AMERIKAN FUTBOLU ADAY HAKEM EGITIMI pdf
Transkript
AMERIKAN FUTBOLU ADAY HAKEM EGITIMI pdf
AMERİKAN FUTBOLU ADAY HAKEM KURSU GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Amerikan futbolu, 1800 lü yılların sonuna doğru futbolun kurallarından sıkılan bir İngiliz oyuncunun topa ayakla vurmak yerine topu eline alıp koşmasıyla doğmuştur. GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Türkiye’de amerikan futbolu 1989 yılında ilk takımın ( Boğaziçi Üniversitesi ) kurulması ile başlamıştır. GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Amerikan futbolu çim bir sahada her iki takımında 11 er oyuncusu ile oynanır. Sahada aynı takım formasını giymiş maksimum 11 oyuncu bulunmasına rağmen bir takımın kadro sayısı 11 in çok üzerindedir. Türkiye’de yaklaşık olarak takımların kadrolarında 30 ile 60 arasında değişen sayıda oyuncu vardır. GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Amerikan futbolu maç süresi 12 dakikalık 4 çeyrekten oluşmaktadır. Oyun da süre belirli durumlarda durduğu için bir müsabaka yaklaşık 3 veya 3,5 saat sürmektedir. GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Bir amerikan futbolu müsabakası esnasında sahada 7 hakem görev yapmaktadır. GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ • Bir amerikan futbolu sahasının boyu 120 yard ( yaklaşık 110 metre) eni 53,3 yard ( yaklaşık 49 metre) dır. Saha boyuna 12 eşit parçaya bölünmüştür ve her parça 10 yard (9,15 m) uzunluğundadır. Her iki kenar çizgisinden 60 feet ( 19 metre ) içeride hash mark (mesafe çizgileri ) lar bulunmaktadır. Her iki hash mark arasında enine 40 feet ( 13 metre ) mesafe olmalıdır. İki hash mark arası ( boyuna ) 1 yard dır (91,5 santimetre ). GENEL AMERİKAN FUTBOLU BİLGİSİ AMERİKAN FUTBOLU MALZEMELERİ • KASK ( HELMET ) : Oyuncunun kafasını alacağı darbelerden koruyan ekipmandır. Kaskın önünde bulunan facemask oyuncunun yüzüne darbe almasını engeller. AMERİKAN FUTBOLU MALZEMELERİ • OMUZ KORUMASI (SHOULDER PAD):Omuz ve göğüs kafesini koruyan, forma altına giyilen malzemedir. Oyuncunun mevkisine ve vücut ölçüsüne göre farklılıklar gösterir. AMERİKAN FUTBOLU MALZEMELERİ • KORUYUCU PADLER (PADS):Baldır, diz, kalça, kuyruk sokumu gibi bölgeleri darbelerden korumak amacıyla kullanılan malzeme. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Amerikan futbolunda hücum, savunma ve özel takımlar olmak üzere bir takımın içerisinde 3 farklı takım vardır. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • HÜCUM TAKIMI ( OFFENSE ) Asli görevi sayı yapmaktır. Hücum takımının 4 hakta 10 yardlık mesafeyi gitmesi gerekmektedir. Bir hücum takımının oyunu, 4 haklık (down) bir seri ile başlar. Takım bu 4 hak içinde 10 yard veya daha fazlasını gitmek durumundadır, aksi takdirde top rakibine geçer. Takımın bu 4 haktan herhangi birisinde 10 yard’ı geçmesi durumunda, takıma 4 haklık yeni bir seri verilir. Bu durum, takımlardan birisi sayı yapıncaya veya top rakibe geçinceye kadar devam eder. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Center ( C ), Guard ( G ), Tackle ( T ) lar ve (varsa) Tight-End ( TE ) “Offensive Line” ı oluşturur. Bu oyuncular hücum takımı oyun kurucusunu korumak, ve koşu oyunlarında yol açma görevini üstlenirler. Rakip defansın saldırısına karşı ilk koruma hattıdırlar. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Receiver ( WR ) lar, genellikle açıkta dizilen, daha çok pas oyunlarına yönelik kullanılan oyunculardır. • Running Back ( RB )ler, daha çok koşu oyunlarında kullanılan oyunculardır. Koşu oyunlarında koşucu veya blok amacı ile kullanılırlar. • Tight End ( TE ) : Line’a yakın dizilen ancak Receiver gibi pas tutabilen bir oyuncudur. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Quarterback ( QB ) : Oyun kurucudur. Hücum takımının lideri olarak takımı yönetir. Topu center’dan alarak koşuculara verir, veya pozisyon alarak pas atar. • Bu mevkiler ve diziliş zorunlu değildir. İki Tight End olabilir veya 3 Running Back olabilir vs. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • SAVUNMA TAKIMI ( DEFENSE ) Asıl amacı hücum takımının sayı yapmasını engellemektir. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Offense Line’ın karşısında Defensive Line oyuncuları vardır. Burada oynayan oyuncuların hedefi, rakip Offense Line’ın kurulmasını ve koşu oyunları için yer açmasını engellemek, koşucuları ilerlemeden durdurmak, pas oyunlarını Quarterback’e ulaşarak engellemektir. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Line’ın iç kısmına yakın oyuncular daha çok içerden koşuları engellemeye yönelik oynayan Defensive Tackle ( DT ) lardır. • Line’da dış kısımda Defensive End ( DE ) ler yer alır. Görevleri dış koşuları durdurmak, pas oyunlarında QB’yi düşürerek oyunu başlamadan bitirmektir. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Linebacker ( LB ) lar, savunmanın ikinci hattını oluşturur. Taktik plana göre değişen roller alırlar. Genel olarak koşucuları durdurmak ve kısa pasları durdurmakla görevlendirilirler. • Cornerback ( CB ) ler, genel olarak rakip Receiver’lardan sorumlu olurlar. Bu oyuncuların pas tutmalarını engellerler. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR • Safety ( S ) ler, savunma hattının en son oyuncularıdır. Uzun oyunları engellemek, defansta ortaya çıkan zayıflıkları hemen kapatmakla görevlidirler. Duruma göre, Tight-End veya fazladan bir Receiver’ı korumakla görevlendirilebilirler. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 1) KICK TAKIMI VE KICK RETURN TAKIMI AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 1) KICK TAKIMI VE KICK RETURN TAKIMI Her iki yarının başlangıcında topun oyuna sokulacağı noktanın belirlenmesi için sahaya çıkarlar. Kick takımında bir oyuncu ( kicker) topa ayağı ile vurarak topu rakip takıma ( kick return takımı ) atar. Rakip takımda topu tutan oyuncu top elinde iken koşmaya başlar ve oyuncunun düşürüldüğü ya da saha dışına çıktığı noktadan top oyuna sokulur. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 1) KICK TAKIMI VE KICK RETURN TAKIMI Bu takımlar ayrıca oyun süresi içinde sayı olması durumunda topun tekrar oyuna nereden sokulacağını belirlemek için sahaya çıkarlar.Topun nereden oyuna sokulacağı belirlendikten sonra sahaya kick takımının savunma takımı ve kick return takımının hücum takımı çıkar ve oyun başlatılır. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 2) PUNT TAKIMI ( DEGAJ TAKIMI ) AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 2) PUNT TAKIMI ( DEGAJ TAKIMI ) Hücum takımının 3 hakkında 10 yardlık mesafeyi alamaması ve 4. hakkında da gerekli mesafeyi alamayacağını düşünmesi durumunda topa ayak ile vurarak topu rakip takıma vermesi durumuna punt denir. Takımların punt dizilimlerinin normal hücum takımı dizilimlerinden farklı olması ve punt takımının topa ayakla vurma hakkına sahip olması nedeniyle bu takım özel takımlar arasında yer alır. AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 3) FIELD GOAL ( ALAN GOLÜ ) TAKIMI AMERİKAN FUTBOLUNDA TAKIMLAR ÖZEL TAKIMLAR ( SPECIAL TEAMS ) 3) FIELD GOAL ( ALAN GOLÜ ) TAKIMI Hücum takımının asıl amacı end zone a ulaşarak sayı yapmaktır ancak bazı durumlarda hücum takımı end zone yaklaşmasına rağmen 3 hakkında da sayı yapamaz ve risk almak istemediği durumlarda topa ayak ile vurarak kale direkleri arasından geçirerek sayı kazanmayı tercih eder. Bu durumlarda sahaya özel takımlardan biri olan field goal takımı çıkar. Ayrıca touchdown dan sonra yapılan ekstra sayı denemelerinde de field goal dizilimi kullanılabilir. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI TOUCHDOWN • Oyuncunun rakip takımın koruduğu end-zone’a topla beraber girmesidir.6 sayı değerindedir. • “Topla koşan oyuncu, top kurallara uygun bir şekilde kendi kontrolünde iken rakip takımın gol çizgisini geçerse touchdown olur. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI • Topun uç noktasının gol çizgisini geçmesi TD olması için yeterlidir. • Oyuncu rakip end-zone içinde kendisine atılan pası tutarsa ve kontrol ederse, bu da Touchdown olarak değerlendirilir. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI EKSTRA SAYI • TD yapıldıktan sonra, sayıyı yapan takım, 1 sayılık PAT (Point-After-Touchdown) veya 2 sayılık EPA (Extra-Point-Attempt) denemesinde bulunur. Seçim hakkı sayıyı yapan takımındır. • PAT veya EPA yapıldıktan sonra sayıyı atan takım başlama vuruşu ile topu karşı takıma verir. • Touchdown yapıldıktan sonra, sayıyı yapan takım 1 sayılık PAT veya 2 sayılık EPA denemesinde bulunabilir. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI • Bu denemelerde, savunma takımı da topu kapıp rakip kaleye koşarak 2 sayı alabilir. • Top savunan takımın 3-yard çizgisine konur. • PAT (Point-After-Touchdown), Field-Goal’daki gibi topun ayakla vurularak kale direkleri arasından geçirilmesidir. • EPA (Extra-Point-Attempt), normal bir hücum oyunu gibi, bir haklık bir oyundur. Hücum takımı bir hakta rakip 3-yard çizgisinden end-zone’a girerek 2-sayı almaya çalışır. • Ekstra sayı denemesi başarılı veya başarısız bir şekilde tamamlandıktan sonra top Kick-Off (Başlama Vuruşu) ile savunan takıma verilir. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI FIELD GOAL • Hücum takımının topa ayakla vurarak rakip kale direkleri arasından geçirmesidir.3 sayı değerindedir. • Rakip end-zone’a bir miktar yaklaşan, ancak TD yapamayacak durumda olan bir takım, genellikle 4. hakkında bu denemeyi yapar. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI • Field-goal sonrası, sayıyı atan takım başlama vuruşu ile topu karşı takıma verir. • Field-goal başarısız olursa, top hücum takımının topa field-goal denemesi öncesinde en son sahip olduğu noktada rakip takıma geçer. AMERİKAN FUTBOLUNDA SAYI SAFETY • Safety, savunma takımının yaptığı bir sayı çeşididir. • Hücum takımı oyuncusu kendi end-zone’u içinde topla beraber düşürülürse, ve topu oraya getiren ekip hücum takımı ise defans takımı safety yapmış olur ve 2 sayı alır. • Aynı şekilde top sayı alanı içinden dışarı çıkarsa, ve topu oraya getiren ekip hücum takım ise, safety olur. • Safety yapıldıktan sonra, sayıyı yiyen takım kendi 20yard çizgisinden topa degajla vurarak (punt), topu rakip takım verir. Safety’i yapan takım böylece hem 2 sayı almış, hem de topu rakipten almış olur. TOPUN İLERLETİLMESİ • Bir hücum takımının oyunu, 4 haklık (down) bir seri ile başlar. Takım bu 4 hak içinde 10 yard veya daha fazlasını gitmek durumundadır, aksi takdirde top rakibine geçer. Takımın bu 4 haktan herhangi birisinde 10 yard’ı geçmesi durumunda, takıma 4 haklık yeni bir seri verilir. Bu durum, takımlardan birisi sayı yapıncaya, veya top rakibe geçinceye kadar devam eder. TOPUN İLERLETİLMESİ • Hakem, o anki hakkı ve gidilmesi gereken yardı “Hak sayısı ve Gidilecek yard” olarak açıklar • Örneğin: A takımı, kendi 30 yard’ından başladığında, 1. hakkı olduğu ve gitmesi gereken mesafe 10 yard olduğu için “1 ve 10 “ olarak ifade edilir. A takımı, ilk hakkında 3 yard ileriye giderse, bir sonraki oyun A 33-yard’ından başlayacaktır ve “2 ve 7 “ olarak ifade edilir. 2. Hakkında 4 yard aldığında, bir sonraki hak ve yard sayısı “3 ve 3” olarak ifade edilir. 3. Hakkında 6 yard aldığında, yeni bir seri için yeterli mesafe katedilmiştir, ve takıma yeni bir seri verilir. Takım 43-yard çizgisinden “1 ve 10” oynar. TOPUN İLERLETİLMESİ • Bir seri 4. haktan önce de bitebilir. Rakip takımın topu kapması veya takımın gerekli yardı alması durumunda topa hâkim olan takıma yeni bir seri verilir. • Örneğin “1 ve 10” da A takımının 20 yard alması durumunda, takıma yeni bir seri verilir ve topun ilerletildiği yerden tekrar “1 ve 10” oynanır. • Topu rakip takım kaparsa, seri biter ve top rakip takıma geçer. O takıma yeni bir seri verilir. TOPUN İLERLETİLMESİ • Takım 4. hakkında gerekli mesafeyi katedemezse, topun en son ilerletildiği noktadan rakip takıma bir seri verilir. Örneğin: “4 ve 7” oynanırken, A takımı 5 yard alırsa, bir sonraki atak rakip takımdadır. Rakip takım topun son noktasından “1 ve 10” oynayacaktır. TOPUN İLERLETİLMESİ Bir Hak aşağıdaki durumlarda sona erer: Bir Seri aşağıdaki durumlarda sona erer: • Koşucu düşürüldüğünde • Top saha dışına çıktığında • Tamamlanmamış bir ileripas yere çarptığında • Sayı olduğunda • Düdük çalındığında • Takım 4. hakkında yeterli mesafeyi alamadığında • Takım 4 haktan birisinde gerekli mesafeyi aldığında • Topun hakimiyeti takımlar arası el değiştirdiğinde • Sayı olduğunda • Oyun sonunda yarı bittiğinde HAKEM EKİPMANLARI • Hakem ekipmanları yan tarafta görüldüğü üzere şapka, forma, pantolon, çorap, düdük, flag ve kronometreden oluşmaktadır. Düdük, kronometre ve ayakkabı dışındaki ekipmanlar federasyon tarafından temin edilmektedir. Hakemlerin maçlarda siyah spor ayakkabı giymeleri zorunludur. • Maçlar 7 hakem ile yönetilmektedir. MAÇ BAŞLANGIÇ PROSEDÜRÜ • Hakemler maç başlangıç saatinin 1 saat öncesinde sahada olmalıdırlar. • Hakemler sahanın kurallara uygun olarak çizilip çizilmediğini kontrol ederler. • Hakemler kulüpler tarafından teslim edilecek olan, kulübün antetli kağıda yazılıp kulüp yetkilisi tarafından imzalanmış olan, takım listesi ile federasyon tarafından kulüplere verilen oyuncu lisanslarını kontrol edeceklerdir. MAÇ BAŞLANGIÇ PROSEDÜRÜ • Liste ve lisanslar arasında herhangi bir uyuşmazlık olmaması durumunda lisansların, lisansın üzerinde resmi olan oyuncuya ait olup olmadığını kontrol edeceklerdir. • Yukarıda yazılan prosedürde herhangi bir sıkıntı olmaması durumunda hakemler 50 yard çizgisi üzerinde toplanıp para atışı için takım kaptanlarını çağıracaklardır. Para atışında seçim hakkı ( yazı ya da tura ) misafir takıma aittir. Para atışını kazanan takım kick ( topa vuran takım ) veya return ( topu karşılayan takım ) takımlarından birini seçecektir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI DELAY OF THE GAME ( OYUNU GECİKTİRME ) • Başhakem topun oyuna hazır olduğunu belirtmek için düdük çalıp start clock (süre başlatma) işareti verir. Bu işaretten sonra hücum takımının oyuna başlamak için 25 saniye süresi vardır. Eğer takım bu süre içerisinde oyuna başlamazsa düdük çalınarak oyun durdurulur ve delay of the game cezası verilir. Ceza 5 yarddır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Oyuna başlamak için verilen bu 25 saniyelik süre hücum takımının resimdeki gibi toplanarak (Huddle) o down (hak) da yapacakları oyunu belirlemeleri için verilmiştir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI SNAP ( OYUN BAŞLANGICI ) • Hücum takımı oyuna snap ile başlayacaktır. • Snap: Topun Center tarafından, arkasında yer alan bir oyuncuya topu vermesi veya atmasıdır. Snap yapıldığında o hak oynanmaya başlamış sayılır. • Snap’in geriye ve seri bir hareketle yapılması gereklidir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Center’in hemen arkasında bir oyun kurucu (quarterback) görev aldığında, center topu geriye doğru oyun kurucuya verir ve sonrasında oyundaki görevini yapar. Oyun kurucu Center’in hemen arkasında değil daha geride olduğunda bu diziliş şekli “Shotgun” diziliş olarak adlandırılır. Center topu Quarterback’e doğru geriye atar ve sonrasında oyundaki görevini yapar. Snap kurallara uygun yapılmadığında oyun düdükle durdurulur ve 5 yard ceza verilir AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • NEUTRAL ZONE (TARAFSIZ ALAN ) AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI NEUTRAL ZONE (TARAFSIZ ALAN ) • Bir hak oynanacağı sırada, topun hakem tarafından konduğu noktadan oyun başlatılır. Hakem, topun oyuna hazır olduğunu belirtmesinden sonra topun uç noktalarından yatay olarak sahanın her iki tarafına kadar devam eden hayali çizgiler L.O.S. (Line-ofScrimmage) olarak adlandırılır. Topun uç noktaları arasındaki ve her iki saha kenar çizgisine kadar uzanan bölge neutral zone (NZ) olarak adlandırılır. Oyuna başlarken her iki takım da bu bölge dışında, sahanın kendilerine ait tarafında olmalıdır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI FALSE START (HATALI BAŞLANGIÇ) • False start; hücum takımında herhangi bir oyuncunun oyun başlangıcına benzer bir hareket yapmasıdır. Özellikle hücum takımında lineman’ler ellerini yere koyduktan ya da diz seviyesinin altına indirdikten sonra oyun başlangıcına kadar hareket edemezler. Ancak ellerini yere koyma ya da diz seviyesinin altına indirmeleri zorunlu değildir. • Hücum da herhangi bir oyuncunun false start yapması durumunda düdükle oyun durdurulur ve 5 yard ceza verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI ENCROACHMENT – OFFSİDE • Encroachment; hücum takımın tarafsız alan (neutral zone ) ihlalidir. • Oyun başlangıcı yani snap esnasında hücum takımının hiçbir oyuncusu neutral zone içersinde ve ya ilerisinde olamaz. Bu durumun tek istisnası center yani merkez oyuncudur. Center topu oyuna sokabilmek için mecburen neutral zone içersinde olacaktır ancak center da neutral zone u geçemez. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Snap esnasında hücum takımından herhangi bir oyuncunun neutral zone içerisinde (center hariç) veya ilersinde olması durumunda düdükle oyun durdurulur ve flag atılarak encroacment cezası verilir. Cezası 5 yarddır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI Offside; savunma takımının tarafsız alan (neutral zone ) ihlalidir. • Oyun başlangıcı yani snap esnasında savunma takımının hiçbir oyuncusu neutral zone içersinde ve ya ilerisinde olamaz. Offside ile encroachment ın farkı savunma takımı oyuncuları snap yapılana kadar neutral zone içine girebilir veya ilerisine geçebilir ancak snap yapılmadan önce neutral zone dan çıkmaları yani kendi alanlarına dönmeleri gerekir. Snap esnasında savunma takımı oyuncularından herhangi birinin neutral zone içerisinde veya ilerisinde olması durumunda sadece flag atılır oyun durdurulmaz oyun bittikten sonra hücum takımına cezayı mı kabul edeceği yoksa oyunumu kabul edeceği sorulur eğer cezayı kabul ederse savunma takımına 5 yard ceza verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Savunma takımı oyuncuları snap yapılmadan önce neutral zone içerisine girebilir ya da ilerisine geçebilir ancak snap yapılmadan önce neutral zone içerisine giren ya da ilerisine geçen bir savunma oyuncusu hücum takımı oyuncularından herhangi birine temas ederse bu durumda oyun düdükle durdurulur flag atılır ve savunma takımına 5 yard OFFSIDE cezası verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Savunma takımı oyuncuları (defense line oyuncuları hariç) rakibi kandırmak amaçlı şarj ( ileri doğru hareket ) yapabilirler. Ancak yaptıkları bu şarj karşısındaki ya da onun yanındaki hücum oyuncusunun tepki vermesine neden olursa bu durumda HÜCUM TAKIMINA FALSE START VERİLMEZ SAVUNMA TAKIMINA OFFSIDE VERİLİR. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI MOTION – SHIFT • Motion hücum takımından bir oyuncunun oyun başlangıcından ( snapten ) önce ya da oyun başlangıcı ( snap ) sırasında hareket halinde olmasıdır. Motion line of scrimmage’e paralel ya da geriye doğru yapılmalıdır. İleriye motion yapılamaz. Bir hareketin motion olabilmesi için önemli olan snap esnasında harekein geriye ya da paralel olmasıdır. Snap esnasında hücum takımından sadece BİR oyuncu hareket halinde olabilir ve yapılan hareket geriye ya da paralel olmalıdır. Snap esnasında birden fazla oyuncunun hareket halinde olması ya da bir oyuncunun hareket halinde olmasına rağmen hareketin ileriye doğru olması durumunda flag atılır ve hücum takımına illegal motion cezası verilir. Ceza 5 yarddır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Yandaki şekilde motion yapan oyuncu (en arkada ki RB) eğer snap esnasında A noktasına doğru hareket ediyorsa illegal motion verilir. Ancak snap esnasındaki hareketi A dan B ye doğruysa herhangi bir ceza verilmez çünkü hareket snap esnasında paraleldir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI Shift hücum takımında birden fazla oyuncunun snap esnasında hareket etmesidir. • Hücum takımları bazı durumlarda rakibi kandırmak amacıyla o haklarında yapacakları oyundan farklı bir dizilimle sahada dizilip daha sonra QB nin bir sinyali ile o andaki dizilimlerini değiştirirler. Bu hareketi yaparken oyun başlangıcına benzer ani hareketle yapamazlar. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Bir hücum takımı şekillerde görüldüğü gibi önce yukarıdaki şekilde gibi dizilip daha sonra dizilimlerini aşağıdaki şekilde ki gibi yapabilirler. Hücum takımı alttaki şekildeki gibi dizildikten sonra oyuna başlamak için bir saniye beklemelidir aksi halde flag atılır. Hücum takımına 5 yard illegal shift cezası verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Bir hücum takımı diziliminde en az 7 oyuncu line da (neutral zone’un hemen arkasında ) dizilmiş olmalıdır. Line da dizilmiş oyuncu sayısı 7’den fazla olabilir ama 7’den az olamaz. • Bir oyuncunun line dizilimiş sayılması için vücudunun en uç noktasının center ın beli hizasında olması gerekmektedir yani oyuncunun kaskının ucunun veya vücudunun herhangi bir noktası center ın ( topu snap yapmak için tutan oyuncunun ) beli hizasında olması yeterlidir. • Hücum takımında line da dizilmiş oyunculardan en az 5 tanesi 50 – 79 arası forma numarasına sahip olması gerekir. Hücum takımında 50 – 79 arası forma numarasına sahip oyuncular pas tutma hakkına sahip değillerdir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI Genelde bir hücum takımında yan tarafta kutu içerisinde gösterilen beş oyuncu 50 – 79 arası forma numarasına sahiptir.Kural kitabında önerilen numaralandırma şekli şöyledir; Center 50 -59, Guard 60 -69, Tackle 70 – 79. Ancak bu zorunlu değildir sadece tavsiye edilmiştir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Hücum takımında oyun başlangıcı esnasında line dizilmiş en az 7 oyuncu olmak zorundadır. Eğer line da dizilmiş oyuncu sayısı 7’den az ise sadece flag atılır oyun durdurulmaz. Hücum takımının yaptığı faulün adı illegal formation ve cezası 5 yarddır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI INELIGIBLE PLAYER DOWNFILED • Hücum takımında line da dizilmiş oyunculardan sadece en dışta dizilmiş oyuncular pas tutma hakkına sahiptir. Hücum takımında line da dizilmiş diğer oyuncuların pas tutma hakkı yoktur. Eğer pas tutma hakkı olmayan bir oyuncu pas tutarsa sadece flag atılır oyun durdurulmaz. Bu faulün cezası 5 yarddır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Aşağıdaki dizilimde line da dizilmiş oyunculardan sadece 89 ve 85 numaralı oyuncular pas tutuma hakkına sahiptir.87 numaralı oyuncunun sağ tarafında en dışarıda dizilmiş bir oyuncu olduğu için pas tutamaz. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Aşağıdaki dizilimde line da dizilmiş oyunculardan sadece 85 ve 87 numaralı oyuncular pas tutma hakkına sahiptir. 89 numaralı oyuncu line da dizilmediği için pas tutabilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Aşağıdaki dizilimde line da dizilmiş oyunculardan sadece 27 ve 89 numaralı oyuncular pas tutma hakkına sahiptir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Aşağıdaki dizilimde line da dizilmiş oyunculardan sadece 85 numaralı oyuncu pas tutabilir. 77 numaralı oyuncu sol tarafta line ın en dışında dizilmiş olmasına rağmen forma kuralı nedeniyle pas tutamaz. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Hücum takımında line da dizilmiş oyunculardan pas tutma hakkı olmayan oyuncular line of scrimmage in ilerisine atılan bir pas oyununda top tutulana kadar line of scrimmage in 3 yard ilerisine geçemezler ve blok yapamazlar. Aksi durumda sadece flag atılır oyun durdurulmaz. Ceza: Ineligible player downfield 5 yard ceza. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI FAIR CATCH • Kick ve punt durumlarında return yapacak oyuncu rakip oyuncuların kendisine çok yaklaştığını ve koşamayacağını ya da topu tutar tutmaz alacağı darbe nedeniyle topu düşürme ihtimalinin olduğunu düşünerek topu tutarak koşmamayı tercih edebilir. Bu durumda elini başının üzerinde sağa sola sallayarak fair catch sinyali verir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Oyuncu bu sinyalle topu tuttuktan sonra koşmayacağını rakibe ve hakemlere bildirmiş olur. Oyuncu topu tuttuğu anda top ölü hale gelecektir ve rakip takımın return yapacak oyuncuya tackle yapma hakkı olmayacaktır. • Eğer return yapan oyuncu fair catch sinyali verip topu tutarsa ve rakip takım oyucuları topu tutan oyuncuya blok veya tackle yaparsa rakip takıma 15 yard ceza verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Eğer return yapan oyuncu fair catch sinyali verdip topu tuttuktan sonra iki adımdan fazla ilerlerse return takımına 5 yard ceza verilir. • Eğer reutrn yapan oyuncu geçersiz bir fair carch sinyali verip topu tutar ve koşarsa bu durumda 5 yard ceza verilir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI HATALI DÜDÜK PROSEDÜRÜ • Maç esnasında hakemlerin düdükleri ağızlarında taşıması vb nedenlerle bazen düdük çalınmaması gereken durumlarda yanlışlıkla ya da istem dışı olarak düdük çalınmaktadır. Bu durumda yanlışlıkla ya da istem dışı düdük çalan hakem kararlı bir biçimde düdük çalmaya devam etmelidir. Aynı şekilde düdüğü duyan bütün hakemlerde kararlı bir şekilde düdük çalarak oyunu durdurmalıdır. Bu durumda hatalı düdük nedeniyle mağdur olan takıma 2 seçenek sunulmaktadır: 1) Düdüğün çalındığı anda topun olduğu yerden topu oyna sokmak, 2) Hatalı düdük nedeniyle kesilen haklarını yeniden oynamak. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • 1. durumda örneğin takım 3 ve 7 oynarken 15 yardlık bir koşu yapmış ve hatalı düdük nedeniyle oyun kesilmişse first down ( birinci hak ) alarak 1 ve 10 oynar. • 2. durumda örneğin 3 ve 7 oynarken 5 yardlık bir koşu yapmış ve hatalı düdük nedeniyle oyun kesilmişse yeniden 3. hakkını oynamayı tercih eder. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI KENAR YÖNETİM İHLALİ • Amerikan futbolu sahalarında her iki yarı sahanında 25. yard ları arasında kenar çizgisinden (side line ) yaklaşık 3,5 metre geride takım alanı olarak çizilmiş alanlar vardır ve takımların yedek oyuncuları bu alanın dışarısına çıkamaz. Yedek oyuncuların bu alanlar dışına çıkması ya da takımın idari kadrosunun oyun yönetimini aksatacak şekilde itirazlarda bulunması, hakemlerin oyunu yönetmesini engelleyecek aşırı hareketlerin sergilenmesi durumunda kenar yönetim ihlali prosedürü uygulanır. Bu gibi durumlarda 1. ihlade uyarı 2 ve 3 uncu ihlallerde 5 yard ceza, devam eden durumlarda 15 yard ceza verilir. • Prosedür kısaca 1. 5 yard ceza, 2. 5 yard ceza, 3. ve takip eden durumlarda 15 yard ceza verilir. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀiÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Sportmenlik dışı olarak adlandırılan fauller temas içermeyen, oyun maksadını aşan çeşitli hareketlerdir. Cezası bir-sonraki noktadan 15 yard’dır. Otomatik olarak 1. hak verilir. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀiÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Örneğin: küfür, el kol hareketi, rakibi veya seyircileri tahrik, ilgi çekmek amacıyla aşırıya kaçan hareketler, endzone a girerken aşırı sevinç hareketleri yapmak, takım alanına girmeden kask çıkarma, topu hakemin almasını engellemek amacıyla tekmelemek, fırlatmak, hakeme kızıp topu yere vurmak, koç ve yedek oyuncular için izinsiz sahaya girmek, touchdown kutlaması için yedeklerin vs. sahaya girmesi, rakibin takım sinyalini bozmak için ses çıkarması gibi durumlar sportmenlik dışı hareketlerdir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Kişisel fauller ise oyun dâhilinde yapılan fiziksel temas içeren faullerdir. 15 yard, ve defansın yapması durumunda otomatik 1. hak içerir. Maksadını aşacak derecede, şiddet içeren faullerde diskalifiye söz konusudur. • Tekme, yumruk, itiş kakış, oyun içerisinde gerçekleşen oyun kurallarına aykırı aşırı sert hareketler bir de tutulamayacağı kesin olan ileri pas için pass interference değil personal faul çalınır. • Sportmenlik dışı fauller, ölü top faulü olup, oyun içerisinde gelişse bile, bir sonraki noktadan cezalandırılır. Ancak kişisel faul olduğunda faulün olduğu nokta ceza belirlenmesinde esas alınabilir AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI BLOK • Blok yapabilecek kişiler: Pass Interference, Kick tutma hakkının engellenmesi ve personal faul olmadığı sürece her iki takım oyuncuları birbirlerini bloklayabilirler. • Oyuncu omuzlarını, kollarının dış yüzeylerini ve vücudunun diğer bölgelerini kullanarak blok yapabilir. Ancak bazı kurallara uymak zorundadır. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Eller; • Dirseklerin ilerisinde olacaktır • Rakibin çerçevesinde olacaktır. (istisna: rakibin dönmesi) • Blokçunun ve rakibin omzu veya alt seviyesinde olacaktır. (istisna: rakibin eğilmesi) • Açık ve birbirine kilitlenmemiş olacaktır. • Vücudun Çerçevesi; Kuralların uygulanması açısından rakibinin vücudunun çerçevesi, omuzlar ve aşağısıdır, sırt kısmını kapsamaz. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI BLOKLAMA SIRASINDA GERÇEKLEŞEBİLECEK FAULLER • Offensive Holding: Herhangi bir hücum oyuncusunun rakibini formasından, vücudunun bir bölümünden vs. tutmasıdır. Cezası 10 yarddır. Hak kaybı gerektirmez. • Defensive Holding: Bir savunma oyuncusunun koşucu dışında bir hücum oyuncusunu engellemek, takım arkadaşlarına avantaj sağlamak vs. amacıyla tutmasıdır. Cezası 10 yarddır. • Arkadan Blok: Blok yaparken ilk temasın rakip oyuncunun sırt bölgesinden olmasıdır. Cezası 10 yarddır. Hak kaybı gerektirmez. • Kuraldışı Bel Altı Blok: İlk temasın rakibin bel hizasından veya aşağısından olduğu bloktur. Cezası 15 yarddır. Hak kaybı gerektirmez. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀiÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Clipping: İlk temasın rakibin vücudunun arkasından, bel hizasından veya atından olduğu bloktur. Cezası 15 yarddır. Hak kaybı gerektirmez. Defans tarafından yapılmışsa otomatik First down. • Chop Blok: Aynı takımın iki oyuncusu tarafından, bir rakip oyuncuya (koşucu olmayan) sahanın herhangi bir yerinde, ilk temaslar arasında gecikme olan veya olmayan tüm alçak-yüksek veya yüksek-alçak kombinasyonuyla yapılan tüm bloklar kuraldışıdır. Cezası 15 yarddır. Hak kaybı gerektirmez. Defans tarafından yapılmışsa otomatik First down. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI KASKIN RAKİBE KARŞI SİLAH GİBİ KULLANILMASI • Spearing kaskın rakibe zarar vermek amacıyla kullanılmasıdır. • Ramming (toslama), butting (kafa atma) spearing (mızrak gibi saplanmak) yasaktır. Cezası 15Yard. Hak kaybı gerektirmez. Canlı top faulü ise temel noktadan. Ölü top faulü ise bir sonraki noktadan uygulanır. Defans tarafından yapılırsa otomatik first down. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI KASKA YAPILAN MÜDAHALELER • Facemask: Rakip oyuncunun kaskı facemask’ten veya başka bir açıklıktan tutulamaz. Canlı top faulüdür.Defans için 15 yard ve otomatik first down. Hücum için 15 yard. Çok sert hareketlerde diskalifiye gerektirir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI ILLEGAL USE OF HANDS • Kaska yapılan her temas faul değildir. Burada temas ile vurmak, sürekli temas, çekmek arasındaki ayırım iyi yapılmalıdır. Rakibin kaskına vurmak, tokat atmak, sürekli olacak şekilde ittirmek, ellerin kuraldışı kullanımı (illegal use of hands) olarak adlandırılır ve kurallara aykırıdır. Ancak rakibe müdahalede bulunmaya çalışan bir oyuncu kaska temas ettiği an faul değildir. Rakibini geçerken, eğilen bir koşucuyu düşürmeye çalışırken kaska kısa süreli temas bu kurallar haricindedir. Hakemlerin, oyuncunun elleri rakip omuz seviyesi üzerine çıktığı zaman dikkatle pozisyonu gözlemlemesi gerekmektedir. Cezası 10 yard dır. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀ iÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI PAS TUTMA HAKKININ ENGELLENMESİ (PASS INTERFERENCE) • Pass interference pas tutma hakkı olan bir oyuncunun pas tutuma hakkının engellenmesidir. Pass interference den bahsedilebilmesi için için LOS geçen bir pas atılmış olması gerekmektedir. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Bir ileri-pas atılmadığı sürece, defansif pas interference (DPI) sözkonusu değildir. Defans takımı oyuncuları, sahanın her yerinde, bir ileri-pas atılmadan önce, pas tutma hakkı olan rakibini bloklayabilir. Ancak tutamaz, çekemez, veya rakip oyuncu kendisini geçtikten sonra bloklayamaz. Temas sürekli olamaz, ancak bu birkaç kere ardışık olarak blok konulmasına engel değildir. Cezası maksimum 15 yard ve otomatik first down dur. AMERİKAN FUTBOLU OYUN KURALLARI • Hücum takımının pas tutma hakkının engellemesi ise (OPI), bir ileri-pas’ın atıldığı bir hak içerisinde, oyun başlangıcından sonuna kadar olan süre içerisinde rakibine ilk 1-yard (ve temasla devam edilen 3-yard) sonrasında rakibine blok yapamaz. Cezası 15 yard dır. Kısacası, OPI hem DPI benzeri ileri-pas atıldıktan sonra bir uygulama, hem de pas atılmadan önce yapılan blokları kapsar. Bu blok yapma engeli, rakibin bloğundan kurtulma çabasını kapsamaz. HAKEM MEKANİĞİ Hakemlerin Görev Süresi • Hakemlerin görev süresi maçtan 60 dakika önce başlar ve referree’nin skoru ilan etmesi ile biter. • Maçlar dört ila yedi hakemin yönetiminde oynanacaktır. • Dört hakemlik bir yönetimde başhakem, yardımcı hakem, çizgi hakemi ve çizgi oyuncusu hakemi olacaktır. • Beş hakemlik bir yönetimde başhakem, orta hakem, çizgi hakemi, çizgi oyuncusu hakemi ve arka hakem olacaktır. • Altı hakemlik bir yönetimde başhakem, orta hakem, çizgi hakemi, çizgi oyuncusu hakemi, arka çizgi hakemi ve alan hakemi olacaktır. • Yedi kişilik bir yönetimde başhakem, orta hakem, çizgi hakemi, çizgi hakemi, alan hakemi, arka hakem ve arka çizgi hakemi olacaktır. HAKEM MEKANİĞİ Hakemlerin Sorumlulukları • Her hakemin down sayısını ve gidilmesi gereken yard’ı bilmesi gereklidir. Bütün hakemlerin mola verme, topu ölü olarak belirtme, free-kick’lerde süreyi başlatma, skoru tayin etme, doğru hakem sinyallerini verme ve TBSF kuralları konusunda bilgili olması gerekmektedir. • İlgili hakemler, faulü yapan oyuncunun numarasını veya konumunu faulu yapan oyuncunun koçuna belirtecektir. • Bir kuralın uygulanmasından veya yorumlanmasından bütün hakemler sorumludur. HAKEM MEKANİĞİ • Hakem timi, maçtan en az bir saat 30 dakika önce buluşarak kendi aralarında kuralları ve hakem yönetim kurallarını tekrar etmelidir. • Hakemler, gördükleri her faul için faulun olduğu yere bayrak atacaklardır. • Her hakemin kendi görev bölgesi vardır, ancak karar verme aşamasında eşit hakları vardır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI BAŞHAKEM (REFEREE) Temel Sorumluluklar • Referee (Başhakem): • Maçın genelini kontrol eder ve yönetir. Hakem timinin yöneticisidir. • Skor tayininde tek yetkilidir, maçın skoruna ilişkin kararları değiştirilemez. • Diğer hakemlerin hazır olduklarını gördükten sonra, topu oyuna hazır ilan eder ve sürenin başlatılması sinyalini verir. Başka bir hakeme verilmediği zaman başhakem 25-saniye süresini tutabilir. Hücum oyuncularını sayacaktır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI • Cezaların uygulanmasını ve takım kaptanlarına açıklanmasını yapar. Orta hakemin ceza uygulamasını kontrol edecektir. • Maçta kullanılan toplarda karar hakkı başhakemindir. • Topun konumunu ve mesafe çizgisini kontrol ederek yeni bir down’un verilip verilmeyeceğini tayin edecektir. • Takımlara verilen molaların sayısından sorumludur. • Maç süresinin tutulmasından sorumludur. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage down’larında, Referee’nin ilk konumu, hücum takımının gerisinde, ve yanında olacak, bu konumdan shift’leri, blokların uygunluğunu, ve topun neutral zone gerisinde bulunduğu sırada oyunu takip edecektir. Referee, quarterback, kick yapan oyuncu ve scrimmage kick’lerde topu tutan oyuncu’ya dikkat eder. • Free kick’lerde, referee topu karşılayan takımın kale çizgisi ile kenar çizgisinin kesiştiği noktada durur. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI UMPIRE (ORTA HAKEM) Temel Sorumluluklar • Umpire oyuncu malzemelerini kontrol etmekle yükümlüdür. • Neutral zone’un her iki tarafında, oyunun scrimmage line civarında gerçekleşen kısmı, rakip sahaya giren line oyuncularını ilgilendiren kuralların uygulanması, defans sinyalleri, ve kick’lerin ve pasların neutral zone’u geçip geçmediği ile ilgilenir. Aynı zamanda, snap’in kurallara uygun olup olmadığı, hücum oyuncularının sayısı ve cezaların doğru uygulanması ile ilgilenir. • Her periyod da, kalan süreyi referee’ye hatırlatır. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀiÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, umpire’ın ilk konumu, neutral zone’un beş ila yedi yard ilerisinde, oyuncuların hareketlerine engel olmayacağı bir noktada olacaktır. • Free kick’lerde konumu, kick yapan oyuncunun yanı olacaktır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI LINESMAN ( ÇİZGİ OYUNCUSU HAKEMİ ) Temel Sorumluluklar • Linesman, gidilecek-mesafe ve down indikatörlerinden sorumlu olacaktır. Bu indikatörleri kullanan sorumlulara indikatörlerin konumu, down sırasını gösterecektir. Down indicator’u, topun o down başladığı yere konulacaktır. • Neutral zone’a ve scrimmage dizilişi ihlallerine bakacaktır. • Down’ları sayacak, ve topun en ileri noktasının belirlenmesinde yardımcı olacaktır. • Topun, sahanın kendi tarafından, neutral zone’u geçmesi durumunda, topun civarında oyunun kurallara uygunluğunu kontrol edecektir. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, linesman’ın ilk konumu, neutral zone üzerinde, saha kenarı olacaktır. • Kickoff’larda, linesman’ın konumu, topa vuran takımın sınır çizgisi ile kenar çizgisinin kesişiminde back jdge’ın karşısıdır. Dört veya beş kişilik bir hakem yönetimi olduğunda topu karşılayan takımın sınır çizgisinde olacaktır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI LINE JUDGE ( ÇİZGİ HAKEMİ ) Temel Sorumluluklar • Line judge’ın temel görev bölges, neutral zone ve scrimmage dizilişi ihlalleridir. • Line judge, sahanın kendi tarafında ekstradan line indikatörü varsa bu gruba yardımcı olacaktır. • 4 kişilik bir yönetimde, oyunun süresinden, defans oyuncularının sayılmasından sorumlu olacaktır. • Umpire ve referee’ye gidilen en ileri noktayı belirtecektir. • Topun neutral zone’u geçerken ki durumlarda, neutral zone’u geçen toplar için belirtilen kurallar dahilinde oyunun geçerliliğine karar verecektir. • 25 saniye süresinin tutulmasından sorumludur. `Ìi`ÊÜÌ ÊÌ iÊ`iÊÛiÀÃÊvÊ vÝÊ*ÀÊ*Ê`ÌÀÊ /ÊÀ iÛiÊÌ ÃÊÌVi]ÊÛÃÌ\Ê ÜÜܰVi°VÉÕV° Ì HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, line judge’ın ilk konumu, neutral zone üzerinde ve linesman’ın bulunduğu tarafın karşısında olacaktır. • 4 kişilik bir yönetimde, scrimmage kick’ler için, defans takımının tarafında 15-20 yard geride dizilecektir. • 4,6 ve 7 kişilik yönetimlerde, kick-off yapıldığında, topu karşılayan takımın kale çizgisi üzerinde ve kenarda referee’nin karşısında yer alacaktır. 5 kişilik yönetimlerde, topa vuran takımın sınır çizgisinde olacaktır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI FIELD JUDGE (ALAN HAKEMi) Temel Sorumluluklar • Field Judge’ın temel sorumluluğu, sahanın kendi tarafında receiver’larıi pasları ve kick’leri izlemek • Back judge ‘a defans oyuncularını saymaya yardım eder, ve topun kendi bölgesinde bulunduğu durumlarda kuralların uygulanmasından sorumludur. • 6 veya 7 kişilik yönetimlerde, topların oyuna hızlı bir şekilde sokulmasından sorumludur. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, 6-7 kişilik yönetimlerde, neutral zone’un defans tarafında 20 yard gerisinde, ve kenar çizgisi üzerinde yer alır. • 6-7 kişilik yönetimlerde, free kick oyunlarında, topu karşılayan takımın sınır çizgisi üzerinde kenar çizgisi üzerinde yer alır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI SIDE JUDGE (ARKA ÇİZGİ HAKEM) Temel Sorumluluklar • Side judge’ın görevleri, 25-saniye süresini tutmak, ve sahanın kendi tarafında receiver’ları, kick’leri ve pas’ları izlemektir. • Side judge, kendi bölgesinde gelişen olaylarda kuralların uygulanmasından sorumludur. • 6-7 kişilik yönetimlerde, topların oyuna hazır olarak tutulmasından sorumludur. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, 6-7 kişilik bir yönetimde, side judge savunma takımının tarafında, neutral zone’un 20 yard geirisinde, kenar çizgi üzerinde yer alacaktır. • Free kick’lerde, 7 kişilik bir yönetimde, topu karşılayan takımın sınır çizgisinde yer alacaktır. 6 kişilik bir yönetimde ise, topa vuran takımın sınır çizgisinde yer alacaktır. • Ekstra sayı veya field goal denemelerinde, ikinci bir “umpire” gibi görev alacaktır. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI BACK JUDGE (ARKA HAKEM) Temel Sorumluluklar • Back judge’ın temel sorumlulukları, savunma takımını saymak, oyun süresinin tutulması, uzun paslarda ve kick’lerde kuralların uygulanmasını sağlamak, ve kendi bölgesinde kuralların uygulanmasını sağlamaktır. • Back judge, neutral zone ilerisine geçen , topu tutma hakkına sahip receiver’lara dikkat eder. • 5 kişilik bir yönetimde topların oyuna hazır olarak tutulmasından sorumludur. HAKEMLERİN GÖREVLERİ VE SAHADAKİ KONUMLARI Konum • Scrimmage oyunlarında, 5 veya 7 kişilik yönetimlerde, neutral zone gerisinde, savunma takımı tarafında, yaklaşık 20-25 yard geride olacaktır. Yatay olarak konumu, field judge ve side judge’ın olup olmadığına göre değişir. • Free kick’lerde, 7 kişilik bir yönetimde, topa vuran takımın sınır çizgisinde saha kenarında yer alacaktır. 5 kişilik bir yönetimde, 10 yard çizgisinde duracaktır. UYGULAMA NOKTALARI • Uygulama Noktası (enforcement spot): Uygulama noktası, belirtilen cezanın hangi noktadan uygulanacağını ifade eder. • Bir Önceki Nokta (Previous spot): Bir önceki nokta, topun oyuna son konulduğu noktadır. • Bir Sonraki Nokta (Succeeding spot): Bir sonraki nokta, topun oyuna konulacağı bir sonraki noktadır. UYGULAMA NOKTALARI • Ölü Top Noktası (Dead-ball spot): Ölü top noktası, topun ölü duruma geçtiği noktadır. • Faul Noktası (Spot of the foul): Faul noktası, faulun olduğu yeri ifade eder. Kale çizgileri arasında bir noktadan saha dışında yer alan faullerde, en yakın iç sınır çizgisi ile faulun olduğu yard çizgisinin kesişme noktasıdır (iç sınır çizgileri üzerinde en yakın noktadır). Kale çizgisi ile endline arasında bir noktadan saha dışında ise, faul noktası end-zone içindedir GENEL PRENSİPLER • Bir hakem öncelikli olarak pozisyonuna göre görevini. İkinci olarak diğer hakemlerin görevlerini bilmelidir. Tüm hakemler gerektiğinde diğer pozisyonlara geçmeye hazır olmalıdır. GENEL PRENSİPLER Tüm hakemler; • Oynanacak hakkı ve gidilecek mesafeyi bilmelidir. • Gerektiğinde diğer hakemlere yaklaşarak yardımcı olmalıdır. • Hakem sinyallerini ve nasıl kullanıldığını bilmelidir. • Top kendi bölgesinde değilken topu değil bölgesini izleyerek toptan uzak olayları takip etmelidir. • Sakatlanan bir oyuncu varsa mola almalıdır. HAKEMLİĞİN GENEL ANLAMI • Oyunu etkileyen, sporcu sağlığını tehlikeye düşüren veya oyun disiplinini bozan tüm faulleri çalın. Ancak unutmayın ki seyirciler hakemleri değil takımları izlemeye gelir. Asla oyunun önüne geçmeyin. Flag atmadan önce düşünecek 1 saniye ayırın. Koçlarla ve oyuncularla maç öncesi yapılacak kısa bir konuşma maç disiplini açısından çok etkilidir. Oyunculardan gelen şikayetleri dinleyin. Her zaman her şeyi göremediğimizi unutmayın. HAKEMLİĞİN GENEL ANLAMI • Oyuncudan gelen şikayet üzerine bir sonraki down da gerçekten bir faulü yakalayabilirsiniz. Ancak sadece o noktaya kilitlenmeyin. Oyuncularla, koçlarla, saha görevlileriyle ve hatta gerektiğinde seyircilerle konuşurken kibar olun, hakem olmanız size kırıcı ve kaba olma hakkı vermez. Oyuncu, koç ve seyirci baskısına boyun eğmeyin. Hata yaptığınızı fark ederseniz durumu içinizde kabul edin. Ancak bunu yönetiminize yansıtmayın. AKICILIK • Oyunu her zaman akıcı tutun ama acele etmeyin. Gerektiğinde çok hızlı hareket edin ama bunun kararlarınıza ve görevlerinize engel olmasına izin vermeyin. Sakat bir oyuncuya yapılan müdahaleyi hızlandırmaya çalışmayın. ÇEMBERE ALMAK • Oyun içinde hareket ederken bölgenizi ve olayları gördüğünüzden emin olun. Diğer hakemlerle uyumlu hareket edin. Oyunu hakemler arasındaki alanda tutun. Oyun devam ederken topa çok yaklaşmayın. • Bir ileri pas havadayken, bir ileri pas tamamlanmadığında, field goal atıldıktan veya kaçırıldıktan sonra topa, • Toucdown sonrası goal-line’a, • Bariz bir şekilde oyun dışında kalmış ve çevresinde rakip olmayan bir oyuncuya, • bakmanın bir anlamı yoktur. YARDIMLAŞMA VE İLETİŞİM Hakemlerin birlikte çalışması önemlidir. Bunun için oyun yönetimi hakkında etkili bir şekilde iletişim içinde olmaları gerekir. Bunun dışında hakemlerin gerektiğinde oyuncularla, koçlarla veya takım idarecileriyle de iletişim kurması gerekebilir. Verilen kararla ilgili vs. bir soru geldiğinde kısaca bilgilendirin. YARDIMLAŞMA VE İLETİŞİM Oyun bölgenizde veya size yakın ise ve topun ölü duruma geçtiğinden eminseniz, düdüğünüzü çalın. Hakem düdüğü sadece ufak bir üfleme ile değil, bariz bir şekilde çalınmalıdır. Bir düdük duyulduğunda tüm hakemler düdük çalmalıdır. Hatalı bir düdük çaldıysanız diğerlerinin bunu duymayacağını varsaymayın. Düdüğünüz çalmaya devam edin ve oyunu sonlandığından emin olun. Başhakeme hatalı düdük çaldığınızı bildirin. YARDIMLAŞMA VE İLETİŞİM • Vücut diliniz, söylediklerinizden daha çok şey anlatır. Tedirgin, kararsız vs. davranışlar sergilemeyin. Diğer hakemlerin böyle davrandığını fark ederseniz gerektiğinde yardımcı olun. • İnsanlara bağırmayın, bu kontrolü kaybettiğinizi gösterir. Oyunculara, koçlara ve diğer hakemlere küfür etmeyin. KAVGA DURUMUNDA Eğer iki oyuncunun arasına girerek kavgayı önleyebiliyorsanız öyle yapın. Ancak hiçbir zaman kendinizi riske atmayın. Kavgayı önlemek veya ayırmak için asla bir oyuncunun face maskinden tutmayın. Kavga oyun alanında gerçekleşirse, yedek oyuncu ve koçların olaya girmemesi için benchlere en yakın hakemler tetikte olmalıdır. Yedek oyuncu veya koçların sahaya girmesi durumunda öncelikle çıkmaları için uyarın. KAVGA DURUMUNDA • Yedek oyuncu veya koçların sahaya girmesi durumunda öncelikle çıkmaları için uyarın. Uyarıyı dikkate almamaları durumunda kavgaya karışmamış olsalar dahi, sahaya girmeleri nedeniyle diskalifiye edilebilirler. Kavgaya en yakın olan hakemler kavgaya karışan oyuncuların takımlarını ve numaralarını tespit etmelidir. Varsa kavgayı ayırmaya çalışan oyuncular iyi ayırt edilmelidir. DAVRANIŞLAR • Maç öncesinde, maç sırasında ve sonrasında takımların dikkatinin üzerinizde olduğunu unutmayın. Bu süre boyunca bir hakem gibi davranın. • Maç öncesinde ya da maç sırasında alkol ya da uyuşturucu madde kullanmayın. DAVRANIŞLAR • Bir takıma, oyuncuya ya da koça, başka bir takım, oyuncu ya da koç hakkında bilgi vermeyin. Hakemler, takımlar, oyuncular ya da koçlar hakkında yorum yapmaktan kaçının. • Amerikan Futbolu’na, Federasyon ve Merkez Hakem Kurulu’na ve o maçtaki hakem ekibine saygılı ve sadık olun. MAÇTAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER • • • • • Diğer Hakemlerle; Sahanın, kale direklerinin ve diğer saha malzemesinin durumu. Saha çizgileri. Maç başlangıç zamanı. Zincir ekibi ve malzemeleri. Ambulans ve güvenlik. MAÇTAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER • • • • • Koçlar ya da takım idarecileriyle; Lisans kontrolü Antrenör belgesi kontrolü. Esame listesi. Kaptanların isim ve numaraları. Kural uyarıları. MAÇTAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER Sağlık personeli ile; • Maç süresince bulunacakları nokta • Gerektiğinde çağırmak için yapacağınız işaret. MAÇ ÖNCESİ TOPLANTISI • Yapılması zorunlu olmasa da maç öncesi toplantısı hakem ekibinin tanışması, maç öncesinde doğru zihinsel duruma gelebilmesi için önemlidir. Başhakem toplantıya tüm hakemlerin katıldığından emin olmalıdır. Bu toplantıda maç öncesinde, maç sırasında ve maç sonrasında yapılacaklar konuşulmalı. Yeni hakemler ihtiyaç duyuyorlarsa tecrübeli hakemlere sorularını sormalıdır. FAUL ANI • Yapılan faulü gören tüm hakemler flag atmalıdır. Flag doğru noktaya atılmalıdır. Attığınız flag yanlış yerde ise oyun sonunda doğru noktaya yaklaştırın. Flag attığınız anda topun hangi takımın hakimiyetinde ve nerede olduğunu bilin. Saha kenarına yakın pozisyonlarda faulün içerde ya da dışarıda yapılması önemli olabilir. • Top hala canlı ise düdük çalmayın (topun ölü duruma geçmesini gerektiren fauller dışında). FAUL ANI • • • • • Flag attıktan sonra zorunlu değilseniz sabit durmayın, mümkün olduğunca hızlı bir şekilde başhakeme; Flag attığınız olayı, Faulü yapan takımı, Oyuncu numarasını, Faulün yapıldığı yeri, Topun el değiştirmesi söz konusuysa faul yapıldığında topun kimde olduğunu söyleyin. FAUL ANI • Faulü başhakeme belirtirken oyuncu ya da takımları elle işaret etmeyin. Faulü bildirdikten sonra başhakemin size soru sormasına izin verin hemen uzaklaşmayın. • Olayla ilginiz yoksa ya da başhakem tarafından çağırılmadıysanız hakem toplantısına girmeyin. • Diskalifiye durumunda line hakemleri bulundukları taraftaki takım antrenörüne diskalifiye olan oyuncuyu belirtmelidir. Diskalifiye kararını veren line hakemi ise onun bulunduğu tarafa umpire kararı bildirmelidir. FAUL ANI • Flag sizin bölgenize başka bir hakem tarafından atılmışsa takip edin, yapılmadığından kesin emin olduğunuz faulleri bildirin. Unutmayın siz söylemedikçe diğer hakemler sizin ne gördüğünüzü ya da ne bildiğinizi bilmezler. • Topun başhakeme ulaştırılmasına yardımcı olun. FAUL ANI • Diğer hakemler konuşurken oyuncuları onlardan uzak tutun. • Kuralların doğru olarak uygulanmasında tüm hakemlerin eşit sorumluluğu vardır. Yanlış olduğuna emin olduğunuz bir karar verilmişse gecikmeden ve yaygara çıkarmadan öncelikle başhakeme durumu aktarın. Hakemlerden biri kural uygulamasını hatalı yapıyorsa tüm hakem ekibi hatalı demektir. ÖNEMLİ NOKTALAR • Önce kendinizin sonra sporcu güvenliği ve sağlığı önemlidir. • Karar zor olsa da verin. • Duygusal davranmayın, oyuncuların sizi bu açıdan etkilemelerini engelleyin. • Maç öncesi toplantısı önemlidir. • Hakem gibi giyindiyseniz, öyle davranın. • Oyuncuları sayın. • Oynanacak hakkı ve gidilecek mesafeyi bilin ÖNEMLİ NOKTALAR • Verilen kararı görün ama değerlendirme yapmayın. • Gördüğünüz faulü verin, verilen faulü görün. • Olayı, numarayı vs. tahmin etmeyin, BİLİN. • Aklınızın gördüğünüzü anlamasına izin verin. • Yapılanın oyun üzerine etkisi ne? • Kanat hakemi iseniz saha içine sıkışmayın. • Arka alanda fazla geride kalmayın. ÖNEMLİ NOKTALAR • Oyun için de flag attıktan sonra da hakemliğe devam edin • Pozisyonu görmek için yeriniz önemlidir. • İyi bir hakemin üç önemli özelliği vardır: tutumu, tutarlılığı ve yeterliliği • Kararlı olun • Asla bir down boyunca sabit durmayın, insanlar tembel olduğunuzu düşünecektir. • Asla sinirlenmeyin. • Hakemler oyun içinde birbirlerine dokunabilecek kadar yakınsa bir şeyler yanlıştır. ÖNEMLİ NOKTALAR • İşinizi doğru yapmak iyi görünmekten önemlidir. • Hata yapacaksanız bunu hızlıca yapıp bitirmek, yavaş yavaş yapmaktan iyidir. Ama en doğrusu hata yapmamaktır. • Hakemlikte kibire yer yoktur. • Hakemler güç ve otoriteye sahip olduğundan insanların davranışlarını etkileyebilirler. Ancak saygı olmadan otorite olmaz. Bu sebeple saygı ve dolayısıyla otorite kazanılmalıdır. Saygı ya da otorite formanızdaki çizgilerle gelmez. ETKİLİ HAKEMLİK İÇİN • • • • • • • • • • Yardımsever olun. Maç öncesi toplantısı yapın. Uzlaşmacı olun. Diğer hakemleri kendilerine bırakın. Gerektiğinde diğer hakemlere yardımcı olun. Daha tecrübeli hakemlere soru sormaktan çekinmeyin. Tecrübeli hakemlerce verilen tavsiyeleri dinleyin. Zamanında sahada olun. Profesyonelce davranın. Öncelikli ve diğer görevlerinizi bilin. ETKİLİ HAKEMLİK İÇİN • • • • • Topu değil bölgenizdeki oyuncuları izleyin. Hiçbir down ‘ı kaçırmayın. Pozisyona arkanızı dönmeyin. Düdüğünüzü çalmanız gerektiği gibi çalın. Kanat ya da çizgi hakemi iseniz sideline’a hâkim olun. • Oyun temposuna uyun. • Oyuncu ya da koçlara canavar gözüyle bakmayın. • Olan faulü verin hayali kararlar çalmayın. CHAIN CREW ( ZİNCİR EKİBİ ) • İlgili hakemin talimatı olmadan yer değiştirmeyin • Oyun üstünüze doğru geliyorsa cahin’i geriye doğru yatırarak kaçın. TEŞEKKÜRLER