marul hastalık dayanım kodları ve açıklamaları

marul hastalık dayanım kodları ve açıklamaları

MARUL HASTALIK DAYANIM
KODLARI VE AÇIKLAMALARI
Hastalık
Etmenlerinin
Latince İsimleri
Viruses / Virüsler
Hastalık
Etmenlerinin
İngilizce İsimleri
Beet Western Yellows Virus Yellows
Cucumber Mosaic Virus
Cucumber mosaic
Lettuce Big Vein Virus
Big vein
Lettuce Mosaic Virus
Lettuce mosaic
Tomato Spotted Wilt Virus
Spotted wilt
Bacteria / Bakteriyel
Xanthomonas campestris
Bacterial spot
pv. vitians
Sphingomonas suberifaciens (ex Rhizomonas
Corky root
suberifaciens)
Fungi and fungal-like organism / Fungal
(ISF Mayıs 2005 onaylı versiyonuna dayanmaktadır)
SEBZE TOHUMU ENDÜSTRİSİ İÇİN BİTKİLERİN ABİYOTİK
BASKILARA VE HAŞERE YA DA PATOJENLERE KARŞI TEPKİSİNİ
TANIMLAYAN TERİMLERİN TANIMI
Hastalık
Etmenlerinin
Türkçe İsimleri
Pancar Sarılaşma
Virüsü
Hıyar Mozaik Virüsü
Marul İri Damar
Virüsü
Marul Mozaik Virüsü
Domates Lekeli Solgunluk Virüsü
BWYV
IR
CMV
IR
LBVV
IR
LMV:1
IR
TSWV
IR
Bakteriyel Leke
Xcv
Kök Mantarlaşması
Ss (Rs) IR
Bremia lactucae
Downy mildew
Marul Mildiyösü
Erysiphe cichoracearum
Fusarium oxysporum f.sp.
lactucae
Fusarium oxysporum f.sp.
lactucae
Sclerotinia sclerotium
Verticillium
Marssonina panattoniana
Insects / Böcekler
Macrosiphum euphorbiae
Myzus persicae
Nasonovia ribisnigri
Pemphigus bursarius
Powdery mildew
Külleme
Fusarium wilt
Fusarium Solgunluğu
Fusarium wilt
Kısa
Dayanım
Kodları Derecesi
Fusarium Solgunluğu
Bl:1631
HR
Fol:1
IR
Fol:2
IR
Sclerotinia minor/ major Yumuşak Çürüklük
Verticillium wilt
Solgunluk
Ringspot/ shot-hole
Lekeli Halka
Potato aphid
Green peach aphid
Lettuce leaf aphid.
Lettuce root aphid
Kök Afidi
Yeşil Şeftali Afidi
Marul Yaprak Afidi
Marul Kök Afidi
2. Tanımlar
Bağışıklık: Belirtilmiş bir haşere ya da patojen tarafından
saldırıya ya da enfeksiyona maruz kalmamak.
Dayanım: Benzer çevresel koşullar veya haşere ya
da patojen baskısı altında hassas bitki çeşitleri ile
karşılaştırıldığında, bir bitki çeşidinin belirtilmiş bir
haşere ya da patojen büyümesini ya da gelişmesini veya
bunların sebep olduğu zararı kısıtlayabilme yetisidir.
Dayanıklı çeşitler yoğun haşere ya da patojen baskısı
altında bazı zarar veya hastalık semptomları ortaya
koyabilmektedir.
Dayanımın iki düzeyi tanımlanmaktadır.
Yüksek Dayanım (HR*-High Resistance): Hassas bitki
çeşitleri ile karşılaştırıldığında normal haşere ya da
patojen baskısı altında, belirtilmiş bir haşere ya da
patojen büyümesini ya da gelişmesini önemli ölçüde
kısıtlayan bitki çeşitleri. Fakat bu bitki çeşitleri yoğun
haşere ya da patojen baskısı altında bazı zarar veya
hastalık semptomları ortaya koyabilmektedir
Temel
Dayanım
(IR*-Intermediate
Resistance):
Belirtilmiş bir haşere ya da patojen büyümesini ya da
gelişmesini kısıtlayan fakat yüksek dayanımlı çeşitler
Me
Mp
Nr:0
Pb
IR
IR
HR
HR
HR = highly resistant - Yüksek Dayanım IR = intermediate resistant - Normal Dayanım T = tolerant - Tolerans
38 - 39
1. Önsöz
Bitkiler ve haşereler ya da patojenler arasındaki ilişkilerde
farklı derecelerde özgüllük bulunmaktadır. Bu gibi bir
özgüllüğün belirlenmesi genellikle çok ayrıntılı (özenli)
analitik yöntemlerin kullanılmasını gerektirmektedir.
Bir bitkinin bir haşereye ya da patojene maruz kalıp
kalmadığının farkına varmak, kullanılan analitik
yönteme dayanabilmektedir. Genellikle, haşerelerin
ya da patojenlerin özgüllüğünün zamanla ve ortamla
birlikte değişiklik gösterebileceğini, çevresel faktörlere
dayandığını ve dayanımın üstesinden gelebilecek yeni
haşere biyotiplerinin ya da yeni patojen ırklarının ortaya
çıkabileceğini vurgulamak önemlidir.
ile karşılaştırıldığında daha büyük semptomlar ya da
zarar ortaya koyabilen bitki çeşitleri. Benzer çevresel
koşullar ve/veya haşere ya da patojen baskısı altında
yetiştirildiğinde, temel dayanımlı bitki çeşitleri hassas
bitki çeşitlerinden daha az şiddetli semptomlar veya
zarar gösterecektir.
Hassaslık: Bir bitki çeşidinin belirtilmiş bir haşere ya da
patojenin büyümesini ve gelişmesini önleyememesidir.
Dayanımlar:
Aksi belirtilmediği takdirde, mahsul çeşitlerimizdeki
dayanımlar kodlanacaktır (kodlama listemizin açıklaması
için www.enzazaden.com veya www.agtohum.com.
tr adresine bakınız). Bir çeşidin birden fazla patojene
dayanıklı olması durumunda, bireysel dayanım kodları “/”
sembolü ile ayrılacaktır.

- Eğer belirli bir çeşidin dayanım kodunda, referans
dayanımın talep edildiği belirli türlere yapılıyorsa, bu aynı
patojenin diğer türleri için herhangi bir dayanımın talep
edilmediği anlamına gelmektedir.
- Eğer bir dayanım kodunda, dayanımın talep edildiği
patojenin türlerine herhangi bir referans yapılmıyorsa,
bu dayanımın patojenin sadece belirli türlerine talep
edildiği, fakat bundan başka belirtilmiş türlere talep
edilmediği anlamına gelmektedir ve çeşidin adı geçen
patojen tarafından etkilenmeyeceğine dair herhangi bir
garanti vermemektedir.
Tolerans: Verim, görünüş ve büyüme için ciddi
sonuçlar olmaksızın, bir bitki çeşidinin abiyotik baskıya
dayanabilmesidir. Sebze tohum firmaları tolerans
ibaresini abiyotik stres koşulları için kullanmaya devam
edeceklerdir.
*HR (yüksek dayanım) ve IR (temel dayanım) standart
kısaltmaları tüm dillerde kullanılacaktır.
KAYNAKLAR
www.tarim.gov.tr, www.agtohum.com.tr, www.enzazaden.com, ww.seedquest.com, www.seeddynamics.com, www.extension.org,
www.eppo.org, www.vegetablemdonline.ppath.cornell.edu, www.ucanr.org, www.umass.edu, www.agric.gov.ab.ca, www.agsnet.org,
www.lsuagcenter.com, www.ilva.vlaanderen.be, www.dpi.qld.gov.au, www.vgavic.org.au, www.azda.gov, www.freshfromflorida.com