YAŞLILAR REHBERİ - Stadt Braunschweig

YAÞLILAR REHBERÝ
Impressum
Herausgeber:
Stadt Braunschweig
Fachbereich Soziales und Gesundheit
Seniorenbüro
Kleine Burg 14
38100 Braunschweig
Redaktion:
Heinz-Jürgen Schulz
Seniorenbüro
Ekrem Benli
AWO Bezirksverband Braunschweig e. V.
Nachdruck, Reproduktion, Übersetzungen,
Verwendung von Texten und Bildern – auch
auszugsweise – nur mit Genehmigung des
Herausgebers
Önsöz
(Grußwort)
Sevgili okurlar,
Braunschweig`da takriben
1000 civarında 60 yaş üstü Türk
vatandaşı yaşamaktadır.
Yabancı kökenli yaşlı insanların
yaşlılıkta özel gereksinmeleri
vardır ve yoğun iş hayatından
sonra Alman yaşlılarınında da olduğu gibi özel
yardıma ihtiyaç duyarlar.
Yaşlıların uyumu ( entegrasyonu), sağlık ve sosyal
ihtiyaçların karşılanması aynı zamanda hafif
tedavi, yataklı tedavi ve bakım hizmetlerinin
sunulabilmesi, konut durumunun iyleştirilmesi ve
hemşerileriyle vede yaşlı Almanlar ile birarada
olabilmek, Braunschweig belediyesinin ciddiye
aldığı ve destekledigi konulardır.
Elinizdeki Yaşlılar Bürosu (Seniorenbüro)
tarafından yayınlanmış anadilinizdeki rehber ile
şehrimizde yaşayan Türk vatandaşlarının
yaşamlarının iyleştirilmesinde ilk adım atılmış
bulunmaktadır.
Bu rehber, mevcut olan çeşitli yardımlar hakkında
bilgi edinme ve özel sorularda başvuracağınız
doğru kişiyi bulmanızda yardımcı olacaktır.
Ulrich Markurth
Sağlık ve Sosyal İşlerden
Sorumlu Encümen
Liebe Leserinnen und Leser,
in Braunschweig leben
mittlerweile ca. 1000 türkische
Mitbürgerinnen und
Mitbürger, die älter als 60 Jahre
sind. Seniorinnen und Senioren
ausländischer Herkunft haben
im Alter spezifische
Bedürfnisse und sind nach
einem arbeitsreichen Leben oft genauso auf
besondere Unterstützung angewiesen, wie
ältere deutsche Menschen.
Die Integration von älteren Migrantinnen und
Migranten, die Gewährleistung der sozialen,
gesundheitlichen Versorgung im Alter, ebenso
wie die Ermöglichung von ambulanter und
stationärer Pflege, die Verbesserung der
Wohnsituation und die Möglichkeiten sich mit
Landsleuten, aber auch mit deutschen
Seniorinnen und Senioren zu treffen, sind
Anliegen, die die Stadt Braunschweig ernst
nimmt und unterstützt.
Mit diesem vom Seniorenbüro der Stadt
Braunschweig herausgegebenen
muttersprachlichen Ratgeber ist ein wichtiger
Schritt getan, der helfen soll die Lebenssituation
der in unserer Stadt lebenden türkischen
Mitbürgerinnen und Mitbürger zu verbessern.
Diese Broschüre soll helfen, sich über die
vorhandenen vielfältigen Hilfeangebote zu
informieren und bei speziellen Fragen den
richtigen Ansprechpartner zu finden.
Ulrich Markurth
Stadtrat
REHBER ÜZERINE
(Einleitung zur Broschüre)
1.Kuşak göçmenler, gruplar içinde en çok acı
çeken Kuşak olmuştur. Vatandaki ekonomik ve
eğtim Koşullarının yetersizliği, iş ve meslek
edinmedeki güçlükler bu kuşaktakileri gurbet
yaban ellere itti.
Dili, dini ve yaşam biçimi farklı olan bu yaban
ellerde en ağır ve kötü işleri onlar yaptılar.
Ekonomiye yaptıkları katkıya rağmen en az pay
onlara düştü. Üsteklikde en çok horlanan ve
itilende onlar oldular.
Buna parallel olarak kendi kültürüne ve
adetlerine ve ülkelerinede yabanılaştılar. İki
kültürü birarada yasama şansını kullanmalarına
izin verilmedi.
Bu kuşak hedeflerini ve rüyalarını ( yaban ellerde
gecici bir süre çalışıp tekrar geri dönme gibi )
gerçekleştiremediği gibi üstelikte yaban ellerde
kök salmaya başladı. Eşler ve çocuklar getirildi ve
böylece içinde yaşadıkları toplumun parçası
haline geldiler.
Yaşam, çalışma hayatından sonrada devam
etmektedir. Emeklilikle birlikte Almayada
hayatlarnın son dönemini/baharını daha iyi ifa
edebilmek ancak bu yaşadığımız toplumun
sağladığı imkanları bilmekten geçer.
Bu rehber, Almanyada yaşamlarının son baharını
geçirmek isteyen Türk hemşerilerimiz için
hazırlandı ve Almanya genenilde vede
Braunschweigteki imkanlar hakkında bilgi
içermektedir. Rehber, son baharında yaşlılarımıza
daha rahat bir yaşam icin hazırlanmıştır.
YAŞLILAR VE ÖZÜRLÜLER REHBERİ
(Sozialgerontologische Einleitung für Senioren
und Behinderte)
sonbaharını Almanyada çocuklarının ve
torunlarının yanında kalarak geçireçeklerinin
işaretini vermektedir.
1970 lerden günümüze kadar birçok bilim dalı ve
bilim adamı yaşlılık üzerine araştırmalar yaptılar.
Bunun en önemli nedenlerinden biri Almanyada
ve Avrupada yaşam sınırının artması ve buna
parallel olarak doğumların azalması olmuştur.
Yaşlılara yönelik verilen hizmetler uzun ve köklü
bir geçmişe sahip olup Alman sosyal dayanışma
sisteminin önemli bir bölümünü oluşturur. Bütün
bunlara rağmen yabancı ve Türk yaslılarına
yönelik bir hazırlığın olmadığınıda tespit etmiş
bulunuyoruz.
Birçok bilimsel veriler 2030’ lu yıllarda yaşlıların
toplumdaki sayısal orantılarını tahmin etmek ve
buna yönelik planlar yapmak zorunluluğunu
beraberinde getirmiştir. Örneğin Almayada
yaşayan nüfusun 1984 senedinde %20 sini
oluşturan 60 yaşın üstündeki insanlar 2030 da %
37 lere varan bir oranla temsil edilecekler.
60 yaş üstü yabancılar ise 1993’ de genel nüfusun
içinde % 5,1 lik oranda temsil edilirken bu sayı
2030’da %24,1 lere çıkmaktadır. Bu şu anlama
gelmektedir.
Almayada yaşayan yabancıların sadece 60 yaş
üstünü oluşturan insanların sayısı 1,3 Milyona
çıkaçaktır. Bu da aynı zamanda yaşlı
insanlarımızın büyük bir bölümünün hayatlarının
Hayatlarının sonbaharını mutlu, saglıklı ve huzur
içinde geçirmeyi hak eden 1. kuşak göçmenlerin
din, dil ve kültür farklılıklarına saygı göstererek iyi
bir hizmet gerçekleştirmek, bu insanlara verilecek
olan değer ve önemi gösterecektir. Biz
hizmetlerin yaşlı yabancıların istek ve
beklentileriyle örtüşmesi yada uyum içinde
olması gerektiğinie inanıyoruz.
ALMANYA`DA YAŞLILARA VERİLEN
HİZMETLER
(Unterstützung und Hilfen für Senioren in
Deutschland)
Federal Alman Devleti, kendisini sosyal hukuk
devleti olarak tanımlar. Bu anlayış alman
anayasasının birinci maddesinde şöyle ifade
edilir; İnsanlık onurundan taviz verilemez. Bu
maddeden yola çıkarak, Almanya`da yaşlılara
yönelik her türlü hizmetlerin yerel yönetimler
tarafından düzenlenmeleri ve yönlendirilmeleri
sağlanmıştır. Ancak somut hizmetler çeşitli sosyal
kuruluşlar aracılığıyla sunulmaktadır. Bu
kuruluşların tanınmış ve önde gelenleri şunlardır:
¾
¾
¾
¾
¾
¾
Stadt Braunschweig, Seniorenbüro
Arbeiterwohlfahrt
Carıtasverband
Dıakonisches Werk
Deutscher Paritätischer
Wohlfahrtsverband
Deutsches Rotes Kreuz
Bu topluma faydalı sosyal kuruluşlar, belediyeler
ve sayıları kabarık olan daha küçük derneklele
birlikte yaşlılara yönelik
¾
¾
¾
sosyal, kültürel ve boş zamanları
değerlendirme hizmetleri (offene
Altenhilfe )
hafif tedavi ve bakım hizmetleri
(ambulante Hilfen)
yataklı bakım ve tedavi hizmetleri
(statıonäre Hilfen )
adları altında toplayabileceğimiz hizmetleri çeşitli
kurum ve işletmeler aracılığıyla sunarlar. Yukarda
da belirtiğimiz gibi sosyal devlet, 60 yaşlarında
başlayan yaşlılık döneminin zorluklarını ve
sorunlarını ortadan kaldırmak, yaşlı insanların
sorunlarına çözümler bulmak için, sosyal ağı
içerisinde geniş bir bölüm ayırmıştır. Tüm bu
imkanlardan faydalanmak her yaşlının olduğu
gibi yabancı kökenli yaşlılarında en doğal hakkıdır
ve ilerde hisedeceğimiz gibi aynı zamanda
ihtiyacıdır.
Bununla birlikte bazı insanlarımız emekli
olduktan sonra geri dönme planları
yapmaktadırlar. Bir çoğumuzun kabul etmesi
gereken bir gerçek varki, o da geri dönüş
gerçekleştirilmesi imkansız bir hayaldir. Bu
durumda yapılması gereken, sağlıklı ve gerçekci
kararlar verip hayatımızın son baharını gerçekci
ve kalıcı bir şekilde düzenlemektir. Hayat,
yaşlılıkta da devam etmekte ve güzelliğini
korumaktadır.
Öte yandan Almanya`da ( Braunschweig`da ),
yabancı yaşlılara yönelik hizmet sunma
çalışmaları başlatılmaktadır. Amaç, bu insanlarıda
yaşlılara yönelik çalışmalardan faydalandırmaktır.
Bu rehberin hedefi, bu tür girişimlere yardımcı
olmak, yaşlı ve özürlü insanlarımıza
Braunschweig`da var olan özel hizmetleri
tanıtmak, onların bu tür hizmet ve imkanlardan
yararlanmalarını sağlamaktır.
SOSYAL KÜLTÜREL VE BOŞ ZAMANLARI
DEĞERLENDİRME HİZMETLERİ
(Freizeitgestaltung)
Çalışma hayatından ( üretimden ) kopmuş yaşlı
insanın, eskiye rağmen daha çok boş zamanı
olduğu herkesce malum. Bu zamanları kişiye zevk
verecek şekilde düzenlenmesinde yardımcı olmak
için çeşitli hizmetler sunulmaktadır:
YAŞLILARA YÖNELİK DANIŞMA HİZMETLERİ
(Altenberatung )
Bu tür hizmetler, yerel yönetimlerin sosyal
dairelerinde görevli sosyal hizmet danışmanları
tarafından idari yönden, yani belediyelere
yönetilen isteklerin incelenmesi yönünden
verirlirken, yardım kurumları tarafından
görevlendirilmiş sosyal hizmet uzmanlarınca da,
şehirde, yaşlıların bulunduğu birçok yerde,
rehberlik yönünden verilir. Bu yaşlılık
danışmanlığı, yaşlılara ilişkin sorunlarda kişiye her
türlü bilgiyi vermek, her türlü yazışmalarda
destek olmak, bakım ve gözetim durumunda yol
göstermektir.
YAŞLILAR MECLİSİ
(Seniorenrat)
YAŞLILAR BULUŞMA MERKEZLERİ
(Begegnungsstätten / Altentagesstätten)
Braunschweig belediyesine bağlı olarak, yaşlıların
sorunlarıyla ilgilenen ve böyle konularda belediye
meclisine öneriler ve tavsiyelerde bulunması için
oluşturulmuştur. Dört yılda bir seçimle oluşan bu
mecliste 60 yaşını doldurmuş yaşlılar seçme ve
seçilme hakkına sahiptirler. Yabancı kökenli
yaşlılar da 1993 ten buyana seçme ve seçilme
hakkına sahiptirler.
Bu buluşma merkezleri genellikle sosyal yardım
kurumları/kuruluşları bünyesinde olup, bütün
gün hizmet verirler. Bu merkezlerde sosyal
hizmet uzmanları görev yapmaktadırlar. Onlar
yaşlılar kulüplerinin hizmetlerinin yanında,
yaşlılara uygun çeşitli faliyetler ( kurslar, geziler
vs.) sunarlar.
YAŞLILAR KULUBÜ
(Altenklub/Seniorenkreise)
Böyle kulübler semtlerde yaşlı insanların haftanın
belli günlerinde birarada hoşca zaman geçirme
ve boş zamanlarında yapılan faliyetlere katkı
sağlanan mekamlardır. Bu kulüpler farklı sosyal
kuruluşların tesislerinde o semtin yaşlıları için
oluşturulmuştur ve yönetimi kendi aralarında
seçilmiş kişiler tarafından fahri (gönüllü) olarak
yürütülür. Bu kulüblerde güncel bir çok konuda
yaşlılığı ve yaşlıları ilgilendiren bilgilendirme
toplantılarıda yapılır.
TOPLU ÖĞLE YEMEKLERİ / STATIONÄRER
(Mittagstisch)
Şehrin belli yerlerinde, halen faal olan yaşlılar için
toplu öğle yemekleri sunulmaktadır. Çoğu kez
yaşlılar buluşma merkezleri ve huzur evleri gibi
yerlerde verilir.
EVLERE YEMEK HİZMETİ
(Essen auf Rädern)
Kendi yemeğini yapamayacak kadar hasta yada
özürlü, fakat kendi evinde yaşayabilecek kadar
sağlıklı olan yaşlılar için, bir çok yardım kuruluşu
yemek servisleri düzenlemektedirler. Öğleleri
sıcak, akşamları ve hafta sonlarında dondurulmuş
olarak dağıtılan bu yemeklerin ücretleri farklıdır.
EVLERE ACİL TELEFON SİSTEMİ (Hausnotruf)
Yalnız yaşayan yaşlı insanların sağlık ve güvenlik
problemlerine çözüm getirmek için uygulamaya
konulan bir projedir. Esas itibarıyle kişinin
vücudunda taşınan acil telofon parmağı adı
verilen bir küçük araç üzerine kurulur. Ek bir
araçla telofona bağlı olan bu parmak aracılığıyla
lüzum olduğu her zaman ( gece-gündüz ) hizmet
veren bir acil yardım merkezine alarm verip, o
merkez tarafından önceden örgütlenmiş kişiler
aracılığıyla yardım edilmesi sağlanmaktadır. Tesis
edilmesi aşağı yukarı 35 Euro olup, aylık aidatı 33
ile 35 Euro arasındadır. Bu aracın yol açtığı
masrafları, gelir düzeyi düşük olanlar için
gereğinde sosyal daire tarafından karşılanabilir.
TELEFON ZİNCİRİ
(Telefonkette)
Yaşlı insanların sık sık yardıma ihtiyac duymaları
vesilesiyle oluşturulan bu kurum, en az 7 kişinin
bir araya gelip, her gün belli saatte belli bir
şemaya göre birbirlerini telefonla arama
sistemine dayanır. Grubun içinden seçilen bir
kaptana gereken yardım istekleri ulaştırılacağı
gibi, telefona çıkmayan üyelerin de durumunun
araştırılması gerekliliği iletilir.
HAFİF TEDAVİ VE BAKIM HİZMETLERİ
(ambulante Hilfen)
Yakın tarihe kadar farklı kuruluş, kurum ve
istasyonlar vasıtasıyla sunulan hafif tedavi ve
bakım hizmetleri gelecekte belkide bizdeki sağlık
ocaklarını andıran ( Servıce Center ) adlı
merkezlerden verilir. Hasta yaşlı kişinin bakımı, ev
işine yetişemiyen yaşlıya ev işlerinde yardım, alışveriş edemeyenlere alış-verişte yardım, sıcak öğle
yemeği sevisi gibi bır çok hizmet ve danışmanlık
bu merkezler aracılığyla sunulur. Bu merkezlerin
bilgilendirme ve danışma hizmetleri ücretsiz
olup, diğer hizmetleri ücretlidir.
Fakat bir çok durumda bu ücretler, hizmeti
alanlar tarafından değil, hastalık ya da bakım
sigortası tarafından (ya da sosyal daıre tarafından)
karşılanmaktadır.
Bu hizmetler şunlardır:
BAKIMA MUHTAÇLAR İÇİN EV HİZMETLERİ
(Mobiler Sozialer Hilfsdienst)
Hasta, özürlü ve yaşlıların ev işlerini gereği gibi
görememeleri durumunda, bakım istasyonlarının
hizmetlerine ek olarak bu kuruluşlar ev temizliği,
yemek, alış-veriş, dışardaki işlemlerin yapımına
katkı, sosyal ve külürel yaşama katılıma yardım
amacıyla hizmet vermektedirler. Bu hizmetler
belli bir para karşılığında yapılır. Maddi gücü
olmayan yaşlılar için sosyal daire masrafları
istlenir.
YAŞLI KONUTLARI
(Hauswirtschaftsliche Hilfen in der Wohnung)
Yaşlı kişi kendi işlerini yapabilecek ve ihtiyaçlarını
karşılayabilecek sağlıklı da olsa, konutlarda
merdiven çıkma, çöp dökme, soba yakma gibi
bazı zorluklarla karşılaşabilir. Bu durumlardaki
kişiler için belediyeler imar planları çerçevesinde
yaşlılara uygun pratik konutlar üretmektedirler.
Bizzat başvuru yapılarak, belediyeler ( konut
dairesi ) yaşlı ınsanların bu tür sosyal konutta
oturma hakkını kullanabilirler.
BAKIM OCAKLARI
(Sozialstationen)
(Gut beraten? Was ist wichtig beim
Arztbesuch)
Yaşlılar, özürlüler ve hastalara hizmet veren bu
kuruluşlar, evde bakım gerektiren durumlarda
iğne yapılması, pansuman, hasta jimnastiği gibi
bakım, kişinin temizliğiğne ilişkin hijyenik hasta
bakıcılık hizmetlerini veren yerlerdir. Masrafları
bakım sigortaları tarafından (Pflegeversıcherung)
tarafından karşılanır. Bakımın niteliğine ve
durumuna göre, bakıma muhtaç kişi de belli
durumlarda katkıda bulunması gerekebilir.
Sıkca hastalar, doktor ziyaretinden sonra
kendilerine verilen yoğun bilgilerden
etkilenirler yada birçok şeyi bilmedikleri,
nelerin kendilerini ilgelendirdiği intıbasına
kapılırlar.
Aşağıdaki Checklistesi sizlere yardımcı
olacaktır:
- doktor ziyaretine hazırlıklı olun
- doktorla yapılan konuşmanın kalite değerini
yapın
İHTİYAÇ SAHİPLERİNE ARAÇ – GEREÇ
SAĞLAMA
(Hilfsmittelverleih)
Braunschweig belediyesi yaşlılar için hasta
karyolası, tekerlekli sandalye, tuvalet iskembesi
baston koltuk değneği gibi yaşlı ve sakat
kimselerin zaman zaman ihtiyaç duyacağı araç ve
gereçler bulundurmaktadır. Bu araç ve gereçler
geçici bir süre için yaşlı ve sakat insanlara ödünç
verilmektedir. Bu araç ve gereçlerin bakım ve
tamiri de aynı servis tarafından yapılır.
İYI DANIŞMANLIK MI?
Doktor ziyareti için Cheklistesi
Doktor ziyaretinden önce düşünmeniz
gereken şeyler:
- Ağrılarınızın nereden kaynaklandığının
tahminini yapınız
- Bu ziyaretteki beklentiniz nedir?
(örneğin belirli tedavi yöntemleri, recete,
uzman doktora havale etmek vs.)
- hangi belgeleri birlikte götürmek
zorundasınız?
(örnegin sağlık sigorta kartı, aşı karnesi
önteşiş, röntgenler, doktor raporları)
- hangi diğer önlemleri harekete
geçirmelisiniz?
- hastalığınız için diğer bilgi ve yardımcı
önlemler mevcut mu?
(örneğin Broşürler, kişiye yönelik yardım
grupları yada internetteki önlemler/ bilgiler)
Doktorla konuşma esnasında dikkat
edilmesi gerekenler:
- Konuşma sizin için anlaşılır bicimde mi?
Birbirine bağlı olan bilgileri
anlayabiliyormusunuz, yabancı kelimelerin
açıklaması yapılıyormu?
- Sizin için tedavinin hedefi anlaşılıyor mu?
- Hangi önerilen önlemlerdeki etkiler
bekleniyor yada kabullenmesi gerekiyor?
(örneğin faydaları, riskleri, günlük yaşama
etkileri)
- Neden sizin için böyle tedavi yada muayane
tavsiye ediliyor, nedeni açıklanıyor mu?
- Geçici olarak hastalığa müdahale
etmemeye, beklemeye ve gözlemeye neden
var mı?
- Önerilen muayene yada tedavi için
alternatifler mevcut mu? (örneğin değişik
muayene yöntemleri yada terapileri, bunlar
nasıl etki gösteriyorlar?)
Doktor ziyretinden sonra yapılabilinecek
şeyler:
- Doktor ziyaretinden ve konuşma seyrinden
genel olarak memnunmusunuz?
- Hangi tavsiyeleri gözönüne alıyorsunuz?
- Hangi diğer önlemleri harekete
geçirmelisiniz?
- hastalığınız için diğer bilgi ve yardımcı
önlemler mevcut mu?
(örneğin Broşürler, kişiye yönelik yardım
grupları yada internetteki önlemler/ bilgiler)
Nerede diğer bilgiler ve yardım önlemleri
alabilirsiniz:
- doktorunuza sorunuz
- sizi tedavi eden hekimle konuştuktan sonra
diger doktorları seçiniz (belki sağlık kasasının
ödemesi mümkün değil)
- internette çokca bilgi kaynakları mevcuttur,
bilgilerin kalitesine dikkat ediniz. İyi kaliteyi
gösteren işaret ’’Health on the Net’’
Foundatıon (HON) olabilir.
- Sağlık Sigortalarından, hasta
bilgilendirmelerden, kendine yardım
örgütlerinden ve tüketici bilgi merkezlerinden
danışma hizmeti alınız.
Adresleri telefon rehberinde bulunur.
SOSYAL YARDIM
(Sozialhilfe)
Sosyal yardım yasaının 12. ci bölümü
(SGBXII), yardıma muhtac olan vatandaşların
insanlık onuruna yakışacak bir yaşam idame
ettirebilme imkanını temel görev olarak
belirlemiştir. Zor durumda olan her insan
sosyal yardımdan yasal olarak yararlanma
hakkına sahiptir. İçinde bulunulan zor
durumun nedenleri önemli değildir.Soayal
yardımın verilmesi, kişinin kendi gelirinin yada
mal varlığının yeterli olmamasını ve gerkeli
yardımın başka insanların, özellikle aile
fertlerinin yada sosyal dairelerin örneğin
Federal Çalışma Dairesi, Hastalık Sigortaları,
Bakım Sigortaları, Sosyal Sigortalar
Kurumundan yapılmamasını şart koşar.Sosyal
yardım yasasının 12. ci bölümü aşağıdaki
yardımları kapsar:
- beslenme yardımı
- yaşlılıkda ve iş kaybı durumunda
yapılan temel ihtiyaç yardımı
- sağlık yardımı
- engelliler için uyum yardımı
- bakım yardımı
- özel hayat şartlarında yardım
- farklı drumularda yardım
Beslenme yardımı özellikle konut elbise, vücut
bakımı, ev, ısınma ve günlük kişisel ihtıyaçları
kapsar. Yaşam için gerekli tüm ihtiyaçları,
istisnai olan konut, ısınma ve özel ihtiyaçlar
dışında normal yapılan yardımlar
(Regelleistungen) çecevesinde yapılır.
Yapılan yardımların tutarı başvuran kişinin
gelir ve mal varlğınının durumuna bağlıdır.
Yaşlılıkta ve iş kaybı durumunda yapılan
temel ihtiyaç yardımı (Grundsicherung im Alter
und bei Erwerbsminderung), ihtiyaca göre
yaşlılıkta ve iş kaybı durumunda yapılan
yardımı düzenleyen yasa 1 Ocak 2006
tarihinde kaldırılarak, Sosyal kanun kitabının
(12. kitap Sosyal Yardım SGBXII) 4 üncü
bölümüne aktarılmıştır. Kanunen bu
yardınmlardan faydalanacak kişiler şunlardır:
¾ 65 inci yaşını doldurmuş olanlar
¾ 18 inci yaşını doldurmuş olan ve iş
piyasasından bağımsız olarak sağlık
nedenlerinden dolayı süresiz iş kaybı
olanlar.
Temel ihtiyaç yardımı, başvuranın ve birlikte
yaşadığı eşinin vede Partnerinin (arkadaşının)
gelir durumuna bağlıdar.
YAŞLILARA SUNULAN DİĞER HİZMETLER
(Weitere Hilfen für Senioren)
> Ek sosyal yardım ( Mehrbedarf für Alte bei der
Sozıalhilfe )
Almanya’da geçimini kendi imkanlarıyla
sağlayamayan kişilere devlet tarafından sosyal
yardım yapılmaktadır. Bu yardım, özel ek
ihtiyaçlar nedeniyle yaşlılara % 20 daha yüksek
olarak gerçekleşmektedir. Bu % 20 oranındaki ek
sosyal yardım Temmuz 1993 tarihinde alınmış
olan karar gereği 65 yaş üstündeki yaşlılara
yapılır.
KONUT YARDIMI
(Wohngeld)
Konut parası devletin kira yada ev sahipleri
için ödenen hibe maliyetindeki
yardımlardır.Konut yardımının yapılamsı kuru
kiranın, ek giderlerinin yüksekliğine ve evde
ikamet edenlerin sayısına ve de eve giren
gelirin seviyesine bağlıdır. Konut yardımı için
başvuru yapmak zorunluluğu vardır. Şartlar
yerine getirildiği zaman konut yardımı alma
hakkına sahipsiniz. Konut yardımı dairesi
(Wohngeldstelle) çalışanları konuyla ilgili her
türlü bilgiyi verirler. Bu dairede başvuru
dilekceleri ve her türlü bilgilendirme broşürleri
mevcuttur. Başvuru dilekcelerine internetteki
www.braunschweig.de deki danışma ve idare
(Rat und Verwaltung) bölümünde FormularService de ulaşabilirsiniz.
KONUT İZİN BELGESİ
(Wohnberechtigungsschein)
Devlet yardımıyla yapılmış olan konutlarda
oturabilmek için konut izin belgesi gereklidir.
Bunun için nüfus cüzdanı ve gelir belgesi
istenmektedir. Kişinin gelirine bağlı olarak
verilir.
Dairede konuyla ilgili detaylı bilgiler mevcut
olup, konut pıyasası ve sosyal konutlar ile
bilgiler sorulabilir. Konut izin belgesi belli bir
işlem parası karşılığında verilir. Başvuru
belgelerine internetteki
www.braunschweig.de, Formular-Service den
ulaşılabilinir.
YATAKLI BAKIM VE TEDAVİ MERKEZLERİ /
(Altenwohnung)
Yaşlı insanlarda eşyanın tabiatı gereği hastalık ve
bakım ihtiyacı oranları artmaktadır. Çocukların
kendi ailelerini kurmuş, eşlerin hayattan ayrılmış
olduğu durumlarda, kişinin hayatın her alanında
zorluklarla karşılaşması gündeme gelebilir. Bu
durumlarda modern toplumlar yaşlı insanların
geri kalan hayatını sosyal ve insancıl bir ortamda
geçirebilmesi amacıyla uzun süreli yada devamlı
kalınabilinecek bakım ve tedavi kurumları
oluşturmuştur.
Türkiye’de ‘Huzur Evi’ olarak tanınan bu
kuruluşlar, Almanya’da şu şekilde karşımıza
çıkarlar:
YAŞLILAR YURTLARI
(Altenwohnheime)
Kendisine yetebilen ve kendi işlerini kendi başına
yapabilen yaşlı insanlar, bir veya iki kişilik küçük
konut birimlerinden oluşan yurtlara
yerleştirilmekte ve bu yurtlarda onlara gereğinde
yararlanabilecekleri basit bakım ve sağlık
hizmetleri sunulmaktadır. Bu yurtlarda ayrıca
isteyene yemek verilmekte, boş zamanları
değerlendirmeye yönelik çeşitli hizmetler de
sunulmaktadır. Hayır kurumları ve yerel
yönetimler (belediyeler) tarafından oluşturulan
bu yurtlara girme başvurusunu 60 yaşını
dolduran insanlar bizzat yapmaktadırlar. İlgili
kurum, başvuru yapanın kişisel durumunu
inceleyip yurda almayı uygun görürse, onunla
birlikte anlaşmayı yapmaktadır. Tek başına veya
karı-koca olarakta yurtlara yerleşmek mümkün
olup, ücretleri 250 ile 750 Euro arasında
değişebilmektedir. Geliri az olan yurttaşların yurt
ücretleri kısmen veya tamamen sosyal daire
tarafından karşılanır.
YAŞLILAR İÇİN BAKIM YURTLARI
(Alten- und Pflegeheime)
Günlük temel ihtiyaçlarını ve oturduğu konutun
bakımını karşılayamacak kadar hasta olan yaşlı
insanlar için düşünülmüş ve oluşturulmuş olan
yurtlardır. Bu bakım yurtlarında bir ve iki yataklı
odalardan başka rehabilitasyon bölümleri,
jimnastik ve spor bölümleri, toplantı salonları ve
bakım banyoları gibi çeşitli tedavi bölümleri yer
alır. Bu bakım yurtlarında günün 24 saati görev
yapan uzman hastabakıcılar bulunurlar.
Diğer hizmetlerde olduğu gibi belediyeler ve
sosyal kurumlar tarafından oluşturulmuş olan
bakım yurtlarına yapılan başvurular doktor
muayenesi sonucunda bakıma muhtaçlığı
belirlendiğinde olmaktadır. Bu tür bakım
yurtlarının üçretleri kişi başına ayda 2.000 Euro
civarındadır. Bu ücretler emekli aylığının az
olması nedenıyle, kişinin kendi katkısının
yanında, bakım sigortaları ( Pflegeversicherung )
ve sosyal daireler tarafından karşılanmaktadır.
Yaşlanıp bakıma muhtaç olan kişiler için yada
onların aileleri için bakım yurduna gitme
düşüncesi ilk etapta güç görünse bile, orada
verilen bakım hizmetinin uzman kişiler tarafından
yapıldığını, oraya gidenin yaşıtlarıyla birarada
olduğu ve ortama da kısa bir sürede alışabildiği
düşünüldüğünde, bunun onlar için daha uygun
çözüm olduğu anlaşılacaktır. Aile fertlerinin yaşlı
insanların bakımını üstlenmeleri belkide uzun
süre normal yaşamdan kopmalarına neden
olacaktır. Oysa bakım yurdunda bulnan
yakınlarıyla ilişkilerininde olumlu bir şekilde
gelişebileceğini düşünürsek, bakım yurtlarının
yaşlı insanlar için olduğu kadar, onların aile
fertleri için de oldukca yararlı ve gerekli kurumlar
olduğunu görürüz.
BAKIM SİGORTASI
(Pflegeversicherung)
1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe giren yasayla,
sağlık sigortası bünyesinde bakım sigortası
bölümü oluşturulmuştur. Sağlık sigortasına üye
olan herkes otomatikmen o sağlık sigortasının
bünyesindeki bakım sigortasının da üyesi
durumundadır. Sağlık ve emeklilik sigortaların da
olduğu gibi bakım sigorta aidatlarının yarısını
işveren ve diğer yarısı sigortalı tarafından
karşılanır. Sağlık sigortasında gecerli olan kural,
aile reisinin sigortası tüm aile fertlerini kapsaması,
bakım sigotası için de geçerlidir.
Bakım sigortası, tıbbi hizmetlerin dışında kalan,
kişinin güncel yaşamını devam ettirebilmesi için
belli aralıklarla devamlı ihtiyaç duyduğu,
bedensel, zihinsel ve ruhsal rahatsızlık veya
hastalık nedeniyle verilmesi gereken hizmetleri
kapsar. Bakımı gerektiren durumlar üç gruba
ayrılır ve gruba tabi olan parasal ve diğer araçgereç yardım sınırı belirlenmiştir. Bu gruplar
şunlardır:
1. Basamak: Önemli ölçüde bakıma muhtaç
olanlar ayda 205 Euro’a kadar parasal ve
384 Euro’a kadar araç-gereç yardımı
alabilirler.
2. Basamak: Aşırı ölçüde bakıma muhtaç
olanlar ayda 410 Euro’a kadar parasal ve
921 Euro’a kadar araç-gereç yardımı
alabilirler.
3. Basamak: Had safhada bakıma muhtaç
olanlar ayda 665 Euro’a kadar parasal ve
1432 Euro’a kadar araç-gereç yardımı
alabilrler.
Bakıma ihtiyaç duyanların bu ihtiyaçları,
belirlendikten sonra kendilerine para veya hizmet
olarak verilir. Bakıma muhtaç kişi bu iki olasıklık
arasında seçim yapabileceği gibi, her ikisinden
birarada yararlanabilir. Bakım sigortası tarafından
tamamen karşılanamayan bakım masrafları,
kişinin kendi imkanları yetersiz ise, eskiden
olduğu gibi sosyal daireler tarafından karşılanır.
HUKUKİ DENKLİK
(Gleichstellung von Behinderten und
Nichtbehinderten )
Özürlülük derecesinin % 50 nin altına düşmesi
halinde ağır özürlülük durumu mevcut değildir.
Eğer en az %30 özürlülük tespit edilmiş ise, özürlü
kişi, iş kurumuna (ARGE) bir dilekceyle ağır
özürlülere hukuki alanda denklik için istemde
bulunabilir. Verilen dilekçeye iş kurumunca
özürlü kişinin hukuki denkliği ( Gleichstellung )
olmadığı takdirde işyerini koruyamıyacağı yada
uygun bir işe alınamıyacağı belirtilmesi gerekiyor.
Özürlü kişinin işine son verilmesi özürlülüğü
sebebiyle değilde, işyerindeki ekonomik
nedenlerden olmuşsa, iş kurumu bu isteğe
olumlu cevap vermeyebilir. Hukuki eşitliğe sahip
olan özürlüler, ağır özürlülerin yararlandıkları
fazla izinle, ücretsiz olarak kamu taşımacılığı
hizmetlerinden hariç tüm diğer haklardan
yararlanmaktadırlar.
AĞIR ÖZÜRLÜLÜ KANUNU ILE VERILEN
HiZMETLER ( SchwBehG )
(Rechtliche Rahmenbedingungen und mögliche
Dienste und Hilfen für Schwerbehinderte)
Adı geçen kanunun yolu ile ortaya çıkan birçok
hak ve hizmetlerden yararlanmak yetkili
kuruluşlara, dairelere gitmek birçok yanlış
anlamları önleyecektir. Kişinin kendi özel
durumu, zorlukları, devamlı değişen hizmet alanı
ve hukuksal çerçeve gözönünde tutulduğunda,
doğrudan danışma yapılması cok doğru olur.
Sosyal kuruluşlar (Arbeiterwohlfahrt, Rotes Kreuz,
Diakonie, Caritas v.s. ), özürlüler örgütü, sosyal
sigortan kurumları ve kuruluşları tarafından
danışma hizmetleri verilmektedir.
Alınacak bilgi ve yapılan danışmalar ücretsizdir.
1. Konunun çok karışık olması nedeniyle
özürlülükle ortaya çıkan zararların giderilmesi için
verilen hizmetlerin bazılarından yararlanmak için
önemli olanları sırasıyla:
Gelir ve üçret vergisi alanında, özürlülük, hastalık
ve rehabilitasyon tedavileri, evlerde çalıştırılan
personel, evde bakım, yaşlılar yurdu ve
bakımevlerine yerleşme gibi alanlarda değişen,
vergiden
muaf
yararlanabilirler;
tutulan
miktardan
2. Özel arabası olanların ve kamu taşımacılığı
hizmetlerinden yararlanmada örneğin özel oto
vergisinden muaf veya indirimli tarifesinden
yararlanma, özel sorumluluk sigortası tekerlekli
sandalyeleride dahil etme, TÜV ( Araba teknik
Kontrol ) harçlarından muaf tutulma veya
indirimli tarifeden yararlanma, park yeri ayırtma
veya özel park yeri izini alma, smog alarmı
verilmesi ile otomobil kullanma yasağından muaf
tutulma, kamu taşımacılığından refakatcı ile
ücretsiz yararlanma, demir ve hava yollarından
düşük tarifelerle seyhat etme imkanı, hasta
asansörlerinden ücretsiz yararlanma, gibi bircok
hizmetlerden;
3. İkamet alanında, yükseltilmis kira yardımı,
sosyal evlerde oturabilmek icin öngörülen en
yüksek kazanç sınırının arttırılması, temel
vergiden indirim, mahkeme masraflarından muaf
veya indirimli harç masraflarından yararlanma,
değerli belgelerin tahsis ve tasdik edilmelerinde
indirimli ücretten, sosyal durumun uygun
olmadığı gerekçesiyle oturulan evden, ev sahibi
rarafından çıkıs verilmesi halinde, itiraz hakkının
olamsı. Özürlülerin ihtiyacına karşılık verilecek
evlerin düzenlenmesi için verilen yardım gibi
haklar;
4.İletişim
alanında,
görme
kusurluların
yararlandığı, körler icin özel mektup gönderme
servisi, televizyon ve radyo vergilerinden muaf ve
indirimli tarife ile telefon kullanma veya ek araç
ve özel telefon hizmetleri;
5. İş ve meslek icra alanında, iş ve meslek sürekli
alınan yardımlar, iş akdi feshi ihbarından
korunma
(Kündigungsschutz),
fazla
izin,
muamele
vergisinden muaf veya indirimli tarife.
ÖZÜRLÜLÜK/ ENGELLILIK
(Behinderung)
Kişinin günlük her türlü ihtiyaçlarını karşılamada,
hayatın her alanında yaşamını icra etmede,
sürekli olarak fiziksel ruhsal ve zihinsel
değişiklikler
ile
ortaya
çıkan
hasarlara
bozukluklara ve engellere özürlülük denir.
Özürlülüğün tespiti uzman hekimler tarafindan
belirlenir.
Özürlülük genenilde bir hastalık sonucu ortaya
çıkar. Özürlülük genç insanlarda yüzde 2 ile 3
arasında görülmektedir. Yaşın ilerlemesiyle
birlikte özürlülük riski ve oranıda buna parallel
olarak artar. Örneğin 60 yaş üstü insanlarda
özürlülük yüzde 50lere kadar çıkmaktadır. Bu
oran 80 yaş ve üzerindeki insanlarda dahada
yüksektir.
ÖZÜRLÜLÜK NASIL TESPİT EDILIR?
(Feststellung der Behinderung)
Özürlü/ Engelli kişi, sosyal Kanunun kendisine
tanıdığı yasal yolu kullarak yardım isteme hakkına
sahiptir. Özürlülüğün ve derecesinin tespiti ancak
bilirkişi ( doktor ) yada uzman bir heyet
tarafından yapılır, yada sıkca rastladığınız müşkül/
düşkün
insanı
koruma
dairesi
(Versorgungsamt) diye ifade edebileceğimiz
resmi Bakım dairesi tarafından yapılır.
Versorgungsamta bir dilekce ile başvuru yapılır.
Başvuru sonucu daire, varsa özürlülüğü ve
derecesini belirler ve başvuran kişiye tebliğ eder.
ÖNEMLİ ADRESLER
(Wichtige Adressen)
Stadt Braunschweig
Das Seniorenbüro
Kleine Burg 14
38100 Braunschweig
Tel.: 0531 470 -1
Die Betreuungsstelle
Langer Hof 8
38100 Braunschweig
Tel.: 0531 470-1
Das Versicherungsamt
Auguststraße 9-10
38100 Braunschweig
Tel.: 0531 470-1
Arbeıterwohlfahrt Braunschweig
Peterskamp 21
38108 Braunschweig
Tel.: 0531/39 08-0
Caritasverband Braunschweig e.V.
Casernenstr.30
38100 Braunschweig
Tel.: 0531/3 80 08-0
Diakonisches Werk Braunschweig
Klostergang 66
38104 Braunschweig
Tel.: 0531/37 03-0
Deutsches Rotes Kreuz BraunschweigSalzgitter e.V.
Adolfstr.20
38100 Braunschweig
Tel.: 0531/2 20 31-0
Paritätischer Braunschweig
Saarbrückener Straße 50
38116 Braunschweig
Tel.: 0531/4 80 79-0