Tam Metin(Full Text) - Türkiye Biyolojik Mücadele Derneği

Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi 2016, 7 (1): 55-64
Turkish Journal of Biological Control
ISSN 2146-0035
Orijinal araştırma (Original article)
Bazı pestisitlerin entomopatojen nematod Steinernema feltiae
TUR-S3 üzerine etkileri
Tufan Can ULU1, Büşra SADIÇ1 ve Alper SUSURLUK1
Effects of some pesticides on the entomopathogenic nematode Steinernema
feltiae TUR-S3
Abstract: Entomopathogenic nematodes (EPN) have been used, especially against soil
insect pests in Europe and U.S.A., for a decade. EPNs are feasible and attractive for
biological control because of their effectiveness against various insect pests, host seeking
ability, compatibility with standard equipment and long-term activity. In addition, EPNs
can be applied simultaneously with some pesticides, which makes EPNs a potential
biocontrol agent for integrated pest management. In the present study, the effects of 4
common pesticides (Glyphosate, Chlorpyrifos-ethyl, Captan, Fosetyl-al) on the virulence
and mortality of EPN Sterinerma feltiae TUR-S3 were examined at 24 h and 48 h.
According to the results, Fosetyl-al and Glyphosate showed the most negative impact on
viability of TUR-S3, while Captan showed the most negative impact on virulence of the
nematode. It is expected that the results of this study will provide useful information for
future integrated pest management programs.
Keywords: Entomopathogenic nematode, Steinernema feltiae, pesticides, virulence
Öz: Entomopatojen nematodlar (EPN) son yıllarda Avrupa ve Amerika BirleĢik
Devletleri‟nde örtüaltı yetiĢtiriciliğinde toprak kökenli zararlılara karĢı biyolojik mücadele
kapsamında etkin biçimde kullanılmaktadır. Zararlı birçok böceğe karĢı etkili olması,
konukçu arama yeteneği, standart ekipman ile uygulanabilmesi ve uzun süreli etkinliği
sayesinde EPN‟ler biyolojik mücadelede cazip hale gelmiĢtir. Bu özelliklere ek olarak
EPN‟lerin bazı pestisitler ile aynı anda kullanılabilir olması, entegre mücadele kapsamında
kullanımlarını da mümkün hale getirmektedir. Bu çalıĢmada, ülkemizde yaygın olarak
kullanılan 4 farklı pestisitin (Glyphosate, Chlorpyrifos-etil, Captan, Fosetyl-al), EPN türü
olan Steinernema feltiae TUR-S3‟e (TUR-S3) toksisitesi ve bu nematodun etkinliği üzerine
24 ve 48 saatlik periyotlarda etkileri incelenmiĢtir. Bu çalıĢma sonuçlarına göre; S. Feltiae
TUR-S3‟ün canlılığı üzerine en olumsuz etkiyi Fosetyl-al ve Glyphosate‟ın gösterdiği tespit
edilirken, etkinlik üzerine ise en olumsuz etkinin Captan tarafından yapıldığı belirlenmiĢtir.
ÇalıĢmadan elde edilen verilerin, gelecekte yapılacak entegre mücadele programlarına
fayda sağlaması beklenmektedir.
Anahtar kelimeler: Entomopatojen nematod, Steinernema feltiae, pestisit, etkinlik
1
Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, 16059 Nilüfer, BURSA
Sorumlu Yazar (Corresponding author) e-mail: [email protected]
AlınıĢ (Received): 02.02.2016
Kabul ediliĢ (Accepted): 15.06.2016
Bazı pestisitleri Steinernema feltiae üzerine etkisi
Giriş
Tarımsal ürünlerin verim ve kalitesini artırmak için modern tarım tekniklerinin ve
girdilerinin kullanılması gerekmektedir. Bitki Koruma Ürünleri içerisinde yer alan
pestisitlerin kullanımı 1940‟lı yıllardan beri giderek artmıĢtır. Ancak, pestisitlerin
bilinçsiz ve aĢırı kullanımı insan sağlığı ve çevreye olumsuz etkileri gibi birçok
sorunu da beraberinde getirmektedir (Tiryaki ve ark., 2010). Doğal dengenin
bozulması, potansiyel zararlıların ekonomik zararlı durumuna geçmesi ve
zararlıların pestisitlere karĢı dayanıklılık kazanması, sürdürülebilir tarımın önemini
arttırmıĢ ve tek yönlü yapılan yoğun kimyasal mücadelenin zararını ortaya
koymuĢtur. Sürdürülebilir tarım için hastalık ve zararlılara karĢı entegre mücadele
sisteminin uygulanmasının en etkili yöntem olduğu yapılan çalıĢmalarda
belirtilmiĢtir.
Entegre Zararlı Yönetimi (EZY), zararlı türlerin popülasyon dinamikleri ve
çevre ile iliĢkilerini dikkate alarak, uygun olan tüm mücadele yöntemlerini ve
tekniklerini uyumlu bir Ģekilde kullanarak, zararlıların popülasyon yoğunluklarını
ekonomik zarar seviyesinin altında tutan bir zararlı yönetim sistemidir (Peshin &
Zhang, 2014). EZY içerisinde kültürel, fiziksel, kimyasal biyolojik ve biyoteknik
mücadele gibi bütün mücadele yöntemleri bütünleĢik bir Ģekilde
kullanılabilmektedir. Bu mücadele yöntemleri içerisinde çevreye ve insan sağlığına
hiçbir zararı olmaması nedeniyle biyolojik mücadelenin önemi her geçen gün
artmaktadır.
Biyolojik mücadele, canlılar arasındaki iliĢkilerin ekolojik, biyolojik ve
sistematik açıdan incelenmesinden sonra doğmuĢ olup, ilk kez 1919 yılında Smith
tarafından kullanılmıĢ ve biyolojik mücadeleyi basit olarak „zararlı
popülasyonlarını baskı altına alma ve düzenleme‟ Ģeklinde tanımlamıĢtır (Uygun
ve ark., 2010). Bu mücadele yönteminde zararlılara karĢı kullanılan organizmalara
ajan adı verilirken, bu ajanlar arasında aktif ve etkili bir biçimde kullanılan
gruplardan biri ise Entomopatojen Nematodlardır (EPN) (Gaugler, 2002). Biyolojik
mücadele içerisinde büyük bir öneme sahip olan EPN‟ler günümüzde özellikle
toprak altı zararlılarına karĢı etkili bir biçimde kullanılmaktadırlar.
Biyolojik mücadele açısından en önemli EPN türleri Steinernematidae ve
Heterorhabditidae familyalarına aittir (Poinar, 1979). Toprakta doğal olarak
bulunan bu canlı grubu, biyolojik dönemlerinin çoğunu böcek içinde
tamamlamaktadır. EPN‟ler konukçuya doğal açıklıklarından ve intersegmental
zardan giriĢ yaptıktan sonra konukçu hemosölüne ulaĢırlar, kendi bünyesinde
simbiyont olarak taĢıdığı bakteriyi böceğin hemolimfine bırakarak konukçusunun
ölümüne neden olurlar (Poinar, 1979; Ehlers, 1996; Kaya & Stock, 1997).
Konukçu içerisinde birkaç nesil üredikten sonra infektif jüvenil (IJ) olarak da
bilinen üçüncü dönem EPN larvaları toprağa çıkıĢ yaparak yeni konukçu arayıĢına
girerler (Poinar, 1979).
EPN‟ler ilaçlamada kullanılan püverizatörlerle spreyleme yöntemiyle araziye
kolaylıkla uygulanabilmektedir. Bu çalıĢma ile ülkemizde meyve ve sebze
56
Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi
Turkish Journal of Biological Control
Ulu et al. 2016, 7 (1):55-64
yetiĢtiriciliği yapan üreticilerin en yaygın kullandığı pestisitlerin TUR-S3 ırkı
üzerindeki toksik etkisinin belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Elde edilen sonuçlar ile
EPN-Pestisit karıĢabilirliği belirlenerek gelecekte üreticinin maliyet yükünü
azaltmak ve herhangi bir zararlıya karĢı hem biyolojik hem de kimyasal
mücadeleyi aynı anda yaparak etkinliğin artırılması amaçlanmaktadır.
Materyal ve yöntem
Bu çalıĢma Uludağ Üniversitesi,
Laboratuvarında yürütülmüĢtür.
Bitki
Koruma
Bölümü,
Nematoloji
Nematod üretimi
Denemelerde kullanılan TUR-S3 ırkı Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi kampüs
alanı topraklarından izole edilmiĢ olup, ırk kültür kabı içerisinde +4°C‟de Ringer
solüsyonu içerisinde saklanmaktadır. ÇalıĢma için gerekli nematod üretimi
laboratuvarda yetiĢtirilen son dönem Galleria mellonella L. (Lepidoptera:
Galleriidae) larvaları kullanılarak White trap yöntemiyle (White, 1927)
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Pestisitler
EPN‟ler daha çok toprak altında yaĢadığı ve toprak kökenli zararlılara karĢı etkin
olarak kullanıldığından, bu çalıĢmadaki pestisitlerin özellikle toprağa uygulama
yapılanlardan seçilmesine dikkat edilmiĢtir. Ülkemizde meyve ve sebze üretimi
yapılan alanlarda toprak altı zararlılarına karĢı insektisit olarak Chlorpyrifos-ethyl;
toprak kökenli patojen funguslar ve bitkinin direncini arttırmak amacıyla fungisit
olarak Fosetyl-Al ve Captan; yabancıotlar ile mücadelede herbisit olarak ise
Glyphosate etken maddeli pestisitler yaygın biçimde kullanılmaktadır (BaĢpınar ve
ark., 2010; Delen ve ark., 2010). Bu nedenle, yapılan denemelerde S. feltiae TURS3 üzerinde toksisiteyi belirlemek amacı ile Chlorpyrifos-etil (Dursban 4, Dow
AgroSciences), Fosetyl- Al (Placate, Platin Kimya), Captan (Captan, Koruma Klor
Alkali Sanayi) ve Glyphosate (Roundup, Monsanto) etken maddeli kimyasallar
kullanılmıĢtır.
Toksisite testleri
Üretimi yapılan TUR S3‟ün IJ‟leri White trap yöntemiyle toplanıp sayımı yapılmıĢ
ve Ringer çözeltisi ile 100 IJ/10 µl olacak Ģekilde nematod solüsyonu
hazırlanmıĢtır. 24‟lük hücre kaplarının (Well kabı) her bir kuyucuğuna 10 µl
nematod solüsyonu koyulmuĢtur. Kuyucuklar içerisinde bulunan nematodların
üzerine tarla dozlarında (Glyphosate 300 g/100lt su, Chlorpyrifos-etil 200 ml/100 lt
su, Fosetyl-al 250 g/100 lt su, Captan 300g /100 lt su) hazırlanan pestisitlerden 1
ml eklenmiĢ ve pestisit + nematod karıĢımının dibe çökmesini engellemek
amacıyla denemenin kurulduğu kaplar orbital çalkalayıcıya konulmuĢtur. Deneme
57
Bazı pestisitleri Steinernema feltiae üzerine etkisi
4 tekerrürlü yürütülmüĢ olup, 24 ve 48 saat sonunda her bir kuyucuktaki EPN‟lerin
ölü/canlı sayımı yapılarak, ölüm oranları hesaplanmıĢtır.
Etkinlik denemeleri
100 ml‟lik erlenler içerisine 10 ml tarla dozunda pestisit solüsyonları hazırlanıp
içerisine White trap yöntemiyle toplanan EPN‟ler eklendikten sonra erlenler 26 °C
orbital çalkalayıcıda bekletilmiĢtir. 24 saat sonra erlenler içerisindeki EPN+ pestisit
solüsyonu alınıp, nematodlar elek yardımı ile yıkanmıĢ ve saf su içerisinde 2 saat
bekletilerek pestisitten arındırılması sağlanmıĢtır. Saf su içerisinde bekletilen
EPN‟lerin sayımı yapılıp ticari doz olan 50 IJ/larva olarak ayarlanmıĢtır.
Nematodların etkinliğini belirlemek için well kabı içerisine son dönem G.
mellonella larvaları yerleĢtirilmiĢ, üzeri %10 nemli steril kum ile kapatılmıĢ ve
hazırlanan solüsyondan kum üzerine 100 µl mikro pipet yardımıyla inokulasyon
yapılmıĢtır. Parafilm ile kapatılan hücre kapları 26 °C‟de 4 gün boyunca
inkübasyona bırakılmıĢtır. Ġnkübasyon süresi sonunda kaplar açılıp her bir larva
disekte edilerek mikroskop altında incelenmiĢ ve EPN‟ler tarafından öldürülen
larvaların sayımı yapılarak pestisite maruz kalan nematodların 24 saatteki
etkinlikleri belirlenmiĢtir. 48 saat erlenlerde bekletilen nematodlarda da aynı
iĢlemler yapılmıĢ olup, 24 ve 48 saat nematodların her bir pestisit grubunda 10‟ar
G. mellonella larvası kullanılmıĢ ve denemeler 3 tekerürlü olarak yürütülmüĢtür.
İstatistiksel Analiz
Pestisitlerin EPN‟lere gösterdiği toksisite ve nematod etkinliği üzerindeki etkilerini
belirlemek için yapılan denemelerden elde edilen veriler üzerinde tek yönlü
varyans analizi (Oneway Anova) yapılmıĢtır. Uygulamalar arasındaki farkların
belirlenmesi amacıyla p<0.05 düzeyinde LSD (Least Significant Differences) testi
kullanılmıĢtır.Tüm istatistiksel analizler JMP® 7.0 programında gerçekleĢtirilmiĢtir.
Bulgular ve tartışma
Tarımsal ürünlerde ekonomik kayba neden olan patojen mikroorganizmalar ve
zararlılara karĢı kullanılan pestisitlerin uzun yıllar bilinçsizce tüketilmesi nedeniyle
çevre ve insan sağlığı üzerinde önemli sorunlar ortaya çıkmıĢ ve 1970‟lerin
baĢından bu yana alternatif mücadele yöntemleri aranmıĢtır. Bu yöntemler arasında
insan sağlığına zararsız ve çevre dostu olması nedeniyle biyolojik mücadelenin
önemi her geçen gün artmaktadır. Ancak, tek baĢına biyolojik mücadele
tekniklerinin üreticiye pahalıya mal olması, hastalık ve zararlılara karĢı etkinliğinin
arttırılmasını sağlamak için biyolojik mücadelenin diğer yöntemlerle birlikte
kullanılması önerilmiĢtir. Bu nedenle yaptığımız bu çalıĢmada ülkemizde kimyasal
mücadele içerisinde üreticiler tarafından çokça kullanılan pestisitlerin, biyolojik
mücadele ajanı olan entomopatojen nematod TUR-S3 IJ‟leri üzerindeki toksisitesi
araĢtırılmıĢtır.
58
Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi
Turkish Journal of Biological Control
Ulu et al. 2016, 7 (1):55-64
Toksisite testlerinde 24 saat sonra yapılan sayımlara göre; Glyphosate ve
Fosetyl-al uygulamalarının kontrole göre kıyaslandığında TUR-S3 IJ‟lerine
istatistiksel olarak toksik oldukları belirlenirken; Captan ve Chlorpyrifos-ethyl
uygulamaları kontrole göre kıyaslandığında aynı ırka istatistiksel olarak toksik etki
göstermemiĢtir. (df:4, 15, F:22.49, p<0.0001). 48 Saat sonraki sayımlarda ise
kullanılan tüm pestisitler ırklar üzerinde kontrol grubuna göre istatistiksel olarak
toksik bulunurken, pestisitler de istatistiksel olarak kendi aralarında farklı toksik
etkiler göstermiĢtir. Buna göre en toksik etkiyi Fosetyl-al, en az toksik etkiyi ise
Captan göstermiĢtir. (df:4, 15, F:59.87, p<0.0001) (ġekil 1).
Şekil 1. Pestisitlerin S. felitae TUR-S3 üzerindeki toksisitesi. Deneme sonuçları 24 ve 48
saat için kendi aralarında karĢılaĢtırılmıĢtır.
Figure 1. Toxicity of pesticides on S. feltiae TUR-S3. Results were compared individually
for 24 and 48h.
Etkinlik denemelerinde 24 ve 48 saat pestisit içerisinde beklemiĢ ve G.
mellonella üzerine enfeksiyon yapılmıĢ IJ‟lerin etkinliği karĢılaĢtırıldığında hem 24
saat (df:4, 10, f:12.2, p=0.0007) ve hem de 48 saat (df:4, 10, F:62.87, p<0.0001)
denemelerinde sadece Captan‟da kontrole göre istatistiksel olarak etkinlikte azalma
tespit edilmiĢtir. Diğer uygulamalarda herhangi bir olumsuz etki görülmemiĢtir
(ġekil 2).
Elde edilen sonuçlara göre, denemede kullanılan pestisitlerin TUR-S3 IJ‟leri
üzerinde genel olarak aĢırı toksik etki gösterdiği tespit edilmemiĢtir ve EPN‟lerin
etkinliğinde de Captan haricinde herhangi bir düĢüĢ gözlenmemiĢtir. Bu sonuçtan
yola çıkarak TUR-S3‟ün denemede kullanılan Glyphosate, Chlorpyrifos-etil,
Captan ve Fosetyl-al ile birlikte aynı tank içerisinde karıĢtırılıp araziye
uygulanmasında bir sakınca görülmezken aynı zamanda doğal olarak toprakta
59
Bazı pestisitleri Steinernema feltiae üzerine etkisi
Şekil 2. Pestisitlerin S. felitae TUR-S3‟ün etkinliği üzerine etkisi. Deneme sonuçları 24 ve
48 saat için kendi aralarında karĢılaĢtırılmıĢtır.
Figure 2. Effects of pesticides of virulence of S. feltiae TUR-S3. Results were compared
individually for 24 and 48h.
bulunan EPN‟lerin de kimyasal ilaçlardan olumsuz etkilenmeyeceği
düĢünülmektedir.
Bu çalıĢmanın sonuçlarına paralel olan Koppenhöfer ve ark. (2003)‟a göre; S.
carpocapsae, S. feltiae, H. bacteriophora ve H. megidis üzerinde yapılan
neonikotinoidlerin etkileri adlı çalıĢmada zararlı larvası olarak Scarabaediae
larvaları (Exomala orientalis) kullanılmıĢtır. Bu çalıĢmada kullanılan insektisit
Imidacloprid‟in nematodlar ile ilaçlama tankına karıĢtırılmasında hiçbir negatif etki
göstermediği tespit edilmiĢtir. Ayrıca, zararlıyı enfekte etme oranı yalnızca
nematod uygulanmıĢ gruba göre nematod+imidacloprid uygulanmıĢ grupta daha
fazla olduğu belirlenmiĢtir. Yine bu çalıĢmaya göre; diğer insektisitler (acetamiprid
ve tiamethoxam) ise S. carpocapsae, S. feltiae, H. bacteriophora ve H. megidis
IJ‟leri karıĢtırıldığında enfeksiyon ve ölüm oranında ortaya çıkan farklılık önemli
bulunmamıĢtır. S. carpocapsae dıĢında, nematodlar üzerine uygulanan dozlarda en
yükseği 1000 ppm‟dir ve dozlar yükseldikçe ölümler artmıĢtır. Ancak bu ölümler
istatistiksel olarak önemli bulunmamıĢtır. S. carpocapsae‟de ise en yüksek ölüm
oranı %3 olarak bulunmuĢ; ancak, bu oran istatistiksel olarak önemli bulunsa da
biyolojik açıdan çok önemsenmemiĢtir. Bu çalıĢma sonucunda denenmiĢ olan bu
üç neonikotinoid insektisit ile EPN‟lerin ilaçlama tankında karıĢtırılıp
uygulanmasında hiçbir sakınca görülmemiĢtir (Koppenhöfer ve ark., 2003).
Gutierrez ve ark. (2008)‟a göre; üç nörotoksik insektisit Steinernema feltiae
Rioja (yerli ırk) ve Steinernema feltiae‟nin ENTONEM (ticari ırk) preparatının
IJ‟leri üzerine uygulanmıĢtır. Uygulanan insektisitler Primicarb, Chlorpyriphos ve
Cypermethrin olup bu insektisitler Spodoptera littoralis mücadelesi hedef alınarak
60
Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi
Turkish Journal of Biological Control
Ulu et al. 2016, 7 (1):55-64
seçilmiĢtir. Seçilen insektisitlerin önerilen en yüksek dozları dikkate alınarak
solüsyon hazırlanmıĢ ve IJ‟ler bu tankın içerisine atılmıĢtır. 48 saat bu tankın
içerisinde nematodlar ilaca maruz bırakılmıĢ ve daha sonra IJ‟lerin sayımları
yapılıp, ölüm ve üreme oranları hesaplanmıĢtır. Bu sonuçlara göre, asetilkolin
estaraz inhibitörleri olan Primicarb ve Chlorpyriphosun uygulandığı S. feltiae‟nin
yerli ve ticari ırkında yaĢamsal açıdan herhangi bir etki olmamıĢ; ancak,
Chlorpyrifos uygulanan gruplarda nematod etkinliği önemli ölçüde düĢmüĢtür.
Sinir zarlarının sodyum kanallarına etkili Cypermethrinin uygulandığı S. feltiae‟nin
ticari ırkında ölüm oranı %10‟u bile bulmamıĢtır, ancak Cypermethrinin
uygulandığı yerli ırkında ise ölüm oranı %30‟a kadar çıkmıĢtır. (Gutierrez ve ark.,
2008).
Garcia-del-Pino ve ark. (2010), S. feltiae ve H. bacteriophora IJ‟lerinin
üzerinde Glyphosate ve MCPA‟nın etkilerini gözlemlemek üzere çalıĢma
yapmıĢlardır. Burada IJ‟ler 72 saat Glyphosate, MCPA ve iki herbisitin
kombinasyonu olan glyphosate+MCPA‟ya maruz bırakılmıĢtır. Bütün herbisit
uygulamalarında ve konsantrasyonlarında S. feltiae, H. bacteriophora‟dan daha
toleranslı bulunmuĢtur. Glyphosate+MCPA‟ya maruz bırakılan nematodlarda %57
ile en yüksek ölüm oranı görülmüĢ; sadece glyphosate uygulanmıĢ grupta %15 ve
sadece MCPA uygulanmıĢ grupta ise %19 ölüm oranı bulunmuĢtur. Galleria
mellonella larvaları üzerinde ise herbisite maruz kalan nematodların etkinliği
ölçülmüĢtür. Etkinlik testinde Glyphosate+MCPA uygulanan grubun sinerjist etkisi
gözlemlenmiĢ, etkinlik oranı önemli ölçüde düĢmüĢtür. Diğer iki grupta ise etkinlik
açısından kontrolle arasında bir fark bulunmamıĢtır. Bu sonuçlara göre bazı tarım
ilacı kombinasyonlarının EPN‟ler üzerinde sinerjist etkisi olacağı
düĢünüldüğünden, ilaçlama tankına EPN‟ler ve pestisitler karıĢtırılmadan önce ön
deneme yapılmasının daha yararlı olacağı önerilmektedir (Garcia-del-Pino ve ark.,
2010).
Diğer bir denemede Steinernema sp. (EBN-1e) ve H. bacteriophora (EBN-10k)
üzerinde 11 farklı fungusitin etkisi laboratuvar koĢullarında belirlenmiĢtir. Yapılan
testler sonucunda deneme gruplarında Steinernema ırkının Heterorhabditis ırkına
göre daha dayanıklı olduğu görülmüĢtür. EBN-1e nematod ırkı IJ‟leri canlılık oranı
Chlorfluazuron uygulamasında %5‟in altına düĢerken; Captan, Methomyl,
Mancozeb, Benomyl, Trimiltox forte ve Diafenthiuron uygulama gruplarında ise
IJ‟lerin canlılığı %90‟dan fazla olmuĢtur. Buna karĢın, H. bacteriophora (EBN10k) ırkının canlılık oranı Steinernema sp. (EBN-1e)‟nin canlılık oranından daha
az olduğu bulunmuĢtur. Farklı fungusit uygulamalarında kullanılan EBN-1e
ırkının, EBN-10k ırkından daha yüksek üreme potansiyeline sahip olduğu
görülmüĢtür. Deneme sonuçlarına genel olarak bakıldığında iki ırk arasındaki
konsantrasyonlarda (500 IJs ve 1000 IJs), farklı kimyasallara maruz kalma veya
maruz bırakma süreleri (48 ve 96 saat) ile üreme oranları açısından önemli bir fark
bulunmamıĢtır (Atwa ve ark., 2013).
61
Bazı pestisitleri Steinernema feltiae üzerine etkisi
Farklı araĢtırmacılar tarafından yapılan çalıĢmalar sonucunda EPN‟lerin ölüm
oranları ve etkinliği; nematod türüne, pestisit çeĢidine, pestisit dozuna ve
nematodun kimyasal ilaca maruz kalma süresi ile yakından iliĢkili olduğu
belirlenmiĢtir. Bu tespite göre EPN‟ler genel olarak tarım ilaçları içerisinde
yaĢamsal faaliyetlerini sürdürebilir ve etkinliğini koruyabilirler. Nematodların
pestisitler içerisinde bu özelliklerini korumaları büyük bir avantaj olup EZY
kapsamında kimyasal mücadele ile birlikte kullanılabilirler. Ancak, pestisitler ile
aynı tankta karıĢtırılıp araziye uygulanacak olan EPN‟lerin ilaçlama tankında 24
saatten fazla bekletilmemesi önerilmektedir. Yukarıda da ayrıntılı olarak belirtilen
bazı çalıĢmalardan elde edilen bu sonuçlar ile bu çalıĢmadan elde ettiğimiz
bulgular birbirlerini destekler niteliktedir.
Kaynaklar
Atwa, A. A., M. M. Shamseldean & F. A. Yonis 2013. The effect of different pesticides on
reproduction of entomopathogenic nematodes. Türkiye Entomoloji Dergisi, 37 (4): 493502.
BaĢpınar, H., E. DurmuĢoğlu & E.M.Yıldırım 2010. Türkiye‟de Tarım Ġlaçları Üretim ve
Kullanımı. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, 2: 1047-1054.
Delen, N., P. Kınay, F. Yıldız, M. Yıldız, H. H. Altınok & Z. Uçkun 2010. Türkiye
Tarımında Kimyasal SavaĢımın Durumu ve Entegre SavaĢım Olanakları, Ziraat
Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, 2: 609-625.
Ehlers, 1996. Current and future use of nematodes in biocontrol: Practice and
commercialaspects in regard to regulatory policies. Biocontrol Science Technology, 6:
303-316.
Garcia-del-Pino, F. & A. Morton 2010. Synergistic effect of the herbicides Glyphosate and
MCPA on survival of entomopathogenic nematodes.
Biocontrol Science and
Technology 20(5): 483-488.
Gaugler, R. 2002. Preface: Entomopathogenic Nematology, Ed.: Gaugler, R. CABI
Publishing, Wallingford, UK, pp. 9-10.
Gutierrez, C., R. Campos-herrera & J. Jimenez 2008. Comparative study of the effect of
selected agrochemical products on Steinernema feltiae (Rhabditida:Steinernematidae).
Biocontrol Science and Technology, 18(1): 101-108.
Kaya, H. K. & S. P. Stock 1997. Tecniques insect nematology: Manual of tecniques in
insect pathology, Ed.: Lacey, L, A., Academic Press, Kondon, UK, pp. 281-324.
Koppenhöfer, A. M., R .S. Cowles, E. A. Cowles, M. F. Eugene & H. K. Kaya 2003. Effect
of neonicotinoid synergists on entomopathogenic nematode fitness, Entomologia
Experimentalis et Applicata, 106(1): 7-18.
Peshin, R. & W. Zhang 2014. Integrated pest management and pesticide use (Editors:
Pimentel, David, Peshin, Rajinder (Eds.), Integrated Pest Management – Vol 3.
Pesticide Problems), Springer, Netherlands, 1-46.
62
Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi
Turkish Journal of Biological Control
Ulu et al. 2016, 7 (1):55-64
Poinar, G. O. J. R. 1979. Nematodes for Biological Control of Insects. CRC Press Boca
Roton, FL, 277 p.
Tiryaki, O., R. Canhilal & S. Horuz 2010. Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri. Erciyes
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(2): 154-169.
White, G.F 1927. A Method for obtaining infective nematode larvae from culture. Science,
66: 302-303.
Uygun, N., N. M. R. Ulusoy & S. Satar 2010. Biyolojik mücadele. Türkiye biyolojik
mücadele dergisi, 1(1): 1-14.
63