English Title: The Good News of Jesus Christ (The New
Transkript
English Title: The Good News of Jesus Christ (The New
110 LUKA 1 Lexbar AÃebPan n Yeccu LmasiP s ufus n Luka Tamezwarut 1 1 Umi aÏÏas zemmen amezruy x tmeslayin i imsaren jaraneV, 2am mammec d aneV xebbaren inni iÇrin awal zeg umezwaru u tuVaten d imsexxaren nnes, 3tban ayi-d oawed mliP, aqqa awarni lami beqqceV mliP di kulci zeg umezwaru, ad ac ariV s usettef, a Tiyufilis ioizzen, 4Pima ad tessned tidett n wawalen inni i zi twasslemded. Akehhan Zakariya d lmalak n Arebbi TuVa din deg wussan n Hirudus, ajeLlid n Yahudiyya, ij n utarras d akehhan, qqaren as Zakariya, netta zi terbiot n ikehhanen n Abiya uca tamVart nnes tuVa-tt zi tarrawt n Harun, qqaren as IliÃabit. 6TuVa s tnayen idsen d imseggaden Var Arebbi, tteÏÏaoan marra tiweÃÃa d lumur iseggden n Arebbi nnebla loib. 7War tuVi Varsen bu uPenjir minzi IliÃabit tuVa war tilu ca uca tuVa s tnayen idsen mVaren deg wussan. 8Aqqa imsar lami tuVa Zakariya ittegg lxedmet n ukehhan qibalt i Arebbi x nnubet n terbiot nnes, 9aqqa yusi-d dayes ukeccuÄ olaPsab lqaoida n ikehhanen Pima ad yadef Var taddart iqeddsen n Arebbi maPend ad issarV lebxur. 10TuVa qao aydud (=cceob) ittÇaLla barra di tsaooet n lebxur. 11Uca iÄPar as-d ij n lmalak, ibedd-d x ufusi n tmejmart n lebxur daxel di taddart iqeddsen. 12 Umi t iÇra Zakariya, innexleo uca iggwed. 13Inna as lmalak “War tteggwed ca, a Zakariya, minzi Arebbi aqqa isla taÇaLlit nnek, aqqa IliÃabit, tameÏÏut nnek, ad ac tejj aPenjir, ad t tsemmid YuPanna. 14Ad ac tili lefraPet d tliwliwt uca aÏÏas n iwdan ad farPen s wexlaq nnes. 15Minzi ad yili d ameqqran Var Arebbi, war isess lla binu ula d ccrab. Ad itwaccur s ArruP Iqeddsen zeg uoeddis n yemmas. 16 Ad d yarr aÏÏas n ayt n Israyil Var Sidi Arebbi nsen. 17Uca ad yuyur zzates s arruP n Iliya d jjehd nnes, Pima ad d yarr ulawen n lwalidin Var tarrawt nsen u louÃÃay Var uxarraà n imseggaden Pima ad issewjed ij n weydud imPeÄ i Arebbi.” 18Yarr-d Zakariya 5 1:8 1 Imz. 24 LUKA 1 111 x lmalak “Mammec i Va ggeV ad ssneV aya? Minzi necc d awessar ula d tamVart inu temVar aÏÏas!” 19Yarr-d lmalak, inna as “Necc d Jibril wenni ibedden zzat i Arebbi, twassekkeV-d Pima ad kic ssiwleV, ad cek xebbareV lexbar-a wanita aÃebPan. 20Xenni ad tegnud uca war tzemmared x wawal al ass min di i Va imsar uya, minzi war tumined ca s wawalen inu inni i Va itwakemmlen di lweqt nsen.” 21TuVa aydud di barra ittraja Zakariya uca iwdan ttbehten umi ioeÏÏal daxel di taddart iqeddsen. 22Umi d iffeV, tuVa war izemmar ad kisen issiwel. Xenni fehmen belli iban as-d ca n lewPiy di taddart iqeddsen. TuVa ittceyyar asen uca iqqim ignu. 23Umi kemmlen wussan n tkehhant nnes, ioqeb-d Var taddart nnes. 24Awarni ussan nni tamVart nnes IliÃabit teksi ddeyset. Teffar ixef nnes xemsa n iyuren uca tebda teqqar 25“Ammu zzayi igga Arebbi deg wussan nni umi Vari-d ixÇar, Pima ad xafi ikkes asePqar n iwdan.” AÄhar n lmalak i Maryem Deg uyur wiss setta Arebbi issekk-d lmalak Jibril Var ict n tendint di Ljalil, qqaren as NnaÃira, 27Var ict n teozarect d tanexÄabt Var weryaz zi taddart n ujeLlid Dawud, qqaren as Yusef. TuVa isem n teozarect nni Maryem. 28Yudef xas lmalak, inna as “Slam xam, a tamimunt! Arebbi akidem, cem aqqa tetwabarked jar temVarin.” 29 Umi t teÇra, tennexleo zeg wawal nnes uca txarreà min ixs ad yini slam-a. 30Inna as lmalak “War tteggwed ca, a Maryem, minzi tufid arÄa n Arebbi. 31Ad teysid ddeyset uca ad talwed aPenjir, ad t tsemmid ‘Yeccu’. 32Wanita ad yili d ameqqran, ad xas ttlaVan Mmis n wenni iouLlen x marra min iLlan, ad as iwc Sidi Arebbi loarc n babas, ajeLlid Dawud, 33ad iPkem x taddart n Yaoqub i lebda, war ittili uneggar i tgeldit nnes.” 34Tenna Maryem i lmalak “Mammec i Va yili uya am necc war mliceV ca?” 35Yarr-d lmalak uca inna as “ArruP Iqeddsen ad am irePPef uca jjehd n wenni iouLlen x marra min iLlan ad xam igg tili, s uyenni amexluq iqeddsen ad itwasemma Mmis n Arebbi. 36Aqqa da, IliÃabit, laLl nnem, nettat oawed aqqa-tt s ddeyset s uPenjir di tewsar nnes, aqqa d ayur n setta i nettat umi qqaren ‘war tettilu’, 37minzi war dinni ula d ict n lhajet war d as izemmar Arebbi.” 38Tenna Maryem “Necc d tayya n Arebbi, ad ayi imsar olaPsab awal nnek.” Uca yuyur xas lmalak. 26 112 LUKA 1 Maryem truP ad tarzef IliÃabit Deg wussan nni tekkar Maryem, truP s tazzla Var idurar Var ict n tendint n Yahudiyya. 40Tudef Var taddart n Zakariya, tseLlem x IliÃabit. 41Umi tesla IliÃabit i slam n Maryem, inhezz useymi deg uoeddis nnes. Uca IliÃabit tedwel teccur s ArruP Iqeddsen. 42 TesVuy s jjehd, tenna “Sseod nnem jar temVarin, sseod n lViLlet n uoeddis nnem! 43Zi manis Vari aya, Pima ad Vari-d tas yemmas n Sidi inu? 44Lami d yiweÄ wawal n slam nnem Var umezzuV inu, inhezz useymi deg uoeddis inu s lefraPet. 45Sseod n tenni yumnen aqqa ad itwakemmel min d as itwanna zi Arebbi.” 39 Izli n Maryem i usemVar n Arebbi Xenni tenna Maryem “Leomar inu issemVara di Arebbi, 47ifarP arruP inu s Arebbi, amsenjem inu, 48s minzi ixÇar Var leVben n tayya nnes. Aqqa zi lexxu marra arrawen ad ayi semman ‘tamimunt’. 49Minzi wenni Var iLla tizemmar igga dayi timeslayin mVarent, aqqa isem nnes iqeddes, 50arePmet nnes zi jjil Var jjil i yinni t iweqqaren. 51 Igga jjehd s uVil nnes. Ifartek imoeffaren s ixarriÃen n wulawen nsen. 52Inni i Var iLla tizemmar issehwa ten-d zi lekrasi nsen uca imwaÄoen issgaooed iten. 53Issjiwen s lxar inni iLluÇen, isqad aytbab n wagra xwan. 54Ioawen aPenjir amsexxar nnes Israyil maPend ad ioqel x arePmet nnes, 55am mammec issiwel ak-d lejdud, ak-d Ibrahim d zzarioet nnes, i lebda.” 56Tekka Vares Maryem olaPal tlata n iyuren, xenni teoqeb Var taddart nnes. 46 Axlaq n YuPanna AmseVÄaà Lami d tiweÄ lweqt n IliÃabit Pima ad talu, tejj-d aPenjir. 58Slin jjiran d laLl nnes belli Arebbi isscen as arePmet nnes aÏÏas, farPen nitni akides. 59Wiss tmenya n wussan usin-d Pima ad xetnen i useymi uca semman t s yisem n babas Zakariya. 60Tarr-d yemmas, tenna “Lla, ad itwasemma YuPanna.” 61Nnan as “War iLli Ped zi laLl nnem, ttlaVan as-d s yisem-a.” 62Uca ciyyaren Var babas mammec ixs ad t isemma. 63Ittar talwiPt uca yura xas ammu “Isem nnes YuPanna”. Uca iwdan ttbehten marra. 64Lexdenni yarzem aqemmum nnes d yiles nnes uca issiwel oawed, ibarek Arebbi. 65Uca tehwa-d tiggwudi x marra jjiran nsen, ssiwlen x marra man aya di kul idurar n Yahudiyya. 57 LUKA 1, 2 113 Inni islin man aya, xemmlen t marra deg wulawen nsen, nnan “Aqqa min i Va yili uPenjir-a? TuVa afus n Arebbi akides.” 66 Izli n Zakariya i usemVar n Arebbi Itwaccur Babas Zakariya s ArruP Iqeddsen uca ittnabba, inna 68 “Ad itwabarek Sidi Arebbi n Israyil minzi ifekkar deg weydud nnes uca yiwi asen-d asellak. 69Issbedd aneV-d ij n icc n usenjem di taddart n Dawud, aPenjir amsexxar nnes, 70am mammec tuVa d aneV inna s uqemmum n imkacafen iqeddsen nnes inni tuVa dinni zi zman n qbel, 71aqqa-t d asenjem zi leodyan nneV zeg ifassen n yinni i d aneV icarrhen, 72Pima ad igg arePmet nnes i lejdud nneV uca ad ioqel loahd iqeddsen nnes, 73tajaLlit tenni ijjuLl i Ibrahim, jedditneV, 74 ad aneV iwc asenjem zeg ifassen n leodyan nneV Pima ad t neobed nnebla tiggwudi 75s tqeddast d tsegda zzates marra ussan n tudart nneV. 76I cek, a aPenjir, ad ac ttlaVan amkacaf n wenni iouLlen x marra min iLlan, minzi ad traPed zzat i uVembub n Arebbi Pima ad tessewjded ibriden nnes, 77Pima ad iwc i weydud nnes tamusna n usenjem i iLlan deg weVfar n ddnub nsen 78s laLlaV n arePmet n Arebbi nneV i zi xaneV iPinn wenqar n tfuct zi luola, 79Pima ad issirV tfawt i inni iqqimen di taLlest d tili n lmewt, Pima ad igewwed iÄaren nneV deg webrid n lehna.” 80Am iggam uPenjir, yarenni dayes arruP, tuVa-t di lexla al ass i di d iÄhar i Israyil. 67 Axlaq n Yeccu LmasiP 2 Mat. 1:18-25 Deg wussan nni teffeV-d ict n tewÃeyyet zi qayÃar UVustus Pima ad twazemmen marra imezdaV n ddunnit. 2Azemmem-a amezwaru imsar umi tuVa Qiriniyus d lwali n Suriya. 3RuPen marra Pima ad twazemmen, kul ijjen Var tendint nnes. 4Igaooed oawed Yusef zi Ljalil zi tendint n NnaÃira Var Yahudiyya Var tendint n Dawud tenni umi qqaren BaytlaPm umi netta tuVa-t zi taddart u zeg warraw n Dawud, 5Pima ad itwazemm ak-d Maryem, tanexÄabt nnes, tenni tuVa s ddeyset. 6Uca imsar, alami ten tuVa dinni, qeflen wussan nnes Pima ad talu. 7Tulu mmis amenzu, tessenneÄ it di tePlucin uca tessezzel it di lmedwed, minzi war Varsen bu wemcan deg wenwal. 1 LUKA 2 114 Imeksawen d lmalakat Di jwayeh nni tuVa din imeksawen PeÏÏan di Llilet tPimart nsen. 9Xenni lmalak n Sidi Arebbi ibedd-d Varsen uca aouLli n Sidi Arebbi issarV xasen, inneÄ asen uca tlePPef asen ict n tiggwudi temVar. 10 Inna asen lmalak nni “War tteggwedem ca, ad awem-d ssiwÄeV ict n lefraPet temVar i Va yilin i iwdan marra. 11Aqqa itwaxleq awem-d ass-a umsenjem di tendint n Dawud, netta d LmasiP, Sidi. 12D wa d awem i Va yilin d leolamet: ad tafem aseymi itwanneÄ di tePlucin, izzel di tezrift. 13Lexdenni iban-d ak-d lmalak ij n lVaci n loeskar n ijenwan ttsebbPen Arebbi, qqaren 14“AouLli i Arebbi di luola x luola qao, lehna x tmurt, aqqa ittegg arÄa nnes deg iwdan.” 8 Imeksawen di BaytlaPm Umi xasen uyurent lmalakat Var ujenna, nnan imeksawen i wayawya “Ejj aneV ad nraP lexxu Var BaytlaPm Pima ad nÇar min imsaren min xef i d aneV issargeb Sidi.” 16Usin-d s tazzla, ufin Maryem d Yusef d useymi izzel di tezrift. 17Umi t Çrin, oawden awal i d asen itwannan x useymi-ya. 18Marra inni t islin, ttbehten s min d asen nnan imeksawen. 19 Maca Maryem tuVa txemmel marra awalen-a, tettxarraà daysen deg wul nnes. 20Xenni oeqben-d imeksawen, ttsebbPen u ssemVaran di Arebbi x marra min slin d x marra min Çrin, am mammec d asen tuVa itwanna. 15 Axtan n Yeccu LmasiP Umi kemmlen tmenya n wussan Pima ad itwaxten useymi, semman t ‘Yeccu’, am mammec tuVa t isemma lmalak qbel mma ad itwaksi deg uoeddis. 22Umi kemmlen wussan n usizdeg nnes olaPsab ttawrat n Musa, iwyen t Var Urcalim Pima ad t qeddmen i Arebbi 23am mammec tura di ttawrat n Arebbi belli kul mmis amenzu i d ixelqen zeg uoeddis n yemmas ad itwasemma ‘amqeddas i Arebbi’, 24Pima ad PÄaren taVarÃt am mammec itwanna di ttawrat n Arebbi “Tnayen n idbiren niV tyuya n iwarruÄen n idbiren”. 21 Simoan d Anna farrPen umi ttwalan LmasiP TuVa di Urcalim ij n weryaz qqaren as Simoan, tuVa bnadem-a d amseggad, ittweqqar Arebbi, ittraja afewwej n Israyil uca tuVa 25 2:21 Amz. 17:9-14 2:22 Law. 12:2-8 2:23 UfV. 13:2,12,15 LUKA 2 115 ArruP Iqeddsen xas. 26TuVa ArruP Iqeddsen iwePPa as-d maPend war ittmetti ca al d iÇar LmasiP n Sidi. 27Yudef Var taddart iqeddsen am itwaoarra zi ArruP. Umi d udfen lwalidin s uPenjir Yeccu Pima ad as ggen olaPsab lqaoida n ttawrat, 28iksi t deg iVaLlen nnes uca ibarek Arebbi, inna 29“Ejj ismeV nnek ad iraP di lehna lexxu, a Sidi, olaPsab awal nnek, 30minzi tiÏÏawin inu Çrint asenjem nnek 31i tessewjded zzat i wudem n marra iyduden, 32aqqa-t d tifawt yareqqen i legnus d uouLli i weydud nnek Israyil.” 33TuVa Yusef d yemmas ttbehten s min xas inna Simoan. 34Ibark iten Simoan, inna i Maryem yemmas “Aqqa wa immars i uweÏÏu d tnukra n waÏÏas di Israyil, aqqa-t oawed d leolamet i Va itwaoekksen. 35Ad icuqq oawed ssif di leomar nnem, Pima ad d Äharen ixarriÃen zeg waÏÏas n wulawen.” 36TuVa din oawed Anna ict n temkaceft, yeLlis n Fanwil zeg ayt n Acir. Nettat tuVa tewsar aÏÏas. Teddar ak-d weryaz nnes seboa n iseggwusa zeg wami tt tuVa d taozarect. 37TuVa-tt d tajjalt lqedd n areboa u tmanyin n iseggwusa, war tbeooid ca x taddart iqeddsen, tuVa toebbed Arebbi s uÇummi d tÇaLlit Llilet d wass. 38 Var tsaooet nni tusi-d oawed, tettsebbaP as i Sidi Arebbi, tessawal xas ak-d marra inni ittrajan asellak di Urcalim. 39Umi kemmlen nitni kulci olaPsab ttawrat n Arebbi, oeqben Var Ljalil Var tendint nsen NnaÃira. 40TuVa aPenjir iggam, yarenni dayes ArruP, idwel iccur s tiVit uca nniomet n Arebbi aqqa-tt xas. APenjir Yeccu di taddart iqeddsen TuVa lwalidin nnes ttraPen kul aseggwas Var Urcalim di loid n Basxa. 42Umi yiweÄ-d tenoac n iseggwusa, gaooden Var Urcalim olaPsab lqaoida n loid. 43Awarni lami odun wussan n loid, lami d oeqben, iqqim uPenjir Yeccu awarni asen di Urcalim uca Yusef d yemmas war argiben ca. 44IttVil asen aqqa-t jar imsebriden uca uyuren ict n ticli n wass, arezzun xas jar laLl d imeddukal nsen. 45Umi war t ufin, oeqben Var Urcalim, arezzun xas. 46Awarni tlata n wussan ufin t di taddart iqeddsen, tuVa iqqim di lwesÏ n imselmaden n ttawrat, ittesla Varsen, ittseqsa ten. 47Marra inni d as islin, ttbehten di lefhamet d wawal i d ittarra. 48Lami t Çrin, ttbehten, tenna as yemmas “A mmi mayemmi d aneV teggid ammu? Aqqa necc d babac nedoeq s tarezzut xak.” 49Inna asen “Mayemmi xafi 41 LUKA 2, 3 116 tarezzum? Ma war targibem ca belli iLlan n Baba?” 50War fhimen awal i d Var NnaÃira, tuVa ittegg asen array. timeslayin-a deg wul nnes. 52TuVa Yeccu arÄa Var Arebbi d iwdan. ittxeÃà ayi ad iliV di min asen inna. 51Uca ihwa-d akisen Maca yemmas txemmel marra yarenni di tiVit d tiddi d YuPanna AmseVÄaà Mat. 3:1-12; Mar. 1:1-8; YuP 1:19-28 3 1 Deg useggwas xemmestac zi lePkamet n qayÃar Tibaryus, lami BilaÏus BunÏiyus tuVa d lPakem x Yahudiyya u Hirudus d ajeLlid x leÄruf n Ljalil u Filibbus, umas, d lPakem x leÄruf n Ituriya d jjihet n Traxunitis u Lisanyus d lPakem x jwayeh n Abilini, 2deg wussan n Hannan azeLlif n ikehhanen d Qayafa, aqqa yusi-d wawal n Arebbi Var YuPanna mmis n Zakariya di lexla. 3 YiweÄ-d Var marra jwayeh i d as-d innÄen i Lurdun, ittbarreP s useVÄaà n ttubet i weVfar n ddnub 4amecnaw mammec tura deg wedlis n wawalen n umkacaf Icaoya am iqqar “Tmijja tesVuyyu di lexla, sewjdem abrid n Arebbi, seggmem imesraq nnes. Kul taddeVt ad tetwaccur u kul adrar d tawrirt ad d tetwassehwa, 5 min ifarVen ad itwaseggem uca izubaq d ibriden ad hewnen. Kul aysum ad iÇar asenjem n Arebbi.” 6 Ica. 40:3-5 TuVa iqqar i lVaci i d itteffVen Pima ad zzayes twassVeÄÃen “A tarwa n ilefsawen, wi d awem imlen maPend ad tarewlem zi lVaÄab i d Va yasen? 8Ggem lViLlet i d ittliqen ak-d ttubet. War beddem ad tinim deg yixef nwem, ‘Aqqa VarneV Ibrahim d tababat’. Minzi ad awem iniV, aqqa Arebbi iqedd ad igg zeg iÇra-ya tarrawt i Ibrahim. 9Lexxu aqqa immars tcaqurt x iÇewran n tcejjura, kul tacejjart i war itteggen lViLlet teÃbeP ad tetwaqeÃà uca ad temmenÄar di tmessi.” 10Isseqsa t lVaci, inna “Min i Va negg?” 11 Yarr-d, inna asen “Wenni Var iLla tyuya n tcamirat, ad iwc i wenni war Var iLli ca, wenni Var iLla macca ad igg amenni.” 12Usin-d oawed ayt n ÄÄariba Pima ad twassVeÄÃen, nnan as “A Amselmad, min i Va negg?” 13Inna asen “War tteÏÏfem ktar zi min d awem-d yulyen.” 7 LUKA 3 117 14 Sseqsan t oawed ioeskariyyen, nnan as “Min i Va negg neccin?” Inna asen “War ttkeccÄem u war deLlmem Ped, ttqenoem s lmunet nwem.” 15 Am tuVa ttrajan iwdan, tuVa marra ttxarraÃen deg wulawen nsen x YuPanna aqqa-t attaV d LmasiP, 16xenni yarr-d YuPanna x lVaci, inna “Necc sseVÄaÃeV kenniw deg waman, maca ad d yas wi ijehden xafi, necc war sdihiLleV ula ad as fesyeV ifilan n sandaliyat nnes. Netta ad kenniw isseVÄeà s ArruP Iqeddsen d tmessi. 17Tazzart nnes deg ufus nnes, Pima ad issekk x wendrar nnes, ad issmun irden Var lmarsi nnes. Maca icarfa ad itwassecmeÄ s tmessi war ixessyen.” 18S tmeslayin nneÄni oad aÏÏas tuVa ittPeddat iwdan, ittbarreP s lexbar aÃebPan i iwdan. 19Umi ioayar netta Hirudus, ajeLlid x ij n arbeo n tmurt, zi ssibbet n Hirudiyya tamVart n Filibbus umas u zi ssibbet n marra tuoeffna i igga Hirudus, 20aqqa yarni Hirudus oawed di man aya marra, lami tuVa iPebbes YuPanna AmseVÄaÃ. AseVÄaà n Yeccu di Lurdun s ufus n YuPanna AmseVÄaà Mat. 3:13-17; Mar. 1:9-11 Uca imsar, lami tuVa twassVeÄÃen marra iwdan d Yeccu oawed, aqqa iÇÇuLl, xenni innurzem ujenna, 22uca ihwa-d xas ArruP Iqeddsen s ÃÃifet n ict n ddat amecnaw ict n tedbirt uca ict n tmijja zeg ujenna tuVa teqqar “Cek d mmi ioizzen, zzayek i arÄiV.” 21 TaÃilet n Yeccu Mat. 1:1-17 Lami tuVa ibda Yeccu di lxedmet nnes, tuVa Vares olaPal tlatin n iseggwusa uca ittVil asen aqqa netta d mmis n Yusef, mmis n Hayli, 24 mmis n Mattat, mmis n Lawi, mmis n Malki, mmis n Yanna, mmis n Yusef, 25mmis n Mattatiyya, mmis n Amus, mmis n NaPum, mmis n Hasli, mmis n Najjay, 26mmis n Maoat, mmis n Mattatiyya, mmis n Cimoi, mmis n Yusef, mmis n Yahuda, 27mmis n YuPanna, mmis n Risa, mmis n Zarubbabil, mmis n Caoaltiyil, mmis n Niri, 28mmis n Malki, mmis n Addi, mmis n QuÃam, mmis n Almudam, mmis n oir, 29mmis n Yusi, mmis n Alioazar, mmis n Yurim, mmis n Matta, mmis n Lawi, 30mmis n Simoan, mmis n Yahuda, mmis n Yusef, mmis n Yunan, mmis n Alyaqim, 31mmis n Maliya, mmis n Miynan, mmis n Mattata, mmis n Natan, mmis n Dawud, 23 LUKA 3, 4 118 32 mmis n Yassa, mmis n oubid, mmis n Buoaz, mmis n Salmun, mmis n NaPcun, 33mmis n Aminadab, mmis n Aram, mmis n Admin, mmis n Arni, mmis n PaÃrun, mmis n FariÃ, mmis n Yahuda, 34mmis n Yaoqub, mmis n IsPaq, mmis n Ibrahim, mmis n TaraP, mmis n Naxur, 35mmis n Saruj, mmis n Ragaw, mmis n Falig, mmis n oiber, mmis n CalaP, 36mmis n Qinan, mmis n Arfaxcad, mmis n Cam, mmis n NuP, mmis n Lamik, 37mmis n MatucaliP, mmis n Inux, mmis n Yarid, mmis n Mahalaliyil, mmis n Qinan, 38mmis n Inus, mmis n Cit, mmis n Adam, mmis n Arebbi. Ajarreb n LmasiP di lexla 4 Mat. 4:1-11; Mar. 1:12-13 Yeccu ioqeb-d zi Lurdun am tuVa iccur s ArruP Iqeddsen uca itwandeh zi ArruP di lexla. 2TuVa itwajarreb zeg iblis areboin n wussan. War icci walu deg wussan nni uca awarni lami odun wussan nni, oad iLluÇ. 3Inna as iblis “Mala cek d mmis n Arebbi, ini i weÇru-ya ad idwel d aVrum.” 4Yarr-d Yeccu, inna “Aqqa tura ‘Bnadem war itteddar s weVrum waha, maca s kul awal n Arebbi.’ ” 5Xenni issgaooed it iblis Var wedrar yuolan, isscen as tigeldin n marra ddunnit deg ijjen warmac. 6Inna as iblis “Ad ac wceV ÃÃulÏaya marra d uouLli nnes, minzi i necc umi temmewc u tticceV tt i wenni xseV. 7Mala toebded ayi, ad Varek yili marra.” 8Yarr-d xas Yeccu, inna as “Tewwej xafi, a CciÏan, aqqa tura ‘obed Sidi Arebbi nnek, txedmed as i netta wePdes’.” 9Yiwyi t Var Urcalim uca issbedd it x ÏÏarf n tzeqqa n taddart iqeddsen, inna as “Mala cek d Mmis n Arebbi, nÄar ixef nnek ssa Var wadday, 10minzi tura ‘Ad yumur lmalakat nnes xak maPend ad cek PÄant, 11aqqa x ifassen nsent ad cek ksint Pima aÄar nnek war ineggeP ca aÇru.’ ” 12Yarr-d xas Yeccu inna as “Aqqa itwanna ‘War ttjarrab Sidi Arebbi nnek.’ ” 13Umi ikemmel iblis marra aVekkwi nnes, yuyur xas ca n lweqt. 1 Yeccu isselmad iwdan Mat. 4:12-17; Mar. 1:14-15 Ioqeb-d Yeccu s jjehd n ArruP Var Ljalil uca iffeV lexbar xas di marra jwayeh i d as-d innÄen. 15TuVa isselmad deg isinagugen nsen, ssouLlan t iwdan. 14 3:33 4:4 min yuran s tira imeyylen war t nufa di ca n lmaxÏuÏat tiqdimin Til. 8:3 4:8 Til. 6:13 4:11 SbP. 91:11,12 4:12 Til. 6:16 LUKA 4 119 Amkacaf war iLli d ameqbul di tendint nnes Mat. 13:53-58; Mar. 6:1-6 Yusi-d Var NnaÃira mani tuVa itwarebba uca yudef Var usinagug deg wass n ssebt olaPsab tanamit nnes uca ikkar Pima ad isselmed. 17 Immewc as adlis n Icaoya amkacaf. Alami yarzem adlis, yufa amcan mani tuVa tura 16 “ArruP n Arebbi xafi, minzi netta idhen ayi 18 Pima ad barrPeV s lexbar aÃebPan i imezlaÄ, issekk ayi-d Pima ad ssgenfiV inni umi yarz wul, ad barrPeV i imePbas s usarreP, i idarValen s lxeÇrat uca ad d ssekkeV inni itwarzen di tilelli, Pima ad barrPeV s useggwas aÃebPan n Arebbi.” Ica. 61:1-2 19 20 Xenni iÄfeà adlis, iwci t i uxeddam, iqqim. Uca marra inni tuVa deg usinagug nÄaren tiÏÏawin nsen dayes. 21Ibda iqqar asen “Aqqa deg wass-a twakemmlent tira-ya Var imezzuVen nwem.” 22TuVa marra cehhden xas, ttbehten s wawalen n tcuni i d itteffVen zeg uqemmum nnes uca qqaren “Ma war iLli wa d mmis n Yusef?” 23Inna asen “Nican ad ayi tinim lmatal-a ‘A aÄbib, sgenfa yixef nnek! MecPal nesla belli ijra di KafarnaPum, egg man aya oawed di tendint nnek’.” 24Inna “S tidett ad awem iniV, war iLli umkacaf d ameqbul di tmurt nnes. 25 S tidett ad awem iniV, aqqa tijjal aÏÏas tuVa-tent di Israyil deg wussan n Iliya umi itwabelleo ujenna tlata n iseggwusa d setta n iyuren, alami tuVa laÇ imVar di tmurt marra. 26War d itwassekk Iliya ula Var icten zzaysen, mVir Var Zarafat i iLlan di jwayeh n Sidun, Var temVart tajjalt. 27TuVa di Israyil di lweqt n umkacaf Ilicao aÏÏas n iwdan i di iLla lbarà uca ula d ijj zzaysen war itwassizdig mVir Naoman Asuri waha.” 28Umi slin aya, twaccuren marra inni iLlan deg usinagug s tefqaPt. 29Kkaren, ssuffVen t barra i tendint, iwyen t Var tma n wedrar i xef tuVa tebna tendint nsen, Pima ad t nÄaren Var wadday. 30Maca netta icuqq di lwesÏ nsen uca iruP. 120 LUKA 4 Yeccu issuffuV laryaP amengus Mar. 1:21-28 Ihwa-d Var KafarnaPum, ict n tendint di Ljalil, tuVa isselmad iten deg wussan n ssebt. 32Ttbehten nitni s uselmed nnes, minzi awal nnes tuVa s ÃÃulÏa. 33TuVa deg usinagug ij n weryaz dayes buPbel n ij n cciÏan d amengus uca isVuyyu s jjehd aÏÏas, 34inna “Tewwej xafi! Min din jaraneV akik, a Yeccu NnaÃiri? Ma tusid-d da Pima ad aneV tettePPid? Necc ssneV min teonid, aqqa cek d Amqeddas n Arebbi.” 35Iwebbex it Yeccu, inna as “Sqar, teffVed zzayes!” Alami t inÄar cciÏan di lwesÏ, iffeV zzayes, nnebla mma ad as issexsar ca. 36Yarsa utebhet x marra uca bdan ssawalen jarasen, nnan “Mana awal-a? Aqqa s ÃÃulÏa d jjehd ittamar laryaPat imengas ad ffVen uca ffVen.” 37IffeV-d lexbar nnes Var kul amcan di jwayeh i d as-d innÄen. 31 Asgenfi n tdekkwalt n BuÏrus d aÏÏas n imePlac Mat. 8:14-17; Mar. 1:29-34 Ikkar Yeccu, iffeV zeg usinagug uca yudef Var taddart n Simoan. TuVa taÄekkwalt n Simoan dayes timessi aÏÏas uca ttaren zzayes di ÏÏweo nnes. 39Ibedd as Var uzeLlif uca yuÇÇel x tmessi uca tejji tt tmessi. Lexdenni tekkar, tedwel tsexxar xasen. 40Lami teVli tfuct, aqqa iwyen-d Vares marra inni i tuVa Var iLla imehlac i di iLla olam kul lehlacat uca netta issars afus nnes x kul ijjen zzaysen, issgenfa ten. 41TuVa ccwaÏen tteffVen-d oawed zeg waÏÏas idsen, tuVa sVuyyun, qqaren “Cek d LmasiP Mmis n Arebbi!” Iwebbex iten, war ten ijji ad ssiwlen, minzi ssnen belli netta d LmasiP. 38 Yeccu ad iraP Var tneddam nneÄni Mar. 1:35-39 Lami tuVa d azil, iffeV-d, iruP Var ij n wemcan ixlan. TuVa lVaci yarezzu xas, usin-d Vares uca ÏÏfen t Pima war xasen ittbeooid. 43 Inna asen “Aqqa ittxeÃà ayi ad barPeV oawed i tneddam nneÄni s tgeldit n Arebbi, minzi i man aya umi d twassekkeV.” 44Uca tuVa ittbarreP deg isinagugen n Ljalil. 42 LUKA 5 121 TalaVit n imePÄaren imezwura 5 Mat. 4:18-22; Mar. 1:16-20 Alami xas idePPes lVaci Pima ad slen i wawal n Arebbi, tuVa netta ibedd Var tma n lebPar n Jinnisaret. 2IÇra tnayen n tVarruba beddent x tma u ineymaren n iselman ffVen-d zzayes, tuVa ssizdigen tiracciwin. 3Yenya deg ijjen zi tVarruba i tuVa n Simoan, ittar as ad yaggwej cwayt x tma. Xenni iqqim uca tuVa isselmad lVaci zi tVarrabut. 4Umi ikemmel awal, inna i Simoan “RuPem Var laLlaV, tenÄarem tiracciwin nwem i tneymart n iselman.” 5Yarr-d Simoan, inna as “A Amselmad, aqqa nuPel Llilet tekmel, war neymar walu, maca x wawal nnek ad nÄareV tracca.” 6Umi ggin man aya, ÏÏfen aÏÏas n iselman alami dewlent tracciwin nsen ttcarragent. 7Aqqa ciyyaren Var icricen nsen inni tuVa di tVarrabut nneÄni, Pima ad d asen ad ten oawnen. Nitni usin-d uca twaccurent tnayen n tVarruba alami tuVa gguren ad Varqen. 8Alami iÇra Simoan BuÏrus man aya, iwÄa Var iÄaren n Yeccu, inna as “Aggwej xafi, a Sidi, aqqa necc d bnadem d amednub.” 9 Ittebhet netta d marra inni iLlan akides x tneymart n iselman i ÏÏfen. 10Amenni oawed Yaoqub d YuPanna, tarwa n Zabadi, inni tuVa d icricen n Simoan. Inna Yeccu i Simoan “War tteggwed ca, zi lexxu ad tilid tyemmared iwdan.” 11Umi d usin s tVarruba Var lbarr, jjin kulci uca Äfaren t-id. 1 Asgenfi n ij n weryaz i di iLla lbarà Mat. 8:1-4; Mar. 1:40-45 TuVa deg ict n zi tneddam nni ij n weryaz ilqef it marra lbarÃ. Umi netta iÇra Yeccu, iwÄa x uVembub nnes uca izawg it, inna “A Sidi, mala texsed, tzemmared ad ayi tessizdeged.” 13Isswizzed s ufus Vares, iPada t, inna “Necc xseV, tetwassizdeged!” Lexdenni iruP xas lbarÃ. 14IweÃÃa t Pima war tt iqqar i Ped, maca “RuP dinni” ammu i d as inna, “tessecned ixef nnek i ukehhan, ewc taVarÃt i Arebbi x usizdeg nnek am mammec yumur Musa, Pima ad tili d chadet i nitni.” 15 IffeV-d xas lexbar ktar uca inneyru lVaci aÏÏas Pima ad as slen uca ad twassgenfan zzayes zi lehlacat nsen. 16Maca netta tuVa ioqeb Var lexla, ittÇaLla din. 12 122 LUKA 5 Asgenfi n ij n bnadem d aneÄbal Mat. 9:1-8; Mar. 2:1-12 Deg ij n wass zeg wussan nni, am tuVa isselmad uca Ifarisiyyen d imselmaden n ttawrat qqimen din, usin-d iwdan zi marra dcurat n Ljalil d Yahudiyya d Urcalim. TuVa din jjehd zi Arebbi maPend ad twassgenfan. 18XÇar, ca n yeryazen ksin ij n bnadem d aneÄbal x qama, tuVa arezzun ad t ssidfen Var daxel maPend ad t ssarsen zzates. 19Umi war ufin manis t i Va ssidfen zi ssibbet n lVaci, gaooden x tzeqqa uca seyyben t Var wadday ak-d qama zeg uqarmud Var lwesÏ zzat i Yeccu. 20Umi iÇra liman nsen, inna as “A bnadem, ddnub nnek twaVfaren ac.” 21Bdan imselmaden n idlisen d Ifarisiyyen ttxarrÃen, qqaren “Min iona wa, aqqa netta ittceqqaf di Arebbi. Wi izemmaren ad iVfar ddnub mVir Arebbi wePdes?” 22Yuca Yeccu ak-d uxarraà nsen uca yarr-d, inna asen “Min tettxarraÃem deg wulawen nwem? 23Min ihewnen ad iniV ‘Aqqa twaVfaren ddnub nnek?’ niV ad iniV ‘Kkar, tuyured!’ 24Maca Pima ad tessnem belli Mmis n bnadem Vares ÃÃulÏa x tmurt Pima ad iVfar ddnub”, inna i uneÄbal “I cek umi i Va iniV, kkar, teksid qama nnek, truPed Var taddart nnek.” 25 Lexdenni ikkar zzatsen, iksi min tuVa x ittezzel uca iruP Var taddart nnes, issemVara di Arebbi. 26Atebhet ihwa-d x marra iwdan, ssemVaran di Arebbi uca tudef iten tiggwudi, nnan “Aqqa ass-a neÇra timeslayin ssoejabent.” 17 TalaVit n Lawi (Matta) Mat. 9:9-13; Mar. 2:13-17 Awarni man aya iffeV, iÇra ij n bu ÄÄariba, qqaren as Lawi, iqqim deg wemcan n ÄÄariba, inna as “Äfar ayi-d!” 28Ijja kulci, ikkar uca iÄfar it-id. 29Igga as Lawi ict n ficta temVar di taddart nnes. Inni akis iqqimen Var ÏÏabla tuVa-ten d lVaci aÏÏas zeg ayt n ÄÄariba d inneÄni. 30Cetcan Ifarisiyyen d imselmaden n idlisen nsen x imePÄaren nnes, nnan asen “Mayemmi tettettem, tessessem ak-d ayt n ÄÄariba d imednab?” 31Yarr-d Yeccu, inna asen “Inni iÃePPen war Pdijen ca aÄbib, maca imehlac wah. 32War d usiV ad laViV x imseggaden, maca x imednab Var ttubet.” 27 LUKA 5, 6 123 Aseqsi x uÇummi Mat. 9:14-17; Mar. 2:18-22 Nnan as “Mayemmi tÇumman imePÄaren n YuPanna aÏÏas uca tteggen tÇaLlit ula d yinni n Ifarisiyyen, maca inni nnek, ttetten, sessen?” 34 Inna asen “Ma tzemmarem ad tejjem ayt n umulay ad Çummen mala amulay aqqa-t oad akidsen? 35Maca ad awÄen wussan xmi xasen i Va itwammeksi umulay, lexdenni ad Çummen deg wussan nni.” 36Inna asen oawed ij n umettil “War din Ped ittegg taneqqilt n warruÄ n jdid x warruÄ abulay, mala lla, ad iVarà jdid ula taneqqilt n jdid war tettliqi abulay. 37War iLli Ped ittegg binu n jdid di txuncay tiqdimin, Pima binu n jdid war isscarrig ca tixuncay uca binu ad izeLleo u txuncay ad Äeyyoent. 38Maca tteggen binu n jdid di txuncay n jdid uca ad xemmlen s tyuya. 39Ula d ijj, mala iswa aqdim, war ittexs oad lexdenni jdid, minzi netta ad yini ‘aqdim ittfuP’.” 33 LmasiP d bab n ssebt 6 Mat. 12:1-8; Mar. 2:23-28 Imsar di ssebt amezwar n uyur wiss tnayen aqqa netta icuqq deg iyyaren n imendi. TuVa imePÄaren nnes ttekksen tidrin, ttetten tent am tent ttPekkan s ifassen nsen. 2Ca n Ifarisiyyen nnan asen “Mayemmi tetteggem min war iPeLllen di ssebt?” 3Yarr-d Yeccu, inna asen “Ma war teVrim ula d min igga Dawud umi iLluÇ netta d yinni tuVa iLlan akis? 4Mammec yudef Var taddart n Arebbi, iksi aVrum n wesscan i war iPeLllen macca nnes mVir i ikehhanen waha, uca icca zzayes u iwca oawed i yinni tuVa iLlan akis?” 5Inna asen “Aqqa Mmis n bnadem netta oawed d bab n ssebt.” 1 Asgenfi n ij n weryaz deg wass n ssebt Mat. 12:9-14; Mar. 3:1-6 Imsar oawed di ssebt nneÄni, aqqa yudef Var usinagug, ibda issVara. TuVa din ij n bnadem wenni umi afus nnes iqucceP. 7PÄan t imselmaden n idlisen d Ifarisiyyen, ma ad issgenfa di ssebt, Pima ad xas afen ca n ttuhmet. 8Maca netta yargeb x ixarriÃen nsen uca inna i bnadem wenni umi iqucceP ufus nnes “Kkar, tbedded di lwesÏ.” Ikkar uca ibedd. 9Xenni Yeccu inna asen “Ad kenniw sseqsiV 6 124 LUKA 6 x ca, ma iPeLlel i bnadem deg wass n ssebt maPend ad igg lxar niV lVar, ad issenjem tudart niV ad ineV?” 10Awarni lami tuVa ixeÇÇar di marra inni i d as-d innÄen, inna i bnadem nni “SarreP afus nnek!” Igga amya uca idwel ufus nnes iÃePP am wenneÄni. 11Nitni dewlen ccuren s zzoaf uca ssiwlen jarasen x min d as i Va ggen i Yeccu. LixÄaret n tenoac n imazanen n Yeccu Mat. 10:1-4; Mar. 3:13-19 Imsar deg wussan nni, aqqa iffeV Var wedrar Pima ad iÇÇaLl uca isseodu din Llilet ittÇaLla i Arebbi. 13Umi tuVa d azil, ilaVa-d i imePÄaren nnes uca ixÄar zzaysen tenoac, isemma ten oawed imazanen. 14Simoan, wenni ittkennan oawed BuÏrus, d Andrawus umas d Yaoqub d YuPanna, d Filibbus d Bartulumiyu 15d Matta d Tuma d Yaoqub mmis n Alfiyu d Simoan wenni umi ttkennan ‘Bu-cÄaret’, 16 Yahuda umas n Yaoqub, d Yahuda IsxariyuÏi wenni idewlen d axeddao. 12 Asgenfi n marra imePlac di lVaci Mat. 4:23-25, 5:1-12 Ihwa-d akisen uca ibedd deg wemcan n lewÄa, tuVa akides abarru n imePÄaren nnes d ij n ubarru n iwdan zi marra Yahudiyya d Urcalim u zi tma n lebPar n Tirus d Sidun, 18inni d yusin Pima ad as slen u ad twassgenfan zi lehlacat nsen, ula d inni itwaVezzan zi laryaPat imengas. Aqqa nitni twassgenfan. 19Marra lVaci tuVa ittexs ad t iPada minzi tuVa itteffeV-d zzayes jjehd uca issgenfa kulci. 17 Awalen n lxar d wawalen n lVar Issgaooed tiÏÏawin nnes Var imePÄaren nnes, inna “Sseod nwem, a kenniw imezlaÄ minzi tageldit n Arebbi ad tili i kenniw. 21Sseod nwem, a yinni ittlaÇan lexxu, minzi kenniw ad tetwassjiwnem. Sseod nwem, a inni ittrun lexxu, minzi kenniw ad tdehcem. 22Sseod nwem umi kenniw carrhen iwdan, ttaÇÇlen xawem, ttekkwaren kenniw, uca ssfeÄaPen zeg yisem nwem x ssibbet n Mmis n bnadem. 23FarPem deg wass nni, tnegzem s lefraPet. Aqqa lajar nwem imVar deg ujenna, minzi 20 LUKA 6 125 ammu tuVa tteggen lejdud nsen deg imkacafen. 24Maca uct xawem, a kenniw aytbab n wagra, minzi aqqa teÏÏfem afewwej nwem. 25Uct xawem, a inni ijjiwnen, minzi kenniw ad teLlaÇem. Uct xawem, a inni iÄePcen lexxu, minzi kenniw ad tceÄnem, ad tettrum. 26Uct xawem umi marra iwdan ad xawem ssiwlen mliP. Minzi ammu tuVa tteggen babatsen ak-d imkacafen issxarriqen. Tayri i loedyan Mat. 5:38-48, 7:12 Maca ad awem iniV i yinni itteslan aya ‘Xsem leodyan nwem, thillam deg yinni kenniw icarrhen, 28tbarkem i yinni kenniw ineoolen, teÇÇuLlem x yinni xawem ittoeddan. 29I wenni i cek iwtin Var umeggiz arr as-d s wenneÄni u wenni i d ac i Va ikksen ajeLlab, war t tteÏÏeff ad iksi ula d tcamir nnek. 30Marra wenni d ac i Va ittaren ewc as t u wenni i Va iksin min iLlan nnek war d as t ttettar. 31Am mammec texsed ad awem ggen iwdan, ggem ula d kenniw daysen amenni. 32Mala kenniw texsem Var inni kenniw ittexsen waha, man lajar i Varwem. Aqqa ula d imednab ttexsen inni i ten ittexsen. 33Mala teggem lxar i yinni d awem itteggen lxar, man lajar i Varwem. Aqqa ula d imednab tteggen amenni. 34Mala tarÄlem i iwdan i zi tettrajam ad awem-d arren, man lajar Varwem? Aqqa ula d imednab arÄlen i imednab, Pima ad asen-d idwel amenni oawed. 35Maca xsem leodyan nwem, ggem tcuni, arÄlem nnebla mma ad tettrajam ca. Ad yili lajar nwem imVar uca ad tilim d tarwa n wenni iouLlen x marra min iLlan, minzi aqqa itthilla deg inni war t icekkaren ula deg ioeffanen. 36Ilim d iPninen am mammec iLla Babatwem d aPnin. 27 Axecciw d tPenact Mat. 7:1-5 War Pekkem, Pima war tetwaPakamem. War ttPasabem, Pima war kenniw ttPisiben. Vfarem, ad awem itwaVfar. 38Wcem, ad awem immewc. Ad awem immewc Var wePsin nwem ij n lmud icna, ideqqes, itwassenhezz, ifeyyeÄ, minzi s lmud i zi i Va tweznem kenniw, ad zzayes tetwaweznem ula d kenniw.” 39Netta inna asen ij n umettil. “Ma izemmar udarVal ad indeh adarVal? Ma war weÏÏin s tnayen idsen deg wePfur? 40AmePÄar war iLli ca Psen zeg umselmad nnes, maca kul 37 126 LUKA 6 amePÄar nican ad yili amecnaw amselmad nnes. 41Mayemmi txeÇÇared Var uxecciw tenni di tiÏÏ n umac, maca taPnact tenni di tiÏÏ nnek war kis telhid. 42Mammec tettegged teqqared i umac ‘Uma, ejj ayi ad ac-d ssuffVeV axecciw i dayek di tiÏÏ nnek’ u cek simant nnek war tettwilid ca taPnact i Varek di tiÏÏ nnek. A cek lmunafiq, suffeV-d amezwaru taPnact tenni Varek di tiÏÏ nnek, xenni ad tettwalid mliP maPend ad tessuffVed axecciw di tiÏÏ n umac. Tacejjart d lViLlet nnes Mat. 7:17-20, 12:34-35 War din bu tacejjart taÃebPant i d issVemmayen lViLlet texsar niV tacejjart ixsaren i d issVemmayen lViLlet taÃebPant. 44Minzi kul tacejjart tetwassen s lViLlet nnes, minzi war tleqÄed zeg isennanen lbacur ula zi tabVa aÄil. 45Bnadem aÃebPan zi lkenz n wul nnes d aÃebPan ad issuffeV min iÃebPen uca bnadem aoeffan zi lkenz n wul nnes d aoeffan ad d issuffeV tuoeffna. S min zi iccur wul, zzayes issawal uqemmum nnes. 43 Taddart x sseLlaP Mat. 7:24-27 Mayemmi d ayi tettlaVam ‘A Sidi, a Sidi’ uca war tetteggem ca min qqareV? 47Marra wenni Vari i d Va yasen ad isel i wawalen inu uca ad zzaysen igg, necc ad awem ssecneV min di yarwes netta. 48Netta yarwes deg ij n bnadem i ibnan ict n taddart, iVza, iPfar uca issars dsas x sseLlaP. Umi d tusa ssePlet, tqebbeÄ lPemlet taddart nni uca war tzemmar ad tt tessenhezz, minzi tuVa tebna x sseLlaP. 49Maca wenni i ten itteslan uca war zzaysen ittegg, yarwes di bnadem i ibnan taddart nnes x tmurt nnebla dsas, xenni tqebbeÄ xas lPemlet, lexdenni tewÄa. TuVa afartek n taddart nni d ameqqran.” 46 LUKA 7 127 Liman n lqebÏan x meyya 7 Mat. 8:5-13; YuP. 4:43-54 Awarni lami ikemmel marra awalen nnes am d as slen iwdan, yudef Var KafarnaPum. 2Aqqa ismeV n ij n lqebÏan x meyya, wenni tuVa issoizz aÏÏas, tuVa ihlec, tuVa iggur ad immet. 3Umi isla x Yeccu, issekk Vares ca n imVaren n Wudayen, ittar as maPend ad d yas uca ad issgenfa ismeV nnes. 4Xenni usin-d Var Yeccu, Pecmen t aÏÏas, nnan “Aqqa isdaheLl ad as tegged aya, 5minzi netta ittexs lgens nneV ula d netta i d aneV ibnan asinagug.” 6IruP Yeccu akisen. Alami tuVa war iggwij oad x taddart, issekk lqebÏan x meyya ca n imeddukal, nnan as “A Sidi, war ssiPil ixef nnek, minzi necc war sdiheLleV ad tadfed sadu tazeqqa inu. 7S uyenni necc war PesbeV ixef inu sdaheLleV Pima ad Varek-d aseV, maca ini awal waha uca ad iggenfa uPenjir inu. 8Minzi ula d necc oawed d ij n bnadem sadu ifassen i LliV, Vari ioessasen swadday i ufus inu. QqareV i wa ‘RuP!’, xenni ittraP, i wenneÄni ‘As-d!’, xenni ittas-d uca i yismeV inu ‘Egg aya!’, xenni ittegg it.” 9Umi isla Yeccu aya, ittebhet dayes. Inneqleb uca inna i lVaci wenni tuVa it-id iÄeffaren “Necc ad awem iniV, war ufiV ula di marra Israyil liman ameqqran amecnaw lqedd n wa.” 10Alami oeqben inni itwassekken Var taddart, ufin ismeV amehluc iggenfa. 1 Asnekkar n mmis n tajjalt zi lmewt Deg wass i d yusin iruP Var tendint qqaren as Nayin, ruPen akis aÏÏas zeg imePÄaren nnes d ij n lVaci d ameqqran. 12Alami iqarreb Var tewwart n tendint, xÇar, ksin-d ij n umettin x lePmel Var barra, netta d ayenni n wenni i tuVa Var yemmas, tanita d tajjalt, uca tuVa akis ij n lVaci aÏÏas zi tendint. 13Umi tt iÇra Sidi tezziLlez as uca inna as “War ttru!” 14Xenni iqarreb-d, iPada lePmel uca bedden yinni t yarbun, inna “A abliV, i cek umi i Va iniV, kkar-d!” 15Iqqim umettin, ibda issawal, xenni yarra as t-id i yemmas. 16Tudef tiggwudi di marra uca Pemden Arebbi, nnan “Aqqa ikkar-d dayneV umkacaf imVar” uca “Aqqa issijj Arebbi x weydud nnes.” 17IffeV lexbar-a xas Var marra Yahudiyya d ledcur i d as-d innÄen. 11 128 LUKA 7 Yeccu d YuPanna AmseVÄaà Mat. 11:2-19 ImePÄaren n YuPanna oawden as man aya marra. 19IlaVa YuPanna i tnayen zeg imePÄaren nnes uca issekk iten Var Yeccu, iqqar s uqemmum nsen “Ma d cek d wenni i d Va yasen niV ad nraja wenneÄni?” 20Umi Vares ruPen yeryazen, nnan as “YuPanna AmseVÄaà aqqa issekk aneV-d Varek, iqqar ‘Ma d cek d wenni i d Va yasen niV ad nraja wenneÄni?’ ” 21Di tsaooet nni tuVa issgenfa aÏÏas n iwdan zi lehlacat d uweddeb nsen u zi laryaP imengas uca ijja aÏÏas n idarValen ttwalan. 22Yarr-d Yeccu, inna asen “RuPem, toawdem i YuPanna min teÇrim d min teslim. Aqqa idarValen ttwalan d ineÄbalen gguren d yinni i di iLla lbarà twassizzedgen d idehcar tteslan d imettinen ttekkaren uca ittetwabarreP s lexbar aÃebPan i imezlaÄ. 23Sseod n wenni war dayi inderfen.” 4 Umi ffVen imePÄaren n YuPanna, ibda iqqar i lVaci x YuPanna “Min Var i Va teffVem Var lexla ad tÇarem? Ma ij n uVanim issenhezza t usemmiÄ? 25Xenni min Var tuVa teffVem ad tÇarem? Ma ij n bnadem yarÄ arruÄ yarÄeb? XÇar, inni yarÄen arruÄ iVlan uca ddaren deg ufuhart, aqqa-ten di leqÃur n ijeLliden. 26Xenni min Var tuVa teffVem ad tÇarem? Ma ij n umkacaf? Wah, ad awem iniV d ameqqran ktar zeg umkacaf. 27Aqqa d wa i xef itwari 18 ‘Aqqa necc ad ssekkeV lmalak inu zzat i uVembub nnek, wenni i Va isswejden abrid nnek Var zzat nnek’. Mal. 3:1 28 Ad awem iniV, jar inni itwaxelqen zi temVarin ula d ijj war iLli d amkacaf ameqqran x YuPanna AmseVÄaÃ. Maca d ameÇyan di tgeldit n Arebbi imVar xas.” 29Umi isla marra iwdan aya ula d ayt n ÄÄariba inni itwassVeÄÃen s useVÄaà n YuPanna, cehden i tsegda n Arebbi. 30Maca Ifarisiyyen d imselmaden n ttawrat ugin x cwar n Arebbi zi jjihet nsen, minzi nitni war zzayes twassVeÄÃen. 31Xenni inna Sidi “Min zi i Va cebbheV iwdan n jjil-a? Wi di yarwesen? 32Nitni amecnaw iPenjiren iqqimen di ssuq, ttlaVan ijjen wenneÄni, qqaren ‘Neccin newta awem di temja, kenniw war tecÄiPem uca neccin newta awem ayejdur, kenniw war ttrum ca.’ 33Minzi yusi-d YuPanna AmseVÄaÃ, war ittett aVrum, war isess binu uca tennam ‘Dayes cciÏan’. 34Yusi-d Mmis n bnadem LUKA 7 129 ittett, isess, tennam ‘Aqqa bnadem-a ilhef x macca d binu, aqqa-t d ameddukel n ayt n ÄÄariba d imednab.’ 35Aqqa tiVit tetwasegged zi marra tarwa nnes.” Adhan n iÄaren n Yeccu IoarÄ it ij n Ufarisi Pima ad kis icc. Yudef Var taddart n Ufarisi uca iqqim Var ÏÏabla. 37XÇar, ict n temVart zi tendint tuVa-tt d tamednubt, umi tessen aqqa iqqim Var ÏÏabla di taddart n Ufarisi, tusi-d s ict n tziyyat n alabaster dayes lefwaPet n mirru. 38Umi tbedd Var iÄaren nnes Äeffar nnes, tru uca tebda tessuffa iÄaren nnes s imeÏÏawen uca tebda tessaÇeV iten s ucuwwaf n uzeLlif nnes, tessudem as iÄaren uca tdehn iten s lefwaPet n mirru. 39 Umi iÇra Ufarisi, wenni it-id ioarÄen, man aya, inna deg uzeLlif nnes “Mli wa d amkacaf nican, ili aqqa issen min teona tmeÏÏut-a tenni t iPadan, aqqa nettat d tamednubt.” 40Yarr-d Yeccu, inna as “A Simoan, Vari ict n lPajet ad ac tt iniV.” Inna as “Ini tt, a Amselmad!” 41“Ij n bab n umarwas tuVa Vares tnayen ttursen as. Ijjen tuVa itturs as xemsa meyya ddinar u wenneÄni xemsin. 42Am tuVa war Varsen min zi i Va arren amarwas, isamP asen marra s tnayen idsen. Ini ayi, wi t i Va ixsen zzaysen ktar?” 43Yarr-d Simoan, inna as “IttVil ayi wenni umi isamP ktar”. Inna as “Cek tPekmed s ÃÃaP”. 44Uca inneqleb Yeccu Var tmeÏÏut nni, inna i Simoan “Ma twalid tamVart-a? Aqqa udfeV taddart nnek. Aman i yiÄaren inu war d ayi ten tewcid. Maca nettat tessired iÄaren inu s imeÏÏawen nnes uca tessiÇeV iten s ucuwwaf n uzeLlif nnes. 45Cek war d ayi tessudmed, maca nettat zeg wami d udfeV war tbedd zeg usudem n iÄaren inu. 46 S zzect war tdehned ca azeLlif inu. Maca nettat tedhen iÄaren inu s lefwaPet n mirru. 47X uyenni ad ac iniV ‘Aqqa itwaVfar as ubarru n ddnub nnes, minzi texs aÏÏas. Wenni umi itwaVfar drus, ad Vares tili drus n tayri’.” 48Xenni inna as “Aqqa twaVfaren ddnub nnem.” 49Inni akis iqqimen Var ÏÏabla bdan qqaren deg yixef nsen “Min iona wa maPend ad iVfar ula i ddnub.” 50Inna as i tmeÏÏut nni “Liman nnem aqqa issenjem i cem. RuP di lehna”. 36 130 LUKA 8 Amettil n umzarreo 8 Mat. 13:1-17; Mar. 4:1-12 1 Awarni uya tuVa iggur zi tendint d dcar Var tenneÄni, ittbarreP s lexbar aÃebPan n tgeldit n Arebbi. TuVa akis tenoac 2d ca n temVarin, tuVa issgenfa tent zi laryaP imengas u zi lehlacat. TuVa-tent Maryem, qqaren as ‘tenni n Majdala’ i zi twassuffVen seboa n ccwaÏen, 3d Yuwanna tamVart n Xuzi, awkil n Hirudus, d Susanna d tinneÄni aÏÏas i tuVa xas ttsexxarent s wagra nsent. 4Umi din issmun ij n lVaci d ameqqran, usin-d Vares zi marra tineddam, inna asen s ij n umettil ammu 5“IffeV ij n umzarrao Pima ad izaro zzarioet nnes. Am izarreo, tewÄa cwayt n zzarioet x webrid, oefsen xas uca neqben tt ijÄaÄ n ujenna. 6TewÄa cwayt n zzarioet x weÇru, umi d iVmi, yuÇeV, minzi war Vares tuVi tuffet. 7TewÄa cwayt n zzarioet di lwesÏ n isennanen uca isennanen Vemmyen-d akis uca jeyyfen tt. 8TewÄa cwayt n zzarioet di tmurt yareÄben uca umi d iVmi, igga lViLlet n meyya imuren.” Am tuVa iqqar man aya, ilaVa “Wenni Var iLla imezzuVen i useLli ad isel.” 9Sseqsan t imePÄaren nnes, nnan as “Min ixs ad yini umettil-a?” 10Inna “I kenniw umi immewc ad tessnem timeslayin innufaren n tgeldit n Arebbi, maca i inneÄni s imettilen, alami nitni ttwalan maca war ttwilin uca tteslan war fehhimen. Yeccu ittfessar lmatal n zzarioet Mat. 13:18-23; Mar. 4:13-20 D wa d amettil: zzarioet nettat d awal n Arebbi. 12Ina d inni itwazaroen x webrid, nitni d inni itteslan, xenni ittas-d iblis uca ittekkes awal zeg wul nsen Pima war ttimnen maPend ad nejmen. 13 Ina d inni x weÇru, nitni d inni xmi i Va slen i wawal, ad t qeblen s lefraPet. Ina maca war Varsen bu uÇwar, ttamnen Var xennit, di lweqt n ujarreb ttneqlaben. 14Ina d inni iwÄan deg isennanen, nitni d inni itteslan, xenni ttraPen uca ttbuxsuyen deg imnusen n tudart d wagra nnes d ÏÏamuo nnes uca war ssenÄayen ca lViLlet. 15Ina d inni di tmurt yareÄben, nitni d inni itteslan i wawal, xemmlen t deg wul nican, iÃbeP uca ssenÄayen lViLlet s ÃÃbar. 11 8:10 Ica. 6:9 LUKA 8 131 Amettil n lefnar d lmerfeo Mar. 4:21-25 Ula d ijj war issruVi lefnar xenni iqebbar xas s ij n uqedduP niV issrusa t sadu qama, maca s lemqlub issrusa t x lmerfeo Pima inni ittadfen ad Çaren tifawt. 17Minzi war din min inuffaren war ittetwasseÄhar ula war din min itwassnuffaren war ittetwissen uca ad ittwasseÄhar. 18XÇarem mammec tetteslam, minzi wenni Var iLla ad as immarni u wenni war Var iLli, min d as ittVil Vares ad zzayes itwakkes.” 16 Man wen iLlan d yemmas d aytmas n Yeccu Mat. 12:46-50; Mar. 3:31-35 Tusi-d Vares yemmas d aytmas, war zemmaren ad Vares iwÄen s ssibbet n lVaci. 20Xebbaren t, nnan as “Yemmac d aytmac bedden barra, xsen ad cek Çaren.” 21Yarr-d uca inna asen “Yemma d aytma, aqqa d inni itteslan awal n Arebbi u tteggen t.” 19 Yeccu d tParyat Mat. 8:23-27; Mar. 4:35-41 22 Deg ijjen zeg wussan nni inya deg ict n tVarrabut, netta d imePÄaren nnes. Inna asen “Ad neÇwa Var ujammaÄin n lebPar.” Xenni qeloen. 23Am tuVa nitni ruPen di lebPar, ikka xas yiÄeÃ. Xenni tehwa-d ict n tParyat n usemmiÄ di lebPar, tebda tVarrabut tettccura s waman uca yewoar xasen lPal. 24Qarben Vares uca ssfaqen t, nnan as “A Amselmad, a Amselmad, aqqa nVarreq”. Netta ikkar-d, iwebbex asemmiÄ d lemwaj n waman uca ssqaren, yarsa lPal. 25Xenni inna asen “Mani iLla liman nwem?” Ggweden, ttbehten, nnan jarasen “Min iona wa, aqqa ittamar ula d asemmiÄ d waman uca tteÏÏaoan t.” Asgenfi n ij n umeryaP Mat. 8:28-34; Mar. 5:1-20 26 Uyuren Var jjihet n Gadarinus tenni qibalt i Ljalil. 27Umi d iffeV Var tmurt, ilqa t-id ij n weryaz zi tendint, aÏÏas zeg wami tuVa dayes ccwaÏen u tuVa war ittirÄ arruÄ, war izeddeV di taddart maca deg imeÄlan. 28Umi iÇra Yeccu, isVuy, iwÄa Var iÄaren nnes, inna s jjehd “Min jaraneV necc d cek a Yeccu Mmis n Arebbi i iouLlen x 132 LUKA 8 marra min iLlan? TtzawageV cek, war d ayi ttoeddab?” 29Minzi netta tuVa ittamar i laryaP amengus Pima ad d iffeV zi bnadem nni. Minzi aÏÏas n twalawin tuVa ixeÏÏef it laryaP. Uca carfen t s snasel d iceddiyyen Var iÄaren Pima ad xas PÄan. Maca netta tuVa ittarezza iceddiyyen uca cciÏan ioaren it Var lexla. 30Isseqsa t Yeccu, inna as “Mammec d ac qqaren?” Inna as “Lixyun”, minzi ccwaÏen aÏÏas tuVa udfen t. 31Uca nitni ttaren zzayes Pima war ten ittamar ad raPen Var wePfur. 32TuVa din ict n tPimart d tameqqrant n ilfan, tuVa thedda deg wedrar. Ttaren zzayes Pima ad ten ijj ad dayes adfen. Uca netta isamP asen. 33FfVen ccwaÏen zi bnadem nni, udfen deg ilfan, xenni teqnunni tPimart zi jjarf Var lebPar uca tVarq. 34Umi Çrin imeksawen min imsaren, arewlen uca oawden tt di tendint d iyyaren. 35FfVen-d Pima ad Çaren min imsaren, usin-d Var Yeccu, ufin bnadem nni i zi tuVa ffVen ccwaÏen, yarÄ, s leoqel, iqqim Var iÄaren n Yeccu uca ggweden. 36Inni iÇrin man aya, oawden asen oawed mammec itwassgenfa umaryaP. 37Marra lVaci n jwayeh i d as-d innÄen i Gadarinus izawg it Pima ad xasen iggwej, minzi tudef iten tiggwudi temVar. Uca netta yenya di tVarrabut, ioqeb. 38Maca aryaz i zi ffVen ccwaÏen, ittar zzayes, ma attaV izemmar ad Vares iqqim. Maca Yeccu issekk it, inna 39“oqeb Var taddart nnek, tessecned mecPal mVarent timeslayin i dayek igga Arebbi.” Uca iruP, ibarreP di qao tendint s marra min dayes igga Yeccu. YeLlis n Yayrus d ict n temVart tePlec Mat. 9:18-26; Mar. 5:21-43 Alami d ioqeb, yarePPeb zzayes lVaci, minzi tuVa marra ttrajan t. 41 U xÇar, yusi-d ij n weryaz qqaren as Yayrus, tuVa-t d ameqqran n usinagug. IwÄa Var iÄaren n Yeccu uca izawg it ad yadef Var taddart nnes, 42minzi ayenni n yeLlis i Vares tenni Var iLla tenoac n iseggwusa, tuVa olayen ad temmet. Am Vares iggur, issdePPes it lVaci. 43Uca ict n temVart tuVa ttazzlen zzayes idammen lqedd n tenoac n iseggwusa, tseyyar marra leowelt nnes x iÄbiben uca teqqim war iLli wi izemmaren ad tt issgenfa. 44Nettat tusi-d Vares zi Äeffar uca tPada abePlul n warruÄ n Yeccu. Lexdenni ibedd usizzel n idammen nnes. 45Inna Yeccu “Wi d ayi iPadan?” Umi nkaren marra, inna BuÏrus d yinni akis “A Amselmad, lVaci issdePPes ic 40 LUKA 8, 9 133 u cek teqqared ‘Wi d ayi iPadan’?” 46Inna Yeccu “Aqqa ijjen tuVa iPada ayi, minzi necc uciV jjehd iffeV zzayi.” 47Umi tessen temVart belli war teqqim war temÇar, tusi-d s uqefqef uca tewÄa Var iÄaren n Yeccu, xenni txebbar it qibalt i marra iwdan x man ssibbet i zi t tPada d mammec twassgenfa deVya. 48Inna as netta “Egg ul, a yeLli, aqqa liman nnem issgenfa cem. RuP di lehna.” 49Am netta issawal yusi-d ijjen zi taddart n umeqqran n usinagug, inna as “Aqqa yeLlic temmut, war ssaPal oad Amselmad.” 50Maca Yeccu, umi isla man aya, yarr-d xas, inna “War teggwed ca! Amen waha, nettat ad teggenfa.” 51Umi d yusa Var taddart, war ijji ula d ijjen ad yadef mVir BuÏrus d Yaoqub d YuPanna d babas n tPenjirt d yemmas. 52TuVa marra ttrun, wtin xas ayejdur. Netta inna “War ttrum, nettat war temmut ca, maca nettat teÏÏeà waha.” 53Uca ÄePcen dayes, ssnen belli nettat tuVa temmut. 54Maca awarni lami issuffeV marra, iÏÏef zeg ufus nnes, ilaVa, inna as “A taPenjirt, kkar!” 55Idwel-d dayes buPbel uca tekkar lexdenni. Xenni yumur ad as wcen min i Va tecc. 56Ttbehten lwalidin nnes. Netta iweÃÃa ten, war qqaren i Ped min imsaren. TaVarit n tenoac imazanen 9 Mat. 10:5-15; Mar. 6:7-13 Awarni lami d ilaVa Vares tenoac imePÄaren, iwc asen jjehd d ÃÃulÏa x marra ccwaÏen u x usgenfi n lehlacat. 2Issekk iten Pima ad barrPen s tgeldit n Arebbi u Pima ad ssgenfan imehlac. 3 Inna asen “War kessim walu deg webrid niV taVVarct niV tacyart niV aVrum ula d nnuqart, war ittili Var Ped tnayen n tcamirat. 4U man taddart i Va tadfem, qqimem dinni uca ffVem ssenni. 5Mala din wi war kenniw iqebblen, ffVem zi tendint nni uca tezzerzem taoejjajt zeg iÄaren nwem d chadet xasen.” 6Nitni ffVen, tuVa ttcuqqan di dcurat, ttbarrPen s lexbar aÃebPan dinni, ssgenfan imehlac di kul amcan. 1 Hirudus itteggwed belli YuPanna AmseVÄaà isnekkar-d zeg imettinen Mat. 14:1-12; Mar. 6:14-29 Hirudus, ajeLlid x ij n arbeo n tmurt isla x marra min itwaggen zzayes uca yarjef. Minzi ca zzaysen tuVa qqaren aqqa YuPanna ikkar-d 7 134 LUKA 9 zeg imettinen 8u ca nneÄni aqqa Iliya iÄhar-d u ca nneÄni oawed belli ijjen zeg imkacafen n wecPal uya ikkar-d. 9Inna Hirudus “Aqqa d necc i iqeÃÃen azeLlif n YuPanna, maca manis wa i xef sliV man aya?” Uca tuVa yarezzu ad t iÇar. Asecci n xemsa alaf Mat. 14:13-21; Mar. 6:30-44; YuP. 6:1-14 Umi d oeqben imazanen, oawden as i Yeccu marra min ggin. Xenni yiwyi ten akis, indeh iten Var uVezdis Pima ad ilin wePdsen Var ij n wemcan ixla zi tendint tenni umi qqaren BaytÃayda. 11Umi yargeb lVaci x man aya, iÄfar it. U netta tuVa yarePPeb zzaysen, issiwel akisen x tgeldit n Arebbi u inni iPdajen ad twassgenfan, issgenfa ten. 12Ibda lPal issutum, qarrben Vares tenoac, nnan as “Sekk lVaci Pima ad raPen Var ledcur d iyyaren i d asen-d innÄen, ad dinni afen mani i Va ssensen d min i Va ccen, minzi aqqa-neV da deg ij n wemcan ixlan.” 13Maca netta inna asen “Wcem asen kenniw Pima ad ccen.” Nnan as “War VarneV mVir xemsa n tecnifin d tnayen n iselman mVir mala nraP uca ad nseV macca i marra iwdan-a!” 14Minzi tuVa-ten di ca n xemsa alaf n yeryazen. Inna i imePÄaren nnes “SsVimem ten di tourricin n xemsin.” 15 Ggin amenni uca ssVimen ten marra. 16Iksi ticnifin s xemsa d tnayen n iselman uca, am issgaooed tmuVli nnes Var ujenna, ibark iten, xenni yarza iten uca iwca iten i imePÄaren Pima ad ten wcen i lVaci. 17Ccin, jjiwnen marra. Alami d jarwen min iqqimen zeg ileqqwaz, tuVa dinni tenoac n tsuLlatin. 10 Chadet n BuÏrus x LmasiP Mat. 16:13-19; Mar. 8:27-29 Am tuVa ittÇaLla wePdes, tuVa imePÄaren din akides, xenni ikkar isseqsa ten, inna “Min iqqar lVaci min oniV?” 19Arrin-d, nnan ‘YuPanna AmseVÄaÃ’ u inneÄni ‘Iliya’ u ca inneÄni ‘aqqa ikkar-d ijjen zeg imkacafen n wecPal uya’.” 20Inna asen “I kenniw, min teqqarem min oniV?” Yarra BuÏrus, inna “LmasiP n Arebbi.” 21Iolem asen s jjehd uca iweÃÃa ten, war t qqaren i Ped. 18 LUKA 9 135 Yeccu izwar issiwel x lmewt nnes Mat. 16:21-28; Mar. 8:30-9:1 Inna “IttxeÃà i Mmis n bnadem ad iweddeb aÏÏas uca ad immenÄar zeg imVaren n weydud d arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen, ad itwaneV uca deg wass wiss tlata ad d ikkar.” 23Inna i lVaci “Mala ixs Ped ad d yas awarni ayi, ittxeÃà as ad inkar ixef nnes, ad iksi ÃÃalib nnes kul ass uca ad ayi-d iÄfar. 24Minzi wi ixsen ad issenjem tudart nnes, ad tt iweddar. Maca wi ixsen ad iweddar tudart nnes di ÏÏweo inu, wa ad tt issenjem. 25Minzi man lefÄel Var ij n bnadem mala yarbeP ddunnit marra uca ad iweddar ixef nnes niV ad t telqef txessart. 26Minzi wenni i Va iÃeÄPan zzayi u zeg wawalen inu, ad zzayes iÃeÄPa Mmis n bnadem xmi i d Va yas deg uouLli nnes u deg uouLli n babas d lmalakat iqeddsen. 27S tidett ad awem iniV, aqqa ca zeg yinni da iPÄaren, war ttqasan ca lmewt al i Va Çaren tageldit n Arebbi.” 22 AsouLli x wedrar Mat. 17:1-8; Mar. 9:2-8 28 olaPal tmenya n wussan awarni lami inna awalen-a, iwyi-d akis BuÏrus d YuPanna d Yaoqub uca igaooed Var wedrar Pima ad iÇÇaLl. 29Am tuVa ittÇaLla, ibeddel udem n uVembub nnes uca arruÄ nnes idwel d acemlal ittissiqqen. 30XÇar, tnayen n yeryazen ssiwlen akis, tuVa-ten d Musa d Iliya. 31Nitni Äharen s uouLli, tuVa ssawalen x wufuV nnes i tuVa i Va ikemmel di Urcalim. 32Maca BuÏrus d yinni akis, tuVa ikka xasen yiÄeÃ. Alami d faqen, Çrin aouLli nnes d tnayen n yeryazen bedden akis. 33Alami xas farqen ina, inna BuÏrus i Yeccu “A Amselmad, aqqa mliP umi i da neLla. Ejj aneV ad newwet tlata n iqiÄan, ijjen i cek, ijjen i Musa u ijjen i Iliya.” Netta war issin min inna. 34Am tuVa iqqar man aya, ikk-d xasen ij n useynu, issduli iten s tili nnes. Dewlen ggweden umi udfen nitni deg useynu. 35Tusi-d ict n tmijja zeg ujenna, teqqar “D wa d Mmi ioizzen, slem Vares!” 36Alami d tusa tmijja, ufin Yeccu wePdes. Nitni ssqaren uca war xebbaren Ped deg wussan nni s ca min Çrin. 136 LUKA 9 Asgenfi n ij n uPenjir dayes laryaP d amengus Mat. 17:14-18; Mar. 9:14-27 Tiwecca nnes alami tuVa d hekkwan zeg wedrar, ilqa t-id ij n lVaci d ameqqran. 38U xÇar, ij n weryaz zi lVaci isVuy, iqqar “A Amselmad, ttettareV zzayek, xÇar mmi. Aqqa-t d ayenni n wenni Vari. 39 U xÇar, itteÏÏef it ij n laryaP, xenni isVuyyu deVya uca ijebbed it ammu d wammu al d as-d ittekk kuffu zeg uqemmum u s tamara i d as yarxu am t isseyzem. 40TtareV zeg imePÄaren nnek ad t ssuffVen, war zemmaren.” 41Yarr-d Yeccu, inna “A jjil i war yuminen imoewwjen, mecPal Varwem i Va kkeV ad kenniw ksiV? Awi-d mmic da!” 42Alami Vares-d yusa, inÄar it cciÏan di tmurt, imezzeq it. Maca Yeccu iwebbex laryaP amengus, issgenfa aPenjir uca yarr it i babas. 37 Yeccu izwar issiwel x lmewt nnes tawala nneÄnit Mat. 17:22-23; Mar. 9:30-32 Marra ttoejben di lemVaret n Arebbi. Umi ttbehten marra di marra min igga, inna i imePÄaren nnes 44“Ggem ula d kenniw awalen-a deg imezzuVen nwem, minzi Mmis n bnadem ad itwasellem Var ifassen n iwdan.” 45Maca nitni war fhimen i wawal-a, tuVa itwassnuffar xasen maPend war t fehhmen. Uca nitni ggweden ad t sseqsan x wawal-a. 43 Man wen iLlan d ameqqran Mat. 18:1-5; Mar. 9:33-37 Yudef iten ij n umcubbec x man wen zzaysen i Va yilin d ameqqran qao. 47Issen Yeccu axarreà n wulawen nsen uca iksi ij n uPenjir issbedd it Vares. 48Inna asen “Wi i Va iqeblen aPenjir-a s isem inu, iqbel ayi necc u wi d ayi i Va iqeblen, iqbel wenni d ayi-d issekken. Minzi wenni d ameÇyan qao jarawem, netta ad yili d ameqqran.” 46 Wi war iLlin Äidd nneV, netta aqqa-t akidneV Mar. 9:38-40 Yarr-d YuPanna, inna “A Amselmad, neÇra ijjen issuffuV ccwaÏen s isem nnek uca nessbedd it, minzi netta war cek iÄeffar akidneV.” 50 Inna as Yeccu “War t ssbeddam, minzi wi war iLlin Äidd nneV, netta aqqa-t akidneV.” 49 LUKA 9, 10 137 Yeccu d Isamariyyen Umi d iwÄen wussan n tkessit nnes Var ujenna, yarra aVembub nnes Pima ad iraP Var Urcalim. 52Issekk zzates ireqqasen. RuPen nitni uca iwÄen Var ij n dcar n Isamariyyen Pima ad as ssewjden din. 53Nitni maca war t qbilen, minzi aVembub nnes tuVa iggur Var Urcalim. 54Umi Çrin Yaoqub d YuPanna, imePÄaren nnes, man aya, nnan “A Sidi, ma texsed ad numur Pima timessi ad d tehwa zeg ujenna uca ad ten tecc amecnaw mammec igga oawed Iliya?” 55Maca am d inneqleb, iwebbex iten, inna “War tessinem ca man arruP i zi teLlam kenniw? 56Minzi Mmis n bnadem war d yusi ca Pima ad isshellek leomur n iwdan maca Pima ad ten issenjem.” Xenni ruPen Var dcar nneÄni. 51 AÄfar n Yeccu Mat. 8:19-22 Am gguren nitni deg webrid, inna as ijjen “A Sidi, ad cek ÄfareV mani mma i Va traPed.” 58Inna as Yeccu “Iceobawen Varsen ifran d ijÄaÄ n ujenna Varsen leowacc, maca Mmis n bnadem war Vares ula mani i Va isenned azeLlif nnes.” 59Inna i wenneÄni “Äfar ayi-d!” Inna wanita “A Sidi, ejj ayi amezwar ad areggwePeV ad neÄleV baba.” 60Inna as Yeccu “Ejj imettinen ad neÄlen imettinen nsen, maca cek ruP, tbarrPed s tgeldit n Arebbi.” 61Inna wenneÄni “Ad cek ÄfareV, a Sidi, maca ejj ayi amezwar ad ggeV allah ihennik x inni Vari di taddart inu.” 62Inna as Yeccu “Ula d ijj, mala issrusa afus nnes x usVar xenni ad ixÇar Var Äeffar, ad iÃleP i tgeldit n Arebbi.” 57 10 Yeccu issekka tnayen u seboin n imePÄaren nnes Awarni man aya issgaooed Sidi oawed seboin nneÄni uca issekk iten tyuya tyuya qibalt i uVembub nnes Var kul tandint d wemcan mani tuVa netta iozem ad d yas. 2Inna asen “Tameyra aÏÏas, maca ixeddamen drus, s uyenni ttarem i Bab n tmeyra Pima ad issekk ixeddamen Var tmeyra nnes. 3RuPem! Aqqa ad kenniw ssekkeV amecnaw izmaren jar wuccanen. 4War kiwem kessim ttesÏim n tmenyat niV tacyart ula d sandaliyat, war ttseLlamem x ijjen deg webrid. 5Man mma axxam i Va tadfem, inim d amezwaru ‘Lehna x taddart-a.’ 6Mala din mmis n lehna, lehna nwem ad xas yarsa, mala war iLli amenni, lehna nwem ad Varwem-d ioqeb. 7Qqimem di taddart 1 138 LUKA 10 nni, teccem, teswem zi min Varsen, minzi axeddam isdaheLl lmunet nnes. War ggurem ca zi taddart Var taddart nneÄni. 8Man mma tandint i Va tadfem uca ad kenniw qeblen, ccem min d awem i Va wcen. 9 Sgenfam imehlac i din iLlan, inim asen ‘Aqqa tqarreb-d Varwem tgeldit n Arebbi.’ 10Man mma tandint i Va tadfem, war kenniw qebblen, ffVem Var zznaqi nnes, inim 11‘Ula d taoejjajt i dayneV ileÃqen x iÄaren nneV n tendint nwem, ad tt nezzerz xawem, maca ssnem aya, aqqa tqarreb-d Varwem tgeldit n Arebbi!’ 12Ad awem iniV belli deg wass n lPisab nni ad yili lPal n Sudum ihwen zi tendint nni. Awebbex n ca n tneddam Mat. 11:20-24 Uct xam, a Xurazin, uct xam, a BaytÃayda! Mli weqoent di Tirus d Sidun leojayeb i itwaggen daykent, ad tili tubent zi zman am qqiment di txancet n wecÄan d iVVeÄ x izeLlifen nsent. 14Maca ad yili lPal n Tirus d Sidun ihwen zi lPal nkent di lPisab. 15U cem, a KafarnaPum, ma ad tetwassgaooded Var ujenna? Aqqa ad tetwassehwid Var laxart! 16Wi daywem i Va islan, ad zzayi isel, wi kenniw i Va yagin, ad ayi yagi u wi d ayi i Va yagin, ad yagi wenni d ayi-d issekken.” 17 oeqben seboin s lefraPet, nnan “A Sidi, ula d ccwaÏen ÏÏaoen aneV s yisem nnek.” 18Uca inna asen “ÇriV CciÏan iwÄa-d amecnaw assam zeg ujenna. 19XÇar, ad awem wceV ÃÃulÏa Pima ad toefsem x ifiVran d iVarÄmawen u x marra jjehd n leodu. ula d ict n lPajet war kenniw teÄarri ca. 20Maca war farrPem ca s uya belli aqqa laryaPat ad awem ÏÏaoen, maca farPem belli aqqa ismawen nwem twazemmen deg ijenwan.” 13 TaÇaLlit n Yeccu i Babas Mat. 11:25-27; 13:16-17 Di tsaooet nni oawed ifarP Yeccu di arruP, inna “Necc ttqadiV cek, a Baba, Bab n ujenna d tmurt, minzi tessnuffared timeslayin-a x imiVisen u x aytbab n leoqel uca tessaregbed tent i iPenjiren imeÇyanen. Wah, a Baba, ammu i tuVa ixs lxaÄar nnek!” 22Xenni, umi inneqleb Var imePÄaren nnes, inna “Kulci immewc ayi zi Baba uca ula d ijj war issin man wen d Tamemmit mVir Tababat u man wen d Tababat mVir Tamemmit, d wenni umi ixs Tmemmit ad t issargeb.” 23Inneqleb-d Var 21 LUKA 10 139 imePÄaren wePdsen, inna “Sseod n tiÏÏawin i ittwalan min tettwalam kenniw. 24Minzi necc ad awem iniV, aqqa aÏÏas n imkacafen d ijeLliden xsen ad Çaren min tettwalam kenniw uca war tt tettwilin ula ad slen min tetteslam uca war tt tteslin.” Amettil n Usamiri arPim XÇar, ij n umselmad n ttawrat ikkar-d Pima ad t iqeLleb, inna “A Amselmad, min i Va ggeV Pima ad warteV tudart n lebda?” 26Inna as “Min din yurin di ttawrat? Mammec teqqared?” 27Yarr-d, uca inna 25 “Ad texsed Sidi Arebbi nnek zi marra wul nnek, s marra leomar nnek, s marra jjehd nnek, s marra leoqel nnek uca ad texsed amqarreb nnek amecnaw ixef nnek.” Til. 6:5; Law. 19:18 28 Inna as “Aqqa tarrid nican. Egg man aya uca ad teddared.” 29Maca netta ixs ad issegged ixef nnes, inna i Yeccu “Man wen iLlan d amqarreb inu?” 30 Yarr-d xas Yeccu oawed, inna as “Ij n weryaz ihwa-d zi Urcalim Var AriPa uca iwÄa deg ifassen n iceffaren, arrin t d aoaryan, wtin t s weomud, xenni ruPen, jjin t jar lmewt d tudart. 31Imsar aqqa ij n ukehhan ihwa-d Var webrid nni, iÇra it uca ikka Var ujemmaÄ n webrid. 32Ammu oawed ula d ij n Ulawi iodu-d x wemcan nni, iÇra it uca ikka Var ujemmaÄ n webrid. 33Maca ij n Usamari (=ij n bnadem zi tendint n Samariya), tuVa-t deg usafar, yiweÄ-d Vares. Umi t iÇra, iPinn xas aÏÏas, 34iqarreb Vares, icedd as iyezzimen nnes, iseyyeP xasen zzect d waman n uÄil, issenya it x zzaylet nnes, yiwyi it Var wenwal, itthilla dayes. 35Tiwecca nnes lami iruP, iksi tnayen n ddinar, iwc iten i bab n wenwal, inna as ‘Thilla dayes u mala txeLlÃed ktar zi man aya, ad cek t xeLlÃeV xmi i d Va oeqbeV’. 36Man wen zi tlata nni tettwalid d amqarreb n wenni iwÄan deg ifassen n iceffaren?” 37Inna “Wenni xas iPinnen.” Inna as Yeccu “Iwa uyur, ula d cek tegged amenni!” Di taddart n Maryem d Marta Am tuVa gguren nitni, yudef Var ij n dcar. Uca ict n temVart, qqaren as Marta, tarePPeb zzayes di taddart nnes. 39TuVa Var ta ict n weltmas, qqaren as Maryem, tenni tuVa teqqim Var iÄaren n Yeccu 38 LUKA 10, 11 140 uca tuVa tessPessa i wawal nnes. 40Maca Marta tuVa tecVel aÏÏas s tsexxart. Nettat tusi-d Vares, tenna “A Sidi, ma war d ac icqi belli ultma tejja ayi ttsexxareV wePdi? Ini as Pima ad ayi toawen.” 41 Yarr-d Yeccu, inna as “Marta, Marta, cem tceVled u tqeLliqed x waÏÏas n tmeslayin, 42maca ittxeÃà icten waha uca Maryem tixÄar tasVart taÃebPant tenni war itwakksen zzayes.” Yeccu isselmad mammec icuwwar ad ÇÇaLlen 11 Mat. 6:9-15 Am tuVa ittÇaLla deg ij n wemcan, imsar, umi netta ikemmel taÇaLlit nnes, aqqa ijjen zeg imePÄaren nnes inna “A Sidi, selmed aneV ad neÇÇaLl amecnaw mammec tuVa YuPanna isselmad oawed imePÄaren nnes.” 2Inna asen “Melmi mma teÇÇuLlem, inim ‘BabatneV i iLlan deg ijenwan, isem nnek ad yili itwaqeddes, ejj ad d tas tgeldit nnek, uca am mammec cek texsed ad tili deg ujenna, ad tili oawed ammu di tmurt. 3Ewc aneV kul ass aVrum nneV i kul ass. 4Vfar aneV ddnub nneV, minzi neccin oawed nsameP i marra inni dayneV ittursen. War d aneV ssidif ca deg uVekkwi, maca senjem aneV zeg uoeffan’.” 1 Ttarem, xenni ad awem immewc Mat. 7:7-11 Xenni inna asen “Man wen zzaywem i Var iLla ij n umeddukel, wenni Vares-d i Va yasen deg wezyen n Llilet uca ad as ini ‘A ameddukel, arÄel ayi tlata n tecnifin, 6minzi ij n umeddukel inu, ixecc-d Vari zeg usafar, war Vari min d as i Va qeddmeV.’ 7Xenni ma ad xas-d yarr netta zi daxel uca ad as ini ‘War d ayi ttÃeddao, tawwart tbelleo lexxu d tarwa aqqa-tt akidi di tassut, war zemmareV ad d kkareV maPend ad ac wceV ca’. 8Ad awem iniV, mala war d ikkar Pima ad as iwc umi netta d ameddukel nnes, iwa ad d ikkar ad as iwc mecPal ma iPdaj x ssibbet n lewoaret nnes. 9Ad awem iniV, ttarem, xenni ad awem immewc, arzum, xenni ad tafem, ssqarqbem, xenni ad awem arezmen. 10Minzi marra wi i Va ittaren ad iksi u wi i Va yarzun ad yaf u wi i Va issqarqben ad as itwarzem. 11Ma niV din jarawem ij n tbabat, wenni, umi d as i Va ittar mmis aVrum, ad as iwc aÇru? NiV aslem, xenni ad as iwc afiVar deg wemcan n weslem? 12Ma niV mala ittar zzayes tameLlalt, ad as iwc taVarÄent? 5 LUKA 11 141 Mala kenniw, am teLlam xenni d ioeffanen, tessnem ad tewcem timewca tiÃebPanin i tarwa nwem, mecPal s waÏÏas ad iwc Tbabat wenni iLlan deg ujenna ArruP Iqeddsen i yinni d as-d ittaren?” 13 Yeccu d Boelzabul Mat. 12:22-30; Mar. 3:20-27 IssuffeV Yeccu ij n cciÏan, tuVa wa d agnaw. Awarni lami issuffeV cciÏan, xenni agnaw ibda issawal. Ittebhet marra lVaci. 15Maca ca zzaysen nnan “S Boelzabul ameqqran n ccwaÏen issuffuV ccwaÏen.” 16 InneÄni ttaren zzayes leolamet zeg ujenna Pima ad t jarrben. 17Maca netta yargeb x ixarriÃen nsen, inna asen “Kul tageldit i ibÄan x yixef nnes ad tetwareddeLl uca taddart i ibÄan x yixef nnes, ad tewÄa. 18Mala ibÄa CciÏan x yixef nnes, mammec i Va teqqim tgeldit nnes? Minzi kenniw teqqarem belli necc ssuffuVeV ccwaÏen s Boelzabul. 19Mala necc ssuffuVeV ccwaÏen s Boelzabul, s min zi ten ssuffuVen iPenjiren nwem? X uyenni ad ilin nitni d lquÄat xawem. 20Mala tuVa s uÄaÄ n Arebbi i zi ssuffuVeV ccwaÏen, xenni aqqa tusi-d Varwem tgeldit n Arebbi. 21Min Va yekk weryaz ijehden iPezzmen s lesnaP ittoessa x tzeddiVt nnes, ad yili wagra nnes di laman. 22 Maca melmi i d Va yas wenni iLlan d jjihel xas uca ad t iVleb, aqqa netta ad as ikkes lesnaP i xef tuVa ittcal uca ad ibÄa min tuVa zzayes iksi. 23Wenni war iLlin akidi, aqqa-t Äidd inu u wenni war kidi issmunin, aqqa netta issbeÏÏa. 14 LaryaP yarezzu ad d ioqeb Mat. 12:43-45 Xmi i Va iffeV laryaP amengus zi bnadem, ad icuqq deg imucan war daysen bu waman, ad yarzu arraPet uca xmi war tt ittif, ad yini ‘Ad oeqbeV Var taddart inu tenni i zi ffVeV.’ 25Ad d yas uca ad tt yaf, tfarÄ, tzewweq. 26Xenni ad iraP, ad iksi seboa n laryaP inneÄni d ioeffanen xas, ad adfen uca ad zedVen dinni. Xenni ad idwel uneggar n bnadem nni war iPli ktar x mammec tuVa-t Var umezwar.” 27 Am issawal s uya, tesgaooed ict n temVart zi lVaci tmijja nnes, tenna as “Sseod n uoeddis i cek iksin u tebbuct i zi teÏÏÄed!” 28 Maca netta inna “oad d amezwaru sseod n yinni itteslan awal n Arebbi uca PeffÄen t.” 24 142 LUKA 11 Leolamet n Yunes Mat. 12:38-42; Mar. 8:12 Am tuVa lVaci ittdePPas oad ktar, ibda iqqar “Jjil-a d aoeffan, ittettar leolamet, war d as tettmewci leolamet mVir leolamet n Yunes amkacaf. 30Minzi amecnaw mammec tuVa Yunes d leolamet i ayt n Niniwa, ammu i Va yili Mmis n bnadem oawed d leolamet i jjil-a. 31 TajeLlidt n ljanub ad tekkar deg wass n lPisab ak-d yeryazen n jjil-a, ad ten tPaseb. Minzi tusi-d zeg ineggura n tmurt Pima ad tsel i tiVit n Sulayman. XÇar, aqqa da wenni imVaren x Sulayman. 32 Iryazen n Niniwa ad d kkaren di lPisab ak-d jjil-a uca ad ten Pasben, minzi nitni tuben awarni i ubarreP n Yunes. XÇar, aqqa da wenni imVaren x Yunes. 29 ÏÏit d tifawt n arrimet Mat. 5:15; 6:22-23 War din ula d ijj issreqqa lqendil uca issrusa t deg wemcan inuffaren niV sadu ij n lmud, maca issrusa t x lmerfeo Pima inni i d Va yadfen ad Çaren tfawt. 34Lqendil n arrimet nnek d tiÏÏ. Mala tiÏÏ nnek teÃfa, xenni ad tili tfawt ula di marra arrimet nnek. Mala ad tili tiÏÏ nnek d taoeffant ula d arrimet nnek ad tili d taLlest. 35 XÇar xenni, Pima min dayek iLlan d tifawt war tettili d taLlest. 36 Mala marra arrimet nnek teccur s tfawt, war dayes ula d ijj n uVezdis ibarcen, xenni ad dayes tili tfawt kulci, amecnaw mammec xmi yareqq lqendil s ÏÏya nnes.” 33 Uct x Ifarisiyyen d imselmaden n idlisen Mat. 23:1-36; Mar. 12:38-40; Luk. 20:45-47 Am tuVa issawal s man aya, ioarÄ it ij n Ufarisi Var umecli akides uca yudef, iqqim Var ÏÏabla. 38Maca Afarisi, umi iÇra man aya, ittebhet minzi netta war issird ca d amezwar i umecli. 39 Inna as Sidi “A kenniw a Ifarisiyyen, tessizdagem barra n lkas d ÏÏebÃi, maca daxel nwem iccur s ÏÏmeo d lVar. 40A kenniw a ifVal, ma war iLli wenni iggin min iLlan Var barra, igga ula d min iLlan daxel? 41Maca wcem min iLlan daxel d ÃÃedqet, u xÇar, marra ad awem yili d amezdag. 37 LUKA 11, 12 143 Uct xawem, a Ifarisiyyen minzi toeccaram nneonao d wazar d marra tibbi, xenni tejjim lPeqq d tayri n Arebbi Var uVezdis. Iwa ittxeÃà i bnadem ad igg ta, nnehla mma ad ittu tenneÄnit. 42 43Uct xawem a Ifarisiyyen, minzi iojeb awem ad teqqimem x lekrasi n zzat deg isinagugen u iojeb awem ad xawem seLlmen iwdan di leswaq. 44 Uct xawem, a imselmaden n ttawrat d Ifarisiyyen, a kenniw lmunafiqin, minzi kenniw tetteggem am imeÄlan idulyen uca inni xasen igguren war ssinen.” 45Yarr-d ijjen zeg imselmaden n ttawrat, inna “A Amselmad, aqqa xmi d aneV teqqared aya, tessfeÄPed aneV ula d neccin.” 46Inna “Uct xawem, a imselmaden n ttawrat, minzi tessarebbum lePmul iÄeqlen x tkessit x iwdan, xenni kenniw s yixef nwem war tPadam lePmul nni ula s ijjen zeg iÄewÄan nwem! 47Uct xawem, minzi tbennam imeÄlan n imkacafen u lejdud nwem nVin ten. 48S man aya tneomem, aqqa kenniw tareÏÏam s min ggin lejdud nwem, minzi nitni nVin ten uca kenniw tbennam imeÄlan nsen. 49X uyenni tiVit n Arebbi tenna ‘aqqa ad asen-d ssekkeV imkacafen d imazanen, ad nVen ca zzaysen uca ad xasen aÇÇlen, 50Pima ad itwattar zi jjil-a idammen n marra imkacafen i itwassizzlen zeg wami tetwagg ddunnit, 51zeg idammen n Habil al idammen n Zakariya wenni nVin jar uoalÏar d taddart iqeddsen!’ Wah, ad awem iniV belli iggur ad twattaren idammen nsen zi jjil-a. 52Uct xawem, a imselmaden n ttawrat, minzi tkessim tasarut n tmusna, xenni war tettidfem kenniw u inni tuVa ittadfen, teÏÏfem ten.” 53Am tuVa akidsen issawal s uya, bdan imselmaden n idlisen d Ifarisiyyen ttÄaddan t aÏÏas uca PÃaren t s iseqsiten x waÏÏas n tmeslayin, 54uca ggin as taxceft, arezzun ad t ÏÏfen s ca zeg uqemmum nnes, Pima ad t Äelmen. 12 Yeccu isselmad imePÄaren nnes Lexdenni, am d idwel lVaci imun s luluf n iwdan, alami bdan oeffsen ijj x wenneÄni, ibda iqqar i imePÄaren nnes amezwar “PÄam ixef nwem zeg wentun n Ifarisiyyen, aqqa-t d nnifaq! 2War din min idlin war ittetwasseÄhar, ula war din min inuffaren war ittetwissin. 3S uyenni marra min tennam di taLlest ad itwasel di 1 144 LUKA 12 tfawt u min xef tessiwlem deg umezzuV deg wexxam ad itwabarreP zzayes x tzeVwin. Ggwedem Arebbi Mat. 10:28-31 Necc ad awem iniV, a imeddukal inu, war tteggwidem ca zeg yinni ineqqen arrimet u awarni man aya war zemmaren ad ggen ktar oad. 5 Maca necc ad awem ssecneV wenni zi i Va teggwedem. Ggwedem zeg wenni Var iLla ÃÃulÏa Pima ad kenniw inÄar di jehennama awarni lami inVa. Wah, ad awem iniV, zeg wanita i Va teggwedem! 6Ma war ttmenzzin xemsa n ÇÇawec s tnayen n iÃuldiyyen n nnPas (=‘tnayen n assariyat’)? Uca ula d ijj zzaysen war ittetwattu zzat i Arebbi. 7Ula d iÇuÏÏan n ucuwwaf n uzeLlif nwem oawed marra twaPesben. War tteggwidem ca, kenniw Psen zi ÇÇawec aÏÏas! 4 Acejjeo i chadet x Yeccu qibalt i iwdan Mat. 10:32-33, 12:32, 10:19-20 Ad awem iniV, marra wi zzayi i Va icehden qibalt i iwdan, ad xas iched oawed Mmis n bnadem zzat i lmalakat n Arebbi. 9Wi d ayi i Va inkaren qibalt i iwdan, ula d netta ad itwankar qibalt i lmalakat n Arebbi. 10Kul ijj wenni i Va inin awal Äidd n Mmis n bnadem, ad as tt twaVfar. Maca wenni i Va iceqqfen di ArruP Iqeddsen war d as tt tetwaVfar ca! 11Xmi kenniw i Va nedhen Var isinagugen u zzat i lPukkam d ÃÃulaÏat, war kessim ca amnus min zi i d Va tarrem niV min i Va tinim! 12Minzi ArruP Iqeddsen ad awem isselmed di tsaooet nni min ittxeÃà ad tinim.” 8 Amettil n bab n wagra Inna as ijjen zi lVaci “A Amselmad, ini as i uma Pima ad kidi ibÄa lwart.” 14Inna as “A bnadem, wi d ayi yarrin xawem d lqaÄi niV d loadel?” 15Inna asen “Varwem, PÄam ixef nwem zi ÏÏmeo, aqqa maca oawed mala Vares afeyyeÄ n wagra Var yijjen, xenni tudart nnes war tettili zeg wagra nnes.” 16Iwca asen ij n umettil, inna “Iyyar n ij n bnadem, wenni d bab n wagra, iwyi-d ÃÃabet aÏÏas. 17Ixarreà deg ixef nnes, inna ‘Min i Va ggeV? Minzi war Vari bu lmarsi i di i Va yarweV lViLlet inu.’ 18Inna ‘Ammu i Va ggeV, ad hedmeV 13 LUKA 12 145 lemrasi inu, xenni ad bniV lemrasi d imeqqranen xasen uca ad daysen xezneV marra lViLlet d wagra inu, 19ad iniV i yixef inu: A leomar inu, Varek aÏÏas n wagra itwaxzen din i waÏÏas n iseggwusa, areyyeP, tecced, teswed u tfarPed!’ 20Inna as Arebbi ‘A afVul, aqqa Llilet-a ad zzayek itwattar leomar nnek. Xenni i umi i Va yili min tessewjded?’ 21Ammu i Va imsar i wenni iyarwen leknuz i yixef nnes u war iLli d bab n wagra di Arebbi.” War tteksim s wemnus Mat. 6:25-34; 19-21 Inna i imePÄaren nnes “X uyenni ad awem iniV, war kessim s wemnus i tudart nwem min i Va teccem, u war kessim s wemnus ula i arrimet nwem min i Va tyarÄem. 23Tudart ktar zi macca u arrimet ktar zeg werruÄ. 24XÇarem Var ibaVliwen! Aqqa war zarroen, war mejjaren, war Varsen tasraft niV d lmarsi u Arebbi issecca iten. MecPal tuolam kenniw x ijÄaÄ. 25Man wen zzaywem izemmar ad yarni di tzuggart nnes ula d ijj n uVil s wemnus nnes? 26Mala tuVa kenniw war tzemmarem ula x min iLlan d ameÇyan qao, mayemmi i Va teksim s wemnus x min iqqimen. 27XÇarem mammec Vemmyen nnuwwac (=ijejjigen)! War xeddmen, war ttqareÄcen, waxxa amenni ad awem iniV, aqqa ula d Sulayman di qao aouLli nnes war yarÄ ca amecnaw ula d ijj zzaysen. 28Mala Arebbi issyarÄ ammu lePtic i iLlan ass-a deg iyyar uca tiwecca ad immenÄar di tefqunt, mecPal xenni d awem i Va issyarÄ, kenniw i di iLla drus n liman? 29U kenniw, war arezzum ca x min i Va teccem ula x min i Va teswem, war ttilim tmeyylem ca. 30Minzi marra timeslayin-a arezzun daysent legnus n ddunnit. Maca Babatwem issen belli tePwajem tent. 31Maca arzum tageldit n Arebbi uca timeslayin-a marra ad awem twamarnint. 32 War tteggwid, a cem a tPimart tameÇyant, minzi yarÄa Babatwem ad awem iwc tageldit. 33Zenzem min Varwem, wcem ÃÃedqet, ggem i yixef nwem ticyarin n tmenyat i war yareccin, ij n lkenz i war iqeÏÏin deg ijenwan, mani war ittidef uceffar ula d tcinda war tettegg Ãews. 34Minzi mani i Va yili lkenz nwem, dinni i Va yili oawed wul nwem. 22 146 LUKA 12 Ilim tfaqem Mat. 24:45-51 Ilim tPezzmem s ibuyas u s lefnarat nwem areqqent. 36Xenni ilim kenniw amecnaw iwdan i ittrajan sidi nsen xmi i d Va yeoqeb zeg wurar, Pima, xmi i d Va yas, ad issqarqeb, xenni tzemmarem ad as tarzmem deVya. 37Sseod n isemVan inni, xmi i d Va yas sidi nsen, ad ten yaf faqen. S tidett ad awem iniV, aqqa ad iPezzem ixef nnes uca ad ten issVim Var ÏÏabla, xenni ad d yas ad xasen isexxar. 38 Mala yusi-d Var PeÏÏu wiss tnayen n Llilet niV Var PeÏÏu wiss tlata uca yufi ten ammu, sseod i isemVan nni. 39Maca ssnem aya: mala bab n taddart issen di man tsaooet i di i Va ixecc uceffar, xenni ad yili ifaq uca war ittejji taddart nnes ad t acaren. 40Ilim kenniw oawed twejdem, minzi Mmis n bnadem ad d yas deg ict n tsaooet i war tettrijim. ” 35 Awkil amtiqqi Inna as BuÏrus “A Sidi, ma i neccin i teqqared amettil-a niV oawed i marra?” 42Inna as Sidi Yeccu “Man wen iLlan xenni d awkil amtiqqi d amiVis wenni i Va yegg sidi nnes x ixeddamen nnes Pima ad asen iwc leowelt nsen di lweqt nnes? 43Sseod n ismeV wenni i Va yaf sidi nnes, xmi i d Va yas, ittegg ammu. 44S tidett ad awem iniV, belli ad t yegg x marra agra nnes. 45Maca mala ismeV nni inna deg wul nnes, aqqa sidi inu ioeÏÏal x weoqab uca ibda iccat isemVan d tiyya, ittett, isess, iseccar, 46xenni ad d yas sidi n ismeV nni deg ij n wass war tt ittriji uca ad t iqeÃà x tnayen, ad igg tasVart nnes ak-d yinni war iLlin d iÃdiqen. 47IsmeV nni wenni issnen lxaÄar n sidi nnes uca war issewjed ixef nnes ula war iggi olaPsab lxaÄar nnes, ad itwawwet s tiyyita aÏÏas, 48maca wenni war issinen lxaÄar nnes uca igga min isdaheLlen tiyyita, ad itwawwet drus. Zi kul ijjen umi immewc aÏÏas, ad zzayes itwattar aÏÏas u wi umi itwakellef aÏÏas, ad zzayes itwattar ktar. 41 Tawasit n Yeccu ibeÏÏa Mat. 10:34-36 UsiV-d Pima ad nÄareV timessi x tmurt u min i Va xseV mala aqqatt tetwassareV? 50IttxeÃà ayi ad twassVeÄÃeV s ij n useVÄaà 49 LUKA 12, 13 147 u mammec twaPÃareV al i d Va itwakemmel. 51Ma ittVil awem belli usiV-d Pima ad wceV lehna x tmurt? Lla lla, ad awem iniV, maca ad din yili ubeÏÏu. 52Minzi zi lexxu d tsawent ad mmsebÄan xemsa deg ict n taddart, tlata Äidd tnayen d tnayen Äidd tlata. 53Babas ad imsebÄa x mmis, d mmis x babas, d yemmas x yeLlis, d yeLlis x yemmas, d tlallat x teslit, d teslit x tlallat nnes.” IttxeÃà ad nmeyyez lweqt Mat. 16:2-3 Inna oawed i lVaci “Xmi i Va tÇarem ij n useynu igaooed zi lVarb, deVya ad tinim ‘Ad yili wenÇar’ uca ammu ad imsar. 55Xmi i Va tÇarem asemmiÄ n ljanub ittÃuÄ, xenni ad tinim ‘Ad yili lePmu’ uca ammu ad imsar. 56A kenniw a lmunafiqin, aqqa tessnem ad tmeyyzem udem n tmurt d ujenna, ma zman-a mammec war t tmeyyzem? 54 Ggem weÃlaP ak-d weVrim nnek Mat. 5:25-26 Mayemmi war tPekkmem s yixef nwem min iLlan d ÃÃaP? 58Minzi, xmi i Va traPed Var lPakem ak-d weVrim nnek, egg tizemmar aÏÏas am teLlid oad akis deg webrid maPend ad zzayes tetwafekked, Pima war cek ittjarri Var lqaÄi uca lqaÄi ad cek isellem i lemxazni, xenni ad cek inÄar lemxazni di lePbes. 59Ad ac iniV, cek war d ssenni tetteffVed al i Va txeLlÃed aÃuldi (='lebta') aneggaru!” 57 13 Yeccu issawal x lViLlet n ttubet Di lweqt nni usin-d Vares ca n iwdan, xebbaren t x Ijaliliyyen inni ixeLleÄ BilaÏus idammen nsen ak-d tVarÃin nsen. 2Yarr-d Yeccu, inna asen “Ma ittVil awem belli Ijaliliyyen-a d imednab ktar zeg Ijaliliyyen inneÄni umi d asen imsar uweddeb-a? 3Necc ad awem iniV ‘lla’, maca mala war tetubem, ula d kenniw ad tetwahellkem marra ammu. 4NiV ittVil awem belli tmentoac n iwdan i xef-d tewÄa ÃÃumoet di Siluwam uca mmuten zzayes, ma aqqa-ten d ayt n umarwas ktar zeg iwdan nneÄni i izeddVen di Urcalim? 5Ad awem iniV ‘lla!’, maca mala war tetubem ula d kenniw ad tetwahellkem ammu!” 6Inna amettil-a. “TuVa Var ijjen ij n wartu i itwaÇÇun deg wePwic n tzayart nnes. Xenni yusi-d, yarezzu dayes lViLlet uca war tt yufi. 1 148 LUKA 13 Inna i bab n wePwic n tzayart ‘Aqqa tlata n iseggwusa ttaseV-d arezzuV tazart deg wartu-ya, war tt ufiV, qeÃà it, mayemmi issahal oad tamurt?’ 8Yarr-d xas, inna as ‘A sidi, ejj it aseggwas-a oad oawed, al t i Va VziV uca ad as ggeV leVbar, 9uca mala tegga tazart... ejj it ad ibedd, maca mala walu, xenni qeÃà it.’ ” 7 Asgenfi n temVart dayes laryaP n tuÄoeft TuVa isselmad deg ijjen zeg isinagugen di ssebt. 11U xÇar, tuVa din ict n temVart dayes laryaP n tuÄoeft lmijal n tmentoac n iseggwusa, uca tuVa teVnes, war tzemmar ad tuyur tseggem qao. 12Umi tt iÇra Yeccu, ilaVa-d xas Vares, inna as “A tamVart, aqqa cem tenfekked zi lehlac nnem!” 13Uca issars xas afus nnes uca nettat tedwel tseggem lexdenni, tebda tessemVara di Arebbi! 14Maca ameqqran n usinagug, umi ixeyyeq minzi Yeccu issgenfa di ssebt, inna i lVaci “Aqqa di setta n wussan ittxeÃà lxedmet, asem-d deg wussan nni maPend ad tetwassgenfam, maci deg wass n ssebt.” 15Yarr-d xas Sidi, inna “A kenniw, a lmunafiqin! Ma war ifessi kul ijjen zzaywem deg wass n ssebt i ufunas nnes niV i weVyul nnes zi lmedwed, xenni ad t indeh maPend ad t iward? 16U tanita, tenni iLlan d yeLlis n Ibrahim icedd itt CciÏan lmijal n tmentoac n iseggwusa, ma war ittxeÃà ad tetwafekk nettat zeg uceddi-ya deg wass n ssebt?” 17Am inna man aya, ÃeÄPan marra inni tuVa akis ittemoalan uca marra lVaci ifarP s tmeslayin iouLlen tinni tuVa itwaggen zzayes. 10 Amettil n zzarioet n uxerdel d wentun Mat. 13:31-33; Mar. 4:30-32 Inna asen “Min di tarwes tgeldit n Arebbi uca min zi tt Va ssmequddeV? 19Aqqa-tt amecnaw ict n tPebbuct n zzarioet n uxerdel iksi tt ij n bnadem inÄar itt di tePwict nnes, uca teVmi, tedwel d tacejjart temVar uca ijÄaÄ n ujenna ggin leowacc nsen di lefruo nnes.” 20 Inna oawed “S min zi i Va ssmequddeV tageldit n Arebbi? 21Aqqa-tt amecnaw antun, teysi t temVart, teffar it di tlata n lemdud n waren, alami issmemm marra!” 18 LUKA 13 149 Tawwart iPÃaren Mat. 7:13-14, 21-23 IÇwa tineddam d dcurat, tuVa isselmad am iggur Var Urcalim. 23 Ijjen inna as “A Sidi, ma aqqa din drus n inni i Va itwassnejmen?” 24Netta inna asen “Ggem jjehd nwem Pima ad tadfem zi tewwart iPÃaren, aqqa necc ad awem iniV, aÏÏas arezzun ad adfen uca war zemmaren. 25Awarni lami d ikkar bab n taddart maPend ad ibelleo tawwart, xenni tebdam ad tbeddem di barra, ad tessqareqbem, ad tinim ‘A Sidi, a Sidi, arzem aneV!’ u netta ad d yarr, ad awem ini ‘Necc war kenniw ssineV, manis kenniw?’ 26Lexdenni ad tinim ‘Neccin aPeqqa tuVa necca neswa qibalt nnek uca cek tuVa tesselmaded deg imesraq nneV!’ 27Ad ini netta ‘Necc ad awem iniV, war kenniw ssineV, manis kenniw? Aggwejem xafi marra kenniw inni itteggen min war isseggden!’ 28Dinni ad tili tVuyyit d uVezzi n teVmas, xmi i Va tÇarem Ibrahim d IsPaq d Yaoqub d marra imkacafen di tgeldit n Arebbi maca kenniw s yixef nwem temmenÄarem barra. 29Ad d asen zi manis d tneqqar tfuct u zi mani tVeLli tfuct ula zi ccamal ula zi ljanub, ad qqimen Var ÏÏabla di tgeldit n Arebbi. 30 XÇar, aqqa din ineggura inni i Va yilin d imezwura u d imezwura inni i Va yilin d ineggura.” 22 Awal n Yeccu x tendint n Urcalim Mat. 23:37-39 Deg wass nni qarrben-d ca n Ifarisiyyen, nnan as “FfeV, truPed ssa, minzi Hirudus ixs ad cek ineV.” 32Inna asen “RuPem, inim as i wecoeb-a ‘XÇar, aqqa necc ssuffuVeV ccwaÏen, ad ssgenfiV ass-a d tiwecca uca deg wass wiss tlata ad twakemmleV (=ad qÄiV lxedmet inu).’ 33Maca ittxeÃà ayi ad uyureV ass-a d tiwecca d uneÄfar nnes, minzi war izemmar ad itwaneV ij n umkacaf barra i Urcalim. 34A Urcalim, a Urcalim, tenni ineqqen imkacafen d tenni yarejmen inni i Varem-d itwassekken, mecPal n twalawin tuVa xseV ad ssmuneV tarwa nnem amecnaw mammec tessmuna tyaÇiÄt ifiLlusen nnes sadu wafriwen nnes uca war texsem. 35Aqqa axxam nwem iqeddsen ad awem iqqim d axarbil. S tidett ad awem iniV, aqqa war d ayi tÇarrem al i d Va tas lweqt i di i Va tinim ‘Sseod n wenni i d Va yasen s yisem n Arebbi’.” 31 13:35 SbP. 118:26 150 14 LUKA 14 Asgenfi n ij n weryaz ihlec s tuffet n waman Am d yusa Var taddart n ij n umeqqran n Ifarisiyyen deg wass n ssebt Pima ad icc aVrum, tuVa PeÏÏan t. 2U xÇar, ibedd din qibalt nnes ij n bnadem ihlec s tuffet n waman. 3Yarr-d Yeccu, inna i imselmaden n ttawrat d Ifarisiyyen, inna “Ma iPeLlel usgenfi di ssebt?” 4Nitni sqaren waha. IÏÏef it uca issgenfa it, xenni ijja it ad iraP. 5Xenni yarr-d xasen inna “Man wen zzaywem mmis niV ayenduz nnes iwÄa as deg wanu, war t-id issuffeV deVya deg wass n ssebt?” 6War ufin s min zi xas i Va arren. 1 Amettil x lekrasi n zzat Inna asen i inewjiwen ij n umettil am d asen iPekkar ixÄaren lekrasi n zzat, inna asen 8“Mala Ped ioarÄi cek Var ij n wurar, war ttVimi di lekrasi n zzat, minzi aqqa attaV itwaoarÄ x ijjen yuola xak 9 uca ad d yas wenni xawem ioarÄen, xak d xas, ad ac yini ‘Egg amcan i weryaz-a!’, xenni cek ad tÃeÄPid uca ad traPed ad teksid amcan aneggaru. 10Maca mala cek twaoarÄed, ruP, teqqimed deg wemcan aneggaru, Pima, xmi i d Va yadef wenni xak ioarÄen, attaV ad ac ini, ‘A ameddukel, gaooed sennej!’ Xenni ad ac yili ccan zzat i yinni akik iqqimen. 11Minzi marra wi i Va issuolan ixef nnes ad itwasswaÄeo u wi i Va isswaÄoen ixef nnes ad itwassuola.” 7 Man wen i Va toarÄed Var umensi niV Var ficta Inna oawed i wenni t ioarÄen “Mala cek teggid ij n umecli niV amensi, war oarreÄ imeddukal nnek niV aytmac niV laLl nnek ula d jjiran nnek i Var iLla wagra, niV aqqa ad cek oarÄen ula d nitni uca ad Varek yili lexlaÃ. 13 Mala teggid ict n ficta, xenni oarÄ x imezlaÄ d iqiydaren d ineÄbalen d idarValen 14uca ad tilid d amesoud umi war Varsen s minzi cek i Va xeLlÃen. Minzi ad ac itwaxeLleà di tnukra n imseggaden.” 12 Amettil n umensi imVar Mat. 22:1-10 Umi isla man aya ijjen zeg yinni din iqqimen Var ÏÏabla, inna as “Sseod n wenni i Va iccen aVrum di tgeldit n Arebbi!” 16Inna as “Ij n weryaz igga ij n umensi imVar uca ioarÄ aÏÏas. 17Issekk ismeV nnes di tsaooet n umensi Pima ad ini i inewjiwen ‘AraPem-d, minzi kulci aqqa 15 LUKA 14 151 iwjed!’ 18Bdan marra ad ggen ssibbet s ijj n dmam. Inna as umezwar ‘SViV iyyar, aqqa ittxeÃà ayi ad raPeV ad t ÇareV. TtareV ac ad ayi tsamPed!’ 19WenneÄni inna ‘SViV xemsa n tyuya n iyenduzen, aqqa ad raPeV ad ten jarrbeV, ttareV ac ad ayi tsamPed!’ 20U wenneÄni inna ‘Aqqa melceV tamVart, x uyenni war zemmareV ad d aseV!’ 21Yusi-d ismeV nni uca ixebbar sidi nnes s man aya. Xenni ixeyyeq bab n taddart uca inna i ismeV nnes ‘RuP deVya Var imesraq d zznaqi n tendint uca ndeh-d imezlaÄ d iqiydaren d ineÄbalen d idarValen!’ 22Inna ismeV ‘A sidi, aqqa imsar min zi tumured uca aqqa din oad amcan.’ 23Inna bab i yismeV ‘FfeV Var ibriden d zznaqi uca PÃar iten ad adfen al i Va teccur taddart inu, 24minzi qqareV awem: ula d ijj zeg yeryazen inni tuVa itwaoarÄen war ittqisi amensi inu!’ ” AÄfar n Yeccu Mat. 10:37-38 TuVa lVaci aÏÏas iggur akis uca inneqleb-d netta, xenni inna asen 26“Mala Ped yusi-d Vari uca war icarh babas d yemmas d temVart nnes d tarwa nnes d aytmas d suyetmas ula d ixef nnes, war izemmar ad yili d amePÄar inu. 27Wenni war iksin ÃÃalib nnes, ad ayi iÄfar, war izemmar ad yili d amePÄar inu. 28U man wen zzaywem i ixsen ad ibna ict n ÃÃumoet, war ittVimi amezwar Pima ad igg lePsab, ma Vares min ixeÃÃen i ukemmel, 29Pima mala imsar issars dsas u war izemmar ad as ikemmel, marra inni dayes ixeÇÇaren, war iggur ad xas ÄePcen, 30 ad inin ‘Bnadem-a ibda lebni uca war izemmar ad t ikemmel’. 31NiV man ajeLlid, mala iffeV Var umenVi Äidd n ij n ujeLlid nneÄni, war ittVimi amezwar, ad imcawar ma izemmar ad imqudda s oecra alaf ak-d wenni i d Va yasen s oicrin alef? 32Mala war iLli amenni, xenni ad d issekk ca n ireqqasen am iLla wenneÄni oad Var laggwaj, Pima ad zzayes ittar aÃlaP. 33X uyenni ula d ijj zzaywem wenni war ittejji marra agra nnes, war izemmar ad yili d amePÄar inu. 25 Amettil n tmeLlaPt Mat. 5:13; Mar. 9:50 TameLlaPt tePla, maca mala texsar areddi nnes, s min zi tt i Va toedlem? 35War tettÃeLleP ca i tmurt ula i tzubalt, xenni ad tt nÄaren. Wenni i Var iLla imezzuVen i useLli ad isel.” 34 LUKA 15 152 Amettil n uPuli iweddaren 15 Mat. 18:12-14 TuVa marra ayt n ÄÄariba d imednab ttqarraben Vares Pima ad as slen. 2Ttmeomioen Ifarisiyyen d imselmaden n idlisen, nnan “Aqqa wa yarePPeb s imednab uca ittett akisen.” 3Xenni issiwel akisen s umettil-a, inna asen 4“Man bnadem zzaywem i Var iLla meyya n iPuliyyen uca iweddar as ijjen zzaysen, ma war ittejji tesoa u tesoin di lexla uca ad yarzu x wenni iweddaren al t i Va yaf? 5Xmi t i Va yaf, ad t issars x tVardin nnes, ad ifarP. 6Xmi i d Va yaweÄ Var taddart, ad ilaVa x imeddukal d jjiran, ad asen ini ‘FarPem akidi, minzi ufiV ahuli inu iweddaren!’ 1 Amettil n uÃuldi iweddaren Ad awem iniV, ammu i Va tili lefraPet deg ujenna x ijj n umednub i Va ituben ktar x tesoa u tesoin n imseggaden i war ixsen ad tuben! 8 NiV man tamVart i Var iLla oecra n ‘draxmat’ (=aÃuldi n nnuqart), mala iweddar ij n ‘draxma’, ma war tessruVi lqendil uca ad tfarÄ taddart, ad tarzu mliP al t i Va taf? 9Mala tufi t, ad tlaVa x tmeddukal d tijjarin, ad asent tini ‘FarPent akidi, minzi ufiV ‘draxma’ tenni tuVa d ayi iweddaren.’ 10Ammu ad awem iniV, ad tili lefraPet qibalt i lmalakat n Arebbi s ijj n umednub i Va ittuben.” 7 Amettil n mmis iweddaren Inna “Ij n bnadem tuVa Vares tnayen n iPenjiren. 12Inna umaÇuÇ nsen i babas ‘A baba, ewc ayi tasVart tenni i d ayi-d yusin zeg wagra!’ Uca netta ibÄa asen agra nnes. 13Awarni ca n wussan issmun mmis amaÇuÇ kulci, xenni isafar Var ict n tmurt tiggwej. IqarÄ marra agra nnes am isseodu dinni ict n tudart n ufeccuP. 14Alami iqarÄ kulci, iwÄa-d ij n laÇ iwoar di tmurt nni uca ibda ad iPwaj. 15IruP uca ilÃeq deg ijjen zeg imezdaV n tmurt nni uca netta issekk it Var iyyaren nnes Pima ad yarwes ilfan. 16TuVa immeÇri ad iccur aoeddis nnes s tesriVwa tenni ittetten ilfan maca ula d ijj war d as iwci ca. 17Idwel Var leoqel nnes, inna ‘MecPal n ixemmasen n baba i Var iLla aVrum aÏÏas u necc da ttmettiV s laÇ! 18Ad kkareV, ad raPeV Var baba uca ad as iniV, a baba aqqa xÄiV ak-d ujenna u akik. 19 War sdiheLleV oad ad ayi tlaVid d mmic. Egg ayi amecnaw ijjen 11 LUKA 15, 16 153 zeg icuwwaren nnek.’ 20Ikkar uca ioqeb Var babas. Am t tuVa oad Var laggwaj, ibarq it babas, iPinn xas uca yuzzel Vares, ingez as x yiri, issudem it. 21Inna as mmis ‘A baba, xÄiV ak-d ujenna u akik. War sdiheLleV oad ad ayi tlaVid d mmic.’ 22Inna tbabat i isemVan nnes ‘SuffVem-d arruÄ iPlan aÏÏas u ssyarÄem as t, ggem txadent i ufus nnes u qqnem as sandaliyat i iÄaren nnes, 23awyem-d ayenduz iÃePPen, tVarÃem as, xenni ad necc ad nfarP, 24minzi mmi wanita tuVa immut uca idwel-d Var tudart, tuVa iweddar uca itwaf.’ Xenni bdan ad farPen! 25TuVa mmis ameqqran deg iyyar. Alami d yareggweP, iggur ad d yaweÄ Var taddart, xenni isla i LlVa d ucÄiP. 26IlaVa i ijjen zeg imsexxaren nnes, isseqsa t x man aya? 27Inna as ‘Umac yusi-d, babac iVarà i uyenduz iÃePPen, minzi ioqeb-d Vares mliP!’ 28 Maca netta ibda ad ixeyyeq, war ixs ad yadef. Xenni babas iffeV Var barra, iPeccem it. 29Maca netta yarr-d, inna as i babas ‘Aqqa necc xedmeV Varek lexxu aÏÏas n iseggwusa, oemmarà war jjiV zi tewÃeyyet nnek uca cek war d ayi tewcid ula d ij n uPuli qao, Pima ad farPeV ak-d imeddukal inu. 30Maca umi d yusa mmic wanita wenni i iccin agra nnek ak-d leqPab, tVarÃed as i uyenduz iÃePPen!’ 31Inna as ‘A mmi, tuVa cek akidi lebda, aqqa marra min iLlan inu aqqa nnek. 32Maca tuVa ittxeÃà ad nfarP ad nezhu, minzi umac wanita tuVa immut uca idwel-d Var tudart oawed, tuVa iweddar uca itwaf!’ ” 16 Amettil n wewkil d aoeffan Inna oawed i imePÄaren nnes “TuVa din ij n bnadem, aqqa-t d bab n wagra, Vares ij n wewkil. Wanita aqqa cetcan zzayes, belli tuVa ittzuzzar as agra nnes. 2IlaVa as, inna as ‘Min xak ttesliV? Ewc lePsab i uwekkel nnek, minzi war tettilid oad d awkil!’ 3Inna wewkil deg yixef nnes ‘Min i Va ggeV umi sidi inu ad xafi ikkes awekkel-a? War zemmareV i uqqaz n tmurt u ttÃeÄPiV tutra! 4Aqqa ssneV min i Va ggeV Pima, xmi i Va twaPuzeV x uwekkel, ad ayi qeblen di tudrin nsen.’ 5Uca ilaVa-d i kul ijjen zeg aytbab n umarwas n sides. Inna as i umezwar ‘MecPal d ac itturs sidi?’ 6Inna ‘Meyya n ibidawen n zzect’. Inna as ‘Ksi lciVed n umarwas nnek, qqim deVya, tarid: xemsin!’ 7Xenni inna i wenneÄni ‘I cek, mecPal dayek n umarwas?’ Yarr-d xas ‘Meyya n txuncay n yirden’. Inna as ‘Ksi lciVed n umarwas nnek, tarid: tmanyin!’ 8Sidi nni igga lfaLl deg wewkil i war iseggden, 1 154 LUKA 16 aqqa tuVa ittegg s tiVit, minzi iPenjiren n zman-a d imiVisen x iPenjiren n tfawt di jjil nsen. Awkil d amin Necc ad awem iniV: Ggem imeddukal i yixef nwem s ‘lmamun’ aVeccac, Pima, xmi i Va teqÄam, ad cek tqeblem deg iqiÄan n lebda! 10Wenni iLlan d amtiqqi di drus, aqqa-t d amtiqqi ula deg waÏÏas u wenni war ittseggaden di drus, aqqa war ittseggid ula deg waÏÏas. 11 X uyenni mala war teLlim d imtiqqan di min iLlan n ‘lmamun’ aVeccac, wi daywem i Va ittiqqen di min iLlan d tidett? 12Mala war teLlim d imtiqqan di min iLlan n wenneÄni, wi d awem i Va iwcen min iLlan nwem? 13 Ula d ij n ismeV war izemmar ad ixdem tnayen n isiditen, minzi ma ad icarh ijjen uca ad issoizz wenneÄni niV ma ad icebbar deg ijjen uca ad issePqar wenneÄni. War tzemmarem ad txedmem Arebbi d ‘lmamun’.” 9 Ttawrat war tbeÏÏel ca Mat. 11:12-13 TuVa Ifarisiyyen, inni tuVa ittexsen tmenyat, tteslan marra man aya uca ssePqaren t. 15Inna asen “Kenniw d inni isseggden ixef nwem zzat i iwdan, maca Arebbi yargeb x wulawen nwem, minzi min yuolan Var iwdan, aqqa-t d nnoi zzat i Arebbi. 16Ttawrat d imkacafen aqqa-ten al YuPanna. Zi lweqt nni itwabarreP s tgeldit n Arebbi uca marra idsen ittemsedPas Vares Pima ad din yadef. 17Maca tikkest n ujenna d tmurt tehwen x uweÏÏu n ict n tneqqiÏt zi ttawrat. 14 ALlaf d lemlac i twala wiss tnayen Marra wi i Va iLlfen i temVart nnes uca ad imlec ak-d tenneÄnit, aqqa izenna u marra wi i Va imelcen tenni umi x yuÇÇel weryaz nnes, aqqa izenna. 18 Amettil n bab n wegra d amezluÄ Alioazer TuVa din ij n bnadem, aqqa-t d bab n wagra, yarÄ lePrir d azeggwaV d qaÏifa ifsusen uca ittVebba zzhu kul ass. 20TuVa din oawed ij n umezluÄ qqaren as Alioazar, tuVa itwassbuÇÇel Var tewwart nnes, iccur s lPebb, 21tuVa dayes mmeÇri ad ijjiwen 19 LUKA 16, 17 155 s ileqqwaz i d iweÏÏan zi ÏÏabla n bab n wagra. Maca tuVa ttasen-d yiÏan oawed, lessPen ibuorusen nnes. 22Uca imsar immut umezluÄ, ksint t lmalakat x ifadden n Ibrahim. Ula d bab n wagra immut, neÄlen t. 23Am tuVa ittoeddab di laxart, issgaooed tmuVli nnes, iÇra Ibrahim zi laggwaj u Alioazar tuVa x ifadden nnes. 24 IlaVa, inna ‘A baba Ibrahim! ArPem ayi, sekk-d Alioazar Pima ad issuff ÏÏarf n uÄaÄ nnes s waman uca ad issesmeÄ iles inu minzi aqqa ttoeddabeV di tmessi-ya.’ 25Inna Ibrahim ‘A mmi, oqel aqqa tkemmled marra lxar nnek di tudart nnek, ammu i Alioazar lVar. Lexxu netta ittetwafewwej danita u cek tettoeddabed. 26Sennej i man aya marra, aqqa jaraneV neccin d kenniw ij n ttasio imVar, alami inni ixsen ad Varwem Çwan war zemmaren, uca ula d inni din iLlan war zemmaren ad Çwan ssenni VarneV.’ 27Inna ‘TtzawgeV xenni cek, a baba, ad tessekked Var taddart n baba, 28minzi Vari xemsa n aytma, Pima ad ten isseqneo, Pima war d ttisen ula d nitni Var wemcan-a n uoeddeb.’ 29Inna as Ibrahim ‘Aqqa Varsen Musa d imkacafen, ittxeÃà asen ad Varsen slen!’ 30Inna as ‘Lla, a baba Ibrahim, mala iruP Varsen ijjen zeg imettinen, xenni ad tuben!’ 31Inna as ‘Mala nitni war slin Var Musa d imkacafen, xenni war twasseqnioen oawed xmi i d Va ikkar ijjen zeg imettinen!’ ” IttxeÃà smaPet i umac lebda 17 Mat. 18:6-7, 21-22; Mar. 9:42 Inna i imePÄaren nnes “War toeddel ila ad ilint toenkrifin, maca uct x wenni zi i d Va yasent! 2MliP as ad as tetwagg ict n teÃÄart n tsirt Var ili nnes ad immenÄar di lebPar ula mma ad itwasseVwa ijjen zeg imeÇyanen-a. 3PÄam ixef nwem. Mala ixÄa akik umac, webbex it. Mala itub, samP as. 4Mala ixÄa akik seboa n twalawin deg ij n wass uca idwel-d Varek seboa n twalawin, iqqar ‘Aqqa tubeV!’, xenni ad as tsamPed.” 1 Amettil n tPebbuct n zzarioet n uxerdel Nnan imazanen i Sidi “Arni aneV liman!” 6Inna Sidi “Mli tuVa daywem liman amecnaw ict n tPebbuct n zzarioet n uxerdel uca ad tinim i tcejjart-a n umerciq ‘Twaqleo zeg iÇewran nnem, tetwaÇÇud di lebPar!’, xenni ad awem tegg array. 5 156 LUKA 17 Awal n Yeccu x bab d ismeV nnes Man wen zzaywem i Var iLla ismeV icarrez niV yarekkwes uLli, ad as ini mala ioqeb-d zeg iyyar uca yudef Var taddart ‘Qarreb-d deVya, teqqimed Var ÏÏabla!’? 8Ma war d as iqqar ‘Sewjed min i Va mmunesweV, tbeysed, tsexxared xafi alami cciV swiV. Awarni man aya ad tecced, ad teswed cek!’? 9Ma ad iqad ismeV nni, minzi netta igga min d as yumur? IttVil ayi, lla. 10Ammu ula d kenniw, xmi tetteggem marra min d awem yumuren, ittxeÃà ad tinim ‘Aqqa neccin d isemVan war ineffoen, minzi negga min tuVa xaneV waha’.” 7 Asgenfi n oecra i di iLla lbarà Di twasit nnes Var Urcalim icuqq di lwesÏ n Samariya d Ljalil. 12 Alami tuVa ittadef Var ij n dcar, lqan t oecra n yeryazen daysen lbarÃ, nitni qqimen bedden Var laggwaj, 13laVan s jjehd, nnan “A Yeccu, a Sidi, arPem aneV!” 14Umi daysen ixÇar, inna asen “RuPem, tessecnem ixef nwem i ikehhanen!” Xenni imsar, am gguren nitni, aqqa twassizzedgen. 15Ijjen zzaysen, umi iÇra belli iggenfa, ioqeb, issemVara di Arebbi s tmijja tejhed. 16IwÄa x uVembub Var iÄaren nnes, iqada t. Wa tuVa-t d Asamari. 17Yarr-d Yeccu, inna “Ma war twassizedgen marra s oecra? Mani qqimen tesoa? 18Ma war din wi i d Va idewlen Pima ad issouLl Arebbi mVir abarrani-ya?” 19 Xenni inna as “Kkar, truPed, aqqa liman nnek issenjem i cek!” 11 Tawasit n tgeldit n Arebbi Mat. 24:23-28, 37-41 Umi sseqsan Ifarisiyyen x melmi i d Va tas tgeldit n Arebbi, yarr-d xasen, inna “War d tettis tgeldit n Arebbi s ij n wudem itwasscanen. 21War d as qqaren ‘Aqqa-tt da’, niV ‘Aqqa-tt diha’, minzi tageldit n Arebbi aqqa-tt jarawem.” 22Inna i imePÄaren nnes “Ad d awÄen wussan i di i Va texsem ad tÇarem ijj n wass waha zeg wussan n Mmis n bnadem, maca kenniw war t tÇarrem. 23Ad awem inin ‘Aqqa-t da’ niV ‘Aqqa-t diha’! War ttriPem, war Äeffarem. 24Minzi amecnaw mammec iccat wassam zi ÏÏarf sadu ujenna Var ÏÏarf nneÄni sadu ujenna, ammu oawed ad yili Mmis n bnadem deg wass nnes. 25Maca ittxeÃà as amezwaru ad iweddeb aÏÏas uca ad itwammenÄar zi jjil-a! 26Amecnaw mammec tuVa deg wussan n NuP ammu i Va yili oawed deg wussan n Mmis 20 LUKA 17, 18 157 n bnadem. 27TuVa ttetten, sessen, meLlcen u twassmeLlacen al ass i di yudef NuP Var uVarrabu uca yusi-d ÏÏufan uca isshellek iten marra. 28 Ammu tuVa imsar oawed deg wussan n Lut. TuVa ttetten, sessen, ssaVen, zznuzan, tteÇÇun, bennan, 29maca deg wass i di iffeV Lut zi Sudum, iwta wenÇar s tmessi d lecbareyyet zeg ujenna, itePPa ten marra. 30 Ammu i Va yili deg wass i di i Va itwassargeb Mmis n bnadem. 31 Wenni iLlan x tzeqqa deg wass nni uca leqcuo nnes di taddart, war d ihekkwi ca maPend ad tent iksi. Ammu ula d wenni iLlan deg iyyar, war d ittoiqib ca Var min iLlan awarni as. 32oeqlem x temVart n Lut! 33 Wenni yarezzun ad issenjem tudart nnes, ad tt ixsar u wenni tt i Va ixsaren, ad tt iPÄa. 34Ad awem iniV, di Llilet nni ad din ilin tnayen x ict n tassut, ijjen ad itwaksi, wenneÄni ad itwajj. 35Ad din ilint tnayen n temVarin Parryent jmio, ict ad tetwaksi, tenneÄni ad tetwajj. 36Ad din ilin tnayen deg iyyar, ijjen ad itwaksi, wenneÄni ad itwajj.” 37Arrin-d, nnan as “Mani, a Sidi?” Netta inna asen “Mani teLla lxecbet, din ittmunan oawed ineÄÄiwen.” 18 Amettil n tajjalt d lqaÄi Inna asen oawed ij n umettil belli aqqa ittxeÃà tÇaLlit di kul lweqt nnebla amelli, 2iqqar “TuVa deg ict n tendint ij n lqaÄi war itteggwed ca Arebbi, war ittweqqar bnadem. 3TuVa di tendint nni ict n tejjalt, tuVa tettas-d Vares, teqqar as ‘Ewc ayi tasVart inu x weVrim inu!’ 4AÏÏas i ikka tuVa yugi. Xenni inna deg yixef nnes ‘Necc zeoma war tteggwedeV ca Arebbi u war ttweqqareV bnadem, 5qao ammu, minzi tajjalt-a thekkwel ayi, ad as wceV tasVart nnes, Pima war d tettoiqqib lebda uca ad ayi tarz azeLlif.’ ” 6Inna Sidi Yeccu “Slem min iqqar lqaÄi aVeccac. 7Ma war itticc Arebbi tasVart i imxeÏÏaren nnes inni Vares-d isVuyyun ass d Llilet, aqqa Vares ttasio n lxaÄar xasen? 8Ad awem iniV, aqqa ad asen iwc tasVart deVya. Maca xmi i d Va ioqeb Mmis n bnadem, ma ad yaf liman di tmurt?” 1 Amettil n Ufarisi d ij n bu ÄÄariba I ca n inni iPessben ixef nsen d imseggaden u ssePqaran inneÄni, inna amettil-a 10“Gaooden tnayen n iwdan Var taddart iqeddsen Pima ad ÇÇaLlen, ijjen d Afarisi u wenneÄni d ij n bu ÄÄariba. 11Ibedd Ufarisi, ittÇaLla ak-d yixef nnes ammu ‘A Arebbi, ttqadiV cek umi 9 17:32 Amz. 19:15-17, 26 158 LUKA 18 war LliV ca amecnaw iwdan nneÄni iVeccacen d iwdan i war iseggden d yinni izennan niV amecnaw bu ÄÄariba wanita. 12Necc ttÇummiV tnayen n imuren di simana, tticceV leocur zi marra min Vari iLlan d agra!’ 13 Maca bu ÄÄariba wenni ibedden Var laggwaj, war izoim ula ad issili tiÏÏawin nnes Var ujenna, maca iwta ixef nnes Var idmaren, inna ‘A Arebbi, arPem ayi, aqqa necc d amednub!’ 14Ad awem iniV, aqqa wanita, x loeks n wenneÄni, ad yili itwasegged umi d ioqeb Var taddart nnes, minzi marra wenni i Va issuolan ixef nnes, ad itwasswaÄeo u wenni i Va isswaÄoen ixef nnes ad itwassuola.” Yeccu d iPenjiren Mat. 19:13-15; Mar. 10:13-16 15 Iwyen as-d iPenjiren imeÇyanen Pima ad asen isluf. Umi ten Çrin imePÄaren, webbxen ten. 16Maca Yeccu ilaVa asen i iPenjiren imeÇyanen nni, inna “Jjem iPenjiren imeÇyanen ad Vari-d asen, war ten tteÏÏfem minzi tageldit n Arebbi i inni amecnaw ina. 17S tidett ad awem iniV, wenni war iqbilen tageldit n Arebbi amecnaw aseymi, war tt ittidef oemmarÃ!” Yeccu d ij n bab n wagra Mat. 19:16-30; Mar. 10:17-31 Isseqsa t ij n umeqqran, inna as “A Amselmad aÃebPan, min i Va ggeV Pima ad warteV tudart n lebda?” 19Inna as Yeccu “Mayemmi d ayi tlaVid s ‘aÃebPan’? Ula d ijj war iLli d aÃebPan mVir ijjen, aqqa-t d Arebbi. 20Cek tessned tiweÃÃa ‘war zenni, war neqq, war tticar, war cehhed ÇÇur, weqqar babac d yemmac.’ ” 21Inna “Aqqa marra tina PefÄeV tent zi temÇi inu.” 22Umi isla Yeccu aya, inna as “Ict teqqim ac oad. Zenz marra min Varek, farq it i imezlaÄ uca ad Varek yili lkenz deg ujenna, xenni as-d, Äfar ayi-d.” 23Umi isla man aya, icÄen minzi tuVa-t d bab n wagra ameqqran. 24Umi iÇra Yeccu belli netta iffugem, inna “Mammec yewoar x aytbab n wagra ad d adfen Var tgeldit n Arebbi. 25Minzi adaf n welVem zi tiÏÏ n tsineft ihwen ula mma ad yadef bab n wagra Var tgeldit n Arebbi.” 26Inni tuVa itteslan aya, nnan “Wi izemmaren ad itwassenjem?” 27 Netta inna “Min war izemmaren ad yili Var iwdan, Var Arebbi izemmar ad yili.” 18 18:20 UfV. 20:12-16; Til. 5:16-20 LUKA 18, 19 159 Lmunet n weÄfar n Yeccu Inna BuÏrus “Aqqa neccin nejja kulci uca neÄfar i cek.” 29Inna asen “S tidett ad awem iniV, war din ula d ijj i ittejjin taddart niV lwalidin niV tawmat, niV tamVart niV tarrawt di ÏÏweo n tgeldit n Arebbi, 30niV xenni ad iksi dubel x dubel n tseqqar di lweqt-a uca di lweqt i d Va yasen ad iksi tudart n lebda.” 28 Yeccu izwar issiwel x lmewt nnes Mat. 20:17-19; Mar. 10:32-34 Iksi Vares tenoac, inna asen “Ad ngaooed Var Urcalim uca ad itwaqfel i Mmis n bnadem marra min yuran zeg imkacafen. 32Minzi netta ad itwasellem i legnus, ad t ssePqaren, ad zzayes ssbehtlen, ad t tekkwaren uca ad xas ssusfen, 33ad t hettken s urekkuÄ, ad t nVen uca deg wass wiss tlata ad d ikkar.” 34Nitni war fhimen walu zi man aya. TuVa awal-a iffar xasen uca war fhimen min itwannan. 31 Asgenfi n ij n udarVal Mat. 20:29-34; Mar. 10:46-52 35 Alami d qarrben Var AriPa tuVa ij n udarVal iqqim Var webrid, ittettar. 36Lami isla i lVaci iodu, isseqsa “Man aya?” 37Xebbaren t belli Yeccu NnaÃiri tuVa ioeddu. 38IlaVa, inna “A Yeccu, a mmis n Dawud, arPem ayi!” 39Inni tuVa igguren Var zzat, webbxen t maPend ad isqar, maca netta ibda ittlaVa s jjehd ktar “A mmis n Dawud, arPem ayi!” 40Ibedd Yeccu uca yumur ad it-id awyen Vares. Umi d Vares iqarreb, isseqsa t, 41inna “Min texsed ad ac t ggeV?” Inna “A Sidi, xseV ad dewleV ttwaliV!” 42Inna as Yeccu “Dwel cek ttwalid! Aqqa liman nnek issgenfa cek.” 43Lexdenni idwel ittwala uca iÄfar it, issemVara di Arebbi. Marra iwdan i iÇrin man aya, Pemden Arebbi. 19 Yeccu d Zakkayu, ameqqran n ayt n ÄÄariba Xenni yudef, icuqq di tendint n AriPa. 2U xÇar, aqqa din ij n weryaz qqaren as Zakkayu, wa tuVa d ij n umeqqran n ayt n ÄÄariba, tuVa-t d bab n wagra. 3Netta tuVa yarezzu ad iÇar Yeccu d man wen iLlan uca war izemmar s ssibbet n lVaci, minzi tiddi nnes d aquÄaÄ. 4Izwar Var zzat uca igaooed x ict n tÃefÃaft, Pima 1 160 LUKA 19 ad iÇar Yeccu, minzi tuVa netta ad yekk ssenni. 5Umi d yusa Yeccu Var wemcan nni, ixÇar Var ujenna, ibarq it, xenni inna as “A Zakkayu, qeLleq-d, hwa-d deVya, minzi ass-a ittxeÃà ayi ad qqimeV di taddart nnek!” 6IqeLleq-d, ihwa-d deVya uca yarePPeb zzayes s lefraPet. 7Marra inni iÇrin man aya, meomeoen xas, nnan “Aqqa yudef Pima ad iqqim Var ij n weryaz d amednub!” 8Xenni ikkar Zakkayu, inna i Sidi Yeccu “A Sidi, aqqa-yi ad wceV azyen n wagra inu i imezlaÄ. Mala necc kkseV i ca n ijjen ca n lPajet s lVecc, ad as arreV areboa n tseqqar!” 9Inna as Yeccu “Ass-a yiweÄ-d usenjem i taddart-a, minzi ula d wa d ij n mmis n Ibrahim. 10Minzi Mmis n bnadem yusi-d Pima ad yarzu ad issenjem min iweddaren.” Amettil n oecra n ‘minat’ Mat. 25:14-30 Umi tuVa tteslan aya, yarni-d oawed ij n umettil, minzi ittVil asen, umi tuVa d iqarreb Var Urcalim, aqqa tageldit n Arebbi ad teÄhar deVya. 12Inna “Ij n bnadem zi lejwad iruP Var ict n tmurt tiggwej, Pima ad iÏÏef tagelda i yixef nnes, xenni awarni man aya ioqeb-d. 13IlaVa-d i oecra n isemVan nnes uca iwc asen oecra n ‘minat’ (=lwuzenat n nnuqart) uca inna asen ‘Ggem ttijara al i d Va oeqbeV’. 14 Maca imezdaV n tmurt nnes tuVa carrhen t uca ssekken awarni as ict n terbiot n ireqqasen, qqaren ‘War nexs wanita ad xaneV iPkem!’ 15 Umi d ioqeb awarni lami d iksi tagelda, yumur maPend ad laVan i isemVan inni umi iwca lwuzenat n nnuqart Pima ad issen arbeP i d yiwi kul ijjen di tsebbabt nnes. 16Yusi-d umezwar, inna ‘A Sidi, mina nnek tiwi-d oecra n minat’. 17Inna as ‘MliP, a cek, a ismeV aÃebPan, minzi tuVa cek d amtiqqi x drus, ad Varek tili ÃÃulÏa x oecra n tneddam.’ 18Yusi-d Vares wenni wiss tnayen, inna ‘A Sidi, mina nnek tiwi-d xemsa n minat.’ 19Inna i wanita oawed ‘Ula d cek ad tilid d azeLlif x xemsa n tneddam!’ 20Xenni yusi-d wenneÄni, inna ‘A Sidi, xÇar mina nnek i tuVa xemmleV deg ij n zzif. 21Minzi tuVa ggwedeV zzayek, minzi cek d ij n bnadem tqesPed. Cek tkessid min war tessrusid u tmejjared min war tzarroed!’ 22Inna as ‘S uqemmum nnek ad xak carroeV, a ismeV aoeffan. Tessned belli necc d bnadem iqseP, kessiV min war ssrusiV, mejjareV min war zaroeV. 23Mayemmi war tessarsed lwuzenat inu n nnuqart di lbank? Xenni xmi i d Va yaseV, 11 LUKA 19 161 ad tent ksiV s lfayda.’ 24Inna i inni din ibedden akis ‘Ksim xas mina nni, tewcem tt i wenni Var iLla oecra’. 25Nnan as ‘A Sidi, aqqa Vares oecra n minat’. 26Minzi necc ad awem iniV ‘Marra wenni Var iLla, ad as immewc, maca wenni war Var iLli, ad as itwakkes oad ula d min Vares. 27Maca leodyan inu inni war ixsen ad xasen dewleV d ajeLlid, awyem ten-d danita uca VarÃem asen zzati’.” Adaf n Yeccu Var Urcalim Mat. 21:1-11; Mar. 11:1-11; YuP. 12:12-19 28 Awarni lami inna man aya, izwar asen deg usafar uca igaooed Var Urcalim. 29Alami d iqarreb Var Baytfaji d Baytoanya Var wedrar umi qqaren ‘adrar n Zzitun’, issekk tnayen n imePÄaren nnes. 30 Inna asen “RuPem Var dcar i iLlan Var zzat nwem. Xmi din i Va tadfem, ad tafem ij n wesnus iqqen, war xas inyi ula d ijj oad. Fesyem as uca awyem t-id. 31Mala isseqsa kenniw ca n ijjen ‘Mayemmi i d as tfessyem?’, ad as tinim ammu ‘Aqqa SiditneV iPwaj it!’ ” 32 Inni d itwasekken ruPen uca ufin t amecnaw mammec d asen inna. 33Alami d fesyen i wesnus, sseqsan ten aytbab nnes “Mayemmi tfessyem i wesnus?” 34Nnan as “Aqqa SiditneV iPwaj it!” 35Usin-d zzayes Var Yeccu. Awarni lami ssarsen arruÄ nsen x wesnus, ssenyen Yeccu xas. 36Am tuVa iggur, ssunen nitni abrid s warruÄ nsen. 37Umi d iqarreb Var teysart n wedrar n Zzitun, ibda marra lVaci n imePÄaren ad ifarP, ttsebbPen Arebbi s ict n tmijja tejhed aÏÏas x ssibbet n waÏÏas n leojayeb i tuVa iÇrin. 38Nitni qqaren “Sseod n ujeLlid i d yusin s yisem n Arebbi! Lehna deg ujenna d uouLli di luola x luola qao!” 39Maca ca n Ifarisiyyen zi lVaci nnan as “A Amselmad, webbex imePÄaren nnek!” 40Yarr-d xasen, inna “Ad awem iniV, mala sqaren ina, xenni ad laVan yeÇra.” 41Alami d iqarreb uca iÇra tandint, iru xas. 42Inna “Mli tfehmed deg wass-a min d am-d i Va yawyen lehna nnem! Maca lexxu aqqa man aya inuffar x tiÏÏawin nnem. 43Aqqa ad d asen wussan i d am-d i Va innÄen leodyan nnem s icbaren uca ad am-d quwwaren uca ad cem PÃaren zi marra iVezdisen, 44ad cem nÄaren x tmurt, cem d tarwa nnem akidem, war dayem ttejjin aÇru ibedd x weÇru nneÄni, minzi war teftined i lweqt n warzef n Arebbi dayem.” 162 LUKA 19, 20 Asizdeg n taddart iqeddsen Mat. 21:12-17; Mar. 11:15-19; YuP. 2:13-22 45 Umi yudef Var taddart iqeddsen, ibda issuffuV inni i tuVa issaVen u izznuzan dayes. 46Inna asen “Aqqa tura ‘Taddart inu d taddart n tÇaLlit, maca kenniw tarrim tt d ij n ifri n iceffaren.’ ” Ica. 56:7; Irm. 7:11 47 TuVa isselmad marra ussan di taddart iqeddsen. Uca arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen ak-d imVaren n weydud tuVa arezzun Pima ad t nVen. 48War ufin min i Va ggen, minzi marra iwdan tuVa leÃqen dayes, tteslan as. Aseqsi x ttesriP i zi ittegg Yeccu leojayeb nnes 20 Mat. 21:23-27; Mar. 11:27-33 Deg ijj zeg wussan nni, am tuVa isselmad iwdan di taddart iqeddsen, ittbarreP s lexbar aÃebPan, xenni usin-d arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen ak-d imVaren n weydud. 2Ssiwlen akis, nnan “Ini aneV, s man ttesriP i tettegged aya niV man wen i d ac iwcin ttesriP-a?” 3Yarr-d, inna asen “Ula d necc oawed ad kenniw sseqsiV s ijj n wawal. Inim ayi 4‘Ma aseVÄaà n YuPanna zeg ujenna niV zeg iwdan?’ ” 5Mcawaren jarasen, nnan “Mala nenna zeg ujenna, ad yini ‘Mayemmi xenni war zzayes tuminem?’ 6Mala nenna zeg iwdan, ad aneV yarjem lgens, minzi nitni tuVa ttiqqan belli YuPanna d amkacaf.” 7Arrin-d s belli war ssinen zi manis. 8Inna asen Yeccu “Xenni ula d necc war d awem qqareV s man ttesriP i tteggeV aya.” 1 Amettil n wePwic n tzayart d ifeLlaPen ioeffanen Mat. 21:33-46; Mar. 12:1-12 Ibda ittoawad i iwdan amettil-a “Ij n bnadem iÇÇu ij n wePwic n tzayart, icra t i ioarraÃen uca isafar ij n lmijal n lweqt d azirar. 10Alami d yiweÄ lPal, issekk ij n ismeV Var ioarraÃen, Pima ad as wcen zi lViLlet n wePwic n tzayart. Wtin t ioarraÃen nni uca ssekken t-id ixwa. 11Xenni issekk oawed ij n ismeV nneÄni, wtin t oawed, deLlmen t, xenni sekken t-id ixwa. 12Issekk oawed wiss tlata, maca nitni 9 LUKA 20 163 ssyizmen t oawed uca nÄaren t Var barra. 13Inna bab n wePwic n tzayart “Min i Va ggeV? Ad ssekkeV mmi ioizzen, attaV xmi t Va Çaren, ad t weqqaren. 14Umi t Çrin ioarraÃen, mcawaren jarasen, nnan ‘Aqqa d wa d awrit. Zid ad t neneV, Pima ad VarneV-d idwel lwart.’ 15SsuffVen t barra i wePwic n tzayart uca nVin t. Min zzaysen i Va yegg xenni bab n wePwic n tzayart? 16Ad d yas, ad ineV ioarraÃen nni uca ad iwc aPwic n tzayart i ioarraÃen nneÄni.” Umi slin aya, nnan as “oemmarÃ!” 17Maca netta ixÇar Varsen, inna “Min ixs ad yini xenni wawal-a i yuran ‘AÇru i tuVa ioiffen ibennayen, aqqa idwel d azeLlif n teVmart’? Marra wi i Va iwÄan x weÇru-ya, ad ifartek 18 uca wenni xef i Va iwÄa ad t irbez.’ ” SbP. 118:22 Arezzun imselmaden n idlisen d arruyas n ikehhanen ad xas ssarsen ifassen di tsaooet nni, maca nitni ggweden zeg iwdan, minzi ssnen belli netta inna amettil-a xasen. 19 AxeLleà n ÄÄariba i qayÃar Mat. 22:15-22; Mar. 12:13-17 PÄan t uca ssekken icekkamen inni iggin ixef nsen amecnaw imseggaden, Pima ad as ggen taxceft di ssibbet n ij n wawal maPend ad t sellmen i ÃÃulÏa d jjehd n lwali. 21Sseqsan t, nnan “A Amselmad, nessen belli cek tessawaled u tesselmaded nican, war tettegged ca s tefras n bnadem maca di tidett tesselmaded abrid n Arebbi. 22Ma iPeLlel aneV ad newc leocur i qayÃar niV lla?” 23Yuca s tePraymect nsen uca inna asen “Mayemmi d ayi tettjarrabem? 24Seccnem ayi-d ddinar. Wi yilan taÃwirt-a d tira-ya?” Arrin-d, nnan as “N qayÃar.” 25Inna asen “Wcem xenni i qayÃar min iLlan i qayÃar u i Arebbi min iLlan i Arebbi.” 26War zemmaren ad t ÏÏfen s wawal nnes qibalt i iwdan. Nitni qqimen ttbehten s temwarrit nnes uca seVden. 20 Aseqsi x lemlac d tnukra Mat. 22:23-33; Mar. 12:18-27 Usin-d ca zeg IÃaduqiyyen inni ittoekkasen tameslact n tnukra uca sseqsan t, 28nnan as “A Amselmad, yura aneV Musa, mala immut i Ped umas i Var iLla tamVart uca immut nnebla iPenjiren, xenni ad iksi umas tamVart 27 LUKA 20 164 nni uca ad d yejj tarwa i wumas. 29TuVa din seboa n tawmat. Iksi umezwar tamVart uca immut nnebla iPenjiren. 30Iksi wenni d wiss tnayen tamVart nni uca immut oawed nnebla iPenjiren. 31Xenni iksi wenni d wiss tlata tamVart nni uca ammu inneÄni al wiss seboa. Mmuten nitni marra idsen, war d jjin ca iPenjiren. 32Var uneggar temmut temVart oawed. 33Di tnukra i man wen zzaysen ad tili d temVart? Minzi tuVa-tt d tamVart n seboa.” 34Yarr-d Yeccu, inna asen “Ayt n zman-a meLlcen uca twassmeLlacen. 35 Maca inni itwaPesben sdaheLlen ad awÄen Var zman nni u Var tnukra zeg imettinen, war meLlcen uca war twassmeLlicen ca, 36war zemmaren oad ad mmten, minzi nitni amecnaw lmalakat u nitni d iPenjiren n Arebbi, aqqa-ten d iPenjiren n tnukra. 37Maca zi jjihet n imettinen ad twassnekkaren, tuVa issbeyyan Musa oawed Var tabVa umi inna ‘Sidi netta d Arebbi n Ibrahim d Arebbi n IsPaq d Arebbi n Yaoqub.’ UfV. 3:1-12 38 Aqqa netta war iLli ca d Arebbi n imettinen, maca Arebbi n inni iddaren, minzi Vares netta nitni marra ddaren.” 39Arrin-d ca zeg imselmaden n idlisen, nnan “A Amselmad, mliP i tessiwled.” 40Xenni war zoimen oad ad t sseqsan x ca. Man wen iLlan d mmis n Dawud? Mat. 22:41-46; Mar. 12:35-37 Inna asen “Mammec i Va inin nitni belli LmasiP aqqa-t d mmis n Dawud? 42 Dawud simant nnes iqqar deg wedlis n isebbiPen 41 ‘Sidi inna i Sidi inu: Qqim x ufusi inu, 43al i d Va ssarseV leodyan nnek am ict n tnebdat sadu iÄaren nnek’. 44 SbP. 110:1 Aqqa Dawud isemma t ‘Sides’, mammec i Va yili netta d Mmis?” Yeccu d imselmaden n idlisen Mat. 23:1-36; Mar. 12:38-40; Luk. 11:37-54 Xenni, am tuVa marra iwdan slen min iqqar, inna i imePÄaren nnes “PÄam ixef nwem zeg imselmaden n idlisen inni ittexsen ad uyuren s ijeLlaben iziraren, iojeb asen ad xasen seLlmen iwdan di leswaq ula 45 46 20:28 Til. 25:5,6 LUKA 20, 21 165 ad qqimen x lekrasi n zzat deg isinagugen u x lekrasi imezwura Var umensi. 47Nitni ttetten tudrin n tijjal uca ssneomilen ttÇaLlan aÏÏas. Nitni ad ksin ij n lPukm iqseP.” ÃÃedqet n tajjalt 21 Mar. 12:41-44 Umi issgaooed tmuVli nnes, iÇra aytbab n wagra ssrusan ÃÃdaqi nsen di ÃÃenduq. 2IÇra oawed ict n tajjalt tamezluÄt tessars dayes tnayen n uqiyyat n nnPas (qqaren as ‘lebta’). 3Inna asen “S tidett ad awem iniV, aqqa tajjalt-a lmeskina tenÄar dayes ktar zzaysen marra. 4Minzi marra nitni nÄaren zi zziyada nsen Var ÃÃdaqi n Arebbi, maca nettat zi lexÃeà nnes aqqa tenÄar dayes marra leowelt i tuVa Vares.” 1 AreddeLl n taddart iqeddsen Mat. 24:1-14; Mar. 13:1-13 Alami tuVa ca n iwdan qqaren x taddart iqeddsen, aqqa tzewweq s iÇra iÃebPen d ÃÃdaqi i d ittasen ak-d ij n lwaod, inna 6“Zi jjihet n tmeslayin i tettwalam, ad d asen wussan war ittVimi ula d ijj weÇru x weÇru nneÄni i war ittareddLlen.” 7Sseqsan t, nnan as “A Amselmad, melmi i Va yili uya d man leolamet xmi i Va yili uya?” 8 Inna asen “oessem, war ttetwaVarrem! Aqqa aÏÏas ad d asen s isem inu, ad inin ‘Aqqa d necc d LmasiP’ u ‘Lweqt aqqa tiweÄ-d’. Xenni war teggurem awarni asen. 9Mala teslim x lbaruÄ d iVewwVen, war ttnexlioem ca, minzi s uVil ad yili uya amezwar, maca war ittili oad deVya uneggar.” 10Xenni inna asen “Ad igaooed lgens Äidd n lgens nneÄni u tgeldit Äidd n tgeldit nneÄni. 11Ad ilin inhezziyyen n tmurt mVaren di olam kul imucan d laÇ d lehlacat ineqqen. Ad msarent tmeslayin sseggwadent d leolamat mVarent zeg ujenna. 12Maca qbel man aya marra ad xawem ssarsen ifassen nsen uca ad kenniw sellmen Var isinagugen d lePbusat uca ad kenniw nedhen zzat i ijeLliden d lPukkam x ssibbet n yisem inu. 13Man aya ad idwel d ict n chadet i kenniw. 14Ggem deg wulawen nwem, maPend war tettarram taynit qbel mammec i Va tdafoem x yixef nwem. 15Minzi necc ad awem wceV aqemmum d tiVit i war zemmaren ad ten oekksen niV ad ten ssbedden marra leodyan nwem. 16U kenniw ad twasellmen zi lwalidin 5 166 LUKA 21 u zi tawmat u zi laLl ula zeg imeddukal uca ad nVen ca zzaywem. 17 Ad tetwacarhem zi marra s ssibbet n yisem inu. 18Maca waxxa amenni ula d ijj n uÇeÏÏu n ucuwwaf n uzeLlif nwem war ittweddari ca. 19S ÃÃbar nwem ad tarebPem leomur nwem. AreddeLl n Urcalim Mat. 24:15-21; Mar. 13:14-19 20 Xmi i Va tÇarem Urcalim aqqa inneÄ as-d loeskar, xenni snem belli aqqa iqarreb-d wareddeLl nnes. 21Xenni ittxeÃà ad arwelen inni iLlan di Yahudiyya Var idurar d yinni iLlan di lwesÏ nnes ad zzayes ffVen d yinni iLlan deg iyyaren war tt ttidfen, 22minzi ina d ussan n nneqmet Pima ad itwakemmel min yurin. 23Uct x temVarin tinni s ddeyset d tinni issuÏuÄen deg wussan nni, minzi ad din yili leVben imVar x tmurt d lVaÄab ameqqran x weydud-a, 24uca nitni ad wÄan s leqÄao n ssif, ad twaPebbsen jar marra legnus uca Urcalim ad xas oefsen legnus al i Va kemmlen ikuden n lweqt n legnus. War tteggweddem Mat. 24: 29-31; Mar. 13:24-27 25 Ad din ilint leolamat di tfuct, di tziri u deg itran uca x tmurt ad din yili arjef n legnus al d asen iweddar min i Va ggen alami lebPar ad igg zzhir ameqqran d lemwaj ad hajent. 26Iwdan ad asen wÄan ifadden s tiggwudi u s min ttrajan ad imsar x ddunnit, minzi jjehd n ujenna ad twassenhezz. 27Lexdenni ad Çaren Mmis n bnadem yusi-d deg ij n useynu s jjehd d uouLli aÏÏas. 28Xmi i Va bdant tmeslayin-a, xenni kkarem, tessgaoodem izeLlifen nwem minzi afekki nwem aqqa yiweÄ-d.” Awal n Yeccu war ifenni ca Mat. 24:32-35; Mar. 13:28-31 Inna asen ij n umettil “XÇarem Var wartu n tazart d marra ticejjura. 30Xmi i Va ssneÄiyent, xenni ad tÇarem uca ad tessnem s yixef nwem belli anebdu yiweÄ-d. 31Ammu oawed, xmi i Va tettwalam timeslayin-a ttemsarant, snem belli tageldit n Arebbi tudes-d. 32 S tidett ad awem iniV, aqqa war ioeddu jjil-a al i Va yili uya kulci. 33Ajenna d tmurt ad fnan, maca awal inu war ifenni ca. 34PÄam ixef nwem Pima war tteÄqilen wulawen nwem zi ccrab d uscar d 29 LUKA 21, 22 167 imunas n tudart uca ad xawem-d iwÄa wass nni deVya amecnaw ict n texceft. 35Minzi ad d yas x marra inni iqqimen x uVembub n tmurt. 36 Xenni oessem maPend ad tÇaLlem di kul lweqt Pima ad tetwaPesbem d tarwa n usenjem zi marra min i Va imsaren uca ad tbeddem zzat i Mmis n bnadem.” 37S uzil tuVa isselmad di taddart iqeddsen, maca di Llilet tuVa itteffeV, ittVima ittnusa x wedrar umi qqaren ‘adrar n Zzitun’. 38Di ÃÃbeP zic tuVa marra iwdan ttasen-d Vares Var taddart iqeddsen Pima ad as slen. CciÏan yudef di Yahuda IsxariyuÏi 22 Mat. 26:1-5, 14-16; Mar. 14:1-2, 10-11; YuP. 11:45-53 Iqarreb-d loid n weVrum nnebla antun umi qqaren ‘Basxa’. TuVa arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen arezzun ict n tewwart Pima ad t nVen, minzi ggweden zeg iwdan. 3Yudef CciÏan di Yahuda wenni umi ttkennan IsxariyuÏi, netta tuVa d ijjen zi tenoac n imazanen. 4IruP, issiwel ak-d arruyas n ikehhanen d imeqqranen n loeskar mammec t i Va isellem Varsen. 5FarPen uca ttafqen ad as wcen tinoacin. 6Netta iwc asen awal uca yarzu ict n tewwart Pima ad asen t isellem barra i lVaci. 1 2 Asewjed n Basxa Mat. 26:17-25; Mar. 14:12-21; YuP. 13:21-30 YiweÄ-d ass n loid n weVrum nnebla antun i di tuVa ittxeÃà ad itwaVarà izmar n ‘Basxa’. 8Netta issekk-d BuÏrus d YuPanna, inna asen “RuPem, tessewjdem aneV Basxa Pima ad t necc.” 9Nnan as “Mani texsed ad t nessewjed?” 10Inna asen “XÇar, xmi i Va tadfem Var tendint ad kenniw-d ilqa ij n bnadem, yarbu ict n teqbuct n waman. Äfarem t Var taddart mani i Va yadef. 11Inim i bab n taddart ‘Amselmad iqqar ac: Mani iLla wexxam n inewjiwen i di i Va cceV Basxa ak-d imePÄaren inu?’ 12Netta ad awem isscen ict n tVurfet tmiriwt yessu s ipayasen, sewjdem t din.” 13Nitni ruPen, ufin am mammec tuVa d asen inna uca ssewjden i Basxa. 7 168 LUKA 22 Amensi aneggaru Mat. 26:26-30; Mar. 14:22-26; 1 Kur. 11:23-25 Umi d tiweÄ tsaooet, iqqim Var ÏÏabla d tenoac n imazanen akides. 15Inna asen “Necc tuVa wePPceV aÏÏas ad cceV Basxa-ya akidwem qbel i Va weddbeV. 16Minzi ad awem iniV, aqqa war zzayes ttetteV oad al i Va itwakemmel di tgeldit n Arebbi.” 17 Xenni iÏÏef lkas uca iqada, inna “Ksim wa, bÄam t jarawem! 18Minzi necc ad awem iniV, war sesseV ca zi lViLlet n tzayart al i d Va tas tgeldit n Arebbi.” 19Iksi aVrum, iqada, yarza it uca iwc asen t, inna “D ta d arrimet inu tenni i xawem immewcen. Ggem aya i liÄaret inu.” 20Ammu oawed lkas awarni amensi, inna “Lkas-a d loahd n jdid s idammen inu inni i xawem i Va itwassizzlen. 21Maca aqqa afus n wenni d ayi i Va isellmen aqqa-t akidi Var ÏÏabla. 22Mmis n bnadem ad iraP am mammec xas itwakkes. Maca uct x bnadem nni i zi i Va itwasellem.” 23Bdan ttemsseqsan jarasen, man wen zzaysen izemmar attaV ad igg man aya. 24TuVa jarasen oawed amcubbec x man wen zzaysen ittVil as ad yili d ameqqran qao. 25Maca netta inna asen “IjeLliden n legnus ÃellÏen xasen u inni i xasen iÃellÏen ttetwalaVan ‘tarwa n lejwad’ (=lmuPsinin). 26Kenniw maca war ttilim ammu, maca ameqqran daywem ad yili am umaÇuÇ u amezwar ad yili am umsexxar. 27Minzi man wen iLlan d ameqqran, ma d wenni iqqimen Var ÏÏabla niV d wenni ittsexxaren? Maca necc di lwesÏ nwem am wenni ittsexxaren. 28Aqqa kenniw d inni akidi iqqimen deg ijarriben inu. 29Necc ad awem ggeV tageldit am mammec i d ayi tt igga Baba, 30 Pima ad teccem ad teswem x ÏÏabla inu di tgeldit inu uca ad teqqimem x lekrasi n tgeldit ad tPekmem x tenoac n tqebbal n ayt n Israyil.” 14 Qqimem tcebbarem di liman Mat. 26:31-35; Mar. 14:27-31; YuP. 13:36-38 31 Inna Sidi Yeccu “Simoan, Simoan, aqqa CciÏan tuVa yarezzu ad kenniw izzuzzar amecnaw irden. 32Maca necc ÇuLleV xak Pima war ifenni liman nnek. U cek, xmi i Va tetubed, xenni tebbet aytmac.” 33Inna as “A Sidi, necc aqqa wejdeV Pima ad kik raPeV ula Var lePbes d lmewt.” 34Inna “Necc ad ac iniV, a BuÏrus, war issququo uyaÇiÄ ass-a qbel mma ad ayi tenkared tlata n imuren, belli war d ayi tessined.” 35Inna asen LUKA 22 169 “Alami kenniw ssekkeV nnebla tacyart niV leowelt niV sandaliyat, ma tuVa ixeÃÃa awem ca?” Nnan as “Walu!” 36Inna asen “Maca lexxu wenni Var iLla tecyart, ad tt iksi, ammu ula d leowelt. Wenni war Var iLli, ad izzenz arruÄ nnes uca ad zzayes iseV ssif. 37Minzi necc ad awem iniV, aqqa ittxeÃà ad twakemmlent tira-ya dayi ‘Aqqa itwaPseb ak-d imednab.’ Ica. 53:12 Minzi min xafi yuran, Vares aneggar.” 38Nnan nitni “A Sidi, aqqa da tnayen n lesyuf.” Inna asen “Ikfa!” TaÇaLlit n Yeccu x wedrar n Zzitun Mat. 26:36-46; Mar. 14:32-42 IffeV, iruP, Var wedrar n Zzitun am mammec tuVa innum uca Äfaren t oawed imePÄaren nnes. 40Umi ixecc Var wemcan nni, inna asen “ÇÇaLlem Pima war d ttidfem deg uVekkwi.” 41Iggwej xasen olaPal ticti n ijj n uPejjar n weÇru uca iwÄa x ifadden nnes, iÇÇuLl, 42inna “A Baba, mala texsed, ksi xafi lkas-a, maca war ittili min xseV necc maca min texsed cek.” 43IÄhar as-d ij n lmalak zeg ujenna, iwca as jjehd. 44Am tuVa dayes tiggwudi temVar aÏÏas, ibda ittÇaLla oad aÏÏas uca tidi nnes tuVa tettegg amecnaw tuddimin n idammen hekkwant Var tmurt. 45 Awarni lami ikkar zi tÇaLlit, yusi-d Var imePÄaren nnes uca yufi ten ÏÏÃen s wecÄan. 46Inna asen “Mayemmi teÏÏÃem? Kkarem, teÇÇaLlem Pima war tettidfem deg uVekkwi.” 39 UÄuf n Yeccu Mat. 26:47-56; Mar. 14:43-50; YuP. 18:3-11 47 Am tuVa oad issawal, xÇar, aqqa din ij n lVaci. Ijjen zi tenoac, qqaren as Yahuda, tuVa izwar asen, iqarreb Var Yeccu Pima ad t issudem. 48Inna as Yeccu “A Yahuda, ma s usudem ad tsellmed Mmis n bnadem?” 49Umi Çrin inni i d as-d innÄen min imsaren, nnan “A Sidi, ma ad newwet s ssif?” 50Ijjen zzaysen tuVa iwta ismeV n uzeLlif n ikehhanen, iqeÃà as amezzuV afusi. 51Yarr-d Yeccu inna “Ahtat!” Xenni iPada as amezzuV uca issgenfa t. 52Inna Yeccu i arruyas n ikehhanen d imeqqranen n loeskar n taddart iqeddsen d imVaren n weydud, inni tuVa Vares-d ibedden “Axmi x ij n uceffar i xef teffVem s lesyuf 170 LUKA 22 d ioumad. 53Ass x wass tuVa-yi akidwem di taddart iqeddsen, kenniw war Vari tesswizzdem s ifassen, maca ta d tasaooet nwem d ÃÃulÏa n taLlest.” Ankar n BuÏrus Mat. 26:57-58, 69-75; Mar. 14:53-54, 66-72; YuP. 18:12-18, 25-27 54 Ksin t, nedhen t uca ssidfen t di taddart n uzeLlif n ikehhanen. Uca BuÏrus iÄfar it zi laggwaj. 55Umi ssarVen timessi di lwesÏ n lemraP, xenni qqimen jmio uca BuÏrus iqqim di lwesÏ nsen. 56TeÇra it ict n teyya am iqqim Var tmessi uca texÇar dayes mliP, tenna “Ula d wa tuVa-t akides.” 57Maca netta inkar t, inna “A tamVart, necc war t ssineV.” 58War din min iodun iÇra it wenneÄni, inna “Ula d cek zzaysen”. Maca BuÏrus inna “A bnadem, war iLli bu d necc.” 59Umi teodu olaPal ict n tsaooet isseften it oawed wenneÄni, inna “S tidett, ula d wa tuVa-t akis, minzi ula d netta d Ajalili.” 60Inna BuÏrus “A bnadem-a, necc war ssineV min xef tessawaled.” Lexdenni, am tuVa oad issawal, issquqeo uyaÇiÄ. 61Inneqleb Sidi Yeccu uca ixÇar Var BuÏrus. Uca BuÏrus ioqel x wawal n Sidi am mammec i d as inna “Qbel i Va issquqeo uyaÇiÄ, ad ayi tenkared tlata n imuren.” 62Uca BuÏrus iffeV barra, iru imeÏÏawen imarzagen. AsePqar nYeccu Mat. 26:67-68; Mar. 14:65 Iryazen inni iqebcen Yeccu, tuVa sthezzan zzayes uca hettken t s urekkuÄ. 64U awarni lami t dlen, wtin t Var uVembub, sseqsan t, nnan “Kacef, man wen i cek iwtin?” 65U nitni tuVa ttceqqafen dayes s waÏÏas n tmeslayin tinneÄni i nnan. 63 Yeccu zzat i BilaÏus d Hirudus Mat. 26:59-66; Mar. 14:55-64; YuP. 18:19-24 66 Umi d yiweÄ uzil, munen imVaren n weydud d arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen uca nedhen t Var lmePkama tameqqrant nsen. 67Nnan “Mala cek d LmasiP, xenni ini aneV t.” Inna asen “Mala nniV awem t, war dayi tettimnem. 68Mala sseqsiV kenniw, war xafi tarrim niV war d ayi tarexxum. 69Zi lexxu d tsawent ad iqqim Mmis n bnadem x ufus afusi n jjehd n Arebbi.” 70Nnan marra “Ma cek d Mmis n Arebbi?” LUKA 22, 23 171 Inna asen “Kenniw teqqarem, aqqa d necc.” 71Nnan “Umi nePdaj oad chadet? Minzi aqqa neccin s yixef nneV nesla t zeg uqemmum nnes.” BilaÏus d Yeccu 23 Mat. 27:1-2, 11-14; Mar. 15:1-5; YuP. 18:28-38 Marra lVaci ikkar uca nedhen t Var BilaÏus. 2Bdan ad t Äelmen, nnan “Neccin nufa aqqa wa issefsed lgens nneV am imenneo ad wcen ÄÄariba i qayÃar, iqqar belli netta d LmasiP d ajeLlid.” 3 Isseqsa t BilaÏus, inna “Ma cek d ajeLlid n Wudayen?” Yarr-d, inna “Cek i t iqqaren!” 4Inna BilaÏus i arruyas n ikehhanen d lVaci “Aqqa war ufiV bu uxeÏÏu di bnadem-a.” 5TuVa ttziyyaren xas, nnan “Netta issVewwaV iwdan, isselmad di marra Yahudiyya, ibda zi Ljalil al da.” 6Umi isla BilaÏus ‘Ljalil’, isseqsa “Ma aryaz-a d Ajalili?” 7 Umi ifhem belli netta zi jwayeh n ÃÃulÏa n Hirudus, issekk it Var Hirudus, wenni tuVa ula d netta di Urcalim deg wussan nni. 8Alami iÇra Hirudus Yeccu, ifarP aÏÏas, minzi aÏÏas zeg wami tuVa issitim ad t iÇar, minzi isla xas aÏÏas n tmeslayin uca tuVa issitim ad zzayes iÇar ict n leolamet. 9Isseqsa t s waÏÏas n wawalen, maca netta war xas-d yarri s ca. 10Arruyas n ikehhanen d imselmaden n idlisen kkaren, Äelmen t s lParret. 11 Hirudus d loeskar nnes ssePqaren t, stehzan zzayes uca arÄen as ij n warruÄ icuwwar, xenni issekk it ammu Var BilaÏus. 12 Dewlen BilaÏus d Hirudus d imeddukal zeg wass nni, minzi qbel tuVa din leodawat jarasen. 1 LPukm x Yeccu s lmewt Mat. 27:15-26; Mar. 15:6-15; YuP. 18:39-19:16 13 IlaVa BilaÏus x arruyas n ikehhanen d imeqqranen u x iwdan, 14inna asen “Kenniw tiwyem ayi-d bnadem-a am ijjen wenni issoiLlen iwdan. XÇar, necc sseqsiV t zzatwem, war dayes ufiV bu uxeÏÏu i zzayes tettcetcam kenniw. 15Ula d Hirudus, minzi necc ssekkeV kenniw Vares. U xÇar, war din ula d ict n lPajet i itwaggen zzayes tessdaheLl lmewt. 16Necc ad t hettkeV s urekkuÄ uca ad as arxuV.” 17TuVa ittxeÃà as ad asen yarxu i ijjen di loid. 18 Maca lVaci isVuy deg ijj n umur, inna “Kksem wa, arxu aneV-d Barabbas!” 19Wa tuVa itwammenÄar di lePbes x ssibbet n ij n LUKA 23 172 uVuwweV i imsaren di tendint u x ssibbet n uneqqi. 20IlaVa asen oawed BilaÏus, tuVa ixs ad yarxu i Yeccu. 21LaVan, nnan “Ãelleb it! Ãelleb it!” 22Inna asen tawala wiss tlata “Man tuoeffna igga wa xenni? Necc war dayes ufiV bu uxeÏÏu i isdaheLlen lmewt? X uyenni awarni lami t hettkeV s urekkuÄ, ad as arxuV.” 23Maca nitni ziyyaren xas, sVuyyun s tmijjawin jjehdent, Pima ad t Ãellben uca tVuyyit nsen d tenni n arruyas n ikehhanen tuVa tarenni di jjehd. 24Xenni iPkem BilaÏus ad asen iqÄa cVel nsen. 25IÄleq asen i wenni umi immenÄaren di lePbes zi ssibbet n uVuwweV d uneqqi, d wenni ttaren nitni uca isellem Yeccu am mammec tuVa xsen. Var ÃÃalib Mat. 27:32-44; Mar. 15:21-32; YuP. 19:17-19 26 Umi t gewwden ssenni, ÏÏfen ijjen Simoan zi Qayrawan, tuVa yusi-d zeg iyyar, uca ssarsen xas ÃÃalib Pima ad t yarbu awarni Yeccu. 27IÄfar it-id ij n lVaci imVar n iwdan d temVarin tinni tuVa iwtin ayejdur uca ttrunt xas. 28Inneqleb-d Varsent Yeccu, inna “A yessis n Urcalim, war ttrunt ca xafi, maca runt x ixef nkent d tarwa nkent. 29Minzi ad d asen wussan i di i Va inin ‘Sseod n temVarin i war izemmaren ad ulwent u sseod n ioeddisen inni war yulwen d tibbac i war issuÏuÄen.’ 30Xenni ad inin i idurar ‘WÄam-d xaneV!’ u i tiwririn ‘Dlent aneV!’ 31Minzi mala ggin aya s ukeccuÄ aziza, xenni min i Va imsaren oad i ukeccuÄ yuÇVen.” 32Nedhen oawed tnayen nneÄni inni iqeÏÏoen abrid, Pima ad twanVen akis. 33Umi ten nedhen Var wemcan umi qqaren ‘taceqquft n uzeLlif’, Ãellben t din ak-d inni iqeÏÏoen abrid, ijjen x yeffus nnes u wenneÄni x uzelmaÄ nnes. 34 Inna Yeccu “A Baba, Vfar asen, minzi nitni war ssinen min tteggen.” Uca bÄan arruÄ nnes, nÄaren xas akeccuÄ. 35TuVa iwdan bedden din, xeÇÇaren. Ula d imeqqranen n weydud ssbehtlen zzayes, qqaren “TuVa issenjam inneÄni, lexxu ejj it ad issenjem ixef nnes mala netta d LmasiP i itwaxÄaren zi Arebbi?” 36Ula d ioeskariyyen qarrben Vares maPend ad zzayes stehzan, wcin as lxeLl, 37qqaren “Mala cek d ajeLlid n Wudayen, xenni senjem ixef nnek!” 38TuVa din oawed ict n tira sennej nnes urin t s lPuruf n tyunanit d tlatinit d toibranit “Wa d ajeLlid n Wudayen.” 39Ijjen zeg inni iqeÏÏoen abrid i tuVa itwayuyren, tuVa ittceqqaf dayes, iqqar “Mala cek d LmasiP, xenni 23:30 Huc. 10:8 LUKA 23 173 senjem ixef nnek ula d neccin akik!” 40Maca wenneÄni yarr-d, iwebbex it, inna “Ma cek war teggwided ca oad zi Arebbi umi cek ilqef ccrao d ijjen? 41Neccin s lPeqq minzi neÏÏef axeLleà n min negga. Maca wa war iggi min war iPlin.” 42Xenni inna i Yeccu “oqel xafi, a Sidi, xmi i d Va tased di tgeldit nnek.” 43Inna as Yeccu “S tidett ad ac iniV, aqqa ass-a ad tilid akidi di jjennet.” Lmewt n Yeccu Mat. 27:45-56; Mar. 15:33-41; YuP. 19:28-30 TuVa tasaooet olaPal d setta, xenni tewÄa-d taLlest x tmurt marra alami d tesoa (=tasaooet tuVa-tt d tlata n wezyen n wass). 45Tebbarcen tfuct uca arwaq n taddart iqeddsen icarreg deg wezyen. 46Yeccu ilaVa s jjehd, inna “A Baba, deg ifassen nnek ad ssarseV arruP inu.” Umi inna aya, iffeV as buPbel. 47Umi iÇra lqebÏan x meyya min tuVa imsaren, ibda issemVara di Arebbi, inna “S tidett tuVa bnadem-a d amseggad.” 48Marra lVaci i d imunen Pima ad Çaren afurrej-a, oeqben awarni lami Çrin min imsaren, wtin deg idmaren nsen. 49Marra imqarraben d temVarin i t-id iÄfaren jmio zi Ljalil, bedden Var laggwaj, Çrin man aya. 44 AnÄel n Yeccu Mat. 27:57-61; Mar. 15:42-47; YuP. 19:38-42 U xÇar, ij n weryaz, qqaren as Yusef, tuVa-t d amcawar, aqqa-t d ij n weryaz d aÃebPan d amseggad. 51Wanita war yarÄi ca x min xef mcawaren nitni u x min ggin. Aqqa-t zi Arimatiya, ict n tendint n Wudayen, netta s yixef nnes tuVa ittraja oawed tageldit n Arebbi. 52 Wanita yuyur Var BilaÏus uca ittar as lxecbet n Yeccu. 53Issehwa t-id, inneÄ it di lecfen n qaÏifa uca issars it deg ij n wenÄel i iVza deg weÇru mani war dayes inÄil ula d ijj oad. 54TuVa d ass n usewjed, aqqa ssebt tqarreb-d. 55TimVarin i d yusin zi Ljalil Äfarent t-id uca Çrint anÄel d mammec ssarsen lxecbet nnes. 56 Lami oeqbent, ssewjdent leoÏur d lefwaPet n mirru. U di ssebt areyyPent am mammec teLla di tewÃeyyet. 50 174 LUKA 24 Tanukra 24 Mat. 28:1-10; Mar. 16:1-8; YuP. 20:1-10 1 Maca deg wass amezwar n simana Var ÃÃbeP zic, ruPent Var wenÄel, ksint leoÏur i tuVa ssewjdent. 2Aqqa ufint, aqqa taÃÄart i tuVa x wenÄel, tetwasseqnuni zzayes. 3Umi udfent, war ufint ca arrimet n Yeccu. 4Am din beddent, iweddar asent min i Va ggent, xÇar, aqqa din tnayen n yeryazen deg warruÄ ittissiqqen, bedden zzatsent. 5Ggwedent aÏÏas uca qbarent azeLlif nsent Var tmurt. Lexdenni nnan asent “Mayemmi tarezzunt kennint jar imettinen x wenni iddaren? 6Aqqa war da iLli, minzi aqqa ikkar! oeqlent x min d akent inna umi t tuVa oad di Ljalil, 7inna, aqqa tura x Mmis n bnadem ad itwasellem deg ifassen n imednab, ad itwaÃelleb uca deg wass wiss tlata ad d ikkar.” 8Xenni oeqlent x wawalen nnes. 9oeqbent-id zeg wenÄel uca xebbarent marra man aya i Pidoac u i marra inneÄni. 10 Maryem n Majdala d Yuwanna d Maryem yemmas n Yaoqub d min tuVa iqqimen n temVarin i iLlan akisent Pajant man aya i imazanen. 11IttVil asen nitenti ssawalent awalen ixwan uca war tent ttiqqen. 12Maca BuÏrus ikkar-d, yuzzel deVya Var wenÄel, iVnes, iÇra lecfun waha uca iruP, ittebhet deg yixef nnes s min imsaren. Deg webrid Var oimwas Mar. 16:12-13 U xÇar, deg wass nni tuVa tnayen zzaysen deg webrid Var ij n dcar iggwej settin 'istadiyyen' (=olaPal Pidoac kilumiter) x Urcalim, qqaren as oimwas, 14tuVa ssawalen ak-d wayawya x marra min tuVa imsaren. 15Am ssawalen nitni, ttemsseqsan, iqarreb-d Varsen Yeccu simant nnes uca tuVa iggur akisen. 16Maca twacebbarent tiÏÏawin nsen lami war t tteoqilen. 17Inna asen “Man awalen-a i xef tessawalem ak-d wayawya deg webrid u mayemmi banent lxeÇrat nwem ceÄnent?” 18 Yarr-d ijjen zzaysen umi qqaren Kliyubas, inna as “Ma cek d ayenni n ubarrani di Urcalim i war issinen min din imsaren deg wussan-a?” 19 Inna asen “Min imsaren?” Nnan as “Min imsaren i Yeccu NnaÃiri, tuVa-t d amkacaf, tuVa Vares jjehd di min ittegg u di min issawal qibalt i Arebbi d marra iwdan 20u mammec t sellmen arruyas n ikehhanen d imeqqranen nneV i lPukm s lmewt uca Ãellben t. 21Neccin maca tuVa nessitim, aqqa d netta i Va isellken Israyil, maca x uya 13 LUKA 24 175 marra, ass-a d ass wiss tlata zeg wami imsar man aya marra. 22 Maca ca n temVarin zzayneV ssPeyyarent aneV oawed. Nitenti tuVatent zic Var wenÄel. 23Am war din ufint arrimet nnes, usint-id, nnant aqqa Çrint lmalakat amecnaw mammec di lewPiy, nnan asent belli aqqa iddar. 24Xenni ca zzayneV ruPen Var wenÄel, ufin timeslayin am mammec nnant temVarin, maca netta war t Çrin ca!” 25Inna asen “A ifVal, a ineÄqal n wul di liman s marra min ssiwlen imkacafen! 26Ma war ittxeÃÃi ad iweddeb LmasiP ammu uca ad yadef Var uouLli nnes?” 27 Xenni ibda zi Musa u zi marra imkacafen, ittfessar asen min xas yuran di marra idlisen. 28Uca nitni qarrben Var dcar i Var tuVa gguren. Netta igga axmi tuVa ixs ad yarni deg webrid. 29Nitni ggin xas bezzez, nnan “Qqim akidneV, minzi tameddit teggur ad tewÄa, aqqa imeyyel uzil.” Uca yudef, iqqim akidsen. 30Imsar alami tuVa akidsen iqqim Var ÏÏabla, iksi aVrum, ibarek, yarza, xenni iwc asen t. 31Uca nnurzment tiÏÏawin nsen, oeqlen t uca lexdenni idwel war t ttwilin oad. 32Nitni nnan ijjen i wenneÄni “Ma war tuVi icemmeÄ wul nneV alami tuVa akidneV issawal deg webrid, issefham aneV idlisen?” 33Di tsaooet nni kkaren nitni, oeqben Var Urcalim uca ufin Pidoac munen, nitni d yinni akisen, 34nnan “D tidett aqqa Sidi ikkar-d uca iban-d i Simoan.” 35Nitni xebbaren s min imsaren deg webrid u mammec t ssnen alami yarza aVrum. AÄhar n Yeccu i imePÄaren nnes Mat. 28:16-20; Mar. 16:14-18; YuP. 20:19-23; Lex. 1:6-8 Am tuVa nitni ssawalen x man aya, ibedd Yeccu simant nnes di lwesÏ nsen, inna asen “Slam xawem!” 37Maca nitni nnxeloen uca ggweden aÏÏas, ittVil asen belli ttwalan ij n lexyal. 38Inna asen “Mayemmi tettnexlioem, mayemmi tetteggem ixarriÃen deg wulawen nwem? 39XÇarem ifassen d iÄaren inu, aqqa d necc s yixef inu. Padam ayi u xÇarem minzi lexyal war Vares bu weysum ula d iVsan am mammec d ayi tettwalam.” 40Umi inna aya, isscen asen ifassen nnes d iÄaren nnes. 41Umi nitni oad war uminen zi ssibbet n lefraPet, qqimen ttbehten, inna asen “Ma Varwem da ca n macca?” 42Wcin as ict n tecwiPt n weslem icenfen u ca n tezleft n tamment. 43Iksi tt uca icca itt qibalt nsen. 44Inna asen “Ina d awalen i zi kidwem ssiwleV umi necc tuVa oad akidwem, aqqa ittxeÃà ad itwakemmel marra min xafi yuran di ttawrat n Musa, deg imkacafen 36 176 LUKA 24 u deg isebbiPen.” 45Xenni yarzem asen leoqel nsen Pima ad fehmen i idlisen. 46Inna asen “Ammu i tura, aqqa ammu ittxeÃà ad iweddeb LmasiP, xenni ad d ikkar zeg imettinen deg wass wiss tlata, 47ad itwabarreP s yisem nnes s ttubet i weVfar n ddnub i marra legnus u beddu zi Urcalim. 48Kenniw d lechud x man aya. 49Aqqa necc ad awem-d ssekkeV lwaod n Baba. Qqimem di tendint n Urcalim al i Va tetwawarÄem s jjehd zi luola!” Yeccu itwassgaooed Var ujenna Mar. 16:19-20; Lex. 1:9-11 Xenni indeh iten barra Var tendint n Baytoanya, issgaooed ifassen nnes dinni uca ibark iten. 50 Tameksit n Yeccu Var ujenna Am ten tuVa ittbarak, imsar, aqqa imsebÄa xasen uca immeksi Var ujenna. 52Sejden as uca oeqben Var Urcalim s lefraPet temVar. 53 TuVa-ten lebda di taddart iqeddsen, ssemVaran u ttbaraken Arebbi. Amin. 51
Benzer belgeler
Izran n ubarri - Ge
Ser$ mamec necc zhharp^ necc war pari ura ed ijj n wmozzi# Qao isnga inu sran x arzyyet inu$
far;en$ aqqa cek i t iggin# Awid ass nnec zi id tormed$ ma;end nitni ad asen tmmsar am necc^