Tasarım Hızlandırıcı
Transkript
Tasarım Hızlandırıcı
BÖLÜM 12 Tasarım Hızlandırıcı Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™ Tasarım Hızlandırıcı (“Design Accelerator”) Tasarım Hızlandırıcı (“Design Accelerator”), gerçek dünya koşullarına göre, hız, güç ve malzeme gibi, standart mekanik sistemler tanımlamanızı sağlayan özel bir araçtır. Tasarım Hızlandırıcı üç parçaya ayrılmaktadır: • Standart Bileşenler • Mekanik Hesaplamalar • Mühendisin El Kitabı Tasarım Hızlandırıcılar’a, montaj dosyalarında ulaşılır. Bir montaj dosyası açın ve “Assembly Panel” yazısının üzerine sol tuş ile tıklayın. Burada, “Design Accelerator” seçeneğini işaretleyin. Inventor panelinde Tasarım Hızlandırıcılar listelenir. Standart Bileşenler Standart bileşenler içerisinde bulunan parçalar ve mekanik sistemler, gerçek dünya koşullarına göre seçim yapılarak çizime yerleştirilir. Örneğin, bir cıvata bağlantı tanımlamak istediğinizde, cıvata bağlantısını tanımlayan tüm elemanlar kütüphaneden seçilir, bağlantının uygulanacağı plakalar gösterilir. Autodesk Inventor, otomatik olarak delikleri açar, montaj sınırlamalarını uygular. Sonuçta standart bileşenler, makine tasarımında sıklıkla kullanılan parçaların ve mekanik sistemlerin hesaplanarak seçimini sağlamaktadır, böylece büyük bir hız ve verimlilik sunmaktadır. Standart bileşenler altında aşağıdaki parçalar ve mekanik sistemler bulunmaktadır: • Cıvata bağlantıları • Miller 572 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ • O-ringler • Dişliler (düz, konik) • Kayış ve zincir sistemleri • Sonsuz vidalar • Yaylar • Pimler • Kamlar Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Mekanik Hesaplamalar Mekanik hesaplamalar sayesinde, tasarımlarınızın hatasız ve tanımlanan koşullara tamamen uygun olmasını sağlayabilirsiniz. Tasarım Hızlandırıcı aşağıdaki mekanik hesaplama seçeneklerini sunmaktadır: • Kaynakların dayanım hesabı • Rulman hesabı • Mil ve deliklerin geçme hesabı • Tolerans hesabı • Fren sistemlerinin hesabı ve çizimi • Plakaların tasarımı ve analizi Mühendisin El Kitabı Mühendisin El Kitabı, mühendislik teorileri, formülleri ve makine tasarımında kullanılan algoritmaları içeren elektronik bir başvuru kaynağıdır. Böylece, referans kitapları karıştırmaya gerek kalmadan, istediğiniz bilgiler elinizin altındadır. Tasarım Hızlandırıcı Komutlarına Ulaşım Tasarım Hızlandırıcı özelliklerine montaj ortamında (IAM dosyalarında) Inventor panelinden ulaşabilirsiniz. Inventor panelinde, “Assembly Panel” yazan yere sol tuş ile tıkladığınızda “Design Accelerator” seçeneği görülür. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 573 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™ Bu seçildiğinde, Tasarım Hızlandırıcı komutları açılır. 574 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Standart Bileşenler Standart bileşenler, mil, dişli, cıvata bağlantıları, yaylar gibi standart parçaları ve mekanik sistemleri içerir. Cıvata Bağlantıları Cıvata bağlantıları, “Bolted Connection” ikonuna çift tıklatılarak açılır. “Design” sekmesi, bağlantının tanımlanmasını sağlarken, “Calculation” ve “Fatigue Calculation” bağlantıların hesaplama araçlarını içerir. “Calculation” seçildiğinde aşağıdaki bölüm açılır: Burada, sağ üstteki “Enable/disable fatigue calculation” ikonu ile yorulma hesabının yapılıp yapılmayacağı tanımlanır. Bu düğme işaretlendiğinde, “Fatigue Calculation” sekmesi de açılır ve kullanılabilir. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 575 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™ “Design” bölümüne geri dönersek, burada, ilk olarak “Type” altından bağlantı tipi seçilir. Parçaları boydan boya delen bağlantı ile kör cıvata bağlantısı tipleri yer alır. Buradaki seçime göre, “Placement” altından seçenekler ile bağlantının yeri tanımlanır. Yerleşimin tanımlanması ile sağ taraftaki seçenekler açılır. Burada, istenen cıvata bağlantısı elemanlar seçilir. Bir yandan da, model üzerinde bağlantının ön görünümü görülür. 576 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Miller ve Kamalar “Shaft” komutu ile miller tasarlanır. “Parallel Spline Connection” ve “Involute Spline Connection” komutları ile değişik mil profilleri tanımlanır. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 577 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™ “Key Connection” komutu ise kama bağlantıları yaratmak için kullanılır: “Cam” komutunu ise kam hesabı yapmak için kullanabilirsiniz. Dişliler Bu üç seçenek ile değişik dişli sistemleri seçebilir ve bunları montaj ortamına yerleştirebilirsiniz. “Spur Gears” komutuna girdiğinizde aşağıdaki diyalog kutusu açılır: 578 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu “Calculation” bölümü hesaplama ile dişli seçimini sağlar. “OK” ile dişliler çizime yerleştirilir. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 579 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Rulmanlar Rulman seçimi ve bunların çizime yerleştirilmesi için kullanılır. Yaylar Değişik tipte yay seçimi ve çizime yerleştirilmesi için kullanılır. Kayışlar, Kasnaklar ve Zincir Sistemleri “V-belts” seçeneği ile çizime kayış ve kasnaklar yerleştirilir. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır: 580 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu “Chains” komutu ise zincir dişlilerinin ve zincirin bunlar arasında dolanmasını tasarlar. Pimler Çizime pimler yerleştirmek için kullanılır. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 581 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK™ O-Ringler O-ringler tanımlamak için kullanılır. İlk olarak, o-ring seçiminin hangi detayda yapılacağı sorulur. Açılan diyalog kutusunda, “Designer” seçeneği, daha basit kriterler ile o-ring seçimini sağlarken, diğeri daha detaylı bir seçim sağlar. Sırayla açılan diyalog kutuları ile o-ring tipi ve özellikleri seçilir ve çizime yerleştirilir. 582 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırma 1: Mil Tasarımı Not: Bu bölümün alıştırma dosyaları Bölüm 12 dizininin altındadır. 1. Autodesk Inventor’u açın. 2. FILE > NEW ile yeni bir montaj dosyası (IAM) açın. 3. “Assembly Panel” yazısını işaretleyin ve açılan listeden “Design Accelerator” komutunu çalıştırın. 4. Inventor panelinden “Shaft” komutunu çalıştırın.. 5. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır: 6. Burada ilk mil parçası aktiftir. Sağdaki ikonlardan “Retaining Ring Groove” (soldan ikinci ikon) seçin ve boyutları aşağıdaki gibi girin. 7. İkinci mil parçasını işaretleyin ve aktif duruma getirin. Sağdaki ikonlardan “Retaining Ring Groove” (soldan ikinci ikon) seçin ve boyutları aşağıdaki gibi girin. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 583 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 8. Üçüncü mil parçasını işaretleyin ve aktif duruma getirin. Sağdaki ikonlardan “No Groove” (soldan birinci ikon) seçin ve boyutları aşağıdaki gibi girin. 9. Dördüncü mil parçasını işaretleyin ve aktif duruma getirin. Sağdaki ikonlardan “Keyway” (soldan üçüncü ikon) seçin ve boyutları aşağıdaki gibi girin. 10. DEL tuşunu kullanarak, kalan mil parçalarını silin. Milimiz aşağıdaki gibi olacak. 11. “Next” ile devam edin. 12. “Finish” ile mili aşağıdaki gibi çizime yerleştirin. Alıştırmanın sonu. 584 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırma 2: Standart Parçaların Modele Yerleşimi Bu alıştırmada, standart parçaların model ortamına yerleştirilmesini göreceğiz. 1. 11_Uzun_Mil.iam dosyasını açın. 2. İlk olarak mil üzerine, standart parçalar kütüphanesinden bir rulman yerleştireceğiz. Bunun için, Inventor panelinden “Place from Content Center...” komutunu çalıştırın. 3. Soldaki listeden, SHAFT PARTS > BEARINGS > ROLLER BEARINGS > CYLINDRICAL ROLLER BEARINGS altından “DIN 5412 – T1 N” parçasına çift tıklayın. 4. Dikkat ederseniz, boyut olarak bir bilgi bize sorulmadı. Bunun nedeni “AutoDrop” isimli özelliğin olması. Bu özellik sayesinde, standart parçanın yerleştirileceği kenara fareniz ile gelip bir süre beklerseniz, buraya uygun parça boyutu otomatik olarak bulunur. Örneğin henüz işaretlemeden, aşağıda gösterilen kenarın üzerine gelin ve bekleyin. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 585 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 5. Otomatik olarak bu kenara uygun boyut bulunur ve görüntülenir. Şimdi de aşağıda gösterilen kenarın üzerine gelin ve bekleyin. 6. Yine otomatik olarak boyut bulunur. Bu kenarı işaretleyin. Şimdi “AutoDrop” araç çubuğu açılır. 7. “Edit Component” ile ilgili parçanın tablosu açılır ve burada istenen boyut seçilip çizime yerleştirilebilir. 8. 586 SAYISAL GRAFİK™ ikonu ile parça çizime yerleştirilir. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırmanın sonu. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 587 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırma 3: Cıvata Bağlantıları Bu alıştırmada, cıvata bağlantılarının oluşturulmasını ve düzenlenmesini göreceğiz. 588 1. 11_Kayis_Sistemi.iam dosyasını açın. 2. Inventor panelinden “Place from Content Center” komutunu çalıştırın. 3. Soldaki listeden FASTENERS > BOLTS > SOCKET HEAD cıvata ailesini işaretleyin ve sağdaki pencerede “DIN EN ISO 4762” cıvatasına çift tıklayın. 4. Aşağıda gösterilen dairsel kenarın üzerine gelin ve bir süre bekleyin. Otomatik olarak uygun boyut bulunur. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ 5. 6. Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Bu kenarı işaretleyin. “AutoDrop” araç çubuğu açılır. Burada, “Bolted Connection” ikonunu işaretleyin. 7. Böylece, cıvata bağlantısı diyalog kutusu açılır. 8. Bağlantının başlangıç düzlemi halihazırda tanımlanmıştır. Diyalog kutusunda “Circular Edge” düğmesi aktiftir. Dairsel kenarı bir kere daha işaretleyin. Daha sonra bağlantının bitim düzlemini göstermek için alt plakanın alt yüzeyini işaretleyin. 9. Diyalog kutusuna dikkat ederseniz, Cıvata ve delik özellikleri tanımlandı. Şimdi de cıvatanın hemen sonrasına bir pul yerleştirelim. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 589 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 590 10. Diyalog kutusunda DIN EN ISO 4762 cıvatasının hemen arkasından gelen “Click to add a fastener” yazısını işaretleyin. Aşağıdaki pencere açılır: 11. Bu pencerede, “DIN 127 – withdrawn” pulunu işaretleyin. 12. Pul, bağlantıya eklenir. 13. Diyalog kutusunda DIN 127 - withdrawn pulunun hemen arkasından gelen “Click to add a fastener” yazısını işaretleyin. 14. Bu sefer, “DIN 125 1-A” pulunu işaretleyin. 15. Şimdi de bağlantının bitimine parça yerleştirelim. 16. Diyalog kutusunda en sonda bulunan “Click to add a fastener” yazısını işaretleyin. 17. “DIN 125 1-A” pulunu işaretleyin. Bağlantımız aşağıdaki gibi olacaktır. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 18. Son olarak bir de somun ekleyelim. Diyalog kutusunda en sonda bulunan “Click to add a fastener” yazısını işaretleyin. 19. “DIN EN 24 032” somununu işaretleyin. 20. Cıvatanın boyu tam olarak uygun değil. Bunun için, gerekirse bakış açınızı değiştirerek, kırmızı oku aşağıya doğru sürükleyin ve uygun boyu ayarlayın. 21. Bağlantıyı yerleştirmeden önce, tanımlanan bu bağlantıyı şablon olarak kaydedebiliriz. Eğer, diyalog kutusunun alt tarafındaki şablonları göremiyorsanız, diyalog kutusunun sağ alt tarafından bulunan “>>” düğmesine basın. Şablonlar bölümü açılır. 22. Burada bulunan “Add” düğmesine basın. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 591 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 592 23. Şablona bir isim verebilirsiniz. Bunun için aşağıdaki diyalog kutusu açılır. 24. “OK” ile devam edin. Cıvata bağlantısı, şablonlara eklenir. 25. “Apply” ile cıvata bağlantısını modele yerleştirin. 26. Komutta çıkmadan, ikinci bağlantıyı da tanımlayabiliriz. 27. “Start Plane” ile aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. 28. “Circular Edge” ile aşağıda gösterilen dairesel kenarı işaretleyin. 29. “Termination” ile alt plakanın en alt yüzeyini işaretleyin. 30. Daha önce, şablonlara kaydettiğimiz cıvata bağlantısını kullanabiliriz. Şablonlar bölümünde, önceden kaydedilmiş bağlantıyı seçin ve “Set” düğmesine basın. 31. İlk bağlantıyı yerleştirirken, cıvatanın boyunu sürükleyerek tanımlamıştık. Bu tek tanımlama yöntemi değildir. Diyalog kutusunun sağından “DIN EN ISO 4762” cıvatasını işaretleyin. “...” düğmesine basın. Boyu ayarlayabileceğiniz diyalog kutusu açılır: 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ 32. Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu “X” ile diyalog kutusunu kapatın. “OK” ile bağlantıyı uygulayın. Alıştırmanın sonu. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 593 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Alıştırma 4: Kayış Sistemi ve Kamalar Bu alıştırmada, kasnakların tanımlanmasını ve kayış sisteminin oluşturulmasını, sonunda da kamaların tanımlanmasını göreceğiz. 594 1. 11_Kayis_Sistemi.iam dosyasını açın. 2. “Assembly Panel” yazısını işaretleyin ve açılan listeden “Design Accelerator” komutunu çalıştırın. 3. Inventor panelinden “V-Belts” komutunu çalıştırın. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır: 4. “Belt” altından “V-Belt ANSI/RMA IP-20 A75” standardını seçin. 5. Kayışın orta düzlemini belirtmek için, “Belt Mid Plane” düğmesine basın ve aşağıda gösterilen milin dış yüzeyini işaretleyin. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 6. Eğer ilk kasnak, “Combination Grooved” değilse, ok düğmesine basarak bunu seçin. 7. Kasnağın konumunu tanımlamak için, aşağıda gösterildiği gibi, ok düğmesini kullanarak, “Fixed position by selected geometry” seçeneğini işaretleyin. 8. Milin dış yüzeyini gösterin. 9. Ortadaki kasnağı tanımlamak için, “Click to add pulley...” yazısını işaretleyin ve aşağıda gösterilen kasnağı seçin. 10. Ortadaki kasnak aşağıda gösterildiği gibi modele yerleştirilir. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 595 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 596 SAYISAL GRAFİK™ 11. Ortada tanımlamak istediğimiz kasnak doğru yerinde değil. Diyalog kutusunda, en son kasnak satırını işaretleyin ve sürükleyerek bir önceki kasnağın önüne getirin. 12. Yaklaşık olarak yerine getirmek için, kasnağın ortasında bulunan sembolü sürükleyin ve kasnak sistemini aşağıdaki duruma getirin. 13. İkinci kasnağın yerini belirtmek için, aşağıdaki gibi “Controlled Sliding Position” seçeneğini işaretleyin. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 14. Üzerinde kayacağı düzlem olarak, Browser penceresinden, “Plate 1:1” altından “Work Plane1” ikonunu işaretleyin. 15. Son kasnağın yeri için, “Fixed position by selected geometry” seçeneğini işaretleyin ve sağdaki milin dış yüzeyini gösterin. 16. Kasnak sistemi aşağıdaki gibi olacaktır. 17. Diyalog kutusunda “Mid Plane Offset” için “-1 in” değerini girin. 18. “OK” ile kayış-kasnak sitemini oluşturun. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 597 SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 598 19. Şimdi de kamaların tanımlanmasına bakalım. 20. Aşağıda gösterilen alana yaklaşın. 21. Inventor panelinden “Shaft” altından “Key Connection” komutunu çalıştırın. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır: 22. İlk olarak kamanın yerleşeceği mil yüzeyi olarak milin dış yüzeyini işaretleyin. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı SAYISAL GRAFİK™ Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 23. İkinci olarak milin en dış kenarını işaretleyin. 24. Üçüncü olarak kamanın karşılığı olan kasnağın geometrisini işaretlememiz gerekiyor. Kasnağın size bakan dış yüzeyi ve ardından dış dairesel kenarı işaretleyin. 25. Modelin üzerinde gözüken oklarla kamanın yerleşim açısı ve büyüklüğünü ayarlayabilirsiniz. “OK” ile kama sitemini modele yerleştirin. Alıştırmanın sonu. 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı 599 Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 600 SAYISAL GRAFİK™ 12. Bölüm: Tasarım Hızlandırıcı
Benzer belgeler
Tasarım Yardımcısı (Design Assistant)
O-ringler tanımlamak için kullanılır. İlk olarak, o-ring seçiminin hangi detayda yapılacağı sorulur. Açılan diyalog
kutusunda, “Designer” seçeneği, daha basit kriterler ile o-ring seçimini sağlarke...
Uyarlanabilir Parçalar
sağlayabilirsiniz. Tasarım Hızlandırıcı aşağıdaki mekanik hesaplama seçeneklerini sunmaktadır: