Tuva Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu`nda Güney Sibirya`da özerk

Tuva Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu’nda GüneySibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir.
Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da
Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Yüzölçümü 170.500 km2'dir. Nüfusu 400.000'e yakındır.
Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Kray'ı, kuzeybatısında Hakas
Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda
Buryat Özerk Cumhuriyeti çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun
olduğu Güney Sibirya ülkesidir.
Tuva kelimesi günümüzde Tuva'da Tıva şeklinde yazılmakta ve söylenmektedir. Orijinal şeklinin
Toba olduğu düşünülmektedir. Toba, toplum anlamına geldiği sanılır. Yenisey akarsuyunun eski
adının Toba olduğu ve Toba akarsuyu çevresindeki Türk yerleşimcilere Toba dendiği söylentisi
bulunmaktadır.
Nüfusları az olmasına rağmen Türk benliklerini iyi korumaktadırlar. Tuvalar Rusya'daki diğer
Türk boylarına göre ana dilin korunmuşluğu açısından en üst sırada yer almaktadır. Doğusunda
ve güneyinde Moğollar, kuzeyinde ve batısında Ruslar ile çevrelenen Tuva halkı'nın güney
batısında Altay Türkleri bulunmakta olup bu vasıta ile Kazak Türklerine bağlantıları vardır.
Nüfus
Nüfusu 1989 yılında 308.557 iken 2010 yılı istatistiki bilgilere göre de 307,930 olup 20 yıldır
nüfusun artmadığını tersine azaldığını söylemek mümkündür. Sebebi iklim şartlarından ziyade
politik
ve
göç
olgusudur.
15
küçük
bölgeye
(kojuun)
sahiptir.
Ülke, Sibirya'nın güneydoğusundadır.
Güneyinde
ve
güneybatıda Moğolistan
Halk
Cumhuriyeti bulunmaktadır. Nüfusunun %70.02 Tuvalardan, %20.11'i Ruslardan, %3.7'si diğer
milletlerden oluşmuştur.
Coğrafya
Tuva Yukarı Yenisey Irmağı havzasında yer alır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin
yüzölçümü 170.500 km²'dir. Bölgenin başlıca yüzey şekilleri olan geniş Tuva ve Todja
havzalarının sularını Yenisey Irmağının iki ana kolu toplar. Aralarında kuzeybatıdaki Batı
Sayanlar'la kuzeydoğudaki Doğu Tuva dağ sıraları bu iki havzayı kuşatır. Tuva Özerk
Cumhuriyeti'nde başta başkent "Kızıl" olmak üzere beş kent ve üç kentsel yerleşme vardır.
Ülkede 400'e yakın irili ufaklı göl yer alır bunların başlıcaları Azas, Tere-Höl, Çağatay, Süt-Höl,
Hindiktiğ-Höl ve Noyan-Höl dür. Moğolistan ile Tuva arasındaki Tannu-Ola güney Sibirya'da
yer alan önemli bir dağ sırasıdır. Tuva Cumhuriyetinin güney tarafındadır. Bu dağ yamaçlarında
hayvancılık tarih boyunca yaygın haldedir. İnek, at, koyun yetiştiriciliği hayvancılıkta daha öne
çıkan çeşittir. Yöre halkının dilinde maljılık (sığır sürücülüğü) diye adlandırılır. Yüzlerce at,
koyun, inek sahibi kişiler bulunur.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Tuva_Cumhuriyeti