G-20 Görev Gücü Toplantısı

T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
YURTDIŞI GEÇİCİ GÖREV RAPORU
1. GENEL BİLGİLER
Konu
: G 20 bünyesinde istihdam alanında oluşturulan
hükümetlerarası “İstihdam Görev Gücü”nün ilk toplantısı.
Görev Tarihi ve Yeri
: 15.12.2011 – Mexico City / Meksika
Katılan Görevliler
: Hakan ÖZ - Eğitim Uzmanı
ÇSGB - Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler
Dairesi Başkanlığı
Koordinasyon yapılan
Kuruluşlar
: G 20 Meksika Dönem Başkanlığı ve Sekreteryası
2. TOPLANTI İLE İLGİLİ BİLGİLER
Düzenleyen ülke veya kuruluş
: G 20 Meksika Dönem Başkanlığı
İlgili diğer uluslararası kuruluşlar :
Toplantıya katılan ülke veya Kuruluşlar :
G 20 Ülkeleri (ABD, Arjantin, Avrupa Birliği, Avustralya, Brezilya, Birleşik Krallık,
Çin, Fransa, Federal Almanya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İspanya, İtalya,
Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye), OECD, ILO, Uluslararası
İşçi Sendikaları Konfederasyonu (ITUC) ve Uluslararası İşveren Örgütü (IOE)
temsilcileri.
Toplantının niteliği ve amacı :
26–27 Eylül 2011 tarihlerinde Paris’te toplanan G 20 Çalışma ve İstihdam Bakanları’nın
Hükümet veya Devlet Başkanlarına sunmak üzere kabul ettikleri “Tavsiye Kararları”nın
istihdamın artırılmasına dair bölümünde (9.paragraf) istihdam alanında deneme amacıyla,
bir yıl süreli çalışacak ve ilk çalışma alanı “Genç İşsizliği” olarak belirlenen
hükümetlerarası bir “Görev Gücü” oluşturulması yer almaktadır.
Söz konusu karar, 3–4 Kasım 2011 tarihlerinde Fransa’nın Cannes şehrinde gerçekleşen
G 20 Liderler Zirvesi sonuç belgesiyle de teyit edilmiştir.
Konu ile ilgili olarak, G 20 Meksika dönem başkanlığının e-posta iletisinde adı geçen
“İstihdam Görev Gücü”nün oluşturulmasına ilişkin ilk toplantının 15 Aralık 2011
tarihinde Meksika’nın başkenti Meksiko’da yapılacağı belirtilmiş ve G 20 ülkelerinden
istihdam alanında uzman bir yetkili ile bir ülke temsilcisinin katılımı talep edilmiştir.
“Görev Gücü”nün ele alacağı genç istihdamı konusunda bazı öncelikli konular
belirlenmiş ve bu konuların ülkemiz açısından öncelik sırasının belirlenmesi ve listelenen
konulara ilave edilmesi düşünülen hususların belirtilmesi istenilmiştir.
Buna göre toplantının amaçları, çalışmaların odak noktasını oluşturacak genç istihdamı
programları ve politikalarına ilişkin, üyelerce önceliklendirilen ilk iki konu üzerinde ortak
bir uzlaşı sağlamak, bilgi alışverişi ve derinlemesine bir incelemenin sağlanması için bir
çalışma yöntemi oluşturmak; sosyal taraflardan ve uluslararası kuruluşlardan, özellikle de
ILO ve OECD’den gelen girdileri tanımlamak ve Çalışma Bakanlarının yapacakları
müzakere ve tartışmalar için uygun girdilere karar vermek amacıyla Görev Gücünü
oluşturacak teknik uzmanları bir araya getirmek şeklinde tanımlanmıştır.
Toplantının Gündemi
-
:
Kayıt
Açılış Konuşmaları
Birinci Oturum: Genel Bakış; G 20 ülkelerinde Gençler ve İşgücü Piyasalarının
Durumu,
Genç İstihdamının Önündeki Temel Güçlükler: Sosyal Tarafların Görüşleri
Kahve Arası
İkinci Oturum: Görev Gücünün Öncelikleri, Metodoloji ve Temel Çıktılar (Yol
Haritası)
Üçüncü Oturum: Genç İstihdamına Yönelik Politika ve Programların İyi Uygulama
Örnekleri (Ülke Sunumları)
Öğle Yemeği
Üçüncü Oturum (Devam.): Ülke Sunumları
Kahve Arası
Dördüncü Oturum: Görev Gücü Web forumu ve Sonraki Adımlara İlişkin Sunum
Kapanış Sözleri
3. TOPLANTI SIRASINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Gündem maddeleri hakkında ilgili Uluslararası Kuruluşun Sekretaryası tarafından
açıklanan Görüşler :
Toplantı süresince dönem başkanlığınca ifade edilen görüş ve açıklamalar not edilerek
aşağıda yer verilmiştir:
G20 Cannes Zirvesi’nde Liderler, büyümeyi ve güveni yeniden canlandırmak için
istihdamın eylem ve politikaların temeli olması gerektiğini teyit etmişler; özellikle
gençler ve ekonomik krizden en fazla etkilenen diğer kişiler için işsizlikle mücadele ve
insana yakışır işlerin geliştirilmesi amacıyla çabaların yenilenmesi yönündeki
taahhütlerini ifade etmişlerdir. Bu nedenle, liderler 2012 yılında Meksika Başkanlığınca
gerçekleştirilecek G20 Çalışma ve İstihdam Bakanları Toplantısına girdiler sağlayacak
gençlere yönelik çalışmalara ağırlık vermek suretiyle bir İstihdam Görev Gücü tesis
etmeye karar vermişlerdir.
Bu karar, 26–27 Eylül 2011 tarihlerinde Paris’te yapılan son Çalışma ve İstihdam
Bakanları Toplantısında alınan Bakanlar Kararını desteklemektedir.
Söz konusu hükümetlerarası İstihdam Görev Gücünün amacı, genç işsizliği konusunda
başarılı teşvik ve program uygulamalarının ve G 20 ülkelerinin bu hususta karşılaştığı
sorunlarla ilgili politika yanıtlarının teatisini sağlamasıdır. Bu kapsamda, Görev Gücünün
çalışmalarına başlaması amacıyla 15 Aralık 2011 tarihinde Meksiko City’de ilk toplantı
organize edilmiştir.
Küresel ekonomik kriz henüz sona ermediği gibi özellikle Avrupa’da derinleşerek
yayılmasına devam etmektedir. Kriz beraberinde istihdamdaki bireyler açısından da ciddi
sıkıntılara neden olmuş ve işsizlik tehditleri ile karşı karşıya kalmaları kaçınılmaz bir hal
almıştır. Böyle bir kritik ortamda, kadınlar ve gençler gibi kırılgan gruplar mevcut
konjonktürde daha önemli boyutlarda etkilenmiştir. Ancak, unutulmaması gereken
önemli nokta; “bireyler için istihdam bir opsiyon değil aksine, önemli bir gerekliliktir”.
Bu noktadan hareketle söz konusu toplantıda, üye ülkelerde özellikle gençlere ve
kadınlara yönelik olarak tasarlanan ve yürütülen iyi uygulama örneklerinin ve başarılı
programların karşılıklı değişim ve istişarelerle paylaşılması amaçlanmıştır. Genç
istihdamının önünü açacak yeni ve değişik senaryo ve durumlara uyarlanabilir politikalar
üretilmeli, daha somut adımlar atılmalıdır.
Meksika’nın nüfusu 113 milyon, başkent Mexico City yaklaşık 24 milyon nüfusa sahip
ve her yıl yaklaşık 750 bin genç işgücü piyasasına giriyor. Gençlerin uygun işlere
yerleştirilmesi ise, gerek beklentileri ve eğitim geçmişleri gerekse işverenlerin farklı
profile sahip, tecrübesiz ve “ilk defa işgücü piyasasına girenlere” bakış açısı nedeniyle
pek de mümkün olmamaktadır. Bu nedenle genç işsizlik oranı, genel işsizlik oranının 2
katı civarında seyretmektedir(sırasıyla; %10,8 ve %5,68). Bu nedenle eğitim ile işgücü
piyasası arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi gereklidir. Meksika istihdam kurumu
gençlere yönelik işe yönlendirme ve kariyer danışmanlığı hizmetleri sağlıyor; ayrıca
ihtiyaç görülen mesleklerde mesleki kurslar düzenliyor. Ancak, sunulan hizmetler genç
işsizliğinin azaltılmasında radikal bir iyileşme sağlamakta yetersiz kalıyor.
Üye ülkelerin ya da katılımcıların görüşleri
:
Toplantı süresince katılımcı ülke temsilcilerince önceliklendirilen aşağıdaki konular
çerçevesinde sunumlar yapılmıştır. İlgili sunumların, Meksika dönem başkanlığınca G 20
İstihdam Görev Gücü için oluşturulan http://g20tfemployment.stps.gob.mx web sitesine
yükleneceği belirtilmiştir. Bunun yanında, ülke temsilcilerince ifade edilen genel görüş
ve açıklamalar not edilerek aşağıda yer verilmiştir;
Ülkelerce toplantı öncesi önceliklendirilen ve 1 yıllık çalışma gündeminde ilk olarak ele
alınması kararlaştırılan 2 konu :
1-) Gençlere yönelik işlerin yaratılmasını teşvik etmek amacıyla politikalar veya
programlar (şirketler için sübvansiyonlar veya teşvik programları, geçici istihdam
programları, stajyerlik veya diğerleri arasında çıraklık programları vb.)
2-) Okuldan-işe etkili geçişin sağlanması için programlar, stratejiler veya planlar
*Temel eğitim düzeyinde,
*Mesleki eğitim düzeyinde: çıraklık eğitimi ile okul ve işin birleştirilmesinin diğer
biçimleri.
OECD söz alarak küresel ekonomik krizin tüm ülkeleri olumsuz etkilediğinden bahsetti
ve ekledi; Sosyal gündemi meşgul eden konuların başında işsizlik ve özellikle de
gençlerin işsizliği mevcuttur. Özellikle muhtelif sebeplerle ilk defa iş hayatına giremeyen
gençler şu an krizden ötürü uzun dönemli işsizler haline gelmişlerdir. Birçok ülkede
geçerli olan Belirsizlik durumu şu an ekonomiden istihdama kadar birçok dinamiği
etkilemektedir ve piyasalarda ne kadar hüküm süreceği, sis perdesinin ne zaman
kalkacağı da henüz belli değildir. Akabinde söz alan ILO temsilcisi, hâlihazırda hiçbir
ülkenin elinde genç işsizliğini bir anda çözecek sihirli bir değnek olmadığından bahisle,
her ülkenin kendine özgü ve ülke gerçeklerine uyumlu tedbirler ve politikalar ürettiğini
ifade etti. Genç işsizliği genel işsizlik oranlarına oldukça duyarlı; bu bağlamda genel
işsizlik oranlarında meydana gelen küçük artışlar dahi genç işsizlik oranını önemli
oranlarda etkileyebilmektedir. O nedenle bu toplantıdan çıkacak sonuçlar sadece işsizlik
sorununun çözümüne yönelik bir etkiyi değil, beraberinde gençlerin ülke ekonomilerine
daha güçlü bir katkıda bulunarak nasıl daha iyiye götüreceklerine dair de ipuçları
taşıyacaktır. Öğrenim ve çalışma hayatı arasındaki bağlantı güçlendirilmelidir. Eğitimöğretim kuruluşları, işletmelerle ve işgücü piyasası aktörleri ile yakın temasta ve
işbirliğinde olmalıdır.
Daha sonra söz alan sosyal taraf temsilcileri; kurum ve kuruluşları işverenlerle daha
yakın işbirliği içerisinde çalışmaya davet ettiler. IOE, genç çalışanlara hedefler
sunulması, gençlere çıraklık, girişimcilik, işbaşı eğitimleri gibi desteklerin sağlanması
gerekliliği üzerinde durdu; ayrıca, gençler için nitelikli mesleki eğitim temin edilmesi ve
öğrenim hayatından işe geçişte kolaylaştırıcı, yönlendirici destekler verilmesi gerektiğine
işaret etti. Temsilci, devletlerin öncelikli görevlerinden birisinin de genç toplumlara,
insana yakışır işler sağlamak ve özel itina gerektiren bazı kırılgan gruplara, sözü edilen
faaliyetlere ilave olarak, iş hayatına geçişte mesleki yönlendirme ve danışmanlık
hizmetlerinin sağlanması gerektiğini ifade etti.
Uluslararası İşçi Sendikaları Konfederasyonundan(ITUC) söz alan temsilci de özellikle
eğitimde ve iş yaşamında olmayan inaktif (atıl) gençlerin en problemli kesim olduğundan
hareketle, genç ve kadınlardan oluşan işsizlerin, sürmekte olan ekonomik krizden daha da
olumsuz etkilenmemesi için mümkün olan en kısa süre içerisinde bu konuda köklü
önlemler alınması gerekliliğine vurgu yaptı. Meksika’da atıl konumda olan yaklaşık 8
milyon genç mevcut. İstihdam kurumları ile işçi ve işveren örgütlerinin daha yakın temas
ve işbirliği içerisinde çalışmasının önemine dikkat çeken temsilci, işsizlik sorununun
önemli boyutlara ulaştığı böyle bir ortamda istihdam edilen çalışanların da suistimal
edilmemesini, aksine daha verimli bir şekilde istifade edilmesi gerektiğini belirtti.
Meksika ITUC temsilcisi ise, informal sektörün büyüklüğüne dikkat çekerek, Meksika’da
%60’ların üzerinde bir kayıt dışı çalışmanın söz konusu olduğunu ifade etti. Meksika’da
kayıtlı sektörde çalışanların aldıkları asgari ücret çok düşük düzeyde; o nedenle çoğu
genç informal sektörde çalışmayı tercih ediyor.
Bunun yanında işletmeler de kendilerine yüklenen önemli işgücü maliyetlerini bertaraf
etmek için çalışanlarını kayıt dışı tutmayı tercih ediyor. Yine Meksika IOE temsilcisi de,
özellikle ilk defa iş hayatına gireceklerin almaları gereken mesleki eğitimlerin, işbaşında
tecrübe kazanmalarının çok önemli olduğunu belirtti. Meksika hükümeti okuldan işe
geçişte muhtelif destek ve teşvikler sunuyor; bu teşviklerin karşılandığı özel bir fon
oluşturulmuş durumda. Meksika’da genç girişimcilerin kurmuş olduğu bir Genç
Girişimciler Konseyi de faaliyet gösteriyor; ayrıca birçok lokasyonda yenilikçi-teknolojik
gelişme gençlik merkezleri de aktif durumda. Temsilci, önemli olanın gençler için
nitelikli ve insana yaraşır mahiyette işlerin yaratılması olduğunu; bireylerin de söz
konusu işlere yerleştirilebilmek için işgücü piyasasının gerekliliklerine uygun formal
eğitim ve akabinde gerektiği durumlarda mesleki eğitimlere tabi tutulması gerektiğini
belirtti.
Buraya kadar söz alan temsilcilerin özellikle gençlere ve kadınlara yönelik istihdam
yaratımı ve işsizliği ile mücadele noktasında değindikleri 3 temel konu ön plana
çıkmaktadır:
-
Nitelikli örgün eğitim-öğretim ve Yaşam boyu öğrenmenin önemi,
-
Aktif İşgücü Piyasası Programları ve Politikaları(mesleki eğitimler ve teşvikler),
-
Genç girişimciliğinin desteklenmesinin gerekliliği
Anılan temel konularda özellikle dikkat çeken öneriler;
-
Eğitim – öğrenim müfredatları çağın ve işgücü piyasasının gerekliliklerine göre
uyarlanmalı, hazırlanmalı,
-
Okul-iş hayatı ilişkisi yakın ve sıkı bir işbirliği ve koordinasyon içerisinde
yürütülmeli,
-
Aşırı korumacı ve gençleri, kadınları işgücü piyasasına girmekten
alıkoyabilecek/girmemeye yönlendirebilecek teşvikler ve destekler azaltılmalı, hatta
kaldırılmalı,
-
Girişimciliğin teşvik edilmesi ve yeni iş sahalarının yaratılması önemli; genç
girişimciler için ortak sosyal ağlar kurulabilir.
Ülke sunumlarının ardından, dönem başkanlığı, sosyal tarafların, ülke temsilcisi uzmanlar
ve politik düzeyde interaktif bir işbirliği geliştirmenin gerekliliğine dikkat çekerek, görev
gücünün gerçekleştireceği çalışmalar sonunda tüm ülkeler için ortak olabilecek,
uyarlanabilecek önlem ve politikalar için kabul görmüş bir güzergâhın oluşturulması
gerektiğini ifade etti. Buradaki amacın, tüm ülkelerin yüzleşmek zorunda kaldığı bu ortak
sorunun, dayatma ile değil uygun bir uyarlama ile kendi işgücü piyasalarında hayata
geçirilebilmesi olduğu teyit edildi.
Buna göre, G 20 Genç İstihdamı Stratejisi doğrultusunda, işbirliğinin teşviki ve bilgi
paylaşımının iyileştirilmesini hedefleyen bir araç olarak, özellikle kadınlara ve gençlere
yönelik işlerin yaratılmasını teşvik etmek amacıyla kamu politikaları, teşvikleri ve
programlarının tasarlanması ve hazırlanmasının ana unsurlarının üye ülkelere sunulması
amacıyla; “G 20 e-Kütüphanesi” ve “Genç İstihdamına Yönelik Politika ve Programların
Paylaşıldığı Bilgi Platformu”nun kullanılması önerildi. Söz konusu sanal bilgi ve istişare
platformu tıpkı facebook, twitter gibi sosyal paylaşım ağlarından esinlenilerek Dönem
başkanlığınca tasarlanmış ve her ülkeye birer kullanıcı ismi ile giriş şifresi tanımlanarak,
katılımcılara toplantı esnasında zarflar içinde dağıtılmıştır.
Bu kapsamda, gençlerin işgücü piyasasında karşılaştıkları sorunlar, genç işsizliğine
yönelik problemler tanımlanarak ortaklaştırılacak ve buna yönelik çözüm yolları istişare
edilerek ortak bir Strateji Belgesi geliştirilmeye çalışılacaktır. Adı geçen sanal platform
sayesinde, ülkelerin uygulamış/uygulamakta olduğu en başarılı ve tavsiye edilebilir
politika ve stratejileri bir araya getirilerek paylaşılacak ve bu doğrultuda uygun çözüm
yolları ve ortak stratejiler geliştirilebilecektir. Buna yönelik geliştirilecek ortak
uygulamalar ve politikalar için belli bir uygulama dönemi ve ilgili bütçesi de
tanımlanarak bir strateji dokümanı oluşturulacak ve net tarihi daha sonra iletilecek olan,
Mayıs 2012’de Meksika dönem başkanlığı Mexico City’de gerçekleştirilecek İstihdam ve
Çalışma Bakanları toplantısında Sayın Bakanlara sunulacaktır. Sayın Bakanlar
gerçekleştirecekleri müzakere ve istişarelerde ilgili ortak program ve politikalarının yer
aldığı strateji dokümanını kendi ülkelerince uygun ve uyarlanabilir olup olmadığına
ilişkin olarak değerlendirip onaylanıp onaylanmayacağını takdir edeceklerdir.
Söz konusu istihdam görev gücünün görev süresinin 1 yıl olduğu ve ilk olarak ele
alınarak üzerinde çalışılacak konunun genç işsizliğinin azaltılması olduğu hatırlatılarak,
görev gücünün bir sonraki toplantısının Mart sonu ya da Nisan başında(2012) Cenevre’de
yapılabileceğinin planlandığı dile getirildi. Buna göre dönem başkanlığı, ülke temsilcisi
uzmanları önceden haberdar ederek, bilgi platformuna, kendi ülkelerinde, özellikle
kadınların ve gençlerin işsizliğini azaltmaya yönelik olarak başarıyla
uygulanmış/uygulanmakta olan 1 tane program ya da politika tedbirinin detayları ile
birlikte girilmesini talep edecek ve yine web forumunda ülke uzmanlarını biraraya
getirerek interaktif bir çalışma ile uzmanların bilgi platformuna girilen mevcut program
ve politikaların değerlendirmesini, istişaresini yapabilmesine imkân sağlayacaktır. Bu
çalışmaya hazırlık teşkil etmek amacıyla dönem başkanlığı, ülkelere, en uygun
politika/programın aynı çalışma alanında faaliyet gösteren STK ve sosyal taraflarla da
paylaşılarak
ve
diğer
ülkelerce
de
uygulanabilirliğinin/uyarlanabilirliğinin
değerlendirilerek teyit edildikten sonra somut bir öneri olarak söz konusu ortak strateji
belgesine konabileceğini belirtti.
Konu ile ilgili olarak söz alan Fransa, Mart ayının böyle kapsamlı bir çalışmanın
tamamlanabilmesi için erken olabileceğini belirtti; ancak dönem başkanlığınca Mayıs
ayında Çalışma Bakanları toplantısının yapılacağı hatırlatılarak, 2. görev gücü
toplantısının en geç Nisan ayı başında organize edilebileceği ifade edildi. Buna göre en
geç Nisan ayı sonunda görev gücünün toparlamış olduğu girdileri sonuca bağlanarak,
Sayın Bakanlara sunulmak üzere strateji belgesi şeklinde düzenlenecek. Ayrıca dönem
başkanlığı, sanal kütüphanede sadece mevcut en iyi uygulama örneklerinin olmayacağı,
farklı başlıklarda tartışma ve müzakere şansı verecek web forumunun da olacağını
belirtti. Bunun yanında dönem başkanlığının oluşturduğu bir izleme komitesi de ilgili
sanal kütüphane ve portaldaki gelişmeleri yakından takip ederek, uygun biçimde derleyip
katılımcıların kullanımına sunacak.
Akabinde söz alan ABD temsilcisi, kendilerinin web üzerinde zaten bu tarz bir bilgi
portallarının olduğundan bahisle, ülkeleri için önemli olabilecek hususun, özellikle
gençlerin makroekonomik politikalar ve büyümeden nasıl etkilendiğine dair somut ülke
örneklerin tartışılabileceği bir platform yaratılması olduğunu belirtti. Dönem başkanlığı
bu hususun not edildiğini, dikkate alınacağını, ayrıca ABD’nin hâlihazırda kullandığı bu
tarz web’e dayalı bilgilendirici portal ve sanal platformlardan diğer ülkelerin de istifade
edebilmesinin önemli olduğunun altını çizdi.
Söz alan Güney Afrika, işgücü piyasalarında iş yaratımını kestirmenin hiç de kolay bir
durum olmadığını, sadece bu noktaya odaklanarak ülkelerin büyük resmi görememeleri
ihtimali ile karşı karşıya kalınabileceğini belirtti; ayrıca okuldan işe geçişin hangi
öğrenim düzeyinde olacağının önemli olduğunu, zira birçok ülkede işgücü piyasasına
giriş yaşının farklı olabildiğini ifade etti. Dönem başkanlığı G.Afrika’ya cevaben; toplantı
öncesinde katılımcılara kadınların ve gençlerin istihdamına dair muhtelif konulardan
oluşan bir önceliklendirme listesinin gönderildiğini ve ülkelerin kendi işgücü piyasası
gerçekleri ve önceliklerine göre bunları numaralandırarak geri gönderdiğini bildirdi; bu
sayede ele alınacak hususların ilk iki konu etrafında toplandığına işaret edildi.
Hindistan: Sadece önceliklendirilen ilk iki konuya bağımlı kalınmayıp, diğer hususlara da
önem verilmeli, örneğin işbaşı eğitimleri ve girişimcilik de göz ardı edilemeyecek önemli
hususlar, bu konularda da ortak çalışmalar yapılmalı(“Genç girişimciliğini geliştirmeye
veya desteklemeye yönelik politikalar ve programlar” başlığı). Dönem başkanlığı bu
konunun öneminin de toplantı süresince katılımcılar tarafından sıklıkla dile
getirildiğinden bahisle, en öncelikli olarak seçilen ilk iki konuya ilaveten ele
alınabileceğini ifade etti.
Almanya: Görev gücünün gündeminde sadece ilk iki konuya ilişkin politika ve
stratejilerin yer alacağının anlaşıldığını, ancak ülkeler arasında resmi eğitim-öğretim
dönemleri ile işgücü piyasasına giriş yaş aralıklarının farklılık gösterebildiğini, bu
nedenle özellikle hangi yaş aralığına odaklanılacağı, buna göre hangi çıktıların dikkate
alınıp hangilerinin kapsam dışı tutulacağının tespitinin önemli olduğunu dile getirdi.
OECD temsilcisi, Almanya’nın yorumuna ek olarak, her grubun farklı ihtiyaçları
olabileceğinin göz önünde tutulması gerekliliğini ifade etti; örneğin okuldan erken
ayrılanların okul hayatıyla ya da işgücü piyasası ile bir şekilde yeniden bağlantılarının
kurulmasının oldukça zor bir süreç olduğunu belirtti. ABD temsilcisi de ilave olarak,
ülkeler arasında farklı yaş grubuna mensup genç bireylerin sistemden farklı destekler
alabildiklerini, bazılarınınsa teşvik kapsamı dışında tutulduğunu, bu gerçeğin de
çalışmalar sırasında dikkate alınması gerektiğini belirtti.
Fransa: Ülke çapında yapılan bir anket sonucu, gençlerin en fazla, ilk defa işe giriş
dönemlerinde zorluk çektiklerini göstermiştir. Bunun ardında yatan temel neden ise,
gençlerin öncelikle beklentilerine uygun işler aradıklarını ve ilk etapta beklentilerini de
yüksek tutmalarından kaynaklandığı ifade edildi. Bu çerçevede, yeni işler yaratımı söz
konusu olduğunda gençlerin istihdama dair yönelimleri, eğilimleri de iyi analiz edilmeli,
yaşadıkları zorluk ve sıkıntılar detaylı bir şekilde tanımlanmalıdır.
Hindistan: Gençlerin istihdamına yönelik birçok sorunun dile getirildiğini, ancak genç
işsizliğine yönelik sorun ve problemlerin nasıl her ülkeye uygun olarak sadeleştirilip
ortaklaştırılabileceğinin net olmadığını belirtti. Zira, Fransa ya da Almanya için uygun
olabilecek bir politika tedbirinin, doğal olarak ülke iç dinamiklerinin ve realitesinin çok
farklı olması nedeniyle Hindistan veya Çin’e uymayabileceği ifade edildi.
Güney Afrika : Hindistan temsilcisinin ifadesine katıldığını belirterek, ülkelerin işsizlikle
ilgili genel ve büyük sorunları olduğunu, söz konusu görev gücünün Çalışma Bakanlarına
ortak bir strateji belgesinin hazırlanması için oluşturulduğunu, ancak sorunlar böylesine
büyük ölçekli ve gayet genelken bu durumun gençler ve kadınlar özeline nasıl
taşınacağını, bunda başarının yakalanmasının ne kadar gerçekçi bir yaklaşım
olabileceğini ifade etti. Dönem başkanlığı cevaben, Meksika’nın burada dönem başkanı
olarak sadece sekretarya ve koordinasyon işlerini üstleneceğini, teknik çözüm bekleyen
hususların aslında ILO ve OECD uzmanlarınca ele alınacağını ifade etti. Buna göre, her
ülkenin önerdiği en başarılı politika/program tavsiyeleri ilgili uzmanlarca analiz edilerek
değerlendirilecek ve sanal forum vasıtasıyla interaktif bir istişare süreci üzerinden
sadeleştirilerek ortaklaştırılmasına çalışılacak.
ABD: G 20 ülkelerinin ekonomileri tüm dünyanın ekonomisini şekillendiriyor. Ülkeler
kendi uygulayacağı makroekonomik politikaları kendi içinde değerlendirip kararını
verebilir ya da bunu diğer iyi ülke örneklerine bakarak da şekillendirebilir. Ancak, en
etkili ve güçlü etkiyi alabilmek adına ülkelerin G 20 gibi çok önemli bir platformda bir
araya gelerek ortak sorunlarını paylaşmaları ve bunlara ortak çözümler aramaları,
getirmeleri oldukça elzem. Bu bağlamda her üye ülkenin Çalışma Bakanı bir araya
gelerek, bizlerin bir sonraki Bakanlar toplantısına kadar gerçekleştireceğimiz çalışma,
analiz ve değerlendirmeleri inceleyecek ve bugün küresel kronik bir ortak sorun halini
almış genç işsizliğine yine ortak bir çözüm bulabilmek amacıyla istişare ve
müzakerelerde bulunacaklar; bu oldukça makul ve akılcı bir yaklaşım ve adımdır.
Arjantin: ABD temsilcisi ile aynı paralelde düşündüğünü, dönem başkanlığınca hayata
geçirilen G 20 sanal kütüphanesinin” ve “Genç İstihdamına Yönelik Politika ve
Programların Paylaşılacağı Bilgi Platformu ile web forumunun oldukça faydalı olacağına
inandığını ifade etti. Ayrıca, sadeleştirilerek ortaklaştırılacak ve son hali verilecek ortak
strateji dokümanının hazırlanması aşamalarında dönem başkanlığına her türlü desteği
verebileceklerini iletti.
Avrupa Birliği: AB düzeyinde de genç işsizliği sorunları diğer ülkelerle oldukça büyük
benzerlikler taşıyor. AB düzeyinde hâlihazırda 7,1 milyon genç işsiz. Bu noktada
gençlere yönelik tek bir ortak stratejiden/politikadan ziyade değişik hedeflere yönelik
farklı stratejiler ve enstrümanlar tanımlanabilir ve uygulamaya konulabilir. Örneğin,
sosyal güvenlik sistemlerinin yapısı ve sürdürülebilirliği güvence altına alınmalı ve
özenle korunmalı; ancak aşırı korumacı sosyal teşvik ve destekler de kademeli olarak
kaldırılmalı, uzun dönemde çalışanların işgücü piyasasına girmeme tercihlerinin
şekillenmesinde önemli bir payı var.
Fransa: Değişen küresel şartlar altında, teknolojik ve çevresel etmenler de dikkate
alınarak, ülkeler işveren ve işgücü piyasasının farklılaşan talep ve şartlarını da göz önüne
alarak resmi eğitim-öğretim sistemleri çerçevesinde eğitim müfredatlarını da bu
doğrultuda uyarlayarak değiştirilebilmeli; diplomalar ulusal yeterlilik sistemi içerisinde
standardize edilerek, işletmelerin ihtiyaçlarına uygun olarak uyumlu bir dizi teorik ve
pratik eğitim programlarını içermeli.
Almanya: Ortak stratejik belge ve sanal veritabanında hangi gençlerin hedefleneceğine de
karar verilmelidir. İkincil öğretimi tamamlamış iş arayanlar ya da düşük nitelikli ve
eğitimli gençler veya üniversite mezunu ancak işgücü piyasasına girişte sorunlar yaşayan
gençler mi seçilecek, açık bir şekilde hedef grup tanımlanarak karara varılmalıdır.
Geliştirilecek politikalar eğitim kurum ve kuruluşlarını mı hedef alacak, bu net olarak
ortaya konmalıdır. Hindistan temsilcisince açıklandığı üzere her ülkenin demografik
yapısı farklı, her ülkenin kendine özgü strateji ve politikaları mevcut; bu nedenle
olabildiğince genel-geçer sorunlar ve bunlara uygun genel çözümler tanımlanmalıdır.
Dönem başkanlığı cevaben, AB temsilcisince belirtilen hususlara atıfta bulunarak, birden
fazla strateji ve politika tedbirinin tanımlanabileceğini, bunlar arasından opsiyonlu
seçimler ve enstrümanların uyarlanabileceğini belirtti.
Son olarak dönem başkanlığı, oluşturulan görev gücünün 1 yıl için görevli olacağını,
Mayıs ayında yapılacak Bakanlar toplantısından sonra öncelikli olarak ele alınan husus ve
konuların değişebileceğini, Sayın Bakanların yönlendirme ve talimatlarına uygun olarak
aynı kapsamda farklı önceliklere yoğunlaşılabileceğini belirtti. Görev gücünün bir
sonraki toplantısının Nisan 2012 tarihinde Cenevre’de gerçekleşebileceği, ancak bunun
netleştirilerek bilahare ilgili ülke temsilcilerine bildirileceği bilgisi tekrarlanarak, ülke
temsilcilerine katılımları için teşekkür edilerek toplantı sona erdirildi.
Bakanlığımız temsilcisince açıklanan görüşler
:
Bakanlığımız temsilcisince toplantı esnasında söz alınarak, aynı zamanda SHERPA
görevini de yürüten Müsteşar Yardımcımız Sayın Erhan BATUR’un yoğun çalışma
gündemi nedeniyle toplantıya katılamadığı, bu nedenle toplantı süresince karar alınması
gerekli durumlar hâsıl olduğu takdirde bunların detaylı bir şekilde not alınarak, durumun
öncelikle geri dönüldüğünde Sayın SHERPA ve Bakanlığımız ile paylaşılarak, Dönem
başkanlığına ilgili husustaki ülke kararlarımızı bilahare bildireceğimiz ifade edilmiştir.
Konu, oturum başkanlığınca da makul olarak karşılanarak, kabul edilmiştir. Bunun
yanında, Bakanlığımız temsilcisince aşağıdaki konu ve hususlara ilişkin veri ve
istatistiklerle; özellikle kadınlara ve gençlere yönelik işlerin yaratılmasını teşvik etmek
amacıyla ülkemizde hayata geçirilen politikalar, teşvikler ve programlara ilişkin bilgiler
paylaşılmıştır:
-
-
Ülkemiz İşgücü Piyasasının Genel Görünümü (Genel İşgücü Veri ve İstatistikleri)
Ülkemiz İşgücü Piyasasında Gençlerin Durumu (İstihdam, İşsizlik ve İşgücüne
Katılım Oranlarına İlişkin Kapsamlı Veri ve İstatistikler)
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünce Özellikle Gençlere Yönelik Sunulan
Hizmetler (Detaylı Veri ve İstatistikler)
Özellikle Gençlere ve Kadınlara Yönelik Geliştirilen Ulusal ve Uluslararası Program
ve Projeler
Özellikle Kadınlara ve Gençlere Yönelik Olarak İstihdam Yaratılmasını Teşvik
Etmek Amacıyla Ülkemizde Hayata Geçirilen Politikalar ve Teşviklere İlişkin
Bilgiler (5838, 5951 ve 6111 sayılı Yasalarla Getirilen Teşvikler ve Aktif İşgücü
Piyasası Programları), önlemler ve öngörülen tedbirler,
İstihdamda Yaşanan Temel Sorunlar ve İşsizlik Yapısı ile ilgili Açıklamalar,
Alınan kararlar ve (varsa) kabul edilen belgeler :
G 20 bünyesinde istihdam alanında oluşturulan hükümetlerarası “İstihdam Görev
Gücü”nün 15 Aralık 2011 tarihinde Meksika’da düzenlenen ilk toplantısında uzmanlar 2
önemli çıktının uygulamaya konması noktasında uzlaşmışlardır:
G 20 Genç İstihdamı Stratejisi doğrultusunda, işbirliğinin teşviki ve bilgi paylaşımının
iyileştirilmesini hedefleyen bir araç olarak, özellikle kadınlara ve gençlere yönelik işlerin
yaratılmasını teşvik etmek amacıyla kamu politikaları, teşvikleri ve programlarının
tasarlanması ve hazırlanmasının ana unsurlarının üye ülkelere sunulması amacıyla; “G 20
e-Kütüphanesi” ve “Genç İstihdamına Yönelik Politika ve Programların Paylaşılacağı
Bilgi Platformu ve web forumunun” oluşturulması.
Varsa ikili görüşmeler ve ele alınan konular
: -
4. SONUÇ VE KANAAT
Toplantının ülkemiz ve Bakanlığımız açısından değerlendirilmesi:
G–20 ülkeleri, 6,8 milyarlık dünya nüfusunun 4,4 milyarını, 70 trilyon dolarlık dünya
ekonomisinin 58 trilyon dolarını temsil etmektedir. Bu durumuyla G-20 ülkeleri dünya
ekonomisinin yüzde 85'ini oluştururken, dünya ticaretinin de yüzde 80'ini yönetmektedir.
Küresel kriz dönemlerinde G–20, küresel dengesizliklerin giderilmesi ve uluslararası
finansal kuruluşların reformu başta olmak üzere dünya gündeminde önemli yer işgal eden
konuları ele almış ve çözüm önerileri geliştirmiştir. Bu dönemde IMF ve Dünya
Bankası’nda gelişmekte olan ülkelere daha fazla temsil hakkı verilmesi yönündeki
reformlara da önemli ölçüde G–20 yön vermiştir.
Kriz sonrası dönemde ise, krize karşı ülkelerin aldığı tedbirlerin koordine edilmesi,
ülkelerin söz konusu tedbirlerden çıkış stratejilerinin belirlenmesi, krizin etkilerinin
hafifletilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlara ek kaynak sağlanması ve bankacılık
düzenlemelerinin iyileştirilmesi gibi önemli kararlar G–20 bünyesinde alınmıştır.
Buna göre, İstihdam ve Çalışma Bakanları düzeyinde toplanarak, ülkelerin kronikleşmiş
önemli sorunlarından birisi olan işsizlikle mücadele kapsamında “İstihdam Görev
Gücü”nün oluşturulması ve ilk iş olarak da kadınlar ve gençlerin işsizliğinin azaltılmasına
yönelik ortak politika ve stratejilerin geliştirilmesi kararını almaları, bu çerçevedeki
sorunların çözümüne ilişkin oldukça iyimser ve önemli bir adımdır.
Bakanlar toplantısında, büyüme ve güvenin yeniden canlandırılması için istihdamın
eylem ve politikaların temeli olması gerektiği teyit edilmiş; özellikle gençler ve
ekonomik krizden en fazla etkilenen diğer hassas gruplar için işsizlikle mücadele ve
insana yakışır işlerin geliştirilmesi amacıyla çabaların yenilenmesi yönündeki taahhüt ve
kararlılık ifade edilmiştir.
Burada, söz konusu hükümetlerarası İstihdam Görev Gücünün amacı, genç işsizliği
konusunda başarılı teşvik ve program uygulamalarının ve G 20 ülkelerinin bu hususta
karşılaştığı sorunlarla ilgili politika yanıtlarının teatisini sağlaması; üye ülkelerde
özellikle gençlere ve kadınlara yönelik olarak tasarlanan ve yürütülen iyi uygulama
örneklerinin ve başarılı programların karşılıklı değişim ve istişarelerle paylaşılmasıdır.
Bu yönüyle, 2012 yılında Meksika Başkanlığınca gerçekleştirilecek G-20 Çalışma ve
İstihdam Bakanları Toplantısına girdiler sağlayarak, gençlere yönelik çalışma ve
faaliyetlere ağırlık vermek amacıyla oluşturulan İstihdam Görev Gücü, genç istihdamının
önünü açacak yeni ve değişik senaryo ve durumlara uyarlanabilir politikalar
üretilebileceği ve bu çerçevede çözüme yönelik daha somut ve net adımlar atılabileceği
noktasında ileriye dönük güven telkin edici bir inisiyatiftir.
“Görev Gücü”nün ele alacağı genç istihdamı kapsamındaki öncelikli konular
çerçevesinde tasarlanabilecek ve ülkemiz işgücü piyasasına uyumlu olabilecek politika ve
programların çalışmalar süresince iyi analiz edilerek değerlendirilmesi ve akabinde
uygulamaya konulmasının, ülkemizin en önemli ve öncelikli sorunlarından birisi olan
genç ve kadınların işsizliğiyle mücadele çerçevesinde önemli bir başarı ve gelişme
kaydedeceği ve bu kapsamda elle tutulur, somut sonuçlar alınabileceği telakki
edilmektedir.
Bir sonraki toplantının tarihi, yeri ve bu toplantıya hazırlanmak açısından yararlı
olabilecek görüş ve öneriler:
Bu konuda dönem başkanlığı, görev gücünün bir sonraki toplantısının Nisan 2012
tarihinde Cenevre’de gerçekleşebileceğini, ancak bunun netleştirilerek bilahare ilgili ülke
temsilcilerine bildirileceğini iletmiştir.
Görev Gücü toplantısının genel amaçları, çalışmaların odak noktasını oluşturacak genç
istihdamı programları ve politikalarına ilişkin, üyelerce önceliklendirilen ilk iki konu
üzerinde ortak uzlaşı sağlayarak, bilgi alışverişi ve derinlemesine bir incelemenin
sağlanması için bir çalışma yöntemi oluşturmak; sosyal taraflardan ve uluslararası
kuruluşlardan, özellikle de ILO ve OECD’den gelen geribildirim ve analizleri tanımlamak
ve Çalışma Bakanlarının yapacakları müzakere ve tartışmalar için uygun girdilere karar
vermek amacıyla G–20 ülkelerinden teknik uzmanların bir araya getirilmesi şeklinde
tanımlanmıştı.
Bu bağlamda, Bakanlığımız ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’nün işgücü
piyasasına daha hakim ve faaliyet alanı kapsamında daha etkin ve aktif bir rol
sergileyebilmesi sürecinde, oluşturulan G-20 “sanal kütüphanesi” ve “Genç İstihdamına
Yönelik Politika ve Programların Paylaşılacağı Bilgi Platformu ile Web Forumunun”
yakından izlenip incelenerek, diğer ülkelerin ilgili platforma kadın ve genç işsizliğini
azaltmaya yönelik olarak yükleyecekleri en başarılı teşvik ve politikalarının, ilgili
çerçevede kullanılan pratik, faydalı ve sonuçları kanıtlanmış başarılı yöntem ve araçların
yakından takip edilerek, böylelikle mevzuatımıza uyarlanabilir olanların adapte edilmesi,
hayata geçirilebilmesi yönünde ilgili Kurum/Kuruluşlarla, sosyal taraflarla da işbirliği
içerisinde münazara edilerek gerekli hazırlık adımlarının atılmasının uygun olacağı
değerlendirilmektedir.
Bu hazırlıkların, Mayıs 2012 tarihinde Meksika’da yapılacak Çalışma Bakanları
toplantısında görüşülecek ortak strateji belgesine ülkemiz menfaatlerine de uygun olacak
girdiler sağlanması ve genç işsizliğiyle mücadele konusunda diğer iyi uygulama
örneklerinden esinlenilerek işgücü piyasasının değişik araç ve müdahale yöntemleri ile
daha istikrarlı bir yapıya kavuşturulması adına faydalı bir girişim olacağı mülahaza
edilmektedir.
Hakan ÖZ
Eğitim Uzmanı