Bebek ve Çocuklarda Baş Çevresi Ölçümü

Bebek ve Çocuklarda Baş Çevresi Ölçümü

Bebek ve Çocuklarda
Baş Çevresi Ölçümü
AMAÇ
Bebeğin/ çocuğun baş çevresinin doğru ve uygun teknikle ölçülmesi ve
sonucun çocuğun ayına/ yaşına göre değerlendirilmesidir.
TEMEL BİLGİLER
• Bebekte/ çocukta baş çevresi ölçümü yapılan durumlar şunlardır:
a. Büyüme ve gelişme izlemi için 3 yaşından küçük sağlıklı çocuklarda
rutin kontrol sırasında ölçüm yapılır.
b. Hastaneye yatış aşamasında olan hastalarda hidrosefali gibi hastalık
durumlarında ölçüm yapılır.
Dikkat Edilecek Noktalar
• Ölçüm işlemi muayene masasında yapılıyorsa, masanın bir tarafı duvara
paralel yerleştirilmeli, diğer tarafında hemşire yer almalıdır.
İŞLEM BASAMAKLARI
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
1. Varsa önceki değerler kontrol edilir.
2. Eller el yıkama standardına göre yıkanır.
3. Aileye işlem hakkında bilgi verilir.
4. Ölçüm sırasında çocuğu travmalardan korumaya yönelik önlemler alınır.
524
Bebek ve Çocuklarda Baş Çevresi Ölçümü
5. Çocuğun başlık, toka gibi ölçümü etkileyecek giysileri, takıları çıkarılır.
6. Pozisyon verilir. Baş çevresi ölçüm işlemi üç yaşından küçük çocuklarda sırt
üstü yatar pozisyonda, 3 yaş ve üzeri çocuklarda oturur pozisyonda yapılır.
7. Mezura arkada oksipital kemiğin en çıkıntılı yerinden, yanda kulaklar
üzerinden ve önde kaşlar üzerinden geçirilerek ölçüm yapılır.
8. Ölçüm sonucu persentil eğrileri üzerinde değerlendirerek kaydedilir. Ölçüm sırasında fontanellerin durumu değerlendirilir (Bkz. Şekil 1, 2).
9. Aile bilgilendirilir.
Resim 1. Baş Çevresi Ölçümü
525
YAŞ (AY)
18
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
0
3
6
9
12
15
KIZ
21
24
27
30
33
36
%25
%10
%3
%50
%90
%75
%97
Hemşirelik Bakım Standartları
BAŞ ÇEVRESİ (cm)
Şekil 1. 0- 3 Yaş Kız Çocuk Baş Çevresi Uzunluğu Persentil Değerleri
Kaynak: Neyzi O, Günöz H, Furman A. ve ark. (2008). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51
(1), s. 1- 14.
526
54
53
52
51
50
49
48
47
46
45
44
43
42
41
40
39
38
37
36
35
34
33
32
31
0
3
6
9
12
15
ERKEK
18
21
YAŞ (AY)
24
27
30
33
36
%97
%90
%75
%50
%25
%10
%3
Bebek ve Çocuklarda Baş Çevresi Ölçümü
BAŞ ÇEVRESİ (cm)
Şekil 2. 0- 3 Yaş Erkek Çocuk Baş Çevresi Uzunluğu Persentil Değerleri
Kaynak: Neyzi O, Günöz H, Furman A. ve ark. (2008). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51
(1), s. 1- 14.
527
Hemşirelik Bakım Standartları
Kaynaklar
1. Demirel D, Erbaş D, Uludağ E. (2006). Hemşirelik Bakımında Kalite. Dr. Behçet Uz
Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir, s.59- 61.
2. Etiler N, Velipaşaoğlu S. (2004). Çocukluk Döneminde Beslenmenin Değerlendirilmesi: Birinci Basamakta Antropometrinin Kullanımı. STED, 13(2), s. 50- 53.
3. Neyzi O, Günöz H, Furman A. ve ark.(2008). Türk Çocuklarında Vücut Ağırlığı, Boy
Uzunluğu, Baş Çevresi ve Vücut Kitle İndeksi Referans Değerleri. Çocuk Sağlığı ve
Hastalıkları Dergisi, 51, s. 1- 14.
4. Savaşer S, Yıldız S, Gözen ve ark. (2009). Hemşireler İçin Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Öğrenim Rehberi, İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul, s. 62- 64.
5. Yıldız K. (2008). Isparta Kent Merkezinde 0-12 Aylık Bebeklerin Büyüme Durumlarının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üni. Sağlık Bilimleri Ens. Yüksek Lisans
Tezi, s. 26- 35.
6. Yiğit S. (2006). Çankırı İl Merkezinde 12-48 Aylık Çocukların Antropometrik Ölçümler
İle Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. Ankara Üni. Fen Bilimleri Ens. Yüksek
Lisans Tezi, s. 62- 64.
7. http://www.cdc.gov/nchs/data/nhanes/nhanes_07_08/manual_an.pdf. (Erişim Tarihi: 20.05.2013). http://www.ttb.org.tr/STED/sted0204/cocukluk.pdf. (Erişim Tarihi:
08.07.2013).
Hazırlayan
Uzm. Hem. Seçil BEYECE İNCAZLI (Güney Genel Sekreterliği Sağ. Bak. Hiz. Koor.)
Danışman
Doç. Dr. Hatice YILDIRIM SARI (İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği A.D.)
528