk,
tütün,
msr,
ayçiçe÷i,
pancar,
hububat,
ye
xAyrca
yapmakta
fakat
özellikle
domates,
biber,
patlcan
fid
Bozkurt yumurtas
dönemlerde
yalnızyumrularn
geceleri beslenirler
ve
içindeki
da boğazından
yiyerek
ürün
kayb
daha
çokpek
görülür.
meyve
fidanlar
ve
çok msr,
yabanc
otta zararpancar,
yapmaktad
pamuk,
tütün,
ayçiçe÷i,
hub
xAyrca
BozkurtBozkurt
yumurtası
yumurtas toprakpatateslerde
sathına
yakın
yerden,
kök
pamuk,
tütün,
msr,
ayçiçe÷i,
pancar,
yem
xAyrca
Bozkurt yumurtas
xÜlkemizde
hemen
yerde
bulunmaktadrlar.
meyve
fidanlar
ve
pekher
çok
yabanc
ottahububat,
zarar yapm
kesmek
veya
kemirmek
suretiyle
bitkinin
kırılıp
meyve fidanlar ve pek çok yabanc otta zarar yapmaktadrl
Mücadele
Yöntemleri:
kurumasına
neden
olurlar.
Önlemler:
• AyrıcaKültürel
çimlenmekte
olan tohumları
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler: ve yumrulu
Mücadele
Yöntemleri:
Mücadele
Yöntemleri:
bitkilerin
toprak
içindeki
yumrularını
da yiyerek
sebzelerin
sökümünden
sonra
sonbaharda
tarla
xYazlk
çok
sayda bitkide
zararl olup,
xBozkurtlar
Kültürel
Önlemler:
Kültürel
Önlemler:
ürün xYazlk
kaybı
meydana
getirirler.
·Ülkemizde
toprak
iúlemeleri
çok
miktarda
larva
ölümüne
neden
olur.p
sebzelerin
sökümünden
sonra
sonbaharda
tarlal
yapmakta
fakat
özellikle
domates,
biber,
sökümünden sonra sonbahar
xYazlk
hemen
her
yerdesebzelerin
bulunmaktadırlar.
toprakpatateslerde
iúlemeleri çok
miktarda
larva ölümüne neden olur.
daha
görülür.
Zararlı Olduğu
Bitkiler:
toprak iúlemeleri
çokçok
miktarda
larva ölümüne nede
msr,
ayçiçe÷i,
xAyrca
çok pamuk,
sayıda tütün,
bitkide
zararlı
olup,pancar, h
Bozkurt yumurtas • Bozkurtlar
bütün sebzelerde
zarar
yapmakta
fakat
meyve
fidanlar
ve
pek
çok
yabanc
otta zarar ya
Bozkurt zararı
özellikle domates, biber, patlıcan fidelerinde
Bozkurt zarar
ve patateslerde daha çok görülür.
Mücadele
Yöntemleri:
• AyrıcaBozkurt
pamuk,zarar
tütün, mısır, ayçiçeği,
pancar,
hububat, yem bitkileri,
meyve fidanları ve pek çok yabancı otta
zararÖnlemler:
yapmaktadırlar.
Kültürel
Bozkurt
zarar
Mücadele
Yöntemleri:
xYazlk sebzelerin sökümünden sonra sonbah
toprak iúlemeleri çok miktarda larva ölümüne ne
• Yazlık sebzelerin sökümünden sonra sonbaharda tarlalarda yapılan
toprak işlemeleri çok miktarda larva ölümüne neden olur.
25
Bozkurt zarar
Kimyasal mücadele:
• Sebzelerin ekim ve fide dikim zamanlarında bitkilerin dipleri kontrol
edilerek zararlının larvası aranır, m2’de 2-3 larva görüldüğünde ilaçlama yapılır.
Dikimden sonra da kontrol edilen bitkilerde %1-3 oranında larva veya kesik
bitki saptandığında ilaçlama yapılır. Kimyasal mücadelesi zehirli yem, tohum,
bandırma
yöntemi ve yeşil aksam ilaçlaması şeklinde yapılır.
Kimyasal mücadele:
Zehirli
Hazırlanışı:
Tavsiyede
yer alan
herhangi
biri
önce
2ekim ve
fide dikim zamanlarnda
bitkilerin dipleri
kontrolilaçlardan
edilerek zararlnn
larvas aranr,
m2'de
xSebzelerinYem
3
larva
görüldü÷ünde
ilaçlama
yaplr.
Dikimden
sonra
da
kontrol
edilen
bitkilerde
%1-3
orannda
larva
veya
10 kg kepek ile kuru kuruya karıştırılır, sonra kepeği sünger şeklinde
kesik bitki saptand÷nda
ilaçlama yaplr.
Kimyasal
zehirli
yem, tohum,kepek+ilaç
bandrma yöntemikarışımı
ve yeúil
nemlendirecek
miktardaki
suda
½ mücadelesi
kg şeker
eritilerek,
aksam
ilaçlamas
yaplr. yavaş nemlendirilir. Nemlendirme derecesi kepeğin
bu
şekerli
suúeklinde
ile yavaş
xZehirli Yem Hazrlanú: Tavsiyede yer alan ilaçlardan herhangi biri önce 10 kg kepek ile kuru kuruya
sünger
haline gelmesiyle ayarlanır. Bu şekilde hazırlanan zehirli yem akşam
karútrlr, sonra kepe÷i sünger úeklinde nemlendirecek miktardaki suda ½ kg úeker eritilerek, kepek+ilaç
üzeri
ile bitkiNemlendirme
diplerinederecesi
serpilir
İlaçlama
sulamadan
karúmdekara
bu úekerli 5-8
su ile kg
yavaúhesabı
yavaú nemlendirilir.
kepe÷in
sünger haline
gelmesiyle
sonra
daha etkili
olur.
ayarlanr.yapılırsa
Bu úekilde hazrlanan
zehirli yem
akúam üzeri dekara 5-8 kg hesab ile bitki diplerine serpilir ølaçlama
Tohum
İlaçlaması:
Uygulama
1 kg tohum için gerekli ilacın, hafifçe
sulamadan sonra
yaplrsa daha etkili
olur.
nemlendirilmiş
tohumla
ya datohumla
1 kgkurutohumu
1 kgkuru
tohum kuruya
için gerekli karıştırılması
ilacn, hafifçe nemlendirilmiú
kuruya
xTohum ølaçlamas: Uygulama
karútrlmas miktarda
ya da 1 kg tohumu
slatacak eritilerek
miktarda su içinde
eritilerek bu
tohumun
bu su
ilaçl ile
su ile
slatlmas
ıslatacak
su içinde
tohumun
ilaçlı
ıslatılması
úeklinde yaplabilir.
şeklinde
yapılabilir.
Geniúçe bir
kap içine su bir
ve ilaç
konulduktan
yeteriilaç
kadarkonulduktan
kil veya killi topraksonra
ilave
xBandrma Yöntemi:
Bandırma
Yöntemi:
Genişçe
kap
içine sonra
su ve
edilir ve karúm bulamaç haline getirilir. Fidelerin kökleri kök bo÷aznn üst seviyesine kadar bandrlr. Sonra
yeteri
kadar
kil
veya
killi
toprak
ilave
edilir
ve
karışım
bulamaç
haline
çkarlarak gölgelik bir yerde 10 dakika bekletilir ve dikim yaplr.
getirilir. Fidelerin kökleri kök boğazının üst seviyesine kadar bandırılır.
Sonra
çıkarılarak
bir su
yerde
dakika
bekletilirtoprak
ve dikim
yapılır.
ølaçlamas:gölgelik
Hazrlanan ilaçl
ile bitki10
ve kök
bo÷az çevresindeki
yüzeyi ilaçlanr.
xYeúil Aksam
Yeşil Aksam İlaçlaması: Hazırlanan ilaçlı su ile bitki ve kök boğazı çevresindeki toprak yüzeyi ilaçlanır.
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar (Zehirli Yem)
Chlorpyrifos-ethyl, %25
Formülasyonu
Doz
10 kg kepek+500 g úeker
arasndaki süre (gün)
300 g
-
WP
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar (Tohum ølaçlamas)
Formülasyonu
Doz
1 kg tohuma
12 g
-
WP
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar (Bandrma Yöntemi)
Doz
Formülasyonu
WP
Dekara
500 g (fideler 1 kg killi toprakla
hazrlanan bulamaca bandrlp
dikilir)
-
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar (Yeúil Aksam ølaçlamas)
Lamda cyhalothrin, 50g/l
26
Formülasyonu
WP
EC
EC
CS
Doz
Dekara
1200 g
40 ml
50 ml
100 l suya
40 ml (patates
yeúil aksam)
7
7
3
3
PATATES HASTALIK
ve ZARARLILARI
MANAS (KADI
LOKMASI)
Polyphylla turkmenoglui Petr., P.fullo L.
MANAS (KADI LOKMASI)
Tanm
ve Yaúayú:
MANAS
(KADI
LOKMASI)
Polyphylla
turkmenoglui
Petr., P.fullo L.
xErginlerde
vücut dúbükey
sa÷lamdr.
Polyphylla turkmenoglui
Petr., ve
P.fullo
L.
xErginler,
Tanm vegenellikle
Yaúayú:Haziran-Temmuz aylarnda pupadan çkarlar.
Tanımı
ve
Yaşayışı:
xDiúiler
yumurtalarn
topra÷n
1-20 cm derinli÷ine bir yuva içerisine
xErginlerde
vücut dúbükey
ve sa÷lamdr.
• Erginlerde
vücut dışbükey ve sağlamdır.
brakrlar.
xErginler, genellikle Haziran-Temmuz aylarnda pupadan çkarlar.
xLarvalarda
vücut tombul
görünümlü,
renktedir
daima
• Erginler,
genellikle
Haziran-Temmuz
aylarında
xDiúiler yumurtalarn
topra÷n
1-20 cmbeyazms
derinli÷ine
bir yuvaveiçerisine
“C”
harfi
úeklinde
kvrktr.
Baú
esmer
renklidir.
pupadan
çıkarlar.
brakrlar.
xLarvann
bacaklar
ksatoprağın
vegörünümlü,
iyi geliúmemiú
olup,
fazla
harekete
• Dişiler
yumurtalarını
1-20
cm
derinliğine
xLarvalarda
vücut tombul
beyazms
renktedir
ve uygun
daima
de÷ildir.
“C”
harfi
úeklinde
kvrktr.
Baú
esmer
renklidir.
bir yuva
içerisine
bırakırlar.
xLarva
bütün
dönemlerini
toprakta
geçirir. olup, fazla harekete uygun
xLarvann
bacaklar
ksa
ve
iyigörünümlü,
geliúmemiú
• Larvalarda
tombul
beyazımsı
xøki
ylda bir vücut
döl verirler.
de÷ildir.
renktedir ve daima “C” harfi şeklinde kıvrıktır. Baş
xLarva bütün dönemlerini toprakta geçirir.
esmer
renklidir.
Zarar
ùekli:
xøki
ylda
bir döl verirler.
• Larvanın
bacakları
kısa ve iyi gelişmemiş olup,
larvalar yapar.
xEsas zarar
xYumurtalardan
çkan larvalar
etraflarnda bulunan bitkilerin kökleri ve
fazla
harekete
değildir.
Zarar
ùekli: uygun
Manas ergini
yumrular
ilelarvalar
beslenirler.
• Larva
bütün
dönemlerini
toprakta geçirir.
zarar
yapar.
xEsas
Manas ergini
bitki
köklerini
kemirerek,
kalnbulunan
kök vebitkilerin
yumrularn
içine
xLarvalar
xYumurtalardan
çkan
larvalar
etraflarnda
kökleri
ve
•
İki
yılda
bir
döl
verirler.
Manas ergini
girerek zararl
olurlar.
yumrular
ile
beslenirler.
Zarar
Şekli:
xKumsal vebitki
humuslu
topraklarda
zarar kaln
daha fazladr.
köklerini
kemirerek,
kök ve yumrularn içine
xLarvalar
• Esas
zararı
yapar.
topraklarvalar
scakl÷ ve
nem koúullarnda Mart-Ekim aylar arasnda
xUygun
girerek
zararl
olurlar.
• Yumurtalardan
çıkan
larvalar
etraflarında
bulularva
zarar
söz
konusudur.
xKumsal ve humuslu topraklarda zarar daha fazladr.
nanxUygun
bitkilerin
kökleri
ve
yumruları
ile
beslenirler.
toprak scakl÷ ve nem koúullarnda Mart-Ekim aylar arasnda
Zararl
Oldu÷u
Bitkiler:
• Larvalar
bitki
köklerini kemirerek, kalın kök ve
larva zarar
söz konusudur.
zararldr.
x Polifag bir
yumruların
içine
girerek zararlı olurlar.
• Kumsal
ve humuslu
Zararl Oldu÷u
Bitkiler: topraklarda zararı daha
x Polifag bir zararldr.
fazladır.
• Uygun
toprak
nemsa÷lamak
koşullarında
Mart-önlemlere
zararl
ile sıcaklığı
mücadeledevebaúar
için kültürel
xBu
Mücadele
Yöntemleri:
Ekim
ayları
arasında
larva
zararı
söz
konusudur.
a÷rlk
verilmesi
gerekir.
xBir zararl
yl
önceden
tarlada zararl
veyasa÷lamak
zarar görülmüúse
dikimden
önce,
Zararlı
Olduğu
Bitkiler:
Manas larvası
ile mücadelede
baúar
için kültürel
önlemlere
xBu
tarlada verilmesi
derinzararlıdır.
toprak
iúlemesi yaparak topraktaki yumurtalarn güneúe
• Polifag
bir
a÷rlk
gerekir.
maruz kalp ölmesi sa÷lanr, bu srada görülen canl larvalar toplanp
xBir yl önceden tarlada zararl veya zarar görülmüúse dikimden önce,
Mücadele
Manas Yöntemleri:
larvas
öldürülür.
tarlada derin toprak iúlemesi yaparak topraktaki yumurtalarn güneúe
sürüm
srasnda
çkan bu
larvalar
tarafndan
yenmektedir.
xAyrca
maruz kalp
ölmesi
sa÷lanr,
sradakuúlar
görülen
canl larvalar
• Bu zararlı
ile mücadeledeöldürülür.
başarı ot
sağlamak
önlemlere
ağırlık toplanp
Manas larvas
temizli÷ine için
önemkültürel
verilmelidir.
xYabanc
verilmesi gerekir.
yl süre
ile zararlya
hassas olmayan
msr veya
trfl ekilerek
xEn az 2sürüm
srasnda
çkan larvalar
kuúlar tarafndan
yenmektedir.
xAyrca
münavebe
yaplmas
uygun
olur.
• Bir yıl önceden tarlada zararlı
veya
zararı
görülmüşse
dikimden
önce,
xYabanc ot temizli÷ine önem verilmelidir.
tarlada derin toprak işlemesi
topraktaki
yumurtaların
2 yl süre ile
zararlya hassas
olmayan msrgüneşe
veya trfl ekilerek
xEn azyaparak
Kimyasal
Mücadele:
münavebe
yaplmasgörülen
uygun olur.canlı larvalar toplanıp
maruz kalıp ölmesi sağlanır,
bu sırada
xBu zararlya karú kimyasal mücadele bulunmamaktadr.
öldürülür.
Kimyasal
Mücadele:
• Ayrıca sürüm sırasında çıkan
larvalar
kuşlar tarafından yenmektedir.
xBu zararlya karú kimyasal mücadele bulunmamaktadr.
• Yabancı ot temizliğine önem verilmelidir.
• En az 2 yıl süre ile zararlıya hassas olmayan mısır veya tırfıl ekilerek
münavebe yapılması uygun olur.
Kimyasal Mücadele:
• Bu zararlıya karşı kimyasal mücadele bulunmamaktadır.
27
SEBZELERDE
YAPRAKBİTLERİ
SEBZELERDE
YAPRAKBøTLERø
SEBZELERDE YAPRAKBøTLERø
Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii),
Pamuk yaprakbiti (AphisBakla
gossypii),Bakla
yaprakbiti
(Aphis fabae),
yaprakbiti
(Aphis fabae),
Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii),Bakla
yaprakbiti
(Aphis fabae),
Şeftali yaprakbiti (Myzus persicae),
ùeftali yaprakbiti (Myzus persicae), Patates yaprakbiti (Macrosiphum euphorbiae)
ùeftali yaprakbiti
(Myzus persicae),
Patates
yaprakbiti euphorbiae)
(Macrosiphum euphorbiae)
Patates
yaprakbiti
(Macrosiphum
Tanm ve
Yaúayú:
SEBZELERDE
YAPRAKBøTLERø
Tanm ve
Yaúayú:
oval biçimde ve yumuúak olup, 1.5-3.0 mm boyunda yeúil
xVücutlar
Tanımı
ve
Yaşayışı:
oval biçimde ve yumuúak olup, 1.5-3.0 mm boyunda yeúil
xVücutlar
sar,
siyah
renklerdedir.
•
Vücutları
oval
biçimde fabae),
ve yumuşak olup, 1.5-3.0
sar, siyah
renklerdedir.
Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii),Bakla
yaprakbiti
bitkilerin taze sürgün, yaprak ve yaprak altlarnda
xErgin ve nimfleri (Aphis
ve
nimfleri
bitkilerin
taze sürgün,
yaprak ve yaprak altlarnda
mm xErgin
boyunda
yeşil,
sarı,
siyah
renklerdedir.
toplu halde bulunur.
toplu
halde
bulunur. bitkilerin
• Ergin
ve
nimfleri
sürgün,
ùeftali yaprakbiti (Myzus persicae),
Patates
yaprakbiti
euphorbiae)
xYaúayúlarna
göre (Macrosiphum
tek ve iki taze
konukçulu
türleryaprak
olarak iki gruba
xYaúayúlarna göre tek ve iki konukçulu türler olarak iki gruba
ayrlrlar.
ve yaprak
altlarında
toplu
halde
bulunur.
ayrlrlar.
xBölgelere
ve türlere göre ylda 10-16 döl verirler.
Tanm
ve Yaúayú:
·Yaşayışlarına
göregöre
tekylda
ve10-16
iki döl
konukçulu
türler
xBölgelere
ve türlere
verirler.
oval
biçimde
ve yumuúak olup, 1.5-3.0 mm boyunda yeúil,
xVücutlar
olarak
iki
gruba
ayrılırlar.
sar,
siyah renklerdedir.
Mücadele
Yöntemleri:
Yaprakbiti
Kimyasal Mücadele:
• Bölgelere
ve türlere göre yılda 10-16 döl verYaprakbitiYaprakbiti
Kimyasal
Mücadele:
ve nimfleri
bitkilerin taze sürgün, yaprak ve yaprak altlarnda
xErgin
irler.
toplu halde bulunur.
xÜlkemizde patateste mücadele eúi÷ine ulaúmad÷ için yaprakbitlerine
patateste
eúi÷ine
ulaúmad÷
yaprakbitlerine
xÜlkemizde
xYaúayúlarna
göre
tek vemücadele
ikiyaplmamaktadr.
konukçulu
türler
olarak ikiiçin
gruba
karú
kimyasal
mücadele
karú kimyasal
mücadele yaplmamaktadr.
ayrlrlar.
Mücadele
Yöntemleri:
xAncak tohumluk patates üretimi yaplan yerlerde virüs hastalklarnn
xAncak ve
tohumluk
patates
üretimi
yaplan
yerlerdegerekebilir.
virüs hastalklarnn
türlere göre
ylda 10-16
döl verirler.
xBölgelere
yaygnlaúmasn
önlemek
için
kimyasal
mücadele
Kimyasal
Mücadele:
Yaprakbiti
yaygnlaúmasn önlemek için kimyasal mücadele gerekebilir.
xølaçlama zamann belirlemek amacyla (Nisan-Haziran aylarnda)
amacyla
köúegenleri(Nisan-Haziran
do÷rultusunda aylarnda)
bitkilerin
köúegenleri
do÷rultusunda
mücadele
eşiğine
rasgele
50 yaprakta
saymbitkilerin
yaplr
taze
yaprak
ve
sürgünlerinden
rasgele
50
yaprakta
saym
yaplr
ulaşmadığı
için yaprakbitlerine
kimyasal
yaprak baúna 6 ve karşı
daha fazla
birey saptand÷nda
xYaplan saymlarda,
saymlarda,
yaprak
baúna
6
ve
daha
fazla
birey
saptand÷nda
xYaplan
ilaçlama yapılmamaktadır.
yaplr. mücadele eúi÷ine ulaúmad÷ için yaprakbitlerine
patateste
xÜlkemizde
mücadele
zamann
belirlemek
xølaçlama
Mücadele
Yöntemleri:
bitki çkúndan
itibaren
tarlaya
bitki yaprak
çkúndan
tarlaya
• Kimyasal
Ülkemizde
patateste
taze
ve itibaren
sürgünlerinden
Mücadele:
karú kimyasal
mücadelepatates
yaplmamaktadr.
• Ancak
tohumluk
üretimi yapılan yerlerde
virüs
hastalıklarının
yaygınlaşmasını
önlemek için
kimyasal mücadele gerekebilir.
xølaçlamave zamann
Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar
Dozlar belirlemek amacyla (Nisan-Haziran aylarnda)
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak
ølaçlar veamacıyla
Dozlar
• İlaçlama
zamanını
belirlemek
aylarında)
bitki
bitki çkúndan
itibaren (Nisan-Haziran
tarlaya köúegenleri do÷rultusunda
bitkilerin
Son ilaçlama ile
Doz bitkilerin
Son
ile
çıkışından
itibaren
tarlaya
köşegenleri
doğrultusunda
taze
yaprak
taze
yaprak
ve
sürgünlerinden
rasgele
50
yaprakta
saym
yaplr.
Doz
Formülasyonu
Hasatilaçlama
arasndaki
Formülasyonu
Hasat
arasndaki
Dekara
suya
saymlarda,
yaprak baúna
6 ve 100
daha llfazla
birey saptand÷nda
xYaplan
süre
(gün)
ve sürgünlerinden rasgele
50 yaprakta
sayım
yapılır.
Dekara
100
suya
süre (gün)
ilaçlama
yaplr. 6 ve daha fazla birey
Pirimicarb,
% 50sayımlarda, yaprak
WPbaşına
50 g saptandığında7
• Yapılan
Pirimicarb,
% 50
WP
50 g
7
Chlorpyrifos-methyl,
227
g/l
EC
375 ml
7
Yaprakbiti
kolonisi
ilaçlama
yapılır.
Chlorpyrifos-methyl,
227
g/l
EC
375 ml
7
Yaprakbiti
kolonisi
Yaprakbiti
kolonisi
Yaprakbiti kolonisi
EC
EC
50 ml
50 ml
3
3
Kimyasal
Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları
Pirimicarb, % 50
Chlorpyrifos-methyl, 227 g/l
28
Formülasyonu
WP
EC
EC
Doz
Dekara
375 ml
100 l suya
50 g
50 ml
Son ilaçlama ile
Hasat arasndaki
süre (gün)
7
7
3
SEBZELERDE
SEBZELERDEYAPRAK
YAPRAKPøRELERø
PøRELERø
Empoasca
decipiens
Paoli,
Asymmetrasca
decedens
SEBZELERDE
YAPRAK
PİRELERİ
Empoasca decipiens Paoli, Asymmetrasca
decedens(Paoli)
(Paoli)
Empoasca decipiens Paoli, Asymmetrasca decedens (Paoli)
Tanımı
Yaşayışı:
xErginvesarms
yeúil veya kahverengi olup, yaklaúk 2-3 mm
xErgin sarms yeúil veya kahverengi olup, yaklaúk 2-3 mm
uzunlu÷undadr.
• Ergin
sarımsı
yeşil
veya kahverengi olup, yaklaşık
uzunlu÷undadr.
kanatlar açk renkte, arka kanatlar úeffaftr. Kanatlar vücut
2-3xÖn
mm
xÖn uzunluğundadır.
boylarn geçer.
boylarn
geçer.
• Ön
kanatlar
açık renkte,
arka
kanatlar
şeffaftır.
xGenel
olarak yaprak
alt yüzünde
bulunurlar.
Yaprak
pirelerinin yan
xGenel YAPRAK
olarak yaprak
alt yüzünde bulunurlar. Yaprak pirelerinin yan
SEBZELERDE
PøRELERø
yan ve ileri
giderek
hareket geçer.
ediúleri karakteristik özellikleridir. Ergin
Kanatları
vücut
boylarını
yan ve ileri giderek hareket ediúleri karakteristik özellikleridir. Ergin
kanatl
oldu÷undan
uçar, bitkiden
ve topraktan
bitkiye geçebilir.
Empoasca decipiens
Paoli,
Asymmetrasca
decedens
(Paoli)
• Genel
olarak
yaprak
alt bitkiye
yüzünde
bulunurlar.
kanatl
oldu÷undan
uçar, bitkiden
bitkiye
ve topraktan
bitkiye geçebilir.
xNimfler erginlere benzer. Daha ufak ve kanatszdr. Önceleri soluk
xNimfler
erginlere
benzer.
Daha
ufak
ve
kanatszdr.
Önceleri soluk
Yaprak
pirelerinin
yan
yan
ve
ileri
giderek
hareket
Yaprak piresi ergini
renkli, daha sonra yeúilimsi bir renk alr.
renkli,karakteristik
daha
sonra yeúilimsi
bir renk alr. Ergin kanatlı
Tanm
ve
Yaúayú:
edişleri
özellikleridir.
xYlda
3-5 döl verirler.
xErgin
veya kahverengi olup, yaklaúk 2-3 mm
xYlda sarms
3-5 döl yeúil
verirler.
olduğundan
uçar, bitkiden bitkiye ve topraktan
uzunlu÷undadr.
xÖn geçebilir.
bitkiye
Mücadele
Yöntemleri:
boylarn
geçer.
Mücadele
Yöntemleri:
• Nimfler
erginlere
benzer. Daha ufak ve kanatsızdır.
Kimyasal
Mücadele:
xGenel
olarak
yaprak alt yüzünde bulunurlar. Yaprak pirelerinin yan
Kimyasal Mücadele:
Önceleri
soluk
renkli,
yeşilimsi
bir Ergin
renk
yan ve ileri giderek hareketdaha
ediúlerisonra
karakteristik
özellikleridir.
patateste
mücadele
eúi÷ine
ulaúmad÷
için yaprak
kanatl
oldu÷undan
uçar,
bitkiden
bitkiye
ve
topraktan
bitkiye
geçebilir.
alır.xÜlkemizde
xÜlkemizde patateste mücadele eúi÷ine ulaúmad÷ için yaprak
pirelerine
karú kimyasal
xNimfler
erginlere
benzer. mücadele
Daha
ufak yaplmamaktadr.
veyaplmamaktadr.
kanatszdr. Önceleri soluk
pirelerine
karú
kimyasal
mücadele
•
Yılda
3-5
döl
verirler.
renkli, daha
sonra yeúilimsi
renk alr.yaplan yerlerde virüs hastalklarnn
xAncak
tohumluk
patatesbirüretimi
Yaprak piresi nimfi
Yaprak piresi
nimfi
Mücadele
Yöntemleri:
Yaprak piresi
nimfi
Kimyasal Mücadele:
xYlda 3-5 döl verirler.
yaygnlaúmasn
önlemek için kimyasal mücadele gerekebilir.
xølaçlama zamann belirlemek amacyla bitki çkúndan itibaren
tarlaya köúegenleri do÷rultusunda bitkilerin taze yaprak ve
tarlaya Yöntemleri:
köúegenleri do÷rultusunda bitkilerin taze yaprak ve
Mücadele
sürgünlerinden
rastgele 50 yaprakta saym yaplr.
sürgünlerinden
rastgele 50 yaprakta saym yaplr.
Kimyasal
Mücadele:
xYaplan saymlarda, yaprak baúna 10 ve daha fazla birey
saptand÷nda ilaçlama yaplr.
saptand÷nda
ilaçlama
yaplr. eúi÷ine ulaúmad÷ için yaprak
patateste
mücadele
xÜlkemizde
pirelerine karú kimyasal mücadele yaplmamaktadr.
xAncak tohumluk
patates
üretimi yaplaniçin
yerlerde
virüs hastalklarnn
• Ülkemizde patateste mücadele
eşiğine
ulaşmadığı
yaprak
pirelerine
karşı kimyasal mücadele yapılmamaktadır.
• Ancak tohumluk patates tarlaya
üretimi
yapılando÷rultusunda
yerlerde bitkilerin
virüs hastalıklarının
köúegenleri
taze yaprak ve
sürgünlerinden
rastgele
50 yaprakta saym
yaplr.
yaygınlaşmasını
önlemek için
kimyasal
mücadele
gerekebilir.
Yaprak piresi nimfi
• İlaçlama zamanını belirlemek
amacıyla
bitki çıkışından itibaren tarlaya
saptand÷nda
Kimyasal
Mücadelede
Kullanlacak ølaçlar
ve Dozlar taze yaprak ve sürgünlerinden
köşegenleri
doğrultusunda
bitkilerin
Son ilaçlama ile
Doz
Son ilaçlama ile
rastgele 50 yaprakta sayım
yapılır.
Doz
Formülasyonu
Hasat arasndaki
Etkili
madde
ad
ve
oran
Formülasyonu
Hasat
arasndaki
Dekara
100
l
suya
• Yapılan sayımlarda, yaprak başına 10Dekara
ve daha fazla100
birey
süre (gün)
l suyasaptandığında
süre (gün)
Pirimicarb,
%
50
WP
50
g
7
ilaçlama
Pirimicarb,
% 50yapılır.
WP
50 g
7
Deltamethrin,
25 g/l
Kimyasal
Mücadelede
EC
375 ml
EC
375 ml
EC
EC
Kullanılacak İlaçlar
Pirimicarb, % 50
Formülasyonu
WP
EC
EC
ve
50 ml
50 ml
Dozları
Doz
Dekara
375 ml
100 l suya
50 g
50 ml
7
7
3
3
Son ilaçlama ile
Hasat arasndaki
süre (gün)
7
7
3
29
PATATES ÇIZGI VIRÜSÜ (PATATES Y VIRÜSÜ)
(Potato Y potyvirus, PVY)
PATATES
ÇIZGI
VIRÜSÜ (PATATES Y VIRÜSÜ)
Tanm
ve Yaúayú:
(Potato
Y potyvirus,
PVY)
PATATES ÇİZGİ VİRÜSÜ (PATATES
Y VİRÜSÜ)
x VIRÜSÜ
Yaprak
biti(PATATES
virüs hastal÷nn
vektörüdür. PVY yap
Tanm
vebuYaúayú:
PATATES
ÇIZGI
Y
VIRÜSÜ)
(Potato Y potyvirus, PVY)
bitiYvektörleriyle
bütün dünyaya yaylmútr. Virüs, yap
(Potato
potyvirus, PVY)
yan srabiti
yapraklarn
ile temas
x Yaprak
bu virüsbirbiri
hastal÷nn
ve
Tanmbitlerinin
ve Yaúayú:
yaralanmayla
mekanik olarak bütün
taúnabilmektedir.
bitidavektörleriyle
dünyaya yay
Tanımı ve Yaşayışı:
bitlerinin
yan sravektörüdür.
yapraklarn yab
Yaprak tohumluk
biti
bu virüs
hastal÷nn
xx Bulaúk
patatesler
virüsün esas bulaúmaPVY
kayna÷
• Yaprak biti
virüs
hastalığının
vektörüdür.
PVYVirüs,
yaralanmayla
da
mekanik
olarak
taún
bitibuvektörleriyle
bütün dünyaya
yaylmútr.
ya
ve
PVX
ile
beraber
enfeksiyon
yaptklarnda
yapra
yaprakxbitiPVY
vektörleriyle
bütün
dünyaya
yayılmışbitlerinin
yan sra
yapraklarn
birbiri virüsün
ile temas
x Bulaúk
tohumluk
patatesler
e
kvrcklaúma
nekrozu
úiddetlidir.
yaralanmaylave
dadamar
mekanik
olarakdaha
taúnabilmektedir.
tır.
Hastal÷n Belirtileri:
x PVY ve PVX ile beraber enfeksiyon
• Virüs,xyaprak
bitlerinin
yanı
sıra virüsün
yaprakların
bir- kayna÷
Bulaúk
tohumluk
patatesler
esas
bulaúma
ve damar
nekrozu
daha
biri
ile
teması
ve
yaralanmayla
da
mekanik
olarak
Patates yapraklarndaki mozaik
xx Hastal÷n
Hastalk,
düzensiz
mozaik enfeksiyon
ve koyu lekeler
úeklinde görü
Belirtileri:
PVY
ve
PVX
ile
beraber
yaptklarnda
yapr
ve deformasyon belirtileri
taşınabilmektedir.
Hastal÷n
ilerive
safhalarnda
tepe yapraklarnda
kvrcklaú
damar nekrozu
daha úiddetlidir.
Patates yapraklarndaki mozaik
oluúur.
krçlldüzensiz
olur,
dokunuldu÷unda
kolaylkla
s
• Bulaşık
tohumluk
patatesler
virüsün
esas bulaşx Yaprak
Hastalk,
mozaik
ve
koyu le
Hastal÷n
Belirtileri:
ve deformasyon belirtileri ma kaynağıdır
ba÷l yerden
kopar. Alt ileri
yapraklar
ise, nekrotikleúip
gövd
Hastal÷n
safhalarnda
tepe yapr
yapúr.
gerileme
gibi,
yumru
ba÷lama
oluúur.
Yaprak
krçll
olur,
dokunuld
Patates yapraklarndaki mozaik • PVY ve
x PVX
Hastalk,
düzensizenfeksiyon
mozaik veoldu÷u
koyu
lekeler
úeklinde
gör
ile Büyümede
beraber
yaptıklarında
azalmaktadr.
ba÷l
yerden
kopar.
Alt
yapraklar
ise,
ve deformasyon belirtileri
Hastal÷n ileri safhalarnda
tepe
yapraklarnda
kvrckla
yaprakta kıvırcıklaşma
ve
damar
nekrozu
daha
yapúr.
Büyümede
gerileme kolaylkla
oldu÷u g
oluúur.
Yaprak
krçll
olur, dokunuldu÷unda
x ølk
belirtiler,
hasta
yumrudan
meydana gelen bitkide
moz
şiddetlidir.
azalmaktadr.
ba÷l
yerden
kopar.úeklinde
Alt yapraklar
ise,gösterir.
nekrotikleúip
ve
kendini
Dahagövd
so
yapúr.
gerileme
oldu÷u
gibi, meydana
yumru
ba÷lam
yaprak
alt belirtiler,
damarlar
boyunca
ge
x Büyümede
ølk
hasta
yumrudan
meydan
Hastalığınkahverengileúme
Belirtileri:
azalmaktadr.
yerini siyah çizgiúeklinde
görünümünekendini
brakr. B
ve kvrcklaúma
• Hastalık,çeúitlerde
düzensiz
ve
lekeler
şek-boyunc
ise,mozaik
yapraklarda
nekrotik
lekeler
ve bene
yaprak
alt koyu
damarlar
x ølk belirtiler,
hasta
yumrudan
meydana
gelen bitkide
mo
linde görülür.
Hastalığın
ileri
safhalarında
tepe
oluúturur.
Bitkilerde
bodurlaúma
meydana
gelir.
kahverengileúme
yerinigösterir.
siyah çizgi
ve
úeklinde
kendini
Dahagös
Yaprak alt damarlarndaki nekrotik
çeúitlerde
ise, yapraklarda
nekrotik
yapraklarında
kıvırcıklaşma
oluşur.
Yaprakyapraklarda
kırçıllı
yaprak
alt geç
damarlar
boyunca
meydana
x Yl
içindeki
enfeksiyonlar
beg
leke ve çizgiler
oluúturur.
Bitkilerde
bodurlaúma
meyd
olur,
dokunulduğunda
kolaylıkla
sapa
bağlı
yerkahverengileúme
yerinivirüs
siyah yumrulara
çizgi görünümüne
brakr.
Ancak
yerleúir.
Bula
Yaprak alt damarlarndaki nekrotik oluúturmaz.
çeúitlerde
ise, kaynaklanan
yapraklarda
nekrotik
lekeler ve bitkile
bene
den kopar.yumrulardan
Alt xyapraklar
ise, nekrotikleşip
gövdeenfeksiyonlarda,
Yl
içindeki
geç
enfeksiyonlar
leke ve çizgiler
oluúturur.
Bitkilerde
bodurlaúma
meydana
gelir.yumrula
mozaik,
beneklenme
ve
nekroz
oluúur.
oluúturmaz.
Ancak
virüs
ye
yapışır.
Büyümede
gerileme
olduğu
gibi,
yumYaprak alt damarlarndaki nekrotik
yumrulardan
kaynaklanan
enfeks
ru bağlama
da azalmaktadır.
x Yl
içindeki
geç enfeksiyonlar
yapraklarda
b
leke ve çizgiler
mozaik,
ve nekroz
oluúur
oluúturmaz.
Ancakbeneklenme
virüs
yumrulara
yerleúir.
Bul
Konukçular
: Tütün,
domates,
biber ve
patates
• İlk belirtiler, hasta yumrudan meydana gelen
yumrulardan
kaynaklananşeklinde
enfeksiyonlarda,
bitkide mozaik
ve kıvırcıklaşma
kendini bitkil
mozaik, beneklenme
ve nekroz
oluúur. biber ve patat
Konukçular
: Tütün,
domates,
gösterir. Daha
sonra yaprak
alt damarları
boyunca meydana gelen kahverengileşme yerini siyah
: Tütün,
domates,Bazı
biber ve
patates
çizgiKonukçular
görünümüne
bırakır.
çeşitlerde
ise,
Yapraklardaki beneklenmeler
(Sa÷da sa÷lkl yaprak)
yapraklarda nekrotik
lekeler
Yapraklardaki
beneklenmeler
(Sa÷da
sa÷lkl
yaprak)
meydana
gelir.
ve benekler oluşturur. Bitkilerde bodurlaşma
x Virüsten ari sertifikal tohumluk kullanlmaldr.
•Yapraklardaki
Yıl içindeki
geç enfeksiyonlar yapraklarda belirti oluşturmaz. Ancak virüs
beneklenmeler
Mücadele
Yöntemleri:
x Temas
yolu ile bulaúmann önüne geçilmesi için sk dikimden kaçnlmaldr.
yumrulara
yerleşir.
Bulaşık yumrulardan
kaynaklanan enfeksiyonlarda,
(Sa÷da
sa÷lkl
yaprak)
x Virüsten ari sertifikal
tohumluk kullanlmaldr.
x Patates
yumrularnn
kesilmeden
dikilmesi
gerekir. E÷er kesme mecburiyeti varsa yumr
bitkilerde
mozaik,
beneklenme
ve
nekroz
oluşur.
Mücadele
Yöntemleri:
x keserken
Temasher
yolu
ile bulaúmann
önüne
geçilmesi
içintrisodyum
sk dikimden
kaçnlma
defasnda
bçaklarn %3’lük
sodyum
hipoklorit
fosfat, klorin
dioksi
x kalsiyum
Virüsten hidroksit
ari sertifikal
tohumluk
gibi
kimyasallar
ile
dezenfekte
edilmelidir.
x Patates yumrularnn kesilmeden dikilmesi gerekir. E÷er kesme mecb
Konukçuları
: Tütün,
domates,
biber
ve patates
Temas
yolu
ile
bulaúmann
önüne
geçilmesi
içinve
skçevresinden
dikimden
keserken
her
defasnda
bçaklarn
%3’lük
sodyumkaçnlmaldr.
hipoklorit trisodyum
xx Virüs
konukçusu
olan
yabanc
otlar
üretim alan
temizlenmelidir.
kalsiyum
hidroksit
gibi kimyasallar
ile dezenfekte
edilmelidir.
x
Patates
yumrularnn
kesilmeden
dikilmesi
gerekir.
E÷er
kesme
mecburiyetiyaplarak,
varsa yumv
x Patates tarla kontrollerinde 4–5 yaprakl dönemden itibaren incelemeler
keserken
her defasnda
bçaklarn
%3’lük
sodyum
hipoklorit
trisodyum
fosfat,
klorin
dioks
x hastalk
Virüs belirtisi
konukçusu
olan
yabanc
otlar
üretim
alan
ve
çevresinden
temizlen
gösteren veya bulaúk oldu÷u tahmin edilen bitkiler sökülerek
tarla
30
kalsiyum hidroksit gibi kimyasallar ile dezenfekte edilmelidir.
x Patates tarla kontrollerinde 4–5 yaprakl dönemden itibaren incele
Virüs
konukçusu
olan
yabanc
otlar
üretim
alan
ve çevresinden
hastalk
belirtisi
gösteren
veya
bulaúk
oldu÷u temizlenmelidir.
tahmin edilen bitki
xx Hastal÷a
dayankl
veya
tolerant
çeúitler
tercih
edilmelidir.
• Virüsten ari sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır.
• Temas yolu ile bulaşmanın önüne geçilmesi için sık dikimden
kaçınılmalıdır.
• Patates yumrularının kesilmeden dikilmesi gerekir. Eğer kesme
mecburiyeti varsa yumruyu keserken her defasında bıçakların %3’lük
sodyum hipoklorit trisodyum fosfat, klorin dioksit ve kalsiyum hidroksit gibi
kimyasallar ile dezenfekte edilmelidir.
• Virüs konukçusu olan yabancı otlar üretim alanı ve çevresinden
temizlenmelidir.
• Patates tarla kontrollerinde 4–5 yapraklı dönemden itibaren incelemeler
yapılarak, virüs hastalık belirtisi gösteren veya bulaşık olduğu tahmin
edilen bitkiler sökülerek tarladan uzaklaştırılmalıdır.
Hastalığa dayanıklı veya tolerant çeşitler tercih edilmelidir.
• Özellikle tohumluk patates, vektörlerin bulunmadığı bölgelerde
üretilmelidir.
• Vektör mücadelesi, “Sebzelerde Yaprakbitleri Zirai Mücadele Teknik
Talimatı”na uygun olarak yapılmalıdır.
31
PATATES YAPRAK KIVRILMA VIRÜSÜ
(Potato leafroll luteovirus, PLRV)
Tanm
ve Yaúayú:
PATATES
YAPRAK
KIVRILMA VIRÜSÜ
PATATES YAPRAK
KIVRILMA
VIRÜSÜ
(Potato
leafroll
luteovirus, PLRV)
(Potato leafrollTanm
luteovirus,
PLRV)
x Bu
hastal÷a Patates yaprak kvr
ve Yaúayú:
açmaktadr.
• Bu hastalığa
yaprak Patates
kıvrılma
virüsü
x Patates
Etmen
tohumluk
yumrularla
ya da
ha
Bu hastal÷a
yaprak
kvr
(PLRV) yol açmaktadır.
yaprak
bitleri tarafndan sa÷lkl bitki
açmaktadr.
• Etmen tohumluk yumrularla ya da hastalıklı bitx Etmen tohumluk yumrularla ya da ha
x yaprak
Hastal÷n
ve patates a
kilerde beslenen
bitleribulunmas
tarafından sağlıklı
bitleri tarafndan sa÷lkl bitki
Yapraklarda yukar do÷rubitkilere bulaştırılır.yaprak
yaprak bitlerinin populasyonuna ba÷l
kvrlmalar
• Hastalığın bulunması
ve patates
alanlarında
x Hastal÷n
bulunmas
ve patates a
x yaprak
Bu virüs
mekanik
olarak taúnmaz. H
Yapraklarda yukarı
bitlerinin
populasyonuna
Yapraklarda
yukar do÷rusalgın yapması
yaprak
bitlerinin
populasyonuna
ba÷l
doğru kıvrılmalar
yetiútirilen her yerde görülmektedir.
bağlıdır.
kvrlmalar
x Bu Belirtileri:
virüs
olarak
taúnmaz. H
• Bu virüs
mekanik
olarakmekanik
taşınmaz.
Hastalık
Hastal÷n
yetiútirilen
her
yerde
görülmektedir.
Türkiye’de patates yetiştirilen her yerde görülmektedir.
x ølk Belirtileri:
belirtiler bitkinin genç tepe ya
Hastal÷n
yapraklar sararr, yukar do÷ru ve kül
Hastalığın Belirtileri:
Alt belirtiler
yapraklar
iseyapraklarında
dahagenç
sonra
ølk
bitkinin
tepekvr
ya
• İlk belirtiler xbitkinin
genç tepe
Böyle
yapraklarda
renk
de÷iúir.
yapraklar
sararr,
yukar
do÷ru
ve
kül
Mozaik ve
Mozaik
vedeformasyon
deformasyon görülür .Genç yapraklar sararır, yukarı doğru ve
øleri
dönemlerde
yapraklar
ölür
yapraklar
ise alt
daha
sonra kvr
külah şeklindexiçe Alt
kıvrılır.
(sararma)
durumu devam
eder.
Böyle
yapraklarda
renk
de÷iúir.
Mozaik
ve deformasyon
• Alt yapraklar
ise daha sonra kıvrılır, sararır ve pembeleşir. Böyle
x Hastalkl
bitkileraltgenellikle
øleri dönemlerde
yapraklarcüce
ölür
yapraklarda renk değişir.
kalkarlar.
(sararma)
durumu
devam
eder.
• İleri dönemlerde alt yapraklar ölür, üst yapraklar ise kloroz (sararma)
x Hastalkl bitkiler genellikle cüce
durumu devam eder.
x Daha ileri enfeksiyonlarda ise,
kalkarlar.
• Hastalıklı bitkiler genellikle cüce kalır ve yukarıya
doğru
kalkarlar.
bitkilerden
daha
küçüktür. Yaúl yap
• Daha ileri enfeksiyonlarda ise, hastalıklı bitki
sağlam
bitkilerden
daha küdik ve deri
kalnlaúmú
ve sertleú
x Daha
ilerigibienfeksiyonlarda
ise,
çüktür. Yaşlı yapraklar kıvrılır, alt yapraklar dik ve deri gibi kalınlaşmış ve
alnd÷nda daha
bir húrt
ile Yaúl
krlr.yapB
bitkilerden
küçüktür.
sertleşmiştir,. Böyle yapraklar ele alındığında bir hışırtı ile kırılır. Bazı çeşitnekrozlar
dik ve derigörülebilir.
gibi kalnlaúmú ve sertleú
lerde yapraklarda nekrozlar görülebilir.
x
Baz
çeúitlerin
yumrularnda
a÷ B
n
alnd÷nda
bir húrt
krlr.
• Bazı çeşitlerin yumrularında ağ nekrozlarına ve yumrunun
gövde ile
ile birgövde
ile
birleúti÷i
yerde
kahvereng
nekrozlar
görülebilir.
leştiği yerde kahverengileşmeye yol açar. Bu da kaliteyi ciddi olarak düşükaliteyi
ciddi
olarak
düúürür. A÷
x Baz
çeúitlerin
yumrularnda
a÷ ne
n
rür. Ağ nekrozu hasatta hafif olarak görülmekle
birlikte,
depolama
süresince
görülmekle
birlikte,
depolama
süresin
gövde
ile
birleúti÷i
yerde
kahvereng
daha da belirginleşir.
x Hastalkl
yumrudan
meydanaA÷gele
kaliteyi
olarak
ne
• Hastalıklı yumrudan meydana gelen bitkiler
çok az ciddi
yumru
bağlar.düúürür.
Özellikba÷lar.
ikinci
enfeksiyonla
görülmekle
birlikte,
depolama
süresin
le ikinci enfeksiyonlarda yumru üretimi %90’a
varanÖzellikle
oranda
azalır.
oranda
azalr. meydana gele
x varan
Hastalkl
yumrudan
Konukçuları : Patates
ba÷lar. Özellikle ikinci enfeksiyonla
Konukçular
Patatesazalr.
varan :oranda
x Virüsten ari sertifikal tohumluk
materyal: Patates
Konukçular
32
Mücadele
Yöntemleri:
x Hastal÷a dayankl veya tolerant çeúitler tercih edilmelidir.
x Virüsten ari sertifikal tohumluk materyal kullanlmaldr.
x Patates yumrularnn kesilmeden dikilmesi gerekir. E÷er kesme m
• Virüsten ari sertifikalı tohumluk materyal kullanılmalıdır.
• Hastalığa dayanıklı veya tolerant çeşitler tercih edilmelidir.
• Patates yumrularının kesilmeden dikilmesi gerekir. Eğer kesme mecburiyeti
varsa yumruyu keserken her defasında bıçakların %3’lük sodyum hipoklorit
trisodyum fosfat, klorin dioksit ve kalsiyum hidroksit gibi kimyasallar ile
dezenfekte edilmelidir.
• Virüs konukçusu olan yabancı otlar üretim alanı ve çevresinden
temizlenmelidir.
• Patates tarla kontrollerinde 4-5 yapraklı dönemden itibaren incelemeler
yapılarak virüs hastalık belirtisi gösteren veya bulaşık olduğu tahmin edilen
bitkiler sökülerek tarladan uzaklaştırılmalıdır.
• Özellikle tohumluk patates üretimi vektörlerin bulunmadığı bölgelerde
yapılmalıdır.
• Vektör mücadelesi, “Sebzelerde Yaprakbitleri Zirai Mücadele Teknik
Talimatı”na uygun olarak yapılmalıdır
33
PATATES
PATATES X
X VIRÜSÜ
VIRÜSÜ
(Potato
(Potato X
X potexvirus,
potexvirus, PVX)
PVX)
PATATES X VIRÜSÜ
Tanm
ve
Tanm
ve Yaúayú:
Yaúayú:PVX)
(Potato
X potexvirus,
hastal÷a
Tanımıxx veBu
Yaşayışı:
Bu
hastal÷a Patates
Patates X
X Virüsü
Virüsü (PVX)
(PVX) yol
yol açmaktadr.
açmaktadr.
xx Etmenin
patateslerde
oldu÷u
hastalk
• Bu hastalığa
X sebep
Virüsü
(PVX)
yol “Patates
Etmenin Patates
patateslerde
sebep
oldu÷u
hastalk
“Patates
latent”,
latent”, Patates
Patates beneklenme”
beneklenme” ve
ve “Patates
“Patates latent
latent mozaik”
mozaik”
açmaktadır.
hastal÷
olarak
hastal÷
olarak bilinmektedir.
bilinmektedir.
• Etmenin
patateslerde
sebep olduğu
hastalık
xx Patates
Patates X
X Virüsü
Virüsü mekanik
mekanik olarak
olarak kolaylkla
kolaylkla
“Patates latent”,
Patates
beneklenme”
ve
“Patates
taúnd÷ndan
taúnd÷ndan dolay,
dolay, yapraklarn
yapraklarn birbiri
birbiri ile
ile temas,
temas, aletaletlatent mozaik”
hastalığı
olarak bilinmektedir.
ekipman,
dikim
Patates
ekipman,
dikim makinalar,
makinalar,
Patates böce÷i
böce÷i ve
ve çekirgeler
çekirgeler
src
yapsna
sahip
ile
kolaylkla
• Patates gibi
X
mekanik
kolaylıkla
gibiVirüsü
src a÷z
a÷z
yapsnaolarak
sahip böcekler
böcekler
ile de
detakolaylkla
taúnmaktadr.
taúnmaktadr.
şındığından
dolayı, yaprakların birbiri ile teması,
alet-ekipman,
dikim makinaları, Patates böceği
Hastal÷n
Belirtileri:
ve çekirgeler gibi ısırıcı ağız yapısına sahip böxx de
Patates
X
baz
Patates
X Virüsü,
Virüsü,
baz hassas
hassas patates
patates çeúitlerinde
çeúitlerinde
cekler ile
kolaylıkla
taşınmaktadır.
klorotik
yapraklarda
klorotik lekelenmelere,
lekelenmelere, renk
renk de÷iúimine
de÷iúimine ve
ve
Hastalığınyapraklarda
Belirtileri:
yapraklarda
küçülmeye
neden
olur
(ùekil
6).
yapraklarda
küçülmeye
neden
olur
(ùekil
6).
• Patates X Virüsü, bazı hassas patates çeşitBu
ya
Bu virüsün
virüsün PVY
PVY
ya da
da PVA
PVA ile
ile birlikte
birlikte enfeksiyon
enfeksiyon
lerindexxyapraklarda
klorotik
lekelenmelere,
renk
yapmas
durumunda
úiddetli
“Rugoz
mozaik”
hastal÷na
yapmas
durumunda küçülmeye
úiddetli “Rugoz
mozaik”
hastal÷na
değişimineyol
veaçmakla
yapraklarda
neden
olur
yol açmakla birlikte
birlikte verim
verim kayb
kayb da
da artmaktadr.
artmaktadr.
(Şekil 6).
• Bu virüsün PVY ya da PVA ile birlikte enfeksiKonukçular :: Patates,
ve
Patates, domates
domates
ve tütün
tütün
yon Konukçular
yapması durumunda
şiddetli
“Rugoz mozaik”
hastalığına yol açmakla birlikte verim kaybı da
artmaktadır.
Mücadele
Yöntemleri:
Konukçuları
: Patates,
domates
ve tütün
xx Virüsten
ari
tohumluk
Virüsten ari tohumluk materyal
materyal kullanlmaldr.
xx Hastal÷a
dayankl
tolerant
çeúitler
Hastal÷a
dayankl veya
veya
tolerant kullanılmalıdır.
çeúitler kullanlmaldr.
• Virüsten
ari tohumluk
materyal
x
Patates
yumrularnn
kesilmeden
ekilmesi
gerekir.
E÷er
• Hastalığa
veya
tolerant
çeşitler
kullanılmalıdır.
x Patatesdayanıklı
yumrularnn
kesilmeden
ekilmesi
gerekir.
E÷er kesme
kesme mecburiyeti
mecburiyeti varsa
varsa yumruyu
yumruyu
keserken
her
defasnda
bçaklarn
%3’lük
sodyum
hipoklorit
trisodyum
fosfat,
keserken
her
defasnda
bçaklarn
%3’lük
sodyum
hipoklorit
trisodyum
fosfat, klorin
klorin
• Patates yumrularının kesilmeden ekilmesi gerekir. Eğer kesme
dioksit
ve
kalsiyum
hidroksit
gibi
kimyasallar
ile
dezenfekte
edilmesi
gerekir.
dioksit
ve
kalsiyum
hidroksit
gibi
kimyasallar
ile
dezenfekte
edilmesi
gerekir.
mecburiyeti varsa yumruyu keserken her defasında bıçakların %3’lük
xx Patates
tarlalarnn
içindeki
ve
virüsün
konukçusu
olan
sodyum
hipoklorit
trisodyum
fosfat,
klorin dioksit
ve kalsiyum
hidroksit
gibi otlar
Patates
tarlalarnn
içindeki
ve etrafndaki
etrafndaki
virüsün
konukçusu
olan yabanc
yabanc
otlar
temizlenmelidir.
temizlenmelidir.
kimyasallar ile dezenfekte edilmesi gerekir.
xx Tarla
itibaren
incelemeler
yaplarak
• Patates
tarlalarının 4-5
içindeki
vedönemden
etrafındaki
virüsün
konukçusu
olan hastalk
Tarla kontrollerinde
kontrollerinde
4-5 yaprakl
yaprakl
dönemden
itibaren
incelemeler
yaplarak virüs
virüs
hastalk
belirtisi
belirtisi
gösteren veya
veya bulaúk
bulaúk oldu÷u
oldu÷u tahmin
tahmin edilen
edilen bitkiler
bitkiler sökülerek
sökülerek tarladan
tarladan
yabancı
otlar gösteren
temizlenmelidir.
• Tarlauzaklaútrlmaldr.
kontrollerinde 4-5 yapraklı dönemden itibaren incelemeler yapılarak
xx hastalık
-Isrc
çi÷neyici
a÷z
sahip
böceklerle,
özellikle
Patates
böce÷i
(Leptinotarsa
virüs
veya
bulaşık
olduğu
tahmin
edilen
bitkiler
-Isrc ve
vebelirtisi
çi÷neyicigösteren
a÷z yapsna
yapsna
sahip
böceklerle,
özellikle
Patates
böce÷i
(Leptinotarsa
decemlineata
Say)
ile
decemlineata
Say)
ile mücadele,
mücadele, ilgili
ilgili Zirai
Zirai Mücadele
Mücadele Teknik
Teknik Talimatlarna
Talimatlarna uygun
uygun olarak
olarak
sökülerek
tarladan
uzaklaştırılmalıdır.
yaplmaldr.
yaplmaldr.
• Isırıcı ve çiğneyici ağız yapısına sahip böceklerle, özellikle Patates
böceği (Leptinotarsa decemlineata Say) ile mücadele, ilgili Zirai Mücadele
Teknik Talimatlarına uygun olarak yapılmalıdır.
34
PATATES
PATATESAAVIRÜSÜ
VIRÜSÜ
(Potato
A
potyvrus,
(Potato
APATATES
potyvrus,
PVA)
APVA)
VIRÜSÜ
PATATES
A VIRÜSÜ
A potyvrus,
(Potato(Potato
A potyvrus,
PVA) PVA)
Yapraklardaki mozaik ve
beneklenme
Yapraklardaki
mozaik
Yapraklardaki
mozaik
ve
Yapraklardaki
mozaik
ve
ve beneklenme
beneklenme
beneklenme
Tanımı
Tanmve
veYaşayışı:
Yaúayú:
• Tanm
Bu hastalığa
Patates A Virüsü (PVA) yol
Tanm
ve Yaúayú:
ve Yaúayú:
x Bu hastal÷a Patates A Virüsü (PVA) yol açmaktadr.
açmaktadır.
Etmenin
patateslerde
sebep
oldu÷u
hastalk
“Hafif
x hastal÷a
Bu hastal÷a
A Virüsü
(PVA)
yol açmaktadr.
xx Bu
PatatesPatates
Asebep
Virüsü
(PVA)
yolhastalık
açmaktadr.
• Etmenin
patateslerde
olduğu
Mozaik”
olarak
bilinmektedir.
x
Etmenin
patateslerde
sebep
oldu÷u
hastalk
Etmenin olarak
patateslerde
sebep oldu÷u hastalk “Hafif“Ha
“HafifxxMozaik”
bilinmektedir.
Patates
Aolarak
Virüsü
debilinmektedir.
yaprak bitleri ile taúnmaktadr.
Mozaik”
olarak
Mozaik”
bilinmektedir.
• PatatesVirüs
Ax Virüsü
de
yaprak
bitleri ile taşınmakmekanik
olarak
ta
taúnmaktadr.
Patates
A
Virüsü
de yaprak
ile taúnmaktad
x Patates A Virüsü de yaprak
bitleri bitleri
ile taúnmaktadr.
tadır. Virüs
mekanik
olarak
ta
taşınmaktadır.
Virüs mekanik
ta taúnmaktadr.
Virüs mekanik
olarakolarak
ta taúnmaktadr.
Hastalığın
Belirtileri:
Hastal÷n
Belirtileri:
Hastal÷n
Belirtileri:
• Üründe
%40’lara
varanvaran
verim
kaybına
x Üründe
%40’lara
verim
kaybnayol
yolaçar.
açar. Genel
belirtileri,
yapraklarda
oluúturdu÷u
mozaik
• Genel
belirtileri,
yapraklarda
oluşturduğu
mozax
Üründe
%40’lara
varan
verim
kaybna
yol Genel
açar.veGe
x Üründe %40’lara varan verim kaybna yol açar.
beneklenmelerdir.
belirtileri,
yapraklarda
oluúturdu÷u
ik ve beneklenmelerdir.
belirtileri,
yapraklarda
oluúturdu÷u
mozaikmozaik
ve
beneklenmelerdir.
• Bu virüs,
çeşitlerde
yapraklarda
açılx beneklenmelerdir.
Bubazı
virüs,
baz çeúitlerde
yapraklardarenk
renk açlmalar
ve
bazlarnda
ise
normalden
daha
koyu
renk
oluúumuna
maları
ve
bazılarında
ise
normalden
daha
koyu
x
Bu
virüs,
baz
çeúitlerde
yapraklarda
renk
açlmalar
x Bu virüs, baz çeúitlerde yapraklarda renk açlmalar ve
nedenbazlarnda
olabilmektedir
.
ise
normalden
daha
koyu oluúumuna
renk oluúumu
bazlarnda
ise normalden
daha koyu
renk oluşumuna
neden
olabilmektedir
. renk
neden
olabilmektedir
. kenarlar
olabilmektedir
. kenarları
• Bulaşık
bitkilerin
yaprakyaprak
dalgalı
görü-görünür;
x neden
Bulaúk
bitkilerin
dalgal
yapraklar
parlak
hafifçe
kvrk
olur.
Gövdeleri
ise
nür; yapraklar
parlak
veveyaprak
hafifçe
kıvrık
olur.
Gövx Bulaúk
bitkilerin
yaprak
kenarlar
dalgal
görün
x Bulaúk
bitkilerin
kenarlar
dalgal
görünür;
dúa
do÷ru
e÷ilir.
Yumrularda
ise
belirti
parlak
ve hafifçe
olur. Gövdeleri
parlak
ve hafifçe
kvrk kvrk
olur.
Gövdeleri
ise
deleri iseyapraklar
dışayapraklar
doğru
eğilir.
Yumrularda
ise genelde
genelgörülmez.
dúa do÷ru
Yumrularda
ise genelde
do÷ru
e÷ilir. e÷ilir.
Yumrularda
ise genelde
belirti bel
de belirtidúa
görülmez.
Nekrotik
lekeler
Nekrotik
lekeler
görülmez.
görülmez.
Konukçular :: Patates
Konukçuları
Patates
Nekrotik
Nekrotik
lekeler lekeler
Konukçular
: Patates
Konukçular
: Patates
Mücadele
Yöntemleri:
• Tohumluk sertifikasyon programlarının uygulandığı, virüs hastalıklarından ari tohumluk kullanılmalıdır.
• Vektör ve temas yoluyla bulaşmayı engellemek
için, üretim için vektörlerden uzak yerler tercih
Beneklenmeler
Beneklenmeler
edilmeli ve vektörlerle doğrudan mücadele edilBeneklenmeler
Beneklenmeler
melidir.
• Patates yumruları kesilmeden dikilmelidir. Eğer kesilmesi gerekiyorsa,
yumruyu keserken bıçaklar Hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.
• Patates tarlalarının içindeki ve etrafındaki virüs konukçusu olabilecek
yabancı otlar temizlenmelidir.
• Dayanıklı ya da tolerant çeşitler tercih edilmelidir.
• Tarla kontrollerinde 4-5 yapraklı dönemden itibaren incelemeler yapılarak, virüs belirtisi gösteren veya bulaşık olduğundan şüphe edilen bitkiler
sökülerek tarladan uzaklaştırılmalıdır.
35
PATATES KøST NEMATODLARI
PATATES KøST
NEMATODLARI
(PATATES ALTINPATATES
NEMATODU;
Globodera
rostochiensis Wollenweber ve
PATATES
KİST
NEMATODLARI
KøST
NEMATODLARI
(PATATES
ALTIN
NEMATODU;
Globodera rostochiensis
Wollenweber ve
PATATES
BEYAZ
KøST
NEMATODU;
G. pallidaWollenweber
Stone)
(PATATES
ALTIN
NEMATODU;
Globodera
rostochiensis
Wollenweber
ve
(PATATES
ALTIN
NEMATODU;
Globodera
rostochiensis
ve
PATATES BEYAZ KøST NEMATODU;
G. pallida Stone)
PATATES
BEYAZKøST
KİSTNEMATODU;
NEMATODU;
G. pallida
PATATES BEYAZ
G. pallida
Stone)Stone)
Tanm veortalama
Yaúayú:boyu 0.68 mm eni ise 0.54 mm'dir.
xKistlerin
Tanm
ve Yaúayú:
ortalama
boyuúeklindedir.
0.68 mmKist,
eni içi
iseyumurta
0.54 mm'dir.
xKistlerin
Erkekleri
ince
uzun iplik
dolu
Tanımı
ve
Yaşayışı:
ortalama
boyu
mm eniKist,
ise içi
0.54
mm'dir.
xKistlerin
Erkekleri
ince
uzun
iplik0.68
úeklindedir.
yumurta
dolu
olan
ölüortalama
diúi
vücududur.
• Kistlerin
boyu
0.68
mm
eni
ise
0.54
Erkekleri
ince
uzun
iplik
úeklindedir.
Kist,
içi
yumurta
dolu
olan
ölü
diúi
vücududur.
xDayankl dönem olan kistler toprakta konukçu bitkilerinin
mm’dir.
Erkekleri
ince
uzun
iplik
şeklindedir.
olan
ölü
diúi
vücududur.
dönem
olan
kistler
toprakta
konukçu
bitkilerinin
xDayankl
bulunmamas halinde; canl yumurtalar yllarca (10-30 yl
dönemmuhafaza
olan
kistler
toprakta
bitkilerinin
xDayankl
bulunmamas
halinde;
canl
yumurtalar
yllarca
(10-30 yl
Kist,
içi
yumurta
dolu
olan
ölükonukçu
dişi
vücududur.
kadar)
toprakta
ederler.
bulunmamas
halinde;
canl ederler.
yumurtalar yllarca (10-30 yl
kadar)diúiler
toprakta
muhafaza
kökler
üzerinde
boyun toprakta
ksmlar kökkonukçu
içine
xErgin
• Dayanıklı
dönem
olan
kistler
kadar)
muhafaza
ederler. boyun
diúiler
kökler
ksmlar
kök
içine
xErgintoprakta
gömülü
vaziyette
vücutüzerinde
ksmlar
ise kökün
dúnda
olarak
bitkilerinin
bulunmaması
halinde;
canlı
diúiler
kökler
üzerinde
boyun
ksmlar
kök
içine
xErgin
gömülü vaziyette
vücutederler.
ksmlar
ise kökün
dúndaarmut
olarak
beslenmelerine
devam
Diúiler
baúlangçta
yumurtaları
yıllarca
(10-30
yıl
kadar)
toprakta
gömülü
vaziyette
vücut
ksmlar
ise
kökün
dúnda
olarak
beslenmelerine
devam ederler.
Diúiler Daha
baúlangçta
armut
úeklinde
ve beyazms
renktedir.
sonralar
beslenmelerine
devam
ederler.
Diúiler
armut
úeklindeederler.
veRenkleri
beyazms
Daha sonralar
muhafaza
yuvarlaklaúr.
Patates renktedir.
sar
kist baúlangçta
nematodunda
altn
úeklinde
ve beyaz
beyazms
renktedir.
Daha
sonralar
yuvarlaklaúr.
Renkleri
Patates
sar kist
nematodunda
altn
sars,
Patates
kist nematodunda
iseboyun
krem
rengini
alr.
• Ergin
dişiler
kökler
üzerinde
kısımları
yuvarlaklaúr.
Renkleri
Patates
sar
kist
nematodunda
altn
sars, Patates
beyaz kist nematodunda
ise
rengini
alr.
Kist nematodlar
ylda bir
dölkrem
verir.
Ancak
xPatates
Patates kist nematodlarnn mikroskop
kök
içine
gömülü
vaziyette
vücut
kısımları
sars,
Patates
beyaz
kist
nematodunda
ise
krem
rengini
alr.
nematodlar
ylda100birkatdölkadar
verir.
Ancakise
xPatates Kist bir
Patates
kist
nematodlarnn mikroskop populasyonlar
döl süresince
artabilir.
altndaki
görünüúü
Patates
kist nematodlarının
Kist
nematodlar
ylda
bir
verir.
xPatates
kökün
dışında
olarak
beslenmelerine
devam
populasyonlar
bir
döl süresince
100döl
kat
kadar Ancak
artabilir.
Patates
nematodlarnn mikroskop
altndakikist
görünüúü
Toprakta
patates
yetiútirilmemesi
halinde
populasyonu
her
mikroskop
populasyonlar
bir döl
süresince
100
kat
kadar
artabilir.
Toprakta
patates
yetiútirilmemesi
halinde
populasyonu
her
altndaki
görünüúüaltındaki
ederler.
Dişiler
başlangıçta
armut
şeklinde
sene
% 30-33
orannda
azalr.
Toprakta
yetiútirilmemesi
halinde
populasyonu
her
sene %8patates
30-33
orannda
azalr.
görünüşü
haftalk
iken,
çiçeklenme
baúlangc
döneminde
ve xBitkiler
beyazımsı
renktedir.
Daha
sonraları
sene
% 30-33
orannda
azalr.
8 haftalk
iken,
çiçeklenme
döneminde
xBitkiler
diúiler
kökler
üzerinde
görülür,
dahabaúlangc
sonra kist
haline
yuvarlaklaşır.
Renkleri
sarı
haftalk
iken,
çiçeklenme
baúlangc
xBitkiler
diúiler8 kökler
görülür,Patates
daha sonradöneminde
kist
halinekist
dönüúerek
topra÷aüzerinde
dökülürler.
diúiler
köklertopra÷a
üzerinde
görülür, daha
sonra kist
haline kist
dönüúerek
dökülürler.
nematodunda
altın
sarısı,
Patates
beyaz
dönüúerek
topra÷a
dökülürler.
nematodunda
ise
krem rengini alır.
Zarar
ùekli:
Zarar ùekli:
bitkilerin
kökünde nematodlarn
xKonukçu
• Patates
Kist
nematodları
yılda birbeslenmesi
döl verir.
Zarar
ùekli:
bitkilerin
nematodlarn
xKonukçu
sonucu; kökün iletim kökünde
demetlerinde
oluúan devbeslenmesi
hücreler
Ancak
populasyonları
bir
döl
süresince
bitkilerin
kökünde
nematodlarn
beslenmesi
xKonukçu
sonucu;
kökün
iletim
demetlerinde
oluúan
dev
hücreler
bitkinin su ve besin alm düzenini bozar.
sonucu;
iletimalm
demetlerinde
oluúan dev hücreler
bitkinin
su
ve
besin
düzenini
bozar.
100xKöklerde
katı kökün
kadar
artabilir.
Toprakta
çatallanma,
úiúkinlik,
kütleúme patates
olur.
bitkinin
su ve besin
alm düzenini
bozar.
çatallanma,
úiúkinlik,
olur.
xKöklerde
yetiştirilmemesi
halinde
populasyonu
sene
Enfeksiyonun
baúlangcnda
bitkilerin kütleúme
toprakherüstü
çatallanma,
úiúkinlik,
kütleúme
olur.
xKöklerde
Enfeksiyonun
baúlangcnda
bitkilerin
toprak
üstü
aksamnda
ocaklar halinde
zayflama, geliúme gerili÷i,
% 30-33
oranında
azalır.
Enfeksiyonun
baúlangcnda
bitkilerin
toprak
üstü
aksamnda
ocaklar
halinde
zayflama,
geliúme
gerili÷i,
solgunluk görülür. Baúlangçtaki zarar dikkat çekici
• Bitkiler
8 haftalık
iken,
çiçeklenme
başlangıcı
aksamnda
ocaklar
halinde
zayflama,
geliúme
gerili÷i,
solgunluk
görülür.
Baúlangçtaki
zarar
dikkat
çekici
olmayan
kist
nematodlar
patates
üretimi
devam
etti÷i
solgunluk
görülür.
Baúlangçtaki
zarar
dikkat
çekici
olmayan
kist
nematodlar
patates
üretimi
devam
etti÷i
döneminde
dişiler
kökler
üzerinde
görülür,
takdirde
üründe
önemli
azalmalara
neden
olmaktadr.
olmayan
kist
nematodlar
patates 20üretimi
devam toprak
etti÷i
takdirde
üründe
önemli
azalmalara
neden
olmaktadr.
kist
popülasyonu
yumurta/g
xTopraktaki
daha
sonra
kist
haline
dönüşerek
toprağa
takdirde
üründe
önemlipopülasyonu
azalmalara
kist
20 olmaktadr.
yumurta/g
toprak
xTopraktaki
oldu÷unda
yaklaúk
2t/ha
ürün neden
kaybna
neden oldu÷u
dökülürler.
popülasyonu
yumurta/g
oldu÷unda kist
yaklaúk
2t/ha ürün20 kaybna
nedentoprak
oldu÷u
hesaplanmútr.
Patates kist nematodlarnn kök üzerindeki xTopraktaki
Zarar
Şekli:
oldu÷unda
2t/ha bulaúk
ürün kaybna
neden oldu÷u
Patates kist nematodlarnn kök üzerindeki
görünüúü
kistyaklaúk
nematoduyla
olan alanlarda
sürekli
xPatates
Patates
kist nematodlarnn
kök üzerindeki
görünüúü
Patates
kist nematodlarının
kistbitkilerin
nematoduyla
bulaúk
olan alanlarda
sürekli
xPatatesekimi
• Konukçu
kökünde
nematodların
patates
yaplmas sonucu
nematod
popülasyonunu
görünüúü
kist
nematoduyla
bulaúk
olan
alanlarda
sürekli
xPatates
patates
ekimi
yaplmas
sonucu iletim
nematod
popülasyonunu
çok
yüksek
seviyelere
ulaúmakta
ve
%80’edemetlerinde
kadar varan
kök üzerindeki görünüşü
beslenmesi
sonucu;
kökün
patates
ekimi
yaplmas
nematod
popülasyonunu
çokkayb
yüksek
seviyelere sonucu
ulaúmakta
ve %80’e
kadar varan
ürün
oluúabilmektedir.
oluşan
dev
hücreler
bitkinin
su vekadar
besin
çokürün
yüksek
seviyelere
ulaúmakta
ve %80’e
varanalım
kayb
oluúabilmektedir.
bulaúk
topraklarn insanlar, akarsular, kuúlar,
xKistler,
ürün
kayb
oluúabilmektedir.
düzenini
bozar.
bulaúk patatesler,
topraklarndi÷er
insanlar,
akarsular,
kuúlar,
xKistler,
rüzgar,
tohumluk
bitki kökleri
ile toprak
bulaúk
topraklarn
insanlar,
akarsular,
kuúlar,
xKistler,
rüzgar,aletleri
tohumluk
patatesler,
di÷er
bitki
kökleri
ile
toprak
• Köklerde
çatallanma,
şişkinlik,
kütleşme
olur.
iúleme
veya
paketleme
materyalleri
ile taúnmas
rüzgar,
patatesler,
di÷er
bitki
kökleri ile
ile taúnmas
toprak
iúlemetohumluk
aletleri
veya
paketleme
sonucunda
bir yerden
di÷er
bir
yeremateryalleri
yaylrlar.
Enfeksiyonun
başlangıcında
bitkilerin
toprak
iúleme
aletleribirveya
paketleme
ile taúnmas
sonucunda
yerden
di÷er bir materyalleri
yere
yaylrlar.
alanlarn
belirlenmesi
amacyla
yeúil
aksam
üstüxBulaúk
aksamında
ocaklar
halinde
zayıflama,
sonucunda
bir
di÷er
bir
yere yaylrlar.
alanlarn
belirlenmesi
amacyla
aksam
xBulaúk
döneminde
veyerden
hasat sonras
dönemde
kontroller yeúil
yaplabilir.
gelişme
geriliği,
solgunluk
görülür.
Başlangıçtaki
alanlarn
belirlenmesi
amacyla
yeúil
aksam
xBulaúk
döneminde
ve
hasat
sonras
dönemde
kontroller
yaplabilir.
xYeúil aksam dönemi kontrollerde bitkiler 8 haftalkken
döneminde
vebaúlangc
hasat
sonras
dönemde
kontroller
yaplabilir.
xYeúil
aksam
dönemi
kontrollerde
bitkiler
8 haftalkken
zararı
dikkat
çekici
olmayan
kistkistlerin
nematodları
çiçeklenme
döneminde
köklerde
varl÷
xYeúil
aksam dönemi
kontrollerde
bitkiler
8kistlerin
haftalkken
çiçeklenme
baúlangc
döneminde
köklerde
varl÷
aranr.
patates
üretimi
devam
ettiği
takdirde
üründe
çiçeklenme
baúlangc
döneminde
köklerde
kistlerin
varl÷
aranr.
sonras
dönemde,
olgunlaúan
kistler
topra÷a
xHasat
önemli
azalmalara
nedenolgunlaúan
olmaktadır.
aranr.
sonras
dönemde,
kistlerörnekleri
topra÷a
xHasat
dökülmüú
oldu÷undan
bu dönemde sadece toprak
• Topraktaki
kist
popülasyonu
20
yumurta/g
sonras
dönemde,
olgunlaúan
kistler
topra÷a
xHasat
dökülmüú
oldu÷undan
bu dönemde
sadece
toprak
örnekleri
alnarak
sürveyler
yaplabilir.
Bu örneklerde;
kistler
ve bu
dökülmüú
oldu÷undan
bu
dönemde
sadece
toprak
örnekleri
alnarak
sürveyler
Bularva
örneklerde;
kistler
ve bu
toprak
olduğunda
yaklaşık
2t/ha
ürün
kaybına
kistlerden
elde edilenyaplabilir.
yumurta
ve
saymlar
yaplarak
alnarak
sürveyler
yaplabilir.
Bu
örneklerde;
kistler
ve
bu
kistlerden
elde
edilen
yumurta
ve
larva
saymlar
yaplarak
yo÷unluklar
belirlenebilir.
neden
olduğu
hesaplanmıştır.
kistlerden
elde belirlenebilir.
edilen yumurta ve larva saymlar yaplarak
yo÷unluklar
Patates kist nematoduyla
• Patates
kist nematoduyla bulaşık olan
yo÷unluklar belirlenebilir.
enfekteli (sağda) ve temiz
Patates kist nematoduyla enfekteli (sa÷da) alanlarda
ve
sürekli patates ekimi yapılması
Patates
kistpatates
nematoduyla
enfekteli (sa÷da) ve
(solda)
kökü
temiz
(solda)
patates
kökü
Patates
nematoduyla
enfekteli (sa÷da) ve
temiz kist
(solda)
patates kökü
36
temiz (solda) patates kökü
xBulaúk alanlarda patates, domates ve patlcan üretimi en az
8 yl süre ile yaplmamaldr.
xPatates
geç ekimi ve erken hasad popülasyonu
PATATES HASTALIK
vebitkisinin
ZARARLILARI
Mücadelesi:
ksmen düúürmektedir.
xTohumluk
olarak kullanlacak patateslerin bu nematodla
bulaúk olmayan yerlerde yetiútirilmesi úart aranmaktadr.
xBulaúk alanlarda patates, domates ve patlcan üretimi en az
xPatates
nematodlarna
karú mücadeledeçok
dayankl
sonucu
nematod
popülasyonunu
yüksek
8 yl sürekist
ile yaplmamaldr.
patates çeúitleri kullanlmaldr.
xPatates bitkisinin
geç ekimi ve
erken
hasad kadar
popülasyonu
seviyelere
ulaşmakta
ve
%80’e
varan
hassas
tuzak
bitkiler
kullanlarak
nematodun
xNematoda
ksmen düúürmektedir.
ürün
kaybı
oluşabilmektedir.
populasyonu
düúürülebilir (Örne÷in baz dú ülkelerde
xTohumluk olarak kullanlacak patateslerin bu nematodla
hassas bulaşık
patatesler toprakların
ekilerek hasadinsanlar,
beklemeden
erken
• Kistler,
akarsular,
bulaúk olmayan yerlerde
yetiútirilmesi úart aranmaktadr.
dönemde sökülmek suretiyle nematod populasyonu
kuşlar,
rüzgar,
tohumluk
patatesler,
diğer
xPatates kist
nematodlarna
karú mücadelede
dayankl
düúürülebilmektedir).
patates
çeúitleri kullanlmaldr.
bitki
kökleri
ile toprak işleme aletleri veya
hassasmateryalleri
tuzak bitkiler kullanlarak
xNematoda
paketleme
ile nematodun
taşınması
Yasal Önlemler:
populasyonu düúürülebilir (Örne÷in baz dú ülkelerde
Kist
nematodlar
iç
ve
dú
karantinaya
tabi olan
xPatates
sonucunda
yerden
yere
hassas patateslerbirekilerek
hasad diğer
beklemedenbirerken
nematodlardr. Temiz bölgelere nematodun taúnmasn
yayılırlar.
dönemde sökülmek suretiyle nematod populasyonu
engelleyici yasal önlemler uygulanmaktadr.
düúürülebilmektedir).
• xPatates
Bulaşık
alanların
belirlenmesi
tohumluk
üretimi yaplacak
alanlardanamacıyla
toprak
yeşil
aksam
döneminde
ve
hasat
örnekleri
alnarak
ilgili laboratuarlarda
Patatessonrası
kist
Yasal Önlemler:
nematodlar yönünden analiz
yaplmaldr.
dönemde
nematodlar içyapılabilir.
ve dú karantinaya tabi olan
xPatates Kistkontroller
nematodlardr.
Temiz
bölgelere
nematodun taúnmasn
·Yeşil
aksam
dönemi
kontrollerde
bitkiler 8
Mücadele:
Patates
bitkisinin,
Patates
bitkisinin,
Patates Patates
kist nematodyla Kimyasal
engelleyici yasal
önlemler uygulanmaktadr.
çiçeklenme
başlangıcı döneminde
bir ilaç bulunmamaktadr.
xÜlkemizde ruhsatl
enfekteli
(alt) ve ilaçl (üst)
alandaki üst aksamhaftalıkken
kist nematodyla
enfekteli
xPatates tohumluk üretimi yaplacak alanlardan toprak
köklerde
kistlerin varlığı aranır.
görüntüsü
örnekleri alnarak ilgili laboratuarlarda Patates kist
(alt) ve ilaçlı (üst) alandaki
• nematodlar
Hasat yönünden
sonrasıanalizdönemde,
olgunlaşan
yaplmaldr.
üst aksam görüntüsü
kistler toprağa dökülmüş olduğundan bu
Kimyasal Mücadele:
Patates bitkisinin, Patates kist nematodyladönemde
sadece toprak örnekleri alınarak
enfekteli (alt) ve ilaçl (üst) alandaki üst aksam xÜlkemizde ruhsatl bir ilaç bulunmamaktadr.
sürveyler
yapılabilir. Bu örneklerde; kistler
görüntüsü
ve bu kistlerden elde edilen yumurta ve larva
sayımları yapılarak yoğunluklar belirlenebilir.
Mücadelesi:
• Bulaşık alanlarda patates, domates
ve patlıcan üretimi en az 8 yıl süre ile
yapılmamalıdır.
• Patates bitkisinin geç ekimi ve erken hasadı
popülasyonu kısmen düşürmektedir.
• Tohumluk olarak kullanılacak patateslerin
bu nematodla bulaşık olmayan yerlerde
Patates kist nematodunun yetiştirilmesi şartı aranmaktadır.
Bitki ve yumru verimine etkisi • Patates kist nematodlarına karşı mücadelede
dayanıklı patates çeşitleri kullanılmalıdır.
(Sağ: temiz-Sol: enfekteli)
• Nematoda hassas tuzak bitkiler kullanılarak nematodun populasyonu
Patates kist nematodunun Bitki ve yumru
düşürülebilir
(Örneğin
bazı dış ülkelerde hassas patatesler ekilerek hasadı
verimine
etkisi (Sa÷: temiz-Sol:
enfekteli)
beklemeden erken dönemde sökülmek suretiyle nematod populasyonu
düşürülebilmektedir).
Yasal Önlemler:
Patates
kist nematodunun
Bitki ve yumru
• Patates
Kist nematodları
iç ve dış karantinaya tabi olan nematodlardır.
verimine etkisi (Sa÷: temiz-Sol: enfekteli)
Temiz bölgelere nematodun taşınmasını engelleyici yasal önlemler
uygulanmaktadır.
• Patates tohumluk üretimi yapılacak alanlardan toprak örnekleri
alınarak ilgili laboratuarlarda Patates kist nematodları yönünden analiz
yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
·Ülkemizde ruhsatlı bir ilaç bulunmamaktadır.
37
KÖK-UR NEMATODLARI
KÖK-UR NEMATODLARI
(Meloidogyne spp.)
(Meloidogyne spp.)
Kök-ur nematodunun yumrudaki
zararı
38
Tanımı
veveYaşayışı:
Tanm
Yaúayú:
• xDiúileri
Dişileri armut
armutúeklinde,
şeklinde,
erkekleri
erkekleri
iplik úeklin
iplik
şeklindecanllardr.
olan, gözle çok zor
görülebilen
görülebilen
canlılardır.
xBitkilerin kökünde
meydana getirdikleri irili
• tannr.
Bitkilerin
meydana
Patateskökünde
yumrusu üzerinde
si÷iller oluú
getirdikleri
irili ufaklı hiçbir
urlarla belirti
kolayca
görülmed
xBazen yumrularda
saptanabilmektedir.
Sa÷lklüzerinde
görünen yum
tanınır.
Patates yumrusu
bekletildikten
siğiller
oluşturur. sonra, kabuk ksmnda yin
beraber,
kesit alnd÷nda
Kök-ur
nematodu
• Bazen yumrularda
hiçbir
belirti
kahverengi
bir
hat
halinde
dizildi÷i
görülmediği
halde,
bulaşıklıkgörülmü
úiúkin
armut
úeklindeki
diúiler,
bu urlarn içi
saptanabilmektedir. Sağlıklı görünen
yaúar.
Erkekleri
iplik
úeklindedir.
yumrular 4ºC’de 2-3 ay bekletildikten
ve nem
uygun oldu÷unda
3-6 haftada
xScaklk
sonra,
kabuk
kısmında
yine belirtisiz
urlu
bitki
kökü
artklarnda
veya
xKú
olmakla beraber, kesit alındığında toprak
halindenematodu
geçirir.
Kök-ur
dişilerinin doku
xHafif
yapl
topraklar
sever.
Toprak sca
içinde kahverengi
bir hat
halinde
düúerse
geliúemez.
dizildiği görülmüştür. Beyazımsı
parazitiarmut
nematodlarn
bitkilerde
xBitki şişkin
renkte
şeklindeki
dişiler,meydan
di÷er
zararl
organizmalardan
ileri gelen be
bu urların içinde endoparazit olarak
mikroskop
altnda
nematodu
görmeden
kesin
yaşar. Erkekleri iplik şeklindedir.
Nematodlarn
küçük
mikroskobik
canllar
o
• Sıcaklık ve nem uygun olduğunda
nematod
türlerinin
birbirlerine
çok
benzem
3-6 haftada bir yeni döl oluşturur.
teúhis yapldktan sonra karar verilmesi önem
• Kışı urlu bitki kökü artıklarında veya
toprakta yumurta veya larva halinde
Zarar ùekli:
geçirir.
xPatates bitkisinin üzerinde meydana geti
• Hafif yapılı toprakları sever. Toprak
yumrular pazar de÷erini kaybeder.
sıcaklığı 10oC’nin altına düşerse
xKökteki urlanmalar nedeniyle, bitkinin topra
gelişemez.
kstlanr. Üst aksamda geliúme gerili÷i ve
• Bitki
paraziti
nematodların
sararma
ve meyve
silkmeleribitkilerde
olur. Geliúme y
meydana
getirdikleri
belirtiler diğer
kuruyabilir.
zararlı
gelen eksikli÷
bitkilerde besin ileri
elementi
xBulaúkorganizmalardan
belirtilere
benzediği
için
mikroskop
görülür.
altında
kesin
xFungus,nematodu
bakteri gibigörmeden
di÷er hastalk
etmenlerine
kanıya gidilmemelidir. Nematodların
küçük
mikroskobik canlılar olması
Mücadelesi:
ve
bitki paraziti
nematod türlerinin
Kültürel
Önlemler:
birbirlerine
çok
temizbenzemesinden
fide dikilmelidir.
xTemiz topra÷a,
xBulaúk alanlardaki bitkiler uzaklaútrlmal ve
xEkim-dikim öncesi serann boú kald÷ yaz ay
solarizasyon uygulanmaldr.
kuruyabilir.
xBulaúk bitkilerde besin elementi eksikli÷in
görülür.
xFungus, bakteri gibi di÷er hastalk etmenlerine g
Mücadelesi:
dolayı
kesin
teşhis yapıldıktan sonra
Kültürel
Önlemler:
karar
verilmesi
topra÷a,önemlidir.
temiz fide dikilmelidir.
xTemiz
xBulaúk alanlardaki bitkiler uzaklaútrlmal ve im
Zarar
Şekli: öncesi serann boú kald÷ yaz aylar
xEkim-dikim
• Patates
bitkisinin
üzerinde meydana
solarizasyon
uygulanmaldr.
getirdiği
urlartemiz
nedeniyle
olmaldr.yumrular
xSulama suyu
pazar
değerini
kaybeder.
dayankl
çeúit kullanlmaldr.
xVarsa
xBulaúmann
fazlanedeniyle,
oldu÷u bitkinin
alanlarda, solar
• Kökteki
urlanmalar
nematositle
boúbesin
saha ilaçlamas
da yaplmaldr.
topraktan
su ve
alımı kısıtlanır.
olmayan
bitkilerle
tarlada 3-4
xKonukçusu
Üst aksamda gelişme geriliği ve
uygulanmaldr.
sararma Yapraklarda sararma ve
meyve silkmeleri olur. Gelişme
Yasal Önlemler:
yavaşlar
ve durur. Bitki kuruyabilir.
xKök-ur nematodlar iç ve dú karantinaya tabi ola
• Bulaşık bitkilerde besin elementi
xBa÷ ve fidanlk tesis edilecek alanlardan topra
eksikliğine benzer belirtiler görülür.
ilgili laboratuarlarda Kök-ur nematodlar
• Fungus,
bakteri gibi diğer hastalık
yaplmaldr.
etmenlerine giriş kapısı oluşturur.
Kök-ur
nematodunun
yumrudaki Kimyasal Mücadele:
Kök-ur nematodunun
yumrudaki
zararı
zarar
xPatateste Kök-ur nematodlarna karú Ülkemiz
Mücadelesi:
bulunmamaktadr.
• Temiz toprağa, temiz fide dikilmelidir.
• Bulaşık alanlardaki bitkiler uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir.
• Ekim-dikim öncesi seranın boş kaldığı yaz aylarında 6-8 haftalık bir
solarizasyon uygulanmalıdır.
• Sulama suyu temiz olmalıdır.
• Varsa dayanıklı çeşit kullanılmalıdır.
• Bulaşmanın fazla olduğu alanlarda, solarizasyonun yanısıra nematositle
boş saha ilaçlaması da yapılmalıdır.
• Konukçusu olmayan bitkilerle tarlada 3-4 yıllık münavebe
uygulanmalıdır.
Yasal Önlemler:
• Kök-ur nematodları iç ve dış karantinaya tabi olan nematodlardır.
• Bağ ve fidanlık tesis edilecek alanlardan toprak örnekleri alınarak ilgili
laboratuarlarda Kök-ur nematodları yönünden analiz yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
• Patateste Kök-ur nematodlarına karşı Ülkemizde ruhsatlı bir ilaç
bulunmamaktadır.
39
PATATES
ÇÜRÜKLÜK
NEMATODU
PATATES ÇÜRÜKLÜK
NEMATODU
(Ditylenchus
destructor
Thorne)
(Ditylenchus destructor Thorne)
1 mm
(Diúisi 0,7 mm, erke÷i 0,96 mm)
xOrtalama ve
Tanımı
Yaşayışı:
ve ipliksi1formdadr.
• boyunda
Ortalama
mm (Dişisi 0,7 mm,
xNematodun
bütün mm)
dönemleri
genellikle konukçusu
erkeği 0,96
boyunda
ve ipliksi
içinde
bazen
de
etrafndaki
toprakta
bulunabilir.
formdadır.
cinse ba÷l olan So÷an-sak nematodu
•xAynNematodun
bütün dönemleri
>D.dipsaci (Kühn)@ patates yumrusunda benzeri
genellikle
konukçusu
içinde bazen de
zararlar meydana getirmektedir. Bu iki nematod türü
etrafındaki
toprakta
morfolojik olarak
birbirine bulunabilir.
çok benzer, fakat
• biyolojik
Aynı cinse
olarak bağlı
birbirindenolan
farklSoğan-sak
özellikler
nematodu
[D.dipsaci (Kühn)] patates
gösterirler.
yumrusunda
benzeri
zararlar
meydana
(iç parazit)
olan
ve konukçularnn
xEndoparazit
baúlca toprak alt ksmlarnda
bulunan Patates
getirmektedir.
Bu iki nematod
türü
Çürüklük nematodu
bitkideki
canl dokularda
veya
morfolojik
olarak
birbirine
çok benzer,
saprofit biyolojik
olarak funguslarla
xNematod
fakat
olarakbeslenebilir.
birbirinden
farklı
yuma÷ oluúturmaz.
Kurulu÷a tolerans azdr.
özellikler
gösterirler.
dönemi yoktur.
• Dayankl
Endoparazit
(iç parazit) olan ve
xÇo÷unlukla depolanan tohumluklarda ve toprakta
konukçularının
başlıca
toprak
kalan bulaúk yumrularda kúlar.
altı
kısımlarında
bulunan
Patates
xBitki paraziti nematodlarn bitkilerde meydana
Çürüklük
nematodu
canlı
getirdikleri belirtiler
di÷er zararlbitkideki
organizmalardan
dokularda
veyabenzedi÷i
saprofit
olarak
ileri gelen belirtilere
için mikroskop
funguslarla
altnda nematodubeslenebilir.
görmeden kesin·Nematod
kanya
gidilmemelidir. Nematodlarn
küçük mikroskobik
yumağı
oluşturmaz.
Kuruluğa
canllar olmas azdır.
ve bitki paraziti
nematod türlerinin
toleransı
Dayanıklı
dönemi
birbirlerine çok benzemesinden dolay (özellikle
yoktur.
çürüklük nematodu
ile So÷an-sak
nematodu
• Patates
Çoğunlukla
depolanan
tohumluklarda
ayn grupta yer almaktadr ve bu gruba ait
ve
toprakta kalan bulaşık yumrularda
nematodlarn teúhisi oldukça zordur) kesin teúhis
kışlar.
yapldktan sonra karar verilmesi önemlidir.
• Bitki paraziti nematodların bitkilerde
meydana
getirdikleri belirtiler diğer
Zarar
ùekli:
zararlıÇürüklük
organizmalardan
ileri gelen
nematodu patates yumrularna
göz
xPatates
ve benzeri açklklardan
girer. için mikroskop
belirtilere
benzediği
xBaúlangçta
hemen kabu÷un görmeden
altnda, yalnz kabuk
altında nematodu
kesin
kalkt÷nda gidilmemelidir.
belli olan küçük, parlak,
beyaz ve
kanıya
Nematodların
unumsu beslenme
cepleri denilencanlılar
lekeler görülür.
küçük
mikroskobik
olması
bir
veya
birkaç
nematod
bulunur.
xBurada
ve bitki paraziti nematod türlerinin
xBu lekeler nematodun üremesi ve sa÷lam dokuyu
birbirlerine çok benzemesinden dolayı
bulaútrmas ile büyür, birbiri ile birleúir. Kabuk
(özellikle
çürüklük
altnda kuru, Patates
granüler dokudan
oluúannematodu
bal pete÷i
ile
Soğan-sak
nematodu
aynı grupta
görünüúünde,
çok sayda
nematodun bulundu÷u
açk
yer
almaktadır
ve yumruyu
bu gruba
kahverengi
lezyonlar ve bütün
saran koyuait
Patates çürüklük nematodu’nun yum- nematodların
teşhisi
oldukça
meydana
gelir. zordur)
Patates çürüklük nematodu’nun yumrudaki kahverengi nekrotik lekeler
rudaki zararı.
kesinilerledikçe
teşhis bulaúk
yapıldıktan
sonra
karar
dokularn rengi
koyulaúr,
xZaman
zarar.
bulaúk yumrular
sa÷lam olanlar da bulaútrr. øleri
verilmesi
önemlidir.
Zarar Şekli:
derecede bulaúk yumrular çürüme nedeniyle
tohumluk vasfngöz
kaybeder,
yemeklikaçıklıklardan
olarak dahi
• Patates Çürüklük nematodu patates yumrularına
ve benzeri
de÷erlendirilemez. Bulaúk yumrularn tarlaya
girer.
40
dikilmesi halinde ise, toprak üstü aksamnda
çallaúma, bodurluk ve kuruma görülür. Yeni oluúan
yumrular da, bu nematodla bulaúk olaca÷ndan kún
depolama süresince çürümeye devam ederler.
• Başlangıçta hemen kabuğun altında, yalnız kabuk kalktığında belli olan
küçük, parlak, beyaz ve unumsu beslenme cepleri denilen lekeler görülür.
• Burada bir veya birkaç nematod bulunur.
• Bu lekeler nematodun üremesi ve sağlam dokuyu bulaştırması ile büyür,
birbiri ile birleşir. Kabuk altında kuru, granüler dokudan oluşan bal peteği
görünüşünde, çok sayıda nematodun bulunduğu açık kahverengi lezyonlar
ve bütün yumruyu saran koyu kahverengi nekrotik lekeler meydana gelir.
• Zaman ilerledikçe bulaşık dokuların rengi koyulaşır, bulaşık yumrular sağlam
olanları da bulaştırır. İleri derecede bulaşık yumrular çürüme nedeniyle
tohumluk vasfını kaybeder, yemeklik olarak dahi değerlendirilemez. Bulaşık
yumruların tarlaya dikilmesi halinde ise, toprak üstü aksamında çalılaşma,
bodurluk ve kuruma görülür. Yeni oluşan yumrular da, bu nematodla
bulaşık olacağından kışın depolama süresince çürümeye devam ederler.
Mücadelesi:
• Hasat edilmeyen bulaşık yumrular toplanıp imha edilmelidir.
• Tohumluk patates yumruları bulaşık olmayan ürünlerden alınmalı veya
elle seçilmelidir. Temiz yumruların dikim öncesi elle seçimi, pratikte en
önemli mücadele yöntemidir. Patates çürüklük nematodu esasen tohumluk
yumrularla yayıldığından, temiz tohum kullanımı çok önemlidir.
• Erken hasat edilen ürünlerden alınan yumruların tohumluk olarak
kullanılması 1-2 yıl için iyi sonuç vermektedir. Bulaşık alanlarda geç dikim
ve erken hasat bulaşıklık oranını düşürebilir.
• Serin ve kuru şartlarda depolama ile, yumru içinde nematodun üremesi ve
diğer yumrulara yayılarak bulaşması önlenir.
• Konukçusu olmayan (Fasulye, mısır gibi) bitkilerle 3-4 yıllık münavebe
popülasyonun azalmasında etkilidir.
• Tarla nanesi, tarla eşek marulu gibi yabancıotlar bu nematodun konukçuları
olduğundan ot mücadelesine önem verilmelidir.
Yasal Önlemler:
• Patates Çürüklük nematodu iç ve dış karantinaya dahil bir nematod
olduğundan, bulaşık üretim materyalinin temiz bölgelere taşınmasını
önleyici karantina yönetmeliğine titizlikle uyulmalıdır.
• Patates çürüklük nematodu zararını tarlada vejetasyon süresi içinde yaptığı
gibi depolama süresi içinde ambarlarda da zararına devam etmektedir. Bu
nedenle herhangi bir bulaşıklığı belirlemek için yapılacak sürvey, tarla ve
depolarda olmak üzere iki bölümde yürütülmelidir. Ayrıca pazar koşulları
da göz önünde tutulmalıdır.
• Hasat zamanı tarla kontrollerinde yazlık hasattan sonra aynı yere kışlık
dikim yapılan yerler varsa, böyle tarlalar özellikle incelenmelidir.
• Sürvey süresi içerisinde yapılan incelemelerde Patates çürüklük nematodu
saptanan tarlalarda bulunabilecek yabancıotlar da laboratuvarda
incelenmelidir.
Kimyasal Mücadele:
• Kimyasal mücadele önerilmemektedir
41
yabancotlar da laboratuvarda incelenmelidir.
Kimyasal Mücadele:
xKimyasal mücadele önerilmemektedir
SOöAN
SAK NEMATODU
SOĞAN SAK
NEMATODU
[Ditylenchus
dipsaci (Kühn)]
[Ditylenchus
dipsaci (Kühn)]
xSo÷an-sak
nematodu [Ditylenchus
dip
• Soğan-sak nematodu
[Ditylenchus
dipsaci
ve
erke÷i
iplik
formunda
olup,
1-1.3
m
(Kühn)]’nun dişi ve erkeği iplik formunda olup,
xSo÷an-sak
nematodu
sak,
sürgün,
1-1.3 mm uzunluğundadır.
bitkilerin
parazit (endoparazit)
ne
sak,iç sürgün,
yaprak
bitki
içinde
dölden
döle
geçerler.
En
ve soğanlı bitkilerin iç parazit (endoparazit)
bulunduklar
saptanmútr.
nematodudur. Konukçu
bitki içinde
dölden döleBu ne
bulaúklk
durumunda,
bulaúk matery
geçerler. Ender hallerde
köklerde
bulundukları
dönemlerine
rastlamak
mümkündür.
saptanmıştır. Bu nedenle
herhangi
bir bulaşıklık
durumunda, bulaşık
materyalde
nematodun
bitkilerde
yaúam koúull
xKonukçu
tüm dönemlerine rastlamak
mümkündür.
duruma geldi÷inde
(bitki çürüdü÷ünd
• Konukçu bitkilerde
yaşam Mantar
koşulları
topra÷a geçerler.
miselleri
uygun olmayan So÷an-sak
duruma geldiğinde
(bitki çok k
nematodu daha
çürüdüğünde), bitkiyi
terk ederek
toprağa
hücrelerinde
bulunur.
A÷r top
geçerler. Mantar miselleri
üzerinde
yaşayannazaran
populasyonu
hafifde
topraklara
Soğan-sak nematodu
daha çok
konukçularının
nematodu
bitki dokusu içi
xSo÷an-sak
canlı hücrelerinde topraklarda,
bulunur. Ağır
topraklardaki
4. dönem
larva halinde u
nematod populasyonu hafif topraklara nazaran
kalabilir.
daha fazladır.
koúullarda
erkekiçinde
ve diúiler 45xNormal bitki
dokusu
nematodunda
bir diúi 200xSo÷an-sak
ve özellikle killi topraklarda, 4. dönem larva
sayda
yumurta
brakr.
halinde uzun yıllar canlı olarak kalabilir.
• Normal koşullarda erkek ve dişiler 45-73 gün
yaşarlar.
• Soğan-sak nematodunda bir dişi 200-500
arasında değişen sayıda yumurta bırakır.
• Bitki paraziti nematodların bitkilerde meydana getirdikleri belirtiler diğer
zararlı organizmalardan ileri gelen belirtilere benzediği için mikroskop
altında nematodu görmeden kesin kanıya gidilmemelidir. Nematodların
küçük mikroskobik canlılar olması ve bitki paraziti nematod türlerinin
birbirlerine çok benzemesinden dolayı (özellikle Patates çürüklük
nematodu ile Soğan-sak nematodu aynı grupta yer almaktadır ve bu
gruba ait nematodların teşhisi oldukça zordur) kesin teşhis yapıldıktan
sonra karar verilmesi önemlidir.
Zarar Şekli:
• Soğan-sak nematodu zararına özellikle ılıman bölgelerde çok rastlanır.
Serin, rutubetli koşullar bu nematodun zararı için çok uygundur
• Nematodun özellikle 4. dönem larvası, fideler henüz toprak altında iken,
genç büyüme dokularında zarar oluşturur. Ağır nematod bulaşıklığı,
dayanıklı ve hassas fidelerin olgunlaşmadan hemen ölümüne neden
42
olur. Bulaşık saklar, ekseri şişkin, bodur ve kıvrılmıştır. Yapraklarda
merdivenvari şekil bozukluğu görülür. Yonca ve tırfılda boğum araları
kısalır ve şişkinleşir. Ağır bulaşık bitkiler sonunda ölür ve üçüncü yılda
tarladaki bitki örtüsünde boşluklar görülür. Soğan yaprakları şişmiş,
eğrilmiş, bükülmüş bir görünüm arzeder. Birçok bitki ölür ve bulaşık
soğanlar (yumrular) hasattan sonra çürürler. Nergis yaprakları kıvrılmış,
bükülmüş ve üzerinde siğil tabir edilen karakteristik açık renkli şişkinliklere
sahiptir. Çok bulaşık soğanlar enine kesitte kahverengi halkalar taşır.
Ülkemizde soğan ve soğanlı süs bitkilerinde % 5-100 oranında zarar
meydana getirebilmektedir.
• Soğan-sak nematodu patates yumrularında zarara neden olarak,
Patates çürüklük nematodu (D. destructor)’nun zararına benzer belirtiler
meydana getirir. Ancak bu nematodun yumruda oluşturduğu lezyonlar
çürüklük nematodu lezyonlarından daha derin olup, bazen tüm yumruyu
kaplayabilir. Genellikle yumru üzerinde çatlak görülmez.
• Soğan-sak nematodu patates bitkinin toprak üstü aksamında
zararlıdır. Yumruda herhangi bir belirti oluşturmaksızın bitkide tipik
bodurluk, kalınlaşma ve çarpıklılıklar meydana getirebilir. Yapraklarda
lekeler oluşturur. Patatesteki zararı Phoma solonicola adlı fungusun
bulunmasıyla artış gösterir.
Mücadelesi:
• Temiz toprağa temiz tohumluk kullanılmalıdır.
• Nematodun temiz yerlere yayılmasını önlemek için, temiz sulama suları
kullanılmalı, sel ve yağmur sullarının önüne geçme çareleri araştırılmalı,
soğan ve soğanlı bitki köklerinin topraklarından arındırılması akarsularda
yapılmamalıdır.
• Yapılacak münavebede Soğan-sak nematoduna hassas olmayan bitkiler
(havuç, ıspanak, marul) yetiştirilmelidir. Toprak tipine göre münavebe
2-4 yıl arasında uygulanmalıdır. Münavebe süresince yabancı otlar ile
de mücadele edilmelidir.
• Bulaşık yerlerde kullanılan toprak işleme aletlerinin temizlenmeden
kullanılmaması gerekir.
• Dayanıklı çeşitler (varsa) kullanılmalıdır.
Yasal Önlemler:
• Soğan-sak nematodu iç ve dış karantina listesinde bulunan çok önemli
bir nematoddur. Mücadelesinde başarılı olmak için, bulaşık materyallerin
temiz yerlere taşınmamasına özen gösterilmelidir. Yapılacak sürveylerde
depo ve vejetasyon süresince konukçu bitkilerin incelenmesine önem
verilmeli ve bu incelemede örneklere yabancıotların da dahil edilmesine
dikkat edilmelidir.
Kimyasal Mücadele:
• Patateste Soğan-sak nematoduna karşı Ülkemizde ruhsatlı bir ilaç
bulunmamaktadır.
43
Patates Hastalk
ve Zararllarnda
Ruhsatl Bitki
Ürünlerinin
Ticari øsim
Listesi
Patates Hastalk
ve Zararllarnda
Ruhsatl
BitkiKoruma
Koruma
Ürünlerinin
Ticari
øsim Listesi
CHLORPYRIFOS-ETHYL
CHLORPYRIFOS-ETHYL
Sv Formülasyonlar (EC )
Korban 4
480 g/l
Sv Formülasyonlar
(EC )
Pyrinex 48 EC
orban 4
480 g/l 480 g/l
Pyrinex 48 EC
480 g/l
rinex 48 EC Agrosban 4
480 g/l 480 g/l
rinex 48 EC Dursban 4
480 g/l 480 g/l
Dursban 4 EC
grosban 4
480 g/l 480 g/l
Priban 48 EC
480 g/l
ursban 4
480 g/l 480 g/l
Terpan 4 EC
ursban 4 EC Istban 48 EC
480 g/l 480 g/l
iban 48 EC Fullban 4 EC
480 g/l 480 g/l
Jokker 4
480 g/l
rpan 4 EC
480 g/l 480 g/l
Cansa joker 4
Megaban 4
ban 48 EC
480 g/l 480 g/l
Bullet 48 EC
llban 4 EC
480 g/l 480 g/l
Hilban 4 EC
480 g/l
kker 4
480 g/l 480 g/l
Dorpan 48 EC
ansa joker 4 Rochlop 48 EC
480 g/l 480 g/l
Cyren 4 Ec
egaban 4
480 g/l 480 g/l
Prifos 48 Ec
480 g/l
ullet 48 EC
480 g/l 480 g/l
Ödül Cloroban 4 EC
ban 4 EC
480 g/l 480 g/l
Pestban 4 E
orpan 48 EC Cpyrifos 48 EC
480 g/l 480 g/l
Massban 4 EC
480 g/l
ochlop 48 EC Falcon 4 EC
480 g/l 480 g/l
yren 4 Ec
480 g/l 480 g/l
Robust 4
Sulban
ifos 48 Ec
480 g/l 480 g/l
Ferban 4
480 g/l
dül Cloroban 4 EC
480
g/l 480 g/l
Chlorfet 48 EC
estban 4 E
480 g/l 480 g/l
Pyrical 480 EC
pyrifos 48 EC Alkazar 480 EC
480 g/l 480 g/l
Devran 48 EC
480 g/l
assban 4 EC
480 g/l
Bestban 4 EC
480 g/l
lcon 4 EC
480 g/l 480 g/l
Cloban 4
Kimpan 4
obust 4
480 g/l 480 g/l
Trambo 4 EC
ulban
480 g/l 480 g/l
Tafaban 48 EC
480 g/l
rban 4
480 g/l 480 g/l
Alban 4 EC
hlorfet 48 EC Dekban 4 EC
480 g/l 480 g/l
rical 480 EC Phosban 480 EC 480 g/l 480 g/l
Serfos 48 EC
480 g/l
kazar 480 EC Polmetban 48 EC 480 g/l 480 g/l
evran 48 EC Tricel 48 EC
480 g/l 480 g/l
estban 4 EC Killban 4 EC
480 g/l 480 g/l
Baron
480 g/l
oban 4
480 g/l 480 g/l
Taros 48 EC
Lenaban 4
mpan 4
480 g/l 480 g/l
ambo 4 EC Napoleon
480 g/l 480 g/l
ømpan 4 EC
480 g/l
faban 48 EC Topraxban 4 EC 480 g/l 480 g/l
ban 4 EC
480 g/l 480 g/l
Kulfos 48 EC
ekban 4 EC
480 g/l
hosban 480 EC
480 g/l
erfos 48 EC
480 g/l
44
olmetban 48 EC
480 g/l
cel 48 EC
480 g/l
Mensban 4
480 g/l
Arriban 55 EC
500+050
Arriban 55 ECg/l
500+
Mensban
4 4
Shardaban
480 480
g/l g/l
Direct 50/500 EC
500+050
g/l
Saveban44 EC
480 480
g/l g/l
Shardaban
g/l
Direct
50/500
EC
500+
Ferban 48 EC
480 g/l
Symbolic
50/500
EC
500+050
Saveban 4 EC
480 g/l
Akban 4 EC
480 g/l
g/l
g/l
Ferban
48
EC
480
g/l
øzolban 4
480 g/l
Grand D
500+050
Symbolic 50/500
EC
500+
g/l
Akban 4 ECCHLORPYRIFOS-METHYL 480 g/l
g/l
SPINOSAD
Grand
D
500+
øzolban 4 Sv Formülasyonlar (EC ) 480 g/l
Sv
Formülasyonlar
(SC
Reldan 2 E
227 g/l
g/l
CHLORPYRIFOS-METHYL
Formulations)
BENFURACARB
Laser
480 g/l SPINOSAD
SvFormülasyonlar
Formülasyonlar (EC )
Sv
PIRIMICARB
Formülasyonlar)
Sv
(SC
Reldan
2E
227 g/l Suda Da÷labilen GranülFormülasyonlar
Formülasyonlar
Oncol EC 200
200 g/I
Formulations)
(WG
)
BENFURACARB
Oncarb
EC 200
200 g/I
Pirimor 50Laser
WG
50%
480 g/l
TEFLUBENZURON+ALPHACYP
Sv Formülasyonlar (EC
BETA-CYFLUTHRIN
ERMETHRIN
PIRIMICARB
Formülasyonlar)
Sv Formülasyonlar (SC
Suda Da÷labilen 25
Granül
Formülasy
Oncol EC 200
Bulldock EC 025
g/l
Formulations) 200 g/I
(WG
Bonus
40/120
120+040
25
g/l )
Oncarb
EC
200SC
200 g/I Kripton 25 EC
g/l
EC
25 g/l
50 WG
50%
TEFLUBENZURON+ALPHACYPDolthrin 25Pirimor
Buttock 25 EC
25 g/l
BETA-CYFLUTHRIN
ERMETHRIN
CHLORPYRIFOS-ETHYL
Batnook 25 EC
25 g/l
Islanabilir
Toz Formülasyonlar (WP)
Sv Formülasyonlar
(EC )
Sv
Formülasyonlar
(SC
Pitbull 25 EC
25 g/l
Pyrinex 25 WP
25%
Hawk 25 Bulldock
EC
EC 025 25 g/l
25 g
Pyrinex 25Formulations)
WP
25%
Korban
25 WP SC
25%
CYFLUTHRIN
Bonus
40/120
120+040
Kripton
25
EC
25 g
Terpan 25 WP
25%
Sv Formülosyonlar (EC Formulation)
g/l
Priban 25 WP
25%
Dolthrin
25 EC
25 g
Baythroid
EC
050
50
g/l
Agrosban 25 WP
25%
Serthroid Buttock
EC 050 25 EC
50 g/l
Dursban 25 W
25%
25 g
Dursban
25 W
25%
Korthroid EC 050
CHLORPYRIFOS-ETHYL
Batnook 25 EC 50 g/l
25 g
Jokker 25 WP
25%
50 g/l
Islanabilir
Formülasyonlar
Cansa jokerToz
25 WP
25% (WP) Coragor 50 EC
Pitbull
25
EC
25
g
Doroid
50
EC
50
g/l
Megaban
25 WP
25%25%
Pyrinex
25 WP
Florban 25 WP
25%
Agrothrid Hawk
EC 050 25 EC
50 g/l
25 g
Pyrinex
25
WP
25%
Istban 25 WP
25%
Asthroid 50 EC
50 g/l
Massban
25 WP
25%25%
Korban
25 WP
CYFLUTHRIN
Cyfluthril 5 EC
50 g/l
Megaban
25 W
25%25%
Terpan
25 WP
Sv
Formülosyonlar
Fullban 25 WP
25%
Hekthroid EC 050
50 g/l (EC Formula
Priban
25 WP
Dekban
25 WP
25%25%
EC
050
50 g
Kulfak 50Baythroid
EC
50 g/l
Agrosban
WP
Devran25
25 WP
25%25%
ParthrodSerthroid EC 050 50 g/l
Megan
WP
25%25%
50 g
Dursban
2525W
Goldban 25 W
25%
CYPERMETHRIN Sv
Dursban
25 25WWP
Korthroid
EC
050
50 g
Pestban
25%25%
Jokker
25 WP
Killban
25 WP
25%25%
Coragor
50 g
Agro-Cypethrin
20 EC50 EC
200 g/I
Makpan
25
WP
25%
25%
Cansa joker 25 WP
Asterpan 25 WP
25%
Nurelle 200
EC 50 EC
200 g/I
Doroid
50 g
Megaban
25WP
WP
Alban 25
25%25%
Polytrin 200 EC
200 g/I
Florban
25 WP
Saveban
25 WP
25%25%
Agrothrid
EC 050 200 g/I
50 g
Ripcord
20
EC
25 WP
25%25%
Istbanømpan
25 WP
50 g
øzolban 25 WP
25%
Massban
25 WP
25% Intrarin Asthroid 50 EC 200 g/I
CHLORPYRIFOS-ETHYL
EC
200 g/I
5 EC
50 g
Megaban 25 W
25% Prima 20 Cyfluthril
+CYPERMETHRIN
200 g/I
Fullban 25 WP
25% Nova 20 EC
Hekthroid EC 050 200 g/I
50 g
Sv Formülasyonlar (EC
Dekban 25 WPFormulations
25% Matador 200 EC
Kulfak 5020 EC
50 g
Impa Cypermethrin
EC
200 g/I
Devran
25 WP
25%
Nurelle
D
500+050
EC
200 g/I
Parthrod
50 g
25% Cyperin 200
Megan 25 WP
g/l
EC
200 g/I
Goldban
25 550
W
25% Ödül Cyperator 200CYPERMETHRIN
Perfect
500+050
Sv
200 g/I
g/l
Pestban 25 WP
25% Çutamethrin 20 EC Formülasyonlar
(EC )
200 g/I
Matador
Killban
25 WPMix 50/500 EC 500+050
25% Siperkor 20
g/l
EC
20 200
ECg/I
200
Makpan 25 WP
25% Cythrin 20Agro-Cypethrin
Asterpan 25 WP
25%
Nurelle 200 EC
200
Alban 25 WP
25%
Polytrin 200 EC
200
Saveban 25 WP
25%
Ripcord 20 EC
200
ømpan 25 WP
25%
øzolban 25 WP
25%
Intrarin
200
CHLORPYRIFOS-ETHYL
Prima 20 EC
200
+050
+050
+050
+050
C
yonlar
%
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
ation)
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
g/l
v
g/I
g/I
g/I
g/I
g/I
g/I
Itermethrin 20 EC
Arrivo 20 EC
Rivomethrin 20 EC
Atamethrin 20 EC
Sherpa EC 200
Kimetrin 20 EC
Rocyper 20 EC
Cyperkiller 20 EC
Impor 200 EC
Dictatore 200 EC
Kinetik 20 EC
Canmethrin 20 EC
Cyber 20 EC
Cyperhard 20 EC
Teknometrin 200 EC
Cypertoks 20 EC
Komsan Cypermethrin 20 EC
Do÷methrin 20 EC
Fersiper 20 EC
Sword 20 EC
Bestsiper 20 EC
Serkim 20 EC
Sharcyper
Megacyper 20 EC
Imperator
Imperator 25 EC
Arrivo 25 EC
Siperkor
Agromethrin
Rivomethrin 25 EC
Sherpa EC 250
Sipermet 250 EC
Nova 25 EC
Agro-Cyperthrin 25 EC
Nurelle 250 EC
Cyperin 250 EC
Impor 25 EC
Canmethrin 25 EC
Lance 25 EC
Matador 250 EC
Ripcord 25 EC
Akethrin 25 EC
Kral 250 EC
Ödül Cyperator
Spil 250
Escort 25 EC
Sipretor
Cymbaz 25 EC
Massmethrin
Sword 25 EC
Kulcyperin 25 EC
Sparkill 25 EC
Komodo 25 EC
Teknomethrin 25 EC
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
200 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/l
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/I
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
250 g/l
Cyperking 25 EC
250 g/l
Atletic 25 EC
250 g/l
Serimparator 25 EC
250 g/l
Bestsiper 25 EC
250 g/l
Jupiter 25 Ec
250 g/l
Lenamethrin
250 g/l
Cyperkiller 250 EC
250 g/l
Aycyper 25 EC
250 g/l
Cypra Plus
250 g/l
Topraximetrin 250 EC
250 g/l
Cypermen 25 EC
250 g/l
Fersper 25 EC
250 g/l
Dante 25 EC
250 g/l
øzolmethrin 25 EC
250 g/l
Cyper-Ex 250 EC
250 g/l
Tendon
250 g/l
Signal
300 g/l
DELTAMETHRIN
Sv Formülasyonlar (EC/SC )
Decis EC 2.5
25 g/l
Deltharin 2.5 EC
25 g/l
Deltaplan EC 2.5
25 g/l
Delta 2.5 EC
25 g/l
Delpaz
25 g/l
Dedel 2.5 EC
25 g/l
Impamethrin 25 EC
25 g/l
Grandthrin 2.5 EC
25 g/l
Topraxdel 2.5 EC
25 g/l
Deltis 25 EC
25 g/l
Dekagard EC 25
25 g/l
Depar 2.5 EC
25 g/l
Deúarj 2.5 EC
25 g/l
Deltagurcis 2.5 EC
25 g/l
Ödül Deltamethrin 2.5 EC
25 g/l
Keshet 2.5 EC
25 g/l
Demond EC 2.5
25 g/l
Delete 2.5 Ec
25 g/l
Caracole 25 EC
25 g/l
Akdeniz Deltamethrin
25 g/l
KuIderin 2.5 EC
25 g/l
Deltado÷ 25 EC
25 g/l
Fixmethrin 2.5 EC
25 g/l
Deltabiol 2.5 EC
25 g/l
Nikriz 2.5 EC
25 g/l
Declare
25 g/l
Deltasis
25 g/l
Jetsis 2.5 EC
25 g/l
Serdesiz 25 EC
25 g/l
Lenadectina 2.5 EC
25 g/l
Decan 2.5 EC
25 g/l
Atacis 2.5 EC
25 g/l
Agmetrin 2.5 EC
25 g/l
LAMBDA-CYHALOTHRIN
Sv FormÜasyonlar (EC/EW)
Ninja 5 EC
50 g/l
Kung-fu 5 EC
50 g/l
Tekvando 5 EC
50 g/l
Gradal 5 EC
50 g/l
Tactic 5 EC
50 g/l
Maestro 5 EC
50 g/l
Tom reks
50 g/l
Sumosa 5 EC
50 g/l
Tornado 5 EC
50 g/l
Karatexin
50 g/l
Caretta
50 g/l
Petra 5 EC
50 g/l
Judo EC
50 g/l
Lambada
50 g/l
Karpin 5 EC
50 g/l
Armada 5 EC
50 g/l
Red sunny
50 g/l
Megamax 5 EC
50 g/l
Ferlomethrin 5 EC
50 g/l
Lambardo 5 EC
50 g/l
Lambd-il T 5 EC
50 g/l
Aekido 5 EC
50 g/l
Robin 5 EC
50 g/l
Jetta 5 EC
50 g/l
Topraxju-Do 5 EC
50 g/l
Shamba
50 g/l
Sentinel 5 EC
50 g/l
Integral 5 EC
50 g/l
Abrogate 5 EC
50 g/l
øzollate 5 EC
50 g/l
Samuray 5 EC
50 g/l
Suda Da÷labilen Granül
Formülasyonlar (WG
Formulations)
Karate Max
3.75 %
ACETAMIPRID
Suda Çözünen Toz Formülasyonlar (SP )
Mospilan 20 SP
20%
Falcon 20 SP
20%
Goldplan 20 SP
20%
Mosetam 20 SP
20%
Oncaplan 20 SP
20%
Akira 20 SP
20%
Hekplan 20 SP
20%
Neoplan
20%
Shark 20 SP
20%
Mostar 20 SP
20%
Massplan Forte
20%
Garplan 20 SP
20%
Plan 20 SP
20%
Aceplan 20 SP
20%
Deniprid 20 SP
20%
Rocket 20 SP
20%
Jitame 20 SP
20%
Ramplan 20 SP
20%
Ferplan 20 SP
20%
45
Goldben 20 SP
20%
Ataplan 20 SP
20%
Rast 20 SP
20%
Effore 20 SP
20%
Devaplan 20 SP
20%
Diamond 20 SP
20%
Pascal 20 SP
20%
Fertilan 20 SP
20%
Gemini 20 SP
20%
Spector 20 SP
20%
Silver 20 SP
20%
HTK Mosprid SP 20
20%
Holigan 20 SP
20%
Nestor 20 SP
20%
Topraxtamiprid
20%
Agroplan 20 SP
20%
Kenpo 20 SP
20%
Caniplan 20 SP
20%
Mosplate 20 SP
20%
Acheve 20 SG
20%
øzolplan 20 SP
20%
Cossaplan 20 SP
20%
Traplan 20 SP
20%
PHOSMET
Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP)
Imidan 50 W
50%
Tasmet 50 WP
50%
QUINALPHOS
Sv Formülasyonlar (EC)
Ekalux
245 g/l
Crab
245 g/l
Jury
245 g/l
Hacker
245 g/l
Alfalux
245 g/l
Mond
245 g/l
Bellum
245 g/l
AZADlRACHTlN
Sv Formülasyonlar (EC)
Neemazal
10 g/I
IMIDACLOPRID Sv Formülasyonlar (SC
)
Confidor SC 350
350 g/l
Conmirid SC 350
350 g/l
Comprador SC 350
350 g/l
Hekvidor 350 SC
350 g/l
Bakken 350 SC
350 g/l
Tanfidor
350 g/l
Elandor
350 g/l
Kohinor SC 350
350 g/l
Conledor 350 SC
350 g/l
Meriva
350 g/l
Efedor SC 350
350 g/l
Asvidor SC 350
350 g/l
Konfidanza 350 SC
350 g/l
Ultor
350 g/l
ømax 35 SC
350 g/l
ømidagold 350 SC
350 g/l
46
Biancor 35 SC
350 g/l
Fulldor 350 SC
350 g/l
Dagro Konfi SC 350
350 g/l
Jubilee 350 SC
350 g/l
Conqueror 350 SC
350 g/l
HTK-ømidafor SC 350
350 g/l
Suda Da÷labilen Toz
Formülasyonlar (WS
Formulations)
Gaucho WS 70
70%
Promise WS 70
70%
Hekvidor 70 WG
70%
Gortca WS 70
70%
ømigold WS 70
70%
Jublee 70 WS
70%
Scale
70%
Coacho WS 70
70%
Toucho 70 WS
70%
Sv Formülasyonlar (FS/SC/SL
Formulations)
Gaucho FS 600
600 g/l
ømigold FS 600
600 g/l
Gortca FS 600
600 g/l
Tunderbold
600 g/l
Toucho 60 FS
600 g/l
THIAMETHOXAM
Sv Formülasyonlar (SC )
Actara 240 SC
240 g/l
PIRIMIPHOS-METHYL
Actellic 50 EC
500 g/l
CLOTHIANIDIN
Suda Da÷labilen Granül Form. (WG )
Dantotsu 50 WG
50%
FENPROPATHRIN Sv
Meothrin 20 EC
185 g/l
Hekthrin 20 EC
185 g/l
Technotrin 20 EC
185 g/l
Korthrin
185 g/l
Agrothrin
185 g/l
Almethrin
185 g/l
Fenthrin 20 EC
185 g/l
Bestothrin
185 g/l
Almarin
185 g/l
Plathrin
185 g/l
Arrow 20EC
185 g/l
BAKlRHIDROKSIT (COPPERHYDROXIDE)
Kuru Akúkan Formülasyonlar
(DF Formulations)
Kocide DF
40%
BAKIR OKSIKLORID (COPPER
OXYCHLORIDE)
Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP )
Koruma Bakr WP
50%
Cupravit ob 21
50%
Cupravit ob 21
50%
Hektaú Bakr
50%
Cobox
50%
Mavi Bakr 50
50%
Virifix- Bakr
50%
Kimyagerler Bakr
50%
Agro-Bakr 50 WP
50%
Curenox 50
50%
IIteriú Bakr 50 WP
50%
Bakavit 50 WP
50%
Lancop 50 WP
50%
�upa 50 WP
50%
Cansa Bakr 50 WP
50%
Festline Bakr 50 WP
50%
Ramenox 50 WP
50%
Cuprocaffaro
50%
Polimet Bakr
50%
Gennova Bakr 50 WP
50%
New Bakr 50 WP
50%
Kuloxy 50 WP
50%
Agrovit 50 WP
50%
ømpa Bakroxy 50 WP
50%
Mass Bakr 50 WP
50%
Bravo Bakr 50 WP
50%
Safa Bakr 50 WP
50%
Cuprene 50
50%
Hüsnü Yetkin Mavi Bakr 50 WP
50%
Churchil Bakr 50 WP
50%
Global Bakr
50%
Best Bakr 50 WP
50%
Best Bakr 50 WP
50%
Do÷er Bakr 50 WP
50%
Cuprenax 50 WP
50%
Suncupro 50 WP
50%
Menta Bakr 50 WP
50%
Yatlm Bakr 50 WP
50%
Topraxbakr 50 WP
50%
øzolbakr 50 WP
50%
Fertil Bakr 50 WP
50%
Kokina
50%
Oxcron 50
50%
BAKIR OKSIKLORID (COPPER
OXYCHLORIDE) + MANEB Islanabilir Toz
Formülasyonlar (WP )
Herkül
37,5+20%
BAKIR SÜLFAT (COPPER SULFATE)
Kristal Toz Formülasyonlar (Crystal
dast)
Hektaú Göztaú
25%
Copper Sulphate Valles N-500
25%
Supercup 99
25%
Ak Göztaú
25%
Lances Link Göztaú
25%
Polimet Göztaú
25%
Telka-Rabak Göztaú
25%
Koruma Göztaú
25%
Polimex
25%
Nova Göztaú
25%
Do÷a Göztaú
25%
Safa Göztaú
25%
Cupro-D
25%
Kimyagerler Göztaú
25%
Takimsan Göztaú
25%
Hak Göztaú
25%
Super Göztaú
25%
Active Copper Göztaú
25%
Gebze Rabak Göztaú
25%
Ekmekçio÷ullar Göztaú
25%
R-Bio Göztaú
25%
BAKIR SÜLFAT (COPPER SULFATE) +
MANCOZEB + CYMOXANøL Islanabilir Toz
Formülasyonlar (WP )
Cuprofix CM Active
57.7+ 20+ 2.4 %
CAPTAN Islanabilir Toz Formülasyonlar
(WP )
Koruma Captan 50 WP
50%
Captan ‘H
50%
Santhane
50%
Captan M-50
50%
Agro-Captan 50 WP
50%
Kimyagerler Captan
50%
Captan ® 50 WP Stauffer
50%
Captan 50 WP Stauffer
50%
Flo-Captan 50 WP
50%
MRK Captan
50%
Can-Kaptan 50 WP
50%
ølteriú Captan 50 WP
50%
Valcaptan 50 WP
50%
Masscaptan
50%
Norat 50 WP
50%
Safa Captan
50%
Sharcap
50%
Odeon 50 WP
50%
Captan Onca
50%
Ilma Captan
50%
Takcaptan
50%
Montana Captan 50 WP
50%
Best Captan 50 WP
50%
Best Captan 50 WP
50%
Fertil Ca ptan 50 WP
50%
BR –Cap
50%
Drexel Captan 50 WP
50%
Korel Captan 50 WP
50%
Menta Captan 50 WP
50%
Topraxcaptan 50 WP
50%
Agrofarm Captan
50%
Atacaptan 50 WP
50%
Kulmid 50 WP
50%
ømpa captan 50 WP
50%
Agromed Captan 50
50%
øzolcaptan 50 WP
50%
Norat 50 WP
50%
Merpan 80 WDG
80 %
MANCOZEB
Islanabilir Toz Formülasyonlar
Dithane M-45 Special
Fumazin 80 WP
Intrazeb
Dikotan M-45
Manzate 200 Fungicide
Nemispor 80 WP
Penncozeb
Dikozeb 80 WP
Kimyagerler M-45
Dequiman Ml-45
Mankotam M-45
Cankozeb M-45
Cankozeb M –4 5
Polizeb
Takzeb 80 WP
Supercozeb 80 W
Supercozeb 80 W
Faytox Ml 80
Hteriú Mancozeb 80 WP
Micene Ml
Masscozeb
Indofil M-45
Sakozeb
Sancozeb
Sentrazeb 80 WP
Majestik M-45
Bonazeb 80 WP
Crittox MZ 80
Manzeb M-45
Mozart 80 WP
Mozart M-45
Stager M-45
Lebra 80 WP
Callozeb 80 WP
Mancozide 80 WP
Anadolu 80 WP
M S A Mancozeb 80 WP
Helcozeb 80 WP
Mayceb M-45
Mayceb M-45
Kalezeb 80 WP
Dilazeb 80 WP
Fungozeb 80 WP
Da ku ta M-45
Salvox M-45
Genozeb 80 WP
Dikozin M-45 WP
Cadillac M-45
Arbiter 80 WP
Topraxblue M-45
Metanyl M-45
Manco 80 WP
(WP )
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
80%
Atazeb M-45
Menta M-45
øzolmanzep M-45
Cossazeb 80 WP
80%
80%
80%
80%
MANEB
Dikotan M-22
80%
Sipcaneb 80
80%
Manzate Fungicide
80%
Metaneb 80 WP
80%
Agroneb ME 022
80%
Trimangol 80 WP
80%
Kimyagerler M- 22
80%
Cansaneb M- 22
80%
Cansaneb M- 22
80%
Hektaneb 80 WP
80%
Dikoneb M- 22
80%
Superneb M- 22
80%
Dithane M- 22
80%
Saneb M- 22
80%
Gloneb M- 22 :
80%
Boneb 80 WP
80%
Best Mayneb M- 22
80%
Best Mayneb M-22
80%
Indoneb 80 WP
80%
Toprax Maneb M-22
80%
Ferneb 80 WP
80%
øzolmaneb M-22
80%
METIRAM
Kuru Akúkan Formülasyonlar (DF )
Polyram DF
80%
PROPINEB
Antracol WP 70
70%
Antracol WP 70
70%
Koruneb 70 WP
70%
Agrocol 70 WP
70%
Enercol
70%
Iltracol
70%
Superpon 70 WP
70%
Superpon 70 WP
70%
Safacol 70 WP
70%
poliagroneb 70 WP
70%
Garancop 70 WP
70%
Asfercol 70 WP
70%
Hostrakol 70 WP
70%
Placol 70 WP
70%
Makpropil 70 WP
70%
Mentacol 70 WP
70%
Piston 70 WP
70%
Credit 70 WP
70%
Topraxantrakol
70%
Contracool 70 WP
70%
47
Propicol 70 WP
70%
FAMOXADONE+CYMOXANIL
Equation Pro
22.5+ 30 %
FAMOXADONE+MANCOZEB
Clip TM
6.25+62.5 %
FENAMIDONE+MANCOZEB
Secure Flash
1 0+50 %
CYMOXANIL +METIRAM
Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar
(WG )
Aviso WG
4.80+47 %
METALAXYL +MANCOZEB
Ridomil Ml 72 WP
8+64 %
Planet 72 WP
8+64 %
Ardent Ml 72
8+64 %
Milor 72 WP
8+64 %
Doctore Ml 72
8+64 %
Masscan-72
8+64 %
Ridozeb MZ 72 WP
8+64 %
Aprinole 72 WP
8+64 %
Trooper 72 WP
8+64 %
Ridonet MZ 72
8+64 %
Metamac 72 WP
8+64 %
Uranüs 72 WP
8+64 %
Maxromil 72 WP
8+64 %
Artemil M 72 WP
8+64 %
Metalozeb 72 WP
8+64 %
Metazeb 72 WP
8+64 %
Patamil 72 WP
8+64 %
Radar 72 WP
8+64 %
Pilarmil 72 WP
8+64 %
Campamil 72 WP
8+64 %
Makzeb MZ 72 WP
8+64 %
Ridonil MZ 72 WP
8+64 %
Pamidol 72 WP
8+64 %
Mirella MZ 72
8+64 %
Ekonom 72 WP
8+64 %
Violet 72 WP
8+64 %
Contrazeb MZ 72 WP
8+64 %
Cansamil 72 WP
8+64 %
Manpower MZ
8+64 %
øzomil MZ 72 WP
8+64 %
Neotil M 72
8+64 %
Simdonil 72 WP
8+64 %
Lenapasof
8+64 %
Truemil MZ 72 WP
8+64 %
Akyomil MZ 72 WP
8+64 %
Mancolaxy
8+64 %
Cossamir 72 WP
8+64 %
48
*DIMETHOMORPH+MANCOZEB
Islanabilir’Toz FormÜasyonlar (WP )
Acro bat MZ
9+60 %
Action MZ
9+60 %
FOSETYL-AL +MANCOZEB
(WG )
Rhodax –M WG
35+35 %
Fostar WG
35+35 %
MANDøPROPAMøD+MANCOZEB
(WG )
Pergado MZ
600+50 g/kg
ZOXAMIDE+MANCOZEB Suda
Da÷labilen Granül FormÜasyonlar (WG )
Electis 75 WG
8.3+66.7 %
BAKIR SÜLFAT (COPPER
SULFATE)+MANCOZEB+CYMOXANøL
Trimiltox Max
30+13.3+4
PROPAMOCARB
HYDROCHLORIDE
Sv Formülasyonlar (SL
Formulations)
Previcur’N
722 g/l
Proplant
722 g/l
Precarb SL
722 g/l
Massocarb
722 g/l
Practicur
722 g/l
Party 72 SL
722 g/l
Propacur –N
722 g/l
Precur
722 g/l
Evacur
722 g/l
Pencarp 72 SL
722 g/l
Preku SL
722 g/l
Sorin 607 SL
722 g/l
Parcur
722 g/l
open 72 SL
722 g/l
open 72 SL
722 g/l
Placarb
722 g/l
Anticur SL
722 g/l
OXADIXYL +CYMOXANIL
+MANCOZEB
(WP Formulations)
Ripost M
8+3.2+56 %
Microst M
8+3.2+56 %
Sarpost M
8+3.2+56 %
Midiphost M
8+3.2+56 %
Trust WP
8+3.2+56 %
Ferost M
8+3.2+56 %
Suda Da÷labilen Granül
Formülasyonlar (WG
Formulations)
Ripost M pepite
8+3.2+ 56 %
BAKIRKARBONAT
(COPPERCARBONATE)
(WP Formulations)
Cupromaag
50%
FLUDIOXYNIL
Sv Formülasyonlar (FS
Formulations)
Celest Max 100
1 00 g/I
FS
TOLCLOFOS-METHYL +THlRAM
Rizolex- T 50 WP
20+30 %
Miralex – T 50 WP
20+30 %
Rozinan 50 WP
20+30 %
Canolex – T 50 WP
20+30 %
Canolex – T 50 WP
20+30 %
Tidy- T 50 WP
20+30 %
Oncalex-T50 WP
20+30 %
Lozitex-T 50 WP
20+30 %
Sumiriz-T 60 WP
20+30 %
Topraxtopilex T 50 WP
20+30 %
Sunderx T 50 WP
20+30 %
Hektolex T 50 WP
20+30 %
CYMOXANIL +MANCOZEB
.Remiltine4+46 5 %
4+46,5%
Curzeb 50 WP
5+45 %
Mancur 50 WP
5+45 %
Curcoz 50 WP
5+45 %
Zenatil 5-45
5+45 %
Manoxyl 50 WP
5+45 %
Fungiman
5+45 %
Redoxe 50 WP
5+45 %
Akarzet
5+45 %
Topzeb 50 WP
5+45 %
Rambler 50 WP
5+45 %
Curye 50 WP
5+45 %
Operatör 50 WP
5+45 %
Karzep 50 WP
5+45 %
øzolzep 50 WP
5+45 %
Chlorantraniliprole
Sv Formülasyonlar (SC
Formulations)
Coragen 20 SC
200 g/l
Rusya’ya ihracat edilecek
ürünlerde kullanlmamal
AB’ye ihracat edilecek ürünlerde
kullanlmamal
AB ve Rusya’ya ihracat
edilecek ürünlerde kullanlmamal
Rusya Maksimum Kalnt
Limiti çok düúük, dikkatli kullanlmal

PATATES Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

Transkript

Benzer belgeler

BUĞDAY SÜRME HASTALIĞI (Tilletia foetida) Hastalık Belirtisi

AZ3 T rkei_5.qxd (Page 1) - the Dr. Rath Health Foundation!

Bio-Graffiti Protection.fh11