ÜNİTE 1 Microsoft Windows Server 2003© İşletim

Transkript

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
K İ T A P L A R I
ÜNİTE 1
Microsoft Windows Server 2003©
İşletim Sistemi
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu
Konu






1: Microsoft Windows Server 2003’ün Yenilikleri
2: Microsoft Windows Server 2003 Ailesi
3: Windows Server 2003 Yenilikleri (Özet)
4: Small Business Server (SBS) 2003
5: Windows Server 2003 Öncesi
6: Windows NT
7: Windows XP
8: .NET İle İlişkisi
9: Internet Information Server (IIS) 6.0
10: Sunucu Rolleri
11: Teknik Özellikler
12: Yönetim Araçları
13: SUS
Terimler
Özet
Gözden Geçirme
Sınava Hazırlık İçin İngilizce Sorular
Soru Yanıtları
Kaynaklar
Bu bölümü tamamlayan okuyucu;
 Windows Server 2003 işletim sistemini özelliklerini sayabilir.
 Windows Server 2003’ün teknik özelliklerini ve farklı
Edition’larını (paketlerini) bilir.
 Windows Server 2003’ün yanı sıra, Windows 2000’nden
gelen özellikleri de bilir.
 Windows Server 2003 sunucusunun üstlenebileceği rolleri
sayabilir.
 Windows Server 2003’ün yeniliklerini sayabilir.
ÜNİTE 1: MICROSOFT WINDOWS SERVER 2003 İŞLETİM SİSTEMİ
18
Konu 1: Windows Server 2003’ ün Yenilikleri
Şekil 1.1: Windows
Server 2003’ün
yenilikleri
» Windows Server 2003
» Sertifika sınavları ve
Microsoft Windows Server 2003©, Microsoft Windows 2000’in
yeni (gelişmiş) versiyonu şeklinde tasarlanmış bir işletim
sistemi’dir. Microsoft Windows 2003 Server© işletim sistemi
birçok üründen oluşan bir işletim sistemi ailesidir. Bu aile
server (sunucu) ürünlerden oluşur. Windows 2000'de olduğu
gibi, Windows 2000 Professional gibi bir client (istemci) işletim
sistemine sahip değildir.
gerçek yaşam
gereksinimleriyle
karşılaşıldığında bu yeni
özellikleri iyi bilmeniz
gerekir!
Windows Server 2003, gelecek nesil server işletim sistemini
ifade etmektedir. İçerdiği yeni teknolojiler ve güvenlik
özellikleriyle günümüz iş dünyasının gereksinim duyduğu
servisleri ve alt yapıyı sağlar.
» Genel olarak
Windows Server 2003'ün yeniliklerini şu şekilde açıklamaya
başlayalım:
Network’leri daha iyi ve
kolay yönetmek için
geliştirilen yeni
teknolojilere sahiptir.
bakıldığında Windows
Server 2003 Windows
2000’e bir “upgrade”
niteliği taşır. Bununla
birlikte, yeni yetenekler,
iyileştirmeler ve
güvenlikteki gelişmeler
son derece önemlidir.
.NET Framework
.NET uygulamalarının çalıştırılmasını sağlayan çalışma zamanı
artık Windows Server 2003 üzerinde yerleşik olarak var.
Böylece, .NET uygulamaları Windows Server 2003 üzerinde
doğrunda çalışabilir.
IIS 6.0
Yeni Internet Information Server (IIS). Özellikle XML tabanlı
yapılandırma ve sitelerin güvenli biçimde çalıştırılmasını
sağlayan özelliklere sahiptir.
Shadow Copy/Restore
Kullanıcı verilerinin yedeklenmesi ve gerektiğinde belgenin
istenilen sürümünün geri yüklenmesini sağlayan gelişmiş bir
yedekleme sistemi.
UDDI servisleri
Kurumların kendi UDDI (Universal Description, Discovery and
Integration) servislerini çalıştırabilmelerine olanak tanıyan bir
özelliktir. Uygulama geliştiriciler organizasyon içindeki Web
Servislerini bulabilirler.
FARUK ÇUBUKÇU - MCSE 2003(c) SERTİFİKA PROGRAMINA HAZIRLIK KILAVUZU
» XML Web Services
Özellikle yazılım ve
dağıtık uygulamalar
dünyasında bir devrim
olan XML Web
Servislerinin tasarımı ve
kullanımı için yardımcı
olur.
19
EMS (Emergency Management Services)
İşletim sisteminin çökmesi durumunda uzaktan kontrol
edilebilmesini sağlar.
ASR (Automated System Recovery)
Boot etmeyen sistemin açılması için kurtarma teknikleri
uygular. F2 tuşuna basılarak sistemin açılış sırasında ASR ile
boot etmesi sağlanır.
Komut Satırından (Command Line) Yönetim
“command shell” olarak bilinen komut satırı ortamı, kullanıcının
işletim sistemiyle doğrudan iletişim kurmasını sağlar. Windows
server işletim sistemi Cmd.exe olarak bilinen komut satırına
sahiptir. Grafik ekran olmayan (karakter tabanlı) bu ortamda
yalnızca karakter tabanlı çalışan komutlar ve programlar
kullanılır.
Windows Server 2003, yeni komut satırı programlarıyla bu tarz
çalışmaya daha fazla önem vermektedir.
Active Directory
Windows 2000 için tasarlanan Active Directory, Windows
Server 2003'de daha geliştirilmiş. Yeni gruplama ve yönetim
stratejilerine, ayrıca tasarım olanaklarına sahip olmuştur.
Active Directory de forest modları, domain modları (FSMO'lar)
yeniden düzenlenmiştir. Bu düzeyler Functional Level olarak
adlandırılır.
Group Policy
Grup Policy yönetiminde yeni bir yönetim aracı (GPMC), ayrıca
RSoP gibi kullanıcıların hangi grup politikalarından
etkilendiğini gösteren önemli bir araca sahiptir.
DFS (Distributed File System)
Yeni özellikleriyle dağıtılmış dosya yönetim sistemi. Fiziksel
olarak farklı konumlardaki dosyaları mantıksal olarak bir dizin
altında toplayarak paylaşımların daha kolay kullanılmasını ve
yönetilmesini sağlar.
EFS (Encryption File Systems)
Dosyaların şifrelenmesini sağlayan şifreleme sistemidir.
Kullanıcılar tarafından olarak kolayca kullanılır.
RIS (Remote Installation Services)
Uzaktan otomatik kurulumda yeni özellikler ve kolaylıklar.
Windows 2000'de yalnızca Windows 2000 Professional'ın
kurulması için çalışan RIS, Windows Server 2003’de Windows
Server 2003 server’larında kurulumunda kullanılabilir.
Cluster Teknolojileri
Sekiz noda kadar gerçekleştirilebilen Server Cluster, otuz iki
noda kadar gerçekleştirilebilen NLB (Network Load Balancing)
cluster teknolojilerine sahiptir.
IPv6
Sekiz oktetli yeni IPv6 adresleri desteklenir. IPv6, IPv4
adresleme sisteminin geliştirilmiş bir versiyonudur. Adres sayısı
artırılmış, başlık formatı basitleştirilmiş, güvenlik ve otomatik
konfigürasyon seçenekleri eklenmiştir.
FE80:1234:FCAB:0020:0A10:10DE:FCFC:FCFC
20
Konu 2: Microsoft Windows Server 2003 Ailesi
Şekil 1.2: Windows
Server 2003 Ailesi
üyeleri
» Windows işletim
sistemleri,
ölçeklenebilme
(scalable) amacına
uygun olarak
tasarlanmış farklı
paketlere sahiptir.
» Windows 2000
deneyimi olan
kurumların Server
2003’e geçmeleri kolay
olmakla birlikte,
Windows NT dünyası
Server 2003’e tamamen
yabancıdır. Ancak
NT'den de Windows
Server 2003'e geçmek
için tipik senaryolar
mevcuttur.
» Her bir ürünün
destekleyebildiği
donanım özelliklerini ve
yeteneklerini iyi bilmek
gerekir.
Microsoft Windows 2003 Server işletim sistemi birçok üründen
oluşan bir işletim sistemi ailesidir. Bu nedenle orijinal
dokümanlarda Windows Server 2003 Ailesi ya da Windows
Server 2003 Family olarak söz edilir.
Server ailesinin üyelerine bakalım:
Windows Server 2003 Server ailesinin dört üyesi vardır:
 Windows Server 2003, Standard Edition
Orta ve büyük kurumların gereksinimlerini karşılamak için
geliştirilmiş bir server işletim sistemidir. Temel dosya ve yazıcı
paylaşımını, Web server görevini, Terminal Server vb. iletişim
ve network olanaklarına sahiptir. Active Directory ile domain
kurulumunu ve yönetimini destekler. Aile içinde en yaygın
kullanılanıdır.
 Windows Server 2003, Enterprise Edition
Daha büyük kurumlar için geliştirilmiş, daha büyük donanım
ve uygulama gereksinimlerini destekleyen ve clustering
(kümeleme) çözümü sağlayan bir sürümdür. 32-bit ve 64-bit
sürümleri olan bu işletim sistemi güvenlik ve performans
gereksinimi için tercih edilir.
 Windows Server 2003, Datacenter Edition
Kritik görevler için geliştirilmiş üst bir server işletim sistemidir.
Kesintisiz çalışmak, büyük donanım özelliklerine destek
vermek için tercih edilir. Datacenter programı içinde dağıtılır.
32-bit ve 64-bit sürümleri vardır.
 Windows Server 2003, Web Edition
.NET uygulamalarını barındırmak üzere geliştirilmiş , kısıtlı
yetenekleri olan bir server işletim sistemidir. İlk defa Windows
Server 2003 içinde geliştirilmiştir. Intranet’lerde uygun bir Web
server olarak kullanılabilir.
21
Windows Server 2003 Standard Edition
Şekil 1.3: Windows
Server 2003 Ailesi
üyeleri ve client
(istemci) bilgisayarlar
» Windows Server 2003,
Standard Edition küçük
ve orta büyüklükte
şirketlere directory,
dosya, yazdırma,
uygulama, multimedya
ve Web servislerini
sağlayabilen sağlam ve
çok yönlü bir server.
Windows Server 2003 Standard Edition, küçük ve orta
büyüklükteki şirketlerde kullanılabilecek bir işletim sistemidir.
Şirket network’lerini güvenli bir şekilde yönetebilecek ve
gerekli donanımı destekleyebilecek özelliklere sahiptir.









2 CPU.
Active Directory ile domain tasarımı sağlar.
Dosya ve yazıcı paylaşımını destekler.
Güvenli Internet bağlantısı sağlar.
Uzaktan yönetim ve Terminal Servis uygulamalarını
destekler.
En fazla 4 gigabayt (GB) belleği destekler.
Gelişmiş network özelliklerine sahiptir: Internet
Authentication Service (IAS), Network Bridge, Internet
Connection Sharing (ICS). vb.
DNS, DHCP, IIS, Terminal Server, Active Directory,
network servisleri vb. teknik özelliklere sahiptir.
Kerberos,PKI (Public Key Infrastructure) gibi güvenlik alt
yapısı.
Eksikleri: Server Cluster teknolojisi ve büyük
donanım özelliklerine destek verememesi
diyebiliriz. “Itanium” desteği yok.
Fazlası: Ayrıca bu ürünün “Türkçe” sürümünü de bulmak
mümkündür (ilgilenenlere duyurulur).
22
Windows Server 2003 Enterprise Edition
Şekil 1.4: Windows Server
2003 ile clustering
teknikleri
» Enterprise Edition orta
ve büyük ölçekli şirketler
için güçlü bir sunucu
platformu oluşturmak
amacıyla tasarlanmıştır.
Windows Server 2003, Enterprise Edition orta ve büyük ölçekli
şirketler için güçlü bir sunucu (server) platformu oluşturmak
amacıyla tasarlanmıştır. Server uygulamaları, XML Web
servisleri ve altyapı tasarımı için önerilen bir işletim sistemidir.
Yüksek güvenilirlik, güvenlik ve performans sağlar.
Enterprise Edition, veritabanı yönetimi ve elektronik ticaret gibi
büyük ticari işleri gibi kesintisiz işlemleri yerine getirmek içindir.
Bu tür alanlarda sistemin sürekli çalışması gerekir.
Enterprise Edition, Windows Server 2003, Standard Edition
içindeki bütün özelliklere sahiptir. Ayrıca kullanılabilirlik
(süreklilik) ve ölçeklenebilirlik bakımından daha gelişmiştir.
Enterprise Edition’ın özellikleri:
» Data Pipe® firmasının
clustering çözümü
www.datapipe.com
sitesinden incelenebilir.
4-node clustering
 32 GB RAM desteği vardır, 64 GB’a yükselebilir.
 Sekiz işlemciye (CPU) kadar destek: Simetrik Çoklu işlemci
desteği (SMP): Windows Server 2003, Enterprise Edition
sunucuları sekiz işlemciye kadar destekler.
 Cluster servisi: Server clusterları önemli uygulamalar, mesaj
sistemleri ve genel ticari işlemler için yüksek dayanıklılık
sağlar. Sekiz- node clustering desteği var.
 64-bit desteği: Windows Server 2003, Enterprise Edition’da
hem 32-bit hem de 64-bit desteği vardır. 64-bit sürüm, özellikle
yüksek bellek ve hesaplama gereksinimi olan uygulamalar için
geliştirilmiştir. CAD/CAM uygulamaları örnek verilebilir.
 Microsoft Metadirectory Services desteği: Microsoft
Metadirectory Services (MMS) şirketlerin birden çok dizin
sisteminin (Directory services) birleştirmesini sağlar.
 Hot Add Memory: Hot Add Memory özelliği ile çalışırken
bilgisayara bellek eklemek ve uygulamalar için kullanılabilir
hale getirmek mümkündür.
Bu özellikler ayrıca Windows Server 2003,
Datacenter Edition’da da vardır.
23
Windows Server 2003 Enterprise Edition
Şekil 1.5: Windows
Server 2003 Ailesi
üyeleri ve client
(istemci) bilgisayarlar
» Büyük server’lara

gereksinim
duyulduğunda
Enterprise Server
özellikleri ve
performansı
değerlendirilebilir.
Terminal Services Session Directory: Yük
dengeleme özelliğidir. Kullanıcıların bağlanmış
sunucuya yeniden bağlanmasını sağlar.

NUMA (Non-Uniform Memory Architecture) Desteği:
Çok işlemcili donanımlarda gelişmiş bellek yönetimi
sağlar. NUMA(Non-Uniform Memory Architecture)
Desteği Non-Uniform Memory Access ya da NonUniform Memory Architecture (NUMA) bellek
yönetimiyle ilgili bir özelliktir. NUMA sayesinde
bilgisayar kapatıldıktan sonra verilerin bir süre
silinmeden kalması sağlanır. NUMA genellikle birden
çok işlemci arasındaki iletişimde kullanılır. Birden çok
işlemci aynı bellek alanını kullanmak istediğinde
NUMA desteğini kullanılır.
» Microsoft.com,
Casestudies sitesinde
belli şirketlerin
networklerinde
Kullandıkları Windows
Server 2003 paketlerini
görebilirsiniz.
Bu özellikler ayrıca Windows Server 2003,
Datacenter Edition’da da vardır.
Değişik yerlere (illere) dağılmış büyük bir şirket
için Active Directory’yi kurmayı planlıyorsanız;
Exchange Server 2003’ı mesajlaşma işi için
kullanabilirsiniz. Ayrıca Microsoft Metadirectory
Services (MMS) kullanarak şirket içindeki
senkronizasyonu yönetebilirsiniz. Bu durumda
kullanılabilecek en etkin Windows Server 2003
seçimi hangisi olacak? Yanıt: Windows Server
2003, Enterprise Edition.
Standard ve Web Edition’larının MMS desteği
yoktur.
Windows Server 2003 Datacenter Edition
Şekil 1.6: Datacenter
Edition özellikleri
» Büyük ölçekli
çözümler için
geliştirilmiş bir
sunucudur.
» Sekiz işlemli bir
bilgisayar sistemi
üzerinde kurulabilir.
» 32-bit edition’daki
.NET framework, ASP
.NET gibi bazı özellikler
64-bit edition’da yoktur.
SMP - Simetrik Çoklu
işlemci (Symmetrical
Multiple Processing)
Windows Server 2003 Datacenter Edition, sağlamlık,
dayanıklılık, yüksek kapasite, %100 (%99.99999) kesintisiz
çalışma gerektiren büyük projelerde kullanılan üst düzey bir
server işletim sistemidir.
Veritabanları ve önemli IT çözümlerini oluşturmak, büyük
miktarda gerçek zamanlı işleme gereksinim duyulduğunda
tercih edilebilir. Örneğin finansal uygulamalar.
32-yollu simetrik çoklu işlemci (SMP) desteği ve standart
özellikler olarak da hem sekiz nodlu clustering, hem de yük
dengeleme (load balancing) servislerini sunan bir serverdır.
Windows Server 2003 Datacenter Edition, 64-bit bilgi işlem
platformlarında da kullanılabilir.
Windows Server 2003, Datacenter Edition’ın özellikleri:
 32-yollu ve 64-yollu SMP (128-yollu SMP versiyonu da
vardır)
 64 GB RAM desteği (32-bit edition) ve 128 GB RAM
(64-bit edition) desteği.
 Itanium tabanlı sistemlerde 512 GB’a kadar RAM
desteği sağlar.
 Sekiz nodlu kümeleme (eight-node clustering).
 Intel Hyper-threading desteği. Bu teknoloji tek bir
işlemcinin birçok iş parçasını aynı anda işlemesini
sağlar.
 NUMA desteği. Windows Server 2003, Datacenter
Edition’da Static Resource Affinity Table kullanarak
işletim sisteminin etkinliğini artırır. Bu işlemler, çok
işlemcili ortamda iş parçalarının programlanması ve
bellek yönetimiyle ilgilidir.
 Terminal Services Session Directory. Terminal
Services Session Directory, kullanıcıların kesilen
bağlantılarının yeniden bağlanmasını sağlayan bir yük
dengeleme servisidir.
24
25
Windows Server 2003 Web Edition
Şekil 1.7: Windows
Server 2003 Ailesi
üyeleri teknik
özellikleri
» Yalnızca bir Web
Server gereksinimini
karşılamak için
kullanılır.
» Web sayfalarının,
Web sitelerinin, Web
uygulamalarının ve
Web servislerinin
yayınlamasını kolay
hale getirir.
» Sunucu bir Internet
gateway, DHCP veya
fax sunucusu olamaz.
Remote Desktop
yardımıyla uzaktan
yönetilebilse de bilinen
anlamda bir Terminal
Server olamaz.
» Bir domain’de
member server olabilir
ancak domain
controller (DC) olamaz.
» File Server olarak
kullanılmasın diye
dosya paylaşımlarında
en çok 10 bağlantı.
Windows Server ailesinin yeni bir sürümü olan .NET Web Server,
Intranet Web sitelerinin host edilmesine ve yayınlanmasına odaklı
özel bir Web serverdır. Kullanımı ve yönetimi kolay olan Web
server, diğer server özellikleri bakımından sınırlı özelliklere
sahiptir.
Windows Server 2003 Web Edition, .NET Framework'ün parçası
olan Microsoft ASP.NET' i kullanarak programcıların XML Web
servislerini ve uygulamalarını hızla oluşturabilecekleri ve
kullanabilecekleri bir platform sağlar.
Windows Server 2003 Web Edition’ın özellikleri:




Dağıtılması ve yönetilmesi kolaydır.
.NET Framework'ün önemli parçalarından biri olan
Microsoft ASP.NET teknolojisini kullanan ve hızla gelişen
ve dağıtılan Web servisleri ve uygulamaları için bir
platform sağlar.
Tarayıcı tabanlı arabirimle uzak iş istasyonundan
yönetilebilir.
2 CPU ve 2 GB RAM desteği.
Windows Server 2003 Web Edition kurulu bilgisayarlar Active
Directory domain’in üyesi olabilirler. Ancak Active Directory’nin
üzerinde kurulup çalışması için yetersizdir.
Web edition, Active Directory kurulumunda Domain
Control olamaz, ancak member server olabilir.
10 SMB bağlantısına (in bound) izin verir.
Server Message Block (SMB)
Microsoft networklerinde bağlantı kurmak için kullanılan
protokoldür.
26
Konu 3: 2003'deki Yenilikler ve Gelişmeler (Özet)
Windows Server 2003, Windows 2000 Server ’dan sonra gelen yeni bir işletim sistemidir. Bir
anlamda Windows 2000'e yeni özellikler ve teknolojiler eklenerek tasarlanmıştır. Özellikle
yeni araçlar, güvenlik ve farklı versiyonları olması önemli bir yeniliktir.
Aşağıdaki tabloda özellikler versiyonlara göre listelenmiştir.
Özellik
Web
Standard
Enterprise
Edition
Edition
Edition
.NET Servisleri
Var
Var
Var
.NET Framework
Var
Var
Var
IIS 6 (Internet Inf. Ser.)
Var
Var
Var
ASP .NET
Yok
Var
Var
Enterprise UDDI
Clustering
(Kümeleme)
Var
Var
Var
Network Load
Balancing
Yok
Yok
Var
Server Cluster
Network Servisleri
Var
Var
Var
IP V6
Active Directory
Yok
Var
Var
Active Directory DC
Var
Var
Var
RSoP
Dosya ve Yazdırma
Var
Var
Var
Encrypting File System
(EFS)
Var
Var
Var
Shadow Copy
Yok
Var
Var
Faks Servisi
Diğer
Var
Var
Var
WMI Komut Satırı
Var
Var
Var
RIS (Remote
Installation)
Yok
Yok
Var
64-bit Intel Itanium
Desteği
Yok
Yok
Var
Hot Add Memory
Yok
Yok
Var
NUMA
Var
Var
Var
Remote Desktop
Admin
Yok
Var
Var
Terminal Servisi
….
NOT: .NET ve ASP.NET, 64 bit edition'larda yoktur.
Datacenter
Edition
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
Var
27
Konu 4: SBS 2003©
Şekil 1.8: Windows
Server 2003 için özel bir
ürün.
SBS
Small Business Server 2003 komple bir çözüm sunmak için
geliştirilmiş özel bir pakettir. Mesajlaşma, iş birliği
(collaboration), güvenli Internet erişimi gibi işlemlerin hepsini
bir arada bulunduğu bir üründür. Bunun dışında, kurmak ve
yapılandırmak için kolaylıklara da sahiptir.
Windows Small Business Server 2003'ün iki sürümü (edition)
vardır:


Standard Edition
Premium Edition
Standard sürümde Microsoft Windows Server 2003 ve
Microsoft Exchange Server 2003 bulunur. Premium sürümünde
Windows Server 2003, Exchange Server 2003, Microsoft SQL
Server 2000 ve Microsoft Internet Security and Accelerat ion
Server (ISA Server) 2000 bulunur.
Standard Edition'ın Özellikleri
 Windows Server 2003 ile gelişmiş güvenlik, dosya
yönetimi, Active Directory servisleri ve araçlarına
sahiptir.
 Windows SharePoint Services ile takım yönetimine
yardımcı olur.
 Exchange Server 2003 teknolojisiyle iletişim,
mesajlaşma alt yapısı oluşturulur.
 Microsoft Office Outlook 2003 ile e-mail, calendar,
contact yönetimi sağlanır.
 Microsoft Shared Fax Service ile kullanıcıların
fakslarını e-mail yoluyla göndermeleri ve almaları
sağlanır.
» Lisanslama vb.
ölçekleme açısından
tercih edilen SBS
sürümü ülkemizde de
yaygın kullanılır.
Premium Edition'un Özellikleri
Premium Edition, Standard özelliklerin yanı sıra, ISA Server
2000, SQL Server 2000 ve Exchange Server 2003
teknolojilerine sahiptir.
28
Konu 5: Windows Server 2003 Öncesi
Şekil 1.9: Windows 2000
Ailesi üyeleri
» Windows NT’nin
ardından Windows 2000
kurumsal alandaki en
önemli ürün ailesiydi.
» Windows 2000 işletim
sistemi, istemci (client)
ve sunucu (server)
olarak farklı
kapasitelerdeki
paketlere sahiptir.
Windows 2000 Platformu
Windows Server 2003’ün öncesindeki Windows 2000,
Microsoft’un 1993 yılında geliştirdiği Windows NT işletim
sistemine dayanır. Windows NT’nin ardından geliştirilen
Windows 2000, Windows Server 2003 için önemli bir temeli
oluşturmuştur.
Windows 2000 işletim sisteminin dört ayrı paketi vardır:

Windows 2000 Professional



Windows 2000 Server
Windows 2000 Advanced Server
Windows 2000 Datacenter Server
Windows 2000 Professional
Windows 2000 Professional, Windows NT Workstation yerine
geçen bir üründür. Yüksek performansa ve güvenliğe
gereksinim duyacak kişisel kullanımlar için, kurumsal alanda
da sunucu ürünlere client (istemci) olabilecek bir masaüstü
işletim sistemidir. Diğer bir deyişle Windows 2000 ve 2003
ağlarının istemcisi (client) olarak kullanılır. İki işlemci desteği
vardır.
Windows 2000 Server
Windows 2000 Professional ile gelen bütün yenilikleri
kapsamaktadır. Ağ yönetimi için çok sayıda servise sahiptir.
File, print, application (uygulama) ve Web sunucusu (server)
olarak kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Sekiz işlemci destekler.
Windows 2000 Advanced Server
Windows 2000 Server ile gelen bütün özellikleri kapsamanın
yanı sıra gelişmiş bellek yönetimi ve clustering (kümeleme) gibi
teknolojilere sahiptir. Windows 2000 Advanced Server büyük
ağları yönetmek için geliştirilmiştir.
Windows 2000 Datacenter Server
Windows 2000 Server ve Advanced Server ile gelen bütün
özellikleri kapsamanın yanı sıra gelişmiş ve büyük kapasiteli
bellek yönetimi ve daha fazla işlemci desteği gibi teknolojilere
sahiptir. Windows 2000 Datacenter Server, büyük database
uygulamaları için geliştirilmiştir.
29
Terimler
Active Directory . Active Directory network kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir
sistemdir. Windows Server 2003’ün kuruluşunun ardından Active Directory kurularak
kullanıcılar, gruplar, bilgisayarlar ve kaynakların yönetimi sağlanır.
Client (istemci). Bir server’a bağlanarak kullanılan. Genelde kullanıcının kullandığı Windows
XP’yi tanımlamak için kullanılan terim. Server (sunucu) sistemden yararlanan ya da sunucu
sistemi kullanmak için kullanılan yazılım ya da servis sistemleri.
Commom Language Runtime (CLR). Common Language Runtime. .NET platformunun
çekirdeği. .NET uygulamalarının değişik sistemler üzerinde çalışmasını sağlayan çalışma
zamanı kütüphaneleri sağlar. Kaynak kod istenilen dilde yazılır ve ortak fo rmata çevrilir (IL).
CLR, bu kodu çalıştırır. Böylece sanal bir makine ortamı sağlanmış olur.
Cluster/Clustering (Küme/Kümeleme)
Edition (Sürüm)
Bir ürün ailesi içinde yer alan her bir üye farklı bir sürümü ifade eder. Örneğin Windows
Server 2003 ailesinde dört adet sürüm yer alır: Standard Edition, Enterprise Edition,
Datacenter edition ve Web Edition.
Internet Information Services (IIS)
.NET Framework
Network
Network (ağ). Birden çok bilgisayar ve çevre biriminin ortak kullanımını sağlayan işletim
biçimi.
Network adapter (network kartı). Bilgisayarın kablo ile diğer bilgisayara fiziksel olarak
bağlanmasını sağlar.
Network driver (network sürücüsü). Networkün içinde yer alan bir sabit disk ya da dizin.
Network printer (network yazıcısı). Network içinde bütün kullanıcılar tarafından
kullanılabilen ortak yazıcı.
Operating System (İşletim Sistemi)
Bir bilgisayar üzerinde çalışan, girdi ve çıktıları işleyen, diğer programları çalıştıran ve
bilgisayarın donanımına erişimi sağlayan ana programdır. Windows Server 2003 bir işletim
sistemidir.
Server (Sunucu)
Networkü yönetmek üzere, network kaynaklarını client bilgisayarlara sunmak üzere öz el
olarak tasarlanmış bilgisayar. Windows Server 2003 bir sunucu işletim sistemidir.
30
Server Role (Sunucu Rolü)
Windows Server 2003 ailesi birçok sunucu rolü barındırır. Bir sunucu rolünü konfigüre etmek
için, sunucu rolünü Configure Your Server Wizard'ı kullanarak install edebilir ve Manage Your
Server yardımıyla da sunucu rollerini yönetebilirsiniz.
Windows Server 2003 ailesinde yer alan sunucu rolleri şunlardır:
File server (dosya sunucusu) rolü, Print server (yazıcı sunucusu) rolü, Application server
(uygulama sunucusu) rolü, Mail server (mail sunucusu) rolü, Terminal server (terminal
sunucusu) rolü, Remote access server (uzaktan erişim sunucusu) rolü, Domain controller
server (domain controller sunucusu) rolü, DNS server (DNS sunucusu) rolü, DHCP serv er
(DHCP sunucusu) rolü....
SMB (Server Message Block)
WMI (Windows Management Instrumentation)
Windows’ta bir seri arayüz ile sistem kaynaklarının denetlenmesini ve kont rolünü
destekleyen yönetim altyapısıdır. WMI sayesinde işletim sistemleri ve servisler bilgisayar,
yazılımılar vb bileşenler hakkında bilgi elde eder.
Kendi bulduğunuz terimleri ekleyin:
……………………………………………………………….
………………………………………………………………….
………………………………………………………………….
………………………………………………………………….
………………………………………………………………….
31
Özet
Windows Server 2003, Microsoft’un 1993 yılında geliştirdiği Windows NT işletim sisteminin
devamı ve Windows 2000 işletim sisteminin yeni sürümü olarak gelişti rilmiş bir işletim
sistemidir. Kurumsal bir üründür ve network yönetimini sağlar. Ayrıca .NET platformunu içerir.
Windows Server 2003 Ailesi belli ürünlerden oluşur.




Standard Edition
Enterprise Edition
Datacenter Edition
Web Edition
Windows işletim sistemleri ölçeklenebilmek amacıyla farklı özelliklere sahiptir. Her bir ürünün
özelliklerini bilmek gerekir; işlemci sayısı, bellek kapasitesi ve desteklediği teknolojiler v.b.
Windows Server 2003’ün yeniliklerini sıralamak oldukça uzun bir listeye mal olacaktır.
Bazılarına değinecek olursak:








Gelişmiş Active Directory özellikleri
Group Policy yönetim konsolu
Volume Shadow Copy / Restore
Internet Information Services (IIS 6.0)
Entegre .NET altyapısı
Komut satırından yönetim
Clustering çözümleri
…..
Windows Server 2003, içerdiği yeni teknolojiler ve özelliklerle modern iş dünyasının
taleplerini karşılar. Şu rolleri üstlenebilir.







Domain Controller
File Server
Print Server
Web Server
Application Server
Network and Communication Server
…..
Bunun dışında Windows Server 2003’ün çok sayıda teknik özelliği vardır:







Active Directory
Dosya ve yazdırma servisleri
Yeni güvenlik özellikleri
Yeni yönetim özellikleri
Terminal servisleri
Kurtarma (Recovery) Özellikleri
Yeni komut satırı komutları
Bir bütün olarak ele alındığında Windows Server 2003 Windows 2000’in upgrade edilmiş
halidir. Diğer yandan, teknik özellikler ve güvenlikteki gelişmeler son derece önemlidir.
Manage Your Server bölümü ve Configure Your Server sihirbazı, seçilen sunucu rolüne
dayanan ek servisleri kurmak (install) ve yapılandırmak (configure) için son derece yaralı
birer yol göstericidir. (70-65-82-85-75-67-85-66-85-75-67-85)
32
Gözden Geçirme
1. Ağ işletim sistemi (Network Operating System – NOS) nedir?
..............................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...............
2. Kurumsal ağ (network) ortamını tanımlayınız?
............................................................................................................................. .................
.............................................................................. ..............................................................
3. Microsoft’un Windows Server 2003’den önceki sunucu işletim sistemleri hangileridir?
......................................................................................................... .....................................
............................................................................................................................. ...............
4. Windows Server 2003 ailesi üyelerini sıralayınız.
..............................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...............
5. Üyelerin birbirinden farklarını işlemci sayısı desteği, RAM desteği ve cluster desteği
bakımından açıklayınız.
............................................................................................................................. .................
............................................................................................................................. ...............
6. Web Edition’ın iş dünyasındaki yerini açıklayınız.
....................................................... .......................................................................................
............................................................................................................................. ...............
7. Active Directory nedir? Ne işe yarar?
............................................................................................................................. .................
.................................................................................................... ........................................
8. Kümeleme (clustering) nedir? Tipik senaryoları tartışın.
............................................................................................................................. .................
........................................................................................................................................ ....
9. Windows 2003 Server bir file server mıdır? Tartışın.
.................................................................... ..........................................................................
............................................................................................................................. ...............
10. Windows 2003 Server bir print server mıdır? Tartışın.
............................................................................................................................. .................
............................................................................................... .............................................
11. Windows 2003 Server bir application server mıdır? Tartışın.
............................................................................................................................. .................
............................................................................................................................... .............
12. Windows Server 2003’ün yeni özelliklerini gruplayarak açıklayınız.
..............................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...............
13. Shadow Copy nedir? Kullanıcılar ve yöneticiler için yararlarını sayınız.
............................................................................................................................. .................
..................................................... .......................................................................................
14. Windows Server 2003’ün rakibi diğer işletim sistemlerini sıralayınız.
............................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. ...............
33
Sınava Hazırlık İçin İngilizce Sorular
NOT: Bu sorular, orijinal sınav sorusu ya da gerçek sınavda çıkacağı iddia edilen sorular
değildir. Ünite konularına göre derlenmiş ve İngilizce olarak hazırlanmıştır. Amacımız tipik
İngilizce sorulara, soru tekniklerine Türkçe’leriyle birlikte sizleri alıştırmaktır.
1. Tipik İngilizce Soru:
You are planning to deploy a server which will have Windows Server 2003 operating system
for your department of 250 people. The server will host some home directories and shared
folders, and it will serve several printers to which documen ts will be sent. Which edition of
Windows Server 2003 can be recommended as the most reasonable solution?
a. Windows Server 2003,
b. Windows Server 2003,
c. Windows Server 2003,
d. Windows Server 2003,
Enterprise Edition
Standard Edition
Web Edition
DataCenter Edition
Türkçesi:
250 çalışandan oluşan departmanınıza Windows Server 2003 işletim sistemine sahip bir
sunucu koymayı planlıyorsunuz. Sunucu, dizinleri ve paylaşım dosyalarını barındıracak ve
aynı zamanda çıktı almak üzere yollandığı birçok yazıcıyı da yönetecektir. Bu durumda
Windows Server 2003’ün hangi sürümü en mantılık çözüm olarak sunulabilir?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..........
Which of the versions below require product activation?
a. Windows Server 2003, Enterprise Edition, evaluation version
b. Windows Server 2003, Standard Edition, Volume Licence version
c. Windows Server 2003, Standard Edition, retail version
d. Windows Server 2003, Enterprise Edition, Open Licence version
Türkçesi:
Aşağıdaki versiyonlardan hangisi/hangileri ürün aktivasyonunu zorunlu kılar?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
You are a freelance IT consultant and you are asked to give some support which has a WAN
network. Users are working on documents created by Microsoft Office programs and they
mostly need to view the old copies (versions) of their documents. Which server operating
system below would you recommend to create a solution for the related problems?
a. Windows Server 2000
b. Windows Server 2003
c. Windows Server NT
d. Windows 98
Türkçesi:
Serbest bir IT danışmanısınız ve WAN network’e sahip olan bir kuruma danışmanlık etmeniz
isteniyor. Sistemdeki kullanıcılar Microsoft Office programlarında yazılmış olan dokümanlar
üzerinde çalışıyorlar ve en çok da bu dokümanların eski versiyonlarına ulaşmaları gerekiyor.
46006395610 Söz konusu olan ihtiyaca çözüm olabilecek sunucu işletim sistemi
aşağıdakilerden hangisidir?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
34
You enable Remote Desktop on the Windows 2003 file server. You expect most of the ir
remote users can access the server. But some can not. So you suspect the problem is due
the operating system that they are using. What are the likely operating systems that those
are using?
A. Windows 95.
B. Windows 98.
C. Windows NT.
D. Windows 2000.
E. Windows XP.
F. Windows 2003.
Türkçesi:
Windows Server 2003 üzerinde Remote Desktop’u yapılandırdınız. Uzak kullanıcıların bir
çoğunun da bağlanmasını bekliyorsunuz. Ancak bazıları bağlana mamıştır. Sorunun işletim
sistemine dayalı olduğundan şüphelendiniz. Sizce bağlanamayanlar hangi işletim siste mini
kullanıyorlardır?
............................................................................................................................. .................
......................................................................................... ...................................................
35
Kaynaklar
Windows Server 2003 Help:
 Getting Started, New Features, Bütün alt konular.
 Getting Started, Installing and Upgrading the Operating System, Bütün alt konular.
 Getting Started, Configuring Roles for Your Server, Alt konular.
 Administration and Scripting Tools, Yönetim araçları konuları.
İngilizce Kitaplar:
 Holme Dan & Thomas Orin, Windows Server 2003 Environment, Microsoft Press,
2003
 Mastering Windows Server 2003, Mark Minasi, Sybex, 200 3.
 Windows Server 2003, Administrator's Pocket Consultant, W. R. Stanek, Ms Press,
2003.
 Microsoft Windows Server 2003 Administrator's Companion, Charlie Russel, Sharon
Crawford ve Jason Gerend, MS Press, 2003
 Introducing Microsoft Windows Server 2003, Jerry Honeycutt, MS Press, 2003
 Microsoft Windows Server 2003 Unleashed, Rand Morimoto, Michael Noel, Omar
Droubi, Kenton Gardinier, Noel Neal, 2003
 Microsoft Windows Server 2003 Delta Guide, Don Jones, Mark Rouse, 2003
 MCSA/MCSE Exam 70-291 Implementing, Managing and Maintaining a Windows
Server 2003 Network Infrastructure, Deborah Littlejohn Shinder
 Dr. Thomas W. Shinder, SYNGRESS, 2003.
 Windows Server 2003, Security Guide, Microsoft, 2003. (PDF).
Türkçe Kitaplar:
 MS Windows Server 2003, Faruk Çubukçu, Alfa Yayınları, 2004
Web Siteleri:
http://education.hp.com
http://support.microsoft.com
http://techlibrary.banktech.com
http://techlibrary.networkmagazine.com
http://techlibrary.wallstreetandtech.com
http://whitepapers.zdnet.co.uk
www.2000traineres.com
www.e-consultancy.com/knowledge/whitepapers
www.itpapers.com
www.kimsoft.com/kimsoft.htm
www.microsoft.com/technet
www.microsoft.com/technet/prodtechnol/windowsserver2003/default.mspx
www.microsoft.com/technet/prodtechnol/windowsserver2003/technologies/directory/ac
tivedirectory/default.mspx
www.microsoft.com/technet/windowsnetserver
www.microsoft.com/windowsserver2003/evaluation/dafault.mspx
www.microsoft.com/windowsserver2003/techinfo/overview/adam.mspx
www.microsoft.com/resources/documentation/WindowsServ/2003/
www.microsoft.com/windowsserver2003/techinfo/overview/default.mspx
www.microsoft.com/windowsxp/default.mspx
www.reskit.net/win2003
www.serverwatch.com
www.visualwin.com/
www.whitepapers.informationweek.com
www.windows.stanford.edu
www.windowsecurity.com
www.windowsnetworking.com
DİKKAT: Bu kitap Faruk Çubukçu tarafından yazılmıştır. Yayım ve dağıtım hakkı Faruk Çubukçu’ya
aittir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Fikir ve Sanat Eserleri ilgili yasalarıyla; eser, yazarın izni
olmadan elektronik, mekanik, fotokopi, kayıt cihazı vb sistemler kullanılarak kısmen ya da tamamen
kopyalanamaz. COPYRIGHT (c) 2003 FARUK ÇUBUKÇU. Faruk Çubukçu, Tel: 232 -4830050,
[email protected]. Bandrol’suz ve fotokopi kullanımlar için lütfen bizleri uyarınız.
36
Faruk Çubukçu - Kurs Kitapları Serisi
MCSE 2003 © Hazırlık
MCSE 2003 ® Sertifikası Hazırlık Seti




MCSE 2003 ® Sertifikası Hazırlık Kılavuzu Cilt 1
(Temel Bilgiler-Windows Server 2003 – Windows XP)
(Active Directory- Windows Server 2003)
(Network Servisleri- Windows Server 2003)
(SQL Server 2000 ® )
MCSD .NET 2003® Sertifikası Hazırlık Seti



MCSD .NET 2003 © Hazırlık
MCSD .NET 2003® Sertifikası Hazırlık Kılavuzu Cilt 1
(Temel Bilgiler, Windows Uygulamaları)
MCSD .NET 2003 © Sertifikası Hazırlık Kılavuzu Cilt 2
(Web Uygulamaları, ASP .NET ve ADO .NET)
(SQL Server 2000 ® )
Diğer







Kurs Kitapları:
CISCO – CCNA ® Sertifika Hazırlık Kılavuzu
Linux LPI ® Sertifika Hazırlık Kılavuzu
ECDL ® Sertifikası Hazırlık Kılavuzu
İleri Microsoft Excel ® Uygulama Geliştirme Kılavuzu
Microsoft Access ® Uygulama Geliştirme Kılavuzu
Microsoft Project ® ile Proje Yönetimi Kılavuzu
Microsoft Exchange Server 2003 ® Sistem Yönetimi
Kılavuzu
 Microsoft ISA Server 2004 ® Sistem Yönetimi Kılavuzu
[email protected]
Kurs Kitapları

ÜNİTE 1 Microsoft Windows Server 2003© İşletim

Transkript

Benzer belgeler

Windows XP Professional